Kaleidoscope February 2020

zabierz mnie | take me home

MAGAZYN POKŁADOWY PLL LOT S.A. EGZEMPLARZ BEZPŁATNY/FREE COPY ISSN 0239-9032

2/2020

TALLIN

WIELKI KONKURS FOTOGRAFICZNY NG | DLACZEGO WARTO ODWIEDZIĆ BERLIN | HELEN MIRREN | JAK POKONAĆ SYNDROM „CHCĘ, ALE SIĘ BOJĘ” | SEBASTIAN KAWA | KUCHNIA PRZYSZŁOŚCI

TALLINN

Chocimska 7, Warsaw tel. 22 848 12 25, 22 848 15 90 rozana@restauracjarozana.com.pl www.restauracjarozana.com.pl

EDITORIAL

© A RC H I W U M P L L LOT

O K Ł A D K A : K AU P O K A L D A / V I S I T TA L L I N N

PL

Note from CEO

Szanowni Państwo, choć luty to krótki miesiąc, nie powinno w nim zabraknąć Państwu czasu na podróże. W tym numerze Kaleidoscope mamy kilka inspiracji. Jedną z nich jest Tallin. Stolica Estonii zachwyca nie tylko starówką wpisaną na listę światowego dziedzictwa UNESCO czy potężnym kompleksem portowym, ale również wiekowymi drewnianymi domami kontrastującymi z nowoczesną architekturą. Na trasie z Warszawy do Tallina proponujemy aż 27 rejsów tygodniowo.

Ponadto dwa razy dziennie oferujemy bezpośrednie połączenia między Tallinem a Sztokholmem oraz dziewięć razy tygodniowo między Tallinem a Brukselą.

W 2020 r. kontynuujemy nasze działania prośrodowiskowe. Robimy to na wielu płaszczyznach, od kwestii operacyjnych po zmiany w naszym produkcie pokładowym. Rozwijamy też inicjatywę DestinationECO. Kupując bilet lotniczy, każdy może uiścić dobrowolną opłatę w celu zrekompensowania śladu węglowego. Środki trafią m.in. na odbudowę i ochronę siedlisk żurawi w województwie pomorskim.

Początek roku to doskonały okres, by planować wakacje. LOT ma w ofercie już ponad 120 połączeń na całym świecie. Wśród nich kilka nowości: Rimini, Rijekę, Chanię i Tiranę.

Niedawno ogłosiliśmy otwarcie kolejnych transatlantyckich połączeń do USA. Od 2 czerwca Boeingi 787 Dreamliner trzy razy w tygodniu polecą z Warszawy do Waszyngtonu D.C., a od 5 sierpnia cztery razy w tygodniu do San Francisco. Dzięki włączeniu Polski do Programu Ruchu Bezwizowego podróż do Stanów Zjednoczonych jest na wyciągnięcie ręki.

Miłych podróży!

ENG HU

Dear Ladies and Gentlemen, February might be a short month, but that is no reason not to travel.

We present a few places designed to inspire you in this issue of “Kaleidoscope”. One is Tallinn. The capital of Estonia never fails to impress, with its old town, designated a UNESCO World Heritage Site, massive port complex, and centuries-old wooden houses that stand in brilliant contrast with the city’s modern architecture. We offer 27 Warsaw-Tallinn flights a week.

We also fly between Tallinn and Stockholm twice a day and between Tallinn and Brussels 9 times a week.

We intend to press on with our environmental initiatives in 2020. We already do this on many levels, from operational issues to changes in our on-board products. We are also expanding and improving our DestinationECO initiative. When you purchase a LOT ticket, you are given the opportunity to pay a voluntary fee to compensate for your carbon footprint. The funds will go to e.g. the reconstruction and protection of crane habitats in the Pomeranian Voivodeship.

The beginning of the year is the perfect time to start planning your vacation.

Here at LOT, we offer 120 connections worldwide, including a few new ones, such as Rimini, Rijeka, Chania and Tirana. To top it off, we have recently announced the launch of further transatlantic connections to the USA. Our Dreamliners will be flying from Warsaw to Washington D.C three times a week as of 2 June and four times a week to San Francisco as of 5 August. Now that Poland has been included in the Visa Waiver Programme, a US holiday is easier than ever. Have a nice trip.

Kedves Olvasóink, bár február rövid hónap, mégsem hiányozhat belőle az utazásra szánt idő. A Kaleidoszkóp mostani megjelenésével számos ihletet adunk ehhez. Tallinn, Észtország fővárosa nemcsak az UNESCO világörökségi listáján szereplő óvárosával vagy hatalmas kikötői komplexumával kápráztat el, hanem a modern építészet mellett tovább élő régi faházaival is. A Varsó és Tallinn közötti útvonalon heti 27 alkalommal repülünk. Ezen felül naponta kétszer közvetlen járatokat kínálunk Tallinn és Stockholm között, illetve hetente kilenc alkalommal Tallinn és Brüsszel között.

2020-ban folytatjuk környezetvédő tevékenységünket – több szinten, az üzemeltetéstől a fedélzeti termékeink változtatásáig. Fejlesztjük a DestinationECO kezdeményezést is. Utasaink repülőjegyük vásárlásakor önkéntes hozzájárulást fizethetnek szénlábnyomuk csökkentése érdekében, mely többek közt a Pomerániai vajdaságban található daruélőhelyek rekonstrukciójára és védelmére kerül felhasználásra.

Az év kezdete remek alkalom a nyaralás tervezésére. A LOT már több mint 120 járatot kínál világszerte, köztük újdonságként Rimini, Rijeka, Chania és Tirana említhető. Nemrég jelentettük be új transzatlanti útvonalaink megnyitását az USA-ba. Június 2-tól heti három alkalommal repül Boeing 787 Dreamliner Varsóból Washington, D.C.-be, valamint augusztus 5-től heti négyszer San Franciscóba. Köszönhetően annak, hogy Lengyelország bekerült a Vízummentességi Programba, az Egyesült Államok immár egy karnyújtásnyira került.

Kellemes utazást!

Z lotniczym pozdrowieniem | Best regards | Légi üdvözlettel

Prezes PLL LOT | LOT Polish Airlines CEO | A PLL LOT elnöke Rafał Milczarski

3

EDITORIAL

Note from editor in chief

PL

Tu powietrze jest jednym z najczystszych na świecie, prawie 50 proc. powierzchni tego kraju pokrywają lasy, ma aż sześć parków narodowych, jego symbolem jest wilk, należy do niego 2222 wysp, nosi ślady uderzenia jednego z większych meteorytów, jaki kiedykolwiek spadł na Ziemię (gratka dla geologów), zgromadził też najbogatszą na świecie kolekcję pieśni ludowych (aż 133 tys.) i jest nazywany Doliną Krzemową Europy. Tym krajem jest bliska nam Estonia, która ma ambicję być pierwszym w pełni cyfrowym państwem na naszym kontynencie. Sercem i bramą do tego kraju jest oczywiście Tallin, stolica, gdzie nowoczesność harmonijnie współgra z bogatą przeszłością (Tallin jest jednym z najlepiej zachowanych gotyckich miast Europy), o czym piszemy na stronie 30.

A ponieważ w lutym obchodzimy również dzień zakochanych, polecam tekst o tym, jak przestać być singlem (w Polsce aż 7,5 mln osób żyje samotnie), pokonując syndrom „chcę, ale się boję”, i zacząć żyć pełnią życia, u boku ukochanej osoby. Czego oczywiście wszystkim z okazji walentynek gorąco życzymy.

ENG

Estonia has some of the cleanest air in the world.

Almost 50 percent of its area is forested. It has 6 national parks and the wolf is its national emblem.

The country’s territory includes 2,222 islands, and you can see the mark left by one of the biggest meteorites that has ever fallen to earth (a treat for geologists). It has the richest collection of folk songs in the world (as many as 133,000). Estonia has been dubbed the Silicon Valley of Europe and is planning to become the first fully digitalized country on the continent. The capital, Tallinn, is obviously where the country’s heart is. It is also its gateway. This city is a place where modernity coexists in perfect harmony with a rich past (Tallinn is one of the bestpreserved Gothic cities in Europe). You can read all about it on page 30. And because February is the month of love, I heartily recommend the article on how to overcome the “I want to but I am scared” syndrome, stop being single (7.5 million people live alone in Poland), and start living with a soul mate by your side. This is what we wish for you from the bottom of our hearts for St. Valentine’s Day.

redaktor naczelna | editor in chief Agnieszka Franus

4

ANDY & MAG

SA LO N O P T YCZN Y

exclusively at Andy&Mag

Plac Dąbrowskiego 2/4, Warszawa, tel. (22) 423 01 86 C.H. Atrium Promenada, ul. Ostrobramska 75c lok. 0.54, Warszawa, tel. 690 088 200 ul. Mokotowska 51/53 (róg ul. Pięknej), Warszawa, tel. (22) 622 15 41 salon@andyandmag.pl | www.andyandmag.pl

ANDY & MAG

SA LO N O P T YCZN Y

FEBRUARY

Content

WHATS' ON 8 Kultura Culture 14 Wydarzenia Events TRAVEL 20 I nspiracje: Wielki Konkurs Fotograficzny NG Inspirations: The National Geographic Photo Contest 26 Why? Berlin

88

44

38 Why? Seul 44 My Poland: Wrocław BUSINESS 52 Ekonomia Economy LIFESTYLE 58 W ywiad Interview: Helen Mirren GOOD LIFE 66 Coaching: Singiel z widokiem na miłość Single and looking for love

38

26

LIFE STORY

26

tel. 22 360 38 00, e-mail: kaleidoscope@burdamedia.pl redaktor naczelna: Agnieszka Franus redaktor prowadząca: Agnieszka Michalak korekta: Tomasz Cholaś Produkcja: Stanisław Siemiński Tłumaczenia: Anna Górniak red. wersji angielskiej: Stephen Canty Dział graficzny: projekt, dyrektor artystyczna: Monika Karvázy fotoedycja: Magdalena Rudzka DTP: Krzysztof Stypułkowski Koordynator LOT: Jakub Piotr Panek

78 Sebastian Kawa TRENDS 88 Good food: Kuchnia przyszłości Cuisine of the future 96 Take a look: Zima na wybiegu Winter on the catwalk 100 Beauty: Nowości

New products 104 Good address: Strefa prestiżu Prestige zone

Wydawnictwo: Burda Publishing Polska sp. z o.o. ul. Marynarska 15, 02-674 Warszawa, tel. 22 360 38 00 www.burdamedia.pl ZARZĄD Chief Executive Officer Alexander Sorg General Director Poland Justyna Namięta Chief Financial Officer Dobrosława Snarska-Pełka New business & Corporate Media

6

Director Małgorzata Nocuń-Zygmuntowicz 692 440 088 Project Manager Monika Siwiec-Chojnacka 22 360 36 23 Dyrektor Dystrybucji i Obsługi Klienta / Director of Distribution and Subscriptions Tomasz Kałuża International Ad Sales Representatives Italy: Mariolina Siclari, International Advertising Sales Director T. +39 02. 91 32 34 66, mariolina.siclari@burda.com burda community network Germany: Vanessa Noetzel T. +49 (89) 9250 3532, vanessa.noetzel@burda.com Michael Neuwirth T. +49 89 9250 3629, michael.neuwirth@burda.com Austria & Switzerland: Goran Vukota T. +41 44 81 02 146, goran.vukota@burda.com

France & Luxembourg: Marion Badolle-Feick T. +33 1 72 71 25 24, marion.badolle-feick@burda.com UK & Ireland: Jeannine Soeldner T. +44 20 3440 5832, jeannine.soeldner@burda.com USA, Canada & Mexico: Salvatore Zammuto T. +1 212 884 48 24, salvatore.zammuto@burda.com REKLAMA: Burda Publishing Polska sp. z o.o.

Sekretariat Biura Reklamy / Advertising Secretariat Tel. 022 360 36 03, fax. 22 360 39 80, e-mail: reklama@burdamedia.pl Dyrektor Biura Reklamy Corporate Media / Head of Advertising Team of Corporate Media: Jolanta Kurek advertising department: Anna Dembska, Edyta Słowińska Sales coordinator: Katarzyna Osiak-Łazur

© E A S T N E W S , S I M E / F R E E , A D O B E S TO C K ( 2 ) , S H U T T E R S TO C K

58

30 Podróż życia: Tallin Journey of a lifetime: Tallinn

Culture

©CREDITS

OSCARY 2020

Oscars 2020

W H AT ' S O N

POLSKI KANDYDAT DO OSCARA POLISH OSCAR CANDIDATE

Nie kończy się dobra passa polskiego kina. Rok temu aż trzy nominacje otrzymała Zimna wojna, a w tym roku w kategorii Najlepszy Film Zagraniczny (dawniej: Najlepszy Film Nieanglojęzyczny) nominacją doceniono Boże ciało Jana Komasy. Głównym bohaterem jest Daniel (fenomenalny Bartosz Bielenia), który po wyjściu z poprawczaka jedzie na prowincję. Omyłkowo wzięty za księdza, przyjmuje nieoczekiwaną rolę i stara się „uleczyć” lokalną społeczność. A może to ona mu daje nowe życie?

Piękny i mądry film nie tylko o religii.

The run of good fortune of Polish cinema continues. A year ago, Zimna Wojna (Cold War), received three Oscar nominations, and this year Boże Ciało (Corpus Christi), directed by Jan Komasa, has been nominated for the Best International Feature Film (formerly: best foreign language film). The main character of the movie is Daniel (Bartosz Bielenia is phenomenal in this role), who, after leaving reformatory school, goes to the provinces. Mistaken for a priest, he gets into the character and tries to “heal” the local community.

Or maybe it’s the community that gives him a new life? A beautiful and clever movie, which deals with religion and other issues.

8

AND THE WINNER IS...

To już 92. ceremonia wręczenia Oscarów. Na scenę w Dolby Theatre w Hollywood patrzy cały świat.

For the 92nd time the whole world will be watching the Academy Awards Ceremony in the Dolby Theater in Hollywood.

© G E T T Y I M A G E S ( 3 ) , M . P.

WCZESNE HONORY Earlier honours

USA KONTRA KOREA USA vs. Korea

Kilka miesięcy przed rozdaniem statuetek wręczane są Nagrody Gubernatorów nazywane honorowymi Oscarami.

W tym sezonie otrzymali je reżyserzy Lina Wertmuller i David Lynch oraz aktor Wes Studi. Dodatkowo nagrodę Jean Hersholt Humanitarian Award odebrała aktorka Geena Davis (na zdj.).

Najwięcej nominacji, bo 11, zdobył Joker Todda Philipsa, w tym dla aktora Joaquina Phoenixa (na zdj.). Wyróżnienie spotkało też Scarlett Johansson, która jest nominowana w 2 kategoriach za 2 filmy (Jojo Rabbit i Historia małżeńska). Przed nią udało się to Julianne Moore, Cate Blanchett czy Alowi Pacino.

A few months prior to the Academy Awards ceremony, the Honorary Oscars, given annually by the Board of Governors of the Academy, are handed out. This year’s recipients were the directors Lina Wertmüller and David Lynch, and the actor Wes Studi.

Additionally, the Jean Hersholt Humanitarian Award was accepted by Geena Davis (photo).

Joker, directed by Todd Philips, has received the most nominations, including Best Actor for Joaquin Phoenix (photo). Scarlett Johansson has also been recognized this year – she has been nominated in 2 categories for 2 movies (Jojo Rabbit and Marriage Story), something that has only been achieved by Julianne Moore, Cate Blanchett, and Al Pacino.

SAMOTNA SCENA A lonely stage

AKADEMICKA IMPREZA The Academy parties

ILE, ILE, ILE ?

How many?

Po raz drugi z rzędu nie ma oficjalnego prowadzącego. Rok temu była afera: Kevin Hart wycofał się po tym, jak napisał homofobiczne żarty na Twitterze.

W tym roku to już świadomy wybór, ale spokojnie: nagrody prezentują i wręczają największe gwiazdy kina.

Podczas oscarowej nocy w Los Angeles (9.02) odbywa się mnóstwo ekskluzywnych imprez.

Te topowe organizują magazyn Vanity Fair, Elton John, Madonna, świetnie jest na raucie Amazon Studio i pisma In Style. Gwiazdy zaproszenia dostają, inni mogą kupić.

Cena? Jakieś 30 tys. dol.

For the second year running, there will be no one hosting the ceremony. A scandal broke out last year when Kevin Hart backed out after having posted homophobic jokes on Twitter.

This year, it was a conscious decision of the Academy, but fear not, the awards will be presented by the some of the biggest names in cinema.

Lots of exclusive parties take place on Oscar night in Los Angeles (9.02). The top ones are organised by Vanity Fair, Elton John, and Madonna. Other popular parties include the events hosted by Amazon Studio and In Style magazine. Celebrities are invited, everyone else needs to buy the ticket.

The price? Somewhere around 30,000 USD.

W tym roku o nominację do Oscara w kategorii Najlepszy Film walczyły 344 tytuły (m.in. Irlandczyk – na zdj.).

Aby móc się ubiegać o udział w wyścigu o nagrodę Akademii, film musi być wyświetlany w kinach w hrabstwie Los Angeles przez 7 dni z rzędu, a do tego musi trwać minimum 40 min.

This year, 344 films are in the running for the best motion picture, including.

The Irishman (photo). A film has to be at least 40 minutes long and have been screened in Los Angeles County cinemas for at least 7 days before it can be nominated.

9

W H AT ' S O N

Culture

Z ALP DO TATR

From the Alps to the Tatras

Najnowsze wystawienie Halki w interpretacji Mariusza Trelińskiego już zebrało wspaniałe recenzje w Wiedniu. Teraz polskie uszy mogą nacieszyć się esencjonalną, odartą z nadmiaru ozdobników operą z genialnym Piotrem Beczałą w roli Jontka.

Warto też popatrzeć na scenografię Borisa Kudliczki i kostiumy Doroty Roqueplo.

The latest rendition of Moniuszko’s Halka, directed by Mariusz Treliński, has already received rave reviews in Vienna. Now, Polish audiences can enjoy this quintessential Polish opera, stripped of any unnecessary embellishments, with the brilliant Piotr Beczała as Jontek. The scenography, by Boris Kudliczka, and costumes, by Dorota Roqueplo, are also outstanding.

Halka, Teatr Wielki-Opera Narodowa, dir. Mariusz Treliński, Warsaw, premiere 11.02

Captain Żbik is, as everyone knows, an iconic figure. Now, he gets a second life as the hero of a crime musical staged at the Teatr Syrena.

This being the 21st century, Żbik is accompanied by a female lieutenant with the beautiful name Ola. Directed by Wojciech Kościelniak..

Kapitan Żbik i żółty saturator, dir. Wojciech Kościelniak, Teatr Syrena, Warsaw, premiere: 29.02

KARMIENI ILUZJĄ Fed on Illusions

ZŁOTY MUSICAL A Golden Musical

OPERA KOMICZNA Comic opera

Rosyjska arystokratka Raniewska wraca z Paryża do prowincjonalnej posiadłości.

Waha się między sprzedażą a utrzymaniem ziem rodzinnych, próbując dokonać rozrachunku z przeszłością. – Dla mnie to opowieść o marnowaniu wspólnego dobra, którym tu symbolicznie jest rodzinny majątek – mówi reżyser.

Choć scena przy Nowogrodzkiej 49 w Warszawie nie została zasypana hałdami piasku, a na deskach nie zbudowano potężnej piramidy, Wojciech Kępczyński przenosi widza w czasy starożytnego Egiptu. Przewodnikiem tej podróży jest Elton John, który nie bez przyczyny nazywany jest królem i lwem sceny.

Cyrulik sewilski to jedno z najsłynniejszych dzieł Gioacchina Rossiniego i jedno ze szczytowych osiągnięć w gatunku opera buffa. Skrząca się od oryginalnych muzycznych pomysłów kompozycja, obfitująca w kunsztowne arie i zabawne dialogi, to kolejna propozycja w repertuarze Polskiej Opery Królewskiej w Warszawie.

An aristocratic Russian landowner returns from Paris to her provincial family estate.

The woman cannot decide whether to sell the land or keep it, as she tries to settle with her past. “For me it is a story about wasting the common good, which is symbolized here by the family estate”, says the director.

Wiśniowy sad, dir. Krzysztof Rekowski, Teatr im. S. Żeromskiego, Kielce

10

Kapitan Żbik to, wiadomo, postać kultowa.

Teraz nabiera poloru jako bohater kryminalnego musicalu wystawianego na lubiącej eksperymenty scenie Teatru Syrena.

Towarzyszy mu, jak na XXI wiek przystało, współpracownica – poruczniczka o pięknym imieniu Ola. Reżyseruje fachman Wojciech Kościelniak.

Although the stage at Nowogrodzka Street in Warsaw has not been buried under sand and no massive pyramid has been built on it, Wojciech Kępczyński takes his audience back to ancient Egypt. Elton John, justifiably known as the king of stage, is your guide on this musical journey.

Aida, dir. Wojciech Kępczyński, Teatr Muzyczny Roma, Warsaw

Seville Barber is one of the most famous works of Gioacchin Rossini and one of the top achievements in the genre of opera buffa.

A composition glittering with original musical ideas, rich in elaborate arias and funny dialogues, is another proposal in the repertoire of the Polish Royal Opera in Warsaw.

Il barbiere di Siviglia Gioachino Rossini, Teatr Królewski in Stara Oranżeria, Muzeum Łazienki Królewskie, Warsaw

© M . P.

TEATR

Theatre

ZAGADKA Z BĄBELKAMI Puzzle with bubbles

Books

KSIĄŻKI

LET'S DANCE

Nina Nowak w 1946 r. wyjechała do USA, gdzie jako jedyna Polka w historii została primabaleriną, baletmistrzynią oraz pedagogiem Ballet Russe de Monte Carlo. Ile poświęciła, żeby odnieść sukces?

Dlaczego przez lata nie potrafiła opowiadać o II wojnie? Odpowiedzi szukajcie w tej fenomenalnej książce.

FILM

Film

Nina Nowak in 1946 she left for the USA, where as the only Polish woman in history she became a ballerina, ballet master and teacher of Ballet Russe de Monte Carlo. How much did she sacrifice to succeed? Why couldn't she talk about the Second World War for years? Look for answers in this phenomenal book.

Taniec na gruzach, Wiktor Krajewski, Prószyński i S-ka

WYŚPIEWAĆ TĘ MIŁOŚĆ Love song O kim, czy może dla kogo, amerykański bard śpiewać So Long, Marianne czy Bird on the Wire, dowiecie się z tego świetnego dokumentu. Wspaniałe są tu materiały archiwalne – o swoim świecie, w tym świecie uczuć, opowiada także sam Leonard Cohen.

This excellent documentary will tell you about whom (or perhaps for whom), the American bard Leonard Cohen wrote So Long, Marianne and Bird on the Wire. The archival materials are truly amazing – Cohen himself talks about his world, as well as the world of feelings and emotions.

Marianne i Leonard: Słowa miłości | Marianne & Leonard: Words of Love, premiere 7.02

PTASZEK NA UWIĘZI Barbed wire

ULICE W OGNIU Barbed wire

DZIKIE DZIECI Wild children

Uwaga, to nie jest kolejna wersja słynnego musicalu ani film kostiumowy według prozy Hugo. To mocny debiut Ladja Ly, który podbił Cannes, a rozgrywa się w podparyskim Montfermeil. Porządek próbuje tu zaprowadzić trójka policjantów, choć sprawiedliwość nie zawsze jest po ich stronie.

Wyśmienita, niepokojąca opowieść o tajemniczym oddziale partyzanckim składającym się z dzieci i nastolatków. Żyją w dżungli, rozkazy dostają przez radio, a bunt wisi w powietrzu.

Uwaga, to nie jest kolejna wersja słynnego musicalu, ani film kostiumowy według prozy Hugo. To mocny debiut Ladja Ly, który podbił Cannes, a rozgrywa się podparyskim Montfermeil.

Porządek próbuje tu zaprowadzić trójka policjantów, choć sprawiedliwość nie zawsze jest po ich stronie.

An amazing and disturbing story about a mysterious guerilla unit consisting of children and teenagers. They live in the jungle and receive their orders over the radio. Rebellion is in the air.

Nędznicy | Les Misérables, premiere 28.02

Monos – oddział małp | Monos, premiere 7.02

Przeszłość potrafi być najsurowszym z więzień. Przekonuje się o tym bohater tej powieści okrzykniętej jedną z najbardziej oczekiwanych premier książkowych roku. Gdy badania, które prowadzi Wallace w ramach studiów, okazują się porażką, chłopak zaczyna eksperymenty w życiu uczuciowym.

The past can be the toughest of prisons. This is what life teaches the hero of this highly anticipated book.

When the research conducted by Wallace as part of his studies turns out to be a failure, the young man starts experimenting with his love life.

Brandon Taylor, Real Life, Riverhead

11

Concert

WYSTAWA

Exhibition

KONCERT

SZTUKA OD MAŁEGO Art from a young age Czym jest dzieło sztuki? Najlepiej uczyć się od dziecka – w przypadku tej wystawy dosłownie. Prace przygotowali tu m.in. artyści Paweł Althamer, Cecylia Malik czy Olaf Brzeski ze swoimi pociechami. What is a work of art? It’s best to learn from a young age – and in the case of this exhibition – literally. The exhibits were prepared by Paweł Althamer, Cecylia Malik, and Olaf Brzeski, together with their children.

Co dwie sztuki, to nie jedna, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa, from 8.02

SPECJALISTA OD MIŁOŚCI Love specialist © M . P.

Specjalista od lirycznych ballad, w tym osławionego hitu You're Beautiful, po raz kolejny wystąpi w Polsce. Po flircie z muzyką elektroniczną brytyjski artysta powraca do starych brzmień z gitarą w tle.

James Blunt zaprezentuje w Arenie Gliwice repertuar z najnowszego krążka Once Upon A Mind.

Biletów szukajcie na prestigemjm.com.

A master of love ballads, and the composer of the famous “You're Beautiful”, is coming back to Poland once more. After a brief flirt with electronic music, the British artist has returned to his signature guitar accompaniment. James Blunt will be performing songs from his latest album Once Upon A Mind at the Arena Gliwice. Tickets available at prestigemjm.com.

James Blunt, Once Upon A Mind tour, Arena Gliwice, 7.03

KSIĄŻKA

Book

ŻYCIE W KLATCE? Living in a cage?

Jak wygląda życie ambitnej, wy­kształconej kobiety, która zostaje żoną szwajcarskiego gwardzisty, zamieszkuje w Watykanie, wycho­wuje dzieci i do tego pragnie reali­zować się zawodowo? O czym myśli, obserwując waty­kańską rzeczywistość, gdzie władzę dzierżą mężczyźni, a kobieta na każdym kroku czuje się zauważana? Czy styl życia, wyjątkowość miejsca i poczucie bezpieczeństwa rekom­pensują utratę prywatności i ko­nieczność stosowania się do obo­wiązujących reguł? Czy będąc dziennikarką i zara­zem mieszkanką mającą dostęp do poufnych informacji, można pogo­dzić misję dziennikarską z lojalno­ścią wobec watykańskiej rodziny?

How does it feel to be an ambitious, educated woman who marries a Swiss guard, comes to live in the Vatican, raises children, and has her own professional ambitions? What does she think of Vatican life, where power is wielded by men and women are subjected to constant scrutiny?

Do her new lifestyle, the uniqueness of the place, and the feeling of security compensate for the loss of privacy and having to follow the rules? Can she, as a journalist and a citizen of the place, who has access to confidential information, reconcile her journalistic integrity with her loyalty to the Vatican family?

Kobieta w Watykanie, Magdalena Wolińska-Riedi, Wyd. Znak

12

POMÓWMY O MITACH Let’s talk about myths Nietrudno odpowiedzieć, z czym kojarzy się Troja – ze słynną wojną, porwaniem Heleny, pewnym koniem oraz filmem z Bradem Pittem.

Kuratorzy tej wystawy pokazują nie tylko legendy związane z antycznym miastem, ale także archeologiczne dowody na jego istnienie.

When we think about Troy, we immediately think about the famous war, the abduction of Helen, a certain horse, and Brad Pitt. The curators of this exhibition show legends connected with the ancient city, and present the archaeological evidence of its existence.

Troy: Myth and Reality, British Museum, until 6.03

WARSZAWA Mokotów | Apartamenty | Podchorążych 83

WARSZAWA Saska Kępa | Apartamenty | Berezyńska 46

NAJLEPSZE ADRESY PREMIUM POD JEDNĄ MARKĄ Biuro sprzedaży i wynajmu

+48 535 10 10 10

hlsm.pl

sales@hlsm.pl

W H AT ' S O N

Events

23 02

14/16 02

STAROCI CZAR The beauty of old things

LOCH NESS W SŁOŃCU

Loch ness in the sun

Chcecie napić się piwa lub whisky? Trafić lotką do tarczy albo wziąć parę lekcji gry na dudach i spróbować swoich sił z profesjonalistami? A może zrobić to wszystko, mając na sobie kolorowy kilt? Tak, można nie ruszać się z Los Angeles i przeżyć kilka dni niczym w Szkocji.

This small flea market in Japan has dozens of stands selling all sorts of special treasures. But before you go, check the weather forecast. The place will be deserted if it’s raining.

Hanazono Shrine Antique Market, Tokio

Would you like to drink beer? How about whisky? Care to play darts? Take a few bagpipe lessons and jamming it up with the pros? Could you see yourself doing all that in a kilt? You can go to Scotland without leaving LA. Scottish Festival, Los Angeles

29.02/ 01.03

08/11 02

PIESKIE POPOŁUDNIE

Every dog has his day

7/13 03

PRZYJEMNY DUET Nice duo

Najpiękniejsze psy z miasta, które nigdy nie śpi, ale również akcesoria do ich pielęgnacji, artykuły do higieny i zabawki – tego można się spodziewać po najstarszej tego typu wystawie w Stanach Zjednoczonych.

Psi psychologowie opowiedzą o naturze naszych pupili i zorganizują pokazy tresury.

Lubicie narty i muzykę na żywo? Jeśli tak, to Dolomiti Ski Jazz jest dla was. Zapierające dech w piersiach widoki Val di Fiemme staną się świetną oprawą dla koncertów na żywo – od jazzu, bluesa, aż po rock. Podczas imprezy nie zabraknie także występów w teatrach w Val di Fiemme.

The chance to see the most beautiful dogs in the city. Grooming accessories, toiletries and toys are what you can expect to find in this, the oldest show of its kind in the United States. You can hear about canine nature from dog psychologists and watch training sessions.

Do you like skiing and live music? If so, Dolomiti Ski Jazz is for you. The breathtaking views of Val di Fiemme will become a great setting for live concerts - from jazz, blues to rock. During the event, there will also be performances in theaters in Val di Fiemme.

The Dog Show, Nowy Jork

Dolomiti Ski Jazz, Cavalese, Italy

14

PARA BUCH! KOŁA W RUCH! Chug along!

Steam – explosion!

Wheels – in motion!

Najstarsza tego typu impreza pewnie zgromadzi dzieci duże i małe. Na pięciuset pieczołowicie wykonanych makietach pomkną miniaturowe lokomotywy i wagony z różnych epok. Całością pokierują semafory.

Warsztaty dla dzieci w cenie biletu.

