Magazyn Deal XXXI

nr 31 zima 2022 ISSN: 1897 - 1075

CSR W NIEMCZECH 20 BEZWARUNKOWY DOCHÓD 41 PODSTAWOWY EAT SHORTER - LIVE LONGER 24

1

INWESTOWANIE NA RYNKU NIERUCHOMOŚCI

37

Wydział Ekonomiczno - Socjologiczny Uniwersytetu Łódzkiego

Wyróżnij się. Napisz do Deala.

Magazyn Deal

www.magazyndeal.pl

REDAKTOR NACZELNA Justyna Mizera justyna.mizera@skninwestor.com REDAKTOR Josue Garza Tellez josue.garzatellez@skninwestor.com KOORDYNATOR PROJEKTU Julia Maksysz julia.maksysz@skninwestor.com PROJEKT MAGAZYNU: Marta Sawicka

REDAKTOR Maksymilian Kostrzewa maksymilian.kostrzewa@skninwestor.com REDAKTOR Piotr Zubrycki piotr.zubrycki@skninwestor.com KOREKTA POLONISTYCZNA: Katarzyna Nastarowicz KOREKTA ANGLISTYCZNA: Joanna Kasierska ZDJĘCIA REDAKCJI:

SKŁAD MAGAZYNU:

Cezary Mizera

Justyna Mizera

MIEJSCE SESJI:

WYKRESY I INFOGRAFIKI: Justyna Mizera Maksymilian Kostrzewa

Biblioteka Uniwersytetu Łódzkiego w Łodzi ZDJĘCIA W ARTYKUŁACH: designed by Adobe Stock; Flaticon

Drogi czytelniku,

mam wielki przywilej oddać do Twojej lektury finalny owoc naszej wielotygodniowej pracy 31. numer Magazynu Deal. Gorąco wierzę w to, że zawarte w nim artykuły nie tylko dostarczą Ci wiele rozrywki, ale również rozbudzą w Tobie nowe pasje i ciekawość odkrywania świata. W tym miejscu chciałabym podziękować całej redakcji: Julii Maksysz, Josue Garza Tellez, Piotrowi Zubryckiemu oraz Maksymilianowi Kostrzewie - za Wasz wkład włożony w powstanie Magazynu, a także za cierpliwość i wytrwałość. Bez wsparcia Redakcji projekt nie miałby szans na powodzenie. Wyrazy uznania dla Katarzyny Nastarowicz oraz Joanny Kasierskiej za przeprowadzenie profesjonalnej korekty językowej oraz dla Cezarego Mizery za wykonanie profesjonalnych zdjęć Redakcji. Szczególne podziękowania należą się również całemu Zarządowi SKN Inwestor. Pragnę również pogratulować autorom - to Wasze artykuły sprawiły, że 31. numer Magazynu jest wyjątkowy. Żywię ogromną nadzieję, że Wasza przygoda z Dealem oraz światem biznesu jeszcze się nie kończy i będzie trwała przez kolejne wydania.

Miłej lektury!

Redaktor Naczelna Justyna Mizera

MAGAZYN DEAL NR 1 (31) ZIMA 2022 wydawca: Studenckie Koło Naukowe „Inwestor”, Uniwersytet Łódzki www.magazyndeal.pl Wydział Ekonomiczno - Socjologiczny, P.O.W. 3/5, 90-255 Łódź www.facebook.com/MagazynDeal ISSN: 1897 - 1075 https://pl.linkedin.com/company/magazyn-deal Nakład: 400 sztuk kontakt@magazyndeal.pl Wydawcy Magazynu nie ponoszą odpowiedzialności za błędy czy konsekwencje wynikające z zastosowania informacji zawartych w czasopiśmie. Wszystkie materiały chronione są prawem autorskim. Przedruk lub rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie i jakimkolwiek języku bez pisemnej zgody wydawcy jest zabronione. Publikowane w magazynie Deal artykuły nie stanową usługi doradztwa inwestycyjnego w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t. j. Dz.U. z 2018 r., poz. 2286 ze zm.).

Partner strategiczny:

Partner:

Partner medialny:

SPIS TREŚCI

W CZTERY OCZY TEMAT WYCZERPANY

7

CO O NAS MÓWIĄ

9

FELIETON JAK BYĆ BARDZIEJ KREATYWNYM? ZRÓB DETOKS OD TECHNOLOGII

13

ZDALNE ODUCZANIE

17

WARTO WIEDZIEĆ CSR W NIEMCZECH

20

EAT SHORTER - LIVE LONGER

24

NIE DAJ SIĘ OSZUKAĆ - POZNAJ SIEĆ

29

TWOJE INWESTYCJE OSZCZĘDZANIE - CZY TO SIĘ OPŁACA?

32

INWESTOWANIE NA RYNKU NIERUCHOMOŚCI

37

TWOJA KARIERA BEZWARUNKOWY DOCHÓD PODSTAWOWY DIGITAL MARKETING

MAKROEKONOMIA

41 46

SLIM VAT 2

48

GLOBALIZACJA W CZASACH COVID-19

52

TESTY NUMERYCZNE

56

KAŻDY/A STUDENT/KA EKSOCU WIE,

że wyjazd na Erasmusa to nie żadna filozofia. Odważ się:)

Bądź na bieżąco:

eksoc.uni.lodz.pl 6

w.eksoc

@eksocul

TEMAT WYCZERPANY Z roku na rok Łódź rozwija się coraz bardziej - odnotowuje również sukcesy w działalności prostudenckiej m.in.: inicjatywa „Młodzi w Łodzi”. Więcej o tym przedsięwzięciu Urzędu Miasta Łodzi opowiedziała nam w rozmowie Agnieszka Chudzik - Kierownik Oddziału Przedsiębiorczości i Współpracy z Uczelniami oraz Koordynator programu „Młodzi w Łodzi”. Justyna Mizera: Działacie Państwo ze świetną

absolwentów informatyki z łódzkich uczelni wkra-

inicjatywą. Jak się narodził pomysł, by w taki spo-

cza na rodzimy rynek pracy, zaś w całej aglomeracji

sób pomagać studentom z województwa łódzkiego?

łódzkiej zatrudnionych jest 16 tys. informatyków.

Kto jest inicjatorem Młodych w Łodzi?

Pomimo relatywnie mniejszego nasycenia rynku pracy IT w Łodzi w porównaniu do takich miast

Agnieszka Chudzik: Pomysł, aby przygotować

jak Warszawa, Kraków czy Wrocław - bezsprzecz-

miejski program łączący pracodawców ze studen-

nym atutem Łodzi jest wysoka dostępność kadry

tami i absolwentami powstał ponad 10 lat temu.

studentów i absolwentów. Powyższe dane pro-

Głównym założeniem jest pokazanie Łodzi jako

gnozują dobrą przyszłość na dalszy rozwój oraz

ciekawego miejsca do pracy, życia oraz aby zachęcić

powstawanie i lokowanie w Łodzi nowych firm

młodych do wiązania swojej przyszłości z naszym

działających w obszarze technologiczno – infor-

miastem i wspierać rozwój kariery zawodowej

matycznym i szeroko pojętej branży nowoczesnych

łódzkich studentów i absolwentów. Jako Urząd

usług dla biznesu. Zresztą już teraz mamy się czym

Miasta Łodzi zaproponowaliśmy szereg inicjatyw

pochwalić. W Łodzi działają światowe firmy dające

składających się na kompleksowy program Młodzi

stabilną i dobrze płatną pracę dla łódzkich studen-

w Łodzi. Te inicjatywy to: staże, szkolenia czy sty-

tów. Do tego realnie zmieniający się obraz miasta

pendia finansowane przez łódzkich pracodawców,

powodują, że w Łodzi żyje się dobrze i właśnie tutaj

a także system rabatowy.

młodzi chcą zakładać swoje rodziny i wiązać się z naszym miastem na stałe.

J.M: Jak będzie wyglądać według Państwa Łódź za 10 lat? Czy miasto realnie ma szansę zatrzymać

J.M: Jakie są największe atuty Łodzi dla osób

absolwentów w mieście?

wchodzących na rynek pracy?

A.H.: Sądzę, że za 10 lat Łódź będzie nowo-

A.H.: Tak jak wspomniałam wcześniej, główne

czesnym, europejskim miastem. Dla przykładu

atuty naszego miasta dla osób wychodzących

podam, że każdego roku 1500 wykwalifikowanych

na rynek pracy, to przede wszystkim stabilne 7

i dobrze płatne miejsca pracy. Topowe firmy

Łodzianina skierowanym tylko do studentów

będące partnerami programu Młodzi w Łodzi ofe-

i doktorantów. I tu także mamy dobrą informację -

rują ciekawe miejsca pracy i możliwość rozwoju.

pakiet Młodzi w Łodzi zostanie odświeżony i wzbo-

Zaś zmieniająca się Łódź, która stawia na zrów-

gacony o nowe atrakcyjne rabaty.

noważony rozwój infrastruktury i komunikacji, zieleni oraz bogatej oferty kulturalno-rozrywkowej

J.M: Z jakiej współpracy czy przedsięwzięcia

gwarantuje, że w Łodzi młodym ludziom żyje się

jesteście najbardziej zadowoleni? Intryguje nas,

po prostu dobrze.

czy firmy chętnie podejmują współpracę w nadziei na zatrudnienie młodych absolwentów z naszych

J.M: Czy absolwenci naszych uczelni są dobrze

uczelni?

przygotowani do wejścia na rynek pracy? A.H.: To bardzo trudne pytanie. W zasadzie każda A.H.: Firmy, które z nami współpracują, potwier-

nasza aktywność jest pozytywnie rekomendowana

dzają, że absolwenci łódzkich uczelni są bardzo

przez pracodawców. Dzięki programom stażowym

dobrze przygotowani do podjęcia pracy. W wielu

i stypendialnym firmy mają szansę na dotarcie do

przypadkach nasi partnerzy oferują szeroką ofertę

talentów z łódzkich uczelni, co w rezultacie skut-

staży i praktyk, aby przygotować absolwentów

kuje efektywnymi działaniami HR-owymi.

do pracy w firmach. Jednym z najbardziej rozpo-

„

znawalnych programów stażowych jest program

J.M: Najnowszy projekt, którym możecie lub chce-

„Praktykuj w Łodzi - staże wakacyjne” realizowany

cie się pochwalić i są Państwo z niego dumni?

w ramach programu Młodzi w Łodzi. Corocznie firmy na portalu www.praktyki.

A.H.: Uważam, że działania miasta w obszarze

lodz.pl oferują blisko tysiąc ofert stażowych.

przyciągania do Łodzi młodych, kreatywnych osób,

Dotychczas przez portal złożonych zostało w sumie

jak np.: program stypendialny Prezydenta Mia-

blisko 37 000 aplikacji, a ponad 75% stażystów

sta Łodzi dla laureatów olimpiad czy inicjatywa

otrzymało od swoich firm propozycję kontynuacji

„Zasmakuj studiowania w Łodzi”, jak również

współpracy po zakończeniu stażu.

działania wspierające rozwój kariery zawodowej

Każdego roku 1500 wykwalifikowanych absolwentów informatyki z łódzkich uczelni wkracza na rodzimy rynek pracy, zaś w całej aglomeracji łódzkiej zatrudnionych jest 16 tys. informatyków.

to kompleksowy pakiet, jakiego nie oferuje żadne inne miasto w Polsce. I z tego właśnie jesteśmy dumni. Mamy coś, czego nie ma nikt inny w takim szerokim zakresie. J.M.: Czy pandemia zmieniła lub utrudniła Państwa pracę, zmienił się nacisk na poszczególne cele? A.H.: Pandemia w zasadzie nie wpłynęła znacząco na naszą działalność. Jedyną zmianą było przeniesienie stacjonarnych szkoleń dedykowanych studentom do przestrzeni wirtualnej. J.M.: Jakie perspektywy i plany rysują się na przyszły rok? Czy szykuje się znów okres pełen sukcesów i osiągnięć?

J.M: Coraz bardziej popularna staje się karta Młodzi w Łodzi, czy macie Państwo pomysł na rozwi-

A.H.: Na to właśnie liczymy! Mamy nadzieję

nięcie tej inicjatywy? Czy raczej ma to zostać przy-

na

jemnym dodatkiem dla finansów studenta?

firm, które pozwoli nam zaoferować studentom

relatywnie

duże

zaangażowanie

łódzkich

bogaty pakiet warsztatów, stypendiów, praktyk A.H.: To istotne, że młodzież w Łodzi może stu-

studenckich oraz wszelkich, innych działań wspie-

diować „taniej i przyjemniej” dzięki karcie rabato-

rających studentów na rynku pracy.

wej Młodzi w Łodzi. Już wkrótce Karta Łodzianina przejmie funkcjonalność Karty Młodzi w Łodzi,

Rozmowę przeprowadziła

a wszystkie dostępne w programie zniżki będą

Justyna Mizera

zawarte w nowym, bezpłatnym pakiecie Karty

Redaktor Naczelny Magazynu Deal 8

CO O NAS MÓWIĄ? Philips w

jest

dziedzinie

wiodącą

firmą,

technologii

działająca

medycznych

w ochronie zdrowia, a także produktów odpowiedzialnych za Personal Health and Care. Nasz cel to poprawa zdrowia i jakości życia ludzi poprzez udostępnianie im istotnych innowacji. W Polsce jesteśmy wysoko cenionym dostawcą najnowocześniejszego i wyspecjalizowanego sprzętu medycznego,

zintegrowanych

systemów

opieki szpitalnej i ambulatoryjnej, a także rozwiązań w obszarach eHealth i mHealth. Maria Wronka – praktykantka w zespole

Jesteśmy dumni z naszej 130 letniej historii

HR

firmy, możliwości poprawienia zdrowia ludzi na całym świecie i co najważniejsze - z osób, które tworzą naszą firmę, wdrażają rozmaite modernizacje

Jest kilka powodów, dla których zdecydowałam

i pomagają nam stale się rozwijać. Philips jest

się na praktyki w Philips. Przede wszystkim na po-

firmą, która w dużym stopniu inwestuje w poten-

czątku moją uwagę przyciągnął zakres obowiązków

cjał młodych ludzi, którzy dopiero zaczynają sta-

przypisany do stanowiska, na które zaaplikowa-

wiać kroki na rynku pracy. Chcemy im zapewnić

łam. Działania, którymi zajmujemy się na co dzień

dobry start, wartościową wiedzę oraz możliwość

są mocno powiązane z moimi zainteresowaniami

pracy w środowisku międzynarodowym. Oferu-

w obszarze Human Resources, a w dodatku praca

jemy płatne praktyki i staże w działach Finan-

jest bardzo zróżnicowana. Innymi aspektami była

ce & Accounting, HR Administration & Payroll,

wielkość, rozpoznawalność organizacji i działania

Customer Service, Transport, Supply Chain oraz

w branży healthcare. Osobiście bardzo jest mi

Sales. Oprócz studentów i absolwentów kierun-

bliska misja firmy (tj. poprawa ludzkiego życia

ków ścisłych, poszukujemy również osób na kie-

na lepsze), która utwierdza mnie w przekonaniu,

runkach filologicznych i lingwistycznych, posłu-

że produkty, które produkuje Philips mają ogrom-

gujących się więcej niż jednym językiem obcym.

ną wartość. Dodatkowym atutem stażu w Philipsie

Chcielibyśmy podzielić się z Wami krótkimi wywia-

jest elastyczny czas pracy – kiedy zaczynałam swój

dami z naszymi obecnymi praktykantami i staży-

staż to równolegle jeszcze studiowałam dziennie,

stami. Zapytaliśmy cztery osoby z różnych działów

ale mogłam połączyć bez problemu pracę ze stu-

naszej firmy dlaczego zdecydowały się do nas dołą-

diami. Na pewno fajna jest międzynarodowość i to,

czyć, co uważają za największy atut pracy w Philips

że jest to okazja do pracy z ludźmi z różnych państw.

oraz czego się do tej pory nauczyły.

Dzięki temu mam spojrzenie na różne sprawy i za9

nauczyłam się pracy zespołowej, różnic kulturo-

dania z bardzo zróżnicowanych perspektyw. Jest

wych, różnych stylów pracy i osobowości. Ponadto,

to także świetna możliwość na szlifowanie języ-

podążając za kulturą pracy Philipsa, nauczyłam się

ków obcych, a w szczególności języka angielskiego.

zaangażowania i doceniania każdego, najmniejsze-

Drugi atut to z pewnością ludzie – ich otwartość

go sukcesu.

i chęć do pomocy. Dodatkowo, w moim dziale HR mam wiele projektów, w które się mogę angażować

Kamil Czysch – stażysta w zespole Sales

i moja praca staje się przez to bardziej różnorod-

Back Office

na. Umiejętności, które zdobyłam podczas pracy i które dalej staram się szlifować to wielozadanio-

Zdecydowałem się na staż w Philipsie, ponieważ

wość i praca nad sztuką prezentacji. Nauczyłam

zawsze bardzo interesowały mnie tematy medycz-

się również przygotowywać komunikację HR-ową,

ne i od początku byłem pewien, że chciałbym ro-

organizować proces onboardingu, lepiej zarządzać

bić coś w tej dziedzinie. W związku z tym, firma

projektami, sprawniej współpracować w grupie,

Philips jako lider w dziedzinie technologii dla

a także znacząco rozwinęłam swoje umiejętności obsługi programu Excel.

sektora ochrony zdrowia, wydawała mi się ideal-

Wiktor Michalski – praktykant w zespole

w Philipsie jest międzynarodowa orientacja firmy.

nym miejscem na odbycie stażu. Dużą zaletą pracy

Credit&Collection

W mojej codziennej pracy mam okazję współpra-

Przy poszukiwaniu praktyk rozważałem kilka łódz-

stale rozwijać znajomość języków obcych. Philips

cować z ludźmi z różnych krajów i dzięki temu oferuje liczne możliwości rozwoju zawodowego

kich korporacji finansowych czy też audytowych.

i osobistego, dzięki czemu już w krótkim czasie by-

Wybór padł jednak na Philips, do którego zachęciła

łem w stanie się wiele nauczyć i wykorzystać wie-

mnie głównie przyjazna atmosfera podczas rozmo-

dzę teoretyczną ze studiów w praktyce.

wy rekrutacyjnej z menadżerką, które jak później się okazało, są identyczne do atmosfery już w samej pracy. Philips w Łodzi jest wyjątkowo szybko roz-

Klaudia Wagner

wijającą się korporacją. Zespoły są coraz większe

Philips

i stale są poszukiwane nowe osoby. Te sześć miesięcy praktyk były dla mnie świetnym wstępem do działu finansów, jak i w końcu okazją do wykorzystania wiedzy ze studiów w praktyce. Główną lekcją było poznanie Philips od strony ludzi, czyli to jak razem pracują nad problemami oraz jak spędzają wspólnie czas, czy to w biurze, czy też na Teamsie. Aleksandra Olech – praktykantka w zespole Order Management W czerwcu skończyłam studia lingwistyczne, które w teorii kierunkowały mnie na tłumacza, a w praktyce uświadomiły mi, że nie chcę podążać tą ścieżką kariery. Pragnęłam wykorzystać znajomość języków w międzynarodowej firmie i tak trafiłam na ofertę praktyk w Philips. Zaaplikowałam na staż w dziale logistyki i łańcucha dostaw. W efekcie rozwijam się z wykorzystaniem języków, które studiowałam. W Philipsie najbardziej cenię sobie niezwykle przyjazną atmosferę. Niezależnie od swojego stanowiska, czujesz się zauważany i doceniany, a na każdym kroku napotykasz wsparcie i chęć pomocy. Ponadto jest to możliwość poznania ludzi z różnych zakątków świata. Istnieje tutaj wiele inicjatyw, w których można się rozwijać, poczuć swobodę swoich działań i rozwijać swoją kreatywność. Na praktykach 10

Careers

Don't just make a living. Make a difference. Surprise yourself at Philips Working at Philips isn’t just about starting your first ‘serious’ job. It’s an experience filled with unexpected moments that will transform you in lasting and positive ways - both personally and professionally. Develop yourself as we improve the world together.

11

careers.philips.com/cee

12

JAK BYĆ BARDZIEJ

KREATYW NYM? ZRÓB DETOKS OD TECHNOLOGII! Statystyki nie kłamią. Z każdym rokiem spędzamy coraz więcej czasu przed ekranami

smartfonów

i

laptopów.

