Redactie: Jan Kappers Tekst: Theo Bakhuizen
Openluchtmuseum Arnhem druk verbinden met 50 canonvensters
W
ie kent het niet? Het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem. In de bossen gelegen nabij de andere trekpleister, Burgers Zoo. Meer dan 500.000 mensen bezoeken jaarlijks het museum, het, op vier Amsterdamse musea na, best bezochte museum in ons land. Mijn gesprekspartner is Pieter-Matthijs Gijsbers. Hij is terecht trots op zijn museum en de plek waar Nederland en de Nederlanders centraal staan.
De voorgeschiedenis Ruim honderd jaar geleden, op 24 april 1912 werd in Arnhem de Vereeniging het Nederlandsche Openluchtmuseum opgericht. Begonnen als particulier museum, gedragen door ‘de Vereeni-
24
L I ON n r.3 decemb er 2013 - januar i 2014
ging’, werd het Openluchtmuseum tijdens de bezetting in de 40er jaren een rijksmuseum. En dat is het 50 jaar gebleven. Tot 1991. Vanaf de oprichting steeds geconfronteerd – evenals trouwens andere openluchtmusea – met het bepalen van de positie ‘pretpark of museum’ en met de vraag ‘richten op objecten of op de samenleving en het publiek’. Confrontaties waren er over subsidieverlaging en zelfs ook dreigende sluiting. Daar leek het in 1987 naar toe te gaan. Tot er na heftige acties werd besloten het Openluchtmuseum - wel sterk afgeslankt – zelfstandig verder te laten gaan. Het bleef wel een rijksmuseum, maar in verzelfstandigde vorm, het werd een stichting met een directie en een
Raad van Toezicht. De gebouwen en voorwerpen blijven eigendom van het Rijk. Voor het beheer en onderhoud ontvangt de stichting jaarlijks een bijdrage van het Rijk. Het museum kon eindelijk weer aan zijn toekomst gaan werken. En dat deed men ook.
Band met het Nationaal Historisch Museum? Nog niet zo lang geleden waren er plannen om het beoogde nieuwe Nationaal Historisch Museum (NHM) in Arnhem te vestigen vlak naast het Openluchtmuseum. De discussies daarover laaiden hoog op, want ook Amsterdam en Den Haag waren in de race. Uiteindelijk sneuvelden de NHM-plannen en trok de toenmalige staatsecretaris Halbe