Uzak Mesafe Milliyetçiliği | 7/15/2012
tartıĢmaya belli bir merkeze oturtmak kolay değil, çünkü Ġrlanda söz konusu olduğunda “yerli” olmak birbirinden farklı varoluĢsal durumlar ile iliĢkilendirmektir. Yeats gibi Anglo-Ġrlandalı Protestan vatandaĢlar da kendilerine en az Katolikler kadar Ġrlandalı sayıyor, atalarının ait olmadıkları bir ırkın sömürge öncesi arkaik kültürüne karĢı nostaljik bir özlem duyuyorlardı.
45
W.H Auden, “W.B. Yeats‟in Anısına” adlı Ģiirinde her ne kadar “Ģiir hiçbir Ģey değiĢtirmez” dese de; bağımsız Ġrlanda‟nın ilk senatörlerinden biri olan Oliver St. Jhon Gogarthy, Yeats‟in Ģiiri olmadan kendisi ve arkadaĢlarının bağımsız bir devletin temsilcileri olmayacaklarını ifade etöiĢtir. Bu abartılı bir ifade olabilir, ancak Yeats hâlâ bütün dünyada, ulusun sömürgecilikten kurtaran bir bağımsızlık Ģairi olarak anılmaya devam etmektedir. Edward Said‟de Kültür ve Emperyalizim adlı kitabında Yeats‟i ulusunu sömürgeciliğin prangasından kurtarmaya çalıĢan üçüncü-dünya entelektüeli
konumunda ele almıĢtır: ancak Yeats‟in ulusal Ģair kimliğini Said bu bağlamda aslında eksik yorumlamıĢ ve Ġrlanda‟yı oryantalizm çerçevesi içinde doğru Ģekilde oturtamamıĢtır. Yetas‟in ulusal Ģair kimliğini Said bu bağlamda aslında eksik yorumlamıĢ ve Ġrlanda‟yı oryantaliz çerçevesi içerisinde doğru oturtamamıĢtır. Yeats‟in hem içeride hem dıĢarıda genel kabul gören bu kimliğini, Ġrlanda‟nın kültürel dinamikleri dâhilinde mercek altına aldığımızda, ortaya çıkan tablo biraz farklıdır. Yeats her ne kadar “Keltik DiriliĢ” hareketinin bir uzantısı olarak Ģiirlerinde Keltik öğeler ve sembollerine yer vererek Ġrlanda‟nın sözlü hafızasının deĢip çıkardığı peri masallarını ve mistik hikâyeleri Celtic Twilight adlı kitapta toplayarak Ġrlanda‟nın sömürge dönemi öncesi geleneğine sahip çıkmıĢ olsa da, Ģairin Ģiirlerinde Japonya ve Çin gibi uzak doğunun kültürel geleneklerine ait sembolleri de kullandığı unutulmamalıdır. 16. yüzyılda Ġrlanda‟nın kuzeyindeki plantasyonlara yerleĢen Protetanların torunlarından biri olan Yeats için Hindistan, Çin ve Japonya ne kadar yabancıysa, atalarının ait olmadığı Keltik ırkının sömürge dönemi öncesi kültürü ve kimliği de o kadar yabancıdır. Ġrlanda halkından çok Ġrlanda‟yı yönetenlere yakın olan Yeats‟in Kelt kültürüne yaklaĢımı Batı‟nın Doğu‟yu okurken ona atfettiği egzotizm ve mistizimin baĢka bir versiyonudur aslında. Kısacası, AngloĠrlandalıların öncülüğünü yaptığı Keltil DiriliĢ parojesi Ġrlanda‟yı Emperyalist hegemonya söyleminin statik merkezinden çıkarıp baĢka bir statik merkeze oturtmaya çalıĢmıĢtır. Ġrlanda‟yı tanımlarken Ġngilizlerin kullandığı Oryantalist söylemin yerine, yine dıĢarıdan bakıĢla oluĢturulan Keltisizmi ve Keltisist söylemi koymuĢtur.