VIRUS KUNSTENPROJECT ANTWERPEN
Brochure voor scholen Schooljaar 2015 | 2016
Virus Kunstenproject is een initiatief van Muzes vzw. Kijk op www.virusproject.be voor meer informatie! Muzes vzw | Tervuursesteenweg 84, 2800 Mechelen | info@muzes.be | 015 34 66 58
Virus | Een artistieke besmetting Tijdens het schooljaar 2015 – 2016 organiseert Muzes vzw de derde editie van het Virus Kunstenproject. Voorgaande edities in Leuven (2011) en Brussel (2015) toonden zich reeds succesvol. Respectievelijk 800 en 550 leerlingen uit de derde graad secundair onderwijs dompelden zich gedurende een aantal maanden onder in het werk van een actuele kunstenaar, en creëerden eigen reflecties over thema’s als identiteit, multiculturaliteit en urbanisme. Dankzij de ondersteuning van Museum M, de CENTRALE for Contemporary Art en Het Paleis voor Schone Kunsten (BOZAR) wordt het Virus Kunstenproject stilaan een kunstzinnig project waarnaar reikhalzend wordt uitgekeken. De keuze voor Antwerpen is dan ook niet toevallig. Deze cultuurstad investeert al jarenlang in kunst en cultuur, en huisvest een aantal van ’s lands meest prestigieuze musea. De rijke geschiedenis maakt de Koekenstad tot een aantrekkelijke plek voor cultuurliefhebbers en jong artistiek talent. De derde editie van het Virus Kunstenproject wordt bigger en vooral ook better. In deze brochure vindt u alle nodige informatie omtrent het Virus Kunstenproject. Leraren die geïnteresseerd zijn om met hun leerlingen deel te nemen worden vriendelijk uitgenodigd op een infomoment op woensdagnamiddag 13 mei 2015 van 14u tot 15u in de Toren Den Bell, Francis Wellesplein 1, 2018 Antwerpen.
Prikkelrondleiding voor Virusleraren, gecoördineerd door studenten lerarenopleiding aan ODISEE.
Muzes vzw
In
2004 werd Muzes vzw opgericht door gemotiveerde leraren kunst- en muziekvakken die met een gezonde dosis idealisme het belang van de artistieke vakken in het algemeen onderwijs willen verdedigen. Intussen bestaat Muzes reeds tien jaar als vereniging van leraren artistieke vakken en muzische vorming. Onder het motto ÂŤ Elk kind heeft recht op degelijke kunsteducatie Âť, probeert de vereniging zich te engageren voor de structurele ondersteuning van leraren artistieke vakken, en het organiseren van diverse activiteiten, studiedagen en nascholingen. Door integraal in te zetten op de ondersteuning van de leraren zelf, worden kinderen en jongeren gestimuleerd om ook buiten de school aan kunst en cultuur te participeren.
Virus | Concept
Leerlingen bezoeken de tentoonstelling van Emilio López-Menchero in de CENTRALE (Brussel).
Muzes gelooft sterk in de actuele kracht van de kunstvakken. Aan geen enkel ander vakgebied wordt zo veel aandacht besteed in pers en media als aan kunst en cultuur. Wekelijks openen nieuwe tentoonstellingen de deuren, muziekensembles treden aan in de grootste concertzalen, een nieuwe theatervoorstelling gaat in première. Dit verleent de kunstvakken een unieke kans om in te spelen op de actualiteit. Het Virus Kunstenproject neemt dan ook een actuele tentoonstelling als uitgangspunt. In Antwerpen dient de tentoonstelling Democratic Luxury van de Turkse kunstenaar Hüseyin Bahri Alptekin in M HKA als startpunt (15 oktober 2015 tot 31 januari 2016). Deze kunstenaar reflecteert in zijn werk over de wegwerpmaatschappij, de notie van “de ander” en mobiliteit.
