PORTFOLIO
ontwerpend onderzoek
IR. Liesbeth de Jong Landschapsarchitect BNT, sociaal ruimtelijk analist
+
Š dejong.liesbeth@gmail.com
+
+
+
+
Inhoudsopgave
1. Inleiding 2. Socio-spatial task of public spaces, a case study of the Horto d’el Rey, Olinda(Brazil)
3. The ‘Lage Bergse Bos’, A design study for regional parks renewal
4. Speelplan de Banne, Amsterdam een onderzoek naar spelen in de wijk op structuur- en speelplekniveau
1.
INLEIDING onderzoekend ontwerpen voor en door mensen
THE ‘LAGE BERGSE BOS’
A design study for regional parks renewal
Liesbeth de Jong Supervisors: Marlies Brinkhuijsen, Dirk Holzer Wageningen University and Research Centre Landscape Architecture chairgroup August 2009
Speelplan de Banne Amsterdam
0804 08
6
Inleiding Voor u ligt de portfolio van Liesbeth de Jong waar een aantal van haar ontwerpende onderzoeken beschreven worden. Zij heeft aan de Wageningen Universiteit gestudeerd en daar twee specialisaties afgerond: sociaal ruimtelijke analyse en landschapsarchitectuur. Het integreert Liesbeth altijd weer waarom bepaalde openbare ruimte wel en andere juist niet gebruikt worden. Binnen haar studie en haar werk heeft ze verscheidene onderzoeken gedaan naar de relatie tussen het ruimtelijke ontwerp van de openbare ruimte en het gebruik ervan. Deze portfolio vormt een overzicht van deze onderzoekende ontwerpprojecten. De volgende projecten komen hierbij aan bod: Speelplan de Banne, Amsterdam Noord Dit onderzoek analyseert de wijk de Banne op twee niveaus: structuurniveau en speelplekken niveau. In dit onderzoek zijn vanuit de theorie criteria en ontwerpprincipes gedestilleerd om de wijk te kunnen analyseren en aanbevelingen te kunnen doen om de wijk (structuur en speelplekken) aantrekkelijkere en veiliger te maken voor kinderen. The socio-spatial task of the public space, a case study of the Horto d’el Rey in Olinda (Brazil) Dit onderzoek bestudeert hoe de belangrijkste sociale problemen in de openbare ruimte van Brazilië (marginalisatie van de openbare ruimte, sociale veiligheid en sociaal ruimtelijke segregatie) samen hangen met de ruimtelijke inrichting van deze openbare ruimte. Dit theoretische onderzoek is vervolgens toegespitst op een case studie de Horto d’el Rey. Voor dit toekomstige openbare park is de sociaal ruimtelijke opgave geformuleerd.
The ‘Lage Bergse Bos’, A design study for regional parks renewal Dit onderzoek bestudeert de regionale recreatieve parken in Nederland uit de jaren ‘60, geeft inzicht in de problemen in deze parken en onderzoekt de nieuwe rol van deze parken in de toekomst. Daarnaast stelt dit onderzoek vanuit de theorie en referentieprojecten criteria en ontwerpprincipes op om het gebruik van deze geïsoleerde parken te kunnen verbeteren. Aan de hand van een case studie in het Lage Bergse Bos worden deze ontwerp principes getoetst. Het is de passie van Liesbeth om ontwerpen te maken voor en door mensen. Zij heeft met haar achtergrond als sociaal ruimtelijk ontwerpen veel kennis over de succes- en faalfactoren voor een goed (gebruikte) openbare ruimte. Daarnaast heeft zij in haar carrière ruime ervaring opgedaan in het ontwerpen samen met mensen. Zo heeft zij een groot aantal workshops begeleidt waar met bewonersgroepen en mensen van andere disciplines nagedacht werd over een gebiedsontwikkelingen en de inpassing van grootschalige infrastructuur. Daarnaast heeft zij ook participatietrajecten begeleidt om samen met huidige en toekomstige bewoners een ontwerp te maken voor de inrichting van hun buitenruimte.
7
Impressions of pulbic life
2.