Steam – explosion! Wheels – in motion!

The oldest event of its kind is bound to attract people of all ages. Miniature trains and wagons from across the centuries will be put in motion on 500 meticulously made model railroads. All the traffic will be controlled by semaphores. The ticket price includes workshops for children.

Wystawa modeli kolejowych | Greenberg’s Great Train & Toy Show, Edison New Jersey

© S H U T T E R S T O C K ( 2 ) , A D O B E S T O C K ( 2 ) , M . P.

Na odbywającym się regularnie w odległej Japonii niewielkim pchlim targu wyszperacie wiele egzotycznych przedmiotów – na kilkudziesięciu straganach znajdziecie prawdziwe cacka.

Zanim się tam wybierzecie, sprawdźcie prognozę pogody – kiedy pada, targ świeci pustkami.

W H AT ' S O N

Events

28/29 02

BĘDZIE GORĄCO It will be hot

Podczas siódmej edycji festiwalu SnowFest (w zimowej stolicy Polski – Szczyrku) w Amfiteatrze oraz nowoczesnej Skoczni Skalite pojawią się m.in. SIGMA, Vitalic, Shy Fx, Metrik & Dynamite MC czy Łąki Łan. Poza koncertami i zawodami sportowymi organizatorzy przygotowali też bogatą ofertę gastronomiczną.

During the seventh edition of the SnowFest festival (in the winter capital of Poland - Szczyrk) in the Amphitheater and the modern Skalite Jump will appear, among others SIGMA, Vitalic or Łąki Łan.

In addition to sports conferences and competitions, the organizers have also prepared a rich gastronomic offer.

12 02 Winter attractions in Barcelona

La Laia to najważniejszy zimowy festiwal w Barcelonie, którego zabawna nazwa pochodzi od świętej Eulalii. Mieszkańcy przygotowują bogatą ofertę parad, pokazów, koncertów i przedstawień. Atrakcją będą procesje wielkich figur oraz popisy castellers budujących ludzkie wierze.

La Laia is the biggest winter festival in Barcelona. Laia is the nickname of Saint Eulalia. The festival features parades, shows, concerts and performances. The main attractions are the parade of giants, and the castellers, who build human towers.

La Laia Festival, Barcelona

13/15 02

PAMIĘTAJCIE O OGRODACH A bed of roses

Do stolicy Wielkopolski przyjadą największe gwiazdy architektury krajobrazu, które podzielą się doświadczeniami i pomysłami na to, jak urządzać zieleń.

Goście targów zapoznają się z ofertą firm ogrodniczych i wezmą udział w rodzinnych warsztatach.

13/17 02

SAIL AWAY...

Słoneczna Floryda to idealne miejsce na coroczne targi wszelkich pływających środków transportu. Jeśli myślicie o zakupie katamaranu, jachtu, szkunera, łodzi albo statku wycieczkowego, to tutaj je znajdziecie. Konsultacje z wilkami morskimi – bezcenne!

There couldn’t be a better place than sunny Miami to host an annual water transport trade fair. If you are thinking about purchasing a catamaran, a yacht, a schooner, a boat, or a cruise liner, then you need look no further.

And being clued in on the finer points by old sea-dog is just priceless.

Miami International Boat Show, Miami

16

14 02

NIE TYLKO ZABYTKI

Something else than monuments

Jak co roku podczas St Matthew's Fair atrakcją nie tylko dla najmłodszych będzie Matějská pouť, czyli wielkie wesołe miasteczko w dzielnicy Dejvice. W przerwach można coś przekąsić i zrobić zakupy na stoiskach z zabawkami.

Matejská pout', the gigantic amusement park in Prague’s Dejvice district, is not restricted to children. The sheer number of roundabouts, rollercoasters, swing and other attractions is enough to make you dizzy. Between rides, you can grab a snack or buy a toy at one of the stands.

St Matthew's Fair, Prague

The biggest names in landscape architecture are coming to Poznań, the capital of Wielkopolska, to exchange experience and ideas on how to organise green spaces. You will be able to see what gardening companies have to offer and even take part in family workshops.

Gardenia Fair, Poznań, Poland

© G E T T Y I M A G E S , A L A M Y / B E W , A D O B E S T O C K , M . P.

PARADNIE ZIMĄ

SnowFest Festival, Szczyrk, Poland

W H AT ' S O N

SAMOCHODY MARZEŃ Cars of your dreams Półwysep Monterey w Kalifornii od wielu lat gości najbardziej zapierające dech w piersiach wydarzenie motoryzacyjne na świecie. Obchody trwają cały tydzień, a co w programie? Imprezy na torze (Laguna Seca), wystawy samochodów sportowych, rajdy krajoznawcze, prezentacje prototypów i premiery samochodów marzeń, które od kilku lat są organizowane bezpośrednio przez producentów takich marek jak Bugatti czy też Lamborghini. Plus Konkurs Elegancji na Pebble Beach, czyli wystawa prawie 200 odrestaurowanych aut (przekrój wiekowy od 1910).

The Monterey Peninsula has been the venue of one of the most thrilling car shows in California for many years. It lasts a full week. And what’s on the agenda? An event on the race track (Laguna Seca), sports cars exhibitions, cross-country racing, prototypes presentations and premieres of dream cars, which are organised by such manufacturers as Bugatti and Lamborghini.

Additionally, 200 renovated retro cars (the oldest one produced in 1910) will be presented at the Pebble Beach Concours d'Elegance.

Car week, Monterey, Kalifornia (USA)

3/10 02

PEREŁKI W PARYŻU Pearls in Paris

Głównym wydarzeniem podczas paryskiego Tygodnia Motoryzacji będzie Salon Retromobile. Tu dwa najważniejsze międzynarodowe domy aukcyjne, które także specjalizują się w samochodach zabytkowych – czyli RM Sotheby's i Bonhams, oraz największy francuski dom aukcyjny – Artcurial, przeprowadzą swoje licytacje. Dla pasjonatów i kolekcjonerów zabytkowych aut to wyjątkowe święto, bo wielu z nich wreszcie nie waha się wyjechać swoimi perełkami na ulice Paryża.

25/29 03

W STYLU KLASYCZNYM In classical style

W niemieckim mieście Essen odbywają się najważniejsze w Europie targi motoryzacji klasycznej. Producenci tacy jak Mercedes-Benz, BMW czy Volkswagen od wielu lat na nich się prezentują w iście muzealnym stylu. To idealne miejsce, aby zasięgnąć języka w temacie wartości rynkowych samochodów klasycznych czy metod renowacji. Dla zainteresowanych popularnymi obecnie youngtimerami, impreza będzie świetną okazją, aby móc porównać na żywo przynajmniej kilka egzemplarzy tego samego modelu. W Essen wyznaczane są najważniejsze trendy handlowe danego sezonu. Słowem, tu wypada, a nawet trzeba być.

Salon Retromobile will be the main attraction during the 2020 Paris Motor Show. It is here that the two biggest international auction houses, RM Sothebys and Bonhams, which also specialize in selling retro cars, and the biggest French auction house will be conducting their auctions. This is a treat for lovers and collectors of old cars.

The German city of Essen holds a major classic car show. Manufacturers such as Mercedes-Benz, BMW and Volkswagen have long recognised the value of the show, and go all out to present their vintage models with verve. Collectors of retro models can learn about the market value of cars and the latest renovation methods.

If you’re more interested in “youngtimers” or limited editions of super-cars, the event is a golden opportunity to compare a few cars of the same model.

Essen is the place that sets the trends for the season. It is the place to be.

Retromobile Paris, France

Techno Classica Essen, Niemcy

18

©MICHAŁ WRÓBEL (3)

7/14 08

Events

Inspiration

©CREDITS

T R AV E L

1

KADRY FRAMES

Wielki Konkurs Fotograficzny National Geographic ma już 15 lat. Zobaczcie, jakie prace zostały nagrodzone przez jury podczas październikowej gali.

The National Geographic Photo Contest is now 15 years old.

Find out which pictures won top prizes during the October gala.

20

1. GRAND PRIX Tsunami Mariusz Pietranek Ursus Snowpark w Madonna di Campiglio we Włoszech z perspektywy drona.

A drone's eye view of Ursus Snowpark in Madonna di Campiglio in Italy.

2. PIERWSZE MIEJSCE, KATEGORIA: MIASTO I WODA Second place winner, category: City and water Gra Cieni Jacek Patora Zdjęcie powstało w styczniu 2019 r. w Lizbonie. Tego dnia rzeka Tag była spowita mgłą.

The photo was taken in January 2019 in Lisbon. That day, the Tagus River was covered with mist.

2

21

T R AV E L

Inspiration

1

2

1. PIERWSZE MIEJSCE, KATEGORIA: CZŁOWIEK I WODA First place winner, category: Man and water Upside Down Rafał Kubiak Zdjęcie zostało zrobione w chorwackiej Puli.

The picture was taken in Pula, Croatia.

2. WYRÓŻNIENIE Honourable mention Efekt cieplarniany Maciej Woźniak „Na zdjęciu jest mój syn Feliks.

Fotografia nie była planowana, została wykonana telefonem. Tytuł odwołuje się do podnoszącego się poziomu mórz”.

"The picture shows my son Feliks. The photo was not planned, it was taken with my phone. The title refers to rising sea levels."

22

1

1. PIERWSZE MIEJSCE, KATEGORIA: OCEAN ŻYCIA First place winner, category: Ocean of life

2

Lewitujący pelikan Tomasz Szpila Pelikany kędzierzawe są zagrożone wyginięciem i zostały wpisane do Czerwonej Księgi. Ptak został uchwycony na jeziorze Kerkini w Grecji.

Dalmatian pelicans are in danger of extinction and the species is entered in the Red Book. The photo was taken on Lake Kerkini in Greece.

2. WYRÓŻNIENIE Honourable mention Pragnienie Urszula Frydrych Wieś Kiełpiniec na terenie Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego.

The village of Kiełpiniec in the Nadbużański Landscape Park.

23

Inspiration

©CREDITS

T R AV E L

1

2

1. PIERWSZE MIEJSCE, KATEGORIA: ZWIERZĘTA First place, category: Animals Żółte do kwadratu Adam Kot Na zdjęciu pliszka żółta w kwitnącym rzepaku.

The photo shows a yellow wagtail in blooming rapeseed flowers.

2. WYRÓŻNIENIE Honourable mention Foka Witold Ziomek „Lodowa laguna, Islandia.

Uruchomiłem drona, żeby uchwycić lodowe struktury unoszące się na wodzie”.

"Glacier Lagoon, Iceland. I captured this image of ice structures floating on water with a flying drone camera."

24

1

1. PIERWSZE MIEJSCE, KATEGORIA: KRAJOBRAZ

2

First place, category: Landscape Wodospad Rafał Korban Na zdjęciu wodospad Godafoss.

To jeden z najpiękniejszych i najłatwiej dostępnych na Islandii.

The photo shows Godafoss Waterfall - one of the most beautiful and easily accessible in Iceland.

2. WYRÓŻNIENIE Honourable mention Go Away Marcin Grzegorczyk Zdjęcie zostało wykonane w okolicy Wrocławia.

The picture has been taken near Wroclaw.

25

T R AV E L

Why?

SUPERNOWOCZESNY SUPERMODERN tekst | by KRYSTYNA KOWALSKA

Kosmopolityczny, różnorodny i klimatyczny. Świadek i uczestnik światowej polityki. Żyjący sztuką, nauką i stojący wspaniałą architekturą. Rozplanowany z rozmachem, ale i poszanowaniem lokalności. Oto Berlin.

©CREDITS

Berlin has it all. This is one cosmopolitan, diverse, and atmospheric city; one that has often been a witness or participant in world politics and history.

Berlin is full of art, science, monumental architecture, and engineering, but it respects its locality.

And it’s supermodern.

26

1. Bramę Brandenburską zbudowano pod koniec XVIII w. jako symbol pokoju po zakończeniu wojny siedmioletniej.

3. Impreza plenerowa przy nowej siedzibie kanclerza niedaleko Reichstagu.

The Brandenburg Gate was built in the late XVIIIc. as a symbol of peace and the ending of the Seven Year's War. 2. Sos curry do kiełbasek wieprzowych podaje sie w Berlinie od 1949 r.

Pork sausages have been served with curry sauce in Berlin since 1949.

An outdoor event at the new office of the chancellor, close to the Reichstag.

1 2

3

PL

Jest zszyty z dwóch miast: Berlina Wschodniego i Zachodniego. Mimo ogromnej powierzchni stolica Niemiec zachowuje niepowtarzalną aurę. Architektura różnych stylów współgra tu ze sobą w jakimś tajemniczym porozumieniu. Odważne, a nawet karkołomne realizacje nie rażą, raczej szybko stają się nowymi symbolami miasta. W latach 90., po upadku muru berlińskiego, teren niegdysiejszej granicy stał się największym placem budowy w Europie. Powstałe wówczas budynki stały się nowym kręgosłupem miasta. Neomodernistyczna siedziba kanclerza, wzbogacony futurystyczną kopułą gmach Reichstagu czy wieżowce Potsdamer Platz to dziś obowiązkowe turystyczne punkty. W jednym z drapaczy kompleksu Daimler City najszybszą windą Europy można dostać się do punktu widokowego Panoramapunkt. Bryła wieżowca nawiązuje do amerykańskich drapaczy chmur z początku XX w. A naszpikowana atrakcjami przestrzeń futurystycznego Sony Center jest trochę jak przenosiny do scenografii Blade Runnera – zresztą ulokowano tam Deutsche Kinemathek, czyli muzeum filmu.

Ale w Berlinie można się dowiedzieć, jak nowoczesność się zaczęła. To m.in. tu kiełkowały idee współczesnej sztuki i architektury. W Bauhaus-Archiv poznamy spuściznę Bauhausu, czyli najsłynniejszej uczelni artystyczno-wzorniczej, która ukształtowała nowoczesny design. A w dzielnicy Westend stoi jedna z ikon współczesnej architektury, czyli gigantyczny blok Le Corbusiera.

4 4. W budynku Bauhaus-Archiv kręcono m.in. filmy V jak Vendetta oraz Aeon Flux.

V for Vendetta or Aeon Flux are some of the films shot in the Bauhaus-Archiv building.

5. Futurystyczny dziedziniec Sony Center.

The futuristic courtyard of the Sony Centre.

5

27

T R AV E L

Why?

4 1. Hackesche Höfe, podwórze na tyłach rynku Hackescher Markt.

The Hackesche Höfe, at the back of the Hackescher Markt.

The futuristic dome of the Reichstag, designed by Norman Foster.

1 ENG

2 3

28

3. Potsdamer Platz powstał po upadku muru berlińskiego.

Postdamer Platz came into existence after the fall of the Berlin Wall.

Berlin today is an amalgam of two cities: East and West Berlin. Despite its vast area , the German capital has retained its unique character. Its many architectural styles interact with each other in a mysterious way. Courageous, you might even say daring, architectural projects do not offend your aesthetic sensibilities. On the contrary, they quickly become new symbols of the city. In the 90’s, after the historic fall of the Berlin Wall, the strip between the two concrete walls became the largest construction site in Europe. The spectacular buildings erected at that time came to be the backbone of the city. The neo-modern office of the chancellor, the futuristic dome of the Reichstag, and the sky-scrapers on Potsdamer Platz are mandatory stops on any tourist map. The fastest lift in Europe, located in one of the Daimler City skyscrapers, will take you up to Panoramapunkt, Berlin’s best viewpoint. The tower itself hints at American skyscrapers from the early 20th century.

And the futuristic Sony Center will transport you to a world that looks like something out of Blade Runner. Speaking of movies, the Centre is home to Deutsche Kinemathek, a museum of cinematography.

Berlin is also a perfect place to learn about the origins of modernity. It is here that modern art and architecture came to life. In the Bauhaus Archiv, you can learn about the legacy of the Bauhaus, the most famous art school, which shaped contemporary design. In the Westend district stands one of the icons of contemporary architecture: a gigantic apartment building designed by Le Corbusier.

5 4. Graffiti z trabantem to jeden z najsłynniejszych elementów muru berlińskiego.

The trabant graffiti is one of the most famous murals on the Berlin Wall.

5. Futurystyczne kształty Muzeum Historycznego zaprojektowanego przez I. M. Peia.

The futuristic shape of the German Historical Museum designed by I.M.Pei.

Połączenia Connections

WAW–TXL–WAW 4 razy dziennie 4 times a day

Więcej informacji na More information on lot.com

lot.com

© S I M E / F R E E ( 2 ) , A D O B E S TO C K ( 2 ) , I S TO C K ( 2 ) , S H U T T E R S TO C K ( 5 )

2. Kopuła na dachu parlamentu zaprojektowana przez Normana Fostera.

T R AV E L

Journey of a Lifetime

CYFROWE SERCE EUROPY THE DIGITAL HEART OF EUROPE

©CREDITS

tekst | by MICHAŁ GŁOMBIOWSKI

30

Tallin, choć otoczony średniowiecznymi murami, żyje już w nowym, cyfrowym świecie.

Tallinn, although surrounded by medieval walls, is now living in a new, digital world.

31

PL

Nie pamiętam, kiedy płaciłem ostatni raz za coś gotówką – mówi sprzedawca, od którego kupuję wodę. – Mam w kieszeni jakieś zapomniane euro na czarną godzinę, ale ona nigdy nie nadchodzi.

Za wszystko możesz u nas zapłacić elektronicznie.

Spytałem go, czy rzeczywiście Estonia pokochała płatności kartami. Czy to prawda, że możesz zapłacić nimi za wszystko? Okazało się, że sama karta nie jest już potrzebna – coraz częściej płatności dokonujesz przez aplikację w telefonie.

Estonia jest na prostej drodze do przeniesienia większości aspektów życia do świata elektronicznego. Celem rządu jest uczynienie z kraju pierwszego w Europie w pełni cyfrowego państwa.

Bankowość stała się mobilna. Płatności kartą powszechne. Formalności uproszczone do maksimum. Papierowe druki wyeliminowane. Wybory odbywają się w internecie. Niewielki nadbałtycki kraj w ciągu dwóch dekad stał się częścią nigdy niegasnącej rzeki bitów. Cyfrową chmurą.

MIECZ ZAMIAST TELEFONU Na tallińskiej starówce trudno jednak to zauważyć.

Wędruję po szczycie murów obronnych, po których pełza blade zimowe słońce, rozświetlając na krótkie minuty wąskie szczeliny na lufy muszkietów.

Dwukilometrowy odcinek umocnień, przedzielony dwiema bramami i 26 wieżami, jest pozostałością fortyfikacji, które otaczają Tallin od ośmiuset lat.

Przez setki lat rosły, stając się jednym z najpotężniejszych systemów obronnych w Europie Północnej. Z drewnianych podestów, na które wchodzę, płosząc tupaniem odpoczywające gawrony, widać niemal cały zabytkowy Tallin. To plątanina brukowanych uliczek wijących się pomiędzy dwupiętrowymi kamienicami o pastelowych barwach, iglicami gotyckich świątyń, bulwiastymi kopułami należącego do patriarchatu moskiewskiego soboru, neoklasycznego kościoła św. Aleksandra Newskiego. Ta część miasta – przyciągająca najwięcej turystów – niewiele zmieniła się przez wieki.

W dzisiejszym układzie ulic, linii murów obronnych, lokalizacji niektórych budynków bez trudu odna-

32

Journey of a Lifetime

ENG

“I don’t remember the last time I paid in cash”, says the sales person from whom I am buying a bottle of water. “I always have a few euros in my pocket for an emergency, but nothing has ever come up. You can pay for everything electronically here.”

I ask whether Estonia has really fallen in love with electronic payments. Can you really pay for everything with a plastic card? Well, it turns out that the actual card is no longer needed – more and more people are paying via mobile phone applications.

Estonia is on the fast track to digitizing most aspects of life. The government intends to make the country the first fully digitalized nation in Europe.

Banking has become mobile, card payments widespread, formalities simplified, and paper forms eliminated. Internet voting is used in elections. This small Baltic country has grown to be a part of the never-ending river of bytes. A digital cloud.

A SWORD INSTEAD OF A MOBILE You would never suspect any of this as you explore Tallinn's old town. As I wander along the top of its defensive walls, pale winter sunrays intermittently illuminate the narrow slots once used for musket barrels. This two-kilometre stretch of wall, divided by two gates and 26 towers, is the remnant of the fortifications that surrounded Tallinn for 800 years. These fortifications were extended and reinforced for hundreds of years, eventually becoming one of the strongest defensive systems in Northern Europe. You can see almost all of the historical part of Tallinn from here. The town looks like a labyrinth of stone-paved streets winding among two-storey, pastel-coloured town houses, steeples of gothic temples and the onion-domed neoclassical Alexander Nevsky Cathedral, which belongs to the Moscow Patriarchate. This part of town – which attracts the most tourists – has not changed much in centuries. The city's medieval citizens would easily find their way around and even recognise some of the buildings. The old town still has the feel of its medieval heyday.

Girls in traditional costumes sell roasted almonds from street stands and men exhort passersby to purchase the commemorative coins they’ve minted. Olde Hansa, one of the most popular restaurants in Tallinn, is crowded with tourists. The interior is lit with candles, and people sit on wooden benches. Waitresses in long gowns and bonnets serve thick soup in clay bowls and grilled meats on massive plates. Drops of dark beer with honey and cinnamon stain the floor. I wouldn’t be surprised to find swords tucked under people’s garments here.

What I see instead are smartphones whose glass screens illuminate the insides of pockets.

©CREDITS

N

T R AV E L

1. Stare Miasto nocą wygląda jeszcze piękniej.

The Old Town at night looks even more beautiful.

1 2

3

2. Tereny dawnych kamieniołomów w Rummu.

The area of the former quarry in Rummu.

3. Restauracja Olde Hansa serwuje także przekąski na wynos.

Snacks served in front of Olde Hansa.

4. Nowoczesna dzielnica Rotermann.

The modern district of Rotermann.

4

33

T R AV E L

Journey of a Lifetime

Estonia jest na prostej drodze do przeniesienia większości aspektów życia do świata elektronicznego.

Estonia is on the fast track to digitizing most aspects of life. leźliby się średniowieczni mieszkańcy miasta. Pozostając w obrębie starówki, łatwiej uwierzyć, że wciąż jesteśmy w złotej epoce wieków średnich niż u progu cyfrowej rewolucji.

Na ulicznych stoiskach dziewczyny w strojach z epoki sprzedają prażone migdały, a mężczyźni namawiają, by kupić wybijane przez nich pamiątkowe monety. W okupowanej przez turystów restauracji Olde Hansa – w rozświetlonym światłem świec wnętrzu z drewnianymi ławami – kelnerki w długich sukniach, z czepkami na głowach podsuwają gościom gliniane misy pełne zawiesistych zup i półmiski grillowanego mięsiwa. Krople ciemnego piwa z ziołami, miodem i cynamonem znaczą podłogę, kapiąc z unoszonych przez biesiadników pękatych kufli. W tej scenerii prędzej spodziewałbym się rycerskich mieczy pochowanych w zakamarkach ubrań niż szklanych ekranów telefonów rozświetlających kieszenie gości.

EUROPEJSKA DOLINA KRZEMOWA

THE SILICON VALLEY OF EUROPE

To wszystko jest jednak rodzajem ułudy. Ukłonem w stronę minionego. Codzienne życie Tallina toczy się gdzie indziej: na północ od murów obronnych leży Kalamaja, dawna dzielnica robotnicza, niemal wolna od turystycznego ruchu i suto zakrapianych wieczór kawalerskich, na które ściągają do Estonii młodzi Brytyjczycy. To tu, przy stolikach modnych restauracji ulokowanych w dawnych fabrykach, magazynach i halach przemysłowych, wykuwana

However, this is all an illusion. A nod to the past. Tallinn’s everyday life is being played out north of the defensive walls. Kalamaja is a former working-class district that is almost completely devoid of foreign visitors and where those alcohol-fuelled bachelor parties popular among young British tourists are a rarity. It was here, at the tables of trendy restaurants housed in old factories, warehouses and industrial halls, that the new identity of Tallinn as the Silicon

34

W Tallinie działa wiele szkół windsurfingowych.

There are many windsurfing schools in Tallinn.

Po lewej: Brama Viru (Viru Gate) została zbudowana w XIV w.

Była głównym wejściem do miasta od strony wschodniej. To jedna z dwóch bram miejskich do dziś świetnie zachowanych.

Na zdj. po prawej: Medieval Day na pl. ratuszowym.

On the Left: The well preserved Viru Gate, built in XIV c. It was the main eastern entrance to the city. It's one of the city's two gates.

On the Right: Medieval Days in Town Hall Square.

jest nowa tożsamość Tallina – europejskiej Doliny Krzemowej. W Tallinie działa dziś blisko czterysta start-upów, i choć większość z nich zapewne na zawsze pozostanie we wstępnej fazie rozwoju, spektakularne sukcesy Spotify czy Bolta – estońskich inicjatyw – każą zakładać, że świat jeszcze nieraz usłyszy o tutejszych przedsiębiorcach.

Kalamaja to oaza cyfrowych nomadów. Eden miłośników miejskiego życia. Dzielnica czerpie z przemysłowej spuścizny, przemieniając ją w nowoczesność.

Fabryczne kompleksy zostały niemal w całości prze-

Valley of Europe was born. There are nearly 400 start-ups in this city of under half a million. And although most of them are destined to go belly-up, the spectacular successes of Spotify and Bolt – both Estonian initiatives – give cause to believe that more local entrepreneurs will be making their mark internationally.

Kalamaja is an oasis of digital nomads. A heaven for lovers of urban life. The district has taken its industrial legacy and converted it into modernity. Almost all of its erstwhile production facilities have been

Journey of a Lifetime

kształcone w restauracje, muzealne wnętrza, autorskie sklepy i butiki, galerie, obiekty kulturalne. Tuż obok wzniesionych z surowej, chropowatej cegły hal ciągną się ulice otoczone drewnianymi domami, w których mieszkali niegdyś robotnicy. W pomalowanych na jasno budynkach z przełomu XIX i XX w. trudno dziś dopatrzeć się śladów biedy, jaka nękała niegdyś tę dzielnicę. W mieszkaniach pracowników fizycznych mieszkają dziś młodzi dobrze zarabiający specjaliści nadający Tallinowi nowe oblicze, a z pracy własnych rąk żyją tu co najwyżej właściciele modnych piekarenek, w których powstają kolejne wariacje na temat pieczywa.

transformed into restaurants, museums, concept stores, boutiques, galleries and cultural facilities.

Streets lined with wooden houses, where workers used to live, adjoin rough brick factories. The poverty that once plagued the district is no longer visible in these lightly painted buildings erected at the turn of the 20th century. Today, it is populated by young, well-paid specialists. These are the people who set the tone for the city. The owners of the district’s small trendy bakeries, where different varieties of bread are made, are probably the only people here who work with their hands.

KĄPIEL W BITACH

Before it became the industrial centre of Estonia in 1870, when Tallinn was connected by rail with Saint Petersburg, Kalamaja used to be home to fishermen and sailors. The proximity of the harbour and the Saturday fish market are reminders of those times.

In the early morning hours, fishermen unload crates full of sea treasure caught just a few hours earlier.

“There is no other place in Estonia where you can buy such fresh fish”, says one of the men.

I look at glossy plaices, cods, silver herrings and long eels. For those people who cannot prepare fish themselves, the sellers have ready-made dishes cold-smoked eel, pickled herring, and perfectly seasoned chopped fish tartar. In the harbour, I come across a gigantic three-domed concrete building.

This grey structure, which has a somewhat sinister vibe, is the work of Tsar Nicolas II (Tallinn was ruled

by Russia from the 18th until the 20th century), who ordered a seaplane hangar to be built here. This colossal space is now a branch of the Estonian Maritime Museum. The permanent exhibition is nothing like those found in conventional museums. This is not surprising in a city that lives in digital reality. We walk into a multimedia orgy, a stream of bytes on screens, and flashes of excitement evoked by simulators. One of the main exhibits – an egg-shaped submarine from the 1930s, made of good, old fashioned metal – is a nod to the past. However, everything else belongs to a completely new world, a digital ocean that Tallinn has happily dived into.

Zanim po połączeniu linią kolejową w 1870 r. Tallina z Petersburgiem Kalamaja stała się fabrycznym centrum Estonii, dzielnica ta należała do rybaków i żeglarzy. O tamtych czasach przypomina bliskość portu oraz cosobotni targ rybny. Od porannych godzin rybacy rozstawiają skrzynie pełne wyłowionych przed kilkoma godzinami morskich skarbów.

– Nie ma drugiego miejsca w całej Estonii, gdzie kupisz tak świeże ryby – mówi mi jeden z nich.

Patrzę na lśniące flądry, dorsze, srebrzyste śledzie, węgorze. Dla tych, którzy nie mają warunków do przyrządzania ryb, sprzedawcy przygotowali gotowe dania: wędzone na zimo węgorze, śledzie w zalewie, siekany, perfekcyjnie doprawiony rybny tatar.

W porcie trafiam na gigantyczny betonowy gmach o trzech kopułach. Szary, nieco złowrogi budynek jest dziełem cara Mikołaja II (od XVIII w. Tallinem władała Rosja), który polecił wznieść tu halę budowy hydroplanów. Ogrom tej przestrzeni został dziś zaanektowany przez Estońskie Muzeum Morskie.

Jak przystało na miasto żyjące w cyfrowej rzeczywistości, ekspozycji daleko do statecznej wystawy – to multimedialna orgia, potok bitów płynących po ekranach, niosące falę ekscytacji symulatory. Obły kształt utkanej z poczciwego metalu łodzi podwodnej z lat 30. XX w. – jednego z głównych eksponatów – jest ukłonem w stronę przeszłości, wszystko wokół to już jednak nowy świat, cyfrowy ocean, w który Tallin rzucił się z radością na główkę.

36

Nowoczesne centrum Tallina z lotu ptaka robi wrażenie, prawda?

Tallinn's modern city centre from a bird's eye view.

Impressive, isn't it?

A BATH IN BYTES

Połączenia Connections

WAW–TLL–WAW 4 razy dziennie 4 times a day

ARN–TLL–ARN 2 razy dziennie 2 times a day

BRU–TLL–BRU 9 razy tygodniowo 9 times a week

Więcej informacji na More information on lot.com lot.com

© K A R E L K O P L I M E T S ( 2 ) , PA U L K U L M E T, R U M M U J O R D E N , K A U P O K A L D A ( 2 ) / V I S I T TA L L I N N , S I M E / F R E E , A W L / B E W, A D O B E S T O C K , I S T O C K , S H U T T E R S T O C K

T R AV E L

T R AV E L

Why?

CYBERMETROPOLIA CYBERMETROPOLIS tekst | by MAGDALENA RUDZKA

Z 23 milionami mieszkańców seulska metropolia jest trzecim największym miastem świata i czwartym najbogatszym, po Tokio, Nowym Jorku i Los Angeles.

Ma status „special city” – czyli funkcjonuje jako osobna prowincja Korei.

©CREDITS

With 23 million citizens, the capital of South Korea is the third largest and fourth richest city in the world, after Tokyo, New York and Los Angeles.

It has the status of a „special city”, which means that it functions as a separate province.

38

1. Cosplay, czyli odgrywanie postaci z gier, to fenomen popularny w Korei.

Cosplay - impersonating fictional characters from video games is a popular hobby in Korea.

