ΤΡΙΜΗNΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΑΠΟΣΤΡΑΤΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΙΠΠΙΚΟΥ - ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΩΝ • ΤΕΥΧΟΣ 107 • ΑΠΡΙΛΙΟΣ - ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2020 • ΒΕΡΑΝΖΕΡΟΥ 30, Τ.Κ. 104 32 ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΗ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗ Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΤΕΝΤΩΝΕΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΤΟ ΣΧΟΙΝΙ

Η στρατηγική περικύκλωσης της Ελλάδας Σελ. 4-5

Δοκιμάζεται η "ένοπλη ειρήνη" στα ελληνοτουρκικά Σελ. 6

Τι κρύβει η φουστανέλα...

Μνήμη αιματηρή και μέλλον ζοφερό

Ο Στρατηγός Ζιαζιάς απαντά στο άρθρο που ζητά την κατάργησή της! Σελ. 25

Η Γενοκτονία των Ποντίων δεν είναι απλώς μια «μέρα Μνήμης».. Είναι φωνή της συνείδησης του Ελληνισμού. Που μένει ζωντανή όλες τις μέρες του χρόνου. Σελ. 23

Το Δ.Σ. του Συνδέσμου, εύχεται στα μέλη και τους φίλους ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ!

ΙΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ Γραφείο: Βερανζέρου 30 ΤΚ 104 32 Αθήνα Τηλέφωνο και Fax: 210 5226351 Δικτυακή τοποθεσία: http://www.saith.gr e-mail: info@saith.gr Tεύχος Νο 107 Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2020 Ιδιοκτήτης: Σύνδεσμος Αποστράτων Αξιωματικών Ιππικού Τεθωρακισμένων

Περιεχόμενα τεύχους 107 Η στρατηγική περικύκλωση της Ελλάδας

Σελ. 4-5

Δοκιμάζεται η "ένοπλη ειρήνη" στα ελληνοτουρκικά Σελ. 6-7 Στην αρχή του άδοξου τέλους ενός οράματος

Σελ. 8-9

Το διεθνές δίκαιο και η ισχύς, η Ελλάδα και η Τουρκία

Σελ. 10

Η Τουρκία αντιμετωπίζεται μόνο με αντιστροφή του στρατηγικού εξαναγκασμού

Σελ. 11-12

Η Ελλάδα, το Ισραήλ, ο Μπίμπι και οι ευκαιρίες που δεν πρέπει να χάσουμε

Σελ. 13

Οι οθωμανοί επιστρέφουν στα Βαλκάνια

Σελ. 14-15

Η μεθεπόμενη μέρα της κρίσης

Σελ. 16

Στρατηγικές επιλογές και κινήσεις στην Λιβύη και την Μεσόγειο

Σελ. 19-20

Μνήμη αιματηρή και μέλλον ζοφερό

Σελ. 23

Τι κρύβει η φουστανέλα

Σελ. 25

Τα Νέα του Όπλου

Σελ. 30-31

Εκδότης - Διευθυντής: Υποστράτηγος ε.α. Χρ. Παπαδογεωργόπουλος Συντακτική Επιτροπή: Πρόεδρος Αντιστράτηγος ε. α. Σεραφείμ Παπαποστόλου Μέλη: Αντιστράτηγος ε.α. Κυριάκος Δημήτριος

Ο τραπεζικός λογαριασμός του Συνδέσμου είναι: ΙΒΑΝ GR310171832000 και 6832-130556-296 ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Με την ευκαιρία απευθύνομε έκκληση στα μέλη μας και τους αποδέκτες του περιοδικού μας να αποστέλλουν την ετήσια συνδρομή τους των 20 ΕΥΡΩ, διότι η συνέχιση εκδόσεως του περιοδικού μας κινδυνεύει. Ευχαριστούμε Το Διοικητικό Συμβούλιο

Αντιστράτηγος ε.α. Μπαλτζώης Ιωάννης Επιμέλεια Έκδοσης: Έφεδρος Ίλαρχος Λιβέριος Πετρίδης

Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα μας στο διαδίκτυο για να είστε πάντα ενημερωμένοι για τα τεκταινόμενα στο Όπλο μας, στην διεύθυνση: http://www.saith.gr

Στους Αναγνώστες μας Η δημόσια συζήτηση για την ελληνοτουρκική αντιπαράθεση δείχνει να εξαντλείται στη νομική και μόνο διάσταση του προβλήματος. Δεν έχει γίνει επαρκώς κατανοητό ότι η έξαρση του τουρκικού αναθεωρητισμού οφείλεται σε τεκτονικές αλλαγές που έχουν συντελεστεί στο εσωτερικό της χώρας. Ο πρόεδρος Ερντογάν ηγείται πλέον ενός ευρέος συνασπισμού πολιτικών δυνάμεων που ενστερνίζονται το όραμα της μεγάλης Τουρκίας. Δεν είναι τυχαίο ότι έχουν εκλείψει οι φωνές μετριοπάθειας στον πολιτικό, επιχειρηματικό και ακαδημαϊκό κόσμο της γειτονικής χώρας. Η κατάρρευση του κεμαλισμού δημιούργησε ένα ιδεολογικό κενό, το οποίο καλύπτεται από το νοσταλγικό όραμα της επανασύστασης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Oσο και να ακούγεται αναχρονιστικό, η Τουρκία αναζητεί ζωτικό χώρο προς Δυσμάς. Ταυτόχρονα, η σταδιακή απαγκίστρωση των ΗΠΑ από τη Μέση Ανατολή, η δίνη εσωστρέφειας που πλήττει την Ευρωπαϊκή Eνωση και η ταχεία βελτίωση των ρωσοτουρκικών σχέσεων επιτρέπουν στην Aγκυρα να έχει μεγαλύτερη αυτονομία κινήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο. Σήμερα, το πραγματικό διακύβευμα δεν είναι τα μάλλον ασαφή όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ. Αυτό που πραγματικά η τουρκική ηγεσία θέλει να βάλει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων είναι η ελληνική κυριαρχία στο Αιγαίο, μέσω των «γκρίζων ζωνών» και της αποστρατιωτικοποίησης νήσων. Εξάλλου, οι υπερπτήσεις τουρκικών αεροσκαφών σε κατοικημένα νησιά συνιστούν έμπρακτη αμφισβήτηση του νομικού καθεστώτος. Το ερώτημα που προκύπτει, έπειτα από όλες αυτές τις διαπιστώσεις, αφορά την ενδεδειγμένη ελληνική στρατηγική. Η πρόταση για νομική διευθέτηση των διμερών διαφορών βασίζεται στην ισχυρή πεποίθηση ότι τα πράγματα θα γίνουν χειρότερα για τη χώρα μας στο μέλλον. Αυτό το επιχείρημα, όμως, δεν βρίσκει αναφορά στη διεθνή βιβλιογραφία. Η νεότερη και σύγχρονη ιστορία βρίθει παραδειγμάτων που αποδεικνύουν ότι η εθνική ισχύς δεν είναι απλά το άθροισμα ορισμένων δεικτών. Αν ήταν έτσι, τότε τα σύνορα της Ελλάδας θα έφταναν ακόμα στη γραμμή Αμβρακικού - Παγασητικού. Η προσφυγή στη Χάγη δεν είναι εφικτή, όσο η Aγκυρα δεν σέβεται τις Συνθήκες της Λωζάννης και των Παρισίων. Αν η τουρκική ηγεσία επιθυμούσε ειλικρινώς την ειρηνική συνύπαρξη, θα μπορούσε να συ-

ναινέσει στην υπογραφή ενός συμφώνου φιλίας και μη επίθεσης, όπως είχε προτείνει παλαιότερα ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Κάτι τέτοιο θα καταλάγιαζε τους ελληνικούς φόβους για τις πραγματικές τουρκικές προθέσεις. Αντ’ αυτού, η τουρκική ηγεσία ασκεί καθημερινά στρατιωτική πίεση για να εκβιάσει την υποχώρηση της Αθήνας από τις πάγιες θέσεις της. Υπό αυτές τις συνθήκες, η στρατηγική της ανάσχεσης (containment) είναι η καλύτερη λύση για την Ελλάδα. Δεν είμαστε η μόνη χώρα που έχει δίπλα της έναν αναθεωρητικό γείτονα. Τη συγκεκριμένη στρατηγική έχουν εφαρμόσει με μεγάλη επιτυχία μια πλειάδα χωρών, όπως οι ΗΠΑ εναντίον της ΕΣΣΔ, η Νότια Κορέα εναντίον της Βόρειας και η Αρμενία εναντίον του Αζερμπαϊτζάν. Η Αθήνα επιδίωξε την ανάσχεση της Τουρκίας την περίοδο 1964-1967 με την αποστολή της Ελληνικής Μεραρχίας στην Κύπρο και την περίοδο 1993-1995 με την εκπόνηση του Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος. Επίσης, η Ελλάδα τότε έκανε διπλωματικά ανοίγματα σε χώρες που μοιράζονταν τις ίδιες ανησυχίες για την τουρκική εξωτερική πολιτική. Η συγκεκριμένη στρατηγική έχει λοιπόν δύο βασικούς πυλώνες: τον διπλωματικό και τον αμυντικό. Η υλοποίηση μιας νέας πολυεπίπεδης εξωτερικής πολιτικής πρέπει να περιλαμβάνει την εμβάθυνση των υφιστάμενων περιφερειακών συνεργασιών, την πρόσδεση στο άρμα μιας μεγάλης ναυτικής δύναμης (π.χ. Γαλλία) και την αναζήτηση νέων συμμάχων στον αραβικό/μουσουλμανικό κόσμο. Ταυτόχρονα, η Αθήνα είναι απαραίτητο να εξομαλύνει τη σχέση της με τη Μόσχα, χωρίς να πέφτει στην παγίδα ψευδεπίγραφων διλημμάτων. Η Ελλάδα πρέπει να είναι πάντοτε παρούσα για να εκμεταλλεύεται τα λάθη της άλλης πλευράς στη Μέση Ανατολή, στα Βαλκάνια, στη Μαύρη Θάλασσα και οπουδήποτε αλλού οι περιστάσεις το απαιτούν. Αυτό συνεπάγεται αναβάθμιση της διπλωματικής υπηρεσίας και άνοιγμα πρεσβειών ή προξενείων σε χώρες γεωπολιτικού ενδιαφέροντος. Η τιθάσευση της τουρκικής επιθετικότητας επιτάσσει ακόμα την υιοθέτηση μιας νέας αντίληψης για την εθνική άμυνα και την ασφάλεια. Είναι επιτακτική ανάγκη να ενισχυθούν το Πολεμικό Ναυτικό και η Πολεμική Αεροπορία με προηγμένα στρατιωτικά συστήματα που θα δίνουν ποιοτικό πλεονέκτημα στην ελληνική πλευρά. Συνέχεια στην επόμενη σελίδα

ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Η στρατηγική περικύκλωση της Ελλάδας Γράφει ο Μάνος Καραγιάννης Καθηγητής Παν. Μακεδονίας Η δημόσια συζήτηση για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις σε μεγάλο βαθμό επικεντρώνεται στην καθημερινή διαχείριση του προβλήματος που αντιμετωπίζουμε (π.χ. μεταναστευτικές ροές, παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου, υπερπτήσεις). Έτσι όμως βλέπουμε το δέντρο και χάνουμε το δάσος. Με μια σειρά από κινήσεις η Τουρκία πλέον επιδιώκει τη στρατηγική περικύκλωση (strategic encirclement) της Ελλάδας. Ο συγκεκριμένος όρος προέρχεται από την επιστήμη των Διεθνών Σχέσεων και περιγράφει τη στρατηγική που εφαρμόστηκε στο παρελθόν από τις ΗΠΑ εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης, του Ιράν και άλλων εχθρικών χωρών. Μια προσεκτική ματιά στον χάρτη θα πείσει ακόμα και τον πιο δύσπιστο παρατηρητή. Η Άγκυρα ενισχύει καθημερινά το καθεστώς του Σάρατζ στην Τρίπολη με ξένους μισθοφόρους, στρατιωτικούς συμβούλους και οπλικά συστήματα. Το τουρκικό ναυτικό διατηρεί μια ιδιαίτερα ισχυρή παρουσία στα ανοικτά της Λιβύης που παρέχει ένα πέπλο προστασίας στις φιλοτουρκικές δυνάμεις. Ταυτόχρονα,

η Άγκυρα έχει δημιουργήσει μια αεροπορική γέφυρα με την Τρίπολη που τροφοδοτεί συνεχώς την πολεμική προσπάθεια. Η Τουρκία έχει πετύχει τον βασικό της σκοπό, παίρνοντας μεγάλα ρίσκα. Έχει αποκτήσει ένα στρατηγικό προγεφύρωμα στην κεντρική Μεσόγειο, που αργά ή γρήγορα θα χρησιμοποιήσει εναντίον μας. Η υπογραφή του τουρκο-λιβυκού μνημονίου για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών ήταν μόνο η αρχή. Παράλληλα, η τουρκική ηγεσία έχει κατορθώσει να ενισχύσει την αμυντική της σχέση με την Αλβανία, εκμεταλλευόμενη τις βαθιά ριζωμένες

Στους Αναγνώστες μας

ανασφάλειες που υπάρχουν στη γειτονική χώρα έναντι της Ελλάδας. Πριν ακριβώς έναν μήνα, το αλβανικό κοινοβούλιο επικύρωσε τη διμερή συμφωνία στρατιωτικής συνεργασίας. Στις 23 Απριλίου, δηλαδή την ίδια μέρα με την επικύρωση, ανακοινώθηκε η συμμετοχή του αλβανικού ναυτικού στη μεγάλη τουρκική ναυτική άσκηση «Ασπίδα της Μεσογείου» (Akdeniz Kalkanı). Δεν είναι όμως μόνο η Αλβανία που προσελκύει το τουρκικό ενδιαφέρον στα Βαλκάνια. Με αφορμή τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, η τουρκική διπλωματία κατόρθωσε να εκμεταλλευτεί την ψυχρότητα που

να είναι η αλλαγή της τουρκικής συμπεριφοράς έναντι της

Παράλληλα, πρέπει να προχωρήσει η επαγγελματοποίηση του Στρατού Ξηράς με πρόσληψη μεγάλου αριθμού μόνιμου προσωπικού. Η μικρή στρατιωτική θητεία είναι τροχοπέδη για τη μαχητική ισχύ των Ενόπλων Δυνάμεων. Μια χώρα που βρίσκεται αντιμέτωπη με απειλή τέτοιου μεγέθους δεν μπορεί παρά να επενδύσει στην αμυντική βιομηχανία. Πάντως, δεν χρειάζεται η Ελλάδα να μετατραπεί σε «ένοπλο έθνος». Μπορεί όμως να οικοδομήσει μια αξιόπιστη αποτροπή με έμφαση στην επιθετική άμυνα (offensive defence), που θα προκαλεί αβεβαιότητα στον αντίπαλο για την τελική έκβαση μιας αναμέτρησης.

Ελλάδας. Δεν είναι αυτοσκοπός ο οιονεί ανταγωνισμός με-

Σε κάθε περίπτωση, αποκλειστικός μας σκοπός πρέπει

Το Διοικητικό Συμβούλιο

4

ταξύ των δύο χωρών. Η ανάσχεση της Τουρκίας είναι ένας ανηφορικός δρόμος, όπου κάθε βήμα απαιτεί σχεδιασμό και αποφασιστικότητα. Χρειάζεται μια εθνική προσπάθεια που θα διαπερνά κομματικές γραμμές και θα υπερβαίνει προσωπικές σκοπιμότητες. Οι τουρκικές διεκδικήσεις ακουμπούν τον σκληρό πυρήνα της κρατικής κυριαρχίας και απειλούν την υπόσταση του έθνους. Για αυτό τον λόγο, πέτρα πάνω στην πέτρα να μη μείνει, εμείς να μην υποχωρήσουμε.

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2020

ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ υπάρχει στις σχέσεις της Αθήνας με τη Σόφια. Αυτή οφείλεται στη Συμφωνία των Πρεσπών που αναγνώρισε (παρά τις έντονες βουλγαρικές αντιρρήσεις) τη μακεδονική ταυτότητα και γλώσσα. Με άλλα λόγια, εξομαλύνθηκε μερικώς η σχέση μας με τα Σκόπια εις βάρος των ελληνοβουλγαρικών σχέσεων. Αυτή είναι μια κρίσιμη παράμετρος που αγνοήθηκε από την τότε κυβέρνηση που διαπραγματεύθηκε τη συμφωνία. Την ίδια στιγμή, η Άγκυρα ενισχύει διαρκώς τη ναυτική της παρουσία στην κυπριακή ΑΟΖ για να ασκήσει πίεση στην Κυπριακή Δημοκρατία και κατά επέκταση στην Ελλάδα. Επίσης, η τουρκική διπλωματία κάνει διπλωματικά ανοίγματα σε χώρες που νιώθουν αποκλεισμένες από τα ενεργειακά τεκταινόμενα στην Ανατολική Μεσόγειο, όπως είναι ο Λίβανος, η Ιορδανία και η Παλαιστινιακή Αρχή. Στη Συρία, παρά τις ήττες που έχει υποστεί, η Άγκυρα έχει πετύχει τον έλεγχο των βορειοδυτικών περιοχών. Δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας ότι δεν έχει γίνει ακόμα οριοθέτηση της κυπριακής ΑΟΖ με τη Συρία. Το συμπέρασμα είναι ότι η τουρκική ηγεσία έχει υιοθετήσει μια στρατηγική περικύκλωσης της Ελλάδας και της Κύπρου. Η τουρκική ηγεσία οικοδομεί ένα πλέγμα συμμαχιών για να αυξήσει την πίεση στην Αθήνα και τη Λευκωσία. Ακόμα και να υποθέσει κανείς ότι τίποτα με όλα αυτά δεν μας αφορούν (με εξαίρεση την τουρκική παρουσία στην κυπριακή ΑΟΖ), οι κινήσεις της Άγκυρας εκ των πραγμάτων επηρεάζουν την ελληνική ασφάλεια.

σχέσεις με τη Μόσχα βρίσκονται σε απελπιστικά χαμηλό επίπεδο, με ευθύνη και των δύο πλευρών. Η Ρωσία δεν είναι ούτε «εταίρος», ούτε «σύμμαχος» είναι μια μεγάλη δύναμη που η Αθήνα δεν έχει σοβαρό λόγο να αποξαενώσει. Τη στιγμή μάλιστα που πολλές σοβαρές φωνές στην Αμερική και την Ευρώπη ζητούν εξομάλυνση των σχέσεων με το Κρεμλίνο. Εξάλλου, η μεγάλη βελτίωση των ρωσοτουρκικών σχέσεων επέτρεψε στην Άγκυρα να στρέψει την προσοχή της στην Ανατολική και Κεντρική Μεσόγειο. Το διπλωματικό άνοιγμα στη Σαουδική Αραβία και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα είναι μια σημαντική εξέλι-

ξη που πιστώνεται η σημερινή ηγεσία του ΥΠΕΞ. Δεν φτάνει όμως αυτό. Η Ελλάδα πρέπει να εκπονήσει μια νέα ολιστική πολιτική για τη Μέση Ανατολή. Να δώσει έμφαση στην ανάπτυξη των σχέσεων της με τον Λίβανο, τη Συρία (ο πόλεμος τελειώνει!), την Ιορδανία και τη Τυνησία. Η Αθήνα πρέπει επίσης να οικοδομήσει μια νέα σχέση με τον κουρδικό παράγοντα εκτός Τουρκίας, έστω με τη συνδρομή μη κρατικών δρώντων (ΜΚΟ, επιχειρηματικός κόσμος). Η σχέση μας με την Τουρκία έχει περάσει σε μια νέα φάση αντιπαράθεσης με άγνωστη κατάληξη. ΄Όσο πιο γρήγορα το συνειδητοποιήσουμε, τόσο το καλύτερο για εμάς.

Η δημιουργία των τριμερών σχημάτων συνεργασιών με την Αίγυπτο και Ισραήλ δεν μπορεί από μόνη της να αντιμετωπίσει το πρόβλημα του τουρκικού αναθεωρητισμού. Πρέπει να ληφθούν μεγάλες πρωτοβουλίες από την ελληνική πλευρά για τη στρατηγική ανάσχεση της τουρκικής επιθετικότητας. Οι διμερείς μας

• Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2020 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

5

ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Δοκιμάζεται η "ένοπλη ειρήνη" στα ελληνοτουρκικά ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ Γράφει ο Βενιαμίν Καρακωστάνογλου Καθηγητής Πανεπιστημίου Η πρόσφατη όξυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, με απόλυτη ευθύνη της Άγκυρας, έρχεται να συνεχίσει, αλλά και να επιβαρύνει σημαντικά την λεγόμενη ελεγχόμενη ένταση, ή την “ένοπλη ειρήνη”, που με εξάρσεις (1976, 1987, 1996 κλπ) ίσχυσε στις σχέσεις μας με τον πονηρό και πλεονέκτη γείτονα! Η “εισβολή των αμάχων” στα ελληνικά νησιά του Αιγαίου και η επιχειρηθείσα πραγματική εισβολή μεταναστών στα σύνορα του Έβρου, ήταν ενορχηστρωμένες και καθοδηγούμενες από το τουρκικό κράτος. Το τουρκολιβυκό σύμφωνο παραβιάζει κάθε έννοια και αρχή του δικαίου της θάλασσας σε βάρος της Ελλάδος. Τέλος, οι εξαγγελθείσες έρευνες και γεωτρήσεις νοτίως και ανατολικώς της γραμμής Ρόδου-Κρήτης, με βάση αυθαίρετες συντεταγμένες που κατατέθηκαν από την Τουρκία στα Ηνωμένη Έθνη, έρχονται να συμπληρώσουν τις διεξαγόμενες γεωτρήσεις και έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ. Από το 1996, η Τουρκία διεκδικεί την κυριαρχία βράχων, μικρονήσων, κατοικημένων νησίδων αλλά και μεγάλων πληθυσμιακά και γεωγραφικά νησιών του Αιγαιακού Αρχιπελάγους! Και βέβαια οι συνεχείς παραβιάσεις του ελληνικού εναερίου χώρου, οι παραβάσεις του FIR Αθηνών και οι υπερπτήσεις πάνω από νησιωτικά και χερσαία ελληνικά εδάφη, που διαρκούν επί 46 χρόνια και κλιμακώνονται χρόνο με το χρόνο, έχουν πλέον ξεπεράσει κάθε προηγούμενο ρεκόρ. Με θρασύτατο και απροκάλυπτο τρόπο, οπλισμένα τουρκικά αεροσκάφη προκαλούν εικονικές αερομαχίες με τα ελληνικά που τα αναχαιτίζουν. 6

