The Odyssey of words Πέμπτη ενότητα: ουρανός - διάστημα 1. αστροναύτης Η λέξη αστροναύτης είναι σύνθετη από τις λέξεις «ἄστρον» και «ναύτης». 2. ατμόσφαιρα Η ατμόσφαιρα είναι ο αέρας που περιβάλλει τη γη και είναι λέξη σύνθετη από τις λέξεις «ἀτμός» και «σφαῖρα». 3. οξυγόνο Πρόκειται για ένα χημικό στοιχείο με σύμβολο Ο. Η λέξη οξυγόνο δημιουργήθηκε στα 1783 από το Γάλλο χημικό Αντουάν Λαβουαζιέ (Antoine Lavoisier) από δύο ελληνικές λέξεις: το επίθετο «ὀξύς» (= κοφτερός, μυτερός, σουβλερός) και το αρχαίο ελληνικό ρήμα «γίγνομαι» (= γίνομαι), επειδή θεωρούσαν τότε το στοιχείο αυτό ως αναγκαίο για το σχηματισμό κάθε οξέος. 4. ορίζοντας Ορίζοντας είναι η νοητή γραμμή που χωρίζει τη γη από τον ουρανό. Πρόκειται για τη μετοχή αρσενικού γένους του ρήματος «ὁρίζω» (= θέτω τα γεωγραφικά όρια ή χρησιμεύω ως όριο) που κατέληξε να χρησιμοποιείται ως ουσιαστικό. 5. μετεωρίτης Ο μετεωρίτης είναι ένα ουράνιο σώμα που έλκεται από τη βαρύτητα της Γης και πέφτει στην επιφάνειά της, χωρίς να διαλυθεί εντελώς στην ατμόσφαιρα. Κατά την είσοδο στην ατμόσφαιρα θερμαίνεται εξαιτίας της τριβής με τον αέρα και φλέγεται, αφήνοντας πίσω του μια λαμπερή φωτεινή γραμμή, γνωστή και ως «πεφταστέρι». Η λέξη παράγεται από το αρχαίο ελληνικό επίθετο «μετέωρος» (που σημαίνει αυτός που αιωρείται πάνω από το έδαφος, που βρίσκεται στον αέρα) και την κατάληξη «–ίτης». Η λέξη μετέωρος παράγεται από το αρχαιοελληνικό ρήμα «ἀείρω» που σημαίνει σηκώνω. 6. γαλαξίας Η λέξη γαλαξίας παράγεται από τη λέξη γάλα. Ο μύθος λέει ότι ο Γαλαξίας σχηματίστηκε από το γάλα της Ήρας που εκτινάχτηκε στον ουρανό, όταν θήλασε τον Ηρακλή, χωρίς τη θέλησή της. Πριν ακόμη γεννηθεί ο Ηρακλής που ήταν καρπός του έρωτα του Δία για την Αλκμήνη, η σύζυγος του Δία εκδήλωσε την οργή της. Όταν γεννήθηκε το παιδί, ο Ερμής το έβαλε κρυφά στο στήθος της κοιμισμένης Ήρας, για να θηλάσει, La peinture de Tintoretto intitulée L'origine de la voie lactée. Galerie nationale de Londres
Λίντα Αλεξοπούλου – Θεόδωρος Τομαράς
Σελίδα 1