2. Zmiana warty przed bamą Namdaemun.

Changing guards in front of the Namdaemun Gate.

3. Designerska biblioteka Starfield jest publicznie dostępna.

The modern Starfield Library is an open public space.

1

2

3

4

PL

Ze względu na dostępność szerokopasmowego internetu Seul od lat określany jest jako „najbardziej usieciowione miasto świata”. Średnia przepustowość bezprzewodowego łącza to tutaj zawrotne 52 megabity na sekundę. Seulczycy uwielbiają być online. Specyficzna koreańska cyberkultura nie ma odpowiedników w innych krajach. Internetowych forów dotyczących każdego możliwego tematu są setki, popularność blogów nie ma sobie równych, wyszukiwarek i baz wiedzy też jest tu więcej. Komunikatory, sieciowe komiksy, serwisy streamingowe są używane przez wszystkich. Co ciekawe, Seulczycy najczęściej korzystają z sieci w cyberkafejkach, zwanych tu PC bangs. W mieście znajdziemy ich bardzo wiele.

Między innymi dzięki temu usieciowieniu Seul jest miastem działającym 24 godziny na dobę.

Ulice dzielnic Gangnam, Hongdae czy Dongdaemun są pełne niezliczonych, zawsze otwartych punktów, w których można coś zjeść i wypić, skorzystać z sieci, zagrać w gry czy postudiować. Wynajęcie cichego miejsca do uczenia się kosztuje tu tylko ok. 7 tys. wonów (23 zł) – Koreańczycy są narodem mocno inwestującym w edukację, ponad 15 proc. dochodów wydają na dokształcanie się. Nawet w McDonaldzie jedzenie z dostawą można zamówić przez całą dobę. Oczywiście przez internet.

5 4. Znana dzielnica handlowa Myeong-Dong.

The famous shopping district of Myeong-Dong.

5. Odeng, czyli rybna przekąska na patyku.

Odeng – a fish snack on a skewer.

6. Szklana hala Ogrodu Botanicznego.

The flattened glass dome of Seoul Botanic Park.

6

39

1

2 3

1. Góra Namsan z wieżą telewizyjną to ulubione miejsce spacerów seulczyków.

4

Namsam Mountain with its transmission tower is Koreans’ favourite walking destination.

2. Gwangjang Market tętni życiem także nocą.

1 4 i 5. Rzeźba Hello Strange urozmaica otoczenie futurystycznego Dongdaemun Design Plaza.

3. Maskotki z popularnego w Korei komunikatora mobilnego Line.

Mascots from the popular Korean instant messenger ‘Line.’

ENG

4 and 5. ‘Hello Strange’ sculpture adds splendor to the Dongdaemun Design Plaza.

4 5

40

© G E T T Y I M AG E S , S H U T T E R S TO C K ( 8 ) , A D O B E S TO C K , I S TO C K ( 2 )

Busy Kwanjang Market at night.

Due to the availability of broadband internet, Seoul has long been referred to as “the most wellconnected city in the world”. The average bandwidth here is a stunning 52 megabytes per second. The residents of Seoul love being online.

The specific Korean cyberculture is like nothing else anywhere. There are hundreds of online forums on every possible topic, the popularity of Korean blogs has no equal anywhere, and there are far more search engines and knowledge bases here than anywhere else in the world. Internet communicators, online comic novels, and streaming services, are used by everyone. It’s interesting to note, however, that Seoul residents use the internet most often in cyber cafes known as PC Bangs. There are hundreds of them in the city.

This ever-present internet access is one of the reasons why Seoul is a city that operates 24/7.

The streets of the Gangnam, Hongdae, and Dongdaemun districts are packed with countless places that never close. You can eat, drink, use the internet, play games or study—renting a quiet learning space costs only around 7000 wons, which is about 23 zlotys (Koreans invest heavily in education, spending more than 15% of their income on it). Even at McDonalds, you can order takeaway food 24/7. Naturally, online.

Połączenia Connections

WAW–ICN–WAW 5 razy w tygodniu 5 times a week

BUD–ICN–BUD 3 razy w tygodniu 3 times a week (4 razy w tyg. od maja 2020 | 4 times a week from MAY20)

Więcej informacji na More information on lot.com lot.com

THE NEW FAC E O F

GDYNIA

LU XU RY APARTMEN TS IN U NI Q UE LOCATION This unique development project in Poland and Europe will be situated in the beautiful scenery overlooking the marina and mooring yachts.

A luxurious residential complex with a modern marina and a promenade with boutiques and restaurants will be a great place to live.

Yacht Park will change the cityscape, and become the new face of Gdynia.

W W W. YAC H T PA R K . P L

Budź się i zasypiaj w chmurach

Wake up and fall asleep in the clouds

Luksus, zapierające dech w piersiach widoki i bezwarunkowy relaks to codzienność mieszkańców ZŁOTEJ 44, apartamentowca zaprojektowanego przez światowej sławy architekta Daniela Libeskinda. ZŁOTA 44 to centrum tętniącej życiem Warszawy, unikatowy budynek, który już na stałe wpisał się w panoramę Warszawy. ❚ Luxury, breath-taking views and ultimate rest and relaxation opportunities is the daily bread of the residents of ZŁOTA 44, a residential high-rise building designed by world-class architect Daniel Libeskind. ZŁOTA 44 is the focal point of bustling Warsaw, a unique construction, which has already become an established Warsaw’s landmark.

PROMOCJA

Relaks i biznes Mieszkańcy ZŁOTEJ 44, najwyższego budynku mieszkalnego w Unii Europejskiej, niezwykle cenią sobie komfort pracy, często łącząc go z przyjemnościami. W przestrzeni 8. piętra zaprojektowano strefę sportowo-rekreacyjno-biznesową. Do dyspozycji mieszkańców pozostają: 2 sale konferencyjne, przestrzeń klubowa, sala kinowa z symulatorem do gry w golfa, 25-metrowy basen, siłownia, spa, 400m2 tarasu z całorocznym jacuzzi oraz pokój zabaw dla dzieci. Na tej ogromnej, mającej ponad 1800 m2 powierzchni, każdy znajdzie coś dla siebie. W budynku znajduje się również piwniczka do starzenia win.

ZŁOTA 44 to nie tylko luksus ale również ekologia W trosce o środowisko naturalne, a także ciszę wewnątrz apartamentów, budynek został pokryty fasadą wykonaną w technologii trójszybowej. Dzięki swojej konstrukcji fasada maksymalnie redukuje hałas oraz pozwala zaoszczędzić nawet do 20% energii. Komfort życia mieszkańców podnosi system filtrujący powietrze oraz własna stacja uzdatniania wody. Nad bezpieczeństwem czuwa ochrona, a wygodę zapewnia inteligentny system HMS, dostępny nie tylko z wnętrza apartamentu, ale również poprzez mobilną aplikację. HMS steruje m.in. systemami klimatyzacji, czy uchylnymi panelami okiennymi, a także umożliwia łatwe nawigowanie oświetleniem i roletami.

ZŁOTA 44 to świetna inwestycja Niezwykle konkurencyjne ceny apartamentów są zdecydowanie niższe niż w czeskiej Pradze. Apartamenty zostały zaprojektowane przez londyńskie studio projektowe Woods Bagot, które gwarantuje najwyższą jakość wykończenia i światowej klasy design. Apartamenty ozdabiają m.in.: marmury, drewniane podłogi, pięknie wykończone kuchnie i łazienki oraz sprzęty marki Gaggenau.

Relaxation and business The residents of ZŁOTA 44, the tallest residential building in the European Union, highly value the comfort of work and often combine it with pleasure. The 8th floor houses a sports, leisure and business zones. 2 conference rooms, club area, cinema room with a golf simulator, a 25 metre long swimming pool, gym, spa, a 400 sq. m terrace with an all-year jacuzzi and a playroom for children are at the residents’ disposal. This vast leisure zone spanning an area of 1,800 sq. m has something in store for everyone.

ZŁOTA 44 is not just luxurious but also environment-friendly With the natural environment and silence inside in mind, the building was covered with a triple-glazed façade made in the technology that limits the amount of outside noise and reduces

energy consumption by up to 20%. In addition, the comfort of living in the building is elevated owing to the air-filtration system and an in-house water treatment station. The safety of the building is ensured by security staff, whereas the inhabitants’ comfort by the smart HMS system available not only from inside the apartment but also operated via a mobile app. It controls the air-conditioning or the tilting window steering system, and it facilitates the navigation of lighting and shutters.

ZŁOTA 44 is a great investment Prices of the apartments are extremely competitive, much lower than in Prague in the Czech Republic.The apartments were designed

by London-based design studio Woods Bagot, which guarantees top quality of the interiors: wooden floors, furnished kitchens, marble wall cladding and marble floors in the beautiful bathrooms, ready to use closets and Gaggenau home appliances.

Jeżeli są Państwo zainteresowani kupnem jednego z apartamentów w ZŁOTEJ 44, poprosimy o kontakt z działem sprzedaży: info@złota44.com | +48 22 250 14 44 | złota44.com ❚ If you are interested in purchasing an apartment at ZŁOTA 44, please contact our sales advisors: info@złota44.com | +48 22 250 14 44 | złota44.com

T R AV E L

My Poland

MIASTO PEŁNE TAJEMNIC CITY OF MYSTERY

©CREDITS

tekst | by KATARZYNA KACHEL

44

W nowoczesnym Wrocławiu fantastycznie splata się to, co kreatywne, poszukujące, z tym, co przynależy do przeszłości.

Modern Wroclaw is a place where creativity and innovation seamlessly intertwine with the past to brilliant effect.

45

K

T R AV E L

My Poland

Kiedy spaceruję po Ostrowie Tumskim, zawsze „widzę” Eberharda Mocka. Nie jest przyjemniaczkiem.

Choć to policjant, żaden z niego ugrzeczniony śledczy. Brutalny, nieprzebierający w słowach pedant.

Ale Wrocław zna jak własną kieszeń, zwłaszcza te jego nieoczywiste miejsca. Spacery z bohaterem kryminalnych powieści Marka Krajewskiego robią się w stolicy Dolnego Śląska coraz popularniejsze.

Zwłaszcza kiedy za oknem szaro, brudno, śnieg zalega na chodnikach, a ludzie chodzą w czapkach naciągniętych na oczy. Wtedy jak nic rozpala wyobraźnię historia o Hali Stulecia i jej mrocznych tajemnicach. W nowoczesnym Wrocławiu fantastycznie bowiem splata się to, co kreatywne, poszukujące, z tym, co przynależy do przeszłości.

Obok pierwszych w Polsce zrównoważonych osiedli, ekologicznych rozwiązań i rozwijającej się branży IT stawia się tu na kulturę, tradycję i to, co nazywamy genius loci Wrocławia. Ducha, który akurat temu miastu sprzyja od wieków.

TE BUDYNKI ROZPALAJĄ EMOCJE

PL

Górne zdj.: Rynek – nie można wyjechać z Wrocławia bez wypicia tu kawy.

Poniżej: Hala Stulecia.

Above: The Main Square - one cannot leave Wroclaw without having a coffee here.

Below: The Centennial Hall.

Inteligentne miasto łączy w sobie to, co potrzebne ludziom do życia. Z jednej strony prężnie działający Wrocławski Park Technologiczny, w którym na co dzień kilkaset firm zajmuje się projektami wręcz kosmicznymi, otwarcie na zagranicznych inwestorów, ale także docenianie lokalnych firm, które pracują nad rozwiązaniami ułatwiającymi mieszkańcom codzienność. Jednych przyciągnie nowoczesny dworzec i słynny, widoczny już z daleka szklany Sky Tower, gdzie na 49. piętrze można wypić kawę i poczuć się jak Tom Cruise w Mission Impossible. Ten budynek to kolejny na mapie miasta obiekt, który wyróżnia je na tle innych polskich city. Kolejny, bo wystarczy choćby przespacero-

ENG

Parada na Columbus Drive w Chicago z okazji uchwalenia Konstytucji 3 Maja, 2018 r.

Parade on Columbus Drive in Chicago in celebration of Constitution Day on 3 May 2018.

Whenever I walk around Ostrów Tumski, I cannot help but “see” Marek Krajewski’s fictional detective, Eberhard Mock. Mock is not the most charming person. He is probably best described as a brutal pedant with a big mouth. But he knows Wroclaw like the back of his hand, especially its most obscure places. Mock tours around Wrocław are becoming increasingly popular. Especially when it’s gloomy outside and the pavements are covered with snow. That’s when nothing excites the imagination more than stories about Centennial Hall and its dark secrets. Modern Wrocław is a place where creativity and innovation seamlessly intertwine with the past to brilliant effect. What is most valued here, next to the first sustainable housing estates in Poland, eco-friendliness, and a constantly expanding IT industry, is the tradition, culture and what is usually called genius loci—the spirit that has been spreading its protective wings over the city for centuries.

BUILDINGS THAT EXCITE This intelligent city combines everything that a person needs. There is the Wrocław Technology Park, where hundreds of companies work on space-age projects.

The city is also open to foreign investors and local companies involved in projects to make people’s everyday lives easier. You might be impressed by the modern railway station and the famous glassy Sky Tower. You can have a coffee on the 49th floor and imagine you’re Tom

46

wać się w okolice placu Grunwaldzkiego i ul. Marii Skłodowskiej-Curie, by pooglądać Sedesowce. Tak potocznie wrocławianie mówią na sześć wieżowców, które w latach budowy uchodziły za manifest artystyczny przeciwko wszechobecnej powtarzalności, a dziś budzą gorące emocje. To kwestia gustu, ale polecam wycieczkę po tym lokalnym, jak tu mówią, Manhattanie. Komu się spodoba, może podejść także do „Wisielca” – to perełka PRL-owskiego budownictwa.

KULTURA I TRADYCJA Wrocław to także kultura, tradycja i historia. I widać je na każdym kroku. Dlatego po obejrzeniu krasnali, które przysiadły w wielu miejscach miasta i stały się kolejną miejską tradycją, zjawiskiem społecznym, ale także inteligentną atrakcją, idę na Ostrów Tumski.

Najlepiej chodzi się tu o zmroku, kiedy zaczynają świecić latarnie. Kiedyś osobna wyspa, dziś serce zabytkowego centrum jest jednym z ulubionych miejsc zarówno mieszkańców, jak i turystów. Warto obejrzeć XIII-wieczny kościółek św. Idziego i imponującą katedrę pod wezwaniem Jana Chrzciciela. Zajrzeć do kościoła św. Bartłomieja i Muzeum Archidiecezjalnego. Nawet ci, którzy nie są zwolennikami muzealnych REKLAMA

T R AV E L

My Poland

Lewe zdj.: Stalowy most Tumski (pomiędzy Ostrowem Tumskim a wyspą Piasek) zbudowano w 1889 r.

Na dolnym zdj. jeden z wrocławskich krasnali.

On the left: steel Tumski Bridge built in 1889 (between Ostrow Tumski and Sand Island).

Below: One of Wroclaw's dwarfs.

Ile krasnali jest we Wrocławiu? Szacuje się, że ponad 200... Kolejne figurki odsłaniane są z różnych pobudek.

How many dwarfs are there in Wroclaw?

It is estimated that more than 200. New figures are unveiled on a variety of occasions.

murów i wystaw, lubią tu zaglądać. Znacie państwo to zdanie: „Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj?”.

To najstarsze zdanie zapisane w języku polskim, które znaczy: „Daj, ja pomielę, a ty odpoczywaj”, czy jak chcą inni naukowcy: „a ty podziwiaj” (co miało się wiązać z tym, że kobieta nie była w wykonywaniu owej czynności zbyt umiejętna), mieści się bowiem w Księdze Henrykowskiej, która jest tu przechowywana.

Oczywiście nie można wyjechać z Wrocławia bez wypicia kawy na Rynku. I oczywiście nie o kawę chodzi, nie o wielkość tego ongiś placu targowego, ale o jego urok i prawdziwe perełki. Imponujący stary ratusz (są dwa) z wieżą zegarową. Co ciekawe, jeśli się jej przyjrzymy, zobaczymy aż pięć tarcz, na tej ostatniej w rogach – symbole pól roku. W budynku mieści się najstarsza w Europie restauracja, właściwie piwiarnia, nazywa się Piwnica Świdnicka i skrywa mroczne tajemnice i tajne przejście, które prowadzi do kamienicy po drugiej stronie rynku.

Pospacerujcie między pięknymi uliczkami, między odnowionymi kamienicami. Nie pożałujecie.

MONUMENTALNE MIASTO Najlepiej się o tym przekonać, ruszając spacerem Eberharda Mocka, bohatera najpopularniejszego

48

Cruise in Mission Impossible. The skyscraper, which has passionate adherents and detractors in equal measure, is one of many tourist stops that make the city stand out from the rest of Poland. Another landmark, in the vicinity of Grunwald Square, is Sedesowce. This is the colloquial name for six buildings, which, during their construction years, were thought to be an artistic manifesto against the city’s dreary sameness. They still spark heated discussions. It is a matter of taste, yet I highly recommend a tour around this local Manhattan, as it’s known. If you like this sort of architecture, you might also want to take a look at “Wisielec”, an architectural icon from the communist period..

CULTURE AND TRADITION Wrocław also means culture, tradition and history..

That is why, having seen the dwarfs perched around the city, the attraction that has become another urban tradition and social phenomenon, I head for Ostrów Tumski. The best time to walk around here is at night, when the street lamps light up. Once a separate island, this is a favourite haunt for residents and tourists alike.

The 18th-century St. Giles’ Church, the impressive Cathedral of St. John the Baptist, St. Bartholomew’s Church, and the Archdiocesan Museum are all worth a visit. Do you know the sentence: Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj? This is the oldest sentence in Polish. It means: “Give it to me, I will grind and you can rest now”, or as some historians claim “and you can watch”. You

wrocławskiego autora kryminałów, Marka Krajewskiego. To nie tylko historia odkrywania zbrodni, ale też historii obiektów, do których Ebi zachadzał.

Miasto promuje tę trasę, wierząc w moc jednego z najbardziej poczytnych pisarzy powieści detektywistycznych w stylu retro. Ale pamiętajcie: Mock nie należy do przyjemniaczków. Jego Wrocław nie jest też opowieścią dla grzecznych dzieci. Tak więc zaczynamy od Prezydium Policji przy ulicy Podwale 31-33. Nie da się go nie zauważyć. Potężny, monumentalny budynek, z którego Eberhard (ze swojego pokoju) miał widok na fosę, powstał według pomysłu znanego wrocławskiego architekta, Rudolfa Fernholza. Dodatkowego smaczku dodaje fakt, że mieściło się tu kiedyś więzienie. Z budynku radzę udać się do kamienicy Sachsów, w której mieściła się kawiarnia, do której wpadał na szarlotkę. A potem do piwnicy Biskupiej, gdzie zachodził na kluski ze skwarkami. Kto znajdzie czas, może też zaglądnąć do Wrocławskiego Centrum SPA (ul. Teatralna 10-12), bo wszak po tych skwarkach i kapuście, której też nie mógł sobie odmówić (nie mówiąc o piwie), udawał się do Miejskich Zakładów Kąpielowych, by popracować nad ciałem. Bo lubił się wszak podobać kobietom. Kto żądny historii o młodym detektywie, jeszcze niezniszczonym pracą i życiem, musi wziąć do ręki książkę Mock i wrócić do miasta w roku 1913, kiedy to wszyscy szykują się do otwarcia Hali Stulecia i wizyty cesarza Wilhelma II. Eberhard musi zająć się sprawą rytualnego morderstwa. Tu także zagrają znane z wcześniejszych książek: budynek Prezydium Policji, wieś Biskupin czy pomnik Diany w parku Szczytnickim. Uwierzcie, Wrocław nie jest taki, jaki się wam wydaje.

50

My Poland

can see this sentence in the Book of Henryków, which is kept here.

You cannot leave Wrocław until you’ve had a coffee on the main square. Obviously, it’s not about the coffee, but about the sqaure's charm and architectural gems, e.g. the impressive town hall with the clock tower.

When you take a closer look, you can see that it has five faces, one with the symbols of the seasons. The town hall has the oldest beer house in Europe, called Piwnica Świdnicka. It’s full of dark mysteries and has a secret passage that leads to a town house on the other side of the square. Take a walk along the beautiful streets and renovated houses. You won’t regret it.

THE MONUMENTAL CITY The best way to experience the city’s magnitude is to follow the trail of Eberhard Mock. Krajewski’s novels are not only detective stories, but also a portrayal of the places that Ebi favoured and frequented. The city promotes these tours, believing in the power of one of Poland’s most popular retro crime writers. But you must bear in mind that Mock's Wrocław is not a place for well-behaved children. So let’s start at the Presidium of the Police Force at Podwale Street. This monumental building was the brainchild of Rudolf Fernholz.

What makes it especially intriguing is that it was once a prison. From there, I suggest you make your way to the Sachs town house, which houses the cafe where Eberhard had his apple pies. You should then move on to Piwnica Biskupia, where he ate potato dumplings with greaves. If you still have some time to spare, you can stop at the Wroclaw SPA Centre . Being a womanizer, Mock used to go to the Municipal Swimming Pools to work on his body after having all the food and beer.

If you can’t get enough of the detective’s adventures, be sure to get a copy of Mock. This will take you to the city in 1913, when everyone was getting ready for the grand opening of the Centennial Hall. In this novel, Mock investigates a ritual murder. The reader gets to visit all the places known from the earlier novels. Believe me, Wrocław is not what it seems.

Lewe górne zdj.: Słynna Piwnica Świdnicka. Lewe dolne zdj.: Wrocławski Ogród Zoologiczny to najstarsze tego typu miejsce w Polsce.

Na zdj. podwodny tunel w Afrykarium, który kochają dzieciaki. Powyżej: Na 49. piętrze Sky Tower (widoczna na zdjęciu) można wypić kawę.

© A W L / B E W, A L A M Y/ B E W ( 2 ) , A D O B E S TO C K ( 3 ) , I S TO C K ( 2 ) , S H U T T E R S TO C K

T R AV E L

Top left: famous Piwnica Świdnicka. Bottom left: The Wroclaw Zoo is one of the oldest in Poland.

The picture shows the underwater tunnel in Afrykarium, adored by children. Above: on the 49th floor of Sky Tower (in the picture) you can drink a coffee.

Połączenia Connections

WAW–WRO–WAW 6 razy dziennie 6 times a day

TLV–WRO–TLV 2 razy tygodniowo 2 times a week

Więcej informacji na More information on lot.com

lot.com

art of elegance in the royal city

Kraków MGallery by Sofitel

Feel welcome to stay in a newly opened, five-star location – the Bachleda Luxury Hotel MGallery by Sofitel in Krakow, Poland. It’s sophisticated interior decoration will let you adjourn to the world of unique and elegant relaxation, where – in the very heart of the Royal City – tradition meets modernity.

Your luxury stay in Krakow Plac Kossaka 6, 31-106 Kraków W W W. BA C H L E DA L U X U R Y H O T E L . P L

REKLAMA

BUSINESS

Economy

GOTÓWKA Z TERMINEM WAŻNOŚCI CASH WITH EXPIRY DATE tekst | by MAREK CHĄDZYŃSKI

52

K PL

Wyobrażacie sobie sytuację, w której musielibyście płacić bankowi za przechowywanie waszych pieniędzy? Ekonomiści rozważają taki scenariusz.

Can you imagine having to pay your bank to keep your money there? As strange as it might seem, economist are giving this scenario serious consideration.

ENG

Kiedyś sytuacja była jasna: gdy ktoś miał oszczędności, to instytucje finansowe prześcigały się w ofertach, by ściągnąć je do siebie. Jeśli klient chciał osiągnąć jak największy zysk, to wybierał inwestycje o podwyższonym ryzyku, np. kupował akcje. Jeśli cenił sobie stabilność, to składał pieniądze do banku na lokatę, a jego zyskiem były odsetki oferowane przez bank. Ale od czasów ostatniego kryzysu świat stanął na głowie. Teraz lokaty zupełnie się nie opłacają, bo ich oprocentowanie jest bliskie zeru. Za to inwestowanie na niemal wszystkich giełdach to prawie pewniak, bo wielka fala taniego pieniądza od kilku lat zalewa świat i znajduje ujście choćby w rosnących cenach akcji.

Things used to be straightforward. If you had savings to invest, you had any number of financial institutions vying for your business with all sorts of offers. If you wanted higher returns, and were prepared to accept a greater risk, you had other options available, e.g. shares. If you prized peace of mind, you could always put your money in a bank term deposit at the going interest rate. But the world has been turned upside down since the Global Financial Crisis of 2008. With interest rates hovering just above zero percent, term deposits have become decidedly unprofitable. At present, the stock market looks like a sure thing. This is due to the tidal wave of cheap money that has been flooding the world for over a decade and which has found an outlet in rising stock prices.

PRZESUNIĘCIE GOSPODARCZEGO UKŁADU ODNIESIENIA

SHIFTING THE ECONOMIC FRAME OF REFERENCE

Ta zmiana to echo pierwszych decyzji banków centralnych, podjętych w odpowiedzi na wybuch kryzysu finansowego w 2008 r. Zadziałały one tak, jak radzą podręczniki ekonomii: widząc, jak duże problemy ma sektor bankowy uginający się pod ciężarem niespłacanych długów, jak mocno zakręcił kurek z nowymi kredytami, przez co zaczyna brakować finansowania w gospodarce, banki centralne obniżyły niemal do zera stopy procentowe. Bo stopa procentowa to cena pieniądza, im jest niższa, tym pieniądz jest tańszy. A gdy okazało się, że samo obniżenie stóp niewiele dało, centralbankierzy zaczęli pieniądze dodatkowo drukować. Nie chodziło o masowe produkowanie nowych banknotów, tylko interwencyjny skup aktywów, jaki amerykański Fed, japoński Bank of Japan, a później Europejski Bank Centralny prowadziły na rynku, finansując to nowymi emisjami dolara, jena i euro. Miało to ten sam cel, co obniżenie stóp: zasilenie w płynność sektora bankowego, tak by mógł on udzielać nowych kredytów firmom, a te dzięki temu więcej produkować, dawać pracę itd. Co w efekcie zapewniłoby gospodarczy rozwój i oddaliło ryzyko trwałej recesji, ze wszystkimi jej skutkami.

Plan udał się połowicznie. Sukcesem było to, że świat nie pogrążył się w recesji. Nie było masowego bezrobocia, szalejącej biedy i depresji na wzór kry-

This change was a direct result of the initial response of central banks to the Global Financial Crisis. The banks followed the prescriptions of economics textbooks. The banking sector was buckling under the weight of bad (unpaid) debts and was tightening conditions for issuing new loans for business ventures. This induced central banks to lower interest rates to almost zero. The lower the interest rate, the lower the value of money – which in theory, makes it more accessible. However, lowering interest rates proved insufficient, so central banks started to print money. Obviously, this was not achieved by literally printing banknotes, but by purchasing assets. The US Federal Reserve, the Bank of Japan, and later the European Central Bank all financed these operations with new issues of dollars, yen and euros. This strategy was meant to serve the same purpose as reducing interest rates, viz. to increase the liquidity of the banking sector, so that it could provide companies with finance, which would hopefully lead to increased production, employment, and economic growth. Economic development was now supposedly ensured, and the risk of permanent recession removed. Although the operation was only partially successful, the world was not plunged into a recession on the scale of Great Depression of the 1930s, i.e. there was no mass unemployment or raging poverty.

However, at the same time, there was a shift in the eco-

53

BUSINESS

zysu z lat 30. XX w. Ale jednocześnie nastąpiło przesunięcie całego gospodarczego układu odniesienia. Raz obniżone do zera stopy procentowe już nie wzrosły. Bo gospodarczy wzrost był na tyle mocny, by móc zakończyć drukowanie walut, ale zbyt słaby, by podnieść cenę pieniądza.

Taki stan rzeczy ma daleko idące konsekwencje.

Polityka pieniężna przypomina dziś twierdzę, która z sukcesem odparła atak, ale zużyła do tego całą amunicję. Gdyby dziś wybuchł kolejny kryzys, to katalog narzędzi, jakich moglibyśmy użyć w polityce pieniężnej do stymulowania wzrostu gospodarczego, jest dziś bardzo mały. Ale nie wszyscy ekonomiści uważają, że banki centralne są bezbronne.

Bo dlaczego by nie wprowadzić ujemnych stóp procentowych? Nie mówimy o stopach lekko schodzących poniżej zera, np. minus 0,1 proc., bo to się już zdarzało. Ale o dużo większym minusie, rzędu 4–5 proc. Jak to, oprocentowanie oszczędności trzymanych w bankach miałoby być aż tak ujemne?

Przecież w praktyce oznacza to, że właściciele tych oszczędności musieliby płacić bankom za możliwość złożenia depozytu. Absurd, bardziej się opłaca od razu te pieniądze wydać. O to chodzi – mówią zwolennicy ujemnych stóp. W czasach gospodarczego spowolnienia dobrze jest podgrzać konsumpcję, dlatego zamiast oszczędzać ludzie i instytucje powinni… ruszyć na zakupy. Tak wygenerowany popyt może uratować przed recesją. Żeby się udało, trzeba jednak pomysł dopracować w szczegółach. Bo równie dobrze można sobie wyobrazić sytuację, że w odpowiedzi na ujemne oprocentowanie ludzie będą po prostu wypłacać z banków gotówkę i chować ją do skarpety, czekając na lepsze czasy. Czyli popyt wcale nie wzrośnie.

CYFROWY PIENIĄDZ CZY OPODATKOWANIE UŻYWANIA GOTÓWKI? Jak temu zapobiec? Pomysłów jest kilka, zebrał je prof. Kenneth Rogoff, ekonomista z Uniwersytetu Harvarda, który bada teorie ujemnych stóp procentowych. Najprostsze rozwiązanie to wycofanie gotówki z obiegu i zastąpienie jej pieniądzem cyfrowym. Proste, ale niosłoby za sobą np. wyzbycie się prywatności. Poza tym pojawiłoby się kilka problemów technicznych, jak np. konieczność zapewnienia infrastruktury do obrotu bezgotówkowego w każdym zakątku kraju. Lepiej więc wymyślić coś, co będzie zniechęcać do korzystania z gotówki.

Może np. przestać emitować banknoty o dużych nominałach? Wtedy obsługa pieniędzy w fizycznej postaci będzie bardziej kłopotliwa i kosztowna.

Inna koncepcja to opodatkowanie używania gotówki. Brzmi dziwnie, ale pierwsze propozycje tego rodzaju formułowano już w latach 30. XX w. Wyobraź sobie studolarowy banknot z określonym terminem ważności, np. miesięcznym. Jeśli go nie

54

Economy

W czasach gospodarczego spowolnienia dobrze jest podgrzać konsumpcję.

Anything that boosts consumption can only be a good thing during an economic downturn. nomic frame of reference. Once interest rates had been lowered, they never bounced back. Economic growth was strong enough to cease printing money, but not strong enough to raise the value of money.

This state of affairs has its far-reaching consequences.

Today, monetary policy has been likened to a fortress that has successfully managed to fend off an attack, but which has used up all its ammunition in the process. If another financial crisis were to break out today, we would have very few monetary policy tools available to stimulate economic growth. However, not all economists take the view that central banks are completely unarmed. Why not introduce negative interest rates?

