Voorbeeldboekje Screenen

Laaggeletterd?!

Manieren om op basisvaardigheden te screenen.

www.basismeters.nl

Inhoudsopgave 1. Inleiding 1.1 Screening: middel om laaggeletterdheid aan te pakken 1.2 Screeningsinstrumenten

2. Basismeters 2.1 Wat zijn de Basismeters?

2.2 Voor wie zijn de Basismeters bedoeld?

2.3 Hoe zet u de Basismeters in?

2.4 Taalmeter 2.5 Rekenmeter 2.6 Digimeter 2.7 Sociale Inclusiemeter

3. Taalverkenners 3.1 Wat is een Taalverkenner?

3.2 Voor wie zijn de Taalverkenners bedoeld?

3.3 Hoe zet u de Taalverkenners in?

4. Contextgerichte vragen 4.1 Wat zijn contextgerichte vragen?

4.2 Voor wie zijn contextgerichte vragen bedoeld?

4.3 Hoe zet u contextgerichte vragen in?

3 4 4

5 5 8 8 10 11 12 12

13 13 13 14

15 15 15 16

5. Welk screeningsinstrument past bij mijn organisatie?

17

6. Aan de slag!

19

2

Laaggeletterd?! | Manieren om op basisvaardigheden te screenen

1. Inleiding Beperkte basisvaardigheden1 hebben invloed op iemands hele leven: een laaggeletterde loopt er dagelijks tegenaan. Even snel opzoeken hoe laat de trein gaat is ingewikkeld, volgens een recept koken is lastig en een DigiD aanvragen lukt niet zomaar.

Het beheersen van basisvaardigheden is een vereiste om goed te kunnen functioneren in onze samenleving, thuis en op het werk. De maatschappelijke kosten voor laaggeletterdheid bedragen jaarlijks 1,13 miljard euro.2 Wie een sollicitatiebrief kan schrijven, vindt makkelijker een baan en wie een bijsluiter kan lezen, loopt minder risico medicijnen verkeerd in te nemen.

In Nederland hebben 2,5 miljoen mensen moeite met basisvaardigheden. Door het taboe rondom laaggeletterdheid geeft de doelgroep dit moeilijk toe. Gebruikt uw patiënt de medicijnen structureel verkeerd omdat hij3 wellicht de instructie en bijsluiter niet kan lezen? Heeft uw klant overgewicht omdat hij misschien de voedingswaarden niet kan begrijpen? Zit uw cliënt in de schulden omdat hij zijn4 rekeningen niet digitaal kan overmaken of geen huishoudboekje kan bijhouden door lage basisvaardigheden?

Is uw werknemer structureel zijn bril vergeten als hij een formulier moet invullen?

Misschien heeft u niet meteen door of iemand moeite heeft met de basisvaardigheden, omdat de meeste laaggeletterden zich schamen voor hun laaggeletterdheid en dit goed kunnen verbergen.

Om te achterhalen of mensen moeite hebben met lezen en schrijven, zijn diverse screeningsinstrumenten ontwikkeld. Door hen te screenen op de beheersing van basisvaardigheden, weet u of iemand mogelijk moeite heeft met zijn basisvaardigheden.

Dit geeft aanleiding voor een gesprek. In dit gesprek kunt u het taboe rondom laaggeletterdheid doorbreken en iemand doorverwijzen naar een passend vervolgtraject.

Daarin kan de deelnemer aan de slag met zijn basisvaardigheden, waardoor hij meer zelfvertrouwen krijgt en zelfstandiger wordt. Dit leidt ook tot gezondere mensen die zelfredzamer zijn. Zo kunnen zij bijvoorbeeld een formulier invullen of beter mogelijke schulden aanpakken.

1

Lezen, schrijven, rekenen en digitale vaardigheden.

2

Zie het rapport van PricewaterhouseCoopers van 4 april 2018, te vinden via de website van Stichting Lezen en Schrijven.

3

Overal waar ‘hij’ staat, kan ook ‘zij’ worden gelezen.

4

Overal waar ‘zijn’ staat, kan ook ‘haar’ worden gelezen.

