Ljiljana Maletin Vojvodić, Kako razumeti savremenu umetničku praksu / How to Understand New Artistic

project

kako razumeti

savremenu umetničku praksu

HOW TO UNDERSTAND CONTEMPORARY ART PRACTICE

КAКO RAZUMETI SAVREMENU UMETNIČКU PRAКSU Autorka projekta: Ljiljana Maletin Vojvodić Tekst: Ljiljana Maletin Vojvodić Saradnici u projektu : Dragan Vojvodić, Maja Rogač Stančević, Merima Aranitović, Dejan Ilić, Marija Maca Obrovački, Bojana Škorić Priprema za štampu: Dejan Ilić, Metroplex, Novi Sad Fotografije: Dragan Vojvodić, Minimum Effort Maximum Expectation, Konstepidemin, Geteborg, 2023.

Izdavač: KEC Art Box, Novi Sad © KEC Art Box ISBN 978-86-81808-03-0

Medijska podrška: Art Box portal www.artboxportal.com Projekat je realizovan zahvaljujući podršci Gradske uprave za kulturu Novog Sada, 2023. godine

КAКO RAZUMETI SAVREMENU UMETNIČКU PRAКSU HOW TO UNDERSTAND CONTEMPORARY ART PRACTICE

Novi Sad, 2023

Projekat je realizovan zahvaljujući podršci Gradske uprave za kulturu Novog Sada

ŠTA JE SAVREMENA UMETNIČKA PRAKSA ŠTA JE SAVREMENA UMETNIČKA PRAKSA ŠTA JE

SAVREMENA UMETNIČKA PRAKSA ŠTA JE SAVREMENA UMETNIČKA PRAKSA ŠTA JE SAVREMENA

UMETNIČKA PRAKSA ŠTA JE SAVREMENA UMETNIČKA PRAKSA ŠTA JE SAVREMENA UMETNIČKA PRAKSA ŠTA JE SAVREMENA UMETNIČKA PREKSA

ŠTA JE SAVREMENA UMETNIČKA PRAKSA

5

6

šta je savremena

umetnička praksa?

O ČEMU RAZMIŠLJAMO

Šta je to savremena umetnost? Kojim zajedničkim imeniteljem je možemo opisati? Da li nam je potrebna i kako nastaje?

Da li je vredno samo umetničko delo izloženo u galeriji ili u muzeju? Da li umetnici/umetnice svoje radove izlažu isključivo u galerijama i muzejima?

Da li je umetnik/umetnica samo onaj/ona koji/a je završio/la umetničku akademiju? Onaj/ona čija je pesma nagrađena, objavljena u knjizi? Da li je umetnik/ca samo onaj/ona koji/a je etabliran/a ili i onaj/ ona koji/a stvara na margini? Šta uopšte znači margina? Ko sve valorizuje, promoviše, komentariše i lajkuje neko umetničko delo? Šta je to konceptualna umetnost, šta slem poezija a šta slem veče? Koliko multimedijalnost i interdisciplinarnost utiču na savremenu umetničku praksu?

Da li umetnost treba da bude jasna? Da li umetnost treba da konstruiše ili da dekonstruiše? Može li koncept biti umetničko delo?

Da li je umetnost važna za podsticanje društvenih promena i razgovor o važnim društvenopolitičkim temama? U kojoj meri rodna pitanja i osnaživanje umetnica sa invaliditetom utiču na recentnu umetničku praksu?

Koliko su žene umetnice vidljive u današnjem kulturološkom prostoru?

7

cilj projekta

Кako razumeti savremenu vizuelnu umetnost ili književnost, kako je približiti mladima koji je vrlo često doživljavaju kao nepotrebnu i nedorečenu? Кako među studentima i srednjoškolcima razviti svest o postojanju različitih vidova umetničkog izražavanja, o umetnosti koja se ne pominje u udžbenicima, o kojoj se ne uči u školi? Kako podstaći razumevanje za Druge i Drugačije, za umetnost žena, umetnika i umetnica sa invaliditetom, LGBT + umetnost, umetnike/ce koji se bave netradicionalnom, alternativnom umetničkom praksom?

Кako za umetnost zainteresovati mlade, građane i građanke kojima savremena umetnost nije bliska, kako im približiti ideje i jezik savremene književnosti, likovnih, i vizuelnih umetnosti, aktivnosti pojedinaca i grupa, recentnu umetničku praksu?

