PORTFOLIO IR. Liesbeth de Jong Landschapsarchitect BNT
+
Š dejong.liesbeth@gmail.com
+
+
+
+
Inhoudsopgave
1. Buitenruimte ontwerp 2. Regionaal ontwerp & infrastructuur 3. Stedenbouwkundig ontwerp 4. Ontwerpend onderzoek
AMSTERDAM - SCHEPENLAANGEBIED Speels Plantsoen Het huidige Koopvaardersplantsoen, de centrale groene ruimte in de Banne, krijgt een nieuwe betekenis. Het maaiveld onder het bestaande prachtige bladerdak wordt vrijwel geheel vernieuwd. Bloemrijk grasland, speelweides en hoogteverschillen worden geïntroduceerd en vervangt het huidige beheers intensieve gras. De routes lopen over de hogere delen, slingerend onder bestaande bomen. De lagere delen zijn strak gemaaide plekken, waar gespeeld kan worden en de taluds zijn voorzien van een kleurrijke kruidenvegetatie. De overgang tussen de wijk en het plantsoen wordt gekarakteriseerd door water om zo de privacy van bewoners te waarborgen. Verlaagde ‘balkons’ met bruggen naar het park vormen een schakel tussen het plantsoen en de nieuwe wijk.
waterrand langs de wijk
bomen en verlaagde plekken plankaart
routes en ‘balkons’ als schakel naar wijk
Opdrachtgever : Stadsdeel Amsterdam-Noord Jaar : 2009 Programma : behoud bestaande bomen, speelplek ken, water Plantype : herinrichting
impressie
verlaagd balkon als entree naar de wijk
1. BUITENRUIMTE ONTWERP
profiel: skate en ontmoetingsplein op fundering school
3
AMSTERDAM - SCHEPENLAANGEBIED
1. BUITENRUIMTE ONTWERP
4
MAASLUIS HOF BUITENRIJK Kleurrijk Lijnenspel In het hof wordt omslotenheid gecreĂŤerd in de architectuur door (tuin)muren en poorten, wat in de inrichting van de buitenruimte versterkt wordt door het gebruik van de leilindes. Het ontwerp van het hof is een lijnenspel, van brede (verhoogde) banden en lijngoten. A-symmetrie in het lijnenspel zorgt voor verspringingen en verrassingen. Zo liggen de lijngoten op 1/3-2/3 in de profielen. En ook de locatie van de bomen in het hof zorgen voor a-symmetrie. Het hof ontluikt zich kleurrijk in het voorjaar door de een variatie aan bloesembomen en veranderd in de herst in een mooie aaneenschakeling van herfsttinten. Ten alle tijden is er zicht op bomen. De bomen in het hof zijn zo gesitueerd dat de boomkronen vanaf de doorsteken (het hof in) zichtbaar zijn. En een aantal bomen groeien speels met hun kroon over de muur heen. Spelen wordt in het ontwerp gezien als een architectonisch element. Zoals elk hof een waterpomp heeft, kan een speciaal ontworpen waterpomp in het hof een aantrekkelijke kinderspeelplek worden.
Opdrachtgever : Maasdelta Jaar : 2011 Programma : omslotenheid hofje, groen, spelen Plantype : inrichtingsplan buitenruimte
1. BUITENRUIMTE ONTWERP
5
MAASLUIS HOF BUITENRIJK Kleurrijk Lijnenspel In het hof wordt omslotenheid gecreĂŤerd in de architectuur door (tuin)muren en poorten, wat in de inrichting van de buitenruimte versterkt wordt door het gebruik van de leilindes. Het ontwerp van het hof is een lijnenspel, van brede (verhoogde) banden en lijngoten. A-symmetrie in het lijnenspel zorgt voor verspringingen en verrassingen. Zo liggen de lijngoten op 1/3-2/3 in de profielen. En ook de locatie van de bomen in het hof zorgen voor a-symmetrie. Het hof ontluikt zich kleurrijk in het voorjaar door de een variatie aan bloesembomen en veranderd in de herst in een mooie aaneenschakeling van herfsttinten. Ten alle tijden is er zicht op bomen. De bomen in het hof zijn zo gesitueerd dat de boomkronen vanaf de doorsteken (het hof in) zichtbaar zijn. En een aantal bomen groeien speels met hun kroon over de muur heen. Spelen wordt in het ontwerp gezien als een architectonisch element. Zoals elk hof een waterpomp heeft, kan een speciaal ontworpen waterpomp in het hof een aantrekkelijke kinderspeelplek worden.