De tentoonstelling zet leerlingen aan tot reflecteren over de thema’s die de kunstenaar aanreikt. Nadien wordt vanuit de kunstwerken een vertaling gemaakt naar de leefwereld van jongeren: wat betekenen deze thema’s voor hen? Wanneer de leerlingen een goed inzicht in de kunstenaar hebben verworven, gaan ze zelf creatief aan de slag. De thema’s uit het werk van de kunstenaar worden door de leerlingen in een nieuw jasje gegoten. De manier waarop de leerlingen dit doen is volledig vrij: eigen beeldend werk, interactieve gidsbeurten, praktische workshops. Belangrijk is dat de leerlingen de relevantie van deze thema’s voor hun eigen leefwereld onderzoeken, en dat zij zich uiten op een manier die voor hen vertrouwd aanvoelt.
Dit reflectieve- creatieve proces neemt een aantal maanden in beslag, en wordt zo veel mogelijk geïntegreerd binnen de schoolvakken. Het is niet de bedoeling dat leerlingen zich extra moeten engageren buiten de lestijden, tenzij ze op intensieve manier willen meewerken aan de organisatie van Virus Kunstenproject Antwerpen (zie verder.) Zo kunnen leerlingen die een gidsenopleiding volgen vrijgesteld worden voor een aantal opdrachten Nederlands. Of kunnen leerlingen lastechniek tijdens de les samen een kunstwerk creëren geïnspireerd op de kunstenaar.
De Viruscollectie Leuven (2011) in bibliotheek Tweebronnen.
“De resultaten van dit traject worden getoond tijdens de Virus Kunstendag, wanneer honderden Antwerpse leerlingen elkaars werk komen bezichtigen.” Het engagement van de begeleidende Virusleraren is dan ook cruciaal. Zij begeleiden de leerlingen tijdens de eigen lessen bij de uitwerkingen van een kunstwerk, workshop of rondleiding. Uiteindelijk wordt de output van dit traject getoond tijdens een heuse Virus Kunstendag (voorjaar 2016). Op deze dag komen alle leerlingen en leraren van de betrokken scholen samen, om het werk van andere leerlingen te bekijken: bezoek aan een leerlingententoonstelling (Viruscollectie), bezoek aan tentoonstellingen met gidsbeurt door leerlingen, deelname aan workshops geleid door leerlingen, … . De Viruscollectie Leuven (2011) in de Sint-Michielskerk.
Doelstellingen
Een interview met kunstenaar Pedro Cabrita Reis, wiens kunstwerken de aanleiding vormden voor het Virus Kunstenproject Leuven (2011).
Het
Virus Kunstenproject heeft als ultieme doel om de leraren kunst, muziek en cultuur in het algemeen onderwijs te prikkelen om rond een actuele tentoonstelling te werken, en de leerlingen hier zo actief mogelijk bij te betrekken. Hierbij wordt uitgegaan van de ondernemende kracht van de kunstleraar. Muzes wil deze leraren stimuleren om zich uitdrukkelijk te profileren als motor van toffe en boeiende projecten met leerlingen. De unieke positie van de kunstleraar wordt hierdoor versterkt, en toont meteen ook de relevantie aan van kunst en muziek op school. Daarnaast is het essentieel dat de leerlingen zich optimaal betrokken voelen bij het project. Het Virus Kunstenproject wil leerlingen kansen bieden om op alle mogelijke manieren mee te werken, en zo nieuwe vaardigheden te ontwikkelen. In zekere zin wil het Virus Kunstenproject vooral door leerlingen gedragen worden.
Daarnaast gooit Virus Kunstenproject de deuren van de school open, door leraren en leerlingen te laten samenwerken met cultuurpartners uit de buurt. Boeiende samenwerkingsverbanden tussen een school en een cultuurpartner bieden aan beide partijen heel wat mogelijkheden om een kwalitatief, vernieuwend en zinvol project op poten te zetten.
“Muzes wil kunstleraren stimuleren om zich te profileren als motor van boeiende (kunst)projecten op school.� Muzes engageert zich dan ook om heel wat Antwerpse cultuurpartners bij het Virus Kunstenproject te betrekken. Zo zullen alle Antwerpse musea worden uitgedaagd om, naast M HKA, mee in dit verhaal te stappen. Ook kunsteducatieve organisaties, culturele centra en jeugdwerking zullen meewerken aan Virus Kunstenproject.