3

Laaggeletterd?! | Manieren om op basisvaardigheden te screenen

1.1 Screening: middel om laaggeletterdheid aan te pakken Screening kan een middel zijn om laaggeletterden te herkennen, zodat het mogelijk wordt om hun laaggeletterdheid aan te pakken. De screeningsinstrumenten van Stichting Lezen en Schrijven tonen in korte tijd aan of iemand mogelijk moeite heeft met een van zijn basisvaardigheden. Ze geven een indicatie of er sprake is van laaggeletterdheid, maar − let op! – ze geven geen niveaubepaling of toetsresultaat.

Als dit wél gewenst is, kunt u hier andere instrumenten voor inzetten (zie 5.1).

Vraag zo nodig een adviseur van Stichting Lezen en Schrijven naar de mogelijkheden.

De screeningsinstrumenten geven aanleiding om met een laaggeletterde het gesprek aan te gaan. De uitslag is een aanknopingspunt om hem verder te helpen en door te verwijzen naar een vervolgtraject, zoals een taalcursus. Met scholing kan een laaggeletterde aan zijn basisvaardigheden werken, wat dagelijks profijt oplevert!

Maak daarover dus eerst goede afspraken met partijen die deze scholing kunnen aanbieden voordat u de instrumenten inzet. Uw contactpersoon bij Stichting Lezen en Schrijven kan u hierbij ondersteunen.

1.2

Screeningsinstrumenten

Stichting Lezen en Schrijven heeft drie soorten screeningsinstrumenten laten ontwikkelen: • • •

online Basismeters (zie hoofdstuk 2) papieren Taalverkenners (zie hoofdstuk 3) contextgerichte vragen (zie hoofdstuk 4)

Onze screeningsinstrumenten mogen niet worden verspreid. Dit heeft namelijk invloed op de uitslag, waardoor deze niet meer betrouwbaar is.

4

Laaggeletterd?! | Manieren om op basisvaardigheden te screenen

2. Basismeters 2.1 Wat zijn de Basismeters?

De Basismeters zijn eenvoudig af te nemen online instrumenten, waarvan de uitslag direct digitaal zichtbaar is. Ze geven in ongeveer 15 minuten een indicatie of iemand scholing nodig heeft. De volgende Basismeters zijn beschikbaar: • • • •

Taalmeter 1F/2F Rekenmeter Digimeter Sociale Inclusiemeter

Met de Basismeters kunt u mensen herkennen die moeite hebben met basisvaardigheden, zoals lezen, schrijven, rekenen en/of digitale vaardigheden.

Een adviseur van Stichting Lezen en Schrijven kent het verschil tussen de meters en kan u goed adviseren over de inzet hiervan, passend bij uw organisatie en situatie.

Zie ook de website basismeters.nl.

Taalmeter 1F/2F

Rekenmeter 1F

Digimeter

Sociale Inclusiemeter

Het systeem voldoet aan de vereiste beveiligingscriteria en AVG-regels.

Organisaties die gebruik willen maken van de Basismeters, ondertekenen eerst een verwerkersovereenkomst. Een begeleider logt in en zet de Basismeter klaar voor de deelnemer. Een deelnemer logt nooit zelf in bij het systeem. Zo beschermen we samen de persoonsgegevens van deelnemers.

5

Laaggeletterd?! | Manieren om op basisvaardigheden te screenen

Hieronder ziet u een aantal voorbeelden van vragen uit de Basismeters:

Voorbeeldvraag Taalmeter

Voorbeeldvraag Rekenmeter

6

Laaggeletterd?! | Manieren om op basisvaardigheden te screenen

Voorbeeldvraag Digimeter

Voorbeeldvraag Sociale Inclusiemeter

7

Laaggeletterd?! | Manieren om op basisvaardigheden te screenen

2.2 Voor wie zijn de Basismeters bedoeld?

Partners van Stichting Lezen en Schrijven kunnen de Basismeters kosteloos inzetten.

Dit zijn bijvoorbeeld bedrijven, ziekenhuizen, sociale diensten, schuld­hulp­verlenings­ organisaties, maatschappelijke instellingen, UWV WERKbedrijven, buurt- en wijkteams, formulierenbrigades, gezondheidscentra en gemeenten.