Pande-

mia Covid-19 sprawiła, że czas poświęcony na przebywanie w świecie on-line zwiększył się przeciętnie o około 2-4 godziny. Powszechnie wiadomo, że zbyt duża kon-

technologii informacyjno – komunikacyjnych

sumpcja nowych technologii niesie ze sobą wiele

na ludzki umysł. Zaczynamy zatracać zdolność

zagrożeń. Przemęczenie, zaburzenia w relacjach

do analitycznego, pogłębionego myślenia i odczu-

bezpośrednich czy możliwość uzależnienia - “cy-

wania emocji. Mózg nie tylko nie nadąża za infor-

frowego niewolnictwa” to tylko niektóre z nich. Po-

macjami, ale jest przepełniany bezwartościowym

wszechnym zjawiskiem jest izolacja, która sprawia,

przekazem. W procesie ewolucji gromadzenie in-

że człowiek zastępuje komputerem relacje z innymi

formacji sprawiało, że pozostawaliśmy przy życiu.

ludźmi. Tworzy się silny związek emocjonalny, któ-

Czasy się zmieniły, a nasze filtry poznawcze nie

ry osłabia więź z otoczeniem i zaburza wzajemną

są tak szczelne jak kiedyś i zaczynają dopuszczać

komunikację. Pojawia się lęk przed kontaktami

do naszego umysłu niepotrzebne dane. Badania

międzyludzkimi (często maskowany). Nasilenie

pokazują, że w mózgu pozostają ślady pamięcio-

poczucia izolacji występuje najczęściej na etapie

we nawet po informacjach, jakich świadomie nie

wkraczania w dorosłość.

chcielibyśmy pamiętać. Większość z nas doświad-

Naukowcy z University of San Diego w Kali-

czyła zjawiska zapętlonej piosenki, która “utknęła”

fornii wyliczyli, że nasz mózg przyjmuje około 34

w naszej głowie (tzw. earwarm) czy sloganu rekla-

gigabajtów danych dziennie. Jest to mniej

mowego wybitnie niskich lotów. Ten stan oblęże-

więcej 100 tys. słów oraz kilkadziesiąt tysięcy ob-

nia umysłu odbija się z kolei na naszym zachowa-

razów płynących z social mediów czy telewizji. Nic

niu.

dziwnego, że pamięć, koncentracja czy uwaga nie-

Człowiek

przebodźcowany

informacjami

domagają. Nadmierna ilość bodźców może prowa-

zaczyna mieć kłopoty z rozpoznaniem stanu emo-

dzić do przeciążenia poznawczego, w konsekwencji

cjonalnego innych oraz traci zdolność empatii. Ba-

do chaosu, trudności z podejmowaniem decyzji.

dacze z University of Southern California ustalili,

O przebodźcowanie nie jest dziś trudno. Ilość in-

że osoby które wykonywały zbyt wiele czynności

formacji, które docierają chociażby z mediów, jest

niemal jednocześnie, np. reagowały na komenta-

duża, a to wszystko powoduje zmęczenie.

rze z różnych mediów społecznościowych, wol-

Eksperci z dziedziny kognitywistyki z Uni-

niej o 6 do 8 sekund rozpoznawały strach czy ból

wersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu,

w mimice twarzy drugiego człowieka. Multita-

pod kierunkiem dr. Dawida Wienera zbadali wpływ

skers, czyli „wielozadaniowcy” są też częściej na13

‚‚

rażeni na objawy tzw. zespołu nabytego deficytu

powietrzu? Według naukowców, przebywanie na

uwagi ADT. Przejawia się to tym, że mają problem

otwartej przestrzeni w otoczeniu natury pozwa-

z podejmowaniem prostych decyzji, wymagających

la odbudować nam wyczerpane zasoby uwagi,

odpowiedzi twierdzącej lub przeczącej. Mogą też

nieustannie zajmowane różnymi bodźcami,

wykazywać chwiejność emocjonalną, kompletnie

dźwiękiem telefonu, hałasem komunikacyjnym czy

nieadekwatną do wieku i doświadczenia. Dlatego

głośnymi rozmowami.

np.

higiena psychiczna nie powinna być interpretowaBadanie – czyli jak możemy zwiększyć kre-

na jako moda czy wymysł pseudo-psychologów.

Człowiek przebodźcowany informacjami zaczyna mieć kłopoty z rozpoznaniem stanu emocjonalnego innych oraz traci zdolność empatii.

atywność? Naukowcy z University of Utah prze-

To raczej zespół kompetencji niezbędny dla nas

kreatywnego myślenia. Test RAT składał się z 10

- dla wszystkich, żyjących w info-zgiełku. Umie-

pozycji. Każda pozycja zawierała trzy słowa. Bada-

jętność zatrzymania się w gonitwie myśli, chwili

ni byli proszeni o podanie innych słów – skojarzeń,

na autorefleksję, doświadczenia w pełni chwili,

które według nich pasowały do danego zbioru.

który trwa. Ponadto badania opublikowane w Plos

Powinny one w znaczący sposób być dopasowane

One przez Ruth Atchley, David Strayer oraz Paul

do konkretnego zestawu słów. Większa liczba sko-

Atchley pokazują, że kontakt z naturą i ograniczo-

jarzeń oznaczała wyższy wynik testu. Badani nie

ne używanie technologii wpływa pozytywnie na

mieli ograniczeń czasowych. Rozwiązywanie pro-

naszą sprawność poznawczą! Percepcja, uwaga,

blemów i kojarzenie symboli aktywizuje najmoc-

pamięć – to wszystko procesy poznawcze, których

niej obszar kory przedczołowej mózgu, który bywa

nie można rozpatrywać w oderwaniu od ogólnej

przeciążany przez wpływ technologii wymagającej

kondycji psychofizycznej.

stałego skupiania uwagi.

Uwaga dziś: aktualnie sytuacja na świecie zmu-

py. Jedna z nich wypełniała test przed wyjazdem

sza nas do tego, aby pozostać w domach, ale nie

na wyprawę, a druga dopiero gdy z niej wróciła–

oznacza to, że powinniśmy na dobre zapomnieć

czyli po spędzeniu 4-6 dni na łonie natury. Podczas

o kontakcie z naturą. Żyjemy w świecie, w którym

wycieczki badani nie mieli dostęp do technologii,

ciężko jest nadążyć za wszystkimi newsami. Zmie-

a grupy nie mogły się między sobą porozumiewać.

prowadzili badanie, w którym wzięło udział 56 osób. Wszyscy zostali zaproszeni na kilkudniową wyprawę prowadzoną przez Outward Bound po terenach znajdujących się w Ameryce Północnej. Wędrówki z plecakiem trwały przez 4–6 dni, a uczestnikom zabroniono korzystania z jakichkolwiek technologii elektronicznych podczas wycieczki. Zostali oni poproszeni o wypełnienie Testu Odległych Skojarzeń (ang. RAT, Remote Associates Test) mającego na celu zmierzenie poziomu

Badacze podzielili uczestników na dwie gru-

niająca się z dnia na dzień rzeczywistość bombar-

Wynik badania był zdumiewający. Część ba-

duje nas co chwilę dawką nowych bodźców. Ciągłe

danych wypełniająca test po odbyciu kilkudniowej

zmiany powodują szum informacyjny i przeciąże-

wyprawy i obcowaniu z przyrodą, osiągnęła 50%

nia poznawcze. Czy warto więc wygospodarować

więcej skojarzeń niż uczestnicy w grupie drugiej.

chwilę na aktywne spędzenie czasu na świeżym

Przyroda czy brak technologii? Badacze roz14

‚‚

ważają jeszcze wpływ równie istotnego czynnika na wynik badania, a mianowicie braku wpływu technologii na uczestników podczas przeprowadzania eksperymentu. Wyniki reprezentują korzyści wynikające z powrotu do bardziej pozytywnego i mało pobudzającego środowiska oraz zaprzestania uży-

Nakaz zażywania natu-

wania technologii.

ry w świetle dziennym,

wowych, które mają zdolność do odnawiania się.

zakaz ćwiczeń aerobo-

neuronów. „Ścieżki” połączeń nerwowych w mózgu

wych i nakaz unikania

żą od intensywności i jakości pracy intelektualnej,

mediów społecznościo-

wych połączeń i kombinacji pomiędzy komórkami

wych, internetu, telefo-

którą stoi rząd zer o długości 10,5 miliona kilome-

nów, rozmów i czytania.

dysponuje zwykły człowiek.

Nasz mózg składa się z biliona komórek nerMogą wytwarzać połączenia z tysiącem innych powstają błyskawicznie, a ich liczba oraz siła zalejaką człowiek wykonuje. Liczba wszystkich możliludzkiego mózgu to wielkość wyrażona cyfrą 1, za trów. Jest to wrodzony potencjał twórczy, jakim

Natura a stres: zwiększony poziom kreatywności i szybsza umiejętność rozwiązywania problemów nie są jedynymi benefitami spędzania czasu w np. lesie. Spacerowanie w otoczeniu natury zmniejsza również poziom kortyzolu, co skutkuje obniżeniem poziomu stresu. Jest to niesamowicie istotne ze względu na to, że życie to globalna epidemia stresu. Jedną z metod radzenia sobie z nim jest właśnie odpoczynek na łonie natury. Jest to świetny sposób, by zadbać o higienę psychiczną i odpocząć w najlepszy możliwy sposób. Badacze z University of Michigan wykazali, że napięcie zostaje skutecznie rozładowane już po 20-30 minutach spędzonych na spacerowaniu lub przesiadywaniu na łonie natury. Ten okres wystarcza, by stężenie kortyzolu – hormonu stresu – znacząco spadło. Naukowcy przez osiem tygodni mierzyli poziom kortyzolu w ślinie badanych osób – przed i po kontakcie z naturą. Uczestnicy mieli zalecenie, by cieszyć się przyrodą – obojętnie w jaki sposób – przez co najmniej 10 minut trzy razy w tygodniu. „Uczestnicy mogli swobodnie wybierać porę dnia, czas trwania i miejsce swojego doświadczenia z naturą. Zdefiniowaliśmy je jedynie jako przebywanie na zewnątrz, które daje poczucie wchodzenia w interakcję z naturą. Nałożyliśmy też kilka obostrzeń – nakaz zażywania natury w świetle dziennym, zakaz ćwiczeń aerobowych i nakaz unikania mediów społecznościowych, internetu, telefonów, rozmów i czytania” – wyjaśnia dr MaryCarol Hunter, główna autorka badania. Wyniki pokazały, że już 20 minut na łonie natury wystarczało, by obniżyć poziom stresu, a wydłużenie tego czasu do 30 minut przyniosło najlepsze efekty – szybki spadek kortyzolu. Po tym czasie stężenie hormonu stresu 15

dalej malało, ale już wolniej. Podsumowanie: Konsolidując wszystkie badania, możemy jednoznacznie stwierdzić, że zarówno aktywne spędzanie czasu jak i relaks na łonie natury, przynoszą rewelacyjne skutki dla naszego umysłu. Pozwalają się wyciszyć i zregenerować. To właśnie natura sprawia, że jesteśmy bardziej kreatywni i produktywni. Łatwiej jest nam się skupić i myśleć logicznie. Elektronika niesie za sobą wiele pozytywnych aspektów, natomiast nie pozwala nam w pełni przeżywać tego, co tu i teraz. W pewnym stopniu „kradnie” cenną uwagę. Nawet krótkotrwały detoks od telefonu pozwala w zupełności uwolnić się od wszelkich rozpraszających bodźców i sygnałów z zewnątrz. Wyjście z wirtualnego świata oznacza uwolnienie procesów poznawczych. Dlatego warto wykorzystać tę wiedzę i kilka razy w tygodniu udać się na odprężający spacer po lesie czy wycieczkę za miasto bez zbędnych „rozpraszaczy” w postaci telefonu komórkowego czy laptopa.

Bibliografia:

Ten sposób spędzania wolnego czasu pozwoli

1.

zregenerować zasoby uwagi, zwiększyć kreatyw-

Atchley, R., Strayer, D. L., Atchley, P. (2012). Creativity in the wild: improving creative rea-

ność i wrócić do codziennych obowiązków i spraw

soning through immersion in natural settings.

z nowymi siłami. Niezapomniane wspomnienia

2.

Berman, M. G., Jonides, J., Kaplan, S. (2008).

i nowe, bardziej świadome spojrzenie na rzeczywi-

The cognitive benefits of interacting with

stość zostaną z nami na długo, a umysł będzie wy-

nature. Psychological Science, 19, 1207-1212.

poczęty z usprawnionymi procesami poznawczymi,

3.

Kaplan, S. (1995). The restorative benefits of

dzięki czemu nasze samopoczucie będzie znacznie

nature: toward and integrative framework.

lepsze.

Journal of Environmental Psychology,15, 169-182. Dominika Kamińska

4.

Uniwersytet SWPS

https://www.telepolis.pl/images/2020/07/ raport-jak-polacy-korzystaja-z-telefonu-i-in-

dominika.kaminska@o2.pl

ternetu.pdf

16

ZDALNE ODUCZANIE Od ponad półtora roku nasze życie, prywatne

i

zawodowe,

wygląda

zdecydo-

wanie inaczej. Poprzedni jak i ten rok w świecie nauki stał pod jednym, wspólnym szyldem - nauki zdalnej. Odczuli ją równomiernie uczniowie zarówno szkół podstawowych i średnich, jak i studenci. Nauka z domu ma wielu popleczników, ale też liczne grono sceptyków i osób nastawionych do niej negatywnie. Nauczanie zdalne niesie za sobą wiele możliwości i pozytywów, ale nie można zapominać o stratach i wadach tego rozwiązania. Jak takie rozwiązanie rzutuje na przyszłość? Rozmawiając o nauce zdalnej, najlepiej

cie rozległa.

zacząć od samych jej początków - nie została prze-

W ostatnim czasie platformy e-learningowe

cież wymyślona i opatentowana z dnia na dzień.

zyskały miliony nowych użytkowników na całym

Być może wyda się to nierealne, ale pierwsze ślady

świecie. Za najpopularniejsze, a co za tym idzie,

nauki zdalnej pojawiły się niemal 300 lat temu.

najczęściej używane, uznaje się spopularyzowany

Co prawda lekcje nie odbywały się w takiej formie

przede wszystkim wśród uczniów szkół Zoom oraz

jaką znamy aktualnie, ale sama idea jest warta

oferowany przez Microsoft Teams. Bardzo popu-

wspomnienia. W gazecie “The Boston Gazette”, 20

larne są również Skype czy Hangouts Meet.

marca 1728 roku, pojawiło się ogłoszenie. Nauczy-

Nauka nie ograniczała się jednak do samych

ciel stenografii, Caleb Phillips, zamieścił ogłoszenie

spotkań online. Bardzo popularne jest używanie

o możliwości odbycia korespondencyjnego kursu.

narzędzi takich jak Quizlet, Kahoot czy Formularze

W Polsce pierwsze kroki ku znanemu i powszech-

Google do przeprowadzania testów wiedzy. Spora

nemu dziś e-learningowi poczynił Uniwersytet

liczba nauczycieli korzystała również z platform do

Krakowski, oferując w 1776 roku koresponden-

nauczania, takich jak Class Dojo, Khan Academy,

cyjne kursy dla rzemieślników.

Moodle czy Genially, który otrzymał nawet nagrodę

Nauka zdalna nieco bliższa współczesnej

targów edukacyjnych dla najlepszego Start-Upu.

narodziła się w latach dwudziestych XX wieku -

Z wielu stron dochodzą też głosy o nieszablono-

w

audycja

wych próbach nauczycieli aby dotrzeć do swoich

radiowa oraz program edukacyjny emitowany

uczniów. Niektórzy z nich korzystali z SoundClo-

w telewizji. W latach dziewięćdziesiątych nato-

uda nagrywając swoje wykłady, inni upubliczniali

miast nastąpił prawdziwy przełom, otóż Inter-

je w takich serwisach jak YouTube, czy zapraszali

net pozwolił na rozpoczęcie i rozpowszechnienie

swoich uczniów na zajęcia prowadzone za pomocą

nauki zdalnej takiej, jaką aktualnie praktykujemy,

znanych im platform - Twitcha czy Discorda.

Stanach

Zjednoczonych

powstała

czyli z bezpośrednim kontaktem z nauczycielem

Rozmawiając o nauce zdalnej możemy

z każdego miejsca na Ziemii. Aspekty techniczne

mieć o niej całkowicie różne wyobrażenie - nasz

i sama specyfikacja nauki zdalnej jest niesamowi-

rozmówca mógł korzystać z całkowicie innych 17

‚‚

narzędzi niż my. Mając za sobą wprowadzenie

technologii. Znaczna ilość uczniów początkowo

w specyfikę nauki zdalnej, można skupić się na naj-

nie mogła uczestniczyć w zajęciach zdalnych,

ważniejszym - jego wadach i zaletach.

gdyż nie mieli wystarczająco szybkiego internetu,

Do pozytywów zaliczyć można bez wątpie-

sprawnych komputerów etc. To nie tylko wymóg

nia ograniczenie straty czasu, między innymi na

finansowy, aby móc korzystać z dostępności nauki

podróże. Szkołę i uczelnię porównać można do

online, ale też sprzętowy, dla biedniejszych rodzin

miejsca pracy, a jak donosi U. S. Census Bureau,

często niemożliwy do przeskoczenia.

w 2018 na dojazdy do pracy przeciętna osoba tra-

Sporym problemem, choć niewidocznym

ciła dziennie średnio 27 minut - w jedną stronę!

w pierwszej chwili, jest rodzeństwo bądź współlo-

To dziennie prawie godzina poświęcona na bez-

katorzy. Wiele osób ma brata czy siostrę w podob-

produktywną jazdę transportem miejskim bądź

nym do nas wieku, wiele osób dzieli też z nimi

samochodem. Ucząc się z domu, nie musimy się

swój pokój. Dość powszechne były głosy wśród

tym martwić.

większych rodzin, że dzieci nie mogą się skupić na swoich zajęciach, gdyż za plecami słyszą również

Nauka zdalna znosi bariery.

zajęcia rodzeństwa. Powszechnie wskazywanym

Warto wspomnieć też o sporej swobodzie -

na młody wiek potrafi być głośne, płakać - prze-

naukę można pobierać w każdym, wygodnym dla

szkadzało w zajęciach swoim starszym siostrom

nas miejscu - w kuchni przy śniadaniu, na balko-

i braciom. Nauka zdalna niesie za sobą nowe, nie-

nie bądź w ogrodzie jeśli pogoda dopisuje, z salonu

dostrzegalne i nieosiągalne wcześniej możliwości.

u babci. Mamy też pełną dowolność ubioru oraz

Naszym kolegom “ze szkolnej ławki” może być

wyglądu - możemy być w piżamie, szlafroku, dre-

osoba mieszkająca na drugim końcu świata, a naj-

sie, jeśli nie musimy włączyć kamerek, nie musimy

ważniejsze egzaminy pisać możemy w ulubionych

być nawet uczesani. Poza zaoszczędzeniem czasu,

kapciach. Nie można jednak zapominać o ogrom-

dochodzi też komfort pobierania nauki.

nych, często niemożliwych do zwalczenia wadach.

minusem jest też to, że często przy okazji posiadania w domu młodszego dziecka, które ze względu

Nauka zdalna znosi bariery, czego mogły

Jak wyglądać będzie nauka zdalna w przyszłości

doświadczyć między innymi osoby chorowite.

przekonamy się za dopiero za parę lat, jednak już

Nie muszą martwić się o stracony przez chorobę

dziś zauważyć możemy jej negatywne skutki - oby

materiał, gdyż niezależnie od stanu zdrowia, o ile

nie było za późno, aby je przezwyciężyć.

oczywiście on na to pozwoli, mogą uczestniczyć w zajęciach i icg nie tracić. Nauka zdalna niesie za sobą jednak sporo wad, które dostrzegane są od jej

Sandra Chmiel

pierwszych dni. Wraz z początkiem nauki online

Uniwersytet Łódzki

w internecie zaczął królować nowy trend - prze-

Analityka chemiczna

szkadzania w zajęciach. Osoby niezdyscyplinowane

schmiel7437@gmail.com

potrafiły oczerniać nauczycieli, zakłócać szyk lekcji. Nierzadkie były też masowe wejścia na zajęcia osób spoza klasy/grupy, które dołączały jedynie w celu zakłócenia zajęć. Jednym z największych, jeśli nie największym minusem nauki zdalnej jest brak samodyscypliny. Znaczna większość uczniów przestała

Bibliografia:

się uczyć, za to zaczęła notować bardzo wyso-

1.

kie oceny - duża liczba osób zaczęła korzystać

https://www.e-learning.pl/ewiedza/historiae-learningu-czyli-jak-to-kiedys-bywalo

na egzaminów nie ze swojej wiedzy, a ściąg

2.

i powszechnie dostępnych w internecie infor-

https://www.benchmark.pl/testy_i_recenzje/ jaka-platforma-do-nauki-zdalnej.html

macji. Miało to spore przełożenie na tegoroczne

3.

matury, które odbywały się w formie stacjonarnej.

https://studia.pl/przeglad-najwazniejszych -narzedzi-do-zdalnego-nauczania-i-studiowa-

Rekordowa liczba uczniów, bo aż 25% nie zaliczyła

nia/

w pierwszym terminie egzaminu dojrzałości. Rok

4.

wcześniej było to niecałe 18%, wcześniej niecałe

https://www.wsb-nlu.edu.pl/pl/nauka-zdalna-na-studiach-zalety-i-wady

13%. Przeskok bardzo wyraźny. Dość poważną

5.

