28
domsrechten en alle bijzonderheden die daar bij een moderne maatschappij bij komen kijken. Toch kunnen we een principiële verantwoording geven voor het hebben en behouden van eigendomsrechten. Belangrijk hierbij op te merken, als we dus beginnen van niets, vanuit de mens, dat eigendom niet bestaat, maar dat ieder ding dat erkend wordt als iets nuttigs een middel wordt dat steeds in het bezit is van een individu. Zelfs in een communistisch bestel is er de facto steeds bezit, alhoewel alles officieel eigendom is van de ‘gemeenschap’. Vanuit die optiek wordt bezit een eigendom van het moment dat de zaak door de ene, de bezitter geclaimd wordt door het negeren van het bezit tegenover een ander. Uiteraard is dit primitief principe niet voldoende om de eigendomsrechten in zijn totaliteit op te bouwen, maar het houdt een verantwoording in van het principe van eigendomsrechten. Die ander is namelijk diegene die interfereert door het middel van eigenaar te veranderen alhoewel die er objectief geen verantwoording voor heeft. Mocht de discussie ruimer worden gevoerd tussen een voorstander van gemeenschappelijke goederen en een individuele eigenaar, dan kan geen van beide zijn systeem opleggen aan de ander. Diegene die voor gemeenschappelijke goederen pleit, kiest er bijgevolg de facto voor om zelf geen individueel eigendom te bezitten, maar kan niet interfereren tegenover de ander. Hij kan gelijk gezinden
zoeken en leven in gemeenschap van goederen, maar zijn mogelijkheden zijn hierin beperkt als hij correct wil handelen. IMPLICATIES BINNEN EEN STAAT Hetzelfde subjectivisme impliceert ook dat de staat als entiteit op zich niet ‘goed’ of ‘fout’ is, maar het impliceert wel dat het zijn arbitraire regels in zijn totaliteit niet kan opleggen, althans niet op logisch consistente basis. Het is vooral hier dat het subjectivistische uitgangspunt leidt tot een vrijwillige overheid. Een overheid is enkel op logische gronde correct als deze de mogelijkheid biedt uit het systeem te stappen, waaruit we de principes ‘opt-out’ en ‘seccesion’ destilleren. Met andere woorden, om waardeoordelen te vermijden zoals Mises deed kunnen we ons niet vergrijpen aan het afkeuren van de overheid of een bepaalde overheidsvorm op zich, en kunnen we enkel, bijkomend aan Mises praxeologische argumenten één logisch argument maken. De staat kan immers nooit beweren objectief ethisch en rechtmatig juist te zijn, waardoor het steeds de mogelijkheid moet voorzien aan individuen of groepen om zich van die overheid af te scheiden en dit precies omwille van de achterliggende subjectivisme van het Misesiaanse utilitarisme. Het gevolg van een dergelijke houding is het principe dat de staat steeds vrijwillig is, overheden krijgen sneller
de status van bedrijven en een goed werkend opt-out of seccesionsysteem leidt automatisch tot een verdampen van territorialiteit van de staat. Als hierbij komt dat de praxeologische principes kloppen, zoals ik die ook onderschrijf, leidt dit automatisch tot een principiële verdediging van een anarcho-kapitalistische samenleving of vrijwillig minimalistische samenleving. Het onderscheid tussen beide wordt zo erg vaag. Met de bovenstaande tekst wil ik niet beweren dat de argumentatie via rationaliteit fout is en natuurrecht sowieso verkeerd is. Wat ik heb proberen aan te tonen is dat de ethisch objectivistische uitgangspunten een aantal problemen kennen en vooral niet noodzakelijk zijn om tot een gefundeerde radicaal liberale filosofie te komen. Mede omdat zo’n uitgangspositie snel kan leiden tot claims van bepaalde rechten die niet compatibel zijn met andere, hou ik er me liever aan diezelfde principes van non-interventie van de soevereine mens, Frank van Dun’s fundamenteel rechtsbeginsel gedeeltelijk op een subjectivistische basis te funderen. Intellectuele eerlijkheid gebiedt echter te vermelden dat ook dit nooit als absoluut kan beschouwd worden, en het is daar waar het Misesiaanse utilitarisme geholpen door dit bijkomende principe volledig tot uiting komt. Eerder dan een afwijzing van één van beide stromingen wil ik hiermee de limieten van beide uitgangspunten aftasten en relativeren of net verscherpen.