Murk Lels concept boek v scheepshistoricus Leen Smit Alblasserdam

A

l Je 3e,-; de r i j vin i.iurk Lei s te Alttlaaserdaa* -.•.•k ï«ei s geboren.Hl; April i 825. Hij was e^n zoon van een verj|sz i ;vo-.: L-der,an ook z i j n Grootvader, wal ^en üey JL/ipito: in.

In 1813 w-as h d t Amsterdarasohe ^re^atschip "J^i Q] . , , _ ' n van di vveinije "etter] inschc- -,;ch.; pen, welke direct.n:i de vo r ander O de -.;n verbeterde t o e s t a n d e n , k o n d e n uitgerust vvoron.voor ^en reis mar Oo s t In die. He t -'re .;_<;.it sol;::.. , 01 >S ENBMIH .,-.vis in -J&fwiflïr- '«. kan sboawd,en ,1 d i xr •:-ikooht,Het schip ...s aons in il --^ps r s h.in de n ralïen,en rreer tera^ekooht. l.'art Hesss^s -<ei s vvas de •-'eza.r-voerder.t.shuisbehoorende te Ara»**: sterdam. In Amsterdam was een Go" 1 ' . v 'm öösagvoerderB,'genaamd D3 BI.AU ij] V;"<^>*? faarvan l.iark Hesséls "^^"s T id - i s . s m -^ s herkennin?steeken,da ;:roote b1 lavve v" : i;on hi.]'schen,rnüt het nuraraer Q.'" in 1.8^ G voerde :,.1I.T^e"1 s,noK steeds dit fregatsohip.blijkemi het vo"1 ••-:;; n de "".outs-cornptoir. Oapt. IJ. 7<e1a voerende het ^re.",t ,ohip ,-d "SS - JBIU üflONG" . H e a f t i in zijn verp"1 i lin- vm v/e --ms een ~.oods ïebruikt te hebben,vol da in on zul ;:-:ehoudün z i j n dit bewijs bij zijn aitreeding in Texel of het 'VI ie af te ^uven, Af 'ö.:öven in Amsterdam den 22 ïïovamber IBTfi,*' in 1821 voerde z i j n ' z o o n Hessöljé Liark ~,1&'1 s dat z a l f d e sohip Ter leede v ai B it svi i liggende , v/e r d v m da ir in 183^ t : en reis ondernomen naar J ;:..an. In lan vroegen morgen van 28 J;mi i 825 rd ^ i j k met het ^ r o - a t de 'iRj. , 3BZU3TBS3 £ oitein Azon J o ome tti,v in de ^ee ierij Van Hoböken & O o , h - - . t inker li t,en j?ir de beide sohepö'n ond r zeii.

De sGhe;v n bleven zou vee"1 me '8 1 ijk bij elkander,Balfcs voor de ayenttieele*l*wSeraiJdsolie h ai-p of steun. Op 5 .u.-'astas n 025 toen de dag ambr}k>rerd v ui ;f de- jl^,. 3SZU3TSR3 in h v t Zuidoosten v m hen < r.n wrak o n d ^ k t , . . rop sioh menschen bevonden,die schijnbaar in hooien nood verkeerden. . . itein Jaoometti n i e t n - n 'boot u i t z e t t e n , t e»* K.- n-vd ;t hij r ^ c t z i j n aohip lut arak . 3 ..n ;.i.;rd. 'Jrots dat do ze- EI c hoog otond vve ;ons e n ko^t tevoren 3 se e r do '.£7 oh o on, i' . itein J \coraetti,m'jt enkele 'm .itrozen in de boot.om de rnensohen te redden.

COk il L;.atein ^als^ had het geval ontdekt,en deze ha. d ook ree .s een boot u i t g e z e t , - m trachtte de bemanning v .m dat achip te redden. Joor do b e i d . booten werden 24 Japanners v -.n h t ,.^.;k -h lald 933 >llÉi b o u t n mi i 2 ereddun me a naar hub sohip,en '..'e r de n d 'rii5 ^ ':11 e nul hè i d v . , " d.'en na ir han Vader 7 öid 'iricht. d-x id hè-j f t d.; "e do r7 .ndscha vi Lg eer aan - sn,an 'oo ^s J u- in ~ ;G h' :; Autoriteiten lof en d"mk,tot voordeel v da tO::.;n no'ï ze r nioei^ijk te onderhouden h indei s re 7 at ie 's. /•' ' Op '19 IJoveiTiber 1B35,arriveerde de ONDSHHSMING te J3at :Via,'onder bevel v in der m J..'*, .''lens.var-p . . .. .^Q^-B O— d~ •-r-Oi-8 -»-*S O-V^ i"3 -tdö r. .

Uurk Lei s •,.ƒ-) g ;ias op 7 ^

,1 :i n i-: ; -3ftijd zijn v<d«r verloren, tosn hij ook r-.^ .Is hot z, t . is uitgevaren.tanige j c.-^n i at : •-1 kvaam hij aan de kinderdijk in a.in r ik in .t d| 5raitten,en \;as aunne ijverige helper in ds See de rij a aken, zo ome de den Boekhouder d^r s"1 -.ionst aar la -,innemen van Fop 3mit.

A i z i j d i ^ en kaaaa :ii s hij was,onderhield hij een exportsi t : e r i j , e n varzor^den' d.:- i ev-^rantit; 's v .n /;;(izouten s ek sn andere v 7 .ach,/ ix'on n l

t-

^

t/L<^ct

*ïiMSt-

iiïp

%-titolt-

±~0c4~ OCtt.

tJtUKCt • -iU&mt

lltxn> pL -ix^W ij ou h uM <*<;• J<ro tobt*. wueJl- .Ulo. i/^^UUotn &J^u<clS /kr A^t-f*,

UUt

O*, 0io<*.

O^MvU,

1>4U

Op. d*

:J&ft.-

1 <ü -

fi.

&vt*

A , £0

u Mw*d

u* ^k takende. JU

** /

'>&>

, *4 4t

' s/M-

<£tt tb*

/fa

Jus 2 JiU jJuf,,

t**, /

*

tv»,

JT

> A*.

,

. Gij >* t&Ui do* d* . 'TMüU. _ TT , 1jj '

* 'J0«ict /i^/A- + JU

*+

fl

II

y H-

£r:

3.

P 4

FN

4 W

P <*

h^'

JT] O)

y

f"

p

y y << p 4

P-

•

^VJ

O

CD

4

CD

p-

p-

—1

r^

1

£D

4 CD y

*-'

JI3

¥ P £;' CQ

S

m CQ «• 4. H- <l

P

U! a

y H'

4 P cl FT p- 1 y

O

O et

4 4

03 H- p et CQ p l CC CQ F et CD

e P

P fJQ

PT

o <*

y p<j

p S ^ p* P

y

CD a1 CD 4 *ci CD 4 [rf

4 CD i-1 CD. « p .

H- CD 3 p, p CD

a1 H- cc o p Ha et CQ <i 3 £ö

L. -'

'r-J

y

y ft t»

y

H- CQ

<j ^i r i Cl) •^ £

*-<

<J

4

Ji-J

y P

CD o w ri tï

!T

H- U «ü, CQ H CD

CD

^

y

.•-*

y

cc y

CQ p < l CQ P

C_,S

^ 4 PI

Up oP

ti bJ 3 ® t-j 4 P ,_jo 3

t^j et p g

ct p" y 4

o & .: t,

y

04

CH H-

p

P. ^ , J

c_i 4 et 4 N P t-J

t-

y CD et p. CD , j

H- H- 0 CD H •

P i_ -'FT OJ CD y a> et CQ * P Ü- O et I-j 3 R CD Ct) y O Qt'JQ fï-; 3 H' « 4 <} P p CD

^

—

<1

P

•

Q

p CQ et

3U t 3

P3 t-'

HJ H pJ &j c±

M Hl 3

t.

y . y Q .. y <y y p, y y

p

^ p, <j a

o

o p

H- P >->

CQ P P

P* bJ p P <| H-etp

- J C Q 3

Ci CD O

->

etp"tn(x; (3

<'i

CD y p ;> PT et o

..

CDy

y P

-• .

y y

O CD et4CD CC <tj' cc

^

P

P

<!

a

<J p

40^

O CD p"

et 4

c;-; i-i o p, er1 Ha CD y o cc CD c r ' y o c t

ef-

CQ W y CQ CD OHCD t C O < J P ' C C e

1^

3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 O

C.-; tj.

CD p

po o4 y 4 t) '-"p y 4 s-; p, 4 ;H p : -> M p 4 p.pcDH-CQonc'c^ct

et y f-i <! CD 4 t?j << £• CD CQ P P O' et r-0

'

s s s s s s s s s s s p

*ö

o

4

CD CC'

s 35

o

i

c p, CD 4 i CD

H- • ^ cc et CD

p*30BO;-jJiJCDCDet

CD p p. t-., 4 4

o

p-

s CB co ro o^ ro o) o ;•> -<2 o ^D 01 o) o «D y4

CDOSOicDCTDCDCTDCDCDCDCDCOCDCD

^ vc <j ro •<: ro ro -^ --3 cn ei <3 G> <2 •>•

c+«

•

p ïsj I i l 1 1 1 l 1 l l 1 I l 1

O

i-1 ;

;-•

CD'

.

H

i— i4)

*

H-

CD Ho c oj « p' CD p, p -> , «o f j co co' m ro CD cd co co cd ro ro ro' ro' CD o' « CD 4 J . y y CD C CD CD j?! ro ;.H -^ -C2 <! Ci O>CT>C> tn CTi Cn Cl Cn :> ^ eh S'J. et p. ö HJ <& HJ p" Ha en 'c* M cj> o o tf^ en ^ .J en en w ro :~" <-Q co y y 3

o"

CD g cc p CQ a1 <1 CD o f --i ro aq p. p. ö a* ,_HCD 4 y c* p p H- p y y p 4 CD o 4 CD -» CD y 4 CD y o p- tr; o •-> H :-? i--1 H -1 H H -! :-* H -!•-?;-! . -1 p. » ti c ro ca CR • y 3 p^ pu p o fel co co ro cr> co co co co ro co ro co co co ro ^ et ^ O C P p pj CD O PI p et tó -3 W -3 Ci CT> Cl C> Ol C71 Cl Cl Cl fr» tf^ '•-?* CD o N C FT ï- • r; a' ;-• 4. a> y o cc 4 ,4 c»> o w öi ^ -• <j> Ci w ro :J o ca ro y o cc4^

• * O P

P CD o . 4 p4 p, H» pj «^ ö CD H--

ca

rT

i ^ L«J et jg

,., H' P M

p- gj

y

p, c_, s|{K CD P y t-J CD y <jypiriy

CD Cl H- O '-1 et 4 CQ ^ P ••

H- O t-J p 4 P CD CD p p, 0 p S M ' CC .; K3 V ci4 Rp'PctyscDyypte^ y y o ^ ji CD O CQ 3 4 CD Cl" et :^ p t J y

p. i-1

tSJ N C ) CD CD H- <} ij.

Co £0 4 CE

FT

y 4 y cu

r-1-'

p*

pb CD 3 <J P *0' CD CQ P P CD y^CJ O p. oCD S~? O £• tTpj 1 p o CDH'CD 4 4 4 fHy

y iT3

CD <j CD CD CQ '•;-, .-J ra. CQ CD o p oq o y

~H ^ t?-J <-> CD. 3 H ü i;^ t> f£ P- <^

P <^ :-- 4 P <J p1 CD 0 p y p, pj CD o N <! ^ i^ C> O3 O3 W W C>1 O5 W W c_i y CD O i-1 O' C& CD et 3 H- H- p. ro CD i ; p* CQ s.? CO ~0 O3 O CO O -3 O> -<3 •<! CO Cl CO P C3 CD S p, O p 4 H- CD et y O Pp , -« ift ro CO K O ^O J i £>-, '> C>3 O O O

jo p y y 4 p CD o cc CD p,(!Q H- '-' H- CQ 14 p^ o ro 4 P _• p 4 p y N CD p y> a> cc H- '•-*

y

p. >ü s-' H- CD p a> CQ 3 3 o p y ir p CD ca p tj y -> . p, y H- et co H- & et» • H-'TJ

. p p ca .

^ w y =_.. yy P u» t> 3 d fc-- M H M CD et P CD p3 CD 3 p t- 3 C_i Z$ CO 4 04 M W "^.t-.

CQ R O 0 H' FT P^ E: p. t-j S s 3 p-c-i. 4 GIDS

pTQ ^ CD O Kfe<^ > fe ^ O O ö U t>i CD

<4 P- H- P M 4 LH o t?j ei < ^ y LH s t-J t-j ^

t-J y CD

J.T P ïë; CD '. . et N C CD . H-J t J et et R" H' CH pi.

CD et 3 > y -C3 * c' 4 D' PT 0 PT y ^ p y CD J.-4 et O.X CD CL O 3 trj Co' CD CC 3

FT H- y ,4 H-

.CDH-K

CD "•4 et 4 N- H- H PCC p y p tt C 4 <• • j-H <j t^ p, Ö CC U H- *ö 4 c O p* S_J, O. 4 et ,— j CD. CD CD C g, 4 ,..., ro c. ro CO 4 Wi p. u P et CD f— -J U CD (-) 0 > Cn '-JD p ro P CD p, 1-H c_| t-ü CO P CD c_i -J ^!

•_1 fV O et 4 bJ 3. ^ co 'CD *Ü oa •< 4 0 CD -|a'c_io p- 4 CD P Cl CD p O CQ *-uJ CD FT P et 4 *3'OHH- P o ^ f O et cr1 P pp CD CO C' CD K CD CD tn o p, p CD CQ P et ;J . c 05 •-* 4 ^ ^s et :-" 4 •• K et y & et o p C2 P4 O & Z. 1 CC'

••

CD N • et 3 t-- ~>-t < p. O

3

CD W O

£-f.

y

y p H4 CQ <i CD CD

yet 4 CD

y

CQ Het O CD • Jij fc-J P P CD P

o

ba 4 o H- CD

CI'3 4

y *ö CD P 4

*=-i

(P <^ P CC t —i CD,

H-

O CD

H- O P-

r-J

!»

0

H;

.y P.^>;

CD et CD y

CC P O 8= P

P P p-

era 4

CQ

Hy y

CT1 CD

P

CQ et et 4 • y CD <J CJ <i ^ H' M CQ ^ {J> -»• p 4 CD jjJCQ y CD CD p 0 <J [" -^ t; 'r*) £• <} o CQ • y tr y p- y ® P' ü i-1 n Q

y f*; 4 >- 4

<!

CL. f», c

.4

;

tj a y

J a > : - l P ' O p 3 y K~ i-rt u, y 1-3 H t-'- H; H^ uJ a jjj P- ® K •—' N. .^J

y B M S <J y Hj p" CD- qi CD H" tJ OJ O O ^ CQ tl H tl ïH ^- M L-J t-- H p . C D e - i C D l x ! C D C Q » et y 4 y p-. M CD a- O et U 3 l£j 3 H ^ r' ^ fe7'

P

.-J-fO(Dt ,-• CQ £0 P P ^ P* CD p p CQ p

4 P tjj p^ <! H- et ;-"

et CH p< t-y H- FT H- t-J s <j p' CD CQ et 4 *ö W ro c_, o p- H y p. ro <^ 4 p CD t; ,_; po te y CD , 4 p. et H- U) •> ^; s a j-g P en bJ CD o p H fc. ro CD 4 4 GR - CD p p 4 et u <& s i

CQ CD H' et O CD 3 CQ <j y y a1 't-1 3 C"* CD CD y 03 Ë 4 P 01 4 ro rt ^ CD p .-i CD 4 P 4 i-1 4.

«•

P y y H- P CD P O p* CQ M <^ y o1 y t fT CD 3 P CD P 4 P, CD ii, ro ,-» P. 4 ^ t3 et et 4 'S <! p* CD C^ CC • P CD O N M ro o> y CD a: i-1 CD.4 &t P 4 CD fT P 4 _> y r* I-JCQ» P- CD 4 V . L ' 3 te fiQ t3 Si <i O

G> M- 4

<j p.

.^'-'

C_, ;-•

»

o y t_1 CQ P

^ DJ 4 CC 0 M P.

CD 4 P 0> t_ [-3 CT* CD 4 _i 5j Ct H & • 4 fV 4 cB. y e-. i-; C P- «ï o

0J CD et f--. • i-1 CC CD P" ,--J 'ti

y *ö P CO P- CD S; Cl CD w P- y 4 CD CQ •"H

'"i o

H- • CQ CO

y o w

o W <4 W N CQ K <1 W H- P' 4 W P y PT ^- p. 4 N <1 4 S 3 Oj co td p y M tf» >HJ tri td M tö p. Ê- «N OQ p CD et P o CD O p y 3 CD CD ^ p O -«CD. H- H- p CD CD p O O p p- CD c_i.~\ 4 p l T 3 3 3 3 3 3 3 2 3 C O CD H- CE tr^ o 3 W o <! U 4 CD H- 4 ro <J H- J O P ^ 3 U a1 M fia ju. y y ^ CQ y fs* et «^ et et O tsi 3 CD H- 4 CD 4 o 4 «->• '-' ;_j CD 4 O1 o 4 P CD et et -*^ p" CD CQ -•-J*Ö. <! 4 CD CD -> ^) CD p4 y » CD CO p H- P P 7Q «• (K FT PTl'tS PT <j y Hj p* ^" P CD y CD s-1 05. Ct — ' CD y • CD p y p CD rt c; CD p' p- 4 H- p ^i << y cc t^ u.' L« p P opes1 4 rs" y fx?

CD CD CC Cl <J -" p. £^ p, ^ CO CD p, c p CD ^ HP" P W <- O rt et M CD' CL) O fTPT 4 o P^P U et <• vö CD CO O1 .-« O, O 4 CD CD M ffi p- ÜJ CD L-J P y et Hj K' P' M P 4 O 4 y 3 3 3 3 3 3 C_j 3 3 3 S 3 £3 4 • P H' p- o CD -3 |i~—j t^ o .-» CD. O O -H p- o> CD p, a, ^ G: CD o y p, y p, cc *_ M • CD p pr FT o o ^1 c j {^ tx) N o c o o by t?j cu &> ^v."loq 4 p <! et CD CQ P O Ï4 CD t; O CD y 0 CD 0 y CD et S~> CD g. tj 4 p1- CC CD CO ;^i ,-> fcj t?-j ;-» H 03 > CD (_j M O i- > ,3 £3 H3 t-j; O H fa y PJ 'S

fd

5 kannen na omtrent deze reis en meerdere reizen v m de IIIK. 1JIJIC oitöeren ait e^n boekje «&-roet den titel "II? STüU. EH IJ3" de i o t ^ e v V i.en v m een Oad 2eeraaii,do .>? hem zelve verteld. Uitv r do r T I. J. j .., mes te den Helder. Den schrijver oad zeereen N s ...on zoon v .n Kapitein D. 0. v-in der 'Wal v n de i] , lï .""JïïG. i --.r ai t v;e ook nog wat i.ezen t v m de reis na ir Havana.te voren ;*e - in. : 1 " ijn tweede reis ging ii.k maken roet de IIIIID^ ÏDIJ^, ..vitein Oa,vehand. Op dat schip b l e-.-f ik ongeveer vier ja ir,in welk tijds verloop ik met dien bodem verschil i ende " inden en steden bezocht jen ' i e z ; :voerder zijn Ü o i e vo'J&ornen en handel iir^n daiden den orivervai sohten ïïedori undschen Zieernan aan. 7an Griste i i jke beginselen,reohtvairdig on ge streng, da"1, de hij geen ": aks-of hai fheid.ü-et leven , m boord w a s -. r m m, npakkek was i3 n e a s , ma .r ook rast op z 'n tijd. '...orrrens en 's rvonds verzamelde hij de bemanning om zich heen, dan sprak hij ?i ;ebed of d on leze f?-; in 3 ait,naar i O atandi heden zalks raedebrachten.'en .'J on da c; s morgens werd kerk gehouden ( j.ls het v/eder zalks toelietjnet h-t voorlezen v in n . r 'e;:;k ait ( " J e CfOd.3dienstige leeman") en werd een psalravers 36zongen,en verder'de 3 on d .••.••: in ste vrooi.iijkh-. id doorgebracht. V^.oe ken of onzedelijke ta ii werden niet ;;edai d.ordi'iire livil-vren mochten niet ;c-zoii ;on v/o r de n. Ziedaar in t ' k o r t geschetst, e«n rnan die door z ' n on.", c johikten ,-eacht en --oprezen werd. Zei. den ^TQ ±\r . n ook z o o ' n ;iOede seest a -n boord van e in schip B jetrttffatt. liï .ard jon..-;^n "bij den bootsman en tira':ierman in '"t k-ibe" 1 voor f 8,-per ma-and, e n sliep in e n hut i in de k,'welke .1 ,n den 3e staarrnan behoorde , Z O O . L ;t ik nira-.er in hot vo1 k si O f - i e s fcWMi, Je eerste reis met de OU , ;IJ^ die ik meemaakte,,/-is n i : 'Tew York. 't Was b vr koad---en daij .. is een ,.:'ais over d:m At"1 .ntische ü ceaan roet een zeilschip niet z o u ian. :enaarr.,m-i .r onze reis v^as voorspoedig,zoodot wij den "28e lag ons .nb^r lieten vanen, bij '3t iten. :;]in .nd,n '.bij ds pi a ,ts v ,n je sten 'in-'. -,±i Saren ./at men noemt op; .vont aar ait.d. \v. z ora te trachten hier of e n de r s 7 .din^ te kri j; : -;en.' tJi i ;r . t wLÏ het '--valYer treedt sen stren" vorst in,zóó streng d i t in e ./n drietal da^en de rivier overdekt is met zware ijsocho" 1 "* en, die onzen hoaten bodera ^^^ondeij^^ii. , . int er c'aat ""ijk e--: n sterke stro ora. ITo.^ eens v,r :.ch't, • hot schip "kri j;; t zalke z v/are schokken,dat vi achten onvarmij-. del ijk .vordt.yi achten.' .