Kako ih kroz umetnost umrežiti, osnažiti da se bave društvenim problemima, humanitarnim radom, ekologijom, održivošću, zaštitom životne sredine? Кako predstaviti savremenu, konceptualnu i alternativnu umetnost i na koji način o njoj pisati?

Umetničke strategije i prakse sledećih autora/autorki su različite, kao i njihova (ne)vidljivost u jav-

8

evo nekoliko

primera

nom prostoru, povezanost sa institucijama kulture, iskustvo stvaralačkog ili aktivističkog umrežavanja, mobilnosti i interdisciplinarnosti, zainteresovanost za društvenopolitička, aktivistička, imagološka, rodna i feministička propitivanja. Ono što povezuje konkretne primere njihove stvaralačke prakse jeste alternativni i kritički diskurs.

Vizuelni umetnik Dragan Vojvodić iz Novog Sada u projektu Minimum Effort Maximum Expectation koristi minimalna sredstva i nađene materijale (found objects) kako bi stvorio radove koji propituju probleme svakodnevice, komunikacije i identiteta.

Savremene probleme tematizuje i poezija Bojane Škorić i Marije Mace Obrovački, novosadskih pesnikinja mlađe generacije. Njihova poezija je, između ostalog, uvrštena u antologiju Nevidljiva zebra: novosadska ženska poezija (2021) koju je priredio i za nju napisao pogovor pesnik Siniša Tucić. Iako je naslovna sintagma preuzeta iz pesme Jasne Manjulov, ona veoma dobro opisuje iskustva mnogih autorki koje su nevidljive u javnom diskursu pogotovo kada je reč o podršci institucija, raspodeli privilegija i priznanja na srpskoj umetničkoj sceni.

Pozicija Marije Mace Obrovački, pesnikinje sa invaliditetom, članice Centra „Živeti uspravno“, koja, recimo, piše kucajući laktom po tastaturi, pojmu nevidljivog/nevidljive daje dodatno značenje. „Ne znam da li ste ikada imali iskustvo poput onoga kada se vaše prisustvo previđa jer ste fizički onesposobljeni ili onesposobljavani tokom života i ne znam da li ćete ikada osetiti taj momenat kada neko ignoriše vaše (tj. moje) prisustvo jer – ja sam u kolicima, imam posledice cerebralne paralize i

9

found objects

10

otežano govorim, ne mogu da upravljam svojim rukama, dakle ne mogu da vas protresem stiskom ruke ili vas glasno pitam: ‘Кako ste?’ Svako može da briljira pored mene jer sam ‘nevidljiva’. I kada hoću nešto da kažem ili se obratim, ignorišu me.

Moje fizičko stanje redovno povezuju sa mentalnim oštećenjem, što znači ignorisanje i obraćanje drugoj osobi, tj. personalnoj asistenciji. Dakle nevidljiva sam! Ne znam da li je poezija revoltno izbila iz mene kao urlik: ‘Tu sam i postojim!’ ili je to bilo samo mirno zrenje duše? To više nije ni bitno”, kaže Maca Obrovački.

„Prepoznaju me po onome što radim, ali i ne trudim se da se ističem. Naravno da ću, čim mi se ukaže prilika, da se konfrontiram važećim stavovima, pošaljem poruku i naglasim da osobe sa invaliditetom nisu ‘osobe sa posebnim potrebama’ jer ne postoje ‘posebne potrebe’. Invaliditet ne znači da smo aseksualni ili da nismo sposobni da imamo decu ili volimo sebe i druge.”

11

2.

tu sam i postojim!

ja moram da odem da bih se vratila moram da zaboravim da bih se setila ogrubim da bih opstala u zverinjem gnezdu oplačem gadost rad oprosta gneva prema sebi njima ja moram da urlam da bih se čula u mukloj tišini da vežem sebi telo okujem žicom laži da bih spoznala sebe

10. zgažena obnažena unakažena ugrožena založena izložena u begu u kavezu u plastici u glini u kamenu 12

u zemlji u begu dojkom poji krvlju poji suzom poji drži mač drži dojku drži porod drži lane dete mit miriše na mleko na krv ako ne ispuni sebe utrobu ko je ona pre dolaska androida za rađanje rađaće i još dugo tučena silovana prodavana odavana žrtva ta kurva žena (Izbor iz poezije Marije Mace Obrovački)

13

14

15

Poezija pesnikinje i transakcione psihoterapeutkinje Bojane Škorić tematizuje poziciju žene u savremenom neoliberalnom kapitalističkom miljeu, prisvaja i promišlja novonastale simbole korporativnog, hiperproduktivnog društva. „Cilj je da se deluje srećno, ali ne i da se bude“, kaže Bojana, primećujući da se u današnjem sistemu „oni s većom moći idolopoklonički uvažavaju, dok se prema običnom čoveku gaji arogantan stav.” „Bojanine pesme nije lako pronaći na internetu.

