1. Warunki pracy przekry i pokry dachowych oraz stosowane klasy kacje
1.1. Informacje ogólne
1.2. Podzia przekry dachowych ze wzgl du na rodzaj konstrukcji i uk ad warstw
1.3. Podzia przekry dachowych ze wzgl du na sposób
1.4. Podzia przekry dachowych ze wzgl du na spadki po aci dachowych wraz z uk adem warstw pokrycia
1.5. Podzia pokry dachowych w zale no ci od sposobu zapewnienia ich szczelno ci
2.1. Klasy kacja materia
2.2. Papy
2.3.
2.4. Masy hydroizolacyjne
2.5.
2.6.
2.7.
2.8. Pro lowane p yty i p ytki w óknisto-cementowe
2.10.2.
3. Przekrycia dachowe o tradycyjnym uk adzie warstw
3.1. Elastyczne pokrycia dachowe
3.1.1. Krycie dachów pap
3.1.1.1. Pod o a pod pokrycia papowe
3.1.1.2. Uk adanie warstw pokrycia papowego
3.1.2. Krycie dachów wyrobami rolowymi z tworzyw sztucznych i kauczuku
3.1.2.1. Pod o a pod pokrycia z tworzyw sztucznych i kauczuku
3.1.2.2. Uk adanie folii z tworzyw sztucznych i kauczuku
3.1.3. Pokrycia z mas asfaltowych
3.1.3.1. Pod o a pod pokrycia z mas asfaltowych
3.1.3.2. Uk adanie pokrycia z mas asfaltowych
3.2. Nieci g e pokrycia dachowe .
3.2.1. Krycie dachów gontami asfaltowymi
3.2.1.1. Pod o e pod pokrycie z gontów asfaltowych
3.2.1.2. Uk adanie pokrycia dachowego z gontów asfaltowych
3.2.2. Krycie dachówkami ceramicznymi i cementowymi
3.2.2.1. Podk ad pod pokrycie dachówkami
3.2.2.2. Uk adanie pokrycia dachowego z dachówek
3.2.3. Krycie blach
3.2.3.1. Informacje ogólne .
3.2.3.2. Podk ad pod pokrycia blach
3.2.3.3. Wykonywanie pokry z blachy p askiej
3.2.3.4. Wykonywanie pokry z blachy falistej
3.2.3.5. Wykonywanie pokry z blachy trapezowej (fa dowej)
3.2.3.6. Wykonywanie pokry z blachodachówki
3.2.4. Krycie falistymi p ytami w óknisto-cementowymi
3.2.4.1. Podk ad pod pokrycie falistymi p ytami w óknisto-cementowymi
3.2.4.2. Uk adanie falistych p yt w óknisto-cementowych w pokryciach dachowych
3.2.5. Krycie p ytkami w ókno-cementowymi
3.2.5.1. Podk ad pod pokrycie p ytkami w óknisto-cementowymi .
3.2.5.2. Uk adanie p ytek w óknisto-cementowych w pokryciach dachowych
3.2.6. Krycie falistymi p ytami bitumicznymi
3.2.6.1. Podk ad pod pokrycie falistymi p ytami bitumicznymi
3.2.6.2. Uk adanie falistych p yt bitumicznych w pokryciach dachowych
3.3. Pozosta e pokrycia dachowe
3.3.1. Krycie p ytami warstwowymi w ok adzinach z blach
3.3.2. Krycie dachów piankami poliuretanowymi
3.3.3. Pokrycia z p yt z tworzyw sztucznych przewodz cych wiat o
3.3.4. Krycie upkiem
3.4. Warstwy reguluj ce przep yw pary wodnej
3.4.1. Informacje ogólne
126
3.4.2. Warstwy paroizolacyjne
3.4.3. Warstwy paroprzepuszczalne
3.5. Warstwy termoizolacyjne
4. Przekrycia dachowe o odwróconym uk adzie warstw
4.1. Wprowadzenie
4.2. Pod o a w stropodachach o odwróconym uk adzie warstw
4.3. Warstwy hydroizolacyjne
4.4. Warstwy termoizolacyjne
4.5. Warstwy wyko czeniowe
4.5.1. Informacje ogólne
4.5.2. Warstwa wyko czeniowa ze wiru
4.5.3. Ro linno jako warstwa wyko czeniowa stropodachu
