Burnaby Lautier Het ontstaan van een geslachtsnaam
Š Lex Polman Eerste uitgave: september 2011 Eindredactie: Lien van Horen
2
Het ontstaan van een geslachtsnaam
Burnaby Lautier
1. Inleiding Op haar vraag waar die naam BURNABY LAUTIER toch vandaan kwam, kreeg Renée van haar oma 1 het volgende antwoord. Nou meisje, ergens in de generaties voor ons was er een jongeman BURNABY die wilde trouwen met een meisje LAUTIER. Om instemming te krijgen vroeg meneer BURNABY toestemming voor zijn zoon. Meneer LAUTIER had echter alleen maar dochters en om zijn familienaam niet uit te laten sterven stelde hij een voorwaarde. De familienaam BURNABY moest uitgebreid worden met LAUTIER, zodat ook zijn familienaam zou voortbestaan. En zo gebeurde het, dus met het huwelijk was de familienaam BURNABY LAUTIER geboren. Het antwoord dat Emile van zijn grootvader 2 kreeg luidde anders. Mijn grootmoeder Mary Harriot PANTIN heeft, nadat haar man was overleden , plotseling de naam BURNABY toevoegde aan de familienaam LAUTIER van haar zoon Henri. De meest waarschijnlijke verklaring daarvoor is dat de onbekende BURNABY de echte vader is van deze Henri. Mijn vader wilde deze theorie nooit accepteren want hij was nogal francofiel, en wenste dus niet van zo'n verdomde Engelsman af te stammen. Maar ook de Burgerlijke Stand had moeite met de naam. Was BURNABY in de naam Henry Burnaby Lautier nu een achternaam of een voornaam? En hoe schrijf je dat nu precies? Is het Henri, Henry of Henrij? Het lezen en overtikken van handgeschreven registers leidde tot fouten en interpretaties. In de loop der jaren is BURNABY als voornaam, maar ook als achternaam in de registers terecht gekomen. Maar ondanks alle fouten is de naam ongeschonden de 21e eeuw ingekomen.
Afbeelding 1: Uit het Woonplaatsregister Djokjakarta3 in de Regerings-Almanak 1841
In dit artikel worden feiten door fictie met elkaar verbonden. Het kan gegaan zijn zoals opgeschreven, het kan ook anders gegaan zijn.
1
Marie Henriëtte Elisabeth BURNABY LAUTIER 1878 – 1945, zie Stamboom pagina 21. Emile BURNABY LAUTIER 1879 - 1941, zie Stamboom pagina 21. 3 YogYakarta, Indonesië. 2
Burnaby Lautier
Het ontstaan van een geslachtsnaam
3
2. Hugenoten Wanneer in 1685 door Louis XIV het Edict van Nantes 4 wordt ingetrokken is voor veel Franse protestanten alle zicht op godsdienstvrijheid verdwenen. Al vanaf 1679 worden deze "hugenoten" verleid of gedwongen tot abdicatie en zijn godsdienstoefeningen verboden. Na meer dan 100 jaar godsdienstoorlogen, kerkbranden, plunderingen, verkrachtingen, vervolgingen, slavernij op de galeien en het niet kunnen uitoefenen van hun religie, is vluchten, ofschoon verboden, de enige uitweg naar veiligheid en godsdienstvrijheid. Vluchten was ook niet zonder gevaar, verklikkers aasden op een deel van in beslag genomen goederen. Veel vluchtelingen werden gevangen gezet, raakten gewond of erger. Tussen de honderdzeventigduizend en tweehonderdduizend hugenoten vluchtten weg uit Frankrijk in de periode tussen 1650 en 1710, met een piek in de jaren direct na het intrekken van het Edict van Nantes. Bestaande handelsroutes werden als vluchtroute ingezet.
Afbeelding 2: Bestemmingen van vluchtelingen uit het Frankrijk van Louis XIV Velen van hen behoorden tot de bourgeoisie, of waren rijke burgers en handwerkers, ze brachten vaak nieuw ontwikkelde technieken, materialen en werkwijzen naar de ontvangende landen, die de vluchtelingen zelfs officieel uitnodigden, zoals met het Edict van Potsdam 5. De vluchtende hugenoten waren over het algemeen niet onbemiddeld, maar inbeslagname, diefstal en steekpenningen voor een veilige overtocht maakte dat de meesten aangewezen waren op hulp voor huisvesting, voeding en kleding. 4
In 1598 vaardigde koning Hendrik IV het 'Edict van Nantes' uit, dat aan de hugenoten vrijheid van religie toekende. Hendrik IV was zelf ooit hugenoot geweest, maar had zich, om de troon te kunnen bestijgen, bekeerd tot het katholieke geloof. Ondanks de vrijheid van geloof werd het niet echt veilig voor de hugenoten in Frankrijk. Vanaf 1660 besloten steeds meer hugenoten Frankrijk te ontvluchten. 5 De Brandenburgse keurvorst Frederik Willem vaardigde drie weken na de herroeping van het Edict van Nantes het Edict van Potsdam uit (eind oktober 1685), dat hugenoten niet alleen fiscale en financiĂŤle voordelen in het vooruitzicht stelde, maar ook vrijheid van taal en godsdienst. 4
Het ontstaan van een geslachtsnaam
Burnaby Lautier
Voor protestantse edelsmeden was er naast de godsdienstige ook een economische reden om te vluchten. In 1686 had Louis XIV een decreet uitgevaardigd dat alle zilver in Frankrijk ingeleverd moest worden om de oorlogen tegen de Nederlanden te financieren. Dit decreet gold ook voor kerken; de enige uitzonderingen waren heilige schalen en bestek voor individuen. Met deze maatregel stortte de toekomstige markt voor de edelsmederij grotendeels in.