Nije u pitanju neka promišljena odluka, jednostavno pred sebe nisam stavljala imperativ da moja poezija mora da bude na internetu”, objašnjava. „Кada sam skupila hrabrost da ono šta pišem podelim sa drugima, kao prirodan i logičan sled bile su večeri poezije. Nisam poznavala ljude sličnih interesovanja, jednostavno sam počela da odlazim na dešavanja koje su negovale tu klubsko-kafansku atmosferu i davale mikrofon zainteresovanima.

Zadala sam sebi da napisano pročitam uživo pred publikom i znači mi ako publika pozitivno odreaguje.”

Popularno je da čovek sam sebe posmatra kao proizvod, bude lični marketing stručnjak, pronađe avator koji želi da bude.

16

Plan uspeha Vozač električnog trotineta ima Uspravljen torzo bista zaboravljenih narodnih heroja Stamen i odlučan Čvrsto drži korman Čovek sa jasnim ciljem I planom uspeha u 4 koraka Nije pristalica analognog trotineta Mahanje nogom deluje siromašno Кao parče hleba i margarina A i došlo je novo vreme (Jer uvek dođe novo vreme) Hej ljudi na ulicama što se bezbrižno šetate Čujte i počujte Iznad vas je U rizičnoj situaciji Vozač trotineta Zastanite i videćete Ne plašite se On je u stabilnom raskoraku Drži ravotežu hodajući na užetu Društvene hijerarhije (Ne zaboravite — on ima plan) Penzioneri Studenti i nezaposleni Deco iz zabavišta što razgledate grad sa vaspitačicama Pred vama je član društva

17

Modno osvešćen i ekološki neutralan Na takmičenje u uspehu prijavio se jer želi da stekne nova poznastva Za sebe kaže da je vredan i uporan Cilj mu je da bude bolja verzija sebe u očima drugih U takmičarskom delu prikazaće nam se tačkom: 4 koraka ličnog rasta i razvoja Eat Sleep Work Repeat Eat Sleep Work Repeat „Jer svi su tu na 5 minuta, posle opet potonu Ja hoću uvek da budem na površini Hoću da budem svugde, da me svi viđaju, da me svi znaju” Just do it Jači sam nego Novak Đoković

Držim stvari pod kontrolom Radim u trafici, pomažem gazdarici lafici — da mi veću platu nego što odradim Stvari iz kutije na police, slažem konzerve i flaše u frižider

18

Taj posao malo i volim — to ne mora niko da zna Imam intruzivnu misao da podižem platu sa bankomata Pare stavljam u unutrašnji džep jakne Кupim pištolj od nekog lopova Prosviram sebi mozak u kolima Zamišljeni prasak je vatromet i bude mi lakše Prvo osetim eksploziju, pa tiho pucketanje Кod kuće me deca umaraju Plače mi se kad ih vidim Čuva ih moja keva Muž je na brodu i šalje nam 1500 e mesečno Кaže: ne moraš da radiš, ostani kod kuće Šalje mi: srce u četu i selfi sa šljivom na vratu ali to ne mora niko da zna Držim stvari pod kontrolom U bolnicu više ne odlazim Idem kod astrologa, tarot čitača, popa i hodže U manastir i na salivanje strave Olovo kad se baci u vodu Čujem pucketanje i šuštanje Olovo oblika šljive na vratu Dečije sline u maramici Mog tumora na materici Puckenje metastraziranih pluća dok udišu I sve to uskoro neće biti važno Sutra radim drugu smenu Držim stvari pod kontrolom (Izbor iz poezije Bojane Škorić)

19

20

abbreviation

minimum effort maximum expetation

Multimedijalni umetnik Dragan Vojvodić u svom interdisciplinarnom umetničkom istraživanju deluje u proširenom polju umetnosti koristeći performans, umetničke akcije, fotografiju, instalacije, objekte, video i intervencije u prostoru.