Partners kunnen de Basismeters inzetten om klanten of werknemers te screenen op hun basisvaardigheden. Bijvoorbeeld als onderdeel van de intake bij UWV, tijdens een consult bij een huisarts of tijdens een voortgangsgesprek bij een bedrijf. Als u vermoedt dat er sprake is van laaggeletterdheid, kunt u binnen korte tijd zien of iemand inderdaad een indicatie heeft. De uitslag vormt een startpunt voor een gesprek, eventueel gevolgd door een scholingstraject.

2.3 Hoe zet u de Basismeters in?

Demo Wilt u alvast een Basismeter bekijken? Voor de Taalmeter, de Rekenmeter en de Digimeter is een demo beschikbaar. U hoeft hiervoor niet in te loggen. Bekijk de demo's op basismeters.nl.

Account Voor alle Basismeters heeft u een account nodig om in te loggen. Partners van Stichting Lezen en Schrijven kunnen een inlog aanvragen via het contactformulier op de website van de Basismeters.

Dashboard Bij de Basismeters hoort een ‘Dashboard’, waarin de uitslagen van de afnames zijn terug te vinden. Dit is handig om de uitslagen in de gaten te houden en rapportages uit te draaien. Hieronder ziet u een voorbeeld van het dashboard:

8

Laaggeletterd?! | Manieren om op basisvaardigheden te screenen

Heeft u behoefte aan inspiratie? Hieronder vindt u een aantal praktijkvoorbeelden: • Vught: screenen om in gesprek te komen met moeilijk bereikbare doelgroep • Taalmeter succesvol ingezet bij bijstandsgerechtigden in Geertruidenberg • Gemeenten kunnen het mobiele screeningsteam inzetten voor het vinden van NT1-ers • Taalmeter ingezet bij Senzer Helmond met resultaat

Aan de slag Via het contactformulier kunt u makkelijk een account voor de Basismeters aanvragen.

U kunt ook een e-learning maken. De e-learning gaat over de Taalmeter, maar is ook van toepassing op de Rekenmeter en Digimeter.

Om aan de slag te gaan en een juiste indicatie te krijgen, gelden een aantal voorwaarden: • • • • •

Er moet een begeleider aanwezig zijn tijdens de afname; De begeleider mag niet met de klok naast een deelnemer zitten; De deelnemer mag niet met de rug naar de deur zitten; De deelnemer moet het screeningsinstrument in een rustige ruimte invullen; De begeleider verwijst de deelnemer – indien nodig – door naar een vervolgtraject.

Om de Basismeters goed te kunnen inzetten, zijn feilloos werkende ICT-voorzieningen noodzakelijk. De minimale eisen zijn: • een stabiele internetverbinding; • de laatste versie van Google Chrome, Firefox of Internet Explorer; • de juiste internetinstellingen (de consulent/organisatiebeheerder moet kunnen inloggen op dashboard.basismeters.nl); • een beeldscherm van minimaal 14 inch, toetsenbord en losse muis.

9

Laaggeletterd?! | Manieren om op basisvaardigheden te screenen

2.4

Taalmeter

De Taalmeter 1F/2F is adaptief. Adaptief betekent aangepast aan een bepaalde omstandigheid. In dit geval aangepast aan de antwoorden van de deelnemer.

De deelnemer krijgt zo een Taalmeter aangeboden die bij zijn/haar niveau past.

Hoe werkt de Taalmeter 1F/2F? In de Taalmeter 1F/2F start elke deelnemer met een blok van 14 vragen op het niveau 1F. • Maakt de deelnemer in het eerste blok minder dan 11 vragen goed? Dan blijft de deelnemer op het niveau 1F. In totaal heeft deze deelnemer 12 minuten de tijd voor het maken van de Taalmeter.

• Maakt de deelnemer in het eerste blok 11 vragen of meer goed? Dan gaat hij in het volgende blok naar vragen op niveau 2F. In totaal heeft deze deelnemer 17 minuten de tijd voor het maken van de Taalmeter.