https://innpoland.pl/155411,marnowanie

wadą jest również to, co najbardziej oczywiste

-czasu-pracy-jak-poprawic-efektywnosc-ze-

- czyli problemy z dostępem do odpowiednich

spolu 18

19

CSR W NIEMCZECH Społeczna odpowiedzialność biznesu (ang. Corporate Social Responsibility – CSR) to strategia zarządzania, zgodnie z którą przedsiębiorstwa w swoich działaniach uwzględniają interesy społeczne, aspekty środowiskowe, czy relacje z różnymi grupami interesariuszy, w szczególności z pracownikami. Mimo że koncepcja społecznej odpowiedzialności biznesu narodziła się w Stanach Zjednoczonych, to najintensywniej wdrażana jest w krajach Unii Europejskiej. Niemiecka polityka kładzie szczególny nacisk na zrównoważony rozwój. Powszechnie wiadomo, że Niemcy zaliczają

strategia jest skuteczna tylko wtedy, gdy nie kończy

się do ścisłej światowej czołówki państw najbardziej

się na granicach państwowych. Dlatego też Niemcy

rozwiniętych pod względem gospodarczym. Obec-

są wielostronnie zaangażowane w realizację celów

nie są również na dobrej drodze do stania się waż-

Agendy 2030 - zarówno w Unii Europejskiej, jak

nym państwem nadającym ton europejskiemu CSR.

i w Radzie Bezpieczeństwa ONZ. Uwzględnianie

W odniesieniu do innych krajów w Europie, Niem-

czynników społecznych i środowiskowych przy

cy mogą poszczycić się konkretnymi pozytywnymi

prowadzeniu biznesu nabiera obecnie nowego zna-

przykładami w rozwoju odpowiedzialnego biznesu.

czenia wraz z rozwojem firm oferujących programy

Poziom świadomości niemieckiego społeczeństwa

CSR oraz wyspecjalizowanych organizacji dorad-

w kwestii prowadzenia zrównoważonego biznesu

czych. Polityka zrównoważonego rozwoju w Niem-

jest wysoki. W szczególności dotyczy to świado-

czech jest regularnie poddawana przeglądowi przez

mości ekologicznej, która od wielu lat jest głównym

międzynarodową grupę ekspertów.

tematem w publicznej debacie. Partia Zielonych

Niemiecka Strategia Zrównoważonego Roz-

sprawująca władzę w latach 1998–2005, wspólnie

woju, zaktualizowana w 2018 roku, zawiera jesz-

z socjaldemokracją, wprowadziła wiele istotnych

cze więcej celów globalnej współpracy rozwojowej.

inicjatyw dotyczących przede wszystkim zielone-

Niemcy wspierają między innymi zapobieganie kry-

go budownictwa, energii odnawialnej, konsumpcji

zysom i budowanie pokoju, ochronę praw człowie-

i zrównoważonego rozwoju. Pojawił się też szereg

ka, zmniejszenie głodu, ubóstwa, ochronę klimatu

inicjatyw na rzecz ekorozwoju. Dziś aktywność nie-

i sprawiedliwość płci. Zauważalny jest wzrost zain-

mieckich przedsiębiorstw w obszarze CSR wykracza

teresowania zrównoważonym stylem życia. Szcze-

ponad prawne wymagania. Wyrazem tych działań

gólnie młode pokolenie jest bardzo zaangażowane,

jest m.in. narodowa strategia – plan działania CSR.

o czym świadczą m.in. innowacyjne projekty, czy

Kiedy w 2015 roku Organizacja Narodów

akcje „Piątki dla Przyszłości”.

Zjednoczonych przyjęła Agendę 2030 zawierającą 17 globalnych celów zrównoważonego rozwo-

Fundamenty niemieckiego CSR

ju (SDG), Niemcy już od 13 lat posiadały krajową

Niemiecki CSR, podobnie jak CSR w innych kra-

strategię zrównoważonego rozwoju. Jednakże owa

jach Unii Europejskiej, opiera się na najważniej20

szych wypracowanych dotychczas międzynarodo-

„

wych instrumentach odpowiedzialnego biznesu, tj.: inicjatywie Narodów Zjednoczonych Global Compact, wytycznych OECD dla przedsiębiorstw międzynarodowych oraz deklaracji Międzynarodowej Organizacji Pracy nt. przedsiębiorstw międzynarodowych i polityki socjalnej. Te trzy instrumenty tworzą razem wspólny dla niemieckiego CSR kanon zasad, wartości i mechanizmów społecznej odpowiedzialności biznesu. Uzupełnieniem są inne międzynarodowe systemy, m.in. Wspólnotowy System Ekozarządzania i Audytu EMAS (ang. Eco-Management and Audit Scheme). Jest to unijny standard prowadzenia działalności promujący wśród firm i organizacji podejście prośrodowiskowe, w którym niekwestionowanym liderem są Niemcy. W praktyczne wdrażanie, rozwój oraz promocję idei CSR w Niemczech angażują się zrzeszenia gospodarcze, instytucje rządowe, NGOs, związki zawodowe, środowisko nauki, media, a przede wszystkim duże koncerny (np. BWM, Henkel, Bayer, Siemens, Adidas, Bosch) oraz firmy z kapitałem państwowym (np. Deutsche Bahn, Deutsche Telekom, Deutsche Bank, Deutsche Lufthansa). Zainteresowanie tematem CSR wśród mediów powołało do życia specjalistyczne portale informacyjne. Ważną rolę w propagowaniu problematyki CSR odgrywa w Niemczech platforma internetowa informująca o pracach rządu w tym zakresie: www.csr-in-deutschland.de. W roku 2000 z inicjatywy Federalnego Związku Przemysłu Niemieckiego powstało Forum Zrównoważonego Rozwoju Niemieckiej Gospodarki „Econsense”. Jest to platforma wspólnych projektów wiodących niemieckich przedsiębiorstw międzynarodowych i zrzeszeń niemieckiej gospodarki wielu branż. W jego skład wchodzą m.in. takie przedsiębiorstwa jak: Bayer, BMW, Bosch, Deutsche Bahn, Deutsche Bank, Deutsche Telekom, Deutsche Lufthansa, Siemens, Vodafone czy Volkswagen. Forum podejmuje różnorodne inicjatywy, tj.: publikacja przez jego członków corocznych raportów nt. wdrażania CSR, działania w dziedzinie Corporate Citizenship, organizacja warsztatów i konferencji, dokumentacja „dobrych praktyk”. Z wieloletniej tradycji związanej z CSR znana jest niemiecka firma Henkel. Jako jedna z pierwszych zaczęła publikować raporty o ochronie środowiska. Firma stworzyła międzynarodową platformę komunikacji swoich inicjatyw społecznych i bazę dla szeregu projektów. Henkel od kilku lat organizuje konkurs „CSR Masters”, który jest skierowany do studentów polskich uczelni wyższych. W ramach konkursu uczestnicy przygotowują autorskie projekty dotyczące jednej z kategorii: działania prospołecz2121

Uwzględnianie czynników społecznych i środowiskowych przy prowadzeniu biznesu nabiera obecnie nowego znaczenia wraz z rozwojem firm oferujących programy CSR.

jak bardzo dany pojazd zanieczyszcza środowisko, a za jej brak można zapłacić wysoki mandat. Podsumowanie CSR w zglobalizowanym świecie staje się jednym z ważniejszych czynników konkurencji. Wysoki poziom społecznych i ekologicznych standardów niemieckiej gospodarki jest jeszcze bardziej zauważalny w Europie i na świecie przy wykorzystaniu znaku jakości „CSR – made in Germany”. Narodowa strategia CSR powstała jako przejaw myślenia o wyzwaniach, które stoją przed światem w XXI wieku oraz jednoczesnego włączenia się ne, edukacja i kultura lub aktywności ekologiczne

Niemiec do rywalizacji na płaszczyźnie społecznej

i prozdrowotne. Program jest okazją dla studentów

odpowiedzialności biznesu z innymi krajami Euro-

do zdobycia cennego doświadczenia w planowaniu

py i świata.

i zarządzaniu projektem z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu. Dla zwycięzców przewidziana jest nagroda 5000 zł na realizację własnego

Anna Komarowska

projektu CSR-wego. Konkurs cieszy się ogromnym

Public Relations i marketing medialny

zainteresowaniem zarówno wśród studentów jak

Uniwersytet Warszawski

i głosujących internautów, którzy wspierają finałowe

komarowskaa@gmail.com

projekty. Henkel to jedna z dwóch firm niemieckich, zaliczonych w poczet 100 najbardziej etycznych firm świata (wg Instytutu Etisphere i magazynu „Forbes”). Proekologiczny lifestyle Świadomość ekologiczna Niemców stoi na naprawdę wysokim poziomie. Bez wątpienia Niemcy prowadzą bardziej aktywną politykę ekologiczną niż Polska i wdrażają zdecydowanie więcej rozwiązań, które służą środowisku. Niemcy są mistrzem w sortowaniu odpadów. W ramach dualnego systemu odbioru i odzysku opakowań automaty w sklepach przyjmują zwrotne butelki plastikowe i szklane oraz puszki. Coraz popularniejszy staje się ruch „LOHAS” (ang. Lifestyle of Health and Sustainability), dla którego „życie zdrowe i zrów-

Bibliografia:

noważone” oznacza zmianę wzorców konsumpcyj-

1.

https://www.parp.gov.pl/csr#csr

nych. Zrównoważona konsumpcja przestała być

2.

http://odpowiedzialnybiznes.pl/arty-

zjawiskiem niszowym i należy dziś do głównego

kuly/corporate-social-responsibility

nurtu. Konsumenci coraz częściej chcą wiedzieć,

-w-niemczech/

kto wyprodukował koszulki, w których chodzą,

3.

i czy obyło się przy tym bez pracy dzieci. Klien-

https://www.deutschland.de/pl/topic/srodowisko/niemiecka-strategia-zrownowazo-

ci troszczą się o poziom emisji zanieczyszczeń,

nego-rozwoju-cele-krajowe-i-globalne

a producenci samochodów starają się sprostać tym

4.

https://www.gov.pl/web/klimat/emas

oczekiwaniom, podkreślając ekologiczne zalety

5.

http://crnavigator.com/art18/csr_w_niem-

wytwarzanych przez siebie modeli. Od kilkunastu

czech_cz_1_uczciwy_kupiec_pochodzi_z_

lat w Niemczech obowiązuje plakietka ekologiczna,

niemiec.html

nazywana też ekonalepką (w języku niemieckim

6.

określana jako Umweltplakette). Jest to naklejka,

https://www.dw.com/pl/sortowanie-odpadów-narodowym-sportem-niemców-fakty-i-

którą należy oznaczyć samochód przed wjazdem

-mity/a-45877275

do niektórych dużych miast niemieckich. Posiada-

7.

nie plakietki jest obowiązkowe, gdyż wskazuje ona

https://www.nalepkaekologiczna.pl/plakietki -ekologiczne-w-niemczech/

22

23

EAT SHORTER

LIVE LONGER

HOW THE PHYSICAL SPHERE MERGES WITH THE MENTAL ONE Eat five meals a day, a lot of vegetables and fruits. Dress warmly or you will catch a cold. Do not eat fat foods or you will gain weight... Most of us probably heard most of these statements and most likely have tried to follow them in order to obtain and keep good health. Well, many of these aren’t necessarily clichéd. However, recent science development happening at the field of health and physicality and its mental correlation is bringing new discoveries, which are shedding a new light on the understanding of this field. How does it actually work? Literally: the less

starvation, that can be used in biosynthetic or po-

time we spend on eating in our circadian cycle, the

wer production processes, enabling cells to survive

longer we will live, at least longer in good health.

(Parzych K, Klionsky D, 2014). So, the new, heal-

Why is this the case? It isn’t actually about the pe-

thier cells can later on appear in the place of those

riod of eating, but the period of non-eating, i.e. the

„eaten”. Regarding fasting, autophagy begins when

interval between the last meal (and calorie intake

blood insulin levels drop it was estimated that it

in general) on a given day and the first one the

happens after about 16 hours of fasting. Then the

next day. This period, which is basically fasting,

process of autophagy accelerates for several next

turns out to be extremely stimulating for our body.

hours and remains at its peak until about two days

It causes short-term cellular stress, and therefore

of fasting, after which decline begin. The specific

stimulates the cells in our body to carry out spe-

time span depends on the composition of the last

cific beneficial processes. The most interesting

meal and various individual physiological factors.

one is the autophagy, for discovery of which, after

A day without food may be a lot for a modern hu-

decades of research, Professor Yoshinori Ohsumi

man, but it should be remembered that over time

received Nobel and Kyoto prizes. What is autopha-

the body adapts to changes, so it will be easier and

gy, then? In Greek, it means „self-eating”, and con-

easier to withstand this period without eating, and

sists in the degradation of the cytoplasmic mate-

over time our body can learn to induce autophagy

rial, caused by a stressor such as nutrient or energy

more and more efficiently. Actually, even 18-hours 24

of fasting may bring many positive effects. You may

periods smoother, so one can experience the be-

have already heard about Intermittent fasting. This

nefits of ketosis and still have the ability to metabo-

fasting method focuses on the balance between ef-

lize energy, while consuming 0 g of carbohydrates.

ficiency and comfort, as intermittent means here

Thus, the state of ketosis begins and develops in

repeated - each day you eat only within a few ho-

the body when one fasts, along with autophagy.

urs and rest time is the fast, so it’s feasible to fol-

Those two processes complement each other.

low as daily routine. There are also other possible

Secondly – ketones are designed to obtain ener-

fasting forms, like fasting for 24 hours every week.

gy from fat. It can be said that our organisms are

But it’s crucial to consult a doctor before an at-

equipped with two separate energy harvesting

tempt of any kind of fast, and observe how the body

systems and, after a sufficiently long adaptation

reacts to the fast all the time, because everyone can

period, can switch from one to the other. Hence,

react differently and there can exist some specific

the more fats eaten and passed the more ketones

medical conditions making it possibly dangerous

produced. Additionally, fat takes longer to digest

for one to fast in some way.

than the other macronutrients. High consumption of it prolongs the feeling of satiety. As a result, the

• AGE IN REVERSE

insulin level becomes more stable, so it is more dif-

As suggested by David Sinclair, professor of genet-

ficult to experience moments of non-viable vitality

ics, co-director of the Paul F. Glenn Center for the

excess, and after that, severe fatigue.

Biology of Aging at Harvard Medical School and

Other benefits we gain from ketosis are: in-

author of the book “Lifespan: Why We Age - and

creased metabolic efficiency per unit of oxygen

Why We Don’t Have To”, in the material “How to

used; stimulation of genes of hippocampal cells to

Slow Aging (and even reverse it)”, changing the

enlarge or create new mitochondria responsible for

diet by adding fasts, allows us to turn back our

energy production; reduction of neuronal stress by

biological clock. This basiclly means, that one can

lowering the cellular production of reactive oxygen

be as healthy and, physically strong as a teenager,

accountable for the exhaustion - of neurons, which

whilst actually being in their 40s.

ultimately reduces the risk of a heart attack or neu-

Research (e.g. Paoli A. et al., Tinsley G, 2019)

rodegeneration; inhibition of gene expression re-

prove that eating two meals a day leads to the Body

sponsible for encoding pro-inflammatory factors;

Mass Index drop. Fasting for 16-18 hour each day

inhibition of neuronal overstimulation; mitigation

leaves us only 8-6 hours to consume meals, which

of bipolar disease type II (Fan, S. 2013). Corre-

usually is enough time to eat no more than twice.

sponding to aging prevention: ketosis does affect this field, as well. It can successfully help people

• EAT FAT, BE SLIM.

with Alzheimer’s and even with Amyotrophic

The question then arises: how do you ensure you

Lateral Sclerosis (Kirkorian, R, 2010).

get the right amount of calories in just two meals at the most? Here fats come to our aid. Food funda-

• AMAZING ADAPTIVITY

mentally consists of three macronutrients: carbo-

Here a specific question may arise: if carbohydrates

hydrates, protein and fat. While the first two have

are responsible for significant (although short-

a caloric density of 4kcal/g, fat is 8kcal/g. Therefore,

term) energy gains, won’t we experience chronic

the implementation of an extensive amount of fat

lethargy by radically reducing their intake? Well, as

into our diet will allow us to increase the efficiency

mentioned before, the so called “keto-adaptation”

of our caloric absorption. This is not the end of the

process has some disadvantages, such as mind-fog.

benefits associated with this state of affairs though.

Yet, we need to remember that the constancy of the

Fat turns out to be a healthier primary source of

stimulus delivered to the body promotes adapta-

energy than commonly use carbohydrates. Apart

tion to it. Research confirms the body’s ability to

from helping with body weight reduction and in-

adapt to fasting on the microbiological level (Vene-

sulin resistance (Harvie M, et al., 2013), fat intake

man T, et al., 1994). Here, the stimulus is that we

boosts the production of ketone bodies. It happens

do not provide enough carbohydrates (50g of it is

when the daily consumption of carbohydrates does

just 200kcal, under 10% of average daily human

not exceed 50g. A diet based on ketosis, i.e. the con-

demand) for the organism to treat them as a sec-

dition of the body in which, due to a deficiency of

ondary source of energy. Therefore, over time, our

glucose (from carbohydrates), the body starts pro-

body adapts to obtaining energy through ketogen-

ducing ketones to harvest energy, has been gaining

esis, especially if we conduct regular fasts, because

popularity in recent years. There are many merits

these, as I pointed out, limit the consumption of

of ketosis. One of them is that ketones help to pass

carbohydrates to zero. Obviously, the ketosis state 25

26

can be lost due to diet variability, nevertheless,

The simplest example of short-term physi-

consecutive attempts result in obtaining it quicker.

cal stress is training. It’s a necessity that has been

To sum up, the more we practise ketosis, the more

talked about a lot, especially because of its recent

stable and long-lasting. This, in turn, promotes not

drastic scarcity among many people. In fact, we

only mood, but productivity and focus, too.

move much less than people even several decades

Nevertheless, it is a complex, psychologi-

ago (human exists for ca. 3 million years, so that’s

cal mechanism. Although many people agree that

not much), e.g. because of urbanization. As a re-

fasting is beneficial, the evidence is not so much

sult, many natural mechanisms become disturbed.

scientific as anecdotal. Research on the subject is

We lose not only physical strength but also overall

ongoing, however researchers don’t seem to deny

cardiovascular and respiratory efficiency, which

the above-mentioned effects. A study published

leads to hypoxia, as well as to cardiovascular dis-

in 2004 in Experimental & Clinical Cardiology by

eases. (Booth, F. et al., 2014) These, in turn, reduce

Dasthi H, et al., shows no negative upshots of long-

the efficiency of our brain. Lack of physical activity

term use of the ketogenic diet, so it appears not

is a significant source of depression, too. According

harmful to try it for most of people. Still, medical

to studies conducted by Psychosomatic Medicine

consultation should be held before that.

in 2007 and 2010, exercise prevents it and even

It is also worth to mention a diet that is based

treats it with efficacy comparable to drugs. Besides

on fat and falls within the concern of mental health

regular exercising helps in dealing with anxiety, di-

- the MIND Diet. Its full name is Mediterranean

minishes adrenaline and cortisol levels and boosts

diet and the Dietary Approaches to Stop Hyperten-

endorphin release (Harvard Health Publishing,

sion. It based on certain vegetables, whole grains,

2011). These factors significantly boost our ener-

beans, but most importantly on fats from olive oil,

gy levels. To put it simply, physical activity in our

nuts and fishes. Not only this diet increases the ef-

daily lives increases productivity, our energy levels

ficiency of vitamins absorption, (since a lot of them

and prevents many chronic diseases.

need to be diluted in fats in order to be absorbed), but also lets us keep better cognitive abilities longer (Morris, M. et al., 2015). Interestingly, what has a special positive effect on cognition enhancement are also berries (Devore, E et al., 2012). • POWERFUL STRESS As mentioned previously, the mechanism of human energy management is complex. Many variables determine it. Certainly it depends on factors

Another example of “positive stress” is expo-

such as mood, which in turn may even depend on

sure to cold. A shower in water at a temperature

the weather. But there are also factors we have an

of several degrees, for even less than a minute,

influence on. Let’s remind the principle of auto-

activates the sympathetic nervous system raising

phagy - the organism begins the breakdown of the

the level of non-adrenaline in the blood and brain,

most unnecessary cell materials under the sway

and, being a strong stimulant for the skin, increas-

of cellular stress caused by nutritional deficiency.

es the activity of peripheral nerves terminated in

The key word here is “stress”. It is a catalyst for

the brain, resulting in an antidepressant effect

many processes in our body. However, it is not

(Butts , C, et, 2016). The effects are somewhat sim-

the commonly understood stress - psychological,

ilar to the ones of coffee intake. Showers can be

long-term stress, associated e.g. with upcoming

a good alternative to it, considering especially that

deadlines or difficult exams. The stress meant here

a cool shower, (i.a.) stimulates the circulatory sys-

is short-term and of a physical nature, connected

tem, forces the body to activate temperature stabi-

with experiencing physical discomfort.