Njegov recentni konceptualni projekat Minimum Effort Maximum Expetation, realizovan u rezidencijalnom projektu u Geteborgu 2023. godine, zasniva se na procesualnosti i in situ postupcima. On pokazuje kako se upotrebom svakodnevnih i lako dostupnih materijala i elemenata, uz najjednostavnije tehnike kreiranja umetničkog dela (koje se mogu definisati kao grupisanje, sabiranje ili kolažiranje) mogu proizvesti radovi koji predstavljaju vizuelni pandan razgovornom jeziku i semantici na socijalnim mrežama, internetu, viber ili sms komunikaciji.

Uz korišćenje minimalno raspoloživih sredstava za produkciju, radovi iz navedenog ciklusa se referiše na dominantni životni stil, digitalnu komunikaciju, redukciju, simplifikaciju, uniformnost, upotrebu pametnih telefona i društvenih mreža. Preko lingvističkih, oni skreću pažnju na ekološke teme, održivost, problem identiteta, komunikacije, konzumerizma i sl.

U projektu Minimum Effort Maximum Expetation Vojvodić koristi abrevijature (skraćenice) koje smo ranije nalazili samo u enciklopedijama i rečnicima.

Danas u sms i viber prepisci učestalo koristimo skraćenice poput: nzm (ne znam), nmg (ne mogu), vrv (verovatno), msm (mislim), nmvz (nema veze), jsm – jesam, zns – znaš i sl.

Veoma često upotrebljavamo i abrevijature iz engleskog jezika poput: ASAP (As soon as possible), B/C

21

metafora savremenog doba

(Because), B4 (Before), B3 (Blah, Blah, Blah), BBS (Be back soon), CYT (See you tomorrow), CTN (Cannot talk now) i dr.

Abrivejacije su metafora savremenog doba. Brzina življenja, nametnuta novom tehnologijom i izmenjenim životnim stlovima, proizvela je redukciju narativa, semantike i jezičkih sredstava. Ne samo da se reči skraćuju nego se pronalaze i skraćenice za čitave izraze i rečenice. Zapravo, kompletan vokabular postaje material za skraćenje i novo znanje u kojem se briše individualnost. One nam štede vreme (brže se piše skraćena reč ili izraz), prostor (što je posebno bitno na društvenim mrežama), olakšavaju pisanje, vizuelno pojednostavljuju tekst, ali, proizvode i mnoštvo nepovoljnih posledica.

Skraćenica predstavljena radom TL, DR (Too Long, Don’t Read), (engleski: predugo nisam čitao), sastavljena od dostupnih alata pronađenih u skladištu umetničkog rezidencijalnog centra u Geteborgu, vizuelno prezentuje slovne znake same skraćenice, ali u isto vreme svojim karakterom upućuje na odsustvo potrebe za čitanjem, posebno dužih narativa.

Druga instalacija pod nazivom NVM (Nevermind), (engl. nije važno) sastavljena je od slučajno pronađenih dasaka naslonjenih na kontejner. Ona predstavlja ne samo sadržinu same skraćenice već skreće pažnju i na problem reciklaže ili održivosti.

Sličnu metaforiku ima i rad – TIME (Tears In My Eyes), (engl. suze u mojim očima). Slovni znaci, kreirani od odbačenih masivnih grana upućuju na protok vremena, ali i ekološku problematiku.

22

Rad SNH (Sarcasm Noted Here), (engl, sarkazam je ovde primetan) kreiran je od otpadaka hrane. Tri slova formirana od avokado ljusaka, temporalnošću, načinom oblikovanja i ironijskim, humornim stavom kritikuju i konzumerizam i komercijalizaciju u savremenoj umetnosti.

Ovo su samo neki od radova koji impiciraju kritički stav i ironijski ili humorni podtekst. Oni prezentuju recentnu umetničku praksu u kojoj je akcenat na procesualnosti i nematerijalnosti, o čemu svedoči samo foto-dokumentacija.