THE SOCIO-SPATIAL TASK OF PUBLIC SPACES a case study of the Horto d’el Rey in Olinda (Brazil)
Alto da SĂŠ located in the Historic centre of Olinda;
Amaro Branco
10
SOCIO-SPATIAL TASK OF PUBLIC SPACES Socio-spatial task of public spaces a case study of the Horto d’el Rey, Olinda, Brazil Objective and methodology The main objective of this study was to define the socio-spatial task for the Horto d’el Rey, when it will become a public park. The first step of this study was to investigate the major problems in the public parks in Recife. The second step was to investigate more into detail the relation of these problems with spatial and non-spatial features. In the third step the major socio-spatial dilemmas for the case study of the Horto d’el Rey were defined. The analysis of the Horto was done after the features defined in the previous step. In the fourth step references with similar problems as the Horto are studied. In the last step (chapter six) the socio-spatial task of the Horto was defined. Major problems in public spaces This study showed that in general, public parks, like other public spaces –in Recife suffer of three major problems: (i) marginalization, (ii) socio-spatial segregation and (iii) lack of social safety . (i) Groups are more and more withdrawing themselves from the public space, at least the ones that can afford it, and they loose attachment to it. The public life moves from the public space to the semi-public space and the real public space becomes a leftover space of marginalized interest to its users. (ii) At the same time, the public space is spatially and socially segregated. It falls apart
into different homogeneous subspaces that have no connection at all anymore. (iii) The very high violence rate and fear of becoming a victim is another serious problem in the public domain. The safety problem contributes to socio-spatial segregation, polarization and to the exodus of high income groups and their decreased interest. Spatial features that influence these problems In the third stap this study investigated the relation between the major problems and spatial and nonspatial features. The spatial features that influence the majer problems include: (i) surrounding community, (ii) visual and physical access, (iii) transition from private to public (iv), spatial composition; orientation and visibility, (v) functional zoning. The non-spatial features contain: (i) symbolic access and image, (ii) community involvement, (iii) time, (iv) Organization of activities, (v) Attractiveness and maintenance and (vi) rights, regulations, control and fees. Problems case study Horto The Horto d’el Rey in Olinda is used as a case study in thie study. The major dilemmas for the Horto are the following. (i) The disconnection of the Horto from its surroundings. It is not integrated in the urban fabric and the it is also disconnected from the surrounding private spaces. This problem of disconnection is amplified by the steep edges, while it is located in a basin. This disconnection is an opportunity and a threat for the
11
12
SOCIO-SPATIAL TASK OF PUBLIC SPACES Horto. Consequently a major dilemma for the Horto is: how to connect it to its surroundings, but at the same time maintaining its status as a microcomos? (ii) The Horto has a dense vegetation structure. This closed structure is an ambivalent feature. On one hand, it protects the steep slopes in the Horto from eroding, contributes to the function of the Horto as a refugee for animals and makes it a tranquil place. On the other hand, the dense vegetation structure can easily become a threat, while lack of overview contributes to safety problems and evokes fear. Therefore a dilemma for the Horto is: how to deal with this closed inner structure when it will become a public domain? (iii) The current plans for the Horto aim at developing the Horto as a tourist attraction and at the same time making it accessible for citizens. The focus of the plans differs, either on tourists or on citizens. But all these plans lack a clear statement about how to integrate these two groups into one public space. Consequently the dilemma for the Horto is: how to deal with the different and maybe conflicting functions for tourists and citizens? (iv) In contrary to the expectation –while it is a blind space, thus easily can be forgotten –the Horto is far from a forgotten space. Citizens are aware of the importance of the Horto and are attached to it. Especially its visual quality is appreciated. However, the image of the Horto is the image of a dangerous space, which is a threat for the Horto. Thus the fourth dilemma for the Horto is: How to deal with the bad image of the Horto? (v) An other important topic, when the Horto will become a public domain, are entrance fees and control. On one hand, they can provide revenues for maintenance of the
Horto, but at the same time they contribute to the problem of segregation and will lead to exclusion of the undesired groups. Thus the last major dilemma is: how to deal with control and entrance fee at the gates? Socio-spatial task Horto The socio-spatial task for the Horto includes recommendations and concept ideas. The socio-spatial task is described after the different spatial and other features that were distinguished in the theoretical part of this study. The main recommendations for the Horto are the following: (i) it is very important to define in and early stage of the planning process the way the Horto will be visually and spatial connected to its surroundings. This highly affects its use and the problems in the Horto. (ii) The transition between the Horto and its private spaces should be well chosen and designed. (iii) For the inner structure of the Horto it is necessary to include zoning and integration. This zones include: Spatial zones, time zones, functional zones for tourists and citizens, quiet places for nature and passive recreation and busy places with active recreation. (iv) Amongst the other features, community involvement is very important. To conclude, this research showed that the relation between the spatial features and the social problems is a complex one that can not be one on one translated to concepts. Further research is needed in this topic. It is highly recommended to investigate the implementation and use of public parks over a longer time scale to avoid distortion of results, while use and problems vary over time.
the Horto d’el Rey, Olinda
13
Impression New Edge & Entrance
3.