Afbeelding 3: Hugenoten vluchten uit de haven van La Rochelle 6 Hoewel er in de landen die vluchtelingen opvingen af en toe verzet was tegen “.. buitenlanders die huizen, belastingvoordeel en werk genoten ten koste van autochtonen ..� verliep de integratie over het algemeen goed. Al in de eerste jaren werden Jean-Louis, Marie en Pierre snel John Lewis, Mary en Peter. Achteraf beschouwd was er na drie tot vier generaties sprake van volledige integratie. Onder de protestantse vluchtelingen uit Frankrijk aan het eind van de 17e eeuw en begin 18e eeuw bevonden zich Simon PANTIN en Jeanne MAUBERT uit Rouen (76 Seine-Maritime) met hun twee kinderen, Jean-Pierre LEAUTIER (LIOTIER) uit La Beaume (05 Hautes-Alpes) en Marguerite DEVILLE uit Orange (84 Vaucluse).
6
Het weg vlugten der Gereformeerde uyt Vrankrijk, gravure van Jan Luyken, uit "Geschiedenis van het Edict van Nantes" van Elie Benoist, Delft 1695.
Burnaby Lautier
Het ontstaan van een geslachtsnaam
5
3. Pantin Simon (0) 7 PANTIN is telg van een grote familie van edelsmeden in en om Rouen. Wanneer hij met Jeanne MAUBERT en zijn twee kinderen Simon (I) en Esther in 1681 8 naar Londen vlucht is Esaie PANTIN hem als wegbereider al voorgegaan. Simon (I) PANTIN vormde samen met Pierre HARRACHE, David WILLAUME, Peter COURTAULD, Abraham BUTEUX, Pierre PLATEL en Paul de LAMEYRIE de eerste generatie edelsmeden van hugenoten afkomst in Londen.
Afbeelding 4: Zilver merken van Lewis PANTIN (I) en Simon PANTIN (I) 9 Door hun uitzonderlijke kwaliteit en stijl drukten ze een sterk stempel op de ontwikkeling van de Engelse edelsmidkunst. Ze maakten hun eigen vertaling van laat barok naar rococo. Binnen de hechte groep werd over en weer getrouwd en men trad op als leermeester voor elkaars kinderen, waardoor de stijl ook redelijk consistent bleef. In lijn volgen Simon (II) PANTIN, Lewis (I) PANTIN en Lewis (II) PANTIN, allen gerenommeerde edelsmeden.
Afbeelding 5: Set van twee sausschaaltjes, 1737 Lewis PANTIN (I)
7
De edelsmeden PANTIN heten overwegend Esaie, Simon en Lewis. De beschikbare bronnen leveren niet van alle onderlinge relaties sluitend bewijs. Omwille van de duidelijkheid zijn de personen in de meeste werken met Romeinse cijfers (oplopend in de tijd) genummerd. Deze nummering wordt ook hier aangehouden. 8 De eerste melding van Simon (0) in Londen dateert uit 1681, in de “Temoinage of Threadneedle Street Church”. In 1682-1684 wordt melding gemaakt van steun door deze kerk aan “Simon PANTIN, goldsmith, with wife and two children”. 9 Het zilvermerk van Simon PANTIN (I) bevat een pauw, verwijzend naar zijn eerste werkadres in Londen, Peacock Street. 6
Het ontstaan van een geslachtsnaam
Burnaby Lautier
Lewis PANTIN (II) werd geboren op 6 juli 1739 en trouwde 10 op 18 februari 1769 met Jane LAMBERT, wier familie oorspronkelijk uit Rouen of Saint Quentin afkomstig is. Het tweede kind uit dit huwelijk is Mary Harriot PANTIN, geboren op 9 februari 1771 in Fleet Street 45 te Londen en gedoopt in de kerk schuin tegenover haar huis, Saint Dunstan-in-the-West, Londen. Op het adres Fleet Street 45 is ook het bedrijf van haar vader gevestigd, CROWN&SCEPTRE, waar hij werkt als goud- en zilversmid, juwelier en speelgoedmaker.
Afbeelding 6: Fleet Street omstreeks 1792 11 Mary Harriot heeft een oudere broer Lewis (III) (*1770) en er volgen nog zes broers en zussen na haar 12. In 1781 verhuist het gezin naar Southampton Street 36, vlakbij Covent Garden. Mary Harriot geniet van het geluid en de geuren van de markt. Als ze 16 jaar is, gaat het bedrijf van haar vader failliet, ondanks de goede positie die hij als edelsmid bereikt heeft. Hij begint geen nieuw bedrijf meer. Lewis PANTIN (III) begint zijn eigen bedrijf voordat hij uiteindelijk naar het Caribische gebied vertrekt (Trinidad en Tobago).
