BACO "Herbestemmen monumenten past in ons duurzaamheidsstreven"

ROERMOND | BACO-gebouw

ROERMOND | BACO-gebouw

Projectinfo

Beeld | Omayra Mingels, SATIJNplus Architecten

BACO-gebouw Roermond nieuw hoofdkantoor Wonen Limburg

ONGEKEND SNEL Kwaliteit bieden in heel korte tijd – het was een uitdaging maar het is SPIE Nederland B.V. bij het BACO-gebouw gelukt. Omdat ze de klant een totaalpakket kunnen bieden en via korte lijnen en efficiënt kunnen communiceren, geven project manager Libert Huinen en projectleider Son Huynh aan. Zowel intern als met andere partijen. SPIE installeerde alle elektrotechnische en werktuigbouwkundige installaties, te weten energiezuinige led-verlichting, brandmeld-, beveiligingssystemen, meet- en regelsystemen en de totale warmte- en koude-opwekking via een gesloten bronnensysteem. Ook is het gebouw van ventilatie- en sanitairinstallaties voorzien.

“HERBESTEMMEN MONUMENT PAST IN ONS DUURZAAMHEIDSSTREVEN”

“En dat moest ongekend snel worden gerealiseerd”, zegt Libert Huinen. “We hadden in totaal zeven maanden voor de detailengineering, inkoop en uitvoering. In dit project zijn onder meer 1.600 m2 strekmetalen klimaatplafonds geplaatst.” SPIE verzorgde ook de technische voorzieningen in de geklimatiseerde tussengevel en legde op het voorterrein 28 bronnen aan, tot op een diepte van 130 meter.

lijk in ons duurzaamheidsstreven.”

Nadat het gebouw in 2012 was gekocht en de opleverdatum al vaststond, kwam er een proces op gang waarin naast kwaliteit ook snelheid centraal stond. “Binnen zes maanden moest de uitvoering klaar zijn”, glimlacht Plum.

“Ontiegelijk snel ja, maar dat hebben we bij de aanbesteding aangegeven en alle partijen gaven aan dat dit haalbaar was. Dat kwam uit. De samenwerking verliep soepel en er was veel overleg en flexibiliteit. Spannend en uitdagend.”

Een van de uitdagingen was al dat techniek inpassen in een bestaand gebouw, legt Son Huynh uit. “dat betekent heel creatief zijn, anticiperen op het gebouw en soms ter plekke oplossingen bedenken. Te meer omdat het gebouw niet maatvast is.”

“Kracht van ons bedrijf en zeker een voordeel bij dit project is dat we snel kunnen reageren en anticiperen”, vult Huinen aan.

“Ook een pré is dat we meedenken en bekend zijn met werken in monumenten. We kunnen bovendien terugvallen op vakmensen.” Er waren tijdens het werk zo’n 10 per verdieping in het BACO-gebouw actief, aldus Son Huynh. “Met z’n allen hebben we een unieke oplossing gerealiseerd die helemaal aansluit bij de sfeer die Wonen Limburg in het gebouw nastreeft.”

THERMISCHE SCHIL

Na onder meer een meelfabriek (oorspronkelijk), fietsenfabriek, koffiebranderij en meubelzaak is Wonen Limburg de nieuwe bewoner van het in 1905 gebouwde BACO-gebouw in Roermond.

Om de authenticiteit van de gevels intact te laten is volgens het doos-in-doosconcept gebouwd. Het interieur is heel specifiek en geïnspireerd door ‘het nieuwe werken’.

T

oen Wonen Limburg in 2011 begon met een reorganisatie stond het afronden ervan begin 2013 gepland. Dat werd uiteindelijk ook de deadline voor de verbouwing van het nieuwe hoofdkantoor, het BACO-gebouw, vertelt projectleider vastgoedontwikkeling John Plum. “We hebben heel bewust voor een bestaand gebouw in plaats van nieuwbouw gekozen. Het herbestemmen van dit monument past name-

44

BOUWEN AAN MONUMENTEN

Het gebouw – zes verdiepingen, een oppervlakte van 4.100 m2 en 170 werkplekken – werd voorzien van een doos-in-doosconstructie en het interieur werd helemaal afgestemd op de filosofie van Wonen Limburg (zie kader).

Daar zijn de medewerkers nadrukkelijk bij betrokken, aldus Plum. “Ons uitgangspunt was ‘het nieuwe werken’ en dat in een omgeving die een thuisgevoel oproept. Dat zorgde in het begin wel voor scepsis, maar dat weet je. Nu is iedereen enthousiast. Er is sprake van een relaxte, maar vooral ook stimulerende sfeer waarin de samenwerking en daarmee het onderlinge begrip is toegenomen.” Architectenbureau SatijnPlus werd benaderd voor het ontwerp, en heeft samen met CauberghHuygen een energetisch goed regelbare kantooromgeving gerealiseerd, geeft Plum vervolgens aan. “Zoals gezegd is de buitenschil intact gebleven, die was door de vorige eigenaar al gerestaureerd, zoals binnen de staalconstructie en monumentale kern is gehandhaafd, waar lift en trappenhuis zijn gesitueerd. Verder is alles gestript.” Architect

NIET MAATVAST

Fotografie: Johannes van Assem

Harold Janssen legt uit dat er tussen buitengevels en kantoor een thermische schil is gerealiseerd. Die schil werd aan de achtergevel uiteindelijk 115 centimeter breed zodat er tevens een vluchtweg in aangelegd kon worden.

“De schil is voorzien van verwarming om condensvorming tegen te gaan.