THE ‘LAGE BERGSE BOS’ A design study for regional parks renewal
THE ‘LAGE BERGSE BOS’
A design study for regional parks renewal
Liesbeth de Jong Supervisors: Marlies Brinkhuijsen, Dirk Holzer Wageningen University and Research Centre Landscape Architecture chairgroup August 2009
Regional Parks and Visitor Numbers
Spaarnwoude 3000 Ha 5 Vis./Ha/Day Rottemeren 938 Ha 10,5Vis./Ha/Day
Theoretical Research
Lage Bergse Bos 140 Ha 8,15 Vis./Ha/Day
Amelisweerd 125 Ha 32,9 Vis./Ha/Day
Amsterdamse Bos 935 Ha 16 Visitors/Ha/Day
Design Research
16
REGIONAL PARK DESIGN Approach for regional park design During the last two decades many regional parks experienced a qualitative and quantitative decline in the Netherlands. They suffer from a decrease in visitor rates and deterioration of their physical quality; especially regional parks in the urban agglomerate of Rotterdam. Therefore it was necessary to analyze the problem of regional parks and suggest a long term sustainable solution. The study objective was to formulate an approach for regional park renewal design. The approach aim was to provide guidelines that can assist in improving the identity, functionality, connectivity and quality of existing regional parks. This approach should also include a vision on the new role of regional parks and how to improve their viability in their context and in their everchanging society. Research Methodology The research methodology included a theoretical and a design study. Theory and reference projects were studied in order to formulate the main design principles and guidelines for regional park renewal in terms of use and meaning and ecology. Prior to this step, the main problems of regional parks and their new role was identiďŹ ed and placed in the context of our contemporary society. The design of the Lage Bergse Bos Park shows how these principles can be implemented.
Theoretical Study: Design Principles As a result of the problem analysis, this theoretical study found that the use and meaning of regional parks changed over time. The mono-functional designs in the 1960s cannot serve the needs of our contemporary and complex society. Moreover, reference projects of the Zuiderpark and the Amsterdamse Bos Park showed us that the spatial design of a park as well as its context can contribute to or limit a parks viability considering its use and meaning and its ecological value
Design Principles Use & Meaning 1. Context & Connectivity
Ecology 1. Context & Connectivity
context
context
access
ecological corridor
anchoring
ecological connectivity 2. Diversity
The theoretical study generated a set of design principles and guidelines for regional park renewal. Considering use and meaning of regional parks, the literature review repeatedly emphasized three main principles: connectivity, structure & legibility and diversity in order to maintain parks viability for its users. Connectivity includes guidelines to improve the parks integration in the overall recreational routing system and to connect to the public transport network. Structure & legibility includes a clear routing system with clear and recognizable nodes, distinctive and recognizable zones and edges. This structure could be emphasized by water, lanes or landmarks. Those two principles have the priority in any park renewal design, followed by the third principle which addresses diversity. The third principle includes guidelines to enable the diversity of recreational functions, activities and experiences.
edges 2. Structure & Legibility
diversity in ora & fauna
clearly articulated park structure diversity in habitat types
legibility and orientation 3. Diversity
diversity in landscape
diversity in activities
17
Visitor statistics
Conceptual Design
Wetlands eco-corridor
Forest Route Forest Zone exploring
bird habitat
Main Center e.g. Child Care Farm, Water Sports
Central Water Route Route Water Filter Midden-Delfland nature
Schappenbreed recreantenonderzoek Recreatieschap Rottemeren
Water Filter swimwater
(45 min. walk)
Park Zone Route to Kralingse Bos
1. Centres & Recreational Circu lation
2. Recreational Functions & their Vehicular Accessibility
Ambition
3. Ecological Zone
4. Water Circuit
Openess & Closure
Program Ecology
Recreation
1. Connecting to the Ecological Network min. 70 m. zone
Sports & Play
2. Improving Water Quality for Ecology
Green Living in Park
Relaxation & Meeting
new sportfields for school new playgrounds sports activities
5x meadows on the water beach
maintaining fishing
barbeque places
Watersports
Regional Activity Park
5.