10
Kerkelijke akte van Saint Martin-in-the-Field, Westminster, Londen. London Horrowood map (1792-1799) geel gemarkeerd zijn Saint Dunstan-in-the-West Church, Fleet Street nummer 20 (geboorthuis Joseph LAUTIER) en Fleet Street nummer 45 (geboortehuis Mary Harriot PANTIN). 12 Henry (*1772), Henry (*1774), Elizabeth (*1775), Charles (*1777), George (*1778) en Frederick (*1780). De eerste Henry overlijdt waarschijnlijk in zijn eerste levensjaar. 11
Burnaby Lautier
Het ontstaan van een geslachtsnaam
7
4. Lautier Jean Pierre LAUTIER 13 wordt op 26 september 1692 geboren in La Beaume en Dauphiné, (05 HautesAlpes), zo’n 40 km ten westen van Gap, als zoon van Louis LAUTIER en Françoise BERNARD. De LAUTIERS zijn wolkammers en -ververs. Maar ook in de Hautes-Alpes houden de dragonders van Louis XIV huis en in het begin van de 18e eeuw vlucht hij naar Berlijn met als meest waarschijnlijke vluchtroute door de Alpen naar Zwitserland en dan via Frankfurt-am-Main 14 naar Berlijn. Hugenoten worden in het Edict van Potsdam 15 aangemoedigd om naar Berlijn te komen om te wonen en te werken.
Afbeelding 7: Het Edict van Potsdam Theodore DEVILLE en Marie CHARRIER vluchten in 1704 met hun dochter Marguerite (*1699) uit Orange naar Berlijn. In het kader van de afspraken over de overdracht van het Vorstendom Orange aan Frankrijk moeten burgers die zich niet tot het katholicisme willen bekeren de stad verlaten en aan hen worden paspoorten verstrekt. Keurvorst Frederik Willem I van Pruisen heeft zich bereid verklaard hen op te vangen. De reis van 758 vluchtelingen per boot over de Rhône naar Geneve en dan via Frankfurt-am-Main naar Berlijn, duurt bijna een jaar. 13
e
Aan het eind van de 17 eeuw zien we de volgende naamvariaties: LAUTIER, LEAUTIER, LIOTIER, LOTIER en LIAUTIER. In dit artikel wordt overal LAUTIER aangehouden. 14 Frankfurt-am-Main is voor de vluchtelingen naar Duitsland jarenlang een belangrijk schakelpunt geweest. 15 Het Edict van Potsdam, dat hugenoten ondersteuning, hulp en belastingvoordeel biedt, wordt door keurvorst Frederik Willem I van Brandenburg op 29 oktober 1685 uitgevaardigd als antwoord op het intrekken van het Edict van Nantes door Louis XIV. 8
Het ontstaan van een geslachtsnaam
Burnaby Lautier
Frederik Willem I staat de hugenoten toe hun eigen kerk en hun eigen taal te behouden. Ze bezitten zowel wettelijke als kerkelijke zelfbeschikking. De Franse kolonie groeit en de hugenoten hebben onderling een sterke band. Rond 1700 bestaat 18% van de Berlijnse bevolking uit Fransen. Jean Pierre 16 LAUTIER en Marguerite DEVILLE trouwen in april 1723 in Berlijn in de “Französische Kirche”.
Afbeelding 8: De Französische Kirche in Berlijn aan de Gendarmenplatz Na een rij van vijf broers en een zus wordt op 20 augustus 1740 Jean-Louis LAUTIER geboren. Vader LAUTIER heeft zich dan inmiddels opgewerkt tot eigenaar van een van de bekendste handelshuizen in Berlijn. In die hoedanigheid heeft hij waarschijnlijk de familie PANTIN in Londen leren kennen, mogelijk in de zilverhandel. De zaken gaan goed en ontwikkelen zich tot de handelshuizen JORDAN&LAUTIER 17 en 18 PLATZMANN&LAUTIER . Maar de jeugd van Jean-Louis duurt maar kort, in 1746 overlijdt zijn vader en drie jaar later zijn moeder, Jean-Louis is als jongste kind pas acht jaar als hij wees wordt. Na in vaders bedrijf gewerkt te hebben vertrekt hij met zijn broer Jaques François naar Londen en leert daar het vak van zilversmid. In 1767 trouwt hij met Ann PANTIN en in 1773 wordt Joseph LAUTIER geboren aan de Fleet Street 20, waar inmiddels ook de edelsmederij van inmiddels John LAUTIER gevestigd is. Joseph woont op steenworp afstand van zijn twee jaar oudere nichtje Mary Harriot PANTIN, die op nummer 45 woont 19. Ze zien elkaar elke zondag in de kerk en op bijeenkomsten van de hugenotengemeenschap. Joseph voelt zich meer thuis in de handel zoals zijn voorvaderen dan in het edelsmid ambacht van zijn vader. Begin jaren negentig vertrekt hij met Mary Harriot PANTIN naar India.
16
Ook bekend onder de namen Pierre en Jean. Goud en zilver. 18 Onder andere zijden stoffen. 19 Zie kaart Afbeelding 6. 17
Burnaby Lautier
Het ontstaan van een geslachtsnaam
9
5. Burnaby De titel “Baronet 20 BURNABY-OF-BROUGHTON HALL” in de graafschap Oxford, is als titel toegekend aan Sir William BURNABY 21 in 1767 als verdienste voor zijn vice-admiraalschap in het Caribische gebied 22. Hij was de zoon van John BURNABY Esq. 23 uit Kensington en Clara WOOD, dochter van de Engelse ambassadeur in Zweden (1672–1679) en werd omstreeks 1710 geboren in Kensington. In 1747 kocht hij Broughton Hall.
Afbeelding 9: Broughton-Hall, bij Skipton in Oxfordshire Uit zijn tweede huwelijk, met Grace Drewry OTTLEY, werd in 1773 (William is inmiddels 63) Henry BURNABY Esq. geboren. Henry was het vijfde kind in een reeks van zeven en heeft een tweelingzusje, Harriot Emma. Zijn vader overlijdt als hij vier jaar is. De Baronetcy 24 wordt doorgegeven aan Sir William Chaloner BURNABY, Williams oudste zoon uit zijn eerste huwelijk, met Margaret DONOVAN. Om haar kinderen goede kansen te geven en internationale ervaring op te laten doen vertrekt Grace rond 1784 met Henry (11), Georgina (20), Charlotte (15), Harriot Emma (11) en George (9) naar India.