Στα παραπάνω να προστεθεί η δέσμευση τεράστιων περιοχών του Αρχιπελάγους αλλά και της Ανατολικής Μεσογείου με NAVTEX, για διεξαγωγή στρατιωτικών ασκήσεων, που καθιστούν προβληματική τη χρήση των διεθνών υδάτων και αποκλείουν νησιά, απειλώντας εμφανώς, την Ελλάδα και την Κύπρο. Απαραίτητη η αποτροπή Καθώς λοιπόν είναι προφανές ότι η τουρκική επιθετικότητα έχει ανέλθει επίπεδο έντασης και επικινδυνότητας, με ορατή την προοπτική ενεργειών για δημιουργία τετελεσμένων στο Αιγαίο ή την Ανατολική Μεσόγειο, η Ελλάδα πρέπει εσπευσμένα να λάβει στρατιωτικά και νομικά μέτρα. Στα μεν στρατιωτικά εντάσσονται άμεσες και σοβαρές εξοπλιστικές προμήθειες. Στα δε νομικά, εντάσσεται η αξιοποίηση των θετικών διατάξεων του δικαίου της θάλασσας, τις οποίες αποφεύγει επί δεκαετίες να υιοθετήσει η χώρα μας, δίνοντας έτσι την πρωτοβουλία κινήσεων στην Τουρκία. Επίσης, είναι αναγκαίο η Αθήνα να εγκαταλείψει την πολιτική της λήθης, της σιωπής και της μη διεκδίκησης για τα εγκλήματα που διέπραξε διαχρονικά ο τουρκικός εθνικισμός-φανατισμός κατά του Ελληνισμού και για τα οποία το αθηνοκεντρικό πολιτικό σύστημα και οι άρχουσες ελίτ “εποίησαν την νήσσαν”! Είτε για την μη διατάραξη της εξουσίας τους με δύσκολα θέματα, είτε υπό την πίεση, την αδιαφορία και την υποκρισία των “συμμάχων” και “εταίρων”! Η στρατιωτική ικανότητα και ετοιμότητα της χώρας μας θα πρέπει άμεσα να τεθεί ως η πρώτη εθνική και οικονομική προτεραιότητα, ταυτόχρονα και ισότιμα με την καταπολέμηση της πανδημίας και την αναθέρμανση της οικονομίας. Άλλωστε, υγεία και ευημερία χάνουν την αξία τους χωρίς

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2020

ελευθερία, εθνική κυριαρχία και αξιοπρέπεια. Δυστυχώς οι τουρκικοί σχεδιασμοί και οι κλιμακούμενες προκλήσεις, δεν μας αφήνουν περιθώριο διαφορετικής ιεράρχησης. Χωρίς να προκαλέσουμε εμείς στρατιωτικοποίηση της κρίσης, πρέπει να αποκτήσουμε, ή να αποκαταστήσουμε εκείνη την στρατιωτική ικανότητα και να την προβάλουμε πειστικά, ως μέσο αποτροπής οποιασδήποτε τουρκικής ενέργειας ή τετελεσμένου, λόγω του υψηλού κόστους και αβέβαιης έκβασης που αυτό θα έχει. Μόνον έτσι θα διαφυλαχθεί η ειρήνη. Εδώ το θετικό προηγούμενο του Έβρου βοηθάει ιδιαίτερα. Η Τουρκία θα επιδιώξει αιφνιδιασμό Δυστυχώς για μας, η Τουρκία έχει δημιουργήσει τόσους τομείς διεκδικήσεων και πρακτικής προώθησης των θέσεών της, ώστε να έχει την δυνατότητα να μας αιφνιδιάσει σε έναν ή περισσότερους απ’ αυτούς οποτεδήποτε το αποφασίσει! Κι εμείς να τρέχουμε να σβήνουμε φωτιές, αντανακλαστικά και ακολουθώντας την, χωρίς δικές μας πρωτοβουλίες κινήσεων. Ας απαριθμήσουμε αυτούς τους τομείς: Πρώτον, ενδεχόμενη τουρκική επιθετική ενέργεια σε ελληνικό νησί-μικρονησίδα, από αυτά που διεκδικεί από το 1996 με αυξανόμενη ένταση τα τελευταία χρόνια. Αν δημιουργήσει τετελεσμένο οι συνέπειες θα είναι ολέθριες και οι προοπτικές ανατροπής του θα είναι επαχθέστατες! Ως αφορμή μπορεί να χρησιμοποιηθεί π.χ κάποια εμπλοκή σε αναχαίτιση αεροσκαφών. Δεύτερον, θερμό επεισόδιο στον Έβρο ή τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου κατά την ανάσχεση μεταναστευτικών ροών, κατά την περαιτέρω θωράκιση της ελληνικής μεθο-

ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ τουρκική βουλιμία. Στο επίπεδο εσωτερικής και διεθνούς ενημέρωσης και ψυχολογικής προετοιμασίας, η Ελλάδα πρέπει να αντιμετωπίσει την ψευδή και παραπειστική τουρκική προπαγανδιστική εκστρατεία και την εξαγορά συνειδήσεων και προσώπων-κλειδιών σε κρίσιμα ξένα και διεθνή πόστα. Για να το πράξει απαιτείται ριζική αναβάθμιση της ενημέρωσης για τις ελληνικές θέσεις και να διαμορφώσει ισχυρό φρόνημα και ετοιμότητα στην ελληνική κοινή γνώμη. Η Τουρκία αποθρασύνεται

Η “εισβολή των αμάχων” στα ελληνικά νησιά του Αιγαίου και η επιχειρηθείσα πραγματική εισβολή μεταναστών στα σύνορα του Έβρου, ήταν ενορχηστρωμένες και καθοδηγούμενες από το τουρκικό κράτος. ρίου, ή σε άλλη επιχείρηση έρευνας και διάσωσης. Τρίτον, κάποια στημένη προβοκάτσια σε σχέση με την στρατιωτική αμυντική θωράκιση των νησιών του ανατολικού Αιγαίου, συμπεριλαμβανομένου του Καστελλορίζου. Τέταρτον, ναυτικό θερμό επεισόδιο, από ελληνική αντίδραση σε απόπειρες γεωτρήσεων ή ερευνών στην ελληνική υφαλοκρηπίδα στην Ανατολική Μεσόγειο (περιοχές του διαβόητου τουρκολιβυκού συμφώνου και όχι μόνο), αλλά και της κυπριακής ΑΟΖ, αν η Ελλάδα, ως μητρόπολη του Ελληνισμού και εγγυήτρια δύναμη της Κυπριακής Δημοκρατίας αποφάσιζε να τις αποτρέψει στο μέλλον. Πέμπτον, ελληνικές και κυπριακές αντιδράσεις σε προώθηση των τουρκικών κατοχικών δυνάμεων και σε εποικισμό της περίκλειστης ζώνης της Αμμοχώστου. Έκτον, υλοποίηση του τουρκικού casus belli, σε περίπτωση καθιέρωσης από την Ελλάδα χωρικών υδάτων 12 ή και 10 ναυτικών μιλίων, ή ΑΟΖ στο Αιγαίο και τις άλλες παρακείμενες ελληνικές θάλασ-

σες. Τι να κάνει η Ελλάδα Η Τουρκία, όπως όλα δείχνουν, είναι ικανή και προετοιμάζεται για στρατιωτικές ενέργειες σε οποιαδήποτε από τις παραπάνω περιπτώσεις, αλλά και σε άλλες παρεμφερείς, ή και συνδυασμένες. Η χώρα μας λοιπόν πρέπει, όσο ακόμη υπάρχει μία σχετική ύφεση με την Τουρκία, λόγω της πανδημίας ή άλλων λόγων (σοβαρότατα οικονομικά προβλήματα της γείτονος) να σπεύσει: Στο στρατιωτικό πεδίο να “κλείσει τρύπες” και να αναβαθμίσει ουσιαστικά την ικανότητά της. Στο νομικό πεδίο να λάβει όλα εκείνα τα μέτρα εκσυγχρονισμού της θαλάσσιας και εναέριας δικαιοδοσίας της, που κακώς και λόγω ευσεβών πόθων για ελληνοτουρκική ύφεση (ή και συνεργασία!), δεν έλαβε από την δεκαετία του 1970. Ιδίως μετά το 1982 και το 1995 που υπέγραψε και επικύρωσε τη Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας. Έχει καταστεί η τελευταία παράκτια χώρα παγκοσμίως σε θαλάσσιες ζώνες και δικαιοδοσίες! Πράγμα, βεβαίως, που παρεξηγήθηκε και αποθράσυνε δραματικά την

Κρίσιμο εν προκειμένω, είναι να πάψει η Ελλάδα να αντιφάσκει και να στρουθοκαμηλίζει, συμμετέχοντας σε συζητήσεις για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και άλλα επίπεδα διαλόγου με την γείτονα. Κι αυτό, επειδή έχει επιχειρηθεί (με αβάσιμο βέβαια νομικό τρόπο) ο ακρωτηριασμός της ελληνικής (και της κυπριακής) υφαλοκρηπίδας/ΑΟΖ, η απαγόρευση με απειλή πολέμου άσκησης των νόμιμων ελληνικών θαλάσσιων δικαιωμάτων, καθώς και η άρνηση των δικαιωμάτων σε θαλάσσιες ζώνες των ελληνικών νησιών, (όταν η Ελλάδα έχει περί το 20% του εδάφους της νησιωτικό)! Στα παραπάνω να προστεθεί ότι το 37% του κυπριακού εδάφους συνεχίζει να βρίσκεται υπό διεθνώς παράνομη στρατιωτική κατοχή για 46 χρόνια. Οι διεθνείς οργανισμοί και η διεθνής διπλωματία αδιαφορούν, ή αδυνατούν να λύσουν με δίκαιο και βιώσιμο τρόπο την κραυγαλέα αυτή αδικία και παρανομία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η Τουρκία να αποθρασύνεται και να απειλεί με προσάρτηση των κατεχομένων, ενώ εμείς, Ελλαδίτες και Κύπριοι, έχουμε αποδεχθεί σιωπηρά τα τετελεσμένα! «Ενός κακού μύρια έπονται» όπως προκύπτει χαρακτηριστικά από τη συνολική πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων από το 1923, ή έστω από το 1974 και μετά…

• Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2020 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

7

ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Στην αρχή του άδοξου τέλους ενός οράματος Γράφει ο Ανδρέας Πενταράς Αντιστράτηγος ε.α. Σήμερα, 16 χρόνια μετά, ανήμποροι να αντιδράσουμε απέναντι στη νέα εισβολή και κατοχή από την Τουρκία τού μεγαλύτερου μέρους της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας(ΚΔ), αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε ότι βρισκόμαστε στην αρχή του άδοξου τέλους ενός οράματος που αποσκοπούσε στην εκμετάλλευση του φυσικού αερίου στην ΑΟΖ της ΚΔ Μια από τις «παράπλευρες» συνέπειες της πανδημίας του κορωνοϊού, που πιθανόν μελλοντικά να αποδειχθεί ως η σημαντικότερη, είναι η αναδιάταξη του γεωπολιτικού συστήματος τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο, όσο και σε περιφερειακό. Αυτή η συνέπεια ήταν αναμενόμενη, αφού η πανδημία στο στρατηγικό πλαίσιο αντιμετωπίζεται ως θέμα ασφάλειας ή πιο απλουστευμένα ως ένα βιολογικό όπλο μαζικής καταστροφής, από εκείνα που ενδεχομένως κάποιες δυνάμεις διαθέτουν στα οπλοστάσιά τους, παρά τις απαγορεύσεις που προβλέπονται από το Διεθνές Δίκαιο. Η μόνη διαφορά από τα βιολογικά όπλα είναι ότι ο κορωνοϊός εκδηλώθηκε ως μια ασύμμετρη απειλή εναντίον ολόκληρης της ανθρωπότητας και όχι ως μια απειλή προερχόμενη από κάποια κρατική οντότητα με στόχο συγκεκριμένα εχθρικά κράτη ή συνασπισμούς κρατών. Σε περιφερειακό επίπεδο και δη στην Ανατολική Μεσόγειο, τα πρώτα σημάδια των επιπτώσεων του κορωνοϊού στη γεωπολιτική σφαίρα έγιναν φανερά, αφενός με την αναβολή μέχρι το τέλος του 2021 των ερευνητικών γεωτρήσεων από τις εταιρείες στις οποίες η Κυπριακή Δημοκρατία (ΚΔ) ανέθεσε τις έρευνες και την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου και αφετέρου από 8

την Τουρκία, η οποία, εκμεταλλευόμενη το γεγονός αυτό, έσπευσε να αποστείλει το γεωτρύπανο «Γιαβούζ» για έρευνες στο οικόπεδο 6, στο οποίο, ας σημειωθεί, διενήργησε ερευνητική γεώτρηση στο παρελθόν με πολύ αισιόδοξα αποτελέσματα η γαλλική εταιρεία ΤΟTAL και επρόκειτο στην παρούσα περίοδο να διενεργηθεί και επιβεβαιωτική γεώτρηση. Η ενέργεια αυτή της Τουρκίας μεσούσης της πανδημίας του κορωνοϊού, κατά παράβαση κάθε αρχής του Διεθνούς Δικαίου, αποδεικνύει δύο πράγματα. Πρώτον, ότι η Τουρκία πέρα και πάνω από τα οποιαδήποτε προβλήματα αντιμετωπίζει η ίδια (πανδημίας, οικονομικά, πολιτικά κ.λπ) θέτει τις στρατηγικές της επιδιώξεις σε πρώτη προτεραιότητα, την υλοποίηση των οποίων συνεχίζει απρόσκοπτα και, δεύτερον, φαίνεται ότι και μετά τις κυρώσεις που η ΕΕ επέβαλε στην Τουρκία τους προηγούμενους μήνες σε μια προσπάθεια να πεισθεί να σεβαστεί το Διεθνές Δίκαιο στη Κυπριακή ΑΟΖ, η τελευταία συνεχίζει απτόητη τις παράνομες ενέργειές της, γνωρίζοντας πλέον ότι καμιά προσπάθεια της διεθνούς κοινότητας δεν είναι ικανή να την σταματήσει. Αυτό σημαίνει ότι, για τα επόμενα δύο χρόνια περίπου, η Τουρκία θα παίζει στην Ανατολική Μεσόγειο κυριολεκτικά «εν ου παικτοίς». Με λίγα λόγια, η Τουρκία θα διενεργεί γεωτρήσεις σε οποιοδήποτε οικόπεδο της ΚΔ αποφασίσει. Με δεδομένο δε ότι σήμερα διαθέτει τρία γεωτρύπανα, ακόμα και τα δύο μόνο να χρησιμοποιήσει στην ανατολική Μεσόγειο, σημαίνει ότι στα επόμενα δύο χρόνια θα μπορεί να διενεργήσει το λιγότερο 4-6 γεωτρήσεις, πλέον των 6 που διενήργησε μέχρι σήμερα. Με 10-12 γεωτρήσεις στα οικόπεδα της ΚΔ, είτε σ’ αυτά που διεκδικεί η ίδια η Τουρκία είτε σ’ αυτά που διεκδικεί για λογαριασμό του ψευδοκράτους, θα πρέπει να

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2020

παραδεχθούμε ότι ολόκληρο το ενεργειακό πρόγραμμα της ΚΔ τίθεται πλέον υπό την αίρεση των όποιων αποφάσεων της Τουρκίας. Το πρόβλημα, βέβαια, δεν είναι οικονομικό. Αν επρόκειτο για οικονομική ζημιά της ΚΔ από διαφυγόντα κέρδη εξαιτίας της αδυναμίας εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου στην ΑΟΖ, οι επιπτώσεις θα ήταν ασήμαντες. Η ΚΔ μπορεί να επιβιώσει και χωρίς τα έσοδα από το φυσικό αέριο, όπως επιβιώνει μέχρι σήμερα. Η μεγάλη ζημιά, η τραγικότητα θα έλεγα του ζητήματος, είναι ότι η Τουρκία εργαλειοποιεί το φυσικό αέριο, προκειμένου να επιτύχει τους διαχρονικούς επεκτατικούς της στόχους, όπως τους διατύπωσε ο Νταβούτογλου στο βιβλίο του «Στρατηγικό βάθος» από τη δεκαετία του ‘90. Δηλαδή, να θέσει υπό τον στρατηγικό της έλεγχο την ανατολική λεκάνη της Μεσογείου, περιλαμβανομένης ασφαλώς και ολόκληρης της Κύπρου. Ήδη, από το 2006, η Τουρκία κατέχει το 46% της Κυπριακής ΑΟΖ δυτικά της Κύπρου, στην οποία περιέλαβε το 30% περίπου των οικοπέδων 4, 5, 6, 7 και 1, χωρίς καμιάν αντίδραση της τότε πολιτικής ηγεσίας, ενώ από το 2011, με συμφωνία που υπέγραψε το ψευδοκράτος με την Τουρκία, το πρώτο εκχώρησε στη δεύτερη τα δικαιώματα ερευνών και εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου στα οικόπεδα που η Τουρκία διαχώρισε για λογαριασμό του ψευδοκράτους και τα οποία περιλαμβάνουν το σύνολο ή μέρος όλων των υπολοίπων οικοπέδων της ΚΔ, πλην του 10 και 11, τα οποία η Τουρκία θεωρεί ότι ανήκουν στην ΑΟΖ της Αιγύπτου. Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι μια γεώτρηση από την Τουρκία στην Κυπριακή ΑΟΖ δεν είναι απλώς μια πράξη παραβίασης του Διεθνούς Δικαίου η οποία έχει πεπερασμένη χρονική διάρκεια, όπως π.χ. οι υπερπτήσεις στα ανατολικά νησιά του Αιγαίου,

ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Η Τουρκία θα παίζει στην Ανατολική Μεσόγειο κυριολεκτικά «εν ου παικτοίς». Με λίγα λόγια, η Τουρκία θα διενεργεί γεωτρήσεις σε οποιοδήποτε οικόπεδο της ΚΔ αποφασίσει. αλλά μια πράξη με συνέπειες διαρκούς ισχύος που ισοδυναμούν με κατοχή της περιοχής (οικοπέδου), είναι εύκολο να συμπεράνουμε τι είδους καθεστώς θα ισχύει στη Κυπριακή ΑΟΖ μετά τα δύο χρόνια ανενόχλητης δραστηριότητας της Τουρκίας. Και βέβαια θα ήταν λάθος να θεωρήσουμε την επιδημία του κορωνοϊού ως την αιτία της όποιας δυσμενούς εξέλιξης στο ενεργειακό πρόγραμμα της ΚΔ. Απλώς, η Τουρκία εκμεταλλεύτηκε την αναβολή των ερευνών από τις εταιρείες ως συνέπεια του κορωνοϊού, προκειμένου να επισπεύσει τις παράνομες δραστηριότητές της μέσα σε συνθήκες ευνοϊκές για τους στρατηγικούς της σχεδιασμούς. Οι πιο πάνω δυσάρεστες εκτιμήσεις, που ειλικρινά ευχόμαστε να παραμείνουν μόνο εκτιμήσεις, δεν είναι τωρινές. Από το 2004, όταν η Βουλή ψήφισε τον νόμο περί ερευνών και εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου, μέσα από σειρά άρθρων που δημοσιεύθηκαν στον κυπριακό και στον ελληνικό Τύπο, διατυπώσαμε την άποψη ότι η Κύπρος, χωρίς τη δημιουργία ισχυρής αποτροπής (στρατιωτική ισχύς, συμμαχίες με γειτονικά κράτη, αναβίωση του Δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου, ισχυρή διπλωματία και καλή οικονομία), ήταν

αδύνατο να υλοποιήσει το πρόγραμμα εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου (Τα άρθρα αυτά περιλαμβάνονται στο βιβλίο μου «Λανθασμένες επιλογές στην άμυνα και ασφάλεια της Κύπρου», εκδ. Επιφανείου, 2012). Η εκτίμηση αυτή δεν ήταν προφητεία. Ήταν αποτέλεσμα μιας ρεαλιστικής μελέτης των ευρύτερων επιδιώξεων της Τουρκίας στην περιοχή, όπως επανειλημμένα είχαν διατυπωθεί από την τουρκική ηγεσία και ιδιαίτερα της συμπεριφοράς που επέδειξε απέναντι στην Ελλάδα, όταν η τελευταία από το 1973 προσπαθούσε να εκμεταλλευθεί το πετρέλαιο στη δική της υφαλοκρηπίδα στο Αιγαίο. Η Τουρκία τότε, αντιδρώντας τόσο σε διπλωματικό όσο και σε στρατιωτικό επίπεδο και εκμεταλλευόμενη άστοχους χειρισμούς της ελληνικής διπλωματίας (πρωτόκολλο της Βέρνης 1976 ως συνέπεια προσφυγής της Ελλάδας στον ΟΗΕ), κατόρθωσε να αποστερήσει την τελευταία από το δικαίωμα ερευνών και γεωτρήσεων σε όλο το Αιγαίο, μέχρις ότου οι δύο χώρες επιλύσουν μέσω συνομιλιών το ζήτημα διαχωρισμού της υφαλοκρηπίδας. Οι συνομιλίες αυτές συνεχίζονται μέχρι σήμερα χωρίς αποτέλεσμα, λόγω των παράλογων απαιτήσεων της Τουρκίας, η οποία όμως με τον τρόπο αυτό πέτυχε μια στρατηγική νίκη απέναντι

στην Ελλάδα, η οποία, δεσμευόμενη από το πρωτόκολλο της Βέρνης, δεν μπορεί ούτε στα χωρικά της ύδατα να διενεργήσει έρευνες στο Αιγαίο. Αυτή η συμπεριφορά της Τουρκίας θα έπρεπε να προβληματίσει τους αρμόδιους στην Κύπρο όταν αποφάσιζαν εν μιά νυκτί, χωρίς καμιάν απολύτως εξειδικευμένη μελέτη τόσο για τα θέματα ασφάλειας όσο και για άλλα συναφή θέματα, να προχωρήσουν σ’ αυτό το μεγάλο εγχείρημα. Σήμερα, 16 χρόνια μετά, ανήμποροι να αντιδράσουμε απέναντι στη νέα εισβολή και κατοχή από την Τουρκία του μεγαλύτερου μέρους της ΑΟΖ της ΚΔ, αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε ότι βρισκόμαστε στην αρχή του άδοξου τέλους ενός οράματος που αποσκοπούσε στην εκμετάλλευση του φυσικού αερίου στην ΑΟΖ της ΚΔ. Ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο, που αν γινόταν με τις σωστές προϋποθέσεις και ιδιαίτερα με την προβολή από το κράτος μιας αποτρεπτικής ισχύος, η οποία θα διασφάλιζε την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου μέσα σε συνθήκες ασφάλειας και ειρήνης, θα άλλαζε ευνοϊκά τα δεδομένα όχι μόνο της Κύπρου αλλά και της ευρύτερης περιοχής και θα συνέβαλλε σε μια σωστή και δημοκρατική λύση του κυπριακού προβλήματος. Επί του θέματος, όμως, θα επανέλθουμε.

• Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2020 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

9

ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Το διεθνές δίκαιο και η ισχύς, η Ελλάδα και η Τουρκία Γράφει ο Σάββας Καλεντερίδης Μέλος του ΣΑΙΤΘ Μετά την τραγωδία της Κύπρου το 1974 η Ελλάδα προδομένη από συμμάχους αποφάσισε να θέσει ως πρώτη προτεραιότητα την είσοδό της στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα. Την επιλογή αυτή στήριξε το πολιτικό σύστημα για λόγους γεωπολιτικούς, και όχι οικονομικούς. Να εξηγήσω γιατί: Η Ελλάδα μετά την είσοδό της στο ΝΑΤΟ ταυτόχρονα με την Τουρκία, το 1952, μετρούσε μόνο εθνικές ήττες και εξευτελισμούς από τη γειτονική χώρα, η οποία όταν δεν είχε τη στήριξη είχε την ανοχή της Συμμαχίας στις επιθετικές κινήσεις και στα εγκλήματα που διέπραξε εναντίον του ελληνισμού. Το γιατί η Συμμαχία –δηλαδή οι ΗΠΑ και η Αγγλία– έκαναν τα στραβά μάτια ή στήριζαν την Τουρκία οφείλεται στο γεγονός ότι είχε μεγαλύτερη αξία ως χώρος σε σχέση με την Ελλάδα για την αντιμετώπιση της σοβιετικής απειλής, κάτι που είχαν καταλάβει και εκμεταλλεύονταν τα γεράκια –ή μάλλον οι γκρίζοι λύκοι– της Άγκυρας. Έτσι, ενώ Ελλάδα και Τουρκία ήμασταν σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ, η Τουρκία το διάστημα αυτό διέπραξε τα εξής εγκλήματα: Σεπτεμβριανά το 1955 εναντίον των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης Απελάσεις το 1946 των εταμπλήδων Ελλήνων υπηκόων της Κωνσταντινούπολης. Κλείσιμο των σχολείων και εφαρμογή του σχεδίου αφελληνισμού της Ίμβρου και της Τενέδου (Eritme Planı), το 1964. Εισβολή και κατοχή της Κύπρου το 1974, επιχείρηση που εξυπηρετούσε και τα σχέδια της Αγγλίας. Δημιουργία μηχανισμών παράλληλου παρακράτους στη Δυτική Θράκη. Η Ελλάδα μετά την τραγωδία της Κύπρου θέλοντας να ξεφύγει από το δίπολο ΝΑΤΟ -Σύμφωνο της Βαρσοβίας (δηλαδή ΗΠΑ-Ρωσίας), το οποίο την συνέθλιβε σαν μέγγενη ή σαν μυλόπετρα, αναζήτησε έναν τρίτο πόλο, ο οποίος ήταν η ΕΟΚ και αργότερα η Ευρωπαϊκή Ένωση. Γι’ αυτό είπα παραπάνω ότι οι λόγοι 10

προσανατολισμού της Ελλάδας προς τις Βρυξέλλες ήταν γεωπολιτικοί και όχι οικονομκοί. Και είναι γεγονός ότι η επιλογή αυτή προσέδωσε στην Ελλάδα γεωπολιτική αλλά όχι στρατιωτική ισχύ, αφού η Ευρώπη δεν θέλει –ή δεν την αφήνουν– να αποκτήσει ενιαία αμυντική πολιτική και στρατό για να προστατεύει τα σύνορα των κρατών-μελών της από εξωτερικές επιβουλές. Όλα αυτά τα χρόνια η Ελλάδα ανέπτυξε ένα δόγμα εξωτερικής πολιτικής το οποίο προσπαθεί να χρησιμοποιήσει τη γεωπολιτική ισχύ που της δίνει η συμμετοχή της στην ΕΕ και στηρίζεται κυρίως στην επίκληση του διεθνούς δικαίου. Το ίδιο διάστημα η Τουρκία ανέπτυξε ένα δόγμα εξωτερικής πολιτικής το οποίο στηρίζεται κυρίως στην ισχύ αλλά και στη γεωπολιτική αξία που έχει ο χώρος που καταλαμβάνει, όχι μόνο για το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ –όπως αποδείχτηκε πρόσφατα με τα «παιχνίδια» που κάνει ο Ερντογάν με τη Ρωσία–, αλλά εσχάτως και με την Κίνα. Και όπως αποδεικνύεται από τα πράγματα, το δόγμα της Ελλάδας μειονεκτεί έναντι εκείνου της Τουρκίας, με την Άγκυρα να θεωρεί ότι η Αθήνα με τη συνεχή επίκληση του διεθνούς δικαίου (χωρίς την ταυτόχρονη επίδειξη ισχύος) είναι στην ουσία μια ανυπεράσπιστη χώρα. Πάνω σ’ αυτή τη διαπίστωση η Τουρκία προβαίνει στις εξής ενέργειες τα τελευταία χρόνια: Συνεχίζει την παράνομη κατοχή της Κύπρου, ενισχύοντας τις δυνάμεις κατοχής. Εισβάλλει πειρατικά στην κυπριακή ΑΟΖ.

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2020

Σφετερίζεται τεράστιες περιοχές τις θαλάσσιες ζώνες της Κύπρου και της Ελλάδας, με μονομερή οριοθέτησή τους. Παραβιάζει τις ελληνικές θαλάσσιες ζώνες υπογράφοντας μνημόνιο με τη Λιβύη. Εξαγγέλλει και υλοποιεί το δόγμα της Γαλάζιας Πατρίδας, με το οποίο καλύπτει το μισό Αιγαίο μαζί με τα νησιά του. Μετά τις παραβιάσεις του εναερίου χώρου, πραγματοποιεί πλέον και εκατοντάδες υπερπτήσεις πάνω από κατοικημένα νησιά του Αιγαίου. Παρενοχλεί και προσπαθεί να εμβολίσει σκάφη του Λιμενικού και βάρκες ψαράδων, ακόμα και μέσα στα χωρικά μας ύδατα. Προωθεί με σχέδιο στην Ελλάδα εκατοντάδες χιλιάδες αλλοδαπούς, μουσουλμάνους στο θρήσκευμα, με στόχο την άλωση της πατρίδας μας από πληθυσμούς φίλα προσκείμενους στην Τουρκία. Συνεχίζει να χτίζει τους μηχανισμούς παρακράτους στη μουσουλμανική μειονότητα Δυτική Θράκη. Διεκδικεί πλέον ανοικτά την Κρήτη, τα Δωδεκάνησα, τα νησιά του Β. Αιγαίου. Σημειώνεται ότι όλα τα παραπάνω γίνονται κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου υπό τα όμματα του θεματοφύλακά του, του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, του ΝΑΤΟ, της ΕΕ και της διεθνούς κοινότητας. Παρ’ όλα αυτά, η Ελλάδα συνεχίζει να επικαλείται το διεθνές δίκαιο και να μην προβαίνει στις ενέργειες εκείνες που θα της επέτρεπαν να κάνει παράλληλα επίδειξη ισχύος, δηλαδή να υιοθετήσει αντί του κατευνασμού που εκτρέφει την τουρκική επιθετικότητα, το δόγμα της αποτρο-

ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ πής, για να αποτρέψει την καταστροφή που έρχεται. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το ΓΕΕΘΑ για τις υπερπτήσεις τουρκικών αεροσκαφών σε ελληνικά νησιά και στον εθνικό εναέριο χώρο στο Αιγαίο: 39 το 2017, 47 το 2018, 124 το 2019 και 302 έως τις 31 Μαΐου 2020. Οι περισσότερες που έχουν καταγραφεί στο παρελθόν είναι το έτος των Ιμίων (1996, 538 υπερτήσεις), η αμέσως επόμενη χρονιά το 2002, με 285 υπερπτήσεις. Δηλαδή, τη στιγμή που η Τουρκία κατέρριψε ρωσικό αεροσκάφος επειδή παραβίασε τον τουρκικό εναέριο χώρο για 17 δευτερόλεπτα, η Ελλάδα δέχεται να της παραβιάζουν τον εναέριο χώρο τουρκικά αεροσκάφη εκατοντάδες φορές το χρόνο, γεγονός που αποτελεί απόδειξη ότι δεν είναι σε θέση να υπερασπιστεί την επικράτειά της. Εάν δε νομίζουν κάποιοι ότι οι αναχαιτίσεις είναι το «φάρμακο», έχουμε να τους πούμε ότι αν ήταν δεν θα συνέχιζαν οι Τούρκοι να εξευτελίζουν διεθνώς την Ελλάδα επί χρόνια με συνεχείς παραβιάσεις. Άλλο είναι το «φάρμακο» και πρέπει να το ανακαλύψει επιτέλους η Ελλάδα. Φίλη από τη Μυτιλήνη με ενημέρωσε ότι φιλοξενεί στο σπίτι της πολίτη των ΗΠΑ που εγκλωβίστηκε στο νησί λόγω κορονοϊού, ο οποίος όταν είδε τουρκικά αεροσκάφη πάνω από την πόλη είπε ότι δεν μπορεί να πιστέψει ότι είναι δυνατόν να συμβαίνει κάτι τέτοιο και να το ανέχεται μια χώρα. Όπως αντιλαμβάνεται ο καθένας, φθάσαμε στο τέλος, ή τέλος πάντων είμαστε κοντά. Η Αθήνα συνεχίζει να επικαλείται το διεθνές δίκαιο και η Τουρκία να επιδεικνύει την ισχύ της και να προωθεί τις διεκδικήσεις της σε βάρος της Κύπρου και της Ελλάδας, γράφοντας στα νεοοθωμανικά της στιβάνια το διεθνές δίκαιο. Είναι προφανές ότι πρέπει να αλλάξουμε ρότα. Το δόγμα που ακολουθεί η πατρίδα μας οδηγεί στην πλήρη καταστροφή. Διεθνές δίκαιο χωρίς στρατιωτική ισχύ είναι μια παγίδα για τον ελληνισμό και πρέπει να το αλλάξουμε, αν δεν θέλουμε να γίνουμε μάρτυρες της καταστροφής της χώρας μας.

Η Τουρκία αντιμετωπίζεται μόνο με αντιστροφή του στρατηγικού εξαναγκασμού Γράφει ο Δημήτρης Τσαϊλάς Υποναύρχος ε.α. Με φόντο την τουρκική προκλητικότητα, πλέον πρέπει να εκθέσουμε το όραμά της ως ενοποιητικό πλαίσιο στις διεκδικήσεις της και να δράσουμε άμεσα. Η Τουρκία έδειξε μέχρι σήμερα, ότι μπορεί να ενισχύσει τη θέση της επιδεικνύοντας υπερβολικά τις δικές της στρατιωτικές επιλογές. Ότι η ικανότητα της με συνεχείς απειλές με υπερπτήσεις, παραβάσεις και παραβιάσεις, είναι πιο χρήσιμη πρακτική από την ικανότητα της να αντισταθεί σε μια στρατιωτική επίθεση και ότι τα αβέβαια αντίποινα όπως το casusbelli, για την επέκταση της χωρικής θαλάσσιας ζώνης στα 12νμ, είναι πιο αξιόπιστα και πιο αποτελεσματικά από κάποια ενεργά αντίποινα. Αυτές οι γνώσεις έχουν αποδειχθεί ότι έχουν μεγάλη σημασία και η μέχρι τώρα κατευναστική μας πολιτική ή οι προσπάθειες αποφυγής πολέμου από μέρους μας, δεν έχουν αποδώσει. Ποιες θα πρέπει να είναι, από εδώ και πέρα, οι στρατηγικές δεσμεύσεις μας σε ένα ευρύ φάσμα φαινομένων, από τις ανταγωνιστικές στρατηγικές των επιχειρήσεων έως την ανάθεση της πολιτικής απόφασης της κυβέρνησης για ενεργή στρατιωτική αντίδραση επίδειξης στρατιωτικής ισχύος. Η Ελλάδα, έχει δείξει πως σχεδιάζει την άμυνά της σε ένα τόσο περίπλο-

κο στρατηγικό περιβάλλον με μεγάλες αποκλίσεις από τον ορθό στρατηγικό σχεδιασμό. Ο στρατηγικός μας σχεδιασμός συχνά δεν είναι «βασισμένος στην απειλή» ούτε «βασίζεται στις δυνατότητες», αλλά βασίζεται μόνο στους διατιθέμενους πόρους και στηρίζεται στη χαραχθείσα εθνική πολιτική. Είναι σαφές ότι η οικονομία σταθμίζει τη διαμόρφωση στρατηγικής και κατανομής πόρων. Όμως έπρεπε ο αμυντικός σχεδιασμός, ή «η μετατροπή της υψηλής στρατηγικής σε στρατιωτική στρατηγική», να μετατρέπει την πολιτική βούληση και τους πόρους του κράτους σε αμυντικές δυνατότητες, με τις οποίες οι σχεδιαστές θα έχουν στρατηγικά αποτελέσματα. Ακόμη και αν υποτεθεί ότι είμαστε ορθολογικοί δρώντες, τέτοιος σχεδιασμός στερείται εστίασης στον αντίπαλο ή της όποιας απειλής δεχόμαστε και μας οδηγεί σε ομιχλώδη περιβάλλοντα. Κατ’ αρχήν, να ξεκαθαρίσουμε πως όταν ομιλούμε για τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, είναι απαραίτητο να διακρίνουμε τη στρατιωτική δύναμη από τη στρατιωτική ισχύ. Η στρατιωτική δύναμη αντιπροσωπεύει το ανθρώπινο δυναμικό και το αμυντικό υλικό στους κλάδους των ενόπλων δυνάμεων που είναι εξοπλισμένοι και εκπαιδευμένοι να χρησιμοποιήσουν βία. Ωστόσο, ο όρος στρατιωτική δύναμη είναι σημαντικά ευρύτερος από αυτόν της στρατιωτικής ισχύος. Περιλαμβάνει επίσης στοιχεία που σχετίζονται με την απειλή χρή-

Συνέχεια στην επόμενη σελίδα

• Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2020 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

11

ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα

σης βίας και πολλές άλλες δραστηριότητες που σχετίζονται με την εμπλοκή της στρατιωτικής ισχύος στις σύγχρονες διεθνείς σχέσεις, συμπεριλαμβανομένων των διεθνών αμυντικών συνεργασιών, της στρατιωτικής συνεργασίας σε τεχνικά προγράμματα, της αγοράς και πώλησης όπλων ή στρατιωτικού εξοπλισμού και πολλά άλλα. Η προσπάθεια μου είναι να επικεντρωθούμε σε αυτό ακριβώς που ονομάζουμε στρατιωτική ισχύ, να γίνει κατανοητό κυρίως ως η βούληση να εμπλακεί η ελληνική στρατιωτική δύναμη σε έναν αγώνα εναντίον του αντιπάλου. Η εθνική ισχύς είναι στο σύνολό της η βασική έννοια στις μελέτες διεθνών σχέσεων, ενώ η στρατιωτική ισχύς είναι μέρος αυτής. Αντιπροσωπεύει και αποτελεί έναν από τους τρείς θεμελιώδεις παράγοντες, μαζί με την οικονομική ισχύ και τους ισχυρούς δημοκρατικούς θεσμούς μιας χώρας (δικαιοσύνη, παιδεία, υγεία, πολιτισμός κ.α.), και μάλλον ο πιο ουσιαστικός για τον καθορισμό του καθενός από τα θέματα που σχετίζονται με τη διεθνή πολιτική. Η στρατιωτική ισχύς καθορίζεται συνήθως από την ποσοτική και ποιοτική στρατιωτική δύναμη, τον παραγωγικό διοικητικό έλεγχο των κλάδων, την αποτελεσματική διοικητική μέριμνα των μονάδων, και από το ηθικό των στελεχών. Η στρατιωτική ανωτερότητα επιτρέπει στις χώρες να σχεδιάζουν και να εφαρμόζουν την εξωτερική τους πολιτική πιο φιλόδοξα, και λόγω της τελικής υποστήριξής τους για άλλα στοιχεία ισχύος, μπορούν να επηρεάσουν και άλλους παράγοντες στη διεθνή πολιτική. Η λογική πίσω από τη στρατιωτική ισχύ είναι αρκετά απλή. Η στρατιωτική δύναμη συμβολίζει τον εκφοβισμό και την καταστροφή. Η συντριπτική στρατιωτική ισχύς παρέχει μεγαλύτερη πιθανότητα στους πιθανούς αντιπάλους να πειστούν, να ωθηθούν στην αποτροπή ή να αναγκαστούν να αναβάλουν ενέργειες που θα έβλαπταν τα εθνικά μας συμφέροντα. Η στρατιωτική ισχύς μπορεί να επιτύχει πλήρη αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα μόνο όταν είναι αναμφίβολα επαρκής. Η στρατιωτική ισχύς έχει ουσιαστικά τρεις εφαρμογές στο στρατηγικό πλαί12

σιο: την αποτροπή, τον εξαναγκασμό και την άμυνα. Έχει τη δυνατότητα της επιβολής μας, ενάντια σε έναν κρατικό ή μη κρατικό δράστη (τρομοκράτη) για να αποτρέψει μια ενέργειά του ή να αποτρέψει την πραγματοποίηση ορισμένων σχεδίων (αποτροπή), να αλλάξει τη συμπεριφορά των πιθανών αντιπάλων (εξαναγκασμός), και να προστατεύσει και υπερασπιστεί την εθνική ακεραιότητα από τις επιβλαβείς ενέργειες άλλων φορέων στο διεθνές σύστημα (άμυνα). Λόγω της καταστροφικής φύσης και της δυνατότητάς της να απειλήσει την ύπαρξη άλλων, η στρατιωτική ισχύς είναι πιο αποτελεσματική στον έλεγχο και τον εξαναγκασμό και για άλλα θέματα, ενώ δύναται να υποστηρίζει και άλλα εργαλεία εξωτερικής πολιτικής για την επίτευξη των επιθυμητών στόχων. Η δυνατότητα επιβολής στρατιωτικής ισχύος αποτελεί αξιόπιστη υποστήριξη για αυτοβοήθεια σε περίπτωση επιθετικότητας των αντιπάλων, αλλά μπορεί επίσης να χρησιμεύσει ως υποστήριξη και σε άλλους παράγοντες ισχύος. Εξάλλου, η ισορροπία δυνάμεων στη διεθνή τάξη είναι μια ισορροπία όλων των επιλογών και των μέσων που έχουν στη διάθεσή τους τα κράτη για την επίτευξη των στόχων τους. Η στρατιωτική ισχύς είναι ένα από τα παραδοσιακά συστατικά του λογισμού ισχύος, ο οποίος «μετρά» την ικανότητα του κράτους να επηρεάσει τη διεθνή πολιτική. Στις Ένοπλες Δυνάμεις, υπάρχουν “δύο θεμελιώδεις στρατηγικές” στη χρήση της στρατιωτικής ισχύος: “εξόντωση” και “κατατριβή”. Ο πρώτος όρος αντιστοιχεί στη χρήση της σκληρής ισχύος με “ωμή βία” και ο δεύτερος αντιστοιχεί στον “εξαναγκασμό”, αν και ο παραλληλισμός σε κάθε περίπτωση είναι ατελής. Η επιχειρήσεις εξόντωσης επιδιώκουν, να αφεθεί ο εχθρός χωρίς την ικανότητα να αντισταθεί, φυσικά καταστρέφοντας τις στρατιωτικές δυνατότητές του. Απαιτεί να αφαιρέσουμε την ικανότητα της βιώσιμης στρατιωτικής δύναμης από τον εχθρό. Η κατατριβή, αντίθετα, επιδιώκει, να πείσει τον εχθρό ότι η αποδοχή των όρων μας θα είναι λιγότερο επώδυνη από τη συνέχιση της επιθετικότητας ή της αντίστασης. Στόχος, είναι να εξασθενίσει, την ηγεσία του εχθρού ή την πολιτική βούληση της κοινωνίας του εχθρού.

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2020

Με την εξασθένηση, χρησιμοποιείται η στρατιωτική ισχύς, για να αυξήσει το κόστος αντίστασης και να το καταστήσει υψηλότερο από ό, τι ο αντίπαλος είναι πρόθυμος ή ικανός να πληρώσει. Οι Τούρκοι είναι υποστηρικτές αυτής της θεωρίας αφού πιστεύουν ότι η κατατριβή χρησιμοποιείται για την επιδίωξη των πολιτικών τους στόχων επειδή μέχρι σήμερα τουλάχιστον, η ελληνική πλευρά έχει επιδείξει ότι είναι τελικά πρόθυμη να δεχτεί. Η ικανότητα της στρατιωτικής ισχύος να “βλάψει” τον εχθρό και να του προκαλέσει πόνο ή τιμωρία με σκοπό την εγγενή διαπραγματευτική δύναμη θέλει λεπτούς χειρισμούς και ιδιαίτερη προσοχή. Ο εξαναγκασμός αφορά το μελλοντικό πόνο, τη διάρθρωση των κινήτρων του εχθρού, έτσι ώστε να συμπεριφερθεί με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Μπορεί, να διακινδυνεύσει την ισχύ και να πληγωθεί οπότε συνεπάγεται μια απειλή να κάνει κάτι που δεν έχει ακόμη κάνει. Μπορεί όμως, να αναγκάσει τον αντίπαλο να υπολογίσει, και να αποφασίσει με βάση τα δικά του συμφέροντα και τη θέση του, αν ωφελείται να αντισταθεί ή όχι στην απειλή που δέχεται. Είναι πλέον επιβεβλημένη η ανάγκη να γίνει κατανοητό πως ο εξαναγκασμός είναι μια σύνθετη και δυναμική διεργασία που εμπλέκει αμφότερους τους ανταγωνιστές όπου ο καθένας επιθυμεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά του αντιπάλου. Γι’ αυτό η Ελλάδα πλέον πρέπει να χρησιμοποιήσει το ίδιο όπλο της Τουρκίας, το στρατηγικό εξαναγκασμό. Με αυτή τη στρατηγική θα μπορούσαμε να αντιστρέψουμε τον εξαναγκασμό που δεχόμαστε, προκειμένου η Τουρκία να ακυρώσει την επιθετικότητά της και να διασφαλίσουμε τα εθνικά μας συμφέροντα. Βέβαια απαιτείται προσεκτική αξιολόγηση όχι μόνο του εχθρού μας αλλά ιδιαιτέρως του εαυτού μας. Πρέπει να προσδιορίσουμε αν η συμμετοχή σε ένα συγκεκριμένο ανταγωνισμό εξαναγκασμού είναι πιο πολύτιμη για εμάς ή για τον εχθρό. Και πρέπει να αντιμετωπίσουμε, με ειλικρίνεια και αυτοπεποίθηση, το πιθανό κόστος των επιλογών μας σε χρήμα, χρόνο και αίμα.

ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Η Ελλάδα, το Ισραήλ,ο Μπίμπι και οι ευκαιρίες που δεν πρέπει να χάσουμε Γράφει ο Ιωάννης Αθ. Μπαλτζώης* Μετά από περίπου 18 μήνες σχετικής ακυβερνησίας, ή θα λέγαμε μειωμένης κυβερνητικής δυνατότητας, λόγω των τριών συνεχών εκλογικών αναμετρήσεων, τελικά το Ισραήλ απέκτησε ισχυρή και λειτουργική κυβέρνηση. Πρωθυπουργός, ποιος άλλος ο μακροβιότερος πρωθυπουργός στην ιστορία του Ισραήλ και αρχηγός του Λικούντ, ο Μπέντζαμιν (Μπίμπι) Νετανιάχου, επί 18 μήνες με αναπληρωτή πρωθυπουργό και Υπουργό Άμυνας τον στρατηγό Μπένι Γκάντζ, αρχηγό του κόμματος Γαλάζιου και Λευκού και μετά από 18 μήνες εναλλαγή των καθηκόντων. Η δίκη Νετανιάχου Και ενώ όλα αυτά φαίνονταιιδανικά, τελικά παρατηρείται αυτό που ονομάζεται Ισραηλινό παράδοξο, όπου ο προσφάτως ορκισθείς πρωθυπουργός υποχρεώθηκε να παραστεί στην πρώτη ημέρα της δίκης,όπου παραπέμπεται για δωροδοκία και διαφθορά. Έτσι την Κυριακή 24/5 και ώρα 15.00 ο πρωθυπουργός του Ισραήλ μπήκε στην Αίθουσα 317 του Επαρχιακού Δικαστηρίου της Ιερουσαλήμ για να γίνει ο πρώτος Ισραηλινός πρωθυπουργός που παραπέμπεται ως κατηγορούμενος και απάντησε «ναι» για να επιβεβαιώσει ότι είχε διαβάσει τις κατηγορίες στις τρεις υποθέσεις εναντίον του.Έτσι την πρώτη μέρα της δίκης του, ο ευφυέστατος Μπίμπι Νετανιάχου κέρδισε μια μικρή ανατροπή, που καθιστά απίθανο να χρειαστεί να παρουσιαστεί ξανά στο δικαστήριο, πιθανώς μέχρι τον επόμενο χρόνο. Μαζί του, κατηγορούμενοι και τρεις σημαντικές προσωπικότητες του Ισραήλ, ο Arnon Mozes, εκδότης της μεγαλύτερης εφημερίδας του Ισραήλ της Yedioth Ahronoth, ο Shaul Elovitch, μέτοχος ελέγχου της εταιρείας τηλεπικοινωνιών Bezeq και η σύζυγος τουIrisElovich.Ο Νετανιάχου, αρνείται τις κατηγορίες που αντιμετωπί-

ζει, δηλαδή της απάτης, της παραβίασης της εμπιστοσύνης , καθώς και της δωροδοκίας σε μία από αυτές και θεωρεί ότι πρόκειται περί «δικαστικού πραξικοπήματος». Το τι θα αποφανθεί τελικά το Δικαστήριο, εκτιμάται ότι θα το μάθουμε μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα, προφανώς τον επόμενο χρόνο. Πάντως ο Νετανιάχου ήθελε να παραστεί στο Δικαστήριο, με την ιδιότητα του πρωθυπουργού της χώρας και όχι ως βουλευτής, κάτι που τελικά το πέτυχε, με ότι αυτό συνεπάγεται και να αναφέρουμε ότι στο Ισραήλ δεν υπάρχει βουλευτική ασυλία και οι πάντες ακόμη και οι πρωθυπουργοί παραπέμπονται σε δίκη!! Τα νέα δεδομένα Σε ότι αφορά τις γεωπολιτικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή και τις υφιστάμενες συνεργασίες και συμμαχίες (ενεργειακές, πολιτικές κλπ) και που μας αφορούν άμεσα, εκτιμώνται τα παρακάτω: Η δημιουργία μιας μόνιμης και σταθερής κυβέρνησης στο Ισραήλ, σηματοδοτεί πλέον νέες γεωπολιτικές εξελίξεις, με ένα Ισραήλ πολύ πιο δυναμικό και παρεμβατικό σε πολλές εξελίξεις που θα δούμε άμεσα. Η πολιτική εξέλιξη στην φιλική και σύμμαχο για την Ελλάδα χώρα το Ισραήλ, είναι η καλύτερη δυνατή για την Ελλάδα, αφού οι διπλωματικές σχέσεις με την Τουρκία είναι ουσιαστικά κατεστραμμένες, οι δε δύο ηγέτες, Ερντογάν και

Νετανιάχου, στην ουσία να «απεχθάνονται» ο ένας τον άλλον και να έχουν ανταλλάξει ασυγχώρητες κατηγορίες , που φαίνεται αδύνατον η γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των. Παρά τις σχεδόν ανύπαρκτες διπλωματικές σχέσεις μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας, οι εμπορικές σχέσεις των δύο χωρών όχι μόνο ευημερούν, αλλά θα λέγαμε ότι αυξάνονται, δημιουργώντας ένα ακόμη παράδοξο, γεγονός που μελλοντικά και μετά την Ερντογάν εποχή, είναι πιθανόν και μάλλον λογικό να επιστρέψουν σε καλύτερο επίπεδο. Δεν είναι μόνο ο Νετανιάχου, που ο πρόεδρος της Τουρκίας δεν ανέχεται, αλλά υπάρχει και άλλο πρόσωπο που είναι κόκκινο πανί για την Τουρκία. Πρόκειται, για τον νέο Υπουργό Εξωτερικών του Ισραήλ, τον πρώην Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων (2008-2011), τον στρατηγό Γκάμπι Ασκενάζυ. Έχει σχέση με την υπόθεση του λεγόμενου «στολίσκου ελευθερίας» τον Μάιο του 2010, όπου η Τουρκία με το πρόσχημα της ανθρωπιστικής βοήθειας των Παλαιστινίων, προσπάθησε με επικεφαλής το μεγάλο πλοίο «ΜΑΒΙ ΜΑΡΜΑΡΑ», να διασπάσει τον αποκλεισμό της Γάζας. Το αποτέλεσμα ήταν να επέμβουν οι Ισραηλινοί κομάντος στο πλοίο και από την βίαιη επιχείρηση να έχουμε 9 Τούρκους

Συνέχεια στην επόμενη σελίδα

• Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2020 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

13

ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ

Οι οθωμανοί επιστρέφουν στα Βαλκάνια Γράφει ο Νίκος Μέρτζος Δημοσιογράφος - Συγγραφέας Η τελευταία επίμονη απόπειρα του Προέδρου Ερντογάν να διασπάσει τα σύνορα του Έβρου πλημμυρίζοντας την Ελλάδα με χιλιάδες Μουσουλμάνους πρόσφυγες-μετανάστες εκφράζει το ιδεολόγημα του Νέο-Οθωμανισμού. Η Άγκυρα θεωρεί χώρες της άμεσης επιρροής της όσα κράτη των Βαλκανίων, της Μέσης Ανατολής και της Βορείου Αφρικής ανήκαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Τον Νεο-Οθωμανισμό, τελείως ασύμβατον με το Εθνικό Δόγμα του Κεμάλ Ατατούρκ, εξειδίκευσε και επί δέκα έτη προώθησε υπό τον Ερντογάν ο τότε υπουργός Εξωτερικών καθηγητής Αχμέτ Νταβούτογλου. Γράφει: «Οι τουρκικές και μουσουλμανικές μειονότητες σε Βουλγαρία, Ελλά-

δα, Μακεδονία, Σαντζάκ, Κοσσυφοπέδιο, Βοσνία και Ρουμανία αποτελούν σημαντικά στοιχεία της βαλκανικής πολιτικής της Τουρκίας. Η ζώνη, που εξικνείται από Μπίχατς, Βοσνία, Σαντζάκ, Κοσσυφοπέδιο, Αλβανία, Μακεδονία,

Κίτρτζαλι Βουλγαρία και Θράκη, έχει τον χαρακτήρα ζωτικής αρτηρίας για τη γεωπολιτική της Τουρκίας». Συνεκτικό στοιχείο και όργανο του ΝεοΟθωμανισμού αποτελεί το ήπιο αλλά πιστό Ισλάμ που επέβαλε στην Τουρκία

Η Ελλάδα, το Ισραήλ,ο Μπίμπι και οι ευκαιρίες που δεν πρέπει να χάσουμε Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα

«ακτιβιστές» νεκρούς και μερικές δεκάδες τραυματίες. Τότε τουρκικό δικαστήριο καταδίκασε τους συμμετέχοντες στην επιχείρηση αυτή, από τον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου μέχρι τον τελευταίο Ισραηλινό κομάντο που συμμετείχε στην επιχείρηση και εξέδωσε εντάλματα σύλληψης όλων αυτών. Τελικά μετά από χρόνια το δικαστικό ζήτημα διευθετήθηκε, με παρέμβαση του τότε προέδρου Ομπάμα, την συγγνώμη Νετανιάχου(κάτι που επικρίθηκε σφοδρά στο Ισραήλ) και την καταβολή χρηματικής αποζημίωσης του Ισραήλ στις οικογένειες των θυμάτων. Ε, λοιπόν αυτός ο πρώην καταζητούμενος από την Τουρκία, ο στρατηγός Ασκενάζυ, υπαρχηγός του κόμματος Γαλάζιο και Λευκό, είναι ο νέος Υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, με ότι συνεπάγεται στις διπλωματικές σχέσεις των δύο χωρών. Προοπτικές Οι πολιτικές εξελίξεις στο Ισραήλ θεωρούνται οι καλύτερες δυνατόν για την Ελλάδα και αυτό φάνηκε από τις αντι14

δράσεις της Τουρκίας, η οποία στην προοπτική σχηματισμού της νέας κυβέρνησης του Ισραήλ, εξαπέλυσε σφοδρή επίθεση εναντίον του Νετανιάχου και του Ισραήλ γενικότερα, ιδιαίτερα μετά τις δηλώσεις Νετανιάχου, περί δημιουργίας οπωσδήποτε του ενεργειακού αγωγού “EastMed”, κάτι που δυσαρέστησε όχι μόνο τους Τούρκους, αλλά και κάποιους τουρκολάγνους μέσα στην Ελλάδα. Τέλος, εκτιμούμε ότι οι προοπτικές που διαφαίνονται στην διαμορφούμενη κατάσταση στην Αν. Μεσόγειο και Μέση Ανατολή, θα φέρουν πλέον το Ισραήλ σε πιο ενεργό και παρεμβατικό ρόλο, σε όλες τις γεωπολιτικές εξελίξεις στην περιοχή. Η νέα κυβέρνηση του Ισραήλ θεωρείται και είναι φιλική και σύμφωνη όχι μόνο στην διατήρηση των ιδιαιτέρων σχέσεων με την Ελλάδα, αλλά σε πολλούς τομείς, πολιτικό, πολιτιστικό, στρατιωτικό, διπλωματικό και ενεργειακό τομέα. Ως εκ τούτου η Ελλάδα θα πρέπει να εκμεταλλευτεί τις νέες ελπιδοφόρες προοπτικές που διαμορφώνονται, να προωθήσει

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2020

και να αναβαθμίσει ακόμη περισσότερο τις εξαιρετικές μας σχέσεις με το Ισραήλ, σε όλους τους τομείς, ώστε να δημιουργηθεί ει δυνατόν μια στρατηγικής φύσης συμμαχία σε όλους τους τομείς. Απώτερος σκοπός της Ελλάδος εκτιμάται ότι, θα πρέπει οι τρεις τριμερείς συνεργασίας που συμπεριλαμβάνουν μαζί με την Ελλάδα και το Ισραήλ και την Κύπρο, την Αίγυπτο και την Ιορδανία, όπως και τελευταία την Γαλλία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Σαουδική Αραβία, να αποτελέσουν τον Άξονα (του καλού και όχι του κακού όπως τον ονόμασε η Τουρκία) της ειρήνης, της συνεργασίας, αλλά και της ασφάλειας για την Ελλάδα, στις αναθεωρητικές και επιθετικές κινήσεις της επικίνδυνης Τουρκίας. Η Ελλάδα πρέπει επιτέλους να επανέλθει στην Ανατολική Μεσόγειο και να ματαιώσει τα σχέδια της Τουρκίας. Ας επισπεύσουμε. *Ο Ιωάννης Αθ. Μπαλτζώης, M.Sc στην Γεωπολιτική, είναι Αντγος (ε.α.) και Πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛΙΣΜΕ)www.

ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ ο Πρωθυπουργός και μετέπειτα Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αδιαφιλονίκητος θριαμβευτής αλλεπαλλήλων εκλογών. Την Παρασκευή, ημέρα προσευχής του Ισλάμ, στις 30 Σεπτεμβρίου 2011, ο Ταγίπ Ερντογάν προσκύνησε το οθωμανικό Ζωγραφιστό Τζαμί, που αναστηλώθηκε με τουρκικές δαπάνες στο αλβανοκρατούμενο Τέτοβο των Σκοπίων. Απευθυνόμενος στους Αλβανούς και στους Τούρκους διεκήρυξε: «Δεν μπορούμε να σας ξεχάσουμε όσο ανάμεσά σας βρίσκονται εγγόνια της οθωμανικής κληρονομιάς. Αδέλφια μας ζουν στη Βοσνία, στην Πρίστινα, στο Πρίζρεν, στα Σκόπια, στο Μοναστήρι, στο Τέτοβο». Παρ’ όλο ότι βαλκανικό έδαφος της Τουρκίας αποτελεί μόνον το 3% της Επικρατείας της, ο τουρκικός πληθυσμός της Ανατολικής Θράκης και της απέραντης Κωνσταντινούπολης είναι περίπου ισάριθμος με το σύνολο του πληθυσμού που ζει σε πέντε βαλκανικά κράτη: Βουλγαρία, Σκόπια, Αλβανία, Κοσσυφοπέδιο και Μαυροβούνιο. Είναι ο πολιορκητικός κριός για να διανοίξει την «ζωτική αρτηρία για τη γεωπολιτική της Τουρκίας», όπου πράγματι ζουν δραστήριες μειονότητες ποικίλων Μουσουλμάνων- ανάμεσά τους και Τούρκοι. Η αμερικανική υπηρεσία πληροφοριών στην ιστοσελίδα της αναφέρει τον συνολικό πληθυσμό και την σύνθεσή του ως εξής σε κάθε αντίστοιχη χώρα: Αλβανία: πληθυσμός 3.100.00. Μουσουλμάνοι 75%, Ορθόδοξοι 20%, Καθολικοί 20%. Βουλγαρία: πληθυσμός 7.038.000. Μουσουλμάνοι 12,5%. Τούρκοι 8%. Βοσνία: πληθυσμός 3.880.000. 48% Μουσουλμάνοι, 37,1% Σέρβοι, 14,3% Κροάτες. Κοσσυφοπέδιο: πληθυσμός 1.836. 529. Μουσουλμάνοι Αλβανοί 92% και άλλοι 3% (Βόσνιοι, Τούρκοι, Ρομά κ.α). Μαυροβούνιο: πληθυσμός 657.394. Μουσουλμάνοι 17,7% (Αλβανοί 5%, Βόσνιοι 8%, Ρομά 4,7%). Σερβία: πληθυσμός 7.310.555. Μουσουλμάνοι 3,2%, Σέρβοι 83%, άλλες μειονότητες 13,8%. Σκόπια: πληθυσμός 2.082.000. Μουσουλμάνοι 32% (Αλβανοί 25,3%, Τούρκοι 4% και Ρομά 2,7%).

Η δημογραφία είναι ένα επί πλέον στρατηγικό προνόμιο της Άγκυρας. Οι Μουσουλμάνοι παρουσιάζουν τριπλάσιο δείκτη γεννήσεων σε σύγκριση με τους Χριστιανούς. Το Κέντρο Δημογραφικής Πολιτικής στη Σόφια ανακοίνωσε το 2010 ότι «έως το 2050 οι Βούλγαροι θα καταστούν μειονότητα στην ίδια τη χώρα τους». Στις 23 Οκτωβρίου 2012 ο Πρωθυπουργός των Σκοπίων προειδοποίησε δημόσια: «Η δημογραφική ύφεση οδηγεί στην εξαφάνισή μας. Ακούγεται τρομακτικό, αλλά δυστυχώς είναι αλήθεια». Πράγματι, τον Μάϊο 2012, τα τελευταία επίσημα δημογραφικά στοιχεία πιστοποιούσαν ότι στο Κράτος των Σκοπίων είχαν μειωθεί κατά 8% οι γεννήσεις Χριστιανών και, αντίθετα, είχαν αυξηθεί κατά 38% οι γεννήσεις Μουσουλμάνων -κυρίως Αλβανών. Ταυτόχρονα ο πληθυσμός της Τουρκίας παρουσιάζει επίσης υψηλό δείκτη γεννητικότητας και υπερέβη τα 75 εκατομμύρια. Συνεχώς αυξάνεται ταχύτατα επειδή είναι νεαρός με μέσο όρο ηλικίας τα 29 έτη, ενώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι τα 40 και στην Ελλάδα ακόμη περισσότερα. Προκειμένου να ενοποιήσει τους Μουσουλμάνους υπό το σκήπτρο της και να καθησυχάσει τους Άλλους στην βαλκανική ζώνη της γεωστρατηγικής της, η Άγκυρα εξωραΐζει την Οθωμανική Αυτοκρατορία και καλλιεργεί την νοσταλγία του οθωμανικού παρελθόντος -όπως ακριβώς ο Μαρκ Μαζάουερ στο βιβλίο του «Θεσσαλονίκη, πόλη των φαντασμάτων». Τον Σεπτέμβριο 2010 εβδομήντα οθωμανολόγοι από 30 περίπου κράτη συγκρότησαν διεθνές επιστημονικό συμπόσιο στο Πανεπιστήμιο του Μπίλετσικ της Τουρκίας. Ο πρύτανης του Πανεπιστημίου δήλωσε: «Όλοι οι οθωμανολόγοι συμμερίζονται την

άποψη ότι οι δυτικοί ιστορικοί υπήρξαν μεροληπτικοί και παρερμήνευσαν την Οθωμανική Ιστορία. Αλλά οι μελέτες δείχνουν ότι αυτό δεν είναι αλήθεια. Φέρνοντας σε επαφή επιστήμονες από πολλές χώρες, θέλουμε να κάνουμε τα πρώτα βήματα για να ξαναγραφεί η Οθωμανική Ιστορία». Δύο διεθνή επιστημονικά συνέδρια στα λαμπρότερα Πανεπιστήμια της Κωνσταντινουπόλεως το 2012 αναθεώρησαν υπό την οθωμανική οπτική τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο. Η Αθήνα σε αφασία! Από τον Νοέμβριο 2011 εγκαταστάθηκε στο Σεράγεβο της Βοσνίας και εκπέμπει ο ισχυρός μουσουλμανικός τηλεοπτικός σταθμός Al Jazeera Balkans, κλάδος του διεθνούς αραβικού Al Jazeera που ανακοίνωσε ότι τέτοιους σταθμούς θα εγκαταστήσει σε όλες τις πρωτεύουσες των Βαλκανίων με κέντρο την Κωνσταντινούπολη. Προφανής ο στόχος. Εκατό τουρκικές σαπουνόπερες επί τρία χρόνια πρόσφατα ευαγγελίζονταν μια μοντέρνα σφριγηλή τουρκική κοινωνία, πιστή στην παράδοση του Ισλάμ και μια φιλάνθρωπη, ανεκτική Οθωμανική Αυτοκρατορία. Κάθε νύχτα καθήλωναν δεκάδες εκατομμύρια Βαλκάνιους -και Έλληνες. Κορυφαίος ο Σουλεϋμάν ο Μεγαλοπρεπής, ίνδαλμα των Ευρωπαίων Ελληνίδων, καλπάζει αήττητος από την Πόλη μέχρι το Μπίχατς μοιράζοντας στους Λαούς Ειρήνη και Δικαιοσύνη. Οι τηλεοπτικοί σταθμοί πληρώνουν ελάχιστο τίμημα, μόνον τριάκοντα αργύρια, και κερδίζουν τεράστια μερίδια τηλεθέασης και διαφημίσεων. Απαράβατος όρος να μη μεταγλωττίσουν το έργο -μαζική διδασκαλία της τουρκικής δωρεάν. Το αυστριακό περιοδικό Der Standard προειδοποίησε τον Ιανουάριο 2011: «70 τουρκικές σαπουνόπερες κατακτούν τα Βαλκάνια και αλλάζουν την αρνητική εικόνα που τα βαλκανικά έθνη είχαν για τους Τούρκους. Η τουρκική κινηματογραφική βιομηχανία βοηθά την τουρκική διπλωματία και είναι πλέον εργαλείο της γεωπολιτικής των νεοοθωμανιστών».

• Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2020 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

15

ΠΑΝΔΗΜΙΑ

Η μεθεπόμενη μέρα της κρίσης Γράφει ο Λευτέρης Παπαϊωάννου* Η μεγαλύτερη πανδημία που έπληξε την Ευρώπη στα 1348 -1351 ήταν αυτή της βουβωνικής ή πνευμονικής πανώλης γνωστή, ως επιδημία του Μαύρου Θανάτου. Η νόσος μεταφέρθηκε από την Κίνα στην Ιταλία και συγκεκριμένα από Γενουάτες ναυτικούς. Η πανδημία από τη Γένοβα και τη Βόρεια Ιταλία γρήγορα εξαπλώθηκε σε ολόκληρη την Ήπειρο. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να αποδεκατιστεί κατ ελάχιστο το 1/3 του τότε πληθυσμού της Δυτικής Ευρώπης. Φαινομενικά,η Ευρώπη του μεσαίωνα υπέστη μια τεράστια κοινωνική, πολιτισμική και οικονομική καταστροφή. Όμως, η καταστροφή αυτή υπήρξε και η αρχή μιας πνευματικής και ιδεολογικής επανάστασης. Οι κάτοικοι προκειμένου να αποφύγουν τη μεταξύ τους μόλυνση, εγκαταλείπουν τα αστικά κέντρα και κατευθύνονται στην ύπαιθρο όπου αρχίζουν να ασχολούνται με τον εγκαταλελειμμένο πρωτογενή τομέα. Αποτέλεσμα αυτής της διασποράς των πληθυσμών ήταν να αναπτυχθεί η γεωργία, η κτηνοτροφία και οι άλλοι κλάδοι καθώς και το ανταλλακτικό εμπόριο, για παράδειγμα η Σουηδία αντάλλασε βούτυρο με σιτάρι από τη Γερμανία. Η ανάπτυξη της υπαίθρου πέραν από την οικοτεχνία, έδωσε το έναυσμα να αναπτυχθούν η βιοτεχνία, οι συντεχνίες, και να τεθούν οι βάσεις της βιομηχανίας. Το πνευματικό κεφάλαιο, οι επιστήμονες και οι τεχνίτες προκειμένου και αυτοί να επιβιώσουν εγκαταλείπουν τις δοξασίες και το συντηρητισμό που είχαν επιβληθεί από το θρησκευτικό ιερατείο και στρέφονται στη παραγωγική ανάπτυξη των τεχνών και των κλα16

σικών επιστημών. Από εδώ αρχίζει ο Διαφωτισμόςκαι η Αναγέννηση της Ευρώπης.

θε συνομοταξία ή «αγέλη»εκ φύσεως, έχει τη δική της ηγεσία και τη δική της αυτοτέλεια.

Αρχίζει να γενάτε η μεσαία τάξη. Οι τάξεις των τεχνιτών, των εμπόρων, των τραπεζιτών, των διαφόρων επιστημόνων, καθώς και οι απασχολούμενοι με τον δευτερογενή και τριτογενή τομέα παραγωγής οι οποίοι αποκτούν οικονομική και κοινωνική ισχύ.

Επομένως όσοι ονειρεύονται μία παρά φύση παγκόσμια κυβέρνηση για όλο το ανθρώπινο είδος, μάλλον είναι μακράν νυχτωμένοι.

Οι παραπάνω αλλαγές στον τρόπο ζωής, οδήγησαν και στην πολιτική αναγέννηση.

Ο κορωναιός (covid -19) προσβάλει την ανθρωπότητα. Οι κυβερνήσεις επέβαλαν και επιβάλουν μια σειρά από περιοριστικά μέτραμε φαινομενικό ή μη σκοπό, να αναχαιτίσουν την εξάπλωση της πανδημίας.

Η άνθιση της μεσαίας τάξης συμβάλει ώστε να καταργηθούν τα Φέουδα, να περιοριστεί η «αριστοκρατία», και να καταρρεύσουν τα απολυταρχικάκαθεστώτα,το βασικότερο όμως όλων ήταν να ξαναγεννηθείη Δημοκρατία. Μια δημοκρατία, η οποία σήμερα με τις επιδιώξεις και το «όραμα» της Νέας Τάξης Πραγμάτων,φαίνεται να απειλείτε από μια Παγκόσμια Δικτατορίασχεδιασμένη από άρρωστα μυαλά. Εδώ θα πρέπει να επισημάνουμε κάτι. Υπάρχει μια νομοτέλεια, μια Θεία βούληση και επειδή ο Θεός, η Φύση «τα πάντα εν σοφία εποίησε», σε όλο το ζωικό βασίλειο (χωρίς να εξαιρούνται οι φυλές των ανθρώπων), η κά-

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2020

Ας έρθουμε όμως στο σήμερα για να δούμε το αύριο, με τα υπάρχοντα δεδομένα.