• rheeni "i: *?ar zee nataarli3k",zeg't de • . q.r -iOrdt om e.:n s l e e p b o o t 'oseind,ma .ir deze kónons niet bereiken door den i j s - , n ; ' . ^ r werd b e s 1 o t y n v/e.^ te zeilen zoo .^oed en kw-i--ad het ^iiig. «i.4--^^v-i-- en op oonr'ndo v m "^ei^en 1 os.' o-; even v;ij ons na ir bov>.^r... • ir d .r vertoont zich een ander or - ". j'--, v,•.:-1&1 öv. Bitten - ^ s nes ki omp ijs op da ra's.

Toe>^ -,.i,1 ze bij het binnenkomen h uiden vast • kt stortresfn'dbe - t , e n de daarop ;evol ;de str vorst .vas oorzn.l; d "i t ille» bevroren v/as.i.iet ••"' "• ra o ^ i j k e VOL»H . end g wij weer n < ir boven,ora dm toch te tr ..chtonde z e i i : - n v - n ds vindde! s 13 ontdoen, wat na bijne bovenmensohe 1 ijk.s ir n] i» " akt.

"Ta naar ben-oden en :;trtcht de zeil on te spannen arn met vereende krachten de 'bevroren de e "'.en ait e l k m d e r te trekken.

Ook d i t -ei akt ten ~< i .-tsto , ,. r-irbij ra«enigeen gewond ra ikte , d o f . v neerv .""" 3nde stakken ijs.-- .Jnfin,het • - 1 tikt^ ons v<e^ te komen,en toen wij :, nrn a al baiten waren en h e t ijs ons niet ra f-. deerde,v»:e*d koers ;.:ezöt n-iar ^rinicLad de -Jaba,das om de Zaid, met een stevige bries ait hot ~~. 0.

Gedurende dio rei3 hebü> : .;nv/i j iets ondervonden, v; ; ,rvan 'we n i c h t geen sohedpsjoojtoaal voor dezen h e e f t ! l :0 1 din :i ' . kt. .... ïi.j we il de n met de II. o. wind :-. tevi^e bri. s om de üaid,die ons omtiffarnt v i j f t i , .-,fische mijlen in 't etmaa^ verp"1 a ;tste.

Pi

£ 0

-d

Js*

!-?

Pj

fH

h'j

Pi

55

1 0 !> 03 03 [>

1

r~ •H

a

•

e

to

o S

03 Pvrl

43 E Pi

Pi <D

c"

43

* co

pi

o

II 1 te & 03 CD ' i-: C^ 1 .-j Efll»fH03C^.CD-^ •»•' ^ü p! CD t> fc-'.' t'.'ü

1

-H

0) 'Ü d l O ® ^ -I~= 1 fH 1 03P1-H

E 43 c! 03 N c3 43 £sl Q3 co

Ü3 O " (D. r* Pi Pi Pi TJ 03 ei 03 03 'X' 1 -H "d

» 1 } rl CD 03

-H

r~ Cü. " ' "d

pi !>

ra

G 3 Ë •d "O fH fn M O 0 CD 43 o

S q CD 'd ra,Q

Pi CD fH ^1: I O(l3fH O M O fH Pi

G3

f> ra _ •P 'g "P!

ci »•

P. ca n;

*~

N ci fn ' d -d

e PI

to

!-(-J

?

fl

Pi

P! 5 ra Pi eg

Pi

I-H w:

43 f>

Pi

ra

g

o w

s

Ü

Pi

P;

Jid 'CD r-; tti nd +3 O !7* 03 Pi WJtf c H ^ C O - H P i f H CD 0 T) &«'CD r-; O Pi "d TJ CO Ë 'X Pi 'd Pi rP! te 0 1 'H 0 . N E 03 43 K) fH 43 tü -H Cl fa • r "> .

Pi r* IQ fi ^d 43 ^ d 03 CD t3 fH Kj -P 03 J*! -P fl 03 CO •d CO [o fQco fn _r{ •d öj 13 "d 0 Td pi E * fn Pi cl CQ -H CD i— i pi CD P! -H CD r • .£! ' H 'd co !> •• -H te o 03 'O r- O O -H r$ d 03 r 03 Pi -rl C* fH fH fH 0 03 43 03 « 03 Ö Cl 'd f-! ';> ^ 4 3 rt43-d+=43OO P i SO.Tj'd 1 l--; -P p! -H is O d 03 ' •rt O d 'd ;r CQ 'l~=rC O CD ^ -P ^3 J> O fH P^ ?- ' i- ' C D Cj 03 C3 CQ -rl K O -H CD p! £ >r^ CD O -P 'D 03 O •H ro Pi o i-a ra o •• CQ 43 ^j g • r-i f-i> p, CD M 03 .'.rt fl TJ ;5 -d -d CD E to p! pi CD += rd &n,a ••-s ra a> +3 pi O •H •» ïü& <~f a « 43 43 d -ï 43 o ^ -H CD -H o -H co pJ jbd co ^ ri o ra o w o CD c? co Pi -rf f-i o CD co • r1 •rl '"-a 03 CD O _rj ^Cj Jjj JCJ fl rac0043^rQfHCQ~' 0> •rs?-!^p!CH'>.43 -H O • E ^ ifl <ö <D d r! • 'u,:43 -d t. 3 M 53 p! 3 fn ra ,3 -P ü 0) fH rt •d O <?• Pi '" -P ^3 Pi te -rl fH <I> 33 ' H O 03 (.1 f pi E 'd CD r d fH rQ ,-5 4= jy d 03 0 O CD o Pi 'd CD d o) Pi d r;}>c0E oclflflcor'^'d r r - o c o Sftc<cos*'a3CQfHrd CD c O T s r ^ - i - a •H •H -H A _c] •rl t-: 05 Ö -H -d P 03 tS) t<3 f-s c* 43 ra ra CD co '' t > f n P * ö fn^!-H43 «"H i-; 03 o p! -H 43 c? cl 43 ,y i-a CQ c? fn c? -H 43 W; CQ -H o te te £ •d £j E O •p, r~ . .-T >• s co fi tiï'd f> -di— - p l r 0 3 O C O O Q -—^3 P^ ra CD 'd fn c3 i-H .y -H - te 03 E >5 43 •H 03 Pi 33 •P Pi rQ 03 03 ü O IS] 03 O v ff CO ra CQ ft (3 ai r" 'd r^ f-l O 03 O 43 £ "* Pi ?-• 'S f C? ,O 3 r™ _c{ 03 te P! fH 03 ^ Ö Pi !> d q d ü 43 CD •H O •ra rO -r-3 E 43 -d nd T5 r- 1 CQ *• r- > CD Pi ' r- ! -rl CQ pi «H P^ CD "d Cl 43 3 & te te <D « Pi Pi fH d "*d •rl H-3 ra Ö fH O 43 CO '""' ' r- Pi 'H fH 03 'a) j-i -rl CD O pi S fï 0) C^ fH Pi 03 c'J CQ 03 0 •H O 03 03 '.-* -' 03 03 4» fH "-3 4= p| fn E Pi CD t> cC -H > 'fn r-J -13 .3 r" -H fcü et 4=» CD o> -H "d 33 -d 'd d -H pi ö K fH >"< -rl -d •s f-i rd -p m 43 P! •P r-l r] £> r •H fH 0 0 fn r [5 d 43 d C5 -H ''T 0 f-l 33 r-. ^ CO 03• £ Pi r O •"• rC? CD "-» !? fl r* d _* o r* f-i tf CD 03 0 rJH r* ^d O PÏ ra 35 CD -P E ca O ^ 3 C * O 0 3 > ^ f H r : d f l < r t « t N f n p l O W4 3 ^ Jsrf -H 43 r^ f-; O Pi -H ' C D r-!

Pi |5 ft ra f> T 'd 0 ft fn o pj fn 03 E pi co m 's r- rj N CD fn &c pi f> ü i— £> .J-.-j rj 03 fH Pj 03 CO 03 03 -H 42 t> ,ï! c-j 33 E CD -^ £3 -P rQ 'a'1 C? Pi ro Pi -H fiPl!> dO 043 03CQ -HdEPl43JidTdcQ trjQCOCD '03 r-i O 03 r!

-d co c* 03 CO P! 0) ^ G3. 'H 03 • ?4 P» {> Ö O CD N f i ü ' d --' O ,;j d -r-a fn -d D b» 03 fH 03 O Wj P* T) d O -rl 03 1 H -P O M .i> N 'dcDfHOrOCOp;pll3CO CDt>^3 -H-rsÖ— 030!-r|O <D f i 03 OE>p!fH > r-^ Pi -H d •rl Pi Pi -d i-9 o> •rl r-' Pi £3 pj fH • -o:) 43 fl CD 43 fH ö |> +3 N -rl iM ' »r-l r - O ? H N - H N S • 03 03 Pi *•I— rd ,0 'd _r) •H d -p ^d fH O CO •H 0 Ü 43 03 d .03 CD -H 03 rQ '13 C7? ra Ö (S 'CQ i03 C!* O P* Pi f* O T3 &y fj EiJ 43 ..C) C? f-( Pi f-; •• fn co rrï •rl 03 £j 03 S Pi C1? N CQ P ra f-l Ü -i-3 PJ, Jai ,Q fl "03 t- ' ,C) fH 53 ;'- fH 03 13 Pi ê5 'H 03 O -H f-j Pi 13 Pi CQ O "' Cü 33 te £H pi J> f.;*! CD d P^ £< CJ fn N ^c) (T) •• ^4 03 -M 43 :"5 43 CD CD ^0 O CQ CD * Q .M T^ fH pj O O Pi 'd d fH C • CD d <~'3. .M O 03 .43 fl O 03 •d 'd' CD 03 PlCD43Orc!,MpirCjrd-HüfH'dpi CQ r OJid d^O'^'d'^ !S1^C? fHfHr-;CD QJpl'd ^1 -P O r^j'; : ; ; 43-1-3 •. : : > r d o '03 r: C D ( > ^ O O d f i p I c ü p i H • r ï S a 5 r d O C D 4 3 S P i S ' 4 : ' Cï Ö C D ' I S C D "r . " ' OQ O d 0 {> -P 03 Ö +3 -P CQ 03 03 &".' fH •H o •P •H <J3 ^i 03 S CD 03 r" fl 03 0 03 03 ^ 0 0 •HÖ-Hf-l.a'dpluO ^4 ® Td id 00 rQ -rl fc r-l Pi c? op!'döfHDP*43.£3coeodNO +p -^j ^i fj . - o ta S j- r-f -d CD S Pi c5 CD co 03 N T^ 'r!. O E N N r-; Jxi 03 E t> »^ o • .id O 33 43 rd O rr> 43 O i-s M C, CQ 03 ^ 03 '~* pi ^ pi 'C? i--' Cl fl N Ü CO fH -P T3 ^J ra !> -H N O d JE F^ l— -!

03 fi P^'d fn 43 ,a ö ra fn -H 'E i~' r° ri rf pi r S -H N -H ~< CO '^f , cü - pj«d fH fH ~0 o r~ 03 i5 O CD CD ra •H 03 Pi y) «-O £&0d,i3' co PQ ,0 P» o d fn ? n d :•.:.* -ra -d fn 4= ^H r-Cu-d^ . c o 3 c o = fH CD rQ 03 "d CD 03 te .M -id O d 03 03 C-.Ü-H Pi Pi • 03 03 'D C" O fH P! fl " r pj CD fH O CO -H ~' O CO 'ra O 03 Pj K) Ï3 Ji«J o N P! -P 03 ":.0 03 i4 Pi cj 03 ;?J ^ o ,3 "-3 cj to — Ö-rlGÜi— O J g r a c D - P C D P l t ï S S d 4dpl03-HOO 4= ^3 i—: O -H 43 • 0343d-rlCQ43 Pi 0> Pi P 4J o yj-p E Pi CO «5 - 03 'M •H pi t? 'd !-, -r! fn •• p! 43 co d -H W • CD Q W o t> fn ra fn 'co r- ' 33 ra •-, 43 03 d fn co CDJ3 tT" 1 • * fnrdcoco!>'da3dofH>'p! fnpir-! »f> d f H - p f H , i } r d r Q r c j d I d r a r c ; ü ' i 3 i - 4 3 4 3 fH o Pi ^ CD CO Pi -M ;rl i~i •d i--: & r* o d C? fH 'H d 03 •d S -W *H nd TlJ 03 E d CD fH P N fH "^ i-i r-: 03 -H Pi PQ 03 -H Cl O 43 cl 03 03 '~" \> te & te » te > t~' CO Ö Jjj 'T! •fa •3} 03 • Cf' ra CD f3 ^4 CO "^ fH 03 CO 03 M CQ CD d • <p 03 Pi CQ ta) 03 Pi 59 ^ Cl «^ :D Pi d v 43 O O -^ ,3 43d Tjl <£j j5 •H "d •D £j £< 43 ,£3 d -H 43 fn o 33 -5 Wd öü-H U 3 ^ f > t S 3 N -HPl-r!

• -d Ö.)-H i> d Ü CD 03 E • 0343 0 = j.Kj '-~-; Q ' ö Od43(D0'd Ö 003 o f f l CDd-HPiPl043 fld |> 'ra/a t<J f-| £ Q Pi Pi Pi +3 •5 i— ^ ® .P- O fn -d Pi Pi ai -9 ,a IS5 CQ o p! P! ?H >d CQ d <d ra H r-: Pi «o cB pi 'd fn s CD co d fi -H ra -H 03 o • "d CD CD m r--! fH CD 03 &') co -d c» s G d, fr" o 33 bO-H d fn " !• :; CD w ? d fn d E 4=» r-: -H T! c > rd s s CD i~ ts-f3 43 a3 »ro 43 -H4J 03 -H -3 03 Jsd -H d 03 E O <~f .°« «13 b: Pi fH 03 'd 03 O 4= 0 pi CD S 03 Pi fH 'H f-l '" CD Pt 03 BB -H C? 0 T 1 P! "* O *d 0 -H 'Q Pi ,Q 03 'd •r|i-a£ •H O rö tO fn CD d i-» r_) J3 bö^j a3 t> d M i* c:1 Ö> t> 05 « f t '03 r-' 43 fn CD fH O "r - ^ t> -H '3 -ft Ö «Jsj 13 03 -H o -d -P 03 £l -H E 05 O ' " OJ 03 rj rj •H Pi r- 03 -H "d d Ö 0 S bfJr-!

Pi 43/3 CD E 'H fl >• fl ra <D N C? N v l "M S ^ O CQ-rsS^r-^ S r'"' fl cr; <D -d -d 0 -P 'd 03 Q 'd 3 03 03 '03 r— •H d fH -H CQ d fn co « & "* ,E CQ CO . ^J CO 'H > 03 tt) PH »4 ' rO CO d d E '3 CQ -H -H O O H) -d •H "d 03 •d . ïï Pi N ï 'd D -rl t> CD 'H CQ Q* O ^ fH r23 >l~9r—: *d ^t>iS C D ' r - P l C D C D O03 r~ '9? t&v' Pi > 33 £> -d CD & Pt 03 -H ft) -P 'd CJ 03 *> '^ 03 03 fi •H fcv S C3 Cf 03 S> 03 ^H t> 03 d ra C3 f-l CD 03 -rl d -rl C ) 03 ') CQ 03 O ti9 13 03 43 5 'ra ?ï •H fi S3 03 ^Cj r1!

O Pi O 43 O fH "^ O* fH ,5^ d 43 4= tv« f5 t* 03 $> 'd CD Pi 'd CD 'H *d d tlv K) «S •d fl • '03 r~: d -R CC ö rT fd CD 'd 03 N d "Xi te ü > ötrt-3 E d 'd cl •H -rl 43 O P! G» W 03 M CO fa O O S C13 -rl £\l fH CD Pi '=D N fH "d CD tü Pi O •rl E 03 0> 'M • -,-1 •M , tt) fH 'd CQ CQ CD 'Ö r-; S S 0343 O d T 3 C Q g d r j r 4 r j ~ p i 4 3 K;-H fn C? 'd "d CO fl CD •> o o P! 03 " f Pi » fn 03 So J3 CQ .M ^H N •rfi^.-C' 05 Pi te CD d fn d 43 CM -d » pj t> d -rl ^ O 03 d CO E 03 'O d ^ '^ fn p, -H p! pi d -d -d•d P= S K) CD P) fH O d •d Pi +3 OJ cf 03 'fH OJ CD r rO r* O N ,Ci CO S 03 'PI H rCj CO N r~ 03 PJ 0 H-3 t> tJ> O 4-1 "d rO C5 E -rl !> S 0303 0* S 03 CD Cft Cd O 03 43 » fvi-d Pi 'd CD c? * • _r{ •H p! o t'; CQ p, 'C? r pi -d ^i M 03 C' £.'43 jy ' . ,-• <D £ 10 03 W tl'j^J CO C543 3CQ-dO03 VD PlOp!43i1JfHO^Pl E ' d •'- o 'ra fH fH Pi -H "d a) 'te ti Pi O 03 H Pi S Ë 43 ^ R ^3. fn Pi hO-rl a £3 fH 03 tl!) D PH ^ ü •d £ fH 'X' 03 'H 03 O 'd Pi d -H -rl CD 0 3 C O C D C r 1 a 3 O 0 3 0 3 1 t H H o 3 4 3 d O C D P l C D - r l c D C O 'M O O O 03 03 03 03 CD CD CD -H CD PH Pi fn •d •d bü > d 03 C D Ë f ' ï > O J s J c O : i— i ^ ^Qr 0 ^ f H N r : i d E > b ö C t > P l f H C Q f> Jsd ^3 <D W ^ "~ï tS CO OD CQ -H 03 E

Pi

1 03 •rl M £ C* 0 03

•d Pi -P

e

II

© o o te -H

•P fH •P E CD

t

iü^ra

03 f-l -p

o

fH

tg

co

r

fi'rf

tsi

03

r^ K)

& r

d

fn -d d *•

0

•H o

^d fH

,SH tJ

03 43 N -3 03

s

o t>

'0 r-:

te -rl

•d co

n

rl Pi

•"-» co •H -d

T31

oj ra

Pi -p

=

N N 0>

tri) 0 •H 0

CD fn •d

.cflftïj 03

f

H

J -^

Pi CQ

•H

Cü -^

43 -H

43

> CD 03 <D N

r- 03 (D f>

fH

03

1 Pi tj-d

CO

7

de 'golven opgezwweept tot b< • •nt7O« hi -"jij d terag 1 dier ••o" ven v m - l."l n, B o. i kant a een f w.nfcbe " l -.chopoen v .n net koken .^n zibder vuren.