20
Baronet: Engelse rang tussen ridder en baron. William BURNABY was reeds geridderd in 1754. 22 Bij handhaving van de orde in Belize in 1765 stelde admiraal William BURNABY samen met Captain COOK een aantal regels op met betrekking tot vloeken, diefstal en het weglokken van zeelieden van hun boot. Het regelde contracten met bedienden, het innen van belasting en het aanstellen van gerechtsdienaren. Deze regels gingen de geschiedenis in als “Burnaby’s Code”. 23 Esquire: Engelse (zelf benoemde) titel: Weledelgeboren Heer. 24 20 Baronetschap, zie ook voetnoot . 21
10
Het ontstaan van een geslachtsnaam
Burnaby Lautier
6. India De BURNABY’S komen in 1784 in Tranquebar 25, India aan. Ze passen zich snel aan en bevinden zich met andere Europeanen, waaronder een groot aantal Franse hugenoten, in de hoogste kringen. In 1785 trouwt Georgina Grace met Jean Ezechiel CHAMIER, lid van het parlement van het bestuur van Madras. Charlotte volgt in 1787 en trouwt met Josias du PRÉ PORCHER, Esq. Josias is afkomstig van een hugenoten familie die naar Charleston, South Carolina vluchtte. In 1793 maakt Harriot Emma BURNABY het rijtje af en trouwt met John RICHARDSON. Henry is inmiddels 20 en is partner in the firma KINDERSLEY, WATTS & CO, een handelsmaatschappij die ook doet in verzekeringen en juridische zaken.
Afbeelding 10: Indiase Coromandel kust Tranquebar is aan het eind van de 18e eeuw nog een welvarende handelsplaats, onder Deens gezag sinds 1620. De plaats ligt in the provincie Madras aan de Coromandel kust, ongeveer 100 km onder Pondicherry, de Franse handelspost. De Deense Oost-Indische Compagnie regelt de handel, die tot dan sterk gegroeid is.
25
Tarangambadi, Deense kolonie sinds 1620, gesticht door de Deense Oost-Indische Compagnie.
Burnaby Lautier
Het ontstaan van een geslachtsnaam
11
Om te voorkomen dat schepen met dure lading in beslag genomen worden zet Denemarken voortdurend in op neutraliteit gedurende conflicten. Wat Tranquebar sinds 1772 uniek maakt voor de handel is het toelaten van private handelsschepen onder Deense vlag, die niet gecontroleerd worden door de Deense Oost-Indische Compagnie. Veel private handelaren ruiken een kans. Zo ook Joseph LAUTIER, die met Mary Harriot PANTIN rond 1794 aankomt in Tranquebar. De Deense enclave telt binnen de omwalling dan zo’n 3000 inwoners, daarvan zijn er 300 West-Europeaan waaronder 250 Denen. Een kleine gemeenschap, die hechte sociale banden onderhoudt.
Afbeelding 11: Tranquebar omstreeks 1733 Joseph LAUTIER en Henry BURNABY leren elkaar al snel kennen. Joseph begint als reder 26, Henry neemt deel in een handelsonderneming27. Handelsroutes liggen met name tussen Manilla, MaleisiĂŤ, Sumatra, India, China, Singapore en Batavia. De handel omvat vooral zilver, zijde en katoen. Voor zilver heeft Joseph goede afnemers in de familie PANTIN in Londen en zijde kan zijn eigen familie via Hamburg leveren. Een bijzondere plaats in de handel neemt Ile de France 28 in; aan het begin van de 19e eeuw zorgen 70.000 slaven voor een constante aanvoer van suiker, koffie, katoen en kruidnagelen. Ook Mary Harriot leert Henry al gauw kennen en ze trekt veel op met zijn jongste zus Harriot Emma, 26
Schepen zijn Juno, Venner, Eugene, Courier, Transfer. KINDERSLEY, WATTS & CO, later HARRINGTON&CO. 28 Na verovering door de Engelsen in 1810: Mauritius. 27
12
Het ontstaan van een geslachtsnaam
Burnaby Lautier
die net zo oud is als zij. Mary Harriot voelt zich aangetrokken tot deze charmante Engelsman, maar ze is hier met Joseph gekomen. In 1797 wordt Charles LAUTIER geboren, als eerste kind van Joseph en Mary Harriot, maar tot een huwelijk komt het pas op 4 december 1799.