Ουδέν καλόν αμιγές κακού. Τα μέτρα για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας θετικά, όμως για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας με όπλο τον εκφοβισμό, επιβάλλονται: Καθολική χειραγώγηση και κατ οίκον περιορισμός των λαών. Έλεγχος μετακινήσεων και απαγόρευση των κοινωνικών εκδηλώσεων. Πάγωμα των εμπορικών και οικονομικών δραστηριοτήτων. Αναίρεση και αναγκαστικός συμβιβασμός στις ελευθερίες που ενσαρκώνει

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ η Δημοκρατία. Εάν συνεχιστούν, που φαίνεται ότι θα συνεχιστούν, τα «προληπτικά» μέτρα, το χθες θα είναι ανάμνηση, η δε κοινωνία μας θα οδηγηθεί σε νέα μονοπάτια. Η γένεση της Φεουδαρχίας, της τάξης των «Ελίτ» και ο θάνατος της μεσαίας τάξης, φαντάζουν σε κοντινό ορίζοντα. Η πανδημία του Κορωναιού, στη παρούσα χρονική περίοδο μας δίνει να καταλάβουμε ότι, είμαστε στο τέλος μιας εικονικής πραγματικότητας, η μεθεπόμενη μέρα δεν θα έχει καμία σχέση με το χθες. Από εδώ αρχίζει και η προσαρμογή στα νέα δεδομένα. Ερώτημα, τι μπορεί να κάνει περί αυτού η χώρα μας; Για να υπάρξει ανάκαμψη της οικονομίας και της κοινωνικής ευημερίας, θα πρέπει να αλλάξουμε τρόπο σκέψης και το βασικότερο όλων, «ξεχνάμε» το χθες . Η μεθεπόμενη μέρα,μετά τη κρίση,θα πρέπει να μας βρει: Πρώτον, με τη πλήρη αξιοποίηση της Τεχνολογίας στο Πρωτογενή Τομέα Παραγωγής. Η γη χαρίζει και θα συνεχίσει να χαρίζει Πλούτο, Ισχύ και Ελευθερία. Δεύτερον, στον εκσυγχρονισμό των Τεχνών και των Χειρωνακτικών Επαγγελμάτων (δια χειρών άναξ- με τα χέρια αφέντης - βασιλιάς). Τρίτον, με ανάπτυξη όλων των μορφών Τουρισμού. Η χώρα μας έχει ένα Θείο δώρο, είναι η μοναδική στο πλανήτη που διαθέτει «κάλλος», μια λέξη που δεν μεταφράζεται σε καμία γλώσσα του κόσμου. Τέταρτον, «στο μεγάλο κάμπο», τη Θάλασσα με τη ναυτιλία μας, στη στεριά και στα καράβια. Μέγας ο της θάλασσας πλούτος. Το τραίνο με τις ευκαιρίες περνά τώρα. Μια στιγμή, μια ζωή και οι καιροί ου μενετοί. Ο Λευτέρης Παπαϊωάννου είναι Υπτγος (ε.α.) και Σύμβουλος Στρατηγικού Σχεδιασμού Οργάνωσης & Διαχείρισης Κρίσεων

«H συμφωνία Τουρκίας - Λιβύης ανοίγει τον ασκό του Αιόλου» Συνέντευξη του Μάνου Καραγιάννη στον Γιώργο Φιντικάκη Σαν μια πολύ σημαντική εξέλιξη που δυστυχώς αλλάζει για εμάς τα δεδομένα, αφού η Άγκυρα κατόρθωσε να κεφαλαιοποιήσει την υποστήριξη προς την Τρίπολη, αιφνιδιάζοντας την Αθήνα, χαρακτηρίζει την συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης ο Μάνος Καραγιάννης από το King's College London, προσθέτοντας ότι ενισχύονται οι τουρκικές θέσεις έναντι της Ελλάδας, όταν κάποια στιγμή θα ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για τα όρια των ΑΟΖ των δύο χωρών. Εξηγεί ότι σε μια τέτοια περίπτωση, εκεί που μέχρι σήμερα ο Ερντογάν ήταν διπλωματικά απομονωμένος χωρίς κανένα σύμμαχο στην περιοχή, τώρα για πρώτη φορά η τουρκική θέση για τα όρια της ελληνικής ΑΟΖ και το ιδεολόγημα της "Γαλάζιας Πατρίδας" θα υποστηρίζεται από μια κυβέρνηση κράτους της περιοχής. Συνδέει μάλιστα το τάιμινγκ της τουρκικής προσπάθειας να πάει ένα βήμα παραπέρα την καινοφανή θεωρία ότι η Κρήτη δεν έχει υφαλοκρηπίδα, με το γεγονός ότι τελευταίως τα τριγωνικά σχήματα συνεργασίας της Ελλάδας στη περιοχή, έχουν κάπως ατονήσει, λόγω της πολιτικής κρίσης στο Ισραήλ, μετά την δίωξη στον Νετανιάχου, αλλά και επειδή το καθεστώς Σίσι στην Αίγυπτο στρέφει την προσοχή στο εσωτερικό της χώρας λόγω των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων. Χαρακτηρίζει κενές περιεχόμενου, τις όποιες προτάσεις συνεκμετάλλευσης κοιτασμάτων με την Τουρκία, καθώς "οικονομική συνεργασία με την απειλή πιστολιού στον κρόταφο δεν μπορεί να υπάρξει", ενώ επισημαίνει ότι αν πράγματι η Αγκυρα θέλει να μας πείσει ότι επιθυμεί ειλικρινά την ειρήνη και την συνεργασία με την Ελλάδα ας κάνει το πρώτο βήμα και ας προτείνει την υπογραφή ενός "Συμφώνου Φιλίας και Μη Επίθεσης". - Τι δείχνει η συμφωνία που ανακοινώθηκε ότι υπέγραψαν Τουρκία και Λιβύη για τα θαλάσσια σύνορα στην Μεσόγειο, όταν ανάμεσά τους υπάρχει ο μεγάλος όγκος της Κρήτης; Εκτός από αγεωγράφητη κίνηση, τι σκοπιμότητα υποκρύπτει η συμφωνία; Είναι μια πολύ σημαντική εξέλιξη που αλλάζει δυστυχώς τα δεδομένα για την ελληνική πλευρά. Είναι γνωστό ότι η Άγκυρα πίεζε, εδώ και καιρό, προς αυτή την κατεύθυνση. Η τουρκική επιτυχία οφείλεται πρωτίστως στην αυξημένη επιρροή που ασκεί η Άγκυρα στην πολύπαθη χώρα. Η Τουρκία συνδράμει στρατιωτικά τη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Τρίπολης εναντίον των δυνάμεων του Χαλίφα Χάφταρ που ελέγχει την Ανατολική Λιβύη.

Η τουρκική ηγεσία κατόρθωσε, λοιπόν, να κεφαλαιοποιήσει την υποστήριξή της προς την Τρίπολη και να αιφνιδιάσει την Αθήνα. Ο απώτερος σκοπός είναι η ενίσχυση της τουρκικής διαπραγματευτικής θέσης έναντι της Ελλάδας, όταν ξεκινήσουν κάποια στιγμή οι διαπραγματεύσεις για τα όρια της ελληνικής και τουρκικής ΑΟΖ. Σε μια τέτοια περίπτωση, εκεί που μέχρι σήμερα ο Ερντογάν δεν είχε κανένα σύμμαχο στην περιοχή, για πρώτη φορά η τουρκική θέση για τα όρια της ελληνικής ΑΟΖ και το ιδεολόγημα της «Γαλάζιας Πατρίδας» υποστηρίζεται από μια κυβέρνηση κράτους της περιοχής. - Θα λέγατε ότι η Άγκυρα επιδιώκει να πετύχει τετελεσμένα στην Μεσόγειο με «δεκανίκι» τη Λιβύη;

Συνέχεια στην επόμενη σελίδα

• Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2020 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

17

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα

Ναι είναι ξεκάθαρο αυτό. Η τουρκική ηγεσία προσπαθεί να βγει από τη διπλωματική απομόνωση στην οποία έχει περιέλθει τα τελευταία χρόνια. Αναζητά νέους συμμάχους για να ενισχύσει τη θέση της στην περιοχή. Ακόμα και η πρόσφατη διεξαγωγή αεροναυτικής άσκησης με το μακρινό Πακιστάν καταδεικνύει την εκπόνηση μιας νέας στρατηγικής που θα δίνει έμφαση στην οικοδόμηση συμμαχιών. - Τι μας δείχνει το γεγονός ότι αυτή η «κατοχύρωση» θαλάσσιων συνόρων ανάμεσα στις δύο χώρες -που φέρνει την τουρκική υφαλοκρηπίδα ακόμη και νότια της Ιεράπετρας εξαφανίζοντας όλη την ελληνική υφαλοκρηπίδα στην Ανατολική Μεσόγειο- έρχεται μετά την τουρκική επιστολή στον ΟΗΕ που εγείρει αξιώσεις ακόμη και δυτικά της Ρόδου; Τα νομικά επιχειρήματα της Άγκυρας είναι απολύτως αβάσιμα και έωλα. Αυτό, όμως, έχει μικρή σημασία για το τουρκικό καθεστώς που αντιμετωπίζει την Ανατολική Μεσόγειο περίπου ως Lebensraum, δηλαδή δικό της ζωτικό χώρο. Δεν χρησιμοποιώ τυχαία αυτόν τον γερμανικό, ιστορικά φορτισμένο, όρο. Η Τουρκία έχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας αυταρχικής δημοκρατίας που ρέπει προς την απολυταρχία. Το καθεστώς του Ερντογάν επενδύει συστηματικά στη θρησκευτική μισαλλοδοξία, τον αντισημιτισμό και φυσικά στον ανθελληνισμό. Μας θεωρεί κράτος μειωμένης κυριαρχίας που πρέπει να αποδεχθεί τις απαιτήσεις μιας περιφερειακής δύναμης. Δεν πρέπει, λοιπόν, να προκαλεί εντύπωση η καινοφανής θεωρία ότι η Κρήτη δεν έχει υφαλοκρηπίδα. - Το ερώτημα, είναι γιατί τώρα αυτή η συντονισμένη διπλωματική «κλιμάκωση» από την Άγκυρα; Το πλέγμα συμμαχιών που έχουν οικοδομήσει οι ελληνικές κυβερνήσεις, μετά το 2010, εξισορρόπησαν την τουρκική επιθετικότητα. Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα τα τριγωνικά σχήματα συνεργασίας έχουν κάπως χάσει τον δυναμισμό τους. Στο Ισραήλ υπάρχει μια πολύ μεγάλη πολιτική κρίση μετά την άσκηση δίω18

ξης εναντίον του πρωθυπουργού Νετανιάχου που αναπόφευκτα δημιουργεί ένα κλίμα εσωστρέφειας. Στη γειτονική Αίγυπτο έχουν ξεσπάσει αντικυβερνητικές διαδηλώσεις που αναγκάζουν το καθεστώς Σίσι να στρέψει την προσοχή του στο εσωτερικό της χώρας. Ταυτόχρονα με αυτές τις εξελίξεις, η επαμφοτερίζουσα στάση της Ουάσιγκτον έναντι της Άγκυρας δημιουργεί ένα παράθυρο ευκαιρίας στην τουρκική ηγεσία για να αναλάβει πρωτοβουλίες που σαφώς υπονομεύουν την περιφερειακή ασφάλεια. - Πως σχολιάζετε τις πρόσφατες δηλώσεις του αναπληρωτή Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας, κ. Ντόκου στο ΑΠΕ για συνεκμετάλλευση κοιτασμάτων με την Τουρκία; Για ποια κοιτάσματα μιλάμε ακριβώς; Μόνο υποθέσεις εργασίας μπορούμε να κάνουμε για τα δυνητικά αποθέματα υδρογονανθράκων στο Ανατολικό Αιγαίο. Ας υποθέσουμε, λοιπόν, ότι ανακαλύπτεται ένα οικονομικά εκμεταλλεύσιμο κοίτασμα πετρελαίου κοντά στη Ρόδο. Πόσο σοφό είναι άραγε να αντλήσουμε πετρέλαιο δίπλα από έναν από τους σημαντικότερους τουριστικούς προορισμούς της Μεσογείου; Σε μια εποχή, μάλιστα, που κυριαρχεί η συζήτηση για την καταπολέμηση του Φαινομένου της Κλιματικής Αλλαγής και οδεύουμε προς νέες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Υπάρχει μια σχολή σκέψης που υποστηρίζει ότι η πολιτική έπεται της οικονομίας, επομένως η ενεργειακή συνεργασία δύναται να λειτουργήσει καταλυτικά στην επίλυση συγκρούσεων. Ωστόσο, αυτό δεν επιβεβαιώνεται στην πράξη. Σας θυμίζω ότι οι δύο χώρες συνεργάζονται αρμονικά στην υπόθεση διαμετακόμισης αζερικού φυσικού αερίου μέσω του αγωγού TAP. Είδατε εσείς κάποια αλλαγή στην τουρκική στάση; Η οικονομία έπεται της πολιτικής και όχι το αντίθετο. - Εκτιμάται ότι προσφέρεται η συγκυρία για κάτι τέτοιο; Είναι δυνατόν οι δύο χώρες, όταν οι τουρκικές προκλήσεις είναι καθημερινές, χωρίς να υπάρχουν σχέσεις εμπιστοσύνης, να μιλούν για οικονομική συνεργασία; Δεν μπορεί να υπάρξει οικονομική συ-

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2020

νεργασία με την απειλή του πιστολιού στον κρόταφο. Αυτή ήταν η σταθερή θέση των ελληνικών κυβερνήσεων μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο και άρχιζε να αλλάζει μόνο τη δεκαετία του 1990. Καταρχάς, όσο η Τουρκία κατέχει έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν μπορούμε να προσβλέπουμε σε σοβαρή βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Η Ελλάδα έχει ηθική και νομική υποχρέωση να στηρίξει με όλες τις δυνάμεις της τον Κυπριακό Ελληνισμό. Ταυτόχρονα, πρέπει να σταματήσουν οι παραβιάσεις του Εθνικού Εναέριου Χώρου που δημιουργούν πολεμικές συνθήκες στο Αιγαίο. Αυτές είναι εθνικές κόκκινες γραμμές που καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να αγνοήσει. - Σχολιάστε μας και την αναφορά στο βιβλίο του Αλέξη Παπαχελά ότι ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης του είχε αποκαλύψει πως το 1997 μετέβη στην Τουρκία, έχοντας στις αποσκευές του, «πρόταση του (Κ.Σημίτη) για υπογραφή Συμφώνου Φιλίας και μη Επιθέσεως μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας»… Αυτή ήταν μια παλιά ιδέα του αείμνηστου Κωνσταντίνου Μητσοτάκη που κατανοούσε πλήρως τη φύση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Πίστευε ένθερμα στην ειρηνική συνύπαρξη των δύο λαών, διότι αυτό επιτάσσει η γεωγραφική πραγματικότητα. Ταυτόχρονα, όμως, ήθελε να δεσμεύσει την Τουρκία σε ένα πολιτικονομικό πλαίσιο που θα δημιουργούσε ένα κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Αφού η Άγκυρα θα αποκήρυττε την χρήση στρατιωτικής βίας, η ελληνική πλευρά θα μπορούσε ενδεχομένως να συζητήσει ορισμένα τεχνικά ζητήματα. Ήταν μια εξαιρετική πρόταση, που όπως ο ίδιος αποκάλυψε, τελικά δεν υποστηρίχθηκε επαρκώς από την κυβέρνηση Σημίτη που διαπραγματεύτηκε την επικίνδυνη Συμφωνία της Μαδρίτης το 1997. Θα συμφωνήσω ότι χρειαζόμαστε μια θετική ατζέντα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Ας κάνει, λοιπόν, η τουρκική ηγεσία το πρώτο βήμα και να προτείνει την υπογραφή ενός Συμφώνου Φιλίας και Μη Επίθεσης για να μας πείσει ότι επιθυμεί ειλικρινώς την ειρήνη και τη συνεργασία με την χώρα μας.

ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ

Γράφει ο

Στρατηγικές επιλογές και κινήσεις στην Λιβύη και την Μεσόγειο

Δρ. Μάριος Παναγιώτης Ευθυμιόπουλος Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Ασφάλειας και Στρατηγικής Τα πρόσφατα γεγονότα στην Λιβύη, δεν είναι ενθαρρυντικά. Κυρίως για τις δυνάμεις  (LNA) (Libyan National Army) του Στρατηγού Χάφταρ. Πιθανολογείται πως έχασαν μια σημαντική αεροπορική βάση, προς το παρόν, αυτήν της Al-Watiya. Μια βάση από την οποία επιχειρούσαν και από εκεί προς την κατάληψη των περιχώρων της Τρίπολης, το τελευταίο προπύργιο του Σάρατζ και του (GNA-Government National Accord). Τα γεγονότα τρέχουν. Μια ήττα σε μία μάχη δεν σηματοδοτεί, την ολοκληρωτική απώλεια του εξελισσόμενου πολέμου που ορισμένοι έσπευσαν να αφήσουν να εννοηθεί. Το γεγονός αυτό σηματοδοτεί την αλλαγή στρατηγικής πλεύσης. Και ο Στρατηγός Χάφταρ φαίνεται πως το κατανοεί και γνωρίζει εμπειρικά. Δύο σημαντικά στρατηγικής φύσεως στοιχεία πρέπει να αναφερθούν: 1. Οι περιοχές που ήδη ελέγχει ο Στρατηγός Χάφταρ είναι πολλές και σημαντικές. Μεταξύ άλλων κατέχει τα περισσότερα λιμάνια και τοπογραφική περιοχή σημαντική για τον εθνικό έλεγχο της χώρας στο σύνολο. 2. Το γεγονός πως το Ραμαζάνι δεν έχει ολοκληρωθεί. Γεγονός που ξεχνάμε να αναφέρουμε. Αλλά αποτελεί σημαντικό στοιχείο για την έκβαση του πολέμου 3. Ένα τρίτο σημαντικό γεγονός που πρέπει να γνωρίζουμε είναι πως ο ίδιος ο Στρατηγός Χάφταρ, είχε εξαγγείλει και προτείνει μονομερή παύση του πυρός, για την περίοδο του

Ιερού, των Μουσουλμάνων, Ραμαζανιού. Επιπλέον, ακόμα και για τις θρησκευτικές πρώτες μέρες διακοπών μετά το Ραμαζάνι ο Στρατηγός Χάφταρ μονομερώς και πάλι, εξήγγειλε πως αποσύρει τις δυνάμεις του για 3κμ πέριξ της Τρίπολης, μέχρι το πέρας των θρησκευτικών τελικών ημερών. Γεγονός, το οποίο από ότι φαίνεται δεν σεβάστηκαν καθ’ όλη την διάρκεια του Ραμαζανιού, οι υποστηριζόμενες δυνάμεις του Σάρατζ (GNA) με την Τουρκία. Το Ραμαζάνι ας σημειώσουμε εδώ αναμένεται να ολοκληρωθεί το Σάββατο 23 ή Κυριακή 24 Μαΐου 2020 και οι διακοπές του Eid ακολουθούν για 3 ή 4 ημέρες. Πολλοί έσπευσαν να εικάσουν πως η κατάληψη της αεροπορικής βάσης της Al-Watiya θεωρείται μεγάλη πληγή, χαστούκι ή ήττα του Στρατηγού Χάφταρ. Καθώς δυσκολεύει το έργο του LNA του Χάφταρ να επιβληθεί της πολιορκίας για την Τρίπολη. Αυτό ωστόσο δεν ισχύει. Καθώς η έκβαση του πολέμου καθορίζεται από τις αντίστοιχες στρατηγικές κινήσεις και μόνο.  Άλλοι έσπευσαν να επισημάνουν πως τα μέτρα τα οποία λαμβάνει η Τουρκία αποδίδουν ως υποστήριξη προς το Σά-

ρατζ. Επιπλέον ως αντίμετρα της πρόσφατης καταστροφής που υπέστησαν. Από μια επιστημονική οπτική θα μπορούσε κανείς να αξιολογήσει τα γεγονότα αυτά πραγματιστικά και ρεαλιστικά και να εικάσει πως ο προκείμενος Εμφύλιος Πόλεμος της Λιβύης, που μόνο τελικά Εμφύλιος δεν είναι, δεν θα σταματήσει σύντομα. Η έκβαση πλέον των επερχόμενων στρατιωτικών γεγονότων, θα καθορίσουν το μέλλον και τις όποιες λύσεις. Και ίσως να ήταν πιο σωστό να είμαστε επιφυλακτικοί για το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα εντός Λιβυκής γης καθώς είναι πολλοί οι παράγοντες που λαμβάνουν μέρος. Ωστόσο πιθανολογείται πως ο Στρατηγός Χάφταρ εν’ τέλει θα έχει ένα ακόμα πιο ουσιαστικό ρόλο. Βραχυπρόθεσμα, τα πράγματα θα στενεύσουν πολιτικά σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο αναφορικά με τη Λιβύη. Καθώς η παρούσα κατάσταση μπορεί να μεταφερθεί και σε άλλα επίπεδα. Εξίσου, πιθανολογείται πως η διεθνής κοινότητα, θα επιδιώξει κάποια στιγμή να επέμβει πιο δυναμικά, αλλά μόνο διαμεσολαβητικά/διαπραγματευτικά. Συνέχεια στην επόμενη σελίδα

• Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2020 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

19

ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα

Ίσως και για αυτό η Τουρκία έσπευσε στο ΝΑΤΟ, ώστε να προεξοφλήσει κάποιου είδους διαπραγμάτευση ώστε να προκηρύξει πως όχι μόνο δεν έχασε τον πόλεμο υποστήριξης, αλλά θα έχει και πολιτική και στρατιωτική και θαλάσσια άποψη περί του μέλλοντος της Λιβύης. Εξίσου, κάτι τέτοιο θα εξακολουθεί να αναδεικνύει την δυναμική της. Καθώς για την Τουρκία ακόμα και το χάος, όπως έκανε στην Συρία είναι «win-win situation». Το γεγονός αυτό ως παράδειγμα επέφερε μια «πράσινη ζώνη» που επιδιώκει η Τουρκία, σε έκταση εντός της Συρίας. Στοιχείο που σηματοδοτεί την περιοχή της Συρίας ως κατεχόμενη από ξένες δυνάμεις. Τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες θα μπορούσε κανείς να υποθέσει πως έρχονται νέες και πιο ουσιαστικές μάχες, δυτικά Βόρεια και Νότια της Λιβύης, στα νότια της στρατιωτικής βάσης. Ο στόχος είναι  πάντα οι γραμμές ανεφοδιασμού. Αλλά επίσης και το σύνορο νότια της Λιβύης με το Τσαντ. Ας μην ξεχνάμε τα γεγονότα που γίνονται στην περιοχή και τις υπόλοιπες εμπλεκόμενες ομάδες και νομάδες. Στις επερχόμενες μάχες, πιθανώς τα γεγονότα να είναι ακόμα πιο σημαντικά. Διεθνή ΜΜΕ να αναγκαστούν να καλύψουν και να επικεντρωθούν εκτενέστερα. Τα γεγονότα αυτά θα απασχολήσουν τα κράτη του Ευρωπαϊκού Νότου

20

και εξίσου το ΝΑΤΟ αλλά και την ΕΕ. Τα γεγονότα θα τραβήξουν την προσοχή σαν μαγνήτης τη διεθνή κοινότητα και πιθανώς τον διεθνή παράγοντα. Αλλά αυτό εξαρτάται μόνο από την έκβαση του πολέμου και μόνο. Εξάλλου, την Τρίτη η ειδική απεσταλμένη του ΟΗΕ για την Λιβύη Stephanie Williams, παρουσίασε την κατάσταση και εξέφρασε την άποψη προς το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, πως τα αρνητικά τελευταία γεγονότα πιθανώς να φέρουν περαιτέρω ενίσχυση πολέμου και να αναβαθμιστεί ο πόλεμος σε μια πιο υβριδική μορφή.