Methodiek Het Virus Kunstenproject start steeds vanuit een actuele tentoonstelling die leerlingen aanzet tot een boeiende reflectie over maatschappelijke thema’s. Belangrijk is dat deze thema’s jongeren kunnen aanspreken, en dat een zekere relevantie voor hun leefwereld wordt gegarandeerd.
Voor de editie Antwerpen dient de tentoonstelling Democratic Luxury van de Turkse kunstenaar Hüseyin Bahri Alptekin in M HKA als startpunt (15 oktober 2015 tot 31 januari 2016). Deze kunstenaar reflecteert in zijn werk over de wegwerpmaatschappij, de notie van “de ander” en mobiliteit.
“Virus wil leraren prikkelen en uitdagen om met leerlingen aan de slag te gaan rond een actuele tentoonstelling.” Het Virus Kunstenproject richt zich in de eerste plaats op de leraren kunstvakken: zij moeten zich geprikkeld en uitgedaagd voelen om rond het werk van een actuele kunstenaar aan de slag te gaan. Via de eigen lessen dragen zij deze “artistieke besmetting” over op leerlingen. Samen reflecteren zij over het werk, en een mogelijke vertaling naar de eigen leefwereld van jongeren.
Kunstwerk uit de Viruscollectie Leuven (2011).
Daarnaast trachten de Virusleraren ook directie en collega’s te enthousiasmeren. Boeiende samenwerkingen ontstaan tussen leraren kunst en wetenschappen, of tussen leraren Nederlands en muziek. Een leraar kiest om zich te engageren binnen één van de verschillende keuzetrajecten (zie verder). Voor elk van deze trajecten wordt er samengewerkt met een Antwerpse cultuurpartner, en wordt de nodige coaching voorzien. Daarnaast bestaat uiteraard ook de mogelijkheid tot eigen voorstellen. Indien een leraar zich dermate geïnspireerd voelt om een eigen project te ontwikkelen met leerlingen, dan zorgt het Virus-team voor de nodige ondersteuning en omkadering. Dankzij de nauwe betrokkenheid van heel wat stagiair(e)s en cultuurpartners wordt ook voor deze trajecten een degelijke coaching voorzien.
Muzes stelt gedurende de looptijd van het Virus Kunstenproject een “Virus-team” aan, bestaande uit vaste medewerkers, stagiairs en vrijwilligers, dat een coördinerende en bemiddelende rol op zich neemt: communicatie, voorzien van tentoonstellingsruimten, betrekken van cultuurpartners en musea, samenwerking met hogescholen, logistieke ondersteuning, organisatie van de Virus Kunstendag, en dergelijke. Bovendien garandeert Muzes ook financiële middelen voor elke deelnemende school. Dankzij een voorbeelddossier dat door Muzes wordt aangereikt, kunnen de scholen rekenen op € 1500 ondersteuning (CANON Cultuurcel – Dynamo3 project). Hiermee kunnen de leraren zich laten bijstaan door externe experten in de uitwerking van hun keuzetraject, en eventuele kosten compenseren.
Keuzetrajecten Leraren die wensen deel te nemen aan het Virus Kunstenproject kunnen met hun leerlingen inschrijven voor één van onderstaande keuzetrajecten. Voor elk traject wordt samengewerkt met een Antwerpse cultuurpartner, en wordt de nodige coaching en ondersteuning voorzien.
Elk keuzetraject wordt voorzien van een timing, en eventuele deadlines. Alle data zijn onder voorbehoud, en kunnen wijzigen in overleg met de betrokken partijen. Enkele keuzetrajecten kunnen door leerlingen individueel gekozen worden (“individueel traject”); een aantal anderen zijn aangeraden voor klasgroepen (“groepstraject”).
Individueel traject | Virusgids Voor wie ? Mondige leerlingen met een hart voor kunst, die er niet voor terugdeinzen om voor een groep te spreken. Wanneer ? November 2015 | Bezoek aan de tentoonstelling begeleiding van een M HKA-gids
onder
Januari 2016 | Week 1 + 2 De gidsen-in-spe worden vier namiddagen vrijgesteld van de lessen om een opleiding te volgen in het M HKA. Januari 2016 | Week 3 + 4 De leerlingen gaan actief aan de slag als gids, en leiden bezoekers en medeleerlingen rond in de tentoonstelling.