Afbeelding 12: Huwelijk Joseph LAUTIER en Mary Harriot PANTIN 4 december 1799 In 1801 wordt Tranquebar door de Engelsen bezet, maar in 1802 weer vrijgegeven aan de Denen. Paradoxaal genoeg komt Mary Harriots broer 29 in 1802 als Engelse marineofficier aan in India. De bezetting tast de neutraliteit van Tranquebar aan. De handel loopt terug en het wordt moeilijker voor de Europeanen om hun welvaart te laten voortbestaan. In 1801 is inmiddels William Alfred LAUTIER geboren, in 1804 gevolgd door Emilie Augusta LAUTIER 30. Maar het gevoel dat ze in de loop der jaren voor Henry BURNABY heeft ontwikkeld slijt niet en Joseph is als reder/kapitein vaak maanden weg. Tijdens zo’n periode van afwezigheid valt ze voor de charmes van Henry en raakt Mary Harriot zwanger. Nog voordat in 1806 Henry LAUTIER wordt geboren realiseert Joseph zich dat hij niet de vader kan zijn. Hij weet ook wie dat wel is, maar als nuchtere zeeman wil hij geen achterklap in de kleine gemeenschap en blijft het geheim in de familie. Bleef Denemarken in 1801 nog neutraal in de Napoleontische oorlogen, na het bombardement van Kopenhagen door de Engelsen in 1807 31 lukt dat niet meer en in 1808 bezetten de Britten Tranquebar opnieuw. De handel krijgt hierdoor een gevoelige slag en steeds meer koopvaardijschepen vallen in Engelse handen. De oorlog in de Indische oceaan lijkt meer te gaan om 29
Charles PANTIN (1777- 1808), luitenant der marine in 1808. Zij trouwt in Pondicherry in 1824 met Etienne François WHITE. 31 Vernietiging van de Deense vloot in de haven van Kopenhagen, zodat deze niet in Franse handen kon vallen. 30
Burnaby Lautier
Het ontstaan van een geslachtsnaam
13
oorlogsbuit dan om militaire doelen. Van elk in beslag genomen schip wordt de buit volgens een officieel vastgestelde lijst verdeeld over de manschappen. In 1808 verschijnt in de lokale krant het volgende bericht.
Afbeelding 13: Madras nieuws 32 uit 1808 Het inleveren van de Deense neutraliteit wordt duur betaald, Joseph LAUTIER heeft weliswaar het leven behouden, maar heeft zijn schip de Joe Venner verloren. In 1811 wordt als laatste kind Rosa Carolina LAUTIER geboren. Het leven wordt steeds zwaarder nu de handel terugloopt en meer en meer Europeanen verlaten Tranquebar. In 1817 reist Joseph LAUTIER weer naar Mauritius 33 om met zijn brik Eugene handelswaar en slaven te halen, die hij opleidt tot bemanning voor zijn schepen. Mary Harriot vergezelt haar man maar overlijdt op 19 februari van dat jaar op Mauritius, net 46 jaar oud. Joseph LAUTIER en Henry BURNABY voelen zich verslagen. Ze komen overeen dat Henry de zorg van zijn zoon Henry op zich zal nemen. Om hun band te onderstrepen zal de naam Burnaby aan die van zijn zoon toegevoegd worden. De nieuwe familienaam luidt BURNABY LAUTIER. In 1818 vertrekt Henry BURNABY met zijn zoon Henry BURNABY LAUTIER (12) naar Semarang op Java (Nederlandsch Indië). Joseph blijft met de overige kinderen in India. In 1822 is hij weer op Mauritius, samen met zijn oudste dochter Emilie Augusta. Voor haar 18e verjaardag wordt een bediende aangeschaft, die mede het huwelijk 34 met Etienne WHITE in 1824 kan voorbereiden. Maar nog voordat het huwelijk voltrokken wordt verhuist Joseph met zijn jongste dochter Rosa Carolina naar Padang op Sumatra (Nederlandsch Indië).
32
Lt. Panton is Charles PANTIN, mevr. Lautier is Mary Harriot PANTIN, in beslag genomen door HMS May-flower als Deens bezit, Tapanooly ligt aan de noordwestkust van Sumatra. 33 Ile de France heet na de Britse verovering in 1810 Mauritius, naar de oorspronkelijk Nederlandse naam. 34 Huwelijk met Etienne François WHITE op 23 februari 1824 in Pondicherry (Frans India). 14
Het ontstaan van een geslachtsnaam
Burnaby Lautier
7. Indonesië Henry BURNABY en zoon Henry BURNABY LAUTIER moeten wennen aan de nieuwe situatie en het mannen huishouden (met bedienden) waar ze nu in leven. Op zijn veertiende verwekt de jonge Henry bij bediende Mina een kind en op 3 februari 1821 wordt Emma BURNABY LAUTIER geboren, als eerste telg uit het geslacht BURNABY LAUTIER. Mina zorgt voor het kind, dat al op vierjarige leeftijd overlijdt, en Henry vervolgt zijn schoolcarrière. In 1826, wanneer zijn zoon 20 jaar is, vertrekt Henry 35 BURNABY uit Semarang om bij de British Royal Navy te gaan dienen . In hetzelfde jaar komt Joseph met zijn schip Transfer in Batavia aan om lading te halen. Hij zal niet meer vertrekken, op 3 december 1826 overlijdt Joseph LAUTIER, 53 jaar oud, in Batavia. Handelshuis FORESTIER&CO is door hem benoemd als executeur testamentaire. Henry BURNABY LAUTIER verhuist in 1828 van Semarang naar Padang, Sumatra, waar ook zijn jongste zus Rosa Carolina woont. Ook hier wordt Henry intiem met een van de bedienden en in 1829 wordt Siam moeder van Jacoba 36. Henry volgt duidelijk de lijn van zijn vader: hij neemt zijn verantwoordelijkheid en ook dit kind krijgt zijn familienaam.