ντογάν, ο οποίος αμφισβητεί ανοιχτά,

Συμμαχίες και διαμέσου αυτών πρακτικές προτάσεις επίλυσης του ζητήματος, θα παίξουν καθοριστικό ρόλο. Και στο σημείο αυτό ο ρόλος της Ελλάδας είναι σημαντικός και καθοριστικός. Θα μπορούσε να είναι πιο ουσιαστικός και πρακτικά πιο εξισορροπημένος. Δεδομένων πολλών Ευρωπαϊκών, Ευρωατλαντικών θεμάτων και ζητημάτων, ηθικών και πολιτικών, αλλά και της περιόδου μετά τον Κορωναίο ιό. Ωστόσο, ο ρόλος της Ελλάδος θα μπορούσε να είναι πιο καθοριστικός και στρατηγικά/ τακτικά εξελισσόμενος. Χρειάζεται μια πολλαπλών επιπέδων και ταυτόχρονη απάντηση αλλά και μακροχρόνια συμμετοχή σε πολλά επίπεδα που εξίσου να προσφέρουν λύση στο αλυτρωτικό στρατιωτικό, πολιτικό και εμπορικό όραμα της Τουρκίας του Προέδρου Ερ-

χικά και τακτικά μέλη για αρχή το θέμα

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2020

μεταξύ άλλων και τον Ελληνικό χώρο, την ελληνική γη, αλλά και εθνικά και διεθνή ύδατα. Αυτό εξίσου σηματοδοτεί πως η Ελλάδα θα πρέπει να αναζητήσει εξίσου το δικό της «Στρατηγικό Βάθος». Τους πυλώνες στρατηγικής και χρονικής εμπλοκής σε διεθνή ζητήματα με αναβαθμισμένο ρόλο, με ταυτόχρονη ανάπτυξη νέων ικανοτήτων και δυνάμεων. Θα μπορούσε να είναι ο πρωτεργάτης μιας ουσιαστικής πολιτικής περιφερειακής και διεθνούς πολιτικής με συμματης Λιβύης. Ως γνωστό πλέον, η συνάντηση του Βερολίνου, ήταν μόνο μια πολιτική προσπάθεια ωστόσο με θολές προθέσεις. Προφανώς και δεν έφερε κανένα απολύτως αποτέλεσμα. Και δεν θα έφερνε. Ήταν μια πρώτη προσπάθεια. Καθώς τα πλαίσια και βάση διαπραγμάτευσης δεν είχαν και δεν έχουν τεθεί σε σωστή βάση, θα μπορούσε να πει κανείς. Εξίσου, χωρίς την Ελλάδα συμμέτοχο, αλλά και άλλα εκτός ΕΕ μέλη και γειτονικές χώρες προς την Λιβύη, από τον Αραβικό Σύνδεσμο, όπως η Αίγυπτος και οι χώρες του κόλπου, δεν μπορεί να είναι εφικτή μια πραγματιστική, ρεαλιστική λύση.

ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ

Πανδημία, έλλειμμα παγκόσμιας ηγεσίας και ένα νέο γεωπολιτικό πλαίσιο! Γράφει ο Κωνσταντίνος Λουκόπουλος Αντιστράτηγος ε.α. Η παγκόσμια κρίση της πανδημίας της Covid-19 που ξεκίνησε από την Κίνα, πέρα από όλα τα σοβαρά προβλήματα υγείας αλλά και οικονομίας που δημιούργησε, αποκάλυψε με οδυνηρό τρόπο την εμφανή απουσία μίας παγκόσμιας ηγεσίας προκειμένου να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά αυτή την σημαντική παγκόσμια κρίση. Απουσία Παγκόσμιας Ηγεσίας Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους η παγκόσμια κοινότητα δεν αντέδρασε ενιαία και συντονισμένα. Ακόμα και σήμερα, 4 μήνες μετά το ξέσπασμα της νόσου, απουσιάζει δυστυχώς η Παγκόσμια εκείνη Ηγεσία που θα αναλάβει τον συντονισμό της Διεθνούς Κοινότητας όχι μόνο για την αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτής καθαυτής της πανδημίας και των αναμενόμενων «επόμενων κυμάτων» αλλά κυρίως για τις σφοδρές οικονομικές και λοιπές άλλες επιπτώσεις στις κοινωνίες μας. Κάτι που έγινε στο παρελθόν με την αντιμετώπιση του Embola, του SARS, του HIV αλλά και με την οικονομική κρίση του 2018. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή και την… «κορυφή». Από την στιγμή που ανακοινώθηκε από τις κινεζικές αρχές τον Δεκέμβριο 2019 μέχρι και τις αρχές Μαρτίου, η Αμερική υπό την Διοίκηση Trump παρέμεινε αδιάφορη και μάλλον απρόθυμη να αναλάβει πρωτοβουλίες τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι ΗΠΑ όπως θα επιθυμούσε η πλειονότητα των χωρών του Δυτικού και όχι μόνο Κόσμου, θα μπορούσαν να αναλάβουν έγκαιρα σημαντικές πρωτοβουλίες σε πλανητικό επίπεδο και ιδιαίτερα σε συντονισμό με τις χώρες της Ευρωατλαντικής Περιφέρειας με τις οποίες έχει ειδικές σχέσης Συμμαχίας και Συνεργασίας όπως έχει πράξει επανειλημμέ-

να στο παρελθόν. Επί Trump, η Αμερική αποστασιοποιήθηκε από αυτό που ονομάζουμε Διεθνές Σύστημα. Κάποιοι από τους βασικούς συνεργάτες του Αμερικανού Προέδρου που αργότερα εκδιώχθηκαν, διευκρίνιζαν σε κάθε ευκαιρία ότι το «πρώτα η Αμερική» δεν σημαίνει η Αμερική μόνη. Με μία κατά γενική ομολογία χαοτική αντιμετώπιση της κρίσης πανδημίας μέσα στην ίδια την Αμερική και εμποτισμένη με έναν αρνητισμό στην διεθνή συνεργασία η Αμερικανική Κυβέρνηση απεμπόλησε τον ρόλο της Ηγέτιδας Δύναμης. Αυτή είναι η δυσάρεστη πραγματικότητα παρά τις φιλότιμες προσπάθειες του Αμερικανού Πρέσβη στην Αθήνα κ. Geoffrey R. Pyatt να μας πείσει σε πρόσφατη διαδικτυακή συνέντευξη του περί του αντιθέτου. Από πλευράς μας, ως Ευρωπαίοι πρέπει με την σειρά μας να αναρωτηθούμε με ποιους …Ευρωπαίους θα μπορούσε να συντονιστεί η Αμερική! Mήπως με αυτούς που δεν μπόρεσαν να συντονιστούν μεταξύ τους σε μία υποτιθέμενη … Ένωση, όπου εφαρμόστηκε η αρχή … «ο σώζων εαυτόν σωθήτω»; Αρέσει δεν αρέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση αδυνατεί να παίξει τον ρόλο που φιλοδοξεί αν όχι σε παγκόσμιο τουλάχιστον σε περιφερειακό επίπεδο παρά τα μεγάλο λόγια που βάζουν στο στόμα της ανεπαρκούς Ηγεσίας της οι Γραφειοκράτες των Βρυξελλών. Με το να «κόβει τσεκ» μόνο και να γίνεται ότι συμφέρει οικονομικά στην Γερμανία και την παρέα της

δεν μπορεί να διεκδικήσει οποιοδήποτε ρόλο στον κόσμο και φυσικά σε μία κρίση σαν αυτή που βιώνουμε. Πάμε τώρα στην Κίνα απ’ όπου ξεκίνησε όλο αυτό που ζούμε σήμερα και τις συνέπειες του οποίου θα τις νοιώθουμε μάλλον για χρόνια. Η Κίνα φιλοδοξεί εδώ και μία 20ετία αλλά ιδιαίτερα μετά το 2013 να αυξήσει την πολιτική, οικονομική και στρατιωτική της επιρροή στον κόσμο. Ενεργό Μόνιμο Μέλος του ΣΑ/ΟΗΕ με σημαντική διείσδυση και συνεπώς έλεγχο Διεθνών Οργανισμών όπως του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ). Αρκεί να λάβουμε υπόψη μας ότι στην περίοδο 2000-2019 η Κίνα στήριξε 182 από τα 190 Ψηφίσματα του ΣΑ/ΟΗΕ που μάλιστα υποστηρίχθηκαν από τις ΗΠΑ με κυρώσεις σε χώρες που παραβίαζαν τους διεθνείς κανόνες ενώ στα ίδια χρόνια συνεισέφερε περισσότερο από κάθε άλλο Μόνιμο Μέλος του ΣΑ σε ειρηνευτικές αποστολές. Τα τελευταία χρόνια εφαρμόζει ένα άκρως φιλόδοξο αλλά ολίγον ασαφές πρόγραμμα , Π/Υ 900 δις USD με «υπογραφή» του Κινέζου Προέδρου Xi Jinping προκειμένου να καταστεί παγκόσμια δύναμη. Είναι το πρόγραμμα «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» (Belt and Road Initiative - BRI) που συνιστά έναν «μοντέρνο δρόμος του μεταξιού». Πρόκειται για μια θαλάσσια διαδρομή που συνδέει τη νότια ακτή της Κίνας με την ανατολική Αφρική και τη Μεσόγειο και ταυτόχρονα μία σειρά χερσαίων διαδρο-

Συνέχεια στην επόμενη σελίδα

• Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2020 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

21

ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα

μών που συνδέουν την Κίνα με την Ευρώπη μέσω της κεντρικής Ασίας και της Μέσης Ανατολής. Αφορά 68 χώρες και σε αυτό από πλευράς ΕΕ συμμετέχει η Ιταλία και η Ελλάδα. Διαφαίνονται πλέον σοβαρές ευθύνες της Κινεζικής Κομμουνιστικής Ηγεσίας, τόσο για την εμφάνιση του ιού SARS Cov-2, όσο κυρίως για την καθυστερημένη ενημέρωση της Διεθνούς Κοινότητας, την έλλειψης διαφάνειας και την παραπληροφόρηση στα αρχικά τουλάχιστον κρίσιμα στάδια εξάπλωσης του ιού που δημιούργησε την πανδημία. Και αυτό φυσικά θέτει πλέον σε κίνδυνο την αξιοπιστία του παγκόσμιου ηγετικού ρόλου που διεκδικεί και ιδιαίτερα στον αγώνα κατά της πανδημίας. Η εντυπωσιακή προπαγάνδα ότι όλα έγιναν τέλεια εκεί αλλά και η «Διπλωματία της Μάσκας» του Πεκίνου δεν πείθει. Δημιουργεί παγκόσμιο προβληματισμό ότι σε μία παγκόσμια πρόκληση που πέρα από την σημαντική απειλή στην Δημόσια Υγεία δημιουργούνται σοβαρά οικονομικά προβλήματα που απειλούν και την κοινωνική συνοχή της παγκόσμιας κοινότητας, ο ΟΗΕ και το ΣΑ που υποτίθεται ότι συνιστά το ανώτερο θεσμικό όργανο της παγκόσμιας τάξης να μην λαμβάνει θέση, έστω για να εκδηλώσει ανησυχία και να δώσει μία γενική κατεύθυνση. Παρά τις προσπάθειες της Γαλλίας που υποστηρίχθηκε από μη Μόνιμα Μέλη όπως η Εσθονία, το ΣΑ δεν συνεδρίασε ούτε καν «για τα μάτια του κόσμου» γιατί η Κίνα υποστηριζόμενη και από την Ρωσία και την Νότια Αφρική (μη Μόνιμο Μέλος) υποστήριξαν αναρμοδιότητα καθόσον η πανδημία δεν απειλεί την Διεθνή Ειρήνη και Ασφάλεια. Δεν θα πρέπει να παραλείψουμε τον καιροσκοπισμό της Μόσχας και την προσπάθεια να εκμεταλλευτεί ιδιαίτερα στην Ευρώπη την ανεπάρκεια της ΕΕ και το κενό στην παγκόσμια ηγεσία που δυστυχώς αφήνει η πολιτικής της Διοίκησης Trump που ενώ θα μπορούσε έστω και στο «και πέντε» να ηγηθεί της παγκόσμιας προσπάθειας ψάχνει αποδιοπομπαίους τράγους ενόψει και της επερχόμενης Προεδρικής Εκλογής. Προς ένα νέο Γεωπολιτικό Πλαίσιο; Οι εκτιμήσεις είναι παρακινδυνευμένες. Πολλοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι θα αλ22

λάξει η ιστορία, άλλοι πάλι ότι απλά αυτή θα επιβραδυνθεί και δεν θα έχουμε δομικές αλλαγές αλλά απλά κάποιες γεωπολιτικές επαναχαράξεις που θα αναδιαμορφώσουν όμως έστω και στοιχειωδώς το γενικό Παγκόσμιο Γεωπολιτικό Πλαίσιο. Όπως έγραψε ο Stephen Walt σε σχετικό του άρθρο στο γνωστό Belfer Center του HARVARD Kennedy School θα έχουμε μάλλον ένα κόσμο, λιγότερο ανοιχτό, λιγότερο ευημερούντα και λιγότερο ελεύθερο χωρίς όμως να αλλάζει θεμελιωδώς η φύση της Παγκόσμιας Πολιτικής. Θα έχουμε όμως μία κατακόρυφη αύξηση της αμοιβαίας καχυποψίας και έλλειμμα ενός παγκόσμιου συντονισμού παρά το ότι απαιτείται παγκόσμια συνεννόηση και συνεργασία για την αντιμετώπιση του οικονομικού σοκ! Πολλά θα εξαρτηθούν από τις ΗΠΑ, από το αν και πόσο θα επαναπροσδιορίσει τις πολιτικές της και πόσα παράθυρα σε διεθνείς συνεργασίες θα ανοίξει. Αυτό βέβαια θα σχετίζεται πρωτίστως από το αποτέλεσμα των Προεδρικών Εκλογών του Νοεμβρίου μιας και ο βασικός αντίπαλος του Προέδρου Trump δεν είναι o Biden, αλλά ο …Κορονοιός και αυτά που προκαλεί στην Αμερικανική Οικονομία. Ακόμα και σήμερα οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν την δυνατότητα να ασκήσουν μία επωφελή για όλη την Δύση παγκόσμια ηγεσία παρά τα αρχικά λανθασμένα βήματα. Για την Αμερική η Κίνα για θα συνεχίσει να αποτελεί Στρατηγικό Ανταγωνιστή για να μην πω Αντίπαλο χωρίς όμως να ξεχνά ότι αυτή κατέχει αμερικανικά κρατικά ομόλογα που πλησιάζουν τα 3 τρις USD. Στην αντιπαράθεση της η Αμερική με την Κίνα φαίνεται ότι θα έχει δίπλα της και Ευρωπαϊκές Χώρες όπως η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο των οποίων οι Ηγεσίες τους κατηγόρησαν ευθέως τους Κινέζους για σοβαρές ευθύνες στην αρχική τουλάχιστον μα κρίσιμη περίοδο διαχείριση της κρίσης υγείας. Η πίεση προς την Κίνα τους επόμενους μήνες θα ενταθεί. Η Ρωσία εκτιμάται ότι θα συνεχίσει να παίζει ένα διπλό ρόλο. Από την μία να στηρίζει σε ρητορικό τουλάχιστον επίπεδο την Κίνα και από την άλλη να αποστασιοποιείται και να στηρίζει πολιτικές των ΗΠΑ για δικός της όφελος. Άλλωστε ο Putin γνωρίζει ότι η Αμερική δεν μπορεί να έχει ταυτόχρονα Ρωσία και Κίνα αντιπάλους. Δεν

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2020

έχει διαψευστεί ότι Ρωσικές Εταιρείες που είχαν υποστεί Αμερικανικές οικονομικές κυρώσεις από την Αμερική προσέφεραν βοήθεια για την αντιμετώπιση της πανδημίας κυρίως στην χαοτική Νέα Υόρκη. Όμως σε ποιο βαθμό άραγε θα επηρεαστούν οι φιλοδοξίες του Πεκίνου για έναν διαρκώς αυξανόμενο ρόλο παγκόσμιας ηγεσίας; Μετά τα όσα αρχικά έγιναν στην Κίνα, υπήρξε μία άκρως επιθετική προπαγάνδα σε διεθνές επίπεδο τόσο σχετικά με την άριστη διαχείριση της κρίσης όσο και ότι ως παγκόσμια δύναμη βοηθά τις πληττόμενες χώρες της Δύσης. Σε αυτή την προσπάθεια δεν διστάζω να αναφέρω ότι βρήκε κάποιες χώρες σε ανάγκη, για να τις χρησιμοποιήσει. Όλοι θυμόμαστε ότι στην άφιξη του αεροσκάφους της Κίνας που μετέφερε υγειονομικό υλικό στην Αθήνα παραβρέθηκαν με τυμπανοκρουσίες τρεις Έλληνες Υπουργοί. Το ίδιο συνέβη και στην Ιταλία. Το πρόγραμμα «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» (Belt and Road Initiative - BRI) που χρησιμοποιείται από την Κίνα για να την καταστήσει Παγκόσμια Δύναμη είναι βέβαιο ότι για την επόμενη τουλάχιστον διετία θα έχει σημαντικές καθυστερήσεις αλλά δεν πρόκειται να εγκαταλειφθεί. Αυτό όμως που θέλει με κάθε θυσία να αποφύγει το Πεκίνο είναι να υποστεί μία ανεπανόρθωτη ζημιά στον παγκόσμιο ρόλο του στην ανεφοδιαστική αλυσίδα που είναι εξαιρετικά προσοδοφόρος και κάνει ακόμα και προηγμένες οικονομικά χώρες να εξαρτώνται από αυτήν. Mία μόνιμη και σοβαρή βλάβη στην Κινέζικη Οικονομία θα αναστείλει τις όποιες φιλοδοξίες πλανητικής επιρροής. Αντί Επιλόγου Η Δύση αναντίρρητα απέτυχε να επιδείξει πολιτική ηγεσία σε αυτή την παγκόσμια πανδημία που έχει σκοτώσει περισσότερους ανθρώπους τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη από την Κίνα όπου ξεκίνησε. Η πανδημία «ευνοήθηκε» και από τις κακές πολιτικές των ισχυρών κρατών και κυρίως από το πώς αυτές καθυστερημένα εφαρμόστηκαν. Δεν είμαστε σε θέση ακόμα να εκτιμήσουμε το νέο Παγκόσμιο Γεωπολιτικό Πλαίσιο που θα προκύψει, αν τελικά έχουμε σημαντικές δομικές αλλαγές, αλλά προς το παρόν δεν διαφαίνεται αλλαγή «της Ιστορίας» όπως συνέβη με την πτώση του Τείχους του Βερολίνου.

ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ

Μνήμη αιματηρή και μέλλον ζοφερό Γράφει ο Θανάσης Κ. Η Γενοκτονία των Ποντίων δεν είναι απλώς μια «μέρα Μνήμης».. Είναι φωνή της συνείδησης του Ελληνισμού. Που μένει ζωντανή όλες τις μέρες του χρόνου. Αλλιώς δεν υπάρχει «συνείδηση»… Δεν είναι μόνον η επίσημη Τουρκία που αρνείται τη Γενοκτονία, όπως είναι φυσικό άλλωστε… Είναι και άλλοι, ακόμα και μέσα στην Ελλάδα. Γι’ αυτό καλό είναι να τους θυμίσουμε συνοπτικά μερικά γεγονότα: *Πρώτον δεν πρόκειται για απλή «εκτόπιση πληθυσμών» (υπάρχει και αυτό, βέβαια)… Δεν πρόκειται μόνο για «εθνοκάθαρση» (υπάρχει και αυτό βέβαια). Δεν πρόκειται απλώς για «εγκλήματα πολέμου» που έγιναν κατά τη διάρκεια των μαχών ή εξ αιτίας τους. Αν μόνο αυτά είχαν συμβεί, πάλι θα ήταν πολλαπλό έγκλημα, αλλά στην περίπτωσή μας είναι πολύ πέρα απ’ αυτά. Είναι Γενοκτονία, γιατί υπήρξε συστηματική και οργανωμένη προσπάθεια εξόντωσης μιας εθνικής πληθυσμιακής ομάδας. Και συγκεντρώνει όλα τα ιστορικά και νομικά χαρακτηριστικά για να θεωρηθεί και επίσημα Γενοκτονία… *Δεν «προέκυψε» ως αποτέλεσμα Ελληνοτουρκικού Πολέμου. Δεν ξεκίνησε το 1919 με την άφιξη ελληνικού εκστρατευτικού σώματος στη Σμύρνη. Ξεκίνησε τέσσερα ολόκληρα χρόνια νωρίτερα! Όταν μαίνονταν ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, στον οποίο η Ελλάδα δεν συμμετείχε ακόμα, έτσι κι αλλιώς… Κι όταν η Τουρκία που είχε συμμαχήσει με τις «Κεντρικές Δυνάμεις» έχανε από την Ρωσία που ανήκε στην Αντάντ. Και οι ήττες του τουρκικού στρατού αποδόθηκαν στον Ποντιακό

Ελληνισμό κι άρχισαν οι Τούρκοι να καίνε χωριά και να συλλαμβάνουν τους Έλληνες Πόντιους της περιοχής. Τους οποίους τους εξόντωναν στη συνέχεια σε πορείες θανάτου. Κι όχι μόνο νέους μάχιμους άνδρες, αλλά και γυναίκες και παιδιά και ηλικιωμένους. Κανείς δεν γλίτωνε… Το επαναλαμβάνω: Η Ελλάδα τότε δεν είχε καν πάρει μέρος στον Πόλεμο. *Τρίτον, δεν ήταν καν ένα «περιστατικό», έστω και αιματηρό, που θα μπορούσε να αποδοθεί σε υπέρ-αντίδραση κάποιων «ακραίων» της εποχής σε στιγμές – και υπό τη φόρτιση – της εθνικής τους ήττας. Κράτησε οκτώ χρόνια! Και δεν συμμετείχαν μόνο «άτακτοι». Συμμετείχε το ίδιο το Τουρκικό κράτος. Και οι επίσημες αρχές του. Και δεν το λένε αυτό μόνο οι Έλληνες και οι οργανώσεις των Ποντίων σήμερα. Το βεβαιώνουν και πλήθος διπλωματικές πηγές της εποχής και από τα δύο στρατόπεδα του τότε Πολέμου. Για την ακρίβεια οι πιο επιβαρυντικές για την Τουρκία αποδείξεις της Γενοκτονίας που έγινε τότε είναι από Αυστριακές διπλωματικές πηγές (χώρας που τότε ήταν σύμμαχός της Τουρκίας) και από Αμερικανικές πηγές (χώρας που τότε ΔΕΝ συμμετείχε στον Πόλεμο) Υπάρχουν βέβαια, και πολλές άλ-