Start Taalmeter 1F/2F 14 vragen op niveau 1F

•

minder dan 11 vragen goed

11 vragen of meer goed

10 vragen op niveau 1F

16 vragen op niveau 2F

12 minuten

17 minuten

Uitslag

Uitslag

Na het maken van de Taalmeter 1F/2F zijn de volgende indicaties mogelijk: - Taalmeter (1F/1F). De deelnemer heeft het tweede blok op niveau 1F gemaakt. indicatie=ja, status=nog doorverwijzen - Taalmeter (1F/2F). De deelnemer heeft het tweede blok op niveau 2F gemaakt. indicatie=ja, status=nog doorverwijzen - Taalmeter (1F/2F). De deelnemer heeft het tweede blok op niveau 2F gemaakt. indicatie=nee, status=doorverwijzing niet nodig

Welke versie een deelnemer van de Taalmeter 1F/2F heeft gemaakt, is terug te zien in de uitslagen in het Dashboard.

10

Laaggeletterd?! | Manieren om op basisvaardigheden te screenen

Wanneer zet u de Taalmeter niet in?

U neemt de Taalmeter 1F/2F niet af in de volgende gevallen: 1. De gemeente wil vaststellen of iemand voldoet aan de Wet taaleis.

In dat geval is een uitgebreidere toetsing op alle vaardigheden nodig.

2. De klant is inburgeringsplichtig. Hij moet dan een inburgeringscursus volgen.

3. De klant is niet of nauwelijks aanspreekbaar in het Nederlands. Zijn Nederlandse taalvaardigheid is dan onvoldoende. NB Anderstaligen die u redelijk kunt begrijpen ondanks hun beperkte woordenschat en grammaticaal niet kloppende zinnen, kunnen de Taalmeter wél maken.

4. Een klant heeft een havo-, vwo-, hbo- of wo-opleiding afgerond in Nederland.

Dan kunt u veronderstellen dat hij het taalniveau 2F (of hoger) heeft.

5. De klant wil of moet een mbo-beroepsopleiding volgen en het is nodig om vast te stellen of hij voldoet aan de toelatingseisen. Hiervoor is de Taalmeter niet geschikt; een uitgebreidere toetsing is noodzakelijk.

6. De klant geeft zelf aan dat hij grote moeite heeft met lezen en/of schrijven. In dat geval zou de klant een cursus moeten volgen en is een Taalmeter overbodig.

7. Iemand meldt zich aan voor een cursus bij een taalaanbieder of Taalhuis. In dit geval is screening niet meer nodig. Wel kunt u een intaketoets/niveautoets afnemen of gebruikmaken van de Taalopdrachten. De Taalmeters zijn namelijk niet geschikt als intake voor een niveauvaststelling, zie: taalvoorhetleven.nl.

8. Er is geen mogelijkheid om de klant door te verwijzen naar een passend vervolgtraject.

2.5 Rekenmeter De Rekenmeter (niveau 1F) is een eenvoudig af te nemen online screeningsinstrument om te kijken of iemand mogelijk moeite heeft met rekenen. In ongeveer 12 minuten wordt er een indicatie gegeven van iemand zijn rekenvaardigheden. Na het maken van de Rekenmeter is de uitslag direct zichtbaar.

Klik hier voor een demo van de Rekenmeter.

2.6 Digimeter

11

Laaggeletterd?! | Manieren om op basisvaardigheden te screenen

De Digimeter (niveau Instroom/Basis 1) is een eenvoudig af te nemen online screeningsinstrument om te kijken of iemand mogelijk moeite heeft met digitale vaardigheden. In ongeveer 15 minuten wordt er een indicatie gegeven van iemand zijn digitale vaardigheden. Na het maken van de Digimeter is de uitslag direct zichtbaar.

De Digimeter is, net als de Taalmeter 1F/2F, adaptief. Dat wil zeggen dat het niveau van de vragen zich tijdens het afnemen van de Digimeter, afstemt op het niveau van de deelnemer.

Klik hier voor een demo van de Digimeter.

2.7 Sociale Inclusiemeter De Sociale Inclusiemeter is een eenvoudig af te nemen online vragenlijst. Hiermee kunnen maatschappelijke instellingen, gemeenten en andere organisaties een indruk krijgen hoe actief deelnemers meedoen in de samenleving. Aan de hand van de uitkomst kunnen partners in gesprek met de deelnemer. Bijvoorbeeld over het leggen van sociale contacten of het doen van (vrijwilligers)werk.

Het invullen van de Sociale Inclusiemeter duurt gemiddeld 15 minuten. Na het maken van de Sociale Inclusiemeter wordt er direct een uitslag gegeven op de domeinen: taal, samenzijn, bewegen, activiteiten en werkzame leven.