5.1. Zasady podstawowe
5.2. Pokrycia dachówk ceramiczn i cementow
5.3. Pokrycia blach
5.4. Pokrycia pap
5.4.1. Pokrycia sta e na pod o ach betonowych
5.4.2. Pokrycia sta e na pod o ach z blach trapezowych
5.4.3. Pokrycia prowizoryczne
5.5. Pokrycia foli z PVC
6. Prace towarzysz ce
6.1. Odprowadzenie wody z powierzchni po aci dachowych
6.2. Obróbki blacharskie elementów ponaddachowych
7. Metody oceny poprawno ci wykonania pokry dachowych
8. Aspekty trwa o ci w odniesieniu do ró nych rozwi za przekry dachowych . . 185
8.1. Uwarunkowania u ytkowe
8.1.1. Elastyczne pokrycia dachowe
8.1.2. Nieci g e pokrycia dachowe
8.1.3. Przekrycia dachowe stosowane w odwróconym uk adzie warstw
8.2. Typowe nieprawid owo ci pope niane podczas realizacji robót pokrywczych
8.2.1. Analiza typowych nieprawid owo ci
8.2.2. Nieprawid owe rozwi zania materia owe
8.2.3. Nieprawid owe rozwi zania szczegó ów
8.2.4. Nieprawid owa realizacja prac dekarskich
8.3. Przyk ady typowych uszkodze pokry dachowych i b dów pope nianych podczas realizacji pokry dachowych
9. Podsumowanie
196
196
2. Materia y stosowane do wykonywania pokry dachowych
Tabela 2.1. cd.
Zasadnicza charakterystyka Wymaganie uj te w normie
Odporno na rozdzieranie przez gwó d : wzd u i w poprzek
Poziomy i/lub klasy Uwagi
MDV–wymaganie stosowane tylko dla pap mocowanych mechanicznie
Wytrzyma o z cza na cinanieMDV–wymaganie stosowane tylko dla pap mocowanych mechanicznie, przeznaczonych do wykonywania pokry jednowarstwowych
Wytrzyma o z cza na oddzieranieMDV–wymaganie stosowane tylko dla pap przeznaczonych do wykonywania pokry jednowarstwowych lub ogrodów dachowych
Trwa o okre lona:
• sztucznym starzeniem w efekcie d ugotrwa ego dzia ania podwy szonej temperatury przez 12 tygodni z ocen po badaniu: gi tko ci w niskiej temperaturze, odporno ci na sp ywanie w podwy szonej temperaturze
• sztucznym starzeniem przez d ugotrwa e czne dzia anie promieniowania UV, podwy szonej temperatury i wody z ocen wad widocznych
Gi tko w niskiej temperaturze, przy przeginaniu na wa ku o rednicy 30 mm
Substancje niebezpieczne
MDV–wymaganie stosowane tylko dla warstw wierzchnich i jednowarstwowych pokry dachowych z trwa ochron powierzchni
spe niawymaganie stosowane tylko dla warstw wierzchnich i pokry jednowarstwowych bez ochrony powierzchniowej
wyrób nie zawiera azbestu oraz sk adników smo y w glowej –zgodnie z przepisami UE i pa stwa cz onkowskiego
”–„ oznacza, e w mandacie nie okre lono adnych poziomów lub klas
Pomimo e w ww. normach nie podano warto ci wymaganych dla wi kszo ci zasadniczych charakterystyk, wyroby przeznaczone do stosowania w ww. pokryciach dachowych powinny charakteryzowa si w a ciwo ciami podanymi w tabelach 2.2, 2.3, 2.4. Warto ci te zosta y ustalone na podstawie wieloletnich bada naukowych, w tematach wymienionych w pozycjach [30, 93, 104], prowadzonych w laboratorium akredytowanym przez Polskie Centrum Akredytacji.