lizing mechanisms and enhance alertness through

Most of the history of the human species is

contact with a real stimulus (a stressor, but a short-

not about traveling by cars, shopping in stores,

term), while the caffeine contained in coffee stim-

and working in the office. Our bodies still show ad-

ulates only seemingly, blocking the receptors that

aptation to the conditions in which our ancestors

capture adenosine the “fatigue hormone” (Patel, K,

lived. We, as humanity, rapidly stopped facing a lot

2020). So, after caffeine is excreted, these recep-

of such natural stressors. Many papers claim their

tors unblock and are bombarded with adenosine in

importance and the of lack of themis believed to be

large amounts, causing a relatively sharp and low

the source of many diseases.

energy drop. 27

„

... a huge portion of productivity comes from condition of our body, as physical aspects influence our minds a lot. Conclusions of research by Geert A. Buijze of

develop our understanding of this correlation.

the Amsterdam Academic Medical Center, are that

Nowadays, immortality seems much less sci-

sick leaves number has fallen by a third for people

ence-fiction. Strain seems to be bringing more

who use cold showers for 30 days, and by half for

energy. Fat seems to have sliming effects. What is

people who also practiced sports simultaneously.

most interesting, however, is that our bodies turn

It’s interesting, because is proves that thanks to

out to be naturally equipped in many amazing

such showers, one can reduce the possibility of

mechanisms, the use of which not only can make

falling sick. And a sick person is usually less pro-

us more productive, but also much more healthy

ductive and focused than a healthy. Additionally,

and contribute to our well-being.

adaptation periods should be taken seriously; remember to find the right balance between discomfort and gradual mitigation of gentleness in the

Zbigniew Tomaszewski

approach. Cold exposure turn out beneficial. Going

Management

back to fasting, it is also an importnat source of

Politechnika Łódzka

“positive stress“.

tomaszewskizbigniew01@gmail.com

• EVEN MORE WAYS FOR MENTAL ENHANCEMENT Speaking of what boosts a human both physically and mentally - science proves mediation to do so. PsychoNeuroEndocrinoImmunology-based Meditation reduce stress (Bottaccioli, A. et al., 2020). It is important especially for intellectual workers, as their evening cortisol levels stay high even at weekends (Rysted, L. et al., 2008. This, in turn worsening sleep, without sufficient quantity and quality of which our energy and concentration levels lower. Speaking of concentration - meditation is proven to improve it, as well as our emotional state (Tang, Y. et al., 2013). Additionally, meditating before a stressful event helps us reduce stress levels before and after it, and also contributes to better memory (by Mohat A. et,2013). There are also good news for gamers: some papers confirm games to have cognitive enhancement effects (Gong, D. et, 2019). Bibliografia: • FINALLY, SUMMARY

1.

https://www.healthline.com/health/caf-

Science is well developed already, that’s a fact.

feine-effects-on-body#Digestive-and-excre-

However, there is still a lot to be discovered.

tory-systems

New findings, thanks to continuous researches,

2.

appear every year. In today’s world our culture

https://examine.com/nutrition/how-caffeine-works-in-your-brain/

tends to focus on an individual and their pro-

3.

ductivity. As it turns out, a huge portion of pro-

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/ PMC5439304/

ductivity comes from condition of our body, as

4.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23591120/

physical aspects influence our minds a lot. It is

5.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21130529/

interesting then, to look at what scientists have

6.

https://www.healthline.com/health/fat-di-

to say about it, since it may strongly change and

gestion#process 28

NIE DAJ SIĘ OSZUKAĆ

POZNAJ SIEĆ Główne wyzwanie początku XXI wieku oscyluje

wokół

technologii

informacyj-

nych, czyli środków, urządzeń, narzędzi i technologii, które służą posługiwaniu się informacją. W dobie ich nadmiaru, największą wartością może okazać się selekcja, rzetelność oraz umiejętność ich praktycznego

wykorzystania.

To

rów-

nież czas na zostanie świadomym użytkownikiem sieci z globalną perspektywą. Obecnie ponad połowa ludzi na Ziemi ma do-

W tym samym czasie ludzie wciąż mają pro-

stęp nie tylko do sieci, ale i mediów społecznościo-

blem z wytłumaczeniem tego, czym jest

wych na urządzeniach mobilnych. Część tych osób

sztuczna inteligencja, algorytm, blockchain,

dzieli się z pozostałymi różnymi treściami od lin-

uczenie maszynowe czy też na czym polega

ków do innych stron, przez filmy, zdjęcia, wpisy na

inżynieria genetyczna.

blogach i komentarze, po same reakcje. Wszyscy natomiast zostawiamy tam swoje dane (Big Data),

Właśnie od tego momentu trzeba zacząć

których największymi posiadaczami są Google, Fa-

To, że dużo czasu spędza się w Sieci, nie jest ni-

cebook, Baidu i Tencent, i na których bazie działają

czym złym. To nowa rzeczywistość. Innym faktem

algorytmy. Co ciekawe:

jest, że zależnie od wieku jesteśmy do tego różnie

•

Najszybszy komputer kwantowy na świe-

przygotowani. Specjaliści zauważają, że wcześniej

cie – Jiuzhang - wykonuje obliczenia w 180

różnice pokoleniowe były zauważalne co 25-30 lat,

sekund, gdzie jego poprzednik wykonałby je

teraz są widoczne już po dekadzie.

w ciągu 600 mln lat. •

Izraelscy naukowcy ogłosili, że wkrótce roz-

Tabela 1: Liczba aktywnych użytkowników Internetu i me-

poczną terapię nanobotami, która ma pomóc

diów społecznościowych względem całej populacji w paź-

w zwalczeniu białaczki pacjentowi, któremu

dziernku 2020 roku.

zostało sześć miesięcy życia. Nanoboty mają dostarczyć lek bezpośrednio do komórek rakowych, nie naruszając przy tym tych zdrowych. •

Już w 2013 roku firma Google i Arthur D. Levinson założyli przedsiębiorstwo, mające na celu wydłużenie ludzkiego życia i rozwiązanie problemów związanych ze starzeniem się. 29

To uświadamia, jak dynamicznie zmienia się śro-

nie. Wyróżniają się swoją obecnością w mediach

dowisko i z jakimi wyzwaniami mierzą się kolejne

społecznościowych, łączeniem życia wirtualnego

pokolenia wychowane w różnych fazach rozwoju

z prywatnym i silnym zorientowaniem na budowa-

nowych technologii.

nie różnego rodzaju społeczności. Z drugiej strony jednak trudno im się skoncentrować na jednym

Poznaj innych użytkowników sieci

zadaniu i ciężko utrzymać ich uwagę.

Sezin Baysal Berkup wskazuje na obecność czte-

„

rech pokoleń internetowych i nazywa je poko-

Społeczność

leniami BB, X, Y i Z. Najstarszym z nich jest

Z dostępu do sieci korzystają osoby w różnym wie-

generacja Baby Boomers (BB) – pokolenie powo-

ku, różnego pochodzenia i z całkiem odmiennymi

jennego wyżu demograficznego. Są to osoby uro-

doświadczeniami, co może zarówno dzielić, jak

dzone przed 1964 rokiem, które charakteryzuje

i tworzyć ogromny potencjał. Już od wielu lat pod-

się jako niezależne, zaangażowane, optymistycz-

kreśla się konieczność zbudowania globalnej spo-

ne, cierpliwe, odpowiedzialne i zdyscyplinowane.

łeczności, ale ta sama rządzi się swoimi prawami

Świetnie radzą sobie w nowych sytuacjach, ale nie-

i rozwija się w tym kierunku w jakim użytkownicy

chętnie zmieniają to, co uważają już za dobre. BB

ją pokierują. Podstawą zbudowania globalnej spo-

rzadko zmieniają pracę, a ponad to nie najlepiej

łeczności jest zrozumienie specyfiki dostępnych

radzą sobie w konfliktach z młodszymi pokolenia-

do tego kanałów komunikacyjnych, budowa świa-

mi, nie są także przyzwyczajeni do przyjmowania

domości użytkowników i ukierunkowanie działań

krytyki czy informacji zwrotnej.

w dobrą stronę. Kolejne platformy walczą o uwagę swoich użytkowników, a ich algorytmu nie da się

Generacja Y szybko adaptuje się do nowego środowiska (...). Domeną tej generacji jest wielozadaniowość.

oszukać. Podsuwa on użytkownikom wyselekcjonowane treści, na które zwracają uwagę, co może się wiązać zarówno z dzieleniem się rzetelnymi informacjami, jak i szerzeniem tych błędnych. W kontekście pokoleń internetowych, które w różnym stopniu rozumieją specyfikę nie tylko kolejnych kanałów, ale i różnych platform, warto zastanowić się czy czasem tak jak starsze pokole-

Pokolenie X, czyli osób urodzonych pomię-

nie jest strażnikiem tradycji, tak i młodsze spraw-

dzy latami 1965 – 1979, jest aktywne, profesjonal-

nie poruszające się w Sieci nie powinno stać na

ne, godne zaufania, lojalne, nastawione na rozwój

straży budowania świadomości o tym, co się dzieje

osobisty i przede wszystkim – wyniki. Przedstawi-

w przestrzeni internetowej i jak działa sieć? Nie

ciele tej generacji potrafią myśleć globalnie i lubią

tylko w trosce o wyeliminowanie czyhających cyber

różnorodność, ale zachowują przy tym tradycje.

niebezpieczeństw, ale także sprawnego poruszania

Tak zwani Millenialsi (Y), to pokolenie osób uro-

się po świecie wirtualnym, coraz lepszego wyko-

dzonych pomiędzy rokiem 1980 a 1994, którzy wy-

rzystania potencjału, jaki oferuje oraz rozwijania

chowali się w dobie rozwoju technologii. Generacja

go w dobrą, pożyteczną dla całej ludzkości stronę.

Y szybko adaptuje się do nowego środowiska, jest ciekawa nowych możliwości, pełna zaangażowa-

W sieci jest wszystko

na w różnego rodzaju projekty i na nie otwarta,

Jakiekolwiek pytanie wpisane w wyszukiwarkę

a także nastawiona na profesjonalny rozwój. Do-

Google spotka się z odpowiedzią. Normalne jest,

meną tej generacji jest wielozadaniowość. W za-

że klikniemy właśnie ten wynik, który pojawi się

mian oczekują oni od pracodawcy elastyczności co

na szczycie listy, ale dobrze byłoby zdawać sobie

do miejsca i czasu pracy, a także wygody. Pierw-

sprawę, że ten który znajduje się na końcu szóstej

szym pokoleniem wychowującym się z ciągłym

strony również może być prawdziwy. Istnieje rów-

dostępem do technologii jest generacja Z lub też

nież coś takiego jak SEO, czyli optymalizacja tekstu

C (od ang. connect, communicate, change, compu-

pod wyszukiwarki, którą wykonuje się specjalnie

tarized, comunity-oriented, always clicking), czyli

po to, aby efekty pracy były widoczne na pierw-

wszyscy urodzeni po 1994 roku. Przedstawiciele

szych pozycjach. Pytanie - czy klikając na pierwszy

tej generacji potrafią szybko i skutecznie nie tyl-

wynik, uzyskujemy faktycznie najlepszą możliwą

ko wyszukiwać informacje, ale także porównywać

odpowiedź, czy może taką przygotowaną przez naj-

je pomiędzy wieloma kartami. Dzięki ciągłemu

lepszego specjalistę. Zarówno algorytmy jak i SEO

połączeniu z siecią nie mają problemów z komu-

są niezwykle istotne w działaniu sieci, ale warto

nikacją wirtualną i czują się w tym bardzo swobod-

być jej świadomym użytkownikiem. 30

Informacje

Podsumowanie

Poświęcenie pewnej ilości czasu na rozrywkę

Jako ludzkość stajemy u progu największych histo-

w przestrzeni internetowej jest czymś zupełnie

rycznych wyzwań, jakie kiedykolwiek na nas cze-

normalnym. Problem pojawia się wtedy, gdy użyt-

kały, głównie z racji intensywności zachodzących

kownicy korzystają tylko z treści o charakterysty-

wokół zmian, do których przystosowanie się bę-

ce rozrywkowej, albo kiedy wszystkie informacje

dzie koniecznością przetrwania. Nie wszyscy są do

przyjmują za pewnik. Ważne jest selekcjonowa-

tego tak samo przygotowani, ponieważ adaptacja

nie materiałów, sprawdzanie źródeł i umiejętność

nowych technologii nie przychodzi wszystkim jej

porównywania informacji tak, aby ocenić czy ten

użytkownikom tak samo. Niemniej jednak wszy-

wynik, który znajduje się na szczycie listy Google

scy Ci, którzy korzystają z sieci, muszą się nauczyć

jest tym najlepszym i najprawdziwszym, albo by

z niej korzystać świadomie.

sprawdzić, czy bez wyszukiwarki Google bylibyśmy w stanie znaleźć odpowiedź na nasze pytanie. Następną, niemniej ważną kwestią, jest sama

Aleksandra Wyciszkiewicz

świadomość wielości prawd dostępnych w Interne-

Uniwersytet Łódzki

cie oraz ich ocena. Po pierwsze należy mieć na uwa-

aleksandra.wyciszkiewicz96@gmail.com

dze, że wszyscy przedstawiają kolejne informacje z gotową interpretacją, nawet jeśli nie powinni - jak w przypadku dziennikarzy. Chcąc upewnić się, co do rzetelności tego co czytamy, powinno się nie tylko wziąć poprawkę na to, co się czyta, ale także na to z jakiego źródła dana informacja pochodzi. Drugą kwestią jest zderzenie stron omawianego stanowiska. Każdy ma swoje poglądy i poprzez czytane treści raczej wolimy się utwierdzać w tym, że nasze poglądy to te właściwe, zamiast spróbować zrozumieć te przeciwne. To jest

Bibliografia:

naturalne, ale nienajlepsze podejście, z jakim mo-

1.

Berkup, S. B. (2014). Working with genera-

żemy się mierzyć w kwestii wielości prawd dostęp-

tions X and Y in generation Z period: Mana-

nych w sieci.

gement of different generations in business

Istotną sprawą przy zdobywaniu infor-

life. Mediterranean Journal of Social Scien-

macji z Internetu jest dotarcie do prawdy. Jeśli

ces, 5(19), 218-219.

czyta się coś, co jest oparte na badaniach, to na-

2.

Johnson J. Worldwide digital population

leżałoby sprawdzić kto, jak i kiedy je wykonał.

as od October 2020, Statista, 2021 [dostęp:

Jeśli sondaż wyborczy został zlecony przez jedną

29.01.2021]. https://www.statista.com/stati-

z partii, to należy wziąć to pod uwagę, podobnie jak

stics/617136/digital-population-worldwide/

i na to, jak te badania zostały wykonane. Moż-

3.

Kalińska-Kula, M., and Wyciszkiewicz, A.

na było ich dokonać na próbie tysiąca wyborców,

(2020). Perception of the Internet of Things

albo na dwudziestu. Jeśli zapoznajemy się z bardzo

in consumer applications in the context of

ciekawymi wynikami badania o nowych techno-

intergenerational differences. Prace Naukowe

logiach, które zostały zrealizowane w 2000 roku,

Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu,

to mogą nie być one już tak adekwatne do aktualnej

64(9).

sytuacji, jak to były dwadzieścia lat temu.

4.

Kemp

S.

Digital

2020:

Global

Digital

Wszystkie te działania wiążą się z wykona-

Overview, Data Reportal, 2020 [dostęp:

niem dodatkowej pracy i włożeniem w to dodat-

15.01.2021].https://datareportal.com/re

kowego wysiłku, ale należy mieć świadomość,

ports/digital-2020-global-digital-overview

że informacja może się wiązać z manipulacją,

5.

a tą nie każdy użytkownik korzystający z sieci jest

https://spidersweb.pl/2020/12/chiny-supremacja-kwantowa.html

w stanie zdemaskować. Jeden polityk może po-

6.

wiedzieć, że liczba pielęgniarek zmalała, a drugi,

https://socialpress.pl/2017/05/22-serwisy-spolecznosciowe-z-ktorych-korzystamy-

że wzrosła. Każdy z nich może mieć rację, ponieważ

-najczesciej

pierwszy nie uwzględnił innych pracowników opie-

7.

https://www.technologyreview.com/2016

ki zdrowotnej, a drugi już tak. Tylko jak to spraw-

/12/15/69305/googles-long-strange-life-

dzić? Pamiętajmy o źródłach!

-span-trip/ 31

OSZCZĘDZANIE

CZY TO SIĘ OPŁACA? Aktualnie w Polsce panują największej inflacji od kilkunastu lat. Powoduje to, że oszczędzanie jest w dużym stopniu uniemożliwione. Można albo konsumować, albo tracić pieniądze w ujęciu realnym, albo inwestować.

Zdecydowanie

najatrakcyj-

niejszą opcją wydaje się być inwestowanie. Pieniądz, co z nim zrobić?

inwestorzy ponoszą w celu zarobienia pieniędzy.

Pieniądze są nieodłączną częścią życia człowie-

Każdy inwestor pragnie osiągnąć jak największy

ka. Z szeroko rozumianym pieniądzem łączą się

zysk z inwestycji (Marcinek, Foltyn-Zarychta, Pera,

bezpośrednio pojęcia: konsumpcji, oszczędza-

Saługa i Tworek, 2010, s. 20). To czy pieniądze zos-

nia oraz inwestycji. Konsumpcję można określić

taną przeznaczone na konsumpcję, oszczędności

jako zaspokajanie aktualnych potrzeb, natomiast

czy inwestycje zależy od sytuacji majątkowej dane-

oszczędzanie to odkładanie dóbr z myślą o przyszłej

go podmiotu gospodarczego, ale również uzależn-

konsumpcji. Z czasem ludzie zauważyli zalety

ione jest to od jego decyzji. Oszczędzanie ma za-

magazynowania swoich dóbr i odkładania ich na

pewnić komfort, stworzyć tak zwaną finansową

później, ucząc się oszczędzać. Oszczędzanie niesie

poduszkę bezpieczeństwa. Jednak co w przypad-

za sobą pozytywne skutki, zarówno dla jednostek,

ku, gdy nasze oszczędności tracą z roku na rok?

jak i dla całych społeczności. Widać to zwłaszcza

W czasach stosunkowo wysokiej inflacji, pienią-

podczas sytuacji kryzysowych, masowych zwolnień

dze z każdym rokiem tracą siłę nabywczą, a kom-

lub klęsk żywiołowych, kiedy ludzie pozbawieni są

fort bezpieczeństwa, który miały nam zapewnić

źródła dochodu lub jest ono znacznie uszczuplone.

oszczędności, powoli ulatnia się. W takiej sytuacji

Wtedy oszczędności pozwalają przetrwać kryzys

warto zastanowić się nad wcześniejszym inwesto-

i w dużym stopniu złagodzić jego negatywne

waniem. W dzisiejszych czasach można inwesto-

konsekwencje (Stobiecka, 2015, s. 187-188).

wać w rozmaite aktywa i działy gospodarki. Miej-

Gdy dzięki oszczędnościom zostaje osiągnię-

scem, które łączy ludzi potrzebujących kapitału

ty odpowiednio wysoki poziom bezpieczeństwa,

z ludźmi, którzy ten kapitał oferują, jest rynek fi-

można zacząć myśleć o inwestowaniu. Jest to do-

nansowy (Dębski, 2007, s. 13). Przedmiotem obro-

bry sposób na powiększenie majątku i podniesienie

tu na rynku finansowym są różnego rodzaju instru-

poziomu życia. Inwestycja polega na ogranicze-

menty finansowe, takie jak: akcje, obligacje, opcje

niu konsumpcji na rzecz przyszłych, niepewnych

czy kontrakty terminowe.

korzyści.

Niepewność

oznacza

ryzyko,

które 32

Tabela 1. Wartości inflacji dla których 4-letnie obligacje skarbowe indeksowane inflacją (marża 0,75% + inflacja) osiągają zysk w ujęciu realnym.