23

24

25

HOW TO UNDERSTAND CONTEMPORARY ART PRACTICE Project Author: Ljiljana Maletin Vojvodić Text: Ljiljana Maletin Vojvodić Project Collaborators: Dragan Vojvodić, Maja Rogač Stančević, Merima Aranitović, Marija Maca Obrovački, Dejan Ilić / Metroplex, Novi Sad Photographs: Dragan Vojvodić, Minimum Effort Maximum Expectation, Konstepidemin, Gothenburg, 2023 Publisher: KEC Art Box, Novi Sad Novi Sad © KEC Art Box ISBN 978-86-81808-03-0

Media Support: Art Box portal www.artboxportal.com Supported by: The City of Novi Sad Novi Sad, 2023

26

27

28

PROJECT ISSUES

What is contemporary art? How can we describe it?

Do we need it, and how does it come into being?

what is contemporary

art practice?

Is the value of artistic work limited to what is exhibited in galleries or museums? Do artists exclusively showcase their works in galleries and museums?

Is an artist only someone who has graduated from an art academy? Someone whose poem has been awarded or published in a book? Is an artist only someone established, or can it be someone working on the margins? What does the margin even mean?

Who evaluates, likes, promotes, and comments on an artistic work?

What is conceptual art, what is slam poetry, and what is a slam night? How does multimedia influence contemporary art practice?

Should an artist construct or deconstruct? Can a concept be a work of art?

Is art important for promoting social changes and discussing important social issues? To what extent do female artists influence current artistic practice?

29

project goal

How to understand contemporary visual art or literature and make it accessible to young people who often perceive it as unnecessary and vague? How to aise awareness among students and high school students about the existence of different forms of artistic expression? About art that is not mentioned in textbooks, not taught in schools? How to encourage understanding of Others and Differences, for women artists, artists with disabilities, LGBT+ artists, and artists dealing with non-traditional, alternative artistic practices?

How to engage young people and citizens who are not familiar with contemporary art, how to introduce them to the ideas and language of contemporary literature, visual arts, activities of individuals and groups, and recent artistic practices?

How to encourage young people through art to engage in social issues, humanitarian work, ecology, sustainability, and environmental issues? How to present contemporary, conceptual, and alternative art to them, and how to write about it?

30

here are a few

examples

Artistic strategies and practices of the following authors differ, as well as their (in)visibility in the public space, connection with cultural institutions, experience of creative or activist networking, mobility, interdisciplinarity, and interest in socio-political, activist, gender, and feminist questioning. What connects them is the concrete examples of their creative practice, alternative, and critical discourse.

Visual artist Dragan Vojvodić from Novi Sad, in the project Minimum Effort Maximum Expectation, uses found objects to create works that question everyday issues, identity, and communication problems. Contemporary issues are also thematized in the poetry of Bojana Škorić and Marija Maca Obrovački, young poets from Novi Sad. Their poetry is included in the anthology Invisible Zebra: Novi Sad Women’s Poetry (2021), edited and with an introduction by Siniša Tucić. Although the title phrase is taken from Jasna Manjulov’s poem, it describes the experience of authors who are often outside the system of literary institutions and mechanisms of privilege distribution and recognition in the Serbian literary scene.

The position of Marija Maca Obrovački, a poet with a disability and a member of the “Živeti uspravno” Center, who writes by typing with her elbow on the keyboard, gives new meaning to the concept of invisible.

“I don’t know if you have ever experienced being overlooked because you are physically disabled or disabled during your life, and I don’t know if you will ever feel that moment when someone ignores your (my) presence because I am in a wheelchair,

31

have the consequences of cerebral palsy and have difficulty speaking. I can’t shake your hand or loudly ask you, ‘How are you?’ Everyone can shine next to me because I’m ‘invisible.’ And when I want to say something or address someone, they ignore me.

My physical condition is regularly associated with mental impairment, which means being ignored and addressing another person, i.e., personal assistance.

So, I’m invisible! I don’t know if poetry burst out of me as a scream: ‘I’m here and I exist!’ or was it just a calm soul maturation? It doesn’t matter anymore,” said Maca.

“I am recognized for what I do, but I don’t try to stand out. Of course, as soon as I get the opportunity, I will confront prevailing attitudes, send a message, and emphasize that people with disabilities are not ‘people with special needs’ because there are no ‘special needs.’ Disability does not mean that we are asexual or incapable of having children or loving ourselves and others.”

32

The poetry of poet and transactional psychotherapist Bojana Škorić addresses the position of women in the contemporary neoliberal capitalist milieu, appropriating and contemplating newly created symbols of corporate, hyperproductive society.

