1. Nowe wyzwania stoj ce przed transportem
1.1. Globalizacja
1.2. Rozwój regionalny
1.3. Zrównowa ony rozwój
1.4. Kierunki zmian w transporcie.
2. Potrzeby transportowe
2.1. Istota potrzeb transportowych
2.2. ród a potrzeb transportowych
2.3. Systematyka i cechy potrzeb transportowych
3. Gospodarowanie w ga ziach i rodzajach transportu
3.1. Transport samochodowy
3.1.1. Infrastruktura transportu samochodowego.
3.1.2. rodki transportu i technologie przewozu.
3.1.3. Popyt na us ugi transportu samochodowego.
3.1.4. Problemy ekonomiki transportu samochodowego.
3.1.5. Tendencje rozwojowe transportu samochodowego
3.1.6. Problemy przedsi biorstw transportu samochodowego w Polsce. .
3.2. Transport kolejowy.
3.2.1. Infrastruktura transportu kolejowego
3.2.2. Kolejowe rodki transportu.
3.2.3. Organizacja przewozów w transporcie kolejowym.
3.2.4. Popyt na przewozy transportem kolejowym
3.2.5. Wybrane problemy ekonomiki transportu kolejowego
3.2.6. Wybrane problemy przedsi biorstw transportu kolejowego
3.3. Transport wodny ródl dowy
3.3.1. Infrastruktura transportu wodnego ródl dowego.
3.3.2. rodki transportu i technologie przewozu.
90
3.3.3. Popyt na przewozy eglug ródl dow
3.3.4. Problemy ekonomiki transportu wodnego ródl dowego
3.3.5. Problemy przedsi biorstw transportu wodnego ródl dowego.
3.3.6. Tendencje rozwoju transportu wodnego ródl dowego.
3.4. Transport lotniczy. .
3.4.1. Infrastruktura transportu lotniczego .
3.4.2. rodki transportu i technologie przewozu.
3.4.3. Popyt na przewozy transportem lotniczym
3.4.4. Problemy ekonomiki transportu lotniczego
3.4.5. Tendencje rozwoju transportu lotniczego – rynek XXI wieku
3.4.6. Problemy przedsi biorstw transportu lotniczego
3.5. Transport morski
3.5.1. Infrastruktura transportu morskiego.
3.5.2. rodki transportu oraz technologie przewozu i prze adunku
3.5.3. Popyt na przewozy drog morsk
3.5.4. Problemy ekonomiki transportu morskiego
3.5.5. Tendencje rozwoju transportu morskiego.
3.5.6. Problemy przedsi biorstw transportu morskiego.
3.6. Transport miejski
3.6.1. Infrastruktura transportu miejskiego.
3.6.2. rodki transportu.