Opdrachtgever : Maasdelta Jaar : 2011 Programma : omslotenheid hofje, groen, spelen Plantype : inrichtingsplan buitenruimte
1. BUITENRUIMTE ONTWERP
6
MAASLUIS HOF BUITENRIJK
1. BUITENRUIMTE ONTWERP
7
VLAARDINGEN WIGGEN Samenvatting workshops bewoners
3 wiggen, 3 sferen In samenwerking met de bewoners is een schetsontwerp gemaakt voor drie plantsoenen in Vlaardingen Babberspolder. Door middel van een online enquête en een workshop zijn de wensen van de bewoners in beeld gebracht. Daarnaast is er een waterbergingsopgave ingepast. De drie wiggen krijgen elk hun eigen sfeer. Zo wordt krijgt één van de wiggen meer een romantisch karakter met slingerende paden en kleurrijke boomgroepen, een andere wig wordt voorzien van een speeleiland en water en de derde wig krijgt een natuurlijkere en ruigere inrichting waarin kinderen met natuurlijke materialen kunnen spelen.
Bomenwig Waterwig Natuurwig
wig 1
wig 2
wig 3
3 wiggen, i 3 sferen f
Wig 1: Natuurwig
uitgangspunten it p t
Opdrachtgever : Gemeente Vlaardingen Jaar : 2011 Programma : water, wadi’s behoud bomen Plantype : inrichtingsplan buitenruimte
1. BUITENRUIMTE ONTWERP
8
VLAARDINGEN WIGGEN Wig 2: Waterwig
Wig 3: Bomenwig
1. BUITENRUIMTE ONTWERP
9
BREDA BIESDONK Bouwpakket voor Buitenruimte Breda Biesdonk is een buitenwijk uit de jaren ‘70 met een kale openbare ruimte, problemen met de sociale veiligheid en weinig budget voor onderhoud. Om met minimale middelen een aantrekkelijke buitenruimte te creĂŤren is een bouwpakket ontwikkeld. De plantsoentjes worden ingekaderd met hagen, de transformatorhuisjes ingepakt met klimplanten en speelvoorzieningen toevoegt. Op de kopgevels is een overmaat aan groen (gras)openbare ruimte die lastig is in het beheer en heeft weinig toegevoegde waarde. De ingrepen die genomen worden zijn afhankelijk van de hoeveelheid ruimte en de locatie van de kopgevel aan een doorgaande weg, woonstraat of een plantsoen. Zo kan er een klimplant, een haag met bomen, een voetpad en/of een parkeerplaats worden toegevoegd. Dit totaalpakket aan bouwstenen maakt de openbare ruimte in Breda Biesdonk aantrekkelijker en kleuriger.