Afbeelding 14: Kaart van Sumatra
35
Henry BURNABY dient de rest van zijn leven in de Britse marine en verhuist daarna naar de residentie van zijn neef Sir William Edward BURNABY , aan de Montpelier Place 24 in Brighton. Henry overlijdt daar in 1854 op 81 jarige leeftijd. 36 Jacoba Elisabeth BURNABY LAUTIER, geboren op 17 september 1829 in Padang, Sumatra. Burnaby Lautier
Het ontstaan van een geslachtsnaam
15
Rosa Carolina LAUTIER, trouwt 37 met Isaac Moritz PELTZER en Henry wordt deelnemer in het “Negotieen Commissie huis” PELTZER&LAUTIER. De zaken gaan goed, Rosa en Isaac hebben al snel drie kinderen 38 en Henry leert de 14 jaar jongere Anna kennen, met wie hij in 1836 trouwt 39. Het stel verhuis naar Djokjakarta en kort daarop naar Batavia. Er worden twee kinderen geboren, Oscar Arend 40 en Eugène Henri 41, er zijn dus nu twee stamhouders. Beiden beginnen een carrière in de publieke sector, die voor Oscar Arend uitmondt in een aantal residentschappen 42 en voor Eugène Henri als Administrateur 43, na Kapitein te zijn geweest bij de landmacht.
Afbeelding 15: Suikeronderneming Bandjardawa in Pemalang, Java Oscar Arend trouwt als eerste 44, met Marie Louise Emelie BÉDIER DE PRAIRIE, afkomstig van een handels en plantersfamilie op Réunion. Dit huwelijk werd in eerste instantie door haar ouders gedwarsboomd en Oscar heeft haar moeten schaken, weliswaar met getuigen om haar eer en deugd te behouden. Marie Louise Emelie is een nicht van de moeder 45 van schrijver Eduard DU PERRON. Oscar Arend is als resident in Midden-Java op verzoek van haar ouders een tijd lang haar voogd geweest, ook al om haar van een huwelijk af te houden. Hij kwijt zich vol begrip van zijn taak. In de roman "Het land van herkomst" (1935) verhaalt DU PERRON hierover 46 en geeft een prachtige sfeertekening van de familieperikelen en het leven in het koloniale Indië in die periode. Het huwelijk van Oscar Arend 37
Huwelijk Rosa Carolina LAUTIER met Isaac Moritz PELTZER in Padang, 1832. Elodie (1833), Alfred (1834) en Matilda (1835), hun moeder overlijdt in 1842, pas 31 jaar oud. 39 Huwelijk in Padang met Anna Louise Florentia VAN DEN BERG op 20 april 1836. 40 Oscar Arend BURNABY LAUTIER geboren in Padang 26 februari 1839. 41 Eugène Henri BURNABY LAUTIER geboren in Batavia 4 februari 1843. 42 Assistent Resident van Soerabaja en Buitenzorg/Batavia. Resident van Bali en Lombok, Bagelen en Soerakarta. 43 Administrateur op Suikeronderneming Bandjardawa in Pemalang, Java. 44 Huwelijk Oscar Arend BURNABY LAUTIER met Marie Louise Emelie BÉDIER DE PRAIRIE op 28 november 1868 in Soerakarta, Java. 45 Marie Mina Madeline BÉDIER DE PRAIRIE, moeder van Charles Edgar DU PERRON. 46 du perron gebruikt in zijn boek pseudoniemen, zo wordt BURNABY LAUTIER aangeduid als BARNABÉ. 38
16
Het ontstaan van een geslachtsnaam
Burnaby Lautier
BURNABY LAUTIER blijft kinderloos. Drie jaar later trouwt Eugène Henri met Maria Theresia HOEDT, met
acht kinderen als nazaten 47. Daaronder zijn Marie Henriëtte Elisabeth BURNABY LAUTIER en Emile BURNABY LAUTIER, de grootouders van respectievelijk Renée en Emile waaraan in de Inleiding gerefereerd wordt. Eugène Henri overlijdt 48 jong, 44 jaar en nog werkzaam bij de Suikeronderneming Bandjardawa. Zijn broer Oscar Arend wordt 55 jaar 49 en is op dat moment nog werkzaam als Resident van Soerakarta. Uiteindelijk is er maar één zoon (Emile van Eugène Henri) die bijdraagt aan de overlevering van de geslachtsnaam; op 29 oktober 1909 trouwt Emile met Theodora MONOD DE FROIDEVILLE in Djokjakarta.
Afbeelding 16: Resident Oscar Arend BURNABY LAUTIER in Soerakarta. Uit dit huwelijk volgen drie kinderen, Theodora 50, Emile Jacques 51 en Eugene Charles 52. Emile Jacques trouwt 53 met Dina RAPHAËL uit Amsterdam en is de enige die voor een stamhouder zorgt. Tot nu toe is de doorgifte van de geslachtsnaam BURNABY LAUTIER uiteindelijk steeds via één stamhouder verlopen. Dat is de eerste vijf generaties afdoende gebleken.