We are not talking about interest rates slightly below zero (e.g. 0.1 percent). What we are talking about here are much lower numbers, say around 4-5 per-cent. How could the interest “earned” on savings kept in a bank be so far negative? What it would mean in practice is that the owners of those savings would be paying the banks to have their money kept there. This would be absurd.

They’d be better off spending your money now. That's the whole point. Anything that boosts consumption can only be a good thing during an economic downturn. People and institutions should be encouraged to go on a spending spree instead of saving their money. The newly created demand can help stave off a recession. In order to work, the idea would have to be fine-tuned down to the last detail. It’s not hard to imagine people stashing their cash under a mattress until better times came along. This would obviously result in no increase in demand.

DIGITAL MONEY OR TAXATION ON CASH TRANSACTIONS? How to prevent such a course of events? There are several ideas. Prof. Kenneth Rogoff, an economist at Harvard University, explores negative interest rate theories, and has presented them in his works. The simplest solution would be to withdraw cash from circulation and replace it with digital money. This would be easy to achieve, but would e.g. result in a complete lack of privacy. Apart from that, there may be a few technical issues, e.g. building an infrastructure for non-cash transactions in every corner of the country and in every area of life. Discouraging the use of cash would be more effective. One way to do this might be to cease issuing large-denomination notes. This would make handling physical money more awkward and costly. The problems associated with stor-

BUSINESS

Economy

Polityka pieniężna przypomina dziś twierdzę, która odparła atak, ale zużyła całą amunicję.

Monetary policy has been likened to a fortress that has successfully managed to fend off an attack, but which has used up all its ammunition. wydasz w ciągu miesiąca, straci ważność i żeby ponownie móc go używać, musisz za to zapłacić, np.

1 dol. Podatek od gotówki działałby więc dokładnie tak, jak ujemne oprocentowanie: zmuszałby do szybkiego pozbycia się pieniędzy, bo inaczej twoje 100 dol. za miesiąc będzie warte już 99 dol.

Sam Rogoff jest zwolennikiem jeszcze innego rozwiązania, opartego na koncepcji systemu dwuwalutowego. W tym przypadku nie chodzi o utrzymywanie przez kraj dwóch różnych walut, tylko o emitowanie pieniądza cyfrowego i papierowego, gdzie kurs ich wymiany nie byłby jak jeden do jednego. Bazową walutą byłby pieniądz elektroniczny, który można by wymieniać na gotówkę po ustalonym kursie. Np. takim, w którym gotówka traci 3 proc. rocznie w stosunku do e-waluty. – Po roku bank centralny dawałby 0,97 dol. elektronicznego za jednego dolara papierowego; po dwóch latach 0,94 dol. – tłumaczył Rogoff w jednym ze swoich artykułów. Co w praktyce również byłoby przeniesieniem ujemnej stopy procentowej w świat pieniądza papierowego.

Oczywiście, na razie żaden bank centralny nie rozważa na serio ani wprowadzania ujemnych stóp, ani rozwiązań dodatkowych, które musiałyby z tym iść w parze. Wiele zależy teraz od tego, jak na apel bankierów odpowiedzą rządy i jak zachowają się w obliczu spowolnienia gospodarki, zwłaszcza w strefie euro. Może zwiększenie wydatków wystarczy i ujemne stopy nie wyjdą poza fazę akademickich eksperymentów.

56

age, transportation and counting might turn people off.

Another idea is to tax cash transactions. Sounds weird, but the first proposals of this kind were formulated back in the 1930s. Imagine a one-hundred dollar bill with a monthly expiry date. If you didn't spend it within the month, it would cost you a dollar to be able to spend it next month. Taxing cash taxations would work the same way that negative interest rates work, i.e. it would force people to dispose of (spend) their cash as quickly as possible, as their hundred-dollar bills would only be worth only 99 dollars after a month. For his part, Rogoff favours yet another solution; one based on the concept of a two-currency system. This is not about having two different currencies in one country, but about issuing paper, as well as digital money, where the exchange rate between them is not one-to-one. Electronic money would be the base currency, convertible to cash at a rate according to which cash loses e.g. 3 percent p.a. year in relation to e-currency. After a year, the central bank would pay 97 electronic cents for one paper dollar, according to Rogoff in one of his articles. This would be tantamount to negative interest rates on paper money.

Obviously, for now, no central bank is seriously considering either introducing negative interest rates or any of the auxiliary measures that would have to go with it.

Moreover, a lot depends on the response of governments to the appeal of banks and how governments behave in the face of economic slowdown, especially in the eurozone. Perhaps increasing expenditure will be sufficient and negative interest rates can remain confined to the realm of academic thought experiments.

Interview

©CREDITS

LIFESTYLE

58

LIFESTYLE

Interview

MAM TEATRALNE DNA THE THEATRE IS IN MY BLOOD tekst | by MARIOLA WIKTOR

Na początku kariery nie interesowało ją kino, a szlify zbierała głównie na teatralnych deskach, grając szekspirowskie role. Po raz pierwszy na plan filmowy weszła w wieku 40 lat i do dziś Helen Mirren z niego nie schodzi.

In the early days of her career, Dame Helen Mirren showed no interest in the cinema at all. She honed her acting skills playing Shakespearean characters on the stage.

She first walked onto a movie set aged 40, but hasn’t walked off since.

59

P PL

HELEN MIRREN (rocznik 1945) – brytyjska aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna. Czterokrotnie nominowana do Oscara: za Szaleństwo króla Jerzego, Gosford Park, Ostatnią stację oraz Królową (za tę rolę zdobyła statuetkę). Ponadto jest laureatką BAFTA, trzech Nagród Emmy, trzech Złotych Globów, dwa razy otrzymała nagrodę aktorską na MFF w Cannes i raz na MFF w Wenecji. (b. 1945) British theatre, film and TV actress; Academy award for Best Actress (The Queen), and three nominations (The Madness of King George, Gosford Park, and The Last Station); BAFTA award for Best Actress (The Queen) and four nominations; three Emmy awards; three Golden Globes; several awards at the Cannes and Venice Film Festivals.

60

LIFESTYLE

Interview

ENG

Podczas 70. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Berlinie odbędzie się retrospektywa filmów z pani udziałem i odbierze pani Honorowego Złotego Niedźwiedzia za całokształt twórczości. Gratuluję! Jakie to uczucie?

Dziękuję! To wspaniałe uczucie. W ubiegłym roku laureatką tej nagrody została Charlotte Rampling, którą uwielbiam i podziwiam. Czuję się zaszczycona, że odbędzie się to podczas jubileuszowego Berlinale. Chętnie tu przyjeżdżam, bo to festiwal idei, dyskusji, przestrzeń dla kina odważnego, oryginalnego, artystycznego. Z drugiej jednak strony ciągle czuję, że jeszcze wiele przede mną do zagrania, a taka nagroda za całokształt to jakby zwieńczenie pracy aktora. A ja na emeryturę się jeszcze nie wybieram… (śmiech) To świetna wiadomość. Mam także nadzieję, że nie nosi już pani w sobie tego poczucia winy, o którym wspominała pani przy okazji Oscara za Królową Stephena Frearsa, który to film zostanie w Berlinie przypomniany.

Nie! Wtedy bałam się, że zostanę zdemaskowana jako… oszustka, ktoś kto wcale nie jest taki doskonały. Oscar to ogromna presja oczekiwań.

Tymczasem wtedy, w 2007 r., pokonała pani Meryl Streep, Kate Winslet i Judy Dench.

Kiedy czeka się na werdykt, to część z nominowanych, do których ja się zaliczam, jest… przerażona, że ​​wywołają twoje imię. Boisz się, że emocje wezmą górę, że się pomylisz albo zaplączesz się w trenie długiej sukni. Oczywiście to jest także radosne, ekscytujące. Moje poczucie winy wynikało z tego, że kino to nie wyścig. W sprincie wiadomo, kto jest najlepszy, ale nigdy nie można powiedzieć, kto jest najlepszy w aktorstwie, malowaniu lub pisaniu. Wszyscy są tak samo dobrzy.

Pani droga do aktorstwa filmowego nie była typowa. Długo najważniejszy był teatr.

Kino rzeczywiście mnie nie interesowało. W czasach mojej młodości nie było internetu i smartfonów. Dopiero, kiedy miałam 13 lat, mama zabrała mnie na amatorskie przedstawienie Hamleta. I to był najlepszy wiek, by poznać Szekspira. Oczywiście nie rozumiałam jeszcze wtedy jego poezji, ale porywał mnie ten świat wyobraźni, fantazja i postacie. Choć to nie był wybitny spektakl. Dzięki nauczycielce angielskiego zaś poszłam na przesłuchania do National Youth Theatre i… dostałam się. To była moja szkoła aktorstwa i dramatu. Innej nie miałam. Marzyłam, by być jak Sarah Bernhardt. Najpierw studiowałam teatr klasyczny, znalazłam się w zespole Royal Shakespeare Company, potem zgłębiałam widowiska eksperymentalne z Peterem Brookiem. Kino pojawiło się

A retrospective review of your films is going to be screened at the Berlin Film Festival this year, and you are going to be presented with an Honorary Golden Bear for lifetime achievement. Congratulations. How does it feel?

Thank you. It’s an amazing feeling. This award was presented to Charlotte Rampling, who I adore and admire, last year. I feel honoured to be the recipient this year. I like coming here, because the Berlinale is a festival of innovation and dialogue, it’s a space for brave, original and artistic cinema. On the other hand, I feel that I still have so many roles ahead of me, yet I’m about to receive a lifetime achievement award, supposedly to crown my career. And I have no intention of retiring. (laughs) That’s great news. I also hope that you no longer feel the sense of guilt you mentioned when you received the Best Actress Oscar for your performance in The Queen. This film is going to be shown during the festival.

No. At that time, I was scared that I was going to be exposed as a “fake”, that people would see I’m not the paragon of excellence they seem to think I am. This award puts a lot of pressure on the recipient.

Back in 2007, you beat Meryl Streep, Kate Winslet and Judi Dench.

While waiting for the verdict, the nominees, including me, are usually terrified that it’s their name that’s going to be called out. You get scared of not being able to control your emotions, making a gaffe, or getting tangled up in the train of your gown. Obviously, it’s also joyful and exhilarating. I felt guilty because, to me, cinema is not a race. In a sprint, it is obvious who the winner is, but you can't really say who is better at acting, painting or writing. Everyone is equally good.

You didn’t follow the usual path to film acting. For a long time, the theatre was your main preoccupation.

Cinema didn’t interest me in the slightest. There were no smartphones or internet when I was young. When I was 13, my mother took me to an amateur performance of Hamlet. That was the best age to get acquainted with Shakespeare. I didn’t understand his poetry, but I was fascinated by the world of his imagination, fantasy and characters, although the performance was by no means outstanding. My English teacher got me an audition at the National Youth Theatre, and I was accepted. That was my school of acting and drama. I had no other. I dreamed of being like Sarah Bernhardt. I first studied classical theatre and became a member of the Royal Shakespeare Company, and then explored Peter Brook's experimental productions. The cinema only came into my life when I was a mature woman. Because I didn’t audition when I was young, I never had the

w moim życiu w wieku dojrzałym. A więc nie chodziłam na kastingi jako młoda aktorka, która miała do wyboru przede wszystkim role „nudnych panienek”: dziewczyn głównego bohatera, przyjaciółek, akcesoriów wiszących na ramieniu kolegów z planu. Skupiając się na początku przede wszystkim na rolach teatralnych, miałam w zasięgu ręki nieco szerszy repertuar. A granie Szekspira wymagało nieustannej praktyki.

W 2003 r. nadano pani tytuł szlachecki za zasługi dla teatru. Dame Helen Mirren. Jest pani pół Angielką i pół Rosjanką – miłość do sceny wiąże się z pani korzeniami?

Trochę tak. Pochodzę z arystokratycznej rodziny rosyjskiej, która w trakcie rewolucji październikowej przebywała w Anglii, gdzie pozostała w obawie o własne życie. Moje prawdziwe imię i nazwisko to Jelena Wasiljewna Mironoff. Mój Ojciec Vasily Petrovich Mironoff był Rosjaninem, a mama – Brytyjką. Kiedy miałam 7 lat, tata zdecydował, by zmienić nazwisko na Mirren, bo chciał się zasymilować. Uważał, że bycie imigran-

limited choice of “boring chick” roles, e.g. the male lead’s girlfriend or some eye-catching accessory. Focusing on theatrical roles gave me a wider repertoire.

And Shakespearean roles require constant practice.

In 2003, you were appointed a Dame Commander of the Order of the British Empire for your services to drama. Is the theatre in your life in any way connected with the fact, which is not known to many, that you are half-English and half-Russian?

A little bit yes. I come from an aristocratic Russian family that escaped to the UK during the October Revolution, and where, fearing for their lives, they decided to settle. I was born Helen Lydia Mironoff. My father, Vasily Petrovich Mironoff, was Russian and my mother was British. When I was 7, my father decided to change his name to Mirren, because he wanted to assimilate. He didn’t see how being an immigrant was going to help us, and thought that only assimilation could grant security. We are related to Yevgeny Mironoff, a great actor and the founder of one of the first theatres in Russia in the 17th century. So I do have some theatrical DNA. Being half-Russian and half-British makes my

Helen Mirren podczas promocji miniserialu Katarzyna Wielka, 2019 r., Londyn.

Dame Helen Mirren attends the Catherine The Great UK TV Premiere at The Curzon Mayfair on September 25, 2019 in London, England.

61

Interview

©GETTYIMAGES

LIFESTYLE

62

tem w niczym nie pomoże, a asymilacja zapewni poczucie bezpieczeństwa. Mieliśmy w rodzinie Jewgienija Mironoffa, który był wielkim aktorem i założycielem jednego z pierwszych teatrów w Rosji w XVII w. Mam więc teatralne DNA. To, że jestem pół Rosjanką i pół Angielką, pomaga mi w byciu aktorką, mam dwoistą naturę. Jestem bardziej introwertyczna, lubię wchodzić w siebie, w bohaterów. Zresztą uważam, że nie jest prawdą, że aktor musi być ekstrawertyczny.

Czy rodzice akceptowali pani miłość do teatru?

Ojciec bardziej niż mama. Kiedy zaczęłam występować z Royal Shakespeare Company, czasem przyjeżdżał pod teatr Aldwych, by popatrzeć na kolejkę po bilety na spektakl, w którym występowałam. Mama była bardziej praktyczna. Próbowała odwieść mnie od decyzji o zostaniu zawodową aktorką. Bała się, że tak jak ona przez pół życia będę biedna. Zawsze powtarzała mnie i mojej siostrze, że dla kobiety najważniejsza jest finansowa niezależność. Nie chciała też, abyśmy szybko wyszły za mąż – z tych samych powodów. Mimo że związek moich rodziców był wspaniały, przez większość życia wydawało mi się, że małżeństwo to więzienie. Dopiero kiedy poznałam mojego męża, reżysera amerykańskiego Taylora Hackforda, zmieniłam zdanie. Miałam wtedy 52 lata.

To, co się stało, że dopiero po czterdziestce stała się pani aktorką filmową?

Przełomem w mojej karierze okazała się rola w serialu Główny podejrzany. Producenci podjęli odważną decyzję – powierzyli zagranie najważniejszej roli 45-letniej kobiecie. A musi pani wiedzieć, że moje zawodowe wybory napędzane są wyłącznie dążeniem do robienia rzeczy, których nie robiłam wcześniej, a które uznaję za interesujące. Detektyw Jane Tennison była silną, świetnie napisaną postacią. Wiedziałam, że mogą nam skasować serial po kilku odcinkach, jeśli wyniki będą słabe.

Okazało się jednak, że były rewelacyjne. A przecież, kiedy trafiłam na plan, nie miałam pojęcia, co robić i jak ustawić się do kamery. Na szczęście już nie musiałam polegać na tej roli, żeby płacić rachunki. Mogłam wrócić do teatru. Jeśli moim aktorskim źródłem inspiracji na scenie była Maggie Smith, to w kinie zachwyciła mnie Anna Magnani.

A serial sprawił, że zaczęłam dostawać ciekawe i dobrze płatne role z obu stron oceanu.

W jednym z wywiadów powiedziała pani, że długo nie potrafiła znaleźć wolności przed kamerą.

W teatrze czuję się bezpieczniej. Na planie dochodzi technologia, praca ekipy i właściwie bardzo mało zależy ode mnie. Dlatego długo nie czułam się wolna przed kamerą tak jak na scenie.

Dopiero podczas realizacji Wybrzeża moskitów poczułam się na właściwym miejscu, już nie niezręcznie, niezgrabnie. Ogromna presja towarzy-

job easier. I have a dual nature. I am more introverted, I like looking into myself, and getting into my characters.

An actor does not need to be extroverted.

Did your parents accept your love for the theatre?

My father more than my mother. When I started performing with the Royal Shakespeare Company, he would sometimes come to look at the line of people queuing up outside the Aldwych Theatre for tickets to my performances. My mother was more practical. She tried to discourage me from becoming a professional actress. She was scared that I’d spend half my life in poverty,. She kept telling me and my sister that the most important thing for a woman was financial independence. For the same reason, she did not want me or my sister to get married too young. Although my parents’ marriage was wonderful, I thought of marriage as a kind of prison for many years. It wasn't until I met my husband, Amercian director Taylor Hackford, that I changed my mind. And I was 52.

So what made you decide to become a film actress after 40?

The TV series Prime Suspect was the breakthrough in my career. The producers made a brave decision when they assigned the leading role to a 45-year-old woman.

Tajemnica udanego związku z Taylorem? Prawdopodobnie to, że mam słabą pamięć. (śmiech) The secret of my relationship with Taylor?

Most probably my bad memory. (laughs) And you must know that my professional choices are driven solely by the desire to do things that I haven't done before and which I find interesting. Detective Jane Tennison was a strong, brilliantly written character. I knew that the series would be cancelled if the ratings were poor. Yet, they turned out great, even though I had no idea how to behave in front of the camera when I first turned up on the set. Fortunately, I didn’t need these sorts of roles to pay the bills anymore. My position was strong - I could always go back to the theatre. My theatrical inspiration is Maggie Smith, but my cinematic role model is Anna Magnani. And the TV series helped me receive interesting and well-paid roles on both sides of the pond.

You once said in an interview that it took you a long time to find your freedom in front of the camera.

I feel safer in the theatre. Film sets also have the camera, sound and lighting crews. Actually, very little is dependent on the cast. For that reason alone, it took me a long time to feel free in front of the camera. I finally felt that I

63

LIFESTYLE

Interview

Meryl Ian McKellen and Helen Mirren attending The Good Liar Photocall held at The Corinthia Hotel, London.

szyła mi także w związku z rolami dwóch królowych: Elżbiety I w kinie i Elżbiety II w serialu. Obie produkcje powstały w tym samym roku. W pierwszym przypadku zagrałam monarchinię od czasów jej młodości aż do śmierci. By przygotować się do tego zadania, musiałam wykonać wręcz detektywistyczną robotę. Jedyne materiały, które miałam do dyspozycji, to komentarze ambasadorów, listy i portrety, czyli to, w jaki sposób artyści interpretowali królową. W przypadku Elżbiety II byłam nieźle zestresowana, bo to osoba wciąż żyjąca. Dlatego w tej roli kluczowe wydawało mi się to, jak sama ją interpretuję. I to paradoksalnie mnie wyzwoliło.

Z sukcesem zadebiutowała pani jako twarz firmy kosmetycznej i bohaterka kalendarza Pirelli.

W tym roku kończę 75 lat. Tymczasem połowa kobiet powyżej 50 lat czuje się niezauważana. Ignorowanie ich po prostu się nie opłaca producentom kosmetyków, bo te kobiety wydają na kosmetyki więcej niż młodsze klientki. Przyjęłam propozycję udziału w kampanii reklamowej, ale nie zgodziłam się na retuszowanie zdjęć. Nie uważam, że jestem piękna, widzę, jak moje ciało i twarz z wiekiem się zmieniają, ale to nie jest najważniejsze. Wspaniałą rzeczą związaną ze starzeniem jest to, że po prostu mniej się tym przejmujesz.

Jest chyba jeszcze coś, co sprawia, że czas obchodzi się z niektórymi łaskawiej. Mam na myśli udany związek. Jaki jest pani przepis?

Tajemnica udanego związku z Taylorem? Prawdopodobnie to, że mam bardzo słabą pamięć (śmiech).

Potrafię zapamiętać metry dialogów do sztuki czy filmu, ale nic poza tym. Więc mój mąż może mi wiele razy opowiadać tę samą historię, a ja szczerze za każdym razem wybucham śmiechem.

64

could be myself while filming The Mosquito Coast. It was a small role, but I no longer felt awkward. I was under a lot of pressure when creating the characters of Elizabeth I for a film and Elizabeth II for a TV series. In the first case, I portrayed the monarch from her youth until her death. Preparing myself required quite a bit of detective work. The only materials at my disposal were commentaries of ambassadors, letters, and portraits, i.e. artists' impressions of her. There was even more stress with Elizabeth II, as she is a living person. I obviously had access to many more materials, e.g. films and photos of the queen's outfits, hats, shoes and bags.

For me, the way I interpreted the queen was crucial.

The fact that no one expected me to mirror reality down to the finest detail gave me some peace of mind.

I could create my own vision of this great woman.

You also debuted late but with much success as the face of a cosmetics company and in the Pirelli Calendar.

I turn 75 this year. Half of women above 50 feel “invisible”. Ignoring them does not pay off for cosmetics producers, as these women spend more on beauty products than their younger clientele. I accepted the advertising campaign offer, but said “no” to photo retouching, although I don't find myself beautiful. I can see the changes in my body and face as I age. But that's not the most important thing in life. The older you get, the less you care about it.

I guess there is one more aspect which induces time to be gentle with some people - a wholesome relationship. What’s your recipe?

The secret of my relationship with Taylor? Most probably my bad memory. (laughs) I can memorise tonnes of dialogue for a play or a film, but that’s about it. So my husband can tell the same story over and over again and I burst out laughing – genuinely – each time.

©GETTYIMAGES (4), MAGDALENA WOSIŃSKA/THE NEW YORK TIMES/EAST NEWS

Mirren wspólnie z aktorem Ianem McKellenem podczas konferencji promującej film Kłamstwo doskonałe, Londyn.

Chwila relaksu na warszawskim Mokotowie Pragniemy z całego serca, by Klinika Anclara była miejscem, w którym dowiecie się wszystkiego, czego jeszcze nie wiecie, o medycynie estetycznej oraz zadbacie o swoje zdrowie, urodę i dobre samopoczucie.

W Anclarze nie oddzielamy zdrowia od estetyki.

Lek. Anna Płatkowska-Szczerek Paulina Żygoń Dermatologia i Medycyna estetyczna Kosmetologia, Beauty coach Chroń swoją skórę w zimowe dni! Co prawda nie możemy narzekać w tym roku na srogą zimę, jednak sama zmienność temperatur odciska swe piętno na naszej skórze. Suchość, pieczenie i zaczerwienienie skóry to tylko niektóre problemy, z jakimi zgłaszają się pacjenci. W tym okresie polecam zabiegi mezoterapii igłowej, które nawilżają i chronią skórę na długi czas.

Już teraz warto zrobić dobry plan dla poprawy wyglądu skóry oraz zadbać o jej komfort.

Zapraszam na konsultacje, Lek. Anna Płatkowska-Szczerek

Zabiegi kosmetologiczne są doskonałym uzupełnieniem procedur z zakresu medycyny estetycznej. Zapraszam na konsultacje „Beauty Couchingowe”, podczas których zdiagnozuję problemy skórne przy użyciu najnowszych technologii oraz wspólnie zaplanujemy odpowiednie zabiegi pielęgnacyjne i lecznicze. Wszystko po to, by utrzymać skórę w jak najlepszej kondycji! W Anclara Health & Aesthetics zabiegi kosmetologiczne są doskonałą chwilą relaksu.

Zapraszam serdecznie, Paulina Żygoń

Siła nukleotydów dla Twojej skóry. Innowacyjny produkt Plinest służy do zabiegów mezoterapii skóry. Zawarte w nim polinukleotydy wspomagają jej regenerację, tworząc doskonałe środowisko dla odnowy komórkowej. Produkt może być zastosowany na twarz, szyję, dekolt oraz dłonie. Ma on silne działanie nawilżające i przeciwzmarszczkowe. Plinest stosowany jest w terapiach spowalniających proces starzenia się u osób od 30 roku życia. Uelastycznia skórę i wygładza drobne zmarszczki. Wykonaj zabieg i ciesz się młodym wyglądem na długo!

Bioregen równa się bioregeneracja! Bioregen to nieusieciowany kwas hialuronowy o zaawansowanej technologicznie budowie, składający się z 3 frakcji cząsteczek o różnej wielkości. Dzięki temu produkt ma natychmiastowe działanie regeneracyjne, odbudowujące. Ponadto Bioregen silnie nawilża skórę i chroni ją przed wolnymi rodnikami! Jego zastosowanie przywraca napięcie skóry i zapobiega procesom starzenia się.

Efekt? Natychmiastowe nawilżenie i blask!

Umów wizytę ze specjalistą Możesz do nas zadzwonić, wysłać e-mail lub wypełnić formularz kontaktowy.

Odpowiemy na Twoje pytania i ustalimy najbardziej dogodny dla Ciebie termin wizyty u wybranego specjalisty.

Anclara Health & Aesthetics ul. Puławska 136/61, 02-624 Warszawa www.anclara.pl @klinika_anclara godziny otwarcia: pon.-pt.: 10:00-21:00, sob.: 10:00-16:00 e-mail: info@anclara.pl telefon: +48 506 442 500

Coaching

©CREDITS

GOOD LIFE

SINGIEL Z WIDOKIEM NA MIŁOŚĆ SINGLE AND LOOKING FOR LOVE tekst | by MIROSŁAW KONKEL ilustracje | illustrations AGATA ZARZYCKA

Marzyć o prawdziwym oddaniu to jedno, a być zdolnym do relacji to coś zupełnie innego. Jak pokonać syndrom „chcę, ale się boję” i zacząć żyć pełnią życia, u boku ukochanej, choć niekoniecznie idealnej osoby?

It’s one thing to dream about true devotion, but it's quite another to be able to build and maintain a relationship. How do you overcome the “I’d like to, but I’m afraid to” syndrome and start living life to the fullest with a loved, but not necessarily perfect, person by your side?

66

M PL

Miała wyjechać z chłopakiem na weekend, ale w ostatniej chwili postanowiła spotkać się z koleżankami i pooglądać telewizję. Zdziwione dziewczyny namawiały ją, by jeszcze raz przemyślała sprawę. Tym bardziej że ostatnio dobrze się bawiła z Aleksem na takim wypadzie. Sarah jednak nie zmienia decyzji. Przebojowa, ambitna i atrakcyjna 35-latka. W głębi serca chciała wyjść za mąż i założyć rodzinę. Nawet czasem spotykała się z „obiecującymi kandydatami”, lecz w końcu zawsze się wycofywała na swoje bezpieczne pozycje. Amerykanka trafiła wreszcie do psychoanalityka, który ją zapytał, dlaczego nie wyjechała z chłopakiem. „Bo jemu za bardzo zależy” – brzmiała odpowiedź. „Mogę tylko panu powtórzyć to, co jemu powiedziałam. Że wolę nie”.

Przypadek Sarah nie jest odosobniony. Coraz więcej kobiet i mężczyzn korzysta z terapii, bo nie radzi sobie z bliskością. Aż 7,5 mln osób w Polsce żyje w pojedynkę. Na kraj liczący 38 mln mieszkańców to naprawdę sporo. Oczywiście, nie brakuje spełnionych singli z wyboru – wśród tych szczęśliwców dominują piękni dwudziestoletni, którzy są jeszcze wolni, ale wkrótce złowią partnera, tymczasem prowadzą intensywne życie towarzyskie i skupiają się na swojej karierze. Ale wielu z nas mieszka samotnie, boleśnie odczuwając brak swojej drugiej połówki. Nie trafili jeszcze na tego kogoś lub jak Sarah niszczą każdą bliższą relację. Co sprawia, że tylu ludzi nie umie stworzyć udanego i trwałego związku?

NATURA WIE LEPIEJ Historię Sarah w książce Życie wysłuchane opowiedział jej psychoterapeuta Stephen Grosz. Słowa pacjentki: „Wolę nie” – wydały się mu znajome, ale długo nie mógł określić, skąd pochodzą. Wreszcie sobie przypomniał, że podobnej frazy często używał kopista Bartleby, tytułowy bohater jednego z opowiadań Hermana Melville'a. Biedak nigdy nie wychodził z kancelarii prawniczej, nic nie czytał, nic nie pił, w końcu jego obecność stała się nieznośna dla innych pracowników biura na Wall Street.

Każde polecenie, sugestię czy prośbę zbywał zawsze tą samą formułą „wolałbym nie”.

Utwór Melville'a jest jednym z najczęściej komentowanych przez współczesnych filozofów tekstów literackich. A słynna fraza Bartleby’ego uważana jest za manifestację negatywizmu rozumianego jako wycofanie się z życia, rezygnacja z kontaktów międzyludzkich i odmówienie sobie prawa do szczęścia.

W przypadku Sarah odmowa ta miała źródło w rozpaczy, którą przeżyła po zakończeniu swojego pierwszego romantycznego związku. Kto raz przeżył miłosny zawód, ostrożniej wchodzi w nowe

ENG

Sarah had planned to go away with her boyfriend for the weekend, but changed her mind at the last minute, and decided to watch TV with some friends instead.

The surprised girls tried to convince her to rethink her decision, as she had enjoyed herself the last time she had gone away with Aleks. However, Sarah wouldn’t budge. She was a 35-year-old, ambitious and attractive go-getter, who, deep down, had always wanted to get married and have children. From time to time, she would meet “prospective partners”, but invariably retreated to her safe zone. The young American finally went to a psychologist, who asked her why she had backed out. Her answer was: “He’s too keen. I can only tell you what I told him – I’d prefer not to” Sarah’s case is no exception. More and more people are going to therapy, because they cannot cope with intimacy. As many as 7.5 million people in Poland live alone – a sizeable number in a country of 38 million.

Obviously, many of them are single by choice. This lucky demographic is dominated by physically attractive twentysomethings destined not to remain single for long. For the moment, however, they have busy social lives and are focused on their careers. Yet many others do not live alone by choice, and feel the absence of a soulmate painfully. Either they haven’t met their Mr or Mrs Right yet, or, like Sarah, they sabotage close relationships. How is it that there are so many people who cannot build a successful and lasting relationship?

NATURE KNOWS BETTER Sarah’s story was told by her psychotherapist, Stephen Grosz, in his book The Examined Life (2013). The patient’s words, “I’d prefer not to” sounded familiar to him, but for a long while, he couldn’t pinpoint where he’d come across them. Finally, he remembered. A similar phrase was used by Bartleby the scrivener in Herman Melville’s story. The poor guy never left the Wall St. lawyer’s office where he worked. Bartleby’s response to every request or suggestion was: “I would prefer not to”. Finally, his presence became unbearable for the other workers. Melville’s work is one of the most frequently commented works by contemporary literary philosophers. And Bartleby’s famous phrase is considered to be a manifestation of negativity understood as withdrawal from life or social contact and rejection of one’s own right to happiness.