aan woonstraat
aan doorgaande straat
aan groen
Opdrachtgever : Singelveste Jaar : 2008 Programma : aantrekkelijker en beheerbaar groen Plantype : herinrichting buitenruimte
1. BUITENRUIMTE ONTWERP
10
LAGE BERGSE BOS New Role of Regional Parks The future of Regional Parks “Regional parks are facing two challenges: being multifunctional and coping with constant change in society. Therefore the future of regional parks renewal design depends on redefining their use and meaning within their context.” The redefined use and meaning of regional parks should not merely focus on the changed recreational function, considering the fierce competition for the ‘regional’ visitor. Moreover, their large size and location in the urban fringe, makes them important for functions and ambitions in other fields. Therefore, a design approach for regional parks should include a vision on integrating new functions derived from emerging issues in landscape architecture. Moreover, a design approach should integrate a park in its context and provide a robust structure that allows changes in the future. Design showcase the Lage Bergse Bos: Nature for use! The main elements in the masterplan for the Lage Bergse Bos Park include: 1. New functions, like waterfiltering and ecological corridor, supporting the overall structure 2. Robust watersystem and robust system of masses & open spaces, including a new ecological and waterfiltering zone 3. Clear and diverse routing system connecting nodes and landmarks 4. New entrances and edges
Wetlands eco-corridor
Main Center
1. Centres & Recreational Circulation
Forest Route exploring
Forest Zone bird habitat
e.g. Child Care Farm, Water Sports
Central Water Route Route Water Filter 1 Midden-Delfland nature
Water Filter 2 swimwater
(45 min. walk)
Park Zone Route to Kralingse Bos
2. Recreational Functions & Vehicular Accessibility
3. Ecological Zone
4. Water Circuit
5. Mass & open space
2. REGIONAAL ONTWERP & INFRASTRUCTUUR
11
LAGE BERGSE BOS The Lage Bergse Bos Waterfiltering as New Function New functions are implemented to enhance the involvement of users as well as governmental bodies. A water filtering element is introduced that is simultaneously an ecological corridor part of the Provincial Ecological Policy. It is an example of a new function that enhances the attachment and commitment of the water board and ecologists to the Lage Bergse Bos Park. Others include swim water quality, community gardens and a new central node with activities. Designing for Structure & Legibility A new central water-body combined with a robust structure open spaces, including the water filtering element, form a enhanced robust structure for the Lage Bergse Bos Park. Additionally, routes are organized hierarchically combined with nodes and landmarks. Altogether this makes the Lage Bergse Bos a legible public space, which is found to be important for its users.
Opdrachtgever : WUR, afstudeer project Jaar : 2009 Programma : waterfiltering, recreatie, ecologische corridor Plantype : regional park ontwerp
1.
2.
3.
4.
5.
12
LAGE BERGSE BOS The Lage Bergse Bos Designing for Context & Connectivity The Lage Bergse Bos Park integrated in the overall car, cycle, public transport and horse riding network. New entrances are attractive and make the Lage Bergse Bos Park visible and connect it with its surroundings. Edges are redefined and provide a possibility for interaction between the people inside and outside the Lage Bergse Bos Park. Designing for Diversity Diversity includes diversity in flora and fauna as well as diversity for users. The new ecological corridor and improved water quality, differentiation in soil condition and differentiation in maintenance will improve the biological diversity over time. Diversity in routing varying from routes through closed forest to routes along and through the openness of water bodies and water filtering corridors. Additionally, new functions are added along the routes. To conclude, the new functions that are introduced in the Lage Bergse Bos Park makes it valuable for the watersystem, for ecology as well as for users. The multifunctional design is based on design principles that are proven in theory to enhance the use and meaning for its visitors.
2. REGIONAAL ONTWERP & INFRASTRUCTUUR
13
ROTTERDAM NOORDAS Nieuwe Meent De Noordas, het gebied tussen Midden-Delfland en de Zuidplaspolder, wordt de nieuwe Meent voor Rotterdam en Lansingerland. Het huidige agrarische landschap verandert in een rap tempo onder invloed van stedelijk recreatief gebruik en stedelijk wonen en werken. Met het veranderende grondgebruik verandert het landschapsbeeld.. De nieuwe Meent heeft als bijzondere eigenschap dat het een bijzonder goed bereikbaar gebied wordt. De hoge dichtheid van openbaar vervoer in combinatie met fiets- en voetpaden, lokale ontsluitingswegen, de provinciale wegen en mogelijk de Rijksweg A13/16, verbinden het gebied uitstekend met de gehele Randstad. Juist waar af- en toeritten van de snelweg het lokale netwerk ontmoeten, ligt de kans om ruimtelijke en functionele oriëntatiepunten (poorten) in het landschap vorm te geven. Van oudsher wordt het aanzien van het landschap bepaald door de (agrarische) economie. In de Noordas maakt, door de toenemende bereikbaarheid, de landbouw plaats voor service-economie. Ont wikkelingen bij de knooppunten van de verschillende netwerken bieden potenties voor nieuwe economische buitenposten in het nieuwe stadslandschap van Rotterdam en Lansingerland.