47
Louise Eugénie Isoline Emilie (1871-1975), Oscar Karel (1873-1873), Jeanne Adriënne (1874- ??), Oscar Arend (1877-1927), Marie Henriëtte Elisabeth (1878-1945), Emile (1879-1941), Elbertine Gérardine (1882-??), Jacqueline (1883-??). 48 Eugène Henri BURNABY LAUTIER overlijdt op 26 november 1887 in Pemalang, Java. 49 Oscar Arend BURNABY LAUTIER overlijdt op 9 juni 1894 in Soerakarta, Java. 50 Theodora BURNABY LAUTIER, geboren op 12 september 1910 in Semarang. 51 Emile Jacques BURNABY LAUTIER, geboren op 15 september 1912 in Semarang. 52 Eugene Charles BURNABY LAUTIER, geboren op 21 augustus 1918 in Cheribon. 53 Huwelijk op 4 juli 1940. Burnaby Lautier
Het ontstaan van een geslachtsnaam
17
8. Stamboom Pantin
18
Het ontstaan van een geslachtsnaam
Burnaby Lautier
9. Stamboom Lautier
Burnaby Lautier
Het ontstaan van een geslachtsnaam
19
10. Stamboom Burnaby
20
Het ontstaan van een geslachtsnaam
Burnaby Lautier
11. Stamboom Burnaby Lautier
Burnaby Lautier
Het ontstaan van een geslachtsnaam
21
12. Geografie
Henry BURNABY 4 vertrekt rond 1784 naar INDIA Jean-Louis en Jaques 3 Franรงois LAUTIER gaan rond 1765 naar LONDEN
5
Mary Harriot PANTIN vertrekt in 1790 naar INDIA, samen met Joseph LAUTIER
Henry BURNABY overlijdt in 1855 in BRIGHTON 14
1704 Jean Pierre LEAUTIER en Margarite DEVILLE vluchten naar BERLIJN 2
1681 Simon PANTIN en 1 Jeanne MAUBERT vluchten naar LONDEN
Mary Harriot PANTIN overlijdt in 1817 op MAURITIUS 8
22
Het ontstaan van een geslachtsnaam
Burnaby Lautier
1799 Mary Harriot PANTIN trouwt met
1806 Henry (BURNABY) LAUTIER wordt geboren
6
Joseph LAUTIER
7
1846 Henry BURNABY LAUTIER overlijdt in 13 BATAVIA
1826 Joseph LAUTIER overlijdt in BATAVIA
10
1818 Henry BURNABY LAUTIER verhuist met zijn vader naar SEMARANG 9
1836 Henry BURNABY 11 LAUTIER trouwt met Anna Louisa Florentia VAN DEN BERG
1843 geboorte Eugène Henri BURNABY LAUTIER 12
1878 geboorte Marie Henriëtte Elisabeth BURNABY LAUTIER
Burnaby Lautier
15
1887 Eugène Henri BURNABY LAUTIER
1879 geboorte Emile BURNABY LAUTIER in 16 PEMALANG
17
overlijdt in PEMALANG
Het ontstaan van een geslachtsnaam
23
13. Tijdlijn 1680 - 1950
ď ’ ď •
?
geboren overleden geschatte datum ouder kind relatie
24
Het ontstaan van een geslachtsnaam
Burnaby Lautier
14. Bronnen Personen Henri MAUREL (France) Dierk LOYAL (Berlijn) Emile BURNABY LAUTIER Renée POLMAN-VAN VUUREN Lars POLMAN Ellen VERSANTVOORT Geraadpleegde boeken en artikelen Nederlands Regerings-Almanak van Nederlandsch-Indië 1915-1942, CBG (Centraal Bureau voor Genealogie), 2008 ( 2 DVD) – ISBN 978-90-5802-062-8 Bronnen voor Indisch genealogisch onderzoek, IGV (Indische Genealogische Vereniging), 2008 (DVD) – ISBN 978-90-77580-14-1 De Nederlandsche Leeuw 1883 – 1983 100 jaargangen, Koninklijk Neerlandsch Genootschap voor Geslacht- en Wapenkunde, 1998 (3 DVD) – ISBN 90-800382-8-8 Het land van herkomst – Charles Edgar Du Perron, EM Querido, 1935 Frankrijk en de Hugenoten – Pierre van Enk, Boekencentrum, 2009 – ISBN 978-90-239-2345-9 Duits Berlin 1650-1800 - Helga Schultz, Jürgen Wilke, Akademie-Verlag, 1987 Die Hugenotten in Berlin – Gerhard Fischer, Hentrich&Hentrich Verlag, 2010 – ISBN 978-3941450-11-0 Berliner Goldschmiede – Wolfgang Scheffler, Verlag Bruno Hessling, 1968 Kaufleute und Manufakturunternehmer - Rolf Straubel, Franz Steiner Verlag, 1995, ISBN 978-3515-06714-0 The Oldenburg Monarchy (Der Dänische Gesamtstaat) – Eva Heinzelmann e.a., Verlag Ludwig, 2000 – ISBN 3-937719-01-6 Hugenotten In Deutschland – Michael Lausberg, 2008 Frans Le Protestantisme en Normandie 1685-1797 – Francis Waddington, 1862 Mémoires de l’Académie de Vaucluse, Tome Ier, année 1882, Séguin Frères, 1882 Bulletin Historique et Littéraire, Volume 39, Tome XXXIX, Société de l’Histoire du Protestantisme Français, 1890 Bulletin de la Société de l’histoire du Protestantisme Français, 1858 Bulletin de la Commission des Antiquités de la Seine-Inferieure, Tome VIII 1888-1890, Espérance Cagniard, 1890 La France Protestante Tome VI – MM. Eug. Et EM. Haag, Joël, Cherbuliez, 1856 Nobiliaire Universel de France, Tome Neuvième – M. de Saint-Allais, Valade, 1816
Burnaby Lautier
Het ontstaan van een geslachtsnaam
25