λες τέτοιες πηγές τρίτων χωρών. Όλες απολύτως επιβαρυντικές για την Τουρκία συνολικά – όχι για κάποιους «ακραίους»… Τα «εγκλήματα Πολέμου» γίνονται μια στιγμή από κάποιον τρελαμένο διοικητή που χάνει ο ίδιος τον αυτοέλεγχό του ή χάνει το έλεγχο του τμήματός του και σκοτώνει γυναικόπαιδα αμάχων αδιακρίτως. Όταν η εξολόθρευση ενός ολόκληρου πληθυσμού κρατάει οκτώ χρόνια και γίνεται συστηματικά, αυτό ΔΕΝ λέγεται πια «έγκλημα Πολέμου», λέγεται πια –καραμπινάτη – Γενοκτονία! Τίποτε λιγότερο… * Ο αριθμός των θυμάτων εκείνα τα 8 χρόνια – σε τρείς φάσεις μάλιστα – φτάνει τις 353 χιλιάδες, σε ένα συνολικό πληθυσμό Ποντίων που έφτανε τότε τις 650 με 800 χιλιάδες. Δηλαδή κοντά στους μισούς εξοντώθηκαν επί τόπου – οι περισσότεροι βασανιστικά. Αν αυτό δεν είναι Γενοκτονία τι είναι; Τα θύματα ολόκληρου του Μικρασιατικού Ελληνισμού τότε ήταν πολύ περισσότερα: Πιθανότατα ξεπερνούν τις 550 χιλιάδες! Και ο Ελληνισμός της Μικράς Ασίας ήταν πολύ μεγαλύτερος. Ξεπερνούσε κατά πολύ τα 2 εκατομμύρια. Συνέχεια στην επόμενη σελίδα

• Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2020 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

23

ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΑ Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα

Από αυτούς έφτασαν διωγμένοι στην Ελλάδα περί το 1,5 εκατομμύριο το 1922-23. Αλλά γύρω στις 550 χιλιάδες εξοντώθηκαν συνολικά. Και μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ακόμα έσπευσαν να σωθούν προς την αντίθετη κατεύθυνση, προς την Γεωργία και τη Ρωσία – και την Σοβιετική Ένωση που δημιουργήθηκε τότε. Αυτοί υπέστησαν αργότερα, άλλες δραματικές διώξεις. Από τους Σοβιετικούς πλέον… Αλλά οι 550 χιλιάδες Ελληνισμού της Μικράς Ασίας αφανίστηκαν εκεί, στις πατρογονικές εστίες τους! Κι από αυτούς πάνω από μισούς ήταν Έλληνες Πόντιοι, των οποίων η Γενοκτονία ξεκίνησε πολύ πριν τον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο το 1919-22. * Κάποιοι θέλουν να το ονομάσουμε όλο αυτό απλώς «εθνοκάθαρση»… Αλλά «εθνοκάθαρση» – δηλαδή βίαιο εξαναγκασμό να φύγουν – υπέστησαν το 1,5 εκατομμύριο του Μικρασιατικού Ελληνισμού που έφυγε και ήλθε στην Ελλάδα.  Οι 550 χιλιάδες συμπατριωτών μας ΔΕΝ έφυγαν! «Έμειναν» εκεί! Γιατί τους σκότωσαν συστηματικά και σχεδιασμένα… Κάποιοι θέλουν να θυμόμαστε αυτούς που σώθηκαν, αλλά να ξεχάσουμε αυτούς που δολοφονήθηκαν. Τέτοια φρικαλεότητα! * Την Γενοκτονία των Ποντίων δεν την «ισχυρίζονται» μόνο οι Ποντιακές οργανώσεις. Την αποδέχεται ως αδιαμφισβήτητο γεγονός η Διεθνής Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών (ΙAGS), δηλαδή ό,τι πιο έγκυρο υπάρχει στο κόσμο. Την έχουν αναγνωρίσει επίσης, επισήμως, πέραν από τα Κοινοβούλια της Ελλάδας και της Κύπρου, η Αρμενία, η Σουηδία, η Αυστρία, ορισμένες Ομόσπονδες δημοκρατίας της Ρωσίας, εννιά από τις μεγαλύτερες Πολιτείες των ΗΠΑ ευθέως (και κάποιες ακόμα εμμέσως), η Βουλή της Νότιας Αυστραλίας και της Νέας Νότιας Ουαλλίας, και πολλοί δήμοι μεγάλων πόλεων όπως της Βιέννης, της Οτάβας και του Τορόντο κλπ. 24

Ενώ υπάρχουν επιπροσθέτως πλήθος Νομοθετικά σώματα σ’ όλο τον κόσμο, όπως για παράδειγμα η Γερουσία των ΗΠΑ, που έχουν αναγνωρίσει ευρύτερα την Γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας εκείνη την εποχή, περιλαμβάνοντας μέσα φυσικά και τη Γενοκτονία των Ποντίων. * Υπάρχουν και κάποιοι που προσπαθούν να δημιουργήσουν σύγχυση σε ό,τι αφορά τον τελικό αριθμό των θυμάτων: Εντάξει, μας λένε, αλλά δεν σκοτώθηκαν τότε 353 χιλιάδες Πόντιοι, τα πραγματικά θύματα είναι περί τις 100 χιλιάδες! Και δεν ντρέπονται… Αναφέρονται σε πηγές όπως ή καταγγελία του Μητροπολίτη Τραπεζούντος Χρύσανθου Φιλιππίδη, το 1916. Ο οποίος αναφερόταν στα θύματα μόνο της περιοχής του και μόνο ως το 1916.. Και στις υπόλοιπες περιοχές του Πόντου; Και τα επόμενα χρόνια όταν υπήρξαν άλλα δύο μεγάλα κύματα αφανισμού των Ποντίων και αργότερα του Ελληνικού στοιχείου συνολικά; Αυτοί δεν μετράνε; Μόνο ο Αμερικανός Πρέσβης στην Τουρκία Henry Morgenthau κατέγραψε και στοιχειοθέτησε σφαγές Ελλήνων Ποντίων από το 1919 ως το 1921 στις περιοχές της Σαμψούντας της Μπάφρας και του Ααζάμ που έφταναν το 70% με το 90% του τοπικού πληθυσμού. Και οι υπόλοιποι δεν γλίτωσαν. Οι περισσότεροι εκτοπίστηκαν στα «ενδότερα» όπου βρήκαν τον θάνατο με σκόπιμες κακουχίες και βασανιστήρια. Όταν δεν εκτελούταν επί τόπου εν ψυχρώ… Αληθινή Γενοκτονία!

Σε πολέμους υπάρχουν ακρότητες. Πολλές φορές και αντεκδικήσεις. Αλλά Γενοκτονία δεν κάναμε ποτέ εμείς! Λίγοι τις έκαναν στους τελευταίους δύο αιώνες, τουλάχιστον… Κι όσοι τις έκαναν, τουλάχιστον τις αναγνώρισαν. Ζήτησαν και συγγνώμη. Και ντρέπονται σήμερα. Κουβαλάνε το σύνδρομο της «ιστορικής ενοχής». Κάτι είναι κι αυτό… Εδώ έχουμε μια χώρα – την Τουρκία – που το αρνείται! Δεν ζητάει καμία συγγνώμη. Μάλλον μας… απειλεί ότι θα το ξανακάνει! Στην Δυτική Θράκη, ή στα νησιά του Αιγαίου, ή και στην Κρήτη ακόμα – κι αυτό το ακούσαμε τελευταία. Κι από κοντά έχουμε και δικούς μας εδώ, που επίσης αρνούνται – και σήμερα – τη Γενοκτονία του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας! Και βγάζουν και βιβλία στα ελληνικά με τα οποία διαδίδουν τα ψέματα της Τουρκικής προπαγάνδας. Και ήθελαν να τα περάσουν και στα σχολεία μας! Αυτοί είναι χειρότεροι! Γιατί δολοφονούν για δεύτερη φορά τον Μικρασιατικό Ελληνισμό. Χτυπώντας κατευθείαν στο μόνο που δεν πεθαίνει: Στη Μνήμη! Αυτήν θέλουν να αλλοιώσουν και να αμαυρώσουν… Τελικά, να εξαλείψουν! Μόνο που η Μνήμη είναι Ταυτότητα, Αξιοπρέπεια και Υπερηφάνεια… Και τα τρία πηγές, του πνεύματος Ελευθερίας! Τότε σκότωσαν τους ανθρώπους μας… Τώρα επιχειρούν να δολοφονήσουν το Φιλελεύθερο πνεύμα του λαού μας! Αυτό που μας κράτησε ενωμένους και όρθιους… Δεν θα τα καταφέρουν!

Ο κόσμος το ’χει τούμπανο κι εμείς το «συζητάμε» ακόμα…

Η Μέρα Μνήμης δεν υπενθυμίζει μόνο όσα συνέβησαν στον παρελθόν.

Και κάποιοι εξακολουθούν να μας λένε ότι ήταν «συνωστισμός» όλα αυτά.

Υπογραμμίζει κι αυτά που δεν πρέπει να επιτρέψουμε στο μέλλον!

Ή ό,τι «κι εμείς κάναμε τα ίδια». Ε λοιπόν, όχι ! Δεν ήταν «συνωστισμός»! Κι ούτε κάναμε εμείς «τα ίδια». Ούτε καν συγκρίσιμα. Ούτε τότε, ούτε πιο πριν, ούτε ποτέ.

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2020

ΥΓ Κατά τα άλλα απολαύστε τα… τουρκικά σίριαλ που αφθονούν πια στα ελληνικά κανάλια! Τελικά δεν είναι να το πολύ-συζητάμε: Θα σωθούμε όσοι το αξίζουμε κι όσοι το παλεύουμε.

ΑΡΘΡΟ

“Τι κρύβει η φουστανέλα”! Ο Στρατηγός Ζιαζιάς απαντά στο άρθρο που ζητά την κατάργησή της! Γράφει ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΖΙΑΖΙΑΣ Επίτιμος Α/ΓΕΣ Μέλος ΣΑΙΤΘ Σε άρθρο δημοσιογράφου της εγκρίτου εφημερίδας  “H ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ”, η τιμημένη και ιστορική ΦΟΥΣΤΑΝΕΛΑ ΤΟΥ ΤΣΟΛΙΑ,  χαρακτηρίζεται ως γελοία και γυναικεία , επισημαίνοντας ότι οι Εύζωνες ντύνονται γυναικεία από την μέση και κάτω με μίνι φούστα, καλτσόν και χοντροπάπουτσα (τσαρούχια) και προτείνει στην Εξοχοτάτη κυρία Πρόεδρο της Δημοκρατίας μια ανανέωση της Ευζωνικής στολής .   ΕΚΤΙΜΩ  ΟΧΙ ΠΟΛΥ ΕΜΒΑΘΗΣ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗ  ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ …..από «δημοσιογράφο» έγκριτου εφημερίδος  και πιστεύω οχι με εμπάθεια και αντιμιλιταριστικη αντιληψη . Η Ευζωνική στολή αποτελεί ένα από τα εθνικά μας Σύμβολα που συνδέεται με θυσίες, αίμα, στιγμές δόξας, εθνικές μνήμες, υπερβάσεις και εθνικά οράματα στην νεότερη ιστορία του ΕΘΝΟΥΣ . Ως εκ τούτου κάθε προσπάθεια λοιδορίας ή απαξίωσης των εθνικων μας Συμβόλων, έστω και χωρίς πρόθεση, προσβάλλουν βάναυσα το εθνικό μας συναίσθημα, την τιμή και αξιοπρέπεια του Ελληνισμού και τις Ένοπλες Δυνάμεις μας.   Ωφείλατε ιστορικά να γνωρίζετε…… ότι η  φουστανέλα, σύμφωνα με ιστορικούς, ανάγει την ιστορική προέλευση της, ως εξέλιξη ενδυμασίας ακόμη και στην εποχή της αρχαιότητας και συγκεκριμένα από τον ανδρικό δωρικό χιτώνα. Ωφείλατε  να γνωρίζετε……….ότι η ΙΣΤΟΡΙΚΗ  ΦΟΥΣΤΑΝΕΛΑ, κρύβει από….. «κάτω» της, πολύ ΑΝΔΡΙΣΜΟ , τόσο που δεν φαντάζεσαι κύριε δημοσιογράφε και είναι η «αιτία» που εσεις σήμερα, έχετε την ΕΥΚΑΙΡΙΑ , ΕΧΕΤΕ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ να τη ΛΟΙΔΟΡΕΙΤΕ!!!  ΑΥΤΗ Η ΤΙΜΗΜΕΝΗ ΦΟΥΣΤΑΝΕΟι υπόλοιποι δεν έχουν «σωτηρία»…

ΛΑ , ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΑΥΤΗ Η ΤΙΜΗΜΕΝΗ ΦΟΥΣΤΑΝΕΛΑ ΕΓΡΑΨΕ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΔΟΞΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΕΙΟΥ ,ΣΤΟΥΣ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ, ΣΤΟΥΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥΣ ΠΟΛΕΜΟΥΣ ΜΕ ΤΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑ ΕΥΖΩΝΩΝ , ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΕΣΩΣΕ ΤΗΝ ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ………ΠΟΥ ΕΙΔΑΤΕ ΤΟ ΓΕΛΟΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΤΗΣ ΥΠΟΘΕΣΕΩΣ;……… ΚΑΛΟ ΕΙΝΑΙ ΟΜΩΣ ΝΑ ΑΣΧΟΛΗΘΕΙΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ  ΜΕ ΤΗ «ΦΟΥΣΤΑ» ΑΥΤΩΝ ΠΟΥ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΠΕΡΙΣΤΑΣΗ ,ΥΜΝΟΛΟΓΕΙΤΕ, ΑΥΤΩΝ ΠΟΥ ΕΦΘΑΣΑΝ ΤΗΝ ΧΩΡΑ ΜΑΣ ΣΕ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ …. ΑΥΤΩΝ ΠΟΥ ΣΙΓΟΥΡΑ ΔΕΝ ΘΕΛΑΤΕ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΡΩΤΥΠΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΜΑΣ……ΑΥΤΩΝ ΠΟΥ ΜΕ ΠΡΑΞΕΙΣ  ΚΑΙ ΛΟΓΙΑ , ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ,ΔΕΝ ΤΙΜΟΥΝ ΤΑ «ΠΑΝΤΕΛΟΝΙΑ ΤΟΥΣ»…….  Είναι εθνικά ωφέλιμο ότι πριν από κάθε αναφορά σε τέτοιας μορφής θέματα, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τόσο η Ελληνική ιστορία, τα ήθη και έθιμα και η πατριδογνωσία, καθόσον η ζημιά που γίνεται, έστω και μη ηθελημένα, είναι κεφαλαιώδους σημασίας για το εθνικό φρόνημα του απανταχού Ελληνισμού,

ιδιαίτερα σήμερα στις δύσκολες και μουντές στιγμές που διέρχεται η χώρα . Η επιχειρούμενη προσπάθεια ,από ορισμένους «πρόθυμους» και οπαδούς της παγκοσμιοποίησης , αποεθνικοποίησης και η “μιθριδατοποίηση” του Ελληνικού λαού, με την βεβήλωση εθνικών συμβόλων και τη διαχυση του δηλητηριου της δειλίας που διαχεουν στην ΠΑΤΡΙΔΑ μας , δεν πρέπει να περάσει  στην κοινωνία μας . ΑΠΑΝΤΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΟΤΙ  οι εύζωνοι (ευ + ζώνες = οι καλά ζωσμένοι) είναι επίλεκτοι στρατιώτες του ελληνικού στρατού, ευρύτερα γνωστοί ως τσολιάδες, από τη στολή που καθιερώθηκε επίσημα από τον Βασιλέα Όθωνα της Ελλάδας, την οποία έφερε και ο ίδιος σε επίσημες εμφανίσεις. Στις μέρες μας «εύζωνες» καλούνται οι στρατιώτες της Προεδρικής Φρουράς, οι οποίοι εκτελούν αποστολές συμβολικού χαρακτήρα, με κεντρική τη φύλαξη του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη και του Προεδρικού Μεγάρου.   Οι εύζωνοι είναι παγκοσμίως γνωστοί για την ενδυμασία που φέρουν. Η φουστανέλα σχεδιάστηκε ως στολή για την Ανακτορική παλιότερα και σήμερα Προεδρική Φρουρά. Βάση για τη δημιουργία της στολής των ευζώνων αποτέλεσε η φουστανέλα της Ναυπάκτου, που θεωρείται ο νεότε-

Συνέχεια στην επόμενη σελίδα

• Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2020 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

25

ΑΡΘΡΟ “Τι κρύβει η φουστανέλα”!

Γράφει η Ιωάννα Λαχανά*

Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα

ρος τύπος φουστανέλας και κατά τα παλιότερα χρόνια εντοπιζόταν σε ολόκληρη τη Στερεά Ελλάδα, την Πελοπόννησο και τη Θεσσαλία. Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός συμβολισμών που αποδίδονται στα χαρακτηριστικά της ευζωνικής στολής. Για παράδειγμα, ο αριθμός των δίπλων της φουστανέλας φημολογείται πως είναι ίσος με τη διάρκεια (σε έτη) της περιόδου της Τουρκοκρατίας, δηλαδή 400. Παρόλ’ αυτά, οι φουστανέλες που φέρουν στις μέρες μας οι εύζωνοι σπάνια έχουν ακριβώς 400 δίπλες.  Τα υπόλοιπα μέρη που συγκροτούν την ευζωνική στολή είναι:    (ή φάρεο). Είναι το καπέλο του εύζωνα. Το φάριο έχει κόκκινο χρώμα και είναι κατασκευασμένο από τσόχα. Στη θέση του μετώπου φέρει το ελληνικό εθνόσημο. Χαρακτηριστικό κομμάτι του φάριου αποτελεί η μακριά μαύρη φούντα, κατασκευασμένη από μετάξι. Το σχήμα της θεωρείται πως συμβολίζει το δάκρυ του Χριστού  .  Το πουκάμισο. Είναι λευκού χρώματος και έχει χαρακτηριστικά μεγάλο άνοιγμα μανικιών. Το λευκό χρώμα, το οποίο κυριαρχεί σε ολόκληρη την ευζωνική στολή, θεωρείται πως συμβολίζει την αγνότητα των εθνικών αγώνων.  Η φέρμελη. Είναι το γιλέκο του εύζωνα. Αποτελεί το δυσκολότερο, όσον αφορά την κατασκευή του, κομμάτι της ευζωνικής στολής. Διαθέτει λευκά και επίχρυσα νήματα, με τα οποία απεικονίζονται σχέδια λαογραφικής σημασίας. Ένα από αυτά αποτελούν τα αρχικά Χ και Ο, τα οποία θεωρείται ότι αντιστοιχούν στις λέξεις χριστιανός και ορθόδοξος.    Οι κάλτσες. Είναι λευκές και κατασκευασμένες από μαλλί. Κάθε εύζωνας φέρει από δύο κάλτσες σε κάθε πόδι. Οι κάλτσες στηρίζονται στη μέση του εύζωνα, κάτω από τη φουστανέλα, με τη βοήθεια μιας δερμάτινης ζώνης που ονόμάζεται ανάσπαστος.  Οι καλτσοδέτες. Είναι μαύρου χρώματος και κατασκευασμένες από μετάξι.  Τα τσαρούχια. Είναι τα υποδήματα του εύζωνα. Είναι κόκκινου χρώματος και κατασκευασμένα από δέρμα. Στη σόλα κά26

θε τσαρουχιού βρίσκονται καρφωμένα περίπου 60 καρφιά (προκαδούρες), τα οποία είναι υπεύθυνα για τον επιβλητικό ήχο που ακούγεται κατά το βηματισμό ενός εύζωνα. Κατά μέσο όρο, το κάθε τσαρούχι ζυγίζει τρία κιλά. Χαρακτηριστικό κομμάτι των τσαρουχιών αποτελούν οι μαύρες φούντες στις οποίες καταλήγουν οι μύτες τους. Θεωρείται πως η αρχική τους χρήση ήταν να κρύβονται σε αυτές μικρά κοφτερά αντικείμενα που θα μπορούσαν αιφνιδιαστικά να τραυματίσουν τον εχθρό σε μία «σώμα με σώμα» μάχη. Άλλη άποψη είναι ότι οι φούντες προστάτευαν τα δάχτυλα των ποδιών από το χιόνι και τα κρυοπαγήματα. Οι δερμάτινες φυσιγγιοθήκες.  Οι εύζωνοι που φυλάσσουν το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη φέρουν την επίσημη στόλη μόνο τις Κυριακές ή κατά τη διάρκεια εθνικών εορτών. Τις υπόλοιπες μέρες φέρουν την καθημερινή ευζωνική ενδυμασία. Σε αυτήν το λευκό πουκάμισο, η φέρμελη και η φουστανέλα αντικαθίστανται από τον ντουλαμά, τη χαρακτηριστική στολή των αγωνιστών του Μακεδονικού Αγώνα, βασισμένη στην παραδοσιακή ενδυμασία του χωριού Άλωνα Φλώρινας. Ο χειμερινός ντουλαμάς είναι σκούρου μπλε χρώματος, ενώ ο θερινός ανοικτού καφέ. Σε εθιμοτυπικές εκδηλώσεις της Προεδρικής Φρουράς ορισμένοι εύζωνοι φέρουν τις παραδοσιακές στολές της Κρήτης , του Αιγαίου και του Πόντου, ως αναγνώριση της συμβολής αυτών των περιοχών στους εθνικούς αγώνες.   Μια παραλλαγή της ευζωνικής ενδυμασίας (την οποία έφερε και ο Όθων) συναντάται στους αξιωματικούς της φρουράς, οι οποίοι δε φορούν κάλτσες, καλτσοδέτες και τσαρούχια, αλλά περισκελίδα (παντελόνι), μακρύτερη φουστανέλα και σταβάλια (μπότες). 

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2020

Με όλο το σεβασμό , απέραντο σεβασμό στη  μνήμη της Ηρωϊκής Φρουράς των Ελεύθερων Πολιορκημένων  ,επιτρέψτε μου να πω ότι σήμερα μαζευτήκαμε εδώ για να αποτίσουμε φόρο τιμής σε ΟΛΟΖΩΝΤΑΝΟΥΣ και ΑΘΑΝΑΤΟΥΣ, όχι σε ΝΕΚΡΟΥΣ ,σε απλούς ΕΛΛΗΝΕΣ , όχι σε ΗΡΩΕΣ,  σε ΠΡΟΓΟΝΟΥΣ ΔΑΣΚΑΛΟΥΣ , σε ΟΔΗΓΟΥΣ της φυλής, ΑΝΤΑΞΙΟΥΣ της ΙΣΤΟΡΙΚΟΤΗΤΑΣ του ελληνικού Έθνους και των πατρογονικών πεπρωμένων. Το ερώτημα που έρχεται πρώτο στα χείλη μας είναι : Ήσαν ΗΡΩΕΣ ;  Ήσαν ήρωες όλοι ;  Μικροί- μεγάλοι , άνδρες – γυναίκες  , που τύχη αγαθή για την Ελλάδα, ευρέθησαν στην Ηρωική Πόλη κατά το κρίσιμο χρόνο της πολιορκίας της ,από τον Τουρκοαιγυπτιακό στρατό; Όχι! Απλοί άνθρωποι σαν κι εμάς ήσαν. Άνθρωποι όμως με υψηλή την αίσθηση του καθήκοντος , της ιστορικότητας , και του μεγαλείου της φυλής , μιας φυλής που με το πνεύμα και τον πολιτισμό της, κατέκτησε τον κόσμο . Ήσαν απλοί άνθρωποι ,που όμως έβαλαν πρώτο το ΕΜΕΙΣ από το εγώ, το ΕΘΝΟΣ ,πάνω από τη ζωή και την οικογένεια ,την ΙΣΤΟΡΙΑ πάνω από το σήμερα και κυρίως ήσαν άνθρωποι που ήθελαν η ζωή τους και η θυσία τους να γίνει οδηγός  και φάρος στους απογόνους τους. Αυτή είναι και η μεγαλύτερη συνεισφορά τους στον ελληνικό λαό και στο ελληνικό έθνος γενικότερα. Χωρίς φωτεινά παραδείγματα οι λαοί είναι καταδικασμένοι να εξαφανιστούν .  Δεν έχουν μέλλον. Οι

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Ω Κολυμβήθρα Ιερά του Γένους, ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ!