3.6.3. Popyt na przewozy transportem miejskim.
3.6.4. Problemy ekonomiki transportu miejskiego
3.6.5. Tendencje rozwoju transportu miejskiego.
3.6.6. Problemy przedsi biorstw transportu miejskiego.
4. Problemy transportu Unii Europejskiej w wietle nowych wyzwa
4.1. Struktura ga ziowa systemów transportowych.
4.1.1. Analiza struktury ga ziowej systemów transportowych krajów UE.
4.1.2. Proekologiczne kierunki zmian w przewozach adunków
4.1.3. Proekologiczne kierunki zmian w przewozach pasa erskich
4.2. Proces dostosowania infrastruktury transportu do nowych wyzwa
4.2.1. Proces ujednolicania europejskiej infrastruktury transportowej
4.2.2. Sie dróg ko owych
4.2.3. Sie dróg kolejowych.
4.2.4. Europejska sie dróg wodnych.
4.2.5. Problemy finansowania rozwoju infrastruktury transportu.
4.3. Rozwój technologii intermodalnych.
4.3.1. Intermodalno jako wspó czesne wyzwanie.
4.3.2. Przewozy kombinowane kolejowo-samochodowe
4.3.3. Przewozy intermodalne w egludze ródl dowej
5. Nowa polityka transportowa Unii Europejskiej
5.1. Paradygmaty rozwoju transportu Unii Europejskiej
5.2. Kszta towanie nowych wzorców mobilno ci . .
474
480
491
491
514
522
537
552
559
559
564
575
5.3. Cele, obszary strategiczne oraz narz dzia nowej polityki transportowej Unii Europejskiej. .
6. Przedsi biorstwa transportowe
6.1. Podstawy wiedzy o przedsi biorstwach transportowych.
6.1.1. Przedsi biorstwa na rynku us ug transportowych.
6.1.2. Ekonomika przedsi biorstw transportowych
6.1.3. Równowaga funkcjonalna przedsi biorstw transportowych
6.1.4. Zachowania organizacyjne przedsi biorstw transportowych.
6.1.5. Strategie przedsi biorstw transportowych.
6.1.6. Zarz dzanie przedsi biorstwami transportowymi
6.2. Dzia alno operacyjna przedsi biorstw transportowych.
6.3. Marketing przedsi biorstw transportowych
6.3.1. Zachowania konsumentów na rynku us ug transportowych
6.3.2. Badania marketingowe
6.3.3. Strategie marketingowe.
6.3.4. Instrumenty marketingowe.
6.4. Finansowanie przedsi biorstw transportowych.
6.4.1. Zasady finansowania dzia alno ci przedsi biorstw transportowych. .
6.4.2. Badania finansowe przedsi biorstw transportowych
6.4.3. Zachowania i strategie finansowe przedsi biorstw transportowych .
7. Wybrane zagadnienia funkcjonowania transportu .
7.1. Transport w a cuchach logistycznych
7.1.1. Istota logistyki .
7.1.2. Logistyka w zarz dzaniu a cuchem dostaw.
7.1.3. Rola transportu w a cuchach logistycznych.
7.2. Spedycja
7.2.1. Podstawy spedycji.
7.2.2. Koordynacyjne funkcje spedytorów.
7.2.3. Zarz dzanie dzia alno ci spedycyjn
636
686
686
691
693
1. Nowe wyzwania stoj ce przed transportem
Kszta towanie zrównowa onego transportu jest zatem celem d ugoterminowym i wymaga silnej integracji z innymi politykami sektorowymi gospodarki wiatowej, a przede wszystkim uczestnictwa oraz wspó pracy spo ecze stwa i gospodarki poszczególnych pa stw. Globalne podej cie do zrównowa onego rozwoju jest oparte na za o eniu, e rodowisko naturalne jest tym czynnikiem, który bardziej ni inne u wiadamia wspólny los i przysz o ca ej ludzko ci. Trudno jest osi gn bezpiecze stwo ekologiczne bez zmiany wiadomo ci i postaw.
1.4. Kierunki zmian w transporcie
Powa ne wyzwania stoj ce przed transportem, w obliczu licznych ogranicze jego rozwoju zgodnie ze wspó czesnymi standardami oraz aspiracji pe nego zaspokojenia rosn cych potrzeb mobilno ci na poziomie odpowiadaj cym rozwojowi spo eczno-gospodarczemu, sprawiaj , e sprostanie tym oczekiwaniom wymaga b dzie w najbli szej przysz o ci radykalnych zmian w transporcie, obejmuj cych wszystkie jego elementy, a zw aszcza:
– infrastruktur , – rodki transportu, – wspó prac mi dzy ga ziami i rodkami transportu. Kierunki tych zmian s ze sob ci le powi zane i wymaga b d wsparcia sztucznej inteligencji (rys. 1.4.1).
SZTUCZNA
Infrastruktura transportu
poprawa wykorzystania istniejącej infrastruktury poprawa bezpieczeństwa zazielenianie
infrastruktura paliw
centra logistyczne węzły integracyjne
Środki transportu
bezemisyjny napęd pojazdy autonomiczne
konwoje pojazdów współdzielenie
nowe środki transportu
Integracja gałęzi i środków transportu
informacja dla pasażerów
rezerwacja środków transportu
MaaS bilety
kontrola pojazdów koordynacja przewozy intermodalne
INTELIGENCJA
Rys. 1.4.1. Kierunki zmian w transporcie
ród o: opracowanie w asne.