Engels Vestiges of Old Madras 1640-1800 – Henry Davison Love, 1913 Maritime Geography and Statistics, Vol. II – James Hingston Tuckey, 1815 Geographical, statistical and historical description of Hindostan and the adjacent countries, Vol. II – Walter Hamilton, Esq., John Murray, 1820 Changing South Asia: City and Culture – Kenneth Ballhatchet, Centre of South Asian Studies, 1984 European commercial enterprise in pre-colonial India, Part2, Vol. 5 – Om Prakash The social implications of ritual behavior in the Maya lowlands - Sonja Andrea Schwake, 2008 Huguenots in Britain and their French Background 1550 – 1800 – Irene Scouloudi, The Macmillan Press Ltd, 1987, ISBN 0-333-39669-3 The Huguenots of London – Robin Gwynn, The Alpha Press, 1998, ISBN 1-898595-24-0 Huguenot Heritage – Robin Gwynn, Academic Press, 2011, ISBN 978-1-902210-35-3 Huguenot Families, Number Two, The Huguenot Society of Great Britain and Ireland, 2000 London Goldsmiths 1697-1837 – Arthur G. Grimwade, faber and faber The London Goldsmiths 1200-1800 – Sir Ambrose Heal F.S.A., David&Charles Reprints, 1972, ISBN 07153-5515-5 Courtaulds, An economic and Social History, Vol. I - D.C. Coleman Country Life-Three Generations in Silver – Judith Banister, June 3, 1982 Seeing Beyond the Word, Visual Arts and the Calvinist Tradition – Paul Corby Finney The Quiet Conquest, the Huguenots 1685-1985 The Indian Trade at the Asian Frontier – S. Jeyaseela Stephen, Gyan Publishing House, 2008, ISBN 81-212-0946-3 India Trade under the Danish Flag 1772-1808 – Ole Feldbaek, Studentlitteratuur, 1969 Constructing the Colonial Encounter – Niels Brimnes, Nordic Institute of Asian Studies, Curzon Press, 1999, ISBN 0-7007-1106-6 A History of the Huguenots – W.S. Browning, Whittaker and Co, 1885 History of the Landed Gentry, Vol. IV – John Burke, Esq., Henry Colburn Publisher, 1838 A System of the law of Marine Insurances, Vol. I , James Allen Park, Esq., Strahan, 1817 The annual Register, History, Politics and Literature 1784-1785, Pall-Mall, 1787 The annual Register History and Politics 1854, Woodfall and Kinder, 1855 Asiatic Annual Register 1799, 1800, 1802, 1804, 1807, 1808 Asiatic Journal, East India Company 1816, 1818, 1819, 1825, 1830, 1833 Baronetage of England Vol. III – Rev. William Betham, 1803 Complete Baronetage Vol. V 1707-1800 – G.E. Cokayne, William Pollard and Co, 1906 Debrett’s Baronetage of England – William Courthope, Esq., 1835 The East-India Gazetteer, Vol. II – Walter Hamilton, 1828 Papers &c East India Company 1812-1813 Vol. VIII The Gentleman’s Magazine – Sylvanus Urban, Gent., Vol XLIII, 1855 Lloyd’s Register of Shipping 1808, 1809, 1813, 1820 New Monthly Magazine Vol. IX, 1823 Dictionary of the Peerage and Baronetage of the British Empire – John Burke, Esq., Henry Colburn, 1839 Peerage, Baronetage and Knightage – Robert P. Dod, Esq., Whittaker and Co, 1864 Philippine-Dutch Social Relations 1600-2000 – Otto van den Muijzenberg, 2001 Reports of Cases in Court of Common Pleas and other Courts, 1811, 1816 Slave Trade Vol. XXII, 1826 Slave Trade Vol. XXV, 1828 Steel’s Royal Navy List 1790, 1791, 1792, 1793, 1794, 1815 The Navy List 1850 The New Navy List 1844,1850, 1852, 1862
26
Het ontstaan van een geslachtsnaam
Burnaby Lautier
Afbeeldingen Afbeelding 1 – Woonplaatsregister Djokjakarta 1841 in de RA van Nederlandsch-Indië Afbeelding 2 – Huguenot Heritage - Robin Gwynn Afbeelding 3 – Geschiedenis van het Edict van Nantes - Elie Benoist Afbeelding 4 – English Goldsmiths and Their Marks - Sir Charles James Jackson, 1921 Afbeelding 5 – Silverman London - http://www.silverman-london.com Afbeelding 6 – Motco Image Database - http://www.motco.com/map/81005/ Afbeelding 7 – WIKIPEDIA - http://en.wikipedia.org/wiki/File:EdiktPotsdam.jpg Afbeelding 8 – Berlin 1650-1800 - Helga Schultz, Jürgen Wilke Afbeelding 9 – Jean-Pierre-Montauban - http://www.flickr.com/photos/pixiepics2008/3197962084/ Afbeelding 10 – Colombia University in the City of New York http://www.columbia.edu/itc/mealac/pritchett/00routesdata/1700_1799/coromandel/coromandel maps/coromandelmaps.html Afbeelding 11 – Langkaer Gymnasium Tilst, DK - http://www2.langkaer.dk/laerer/tj/vg3/Tranquebar/ Afbeelding 12 – Foto van Microfilm in London Family History Afbeelding 13 – Madras News 1808 Afbeelding 14 – Photobucket Jan Dikker http://media.photobucket.com/image/wandkaart%20sumatra/Jandikker/Stanvac/KaartvanSumatra.jpg Afbeelding 15 – http://www.geheugenvannederland.nl Afbeelding 16 – http://www.geheugenvannederland.nl Afbeelding 17 – Koninklijke Bibliotheek Het nieuws van den dag voor Nederlandsch-Indië - 5 juli 1923
Afbeelding 17: Advertentie in Het nieuws van den dag voor Nederlandsch-Indië 54.
54
Het nieuws van den dag voor Nederlandsch-Indië - 5 juli 1923
Burnaby Lautier
Het ontstaan van een geslachtsnaam
27