Ge ra ^e"1 d atak ha t schi • n kop on ; itor en ! ij overstelpt met ;en v n oed,die ons a"11 en n o o d z a a k t e n ons hei"1 $e zoeken op het aohte:rdak.,wa o" wij gobondm met t o uwe n, in spanni" verkeerden «vut de n viste toekomst ons kon brengen. Jaar g e s c h a a r d rond dra onzen zagvoerder,hoorden v/ij a 1 T es kraken .n stichten en telkens A! s h;;t aohip den i:o.> • op lichtte uit de go"1 f rr onder het voorste -:e deel te i Lolven ;eweeat,aohaddfl en beefde het z o u öWdi j i j elkander in stomme verbazzv ..anstaarden. j)n onder "het woeden der^ elementen s t o n d - onze kxpitein a • !• onwrikbaar «én me t z i j n schip, rn^t de l i j n vin het dieplood in de hand,om op te merken of do ankers ook mede gesleurd we r de n, wan t v/ij "• tgen niet verder T n - k1 i , . f i n dan p. ra. 200 meter verwijderd/ ^:og drie schepen d- " L n h e t z e l f d e l o t , h e t v/ar o n e „n Ghile-nsch schi ; ; de ^JOwA", ven Harabur;-or ^rik en een Arnurika .nsche achooner, .jenoeradrj schepen staken avena 1 s wij aan kop s te .ds onder 'de n"0"1 ven/.vat„v m onzen bodem /ozien een yji-aohtis schouwspel opleverde, maar een 'ton-el om nirarr-er t - , vergat en,-wan t me e naaien cUchten wij dat de kleine schoener niet meer uit ds kokende raasös zou o;;rijzen:zijne bera-inning had zich in hot want vcnesteld,omdat het dek geen schuilplaats m o ^ r boud.

Ondertusschen is ha t vier uur in den nam i d . : uworcteri.er doemt a bui uit zee op,zwart als roet .- onze kapitein ••;-.' 1 ast den Ie stuiir'raan.eens te zien //at de barometer doet,en die brengt tijding dalen.' "lm'-or nor; dalende,kapitein^" is z i j n uitroep. 't I s . o f dj kapitein bij die tijding de handen vouwt, o ra weldra de l o o d ^ i j n weer terhand te nemen. All. e r o o f.'e n zijn in evrbiodi i spannincr op hem :-:ericht.' Intussoheri "nadert de bui met s n e ^ h e i v , •'i ""e s i"1 s 't ware in duisternis hall«nde-~-e9n'oogenblik stii.te-en d-i ir breekt ze losdon de r, h-a .'-'el --n b i i k s e r n - - - e n vd.nl. _«__Wind"* .neen,ik waa^ het niet de f e l h e i d te beschrijven. " l e s k r l i k t , b e e f t en siddert,en ik,die het naast bij den ^iitein sta hoor hem z'e^-en. "O uod,in Uwe hinden beveel ik vo^.k an ;-:ohip".I,la ir gtlakklg,w»ldra is ds bui o v-; r ons h e > > n , k o r t duurde di jeweldige ,anval,maar hoe kort o o k , t o c h te lang, t onze buurroïii de Peruaansche aiip.oer .,'as ten ondervang gedoemd, doordat de beide ankurke t tingen braken,hè t schip, ov rgeleverd aan .vind on -olven.n ui^rde P.rcas tu, k"1 i,;.«n,om te p" 1 etter -; t -orden, wat dan O u k in minder t i j d p1 iats had dan ik noodig heb dit neer ie schrijven.

Bij de eerste" onzacht.mraking n ; j t de k1 ippen's" o-., :en de drie raisten --.b" i j k t i jdiv overboord,do vol;?ende,hooge goi f die k., v. a i.nrol"' en,s" 1 oe -; het .chip rcidJen door,en h:;t voorste v: deelte was direct tot 3pn inters Bi n,alle» de voerende die zich r v i n de benvmnin;^ 'bevonden, tvrv/iji het achterste ;-edee 1 te in zijn veheei op -.;en k l i p bi.e.-. f zitten, wel verd het schrikbarend bestookt door de z e ' • ,;:: : ?T.;ezien het z e v r hoo^ zat ,we^--rstond 7e de el t.;' vocr-i'' snog dw woedende golven,en gelukkig bevonden ve"1 D Ler beraanninj. zich d •. *tv .chetiren^ ai ..ie noodkreten der cv r1 e venden, div trots den s t o r r n . t o t ons doordrongen, .-('ant wie zal hier ter hu"1 p komen.» ./oners van het dorp st-.v-m op den hooven rotswal.dat droevig ychouwspel aan to zien —

8 r onbekwaam ore t- redden,vrat no- te r«d i a ^ t , want a"11 e Ina v , irtuic'en.zou'tls " : idproavren en 9& i b o e t e n , z i j n v. b r i j z e l d op een na,die . . 50 ras ter achter ons ten mker i i ;t no^ braikb ' ..».r is.-et we,; r is n • di.-, q itste "bai esnis'szins af•-.--et waait niet meer zou h a r d , Z w u d ;t ook het schip ^•e"1 eiu.,;"1 i j k ;chter de inkera " i.--t te rijdS'nfmaar onderwij" 1 " b l i j f t te positi.0 • van d aöhiporeak.Ainram.wier Taid roepon om ha"1 p. steeds tot ons doordringt,noK even hachelijk.

Zal men redden? -•a1 men trachte* hè t wrak te bereiken,in die felle br inding'r'i.v ; ,*r hoeV^n wie darft zich te wa ;en? Sied vragen,die misschien bij v e ^ o n onzer opkwamen, nn ir door menschlievendheid ge dwongen, vroegen «é^.e.n tweet il a nnen de ijzero reddingsboot te mogen gebraiken'bijaldien de k'.<pitein toestemmir • vl;',wil den g i j rr.-rt die boot de reeds ;enoemdo n • I : ;r r iav7 bereik;jn,ora d.01 'vervolgens met d ; t Ta^rtad t-.iohteri het -,/33k te naderen en a l z o ^ j de no••• in "'even B^ade oohipbreakelingen rr.et :rOds hai.p te redden, je k ïpitein,eerst weifelende wit te dü»en,ëprak op 3 „ndringen dier k 1 oeke n: ;nnen"i)oor a de b o o t te ",";even,T-x'id ik een groote ver •antwoordelijkheid op mij.vnnt verbe-lt dat j j i j ni^t ] ;t en orek o m t - - - - M a ^r vvi 1 1 ^:ij U v; leven v/-v e n, dan wa i-; ik mijn boot.^a-t dan met God". Jit ./is geno«g»Vlag de boot te wat e:; 3 iten en m e t vier k ü p p e n bemand. Jit \/as een geheel vri jwi"1" i^o oncl^memir , geen bevel v .01 hoo :erhand behoefde' hier iets aan te doen.

Js reddingsboot werd door niiddel van een dunne lijn af^'cvoerd : de oraav/, welks m e t "n u ha"1, p der riemen s,:(Widi ./is bereikt.

T1 a? in het v:, a* t ai- •- sprongen, hè t anke k '.p t , e n d.. :; .'inrhst --'ezweept door wind -n Dolven naar het wrak, dn t met zeer veel inspanning en leven;.. \r werd bereikt. Spe^di;' liad men door het werpen v :n een "lijn "van h u t wrak verbinding met de p r a v ekre5en,watrdoor het ^o"1 akte in zeer korten t i j d dertien koppen in de .ge improviseer de reddingsboot op te n e m e n , z i j n d e het overschot van de 20 r n ; n , . . ..-n.it de equipa.^e had "bestaan.

• a . v e ^ i j k s liaddan deze h-.;t wxak ver 1 a t e n , o f ook dat gedeelte zonk'we 1 -; en \/ej;d tot sp 1 inters pebeakt. vYe^k een krachtsinspanning het koste om terras? te komen," s >t zich niet indenken, p"1 .mken werden a f ; j o b r o k - n riit de praaw,om d:;.srmede te roe ien. "Re dde r s en geredden,a 1 ^ en beijverden zich om ons achip te bereiken,wat,-'' n harde s t r i j d en zwaar werk, na 2-1 aar " a k t e ; dien t i j d had men geworsteld om een afstand v .01 raim 150 m e t e r af ts " e ^ en.Un d i t soa niet ra o ;ellj -v/eest we est zijn,indien men van ia KIH1HHDIJZ "yen v t had 1 itea drijven, wa ir a .m een tros'bevestigd was die door ons werd. opi a k t , z u u d a t wij door middel van dien tros n "Veste ons «chip bereikte^, Voor ; ::e redden en redders \.Brd a/b ra «t de bekende zee mans hartel i j k h e i d - ; z o r ' - d . 't , ; 'is na,nadat de zee hare ofx'ers had .rreeischt, dat het weder a^len^s beter .ver d; hè t gevaar was ;ew»fcen t en verwondert U niet ,.:e xchte lezer, als ik a zeg,dat de kapitein 's avonds orastre ;ks 8 are zijn bemannin^ en ds 'eredden rondom zich schaarde,en eon t r e f f e n d dankj|«bed uitsprak,eerst in het TTs der" 1 .andsch,en daarna in het ïi -~ ach.

---Vier da;;en raoestet\de geredden bij ons a/b.b" 1 iven,ofschoon de v/ind TTX.'ÏI de vva1 na .ir z aide.was het v/a te r nog te ontstai- ,ora verbinding met de .^a1 te krijgen,vermits hier .geen aan" 4 ót... i - - e r s v/aren,of zoo iets van dien 'i ird,en -de kast schier o ver a"1 rotsachtig was,v;at het landen bemo i 1 .ijkte en Bevaar"1 ijk maakte i n d e l i j k ',«as de t i j d da ir,en de wateren . i: rustig.

o Let dezelfde prains, waarmede zij ge ra d waren, zo uden z i j ook naar de wa1 gebracht 'worden,eohter niet door de "onzen,raa r do^r de Jhi"< ea»an. ;Jij allen bevinden ons a 01 de va 1 ree p, ore afscheid te nemen,d~.it in een woord aandoenlijk wis.

Je ex I n v i t e in van de "JO'.VA" sprak",'o" p de verschansing staande met o o f e n vol tanen, "uod b"1 ess you -1 "•. röu Dutch brave seamen") l.:en spreekt wel eens van satif xctie we 1 nu, waren de woorden, sproken in naam der geredden,ge ,-n vo"1 doening V u u r het Ho"1 n ansohe zaeraanshart?

Ora U een denkbeeld l .ven,hoe ons schip te kee.- •.: n r in'dien storm, z i j ' -na;] d, d ,t ons derde mker vin omstreeks i 000 kil o, d a t voor op du ƒ ,cht " i g, drie meter achetuit B ^schoven; de i j z a r e kombuis was van voren in r; o druk t ;ii ehee" 1 verzet .Andere s ca de hadden we niet..

Je twee andere sohepen.h idijn beide zeer beu :•; -rijke \ v e r i j , a dek 'an ; m da L"1 uizen.

TO] .den te z i j n , v trokken wij n • <,jelbourne." k ee-ds hadden v/ij de kust v m Australië in t ' .^ezicht, toen een der schee ps jongens het o r. •olak had overboord te val' •-.•.•jn.niete^enst • T.dü illea •" " .erd onc den dren:. i: an,toch j are f .. e r"1 ijk verdronk, üo u H s reeds . ;d bestond de ' idin.^ ai t me ei en ,'.;erst \ve1kv3 d. tein voor i m rekonin,^ h ad doen inache ;)t,n«ofn r:e t iïdedci vjinst in i „e" 1 boiirrie v m de hand t« doen,dooh bij a -nküRöt aldaar ,vas .

- i j s , z e l f s noj? beneden k o s t p r i j s . h u t vooraitzicht bestond e c h t e r , d i t do m ^ r k t «vdi Li zou rijzen. Dit syond in verband met het werken in d;.; -'oiidraijnen. fie teostanden in Aast a ^ i e \/aren destijds zeer critiek.ai] es . / i t "^^fae en .ademde, v.-is^of wer . " e tast dour de goaddorst,eenerzi jas en de vc'rb zend r:roote Daaandgeld9»,door te monsteren op de sohe jen,1,,^"11; tot vertrek gereed i .1 ;en, inde rz i j ds. Ho-0 Eat kwirc? t i j .-n destijds r;.3t een zeer groot i n t a"1 soJ B voor I»io lbo urne ,en ik durf beweren dat er v m a] die schepen niet een VMS, o f e • . ' - e n van de beraannin-:, -edeserteerd; ja er i:.' en schepen, / "r 'n a"1leen de z igvoerdtr nu.-: aan boord -.ns.ov ••••: ^b"1 even; ze"! f s ' esn Zweadsch schip -wa ir zich n i j m ind meor ...inboord bevond. de 'aeele beraarming d« kapitein inkluia v/as n:; r do ^oudva" 1 den getrokken. Onzv " TO '.i ;r 'vreezende dat er ook van zijn bemanning zouden \.e ' t r o k k e n , b e l o o f d e ieder die het schip niet verliet, tv/«e in '- -inden extra g* l d, «n ,(;;af tevens v ^ o f , d e n t i j d dat wij wi4-niet konden l o s s e n , o p ander* schepen,waarv-in do barannni: "" o o pen "v/as, te v/erk'en. Z o o ' n d:i;:; uit \.erken n-aan werd betaald met 22 shilling s is f 13,20,voor een m a t r o o s , v o o r ' d e n bootsman 25 shi"1 ^ in.:;.'S is f 1-5,50,voor den ïirn verman het zelfde bedrag.

•i" 1 us 5 shi"1 "• in ;s voor zijn ^erettdsch.ap-en. jjr ging ':een di;? v o o r b i j , o f ^ enigen onzar waren op ka-wei. Dit ; - e i d werd door den kapitein in ontvangst ^e/non-n, IB ] 'ter n ar1 verdienste verdoe" 1 , l onder de . c e h ü é ^ e bemannin 1 ",vv"t ten s 1 o t t e voor ie do r oen J duit werd.l^as eon schip ten " ,oJr i t e . z o o ver ;;:evorderd,dat het tot vertrek "gereed " , " tein de barnanning; wenschte a-an te val"1 o n , d m moest hij v> ie de ra r.atroos, die zich verbond het schip over zee 4t hè l pen bren• ; n , ^ 2 pond is f 1 44, per maand betalen. Je meeste schepen vertrokken, a a n ' o o k mot incomplete bemanning on velen a "ia1 f tui ... verloop v i n zes of zeven weken ü"1 aa;^ds de kapitein er in de "* a din -~"£*t voordeel in: te verkoópen, a1 th ms de "ouwe" wafl zeer tevreden.^ir werd ; e 1 o s t , d , ,m-i baT^ast ingenomen,en v/ij v^rtrdkk n n r t vi . - ' B den 13e A u f u s t u s 1853,en k'./rir;iyn op 2^ S e p t e m b e r te Batavia a in.

Tenslotte e n k e l e da^en later n a i r 3oe • " ; - - , . ' . v i j 3 Uctobe r a .nkwaraen,vervol gens 8 October n", *. 8 .roe;xn^,jJn op 12 üovember v^ trokken wij bal aden van BataTia • • |ott

10

De ':.:2e februari 1854 kvvarn d-- ^inésLi-dijk behouden te h-wen a -on, n i een reis van 101 dagen.

Per advertentie betuigde H ;i«r B,GHa»er,nara»na de Andere p .issagiers, dank ffl i lx . , Juv:eh'.md v '.in de KIMDE 'JJ.J1. voor de - ;'ois Gnd.,rvondi-;nfüp de reis vin via n 'i ir Brouw., rshavsn.

5og .--ita-^us aas 'er e -n stroom var : ichen die naar het goud" i.nd -ustrat:' i7 den vyrhuizen.'en d a g e l i j k s vertrokk 3 ' schen met ;- ; 3 ; ,«gi:;rs nu. ,.r Austar" 1 ie. Ook de IQVJ^ iJlJL. word . s,cKïdip aitogrustjDra v m "onderuit," . ; . ' " : te zeiden.

T 8e April^lrerd t . lol eraonsterd.en var i i on»terrol n o t e e / ' e n j i j de v o e g e n d v E enz. . '... ;. Ouwe h-and ^ £ jk.

Stuurman J. Zananburg van ÜMtv/ijk te ;«B f 70, per wi.md 1J.H. Ouwöh-^nd',' ^ottord'.wi " 54, 3e " L. v m Juivenbode v, ' "25, Bootsra ai 3. IJ -'t, v.n^\t?;ijk 40, 'Lim:;G - . ^raer. vin Ara at- • . " " 50, .Blok! -nd ' v x n Hardinxveid" 20, . 1:.

H. -^ ' vel. dyv'.tï-:;: 'V-.V40, rf ; '.ike:.'~ . . n se van Noor [«n, " 2'', "roos . /onk v m ..lot te r d .v , " 20, " ze ;t Ie z i j n Joris do TTooyen 20, 5 ra-itozen die niet teekenen 'kunnen" " 20, L ie h t. T ..IroosOom Yervni.v . T •/ irdin;;en" 15, " Jon _ : ^ s v;n '"li,jriv"i.n .^twijk " " Tachtv -;. • . O, v, d, ralü ' o 3 i ir g^borsn

te BolS'.vard wonende te Ains ;0_-dijfc " n 4 , Jonjen Jan lijsdijk.v . .

-fc " " 66,

Tot : n lus '20 personen.

Op 20 April i 854, vort rok de . _ . )IJK VQXL A ö ^ ^ e v o t i t ni ;r bonden, "--Uu citeeren .• l it .de b o e k i i :, " n de schrijn ver is O, v ;n dar 3 17. --"Het schip . \s verhuurd vm o^n co^bitia v .n kooplieden en h id t-)Ghti;5 1 i . sn, v^ raogt ' -iden H raen wi^ de, mits •« =n o n t p l o f b a r e sto De si verhoring :<\s oorzaak, dat niomend iets over de 7ri.jze v 1 'iden te z e p .;n h -ad, ze"! f s de kapitein atona raaohte" 7 o o s , u i -m bodem, en nioast zich ; " " ü s 'Laten ,ve^ ,--;ev -C> n en,".;7int" zoo e stu'.. ••doora dit m"1 de , noest het j'obeuren.en üJLs en ' ü V ^ l t i e v ^.n on-" doeTmiti udelingen bij h-.= t stuwen van de ^ tdlng k 01 het vol -de dienen. Het eerste '\*at -,/ij in n iraen.'v/as -jen Stoomboot Je, 't voo L- en tohter '«doe" 1 te in z i j n -.snoei, en het raid.len.stuk in tweeen, ora 'die stukken te doen schieten, moest een r e d o u t e v ;n het groof. uik uitpez H ipd :,orden,de r;, .chine ,/'iS in kisten | let.

J rna kwamen en o er i ;• riundirden v vten soda in Biechten toeHfctnd;dö29 .velden over de •:üh.:-;e" 1 e ^en.pte vin liet ruim op don bodem : - n - 'I.^-p ^aar degen 'Later werden een pa ,r honderd vaten T,ondon-»toat, ingeladan» toen 80 ton steenkolen, die hun pi/.i;ts vonden op de stout en soda- v iten,d ;arti'3. kisten niet manufacturen, kisten met pare pi ue s 'en ; • .-.r tso" 1 s.kisten met lacifers,en toen •weer 150 ton steenkolen, we i ka even i1 s -de vorige t u ^ :chen kisten en vaten verwerkt ^/e r den, voort s vaten 'met olie en kisten reet kaarsen, kisten met schoenen, j a wat niet a7. sschen met vitriool ,v;erden da ;r den gezagvoerder b u s n i s t .; -. i •••.•.•d. Boven op iit i ^ l e s kv/ara een l o c o m o t i e f to staan, en de overig ruimte werd nog -L ai; :o vul d 'met coces en machinerieën. Is het wort de r, da t de k : In dikwijls uit zijn humeur v/as?v/ant immers a"1 k zeevarende kon begrijpen, dat w:.n ^ idin.r? op zoo 'n raon ohalante wijze in .; n schip ;-;estuwd,nirav : er on;;e schonden kan af1 everen.ter- " • L t «e v m besteraminq:.