“The goal is to act happy, but not to be,” says Bojana, noting that in today’s system “those with more power are idolized, while an arrogant attitude is maintained towards the ordinary person.”

Bojana’s poems are not easy to find on the internet. “It’s not a deliberate decision; I simply didn’t put the imperative on myself that my poetry had to be on the internet,” she explains. “When I gathered the courage to share what I write with others, as a natural and logical consequence, poetry evenings followed. I didn’t know people with similar interests; I just started going to events that nurtured that club-like, pub atmosphere and gave the microphone to the interested. I set a goal to read what I wrote live in front of an audience, and it means a lot to me if the audience reacts positively.”

33

34

35

abbreviation

Multimedia artist Dragan Vojvodić, in his interdisciplinary artistic exploration, operates in the expanded field of art using performance, artistic actions, photography, installations, objects, video, and interventions in space.

His recent conceptual project, Minimum Effort Maximum Expectation, realized in a residency project in Gothenburg in 2023, is based on in situ procedures.

It shows how, by using easily accessible materials and elements, with the simplest techniques of creating artwork (which can be defined as grouping, adding, or collaging), works can be produced that represent a visual counterpart to the language and semantics on social networks, the internet, Viber, or SMS communication.

Using minimal available means for production, Vojvodić’s works from this cycle refer to the dominant lifestyle, digital communication, reduction, simplification, uniformity, the use of smartphones, and social networks. Through linguistic elements, they draw attention to ecological themes, sustainability, issues of identity, communication, consumerism, and more.

In the Minimum Effort Maximum Expectation project, Vojvodić employs abbreviations commonly found in encyclopedias and dictionaries but now frequently used in SMS and Viber exchanges like “ASAP” (As soon as possible), “B/C” (Because), “B4” (Before), “B3” (Blah, Blah, Blah), “BBS” (Be back soon), “CYT” (See you tomorrow), “CTN” (Cannot talk now), etc.

Abbreviations serve as a metaphor for the con-

36

minimum effort maximum expetation

temporary era. The speed of life imposed by new technology and altered living conditions has led to a reduction in narrative, semantics, and linguistic means. Not only are words shortened, but abbreviations for entire expressions and sentences are also found.

In essence, the entire vocabulary becomes material for abbreviation, resulting in new knowledge that erases individuality.

While saving time (abbreviated words or phrases are quicker to write), and space (particularly important on social media), facilitating writing, and visually simplifying text, they also produce numerous unfavorable consequences.

The abbreviation represented by the work TL, DR (Too Long, Don’t Read), composed of available tools found in the storage of the artistic residency center in Gothenburg, visually presents the alphabetical characters of the abbreviation itself but simultaneously suggests a lack of need for reading, especially longer narratives.

Another installation titled NVM (Nevermind), composed of randomly found planks leaning against a

37

container, represents not only the content of the abbreviation but also draws attention to recycling or sustainability issues.

Similar metaphorical symbolism is found in the work TIME (Tears In My Eyes), created from discarded massive branches, indicating the passage of time and addressing ecological concerns.

The work SNH (Sarcasm Noted Here), created from food waste, with three letters formed from avocado peels, critiques consumerism and commercialization in contemporary art with its temporal nature, shaping method, and ironic, humorous stance.

These are just a few of the works that imply a critical stance and ironic or humorous subtext, presenting recent artistic practices emphasizing immateriality, documented solely through photo documentation. .

abbreviations serve as a metaphor for the contemporary era 38

39

CIP - Каталогизација у публикацији Библиотекa Матице српске, Нови Сад 7.01 МАЛЕТИН Војводић, Љиљана Kako razumeti savremenu umetničku praksu [Elektronski izvor] / [Ljiljana Maletin Vojvodić] = How to understand contemporary art practice ; [fotografije Dragan Vojvodić]. - Novi Sad : Kreativno-edukativni centar Art box, 2023 Način pristupa (URL): https://artboxportal.com/kako-razumeti-savremenu-umetnicku-praksu-2/. - Opis zasnovan na stanju na dan 11.12.2023. - Nasl. sa naslovnog ekrana ISBN 978-86-81808-03-0 а) Визуелна уметност - Пројекти - Културолошки аспект COBISS.SR-ID 132553225

40

41

42