12

Laaggeletterd?! | Manieren om op basisvaardigheden te screenen

3. Taalverkenners 3.1 Wat is een Taalverkenner?

De Taalverkenner is een papieren screeningsinstrument om in korte tijd7 te bekijken of iemand mogelijk moeite heeft met lezen en schrijven. Er zijn drie versies beschikbaar: • Dienstverlening: over het aanvragen van een paspoort • Gezondheid: over het (on)gezonde karakter van sinaasappelsap • UWV: over het aanvragen van een WW-uitkering De Taalverkenner geeft een indicatie van laaggeletterdheid en geeft aanleiding om een gesprek over basisvaardigheden aan te knopen, om een deelnemer daarna door te verwijzen naar een vervolg(taal)traject.

3.2 Voor wie zijn de Taalverkenners bedoeld?

De Taalverkenners zijn gemaakt om professionals, zoals diëtisten, apothekers, sociale raadslieden, wijkteamprofessionals, UWV-medewerkers, schuldhulpverleners en schuldeisers, te ondersteunen bij het vinden van mensen die moeite hebben met lezen en schrijven.

Met name autochtone laaggeletterden praten vaak niet over hun laaggeletterdheid, omdat ze zich schamen. Veel professionals vragen er niet naar, omdat ze niet bekend zijn met laaggeletterdheid. Of ze signaleren het niet, omdat iemand verbaal sterk is.

Een Taalverkenner is een hulpmiddel om hier doorheen te prikken en te bekijken of iemand wellicht laaggeletterd is. Dit papieren instrument kunnen professionals gebruiken binnen bestaande processen, als alternatief voor een digitale Taalmeter (een van de Basismeters).

Afname van Basismeters heeft de voorkeur, omdat deze betrouwbaarder zijn (ze duren wat langer) en automatisch worden nagekeken en gemonitord. Als een Basismeter niet mogelijk is (door bijvoorbeeld een gebrek aan computers, gebrek aan tijd of het ontbreken van digitale vaardigheden bij de klant) is de Taalverkenner een goed papieren alternatief. Organisaties die Taal voor het leven-partner zijn, kunnen gratis gebruikmaken van de Taalverkenners.

7

Afname duurt 6 minuten. Daar komt nog tijd bij om na te kijken.

13

Laaggeletterd?! | Manieren om op basisvaardigheden te screenen

De Taalverkenners kunnen worden ingezet in meerdere sectoren waar contact is tussen professional en klant, medewerker, klant of patiënt. U kunt het instrument afnemen bij mensen die maximaal een mbo 4-opleiding hebben gevolgd. Daarbij moeten ze voldoende taalvaardig zijn om de tekst en de vragen van de Taalverkenner te kunnen lezen. Een anderstalige die beginnend leerder van het Nederlands is, kan vaak de tekst nog onvoldoende begrijpen om een Taalverkenner te maken.

3.3 Hoe zet u de Taalverkenners in?

Een professional kan bij een vermoeden van laaggeletterdheid een Taalverkenner eenvoudig inzetten. Als u een Taalverkenner bestelt, zit er altijd een uitleg voor de professional bij. In deze uitleg vindt u ook de antwoorden. Een deelnemer maakt de Taalverkenner en vervolgens kijkt de begeleider de Taalverkenner ter plekke na.

Om aan de slag te gaan en een juiste indicatie te krijgen, zijn er een aantal voorwaarden: • • • • •

Er moet een begeleider aanwezig zijn tijdens de afname; De begeleider mag niet met de klok naast een deelnemer zitten; De deelnemer mag niet met de rug naar de deur zitten; De deelnemer moet het screeningsinstrument in een rustige ruimte invullen; De begeleider verwijst de deelnemer – indien nodig – door naar een vervolgtraject.

Aan de slag Wilt u meer weten over de Taalverkenners of wilt u er graag mee aan de slag?

Neem dan contact op met uw contactpersoon bij Stichting Lezen en Schrijven of kijk op onze website: basismeters.nl.