Tijdens dat het üohip te ^lOnèttfc " te --.m, verg a de r de de Zuid Hoi" 1 arische g i j ' t o t lodiing van Schiobre uk o"1 ingen, te "~'oj Ierdam, e*i b e s l o o t e——i b L. i i t i Ou 1 * , de re doere" van de schipbreukelingen van de 30. .. i—-4^n 4.0-^ oore ••fcfcUit de notulen v m deze verg ide ring,"vermei den i - :v m het vol pende : "Komt ter t a f e l de ledding uitgevoerd door Kapitein .U'iweh'irr;voerende het '.'-.• ivk^chip " K J - ' . J . 'JUK" en zijne e aii ''Op d.vri Zó Llaart 1B53 in de Baai v 01 3an Antonio op de kast «.van Oh il i Tig ;-. n.de , ontstak n b vige storm, w . a-door - ; en in de "'nabijheid lig endu •€ "'• .ai s c h» schip de "JO'./A" van zijn Ankers ;weg :esi agen tegen de rotsen dreef en aldaar verbrijzei.de. ] rpitein O uwe hand hield 3cheepsraad ora te trachtende equipage-tte redden,tengevolge daarvan begaven zich de 2e stuurman J.-".raraer, de 3" H. O uwe h on d de Liatroos A,van juivenboode , " " J, de Krora in de Kleine Boot, do ze naar de groote Boot op'"jvierd zijnde, beproef den men daarmede de Schipbreukelingen te redden,dit was met veel levensgevaar vergezel d, aangezien zij ieder o ogenblik te g m de klippen konden v e r b r i j z e l e n , hunne pogingen evenwel g e l a k t e , z i j bereikte* het wrak en 14 man .;"ke op e.;-n stak v m het hek zaten,v/erden gered oH "elukkig aan boord ".--/acht,2 l.'an welko zich op het voorschip van het wrak bevonden konden niet gered worden,da ir dit omringd met 'lond en 'akhout en onmogelijk konden genaderd worden,de geredde personen zijnde Kapitein CJlarke.ie Stuurman gi.i son «n i.2 Liitrozen zij bleven don n :cht : m b o o r d o z i j n verpleegd en verzorgd en den vol*jenden dag uan waü ü z e t .

Je Jirectearen besloten te veree,-en a m Kapitein ^ , O uwe hand de groote Zilveren Lledaille en een Getuigschrift, a :.n de 2e Stuurman O de Kramer en de 3e -31 u ar ra m» H. Gu v» hand ieder de groote Zilveren Ledail^e en e r - n ^ctiiigschrift, i an den Uatroos A,van Juivcnbodede on a .-m de raatroos X de Krora ieder de Groote Bronzen I.iedaille en e..n Getuigschrift,, .•jr raage in het verhaal van den schrijver van het bedoelde boekje,over de .ze redding,en in de Uotulen van de hier bedoelde vc gade r ing, e enige detail ponten verschil! un, doe' . .fels- k, hot historische dbeuren,wordt in beide geval/1 - , toch' o p de ze tutte, wijze weergegeven. "e ga .m na den schrijver,an de K33D-Ï.ÏJIJK weer v o e g e n na ir Aas tralie, "-lakende na ir ifrissc.'.. zael acht, ver trokken we eindelijk op 28 Juli 1854 van Toonden, ook met e enige passagiert, negen mannen twee darr.es,en twee kinderen.

Bij de üzorische J il an de n v/erden we -e pra lid door een sneizeinde schooner.die er zoer verdacht axtz ig.Wafl het een roover? of een si avenhaler?".*ie zal het zeg 'en?Je Kapt,die klaarblijkel i j k de za ik niet vertrouwde , l ie t a] de \vapens die aan boord waren gereed leg en,onze twee fcanomien werden geladen e n z . T < a n ' werd er door middel van seinv"1 a;..tgan met elkander gesproken. Ook wapperde bij ons de natdoanale vlag, na ar op den ochooner was men zoo onbeleefd die niet te toonen. 3e r i j o e i ijkerv/ijs v.-as bij ons alle man bij de hand, zei f s de pas j '• . ; pende zich.

Jinébd.i.ijk wordt er een sloep bij hen gestrekeijan deze wei bemand, komt naar ons toe. Je aloep dicht bij ons zijnde ,vraagt rnen in 't Portugeesch,of wij een dokter a/b hebben,wat door een der matrozen op last der Kapitein &*!1 Portugees oh werd bev- j sti;d.

Hierop wordt te kennen gegeven,zij ó«n ge wonde t bij zich hebben, voor votra?—wien geneeskundige hulp verzoc" '

ia

De Kapitein z e g t , d i t twee man met den -.ewonde»a .n boord mogen komen ra a ir dat de anderen in de boot roosten biiiven. Je sloep waarmede men bij ons kwam,was bemand met tkt? roeiers,een stuur'vrai^dan gewonde,en non twee man b i j den gewonde,en niettegenstaande dat konden wij nog v;el dertig man a/b van den schooner tel" 1 en,die, ware het een Bewoon koopvaardij-vaartuig,hoogstens zes of zevai'' man bfthoorcu te hebben.

De gewonde werd a/b ;];ehesohen,en het b l e e k , d a t hem door een sabeihouw,de hielpezen van een zijner beenen waren doorgeslagen, de dokter verbond ham,en gaf voorts eenige medicijnen mede,De raatroos die als tolk diende zeide ,dat zij senig brood ver^angden,en pair kraiken jenev ' eia^een kaas.^et ;evra . Ie werd ho)k gegeven en in hun si oep neergel aten. Op de vraag hoe de naam van hun schip was,warr zij va n da m kwamen en waarheen de bestemming was,b? oven zij het antwoord scha."1 üg. Je ,'swonde werd in de s n o e p • alio"1 pen,de twee anderen voegden,en zonder een woord of b l i j k v x n dank, varwij de r de n z i j zioh**~,ïij brasten vol (hervatten de vaart) en werd door ons met de Hederlandsche v"1 tg :;e salueer d, do oh wij kregeh van hen ge-;n vlag to zien, Zoo liep deze geschiedenis tot onze vol"1 e tevredenheid af en na een zeer genoegelijke reis,wa irtoe ook de passagiers het hunne bijdroegen, kwamen wij,roet een kop meer a/b dan wij van T,on*den gaan vvaren te 3y<iney i m,want de 3chtgenoote van I.Ir, Hicky had o.; 8'2.Br en 24*Iï.' r j. hut leven geschonken aan uen nieuwe v/e re T d burger. A1 s blijk van erkentelijkheid werd het kind ',;in iara doopt,na ar den kapitein, terwijl het ,<i s "toenamen kreeg d.a^k niolcy.wel een b e w i j s , d ; t de passagiers tnvre .en \varen over de behandel.ing,aan boord genoten.

JQ i adir , 3 4 voet gezakt, vaten Stout w-aren gesprongen, de soda s m o i t , e n vaten plat gedrukt,kisten met manufacturen en para sols door ko^enstof bedolven. Van de stoomboot was de e ene hè ""ft van het middenstuk plat g o dr uk t, in een woord een ruïne. »n .:il de ha t schip aan de kftting n e : -en,om schade vergoeding^ .r de rechtsgeleerde i,;r, Micky voorkwam dit. door dat hij de fciapt bijstond en de schuld werd overgebracht op de stuwadoors.

Het schip laj ta-tm voor de wal,en wij kregen zaterdags 5 shü"i ing s zakgeld.*' Jen schrijver kwam .i"1 daar in kennis met e^n roodliarige ^ückersdochter,v.-elke hem ^ïdaar v/ü"1 v/iidex b eipaden, «D do]« in de Bakkersza-ik •ari1 ^ B t o V'urlvwerd p p e x I B re 3d£ fet a I door de: der jeugdigen j-: zeeraan a£gewezen,dp het moment v.m het vertrek,k\. r ani hot meisje met haar vader ,nog even a m boord om te sroGeken,eiite b s v/e gen •«M* da ;.r te blijven,,, ite in OuwehandViiviseerde zei f s .om het meisje te b e"1 o ven, n a ar ha i r -ter*ug te ke e re n, nu a- die r a i d werd ook a f ge sla- - e n. De relatie werd verbroken, trots dat het kind n o ' e n brie/f naar Batavia schreef, ora te komen,en haar vader voor al^ e kostsn zou zorgen.

Je ZI1TD-. "IJIJ^ vertrok n i ir /.kyab.en v/e a r citeeren *wB uit het b o e k j e : *De reis na-.r ;Jcyao i is z o a r voor spoedig, en toen wij de *zeer nauwe monding door,on de ruime baai ingezei^d waren, dachten v wij in ae verte, da--ir «p^ar de anker pi a t s ., is geelachtige duinen ,te zisn.doch naderbij komende ontd-kte w i j , dat ha t bergen v m rijst-r'waren. Die gei.e tint v/e r d veroorzaakt ,door dat de rijst nc niet half g.;peld en meor padi d;in direct v^or de consumptie geschikt \vas.

Die rij «f wordt in de droi, • - rnoesoji, buiten neerga 8 tor t, ge re e d ter verscheping in zakken gedaan te worden, on door de talrijke s chef» die er lagen,na ir £urooa of elders vervoerd te worden, waaronder ook da*2QRTS!IïAlR*Kapitein van der Plas,en hoewel beide schepen 'ZIÏÏEBRDIJK'«n'ZQ5 • -dl'verschillend getuigd waren,waren zij van

15 de zelfde inhoud,en de twws ;ezagvoerders v/aren ei kaai- goed bekend,omdat z i j van een plaats (Katwijk) waren.Deze bekendheid was oorzaak, dit raon elkander voor zaken i in Tand zijnde, dikwijl s sprak... itein van der P1 as (fcijgenaaad de D o l i e ) k r e e g op zekeren tijd in het hoofd,onzen ouwe te tarten,een weddenschap rast hè ra aan te g aan, we i k^ van beide schepen het eerste ••-el a den zoa zijn. Onze kapitein die nimmer iets zoa doe n, waardoor hij dacht bij zijn minderen ontevredenheid te doen ontstaan,nam echter de •weddenschap an,onder voorbehoud van e enige bepalingen en vjel in ho fdzaak deze;3r zaï gewerkt worden,van 's morgens zes tot 's avonds zes aar „raat inachtneming vin se haf t t i j den,name"' ijk: 's morgens vin hal f acht tot acht aar,'s middags van t w a x l f tot hal ftwee,en van halfvier tot kwart vo^r vier koffie drinken,en dat de twee. tweede s t uur l ie de n der betrokken schepen onderling van bodem zaaien verwisselen, opdat zij zoaden toe zien, da t .-m. boord der te getart i j alles *o!gons afsprak en schriftelijke bepalingen werd gehande1 d,ITadat deze overeenkomst tusachen de beide -;e~ rs. voerders was tot stand gekomen,moest men de bernanninge voor zich winnen,om dit ongehoorde feit,nog nirar.-,er in e.:-n schee psjoarnaal vermei d, te doen aitvoeren.

Hoort na,wat Zapitein v n der Plas bij het a/b komen tot zijn bemanning z^ "t." Jongens" zegt hij, "ik heb met Kapt Ouwe hond n weddenschap aangegaan"( "waaroa ga it jullie niet aan") "wie van ons beiden hot eerst ja l a de n is. De kasten zijn svan groot. Ik wii en ik moet het winnen,daarura. za 11 en ju 7 ." 1 ie moeten werken a1 s eze^s,maai? wat vi ug 'er. Je puts roet jenever zal a l t i j d in 't ruim staan,en die zich moe of Tam gevoelt,die pakt er maar e e n t j e .

Maar ik waarschuw Jullie ,die het i . 't om dronken te v/orden onder werktijd, dia straf ik met een kwart maand ;*a;-:ie ,voor de eerste maal,en die stra^f verdubbel ik bij elke gelegenheid dat het weer voorval t., maar 's .vonds na werktijd,van G tot B aar, dan kan mij het niet verdrie ten, zuip dan maar zooveel ai s je ma ir v/i"'t.

3n hou bal dat de rook er af vliegt,ai s ;'; den voi .-enden morden maar weer op je pooten sta it en ni.-t te bercusrd om te werken z i j t ma ir aanpakken zoo hard je kan,en dan hoe langer hoe harder" 'i'^n onze kapt a/b kv/am zei hij tot den ie stuurman "Stuur, laat hot volk eens eventjes (al"! e hens )hieri>ij mij achterop komen"^ weik '^schiedt"*" ltMarmen*i«gt hij n ^ u ; t , v m der P"1 as h e e f t mij er toe aangezet e n weddenschap met hem -aan te ^aan om het spoedigst te laden. Overmorgen om zes uur vanden v/ij a - m , ' k beken, hè t is een rare weddenschap, e n er zal veel v a n j u l l i e al1 e n •o o t en k^ein gevorderd worden, vooral raat het oog op de hitte. ;r ik b e l o o f jullie ,zooi ang wij in lading zijn,extra voeding, en voor drinken om den dorst te les schen zal de kok steeds voor gerste water zorgen.dat is a on voedende en dorst sti^ende drank, rens ,en frisch,en indien het ons g e l u k t , h e t eerst den n ast te hebben,dan beloof ik a-m ieder beneden den rang van stuurman een maand gage, xi.tijd a l s het kantoor en niets op tegen heeft.Liaar is dat het gevai , dan ;*cf ik een halve ra a .ai d 0< age uit mijn eigen zak. "7 ii jullie onder die voorwaarden den strijd aanv : rden?Ik vertrouw op juli ie , ^ - r o u t en klein,on 'k weet bij ondervinding.dat ik goed volk aan boord heb.Wat is jullie antwoord?" uit een mond roepen allen. "T^aat ze ma a- op komen.' V» 7 ij zul" e n .•n kamp geven" "Dank u allen"snrak do ie-.'.pi te in "Stuurman Piet" vervolgde hij "ha ^1 de kruik en Geef het volk e ^ n borrel".

De dag van laden breekt a m,en dien eersten dr.g h e e f t de 1CO;:. . . ).m. 500 balen rijst ra e-i r in.^onoi'en ian wij, Don tv/e eden dag had hij weer i 00 ba1 en raeor in•;e"! -iden d,m wij,ma ..r hij had minder in ^ i aden dan dyr èurstan dag,en wij hadden den twee-

M

Te Rotterdam ligt in Lading, Naar VALPARAIiO, voor GOEDEREN" en PASSAGIERS, waartoe hetzelve uitmuntend is iagerigt , het Extra Snelzeilend, Gekoperd Nederlandsch Barkscliip Iïinüe*dtfli. Kapitein W OOWEHAND , voerende eenen bekwamen Sclieepstloctor. Adres ten Kantore van KUfPER VAN VAM $• SMEER. (6368)

/f.

14

den dag meer ingeladen dan den eersten dag. Jen derden dag was het ;.?etal bal en, door ons vjeggestuwd,;:rooter dm bij onze te;;enp a t i j . e n den vierden dag 's avonds aas het j - e t a l in::ei aden balen op beide schepen ev : voot.Dit deed onzo moed hè r "laven, die wel e-,ni.'S2i)is jezakt was. Jen vijfden d ; ' ozon ds waren v/ij de ba s, en wonnen da"e~i i jks,.raet dat "evo" ,d t v/ij t t/e e daaen eerder den last hadden, dan de Kü:i... ,—-• l en bovendien nog een p i ir honderd balen raeer o a^eboraen h.idden,ais 'Hvo" 1 :; v .n b e t e r stuv«n. itor aanvaarden -wij de thuisreis,maar trof."en het in de 30"" f van ien a"1 en ze .-r slecht dooi" aanhoudende s t i k t e en brandende hitte, üe^n r im po n t j ,„ , 3 op het water ziohtba ir,zei fs ,n deining in het water,en de lacht steeds helder, 't .«as of --.ei en B» p t tin tti een verbond gesloten hadden,wis van beiden het aast zou. sluiraeren. .Jindelijk n A, dr: ! nge we ken, kom t er veftan* dering,'t water rimpelt zich, een t o o h t j l t zich voelen,de rimpels \vor«tón golfjes,de zeilen zwellen,de g o l f j e s voorden door den a mvvakkerendon wind al grooter,an spoadia h u p p e l t en danst de ..'.;"ja'UIJK zijn polka en vervolgt met een zevenraiji svaart z i j n koers naar j-alraoath om orders.

Bij Ha -- U-Thas ( K ] 01 d) ontmoete n wij de K01Ï <- - - -.Bij ons aas alles ml,Baar bij Iaën v/aren ve" 1 ^ zieken, ;n er \;aren twee o verladen, dis met z-^ernans-eer begraven v/aren.Ha elkander goede reis toe -evrnscht te hebbensrvervolgden v/ij de reis,en n x op 3tHelena vvater en wat provisie iii ; ;noraen te hebben,kwarnen wij na a.m reis van 14fi da/en te Palmoathtwaar wij orders kre;:en ora in Hambar;;: te i.ossen.IIier werd het schip opnieav; gekalefaterd, want door de rjroote hitte,die gedurende de stikte in de O-o"'f Inm Bengalen ons zoo verschrikkelijk geplaagd had, was het pek ai t de naden g e l o o p « n , z o u « e l binnen als baitenboord. " Daarna verzeilde de IH!TjjJTJlJI£ weer naar -"«onden.voor de vo"1 :vende reis.

In 1856 gin;? llapitein vi,0aweh;:md voor de Reederij een nieuw schip van de v;erf halen,-n -i-.-el de IZ3IIJE2H' a/d UK, hè t eerste schip door J.f: E. Smit op de werf te jlrimpen a/d ~i&( ;:«bouwd.

E -tdtein D.Zwanenfc.ars kree;;1 de HHDEHDIJK,Uitg««elld arriveerde het schip op 15 Octobor 1856 te Pangool van Batavia.en was G Uov, te Pat Jitan.MeB vertrok 20 november van Batavia naar lot terdam, en arriveerde 8 LI a ir t 1857 te Broawershaven.na 105 dar-en reis. geladen met 5667 pic,Koffie ;1499 pic. PeperjllOO pic. Tin en i 00 pic. lotting,voor de TT.H.Hij. Op 16 Llei v/erd weer vertrokken,naar Oardiff. alwaar men 25 Llei aankwam.De llindferdijk vertrok met steenko" 1 en .aei.aden op T 8 ^ani van Oardif f naar Singapore. He t schip werd op 1 ~ d ui i .-;epraaid op 16°NBr en 27°'3Ii.en passeerda 4 üotober Anjer,en krwara tens^.otte op 2-2 October te 3^' ore aan,na een reis van 125 da-en. . n ulac "/verd de IIl'ID.üJlJlx .^""ost.en beladen voor Liacao.verfrok 20 Deo,en op 8 j'abraari 1858,vt;rtok het schip van Honkon.^, naar Singapore «Daarna deed men v;eer een reis na ir Amoy,en vertrok op 16 3eplö..mber van Araoy na ir 3'oraarang.

29 Ivlaart^arriveerde de KMDBHDIJK onder Kapitein Zwanenburg weer te Bat ivia v ,n lotterdara. 8 Apri''. van Batavia na .r Soerabaya 29 L'lei te Suraanap van 5oeraba:/a,23 Juni te Ja D ',vertrok l September van Batavia, arriveer de 15 Jecember 1860 te Brouwershave n. me t 4140 balen Koffie;2175 Kr Suiker;871 3oh.2in;170 Veten I-Totenmuskaat,55 vaten koelie, 1571 bcss.Bindrottir. . . i. Mij. Daarna maakten d K'. '. . ^ L J IJK weer een reis naar Australië, via •in.-ü"1 and. Op 4 ITove-ber 1851 arriveerden men te Batavia,komende van Pgnf-.Adelaide,vertrok 17 Januari 1862 van Passaroeann na ir TTederland,l" 1 februari van Soerabaya. 17 J'ebrasi van Bajoewan en arriveerde 14 Juni te Brouwershaven, 116 daaen reis. Pas l.;ri -varen de Hoer Hees en ^cht-jonoute en 2 ^inderen,on 5 gepaspor-

15 teerde militaire n, He t schip was beladen met 1334 pakken Tabak; 2410 kr Suiker;721 soh.ïin;409 rnadj. Gassia J?istula;356 b i ^ e n Koffie en 2^/7 os JD 3 in dr o t te ir . llask eeni;;*8 reparatie a m de v»rf te Zriropen a/d T-ak,vertrok itain Zwanenburg l -^cernber weer van iirouv/e-shaven naar l.ie 1 bourne. r : - l i j k met de j 1RAAD v ai .j\)p Smit, In ""855 -werd A ipitoin J./erdoos op de „V ;, . ^e"1 d en in - atein S \vanenbur ' over op de 3ATA7IA. 3 .' J-snaar! 1867 vertrok Kapitein Ver doe a rr.et de :;r .

UJK van He n e voet na „r Gardiff, vort rok vandaar 4 Haart naar i^atavia. arriveerde 23 . uni na T O O d a - e n :^eis al da r.