The source of Sarah’s rejection lay in the heartache she felt after her first break-up. Anyone who has been through an experience like this tends to approach a new relationship with caution. Some people even go so far as to alienate prospective partners or simply turn them down out of fear of being hurt or rejected. They teeter on the brink between friendliness and emotional engagement, or simply opt for casual sex. But can sex ever be casual? Nature sets a trap for lovers says Helen Fisher, a professor of anthropology, in her book

67

GOOD LIFE

Coaching

relacje. Są też tacy, którzy z obawy przed zranieniem lub odrzuceniem zrażają do siebie potencjalnych partnerów bądź odprawiają ich z kwitkiem.

Co najwyżej balansują na granicy zwykłej sympatii i uczuciowego zaangażowania albo decydują się na niezobowiązujący seks. Ale czy rzeczywiście… niezobowiązujący? Natura zastawia na kochanków pułapkę – uświadamia Helen Fischer, profesor antropologii, w książce Anatomia miłości. Nowe spojrzenie. Kontakty płciowe aktywizują dopaminę, która jest w stanie popchnąć nas poza granicę zakochania. A oksytocyna i wazopresyna – odpowiedzialne za uczucie przywiązania – osiągają szczy­ towy poziom właśnie podczas orgazmu. Nic dziwnego, że chwila zapomnienia jest preludium do małżeństwa. Gdy Fischer ze swoim zespołem badaczy pytała: czy przygoda na jedną noc przerodziła się w długi związek? – 33 proc. respondentów odpowiedziało twierdząco.

NORMALNIE, BEZ UNIESIEŃ A jak to było z Sarah? Rozum podpowiadał jej, że warto poznać mężczyznę i go pokochać, ale emocje odwodziły ją od tego. „Na głębszym poziomie miłość oznaczała dla niej utratę siebie, pracy, przyjaciółek; implikowała bycie ograbioną, zaniedbaną, posiadaną” – stwierdził Grosz.

Z obawy przed zranieniem lub odrzuceniem często zrażamy do siebie potencjalnych partnerów bądź odprawiamy ich z kwitkiem. Some people even go so far as to alienate prospective partners or simply turn

them down out of fear of being hurt or rejected.

Psycholog Melanie Schilling opisuje to zjawisko jako „aktywne blokowanie możliwości interakcji społecznych, mówienie światu, że nie jesteś zainteresowany relacją – świadomie lub nieświadomie”. Może się to objawiać w unikaniu okazji i miejsc, w których można spotkać ukochaną osobę. Tak jak kopista Bartleby nigdy nie wychodził z kancelarii, tak Sarah nie lubiła opuszczać swojego domowego zacisza. Podobnie wiele innych kobiet i mężczyzn zamyka się w swoich mentalnych skorupach – nawet wołami nie da się ich zaciągnąć na firmową integrację, dyskotekę czy wesele przyjaciół, bo a nuż ktoś by się im tam spodobał, i to najpewniej bez wzajemności.

Niska samoocena często idzie w parze z wysokimi oczekiwaniami wobec partnera. Takie osoby jak Sarah wychodzą z założenia, że związek musi być idealny – w przeciwnym razie lepiej pozostać singlem. Być może są pod wpływem hollywoodzkich filmów, które sprowadzają miłość do romantycz-

68

Anatomy of Love: A Natural History of Mating, Marriage and Why We Stray. Sexual contact activates dopamine, a chemical that can prompt us to fall in love.

And oxytocin and vasopressin - the neurotransmitters responsible for the feeling of attachment – reach their peak levels during orgasm. No wonder that a moment of weakness can become a prelude to marriage. When Fisher and her team surveyed people as to whether a one-night stand could lead to a serious, long-term relationship, 33 percent of the respondents answered in the affirmative.

NO EUPHORIC LOVE So how was it with Sarah? Her head told her that it was worth falling in love, but her heart prevented her from doing so. “At this deeper level, love meant losing herself, her work, her girlfriends; it meant being emptied out, neglected and possessed”, says Grosz.

Melanie Schilling, a psychologist, describes this phenomenon as “actively blocking and undermining op-

Rozbłyśnij w karnawale z nowym

AQUASHINE UASHINE Peptydowa terapia skóry • Głęboka regeneracja • Rozświetlenie • Długotrwały efekt nawilżenia • Redukcja przebarwień

Linia Aquashine to wyjątkowe produkty do głębokiej mezoterapii o wszechstronnym działaniu z wysoko stężonym, nieusieciowanym kwasem hialuronowym i kompleksem 4 peptydów biomimetycznych.

Polecane szczególnie osobom, które potrzebują czegoś więcej niż tradycyjna mezoterapia, chcą równolegle połączyć terapię przeciwstarzeniową z hamowaniem pigmentacji skórnej.

Zabieg z wykorzystaniem produktów Aquashine w widoczny sposób poprawia elastyczność i kondycję skóry, nawilża i odżywia, sprawiając, że skóra wygląda zdrowo i promiennie. Aquashine BR ma dodatkowo peptydy o działaniu rozjaśniającym, redukują i zapobiegają przebarwieniom.

Aquashine to rozświetlona i promienna skóra!

Zapytaj swojego lekarza o peptydową terapię Aquashine!

dr Michał Kaniowski

dr n. med. Agnieszka Surowiecka-Pastewka

Wrocław

Warszawa- Double tree by Hilton

KANIOWSCY CLINIC

T: +48 71 322 69 09 www.kaniowscy.pl

Medical Spa by A. Surowiecka T: +48 22 278 00 75 www.surowiecka.com

dr Anna Supińska

dr Agnieszka Urban

Gdynia

Rzeszów

ASMED Medycyna Estetyczna, Stomatologia T: +48 58 665 1306 www.asmed-clinic.pl

dr Agnieszka Węclewska

dr Ewa Trzepizur-Dżoga Doktor Ewa Gabinet Medycyny Estetycznej

Bielsko-Biała

T: +48 660 926 982 www.doktorewa.com

Klinika Zdrowia i Urody

Środa Wielkopolska

T: +48 535 449 339 Facebook.com/Medycyna-EstetycznaAgnieszka-Węclewska

dr Barbara Parda-Głomska

dr Ewa Wojciechowska-Tobera

Piaseczno

Mierzyn

Salon Piękności Nefretete

Klinika Medycyna Estetyczna Dr Parda

T: +48 795 448 368 www.nefretete.eu

T: +48 517 535 878 www.drparda.com.pl

dr Robert Jan Chmielewski Ambasada Urody Medical Spa

Warszawa

T: +48 604 502 501 www.ambasadaurody.pl

dr Małgorzata Bagłaj

Strefa Urody

Centrum Dermatologii Estetycznej ‘’BAGŁAJ”

T: +48 602 125 990 facebook.com/pg/StrefaUrodyMierzyn

T: +48 604 186 346 www.baglaj.com.pl

www.AntiAging.com.pl

Wrocław

GOOD LIFE

Coaching

Niska samoocena często idzie w parze z wysokimi oczekiwaniami wobec partnera. Dlatego osoby niepewne siebie wychodzą z założenia, że ich związek musi być idealny.

Low self-esteem often goes hand in hand with high expectations of the loved one.Insecure people assume that their relationship must be ideal. nych „ochów” i „achów”. Albo dają wiarę ludziom pokroju sir Nicholasa Mostyna, który powiedział kiedyś, że sekretem udanego małżeństwa jest „aktywne życie seksualne, czysty dom i zero kłótni o pieniądze”. To jeden z najlepszych adwokatów rozwodowych w Anglii, więc chyba wie lepiej, prawda? Bynajmniej. Zdaniem dziennikarki Joanny Moorhead prawnik ten myli się we wszystkich trzech kwestiach. Przy okazji żurnalistka wyśmiała sondaż, według którego 5 proc. Brytyjczyków po 45. roku życia całuje się 30 razy w tygodniu.

Moorhead zwróciła uwagę, że wśród jej przyjaciół i krewnych w dojrzałym wieku nie ma nikogo, kto przyznałby się bodaj do jednego pocałunku tygodniowo, a cóż dopiero 30. „Seks? Po niemal 25 latach zdarza się w święta lub na wakacjach. Wysprzątany dom? Proszę mi wybaczyć – mieszkamy w chlewie (...) Zresztą które małżeństwo przetrwałoby, nie kłócąc się o pieniądze?” – pisała kobieta na łamach Guardiana. Jej związek – przyznała – nie przypomina miłej przejażdżki po parku, raczej długą podróż w ciężkich kajdanach. Dlatego tyle samotnych osób marzy o małżeństwie, rodzinie, ale gdy trzeba coś w tym kierunku zrobić, stosują zasadę „chcę, ale się boję”.

ZROZUMIENIE ZAMIAST PERSWAZJI Niezdolność do tworzenia więzi nie dotyczy wyłącznie związków miłosnych, lecz jest związana generalnie ze stosunkiem do innych ludzi.

To symptom głębszych zaburzeń psychicznych, którym z reguły towarzyszą stany lękowe, depresja i niewiara w siebie. Czy ofiary tej przypadłości są pozostawiane samym sobie? Niekoniecznie.

Szef Bartleby’ego podjął kilka prób wydobycia go z izolacji. Na próżno. Zakompleksiony mężczyzna

70

portunities for social interaction or dating potential.

Essentially telling the world you are not interested in a relationship – either consciously or unconsciously.”

This may manifest itself in passing up opportunities or avoiding places where you are likely to meet a prospective partner. Just as Bartleby never left the office, Sarah was loathe to leave home. Similarly, many men and women tend to retreat into their shells - no force on earth can drag them to a company party, a disco, or a friends’ wedding. What they are afraid of is meeting someone they will be attracted to, but who won’t reciprocate.

Low self-esteem often goes hand in hand with high expectations of the loved one. The Sarahs of the world assume that unless a relationship is ideal, it is better to remain single. This could be due to the influence of Hollywood, with its idyllic depictions of love. Others might subscribe to the views of e.g. Sir Nicholas Mostyn, who once said that the secret to a happy marriage is “an active sex life, a tidy home and no arguments about money”. Mostyn is one of the best family lawyers in the UK, so that makes him an expert. Right?

Not according to journalist, Joanna Moorhead, who

GOOD LIFE

Coaching

maintains that he is wrong on all three counts. Moorhead also ridicules a survey that claims 5 percent of British people over 45 have more than 30 snogs a week. Moorhead says that "among my 45-plus friends and family, I know of nobody who admits to having one snog a week, let alone 30”.

“Sex? After almost 25 years, it’s for high days and holidays. A tidy home? Do me a favour - ours is a tip (…)

And what couple manages to get by without the occasional row over money?” she wrote in the Guardian.

Moorhead describes her own marriage as more of a long, arduous journey than a leisurely walk in the park.

That is why many people dream of marriage and family, but whenever they have to do something to make it happen, they revert to “I’d like to, but I’m afraid to” mode.

UNDERSTANDING INSTEAD OF PERSUASION The inability to create bonds is not restricted to romantic relationships, but is generally connected with relating to other people. It is a sign of deeper psychological issues, which are often accompanied by anxiety, depression and self-doubt. However, the prognosis is not necessarily social isolation. Bartleby’s boss made several attempts to reach out to him. All in vain. Bar-

Aż 7,5 mln osób w Polsce żyje w pojedynkę.

Na kraj liczący 38 mln mieszkańców to naprawdę sporo.

Oczywiście, nie brakuje spełnionych singli z wyboru.

As many as 7.5 million people in Poland live alone – a sizeable number in a country of 38 million. Obviously, many of them are single by choice. wreszcie trafił do aresztu. Gdy pryncypał przychodził do niego z wizytą, kopista nie chciał z nim rozmawiać i odmawiał jedzenia.

Na pomoc mogła liczyć też Sarah. Koleżanki naciskały, by wyjechała z chłopakiem na weekend.

Do tego samego chciał ją przekonać Stephen Grosz. Wpadł w typową dla psychoterapeutów rolę ratownika – wyznał autor Życia wysłuchanego.

Na szczęście w porę doznał olśnienia. Zrozumiał, że orężem w starciu z negatywizmem nie jest perswazja, tylko zrozumienie. Tak poprowadził rozmowę z 35-latką, że ta wyjawiła mu, dlaczego podchodzi z nieufnością do mężczyzn. Kobieta pojęła, że unika przywiązania, bo kojarzy się jej nie z zyskiem, a stratą. Dzięki temu jej historia zakończyła się happy endem. W miarę jak coraz lepiej poznawała Aleksa i jego zalety, zacieśniał się ich związek. Sarah dała szansę Aleksowi – ale przede wszystkim sobie. Ich miłość może być znakiem nadziei dla wszystkich singli, którym doskwiera samotność. Nowe otwarcie zaczyna się wraz z głębszym poznaniem siebie.

72

tleby was eventually imprisoned. When his boss visited him in jail, the man preferred not to speak to him.

He also refused to eat. One day, Bartleby was found curled up on his bed, facing the wall. Dead.

Sarah was also offered assistance. Her friends entreated her to go away with her boyfriend. So did Stephen Grosz. As a psychotherapist, however, Grosz found himself being pressed into the all-too-familiar role of the white knight. Fortunately, the reality of the situation dawned on him in time. He could see that Sarah’s negativity had to be countered by understanding, not persuasion. He steered the conversation in directions that got her to open up about the origins of her distrust of men. Sarah came to understand that she had been avoiding intimacy because she associated it with loss, not gain. Her story had a happy ending. The more she got to know Aleks and his virtues, the closer they became. Sarah gave Aleks a chance, but most importantly, she gave herself a chance. Their love may be a symbol of hope for all the single people out there suffering from loneliness. New openings begin with deeper self-awareness.

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w Kaleidoscope

Na świecie jest zaledwie 16 obrazów Leonarda da Vinci, ale tylko jeden pozostaje w rękach prywatnych. To „Salvator Mundi”. Na zdj. obok kopia obrazu „Zbawca świata”, którą można oglądać w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Warszawie.

1

2

©MKIDN (2)

There are 16 da Vinci paintings in the world, but only one remains in private hands – “Salvator Mundi” .

Photo on the right: a copy of the "Saviour of the World", which can be admired in the Museum of King Jan IIII's Palace in Warsaw.

SALVATOR MUNDI W WILANOWIE SALVATOR MUNDI AT WILANOW W 2017 r. obraz Leonarda da Vinci „Zbawca świata” został sprzedany na aukcji za 450 mln dol. i od tamtej pory nie jest prezentowany publicznie.

Jego doskonałą kopię można natomiast do połowy października 2020 r. oglądać w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Warszawie.

Leonardo da Vinci’s “Salvator Mundi” was sold at auction for 450 million dollars – in 2017 and hasn’t been shown to the public since. However, an excellent copy is on display at the Museum of King Jan III’s Palace at Warsaw until mid-October 2020.

Oprac. na podstawie tekstu Elżbiety Grygiel; Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie.

„Salvator Mundi” („Zbawca świata”) to obraz przedstawiający Jezusa z prawą ręką wzniesioną do błogosławieństwa, w lewej trzymającego szklaną kulę będącą symbolem świata. Doskonała kopia obrazu Leonarda da Vinci jest centralnym punktem ekspozycji w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Warszawie prezentującej obrazy zaliczane do grupy tzw. leonardianów, dzieł powstałych pod wpływem Leonarda da Vinci.

“Salvator Mundi” (Latin for “Saviour of the World”) is the painting depicts Jesus Christ with his right hand raised in blessing and his left hand holding a crystal orb symbolising the Earth. A perfect copy of Leonardo da Vinci's painting is the focal point of the exhibition at the Museum of King Jan III’s Palace in Warsaw. The exhibition presents works from the “Leonardeschi” group, i.e. works by artists influenced by da Vinci.

„Salvator Mundi” z Wilanowa

“Salvator Mundi” from Wilanów

Obraz kupił w latach 90. XVIII w. Stanisław Kostka Potocki, polityk i kolekcjoner, właściciel pałacu wilanowskiego. Wówczas uznawany był za oryginalne dzieło Leonarda da Vinci. Obecnie jest przypisywany twórcom związanym z jego pracownią w Mediolanie. Ostatnie ustalenia wskazują na Bernardina Luiniego, o którym wiadomo, że wykonał większość dzieł Leonarda, na które mistrz nakładał od 5 do 20 proc. „udoskonaleń”. Dyskusja na temat autorstwa wilanowskiego obrazu pozostaje otwarta.

Z niezwykłym wizerunkiem „Zbawcy świata” ze zbiorów Muzeum Pałacu Króla Jana III korespondują wyjątkowe dzieła prezentowane na wystawie „Leonardiana w kolekcjach polskich”. Obok „Salvatora Mundi” możemy tu podziwiać obrazy pochodzące z kręgu współpracowników mistrza czy artystów malujących pod jego wpływem, m.in. przypisywany również Bernardinowi Luiniemu obraz „Madonna z Dzieciątkiem” czy dwa tajemnicze obrazy: „Putto z łukiem” i „Putto wsparte na gałęzi”. Na wystawie prezentowanych jest 39 obiektów, w tym 6 obrazów (na płótnie, desce i pergaminie). Towarzyszą im ryciny i rysunki z XVII, XVIII i XIX w. świadczące o nieustającej popularności sztuki Leonarda – tak wśród twórców, jak i kolekcjonerów. – Nie trzeba być historykiem sztuki, aby znać Leonarda da Vinci i jego osiągnięcia w wielu dziedzinach (...)

Właściwie każdy ślad twórczości Leonarda jest naznaczony tym znakiem geniuszu, stąd świat kultury zawsze tak żywo reaguje na każdą wzmiankę o jego dziełach, zarówno tych autentycznych, jak i tych domniemanych – mówił podczas wernisażu wilanowskiej wystawy minister kultury i dziedzictwa narodowego, prof. Piotr Gliński.

The painting was purchased in the 1790s by Stanisław Kostka Potocki, a politician and art collector, and the then owner of Wilanów Palace. At that time, the painting was considered to be a genuine da Vinci work. It is now attributed to artists connected with da Vinci’s workshop in Milan. The latest findings point to Bernardino Luini, who is known to have created most of Leonardo’s works, which were later polished by the master himself.

The authorship of the painting remains a topic of debate.

Apart from “Salvator Mundi”, the exhibition, titled “Leonardiana in Polish collections”, presents works that correspond with the unparalleled image of Jesus Christ from the collection of the Museum of King Jan III’s Palace. You can admire paintings by artists from Leonardo’s circle and those who were influenced by him, e.g. “Madonna and Child” (also attributed to Bernardino Luini), and the two mysterious paintings: “Putto with a Bow” and “Putto Leaning on a Branch”. The exhibition presents 39 works, comprising 6 paintings (on canvas, wood and parchment), accompanied by sketches and drawings from the 17th-19th centuries. This is evidence of da Vinci’s unflagging popularity among other artists, as well as collectors. “You don’t have to be an art historian to know about Leonardo da Vinci and his achievements in many fields (...) Actually, every trace of Leonardo’s work is marked by his genius. This is why the world of culture always reacts so vividly to any mention of his authentic and presumed works”, Prof. Piotr Glinski, Minister of Culture and National Heritage, said at the opening.

Wizyta w Wilanowie to też doskonała okazja, żeby docenić efekty prac konserwatorskich i modernizacji przeprowadzonej w Muzeum Pałacu Króla Jana III. Na zwiedzających tę najpiękniejszą bodaj w Polsce barokową rezydencję czekają m.in. odrestaurowane XVII-wieczne dekoracje malarskie w Galeriach Ogrodowych i Oranżerii.

Prace zostały zrealizowane w ramach projektu współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

A visit to Wilanów is a great opportunity to appreciate the conservation and modernization works that have been carried out in the Museum of King Jan III’s Palace.

Among other things, the restored 17th-century ceiling paintings in the Garden Galleries contribute to the palace being arguably the most beautiful residence in Poland.

The works are part of a project co-financed by the European Regional Development Fund under the Operational Programme Infrastructure and Environment and the Ministry of Culture and National Heritage.

TWOJE ŻYCIE. TWOJE ZASADY.

TWÓJ PRYSZNIC. TWÓJ RUCH. GROHE SMARTCONTROL

Przyjemność kąpieli dzięki mocy trzech natrysków. grohe.pl

PRZYJEMNOŚĆ KĄPIELI DZIĘKI MOCY TRZECH NATRYSKÓW START / STOP I REGULACJA STRUMIENI WODY Innowacyjna technologia GROHE SmartControl umożliwia łatwy wybór spośród trzech źródeł wody oraz ich dowolną kombinację, a także pozwala na wygodne ustawienie parametrów przepływu strumieni. Naciśnij, przekręć, odpręż się!

1. ELASTYCZNY

2. SILNY

3. RELAKSUJĄCY

W prosty sposób zwiększ przepływ wody, by cieszyć się takim strumieniem, jaki lubisz.

Od odprężająco delikatnego po orzeźwiająco mocny – po prostu pełna elastyczność.

Pełna moc w zasięgu Twojej dłoni. Zacznij od intensywnego strumienia, by dokładnie spłukać szampon.

Następnie zwiększ przepływ wody, by uzyskać skoncentrowany, masujący strumień Jet – idealny po dniu pełnym stresu.

Wszystko czego potrzebujesz do pełni relaksu – wybierz miękki i orzeźwiający deszcz lub zwiększ przepływ wody, by poczuć się jak w trakcie letniej ulewy.

Sebastian Kawa

TAM, GDZIE NIKT NIE LATAŁ PLACES NOONE HAS FLOWN BEFORE tekst | by KRZYSZTOF TADEJ

Dziś jest najlepszym szybowcowym pilotem świata.

Ma na koncie 32 medale, kilka międzynarodowych rekordów, a jego przeloty nad Himalajami przeszły już do historii lotnictwa. W 2020 r. Sebastian Kawa zamierza polecieć nad górami Tien-szan w Kazachstanie i Kirgistanie.

Do tej pory jeszcze nikomu to się nie udało.

Today, he is the best glider pilot in the world. He has won 32 medals, broken several world records, and made aviation history with his flights over the Himalayas.

And Sebastian Kawa is planning to fly over the Tian Shan Mountains in Kazakhstan and Kyrgyzstan this year in what is to be a world first.

78

©CREDITS

LIFE STORY

79

K

LIFE STORY

Sebastian Kawa

„Każdy lot szybowcem jest wyjątkowy i niepowtarzalny. W powietrzu zawsze coś się dzieje, zaskakują fenomeny pogody i dlatego latanie jest dla mnie fascynujące” – mówi Sebastian Kawa, 15- krotny mistrz świata, pilot Aeroklubu Bielsko-Bialskiego. „Podczas lotu szybowcem można zobaczyć to, czego nie zobaczy się w inny sposób.

Jeśli ktoś kocha góry, to w ciągu jednego dnia może podziwiać nie jeden szczyt, ale całe górskie pasmo” – opowiada i dodaje: „Dla mnie najważniejsze jest reprezentowanie Polski w różnych częściach globu. Jestem w tym dobry i widzę sens moich wysiłków. Szybownictwo jest trudnym sportem. Jeśli miałbym zdobywać medale tylko dla siebie, to dawno przestałbym latać”.

JAKI OJCIEC, TAKI SYN?

PL

80

W dzieciństwie Sebastian Kawa interesował się… żeglarstwem. Gdy miał 8 lat, wygrywał już prestiżowe zawody, został m.in. mistrzem Polski czy zwycięzcą spartakiady młodzieżowej. Później był reprezentantem kraju w mistrzostwach Europy i świata, pływając w klasie Cadet. Jeden z pucharów wręczała mu sama księżna Diana. Drugą pasją Kawy było lotnictwo. Kiedy miał 16 lat, zasiadł za sterami szybowca jako pełnokrwisty pilot. W rozwijaniu zainteresowań od początku pomagał mu ojciec Tomasz, który najpierw wziął małego Sebastiana na omegę, pokazał parę manewrów na wodzie i tak zaraził pasją do żeglarstwa, a kilka lat później zaprowadził na pokład szybowca. „Tata był moim pierwszym i – jak się później okazało – jedynym trenerem. Dzięki niemu osiągnąłem tak wiele. Kiedyś był wybitnym pilotem szybowców, ale ze względu na ograniczenia, np. dotyczące wyjazdów za granicę w czasach PRL-u, nie mógł rozwijać się w tym sporcie i nie miał tylu sukcesów co ja” – tłumaczy Sebastian. Ojca i syna łączy również ich wyuczony zawód. Obaj są lekarzami.

Młody Kawa to lekarz ginekolog. Jednak częste wyjazdy zagraniczne związane z pilotowaniem szybowców zmusiły go do ograniczenia praktyki lekarskiej. Chociaż jak sam zapowiada, w przyszłości chce więcej czasu poświęcić medycynie.

Pytany o to, co jest kluczem do osiągania sukcesów, na pierwszym miejscu wymienia… żonę. „W zasadzie nie mam wolnych weekendów. Loty, organizowanie wypraw, przejazdy do różnych krajów, działania promocyjne pochłaniają mnóstwo czasu. Gdyby nie wyrozumiałość mojej żony Ani i świadomość, że zawsze jest ze mną, to nic wielkiego bym nie osiągnął” – tłumaczy. Mistrz szybownictwa musi również liczyć na wyrozumiałość córek, Marty i Aleksandry. I nie ukrywa, że ma spore nadzieje, że w przyszłości będą kontynu-

ENG

“Each glider flight is exceptional and special. Something unexpected always happens up in the air, and the weather is constantly changing. That’s what makes flying so fascinating to me”, says Sebastian Kawa, 15time world champion, and Bielsko-Biala Aeroclub member. “When you fly a glider, you see things that cannot be seen in any other way. If you love mountains, you can look out over the entire range, not just a single peak”, he continues, adding, “The most important thing for me is to represent Poland in different parts of the globe. I’m good at what I do and I can see the point in doing it. Gliding is a difficult sport. If I had only been trying to win those medals for myself, I would have given it up a long time ago”.

LIKE FATHER, LIKE SON? When he was a young boy, Kawa was interested in sailing. At the age of 8, he was already winning prestigious competitions, such as the Polish championship and the Student Spartakiada. He later represented Poland in the European and world championships in the Cadet Class. He even received one trophy from Princess Diana. Kawa’s second passion was aviation. He was 16 when he first got behind the controls as a qualified pilot.

His father, Tomasz, was always there to help him develop his passions. He was the one who gave Sebastian the sailing-bug by taking him on board an “Omega” sailing boat and showing him a few manoeuvres. A few years later, he introduced his son to gliders. “Dad was my first, and as it turned out later, only coach. It’s thanks to him that I’ve achieved as much as I have. He was an outstanding glider pilot during the communist period, but due to the prevailing restrictions, e.g. on foreign travels, wasn’t able to develop his sports skills. and didn't enjoy the sort of success that I have”, Kawa explains. Another similarity between father and the son is their profession.

Both are doctors. The young Kawa is a gynaecologist.

His frequent travels connected with gliding have forced him to cut down on the hours he spends in medical practice - for now. He intends to devote more time to medicine in the future. When asked about the key to his success, he begins with his wife. “I don’t have free weekends.

Flying, travelling abroad, and promotional activities take up a lot of time. I couldn’t have achieved what I have without my wife Anna’s support and knowing that she is constantly by my side”, he says. Kawa also has two very understanding daughters, Marta and Aleksandra. And he doesn’t try to hide his hope that the girls will continue the family traditions. Right now, however, they are more passionate about horses.

YOU CAN DO ANYTHING So far, gliding has dominated Kawa’s life. Apart from participating in training flights and competitions, hehas taken up challenges that have won the admiration

Lewe: 12.01.2010 r., lotnisko Pyrzowice, Sebastian Kawa jako mistrz świata w wyścigach szybowcowych, wrócił z mistrzostw świata w Chile.

Na lotnisku powitał złotego medalistę ojciec Tomasz, koledzy z aeroklubu i kibice.

On the left: Pyrzowice Airport, Sebastian Kawa, the world gliding champion is coming back from the World Championships in Chile.

He is being welcomed by his father, his colleagues from the aeroclub and by fans.

Poniżej: Polskie samoloty w czasie akcji pomocy dla Etiopii. Tomasz Kawa jako pilot i lekarz akcji.

Below: Polish aircrafts during an aid operation in Ethiopia. Tomasz Kawa as a pilot and a physician.

Dziś Sebastian Kawa jest najlepszym szybowcowym pilotem świata.

Today, Kawa is the best glider pilot in the world.

,,

Górne zdj.: Międzybrodzie Żywieckie, Sebastian Kawa wspólnie z tatą, 2003 r. Po lewej: Pociunai (Litwa), 2007 r., Sebastian i Tomasz Kawa podczas finału szybowcowych mistrzostw Europy.

Above: Międzybrodzie Żywieckie, Sebastian Kawa with dad. 2003.

On the left: Pociunai (Lithuania), 2007, Sebastian and Tomasz Kawa during the final of the European Gliding Championships.

Tata był moim pierwszym i – jak się później okazało – jedynym trenerem.

Dzięki niemu osiągnąłem tak wiele.

,,

Dad was my first, and as it turned out later, only coach.

It’s thanks to him that I’ve achieved as much as I have.

81

LIFE STORY

owały rodzinne tradycje, ale na razie ich pasją jest jazda konna.

MOŻESZ WSZYSTKO Na razie to szybownictwo zdominowało życie pilota. Oprócz lotów treningowych i udziałów w zawodach podejmuje wyzwania, którymi zachwyca się świat. Jego najdłuższy lot szybowcem trwał aż 14 godz. i 30 min. W innym pobił rekord długości – ponad 2 tys. km. Sławę przyniosły mu przeloty nad Andami, Alpami Południowymi, górami Kaukazu i oczywiście Himalajami. Dzięki entuzjastom, z Krzysztofem Trześniowskim na czele, jako pierwszy człowiek w historii świata, wykorzystując prądy powietrzne, a nie silnik, wzbił się szybowcem nad najwyższymi górami. „Lubię nowe zadania. Uwielbiam loty nad miejscami, nad którymi jeszcze nikt nie latał. Jakie jest moje motto życiowe? To jedno proste zdanie: Jeśli chcesz, to wszystko możesz osiągnąć” – podkreśla Kawa.

Już teraz, oprócz lotów ponad szczyty siedmiotysięczników w górach Tien-szan, przygotowuje kolejne wyprawy. Marzy, żeby zimą z kabiny szybowca zobaczyć górę K2, a w kolejnych latach zorganizować wyprawę i loty nad Antarktydą. Świetne wyszkolenie, precyzja w planowaniu każdego lotu i zachowanie spokoju w krytycznych sytuacjach – te elementy zdaniem Kawy stoją za jego osiągnięciami. Jest dziś niekwestionowanym autorytetem dla tych, którzy dopiero zaczynają przygodę z szybownictwem. „Zgadzam się dzielić swoim doświadczeniem, ponieważ chcę, żeby również inni latali szybowcem na najwyższym poziomie. Zależy mi, by piloci mieli satysfakcję z latania i sport się rozwijał” – podkreśla. Z jego

82

Sebastian Kawa

Lubię nowe zadania. Uwielbiam loty nad miejscami, nad którymi jeszcze nikt nie latał.

,,

I like new challenges. I love flying over places that no one has ever flown above. of the world. His longest glider flight lasted 14 hours and 30 minutes. During another flight, he broke the world distance record – more than 2,000 kilometres.