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z obligacjeskarbowe.pl

Inflacja i zerowe stopy procentowe

jako podatek Belki, sprawiają, że nawet obligacje

Aktualnie obowiązujące w Polsce zerowe stopy,

indeksowane inflacją realnie mogą nie chronić

można oceniać z wielu perspektyw. Z penością dla

przed nią w pełni. W tabeli przedstawiono wynik

wielu zerowe stopy procentowe to niskie koszty

roczny w zależności od poziomu inflacji. Należy

kredytów, sytuacja jak najbardziej pozytywna, bę-

wspomnieć, że badanie to nie dotyczy pierwszego

dzie można taniej się zadłużać i nieco lżejsza będzie

roku inwestycji, gdyż wtedy oprocentowanie nie

spłata aktualnych kredytów. Jednak każda moneta

zależy od poziomu inflacji. Zaprezentowane w ta-

ma dwie strony, a rewersem dla kredytobiorców

beli stopy procentowe są przedstawione po odlicze-

są ludzie oszczędzający i to oni są najbardziej po-

niu podatku Belki (19% od dochodów).

szkodowani w tej sytuacji. Zwłaszcza osoby z dużą

Najrozsądnieszym zabezpieczeniem przed inflacją wydają się być obligacje skarbu państwa indeksowane inflacją.

awersją do ryzyka mogą odczuwać mocny ból głowy, gdyż oprocentowanie na lokatach bankowych jest bliskie zeru. Bezpieczne oszczędzane staje się piekielnie trudne, a realne zyski wręcz niemożliwe. W obecnej sytuacji każdy, nawet minimalny zysk, jest niwelowany przez podatek od zysków kapitałowych oraz inflację. Inflacja jest to wzrost ogólnego poziomu cen w gospodarce, co w konsekwencji powoduje spadek siły nabywczej pieniądza. Powszechnie przyjmuje

Można uznać oprocentowanie obligacji skar-

się, że inflacja na poziomie 2%-3% jest czymś po-

bowych indeksowanych inflacją za stopę wolną od

zytywnym, zachęca społeczeństwo do konsumpcji

ryzyka. Jest to najwyższa premia jaką można uzy-

i napędza gospodarkę. Jednak w sytuacji, gdy infla-

skać za powierzony kapitał bez ponoszenia ryzyka.

cja osiąga poziomy 5% i wyższe, zauważyć można

Aktualny poziom inflacji wynosi 5%. Oznacza to,

jej negatywną stronę. Według Eurostatu inflacja

że trzymając pieniądze na koncie w banku lub na

HICP w Polsce wyniosła w kwietniu 5,1% rok do

lokatach rok do roku tracimy w ujęciu realnym od

roku, jest to najwyższy odczyt od czerwca 2001 r.

4,5% do 5%, w zależności od oprocentowania loka-

Należy zwrócić uwagę, że taki poziom nie stanowi

ty. Inwestując w obligacje skarbowe indeksowane

zagrożenia dla poprawnego funkcjonowania pań-

inflacją, również tracilibyśmy kapitał lecz w dużo

stwa, jedynie uszczupla majątek osób prywatnych.

mniejszym stopniu. Czy opłaca się oszczędzać?

Aktualnie

zabezpieczeniem

Zdaniem autora nie, jeżeli oszczędzając, realnie

przed inflacją wydają się być obligacje skarbu pań-

tracimy. Należy wyjaśnić tutaj fakt, że zakup ob-

stwa indeksowane inflacją, które charakteryzują

ligacji skarbowych indeksowanych inflacją co do

się praktycznie zerowym ryzykiem inwestycyjnym.

zasady to również forma inwestowania, jednak mi-

Wyróżnić można obligacje 4-letnie i 10-letnie oraz

nimalne ryzyko, które z tym się łączy spowodowa-

rodzinne 6-letnie i 12-letnie. Rodzinne obligacje

ło, że autor zaklasyfikował to jako formę pośrednią

indeksowane inflacją są przeznaczone jedynie dla

między oszczędzaniem a inwestowaniem, bardziej

beneficjentów programu 500+ i jedynie do kwoty

skłaniając się do tej pierwszej opcji.

najrozsądniejszym

otrzymanych świadczeń. Z racji na to, że nie są one dostępne dla wszystkich, zostaną pominięte w dal-

Inwestowanie

szych rozważaniach. Mówiąc o obligacjach indek-

Oszczędzając, nie ponosimy ryzyka, inwestycja na-

sowanych inflacją, należy zauważyć fakt, że chronią

tomiast wiąże się z możliwością utraty pieniędzy.

one przed inflacją jedynie do pewnego jej poziomu.

Inwestowanie to wyrzeczenie się bieżącej kon-

Stosunkowo wysoka inflacja w połączeniu z po-

sumpcji na rzecz przyszłych, niepewnych korzyści.

datkiem od zysków kapitałowych, znanym także

Zdaniem autora każdy powinien mieć zabezpiecze33

„

nie w postaci odłożonych pieniędzy, lecz nie nale-

okresie roczna stopa inflacji nie przekroczy-

ży odkładać pieniędzy w nieskończoność. Zatem

ła 5%, co świadczy, że średniorocznie inwesty-

jeżeli mamy odpowiednią poduszkę finansową,

cja we wskazane indeksy giełdowe przynosiła

należy zastanowić się jak zainwestować pozostały

zysk w ujęciu realnym. Oczywiście znajdą się

kapitał, by zebrany przez nas nie kurczył się, lecz

okresy w czasie, w których inwestycja w wybra-

powiększał. Inwestować można na różne sposoby

ne indeksy przynosiła stratę, często większą niż

i w różne aktywa inwestycyjne. Szczególną uwagę

stopa inflacji. Mimo to patrząc na inwestowanie

warto zwrócić na rynki kapitałowe, zwłaszcza na

w ujęciu długoterminowym, inwestowanie na

rynek akcji, który może być wyjątkowo atrakcyjny

giełdzie przynosiło dużo większe korzyści mająt-

dla początkujących inwestorów.

kowe niż lokata w banku czy obligacje skarbowe.

Akcje są typem papieru wartościowego wła-

Inwestowanie w papiery wartościowe po-

snościowego. Akcja stanowi część kapitału spółki

winno być oparte na obszernej i dokładnej anali-

i oznacza taką samą część prawa własności do niej

zie. Rezultat inwestycji zależy od wielu czynników.

(Dobosiewicz, 2007, s. 36). Akcje są emitowane

Strategie inwestycyjne powinny być dostosowane

tylko i wyłącznie przez spółki akcyjne. Emisja ak-

do konkretnego inwestora: wysokości i stabiliza-

cji odbywa się na rynku pierwotnym. Inwestor,

cji jego dochodów, stanu majątkowego, sytuacji

który zakupił taką akcję, może ją później sprze-

rodzinnej, wieku, odporności na ryzyko oraz stres,

dać na rynku wtórnym (Jajuga i Jajuga, 2012, s.

a także zebranego doświadczenia (Socha, 2003, s.

31-32). Przed zakupem akcji należy dokładnie

412). Najważniejszym rezultatem każdej strategii

i w sposób precyzyjny zbadać firmę oraz przeanali-

inwestycyjnej jest jak największy zysk. Należy za-

zować prowadzoną przez nią działalność (Graham,

dbać przy tym, aby inwestycja przynosiła względ-

Buffett, Zweig, Bakalarz i Madejski, 2007, s. 40).

nie stabilne zyski (Socha, 2003, s. 369). Każda

Inwestując w akcje, można zarobić na dwa sposo-

strategia, która nie przynosi stałych dochodów

by: poprzez wzrost wartości zakupionej akcji oraz

może stanowić zagrożenie w przyszłości. Strate-

przez wypłatę dywidendy. Trend wzrostowy ceny

gia taka powinna być dokładnie przeanalizowana

akcji może mówić o poprawie sytuacji finansowej

i w razie potrzeby poddana odpowiednim modyfi-

danego przedsiębiorstwa w długim okresie (Urba-

kacjom (Socha, 2003, s. 370). Poza oczywistym ele-

nek, 2011, s. 817).

mentem inwestowania, czyli zyskiem, należy zwró-

Średnie roczne stopy zwrotu dla indeksów

cić uwagę również na ryzyko inwestycyjne. Jest to

WIG20, mWIG40 oraz sWIG80 wynosiły odpo-

najbardziej złożony aspekt inwestowania, do tego

wiednio: 5,64%, 13,05% i 23,07%. Stopy te podane

najtrudniejszy do zrozumienia. Ryzyko inwestycyj-

są w ujęciu nominalnym, jednak w badanym

ne rozumie się jako możliwość osiągnięcia innego

34

„

rezultatu z inwestycji, niż zakładaliśmy (Socha, 2003, s. 414). Istnieje oczywista zależność między ryzykiem a stopą zwrotu z inwestycji. Im bardziej skutki inwestycji są niepewne, tym wyższej stopy zwrotu oczekujemy (Daniluk, 2012, s. 17-18). Z pewnością decyzje inwestycyjne powinny być poprzedzone wnikliwą analizą. Rozporządzając własnymi pieniędzmi, należy podjąć jak najbardziej przemyślaną decyzję, rozważając przy tym jej przyszłe skutki (Konarzewska, 2017, s. 34). Zdaniem autora warto edukować się z zakresu finansów, spowoduje to bardziej przemyślane i odpowiedzialne zarządzanie swoimi pieniędzmi. Wysiłek ten jest wart swojej ceny. To właśnie odpowiednie przygotowanie sprawia, że „granie na giełdzie” nie jest hazardem. Podsumowanie Zatem czy opłaca się jedynie oszczędzać pieniądze, bez ich inwestowania? Oczywistą odpowiedzią, która może się nasuwać każdemu ekonomiście, jest „to zależy”. Na takie pytania nie ma jednoznacznej odpowiedzi, gdyż składa się na nią szereg czynników makroekonomicznych, jak i wewnętrzna sytuacja finansowa danej osoby. Z pewnością zerowe oprocentowanie na lokatach bankowych i stosunkowo wysoka inflacja sprawiają, że warto pochylić się nad swoimi finansami osobistymi oraz opracować przemyślaną strategię zarządzania pieniędzmi, w tym również nad kwestią, co zrobić z ewentualną nadwyżką. Zdaniem autora warto zainwestować swój kapitał i wejść rozważnym, lecz zdecydowanym krokiem w świat giełdy papierów wartościowych, w szczególności w rynek akcji.

Filip Zmyślony Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Rachunkowość i finanse biznesu zmyslony.filip@onet.pl

Bibliografia: 1.

Daniluk, M. (2012). Ryzyko inwestycyjne na rynkach finansowych. Rocznik Naukowy Wydziału Zarządzania w Ciechanowie, 6(1-4), 17-28.

2.

Dębski, W. (2007). Rynek finansowy i jego mechanizmy: podstawy teorii i praktyki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

3.

Dobosiewicz, Z. (2007). Wprowadzenie do finansów i bankowości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. 35

...pieniądze z każdym rokiem tracą siłę nabywczą, a komfort bezpieczeństwa, który miały nam zapewnić oszczędności, powoli ulatnia się.

36

INWESTOWANIE NA

RYNKU NIERUCHOMOŚCI Nieruchomości są trzecią najbardziej popularną klasą aktywów inwestycyjnych, zaraz po akcjach oraz obligacjach. Mimo to rynek nieruchomości pozostaje dla wielu inwestorów nieznany i niezrozumiały. Powodem tego może być teoretyczna bariera wejścia, którą jest wysoka kapitałochłonność rynku nieruchomości. Tymczasem inwestować

w

nieruchomości

można

również w sposób pośredni, poprzez giełdę

papierów

wartościowych,

przezna-

czając na to kapitał dowolnej wielkości. Inwestowanie na rynku nieruchomości

takimi jak: ryzyko walutowe, większa nieznajo-

Jednym z kierunków inwestowania jest rynek

mość rynków, czasami również bariera językowa.

nieruchomości, będący segmentem rynku finan-

Każda inwestycja ma być przede wszyst-

sowego. Rynek nieruchomości to ogół warunków,

kim

gdzie odbywa się transfer praw do nieruchomości

by przynosiła ona względnie stabilne zyski (Socha,

i są zawierane umowy stwarzające wzajemne

2003, s. 369). Każda strategia, która nie przyno-

prawa i obowiązki, połączone z władaniem

si stałych dochodów, może stanowić zagrożenie

nieruchomościami.

dochod-

w przyszłości. Parametry rynkowe informujące

zi bowiem de facto do kupna lub sprzedaży

o dochodowości inwestycji to przede wszystkim:

prawa do nieruchomości, nie samej nieruch-

rynkowe

omości (Siemińska, 2011). Inwestować moż-

rynkowe stawki czynszu, rynkowe wydatki opera-

na

cyjne oraz odsetki pustostanów (Henzel, Śmietana

w

sposób

Na

tym

bezpośredni,

rynku

przez

zakup

nieruchomości, najczęściej na wynajem. Taki

rentowna.

stopy

Należy

zwrotu,

zadbać

ceny

również,

transakcyjne,

i Maszczyk, 2014, s. 140).

sposób inwestycji jest formą lokowania kapita-

Rynek nieruchomości można uznać za dość

łu, której podstawową funkcją jest ochrona

nietypowy. Można tu spotkać szereg problemów

przed inflacją i generowanie dodatkowej gotówki

i komplikacji, wynikających ze jego specyfiki.

(Siemińska, 2011, s. 15). Inwestycja jednak nie

Rynek nieruchomości charakteryzuje brak przej-

musi mieć wyłącznie charakteru bezpośrednie-

rzystości, przez co panuje asymetria informacji.

go. Sposób pośredni polega na inwestowaniu ka-

Dodatkowo nieruchomości, zwłaszcza te o wyso-

pitału w akcje instytucji inwestujących w nieru

kiej wartości, odznaczają się niską płynnością,

chomości. Taka inwestycja nie wymaga dużych

co również jest czynnikiem odróżniającym rynek

zasobów kapitału. Jest to szczególnie atrakcyjna

nieruchomości od rynku akcji czy obligacji (Ju-

opcja dla inwestorów, których cechuje niechęć

rek-Maciak, 2007, s. 94). Nawet na najbardziej

do angażowania się w podejmowanie decyzji od-

płynnym rynku nieruchomości, sprzedaż mieszka-

nośnie nieruchomości, a także niechęć do mało

nia zajmuje kilka tygodni. Uzależnione to jest od

płynnych inwestycji. Inwestowanie pośrednie

czasu na tak zwane formalności. W porównaniu do

daje możliwości łatwiejszego inwestowania na za-

płynności akcji, okres czasu potrzebny na wyjście

granicznych rynkach. Wiąże się to z problemami,

z inwestycji w nieruchomości, wydaje się być prze37

rażająco długi. Rynek finansowy wymaga fachowej

Przy inwestycji należy zwrócić dużą uwagę

obsługi, co warunkowane jest wysokim stopniem

na lokalizację, ponieważ jest to wyznacznik atrak-

interwencjonizmu państwa.

cyjności nieruchomości. Lokalizacja warunkuje wie-

w znaczącym stopniu kierunek rozwoju nierucho-

lu czynników. Nie wpływają na niego jedynie

mości, ogromny wpływ ma dostęp do komunikacji,

wielkość popytu oraz podaży. Czynniki mające

położenie w okolicach głównych ciągów komu-

wpływ na decyzje inwestycyjne to między inny-

nikacyjnych czy stan infrastruktury drogowej.

mi: ekonomiczne, prawne, demograficzne czy

Oczywiście uwarunkowane to jest typem nieru-

zasobowe. Do czynników ekonomicznych na-

chomości, każdy rodzaj ma odmienne preferencje.

leży przede wszystkim poziom oszczędności

Najkorzystniejsza lokalizacją dla nieruchomo-

społeczeństwa, sytuacja na rynku pracy, inflacja,

ści magazynowych są obrzeża dużych miast,

a

położone przy drodze krajowej (Henzel, Śmietana

Rynek

także

nieruchomości

koniunktura

zależy

gospodarcza.

od

Czynniki

i Maszczyk, 2014, s. 133).

prawne związane są z obowiązującym w danym

Największe zyski przynoszą nieruchomoś-

państwie normami i regułami. Prawo dotyczy otwartości

interwencjonizmu

ci mieszkalne, znajdujące się w ścisłych centrach

danego czy

dużych miast. Same nieruchomości mieszkalne

ogólnych kosztów transakcji. Czynniki czysto fi-

można również podzielić ze względu na typ budyn-

nansowe, związane z podatkami i kosztami, bez-

ku, czy jest to budynek wielo- czy jednorodzinny.

pośrednio wpływają na zagranicznych inwestorów

Wszystkie te czynniki kształtują cenę danej

i decydują o napływie gotówki od podmiotów

nieruchomości, a także popyt na nią (Siemińska,

spoza kraju inwestycji. Wydaje się, że równie

2011, s. 16-17). Zarobić na rynku nieruchomości

ważne co czynniki prawne, istotne są czynniki

można na kilka sposobów, poprzez wzrost war-

demograficzne, do których zaliczyć można: przy-

tości, czy to w czasie, czy w wyniku krótkotermi-

rost naturalny, wiek społeczeństwa, migracje czy

nowej spekulacji lub przez regularne strumienie

wielkość i strukturę gospodarstw domowych. To

pieniężne jak na przykład czynsz od wynajmu-

one wpływają na zapotrzebowanie panujące na

jących. Wynajem może być długoterminowy, na

danym rynku. Im więcej ludzi i rodzin w danym

przykład dla studentów w dużych miastach, lub

obszarze, tym większe zapotrzebowanie na miesz-

krótkoterminowy, na przykład w miejscowo-

kania. Czynniki zasobowe to rozmiary podaży,

ściach nadmorskich w okresie wakacyjnym. War-

a także dostępność gruntów (Olszowy, 2017, s. 82).

to przytoczyć branżowe pojęcie “flip” - polega-

państwa,

„

rynku,

opodatkowania

nieruchomości

jące na zakupie nieruchomość tanio i sprzedaży

Największe zyski przynoszą nieruchomości mieszkalne, znajdujące się w ścisłych centrach dużych miast.

drożej jak najszybciej. Wzrost ceny spowodowany jest głównie remontem, jednak nie jest to jedyna możliwość wpływająca na cenę w krótkim okresie czasu. W przypadku nieruchomości na wynajem, czynsz można traktować jako dywidendę. Bardzo korzystnym aspektem jest opodatkowanie. Jeże-

Inwestowanie bezpośrednie

li nie zajmujemy się zawodowo rynkiem nieru-

Rynek nieruchomości wbrew pozorom jest bogaty

chomości, możemy być opodatkowani podatkiem

w wybór aktywów inwestycyjnych. Sam rynek

ryczałtowym wynoszącym 8,5% (gdy przychód

dzieli się na rynek pierwotny i wtórny. Nierucho-

z tytułu najmu przekracza 100 000zł stawka rośnie

mości można podzielić, ze względu na kryterium

do 12,5%), co jest bardzo niskim podatkiem,

funkcjonalności na: mieszkaniowe, komercyjne,

w porównaniu np. do podatku od zysków kapi-

rolne, rekreacyjne, przemysłowe czy nieruchomo-

tałowych wynoszącym 19%.

ści specjalne (Szromnik, 2003, s. 20). Nierucho-

Główne wady inwestowania bezpośrednie-

mości można kupować w różnym stanie: surowym,

go to konieczność zarządzania, niska płynność

do remontu lub po remoncie. Rynek nieruchomoś-

oraz wysokie ryzyko inwestycyjne. Ale też wyso-

ci to nie tylko mieszkania czy biurowce, można też

kie koszty jednostkowe oraz mała elastyczność na

kupować działki albo garaże pod wynajem. Rynek

zmiany. Ryzyko może również stanowić za duża

nieruchomości możemy również podzielić na

konkurencja. Aktualnie można zauważyć napływ

rynek lokalny, regionalny, krajowy i międzynaro-

podmiotów

dowy. Lokalne rynki mogą różnić się między sobą,

często dysponują oni dużym kapitałem, lecz nie

w zależności czy mowa o rynku w dużym mieście,

mają doświadczenia na rynku nieruchomości.

małym mieście czy wsi (Olszowy, 2017, s. 85).

Przez ostatnie lata na polskim rynku zauważyć 38

inwestujących

w

nieruchomości,

można było wzrost cen nieruchomości, na co

są zmienne jak akcje na giełdzie, mogą być dobrą

wpływ miały między innymi niskie stopy procen-

inwestycją, ale nie zapewnią takiego samego bez-

towe, dzięki którym kredyty hipoteczne stały się

pieczeństwa jak fizyczne mieszkanie inwestycyjne,

bardziej atrakcyjne, przez co zwiększył się popyt

które nie podlega takim gwałtownym wahaniom

inwestycyjny. Niskie stopy procentowe to również

cen (Gierałtowska, 2017, s. 440-441).

mało rentowne lokaty bankowe, przez co inwe-

Akcje REIT-ów albo papiery uczestnictwa

storzy indywidualni przenoszą swój kapitał z lokat

można zakupić na giełdzie papierów wartościo-

w inne aktywa, w tym nieruchomości (Gurbin,

wych. Dochody te są opodatkowane tylko raz na

2016, s. 269). Innymi czynnikami, które spo-

poziomie dywidendy. Pozwalają one na inwest-

wodowały wzrost cen mieszkań, były rosnące płace

owanie w rozmaite rynki, takie jak: Japonia, Stany

i bogaceni się Polaków, rosnące ceny robocizny

Zjednoczone, Singapur. REIT-y można uznać za

i materiałów oraz ograniczona liczba działek bu-

efektywną strukturę podatkową, służącą finanso-

dowlanych.

waniu i zarządzaniu nieruchomościami generującymi dochód. Mogą one mieć duże znaczenie

Inwestowanie pośrednie

dla

W nieruchomości można również inwestować

umożliwiają dopływ nowych kapitałów, zwłaszcza

w sposób pośredni. Można to robić kupując

oszczędności

akcje przedsiębiorstw inwestujących na rynku

w konsekwencji zwiększa obroty na giełdzie (Ma-

nieruchomości, nabywając jednostki uczestnictwa

zurczak, 2012, s. 112-113). Do tego może doprow-

lub certyfikaty inwestycyjne w funduszach inwe-

adzić do zwiększenia zainteresowania całą giełdą,

stycyjnych czy papiery wartościowe wyemitowane

nie tylko rynkiem nieruchomości, ale również

na bazie wierzytelności zabezpieczonych hipoteką

rynkiem akcji czy obligacji.

rynków

finansowych. inwestorów

Przede

wszystkim

indywidualnych,

co

Sam fundusz typu REIT można porównać

(Gierałtowska i Putek-Szeląg, 2015, s. 160). Inwestowanie pośrednie daje komfort płynności, nie

do

pojedynczego

przedsiębiorstwa,

którego

ma barier wejścia, więc jest dostępne dla każdego

akcje notowane są na giełdzie.Inwestowanie w po-

inwestora indywidualnego. Dodatkowo możliwa

jedynczy REIT obarczone jest sporym ryzykiem,

jest budowa portfela składająca się z instytucji in-

podobnie jak kupno akcji wyłącznie jednej firmy.

westujących w nieruchomości na różnych rynkach,

Pewnym rozwiązaniem są ETF-y1 na REIT-y, które

przez co w prosty i szybki sposób można zdywer-

inwestują w kilkanaście lub kilkadziesiąt REIT-ów

syfikować portfel. Wadami takiej formy inwestowa-

na całym świecie, dzięki czemu ryzyko związane

nia jest ograniczony dostęp do informacji, niski,

z potencjalnymi problemami jednego funduszu

a w zasadzie zerowy, wpływ na wygląd in-

jest minimalizowane. Decydując się na inwestycje

westycji, a także wysokie koszty zarządzania.

w fundusze ETF, inwestor staje się posiadaczem

Warto wspomnieć również o wysokiej korelacji

całego portfela spółek inwestujących na rynku

z rynkiem akcji, co oznacza większą zmienność

nieruchomości, a więc w pewnym stopniu ogra-

(Gierałtowska i Putek-Szeląg, 2015, s. 159-161).

nicza swoje ryzyko inwestycyjne.