restaurants 2x
Services
swim water quality
parking places
route canou
toilets
maintain boat inlet
drinking fountains
Central Atraction e.g. city care farm tree climbing path
Nature & Education information about nature tree hut- bird watchin point viewpoint
Regional Ecological Waterfiltering Park * Target Species. Source: Commissie Oude Leede (PEHS)
18
REGIONAL PARK DESIGN Considering ecology the literature review emphasized on two main design principles that should be addressed in the renewal design of regional parks. The first is the ecological connectivity and the second is the ecological diversity. Since most parks intersect with regional ecological networks it is important that parks become cohesive with their ecological surrounding context. This includes the compliance with the requirement for species types, flora and fauna, and ecological corridors.
Design Study: The Lage Bergse Bos Park, Rotterdam Aforementioned design principles are tested in a design showcase of the Lage Bergse Bos Park. The Lage Bergse Bos Park is designed as part of the ecological and natural landscape and expanded its function to water and ecology. The selected final design concept was based on finding the solution that achieves optimal ecological and functional connectivity, creates a solid structure and improves the ecological and functional diversity.
Conclusion: a new role for regional parks This principal research endeavor embraced the following thesis: “Regional parks are facing two challenges: being multifunctional and coping with constant change in society. Therefore the future of regional parks renewal design depends on redefining their use and meaning within their context.” The redefined use and meaning of regional parks should not merely focus on the changed recreational function, considering the fierce competition for the ‘regional’ visitor. Moreover, their large size and location in the urban fringe, makes them important for functions and ambitions in other fields.
Masterplan: Nature for use! The main elements in the masterplan for the Lage Bergse Bos Park include: 1. New functions, like waterfiltering and ecological corridor, supporting the overall structure 2. Robust watersystem and robust system of masses & open spaces, including a new ecological and waterfiltering zone 3. Clear and diverse routing system connecting nodes and landmarks 4. New entrances and edges
Therefore, a design approach for regional parks should include a vision on integrating new functions derived from emerging issues in landscape architecture. Moreover, a design approach should integrate a park in its context and provide a robust structure that allows changes in the future.
Rottezoo Rottezoom tezoo tezoo om om Zuidplas las polder
Kralingse Bos B oss
Location: Rotterdam Design: Park part of Regional Park Rottemeren Size: ca. 140 ha Design: Hugo Nooteboom Date 1965-1967 Implementation: 1970’s Visitors: ca. 8,15 Ha/Day
A New Role for Regional Parks Recreation
+
Waterfiltering as New Function
Semi-Public Functions
New functions are implemented to enhance the involvement of users as well as governmental bodies. A water filtering element is introduced that is simultaneously an ecological corridor part of the Provincial Ecological Policy. It is an example of a new function that enhances the attachment and commitment of the
Ecology & Nature
+
Green Housing
+
Water Retention & Purification
+
Climate Change CO 2
fuel
19
Masterplan
Enhancing Involvement
Principles for New Edge
c) new sportďŹ eld/playground for existing school, connects the park with the surroundings
d) new housing creates a new and stronger edge and contributes to social safety
20
REGIONAL PARK DESIGN water board and ecologists to the Lage Bergse Bos Park. Additionally, new functions are added along the routes. Others include swim water quality, community gardens and a new central node with activities. To conclude, the new functions that are introduced in the Lage Bergse Bos Park makes it valuable for the watersysDesigning for Structure & Legibility tem, for ecology as well as for users. The multifunctional A new central water-body combined with a robust strucdesign is based on design principles that are proven in ture open spaces, including the water filtering element, theory to enhance the use and meaning for its visitors. form a enhanced robust structure for the Lage Bergse Bos Park. Additionally, routes are organized hierarchically combined with nodes and landmarks. Altogether this makes the Lage Bergse Bos a legible public space, which is found to be important for its users. Designing for Context & Connectivity The Lage Bergse Bos Park integrated in the overall car, cycle, public transport and horse riding network. New entrances are attractive and make the Lage Bergse Bos Park visible and connect it with its surroundings. Edges are redefined and provide a possibility for interaction between the people inside and outside the Lage Bergse Bos Park. Designing for Diversity Diversity includes diversity in flora and fauna as well as diversity for users. The new ecological corridor and improved water quality, differentiation in soil condition and differentiation in maintenance will improve the biological diversity over time. Diversity in routing varying from routes through closed forest to routes along and through the openness of water bodies and water filtering corridors.