An 'de Goede Hoop,werd m p deze reis zvrvir storm woer doostaan, ;.'•>. :vr in de ;eh3ele staarboordsverochansinp;. rondhais, staarrad.kajaits 1 int L -rn en kippenhokken enz ver1 c 'in;-en. Je man 11 hex roer brak da rrbi j het been, term „j"1 n ander schepei_ zwair gekneusd •erd.^Jt schip w-;s Achter dicht i;:ebiaven.na deze hsvi .orste^in;; rnet de elementen. üa • itie op het eiland ünrast vertrok de Iil'Tj -, UI JIJ op ] ' '. a ' a s t iis na ir 3 o e r ab ay a.

Op 25 Januari 1058 k\»a"r, b i j JUDI: : ^nes de ^oods a .nboord ven de E ), UlJIx^toen komende van ïjilat j a p j b e s t e m d voor Dordrecht.

Bij het binnenkomen ma ,kte de s^aapboot 3~l , >' , JHT vast,ma\ rnoast het schip we ;ens de harde wind weer "* os1 aten,wa >.rdoor , ] , J3'AIJL,in groot gevaar ^T-:: :üitmM,,en t -< r. a"" o t •. ^b c no do n ^ iHat s - : ':raakt3,ën-do,nk zij de groots koelDloedi;;;haid van de &taragvoerdflr,nc binnen kon zeiden. Op dsn 29e J-muari v'.ttrok de :__'"j . U1JX nn r Dordrecht, ^p 21 .^ebruari ] h .t tohi] ter reede-9* v n l.ftl" 1 evoet ."mi-,r kwam toen weer a m - u . s ;,verf om te koperen.

Op 7 A.pril 1868 ve trok het schip van He "l"1 evoet naar Oardiff orn voor 3in • i;>o - te laden. Vp 28 Aa f .:astus ^ G G O . kwara de r:iTTJ.j UIJK daar behouden T m.

De HIlTD^f' JlJK ma tkte onder ilapitein J. Var doe s toen no,-- e^en ••&& naar „ndie ,v/a 4 rna het schip op 51 Lei 1070 to lot t o r dam , publiek vrard verkocht na .ir TToord Itoit8ohland,vodr den prijs van f 17500,- g. k. v. d. ra. 3-68. (geel koper vast,hè t la rtst in lla .-r t T 868 gekoperd. )

j '

0+vJA

i J1 j-/ .

t* . /

MXV-C

-^-f,

c/L.(j>üJ- .

, Jt^,

uo -JU* .

ƒ I^UK,'

(y

C/d

<~.ct cv^ )i

(jU- -

CLt^h^n^r

yt^^L / > O cJ

tJt

'

^

2. j

KA .

/ 4J

J5 - d? (j

x

C

^j

c- ^ //7<p/

Q

) ^ ~7

"

"7 *>*;

p

^-xn

©

£.

g

)

20 De Ohineesche kustbewoners, ma ik tem telkens ,]' xcht op de schipbreukelingen, van de schepen,depr b irbaren. Vel e schepen b 1 evfin d i ir, wint er voer-m toen vele schept,.in dienst vin allerlei expeditie 's on de rnorae n door Sngelsche troepen en schoepsraachten.

Het was er zeer rumoerig,en wee den schipbrouko"' i:• , ;elke op een n pla its in handen viel v m de "'angstaartjes.

Jn i,: ar k ^ e ^ s verloor z i j n tweede schip,in de omgeving we ei", i i -.r zijn vader J ipansche schipbreukelingen had gered.

Het Barkschip " O T T O " in 1852 kwam de nieuw gebouwde Bark ÜTTO in de vaart, gebouwd door J. & K. 3rait,grout 371 L ast. Kapitein P. jn.ens, Joh zoon h a V d e het achip van de werf. Ook de OTTO aas eon passagiersohip, nwlka blijkens de advertentie een gelamineerde sche-ïps-doctor voer.'Cn wat toen de a and?, oh t trok. het schip had een toestel ora zeewater drinkbaar te maken. 7 n de resultaten, vin dat toestel , hebhen wij evenwel niets kumen opsporen. 0;£ vernomen.

De OTÏO werd door de sleepboot HïITD^ TD1 JII navr Brouwershaven gelsleept en vertrok 23 J uli 1852 vandaar naar Brbavia.was 18 -. astus O]) 120in3r en 26*VjL,en arriveerde den 22e October te 3atavii,na een reis van 90 dagen, ^e OTTO bewees da-irraede een o«d zeilend schip te zijn.iiet schip vertrok 15 TTovembür na ',r Onrust, en tenslotte 30 ^ c'-rnbsr van " naar "\otterd •Mïi.vi Batavia.

Ter'^,eede v r n J it ivi . ] »n op 28 December 20 schepen, v/a .rbij 5 fi.1^1 .sserdarasche schepen, 3 van ^op^Srait en v-an J. Vroege. De OTTÜ pisseerde 25 Januari 1853 3tra.it Sanda. kwara 25 ^a art T 85^ te 3t Helona, vertrok den 26e na ,r lot t er dam.

Thuisgekomen zijnde vertrok de OTÏÏO na lossing en ballast in bc B te hebben, op 8 Juli 1853 vin ] ' ' e v o e t nc ' larf e pooi ras 11 Juli te ~onden,en 2L . istes z e i l k l a a r voor Ho b ar t ïown in Australië. He t schi; . 8S««rde 28 ^eal.on was 22 September op 12*4:0'iT3r en 26 0 ~-ïL. Het schip werd to ;n gevoerd door H ,pi:ein . .. Tot ' ;ns -.•.-elk^ ov^n voor vertrek het schip had overgenomen, Den 10e Januari 1854 arrive r de de OXT- te Hobart Tovai,na een reis van 134 dagen. Yin da ar ver trokken, arriveerde men 10 Apri"1 te Bat"!.vJ. .'. rtrok v:jid:i ir 18 J^mi n ar Amsterdam, passeerde 30 A-gustus ot H - " ' .

Den 21.Q April 1857, na intusschen drie reizen te hebben ge da n vertrok Hapitain "lotgans met de üiri"-ü van CJArdifi naar 3in.gr;;ore 3 se = r da 5 augustus Ajajer, "i,:.- ri veerde 13 Augustus te 3 in g tpore , na 1 ^ 3 dagen reis, vertrok 5 dSept iraber naar Btavia, aankomst 25 September.

De OTTO vertrok 27 October 1857 v ,n Passaroeang na ar ITeder^and. maar den 12e februari 1858 l. iep het schip Soriings binnen, met verlies v ai bo . ;spriet ;voorsteng;grootbrarasteng,en andere bei .'ijke schade, hè t s hi. «ai in den nacht v ~ februari in aanzeiling geweest met het schip 3AD-"; ^'ipitein Sti"1 phen,o reis v m Hamborfe naar New York bestemd. ftofc dit schip liep den 13e ..'ebrairi aldaar binden.

De "l a. ding werd grootendeels -, 1 ost ,raa ir hst ''echte weer vert r a a g d e de reparatie .•verkzaaraheden.Den li.o Ijaart \verd de i u ding weer ingenomen, en op 25 Li a art arriveerde de OTTO te Brouwershaven, me t 3120 pic Hoffie ,9484- pic Suiker, 1 000 stuks rundorhuiden .50 pic Tin «n 150 ^ic lotli^ : . .. ^ij.

De OTTO arriveerde op 5 -December 1859 te Honkong, komende van »tdflrland,KwaB 25 ja 1 i 1860 te 3 in ;apore van Oardiff.

-d

N cl ^ £H ' (M ft

m

-H HVrl d

,0*

0

Kj

d £=r Jid r-03 03 P

r03 JH 03 ft 03 'd •H * O 'd 03 -P

•

O r-! K)

03 fH PH '^ 03 r-l 'a rl

03 E-I -H -d o N ö d

O» m 03 'H H • 03 • fl fH O d EH r-'

£i ö

03H !S

f.j ca d

•d 03 03

•p d •H -H <* ftr-j ^ d tO M ^ r-:

p-q

,

03 Til fp «4 03 03 R» •P EH ';• fes Q N •-4

> -d

CD n {3 '. Ct m *H

O Q O -P T3 03

. r- S •rl O N ,-j fH f>

«r d i No •

03 ^H O -H !> 'd 'r-.'; fH

ft ca fn M o •" M ,cj o ra 03 PQ P* fn d fc3 03 d 03 O Sö d «; fe ? -rt j*! 05 03 "d -p 'd fn rw •d d r-3 E JH

•p ra d

£ d -H 03 H d 03 d 03 >d *d jy

> fH S '""' fH T} W Ü 03 r* S r» CO Ö t:-J d r-i r-i ^3 2) ' fn CV ft fl O ra fH J? ft O .13 f-' O <D 03 fl ft ft ï> K* >• tO 03 CQ 03 O ? d a? ,c! *d "d o to O

m fn • 03

d ••H 03 Ö M P rl d fl rQ "d 03 CQ

-P 'd r-' -H r • •H fn 03 fH -d C t.!)

d r-q

EH O rl Hi

•rt ca d

CV H-3 Ö O CQ

r-3

t~3 _Sd •ösO

ft 03 ^ ^ 03 >4 > fl • rt 03

^""!^

d 1 ir,

is EH EH ra EH

d 03 *

o

• ft jsj o pq o CH oH

(^

•P fH O OT 03

ft

03 O r-!

03 f-l

§*.W

E -M iO

s &

. t> ra co d

rl "-5 KI •P CD fl ft 03 'H O 03 rH 03 O "d rQ !V3

•d :TJ w d •? ,0. £l

03 03 <M '"< r-q

O d cv r--| • fn M fn r- 'd EH "d fn

O f> 'd -rl

-> 03

£H d»

13

f-i 03 O

•H h".

o a-O M

-d rl ^H -H

•• fn l • ft en o >

r-T

•»

^"0 fn

t> cv

n o s !p is ra TC)

<-,ri

SS 0 •H -rl 103

1

•9

i ••

d r-: "d

!>H 'd o;

O (E R . 03 fl ' rj o t; cc "d -P 03

M ï~.

0

•d

Ld "''

\H

rl I-' fH

N

03

fH •rt fl) 03 03 tO N 'd

CQ

*ï

"

> fl c

<D "3

E

ra o

fl

• "-3 fH

ra

H

Ö

-H O r'i

5> r a S as

03

rfl 'rt

fc!S

Oi ,Q

03

fH

«W

•S • n ft 1-^ f^ ofH 'rt03 n o ! d 03

03 f> O CD . PQ -p ^ fl fH 03 03 O i- 03 O d 03

fl ,-p O .3 Jbd O 03 -» EH ra o ri d CO C1"^ r-: «EH

"3

CV CQ CJ

ft d W fl £ •rt

•«t O

fH

ca i-i) ft r-t fl < P- •P o o (D

ca

fH 03 0> rl "P

SP-I

o o fo

fl !:,0-P -rt

fl -P te

03

rl

-rt 03

C-i

<0

•rt

03 -P fH fl CD d •rt ^H

•rt s '•d l

cv

fH d J r" o

• O -rt 1> CD ïsO

•P S £-

rl

03 fH •P 03 03 -P CD fn -d » A? fH O d -P 03 p^-p CO

rl 03 fl

r rt 03 N

cl

fH

f> 03 |>

o ra d CD

C PQ

fH -H CQ • •rl 0 r-- fl -H fl fH

03 ~i

f> -H O rH £q rl 03

•rtr-i "S^

CO 03 -rt

P- d [> 03 r—! O <lj 'd

'ca d

fl d ra a rJ •P

o •» : r:.':tn

O

EH

'O E fH d M to B

.-p ft ra c- fl" a> fl d o rJ H d os 15 tj ^ o cq M) K) fi S -H

d£

03 O

d 03

fH

03 fl

CQ «S,

CQ

• C-

' fH -P * 03 03 O tO O O °$ 03 PJ }> 03 P"

S •rt

O 03 d 'H O* r! *d r_i !:OM FH EH • W r° O d s ra 0-rt d drH LO 03 fl •d -^ fH 03 ra fH «H 03

> PA E 03 d

d -rt r- fn d d

tO 03 fH S E fH tO fl -P C3

d o c3 d co (>

SJF! E •d. fnd<n

CQ •P J>^O o d* o

• §.s i

1

-P o1 oa

03 03 (S ' : rH tC • d O 03 P- ^ C : ^4 -d N +» d d o

e to 2 -3

ÜJO

•dH fH

fl

•

!£> fH

b»o

Sfls§

O

03 03

ra fn

+3 -d

•rt a ,a •§ -d

C3 ÈH -rt

o ra

r-: cq

3

O 03 Oo3f>c5flM03fHfHfHfH O rl -rt • d H 03 d O 03 03 O EH S fi O ft-PÜ

CQ

03 03 fH

fl

(^^

m

^ bO 03 " M CV -P fl E - f H E <g CO .rH tO E> tO fl 03 d O CO Ö ft 03 03 rO •rt fH i' 'rt ocvl flrQ

,w +» ra

t> bU*-3

, - 1 -* 3

S ft

•

co d o ra "d d d .3 S r-l G?

03 f>

rl O rt È3 fl ft 03

diH-rt o ^5 d -rt' >d c^ >d PJ 03 03 •rt O d 03

"*

fn d ft ft

ft rl TJ r~!

O rl •

•p d

O

%

EH EH O

o

ft O

C33

ft

H •rt

CC2

CVÏ

H

.«• ra co nd r» d . > d is d 'd Ö rl rH fl H fH 'rt 'Ö 03 rl • •p tl i rl "d fl r s1-» 23 H d • ® fl •H^j 03 • •rH r-i PQ o r "cO d fl t> • •rt 03 ^ 03

d 03 *"* Se !> fl

do 03 co -rt S -P S W d «.s

d ra -rt tO •rt FH <Tj fH O ' fH

fH^J 03 03 O

COCV E^2i H 03 E O rl

rQ O •P O O

•D e03 03 dfl

rl 'O 03

fn Ja n -d"

d

• fH O r- >• O [-4 03 'H r/5 fn d E rl i>5 d d fn d d ,£} 03 03 rH 03 EH d ® B fira-d-dos

>d -p d

CO fl tn03

1 d

o to c? +^> d

$H -P CC1 Ö -PCD

05

-H -H ^d 03 f>

<H

-0 j EH ft-R r-i

fl-a

Ï!Ü

d cü 03

O O r* t>

Cl Jsj JïJ

fH -P

o <J O -P .M N O

• H <£3 cq , Ö tO CV

CQ-H rCD ftrQ « fl H 3 t- 03 'rt 10 . rl ^

M) d d d ^ (> -rt

•d

fH (D [O p^ -i-j

EH ft d +3 O -1 O to

EH rl J5

r-i fH -P O -rt 03 fH

-i-»

03 N .£<

1

s^

03 03

fH fn ra ra d co d o -rt cu d •d ta-p b> cv ra ;: d o d

-P 03

d

S d 03 d

Q-, d fn ,id

-H 03

ö

•rt d c- s

!•') d

03 fH

-H 0 -H 8 <£ <£> 0 ,0 W dj t* 00 -9

"~=

<DrlfH OfH+'-PCS O fH fH 03 fl CD '^J f— (T-rt t> 'rt S 03 P^ 03

03 r-P JW

d 03 d fl > S P, -P -P

fH tO 03 d fj •' fH E

fl •rt

r-: ?H -p Ö r H

E

O O

'd ü ft d o d

•H

!5'J 03 ^ fH -P

O

O -H

co

fH -u (xj

I I

22

Barksehip "QTTOLINA" In 7.85S. kwam de Bark OTïüLlïïA groot 577 Last gereed,van de werf van J. Ha K. Srait door Kapitein J. J.-^range uitgehaald.Het sohip v/er 19 L'ei te water gelaten.

7 Juli 1853 werd de OTTOLINA door de stoomboot Bro uwe rshavo n na r; r Zee ge sleept,op reis na ir Har tle po ol, arriveerde 9 Jufi i a 1 da ir "Den 7e August-as v/o r d ft*n J-irtl-Êpool vo rtrokken.en maakte de OTTOLINA een voorspoedige -reis.naar Batavia.Op 16 Deoember vertrok het schip vandaar na r Soerabaya.

Voor de tweede ra a at arriveerde de O T TOL II JA op 27 Ootober n 854 te Batavia van Ara a te r dam. Je thuisreis werd 18 November van Banjoewangie amvaard naar botter dam. e n na 107 dagen ze i"1 ons arriveerde het schip den 6e Haart 1857 te 3rouwershaven,raet 4600 pic.

Kof£ie;7885 pic v Suiker;182 pic. koelie ; 204 pic, Oochenil"1 ;500 picTin en 110 pic.Rotting.

Op 4 L'ei 185& was de OTTOLINA weer te Gardiff.vertrok 19 ].:ei naar Honkong, vAs 23 Hal i op 40ö3Br en 8 *GL. Op 3"1 Augustus k het schip ter reede van Batavia,en verzeilde 4 September door naar Honkong. wa >.r raen 24 Se pt. a inkwam.Den 2e November vertrok men naar Singapore,17 November aankomst, üp 28 november veHrek naai Siara, arriveer de 13 December 1857 te Bangkok, kwam 7 April te Honkong,passeerde 18 Juli 1858 Anjer van Honkong naar Londen, passeerde 4 Septaraber 3t He l e na.

In 1850 nam Kapitein A. ^e Ie mans de OTTOLINA van J. J.'i?range o ver, \velfce "'aatste de BATAVIA van de werf ging halen.

Se^eraans vertrok 22 Augustus 1860 van Live r pool na ,r Batavia In 1862 vertrok de OTTOLI1TA 7 April v m ïïexel naar Soerabaya, passagiers varen de heeren G, W, Kiel en J. J. Borst. Op 23 Apri"1 \verd het schip gepraald op 16<>Tïï3r en 26 ^WL. arriveerde 11 Joli te soerabaya na 04 dai;en -""n f3,r"^t-ok 23 Augustus vandaar naar ITeder"1 and.passeerö.. 2 3epterabe.r Anjer.en ging het schip een 25v/are strijd tegemoet»Op 30 October liep de OTïOLIïïA aT.s een hu^peloos wrak te Kaap de Goede Hoop binnen. He t schijfe in vressel i j k v^er verkeerd, waarIn vele schepen vraren vergaan,en anderen,liepen in verschillende havens binnen, rapportee rende dat de zee vol met \vrakhout dreef.

De OÏTOLITJA had allo stangen veri oren,behalve de voorrnnstster: ,alleen de onderwasten stonden nog,alle ra's had het schip verspeeld.vanzel f v/aren ook vs'i.e zeilen \veg.bovendien v/as de scheg ontzet,Len ging de OT^'O.LllTA g e d e e l t e l i j k lossen,-eom een en ander te je pare e re n. ge1, ukkig was het schip dicht gebleven, d .nk zij de goede samenstel, 1 i: g voi het schip.ITa drie maanden oponthouft kon de reis worden vervolgd.

In T 865 k r e ' g Kapitein A.K. List het Gorani ïndo v m de OIv;:üLIïïA. en zeilde in het la rtst v -n d ^.t ,ja r n r itavia.Op 15 December vertrok List met de OT' D iH .. v m Batavia na ir Nederland, v?as 2T December op'8"23r en 105*OL.raa a: na 90 dagen reis liep het schip op 25 In art te Paramaribo binnen, en dat was geheel, uit de koers.In een o r ka „n vvns het schip T e k ges! . n. n moest een noodhaven a indoen, om hot er,;3te te voorkomen.

B i j het binnenkomen,had men nog het onj,•"> uk,om oven buiten de uiterton aan den grond te geraken.en niet raesr los te kunnen komen.De Stuurman ging rae^-t e ,n s ^ o e p de rivier o p / o m hu" te vorzo^4-"nt"-" lagen later k v/ara . 4oo?i de koloniale stoorabout van : : -;raroaribo n"i ,r Braamspunt ton einde hot v a s t g ^ r ^ , 4 kte schip hulp te vöi"Te'jnen.ITa herhaalde vergeofache pogingen,kon de stoomboot het schip niut vlot krijgen,en bracht later twee zv/are ankers u i t v i n het schip. Den 28e I.ia j.rt in de n.ra k'-vara de Ne de "i ansch Jchoener LADY QJ THjJ TTümT K.pitein Dekker •'-riigszij.