REIT-y pozwalają na inwestowanie w rozmaite rynki, takie jak: Japonia, Stany Zjednoczone, Singapur.

Czym są REIT-y? REIT-y wywodzą się z Ameryki, powstały w latach 60 w USA. REIT (Real Estate Investment Trust). Jest to spółka lub rodzaj funduszu inwestycyjnego, który zbiera środki od inwestorów, inwestuje w różnego rodzaju nieruchomości, czerpie dochody z najmu. Ze względu na specyficzną strukturę we wszystkich krajach REIT-y są zwolnione od podatku CIT, pod warunkiem że REIT wypłaca

Inwestycja w zagraniczne REIT-y czy ETF-y

w zależności od prawa, od 75% do 90% wyna-

na REIT-y często wymusza zapłatę większego

grodzenia z wynajmu w postaci dywidendy (Ma-

podatku niż polski 19% podatek od zysków kapi-

zurczak, 2018, s. 117-118).

tałowych. Zależy to miedzy innymi od państwa, inwestujące

w którym odbywa się inwestycja, oraz państwa,

w centra handlowe, szpitale, hotele, czy aparta-

w którym wybrany przez nas REIT czy ETF ma

mentowce na wynajem. REIT-y mają regularnie

rezydencje podatkową. Zagadnienie to jest nie-

dostarczać dywidend i oferować wzrost warto-

zwykle skomplikowane i zależy od konkretnej sytu-

ści w długim terminie. Dają możliwość szybkiego

acji. Autor artykułu zwraca uwagę na utrudnienia

i łatwego wejścia i wyjścia z inwestycji. REIT-y

podatkowe związane z REIT-ami, które jednak nie

Możemy

wyróżnić

REIT-y

39

„

powinny być jedynym powodem wykluczającym je

nał i to zarówno dla przedsiębiorstw, jak i dla

jako aktywo do portfela inwestycyjnego.

akcjonariuszy.

Wbrew

pozorom

polski

broker

oferu-

je szeroką gamę REIT-ów, europejskich oraz

Podsumowanie

amerykańskich,

europejskich

Mimo że minęło już 5 lat od rozpoczęcia prób

ETF-ów na REIT-y, które umożliwiają inwest-

jak

również

wprowadzenia REIT do Polski, nadal nie ma re-

owanie na rynkach azjatyckich, jak również inwe-

zultatów. Należy jednak zastanowić się, czy pol-

stowanie globalne. Polski broker w odróżnieniu do

ski odpowiednik ma ograniczać się jedynie do

zagranicznego ma możliwość zaoferowania klien-

nieruchomości

towi prowadzenia maklerskich kont IKE i IKZE,

wprowadzić amerykańskie REIT-y na polski

które dają znaczące ulgi podatkowe i w dłuższej

rynek w takiej formie, w jakiej istnieją już od

perspektywie są najbardziej opłacalnymi rodza-

ponad 60 lat. Nawet jeżeli w przyszłości zo-

jami kont maklerskich. Konto IKE oraz IKZE po

staną w Polsce wprowadzone firmy inwestujące

spełnieniu określonych wymagań, zwalniają z po-

w najem to, zdaniem autora,

datku dochodowego od zysków kapitałowych, co

przedsiębiorców do prowadzenia działalności

z pewnością ułatwiłoby rozliczenie podatkowe in-

w formie FINN, w takim stopniu jak robi to REIT-y

westycji w REITy. Inwestowanie na zagranicznych

w innych krajach. Mimo to działalność FINN na

giełdach umożliwiają polskie domy i biura mak-

rynku stworzy bezpieczne warunki do korzystnego

lerskie: mBank, BOSSA i XTB (Samołyk, 2020).

inwestowania przez inwestorów indywidualnych

Opakowanie naszej inwestycji w IKE lub IKZE

i nawet w takiej wersji wprowadzenie FINN będzie

zwłaszcza w przypadku REIT-ów może okazać się

dobrym krokiem, a sam zamiennik kolejnym

doskonałym rozwiązaniem umożliwiającym op-

wariantem, podczas podejmowania decyzji inwe-

tymalizację podatkową. Bez tego inwestor, który

stycyjnych. Umożliwienie sprawnego działania

kupi fundusze REIT pośrednio przez ETF może

funduszy FINN w Polsce na pewno przyczyniłoby

zapłacić podatek od dywidendy nawet na 3 pozi-

się do wzrostu udziału rodzimego pieniądza w ryn-

omach. Dokładną analizę opodatkowania wyżej

ku nieruchomości.

mieszkalnych,

czy

spróbować

nie zachęcą one

wymienionych można przeczytać na blogu inwestomat.eu, autorstwa Mateusza Samołyka. Na

Filip Zmyślony

wspomnianym blogu znajduje się 5 wyczerpują-

Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

cych artykułów dotyczących tematyki REIT-ów,

Rachunkowość i finanse biznesu

z których można zdobyć ogrom finansowej wiedzy,

zmyslony.filip@onet.pl

zdecydowanie wykraczający poza ten artykuł naukowy.

Bibliografia: 1.

Gierałtowska, U. (2017). Fundusze REIT–

W oczekiwaniu na REIT-y w Polsce

doświadczenia światowe a rynek polski.

Od kilku lat w Polsce podejmowane są próby

Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia,

wprowadzenia na rynek funduszy REIT, nieste-

(86), 435-447.

ty na ten moment nie przyniosły one żadnych

2.

Gierałtowska, U. i Putek-Szeląg, E. (2015).

efektów. Proces ten rozpoczęto w 2016 roku, co

Inwestowanie pośrednie na rynku nierucho-

przyczyniło się do zaistnienia kilku kolejnych

mości. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szcze-

wersji sposobu funkcjonowania polskich funduszy

cińskiego, 862. Finanse, Rynki Finansowe,

inwestujących w nieruchomości.

Ubezpieczenia, 75, 159-171.

Polska odpowiedź na REIT-y to FINN

3.

Gurbin, G. (2016). Rynek nieruchomo-

– firmy inwestujące w najem nieruchomości.

ści w otoczeniu niskich stóp procentowych

Mają to być spółki angażujące kapitał wyłącznie

w Polsce w latach 2004–2014. Studia i Prace

w nieruchomości na wynajem. Zamiana wszy-

WNEiZ US, (45/1), 269-280.

stkich nieruchomości na jedynie mieszkaniowe

4.

JHenzel, H., Śmietana, K. i Maszczyk, A.

stanowi dużą dysproporcję między REIT a FINN.

(2014). Rynek nieruchomości jako rynek

FINN-y powinny również inwestować w nieru-

inwestycyjny – parametry oceny, tendencje

chomości

zmian w latach 2007-2011. Studia Ekono-

komercyjne.

Dodatkowo

preferen-

cje podatkowe miałby się ograniczać jedynie do

miczne, 177, 133-151.

wprowadzenia 8,5% stawki podatku CIT od do-

5.

Samołyk, M. (2020). REIT (2/5) – Jak kupić

chodów FINN z tytułu najmu nieruchomości,

fundusz nieruchomości REIT? Porównanie

co również powoduje, że polski zamiennik nie

możliwości, https://inwestomat.eu/jak-kup

będzie tak atrakcyjny jak amerykański orygi-

ic-fundusz-nieruchomosci-reit/ 40

BEZWARUNKOWY

DOCHÓD PODSTAWOWY SZANSA NA PODNIESIENIE JAKOŚCI ŻYCIA CZY CIOS DLA GOSPODARKI Świat obecnie zmaga się z gospodarczymi skutkami pandemii COVID-19. Przedsiębiorcy popadają w problemy finansowe, wiele osób utraciło pracę, bądź nie ma szansy jej podjąć. W czasach kryzysu powracać może koncepcja Bezwarunkowego Dochodu Podstawowego. Czy powszechne świadczenie w wysokości minimum socjalnego miałoby szansę uchronić osoby o niskich dochodach przed ubóstwem i pomóc w walce z kryzysem gospodarczym? W tym artykule zostaną omówione argumenty „za” i „przeciw” koncepcji Bezwarunkowego

Dochodu

Podstawowego.

Czym jest BDP?

wyrażenia

BDP (Bezwarunkowy Dochód Podstawowy) jest to

wszystkich obywateli danego społeczeństwa. Za-

świadczenie, które otrzymuje indywidualnie każdy

wiera się w przedziale od 0 do 1 (0%-100%), gdzie

obywatel. Musi być ono regularne, równe oraz bez-

0 oznacza, że każda jednostka ma identyczny

zwrotne. Niezależnie od wysokości dochodu danej

dochód, zaś wartość 1 odpowiada sytuacji, kie-

osoby, stanu majątkowego czy posiadania zatrud-

dy wszystkie osoby, poza jedną, miałyby zerowy

nienia, każdy otrzymywałby świadczenie pieniężne

dochód. Krzywa Lorenza obrazuje, w jaki sposób

w równej wysokości, zbliżonej do wartości tzw.

mogą rozkładać się dochody w społeczeństwie.

minimum socjalnego, czyli minimalnego poziomu

Wykres, na którym na osi poziomej ujęta zosta-

dochodów, który zapewnia godny poziom życia.

łaby ilość gospodarstw domowych w opisywa-

Dla przykładu, jak podaje Instytut Pracy i Spraw

nym społeczeństwie, zaś oś pionowa opisywałaby

Socjalnych, w Polsce w II kwartale 2020 roku kwo-

udział danej ilość gospodarstw domowych w łącz-

ta ta wyniosła 1277,93 zł miesięcznie. Główne mo-

nych dochodach, ilustruje istotę współczynnika

tywacje, które przyświecają idei BDP to odrzucenie

Giniego. Jest on bowiem obliczany jako stosunek

pracy jako podstawowego celu w życiu oraz ograni-

pola zacieniowanego obszaru do pola całego trój-

czenie ubóstwa i nierówności społecznych.

kąta ABC. Jeśli krzywa Lorenza pokrywałaby się

nierówności

w

dochodach

wśród

z odcinkiem |AB|, znaczyłoby to, że dochody Nierówności społeczne

w społeczeństwie są rozłożone równomiernie,

Jedną z metod pomiaru nierówności społecznych

wszystkie jednostki miałyby równe dochody, zaś

jest współczynnik Giniego. Służy on do liczbowego

im bardziej krzywa Lorenza odbiega od odcinka 41

wszystkie jednostki miałyby równe dochody, zaś

zatrudnienia. Argument jednak nie jest trafny, gdyż

im bardziej krzywa Lorenza odbiega od odcinka

automatyzacja pracy nie tyle „zabiera” stanowiska,

|AB| tym większy współczynnik Giniego, a zara-

co stwarza nowe, w ramach których potrzebni są

zem tym bardziej wyraźne nierówności dochodo-

pracownicy o innych kompetencjach. Jest to raczej

we.

wyzwanie dla systemu edukacji, który stopniowo Jak podaje Główny Urząd Statystyczny,

będzie stawał przed koniecznością przygotowania

w Polsce współczynnik Giniego kształtuje się na

pracowników do budowy, programowania, nadzo-

stosunkowo stałym poziomie. W roku 2016 spadł

ru i obsługi maszyn. Podobnie globalizacja, która

z 30,6% do 29,8% i od tego momentu pozostaje

tworzy nowe miejsca pracy, a dodatkowo sprzyja

poniżej 30%. Jest to przeciętny wynik w zestawie-

osobistemu rozwojowi i podnoszeniu kwalifika-

niu z pozostałymi państwami europejskimi. Jak

cji, z jednej strony przez konieczność konkurowa-

wprowadzenie Bezwarunkowego Dochodu Pod-

nia o miejsca pracy z osobami z zagranicy, z dru-

stawowego wpłynęłoby na współczynnik Giniego?

giej zaś dzięki globalnemu obiegowi informacji.

Jeżeli każdy obywatel dostałby równe, bezzwrotne

Ponadto, jak pokazują statystyki, bezrobocie w Polsce

i nieopodatkowane świadczenie, współczynnik

systematycznie spada.

uległby zmniejszeniu, co oznacza, że zmniejszyłyby Satysfakcja z otrzymania bezwarunkowego

się nierówności dochodowe.

świadczenia – prawo malejących korzyści

Jeden z głównych celów BDP niewątpliwie zostaje spełniony, powstaje jednak pytanie: czy

Przyjmijmy, dla uproszczenia, że każdy obywatel

niwelowanie nierówności w przedstawiony sposób

otrzyma równe, bezzwrotne, nieopodatkowane

będzie szło w parze z podniesieniem poziomu życia

śwadczenie w wysokości 1000 zł. Dla osoby

obywateli? Na to pytanie spróbujemy znaleźć od-

o bardzo niskich dochodach, bliskich zerowym,

powiedź w dalszej części artykułu.

będzie to wspaniała wiadomość. Użyteczność takiego świadczenia będzie wysoka, może się okazać,

„

Odrzucenie etosu pracy

że kluczowa dla przeżycia. Co jednak w przypadku

Drugim głównym założeniem koncepcji BDP jest

osoby, która zarabia 5000 zł miesięcznie? Będzie to

odrzucenie pracy jako podstawowego celu w ży-

z pewnością korzystne, jednak nie będzie to już

ciu. Idea, dzięki której więcej osób mogłoby wejść

kluczowy czynnik warunkujący jakość egzystencji.

w tzw. bezrobocie katalaktyczne, czyli swojego

A dla osoby o zarobkach na poziomie 20 000 zł?

rodzaju bezrobocie z wyboru. Osoby, które w da-

Dodatkowe świadczenie nie będzie dla niej niczym

nym momencie nie znajdują satysfakcjonujących

wyjątkowym.

ich ofert pracy, dzięki otrzymywaniu świadcze-

Występuje tutaj prawo Webera-Fechnera,

nia pozwalającego na godne przeżycie, mogłyby

które w uproszczeniu mówi o tym, że siła od-

dowolnie długo pozostawać bez zatrudnienia,

działywania bodźca nie zależy od jego bezwzględnej

zaś podjąć pracę dopiero, gdy znajdzie się ofer-

zmiany, lecz od zmiany relatywnej (procentowej).

ta spełniająca ich ambicje. W tym czasie mogły-

Użyteczność z otrzymania „darmowego” 1000 zł

by się kształcić lub rozwijać relacje rodzinne czy

będzie malała wraz ze wzrostem dochodu. Zjawisko

społeczne. Tym samym praca przestałaby być

można przedstawić graficznie przy pomocy zmo-

koniecznością, stałaby się raczej swojego rodzaju

dyfikowanej funkcji Törnquista 1 rodzaju gdzie:

prestiżowym wyborem sposobu na życie, co po-

•

ocena użyteczności otrzymania świadczenia

tencjalnie mogłoby postawić pracownika w lepszej

przy danym poziomie dochodów

pozycji negocjacyjnej w stosunku do pracodawcy.

w skali (0;1>, gdzie 1 oznacza maksymalną

Zwolennicy BDP wskazują również, że glo-

użyteczność, zaś 0 wyraża całkowitą obojęt-

balizacja i automatyzacja pracy negatywnie zmie-

ność;

nia rynek pracy. Robotyzacja stwarza ryzyko

•

poziom dochodów;

utraty miejsca pracy, zaś rozwijające się elas-

•

górna granica skali oceny, w tym przypadku

tyczne formy umów prowadzą do niepewności

wynosząca 1;

Drugim głównym założeniem koncepcji BDP jest odrzucenie pracy jako podstawowego celu w życiu. Idea, dzięki której więcej osób mogłoby wejść w tzw. bezrobocie katalaktyczne, czyli swojego rodzaju bezrobocie z wyboru. 42

współczynnik modelujący, wynoszący tyle, ile

otrzymywałyby

wynosi poziom dochodu, dla którego 0,5.

nie pozwoliłyby na zmianę sytuacji materialnej.

Ocena satysfakcji z otrzymania bezwarun-

Ponadto, w przypadku obu rozwiązań konieczne

kowego świadczenia w zależności od poziomu do-

byłoby dokładne ustalenie wysokości dochodu,

chodów danej osoby może być podłożem do przepro-

co burzyłoby ideę bezwarunkowości świadcze-

wadzenia badań społecznych. Jednakże na potrzeby

nia i przekształciło BDP w kolejny, potencjalnie

artykułu, w celu zobrazowania ogólnej tendencji, nie

zbiurokratyzowany, program socjalny.

•

niewielkie

świadczenia,

które

zaś obliczenia dokładnych wartości, możemy przyjąć, że poziom dochodu, dla którego użyteczność

Koszt i skutki wprowadzenia BDP

z

będzie

Najpoważniejszym zarzutem wobec BDP wydaje

przeciętna (tj. 0,5) wynosi 10 000 zł. Znając już

się być koszt wprowadzenia i utrzymywania pro-

współczynnik b dla oceny 0,5, możemy przystąpić

gramu. Załóżmy w uproszczeniu, że dorosłych Po-

do obliczeń i stworzenia graficznego modelu.

laków, potencjalnych beneficjentów programu, jest

Prezentuje się on następująco:

30 mln. Każda osoba otrzymać by miała 1000 zł co

otrzymania

dodatkowego

1000

zł

miesiąc, co daje 30 mld zł miesięcznie i 360 mld zł rocznie. Dla porównania, na program 500+ budżet

Rysunek 1. Model oceny satysfakcji.

państwa na 2020 r. przewidywał ”zaledwie” około 40 mld. Wdrożenie programu wymagałoby zatem odejścia od powszechności i bezwarunkowości (co zostało zarysowane w poprzednim rozdziale), lecz kłóciłoby się to z podstawowymi założeniami BDP. Inną możliwością byłoby wypłacanie świadczenia w symbolicznej wysokości, wtedy jednakże program nie spełniałby swojego podstawowego celu: zapobieganiu nierównościom dochodowym i ubóstwu. Prezes zarządu Polskiej Sieci Dochodu Podstawowego, dr Maciej Szlinder, podczas dyskusji w ramach wydarzenia „Zawartości. Think abut the future Jack” przyznał, że koszt programu BDP jest ogromny, stwierdził również, że w celu jego sfinanWykres zaprezentowany na rysunku 1 obrazuje

sowania należy w Polsce wyraźnie podnieść podat-

w jaki sposób zmienia się satysfakcja z otrzyma-

ki, szczególnie te płacone od zysku.

nia bezwarunkowego świadczenia w zależności od

Znaczne podniesienie i tak już wysokich po-

poziomu dochodów, jakie uzyskują kolejne oso-

datków przyniosłoby wiele negatywnych skutków.

by. Dla kogoś o zerowym dochodzie użyteczność

Przede wszystkim znacznie obniżyłaby się opła-

będzie maksymalna, jednak dla osoby zarabiającej

calność prowadzenia działalności gospodarczej.