14

Laaggeletterd?! | Manieren om op basisvaardigheden te screenen

4. Contextgerichte vragen 4.1 Wat zijn contextgerichte vragen?

Contextgerichte vragen zijn vragen die u in een bepaalde context kunt stellen, om te peilen of er wellicht sprake is van laaggeletterdheid. Het is dus een manier om het gesprek aan te knopen en te screenen of iemand moeite heeft met een van de basisvaardigheden. Contextgerichte vragen kunt u gemakkelijk in een gesprek stellen of in een standaard (intake)formulier opnemen. Het grootste voordeel is dat ze aansluiten bij de dienstverlening, waardoor er maar een kleine aanpassing nodig is om laaggeletterden te herkennen. U voegt bijvoorbeeld een aantal vragen toe aan bestaande vragen − die u sowieso stelt − of vraagt door op bestaande vragen.

Na een indicatie van laaggeletterdheid kunt u vervolgens gebruikmaken van een Basismeter of een Taalverkenner, om daarna iemand door te verwijzen naar een vervolgtraject.

Een organisatie ontwikkelt de contextgerichte vragen samen met Stichting Lezen en Schrijven. Hierdoor zijn de vragen maatwerk, passend bij uw werkcultuur en werkprocessen. Dit zorgt ervoor dat de vragen naadloos aansluiten op de praktijk en de context van uw organisatie.

Enkele voorbeeldvragen: • Leest u uw (klein)kinderen voor?

• Helpt iemand u bij het invullen van aanvragen of formulieren?

• Vindt u het moeilijk om informatie of een flyer van de arts te begrijpen?

• Stuurt u weleens een kaartje of e-mail naar vrienden of familie?

• Kun je zelf je maandelijkse inkomsten en uitgaven berekenen? a. Zo nee, wat vind je daar moeilijk aan? b. Wil je dat ik (coördinator)/je maatje je hierbij help/helpt en je daarbij ook leer/leert om beter te rekenen?

4.2 Voor wie zijn contextgerichte vragen bedoeld?

De contextgerichte vragen zijn bedoeld voor professionals, zoals verzekeraars, banken, artsen, wijkteamprofessionals, kraamzorg, UWV-medewerkers en schuldeisers. Het zijn vragen waarvan de antwoorden kunnen wijzen op laaggeletterdheid. Ze kunnen een professional helpen om laaggeletterden te herkennen en hen vervolgens door te verwijzen naar een vervolgtraject.

15

Laaggeletterd?! | Manieren om op basisvaardigheden te screenen

4.3 Hoe zet u contextgerichte vragen in?

Na een training ‘Aanpak laaggeletterdheid – signaleren & doorverwijzen’ (zie hoofdstuk 6) wordt besproken hoe u een laaggeletterde in uw organisatie kunt herkennen en doorverwijzen naar een vervolgtraject. Dit kan onder meer door middel van contextgerichte vragen. Uw organisatie ontwikkelt de vragen zelf; een adviseur van Stichting Lezen en Schrijven ondersteunt u hierbij en denkt met u mee hoe u de vragen in de werkprocessen van uw organisatie kunt implementeren. Het is belangrijk – en ook een voorwaarde – dat u een laaggeletterde vervolgens kunt doorverwijzen naar een passend vervolg(taal)traject.

Voorbeeld

Een helpdesk van een verzekeringsmaatschappij kan contextgerichte vragen inzetten. Als eenzelfde klant steeds belt met vragen die uitgebreid staan beschreven in de verstuurde brieven en op de website, kan dit wijzen op laaggeletterdheid. Tijdens een gesprek kan een telefoniste subtiel peilen of de klant wellicht moeite heeft met lezen en schrijven. Als dit duidelijk wordt, kan de telefoniste de klant beter helpen en ondersteunen waar nodig.

Bovendien kan zij de klant dan indien nodig doorverwijzen naar een vervolgtraject.

Aan de slag Wilt u meer weten over contextgerichte vragen of wilt u er graag mee aan de slag?

Neem dan contact op met uw contactpersoon bij Stichting Lezen en Schrijven of kijk op onze website: basismeters.nl.

16

Laaggeletterd?! | Manieren om op basisvaardigheden te screenen

5. Welk screeningsinstrument past bij mijn organisatie?

Er zijn verschillende aspecten die een afweging kunnen zijn om al dan niet een screeningsinstrument in te zetten.

Wilt u: • •

Het niveau vaststellen?

De voortgang meten?