23 De zo schoener i .13 ze i" k 1 aar voor Deraerary ,doch o n f o s t e heer lading,om de Dading v ai de OTTOJ^IIIA over te neraen,omzocdoende het schip te lichten en vlot te krijgen.De l ading best aaide ai t Koffie thee,Indigo en tin,werd allengs overgenomen, c p de schoener,die de g o e d - r e n weer overbracht a a i boord v m het lïed,schip L ] .. ' ~ : pi te in Wassenaar, we l k schip ook den 28e in de orr,, ving van de OTTOMHA ten mker was gefcornen t en mts de ha"1 p verleende om de O'j.'ïOr-IITA te ligten. l April kv/am de ïransche raailboüt Oayenne ldaa-r,en verleende hal p. ora h i t >chip vlot te brengen,hè t go l akte tenslotte het schip in beweging te krijgen,Jeze boot nam de OTTOI.I1TA op sleeptoaw, en toen brak v/oer de tros,en had de boot geert t i j d ra:;:, r ore de b1 ijven.enlag de ongelukkige OTTOLITTA weer hopeloos vast.

L,et o n g e l o f e l i j k e inspanning werd ar doer de equipage gevre".-kt, en het schip go hè e ^ ge"! ost t zoodat eindelijk 8 April de OT-OTiINA ter ree de van^Paramarillo kwam te lig en. om te kunne repareeren. den 26e Dec-rtJPwi' arriveerde het achip te Heïlevoet ,vra.s 15 Decraber het vorige jaar van Batavia vertrokken, Ih Maart T Q G 9 t » r e r c L de OïïOLÏlTA te lotterdra voor f 16-00, verkocht naar IToorwe; e n. Hap it e in A. X. ^ist \velke met het schip nog een reis na ir Zuid Amerika had gedaan, we r d gezagvoerder op de JJJII a/d Lü£.

\J

E4

JOHAÏÏÏÏA In 1855 vrerdida 3 ir k JOHATïï,.. . . L TüïDA gebouwd, uit ge haal d door Kapitein ;'. /lens. Deze bark was e on gewild paasagiereohip, groot 564 ""jast, en zeer mooi v 01 vorn, voorzien van een practige passagiers accommodatie.

Th ai s komende van de toverde reis.^aren 6 Passagiers a nboord •rbi t ] nog vier kine -,eren.iiet achip >as 15 Maart van Banjoowangie vertrokken, en arriveerde na 155 dagen reis te Broavvershaven. ( 15 Augustus ) Daarna maakte het schip e*. „-n reis na tr Austra 1 ie.via Bonden. net landverhuizers,-^ t schip v;e-~d i Ka- ir t 1 858 ge pr a d. do p "l ITSr en 23 VJTi. V'"1^ ü Iboorne • . •—:—— v - - ~ trokken na ir Gaara, arriveer de 1.4 ^u"1 i te Batavia, vertrok lo Oato.be r na •.•.r I'anaroekan.

In/1 8 60 ontving; de Etotterdamsohe Diergaarde v:m den lieer 1.1 ark T.els een ^asstt Hert en e.. .n Mol aks oh Hert , a ,nge bracht met het Barkschip JOHAFTA üHT ÏSRTRÜIDA .kapitein P. jflens J. ^n

Ji&4t*> , pOVUn.cU

-k^- fJifij

S. ü^^o^U

^

oU

^-i -ho

A. /U c. /{wtou* - OU

tot

•' '

(rtA

4*.

-*-

&

CL

Thuis gekomen vverd het schip, verkocht. "Op Donderdag 27 Augustus 1851,zal in het openbaar woredn geveild het voor vervoer van passagiers bijzonder ingericht .gekoperd en kopervast ITederlandsch Garnpugne Barkschip JOHA¥NA 3N G^jRï'IUlDA, gevoerd door Kapitein P. Flens Joh. Znrvolgeni me e tbr ie f : l ang 41,55 e l j w i j d T ,1? el;hol 5,21 el,en alzoo groot 690 Jon,of 364 ^ast^igt |n de Haringvliet ta Rotterdam? He t schip vrerd dus spoedig van de hand gedaan waarschijnlijk,ha/ : het «afoa>* ze?:; r 0-.-j Ie den, ge durende de stormen aan de Kaap.

25 Barkschip "inii.-^JK a/d L !E" In 1855 werd door de werf J. ; A. ornit to Krirapera a/d Lek af"everd.het op die vrerf eerst ;o bouwde schip,dat was de ->ark "ERE ,:; a/d ^3K.groot 371 La«t.Zapitan Tï. O awe hand, har il de het schip,zooals ro^ds gezegd v m de werf.

De 3£jll~'.P^I! a/d T'jek was een vlug schip.en deed de eerste reis in 91 dagen.

7oor de tweede reis vertrok m-jn 27 klaart 1857 van Eel.ievoets"1 ais n i ir Oardif f,vandaar 18 April naar .3at ivia. arriveerde o v i" 1 jTu1 i na een reis van 84 dagenden zeer v1 u/: ,o reis dus. ïïa in 3 o e r > b a y a en j^anaroekan en meerdere pi a r t s e n g e b o s t en laden te hebben, ver trok O uwe h \nd 13 ^epttober VTOI 3 itavia,arriveerde 13 December 1857 $e ]3ro uwershaven 91 dagen reis. In de Couranten werden deze vlugge reizen bespreken,er bijvoegende, d~;t het schip van gewone bouworde was,en gef.n k"1 i'oper schip.

28 i-a art 1858 vertrok men weer van Helle voet na, ..r Oardif .L,en arriveerde 26 3uli te 3 inga po re. v. as 4 September te 3 .it -via.

In 1860 vertrok llapitein li,0uwehind van 3 i t ;via na :r Japan,en v s 13 Tjal i in de „^colesfield Straat.van loitordjra na \ Bitavia en Japan, 17 Deefcfcber 1851 arrive r de ds L I Jïï a/d T^k te 3 it ivia, komende van ^io Janairo, Vertrok Jfc7^ Januari 1862 vin 3 xt wia na ir Rotterdaatarriveere« 17 i:ei te Broawershayen T O Ö dagen re is,me t 5 gepMs.iO'ifcesrde militairen ," s ; ns^agiers.

28 J a i ± 1862'van Helleyoet naar Batavia,T»a« 2 September op 7frTTI3r en 30 "vi L, arrive e r de 31. October al da a- na 94 dagen reis. deKö reis ;;ir . dtein T ,v,üuwohand,het ^regatschi: . . van de v/erf ha^en,en kreag Kapitein 3tï^reeman t re si ing het commando , tot T 854,toen Kapitein üï. G. Rotg>,ias "K; t schip weer overnam.

8 J'ebruari 18 57, arrive e r de ILipitein 'lot g m s te I.'acao,en kwam ai daar in lading voor Havana. TTu ging hot schip een gevaarlijk reis ondernemen,n. 1. en lading raenschen rn-itariaal overbrengen, wa ,rmede in die jaren groota drama's v/erden bele ;fd.liet schip vertrok 4 Liaart met Koelies naar Havana, passeerde 20 ^aart Straat Santo,werd 18 I.]ei gepraald op 21V21' Z.3r en I0**58 WL, jSen bericht uit A1 b"1, ia se r dam van 18 J al i 1857 vermeldde: "Het 3 -.rkschip "OIL^ÏT a/d T^jJK" Kapitein lotg-jis van l.:acao naar II A—na,is den 27e Juni 1.1 behouden te Havana gearriveerd, gedurende da reis zijn 5 emigranten overlelden.en waren de overigen gezond. Schip en tuig en equipage waren verder in goede orde" Het v/as belangrijk genoeg,om dit bericht te doen plaatsen,en het was een felicitatie waard,Omdat er op dat traject,en met een zelfde lading emigranten de vreeselijkste drama's Hijn af;y3speeid Oj5 ':'7 Juli vertrok het schip van Havana naar New York,arriveer de 13 Augustus 1857 al d aar,en was 16 October zeilklaarvoor ITeder 1 and.Op deze reis over den ïïoord Atlantische O e e a m , i n den winter,werd het schip vrceselijk door storm.-n geteisterd, ./ederora kwam er een 'bericht uit A^.bi .as-, 'er dam van Li ark "eis in de TT. 1. O t , "AibiesBerdara 22 lTovember""7o" gens telegrafisch bericht van Lissabon 21 dezer,is het schip OIL1P31J a/d ~j;-I Kapitein lotg :ns v ,n ïïew York naar "Rotterdam,na zwaar storm weder doorstaan te hebben en een gedeelte der lading over boord geworpen te hebben,met verlies van zeilen en andere belangrijke schade al da ir binnen ge1 oopen"..3en l a t e r bericht sprafcsrnen za"1 de lading lossen,oia een -3~ €filt te vinden".

26 TT i reparatie vertrok het schip op 24 Januari l 858 van Lissabon, en arriveerde 25 jVoruari t^ .Brouv/ershaven.

3en uitvoerige en gedetailleerde carga-Üjst gaf aan , .vat v ;n d^. n ading ongeschonden was overgebleven, bestaande ai t 7e r fho at ;Kars ; Tabak ; T1 8 e sch ; 3:;ek ; Oranje schil"1 en jilhctrac t ;V7i j n Hegge ; Duigen; Appelen;Heel;en andere 1-Ioopwaren, e n kisten en vaten.

Onder I Z . o i t e i n A. Z. List vertrok het schip de volgende reis op 26 April T868 van He T T a voet si ais naar Oardif C. vervol gens na .r Singapore en Bat rvia.

YÜor dé volgend reis werd d e . . IE , ; a/d LJLK op 20 ;;ei n 8 6 9 te Rotterdam gemonsterd, vopr e o n reis na ir Soerabaya • Bangkok.

Op den tóonsrerrol teskende o. a Aris 1,01*3 List Kapitein 37 j a a r van ïexel.

A. Drop. Stuurman 38 Jaar v n VTaardingen teflk.e-m gagie van f 70. ïï,0uwehand 2e Stuurman 30 ja ir vin Rot te r dan " •< "40 A. G. Over gauw, 3e Stuurman 25 ja:o* v ji Gap. a/d Ijsei. » 30.

Jan Lel a. Schrijver 20 ja ir v m Albiasserdam, " " 25.

Bootsman J,v-oi Juivenbode ,33 ja ir v :in lot t er dam, "" 40.

H. de ïïeerdt Timmerman. 43 ja ,r van Werkendam. " 50, fi. List jon;:en,14 jaar van Texel . " R, Den hier genoemde schrijver was den zoon v m den &eèder,velk£ als r. c •; ; v/o on te de practijk v::m het zeemansleven, v/il de beleven, Het schip ver trok, 25 liei 1809 van Brouwershhven naar Soer .iba.va en maakte docr stilte opgehouden een n ange reis. In jïngelsch Indie ging den heer J'an Leis v;n boord, en kv,ram per :onder schip terug na in Indie .al"1 e ri e i studie 's te hebben gemaakt.

"Alblusserd'im 4 Juni 1870"~7ol v-..ms telegrafisch bericht uit ^nouth.is de Bark mi-.',?jïï ad LjUC hedenraoregen na e :n reis van 124 dan:en ..ld:i ,r van n ;ok iaHgökO»^.(102 da^on v.an '-. ', -J: via) 22 Hei 1 871 .arriveerde do EHIMEBH a/d Lek te 3'«.tavia,v n ?anaroe kan, ver t rok 29 ^ei naar TTcderi and. \vas l 'j Juli op 84*^IO*2Br en 13 U 28*0 T < a - - ri voerde 5 October te Brouv/e::-_'shaven,127 dagen reis met 4 a gier s.

1 O Juni 1872 van Brouv; rshaven na >x Batavia,7 ^ei a inkomst 1n 6 dagen reis.

In 1874, had de KHI ,11 a/d Lek e., n bijzondere ontrooetin:: 0.5 zee "Tafel baai 7 A -i-ii 1874""Je '..ïezagvoerder v/h ITed. schip KHU a/d Lek 3 d-e*e^ . iihisr v r m Java aangekomen, rapporteerde 10 Haart ontmoet te heb'be^het schip "140 IJ'J-^LJ" in brand staan de. De masten 'en over boord, en het dek verbrand. Ilapite in en equipage wars n reeds in de b o o t e n , toen men bij hen kwam, en werden op de UIL.,/d Lek opgenomen, al «ra t de de b o o t e n aan b o o r > .-schen. " In "875 stierf Ilapitoin Lisj-o^ z e e , en vverd "T. v. d Stoop q. q Zapitein. z. rneraend Gezagvoerder, In 1876 werd het schip den 17e April te lotten-d ira verkocht on bedrag vm f 16500,- a ,n da ^le. ; ;;rij Plant & Oo te dam.

27 Bark schip "3 .. ï A / - ~ Bark ....-•^ot 3t, -i -in J. J. Prang* van de werf "oha .ld. Voor de eerste D ] '.'iveerde het schip op T 8 • J oc--.raber ''H 81 to 3 — ,. vertok na a TI dt kust ;;fiweest t e z i j n , o p 13 &pri] 1862 v.;n "'at ,via na ;r Amsterdam.

•' _ .

.

_

.nadien itciin D. kiwanenbiirgiin Den 7e Sacembar 1866 t vvas het schip -.veer te Batavia,en vertok ï^S a lt e n ^-en 21e Li a .rt 1877,\vQrd d-; thuisreis -a .nvrrrd,- 1 - n tavia 87 lei v.as men op 17*06'XBr en 34*3'o"!. -visseerde 9 Juli Dover, en kwam 13 Ja"!.i te Broavföi'sliMV-.-n birren/Jé öarga-itilst o a ^ a m : 1968 pio^IIoffie ;1253 pic .Saiker;! ,7«eg,;er Arak;280 -ie ."ottinn; 371 s taks Haiden;S97 pic. Tab ak; 100 pio.Tinjen 391 pic Gambér.

A7 s l?asa-ariërs waren a .m b o o r d d;, heeren jA,Oamij J, J,EnipsÖhildj L.3reera; J.Lieerrnans; j\; j1. i.Ieyer en H. Po pp. De reis had 112 i C;eduard.Op l October 1657 waa de BATA^IA weer zei1 klaar te 3roawershaven, vnsaeorda l1 ütïtobe-r Dun^e nes, arriveer de 28 Jani "lOcO te 3-atavia.li.fi da^en reis. Vertrok 15 ^ebraari n,: j.r Tagal.i ra a ar t te Saraaran^i.Sl LI a ar t te lftatvia.3 A.o.ril na ir ITeder"1 an. passeerd 7 juli 3t HeTena. ü/ 3 Au-oustus arriveerde üapitein Zwanenburg wee^ te Btavia,zoo vrerdait A^b 1 is•••.;rdara bcrioht.Den 13e October nsw^è na ..t Nederland ve r trokken, passeerd 3 TToveraber 3t He ^. e n a, arriveer de 13 Januari 1872 te Zierikzee,na 9"1 da-ven reis. met Kof fie.'"li,jst. iteper. Goradamar. lot t ing en Tin. .^ Jen 27 e Apri"n*vértrok BAT«./lA.'v;in Brouwershaven naar Batavia.

Het schip is in 1874,in de Torresstraat,op een koraalrif verongelukt, In Augustus v/as de Batavia,van Hélbooma vertrokken naar Batavia,onder l.apitoin J. Ver doe s, van .^njeland gekomen,en vond toen in de raa-md September het einde, op de plaats wa-rr reeds menig schip v/as verongelukt» K

28 Het i?reg :, schip "ZAïïAGA^A" Het zoo ze . :? o erads .?re gut schip ICAITAGA17A groot 620 7,ast,is op de v«rf van J. & j£, Smit te Krimpen a/d Lek getouwd,en werd in "804 door Kapitein 7, Ouwe hand uit,Behaal d. Deze Oom :m do re der Reederij,voerde het ÖOffliitedo tot 1869,toen .Kapitein T ï.P. Oarst hem opvolgde ,en O uwe hand h • -': nieuwe fregat OÏTOLI1TA van de werf gingühalen, De ilanagawa v«as een g"1 addeks schip,van zeer sterke constructie met i j z a r verband, daarbij e:,n snel^oopend schip .gedreven door een hoog en sierlijk taig.lïet raa akte meermalen vlug; e riezen.die het n joede na are bezorgde b i j de passagiers.

2 "December l 866,arriveerde» de IDmagawa voer de derde ir, te Ba t avia, komende v,n 3hia l ds, verzeilde na "'.r 3aaarang,vanwaa r op 20 LJairt de thuisreis werd a nvaard,arriveerde 14 Ju"1 i 1867 te Texe"! ,na 84 dagen reis. reet een 1 ading bestaande dit: Tabak; Kof f ie j 3uiker;ïïuiden;Gom-jJlastiek; Indigo ;i}om-Daraar en Thee.

Op 10 October werd v .m Tese"1 ait de 4e reis aangevangen.en vn,s men op "> O IToveraber op 12^ ïïBr en 25°'.",. rrivearde 16 Januari i 858 te Batavia.na 96 dagen re is,vertrok toen na ir Oheribon.eh van Bitracvia \verd l April de thuisreis aanraard, arriveer da na 91 dagen den 31e Juli te Texel.raet 97oo b a"1, e n Hoffie;2429 kr. 3uiker; 1656 sch. Tin,en 5722 bos Rotting. TT. II. I.'ij.

In 1869,kro ./.ipitein v.'. P, 3arst de iLUTAGAV/A t e n voer ook zeer •e"1 ukkig met h r ït handzame schip.

Hij kwam o. a T 4 October 1871 te Batavia.vm ITev; O a s f e . r r - t 85 : .n reis. Vertrok 18 Januari 1872.na aan de kust geweest te zijn van da ir, passeerde 13 1.5aart 3t Eelena,vergezeld,raet het Jregat dl - IA v i n Jan Smit OZn. en k «ara il Dei te Brcawarshaven TT" dagen re is. me t 160001 pic Suiker,en 240 pic lotting.Het schip \vas daarna o enig o raamden te icrinipen a/d Laièf,a6öi de v^rf. ' ."b^asserdara 20 IToverabor 1873""7olgens bij de reederij ont vangsn teVtgrafisoh bericïi$,is het schip "„.. " ..ipitein Garst,18 dezer te rlyraouth binnenga loepen, ai Jnda 1.1 SoncLag-rrxoht op de hoogte van 3t Oatharinepunt, ; ingevaren,door de stooraboot "1YDAL HALL" komende vm Philadelphia. De gte^gawa verloor daarbij Boegspriet,on voorsteng,en bekwam schacfe -e-aan de boeg. Van de Squipngo /erlen drie man vermist,2 daarvan zijn a/b van de "TO|D^ EAU" gesprongen," Verdere on Ikken zijn de E J . . . . niet overkoraen.het schip .?da rustig,al s een beurtschip op Indie.steeds de a indacht trekkende,dat hot schip zoo goed,pnd••.rhpuden,was;•«*. tro^ts ais :;en dame, zich sta a ds vertoonde ,ot«p."j cte correct in i" 11 e s -^at tuigagie en hot dek b e t r o f , ."'tijd keurig geschuurd en geverfd.

ITog steeds onder l.apitein Oarst.vurtrok de KA . . . JA op 3 J na ri 1881,van Gissingen naar 3amarang,\ r h-.;t schip 19 I.;ei arri veerde.üyt had tfcftn de Bangste reis g e m a a k t , n a m e l i j k 135 zei" 1 dagen.aThoewel A n j e r , 2 0 dagen te voren .. s .;-..• /isseerd.

Vertrok 16 .ui.mstus van Batavia,arriveerde 6 December i 861 te 3rouwershaven,i03 dagen reis,Op het laatste traject van de thuisreis,vin de ;estev: ;i" anden tot het iSngei sche i;anaal,had rr,en aanhoudend r not z\/:iir stormweer te kampen gehad. Voortdurend waren zware stortzeeen,over het dek gekomen, na ar door . . n dek onjavoer alles v/erd verniel d,.-m het schip ook lek geslagen werd. l Augustus 1862,. va s de ilAITAGAWA weer te 3oerabaya.

29

In 1883, werd Kapitein J. G. Zwart de Gezagvoerder. v/er ke nog drie reizen,re.t' n.t schip deed.zonder eenige "bijzondere rcebeartenis, In 18 8 5, we r d dj ILUTAüA VA vo or de si o o p ve rko oht, a on de n a ohe e \ boawer TT.A.Haigen$ te i t ,v/eike het schip voor f1200,kocht, hetgeen e^n bewijs i-;, da t een' zeilschip toen v/eini, 'Ie -eer had.üet schip had toen 22 jaren voor l,;ark lels do zeeën bevaren en weinig ongelukken gehad^Je ILuITAü.,.

3 • 3n g.^lakkig schip*' zeids den zeeraan,en v/as zeer geliefd bij hen,Je verschil lende A"'b"! asó-srdarnrners die er op voeren, roemde steeds de IIAïïAG-AYi/A a"1 s een gezellig achip.

Van den verkoop,en verdere afwikkeling geven v/e hierbij nog afschriften van- advert3ntien,en "b., richt je , ai t de T",i. Ut.

