100569893

Page 1


Spis treści

Rozdział 1. Czynniki homeostazy glukozy u człowieka

Rozdział 2. Przemiany glukozy u osób zdrowych i patofizjologia kontrregulacji – Waldemar Karnafel

Rozdział 3. Kontrregulacja hormonalna u chorych na cukrzycę

3.1. Kontrregulacja u chorych na cukrzycę typu

3.2.

Rozdział 4. Epidemiologia hipoglikemii u chorych na cukrzycę

4.1. Występowanie hipoglikemii u chorych na cukrzycę typu 1

4.2. Występowanie hipoglikemii u chorych na cukrzycę typu 2 ............

4.2.1. Hipoglikemie u osób leczonych

4.2.2. Hipoglikemie u osób leczonych doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi lub otrzymujących leczenie skojarzone insuliną i lekami doustnymi

Rozdział 5. Definicje i czynniki ryzyka hipoglikemii – Waldemar Karnafel ............................................................

5.1. Przyczyny hipoglikemii u chorych na cukrzycę typu 1 ....................

5.2. Najczęstsze przyczyny hipoglikemii u chorych na cukrzycę typu 2 ..............................................................................................

Rozdział 6. Patogeneza i obraz kliniczny hipoglikemii

6.1. Rodzaje objawów hipoglikemii .......................................................

6.2. Zmienność objawów hipoglikemii ..................................................

6.3. Zaburzenia poznawcze podczas hipoglikemii .................................

6.4. Objawy hipoglikemii u osób w wieku podeszłym

Rozdział 7. Hipoglikemia nocna i nieświadomość hipoglikemii – Waldemar Karnafel ............................................................... 61

7.1. Hipoglikemia nocna ........................................................................ 61

7.2. Zespół nieświadomości hipoglikemii .............................................. 63

Rozdział 8. Hipoglikemia a ryzyko sercowo-naczyniowe

Rozdział 9. Hipoglikemia w wieku rozwojowym i rola pomp insulinowych w profilaktyce ciężkich hipoglikemii u dzieci – Ewa Pańkowska .................................................................... 85

9.1. Czynniki ryzyka hipoglikemii i diagnoza nawracających epizodów niedocukrzeń ................................................................................... 85

9.2. Hipoglikemia u dzieci w okresie prepubertalnym ........................... 87

9.3. Hipoglikemia u dzieci w okresie dojrzewania ................................. 88

9.4. Częstość występowania ciężkich hipoglikemii u dzieci i ich wpływ na ośrodkowy układ nerwowy ......................................................... 89

9.5. Metoda ciągłego podskórnego wlewu insuliny w zapobieganiu epizodom ciężkich hipoglikemii ...................................................... 90 9.5.1. Pompa insulinowa ................................................................ 90

9.5.2. Funkcja insuliny posiłkowej – bolus w CSII ........................ 91

9.5.3. Funkcja insuliny podstawowej – baza w CSII ...................... 91

9.5.4. Zapobieganie występowaniu ciężkich hipoglikemii ............. 92

Rozdział 10. Zastosowanie analogów insuliny w zapobieganiu hipoglikemii – Albert Syta ................................................... 95

10.1. Przyczyny hipoglikemii podczas insulinoterapii ............................. 96

10.2. Farmakokinetyka i farmakodynamika insulin ludzkich i analogów a ryzyko hipoglikemii .................................................................... 99

10.3. Ryzyko występowania hipoglikemii podczas leczenia insuliną ludzką oraz analogami – dane kliniczne ........................................ 106

Rozdział 11. Leczenie i zapobieganie hipoglikemii – Waldemar Karnafel ............................................................. 121

11.1. Postępowanie doraźne ................................................................... 121

11.2. Zapobieganie hipoglikemii ............................................................ 123

11.2.1. Zmiany sposobu leczenia przeciwcukrzycowego i ograniczanie wpływu klasycznych czynników ryzyka ..... 124

11.2.2. Zapobieganie zespołowi nieświadomości hipoglikemii, hipoglikemiom nocnym i nawracającym ........................... 125

Skorowidz ............................................................................................... 129

10.1

Przyczyny hipoglikemii podczas insulinoterapii

Hipoglikemia występuje podczas insulinoterapii, gdy mamy do czynienia z niedopasowaniem profilu farmakokinetycznego insuliny do przebiegu glikemii.