In deze gevallen zijn de screeningsinstrumenten niet geschikt. Bezoek de website over taalopdrachten of bekijk het overzicht van gevalideerde instrumenten om het niveau te bepalen (bron: www.basisvaardigheden.nl).

Wilt u een indicatie krijgen of iemand moeite heeft met een of meerdere basisvaardigheden? Maak dan gebruik van het schema op de volgende pagina en neem de volgende opties mee in uw keuze voor een bepaald instrument. Uw contactpersoon van Stichting Lezen en Schrijven kan u hierbij helpen.

• De basisvaardigheid die u wilt screenen (lezen, rekenen, digitale vaardigheden); • De manier waarop u wilt screenen (papier/digitaal); • De afnameduur van het screeningsinstrument; • Of u zelf (consulent) wilt nakijken, of geautomatiseerd laat nakijken (waarbij de uitslag direct zichtbaar is); • De wijze van resultaten bijhouden; • Het moment waarop u het instrument in het proces kunt inpassen; • Of groepsafname of individuele afname mogelijk is; • Of het een thematisch of neutraal instrument is.

17

Laaggeletterd?! | Manieren om op basisvaardigheden te screenen

Schema: keuzeoverzicht screeningsinstrumenten Soort screening

Naam meter

Mogelijk moeite met:

Hoe

Duur (in minuten)

Nakijken

Uitslag

Bijhouden resultaten

Taalverkenner

Basismeters

Taalmeter 1F/2F

Rekenmeter

Digimeter

Sociale Inclusiemeter

Digitale

Sociale

vaardigheden

Inclusie

Online

Online

12-17

12

Automatisch,

Lezen

Rekenen

Online

Lezen

Maatwerk

Online

Papier

Mondelinge vragen

12-18

10-30

6

Automatisch,

Automatisch,

Automatisch,

online

online

online

online

Direct

Direct

Direct

Direct

Na zelf nakijken

Dashboard

Dashboard

Dashboard

Dashboard

Zelf bijhouden

Consulent

Tijdens

Tijdens

Tijdens

Tijdens

Tijdens

of na het

of na het

of na het

of na het

of na het

gesprek*

gesprek*

gesprek*

gesprek*

gesprek*

Wijze van

Individueel/

Individueel/

Individueel/

Individueel/

afname

groep

groep

groep

groep

Neutraal

Neutraal

Neutraal

Neutraal

Wanneer

Thema/ neutraal

Individueel

Gezondheid

* Eventueel kan het ook voor het gesprek plaatsvinden.

18

Contextgerichte vragen

Laaggeletterd?! | Manieren om op basisvaardigheden te screenen

UWV Dienstverlening

Variabel

Consulent

Direct

Zelf bijhouden

Tijdens het gesprek

Individueel

Aansluitend bij uw organisatie

6. Aan de slag!

Nieuwe tekst volgt.

Graag ondersteunt Stichting Lezen en Schrijven u bij het herkennen en doorverwijzen van laaggeletterden, om ervoor te zorgen dat iedereen kan meedoen.

Laaggeletterdheid aanpakken kunnen we immers niet alleen.

Wilt u meer weten over de aanpak van laaggeletterdheid of wilt u aan de slag met de Basismeters, Taalverkenner of contextgerichte vragen? Wij geven u graag persoonlijk advies.

Contact

Neem contact op met uw regionale adviseur bij Stichting Lezen en Schrijven, of mail naar basismeters@lezenenschrijven.nl. Of bel naar 070 – 302 26 60.

19

Laaggeletterd?! | Manieren om op basisvaardigheden te screenen

Colofon en disclaimer Het voorbeeldboekje Laaggeletterd?! Manieren om op basisvaardigheden te screenen is een uitgave van Stichting Lezen en Schrijven. De Screeningsinstrumenten zijn onderdeel van de aanpak Taal voor het leven.

Dit programma wordt aangeboden door Stichting Lezen en Schrijven en gefinancierd door de Rijksoverheid.

Het Voorbeeldboekje mag op geen enkele manier gedupliceerd, gefotografeerd of gefilmd worden.

Neem voor meer informatie contact op via basismeters@lezenenschrijven.nl.

20

juli 2022 © Stichting Lezen enom Schrijven Laaggeletterd?! | Manieren op basisvaardigheden te screenen