Το Μεσολόγγι του 1826 με την Ηρωϊκή Έξοδό του δίδαξε , ότι το σύστημα αξιών ως κινητήρια δύναμη συλλογικής συμπεριφοράς μπορεί να κατευθύνει την πορεία του «ιστορικού γίγνεσθαι» φωτεινοί αυτοί φάροι  είναι η ίδια μας η ΠΑΤΡΙΔΑ. Και “Δεν ζει χωρίς πατρίδα η ανθρώπινη ψυχή”, όπως λέει ο Παλαμάς. Γι’ αυτό δίκαια, το ταπεινό Μεσολόγγι και οι απλοί άνθρωποί του, που αποφάσισαν να αντισταθούν στον

πιο σύγχρονο στρατό της εποχής, -αυτόν του Ιμπραήμ, του απόφοιτου της Στρατιωτικής Σχολής της Γαλλικής Αυτοκρατορίας, ο οποίος ΟΧΙ ΜΟΝΟ είχε ευρωπαϊκό οπλισμό ,αλλά είχε οργανώσει και το στρατό του με βάση τις γνώσεις που απέκτησε

στην Σχολή Αξ/κών του « Σαιν Σύρ¨» ,- πήραν θέση δίπλα στον Μαραθώνα , στις Θερμοπύλες και στον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, λαμπρύνοντας την ελληνική παράδοση και προασπίζοντας με αυταπάρνηση τη συνέχεια της φυλής. “Τα μάτια δείχνουν έρωτα για τον απάνου κόσμο.“ Οι ήρωες του Μεσολογγίου δεν είναι Θεοί. Μα είναι κοινωνοί θεϊκής Τόλμης και Θάρρους. Δεν αρνούνται την ομορφιά και την χάρη της ζωής. Μα θα θυσιαστούν για να παραμείνει η Ζωή για τους επίγονους, όπως την ονειρεύονται: ΕΛΕΥΘΕΡΗ. Στο δρόμο της θυσίας που χαρίζει την Ηθική Ελευθερία, τους ακολουθούν και τα γυναικόπαιδα. “Και βλέπω πέρα τα παιδιά και τες αντρογυναίκες. Ακίνητες, αστένακτες, δίχως να ρίξουν δάκρυ. Eκείθε με τους αδελφούς, εδώθε με το χάρο…” Έτσι προετοιμάζεται η τελική κατανίκηση της βίας, η αυθόρμητη, η υπέρτατη ΘΥΣΙΑ, Η νύχτα της 10ης  Απριλίου 1826 είναι κρίσιμη. Η στιγμή βαραίνει τις πλάτες των εξοδιτών. Μα ο πόνος δεν είναι γνώριμος. Είναι πόνος εκστατικός, γιατί οι πλάτες των Αγωνιστών αυτών ανατινάζονται και πετάνε αγγελικές φτερούγες. Η Ιστορία φωτίζει το σκοτάδι που επικρατεί, και οι Μεσολογγίτες φέρουν το φωτοστέφανο της Δόξας, βαδίζουν σαν έτοιμοι από καιρό. Βαδίζουν ΣΙΓΟΥΡΟΙ. Έχουν ήδη αναληφθεί στα Επουράνια Πεδία  και ΕΞΕΡΧΟΝΤΑΙ απ’ την έμβια διάσταση. «ο ήλιος έδυσε η νυξ ήλθε, η σελήνη , πανσέληνος, ανέτειλε και εφώτιζε το φρικτόν τοπίον, οι γενναίοι εγονάτισαν, ησπάσθησαν το χώμα της

• Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2020 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

27

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ Συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα

γης που είχαν ποτίσει με τα δάκρυα και τα αίματα των, ηγέρθησαν, έκαμαν το σημείο του σταυρού και εξόρμησαν ως λέοντες πυρ πνέοντες εξόρμησαν. Στον τάφο του κλεισμένο το Μεσολόγγι σκέλεθρο , γυμνό ξεσαρκωμένο δεν παραδίδει τ’ άρματα, δεν γέρνει το κεφάλι, κρατεί για νεκροθάφτη του τον Χρήστο τον Καψάλη»   Και ο Θάνατος ήρθε για τους Ελεύθερους πολιορκημένους με «Δάφνας τιμής». Και το Μεσολόγγι «…. ως φλογερό μετέωρο πετά στον ουρανό του. Και θάβεται ολοζώντανο…!»   Πολεμούσαν για το υπέρτατο το πολυπόθητο αγαθό, την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ,άλλως Προτιμούσαν «Θάνατον ένδοξον», «Όποιος πεθαίνει σήμερα, χίλιες φορές πεθαίνει» λέει ο Σολωμός. Κι οι Μεσολογγίτες δεν διστάζουν να πεθάνουν. Ποιός μπορεί να θεωρηθεί πιο ελεύθερος απ’ αυτούς τους  ανίκητους πολιορκημένους; Ποιού είδους ΗΤΤΑ θα χαιρόταν οι εχθροί τους ; ΚΑΜΙΑ. Νίκησαν το Σκότος και  σκόρπισαν τριγύρω Ιερή Λαμπρότητα και νικητήρια κραυγή που αφύπνισε όλο τον Πλανήτη.   Η ΝΙΚΗ  πάνω στο θάνατο , Η ΝΙΚΗ του πνεύματος επί της ύλης. Μπροστά στην νίκη αυτή του πνεύματος καταρρίπτεται κάθε υλιστική θεωρία. Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι διέθεταν ελευθερία στο πνεύμα , ήταν οπλισμένοι με τις Αξίες και τα ιδανικά της Δικαιοσύνης, της Αλήθειας, της  Αγάπης και του Χρέους. Χρέος προς τον εαυτό τους, χρέος προς την πατρίδα,  χρέος προς την Ανθρωπότητα. Τι κι αν το σώμα ήταν αδύναμο και τα μάτια μαυρισμένα από την πείνα ; Η ψυχή είχε σθένος και ήθελε να πα28

ραδώσει σε αυτούς που θα γεννηθούν ελεύθερη την Ελλάδα. Με αυτές τις αξίες, που είναι ακατάλυτες δυνάμεις, μεγαλούργησε ανέκαθεν το Ελληνικό Έθνος. Και με αυτές τις δυνάμεις θα μπορέσει να μεγαλουργήσει και πάλι, έστω κι αν δεν έχει την υλική δύναμη των μεγάλων κρατών. Το Μήνυμα της Εξόδου ,ότι δηλαδή ο άνθρωπος νοείται άνθρωπος μόνο ως ελεύθερος, ότι η ανθρώπινη ζωή ΝΟΕΙΤΑΙ ΜΟΝΟ μέσα σε συνθήκες ελευθερίας ,ας το μεταφέρουμε στη σημερινή εποχή που ο πόλεμος υφίσταται σε πνευματικό επίπεδο . Είμαστε σε μια μεταβατική εποχή και οι μεταβατικές εποχές ευνοούν τις ηθικές εκτροπές ,δηλαδή την εμφάνιση αρνητικών φαινομένων που επηρεάζουν δυσμενώς τα κράτη, τις κοινωνίες και τους πολίτες. Σήμερα οι υλικές αξίες έχουν υποσκελίσει τις ηθικές με αποτέλεσμα για την χώρα μας –και είναι πλέον ξεκάθαρο σε όλους- την απώλεια  της εθνικής μας κυριαρχίας και αυτοδιάθεσης . Είμαστε δέσμιοι της ύλης και αυτό είναι το μοναδικό θέμα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε ατομικά και συλλογικά αποτασσόμενοι την ηθική αλλοτρίωση ώστε να κατορθώσουμε να προσηλωθούμε στα ανθρωπιστικά ιδεώδη , να θωρακιστούμε επανακτώντας τις αξίες μας και να είμαστε και πάλι ελεύθεροι.

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2020

Το Μεσολόγγι του 1826 με την Ηρωϊκή Έξοδό του δίδαξε , ότι το σύστημα αξιών ως κινητήρια δύναμη συλλογικής συμπεριφοράς μπορεί να κατευθύνει την πορεία του «ιστορικού γίγνεσθαι» Ας εστιάσουμε στις αξίες που κουβαλάμε ως έθνος μέσα μας κι ας δράσουμε συλλογικά , μην περιμένουμε να γυμνωθεί και να ξεσαρκωθεί άλλο η Ελλάδα. Αποδέσμευση από την ύλη, που οδηγεί στην  υποδούλωση .Έχουμε χρέος ειδικά εμείς οι απόγονοι των Εξοδιτών να ακολουθήσουμε τις προγονικές επιταγές και να μην παραδίδουμε την Ελευθερία μας στο βωμό της ευδαιμονίας και του οικονομικού συμφέροντος ,συνθηκολογώντας εις βάρος των απογόνων μας. Δικαιολογία για εμάς δεν υπάρχει, ΜΟΝΟ ΕΥΘΥΝΗ ΕΠΙΓΟΝΟΥ ,διότι είμαστε φορείς αυτής της ΑΝΩΤΕΡΗΣ γνώσης.  Γνωρίζουμε ότι η λύση  για την αποτίναξη της σύγχρονης υποδούλωσης είναι «Το Μεσολόγγι», ως σύμβολο της Ελευθερίας, το οποίο εδρεύει στην ψυχή κάθε ελεύθερου ανθρώπου. *Η Ιωάννα Λαχανά είναι δικηγόρος Αθηνών κατάγεται από το Μεσολόγγι και το κείμενο το εκφώνησε ως “πανηγυρικό της ημέρας” στις εορταστικές εκδηλώσεις στην Αθήνα το 2017 για την 191η επέτειο της Εξόδου από το σύλλογο Μεσολογγιτών Αττικής.

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Τα μυστικά της καρδιάς Εκλαϊκευμένες γνώσεις για την καρδιά μέσα από τα βιβλία Καρδιολόγου Χαραλαμπάκη Αριστογείτονα Συγγραφέας: Αντιστράτηγος ε.α. Αριστογείτων Χαραλαμπάκης Ιατρός Καρδιολόγος Παρουσίαση: Υποστράτηγος ε.α. Παπαδογεωργόπουλος Χρ. Με μεγάλη χαρά παρουσιάζουμε στο τεύχος αυτό τα δύο νέα πονήματα του εκλεκτού μέλους του Συνδέσμου μας Αντιστρατήγου ε.α. Ιατρού Καρδιολόγου κ. Χαραλαμπάκη Αριστογείτονος. Ο Στρατηγός, όπως είναι γνωστό, εκτός από καταξιωμένος Αξιωματικός και διακεκριμένος επιστήμονας είναι και ταλαντούχος ποιητής, αφού έχει εκδώσει πολλές ποιητικές συλλογές και έχει βραβευθεί επανειλημμένως από τις Ενώσεις Ελλήνων Λογοτεχνών και όχι μόνο. Πολλές από τις ποιητικές του συλλογές έχουμε κατά καιρούς παρουσιάσει από τις στήλες του περιοδικού μας. Τα δύο καινούργια βιβλία του κ. Χαραλαμπάκη αφορούν σε εκλαϊκευμένες γνώσεις γύρω από την καρδιά. Οι 130 απαντήσεις σε αντίστοιχες ερωτήσεις που περιέχονται στο βιβλίο «Η καρδιά και τα μυστικά της» είναι με τέλειο τρόπο επιλεγμένες ώστε να καλύπτουν μια ευρεία γκάμα των ενδιαφερόντων του αναγνωστικού κοινού. Οι απαντήσεις δίδονται με απλουστευμένο μεν, αλλά άκρως επιστημονικό τρόπο, τα δε σχήματα και οι εικόνες (που είναι δημιουργήματα του συγγραφέως) μαζί με τις υπέροχες ζωγραφιές του κορυφαίου ζωγράφου Γιώργου Σταθόπουλου συντελούν στην καλύτερη κατανόηση. Το ποιητικό βιβλίο «Η ΚΑΡΔΙΑ σε ποιητικούς ρυθμούς» προέκυψε κατά τη διαδρομή του πεζού βιβλίου, σε μια προσπάθεια του Στρατηγού να ξεδιαλύνει έτι περαιτέρω με έμμετρο ευχάριστο τρόπο δύσκολες ιατρικές έννοιες, Το να διεξέλθει επιστημονικά θέματα με έμμετρο τρόπο ήταν για κείνον μεγάλη πρόκληση, δεδομένου ότι έπρεπε να συνδυάσει την αντικειμενικότητα σοβαρών ιατρικών πληροφοριών με την ανάλαφρη χάρη που θα πρέπει να εμπεριέχει ο ποιητικός στίχος. Στο τέλος του ποιητικού βιβλίου ο συγγραφέας έχει συμπεριλάβει και μια μικρή Ανθολογία 28 παλιών του ποιημάτων τα οποία έχουν σχέση με την καρδιά και την ιατρική γενικά, στα οποία βέβαια επικρατεί πιο έντονα το καθαρό ποιητικό στοιχείο. Η Ανθολογία αυτή αποτελεί κατά κάποιο τρόπο και μια αδρή διαχρονική καταγραφή της ποιητικής του διαδρομής. Από το επόμενο τεύχος του περιοδικού μας θα δημοσιεύουμε σε συνέχειες αποσπάσματα από τα δύο παραπάνω βιβλία, γεγονός που θεωρούμε ότι θα είναι πολύ χρήσιμο και ευχάριστο για τους αναγνώστες μας. Όσοι όμως θελήσουν να τα αποκτήσουν τους προτρέπουμε να απευθύνονται σε όλα τα μεγάλα βιβλιοπωλεία ή στον εκδοτικό οίκο www.angelakis.gr

• Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2020 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

29

ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΟΠΛΟΥ Τη Δευτέρα 23 Μαρτίου 2020, πραγματοποιήθηκε στο Στρατόπεδο «ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΛΑΣΤΗΡΑ» στη Λάρισα η τελετή παράδοσης – παραλαβής καθηκόντων του Διοικητή της 1ης Στρατιάς, από τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας Στρατηγό Κωνσταντίνο Φλώρο στον Αντιστράτηγο Βασίλειο Παπαδόπουλο.    Η τελετή έλαβε χώρα πρωινές ώρες και ανευ παρουσίας προσκεκλημένων και Μέσων Ενημέρωσης, στο πλαίσιο εφαρμογής των μέτρων προστασίας κατά της εξάπλωσης του κορωνοϊού.

Την 6 Σεπτεμβρίου 2019, στην έδρα της 25ης ΤΘΤ, στο Πετροχώρι Ξάνθης, πραγματοποιήθηκε μια σεμνή τελετή για τον εορτασμό από τα 60 χρόνια από την ίδρυση της Τξχιας. Στην εκδήλωση παρευρέθηκε προσωπικό από το σύνολο των Μονάδων της Τξχιας καθώς και τίμησε με την παρουσία του ο Δκτης της XX ΤΘΜ Υποστράτηγος κ. Χατζηγεωργίου Αντώνιος καθώς και ο Δκτης του Δ’ ΣΣ. Αντιστράτηγος . Λαλούσης Χαράλαμπος Η εκδήλωση ξεκίνησε με την Ιερά δοξολογία στον χώρο συγκεντρώσεως της Τξχιας ενώ ακολούθησε στατική έκθεση από το σύνολο των κύριων οπλοσυστημάτων της Τξχιας στον χώρο του του ΚΔΒ του πεδίου βολής αρμάτων Ξάνθης. Η κορύφωση της εκδήλωσης επήλθε με την επίδειξη επίθεσης Ομάδος Αρμάτων Leo 2 Hell της 22ΕΜΑ τα οποία κινούμενα ταχύτατα έβαλαν εναντίον κινούμενων στόχων με διασταυρούμενα πυρά και απόλυτη ευστοχία. Με την ολοκλήρωση της επίδειξης

η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την απονομή αναμνηστικών στους παρευρισκόμενους διατελέσαντες Δκτες της Τξχιας από το νυν Δκτη Ταξίαρχο κ. Τριάντη Γεώργιο. Ακολούθως ο Κ. Τξχος απένειμε αναμνηστικά και σε προσκεκλημένους οι οποίοι με την προσφορά τους στάθηκαν κοντά στην Τξχια με κάθε τρόπο. Μεταξύ των τιμηθέντων και ο Έφεδρος Ανθλχος

ΠΕΝΘΗ

Κάλυμνος Ιωάννης εκ της 22 ΕΜΑ ο οποίος δέχθηκε την πλακέτα με το αναμνηστικό σήμα για τα 60 χρόνια της Τξχιας. Η παραπάνω συγκινητική εκδήλωση ολοκληρώθηκε με το κόψιμο της επετειακής τούρτας και την ανανέωση του ραντεβού για τον εορτασμό των 70 ετών!

Ταξίαρχος Καλαμπούκας Θωμάς,

Απεβίωσαν: Αντιστράτηγος ε.α. Μπίκος Ιωάννης, Αντιστράτηγος ε.α. Τόπης Κωνσταντίνος, 30

Έφεδρος Ανθυπίλαρχος Καπράλος Βίκτωρ

• IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ • Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2020

ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΟΠΛΟΥ Τοποθετήσεις Ανωτάτων Αξιωματικών Ιππικού - Τεθωρακισμένων Μετά από τις προβλεπόμενες κατά μήνα Μάρτιο 2020 ετήσιες κρίσεις των Αξιωματικών , οι τοποθετήσεις των ανώτατων Αξιωματικών του Όπλου έχουν ως ακολούθως :

ΓΕΠΣ

1. Αντιστράτηγος Λαλούσης Χαράλαμπος Α/ ΓΕΣ

21. Ταξίαρχος Γεωργακά-

19.

20. Ταξίαρχος Χρίσταινας Γεώργιος Διευθυντής ΓΕΣ/ ΔΙΣΧΕΑ

κος

νης Νικόλαος Υποδιοικητής ΙΙ Μ/Κ Μ.Π. 23.

Κάλφας

λής Πολέμου Στρ. Ξηράς 24. Ταξίαρχος Δημητρέλος Ιωάννης ΓΕΕΘΑ/Ε

6. Υποστράτηγος Κωστίδης Γεώργιος Υποδιοικητής Δ’ ΣΣ 7. Υποστράτηγος Σιγουλάκης Δημήτριος Διευθυντής ΔΙΤ/ΓΕΣ

Μπούφης

Ταξίαρχος

Στυλιανός Διοικητής Σχο-

5. Υποστράτηγος Κατσαϊτης Παντελής Διοικητής ΧΧ ΤΘΜ

Υποστράτηγος τής XII Μ/Κ Μ.Π.

Επιτελής

22. Ταξίαρχος Χρισταντώ-

4. Υποστράτηγος Χατζηγεωργίου Αντώνιος Επιτελάρχης Γ’ ΣΣ/ NRDC-GR

9.

Χρήστος

Γ΄ΣΣ / NRDC-GR

3. Αντιστράτηγος Ρώσσης Σπυρίδων Διοικητής ΣΕΘΑ

Υποστράτηγος Βασιλάκης τής XVI Μ/Κ Μ.Π.

Γαρίνης

Αθανάσιος ΓΕΕΘΑ/Ε

2. Αντιστράτηγος Παπαδόπουλος Βασίλειος Διοικητής Ιης Στρατιάς

8.

Ταξίαρχος

Ιωάννης

Διοικη-

Χρήστος

Διοικη-

10. Υποστράτηγος Καμπουρίδης Λάζαρος Διευθυντής Α’ Κλάδου/ΓΕΣ 11. Ταξίαρχος Σαμαράς Αστέριος ΓΕΕΘΑ/Ε 12. Ταξίαρχος Τριάντης Γεώργιος Διευθυντής ΓΕΣ/ ΔΣΕ 13. Ταξίαρχος Γιαννόπουλος Αναστάσιος Διοικητής XXV TΘΤ 14. Ταξίαρχος Ζαχαρόπουλος Ζαχαρίας Διοικητής ΚΕΤΘ

25. Ταξίαρχος Γεωργίου Νικόλαος ΕΛΔΥΚ / 3 / 1 26. Ταξίαρχος Ρηγόπουλος Σωτήριος Διοικητής Διακλαδικού Συγκρ. Υποστηρίξεως ΔΜ 27. Ταξίαρχος Χριστοδούλου Παναγιώτης Διοικητής ΧΧΙΙΙ ΤΘΤ 28. Ταξίαρχος Θεοδοσιάδης Αντώνιος Διευθυντής ΓΕΣ/Δ4/ΔΙΣ 29. Ταξίαρχος Μπόγδανος Γεώργιος Διευθυντής ΓΕΣ/ Δ3/ΔΕΝΔΗΣ 30. Ταξίαρχος Αθάνατος Νικόλαος ΓΕΕΘΑ/Ε 31.

Ταξίαρχος

Ζιωτόπουλος

Χρήστος

Διοικη-

τής XXIV ΤΘΤ 32. Ταξίαρχος Καραμανίδης Κωνσταντίνος Διοικητής ΧΧΙ ΤΘΤ Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συνδέσμου συγχαί-

15. Ταξίαρχος Μαυροειδής Γεώργιος ΓΕΕΘΑ/Α2

ρει τους νεοπροαχθέντες συνάδελφους και εύχεται σε

16. Ταξίαρχος Κασαγιάννης Παναγιώτης ΓΕΕΘΑ/Ε

όλους τους Ανώτατους Αξιωματικούς του Όπλου μας

17. Ταξίαρχος Παππάς Δημήτριος Διοικητής Σχ,ΤΘ

,καλή επιτυχία στα υψηλά τους καθήκοντα και εις ανώ-

18. Ταξίαρχος Μπόγδος Ιωάννης Επιτελάρχης ΓΕΣ/

τερα.

• Απρίλιος - Μάϊος - Ιούνιος 2020 • IΠΠΙΚΟ ΤΕΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ

31

Η Έξοδος του Μεσολογγίου Έξοδος ησαν

του

οι

Μεσολογγίου,  η

πολιορκημένοι

ηρωϊκή

στρατιώτες

έξοδος και

που

άμαχοι

πραγματοποίτου Μεσολογγί-

ου, όταν οι δυνατότητες συνέχισης της άμυνας απέναντι στα τουρκικά και αιγυπτιακά στρατεύματα είχαν χαθεί,

λόγω εξάντλη-

σης των τροφίμων. Το γεγονός συνέβη την νύχτα μεταξύ 10ης και 11ης Απριλίου 1826, κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821 “Η τελευταία μας ώρα

ήγγικεν. Η ιστορία θέλει μας δικαιώσει και οι μεταγενέστεροι θέλουν ελεεινολογήσει την συμφοράν μας. Εγώ δε καυχώμαι, διότι εντός ολίγου το αίμα ενός Ελβετού, ενός απογόνου του Γουλιέλμου Τέλλου, μέλει να συμμιχθή με τα αίματα των ηρώων της Ελλάδος…”

Ιωάννης Μάγερ Ελβετός φιλέλληνας

Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης υπήρξε το αποτέλεσμα της πολιορκίας της βυζαντινής πρωτεύουσας, της οποίας Αυτοκράτορας ήταν ο Κωνσταντίνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος, από τον οθωμανικό στρατό, με επικεφαλής τον σουλτάνο Μωάμεθ Β΄. Η πολιορκία

διήρκεσε από τις 6 Απριλίου έως την Τρίτη, 29 Μαΐου 1453 (Ιουλιανό ημερολόγιο). Η άλωση αυτή της Κωνσταντινούπολης, σήμανε και το τέλος της υπερχιλιετούς Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.