21
Beschrijvend Evaluerend
samenhang: plekken in het groen
Context en ontwerp
Context & ontwerp
S
Centrale functie voor de wijk
Functie voor directe omgeving
Speelplek in het groen
Speelplek aan de straat
Plek met doorgangsfunctie
Plek met verblijfsfunctie
Zichtrelatie met bebouwde omgeving
Weinig tot geen zichtrelatie met bebouwde omgeving
Overzichtelijke speelplek
Weinig overzichtelijke speelplek
Goed afgekaderde speelplek
Slecht afgekaderde speelplek
Samenhangende speelplek Duidelijke herkenbare speelplek
S
Speelplek op een plein
Redelijke samenhang
hoofdstructuur - voorbeeld inrichting kindlint
S
Weinig samenhang
Niet duidelijk herkenbare speelplek
herkenbaar speeltoestel in de Banne
Voorzieningen
Sport en spelvoetbal
Speeltoestellen
Sport en spelbasketbal
Formele zitgelegenheid
Prullenbak
Informele zitgelegenheid
Slechte onderhoudsstaat
Redelijke onderhoudsstaat
Goede onderhoudsstaat
Weinig diversiteit aan speelvoorzieningen
Grote diversiteit aan speelvoorzieningen
kwaliteitspeelplekken - goede valondergrond en speeltoestellen in goede staat kwaliteit speelplekken
groen en water: tijdelijke boomstamstoel van omgezaagde bomen
Evaluerend
onoverzichtelijke speelplek weinig zicht vanuit omliggende woningen
12-18 jaar
tot 12 jaar
tot 6 jaar
4.
SPEELPLAN DE BANNE, AMSTERDAM een onderzoek naar spelen in de wijk op structuur- en speelplekniveau
Speelplan de Banne Amsterdam
0804 08
24
SPEELPLAN DE BANNE Uitgangspunten vanuit de theorie
de kinderboerderij en verschillende sportvoorzieningen, liggen in de groene buitenrand van de Banne. De Hoofdstructuur rondweg in de Banne (Schepenlaan, Westerlengte) De formele en informele speelplekken, zoals pleinen vormt een barrière tussen de centrale voorzieningen of plantsoenen, in de wijk moeten door fiets- en voeten de voorzieningen in de groene rand. paden en brede trottoirs goed met elkaar zijn verHet speelplan voor de Banne stelt voor om deze voor bonden. Deze routes zijn herkenbaar, aantrekkelijk, kinderen belangrijke plekken door een loper met zoveel mogelijk conflictvrij en beschikken over veilige elkaar te verbinden. De bestaande centrale as van de oversteeklocaties. In het ontwerp van de routes en Banne is de spil van deze loper. Twee zijtakken veroversteekplaatsen wordt aandacht besteed aan een binden de centrale as met de groene rand. De loper goede zichtbaarheid van de kinderen in het verkeer. is voor kinderen veilig, herkenbaar en aantrekkelijk. Omgekeerd moeten de routes en oversteekplaatsen Waar de loper de Schepenlaan, Westerlengte en de voor kinderen overzichtelijk zijn. Door de SOAB is als Statenjachtstraat kruist zijn de oversteekplaatsen zo naam voor een route die de belangrijkste voorzieniningericht dat ze voor kinderen veilig en overzichtelijk gen en plekken voor kinderen op wijkniveau met elkaar zijn. Er wordt op gelet dat geparkeerde auto’s, struiken verbindt het begrip “Kindlint” geïntroduceerd. Door en bomen het zicht van de kinderen op het verkeer bestaande ankerplaatsen (belangrijke speelplekken) niet belemmeren. Omgekeerd moeten de kinderen langs het Kindlint uit te bouwen wordt de route verook goed zichtbaar zijn voor het verkeer. [herkenbaar sterkt. bruikbaar]. De herkenbaarheid van de loper voor kinderen wordt vergroot door de verharding een opvalEen kindvriendelijke structuur lende kleur te geven of door langs de route een steeds De groene as is het hart van de Banne. Deze verbindt terugkerende steen met voetjes te gebruiken. De loper het centrum en de centraal in de Banne gelegen