Het binnenklimaat wordt via klimaatplafonds geregeld.” Er is niet gekozen voor de gemakkelijkste oplossing, geeft Janssen aan, wel voor de oplossing die

het best aansluit bij de principes van Wonen Limburg. Echt lastige aspecten waren er echter niet, zegt hij. “Bijzonder was wel de korte tijd waarin alles is gebeurd: engineering en uitvoering binnen een jaar. Dat betekent meer dan goed voorbereiden en problemen of obstakels zo veel mogelijk voor zijn of op het moment dat ze zich voor doen daadkrachtig oplossen. Dat is dankzij de deskundigheid en ervaring van alle betrokkenen gelukt.”

Zo werkte de aannemer, Schakel & Schrale, met dubbele ploegen, vertelt projectleider Robert Houben. Het bedrijf was zoals gezegd voornamelijk binnen aan het werk (op enkele werkzaamheden op het dak en aan de gevels na) en bracht onder meer in samenwerking met SPIE Nederland (zie kader) de installaties aan in de thermische schil. Naast de korte bouwtijd stond Schakel & Schrale voor nog een uitdaging, zegt Houben. “Het gebouw is niet maatvast, daarom hebben we het eerst digitaal laten scannen (zie kader).

De hartafstanden zijn overal anders en dat geldt eveneens voor de omvang van de kozijnen. De balken lopen evenmin waterpas.

BOUWEN AAN MONUMENTEN

45

ROERMOND | BACO-gebouw

Projectinfo REALISTISCHE KOPIE

Fotografie: Johannes van Assem

Vanwege het monumentale karakter van de constructie is er voor gekozen de nieuwe vloeren mee te laten golven.” Verder gaf het bedrijf in samenspraak met interieurarchitect en adviseur invulling aan de wensen van Wonen Limburg op het gebied van de akoestiek, aldus Houben die besluit met een verwijzing naar een detail dat aansluit bij het duurzaamheidsstreven van de corporatie. “We kregen het verzoek om bepaalde oude materialen te verwerken in het nieuwe interieur. Zo hebben we een deel van de verwijderde houten vloer hergebruikt als wandafwerking. Duurzaam en een bijzonder element zoals er meer zijn in wat zeker geen standaardgebouw is geworden.”

Werken in een groot, voormalig industrieel gebouw dat niet maatvast is, zoals het BACO-gebouw, is voor een aannemer een behoorlijke uitdaging. Constructiebureau H.Hagenaars VOF hielp een handje. “We hebben laserscans gemaakt en op die manier een realistische kopie van het gebouw aan de aannemer kunnen voorleggen”, aldus Detlev Hagenaars. “Met behulp van die scans ontstaat er een 3D-beeld dat alle schoonheid maar ook alle oneffenheden laat zien.” Mede dankzij dat beeld, zegt hij, kon de doos-in-doosconstructie worden gerealiseerd. “Met ons werk bieden we ondersteuning, zeker als, zoals in dit geval, er snel moet worden gewerkt en een precieze voorbereiding essentieel is. De scan is conform de werkelijkheid binnen gewenste afwijking.”

Daarom, legt Hagenaars uit, wordt het bedrijf steeds vaker door de monumentenwereld ingeschakeld en worden er bijvoorbeeld regelmatig 3D-beelden voor onder andere de Rijksdienst gemaakt. “We doen nieuwbouw, maar ook grotten en dergelijke. En monumenten dus, want in gebouwen met een lange geschiedenis gebeurt in de loop der jaren veel en dat maken wij inzichtelijk.”

HET NIEUWE THUISWERKEN OP KANTOOR Voor het interieur van het BACO-gebouw en in het verlengde ervan de interieurs van de buurtwinkels had Wonen Limburg specifieke wensen: een thuisgevoel creëren en dat combineren met de principes van het nieuwe werken. Het nieuwe thuiswerken op kantoor, zo omschrijft Martijn Frank Dirks van studiomfd het. “Dat betekent dat we de ruimtes van thuis hebben vertaald naar de kantooromgeving.” studiomfd ontwikkelde het concept samen met Fresh Forward, onder meer op basis van de input van een team Wonen Limburg-medewerkers die een aantal dagen in Amsterdam doorbrachten, op zoek naar inspirerende plekken. Dirks legt uit dat hij bij het uitwerken van de ideeën voortdurend op zoek was naar een spanningsveld. “Bij het oproepen van een thuisgevoel bestaat het gevaar dat het kneuterig, wat oubollig wordt. Door op de details te letten en het gebruik van frisse kleuren is dat voorkomen, is er dynamiek in het interieur gebracht.”

Hij legt uit dat het interieur exclusief voor Wonen Limburg is gemaakt, onder meer gebaseerd op de kleuren van hun huisstijl. Kenmerkend is dat bij het creëren van verscheidenheid de eenheid niet uit het oog is verloren. De diverse verdiepingen hebben een open karakter maar er zijn ook enkele afgescheiden ruimtes, zoals de speelkamers (inspirerende kamers met buitenproportionele items), concentratiekamers (waar niet of beperkt gebeld mag worden) en individuele werkplekken in de vorm van een vitrinekast. Verder zijn er bijvoorbeeld belmeubels en praatbanken, dusdanig ontworpen dat de akoestiek is afgestemd op de functie.

“Net zoals thuis iedere ruimte een functie heeft, hebben de ruimtes dat hier ook”, zegt Dirks. “Omdat er voor is gekozen de afgescheiden ruimtes over de verdieping te verspreiden, zijn er allerlei hoekjes ontstaan. Zo vindt iedere werknemer wel een geschikte plek voor de werkzaamheden waar hij of zij op dat moment mee bezig is.”

BOUWEN AAN MONUMENTEN

47