De Makelaar H U S S E L

M. L E L S

te Rotterdam,zal,na gedane aangifte volgens de wet,op last van zijne meesters in de zaal VEjiSCHiSlDSflHSID en OV3R3üTTSTSUMIBQ,a-m de Scheepmakershaven,op Dinsdag 16 Maart,des middags ten 1£ aar.pa'bliek v e i l e n : HST NE D. F R E G A T - g-AS—A> £ A N A G A "^ A 1053 reg. tonnen, geboawd in 1864.

De verkoop zal geschieden bij opbod en afslag, voetstoots zonder actie of re f actie, zooals het schip met deszelfs inventaris fhans in het Oo ster dok te Amsterdam ia "liggende~ Afzonderlijk: zullen worden verkocht: Een «***$- CHRONOMETER, A.Hohwa.ïïo 484 Een DITO, Iowden,No 131 Het Schip is inmiddels ai t de hand te koop ïïadere inforraatien bij de Oorgadoors ZUYPÉR v,DAM & SMS3R en bij bovengenoemde Makelaar.

(Adv,¥.R.C. 5 Haart 1886)

Voor f 1200,00 verkocht aan l.A.Haijgens te Amsterdam, De Chronometer Hon«h,u. voor f,125,00 " " Jjowdan " ", 11,00 N, R, C, 17 Maart.

Advertentie N.R.C, 17 Maart 1886 ieder die iets FHSGAT3GHIP K A N rekening te zenden ten Kantore van de te Alblasserdam.

te vorderen heeft van het A G A ïï A, ge lieve de voor of op den 22en dezer Heeren MURK LEL3& Zoon

O CO

C

s <D

o d -d d -. ' •d ri CD:CD

CH S -d

' CD

M

tj

M -P O

p^

ra

<ü

pq

E

"d

tJ3 M

03

S o

a;

CD

d

CD .M

•p d

<s CD

CO

CD

CD rH <D

^d <~o

•d -H

H

CVJ

ff

+3

t^

. CD d f-!

c*-p ,3

W

p -P £ -r-l -H <D CQ ,0 ,.- [> P,»CH -H

M co

-H r-. <D

CD O3

•H

^•d

*..S

Tï

_ d

!> !"--i ,-' 03 ^ •H -H 'd £

S

fl

O

CO -P

M

r •'.'. «H

fl d cfl •Hd ca pj o ** ?H -d -H rf

•• j> o n ±d

O

'H -P M

o 'd S

'H W)

£ fc> CT3 PJ £ +3 •> M • O -H

S

M d m C* o tO &0 o d M CD ^1 o o ft m "d 5

CD CD

CD w c

3 IH ÖJ • -H o g

p! CD 'H

:: r? -H 2

W D- E CZ5 M Mi- 1 CO

s -p -

O CD

05

cn

05

•O -

O -P

•>

S

S

•H

'4 tD tl f^"] f"~* CM d <o d

> -P r-' O

rH

,£! CD O ::•!)

13

ra &o

co

- CQ

£ o E CQ

CD

0)

>JJ

*-*

-'-.

»-,

l—l

P-

CD .-' O £ 'd

tO

£ CO S £} o S

f- - .

*d

$ f>

-P T

CD !- » t> -P CD d S •rl Jf -P CQ 'd ;3 M

gg

M jy M J>- Irj co ,<± d M S "cO o

d £ £ <•>

rl Xti-d 4=

nd *: O o

a) d d

-p ,3 o g

co

M-d <(! ft H |£( O f*

OT CD CD -P CD • •d O r- (D O 05 O CD CD -P ft g r-' ra "i P-- c-rj M n PEH fH -P Oï O •H CD f li II l' l' ' Pj O • £ <D -rl • 'c • • . •

d rH M -H M t>

o tso-d ra <ü <5

'f-a

r>

fc o "* ^} -d -d ••

•H

M £ •d £ bO O -P -P td 03 03 CD

-p -d

•

M CD ^ CT -H r-'-X) d d -p •• (p d

§ -rl

S *r~2 •J +3 pj s ra CD

CJ O O

£

, -P <D t.U CM CD -P

i

• _£ O

i ab o M

M

d r r r c r o -H > o üd i ra o ra ?> -H g £ •p co E -H d S t> d •d -p 1 r-1 "-H -H ft a) d o •H T3 <D ï4 S CD

r- £ O -P 03 -H CD f\j 'd CO J*! aO rH CO d > O r~: £ S S £ d fff O S IO 'H -H CD CD O M tó CT> O -H E> KJ CD 03 Mi oj S CD e- -P r- -P '^

'^^} CO

co &0 M r-,;-\1

PJ CD 03

•H-p

E

•H

-d -H

'0

.

W)

• d e r «r MC

bü

fi

d o £ 53 ra 03

O E S •P

CM

O Tj

a>

-P CD A' Oh»

0}

03 W -^ OJ CVJ

S K

-d -H

fcO C" -rf

p M Q A

o pj -d M P

a> "d d ft-H CD S M£ Ö ra <ü

f) {> M CD -H CD•3 ' O CD <p -P £ 'd t^i &

O ft Q

03 CO J> "d H o M

d d -d • H o ^4 d CD ft CD •H CD «O £ ft +3 J-| £ ft C' TJ ra M £ O --.'J CM o d d ^ a H m M S d CQ "~3 (H (D o c3 o a) -H o O S-P t£)M P -T4 O N £ rH i5 h^ CD •H ra

ra -P f> CD H) +3

CQ d CD

M d M> ra CD d , o • O CD

•H CD üfl-d M d M d r-l d

co M

-d co M

rH O £ M CD

O3 IO

l

CD CO O p: Ö Hl CO

^d nd

• SO 'Ofl H F-1 £ CD O M

M fe- S 03 -H •rl

S •rlCQ CD^ °ft p£ !D 4 Ö .^ CD d o CD S 03 £ t> •rl O ca f>5 M M CO l-p

0

M

-P o W fcOM C5 -P 1-1

-d -H rci

d ra

d r' UT 03 d co

ü)

£

£ co -H

ft Py ^

•H d

£ «CD

E -H f: d d M 'd co M -P M co £ o d ,'.; d • P M C3 d s PQ EH "} M ty M o cp 1 ,048 f-i 3 "-d >d £ P,-a ^ rp „W r; co a> CD ra -p *d 0 .•H °" "* 'S S OT i^ .CD 05 W W H t> S ü ra f> •rö d cv.- ^tj ?H i-l f-i CD O 'd •s 4^ ^ r-q ;. -P r- O M) ra CD *E-t • co d d ^ •H o •rl 3 M DO "d o *d r' -H M M rS d O 'd *d W S O3 CD " : r-f t> O

•S

I

01 *f~3 |—i

S

05 M S 03 CD S M cp }> "d C~ d r-! tiO S c? •d W -H o M d d -H r" CD •? £ d M M S £ Pfc-d ^ •H CD ,£ CD rH •> d rH M 03 a? S M A Al c'J d C- <D OS Oï P* -d ra -H EH E d o 'd o d t= d |> vo 15 M M CD -rl £ H M d -P £ a> 'd CD •rl ,4 d 4^ d co a HP t> O -H CD d M O t> ra d •>ro d o £ ^ M O •H O CM CD a.) O Pj rH H gj -P' •«# &0 cr> d rH Cf> O JS N E H W-P g* l* P? CD M -P •P co £ •rl co d -H M Pi J4 ca cu o <o . CD 'Oi?r' • •d CD -x M W p! d 1-3 cl) £ S-d d tO M M _ £ ry O -H co £ Pii-Hï «^J co ft -H S v et? •S? o d o -d HP-P pq-H H O S S d » • -P G3m tT*d T-S-H £ CD cq •H f,0 d CD i-1 d co r^ r—l O 0 JsJ 'o•H '-i fH -H y S • S CD o J; d <D H p CD -v! £ CD .

-P S C- 00 E S £ M r-rj (U ff M to'

M <u

•H ^!

O

^>

t>H rH

_jyj

•p d • d CD ,£< S cq o -d .M P! " H" & k d dM O M a? j o ••a» rO. O» CD •p -p ra co r-i Pj t> M O CC -rl <D EH *d

CD d 03

O

rf M 01 -p -H fc cc *J

M S "d

rO

.a 6

00)

M CO

0 |>

C°

<J CD

ft S W

M . M

"d

t> r- ,0 -P 0 CM d

CD

•H CM O

rH^- d

". d • CD CD d -p ^ S S -d - 03 f G) 'H •o-O H M -P o -d c -P S - M t> -H r* aj c? .y C» -P O CQ ra 4 d jfc o j> m o M S M M •H O CO <D -P M r-! f> •H • " CMrtBf« 'r-l d H U)

CD M O M 05 £ 0 £ rH

• S g -"d

M

l O

-d EH

O O -H CD O Ti J3 O tiO

-§

^ M ° CE pi o •'i

CO

Kt W ^J

Ü3 ,—i Ü H "*'•«

3 a' ^ tn -P •H d

H -rl CO

•H O

• "J •P

XBfrl |>

CD

^2 ra M

& -d M a: d -rl O •p O Cl) r-' •H

E

M •> r^ tt

.-p

n

cc s

1 M

03 M

»*H

E-l M

i*

e»

•i-3 O •H >

S

s

£§

ra •

•H -H

d

r*

S o +3 S S ft N co d 03-ri O

§£Ö •d co ^i • E 4d ^ 'd o

M O

CM cr> d rH C?

o ei

(!)

•H M

'LI-CD M 2 •H E •d N CD K)rd CD 03 M ra N rH ^H co <D CD N)?5'-' o «d to d CD M £ t> •PMS P- •H co d S ff ra !> 1 o d +3 {>

-P •d

CD CD

<D 'M

•H CQ •H CD

S

O O

CD LO

CD •rl r-l CO

s s' O CD •H d CO i>

d d m s

CO

»S O

bi)

^ E s ,0 d d c-< d ^ o -d \>

CD '

P o t.D •P r> +3 ££ •p CD i> •H M o rH O

CO ^H

•P-H

P4

ps

d-p o d d^ M O |g M o S do pq E CD

£

•• CD co • PJ «<-•: d CD d H |> 'd -p i> rt 02 d ,c! i—; E p ra o o

r-: H

•d

S

c^r-i •d M

•M r-lr-1

tJ) 02

CD

o ','.~A

•d EH dM

CD -

P]

M o

•d

31 Het Bestek op 28 October middag,Uitreis Indische Oceaan.

Zaterdag 28 üctober 1876 95 ^tma^en. raran 2u.id Breedte is 5 5 ° 2 0 t < Verand. Gegiste TT. Breedto is 1° Bekomen tegist ! . Breedte is 33°26' Geobserveerde Z.^r:-..dto is SS0^-"1/ Geobserveerde S,Breedte buiten dan raid is ?

Generale ICoers behouden IIü/0.44-; mijl ist ü. 45 mijl Afgevaren 'iste ""engte Oost van Gr: is 37 Yerand. ~M n " " " " 2 Bekomen " " " " " " 90 O y. Gedegenheid als,ook lacht gesteldheid als voren, ervolgde met schuren binnenboord,op het acht e r dejpJlie4.de n de ronde in het tuig alsmede zeilen en rondhout € en bevonden a"!"1 es in goeden staat Sette hst boven lijzeil bij. Gaven de iquipage ,7aschdag. t. r;. . D. uuT/ohand Ie Stuurman v;;;;; 0. Spaanderman.

Donderdag 9 November 1875

107 Etmalen.

A. T^igte aan^nkkerend^üoelt jevHel.dere lacht. Schrapten de ITageibank.Ila ifcten een a^rnvung.roöt het schrappen van de Buiten en in aive rbo om. Schi"!. derde e enige kleinigheden a.an dek. Zeil maker met tTön man bij het gaf topzeil. . nivakkerendo I.C-JT te ,heldere lacht.

Uet den avond niets te zien. .."'orap.lO, duairn B, T iigte -i-oelte heldere lacht,Braste de ra's een v/einig aan.

D. nemende koe l te, He l de re lucht, k a a k t e n schoonschip ITiets te zien.

7.

Heldere "o l kdr i j ven de l acht, afnemende tot zeer Tl a uw k o e l t j e i^den v!m de beide amkerke t tingen 20 v adem aan dek,en s7 o o ten de 2elve aan de ankers vast. Schra rpten verder de l-Cl aio verboom. Schilderde eenige in.einigheden a :ai dek.

Zeilmaker met óY/n man bij het Voor Stenge Stag zeil C-eobservaarde Z.Breedte op den middag 7*46' Om 8 aar v.m 10 ïïovembor Java Hoofd in 't zicht.

Tla 111 etmalen .ten anker op de Ie e de van Batavia.45 vadem ketti" j stoken,om 5 aar 30 n.ra.

Vertrokken 10 December van 3atavia,na .,r Somarong 5 Stm.reis.

Vertrokken 30 Jan. 1877 van Saraarang 7 februari op de leede van Anjer in Straat Sunda.

8 Jebraari vertrokken op de thuisreis.

5eil^n^a_J^_^nLJ[nd±aoh:e_Oo«aj8pJ16CI7 februari 10 Etmalen.

H. "x ;-të~.KÓëT. te t heldere lucht .moeilijk zeer stampend schip Zagen de hè me l lichamen ait het v/ater opkomen en ondergaan.

Zagen bij het afgaan der Tvacht vreer"!icht in het if.on "7..

D. lo^kdi-ijvende l ach t, afnemende Ze e, f lauwe koejjbjes.:;-; gen een rnet ons lig jend schip hat^e"1 k ^len dag/'bï.eek te zijn de "SUTTDA'^Zigen ook nog f"1 auv; v;eeriicht in hst 71.en ] .

V. 71 a uwe Hoeltjes bewolkte lacht .afnemende zee. Deden da ronde in hst tuig,"bevonden tuig alsmede zeiden in goeden start.

De Zeilmaker met 3 man bij het kla irraaken ven de oude fok.

Gaven de jjjqui.. nsohd .

32 Op 18 -februari met den dag, vermei d schip de 3UITDA nog "Achteruit te zien. om 12 aar middag, hè t schip aohetuit het zicht. Zondag, 2"1 Jet r aar i 1877. .

Lig te A'oelte.^et Zonsonder ; _-: -ui; j niets te zien v^jn te . jonsondergang,7aile bonkerige l acht in het 22V,Éi iT;j,dev/elke langzaam orr, de ïloord bewoog, do oh niet v-m zijn nfschuv/e1 ijk a inzien verloor. Haalde de l i j z e i l e n neer.

E, Voormelde bank in de westelijke Horizon steeds stationair Met bij afwisseling felle wseri icht .bovengeraei de lacht, 3oras flauw soras fei als vuur peil m. Maakten de Dichte zeilen vast on rigte onze koers meer ons de Zuid. om d i t wij vreesden dat bewesten ons voeder een Gy kloon bevinde.

Jen i e .

-t 1877. Voorraii oht. aette aan Stuurboord Onder en boven 1 ijzeil bij. l rter voor a:m beide zijde boven en onder lijzeil. vriohte de voor. oniende bezighe len.^ei"1 maker met 2 raan bij het o p i a p p e n van het 7oor Bram lijzeil en Gaftopzeii ïinrne rraan b i j in e inighe dan. 's *"orgens 5 LI a ar t een jn ; P ach schip "bij de CJO.TIÏ. 3I.ÏIT , " i;: ende om de Zuid, konden het najinsein en v" -.n niet onderscheiden, leeriicht in het Hoorden.

7 I/!a :,rt het schip nog bij ons,ach*arruit in onze nabijheid. 's avonds h* zee zv-n r s1 in . n& schi : ),het schip no^ in 't zicht in het Z u .n- : .iooing 3/4 mijl afstands.

8 Maart voormeld schip in de D wacht nog bij ons in het 330.

1 s l.'ida .33 9 i,] a ar t op de aohtermiddagv.'acht. jn.auv;e i:oe"'.|je hè"1 O dere luoht,hooge ZO lijke deinin ,:-'. \ ST inkerend schip. Seinde met vroe; r iraeld schip Jng 3/n ocliip genaamd IIITTG AT^^JjJ of "(Oïidoii, " komende v-in 3alcutta,besterand naar Jeraare ry 2A dagen rei T O IJairt. Mondenw-acht a -erde ons een om de 1TI? bij den wind lig /ende 3-^rk/ D. v/ach' Vó.órmeld schip no.^ niuwelijks vooruit vin dek te zien. . icht voormeld schip no t ; vin top te zien. 's Avonds 21 Ijaar t J3. Ongestadige koe l te, He i j ige vol"1 e lucht ,schr aaiende wind.

3raste de ra's aan. Aanhoudende felle weerlioht in.;:erae"!de richting, Lia \kten aohtereenvol ;; :-jna al"1 e zeilen vast. Om 11 uur zvrurte opwerkende l acht, in het T.ïS». raet hevige felle fikserostralen. I.iaakten de Aarssels Vast, geide de onderzenen op, om i i , 3 0 ? iotseiing harde -vvind uit het TT,/, en '.«ITY<,raet zw;are donder en ïveerlicht.hielden ora den JToord. Haalden Bazam, 3tagzeil en voortengostagzeil neer. oteeds harde vvind met stortregen.

25 liaart. Jafv/acht. z igen met den dag de llust , vermoede i ijk Kaap Hanglip.

27 Liaart. Zuid Atlantische Oceaan.

12 uur Zagen op • raijl afstand )on schip vooruit.

28 IJ aar t.

Dagv/acht , meld schipachteruit.

29 Haart. Dag-'acht.^en meegaande .3 ir k bij ons ;ve"ke een ïïoordJaitsche vlag toonde.

V. Seinde met boven ld ,ck genaamd ] ïRMA] ..ornede van Saraar. $.. April J% Paaschdag.- i unde schepen in het zicht.

4 April. p. llog altijd de ]L311,iAlI te zien.

5 April ijacliinist bij het schoonmaken van de donky-ketel van April. i :uipage ^aschdag. passeerde St He Ie na om i 2 uur . "T i/4 mijl afstand, id n no-, voor p. ra 100 dagen provisie -i 01 boord.

33 Stuurde op de ^eede van 3t Helana a-m. Seinde raet de 3einpost om ons ^Ee r w-rteeren on vroegen na ir de* omstandigheden in .3urü : .Kregen sc-n mtwoürd van Trede. Gb serve e r de da t i j draeter, ^ vo n de n o va r o e n s t erarr:ing 12 April 12 uur. Voormelde Juitsohe 3ark nog bij ons, peilde op ds P. wacht :l±n é ..scencion. in het OÏÏO -i O mar Issing p. ra 6 raiil af stands.

18 April D. wacht. Vermoe de l ijk de Duitsche Bark nor; -n tijd 't zien.

22 April Afsohoonends lucht tot heldere woi k drijvende laoht , ongestadige frissche v irio erende lloelte. La ;kten schoonschip om i. ,30 uur passeerde ons oen om de Zuid Zo e r se n de Amerikaan sche Sohoener, genaamd Agai$a.J&Eortl and, *elke na .-r onze T«engte vr o a g . 7ie r de n de n Z on dag , 25 April. Uoord AV 'int ie.

H. Vree se lijk stampend schip, zaffiaat sores ds Lop van het schip gehee^ ondar e n zee bedolven v/as. Je Zee 'il moeilijker. *^en 19e i.lei, na 101 da^en te ^alraoath.orn "! O are v. m de T,oods.

Dit -klaren derhalve enkele aan te e k» nin gen, ai t het ^oarnaal ,he t••.•;e"'k gedurende de rtic, - n k c wacht ^dai e ^ k e vier aarj^tordt i-^eva7 d, omtrent het wsfer, . t ;: i ,en "bemanning, en alerlei "bijzonderheden, De 00'-llT^"iI3 3i.al!i' \yerd daarna,rat;t een sleepboot naar Greenock , e bracht ,vnar men-14 Juni aankwam ,den anderen dag, \verd 's r.- c &tfat 'o iiiir overal gemaakt, on h ,ai den rnen de bovenbrara,en brarara^s naar, on scheerde het tuig uit. De equip .ing daarna n don wal, raet hun goed, en c-. n wachtsraan.van den wal kwam aan boor. De 15e werd de e q ui page af gemonsterd, en gingen zij met de I uniche boot naar loiterdara.