2.2. Papy asfaltowe
Tabela 2.2. Zalecane warto ci wymaga dla pap asfaltowych i asfaltowych mody kowanych przeznaczonych do wykonywania pokry dachowych [30, 64, 94, 99, 105]
Wyrób budowlany
Zamierzone zastosowanie
Zasadnicza charakterystyka
w a ciwo ci mechaniczne przy rozci ganiu
Zalecane warto ci wymaga
zgodnie z tabel 2.3 w zale no ci od rodzaju osnowy
odporno na obci enie statyczne niedopuszczalne przesi kanie po dzia aniu obci enia minimum 100 N
odporno na uderzenieniedopuszczalne przebicie pokrycia powoduj ce przesi kanie papy przy wysoko ci spadania przebijaka minimum 500 mm
odporno na rozdzieranie przez gwó d : wzd u i w poprzek (tylko dla pap mocowanych mechanicznie)
150 N
wytrzyma o z cza na cinanie zerwanie poza z czem, nie mniej ni wytrzyma o wyrobu na rozci ganie
wytrzyma o z cza na oddzieranie
dla masy pow okowej modyfikowanej:
Wyroby asfaltowe na osnowie –papy pokrycia dachowe budynków
trwa o okre lona:
• sztucznym starzeniem w efekcie d ugotrwa ego dzia ania podwy szonej temperatury przez 12 tygodni z ocen po badaniu: gi tko ci w niskiej temperaturze, odporno ci na sp ywanie w podwy szonej temperaturze;
• sztucznym starzeniem przez d ugotrwa e czne dzia anie promieniowania UV, podwy szonej temperatury i wody z ocen wad widocznych
gi tko w niskiej temperaturze, przy przeginaniu na wa ku
o rednicy 30 mm
• SBS 100 N/50 mm; • APP i niemodyfikowane 40 N/50 mm
nie mniej ni przed starzeniem
niedopuszczalne powstanie na zewn trznej stronie rys i p kni w temperaturze:
• niemodyfikowane: do 0°C,
• modyfikowane SBS: do –15°C,
• modyfikowane APP: do –5°C
2. Materia y stosowane do wykonywania pokry dachowych
Odniesienie zasadniczych charakterystyk wyrobów uj tych w EAD 030350-00-0402 do wymaga podstawowych przedstawiono w tabeli 2.10.