He has flown over the Andes, the Southern Alps, the Caucasian Mountains, and of course, the Himalayas.

Thanks to some other enthusiasts, starting with Krzysztof Trześniowski, Kawa was the first man in history to fly over the world’s highest mountains using only air currents. “I like new challenges. I love flying over places that no one has ever flown above. I can sum up my life motto in one simple sentence: If you really want something, you can achieve it”, he says.

Kawa is preparing more expeditions in addition to his plans to fly over seven-thousanders in the Tian Shan Mountains. He is dreaming of seeing K2 mountain in winter from the cabin of his glider. After that, he is planning to organise a flight over Antarctica.

Kawa puts his achievements down to excellent training, meticulous planning, and keeping a cool head in a crisis. Today, Sebastian Kawa is an unquestionable authority for any novice glider pilot. He gets invited to various countries to teach piloting. At the turn of the year, he was in Namibia, training people from Germany, the United States, the Czech Republic, and France.

“I’m happy to share my skills, because I want to see others become first class glider pilots as well. I’d like to

ONI META HR

LĘ

GN

ZE

I PI E

L KI

L

C

, o g m a h c “Ko j e j o m a i n w bo zape ść o ż e i w ś e pralc .” ć ś o t s y z c i

C UJ E U S Z

Dr. Beckmann Środek czyszcząco pielęgnujący do pralek

Czyści, pielęgnuje i chroni, nawet w niewidocznych miejscach, dla dłuższego życia pralki.

doświadczeń korzysta również polska firma Avionic założona w Górkach Wielkich przez pasjonatów lotnictwa Bolesława Kawika i Leszka Matuszka. Najbardziej utytułowany polski szybownik zaangażował się w rozwój budowanych tam szybowców: Diany 2 w klasie 15-metrowej i Diany 3 w klasie 18-metrowej. Diany, dzięki Kawie i kolegom z reprezentacji, mogą się pochwalić kilkunastoma tytułami mistrzowskimi. „Po prostu chcę, żeby polskie szybowce były najlepsze na świecie. Wkrótce powstaną ich ulepszone wersje.

Oczywiście będę na nich startował” – zapowiada pilot.

W ostatnich miesiącach Kawa zaangażował się w zorganizowanie Szybowcowego Pucharu Tatr.

Zawody będą odbywały się od 2 do 10 maja w Nowym Targu. „Zaprosiłem pilotów z różnych krajów na »szybowcowe zbójowanie po Tatrach«.

Bez względu na pogodę zapowiada się wspaniała zabawa. Szybownicy polecą nad Tatrami i Bieszczadami. Będzie to święto dla miłośników szybownictwa, bo ostatnie takie zmagania w Nowym Targu odbywały się 20 lat temu”.

Niewiele osób wie, że Kawa mógł też pilotować samoloty pasażerskie. Wiele lat temu odbył szkolenia i uzyskał licencję pilota. Tymczasem korzysta z nich tylko jako pasażer: „Patrzę na to, co dzieje się za oknem, i wszystko mnie fascynuje.

Oceniam okiem szybownika chmury, zjawiska pogodowe i teren, nad którym lecimy. Zachęcam wszystkich do takich obserwacji, a wtedy każdy lot stanie się interesujący i przyjemny”.

Sebastian Kawa

see pilots deriving satisfaction from flying and I want the sport to develop”, he stresses. The Polish company “Avionic”, founded in Górki Wielkie by aviation enthusiasts Bolesław Kawik and Leszek Matuszek, also benefits from his experience. Poland’s most titled Polish glider pilot has been involved in developing locally built gliders, viz. the Diana 2 in the 15-metre class and the Diana 3 in the 18–metre class. The two Diana’s, thanks to Kawa and his teammates can boast a dozen championship titles. “I just want Polish machines to be the best in the world. Their improved versions are coming out soon. And I’m obviously going to fly them in competitions myself”, he says.

In recent months, Sebastian Kawa has been involved in organising the “Szybowcowy Puchar Tatr” [Tatra Gliding Cup – ed.]. The event will held in Nowy Targ on 2-10 May. “I’ve invited pilots from various countries to participate.

We’re going to have lots of fun – no matter what the weather’s like. We’ll be flying over the Tatra and Bieszczady Mountains. This is going to be a feast for gliding lovers, as the last such event was held 20 years ago.”

Few people know that Sebastian Kawa can also pilot passenger planes. Years ago, he completed a training course and got his licence. He recalls that it was not the best time to find work, as many airlines in Poland were closing down. Still, he loves flying as a passenger.

“I look at what’s going on outside and it fascinates me.

I look at the clouds, the weather, and the terrain through the eyes of a glider pilot. There is always something happening in the sky. I’d like to encourage everyone to do the same, as it would make every flight an interesting and pleasant experience.”

Najdłuższy lot Sebastiana Kawy za sterami szybowca trwał aż 14 godz. i 30 min.

W innym pobił rekord długości – ponad 2 tys. km. Sławę przyniosły mu przeloty nad Andami, Alpami Południowymi, górami Kaukazu i Himalajami.

Kawa's longest glider flight lasted 14 hours and 30 minutes. During another flight, he broke the world distance record – more than 2,000 kilometres.

84

© A R C H I W U M S E B A S T I A N K AW Y ( 6 ) , A G E N C JA G A Z E TA ( 2 )

LIFE STORY

dr Victor Derhartunian

Perfekcyjny wzrok w kilka sekund Jesteśmy ekspertami indywidualnej korekcji wzroku, przede wszystkim w innowacyjnej korekcji starczowzroczności – tłumaczy światowej sławy chirurg, dr Victor Derhartunian, właściciel klinik EyeLaser w Wiedniu i Zurychu. Nowo otwarta klinika SwissLaser to kolejne tego typu miejsce, tym razem dla pacjentów w Polsce.

Ze względu na możliwości zakresu korygowanych wad oraz jakość widzenia po zabiegu, Femto-Lasik to bardzo precyzyjna metoda chirurgii refrakcyjnej dostępna na rynku. – Jesteśmy ekspertami indywidualnej korekcji wzroku tzn. korygujemy nie tylko dioptrie, ale także, na podstawie obrazu rogówki, wszelkie nieregularności. – tłumaczy dr Victor Derhartunian. Zaledwie kilka godzin po zabiegu pacjent widzi lepiej (ostrość i jakość widzenia) niż przed zabiegiem w okularach lub soczewkach kontaktowych. – Dzięki zastosowaniu profilów nowej generacji jesteśmy też ekspertami w korekcji starczowzroczności – dodaje dr Derhartunian.

Laserowa korekcja wzroku należy do najbezpieczniejszych zabiegów w medycynie. Zabieg jest bardziej bezpieczny niż noszenie soczewek kontaktowych.

Zabieg laserem trwa kilka sekund i jest bezbolesny.

Jest możliwy dzięki technologii (SwissLaser to centrum referencyjne niemieckiego producenta Schwind-Eye-Tech-Solutions) oraz wiedzy kadry lekarskiej zdobywanej przez wiele lat na elitarnych uniwersytetach i prywatnych klinikach w Szwajcarii i w Niemczech.

Specjaliści ze SwissLaser należą do międzynarodowej czołówki z dziedziny chirurgii refrakcyjnej. Wśród nich jest wybitny chirurg z międzynarodowym doświadczeniem – dr Victor Derhartunian, który od 2012 r. z sukcesem prowadzi kliniki: EyeLaser w Zurychu, Wiedniu, i w Warszawie. Obie placówki uchodzą za wiodące i godne polecenia w opiniach Pacjentów, a wszystko dzięki wykorzystaniu nowych technologii i zastosowaniu wysokich standardów w pracy z Pacjentami. Międzynarodowe doświadczenie, nowoczesne urządzenia i wysoka jakość teraz dostępna jest także w Polsce – w klinice SwissLaser w Warszawie!

Szwajcarska jakość w Polsce Swiss quality in Poland

Główny chirurg SwissLaser

Perfect vision in a few seconds „We are experts in customized laser vision correction, and our particular focus is innovative correction of presbyopia”, explains experienced surgeon Dr Victor Derhartunian, owner of the EyeLaser clinics in Vienna and Zürich. The newly opened SwissLaser clinic is a similar centre addressed to patients in Poland.

Due to the range of laser vision correction possibilities and the quality of the vision following the procedure, Femto-Lasik is a very precise method of refractive eye surgery available on the market. „We are experts in personalised vision correction, i.e. we do not correct only diopters but also corneal irregularities, based on the image of the cornea”, explains Dr Derhartunian. The patient sees better a few hours after the procedure (in terms of sharpness and quality of vision) than he or she did beforehand with eyeglasses or contact lenses. „By using new generation profiles, we have become experts in innovative presbyopia correction”, Dr Derhartunian adds.

Laser vision correction is one of the safest medical procedures.

The treatment is safer than wearing contact lenses. A laser procedure takes a few seconds to complete and is painless. It relies on innovative technology (SwissLaser is a reference centre of the German manufacturer SchwindEye-Tech-Solutions) and the expertise of the doctors who work there.

This expertise has been acquired over many years of working at elite universities and private clinics in Switzerland and Germany.

Experts from the SwissLaser clinic are among the world’s best refractive surgery specialists. One such expert is Dr Victor Derhartunian, an outstanding surgeon with international experience. Dr Derhartunian has been successfully running EyeLaser clinics in Vienna and Zürich since 2012 and now in Warsaw. These are some of the top refractive clinics in Europe. They use the most advanced and new technologies and adhere to high standards of patient care. And this international experience, stateof-the-art equipment, and high quality are now available in Poland too – at the SwissLaser clinic in Warsaw.

Licencja nr. 201303796 od 19.05.2017

+380 730 733 133; +380 672 990 708 +48 605 824 918 mgroupdev@gmail.com www.mgroup.world

«CAPITAL TOWERS» Rzeszów

POLSKA «LINE HOUSE» Rzeszów

4 000 m² części usługowej 63 000m² części mieszkalnej 1300 miejsc parkingowych

Projekt «Line House» to kompleks mieszkalny z parkingiem podziemnym zlokalizowany w spokojnej i malowniczej części miasta - Osiedle Błogosławionej Karoliny. «Line House» będzie znajdować się nieopodal zielonych terenów. Bezpośrednie połączenie z centrum miasta, szybki dostęp do autostrady.

Międzynarodowa Firma M GROUP DEVELOPMENT Rzeszów • Warszawa • Kraków • Bratysława • Zakopane • Iwano-Frankiwsk Zhytomyr • Równe • Jaremcze • Kijów • Winnica OSIEDLE DOMÓW JEDNORODZINNYCH «KIJÓW» Kijów

UKRAINA APART – HOTEL «JAREMCZE» Jaremcze

«DREAM TOWN» «DREAM TOWN» Iwano-Frankiwsk Iwano-Frankiwsk

«PREZYDENT HALL» Zhytomyr

310 000 m² części usługowej 820 000 m² części mieszkalnej 16 000 miejsc parkingowych

TRENDS

Good Food

KUCHNIA PRZYSZŁOŚCI THE CUISINE OF THE FUTURE

©CREDITS

tekst | by MAGDALENA RUDZKA

88

G PL

Dania kuchni molekularnej to prawdziwy spektakl kolorów, faktur i kształtów.

Molecular gastronomy is a real spectacle of colour, texture and shape.

Świat kulinarny nie ustaje w poszukiwaniach nowych smaków i idei. Co zatem czeka nas w restauracjach przyszłości?

The culinary world is unceasing in its search for new tastes and ideas.

What does the cuisine of the future hold in store?

ENG

Globalny rynek kulinarny podlega modom i naukowym odkryciom tak samo jak każda inna dziedzina życia. Dekadę temu triumfowała kuchnia molekularna wykorzystująca wiedzę o składnikach, stanach skupienia, metodach obróbki termicznej. Szefowie kuchni tacy jak Ferran Adrià, Heston Blumenthal czy Grant Achatz stali się światowymi gwiazdami, a goście ich restauracji zajadali się potrawami przygotowanymi z użyciem ciekłego azotu, parownika czy gotowania próżniowego. Kuchnia molekularna to pogoń za ekstrakcją czystego smaku i przedstawieniem go w zaskakującej formie. Jedzenie przestaje być zatem tylko posiłkiem, staje się doświadczeniem kulinarnym z elementem niespodzianki, gdzie smak, zapach, tekstura i wygląd mają tworzyć spójną całość. Świat zachwycił się kuchnią molekularną na długo, zajęła ona też należne sobie miejsce w historii sztuki kulinarnej, jednak – jak to z modami bywa – przestała już być nowością.

Trudno o osoby bardziej twórcze niż szefowie kuchni – więc świat kulinarny nigdy nie zasypia, cały czas pędzi w poszukiwaniu nowych smaków, produktów i idei. Trudno prognozować, co nas czeka w restauracjach przyszłości, ale trendy widać wyraźnie. Oto niektóre z nich.

The global culinary market is influenced by fashions, trends and scientific discoveries – just like any other area of life. Molecular cuisine, which uses scientific knowledge about ingredients, states of matter, and methods of heat treating processes, ruled a decade ago. Such chefs as Ferran Adria, Heston Blumenthal and Grant Achatz became internationally recognized celebrities and served their delighted guests dishes prepared with the use of liquid nitrogen, a steamer, or vacuum cooking. Molecular gastronomy is all about pursuing pure taste and presenting it in inventive ways.

Food is no longer just fuel; it is made into a culinary experience with elements of surprise; one where taste, smell, texture and presentation form a coherent whole. The world was captivated by molecular cuisine for quite some time. It has been given its due recognition in the history of culinary arts.

However, as it is often the case with fashions, once it stopped being a novelty, it lost its appeal. Yet, the culinary world never sleeps. It is constantly on the lookout for new tastes, products and ideas. You would be hard put to find anyone more creative than a chef, and although it is tough to predict what awaits us in the restaurant of the future, the trends can be clearly seen. Here are some of them.

LOKALNOŚĆ

LOCAL FOOD

Do sztuki kulinarnej przenika koncepcja „terroir” przejęta przez szefów kuchni ze świata wina. Terroir to siedlisko – zestaw czynników odpowiedzialny za smak danego produktu. Czynnikiem może być gleba, klimat, ekosystem, sposób produkcji, przechowywanie. To wszystko składa się na unikalność lokalnego smaku. Zamiast dążenia do kuchni fusion (łączenia różnych tradycji kulinarnych), górę bierze szacunek dla danego miejsca i kulinarnej wiedzy przodków. René Redzepi, szef kopenhaskiej restauracji Noma, trzykrotnie uznawanej za najlepszą na świecie, jest w tej kwestii ultraortodoksyjny. W Nomie nie używa się nawet oliwy, a wyłącznie składniki lokalnie dostępne. Menu zmienia się zależnie od pory roku, ale zawsze jest w ścisłym związku z sezonem wegetacyjnym. W tej chwili podzielone jest na trzy

The term “terroir”, borrowed from winemaking, has entered the culinary lexicon. Terroir is the set of environmental factors, such as soil, climate, ecosystem, production methods and storage, responsible for the taste of a product. They all contribute to the taste and its distinctiveness. Terroir cuisine is a manifestation of respect for a given place and the culinary knowledge of those who have worked it. It stands in contradistinction to fusion cuisine, which is a combination of different culinary traditions. Rene Redzepi, the head chef of the Noma restaurant in Copenhagen, which has been named the best restaurant in the world three times, is ultra-orthodox in this regard. Only locally available ingredients are used. Even olive oil is out. The menu changes with the seasons and is always closdependent on each vegetative period. Currently, it

89

TRENDS

sezonowe tematy: warzywa, las i dziczyzna, owoce morza. Z kolei Virgilio Martínez Véliz eksploruje bogactwo kulinarne Peru. Jego restauracja Central w Limie stała się centrum wiedzy o gatunkach roślin i zwierząt występujących w Peru. Véliz podkreśla, że jego nauczycielami są lokalni rolnicy. Bywa, że w Central używa roślin, które jeszcze nie zostały nazwane. Na rodzimym podwórku Maciej Nowicki, szef kuchni pałacu w Wilanowie, odtwarza i twórczo przetwarza rodzimą kuchnię staropolską. Szacunek dla lokalności to także docenienie ulicznego jedzenia – międzynarodowymi kulinarnymi gwiazdami stają się kucharze tacy jak Tajlandka Jay Fai, która prowadzi tylko stragan w Bangkoku, ale została wyróżniona w przewodniku Michelina.

PRZEMIANY MIĘSA Konsumpcja mięsa spada, a zwyczaje z nią związane zmieniają się dynamicznie w ostatnich latach. Jest coraz więcej fleksitarian, wegetarian i wegan. Według raportu „Top Trends of prepared foods” liczba tych ostatnich w USA wzrosła o 600 proc. w ciągu 3 lat. Odwrót lub ograniczenie potraw z użyciem mięsa widać też w restauracyjnej awangardzie. Najbardziej prestiżowy kulinarny przewodnik Michelin w 2019 r. polecał 14 stuprocentowo wegańskich restauracji. To nie wszystko, posiłek wegetariański lub wegański zjemy dziś w większości opisanych tam miejsc, również tych odznaczonych gwiazdkami. Rezygnacja z mięsa przestała być fanaberią, stała się codziennością kultury kulinarnej.

Dla tych rezygnujących z mięsa z powodów etycznych rozwiązaniem może być „czyste mięso” produkowane in vitro z komórek zwierzęcych w laboratoriach. To temat, który przestaje być science fiction.

Firmy opracowujące nowe technologie produkcji czystego mięsa powstają jak grzyby po deszczu i już szukają rynków zbytu. Mission Barns, Aleph Farms, Mosa Meat, Finless Foods, BlueNalu to tylko nie-

90

is divided into three seasonal themes: vegetables, forest and game, and seafood. Another chef, Virgilio Martínez Véliz explores the culinary diversity of Peru. His restaurant, the Central, in Lima, has become a repository of knowledge about local plant and animal species. Véliz stresses that his teachers are local farmers. He sometimes even uses plants that have not yet been formally named. And in Poland, Maciej Nowicki, the chef at the Wilanow Royal Palace restaurant, prepares his own creative variations of traditional Polish cuisine. Respect for local foods means appreciation for street food as well – cooks like Jay Fai, a Thai woman, who sells food from a stall in Bankok, are becoming international culinary stars. Jay Fai has even been mentioned in the Michelin Guide.

CHANGING MEAT EATING HABITS Meat eating habits have changed drastically in recent years. Less meat is being consumed, and the number of flexitarians, vegetarians and vegans is growing. According to the “Top Trends in Prepared Foods” report, the number of vegans in the USA increased by 600 percent in 2014-2017.

This is because there is greater awareness of the impact that meat production has on climate change and the conditions in which animals are bred. For these reasons, avant-garde restaurants are limiting the quantity of meat they serve. The Michelin Guide recommended 14 fully vegan restaurants in 2019. Moreover, most of the places mentioned in the Guide, and even some that have been awarded stars, serve vegetarian and/or vegan meals. Meatless dishes are no longer a passing fad, but a permanent element of culinary culture. For those who no longer eat meat for ethical reasons, “clean meat”, which is produced from animal cells in vitro, may be a option. This is no longer confined to the realm of science-fiction. Companies developing new ways to produce clean meat

Lewe zdj.: Jay Fai za swój autorski omlet z krabem otrzymała gwiazdkę w przewodniku Michelina.

Prawe i dolne zdj.: Virgilio Martínez Véliz i jego eksperymentalne dania z lokalnych peruwiańskich składników.

On the left: Jay Fai has received a Michelin star for her signature crabmeat omelette.

On the right and below: Virgilio Martinez Veliz and his experimental dish made using local Peruvian ingredients.

Good Food

Wino też podlega trendom. Obecnie boom przeżywają wina naturalne.

Wine is also subject to trends.

Natural wines are currently in demand. które z nich. Bardzo prawdopodobne, że jednym z pierwszych odbiorców takiego mięsa będą właśnie restauracje, m.in. ze względu na jego cenę, ograniczenie w ilości produkcji i efekt nowości. Według ostrożnych szacunków mięso z probówki ma szansę trafić na nasze stoły już w 2021 r. Japońska firma IntegriCulture właśnie na ten rok zapowiada dostawy laboratoryjnego foie gras do restauracji, a na 2023 – do sklepów.

WINA NATURALNE Wino też podlega trendom, pewne smaki stają się passé, inne zyskują na popularności. Obecnie boom przeżywają wina naturalne. To część większego kulinarnego procesu związanego z poszukiwaniem lokalności i autentyczności. Wina naturalne nie mają spójnej definicji – liczy się minimalizacja ludzkiej ingerencji i pozwolenie na działanie natury. Popularne określenie mówi, że „nic nie zostało dodane i nic nie zostało usunięte”. Idealne wino naturalne nie jest skrojonym pod konsumenta produktem, tylko elementem tradycji stworzonym przez drożdże z lokalnych owoców. W praktyce powstało wiele odmian tego trendu: wina ekologiczne (organic),

92

are sprouting up like mushrooms and are in the hunt for new markets. Mission Barns, Aleph Farms, Mosa Meat, Finless foods, and Blue Nalu are only a few of the names that spring to mind.

And restaurants are most likely to be their first customers, due to the price of such meat, the limitations on its production, and the novelty factor.

According to cautious estimates, test-tube meat could end up on our tables as soon as in 2021. The Japanese company IntegriCulture has announced that it will be selling its lab-made foie gras to restaurants this year, and to shops by 2023.

NATURAL WINES The world of food and the world of wine are inseparable; one could not exist without the other.

Wine is also subject to trends. Some flavours become passé, while others gain in popularity. Natural wines are currently in demand. This is part of a larger culinary process connected with the quest for authenticity and local vibes. Natural wines are difficult to define, but they are about minimizing human interference and letting nature do its job.

There is a popular saying that goes: “nothing added, nothing taken away”. An ideal natural wine is not a custom-made product, but an element of a local tradition, which is made using local yeast and local fruit. Many varieties have been created, e.g. ecological wine (organic), biodynamic-sustainable wine, and vegan wine. Winemakers are reverting to time-honoured production methods, e.g. fermenting white wine with the grape skins, known in Georgia for thousands of years. This is how orange wines are made. Sparkling wines are also represented here – e.g. Pet-Nats (pétillant-naturel), which are produced with a method that predates champagne.

FERMENTED FOOD Here in Eastern Europe, we find it amusing that the western world is only just discovering fer-

W Aleph Farms udało się stworzyć laboratoryjne mięso przypominające teksturą prawdziwe steki.

Aleph Farms has produced test-tube meat, whose texture closely resembles real steaks.

Wśród kuchni lokalnych modne stają się: filipińska, kazachska i uzbecka.

Filipino, kazachi and uzbek foods are becoming trendy among local cuisines.

Ferran Adria and his restaurant EL Bulli are the symbols of culinary creativity.

FERMENTOWANE JEDZENIE My, mieszkańcy Europy Wschodniej, z pewnym rozbawieniem obserwujemy, że świat zachodni odkrywa właśnie kiszonki. Do masowej świadomości przebijają się informacje o ich prozdrowotnych właściwościach i zbawiennym wpływie na zdrowie naszych przewodów pokarmowych. Co więcej, wszystko wskazuje na to, że nasze żołądki i mózgi współpracują ściślej, niż sądziliśmy, i dieta przekłada się bezpośrednio również na zdrowie psychiczne. Konsumentów przekonują też zaskakujące smaki, jakie można uzyskać, kisząc różne produkty.

Kimczi, kombucza, kefir, miso, kapusta kiszona zaczynają gościć nie tylko w codziennej diecie, ale i w trzygwiazdkowych restauracjach. Wspomniana już kopenhaska Noma posiada od niedawna własne laboratorium fermentacyjne i specjalne pomieszczenie z kontrolowaną temperaturą do kiszenia różnych produktów. Nasz rodzimy kulinarny wizjoner, Aleksander Baron, również słynie z zamiłowania do kiszenia wszystkiego, co się da (łącznie ze śmietaną i wołowiną), a jego Kiszonki i fermentacje stały się książkowym bestsellerem.

Czym jeszcze zaskoczy nas świat kulinarny w najbliższych latach? Otwartymi kuchniami w restauracjach? Kuchnią zero waste? Potrawami przygotowanym przez roboty? Dietami pudełkowymi z najlepszych lokali? Nowymi składnikami, jak olej z konopi? Prawdopodobnie wszystkim – kreatywność w kuchni nie ma granic.

94

mented foods. Their health-promoting properties and beneficial effects on our digestive tracks now are becoming widely known. What’s more, our stomachs and brains are more closely connected than we once thought and our metal health is heavily influenced by our diet. Consumers are also lured by the unusual flavours that can be achieved by fermenting different foods. Kimchi, kombucha, kefir, miso, and sauerkraut are not only present in standard fare, but also in three-star restaurants.

The Copenhagen Noma recently opened a fermentation laboratory and a special controlled temperature room where various products are fermented. Our national culinary visionary, Aleksander Baron, is also famous for his love for fermenting everything (including cream and beef) and his book, Pickling and Fermentation, has become a bestseller.

What will the culinary world surprise us with in the near future? Open kitchens in restaurants?

Zero waste cooking? Dishes prepared by robots?

Box catering from the finest restaurants? New ingredients, such as canopy oil? Most likely, all of the above – chefs’ creativity has no limits.

© B E W ( 3 ) , Z U M A P R E S S / F O RU M , E A S T N E W S , A D O B E S TO C K , I S TO C K P H OTO

Ferran Adria i jego restauracja EL Bulli to symbole kulinarnej kreatywności.

biodynamiczne, ze zrównoważonej produkcji (sustainable) czy wegańskie. Winiarze powracają do starych metod produkcji – np. do znanej od tysięcy lat w Gruzji fermentacji białych win wraz ze skórkami owoców. W ten sposób otrzymuje się tzw. wina pomarańczowe. Również wina musujące mają w tym ruchu swoich przedstawicieli – pét-naty (petillant naturel) produkowane metodą używaną jeszcze przed wynalezieniem szampana.

Traditional cuisine, always a new experience: Puławska 104 / 106

Polish modern taste: Noakowskiego 16

FIND AND BOOK THE BEST RESTAURANTS IN WARSAW WITH MOJSTOLIK

Authentic Italian food with local & seasonal products: Widok 9

Food sharing: Poznańska 16

Hottest spot in Warsaw: Plac Europejski 4A

Best meat-ing place in Warsaw: Kolejowa 47

Japanese specialties: Jagiellońska 22

Melting pot of tastes: Racławicka 99

It’s easy & it’s free find us on

mojstolik

TA K E A L O O K

STELLA MCCARTNEY

96

Trendy

CHANEL

ZIMA NA WYBIEGU WINTER ON THE CATWALK Ekoskóra, futra (oczywiście sztuczne), cętki i prążki. Słowem na wybiegach w tym sezonie królują zwierzęce motywy. Oto propozycje projektantów na pokazach ready-to-wear w Paryżu.

Imitation leather, fur (obviously artificial), spots and stripes. In brief, animal motifs reign on the catwalk this season. Here are designers' suggestions at ready-to-wear shows in Paris.

PACO RABANNE 97

TRENDS

Trendy

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

DEMEULEMEESTER

© S H U T T E R S T O C K , M . P.

LANVIN

ISABEL MARANT 98

REKLAMA

Untitled-20 1

13.01.2020 16:16

TRENDS

Beauty

OBUDŹ CIAŁO WAKE UP YOUR BODY tekst | by ANNA KONDRATOWICZ, wirtualnaklinika.pl

O ciało, podobnie jak o twarz, warto dbać przez cały rok. Tylko wtedy możesz liczyć na skuteczny i trwały efekt wymodelowania sylwetki i redukcji cellulitu.

Polecamy sprawdzone metody.

It is worth taking care of your body, and not just your face, all year round. Only then you can expect satisfactory and lasting effects of body shaping and cellulite reduction treatments.

Here are the proven methods we recommend.

GIMNASTYKA DLA SKÓRY Fitness for your skin LPG Alliance to najnowsza technologia znanego i lubianego zabiegu na ciało Endermologie LPG. Polega na mechanicznej, bezinwazyjnej stymulacji skóry specjalną głowicą, która pobudza metabolizm komórkowy. Efektem jest redukcja nawet opornej tkanki tłuszczowej, zmniejszenie obwodów, wygładzenie cellulitu i ujędrnienie skóry. Efekty widać już po jednym zabiegu! To prawdziwe „must do” w codziennej, świadomej pielęgnacji ciała.

LPG Alliance is the latest version of the popular body treatment, Endermologie LPG. The method uses mechanical, non-invasive skin stimulation via a special treatment head to boost cell metabolism. This results in reduction of the most stubborn fat tissue, body circumferences and cellulite, and improves skin elasticity. You can see positive results after the first treatment.

This is a “must-do” in conscious, everyday body care. więcej | more: alliancelpg.pl

DETOKS BRZUCHA Belly detox Najlepsze efekty przynosi połączenie zabiegów z dietą i ruchem oraz suplementacją, która wspiera detoks i ułatwia utratę wagi.

Polecamy naturalne suplementy D-LAB „Detoks brzucha” na bazie m.in. beżowej glinki, węgla roślinnego, probiotyków, kopru włoskiego.

A combination of dieting, physical exercise, and supplements to support detoxication and weight loss, delivers the best results. We recommend the completely natural D-LAB “Belly Detox” supplements. These are based on beige clay, vegetable carbon, probiotics, fennel, boldo, and rockweed. It improves the detoxication functions of the digestive system. więcej | more: dlabpolska.com

SZCZUPŁE I JĘDRNE Slim and firm – SlimLipo 3D to najbardziej komfortowa i skuteczna forma liposukcji. Polega na rozpuszczaniu tłuszczu przy użyciu sondy laserowej, która nakierowuje strumień lasera bezpośrednio na komórki tłuszczowe – mówi dr Marek Murawski, chirurg plastyk z Kliniki Elite Centrum Laseroterapii. Laser, rozpuszczając tkankę tłuszczową, jednocześnie obkurcza włókna kolagenowe, zapobiegając powstawaniu efektu obwisłej skóry. Po zabiegu rozpuszczony tłuszcz jest odsysany. Zabieg wymaga jedynie miejscowego znieczulenia. SlimLipo 3D można odchudzić brzuch, uda, ramiona, a także podbródek.

“SlimLipo 3D is the most comfortable end efficient liposuction method currently available. It uses a laser tube to dissolve fat. The tube allows the laser beam to reach fat cells”, says Dr Marek Murawski, a plastic surgeon from Elite Centrum Laseroterapii (Elite Laser Therapy Centre). Laser dissolves fat issue and shrinks collagen fibres, preventing loose skin. The dissolved fat is then sucked out. Only a local anaesthetic is required. Thanks to SlimLipo 3D you can slim down your belly, thighs, shoulders, and even your chin. gdzie | where: Klinika Elite więcej | more: elite.waw.pl

PROGRAM: PIĘKNE CIAŁO “The beautiful body” programme Na rynku jest wiele zabiegów na ciało, dlatego zawsze dobrze jest zdać się na pomoc specjalisty w wyborze najlepszych dla ciebie. Szukaj miejsc, które mają do zaoferowania wiele różnych metod, takich jak warszawska Ambasada Urody. Znajdziesz tutaj zarówno zabiegi znane i sprawdzone od lat, jak i światowe nowości, w tym ostatni hit – zabieg Onda, który wykorzystuje technologię Coolwaves do niezwykle efektywnej redukcji tkanki tłuszczowej i cellulitu. Są też specjalne programy dla młodych mam, które pragną odzyskać dawną sylwetkę.