Leerlingen uit het Maria-Boodschaplyceum gidsen in de CENTRALE for Contemporary Art (Brussel).
Leerlingen worden gedurende een viertal coachmomenten opgeleid tot een heuse museumgids, gecoördineerd door de medewerkers van M HKA en studenten uit de lerarenopleiding aan Karel De Grote Hogeschool. Nadien kunnen ze als volleerde gids aan het werk, en leiden ze bezoekers rond doorheen de tentoonstelling van Hüseyin Bahri Alptekin. Ook leerlingen die andere Virus-trajecten volgen zullen door hen rondgeleid worden voor een eerste kennismaking met de kunstenaar!
Individueel traject | Virucollectie
Tuncer Hakan, leerling in de Cardijnschool (BuSO) zorgde met zijn werk “Een stukje school” voor het posterbeeld van de Viruscollectie Brussel!
De Viruscollectie biedt kunstzinnige leerlingen de mogelijkheid om eigen werk tentoon te stellen op openbare locaties in de stad. Jongeren laten zich inspireren door het werk van Alptekin en creëren nadien eigen werk. Beeldende kunst, video, performances, geluidskunst: alle disciplines komen aan bod !
Voor wie ? Enthousiaste en kunstzinnige leerlingen die zich graag artistiek willen uitdrukken.
Kunstwerken kunnen uiteraard ook in groep of klasverband gemaakt worden. In samenwerking met de Koninklijk Academie voor Schone Kunsten van Antwerpen (onder voorbehoud) worden leerlingen ook gecoacht in de uitvoering van hun werk. Leerlingen zullen eveneens betrokken worden bij de opbouw van de tentoonstelling.
31 maart 2016| Deadline inleveren van kunstwerken. Werken worden ingeleverd per mail, steeds voorzien van een foto van het werk en een omschrijvende tekst voor de catalogus.
Wanneer ? Januari 2016 | Bezoek aan de tentoonstelling Democratic Luxury onder begeleiding van de Virusgidsen
Kunstendag 2016|
Vernissage
Groepstraject | Workshop
De workshop Industrial Art tijdens de Virus Kunstendag Brussel, 12 maart 2015 in het Goederenstation van Tour & Taxis.
Leerlingen uit technische richtingen of beroepsopleidingen worden aangespoord om hun vaardigheden en kennis te delen met medeleerlingen. Ontwikkel een toffe workshop rond de kunstwerken van Alptekin, en laat zien wat je in je mars hebt! Wat dacht je van een workshop lassen, houtbewerking of recyclage-kunst? De studenten uit de lerarenopleiding P.O – PKV aan de Karel de Grote Hogeschool zorgen voor de nodige ondersteuning.
Voor wie ? Handige Harry’s en Henrietta’s die van aanpakken weten. Dit keuzetraject wordt het best door een volledige klas of richting gekozen. Wanneer ? Januari 2016 | Bezoek aan de tentoonstelling Democratic Luxury onder begeleiding van de Virusgidsen 31 maart 2016| Try-out van de workshop Kunstendag 2016| Leerlingen uit heel Antwerpen volgen jullie workshop!
Groepstraject | Film
Opnames van de Virus-promofilm in Portugal (2011).
Werk met de hele klas aan een kortfilm gebaseerd op het werk van Alptekin. Indien meerdere kortfilms worden gemaakt, organiseren we een heus Virus Filmfestival, waar de beste kortfilm wordt verkozen! Studenten uit de Specifieke Lerarenopleiding aan de KULeuven zullen dit traject mee coĂśrdineren. Voor wie ? Leerlingen die gebeten zijn door film. Dit keuzetraject wordt het best door een volledige klas of richting gekozen. Wanneer ? Januari 2016 |
Bezoek aan de tentoonstelling Democratic Luxury onder begeleiding van de Virusgidsen
31 maart 2016|
Première in Cinema Zuid
Kunstendag 2016|
Leerlingen uit heel Antwerpen komen de film bekijken.