Tabela 2.10. Zasadnicze charakterystyki odpowiadaj ce wymaganiom podstawowym przyjmowane zgodnie z EAD 030350-00-0402 [W1] do oceny pow okowych pokry dachowych nanoszonych w postaci p ynnej na potrzeby wydania Europejskiej Oceny Technicznej (ETA)
Wymaganie podstawoweZasadnicza charakterystyka
Bezpiecze stwo po aroweoddzia ywanie ognia zewn trznego
reakcja na ogie
Higiena, zdrowie i rodowiskooddzia ywanie substancji niebezpiecznych
odporno na przenikanie pary wodnej wodoszczelno
odporno na dzia anie wiatru
odporno na uszkodzenia mechaniczne (perforacje)
odporno na zm czenie w efekcie pracy pod o a
odporno na dzia anie niskiej i wysokiej temperatury na powierzchni pokrycia
odporno na czynniki starzeniowe (termiczne i wodne)
odporno na dzia anie promieniowania UV w obecno ci wilgoci
odporno na porastanie przez korzenie
wp yw zmienno ci sk adników zestawu i metod uk adania
efekt wie o u o onej warstwy
Bezpiecze stwo u ytkowania lisko
2.5. Gonty asfaltowe
Gonty asfaltowe [3, 14, 23, 64, 99] obj te norm PN-EN 544 [N39] to p askie drobnowymiarowe wyroby asfaltowe na osnowie, przewa nie w kszta cie prostok ta, o szeroko ci W i wysoko ci H, cz sto z dodatkowymi pasami klej cymi nanoszonymi fabrycznie na spodniej stronie. Osnowa gontów zapewnia im stabilno wymiarow i wytrzyma o mechaniczn , podczas gdy masa asfaltowa, pokrywaj ca obustronnie osnow , odpowiada za odporno gontów na dzia anie czynników eksploatacyjnych. Jako osnow gontów stosuje si g ównie welon z w ókien szklanych, ale mo liwe s te inne rodzaje materia ów. W normie PN-EN 544 [N38] s wyró nione nast puj ce rodzaje osnów:
2.5. Gonty asfaltowe
• typ 3: tkanina i siatka szklana,
• typ 4: welon z w ókien szklanych z pod u nym zbrojeniem foliami lub siatk , lub bez niego,
• typ 6: w óknina poliestrowa,
• typ 7: w óknina szklano-poliestrowa,
• typ 9: inny rodzaj materia u, którego typ nale y okre li Bitumiczna masa pow okowa, wg normy PN-EN 544, mo e by wykonana z:
• typ X: asfaltu utlenionego (oksydowanego),
• typ E: asfaltu modyfikowanego elastomerem,
• typ P: asfaltu modyfikowanego plastomerem,
• typ S: specjalnej mieszanki asfaltu, której rodzaj nale y okre li . Wierzchnia strona gontów pokryta jest dodatkowo warstw ochronn , wykonan zazwyczaj z posypki mineralnej lub cienkiej folii metalowej, które oprócz walorów estetycznych zabezpieczaj powierzchni masy asfaltowej przed przyspieszonym starzeniem w wyniku dzia ania czynników atmosferycznych. Norma PN-EN 544 [N39] klasyfikuje warstwy wyko czeniowe w nast puj cy sposób:
• rodzaj 2: posypka mineralna,
• rodzaj 8: folia metalowa,
• rodzaj 9: inny materia , którego typ nale y okre li .
Spodnia strona gontów zabezpieczona jest przed sklejeniem w trakcie pakowania, magazynowania i transportu, zazwyczaj przek adk antyadhezyjn z folii polietylenowej, któr usuwa si przed monta em gontów, lub warstw piasku, talku itp.. Ka dy gont sk ada si z cz ci sta ej, najcz ciej w kszta cie prostok ta, która po u o eniu w pokryciu jest przykrywana noskami kolejnego pasa gontów i jest niewidoczna na powierzchni po aci dachowej. Dolny fragment ka dego gonta sk ada si z kilku nosków, oddzielonych mi dzy sob szczelinami, które po u o eniu w pokryciu dachowym tworz widoczny wzór po aci dachowej. Dost pnych jest wiele kszta tów i faktur gontów asfaltowych. Przyk adowe kszta ty pokazano na rys. 2.3. Gonty asfaltowe mog by stosowane zarówno jako pokrycia dachowe, jak te jako wyko czenie cian zewn trznych budynków.