3.5. Transport morski
masy towarowej i odleg o ci jej przewozu w milach morskich [Mm]) wzgldem jego no no ci w DWT.
Produktywno wiatowej floty handlowej (wszystkich typów i rodzajów tonau) mierzona za pomoc wska nika prostego kszta towa a si w 2020 roku na poziomie 5,6 ton/DWT. Oznacza to, e przeci tnie w skali globalnej jednego DWT przemie ci o prawie 6 ton lub te , e ka dy ze statków handlowych eksploatowanych w egludze morskiej w 2014 roku odby przeci tnie 6-krotnie podró , b d c w pe ni za adowany.
Produktywno wiatowej floty wyra ana z kolei za pomoc miernika z o onego wynosi a w 2020 roku 29 000/1 DWT. Oznacza to, przy przewozie w skali globalnej 11,1 mld ton masy towarowej przez flot o no no ci 2,1 mld DWT, e rednia odleg o przewozu jednej tony adunku w transporcie morskim wynosi a w 2020 roku prawie 3200 Mm, ulegaj c skróceniu w stosunku do 2014 roku a o 36%. To efekt racjonalizacji przewozów realizowanych w ramach coraz sprawniej funkcjonuj cych globalnych logistycznych a cuchów dostaw.
Statki handlowe przystosowane do przewozu ró nych rodzajów adunków b d cych przedmiotem handlu morskiego znajduj zatrudnienie na sta ych, wyznaczonych przez armatora szlakach przewozowych, kursuj c w tych relacjach z okre lon regularno ci (rozk ad rejsów) lub te w systemie pozarozk adowym (tzw. tramping). W pierwszym przypadku mamy do czynienia z form eglugi regularnej lub inaczej liniowej, a w drugim z eglug nieregularn (trampow )376. W ramach ka dej z tych form uprawiania eglugi morskiej wykrystalizowa y si w praktyce morskiego obrotu towarowego ró ne rodzaje relacji zobowi zaniowych mi dzy stronami, tj. przewo nikiem morskim i za adowc , które znajduj swoje odzwierciedlenie w istniej cych prawno-dokumentacyjnych i organizacyjnych rozwi zaniach reguluj cych najwa niejsze kwestie dotycz ce przewozu adunków drog morsk . W rezultacie pojawi y si ró nego rodzaju umowy dotyczce szeroko rozumianego przewozu morskiego, gdzie obecnie nie jest wymagane, aby przewo nik w handlu morskim by jednocze nie w a cicielem statku, którym przewóz towarów jest faktycznie wykonywany. Podstawowe znaczenie w transporcie morskim maj umowy czarterowe – odnosz ce si do eglugi nieregularnej –i bukingowe – reguluj ce ró norodne i wielozakresowe relacje handlowe mi dzy stronami przewozu adunków w segmencie eglugi regularnej377.
376 Zob. P. Brodie, Commercial Shipping Handbook, wyd. 2, Informa, London 2006, s. 217–221.
377 W transporcie morskim wyst puje 6 rodzajów umów czarterowych: czarter w jedn stron (tzw. singleczarter) – adunek w jedn tylko stron , czarter na podró okr n – adunek w dwie strony, czarter na podró e konsekutywne – zawiera si jedn umow na przewóz kilku adunków w kilku rejsach w nieregularnym czasie, wed ug jednolitych stawek, czarter na czas (time czarter) – umowa o przekazaniu statku wraz z obs ug w danym porcie, bareboat czarter – przekazuje si statek bez za ogi, slotczarter (czarter slothire) – przedmiotem jest uzyskanie przez czarteruj cego od armatora prawa do dysponowania okre lon cz ci przestrzeni adownej statku handlowego. Zob. Ustawa z 18 wrze nia 2001 r. – Kodeks morski, dz. cyt.; M. Romowicz, . Paw uszy ski, Umowa czarteru w morskim obrocie handlowym, Legal Marine, 12 grudnia 2014 r., http://www.kancelaria-gdynia.eu (dost p: 27.06.2015), P. Brodie, Commercial shippinghandbook…, dz. cyt., s. 86 i dalsze.