There are lots of body treatments on the market, that is why it’s better to leave them in the hands of a specialist who can choose the best option for you. It’s best to look for places that have a wide range of therapies, e.g Ambasada Urody in Warsaw. You can find proven treatments of longstanding popularity, as well as brand-new innovations, including the fashionable new Onda treatment, which uses Coolwaves technology to effectively reduce fat tissue and cellulite. There are also special programmes for new mothers who want to regain their pre-pregnancy figure. więcej | more: ambasadaurody.pl

100

PROMOCJA

Bezbolesna epilacja laserowa – pozbądź się owłosienia na zawsze Gładka skóra bez owłosienia to marzenie wielu kobiet. Jednakże do tej pory laserowe usuwanie owłosienia albo kojarzyło się z bólem, albo efekt nie był trwały. Jednakże w Ambasadzie Urody w Warszawie mamy rozwiązanie obu tych problemów - zabiegi bezbolesnej epilacji najnowocześniejszym laserem diodowym. Pozwalają one na trwałe usunięcie zbędnego owłosienia na zawsze i bez bólu.

Jak działa zabieg bezbolesnej epilacji?

Czy wiesz, że…

W Ambasadzie Urody w Warszawie dysponujemy najnowocześniejszym laserem diodowym Mediostar Next Pro, którego energia omija warstwy skóry i kumuluje się w mieszkach włosowych. Uszkodzenie mieszków włosowych zatrzymuje procesy odrastania włosów. Ominięcie skóry natomiast sprawia, że zabieg jest bezbolesny i bezpieczny, ponieważ zniwelowane jest ryzyko poparzeń.

Innowacyjny sposób prowadzenie głowicy w sposób ciągły sprawia, że zabieg jest krótszy i bardziej komfortowy.

Laser ten wykorzystuje aż 3 oryginalne patenty, które zwiększają jego skuteczność i bezpieczeństwo.

„Z zabiegów epilacji laserowej w Ambasadzie Urody korzystam już od dłuższego czasu i jestem zachwycona zarówno samym zabiegiem ( jest prawdziwie bezbolesny!), jak i efektem, który widać. Teraz wiem, że mogę się cieszyć gładką skórą na zawsze. Z czystym sumieniem mogę każdemu polecić ten zabieg i tą klinikę. ”

...zima to idealny czas, aby rozpocząć serię zabiegów epilacji? Dzięki temu już latem będziesz cieszyć się brakiem owłosienia tam, gdzie go nie potrzebujesz.

Jakie są zalety epilacji laserowej w Ambasadzie Urody w Warszawie?

■ ■ ■ ■ ■ ■

zabieg wykonywany jest przez doświadczonych specjalistów, używany jest tylko oryginalny, certyfikowany laser diodowy, seria zabiegów daje trwały efekt, zabiegi można wykonywać na każdym obszarze ciała, jest to zabieg wyjątkowo szybki (epilacja całych nóg trwa tylko 15 minut!), jest bezpieczny także przy ciemniejszej karnacji.

Sylwia Madeńska, choreograf/tancerka

AMBASADA URODY to znana sieć warszawskich klinik, w których od ponad 15 lat zespół najlepszych

specjalistów dba o swoich Klientów pomagając im zachować młody wygląd oraz zgrabną sylwetkę na lata. Łącząc najwyższej jakości produkty kosmetyczne, medyczne oraz najnowsze i najbardziej innowacyjne urządzenia z sukcesem wprowadza najskuteczniejsze programy pielęgnacyjne, które pozwalają każdemu Klientowi osiągnąć wymarzony efekt.

AMBASADA URODY MEDICAL SPA ul. Hlonda 2, Warszawa-Wilanów

AMBASADA URODY DAY SPA ul. Wilcza 9a, Warszawa-Śródmieście www.ambasadaurody.pl

AMBASADA URODY WELLNESS SPA ul. Klimczaka 1, Artisclub, Warszawa-Wilanów

TRENDS

Beauty

EKSPRESOWE ODMŁODZENIE EXPRESS REJUVENATION tekst | by ANNA KONDRATOWICZ, wirtualnaklinika.pl

Jak szybko przywrócić skórze młodość i promienny blask? Polecamy hity z gabinetów, dzięki którym błyskawicznie zobaczysz poprawę wyglądu skóry.

How to restore youth and radiance to your skin quickly? We recommend these popular beauty salon treatments that will make your skin look better immediately.

MŁODOŚĆ W KREMIE Youth in cream Krem w ampułce Yonelle (10 ml, 389 zł) wykorzystuje technologię precyzyjnego mikronakłuwania za pomocą mezoigieł w kremie, tj. mikroskopijnych igiełek mineralnych zanurzonych w aktywnej bazie kosmetyku.

Efekt? W ciągu 16-dniowej terapii skóra staje się młodsza.

The cream in the Yonelle ampoule (10 ml, 389 PLN) uses precise micro-puncturing with microscopic mineral needles immersed in the active base of the cosmetic. The result? The skin becomes younger within 16 days. więcej | more: yonelle.pl

GENEO Zabieg wykorzystujący połączenie oxybrazji dotleniającej, fal radiowych i ultradźwięków. Do wyboru kilka procedur dobieranych do potrzeb skóry, np. tłustej, szarej i matowej z objawami starzenia się.

W trakcie zabiegu w skórę są wtłaczane roślinne substancje aktywne, które szybko rewitalizują i rozświetlają skórę.

PROSTROLANE NATURAL-B Prostrolane natural-B Podanie w skórę koktajlu na bazie peptydów i kwasu hialuronowego wygładza zmarszczki, poprawia strukturę skóry, intensywnie ją rewitalizuje i nawilża, opóźnia jej starzenie się. Dzięki zastosowaniu technologii powolnego uwalniania składników aktywnych preparat działa jeszcze dwa tygodnie po podaniu, zapewniając niezwykle naturalny efekt odmłodzenia.

This cocktail based on peptides and hyaluronic acid reduces wrinkles, revitalise and moisturises your skin, and improves its texture. It also visibly diminishes the signs of ageing. Thanks to slow substance release, the product will still work two weeks after being injected, delivering the most natural anti-ageing results. więcej | more: antiaging.com.pl

This treatment uses a combination of oxygenating oxybrasion, radio waves and ultrasound. You can choose from several procedures tailored to the needs of your skin, e.g. oily, grey or dull with signs of ageing. During the treatment, active vegetable substances are injected into the skin to quickly revitalise and brighten it. gdzie | where: Anclara Health & Aesthetics więcej | more: anclara.pl

CACI Caci synergy to terapia doceniana od niemal 20 lat przez gwiazdy na całym świecie. Technologia łączy działanie mikroprądów i światła LED – zabieg jest przyjemnym treningiem dla mięśni twarzy. Seria zabiegowa przywraca ich prawidłowe napięcie oraz daje energię, nawilżenie i blask skórze. Zabieg można łączyć z innymi procedurami medycyny estetycznej. Efektem jest niezwykle naturalny, wypoczęty wygląd twarzy, co wpisuje się w filozofię zdrowego spojrzenia na piękno dr Ewy Rybickiej, która wykonuje ten zabieg.

This therapy has been a favourite with celebrities around the world for almost 20 years. The technology combines microcurrents and LED light, and the treatment is a pleasant workout for your facial muscles. A series of treatments will restore proper muscle tension and energise and hydrate your skin, and make it glow. CACI synergy can be combined with other aesthetic medicine procedures. The result is an extremely natural, relaxed facial appearance. This is all part of Dr. Ewa Rybicks’s philosophy of having a healthy outlook on beauty. gdzie | where: Estetica Nova Dr Ewa Rybicka więcej | more: esteticanova.com.pl

102

PROMOCJA

P OZ N A J N A J L E P S Z E H OT E L E

SPA

Już po raz piąty dwutygodnik „Gala” nagrodził najlepsze miejsca beauty z całej Polski.

W tegorocznej edycji plebiscytu czytelnicy „Gali” i profesjonalne jury wyróżnili swoje ulubione miejsca w 5 kategoriach, w tym w kategorii hotele SPA. Poznajmy laureatów Gala Beauty Stars 2019 – miejsca wyjątkowe, gdzie czas na chwilę się zatrzymuje, wracają siły i radość życia.

Andrzej Chmielewski, CEO Nova Group Co roku na mapie Polski pojawiają się nowe inwestycje hotelarskie. Dzięki plebiscytowi Gala Beauty Stars klienci dostają wiarygodną informację, które miejsca w Polsce warte są odwiedzenia i gdzie mogą liczyć na najwyższą jakość.

Tegoroczni nagrodzeni to dowód na to, że gdy o inwestycji hotelowej myśli się długoterminowo i strategicznie, zarządzanie nią będzie ukoronowane sukcesem. Dobrze zaprojektowana i zarządzana strefa SPA może być jednym z największych atutów hotelu.

Goście bowiem chcą wracać właśnie do tego konkretnego wybranego hotelu ze względu na doskonale przygotowaną przestrzeń, służącą wypoczynkowi. W zabieganym świecie, w którym ilość obowiązków systematycznie zwiększa się, znaczenie efektywnego relaksu, w komfortowych warunkach, także będzie rosnąć.

Profesjonalnie zaprojektowana i zrealizowana przestrzeń SPA pozwala skutecznie oderwać się od codzienności, zregenerować ciało i umysł.

Gwiazda Morza Resort SPA & Sport

2019

Nabe Spa w Nosalowy Dwór Resort&SPA

GWIAZDA MORZA RESORT SPA & SPORT to miejsce stworzone do aktywnego wypoczynku i błogiego relaksu w kontakcie z naturą, blisko pachnącego iglastego lasu oraz szumu morskich fal. Na gości czekają: nowoczesna strefa wellness, saunarium, siłownia, 16-metrowa ścianka wspinaczkowa oraz dwupoziomowy Instytut SPA. Profesjonalna kadra, bogactwo składników aktywnych, zawartych w kosmetykach marki Kurland, Skeyndor i Arosha, oraz wyjątkowa przestrzeń SPA są do dyspozycji gości, w tym kobiet w ciąży czy dzieci. Z myślą o osobach uprawiających sport przygotowano profesjonalny program zabiegów terapeutycznych, niwelujących urazy i kontuzje. Odzyskaj siły witalne i poczuj przypływ dobrej energii.

UROCZYSKO SIEDMIU STAWÓW LUXURY HOTEL, renesansowy zamek, w którym znajduje się luksusowy hotel ze SPA, jest położony wśród dolnośląskich pól i lasów. W takim krajobrazie odnajdziemy wspaniale odnowioną XVI-wieczną bryłę zamku z nowoczesną, komfortową aranżacją wnętrz na najwyższym poziomie.

Uroczysko Siedmiu Stawów Luxury Hotel

Wyjątkowy jest tu mariaż unikatowej na skalę europejską renesansowej architektury i nowoczesnych wnętrz, urządzonych z wielkim smakiem. Hotel posiada rozbudowaną ofertę wypoczynku dla wymagających gości.

We wnętrzach zamku znajduje się pierwsze w Polsce SPA by L’Occitane. Do dyspozycji gości są: gabinety zabiegowe, sauny, studio masażu, przestrzeń wypoczynkowa z tarasem widokowym oraz nowoczesny przeszklony basen.

NABE SPA w Nosalowy Dwór Resort&SPA, zainspirowane energią żywiołów tatrzańskiej przyrody, tworzy unikatowe rytuały na ciało.

Autorskie zabiegi i naturalne aromaty decydują o niezwykłości doznań. To miejsce, w którym doświadczysz połączenia pielęgnacji i kojącego dotyku dłoni, w zupełnie nowym wymiarze.

Do dyspozycji gości jest dostępny pokój VIP, stworzony do kameralnych spotkań w gronie najbliższych. Sauna parowa, wanny przeznaczone do aromatycznych kąpieli, luksusowa strefa wypoczynku i wyjątkowa aranżacja miejsca tworzą prawdziwą enklawę relaksu i pielęgnacji.

Zgłoszenia do konkursu Gala Beauty Stars 2020 pod adresem: gbs.gala.pl

Good Address

LUKSUSOWO W ZAKOPANEM

W WAZONACH CIĘTE KWIATY

Luxury in Zakopane

Flowers in vases

Bachleda Resort to pięciogwiazdkowa Rezydencja oraz Hotel w Zakopanem.

Zachwyca klimatycznym wystrojem czerpiącym z regionalnego wzornictwa i lokalnego folkloru. Wnętrza obiektu są zaprojektowane zgodnie z najnowszymi trendami w designie, dlatego są funkcjonalne, luksusowe, ale też przytulne.

...na stołach haftowane obrusy, dyskretne światło i muzyka płynąca z pianina.

Tak wita nas Restauracja Polska Różana.

Zarówno w kwestii wystroju, jak i kuchni spotykamy się tu z tradycją w lekkim wydaniu. W karcie dań znajdziemy przekąski, ryby i mięsiwa oraz codziennie wypiekane ciasta i ciasteczka.

Bachleda Resort is a five-star Residence and Hotel in Zakopane. It amazes with its climatic interior, drawing from regional design and local folklore. The interior is designed in accordance with the latest trends, which is why it is functional, luxurious and cosy at the same time.

... embroidered tablecloths on the tables, discreet light and piano music. This is how the restuarant - Polska Różana - welcomes us. Here, both in terms of decor and cuisine, we encounter a lightweight tradition.

The menu includes snacks, green salads, fish and meat as well as daily baked cakes and cookies.

więcej | more: bachledaresort.pl

więcej | more: restauracjarozana.com.pl

ZAMIESZKAJ NAJPIĘKNIEJ Live in the most beautiful place Eksperci rynku nieruchomości premium z High Level Sales & Marketing zapraszają na spotkania w najpiękniejszych wnętrzach w Polsce. Wyjątkowa kolekcja domów i apartamentów na sprzedaż jest dostępna na hlsm.pl.

Premium real estate market experts from High Level Sales & Marketing invite you to meetings in the most beautiful interiors in Poland. A unique collection of houses and apartments for sale is available at hlsm.pl. więcej | more: hlsm.pl

104

© M . P.

PRESTIGE ZONE

TRENDS

TRENDS

Good Address

PEWNOŚĆ I BEZPIECZEŃSTWO Security and safety Znajdź chwilę dla siebie i zajrzyj do przytulnej Kliniki Anclara Health &Aesthetics w samym centrum warszawskiego Mokotowa. Oferta kliniki obejmuje: dermatologię, medycynę estetyczną i regeneracyjną, ginekologię i urologię estetyczną oraz kosmetologię.

Find a moment for yourself and look into the cosy Anclara Health & Aesthetics Clinic in the very center of Warsaw's Mokotów district. The clinic offers treatments in dermatology, aesthetic and regenerational medicine, aesthetic gyneacology and urology, and cosmetology.

JAK W CHMURACH In the clouds Ostatnie trzy piętra budynku Olivia Star w Gdańsku to nowo powstała, ogólnodostępna przestrzeń ze strefą rozrywki, ofertą gastronomiczną (Pizza & Tapas Bar, Arco by Paco Pérez oraz Treinta y Tres) i kulturową oraz przestrzeń konferencyjnobankietowa (na 400 gości).

The last three floors of the Olivia Star building in Gdańsk are a newly created, public space with an entertainment zone, a gastronomic offer (Pizza & Tapas Bar, Arco by Paco Pérez and Treinta y tres) and a cultural one, as well as a conference and banquet space (for 400 guests). więcej | more: oliviastar.pl

JESZCZE BIELSZY UŚMIECH Whiter smile

DLA KONESERÓW For connoisseurs W Salonach Optycznych Andy&Mag można znaleźć marki często dostępne wyłącznie tu, m.in. Linda Farrow oraz Sama Eyewear. Koneserzy nieszablonowych kształtów znajdą tu belgijską markę Theo Eyewear.

106

Smiling Bar to innowacyjny sposób kosmetycznego wybielania zębów. Ta popularna w Europie metoda pochodzi z USA, gdzie podbiła serca gwiazd Hollywood. Zabieg trwa tylko 45 min i można go wykonać w warszawskim salonie przy Wilczej 66/68.

In Andy & Mag Optical Salons you can find brands often exclusively available here, e.g. Linda Farrow and Sama Eyewear. Connoisseurs of unconventional shapes will find here the Belgian brand Theo Eyewear.

Smiling Bar is an innovative way of cosmetic teeth whitening. This method popular in Europe comes from the USA, where it won the hearts of Hollywood stars.

The procedure lasts only 45 minutes and can be performed in the Warsaw salon at Wilcza 66/68.

więcej | more: andyandmag.pl

więcej | more: smiling-bar.pl

© M . P.

PRESTIGE ZONE

więcej | more: anclara.pl

LOT SKY BAR

LOT SKY BAR

108

WYDARZENIA

LOT NEWS

112

SIATKA POŁĄCZEŃ ROUTE NETWORK

114

FLOTA

FLEET 116 BAGAŻ

BAGAGGE 118 ROZRYWKA POKŁADOWA IN-FLIGHT ENTERTAINMENT

122

Bądź naszym Gościem Be our Guest

<8h

<8h

<8h

>8h

h8>

h8>

hh88 <<

<8h <8h

>8h

>8h

<8h

<8h

>8h >8h

>8h

>8h

>8h

>8h

>8h

>8h

>8h

>8h

>8h

>8h

<8h <8h

>8h

>8h

<8h

>8h

>8h

>8h

>8h

>8h

<8h <8h

>8h

>8h

LOT news WYDARZENIA

LOT-EM DO WASZYNGTONU! FLY LOT TO WASHINGTON D.C.! tekst | by JAKUB PIOTR PANEK

Już 2 czerwca 2020 r. LOT zainauguruje bezpośrednie połączenie z polskiej stolicy do Waszyngtonu [IAD].

Będzie to 10. połączenie polskiego przewoźnika łączące Polskę ze Stanami Zjednoczonymi.

LOT will be operating direct flights from Warsaw to Washington [IAD] as of 2 June 2020.

This will be the Polish carrier’s 10th route.

PL

Lot, w trakcie którego Dreamlinery LOT-u pokonają ponad 7 tys. km, potrwa nieco ponad 9 godzin. Będzie to najszybszy sposób na podróż z Polski i całego regionu Europy Środkowo-Wschodniej do Waszyngtonu. Połączenia na tej trasie będą realizowane od 2 czerwca 2020 r. trzy razy w tygodniu według rozkładu: LO39 WAW-IAD 16:50-20:30 we wtorki, piątki i niedziele LO40 IAD-WAW 22:25-13:25 (+1) we wtorki, piątki i niedziele

lot.com

Waszyngton to siedziba najważniejszych jednostek administracyjnych USA, ale także wielu największych firm na świecie. Ponadto to też atrakcyjny kierunek turystyczny. Wśród popularnych i licznie odwiedzanych miejsc są: Biały Dom, Kapitol z imponującą biblioteką i Sądem Najwyższym, jak i liczne muzea położone wzdłuż National Mall czy idealne na spacery akademickie Georgetown. Osoby posiadające wizę mogą dalej podróżować do USA na podstawie wizy B1/B2 do czasu jej wygaśnięcia. Podróżni, którzy nie mają jeszcze wizy, mogą teraz łatwo ubiegać się online o możliwość wjazdu do USA poprzez Elektroniczny System Autoryzacji Podróży (ESTA) pod adresem: esta.cbp.dhs.gov. Autoryzacja ESTA kosztuje 14 dol., jest ważna przez dwa lata, a proces jej uzyskania jest bardzo sprawny. W przypadku pozytywnej weryfikacji udzielana jest w ciągu maksymalnie 72 godz. Więcej informacji można znaleźć na stronie ambasady: pl.usembassy.gov.

112

ENG

The flight, operated by LOT Dreamliners, will cover more than 7 thousand kilometres in just over 9 hours. This will be the fastest way to get from Poland – and Central and Eastern Europe generally – to Washington. The flights will be operated 3 times a week as per the following schedule: LO39 WAW-IAD 16:50-20:30 on Tuesdays, Fridays and Sundays LO40 IAD-WAW 22:25-13:25 (+1) on Tuesdays, Fridays and Sundays Washington is not only home to the US government’s most important agencies, but also many of the world’s largest companies. Not only that, but it’s an attractive tourist destination. The city’s most popular and frequently visited places include the White House, the Capitol with its impressive library, the Supreme Court, and Georgetown, the academic district, ideal for leisurely walks, and the many magnificent museums along the National Mall.

If you hold a valid B1/B2 visa, then you can still travel to the US on this basis. If not, you can easily apply to enter the USA through the Electronic System for Travel Authorization (ESTA) at esta.cbp.dhs.gov.

The authorization costs 14 dollars and is valid for 2 years. The system is very efficient. If the verification is positive, the authorization is granted within 72 hours. More information can be found on the embassy website at pl.usembassy.gov.

WYDARZENIA

LOT: 10 MLN PASAŻERÓW I 120 POŁĄCZEŃ

LOT news

LOT: 10 MILLION PASSENGERS AND 120 CONNECTIONS tekst | by JAKUB PIOTR PANEK

LOT ma w swojej ofercie już ponad 120 połączeń na całym świecie.

W 2019 roku LOT przewiózł 10 mln pasażerów, o ponad milion więcej niż rok wcześniej i aż o 5,7 mln pasażerów więcej niż w 2015 r.

LOT has over 120 connections worldwide. The airline carried 10 million passengers last year - one million more than in 2018 and 5.7 million more than in 2015.

PL

Polskie Linie Lotnicze LOT mają już w ofercie 20 połączeń dalekodystansowych. Polski przewoźnik oferuje dziś rejsy z Warszawy: do Nowego Jorku [JFK/EWR], Chicago, Los Angeles, Miami, San Francisco [SFO od 5.08.2020 r.], Waszyngtonu [IAD od 2.06.2020 r.], Toronto, Tokio, Seulu, Pekinu [PEK/PKX], Singapuru, Delhi oraz do Kolombo. Ponadto z Krakowa do Chicago i Nowego Jorku [JFK od 3.05.2020 r.], z Rzeszowa do Nowego Jorku [EWR], z Budapesztu do Nowego Jorku [JFK] i Seulu.

Bilety są dostępne we wszystkich kanałach sprzedaży, m.in. na lot.com.

ENG

LOT has 20 long-haul connections in its offer.

Today, the airline offers flights from Warsaw to: New York [JFK/EWR], Chicago, Los Angeles, Miami, San Francisco [SFO from 5.08.2020], Washington [IAD from 2.06.2020], Toronto, Tokyo, Seoul, Beijing [PEK/PKX], Singapore, Delhi and Colombo; also, from Cracow to Chicago and New York [JFK from 3.05.2020], from Rzeszow to New York [EWR], as well as from Budapest to New York [JFK] and Seoul.

Tickets are available through all sales channels, including lot.com.

lot.com 113

SIATKA POŁĄCZEŃ Route network

Fort MacMurray Edmonton Saskatoon Vancouver

Calgary

Toronto Chicago Cleveland

Minneapolis

Portland

Los Angeles

Newark EWR New York JFK

Denver

Las Vegas

San Francisco

Quebec Montreal Halifax

Winnipeg

Washington

Dallas Atlanta

San Diego Phoenix

Orlando Houston Tampa

Miami

Varadero Cancun

Puerto Plata

połączenia regularne LOT-u z portu przesiadkowego w Warszawie | LOT schedule services from LOT Warsaw Hub

Punta Cana

połączenia regularne LOT-u z portu przesiadkowego w Budapeszcie | LOT schedule services from LOT Budapest Hub regularne połączenia regionalne LOT-u | LOT regional schedule services połączenia linii Nordica wykonywane we współpracy z LOT-em | Nordica services operated in cooperation with LOT połączenia czarterowe | charter flights połączenie code-share | code-share services kierunki code-share | code-share destination Mauritius San Francisco

Corfu

kierunki czarterowe | charter destination nowy kierunek | new destination kierunki sezonowe | seasonal services Trondheim

Aalesund

St Petersburg

Helsinki

TALLINN

Stockholm

Oslo

Gothenburg

Riga

Edinburgh

Moscow SVO Billund

Palanga

Hamburg

Amsterdam

London LHR

Hannover

Düsseldorf

Bydgoszcz

Szczecin

Stu gart

Lyon Geneva

Zurich

Munich

Salzburg Innsbruck

Lublin

Wroclaw

Luxembourg

Linz

Minsk

WARSAW

Poznan

Frankfurt Zielona Gora Katowice Nuremberg

Paris

Moscow DME

Vilnius

Gdansk

Berlin

Brussels

London LCY

Kaunas

Kaliningrad

Copenhagen

Prague

Ostrava

Kyiv IEV

Rzeszow

Lviv Kosice

Vienna Graz

Klagenfurt BUDAPEST Ljubljana Zagreb

Chisinau

Porto

Nice Madrid

lot.com

Lisbon

Barcelona

Rimini

Rijeka

Cluj-Napoca Varna

Belgrade Split Sarajevo Podgorica Zadar Mostar Dubrovnik Tirana

Bucharest Sofia

Istanbul

Skopje

Ankara Izmir

Corfu Athens

Chania

114

Zaporizhia

Odesa

Milan Venice

Kharkiv

Kyiv KBP

Cracow

Adana

Antalya Larnaca

Tromso

SIATKA POŁĄCZEŃ Route network

Yekaterinburg

WARSAW Cracow

Rzeszow

Kazan Samara

Nur-Sultan

Irkuck

Rostov-on-Don Krasnodar

Sapporo

Tbilisi

BUDAPEST

Beijing PEK

Yerevan Amman Cairo

Beijing PKX

Kuwait

Beirut Tel Aviv

Seoul

Ahmedabad

Bahrain Dubai

Mumbai Pune

Goa

Delhi

Fukuoka

Tokyo

Taipei

Kolkata

Hyderabad

Bengaluru Chennai Kochi

Sendai

Hanoi

Bangkok Phuket Ho Chi Minh

Colombo Mombasa

Singapore

Zanzibar

Perth

Brisbane Adelaide Melbourne

Sydney Canberra

Auckland Wellington Christchurch

Gällivare

Warszawa – Ostrawa od 30 marca 2020 Warsaw – Ostrava starting 30th March 2020

Arvidsjaur

Budapeszt – Bruksela od 30 marca 2020 Budapest – Brussels starting 30th March 2020 Budapeszt – Bukareszt od 30 marca 2020 Budapest – Bucharest starting 30th March 2020

TALLINN

Budapeszt – Sofia od 30 marca 2020 Budapest – Sofia starting 30th March 2020

Stockholm

Budapeszt – Stuttgart od 30 marca 2020 Budapest – Stuttgart starting 30th March 2020 Vilnius

Gdansk

Bydgoszcz Zielona Gora

London LCY

Brussels

Kraków – Nowy Jork (JFK) od 3 maja 2020 Cracow – New York (JFK) starting 3rd May 2020

Olsztyn WARSAW Lublin

Szczecin

Budapeszt – Belgrad od 27 maja 2020 Budapest – Belgrade starting 27th May 2020

Poznan

Wroclaw

Katowice

Budapeszt – Praga od 27 maja 2020 Budapest – Prague starting 27th May 2020

Cracow

Rzeszow

Warszawa – Waszyngton od 2 czerwca 2020 Warsaw – Washington starting 2nd June 2020 Warszawa – Chania od 6 czerwca 2020 Warsaw – Chania starting 6th June 2020

BUDAPEST Bucharest

Warszawa – Rimini od 6 czerwca 2020 Warsaw – Rimini starting 6th June 2020 Warszawa – Tirana od 6 czerwca 2020 Warsaw – Tirana starting 6th June 2020

Dubrovnik

lot.com

Budapeszt – Dubrownik od 7 czerwca 2020 Budapest – Dubrovnik starting 7th June 2020 Budapeszt – Warna od 7 czerwca 2020 Budapest – Varna starting 7th June 2020 Tel Aviv

Warszawa – Rijeka od 13 czerwca 2020 Warsaw – Rijeka starting 13th June 2020 Warszawa – San Francisco od 5 sierpnia 2020 Warsaw – San Francisco starting 5th August 2020

115

FLOTA Fleet

SAMOLOTY DALEKODYSTANSOWE Long-haul aircraft

Liczba I Number in fleet Długość I Length Rozpiętość I Wing span V przelotowa I Cruising speed Zasięg max I Range Liczba miejsc BC/PEC/EC I Capacity

Boeing 787-9 Dreamliner

Boeing 787-8 Dreamliner

7/9** 62,82 m 60,17 m 875 km/h 13 350 km 24/21/249

8 56,72 m 60,17 m 875 km/h 12 650 km 18/21/213

SAMOLOTY ŚREDNIO- I KRÓTKODYSTANSOWE Medium and short-haul aircraft

Liczba I Number in fleet Długość I Length Rozpiętość I Wing span V przelotowa I Cruising speed Zasięg max I Range Liczba miejsc I Capacity

Liczba I Number in fleet Długość I Length Rozpiętość I Wing span V przelotowa I Cruising speed Zasięg max I Range Liczba miejsc I Capacity

Boeing 737 MAX 8

Boeing 737-800

Boeing 737-700

Boeing 737-400

5/15 ** 39,52 m 35,92 m 839 km/h 5750 km 186

7 39,47 m 35,78 m 834 km/h 5435 km 189/186/168***

1 33,63 m 35,78 m 834 km/h 5550 km 144

1 36,40 m 28,90 m 795 km/h 3500 km 162

Embraer 195

Embraer 190

Embraer 175

Embraer 170

15 38,65 m 28,72 m 870 km/h 3990 km 118/114/112***

4 36,24 m 28,72 m 863 km/h 3461 km 106

12 **** 31,68 m 26,00 m 870 km/h 3300 km 82

6 29,90 m 26,00 m 870 km/h 3700 km 76

Bombardier DHC-8Q400 Liczba I Number in fleet Długość I Length Rozpiętość I Wing span V przelotowa I Cruising speed Zasięg max I Range Liczba miejsc I Capacity

12 32,83 m 28,42 m 666 km/h 2500 km 78

Bombardier CRJ900ER Liczba I Number in fleet Długość I Length Rozpiętość I Wing span V przelotowa I Cruising speed Zasięg max I Range Liczba miejsc I Capacity

12 36,34 m 24,85 m 790 km/h 2500 km 90

Bombardier CRJ700ER Liczba I Number in fleet Długość I Length Rozpiętość I Wing span V przelotowa I Cruising speed Zasięg max I Range Liczba miejsc I Capacity

2 32,33 m 23,25 m 790 km/h 2650 km 70

* dostawy kolejnych zamówionych samolotów tego typu w tym roku I *deliveries of more of the ordered aircraft of this type expected this year * * dostawy kolejnych w tym i przyszłym roku I ** deliveries of more aircraft for this year, *** w zależności od wersji I ***depending on the version **** w tym dwa do dyspozycji rządu I **** including two aircraft at the government’s disposal

BEZPIECZEŃSTWO NA POKŁADZIE SAMOLOTÓW LOT I Safety on board LOT aircraft

Zakaz palenia (również papierosów elektronicznych) | No smoking (including e-cigarettes)

Nie pijemy alkoholu wniesionego na pokład lub kupionego w Duty Free | Do not d nk alcohol brought on board or purchased in Duty Free

Podczas startu i lądowania laptop musi być wyłączony i umieszczony w kieszeni fotela lub na półce, a z telefonów komórkowych pasażerowie mogą korzystać wyłącznie w trybie samolotowym. Wizerunek członków załóg podlega ochronie prawnej. Uprzejmie prosimy o uszanowanie prywatności i niefotografowanie/ niefilmowanie naszych pracowników, a także o nierozpowszechnianie wizerunku bez ich zgody. | During take-off and landing, laptops must be switched off and placed in the back seat pocket in front of you or on the shelf, and mobile phones can only be used in aeroplane mode. The image rights of cabin crew members are protected by law. Please respect their privacy and do not photograph/film our staff and do not disseminate their image without their permission.

lot.com

TRANSAKCJE BEZGOTÓWKOWE NA POKŁADZIE I Non-cash transactions on board Uprzejmie informujemy, że w celu zapewnienia bezpieczeństwa bezgotówkowych transakcji płatniczych na pokładach swoich samolotów LOT zbiera i przechowuje niektóre z Państwa danych, np. imię i nazwisko, numer dokumentu tożsamości, adres zamieszkania i numer miejsca zajmowanego na pokładzie.