Jak wspomniano na wst pie, dokumentem formu uj cym w a ciwo ci u ytkowe przedmiotowych wyrobów jest norma PN-EN 544 [N39]. Norma ta dotyczy jedynie wyrobów o zawarto ci masy pow okowej minimum 1300 g/m2 – w przypadku gontów jednowarstwowych, oraz minimum 1500 g/m2 – w przypadku wyrobów wielowarstwowych. Gdy zawarto masy pow okowej jest ni sza od podanych wy ej warto ci, stosowanie takich gontów mo liwe jest po potwierdzeniu badaniami ich przydatno ci u ytkowej do konkretnych zastosowa , usankcjonowane wydaniem dokumentu odniesienia, umo liwiaj cego wystawienie deklaracji w a ciwo ci u ytkowych. Dokumentem takim mo e by Krajowa Ocena Techniczna (w skrócie KOT) lub Europejska Ocena Techniczna (w skrócie ETA). Przewodnikiem precyzuj cym wymagania do opracowania dokumentu ETA jest w tym przypadku European
Tabela 2.18. Minimalne nominalne grubo ci arkuszy metalowych z wy czeniem jakichkolwiek pow ok organicznych, nieorganicznych lub wielowarstwowych
Okre lona nominalna grubo minimalna w mm
Rodzaj metalu
Blachy samono ne Blachy wymagaj ce ci g ego podparcia
Ze wzgl du na mo liwe zmiany wymiarów liniowych blach pod wp ywem dzia ania zmiennych temperatur u ytkowych przy projektowaniu i wykonywaniu pokry dachowych z tych wyrobów nale y uwzgl dnia wspó czynniki rozszerzalno ci cieplnej podane przez producentów. W przypadku gdy producent nie podaje takich warto ci, mo liwe jest przyj cie poni szych danych dla poszczególnych blach:
• aluminium: 24 10 –6 K–1,
• mied : 16,8 10 –6 K–1,
• stal odporna na korozj : 10,0 10 –6 K–1–17,0 10 –6 K–1, zale nie od gatunku, wg PN-EN 10088-1 [N49],
• stal: 12 10 –6 K–1,
• cynk: 22 10 –6 K–1.
2.7.1. Blachy samono ne
Za wyroby samono ne uwa ane s blachy, które dzi ki w a ciwo ciom materia ów i kszta tów przenosz wszystkie obci enia u ytkowe, tzn. niegu, wiatru itp., przekazuj c je na specjalnie wyprofilowane podpory konstrukcyjne. Blachy samono ne s wyrobami profilowanymi. Typowe kszta ty profili przedstawiono na rys. 2.4. W przypadku samono nych blach o profilu trapezowym kraw dzie pó ki górnej (grzbietu) mog by zaokr glone i dodatkowo pó ka górna, cianka sko na ( rodkowa) i pó ka dolna (koryto) mog by usztywnione. Blachy faliste sk adaj si z pó ek górnych i dolnych wyprofilowanych w kszta cie uku, po czonych ze sob stycznymi ciankami sko nymi. W obu przypadkach sposób wykonania p yt umo liwia wykonanie zak adów pod u nych i poprzecznych pomi dzy poszczególnymi arkuszami. Arkusze blach mog mie równie odpowiednio wyprofilowane r bki stoj ce i zak ady w obr bie fa dy górnej przeznaczone do mocowania
2.7. Blachy
poszczególnych arkuszy blachy, ukryte w obr bie konstrukcji blachy tak, by nie by y nara one na dzia anie czynników atmosferycznych. Przyk ady takich zamocowa pokazano na rys. 2.5.
Rys. 2.4. Fragmenty typowych kszta tów pro li: a) pro l trapezowy, b) pro l trapezowy z zaokr glonymi pó kami górnymi, c) pro l trapezowy z usztywnion pó k doln , d) pro l trapezowy z usztywnion pó k górn i ciank sko n , e) blacha falista, f) blachy dachówkowe
Rys. 2.5. Typowe pro le z: a) r bkiem stoj cym, b) zak adem w obr bie fa dy górnej
Wymagania techniczne dla samono nych blach uj te w za czniku ZA2 normy PN-EN 14782 [N71], tzn. warto ci, które zgodnie z CPR 305/2011 [P1] powinny stanowi podstaw do wystawienia przez producenta deklaracji w a ciwo ci u ytkowych dla wyrobów przeznaczonych do stosowania w pokryciach dachowych, podano w tabeli 2.19.
