spis treści
słowo wstępne 7
I o pewnym dziwnym obiekcie 9
II moje oblicza 13
III plastyczność: plastyczny czy graficzny element filozofii? 20
IV pojęcie „schematu motorycznego” 27
V zmierzch i epoka 33
VI dialektyka, destrukcja, dekonstrukcja: pojedyncze i mnogie 37
VII jakie zmiany dla dekonstrukcji? 45
VIII „forma” Heideggera 56
IX fantastyka i filozofia: Hegel 60
X fantastyka i filozofia: Lévinas 73
XI ekonomia ontologiczna albo zamienność absolutna 84
XII o nowej metodzie lektury 95
XIII o plastyczności jako schemacie motorycznym 105
epilog 111
słowo wstępne
Niniejszy tekst jest portretem – portretem pojęcia plastyczności. Dokładniej mówiąc, naszkicowano w nim formę pewnej historii, pewnego ruchu, w toku których pojęcie to narzuca się stopniowo jako styl epoki.
Między Heglem i Heideggerem, między Heideggerem i Derridą dokonała się cała przygoda formy, która zabrania dziś łatwego mylenia jej z obecnością. Forma uległa po kryjomu transformacji. Jawi się teraz taką, jaką jest: plastyczną.
Przedstawiając ten akt nieopisanego nadejścia, opowiadam w pewnym sensie moje własne życie intelektualne. Jest to odpowiedź na imperatyw serii „Variations”, w której oryginał tej książki się ukazał: zdać sprawę z przebytej drogi, z metamorfozy, która nadaje kształt.
Wielka historia – historia tego, co objawia się wraz z „końcem pisma” – jest tu więc rozważana pod kątem małej historii – historii filozofki, która nakreśla dialog między dialektyką, „destrukcją” i dekonstrukcją i jednocześnie spogląda z dystansu na swe książki oraz przebyte ścieżki1. Analiza rozwijana jest w równoczesności spotkania dwóch
1 Dzieła, o których będę mówić, to: Catherine Malabou, L’Avenir de Hegel. Plasticité, temporalité, dialectique (Vrin, Paris 1996); taż, La Contre-allée (La Quinzaine littéraire-Louis Vuitton, Paris 1999, napisana wspólnie z Jacques’em Derridą); taż, Plasticité, akta kolokwium we Fresnoy (Éditions Léo Scheer, Paris 2000); taż, Le Change Heidegger. Du fantastique en philosophie (Éditions Léo Scheer, Paris 2004) oraz taż, Que faire de notre cerveau? (Bayard, Paris 2004).
u zmierzchu pisma
problemów, globalnego problemu końca pisma oraz bardziej osobistego problemu żałoby. Z jednej strony zmiana epoki, z drugiej – intymna metamorfoza. Spotkanie to nadaje pojęciu zmierzchu zupełnie szczególne zabarwienie i gęstość.