voorwordt voor kinderen aantrekkelijker door belangrijke zieningen voor kinderen met elkaar en wordt daarom speelplekken (ankerplaatsen) langs de loper uit te intensief gebruikt door voetgangers en fietsers. Verbreiden. De herstructurering van de omgeving van schillende basisscholen van de Banne - De Vier Windhet buurtcentrum de Rietwijker biedt een kans voor streken, De Driemaster, De Dorus de Rijkerschool, De het versterken van deze ankerplaats. Ook de nieuwe Botteloef en de Professor Wateringschool - liggen in of speelplekken in het Koopvaardersplantsoen zullen direct aan deze as. Ook de speeltuin de Zeeslag ligt bijdragen aan de aantrekkelijkheid van de loper. in deze as. Andere voorzieningen voor kinderen, zoals
impressie oversteekplaats Statenjachtlaan
impressie oversteekplaats bij basisschool Bottelloef
Het viaduct is onderdeel van het kindlint en krijgt een kindgericht tintje
een eenvoudige manier om het kindlint aan te geven
25
formele speelplek
Type 1: huidige situatie groene binnenterreinen Banne Noord: losse speeltoestellen in het groen2. advies: voorzieningen voor kinderen tot 6 clusteren, zichtrelatie, meer uitdagende speelplekken, zitplek
type 1: impressie afgekaderde en geclusterde speelplekken speelplekken in het groen
informele speelplek
Type 2: huidige situatie speelplekken in Lichterstraat en omgeving 2. ontwepprincipe voor de toekomst gebaseerd op huidige ontwerpprincipe met haagjes
type 2: speelplek omringd door hagen. impressie uitdagender speeltoestel
bewaakte speeltuin De Zeeslag
Type 3: huidige situatie Banne Zuid-oost: speelplekken op pleintjes afgekaderd door geblokte rand in bestrating
type 3: pleintje waar speelplek is aangegeven met zwart wit geblokte rand
26
SPEELPLAN DE BANNE Uitgangspunten kwaliteit van de speelplekken De speelplekken liggen als herkenbare elementen in de wijk. Om de sociale veiligheid van de speelplekken te vergroten zijn ze voor kinderen overzichtelijk en is er vanuit de woningen in de omgeving goed zicht op de spelende kinderen. De speeltoestellen voldoen aan de veiligheidseisen en zijn in goede staat van onderhoud. De speelplekken bieden de verschillende leeftijdscategorieĂŤn een waaier aan activiteiten, zoals klimmen, voetballen, schommelen, etc. Kleinere speelplekken kunnen daartoe als een kralensnoer aan elkaar geregen worden. De aanwezigheid van overige voorzieningen, zoals bankjes of een fonteintje om handen te wassen, vergroot de kwaliteit van een speelplek. Deze voorzieningen vormen met de speelvoorziening zelf een samenhangend geheel. Voor kinderen in de leeftijdscategorie tot 6 jaar is er een goed afgekaderd cluster van speelvoorzieningen met bankjes voor ouders. Het speelplan zet in op het waar mogelijk vergroten van de kwaliteit van de speelplekken, zowel wat betreft bespeelbaarheid als beleefbaarheid. Bij de (her) inrichting van speelplekken moet worden nagegaan of het mogelijk is een peelplek avontuurlijk te maken, in te spelen op de zintuigen of spelaanleidingen te maken in de vorm van opstaande randjes, paaltjes en hoogteverschillen.
Uitgangspunten: groen en water Het openbaar groen en het water in de wijk is kindvriendelijk ingericht. Waar in het groen gespeeld kan worden is het groen toegankelijk en overzichtelijk. Bij de inrichting wordt gedacht aan bijzonderheden als munitiegroen (zaden van bomen en struiken om mee te schieten), en eetbaar groen (fruitbomen). De waterranden zijn veilig en ondiep. Waar dit niet het geval is zijn markeringslijnen, relingen of balustrades aangebracht.
