Clichés over het liberalisme ontkracht
H
et liberalisme mag zonder twijfel de meest misbegrepen ideologie ter wereld genoemd worden. Waar liberale denkers in het verleden ooit als progressieve visionairen en reactionairen werden beschouwd, die geen vrede namen met de toestand van de maatschappij waarin zij leefden en ingingen tegen allerhande ethische, machtsgerelateerde en economische doctrines en dogma’s, wordt deze ideologie nu door velen aanzien als het ‘scum of the earth’. Simplistische leuzen als liberaal/asociaal zijn de laatste decennia meer dan ooit schering en inslag in het maatschappelijk debat, dit vooral dankzij talrijke politiek correcte entiteiten in onze samenleving. Ten tijde van Margaret Thatcher en Ronald Reagan, de vaandeldragers van het zogenaamde ‘neoliberalisme’, durfde men er niet voor uitkomen liberaal te zijn, het werd beschouwd als zijnde een verderfelijke ideologie. We zijn reeds zeven jaar ver in de 21ste eeuw, mijns inziens wordt het tijd dat iedereen inziet dat het liberalisme nu en in de toekomst een essentiële rol zal blijven spelen in de politiek en ver daarbuiten. We moeten dus dringend overschakelen naar een liberalisme die op offensieve wijze erin slaagt alle vooroordelen van zich af te schudden. Hieronder zal ik aan de hand van enkele stellingen trachten een basisvisie weer te geven van het liberalisme en alle onterechte clichés te ontkrachten. 1. Ongebreidelde vrijheid leidt tot ieder-voor-zich-situaties De mens is vrij, het zit in z’n aard, overal waar er vrijheid te vinden valt zal de mens er zoeken. De mens mag nooit, onder welk voorwendsel dan ooit, onderdrukt worden in z’n vrijheidsstreven of ondergeschikt gemaakt worden aan een of andere collectiviteit, het individu staat boven de gemeenschap, niet omgekeerd. Men moet echter het principe “de één z’n vrijheid begint waar de ander z’n vrijheid eindigt” indacht nemen, ieder mens moet de kans krijgen z’n leven naar eigen inzichten optimaal in te vullen. Dit geluksstreven mag echter niet ten koste gaan van de vrijheid van andere individuen. Niet iedereen is echter in staat z’n leven autonoom in handen te nemen. Denken we bijvoorbeeld aan de sociaal zwakkeren onder ons, de gehandicapten, zieken en kansarmen. De staat speelt op dat vlak een primordiale rol: ze moet iedereen voorzien van gelijke startkansen, opdat iédereen het leven naar zijn of haar wensen kan inrichten. Men heeft dus recht op dezelfde startkansen, maar niet op dezelfde resultaten. Gelijkheid bestaat dus niet, gelijkwaardigheid echter wel. Er zullen steeds contrasten zijn qua rijkdom en succes, dit is geen schande, zolang iedereen een minimale levenskwaliteit heeft, is deze van ondergeschikt belang. 2. Vrije handel ≠ eerlijke handel
Neohumanisme 2007-2008 nr 1 28
Pagina 8