W tym zakresie administratorem Państwa danych jest LOT*. W związku z powyższym przysługuje Państwu prawo wniesienia sprzeciwu, prawo dostępu do danych, prawo żądania ich sprostowania, ich usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania. W sprawach związanych z przetwarzaniem danych osobowych można skontaktować się z Inspektorem Ochrony Danych pisemnie pod adresem LOT lub mailowo pod adresem e-mail: iod@lot.pl. Podawanie ww. danych osobowych podczas transakcji jest dobrowolne. W przypadku odmowy możliwe jest dokonanie standardowej płatności gotówkowej – bez użycia karty. | Please be advised that in order to ensure the security of payment transactions on board our aircraft, LOT is collecting and storing some of your personal data, e.g. your forename and surname, identity card number, residential address, and seat number. LOT* are the controller of the personal data provided above. You have a right to object, as well as right: to withdraw your consent, access to your personal data, to demand that your personal data is rectified or limited or to be forgotten.

To discuss matters related to the protection of your personal data you can contact Data Protection Officer in writing, to the address of the registered office LOT or via e-mail: iod@lot.pl.

116

* Polskie Linie Lotnicze LOT S.A., ul. Komitetu Obrony Robotników 43, 02-146 Warszawa | LOT Polish Airlines, Komitetu Obrony Robotników St. 43, 02-146 Warsaw

SIATKA POŁĄCZEŃ Route network

lot.com

117

Useful information

BAGAŻ REJESTROWANY PRZEWOŻONY W LUKU BAGAŻOWYM Checked baggage allowances LOT PREMIUM ECONOMY

LOT BUSINESS CLASS na długie dystanse | on long haul flights

+

32 kg max

+

32 kg max

na krótkie i długie dystanse | on short and long haul flights

+

23 kg max

32 kg max

23 kg max

LOT BUSINESS CLASS

PRZYDATNE INFORMACJE

+

23 kg max

LOT PREMIUM ECONOMY

na krótkie dystanse | on short haul flights

32 kg max

LOT ECONOMY CLASS

na długie dystanse | on long haul flights

Suma trzech wymiarów bagażu rejestrowanego nie powinna przekraczać 158 cm. | The sum of the three dimensions should not exceed 158 cm.

na krótkie dystanse | on short haul flights

32 kg max

23 kg max

+

23 kg max

BAGAŻ DLA DZIECI DO LAT DWÓCH | Luggage allowances for children up to 2 years of age wózek składany | folding buggy

fotelik samochodowy | car seat

LUB | or

+

23 kg max

o maksymalnym wymiarze do 158 cm | maximum dimensions of up to 158 cm

BAGAŻ PODRĘCZNY I Carry-on baggage na długie dystanse | on long haul flights

8 kg max

Carry-on luggage allowances LOT BUSINESS CLASS

+

9 kg

4 kg

LOT PREMIUM ECONOMY na krótkie dystanse | on short haul flights

= 18 kg

8 kg max

Dodatkowo do kabiny można zabrać albo torbę z latopem, albo torebkę damską o maksymalnych wymiarach 40 x 30 x 8 cm oraz o maksymalnej wadze 2 kg. Ze względów bezpieczeństwa cały bagaż kabinowy musi zmieścić się w szafkach nad głowami lub pod fotelem przed pasażerem. Wszystkie bagaże przekraczające dozwolone wymiary będą musiały być przepakowane lub zostaną nadane jako bagaż rejestrowany i będzie pobrana opłata według cennika.

Animals on board

PŁYNY W BAGAŻU PODRĘCZNYM

lot.com

Liquids in your carry-on baggage

In addition, one of the following items (max. 40 cm x 30 cm x 8 cm; max. 2 kg) may be taken on board free of charge: a laptop case or a women's handbag. For safety reasons, all carry-on baggage must fit in the overhead shelf on board or under the seat in front of you.

All baggage exceeding the permitted size, will have to be repackaged or will be checked in subject to the relevant fee specified in the price list.

Ze względów bezpieczeństwa podróżujące na pokładzie samolotu zwierzęta muszą pozostać w trakcie całej podróży w przeznaczonej do tego celu torbie lub klatce.| For safety reasons, animals travelling on board the aircraft must remain in a dedicated bag or cage during the entire trip.

>> 22

Informacje zamieszczone w magazynie są aktualne na dzień oddania magazynu do druku.

Aktualna oferta i wysokość opłat za przewóz dodatkowego bagażu dostępne są w biurach sprzedaży, Call Center bądź na stronie internetowej lot.com Na niektórych połączeniach obsługiwanych małymi samolotami mogą obowiązywać dodatkowe restrykcje odnośnie wielkości bagażu podręcznego.

Torba-kosz do przewozu niemowląt lub fotelik samochodowy mogą być zabierane na pokład w miarę wolnego miejsca.

Z rynku polskiego obowiązuje dodatkowa opłata serwisowa.

118

8 kg max

Suma trzech wymiarów bagażu podręcznego (długości, szerokości i wysokości) nie może przekraczać 118 cm | The sum of three dimensions of carry-on baggage (length, width and height) should not exceed 118 cm

55

20

ZWIERZĘTA NA POKŁADZIE

= 12 kg

na krótkie i długie dystanse | on short and long haul flights

(max waga jednej sztuki: 8kg | max unit weight: 8kg)

na krótkie i długie dystanse | on short and long haul flights

9 kg max

+

LOT ECONOMY CLASS

40

LOT PREMIUM ECONOMY

BAGAŻ PODRĘCZNY PRZEWOŻONY NA POKŁADZIE

100 ml MAX

Szczegółowe informacje na temat wymienionych ograniczeń na stronie www.lot.com. | Detailed Information regarding the abovementioned limitations is available at www.lot.com

The information published in the magazine is valid as at the date the magazine goes to print and it does not constitute a commercial offer within the meaning of the Civil Code. In order to confirm the validity of this information please consult LOT Polish Airlines sales assistants at sales offices, contact the Call Centre or visit the website: lot.com.

Additional carry-on baggage restrictions may apply to some flights operated by small aircraft.

A baby basket or a car seat can be taken on board, if space is available.

An extra charge applies to outbound flights from Poland.

LOT Warsaw Transfer Guide Zapoznaj się z informacjami jak sprawnie przesiąść się na Twój kolejny rejs LOT na Lotnisku Chopina w Warszawie/

to

Mapa Lotniska Chopina/Map of Chopin Airport Poziom odlotów/ Departures Area

Przygotuj paszport i kartę pokładową/ Please prepare your passport and boarding pass

44 45

Przesiadka między krajami w strefie Schengen 1. Wychodzisz z rękawa lub jedziesz autobusem do terminala 2. Udaj się jak najszybciej do bramki, z której odlatuje Twój następny rejs Transfer from Schengen country to another Schengen country 1. You arrive to the terminal by bus or by air bridge

Odprawa

Check-in LOT 04 03 06 05 08 07 10N 9N 12N 11N 14N 13N LTC

02 01

DUTY FREE

37 36

LTC

30 29

43 42 41 40 39 38

32 31

28 27 24N 23N

26N 25N

22N 21N

20N 19N

KROK 1 STEP 1

KROK 2 STEP 2

KROK 3 STEP 3

16N 15N

Przesiadka z kraju w strefie Schengen do kraju ze strefy Non-Schengen 1. Wychodzisz z rękawa lub jedziesz autobusem do terminala 2. Udaj się prosto do kontroli paszportowej z przygotowanymi dokumentami 3. Jak najszybciej przejdź do bramki, z której odlatuje Twój następny rejs

18N 17N

MAP KEY

Kontrola paszportowa / Passport control

Transfer from Schengen country to Non-Schengen country 1. You arrive to the terminal by bus or by air bridge 2. Please prepare your documents and proceed to the passport control

Kontrola bezpieczeństwa / Security check

Wejście do terminala po przyjeździe autobusem z samolotu /

Entrance when arriving to the terminal by bus

LOT Business Lounge

KROK 1 STEP 1

KROK 2 STEP 2

KROK 3 STEP 3

KROK 4 STEP 4

Dodatkowa kontrola bezpieczeństwa w rejsach do USA /

Przesiadka z kraju ze strefy Non-Schengen do kraju w strefie Schengen 1. Wychodzisz z rękawa lub jedziesz autobusem do terminala 2. Udaj się prosto do kontroli paszportowej z przygotowanymi dokumentami 3. Następnie podejdź do kontroli bezpieczeństwa 4. Udaj się jak najszybciej do bramki, z której odlatuje Twój następny rejs Transfer from Non-Schengen country to Schengen country 1. You arrive to the terminal by bus or by air bridge 2. Please prepare your documents and proceed to the passport control 3. Next proceed to the security check

Mandatory interview point LTC

/

LOT Transfer Center Strefa Non-Schengen Non-Schengen Zone

Serbia / United States / Romania / Singapore / South Korea / Israel / Bulgaria / Japan / Turkey /China / Canada / Belarus / Ukraine / Russia / Kazakhstan / United Kingdom / Cyprus / Croatia /Moldova / Montenegro / Georgia / Macedonia / Armenia / Sri lanka / India 03N - 26N Numery gate Non-Schengen / Non-Schengen Gate no.

Strefa Schengen Schengen Zone

KROK 1 STEP 1

KROK 2 STEP 2

KROK 3 STEP 3

KROK 4 STEP 4

KROK 5 STEP 5

Przesiadka między krajami w strefie Non-Schengen 1. Wychodzisz z rękawa lub jedziesz autobusem do terminala 2. Udaj się prosto do kontroli bezpieczeństwa 3. Udaj się jak najszybciej do bramki, z której odlatuje Twój następny rejs Transfer from Non-Schengen country to another Non-Schengen country 1. You arrive to the terminal by bus or air bridge 2. Please proceed to the security check

Austria / Belgium / Czech Republic / Denmark / Estonia / Finland / France / Greece / Spain / Nederland / Lithuania / Luxembourg / Latvia / Malta / Germany / Poland / Portugal / Slovakia / Slovenia / Sweden / Hungary / Italy / Norway / Switzerland / Iceland 01-08 23-45 Numery gate Schengen / Schengen Gate no.

Transfer do USA / Transfer to USA

1 34 2

Przylot ze strefy Schengen Udaj się do kontroli paszportowej i dalej niezwłocznie

Po rozmowie możesz być skierowany:

Schengen Area arrival Proceed to passport control and then to interview point

KROK 1 STEP 1

KROK 2 STEP 2

KROK 3 STEP 3

KROK 4 STEP 4

Przylot ze strefy Non-Schengen Udaj się do kontroli bezpieczeństwa i dalej niezwłocznie do dodatkowej kontroli bezpieczeństwa Non-Schengen Area arrival Proceed to security check and then to interview point

Wyjście do samolotu zamykamy 15 minut przed odlotem!/ Gate closes 15 minutes before departure!

W przypadku każdej przesiadki w ramach połączeń LOT, nie odbieraj swojego bagażu/

oznaczonej na mapie symbolem powyżej, udaj się tam jak najszybciej! on the map as above, proceed there as soon as possible!

NS

Miejsce wywiadu, do którego muszą udać się wszyscy pasażerowie lecący do Stanów Zjednoczonych!

Manadatory interview point This point is obligatory for all passengers travelling to the United States!

S

!

(wywiadu) oraz dodatkowej kontroli bezpieczeństwa w rejsach do USA skutkuje odmową przyjęcia na pokład samolotu!

Idealne rozwiązanie dla Twojej Firmy!

The perfect solution for your business!

LOT Dla Firm to program lojalnościowy, który pozwoli Twojej firmie zmniejszyć koszty podróży służbowych. Zbieraj Punkty podczas podróży służbowych i wymieniaj na nagrody takie jak:

LOT Dla Firm is a loyalty programme designed to reduce business travel expenses in your company.

You can earn Points on every business trip with LOT and redeem them for awards:

- bilety lotnicze - hotele - wstęp do LOT Business Lounge Polonez lub Mazurek - usługi podwyższające standard podróży.

Z LOT Dla Firm: - otrzymujesz 2000 powitalnych Punktów Premiowych - zbierasz Punkty za każdy przelot LOT-em oraz za pobyty w hotelach - zmniejszasz koszty podróży służbowych

- flight tickets - hotel stays - access to LOT Business Lounge Polonez and Mazurek - services that enhance your travel experience.

With LOT Dla Firm you can: - earn 2000 Welcome Premium Points - earn Points for each flight operated by LOT and hotel stays - reduce business travel expenses

To nie wszystko!

Zbieraj punkty za przeloty pracowników firmy na jednym koncie, a mile na prywatnych kontach w programie Miles & More.

Dodatkowo masz możliwość naliczenia Punktów za odbyte podróże z LOT do 6 miesięcy przed rejestracją!

But there’s even more!

You and your employees can earn Points on one LOT Dla Firm account and additionally miles on personal Miles & More accounts.

You can also register Points on LOT flights flown 6 months before registration.

Nie czekaj dłużej!

Zarejestruj się na lotdlafirm.com

What are you waiting for?

Register on lotdlafirm.com

One hundred masterpieces of Polish cinema for the centenary of Poland’s regained independence! Available on board LOT planes.

Sto wybitnych polskich filmów na stulecie odzyskania niepodległości!

Obejrzyj na pokładach naszych samolotów.

Available December 2019 - February 2020 | Repertuar od grudnia 2019 do lutego 2020 Faraon - J. Kawalerowicz, Hydrozagadka - A. Kondratiuk, Jak daleko stąd, jak blisko - T. Konwicki, Krótki film o zabijaniu - K. Kieślowski, Siedem kobiet w różnym wieku - K. Kieślowski, Sól ziemi czarnej - K. Kutz, Ucieczka z kina „Wolność” - W. Marczewski.

TV TV

DLA DZIECI KIDS

AUDIO AUDIO

GRY GAMES

O NAS ABOUT US

E-READER

SYSTEM ROZRYWKI POKŁADOWEJ In-flight entertainment In February, on our long-haul flights, we would like to offer

dalekiego zasięgu oferujemy Państwu ponad 130 filmów i seriali

you over 130 movies and TV series (including: Polish,

(w tym produkcje: polskie, angielskie/hollywoodzkie, chińskie,

English/Hollywood, Chinese, Russian, Japanese, Korean,

rosyjskie, japońskie, koreańskie, węgierskie, niemieckie oraz

Hungarian, German, and Bollywood productions) as well as

boolywoodzkie) oraz koncerty, programy rozrywkowe i gry.

concerts, and a selection of entertaining shows and games.

Ponadto w systemie rozrywki pokładowej znajdą Państwo

Furthermore, please take a look at the “About us” section

zakładkę „O nas”, która zawiera historię naszych linii lotniczych.

which contains the history of LOT Polish Airlines. Also, we’re

Jest nam również bardzo miło poinformować Państwa, iż na

more than happy to inform you that, on board our Boeing

pokładach naszych samolotów Boeing 787 Dreamliner aktualnie

787 Dreamliner aircraft, you can enjoy our film project

trwa projekt filmowy współorganizowany przez Polski Instytut

organized in cooperation with Polish Film Institute – “Polish

Sztuki Filmowej – „Kino na 100!”. Projekt ma na celu uczczenie

100”. The purpose of this name is to recall 100th anniversary

stulecia odzyskania niepodległości przez Polskę. Dzięki tej

of Poland’s regained independence. Thanks to this initiative,

inicjatywie mają Państwo szansę obejrzeć najsłynniejsze filmy

you will have the opportunity to check out the most famous

w historii polskiej kinematografii. Na następnej stronie znajdą

movies in the history of Polish cinematography. On the next

Państwo pełny repertuar filmowy na luty.

page you can find our full movie lineup in February.

In-flight entertainment system

W lutym w ramach naszej oferty rozrywki pokładowej w rejsach

SYSTEM ROZRYWKI POKŁADOWEJ

FILMY MOVIES

ROZRYWKA POKŁADOWA | FILMY DOSTĘPNE NA POKŁADZIE W LUTYM In-flight entertainment | Movies available onboard in February NAJNOWSZE HITY KINOWE Latest releases W domu innego The Aftermath (2019) Tolkien (2019) Spider-Man: Daleko od domu Spider-Man: Far from Home (2019) Narodziny Gwiazdy A Star is Born (2018) Annabelle wraca do domu Annabelle Comes Home (2019) Blinded by the Light. Siła muzyki Blinded by the Light (2019) Godzilla II: Król potworów Godzilla: King of the Monsters (2019) To: Rozdział 2 IT Chapter 2 (2019) Pokémon: Detektyw Pikachu Pokémon Detective Pikachu (2019) Shaft (2019) Shazam! (2019) Bohemian Rhapsody (2018) Szczygieł The Goldfinch (2019) Królowe zbrodni The Kitchen (2019) Słońce też jest gwiazdą The Sun is Also a Star (2019)

lot.com

Joker (2019) Downton Abbey (2019) Judy (2019) Szybcy i wściekli: Hobbs i Shaw Fast & Furious Presents: Hobbs & Shaw (2019) Przemytnik The Mule (2018) Fantastyczne zwierzęta: Zbrodnie Grindelwalda Fantastic Beasts: The Crimes of Grindelwald (2018) Ad Astra (2019) Pewnego razu w Hollywood Once Upon a Time... in Hollywood (2019) Sztuka ścigania się w deszczu The Art of Racing in the Rain (2019) Alita: Battle Angel (2019) Przypływ wiary Breakthrough (2019) Czy mi kiedyś wybaczysz? Can You Ever Forgive Me? (2018) X-Men: Mroczna Phoenix Dark Phoenix (2019) Zabawa w pochowanego Ready or Not (2019) Stuber (2019)

123

SYSTEM ROZRYWKI POKŁADOWEJ In-flight entertainment system

DLA DZIECI For kids O Yeti! Abominable (2019) Czarownica 2 Maleficent: Mistress of Evil (2019) Dora i Miasto Złota Dora and the Lost City of Gold (2019) Kraina cudów Wonder Park (2019) Angry Birds Film 2 The Angry Birds Movie 2 (2019) Lego: Przygoda 2 The Lego Movie 2: The Second Part (2019)

Kraina lodu Frozen (2013) Czarownica Maleficent (2014) Fernando Ferdinand (2017) Epoka lodowcowa 5: Mocne uderzenie Ice Age: Collision Course (2016) Rio 2 (2014) Fistaszki - wersja kinowa The Peanuts Movie (2015) Mała Stopa Smallfoot (2018)

Bociany Storks (2016) Młodzi Tytani: Akcja! Film Teen Titans Go! to the Movies (2018) Lego: Przygoda The Lego Movie (2014) Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część I Harry Potter And The Deathly Hallows - Part 1 (2010) Happy Feet: Tupot małych stóp 2 Happy Feet Two (2011)

POZOSTAŁE HITY KINOWE Hollywood classics Źle się dzieje w El Royale Bad Times at the El Royale (2018) Rekiny wojny War Dogs (2016) Grawitacja Gravity (2013) Mroczny Rycerz powstaje The Dark Knight Rises (2012) Chłopcy z ferajny Goodfellas (1990) Szefowie wrogowie 2 Horrible Bosses 2 (2014) Jak to robią single How to be Single (2016) Deadpool 2 (2018) Eddie zwany Orłem Eddie the Eagle (2016) Joy (2015) Kingsman: Złoty krąg Kingsman: The Golden Circle (2017) Życie Pi Life of Pi (2012) Logan: Wolverine Logan (2017) Miłość i inne używki Love and Other Drugs

(2010) Czerwona jaskółka Red Sparrow (2018) Mroczne umysły The Darkest Minds (2018) Król rozrywki The Greatest Showman (2017) Najdłuższa podróż The Longest Ride (2015) Marsjanin The Martian (2015) Predator The Predator (2018) Zjawa The Revenant (2015) Kształt wody The Shape of Water (2017) Kupiliśmy zoo We Bought a Zoo (2011) X-Men: Ostatni bastion X-Men: The Last Stand (2006) Operacja Argo Argo (2012) Batman – Początek Batman Begins (2005) Blade Runner 2049 (2017) Bajecznie bogaci Azjaci Crazy Rich Asians (2018)

Dunkierka Dunkirk (2017) Fantastyczne zwierzęta i jak je znaleźć Fantastic Beasts and Where to Find Them (2016) Wieczór gier Game Night (2018) W starym dobrym stylu Going in Style (2017) Interstellar (2014) Liga Sprawiedliwości Justice League (2017) Mad Max: Na drodze gniewu Mad Max: Fury Road (2015) Człowiek ze stali Man of Steel (2013) Zanim się pojawiłeś Me Before You (2016) Księgowy The Accountant (2016) Mroczny rycerz The Dark Knight (2008) The Disaster Artist (2017) Tomb Raider (2018) Wonder Woman (2017)

KINO MIĘDZYNARODOWE International cinema 1987: When the Day Comes (2017)(South Korea) Along with the Gods: The Two Worlds (2017)(South Korea) Another Child (2019)(South Korea) Race to Freedom: Um Bok Dong (2019) (South Korea) Be-Bop-A-Lula (2018)(South Korea) Notebook from My Mother (2018)(South Korea) The Gangster, the Cop, the Devil (2019) (South Korea) Trade Your Love (2019)(South Korea) Doraemon: Nobita's Chronicle of the Moon Exploration (2019)(Japan) Fly Me To Saitama (2019)(Japan)

Kakegurui The Movie (2019)(Japan) Oh Lucy! (2017)(Japan) Shoplifters (2018)(Japan) Snow Flower (2019)(Japan) Spark (2017)(Japan) The Ringside Story (2017)(Japan) Escape the Greece (Russia) I'm Not like This (Russia) Never Say Goodbye (2018)(Russia) The Last Trial (2018) The Notebook (2013)(Hungary) A Vizsga (2011)(Hungary) Curtiz (2018)(Hungary) FOMO (2019)(Hungary) Kincsem (2017)(Hungary) Tall Tales (2019)(Hungary)

Tegnap (2018)(Hungary) The Whiskey Bandit (2017)(Hungary) Father to Son (2018)(Taiwan) Fighting Men of China (2018)(China) Forever Young (2018)(China) Vortex (2019)(China) 25 KM H (2018)(Germany) Blame Game (2019)(Germany) Cold Feet (2018)(Germany) Playmaker (2018)(Germany) 2.0 (2018)(India) Badhaai Ho (2018)(India) Sonchiriya (2019)(India) Stree (2018)(India)

Fotograf The Photographer (2015) Obława Manhunt (2012) Mała Moskwa Little Moscow (2008)

Wkręceni (2013) Dywizjon 303. Historia Prawdziwa Squadron 303 (2018)

KINO POLSKIE Polish cinema

lot.com

Miszmasz czyli Kogel Mogel 3 (2019) Jeszcze dzień życia Another Day of Life (2018)

100

„KINO NA 100!” „Polish 100” Faraon Pharaoh (1966) Hydrozagadka (1971) Jak daleko stąd, jak blisko How Far, How Near (1972)

124

Krótki film o zabijaniu A Short Film About Killing (1988) Siedem kobiet w różnym wieku Seven Women of Different Ages (1979)

Sól ziemi czarnej Salt of the Black Earth (1979) Ucieczka z kina „Wolność” Escape from the 'Liberty' Cinema (1990)

ORZESZEK

DO Ł ĄCZ , P O D RÓŻUJ , KO RZ YSTA J

SZYBCIEJ ZBIERAJ MILE Z KARTĄ DINERS CLUB LOT: • 2 000 mil w pakiecie powitalnym po wydaniu karty • mile za codzienne zakupy - 5 zł wydane kartą Diners Club LOT* to 1 mila Miles & More • możliwość zakupu Punktów DC i wymiany na mile Miles & More.

SZCZEGÓŁY: DINERSCLUB.PL, +48 22 826 07 66 *oprócz wypłat gotówki, transakcji w kasynach i na stacjach benzynowych.

Przykład reprezentatywny dla kart kredytowych Diners Club, sporządzony na podstawie art. 8 Ustawy o kredycie konsumenckim: Oprocentowanie nominalne – zmienne - 8% w skali roku. Rzeczywista roczna stopa oprocentowania (RRSO) dla karty Diners Club LOT z limitem 15 000 zł wynosi 11,39%, całkowity koszt kredytu 959,11 zł (opłata roczna 350 zł). Czas obowiązywania umowy 12 miesięcy. Wyliczenie RRSO zostało dokonane przy założeniu jednorazowego wykorzystania całej kwoty kredytu na Karcie (Limit Kredytowy), poprzez dokonanie jednej transakcji bezgotówkowej w terminie do jednego miesiąca od daty otrzymania Karty i spłaconej w ciągu 12 miesięcy od daty Transakcji. Wysokość RRSO oraz Całkowitego kosztu kredytu może się różnić od podanego w reprezentatywnym przykładzie jeżeli Posiadacz będzie korzystał z Karty w inny sposób niż przewidziany w ww. przykładzie.

Indywidualny limit kredytowy zostanie zaproponowany po weryfikacji zdolności kredytowej. Posiadacz otrzyma wyliczoną wysokość RRSO oraz Całkowity koszt przyznanego kredytu.

Niniejszy materiał nie stanowi oferty w rozumieniu kodeksu cywilnego i ma on charakter wyłącznie informacyjny. Szczegółowe informacje na temat kart Diners Club, w tym Tabela Opłat i Prowizji, Regulamin kredytowych kart prywatnych Diners Club oraz Regulaminu Kampanii Sprzedaży Punktów DC dostępne są na stronie www.dinersclub.pl.

Sporządzono w oparciu o informacje własne z dnia 01.10.2019 r.

LOT to dopiero początek!

The flight is just the beginning!

PODRÓŻE SŁUŻBOWE

BUSINESS TRAVELS Bilety lotnicze

Air tickets

Bilety kolejowe

Train tickets

Hotele

Hotels

Wynajem samochodów, transfery Car rental , transfers

Ubezpieczenia i wizy

Travel insurances, visas

Turystyka indywidualna i grupowa

Individual and group tourism (MICE)

+48 22 577 66 77 rezerwacje@lottravel.com www.lottravel.com

RAZEM MOŻEMY ZBUDOWAĆ MUZEUM-CENTRUM PAMIĘCI POŚWIĘCONE BŁ. KSIĘDZU JERZEMU POPIEŁUSZCE TOGETHER WE CAN BUILD A MUSEUM-MEMORIAL CENTER DEDICATED TO BLESSED FATHER JERZY POPIEŁUSZKO Weź udział w zbiórce narodowej.

Kup monetę-cegiełkę w cenie 100 zł.

Take part in the national fundraiser.

Buy a “donation coin” for 100 PLN.

100

PLN

Moneta-cegiełka Donation coin

Produkt dostępny podczas rejsów międzynarodowych oraz w sklepie internetowym airkiosk.lot.com Product available on international flights and online at airkiosk.lot.com

Shop&More

Zamów wyjątkowe produkty na Airkiosk.lot.com

Odbierz je na pokładzie lub w domu.

Order unique products on Airkiosk.lot.com Receive them on board your plane or at home. www.airkiosk.lot.com

Jedna karta, wiele przywilejów One card, many benefits Dzięki karcie Miles & More możesz gromadzić i wykorzystywać mile zarówno podczas podróży, jak i na co dzień. Spójrz na atrakcyjne oferty, które daje największy w Europie program dla często podróżujących pasażerów.

With Miles & More card you can earn and spend miles both while travelling and on everyday purchases. Take a look at the attractive benefits offered by the biggest Europe’s programme for frequent flyers.

Szybka i bezpłatna rejestracja

Fast and free registration

Skorzystaj z aplikacji mobilnej Miles & More i zgromadź dodatkowe 500 mil lub wejdź na stronę www.miles-and-more.pl.

Download Miles & More app and take advantage of 500 award miles or visit www.miles-and-more.pl.

Zarejestruj się już teraz

miles-and-more.com/pl/rejestracja

Register now miles-and-more.com/en/registration

Po zarejestrowaniu można naliczyć wstecznie mile za przeloty oraz usługi partnerów z ostatnich sześciu miesięcy.

By the way: after registration, miles for your flight or other partners services can be credited to you retrospectively within 6 months.

Gromadź mile nie tylko za podróże samolotem w ponad 30 liniach lotniczych, ale również korzystając z karty kredytowej, ubezpieczenia podróży, podczas zakupów oraz u 300 innych partnerów nielotniczych na całym świecie.

Earn miles not only when you are traveling with more than 30 airlines, but also take advantage of credit cards, travel insurance, shopping and with 300 other non-airline partners all over the world.

Wykorzystaj mile premiowe na przelot, podwyższenie klasy podróży oraz inne usługi między innymi pobyt w hotelu czy wypożyczenie samochodu.

Spend award miles on flight awards, upgrade awards or other services such as stay in the hotel or car rental.

Wyjątkowe promocje

Special offers

NajMILszy poniedziałek - co dwa tygodnie masz możliwość wykorzystać mile na bilety - nagrody w klasie ekonomicznej już od 7 000 mil.

Okazje milowe - co miesiąc nowe fascynujące kierunki podróży w atrakcyjnych cenach, dostępne już od 15 000 mil.

Monday sMILEs - every two weeks you can redeem your miles for award ticket in Economy class from just 7,000 miles

Skorzystaj z promocji milowych LOT-u, dzięki którym Twoja podróż stanie się jeszcze bardziej atrakcyjna.

Take advantage of LOT mileage promotion and make your flight even more attractive.

Mileage bargains - every month award tickets are available just from 15,000 miles round trip in economy class.

Odkryj urokliwe Kowno

Leć do miasta, które łączy w sobie tradycję z nowoczesnością

Discover charming Kaunas

Fly to the city that combines tradition with modernity

lot.com

Już w sprzedaży wyjątkowe oferty wypoczynku na sezon LATO 2020.

Luksusowe, starannie wyselekcjonowane hotele, miejsca, które pokochały gwiazdy. Najlepsze oferty tylko z Itaka&Gala!

WEJDŹ

LATO

na www.itaka.pl/gala/ i pobierz katalog z naszymi ofertami

ZADZWOŃ: NUMER INFOLINII 801 055 111

Ilość miejsc w ofercie ograniczona

2020

2