kleine kinderen op weg naar school (Parlevinkerpad)
De kwaliteit van de speelplekken in De Banne De Banne heeft grofweg drie typen speelplekken: speelplekken waar speeltoestellen in het grasveld staan, speelplekken die door een haag zijn omgeven en pleintjes waar de speelplekken zijn aangegeven met een zwart-wit geblokte rand. De speelplekken van het laatste type zijn relatief nieuw, verkeren nog in relatief goede staat en voldoen aan het wensbeeld voor de Banne. Speelplekken waar de speeltoestellen in het grasveld staan vind je vooral in de Banne Noord. Behalve de verouderde speeltoestellen hebben speelplekken van dit type drie problemen: het ontbreken van samenhang, overzicht en zitplekken. De speeltoestellen en bankjes staan verspreid over het gehele terrein. Ouders kunnen er niet rustig zitten en tegelijkertijd toezicht houden op de spelende kinderen. Door een te dichte onderbeplanting of door de in het terrein aanwezige hoogteverschillen zijn de speelplekken soms onvoldoende overzichtelijk voor kinderen en ouders.
kinderboerderij in de groene rand
27
Het speelplan stelt voor om bij herinrichting een duidelijk afgekaderde speelplek te maken voor kinderen tot 6 jaar, met direct daarnaast bankjes waar de kinderen en hun ouders kunnen zitten. Speelplekken voor deze leeftijdsgroep moeten in de buurt van de woningen liggen. Het speelplan stelt voor om de onderbeplanting te verwijderen en de hoogteverschillen in het terrein juist te gebruiken om het overzicht voor de spelende kinderen te vergroten. Door het toepassen van een lage erfafscheiding is er ook vanuit de woningen op de begane grond goed zicht op de spelende kinderen. hoofdstructuur - spelaanleidingen in bestrating van hoofdroutes
kwaliteit speelplekken: spelaanleiding - plein met opstaande randjes kan ook een leuke speelplek zijn.
Speelplekken die door een haag zijn omgeven vind je vooral in de Banne Zuid (Lichterstraat e.o.). De speeltoestellen zijn verouderd en slecht onderhouden. Speelvoorzieningen voor kinderen van 6-12 jaar ontbreken. Het speelplan stelt voor de verouderde toestellen te vervangen en er zijn meer uitdagende speeltoestellen te plaatsen, gericht op de doelgroep van 6-12 jaar. Omdat de hagen een mooie afkadering van de speelplek zijn, stelt het speelplan voor deze bij herinrichting te behouden.
Groen en water in de Banne De Banne is voor kinderen eigenlijk één grote speeltuin, waar je een potje kunt voetballen of over het grasveld kunt rennen, heuveltje op en af. Waar voldoende bomen staan om in te klimmen. Maar het groen in de Banne bestaat eigenlijk voornamelijk uit standaardgroen. Het speelplan stelt voor om deze ‘groene speeltuin’ waar mogelijk wat extra’s te geven zoals een fruitboomgaard of een mooie bloesemboom, of er wellicht ruimte te maken voor moestuintjes, zowel voor kinderen als volwassenen. Wanneer er bij het groenbeheer enkele grote stukken boomstammen of grote takken een tijdje blijven liggen, kunnen kinderen deze verplaatsen of opstapelen. Wanneer er een boom wordt omgezaagd, kan de stomp van de stam voor kinderen een tijdelijke stoel zijn. In het groenbeheer is het gewenst om de onderbeplanting laag te houden of te verwijderen om het groen als speelplek overzichtelijk te houden. In de waterpartij die volgens de plannen in het Koopvaardersplantsoen wordt aangelegd kan ook een waterspeelplek voor kinderen worden gemaakt. Voor de veiligheid zijn langs de waterrand kindvriendelijke oevers nodig.
kwaliteit - parcours maken in een speelplek
28
Colofon november 2013 Speelplan de Banne is gemaakt in opdracht van stadsdeel Amsterdam-Noord. Tijdens de periode dat Liesbeth de Jong werkzaam is bij BGSV. Socio-spatial task of public spaces, a case study of the Horto d’el Rey, Olinda, Brazil is een afstudeerproject voor de leerstoelgroep Sociaal-Ruimtelijke Analyse aan de Wageningen Universiteit. The ‘Lage Bergse Bos’, A design study for regional parks renewal is een afstudeerproject voor de leerstoelgroep Landschapsarchitectuur aan de Wageningen Universiteit.
Š dejong.liesbeth@gmail.com