10 000 zł ocena takiego zdarzenia będzie już tylko

Przedsiębiorcy nie tylko osiągaliby mniejsze zyski,

przeciętna, na poziomie 0,5, a im większe dochody

konieczne okazałoby się zmniejszanie płac oraz re-

tym ocena użyteczności bardziej zbliża się do 0.

dukcja zatrudnienia, część pracowników zostałaby

Czy jest zatem sens przyznawania docho-

zwolniona, a część przedsiębiorców zaniechała-

du podstawowego absolutnie każdemu? Można

by działalności. Koncepcja BDP zakłada, że praca

by rozwiązać ten problem dwojako: przyznawać

nie będzie koniecznością, jednak w tym przypad-

świadczenie w wysokości konkretnego procentu od

ku szłoby to w parze z zahamowaniem rozwoju

wykazywanych dochodów (wtedy zmiana docho-

gospodarczego – brak motywacji do podejmowa-

du byłaby relatywna, więc zgodnie z prawem We-

nia działalności, niedobór pracowników. Wreszcie,

bera-Fechnera każdy osiągałby taką samą satysfak-

czy uzasadnione będzie nałożenie jeszcze wyższych

cję) lub tylko osobom, w przypadku których ocena

podatków po to, aby możliwe było przyznanie

satysfakcji z jego otrzymania będzie większa od

równego świadczenia wszystkim obywatelom? Po-

określonej wartości, np. większa niż 0,4 (zakłada-

jawia się również ryzyko zrezygnowania z innych

jąc, że nie ma sensu wypłacać pieniędzy osobom

programów socjalnych, jak na przykład program

najbogatszym).

emerytalny, gdyż po prostu nie będzie z czego ich

Oba

rozwiązania

mają

isto-

finansować.

tne wady. W pierwszym przypadku satysfakcja owszem, będzie taka sama dla każdego, jednak

Zakładając nawet, że finansowanie progra-

w praktyce osoby o bardzo małych dochodach

mu nie byłoby problemem, tak znaczne zwiększe43

44

BDP nie sprawdzi się również jako sposób na odrzucenie pracy jako nadrzędnego celu w życiu.

nie wydatków publicznych mogłoby pociągnąć za sobą wzrost inflacji. Przedsiębiorcy działając racjonalnie i według mechanizmów rynkowych, byliby zmuszeni do stopniowego podnoszenia cen, z jednej strony reagując na działania na rynku, z drugiej zaś mając świadomość wzrostu kosztu zatrudnienia pracownika. Z perspektywy osoby, która postanowiła pozostać bez zatrudnie-

czenia, obejmującej 100 wiosek. W ramach proje-

nia i utrzymywać się z Dochodu Podstawowego,

ktu badany jest status ekonomiczny, wykorzystanie

powstałoby błędne koło. Decyzja o niepodejmowa-

czasu, podejmowanie ryzyka w przedsiębiorczości,

niu zatrudnienia wywołałaby konieczność pod-

migracja, wzmocnienie pozycji kobiet czy aspiracje

niesienia płac przez pracodawców w celu zachęce-

i nastawienie do życia. Pomimo wysokiej wartości

nia do pracy, wtedy jednak koszty produkcji rosną,

społecznej i merytorycznej projektu ciężko jednak

co zmusza przedsiębiorców do podnoszenia cen.

przełożyć wnioski na gospodarki bardziej rozwi-

Okazuje się że na skutek podniesienia cen osoba

nięte.

dobrowolnie bezrobotna przestaje być w stanie utrzymać się z Dochodu Podstawowego i podjęcie

Podsumowanie

pracy znowu staje się koniecznością.

Bezwarunkowy Dochód Podstawowy to idea, która przybiera szlachetne i społecznie uzasadnione cele,

Trudność w przetestowaniu idei

dobiera jednak niewłaściwe do ich zrealizowa-

Badania

Dochodem

nia narzędzia. Ograniczanie ubóstwa powinno

Podstawowym w praktyce są trudne do prze-

zawsze być istotnym działaniem z punktu widzenia

prowadzenia. Eksperymenty odbywały się w USA

polityki gospodarczej, jednak realizacja tego celu

i Kanadzie w latach siedemdziesiątych XX wieku,

poprzez wprowadzenie BDP byłaby niezwykle ko-

czy w Finlandii w 2017 r. Pomimo iż eksperymen-

sztowna, a przez to stałoby się konieczne znaczne

talne programy wykazywały wzrost aktywności

podniesienie podatków, co w konsekwencji zaham-

zawodowej i jakości życia, ciężko uznać te wyniki

owałoby rozwój gospodarczy i obniżyło ogólny do-

za miarodajne, dotyczyły bowiem ograniczonych

brobyt w państwie.

nad

Bezwarunkowym

obszarów (np. Dochód Podstawowy wypłacany w jednym mieście). Przedsiębiorcy, mając

Mateusz Kisielewski

świadomość, że w danym miejscu społeczeństwo

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

jest relatywnie bogatsze w porównaniu do reszty

mat.kisielewski1@gmail.com

regionu czy kraju, chętnie będą tam rozpoczynać swoje działalności, otwierać filie itp., przyciągnięci wizją większego zysku. Również obywatele obszaru objętego eksperymentem, nawet w przypadku naturalnego podniesienia cen, odczują to zdecydowanie mniej dotkliwie niż w przypadku całkowitej powszechności programu, działając bowiem racjonalnie, będą oni mogli nabywać dobra poza miejscem swojego zamieszkania tam, gdzie ceny nie wzrosły. Przełoży się to na relatywnie lepszą jakość życia osób objętych eksperymentem. W celu rzetelnego przetestowania idei należałoby całkowicie zamknąć dany obszar, co sprawiłoby, że eksperyment stałby się nieetyczny, bądź wprowadzić BDP na skalę całego kraju, na co ciężko znaleźć środki. Wartym wspomnienia przykładem testowa-

Bibliografia:

nia BDP jest projekt organizacji charytatywnej

1.

GiveDirectly przeprowadzany w Kenii. Okazało

A. Sieroń, Money for nothing, czyli bezwarunkowy dochód podstawowy, 4 sierpnia 2016

się, że beneficjenci programu przeznaczają swoje

2.

pieniądze głównie na edukację, leki czy niewielką

Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Poziom i struktura minimum socjalnego w II kwartale

przedsiębiorczość. W 2017 roku, z początkowych

2020 r., Warszawa, 16 listopada 2020 r.

pięciu wiosek projekt rozszerzono do 300 wiosek,

3.

w tym grupy kontrolnej, nie otrzymującej świad-

https://300gospodarka.pl/news/finlandia -bezwarunkowy-dochod-podstawowy-skutki

45

„

DIGITAL MARKETING How did Web 2.0 and social media changed the way of communication? How does it affect our lives? And how does it affect nowadays marketing trends? Let’s ask millennials and gen Z. It is well known that social media like Facebo-

ologist. People in their 40s or 50s may not be aware

ok, Instagram or Twitter have a huge impact on our

of that, however younger generations are. Their

lives. Some may say that they’ve even taken over

awareness of how social media work and dark side

our lives and this statement is probably true in abo-

of the globalisation is much higher when compared

ut 40%. Statista Research Department conveyed

to older generations and this is why marketing

a survey in 2019 in The United States in which 45%

trends and communication channels must keep up

of people aged between 18 and 22 and 37% of pe-

to nowadays customers’ expectations like millen-

ople aged from 23 to 38 described themselves as

nials and gen Z - the youngest ones’ expectations.

addicted to the social media in some way.

At first, it may be helpful to define what mar-

There are also many studies saying that social

keting exactly is. “Marketing is a well-developed

media can cause a health issues and social pathol-

methodological science and is constantly changing

ogies. It is well shown in the Netflix documentary

its rules according to the needs and developments

The Social Dilemma in which many experts and

taking place in and around it.” Having in mind

creators of social media open up about this prob-

Web 2.0 assumptions and that young people create

lem. But what they also say is that social media are

a virtual reality online, social media, their popular-

a great opportunity to develop and communicate

ity and availability seem to be the most promising

and they should be used as a chance to get more

form of marketing in XXI century. The digital mar-

globalised and positive and not as a weapon or

keting is the future.

a platform for selling data.

Knowing what marketing is, the next step is to

Sadly, in reality Facebook and other social

define who exactly millennials and gen Z are. Mil-

media platforms don’t sell our data. They just make

lennials, also called gen Y, are people born in 80.

their content more addicting and abusive to make

and 90. last century. Important in their character-

sure ads are being seen by the users. The statistics

istics is that they don’t look up to authorities, they

prove that statement. Collecting data is just an ad-

are constantly online and they’re well prepared to

dition which makes social media even more toxic.

live and work in the reality of capitalism and free

Even though they gather your data, their aim is not

market. Gen Z are people born after millennials

to sell the data but to keep you using their app or

to until 2010. They were raised with a ubiquitous

website. It’s just a race - more users means more

technology and they’re very familiar with social

advertisement buyers, the most popular platform

media. Growing up with wide availability resulted

wins and this is how social media stay “free”. In

a fact they’re communicating significantly differ-

fact, users are just products sold by social media

ently than earlier generations. It also complicates

owners and bought by companies. More specifical-

their communication with older people. Currently

ly, “it’s the gradual, slight, imperceptible, change in

gen Z youth is stepping into labor market.

your own behaviour and perception and that is the

Both of the generations are the biggest

product” says Jaron Lanier, IT specialist and futur-

group of recipients of nowadays advertising but 46

they are also creating those advertising. Klar-

a content creators can be boosted up by perform-

na, a Swedish start-up with a great perspectives,

ing it via luring form. Like videos. They are more

smoothly acknowledges their needs in the lately

enticing because having in mind the world we’re

published article. They point out a few rules that

living in, a world full of technology, better result of

makes the message more approachable. Those are:

a promotion will get a form with more incentives.

•

to be more authentic

Also, people like graphic forms and as some may

•

speaking directly to the customer and

say it is a social media influence, some may argue

making him feel valuable

with that conviction. They’re just easier - this is

•

using user-generated content

why children like illustrated books and why medi-

•

speaking towards videos

eval churches are full of paintings showing a Bible

•

personalising

stories. What changed from medieval era? People

•

hiring content creators instead of influ-

aren’t analphabets but are too tired to just read.

encers.

They want to see and hear and get more incentives.

However, some of those rules may be obvious,

A response to their needs are platforms like Tik

some may not - like for example using user-gener-

Tok, which maximise fun by personalisation, video

ated content, also called UGC.

effects and short form. The popularity of Tik Tok

UGC or user-created content (UCC) is a digital

lately and between the youngest generations is well

equivalent for buzz marketing. In 2007, Organisa-

shown in charts.

tion for Economic Cooperation and Development

As shown by variable studies presented in the

(OECD) made a specification for UGC including

article we may assume that nowadays digital mar-

3 essentials:

keting is the most effective form of promotion, but

1.

It has to be published

according to the researches that have been carried

2.

It has to include own contribution

out lately and by listening to the youngest genera-

3.

It has to be free from professional rou-

tions’ expectations it is absolutely true that adver-

tines, often it is out of market context

tisement has to be authentic and direct in order to

and without the payment or profit ex-

get better results. However, I do believe modern

pectation.

world will surprise us soon with a better, more

UGC is for example when a friend of yours

sophisticated forms of promotion, but for now the

posts a photo from the trip to Berlin and tags

best way to advertise is making promotion having

a brand of a hoodie he or she wears at the photo so

in mind Gen Z and Millennials’ expectations. They

you see a person you trust and automatically you

rule the trends of marketing.

trust the company which sew the hoodie. The company may also repost it and show other users that people like you and your friend wear their hoodies.

Julia Maksysz

The result is phenomenal because the audience

Uniwersytet Łódzki

feel the authenticity and like the hoodie is made

Informatyka ekonomiczna

for someone like him - it’s direct and personalised

juliamaksysz@gmail.com

in some way. No wonder that 90% of US shoppers indicates UGC as the most encouraging form of a promotion. The other way to make a product more authentic and real for the audience is to pay atten-

Bibliografia:

tion who the company is hiring. This is the part

1.

where people want responsibility and speaking

https://www.statista.com/statistics/1081 292/social-media-addiction-by-age-usa/

directly. The better result of popularity will gain

2.

The Social Dilemma, Netflix, 2020

a responsible content creator who will show how

3.

https://www.klarna.com/us/blog/social-me-

the product works, what the comp any is about,

dia-marketing-for-gen-z-and-millennials/

why trust it and a content creator who knows how

4.

https://www.veeqo.com/blog/ugc-examples

to carry out a successful promotion than the influ-

5.

https://www.marketingcharts.com/digital/

encer who recommends a few products a day. It is

social-media-108342

like a higher level of user-created content: seeing

6.

someone you don’t know but via their social media

https://www.stateofdigitalpublishing.com/ content-strategy/what-is-a-content-creator/

content your trust makes the product more attrac-

7.

tive to them and in addition - cool.

https://www.emarketer.com/newsroom/ index.php/tiktok-to-surpass-50-million-u-

Effects of both - UGC or UCC and hiring

sers-in-us-by-2021/ 47

SLIM VAT 2 - czy teraz VAT będzie

szybki, łatwy i przyjemny? Ustawodawca po raz kolejny zmienia ustawę o podatku od towarów i usług w formie pakietu SLIM VAT 2. Projekt ustawy w przyspieszonym tempie został przyjęty przez Radę Ministrów. Są to kolejne innowacje wprowadzone w obrębie już funkcjonującego pakietu SLIM VAT. Co jeszcze się zmieni? Zakres podmiotowy VAT obejmuje:

Podatek od towarów i usług jest jednym z głównych wpływów budżetowych. Jego

•

odpłatną sprzedaż towarów,

przejrzystość i terminowość zapłaty w znacznym

•

odpłatne świadczenie usług na terenie kraju,

stopniu wpływa na stan budżetu państwowego.

•

odpłatna dostawa towarów,

Celem organu legislacyjnego jest zapewnienie

•

import towarów,

jak najbardziej szczelnych oraz przejrzystych

•

eksport towarów,

regulacji dotyczących naliczania oraz regulacji

•

wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem (w ramach UE),

zobowiązań podatkowych z tego tytułu. W Polsce •

VAT został wprowadzony przez ustawę o podat-

„

wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

ku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym

Podatnikami VAT są wszystkie podmioty

z dnia 8 stycznia 1993 roku (Dz.U. z 1993 r. nr

dokonujące opodatkowanych czynności niezależnie

11, poz.50). Obecnie obowiązujący akt prawny

od ich statusu cywilnoprawnego. Obowiązek po-

został zmieniony na skutek konieczności har-

datkowy powstaje z tytułu dokonania czynności

monizacji

podatkowych

opodatkowanej i nie ma znaczenia czy podatniki-

z prawem Unii Europejskiej. Aktualnie głównym

em jest producent, hurtownik czy detalista. Dow-

aktem prawnym regulującym kwestię VAT jest

olność w ustalaniu stawek podatku oraz całego

ustawa o podatku od towarów i usług z dnia

mechanizmu podatkowego ograniczają przepisy

11 marca 2004 .

unijne – Dyrektywa 2006/112/WE RADY z dnia

krajowych

przepisów

28 listopada 2006 roku w sprawie wspólnego sys-

Przewiduje się jeszcze większą dynamikę wzrostu wartości wpływów z tytułu VAT.

temu podatku od wartości dodanej. Minimalnym ograniczeniem stawki VAT jest próg 15%, zaś maksymalne stawki obowiązują na Węgrzech – 27%. Poza stawką podstawową w Polsce istnieją również stawki obniżone 8%, 5% i 0%, a także całkowite zwolnienie z bycia czynnym podatnikiem VAT. Podatek VAT jest ważnym elementem wpływów 48

do budżetu państwowego. Dochody podatkowe

na przełomie 2019 i 2020 roku, gdzie nastąpił

obejmują podatek od towarów i usług, podatek ak-

wzrost luki VAT, a tym samym wpływy budże-

cyzowy, podatek dochodowy od osób prawnych (CIT)

towe nieznacznie tylko wzrosły w porównaniu do

oraz podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT).

wzrostu wartości w poprzednich latach. Z tego

Struktura dochodów podatkowych wskazuje

względu działanie państwa poprzez wprowadzanie

na dominująca rolę podatku od towarów i usług

kolejnych regulacji dotyczących rozliczania VAT,

w łącznej sumie wpływów podatkowych do budże-

z punktu widzenia wpływów budżetowych, są jak

tu. VAT stanowi około 50% tych wpływów. Docho-

najbardziej uzasadnione.

dy budżetu państwa z tytułu podatku od towarów

W związku z dominującą rolą VAT jako

i usług systematycznie wzrastają. W ciągu

podatku zasilającego budżet Ustawodawca dąży

ostatnich 4 lat dynamicznie wzrosła ich wartość.

do wprowadzenia takich rozwiązań, aby ich realizacja miała znaczący wpływ na zminimalizowanie bądź likwidację luki podatkowej. Dodatkowo Ministerstwo Finansów dąży do wprowadzenia takich zmian, aby uprościć proces rozliczania przez podatników podatku od towarów i usług. Pierwsza propozycja zmian w postaci pakietu SLIM VAT, weszła w życie jako ustawa z 27 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. W ramach tej inicjatywy zostały dokonane usprawnienia prawne i informatyczne w zakresie rozliczania podatku oraz dokonywania procesów weryfikacyjnych przez organy podatkowe. Postęp technologiczny przyczynił się do wprowadzenia rozmaitych narzędzi

Przewiduje

się

jeszcze

większą

dynamikę

analitycznych, które zabezpieczają system przed

wzrostu wartości wpływów z tytułu VAT, ponieważ

nadużyciami w zakresie VAT. Kluczową rolę ode-

prognozy z początku 2021 roku są bardzo obiecu-

grały takie narzędzie jak: JPK_VAT, MPP, system

jące. Od stycznia do marca 2021 roku zauważono

kas on-line oraz tzw. biała lista, umożliwiająca Sze-

wzrost dochodów budżetowych z tytułu podatku

fowi KAS sprawną weryfikację rozliczeń. Wyżej wy-

od towarów i usług o 9,2 proc. rok do roku, (czyli

mienione innowację przyczyniły się do uszczelnie-

o około 4, 1mld PLN).

nia rozliczeń i poboru podatku od towarów i usług.

Ważnym problemem w kontekście podatku

W czerwcu 2021 roku Ministerstwo Finansów

od towarów i usług jest luka podatkowa, której

uchwaliło ustawę zmieniającą ustawę o podatku od

definicję można przytoczyć jako wszystkie należne

towarów i usług, a także ustawę Prawo bankowe. Są

państwu przychody z tytułu VAT, które nie wpły-

to kolejne kroki ustawodawcy w kierunku rozwoju

wają do budżetu państwa. Jest to niepokojące

systemu podatkowego oraz usprawnienia mecha-

zjawisko z punktu widzenia organów podatkowych,

nizmu VAT. W uzasadnieniu do projektu ustawy

gdyż świadczy o tym, że mają miejsca pewne

zdefiniowano cel pakietu SLIM VAT 2 (Simple Lo-

nadużycia w kwestii regulowania zobowiązań po-

cal And Modern VAT) jako uproszczenie rozlicza-

datkowych. Z danych CASE wynika, że w 2015 roku

nia przez podatników podatku od towarów i usług.

luka podatkowa VAT wynosiła 25%, oznacza to, że ćwierć należnych przychodów z tytułu podatku

Od kiedy zmiany wchodzą w życie?

od wartości dodanej nie zostało wpłacone do budże-

Pakiet SLIM VAT 2 ma obowiązywać od 1 paździer-

tu. W kolejnych latach, do 2019r., wartość luki po-

nika 2021 roku.

datkowej spadła o ponad połowę. Przewiduje się, Co się zmieni na skutek wprowadzenia

że luka podatkowa w 2020 roku może wzrosnąć.

pakietu SLIM VAT 2?

Wielkość luki VAT w Polsce plasuje się na 8. miejscu spośród 28 krajów członkowskich Unii

Pakiet SLIM VAT 2 przewiduje następujące upro-

Europejskiej. Jest to niepokojąca statystyka na

szczenia w rozliczaniu podatku VAT:

tle krajów ościennych. Analizując dane dostępne

1.

Większą neutralność podatku od towarów

na stronie money.com, można sformułować wni-

i usług w transakcjach międzynarodowych.

osek, że gdy luka podatkowa jest wyższa (2015 rok),

Regulacja

wpływy do budżetu charakteryzują się znacznie

kowanie, której dostawie należy przypisać

niższym poziomem. Zauważalne jest to również

wysyłkę lub transport w przypadku eksportu 49

zakłada

wyraźne

przyporząd-

Rysunek 1. Dochody budżetu państwa z VAT (mld zł)

Źródło: Urban Maria, Wpływy z podatku od towarów i usług w kontekście ustawy o VAT, 2020 s. 72

korekty deklaracji.

towarów lub wewnątrzwspólnotowej dostawy 8.

towarów. 2.

Implementację wiedliwości

wyroku

Unii

Europejskiej

i nabywcy o wyborze opodatkowania nieruchomości w akcie notarialnym. 9.