Opdrachtgever : Stadsregio Jaar : 2008 Programma : infrastructuur, recreatie, ecologische corridor Plantype : regionaal ontwerp, stadsrand visie
2. REGIONAAL ONTWERP & INFRASTRUCTUUR
14
ROTTERDAM NOORDAS
Common Green als schakel tussen twee recreatiegebieden
2. REGIONAAL ONTWERP & INFRASTRUCTUUR
15
ROTTERDAM A13/16 INPASSING Inpassing A13/16: bouwstenen De manier waarop de A13/16 ingepast wordt is afhankelijk van het gebied dat er omheen loopt. Zo is langs de polder Schieveen de A13/16 een podium waarbij de snelweg zichtbaar is, in de common green is de snelweg eerder vormgegeven als een parkway en in het Lage Bergese Bos is de snelweg ondergeschikt aan het bos en weinig zichtbaar. In workshops met belanghebbende zijn door middel van bouwstenen de mogelijke varianten in kaart gebracht.
recreaduct
50 m
150 m
30 m
Randstad Rail
voet- en fietsverbinding 6.5 meter
langer verdiepte ligging (-11 NAP)
HSL
Rijksweg 13/16 als parkway
Rijksweg 13/16 als podium
Rijksweg 13/16 in bos
overzicht bouwstenen Common Green
Bergweg-Zuid
Rijksweg 13/16 doorkruist 3 verschillende gebieden
2.5 m valbescherming
5,5 m geluidswering
5,5 m geluidswering ingepakt
overkluizingen variĂŤrend in breedte van 6,5 tot 200 m
Rotte
150%
overzicht bouwstenen Lage Bergse Bos
2. REGIONAAL ONTWERP & INFRASTRUCTUUR
16
ROTTERDAM A13/16 INPASSING Inpassing A13/16: varianten
2. REGIONAAL ONTWERP & INFRASTRUCTUUR
17
KRIMP IN HEERLEN STRATEGIE N
Groene Levensaders voor MSP (1) Hoewel de bevolking in Heerlen krimpt, groet het aantal woningen op de woningmarkt. Dit komt door de vele uitbreidingswijken, terwijl er geen adequate oplossing is voor de probleemwijken, waaruit de meeste mensen wegtrekken. Meazenbroek, Schearsberg en Palemig (MSP) is één van die probleemwijken waar vele huizen leegstaan. De meeste van deze wijken zijn gebouwd tijdens de groei van de mijnindustrie in het gebied en worden gekenmerkt door smalle straten en kale straten en kleine woningen en flats. In dit ontwerp is gekeken naar hoe krimp ingezet kan worden als kans om MSP weer op de woningmarktkaart te zetten. Onder het thema groene levensaders wordt krimp ingezet om meer groen in de wijk te brengen en de hele wijk een ruimer jasje te geven. Groene aders door de wijk verbinden geven de wijk niet alleen meer ruimte, maar ook meer structuur.
