Pro-found Fehlen. Tirana, 14 februari 2011. Het mausoleum van Enver Hoxha, de communistische dictator die de hardste tirannie in Europa sinds Stalin op zijn naam mag schrijven, wordt klaar gemaakt. Niet voor festiviteiten naar aanleiding van 100 jaar onafhankelijk albanië in 2012. Niet voor de herdenking van 20 jaar post-communistisch tijdperk. Wel voor de sloop. Het mausoleum moet en zal verdwijnen. “Nostalgie voor een dictatuur is absurd”. “Tirana moet vooruit”, zo klinkt het. Het grootste,duurste, en meest iconische architectuur van Albanië moet weg. Het geheugen van Albanië, zo blijkt, blijkt nietherinnerbaar te zijn.
Post-Traumatische Architectuur Die dwangmatige drang naar destructie van het geheugen
kan geduid worden vanuit een freudiaanse interpretatie van de term Trauma. Het trauma betekent enerzijds heel letterlijk een wonde. De plek die overblijft na de vernietiging van het geheugen wordt een open wonde in het stedelijk kader. Die actie dwingt dan heel letterlijk tot nadenken over een architectuur die omgaat met die wonde. Of hoe een antwoord kan geformuleerd worden op die wonde. Net zoals het hele discours dat ontstond op 9/11 in New York. Het ontstane Trauma roept een Architect tot stellingname. Veeg je het trauma weg? En dreig je het zo te onderdrukken... Laat je het litteken open? En tracht je zo een duurzame omgang met trauma in te stellen. Anderzijds duidt de term ‘trauma’ ook op een vorm van onderdrukt geheugen. Repressie van traumatische ervaringen, zoals een geheugen aan een
communistische isolatie, wordt toegedekt. Alle referenties aan dat trauma worden verdrongen. In plaats van zich te confronteren met traumatische ervaringen, vlucht men weg in het nieuwe. Trauma wordt zo een thema in de Architectuur. De vernietiging van het mausoleum wordt zo een blinde vlek in het publiek geheugen, en de vraag ontstaat naar de omgang met dat stedelijk litteken in een historische praxis.
Fehlen Failure heeft meerdere betekenissen. Traditioneel betekent het een mislukking, een error. Niet behalen wat men voor ogen heeft. Maar anderzijds betekent het, ontologisch gefundeerd in het duitse “fehlen”, een ontbreking, een afwezigheid. Failure betekent afwezig zijn. Als Tirana niet kan herinneren, en het monument een wonde wordt, dan bereidt een masterproef die failure interpreteert vanuit een ontbreking, een post-traumatische