VAT na tzw. rachunek techniczny.

kazania podatku należnego w terminie trzech

10. Otrzymanie zgody na uwolnienie środków

miesięcy od upływu miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy.

z rachunków VAT, jeśli zaległości podat-

Umożliwienie podatnikom dokonania ko-

kowe przedsiębiorcy zostały odroczone bądź

rekty rozliczenia podatku z tytułu importu

rozłożone na raty. Zmiany w obrębie ustawy Prawo bankowe:

towarów, bezpośrednio w deklaracji podat11.

kowej, jeśli przy pierwotnym rozliczeniu zro-

ków zgromadzonych na rachunkach VAT

Wydłużenie okresu rozliczenia ulgi na złe

podatników. Obecne przepisy pozwalają na

długi, przy jednoczesnym rozszerzeniu możli-

konsolidację rachunków w obrębie jednego

wości jej zastosowania.

banku, tzw. przekazanie własne. Przepisy

Zmiany, na skutek Brexitu, definicji „pań-

mają się rozszerzyć o możliwość konsolidacji

stwa członkowskiego” oraz „terytorium Unii

rachunków z różnych banków należących do jednego podatnika. 12. Możliwość

nie mają zastosowania do Zjednoczonego

przeznaczania

środków

zgro-

madzonych na rachunku VAT na składki

Królestwa. Wyjątek stanowi terytorium Irlan-

KRUS.

dii Północnej, gdzie mają zastosowanie unijne

13. Regulacja kwestii egzekucji oraz zabezpiec-

regulacje w obrębie VAT w odniesieniu do to-

7.

Rozszerzenie możliwości konsolidacji środ-

biliśmy błąd.

Europejskiej”, gdyż przepisy podatkowe UE

6.

Określenie warunków uwalniania środków przeksięgowanych z zamykanego rachunku

w którym wykazano podatek należny, od wy-

5.

możliwości

dotyczący

podatku naliczonego, w tym samum okresie,

4.

opcjonalnie,

składania zgodnego oświadczenia dostawcy

likwidacji warunku możliwości odliczenia

3.

Dopuszczenie,

Spra-

Trybunału

warów.

zenia środków z rachunku technicznego.

Zmiany w 100% odliczeniu wydatków na

Zmiany mają ograniczyć możliwość zajęcia

samochody użytkowane w celach działalno-

tych środków z tytułów innych niż VAT, po-

ści gospodarczej. Nastąpi wydłużenie terminu

datek dochodowy od osób fizycznych, po-

na złożenie w urzędzie formularza VAT-26

datek dochodowy od osób prawnych, podatek

o poniesieniu pierwszego wydatku związane-

akcyzowy, należności celne oraz składki ZUS.

go z użytkowaniem samochodu służbowego.

14. Ujednolicenie przepisów określających za-

Rozszerzenie liczby okresów rozliczeniowych,

sady prowadzenia rachunków technicznych,

w których podatnik będzie mógł dokonać od-

które dotyczą uwalniania środków przeksię-

liczenia VAT po upływie terminu za pomocą

gowanych z likwidowanego rachunku VAT. 50

„

Uproszczenia zawarte w pakiecie SLIM VAT 2 pozwolą na zwiększenie elastyczności w realizacji prawa do odliczenia VAT. Z pewnością jest to dobra informacja dla wielu przedsiębiorców, gdyż przedstawione regulacje są wynikiem dialogu ustawodawcy z przedstawicielami biznesu, oraz odpowiadają na jego realne potrzeby. Z punktu widzenia organów podatkowych jest to kolejny ruch w stronę uszczelnienia systemu podatkowego. Celem tych działań jest niezaprzeczalnie zwiększenie dochodów podatkowych do budżetu państwa poprzez minimalizację luki podatkowej.

Anna Żerebecka Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Rachunkowość i finanse przedsiębiorstw annazerebecka@wp.pl

Bibliografia: 1.

Urban, Maria, 2020, Wpływy z podatku od towarów i usług w kontekście ustawy o VAT, Akademia Zarządzania - 4(4)/2020

2.

https://www.gov.pl/web/finanse/pakiet-slim-vat-2-przyjety-przez-rzad

3.

https://ksiegowosc.infor.pl/wiadomosci /5283393,SLIM-VAT-2-od-1-pazdziernika-2021-r.html

4.

https://ksiegowosc.infor.pl/podatki/vat/ rozliczenia-vat/5262003,SLIM-VAT-2-Rachunek-VAT-co-sie-zmieni.html

5.

https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-pakiet-slim-vat-2-wprowadzi-nowe-uproszczenia-dla-przedsiebiorcow

6.

https://www.prawo.pl/podatki/slim-v 51

Pakiet SLIM VAT 2 przewiduje następujące uproszczenia w rozliczeniu podatku VAT.

GLOBALIZACJA

W CZASACH COVID-19 Globalizacja to złożone procesy zachodzące w skali światowej prowadzące do pogłębienia się światowych powiązań we wszystkich dziedzinach życia politycznego, społecznego, ekonomicznego i kulturowego. Proces integrowania się krajowych i regionalnych rynków w jeden globalny rynek towarów, usług i kapitału. To grupa czynników prowadzących do

upodobnienia

się

różnych

regio-

nów na Ziemi pod względem gospodarczym, społecznymi i kulturowym. Przejawami procesu globalizacji są m.in.:

siła ta nie będzie niższa niż w latach 2008-2009,

procesy konkurencji kapitału oraz integracyj-

kiedy na świecie panował globalny kryzys finan-

ne prowadzące do wzrostu znaczenia działalności

sowy. Wynika to z faktu, że przepływy handlowe

korporacji międzynarodowych, szybki postęp tech-

i kapitałowe wracają do stanu z początku 2020r.

nologiczny, swobodne przemieszczanie się ludzi,

W 2019 roku nastąpił duży wzrost przepływu

liberalizacja przepisów dotyczących przekraczania

danych, ponieważ ludzie w związku z obawą

granic oraz rozwój światowego systemu transportu

o potencjalne zakażenie koronawirusem oraz

kołowego (lotniczego i morskiego).

niemożność swobodnego podróżowania zamienili kontakt osobisty na rzecz komunikacji online. W wielu obszarach globalizacji, można

Globalizacja a COVID-19 Pandemia COVID-19 ma duży wpływ na biznes

odczuć wpływ pandemii. Zakazy podróżowa-

oraz życie ludzi na całym świecie lecz nie zerwała

nia oraz lockdown, znacznie obniżyły liczbę

ona podstawowych więzi, które ich łączą. Niemniej

przemieszczających się osób. Sytuacja turysty-

jednak, siła połączeń między poszczególnymi kra-

ki międzynarodowej prawdopodobnie nie po-

jami na świecie notuje w tym roku regres, oceniają

prawi się aż do 2023 roku. Również transfer

przedstawiciele firmy DHL. Obliczany przez spedy-

kapitału jest znacznie mniejszy niż przed po-

tora indeks globalizacji, w roku 2020 znacznie

jawieniem się COVID-19. Na szczęście, szybko

spadnie, czego przyczyną w głównej mierze jest

i zdecydowanie działające rządy oraz banki cen-

pandemia COVID-19. Do najbardziej oddziałowu-

tralne, poprzez swoje reakcje, stabilizują sytuację.

jących czynników na tę sytuację należą: zamknię-

Przeciwnie zachowują się przepływy han-

cie granic, zakazy podróżowania oraz uziemienie

dlowe i informacyjne, które utrzymują się na

pasażerskich linii lotniczych.

bardzo wysokich poziomach. Warto zwrócić uwagę

Pomimo pandemii, która niekorzystnie wpły-

na międzynarodowy handel, który aktualnie jest

wa na siłę globalnych połączeń, prawdopodobnie

fundamentem światowej gospodarki. Najlepiej 52

prezentują się przepływy informacji cyfrowych.

nia wskaźnika DHL Global Connectedness Index

Pandemia zmusiła nas do przeniesienia wielu

2020 pozostała w większości taka sama, w sto-

obszarów działań, takich jak praca oraz edukacja

sunku do poprzednich edycji. Jedyną znaczącą

do obszaru wirtualnego. Doprowadziło to do zna-

zmianą metodologiczną wprowadzoną w tej edy-

cznego wzrostu globalnego ruchu w Internecie.

cji jest dodanie międzynarodowej współpracy ba-

Dalej zamieszczony wykres przedstawia wyniki

dawczej w zakresie nauk ścisłych jako elementu

globalnej łączności na przestrzeni lat.

składowego w ramach filaru informacyjnego indeksu. Dane użyte do obliczenia indeksu zostały

Negatywny wpływ na zarządzanie łań-

całkowicie

cuchem dostaw

rozszerzenia wyników do 2019 r., jak i włączenia

Sytuacja pandemiczna negatywnie wpłynęła na

zmienionych danych źródłowych za lata poprze-

logistykę. Koronawirus spowodował ogromne

dnie. Dokumentują one i analizują poziomy glo-

zakłócenia w globalnym łańcuchu dostaw. Każdy

balizacji, zarówno na poziomie globalnym, jak

produkt łączy się z wieloma elementami: pozy-

i w odniesieniu do 169 krajów i terytoriów, które

skaniem surowca, produkcją, pakowaniem, trans-

razem stanowią 99% światowego PKB i 98%

portem oraz dystrybucją. Dla konsumentów skut-

populacji.

zaktualizowane

zarówno

w

celu

kiem globalnego zakłócenia w przepływie towarów

Rysunek 1. Wyniki globalnej łączności.

były niedobory produktów. Istnieje wiele przyczyn, które mogą prowadzić do tych zakłóceń, np. niewystarczająca ilość siły roboczej do wykonywania fizycznej pracy przy załadunkach towarów oraz przepisy wprowadzane przez rząd, które zawieszają transport lotniczy. Istotnym problemem w ubiegłych 2 latach była niechęć firm do transportu towarów do państw z dużą ilością zakażeń. W obawie o zdrowie kierowców, firmy transportowe często odmawiały zleceń, aby nie narażać pracowników na możliwość zachorowania. Problem ten pojawił się np. podczas fali zakażeń we Włoszech w marcu 2020r.

Źródło:https://www.dhl.com/global-en/spotlight/globalization/global-connectedness-index.html

Indeks w 2021 Raport

Global

Najbardziej zglobalizowane państwa na Connectedness

Index

świecie

2020

został przygotowany na zlecenie DHL. Jego au-

Do czołowej dziesiątki krajów, które według

torami są Steven A. Altman i Phillip Bastian.

rankingu DHL cechują się najszerszą globalizacją,

Jest to już to siódma edycja. Przy jego wydaniu

należą: Holandia, Singapur, Belgia, Zjednoczone

DHL współpracował z New York University Stern

Emiraty Arabskie, Irlandia, Szwajcaria, Luksem-

School of Business. DHL GCI od roku 2001 moni-

burg, Zjednoczone Królestwo, Dania oraz Malta.

toruje poziom globalizacji w 169 krajach. Do tego

Biorąc pod uwagę handel, pierwsza piątka prezen-

celu wykorzystywanych jest ponad 3,5 miliony

tuje się następująco: Singapur, Holandia, Belgia,

punktów danych. Dostarcza najbardziej aktualny

Malezja i Wietnam. Uwzględniając przepływy ka-

obraz świata, w którym obecnie żyjemy. Dostarcza

pitałowe, do czołowej piątki zaliczamy: Luksem-

również informacji o miejscach, w których najlepiej

burg, Irlandię, Holandię, Singapur oraz Norwegię.

szukać nowych partnerów biznesowych. Global

Pod względem przepływu informacji najwyższe

Connectedness Index sprawdza stopień do ja-

miejsca w rankingu zajmują: Zjednoczone Króle-

kiego każdy wybrany kraj jest globalnie połączony

stwo,

z innymi państwami. Pomiar ten dokonywany jest

po względem przepływów osób, klasyfikacja

na podstawie faktycznych interakcji, jakie mają

czołówki wygląda następująco: Seszele, Szwa-

miejsce z innymi państwami. Udaje się mu to po-

jcaria, Islandia, Luksemburg, Niemcy. Warto

przez sprawdzanie jak prezentuje się ilość akty-

zauważyć, że Singapur jest liderem w rankin-

wności lokalnych w stosunku do globalnych, oraz

gu międzynarodowych przepływów w stosunku

liczby krajów biorących udział w tych aktywno

do aktywności krajowej.

Francja,

Holandia,

Dania.

Natomiast

ściach. Chodzi w nim o coś więcej niż tylko handel międzynarodowy. Chodzi także o komunikację

Europa najbardziej zglobalizowana

i imigrację. Metodologia zastosowana do oblicze-

W rankingu krajów z najsilniejszymi więziami 53

ność gospodarki poprzez porównanie wielkości

Rysunek 2. Indeks globalizacji - Polska

jej przepływów międzynarodowych z miarami jej działalności krajowej. Szerokość - polega na sprawdzeniu, jak szeroko międzynarodowy komponent danego rodzaju działalności jest rozłożony na kraje. Z roku na rok pozycje poszczególnych państw w indeksie globalizacji zmieniają się. Z danych zawartych w tabeli wynika, że Polska w kilku filarach wspięła się o kilka miejsc w górę, natomiast w innych spadła o kilka szczebli. Poglobalnymi, można zauważyć, że najbardziej

dobna sytuacja jest z innymi krajami. Wynik

zglobalizowanym

Eu-

ten ukazuje, że Polska ma przestrzeń do awan-

ropa – lider w zakresie handlu i przepływu osób.

su oraz może zajmować coraz to wyższe miejsca

W czołówce, 8 na 10 krajów położonych jest

w rankingu globalizacji. Z top 10 krajów w prze-

w Europie. Należy wspomnieć o Ameryce Północ-

pływach międzynarodowych Polski, aż 8 na 10 na-

nej, która jest wiodącym regionem pod względem

leży do Europy (w czym Rosja, która jest częściowo

transferu informacji i kapitału.

położona w Europie, częściowo w Azji). Najwięcej

regionem

świata

jest

połączeń z Polską mają Niemcy, które stanowią Polska na 41 miejscu

prawie 1/3 udziałów (30%). Pozostałe kraje mają

W ogólnym rankingu Polska zajęła 41 miejsce,

zdecydowanie mniejszy udział procentowy. Na

co wskazuje na spory dystans do odrobienia.

drugiej pozycji znajduje się Zjednoczone Królest-

Powszechnie wiadomo, że państwa o dobrze ro-

wo, które do swojego poprzednika traci 23 punkty

zwiniętej sieci więzi połączeń międzynarodowych

procentowe. Następne miejsca zajmują Ukraina,

dynamiczniej się rozwijają i wyjdą z pandemii szy-

Holandia oraz Francja, które posiadają po 5% ud-

bciej – komentuje Tomasz Buraś, Prezes Zarządu

ziałów w przepływach międzynarodowych Polski.

DHL Express Polska. Warto jednak dodać, że pod

Czechy oraz Włochy posiadają po 4% udziałów,

wieloma względami świat jest mniej zglobalizowa-

natomiast Stany Zjednoczone, Rosja i Chiny 3%.

ny niż nam się wydaje. Przykładowo, przepływy bezpośrednich inwestycji zagranicznych stanowią

O globalizacji John Pearson – dyrektor gen-

7% globalnych nakładów produkcji. Również około

eralny DHL Express

7% łącznego czasu połączeń telefonicznych (w tym

Trwający

połączeń przez Internet) ma charakter międzyna-

międzynarodowe połączenia, ponieważ pozwalają

rodowy (są to połączenia na numery operatora za-

utrzymać globalną gospodarkę, zapewnić ludziom

granicznego, prefiksy zagraniczne oraz połączenia

środki do życia i wspierać firmy w handlu – mówi

Internetowe z osobami zza granicy) i tylko 3,5%

John Pearson, dyrektor generalny DHL Express.

ludzi mieszka poza swoją ojczyzną – dodaje To-

Połączone łańcuchy dostaw i sieci logistyczne od-

masz Buraś.

grywają zasadniczą rolę w utrzymaniu połączeń

kryzys

pokazał

jak

ważne

są

W filarze przepływów handlowych Polska

i poziomu globalizacji. Przykładem może być trans-

zajmuje 22 miejsce. Porównując pozostałe zajęte

port szczepionek na COVID-19, które potrzebują

miejsca Polski w poszczególnych kategoriach,

specjalnych warunków. Aby zapewnić ich dystry-

w tym filarze Polska osiąga najwyższe notowania.

bucję międzynarodowo i skutecznie, niezbędna jest

W przypadku przepływów kapitałowych Polska

szybka i bezpieczna logistyka medyczna, której efe-

klasyfikuje się na 52 miejscu na 73. Jest to na-

ktywność wynika z sieci globalnych połączeń.

jniższy wynik naszego kraju, porównując do pozostałych kategorii przepływów. W filarze przepływów

Podsumowanie

informacji Polska odnotowuje 34 miejsce, nato-

Proces globalizacji doprowadza do współzależności

miast w filarze przepływów ludności miejsce 40.

krajów. Ma to swoje zalety, ale też wady. W sytu-

Poszczególne

czołówkach

acji pandemii jesteśmy w stanie zauważyć prze-

rankingów, aczkolwiek Polska klasyfikuje się

wagę pozytywów. Dzięki niej państwa mogły funk-

w pierwszej połowie przepływów w wszystkich

cjonować. Nie zostały wykluczone z globalnych

kategoriach, z wyjątkiem przepływów kapitałowych.

połączeń ze względu na panujące w nich warunki.

W kategorii głębokości, Polska klasyfikuje się,

Pomimo iż przepływy ludności maleją, inne

według danych, na 50 miejscu, natomiast szerokoś-

filary, takie jak przepływy informacyjne osiąga-

ci 43. Co oznaczają wyżej wymienione pojęcia?

ją najwyższe dotychczasowe wyniki. Jednakże

Głębokość - mierzy międzynarodową działal-

siła połączeń między poszczególnymi krajami na

miejsca

nie

są

w

54

świecie zanotowała w 2020 roku regres. Przyczyną tej zmiany były między innymi zakłócenia w globalnym łańcuchu dostaw. Wpłynęły one na niedobory niektórych produktów, np. niezbędnych w szpitalach maseczek chirurgicznych. Polska w stosunku do roku poprzedniego spadła w rankingu o 5 miejsc. Natomiast najbardziej zglobalizowanym regionem jest Europa. COVID-19 był ciężkim do sprostania wyzwaniem dla współczesnego świata, który ukazał, że połączenia globalne są w stanie wiele znieść. Próba ta jeszcze się nie zakończyła, ale zgodnie z przewidywaniami jest już za nami jej najcięższa faza. Na powrót do normalności sprzed pandemii będziemy musieli jeszcze trochę poczekać. Ewelina Franczak Uniwersytet Łódzki Finanse i inwestycje ewelinafranczak123@gmail.com

Bibliografia: 1.

https://www.naukowiec.org/wiedza/geografia/globalizacja_2864.html

2.

https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zak azne/koronawirus/koronawirus-wart o-wiedziec/225676,koronawirus-najnowsze-informacje

3.

https://www.dhl.com/global-en/spotlight/ globalization/global-connectedness-index.html?fbclid=IwAR00czQ-E4lnGu8sgw2H4WYFIgg65Q6zM9QSps69cjyQVAnoJTpvVuxu_P4

4.

https://www.money.pl/gielda/dhl-globalconnectedness--polska-na-41-miejscu-wrankingu-globalizacji-6587253492045953a. html

5.

https://forsal.pl/gospodarka/artykul y/8048444,globalizacja-w-czasie-pand emii-global-connectedness-index-2020. html?fbclid=IwAR1ZidCoQrN425phAYd 6IgO8cTn4LOjaoM9_aFAL1JWX8Rv_DJnh1DuDQQo

55

TESTY NUMERYCZNE 1. Sudoku. Wypełnij puste pola tak, aby w każdym wierszu, w każdej kolumnie i w każdym z dziewięciu pogrubionych kwadratów znalazło się po jednej cyfrze od 1 do 9.

2. Zagadki Którą liczbę należy wstawić w miejsce znaku zapytania, by trzecia para pasowała do dwóch pierwszych?

1-2 2-5 7-? A. 20

B. 50

C. 32

56

D. 2

E. 37

3. Wykres przedstawia sprzedaż laptopów (w tys.).

3.1. Ile laptopów firmy X zostało sprzedanych w czerwcu, lipcu i sierpniu? A. 53

B. 52000

C.53000

D. żadna z powyższych

3.2. Ile laptopów marki Z zostało sprzedanych we wrześniu? A. 12000

B. 10

C. 11

D. 1100

3.3. Które z poniższych stwierdzeń jest prawdziwe? A. Procentowa zmiana sprzedaży pomiędzy majem, a czerwcem wynosi około 30%. B. W sierpniu firma X sprzedała najmniej laptopów. C. Firma Z w lipcu zwiększya sprzedaż o 100 w porównaniu z poprzednim miesiącem. D. We wrześniu 4 firmy sprzedały 52 laptopy. E. Wszystkie są fałszywe.

4. Ile w 2004 roku wyniósł wkład Inwestora 2, jeżeli wkład Inwestora 1 w tym roku to 1120000?

B A

3.2

D

3.1

C

2.1

D. 320 000 ZŁ

3.3

B. 240 000 ZŁ

C

C. 340 000 ZŁ

4.

57

Odpowiedzi:

A. 12 000 ZŁ

FOCUS ON DEAL

facebook.com/magazyndeal www.magazyndeal.pl

58

Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.