ANALYSE
Stedelijke rand
Rood voor groen
Dorpsrand
Nieuwbouw:2 naar 1 woning
Groene rand Sloop nieuwbouw appartementen
Renovatie: R ti 2 naar 1 woning i
kale entrees
kale straten
Opdrachtgever Jaar Programma Plantype
: WUR, studie : 2007 : krimp : herstructurering
hoge parkeerdruk
2. STEDENBOUWKUNDIG ONTWERP
18
KRIMP IN HEERLEN Groene Levensaders voor MSP(2) Om de wijk groener te maken zijn er verschillende strategieën. De eerste strategie is: sloop voor groen, waardoor er ruimte ontstaat voor bloemenweiden in het hart van de wijk, maar ook ruimte voor het groener maken van de kale straatprofielen. Ten tweede wordt ook verdunning ingezet, waardoor er ruimte komt voor woningen op grote en vooral groene kavels. Naast het verbeteren van het woonmilieu in de wijk wordt er ook ingezet op het verbreden van doelgroepen. Zo worden er seniorenappartementen neergezet en woningen samengevoegd en gerenoveerd van twee naar één woning om ook voor het middensegment woningen aan te bieden. Kortom, de strategieën bieden een totaalpakket voor MSP, waarbij krimp ingezet wordt om deze wijk groener en levendiger te maken en een betere positie te geven op de woningmarktkaart.
2. STEDENBOUWKUNDIG ONTWERP
19
SPEELPLAN DE BANNE Speelplan: Kintlint In het speelplan voor de Banne staat het kind centraal in de openbare ruimte. In het speelplan is gekeken naar twee niveau’s : ten eerste op structuurniveau naar de locatie van en routes naar belangrijke (speel) voorzieningen voor kinderen en ten tweede op het niveau van de speelplek. Op structuurniveau vormt de huidige rondweg een scheiding tussen een aantal belangrijke voorzieningen in de wijk, zoals de kinderboerderij aan de rand van de wijk. Daarnaast is de zichtbaarheid van de route van en naar school niet altijd even aantrekkelijk. Daarom wordt er een kindlint toegevoegd in de wijk die bestaande voorzieningen voor kinderen verbindt. Deze bestaat uit een aantrekkelijke loper voor kinderen met bijvoorbeeld stapstenen, veilige en leuke oversteekplaatsen en leuke en sociaal veilige tunneltjes.
4. ONTWERPEND ONDERZOEK
20
VLAARDINGEN HERIJKING Herijking buitenruimte Na de aanleg van het eerste deel van de buitenruimte van de Babberspolder was het tijd voor een evaluatie van de uitvoring en mogelijk een herijking van de ontwerpprincipes.
parkeervakkenm kruis. kader in de bestrating opnemen
introduceren afwijkend profiel voor doodlopende straten
verlichting
principe doodlopende straat
verlichting locatie
Opdrachtgever : Gemeente Vlaardingen Jaar : 208 Programma : evaluatie Plantype : herijking buitenruimte
detail straatprofiel
parkeervakken
1. BUITENRUIMTE ONTWERP
afwijkende aanleg van parkeervakken
1
VLAARDINGEN INRICHTING BUITENRUIMTE Inrichtingsplan buitenruimte facetten .
thema vuilnisbakken locaties en loopafstanden
boomsoorten
Aandachtspunten uitvoering parkeren op gras: 1.
Een goede drainage en stevigheid van de ondergrond en van de opsluiting is van belang.
2.
De honingraattegels nooit helemaal opvullen met een poreus, volumestabiel mineralisch substraat (het
Opdrachtgever : Gemeente Vlaardingen Jaar : 208 Programma : evaluatie Plantype : herijking buitenruimte
lijkt erop dat dit wel het geval is op het parkeerterrein in de Johan de Wittstraat, afbeelding 1). Wanneer dit wel gebeurd wordt met elke overrijding de wortel
! ' )",$%& ) #.-+/). ) )' " + ,& , ) *+ ", - ,*) #..+ 111
beschadigd. 3.
Goede soortkeuze, zadenmengsel voor “sport” of “parkeren”.
calamiteiten
grasparkeren
1. BUITENRUIMTE ONTWERP
2
MAASSLUIS HOF BUITENRIJK
plankaart
1. BUITENRUIMTE ONTWERP
3