Występowanie hipoglikemii podczas insulinoterapii zależy od wielu czynników. Najważniejsze z nich wymieniono w tabeli 10.1.

Tabela 10.1. Przyczyny hipoglikemii występującej podczas insulinoterapii

Z m i a n y w p o d a ż y g l u k o z y :

Zmiany w poda y glukozy:

Pominięcie posiłku

Posiłek o niewystarczającej zawartości węglowodanów (restrykcyjna dieta)

Zmiana składu jakościowego posiłku (produkty o innym IG)

Zespoły złego wchłaniania

Zmiany łaknienia (anoreksja, bulimia)

Zmniejszona endogenna produkcja glukozy (np. po spożyciu alkoholu)

Z m i a n y w z u ż y c i u g l u k o z y :

Zmiany w zu yciu glukozy:

Zwiększona aktywność fizyczna

Infekcje

Gorączka

Stres

Z m i a n y w c h ł a n i a n i a i a k t y w n o ś c i i n s u l i n y :

Zmiany wch aniania i aktywno ci insuliny:

Zmiana rodzaju stosowanej insuliny (np. z ludzkiej na analogową)

Zmiana wytwórcy insuliny

Niedokładne wymieszanie zawiesiny przed wstrzyknięciem

Zmiana miejsca wstrzyknięcia

Zmiana tempa wchłaniania insuliny pod wpływem wysiłku fizycznego

Niewydolność nerek i wątroby

Poprawa wrażliwości na insulinę (np. w nocy lub po redukcji masy ciała)

I n n e p r z y c z y n y : Inne przyczyny:

Niedoczynność tarczycy

Niedoczynność przysadki, nadnerczy

Poród

Stosowanie niektórych leków: nieselektywnych leków blokujących receptory beta-adrenergiczne, inhibitorów enzymu konwertującego angiotensynę (ACE), salicylanów, alkoholu, steroidów anabolicznych i sulfonamidów

Zaburzenia sekrecji glukagonu (np. w długotrwałej insulinoterapii)

Częstość występowania hipoglikemii nieodłącznie wiąże się z uzyskanym stopniem wyrównania metabolicznego cukrzycy. Udokumentowano to w badaniu DCCT, w którym wykazano wykładniczą zależność częstości występowania ciężkich hipoglikemii u pacjentów z cukrzycą

typu 1 od uzyskanej wartości HbA1c (ryc. 10.1) [4]. W grupie stosującej intensywne leczenie częstość ciężkich hipoglikemii była trzykrotnie wyższa w porównaniu do grupy leczonej konwencjonalnie.

Rycina 10.1. Cz ę sto ść wyst ę powania ci ęż kich hipoglikemii w zale ż no ś ci od uzyskanej warto ś ci HbA 1c w badaniu DCCT [wg 4].

Przy poziomie HbA1c równym 8,5% można oczekiwać, że 4 na 10 pacjentów będzie miało jeden epizod ciężkiej hipoglikemii w ciągu roku. Poprawa kontroli glikemii skutkująca obniżeniem HbA1c o 2% skutkuje podwojeniem liczby hipoglikemii.

W roku 1997 Egger i wsp. wykonali metaanalizę 14 randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych. Okres obserwacji wynosił co najmniej 6 miesięcy. Zgromadzono dane od 1028 pacjentów leczonych intensywnie oraz 1039 leczonych klasyczną insulinoterapią. W analizie wykazano, że iloraz szans (OR) wystąpienia hipoglikemii u pacjentów z cukrzycą typu 1 wynosi 2,99 (95% CI, 2,45–3,64) [5]. Z przeprowadzonej analizy ważonej regresji liniowej logarytmu ilorazu szans wynika, że zerowe ryzyko wystąpienia ciężkiej hipoglikemii występuje przy 8% redukcji HbA1c (w odniesieniu do wartości wyjściowych). Mniejsza redukcja wartości HbA1c skutkuje niższym ryzykiem hipoglikemii, ale przedziały ufności dla tych wartości są szerokie, a jednoznaczne wnioskowanie utrudnione. Szczegółowa ilustracja zależności ilorazu szans wystąpienia hipoglikemii od uzyskanego obniżenia HbA1c została przedstawiona na rycinie 10.2.

10.1. Przyczyny hipoglikemii podczas insulinoterapii

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.
100569893 by WN PWN - Issuu