Groepstraject | Catering
Voorbereidingen voor Virus Kunstenproject Leuven (2011).
Leerlingen uit beroepsopleidingen of Buitengewoon Onderwijs worden uitgedaagd om hun culinaire talenten te tonen! Ontwikkel een cocktail, hapje of broodje op basis van het werk van Alptekin. Ga aan de slag met typisch Turkse ingrediënten of met weggegooide voeding, en creëer een unieke lekkernij! Tijdens de Virus Kunstendag staat jullie hapje of drankje alvast op het menu. Voor wie ? Keukenprinsen en –prinsessen die niet bang zijn voor een culinair experiment. Dit keuzetraject wordt het best door een volledige klas of richting gekozen. Wanneer ? Januari 2016 | Kunstendag 2016|
Bezoek aan de tentoonstelling Democratic Luxury onder begeleiding van de Virusgidsen. Alle Virusleerlingen komen proeven van jullie hapje of drankje!
Individueel traject | Organisatie
Leerlingen slaan de handen in elkaar tijdens de Virus Kunstendag in het stadspark van Leuven, 7 april 2011.
Het Virus Kunstenproject wil ook zoveel mogelijk leerlingen betrekken bij de organisatie van dit event. Werk mee aan de voorbereidingen van de Kunstendag, de DJ-contest of een jongerendebat. Je kan op diverse manieren meewerken: communicatie, logistieke ondersteuning, event organisatie, projectmanagement, .. . Je wordt gecoacht door een heuse projectmanager die je wegwijs maakt. Voor wie ? Leerlingen die van aanpakken weten, en de handen uit de mouwen durven steken. Je kan je ook vrijmaken na schooltijd om te vergaderen of voorbereidend werk te verrichten. Wanneer ? November 2015 | Januari 2016 |
Opstartvergadering – verdeling werkgroepen Bezoek aan de tentoonstelling Democratic Luxury onder begeleiding van de Virusgidsen Werkgroepvergaderingen Februari 2016| Voorbereidingen Maart 2016 | Voorbereidingen Kunstendag 2016 | DJ-contest en slotevent
Vrij Traject
Voor wie? Leraren die samen met hun leerlingen een eigen Virusproject willen ontwikkelen. Wanneer? Januari 2016 | Bezoek aan de tentoonstelling Democratic Luxury onder begeleiding van de Virusgidsen. Kunstendag 2016 |
De Viruscollectie in de Sint-Michielskerk in Leuven (2011).
Het Virus-team wil ook leraren ondersteunen die een eigen project willen ontwikkelen met hun leerlingen. Heb je zelf expertise binnen een bepaalde discipline, en wil je dit met je leerlingen verder ontdekken? Wil je een geluidswandeling ontwikkelen, een theatervoorstelling in elkaar boksen, een free podium wedstrijd organiseren‌, dan biedt het Virus Kunstenproject je de kans om dit te doen. Stel ons je project voor, en we denken samen na hoe we dit zo optimaal mogelijk kunnen ondersteunen.
Planning | 2015 13 mei | 14u
Infomoment voor leraren Toren Den Bell Francis Wellesplein 1 2018 Antwerpen Op dit infomoment wordt het Virus Kunstenproject volledig uit de doeken gedaan. Gelieve uw aanwezigheid te bevestigen via e-mail [info@muzes.be].
31 mei 2015
Deadline inschrijvingen Scholen die wensen deel te nemen aan de diverse keuzetrajecten dienen voor 31 mei 2015 hun Virusproject te registeren.
oktober 2015
Bezoek voor Virusleraren aan de tentoonstelling Democratic Luxury in M HKA Onder voorbehoud
15 november 2015
Deadline registratie Dynamo3Project Scholen die gebruik willen maken van een Dynamo3-subsidie van â‚Ź 1500 dienen hun dossier voor 15 november 2015 in. Een voorbeelddossier kan vanaf 1 september 2015 aangevraagd worden via Muzes.
www.virusproject.be