KLİNİK
A’DAN Z’YE ROMATİZMAL HASTALIKLAR Ülkemizde romatizmal hastalıklar oldukça yaygın olarak görülüyor. Türkiye’de son yıllarda hızla gelişen bir bilim dalı olan romatoloji, hastalara çeşitli tedavi alternatifleri sunuyor.
L
iv HOSPITAL İç Hastalıkları ve Romatoloji Uzmanı Dr. Ayda Ünlüer Uluhan, romatoloji alanında merak edilenleri Live dergisine anlatıyor. Eklem yerlerimden çıtırtılar geliyor, bu romatizma anlamına mı geliyor? Eklem yerlerinden ses gelmesi tek başına olursa hastalık değildir. Spor yapmayan kişilerde, esnek eklemli kişilerde daha sık görülür. Ayrıca vaktiyle hasarlanmış (kaza veya spor esnasında) bölgelerde de görülebilir. Ağrı veya hareket kısıtlılığı varsa esas o zaman romatizmadan şüphelenmelidir. Romatizma önlenebilir mi? Halk arasında ‘kireçlenme’ denen osteoartrit yani eklem kıkırdağı dejenerasyon kısmen önlenebilir, tam olarak önlenemez. Cilt, göz gibi eklemlerin de yaşla birlikte yaşlanması söz konusudur. Özellikle en çok kullanılan eklemler daha çabuk yaşlanır. Ancak spor yaparak kasların güçlü kalması sağlanırsa, düzgün vücut duruşu, iyi uyku ve yatma pozisyonu, iyi beslenme sağlanırsa eklem yaşlanması daha geç olacaktır. Dizlerde ‘kireçlenmesi’ olan kişiler yürümeli mi? Eğer kişi şişmansa ve dizlerindeki harabiyet ileri dereceyse çok yürümeyi önermeyiz. Gerekli hareketi egzersizlerle sağlarız. Özellikle merdiven inip çıkma, namaz kılma, yer silme gibi dizi yoran hareketlerden de kaçınmayı öneririz. Hafif vakalarda ise düz zeminde, rahat ayakkabılarla ağrı olana
28
Uzm. Dr. AYDA ÜNLÜER ULUHAN İç Hastalıkları ve Romatoloji Uzmanı
dek yürünebilir, ağrı başladığı anda durmalıdır. Sabahları ağrılarla kalkıyorum, dayak yemiş gibiyim. Neden olabilir? Sabah olan yaygın ağrılar genelde uyku bozukluklarına bağlıdır. Gergin kişilerde sık görülür. Sıcak bir duş ve takiben yapılacak masaj veya jimnastik hareketleri çok rahatlatır. Uyku öncesinde de aynı şeyler yararlıdır. Midemde bazı yakınmalarım var, romatizma ilaçları dokunur mu? Evet, romatizma ilaçlarının çoğu mideye dokunur. Mutlaka doktora danışmalı ve uygun olmayan ilaçları almamalısınız. Parasetamol türü ilaçlar mideye dokunmayacağı için ilk seçenek olabilirler. Kaplıca bana iyi gelir mi? Kaplıca tedavileri ‘kireçlenmeler’ için çok yararlı olur. Uzman eşliğinde hareketler uygulanması, sıcak suyun yumuşatıcı etkisi ve belki en önemlisi yoğun ev işlerinden bir süre uzaklaşma ağrıların azalmasına hatta geçmesine neden olur. Ancak iltihaplı yani sıcak kızarık eklemlere sahip bir hastada durumu daha da kötüleştirir. Doktora danışmakta yarar vardır. Her yerim ağrıyor, kemik erimesi olabilir mi? Kemik erimesi, özellikle menopoz sonrası hormon tedavisi almayan kadınlarda sık görülür ve ağrıya pek yol açmaz. Kırıklar oluşmuşsa o zaman ağrılar oluşur ve doktora danışmak gerekir.