De IS^ging het schip in het Albert D 0 cK, onder de ha.|schkr : .n. om te lossen,enicv/araon 8 schuepss jouv/ers a n boord, men had derhai vd vier dagen op •.-en »1 i ts moet m waohten, omdat het zoo d«rak was in do havens van G-re eno c k. 1.1e t het val"1 e n van hf>t O : ) do b-. .= en bol der '••f i ;. J rakt.Ket Journaal eindigt:

Voorzagen a^^.os good, c

in

n

ens, \r-.cht i^.s vor^n.

" ^- Staornr'-^ , . :rrnan f word na deze reis al fl ezagvoerder getaèU^-van de ^ •...-. ^13 ,3^,12, Dese kwara toen uit .;o" 7 tod n \\x Greenock^eai l^ar-itsin Df Ottiwhand, ging ^MWHH cis nieuwe i;r . iJIC van de werf ha1 en. ^ , 3 jjc -*>j^> . uu, ^ ^v*^ cw )itein 0,SpaandenBan fia k t o il , -wO-a-^^a-tr. in s j., jn . . o :: jt e - rft« s • -L- i'H:-?-^-'"''- ' -""^r—^ .•.^aMg, Y, BOBSBLia - -L-, arriveerde den 21e Dec1600-1; .,rou»fö:-s Irxven.koi-.-.an-'is v^m ïïoord Amerika. Op dsn Oceaan had Kapitein Spaande rman<fhe t Schiedamsche schip _JO_3EPH J .. IX in zinkend.; st t :i ;.i trof . an, toen de baraanrir1' 6 ven* te voren, door een ange^sch achi; ..aren afgedaald. Vervo"1 gens ,,erd de COUwSTiIS 31.110? a m de v/erf van Bonn te Rotterdam, gekoperd, en nagüzien,en den 28e La .art 1 8 81, ze il do reen uit na .r Batavia.

Toen ging de 307HL2LIS 3L1IO? ;en -wM^ vi ugge uit en thuis reis raak e n , w e ^ k s ze .-r opmerkelijk T;as,en dn de zeevaartkring8n,sterk de ••iandaoht trok. Ook uit het Journaal van deze reis naken wij -nige

nteekeningen,

34

Aarrteekeningtn ait het J ü U R ïï A A L

aouden an^ boord van-i; het ïlederlandsche Bark jchip " COHIT'S Si^-i' " Gevoerd door Kapitein 0"3paanderman op deszelfs Reize van Rotterdam naar 3 A 7 A. Uit ge ze il d den 28 Haart 1881 terag gekomen 23 November 1881.

1881

Ligende aan de Boompjes

Rotterdam,

Het ïïederl.barkschia "30.11T.iLI3 31,; IT" gevoerd door den ondergateekende ,von de '::iel, jdeie He eren IJ ark Lel s .boekhouder wonende te Alblasserdam.al \va.\ genoemde boden thais behoord,is het 1 tst nagezien en gekoperd bij d .-n Heer Bonn te Hatendreoht,en op nieuY, goklassifiseei^d door Yeritas.3/3 LL 1.1. en A 2. door de ïïed vereenig»ing van i»»arand»arenf!• hegt en sterk en digt en ligt k"1 aar om een n a ding, best a mde ait droge koopmansgoederen, in te namen,om die ter bei^erara>-ings plaats te brengen,en zij geladen, in ;i s vo1 gt omschreven" "Aar .'uOiistord oy> den 19e Kaart 1881 e ait de schepelingen ais volgt.

•;aatn.

CJ.van Duivenbode.

3. J.Drey3r.

G. j . ' Trtïi'on, G. Snijders. ?. Tromp.

J.L'atzerath.

O.Iïansen.

A.TTijraan. . donker sloot. .

A. Ja1 en E1. Uil sen.

J. Anderson.

P.Otterson.

W. v. ITaerebout.

G. Bonnet.

1.3. Araend.

H. de Ooy ligt.

L.Hegser.

'lanr Ie 3 1 aarman 2e " 3e " Tirarnerraan. ÏCok. Hofmeester.

Ze il smke r.

'Jonkyraan. t roos,

geboren

Rotterdam.

3 te r dam.

wone dn de

- twijk a/Zee Rot tardam.

Amsterdam.

H II II H It t!

Yan 18 Je br aar i tot 22 Lla irt ?;erd te 'Rotterdam, in de 'Jachthaven en a m de Boompjes stakg'oed ge"aden.

22 i.: aart. De 2qaipage kvnrn im boord, ben€vens 10 sjoavrers om ho t schip os to naken.4 aar Loodfl en Sleepboot,bij het schi'o amen 9,30 te 17ieaw3rsltiis.A'annoniGncIo 3torra.v/aren in het Hanaai bij de 3e brag genoodzaakt om vast te maken,a ingezien het schi t ;-m de lijv/al \voai.2ette om 3 aar de wacht "o p met l rnan.

r,

23 2^e"Dr. :'aakten om 5 uur overal,en stoomde naar Heievoet t kwamen om 10 uur aan. schutte door d;- 31 ais. Sleepte op Loüdsravnscoramando. zoover - > konden, en nk r de in 6 vadeira water.

8 aur,wacht op met oen ra ai.

28 Laart Vertrokken van Brouwershavon.

•.kten om 5 uur overal .Oostelijke kooi. te ,h«i de re lucht.

Korte op üeeloods Oorai.ondo kettings,krgon te O ure Loods en Sleepboot a/b, lig 19 hot ankor. Katte en viste het z e l v e , e n s" 7 '.;-;-, pte door het gat.üette vervolgens l,eil,en w-ara n ten 10 ure bij de tfiterton, ,lwa r ons de sleepboot en loods ver"1, ie t , 31 uur de op ie ^anaallooda Commando op de IToord Hinder n. ir de vervol, -"-i iis het dek, verdeel d; de \vachten. jj 2ie verd- r -J , - J _ , . . L, _ . 31 /n-, 3. v, J ui ve nb o de , 28 Eaart. A, Ligtèf O.ïï. üoste 1 ijke Koelte doch hoyige lucht. Zette zeil en braste naar gelegenheid, P« 11 d« te 4 aar de TToord-Hinder Z'.,f;.2 raijl afstand.

Koel te-a" 1 s voron,i ucht gestreept casseerde,- e enige mee en togenliggende vaartuigen, l at e r regenachtig, 'avonds 8 uur Lizzard TTtÓ op "-i raijl af s t and, wind OüO. 30 Liaart.

31 Haart H. 3waar overhalend schip D. Iets minder koelte,lastige korte See.Kregen veel water over defc.Uet den dag e ;n meega aid schip in 't gezicht, heyigs lucht. Pompte Lens.

V. ;... ;.r werkend schip."1 :;.stige korte Zee,staken de ankerketting beneden.

Zeilende in de TToord Atlantische Oceaan. i April.

V. flauwe Koslte ,1 ucht als voren. Zuidei ijke deining.Sette de ankers binnen boord,sjorde de zelve v ;st.

3 April. D. Ligta koelte,i igte "buiige l u c h t , Toerde al^o zoil&n. met dan dag ,2 mee gaande schepen in 't aicht.Waschts d.;k (, ~f~

4 April.

P. l'/iaktr- kleine kluiver vast en voorbramzeil.het grootstenge stagzeil gescheurd,IJGt het afga-m der wacht afhalende lucht,afnemende koelte. Steeds aanneraande "'estel i j k e Ae .

8 April. 7. Verwisselde groot onder en boven Llarsz e il. Signaleerde met de JSng. Brik... van ITew iPort.naar Bahia.iö dagen re is. II. Breedte 32°47 / .-;L 17*2lC l1. Etmalen op rois. i O April. V. Ligt ^oei t je , wol kdrijyoiidL lucht. Signaleerde met de TToorsehe Schoener. 7ITT.J]34 van ITev/ Oastle naar ITev/ York 18 da in reis. ven het B.Bocrds lijzeilstuig in.

11 April.

7. Zette onder sn boven Lijzoil bij a :on B/b o o r d. Pe il de te 12 uar het Eiland i?alraa. mid-Ien. ZOtO(p. 0) 9- mijl afstands.ïïBr. 29 14. T.,L n .8 32.

9 ure 7. ra. Ontwaarde het 3i1 and 3t. Antonio.17 02 ]T3r en "18 Aprii.

25 ' i .L. . vi-1 .' H. Ontwaarde mi t zes 5] zen 2 o ekoersoncie-»Bchepen, 29 Etmalen, Passeerde fa Linie,om 12" uur op O 06 ZBS. 26 April.

7. Steeds hoogsr jagende zee van 't Zlïtiü\vasr siingorend en 13 Lei. - . akond schip,reefde h., t voor marszeil.

Siglareerde mot de Ara,Bark. . . . . . .. van ïïewportnlJeibour 16 l.:ei de 44 dagan reis.

25 :,ei.

Indische Oceaan. 12 a.-zr op 29 Ö 4^ 33r en 81* 28 OL, .3.

Snel opkomende harde vïind,vuile opwerkende lucht,in 't ],.

30 ï.:ei. en Uli.raat weerlicht,raaakte klaiver.grootstagzeii Br/zei"1 s de voor I.Iirszsil vast.i4-.vare regons.on i-innemende van Zee. Kregen nu en dan water aan dek.

H. Aannemende tot vliegend storraweer.vuile lucht met zware 'Jonder en We erlioht, vergezel d van hagel en regens,maakte

36 1 ge re

D.

7 Juni.

T 4 Juni.

i. j3.

H. 7 Juli.

9 Juli.

7 O Ja1 i.

e f de -ge TC 'g £div fok en grootstagzeiï vait.*ar«n genoodzaakt van v.^ege de harde wind en hoc ge zee 4 streken ait de koers te Tenzen.in de Donderbuien plotseling heel f "Va uv/, Kregen afhoudend vee! water a . n dek.liwair werkend schip, namen sjorrings rond de boot, maakte a"1 "'e s good vast. oteeda vliegende storiübuisn.raet zware Donder. en 31 iksens"1 agen, wilder v.ü:icU»ndo Liee.-^regen na en dan 3tortzeeen over het dek. b i j afwissel ing, vaart jes op de toppen on t v/a .ir de rnet den dag, dat oenige zeilen v/aren stok ge.id in hunne seiaings. _LHielden goede ait kijk, brand» de Seinlantarens.

Steeds aannemende van v/in d en Zee. Soms Orkaonbuiig, gepaard met zware regens. Weerlicht te "'0, 30 aar in 't lïïTW, de wind rondgaande n i r 't IR. me t e-;n vree gelijke zr;..,re b ui, waar door het val schoot van voorstenge st zeil en storrabazaon "brak.. !-:te het grootstenge zeil vast, Centen de stormbazam in orde, Liet h t .

11 der 3. wacht, opklarend en afin araend v :r. in d tot heel f! ;aw,vr; :.rdocr hot schip door de elkander Toepende zee zwaar slingerde en v.'erkte , zo o dat lï& t aan beid. zijde water schepte. Storrnbazaan bij, Yreeselijk s^ingorend en werkend schip, veel T«ter over dek.zoodat de spieren en v/atervaten ait hunne s j o r-- ing s dreven.

101 Jtraalen.veel stormweer gehad.de hè e Ie ind,'~ceo .n bijna.kv/aaaen in Staat Bal i, ankerde in de ".v/aaht.

Zondag te 3oe rabaya op do ^ -:. ;ts,ten anker, 102 dagen.

5 aar over l, l inde de tenten, brachten h i t losgerei op maakten het schip baitenboord schoon.De Hat roos T.lTaereboat ziek in hot Hos pit a il.

-

,_

_-

lLIS 314ITtEao! ïoaar met veel ziekte /Je kampen, onder de aipage ,'fot^S Augustus was man rnet los:::'en*;;biezlg,op velke datam men onder zsi"1 i naar i'^robo 1 ingo. Op :.• Aagastus, vnrsn af gemonsterd de raatrozen ?. Otterson en Cr.BenneV/ertrokkon 20 Aagastas van I-robo"1 ingo, en docr Straat Suda naar de Indische Oceaan, De thuisreis werd in 87 d--agen volbracht. en kwara 23 TTovember te Broawershaven b innen. He t slot van het Joarna i! ,v ;.n deze v"1 ag -e reis.neraen wij nog over: Vrijdag 25 TTovember, Heil evoe t si ais. Laakte te 5 are overal . ilorte ketting. Hief de het anker op, stoomde op de haven, schatte te 9 are, door de si ais, en stoomde vervolgens naar Uieuwers"* ais. ( m e t de sleepboot Holle voet s? aisjschatte te 5 are door de Sluis en werden van da ir gesleept door de sleepb'..ot MAA53IÜI3. Zwam«n om 6 aar op de Ie e de van Schiedam. ten anker. Ye r t ui de het schip met 50 va de m van beide k ttinglfklaard« h-; t desk o p, en bedankte de eqaipage, . nde liet noodige i icht in 't fokkewont gladden een \vaker a/boord, "__ In de Oouranten v/erd over deze reis ge schreven, dat de ait en thuisreis in do korte t i j d v m 7 maanden en 25 d igon volbracht w Op de thuisreis had de 3( !3 ''.-13 31.1IÏ op S6 September op 34 23r en 38°30 / 0t,de OT^O:',a.].,. praaid,van '3atavianaar Rotterdam, In 1883, werd de JO^LJI.13 3L1IT verkocht, aan Aag.IIapcke te Hotte rdam,en toen genaamd ' t GOIJSïMTLii lt ,Het schip bleef nog tot in d.e vaar^toan het op te is v^rga m.

37 Drifcsohip •FHHÖN" (ex de"OU3ï.-7") In 1864 kocht Lurk Lels een Brik.genaamd» GUoaA7 aibcuvvd. in 1853,groot 130, Last. Je 13rik kreeg du naan ïTIH!01T,en \verd gevoerd door Hapitein J, Garst. Jzn. Jit kleine schip,mot tY^ee^ra's getuigde- ra ast en,rea akte* ave n-;.1 s de groote oho,.en,»© 1-31 d, reizen na ir Australië ;Ghina;^ndie ;<*« ".estkust v i n Arae rika, v/e st ïndio ,anz ,en liet..zich kennen als e -n zeer goed zeeschip.In 1866 werd K a i tuin O.'^uyk de Gezagvoerder van de ITIPHOir . ,pitein 3. Vuyk raa:ikte o. a. in 1066-67 e n lange en v%to&.reis raet de 3rik,0p reis van Nagasaki naar Sydney,kwara de ïïISIOïï o/.

30 november 186G te. Wahaai.op het uil md Oeram t ora aldaar water en ververschingen in te nomen,omdat men ian alles gebrek had gekregon,door de lange reis.-Schip en jjquipage \/aren echter in goede orde. Op 8 Janaari 1867 arriveerde men te 337dney. Vertrokken 7^,?ebr D r Soerabaya, vertrokken 10 Lei v m Batavia naar !Te der1!, and, ware n 22 August aa te 3t Helena,vertrokken de andere dag, arriveer de 14 September te Helievoets" 1 nis,na T 25 d-.igen reis v.,n "3at:via.De O ar g al ijst gaf aan: 800 pic Suiker; 60 pio, Rotting; 2166 pic Tabak, 't ie u"1 ie re aonvoe r. finn 27e Ootober vertrok de KI,."11011 na ir Oardiff.en moest \je~e.ns stormweer op 29 Cctober t- "'arasgate binnen"! o o pen, van v/a ;r men 2 "ovsraber kon vertrekker.Den Ie februari 1858 v/as het scheepje te Lueno Ay r ea komende van Oarlif f , ze il de terug op Live rpcol, arriveerde vandaar 25 September 1868 te Texe". in 1870 \vas Ie 7T1 .IKOIT 5 Ju1 i te Huil,komende van Rotterdam, e n verzeilde van Hall na:^r Ohina,Araoy.ön bleef , r. de Ohineesche kust varen o ; > Jap;m en ïüng^^sch Indie.

Arriveerde 15 Juli 1871 te Yokoharna van Amoy.vertrok 5 ïlovemftbor 1871 van Honkong na tr Yokoharna,o,> v/eTfce haven al enkele reizen v/aren de d" n,De oera anning he-it daar toen velerlei e m o t i e ' s ;n avonturen doorsta ni, ns een j)yphqoji;onbekend va;r\vater; en zvrervende zeeroovers~steeds v.-errf.er gewapend v/acht g8"i.oopen t en waren stukken ge laden, in geval van overval, en onraad.

27 TTov mber 1871 werd de ITIPHOïT bevracht van S.aygon naar Lianil1 a.rnet 260 Ton vr >cht a,35 dollar cents per picol,raet 20 . on. Arriveerde 9 December to . on v;an Honkong,en arrive- v ft de 22 December te Singapore,waar mon z-.; ir lek binnenliep.

Te Singapore ,nara het schi nï ieparatie ,een ""ading lijst a n, voor Hamburg,voor £ 040- in eens.^ortrok 4 Lia irt 1872 v*;nd^ r na :r Hamburg, Passeerde 8 LSaart Straat Sunda. in Hamburg gekomen v/e r d de Br ik in 1872 voer f 165 O O,-verkocht-, het werd dus toen nog als een waardevo"1 va--, r tuig getaxeerd»

se Het viermast Schoener Olipperschip "ARJÜ" 25 October " ! G70,werd door de Reederij A,van Hobokön £ Go te Rotterdam,-ilda a- geveild,de viarraast -schoener "ARuO.weik schip door Hark ï,.e"ls werd gekocht,voor f 19400,-""hèt •.•ras een schip van 284 T.ast of 557 Ton,en was in 1854 gebouwd.

De AR'-rti wis het :; enigst ITe der"1 andsch v ie maas t schip,en was als ::s ;gierschip zeer gewi1 d geweest,en a1 ore om de ta: l , n inrichting geroemd.De i.RGO was e-vn sne n v irond schip, vo"1 gens raeetbrie f " B over de stoven n 60 voet,breed binnen de haid 54-^ voet O] ait do kiel tot het dek 21 vost.

Teon la ark "e1 s het schip kocht,richt 4 : " :'i 'het -r oei-^"i voor de vr chtv'.i - ..rt in,voer het zeilschip ware n., de- kansan slecht, ora met sacses to^en de stoorascho oen te G o^ir e e re n, voor al toen het Saea . . n " .pop-md we r dc He t werd bestemd om speci-v.i in het verre Oosten,KG , ,t te verdienen voer de Re-;derij. :.-:.pitein J. Ver doe s. van de ::ii;j.^ UIJi; k r e j g de AHü-0, vrelke T Rotterdam vertrok na .r Yokohiama,alwaar men 26 Aa^astas ^ GV trrivec^rde. ,, n d . ,r lag do "IIPKOTT,Je kapiteins Va r doe s en Voyk, spraken elkaar,en ^aven elkander het nieuws.De ATlü-ü bracht provisie mede voor de 1TIPZÜIT. A.ipitoin 7oyk,had juist raet de Hl .."J in Yokoharna een aardig akkevietje beleefd.Op 25 on 24 Aagastas,had ovor de 3 ;ai en de geheele orageving een hovigo Typhoon gewoed,welke honderde schepen en haizen on loodsen en andere zaken had verwoest. Ook de ] A UIT, v/a s o : > drift geslagen,en boven op „en ander schip geworpen,hetgeen onraidd lijk zonk.De ITIKIüïï, 1 v- boven dat wrak a"1 s het ware. al s een overwinnaar, te stooten,doch s"1 c.,: zelf ook ^ e k . ':<Kt<ft ^i ','l-iO on 26 Aagastas ,ldaur "binne^.iep.was hst nog een groote raïne.en raoest de TTlPHOïJ met hard pompen boven water geho ade 11 wo r de n. ÖÜk op zee waren se'. n vergaan,en de AïiGO.had zelf .ook :en goede port ie, van den TYphoon genoten, ma .r gelukkig zonder veel. schade te bekomen.

Jen 27e Aagastas werd het hoog t i j d d-;, t de ITIPH01I ging re pareeren,en vertrok met een onrcoga" 1 ijk k 1 sin houten sleepboot je naar Yakoska,ora al da r te dokken,en te ropuro::ren,op order van de experts.

18 October vertrok de A^QO van Yokoharna' naar Honkong.en 2 l-vc .r v m lïonkong naar Yofcoharaa. e er in Honkong te rag ^rerd vandaar 25 lioveraber verzeild naar Uacao,7/a ;r hot ochip vrerd bevracht op Batavia.voor f 5885,-me t 21 ^ i g dage n. De ARQO arriveerde 6 Januari 1872 te 3atavia v:m L; icao,;., is 2v ó'ebraari te Sarnarang,vertrok 16 IJa xrt na r 3oerabaya,ün v/as 26 April te 3 ..t avia. passeerde 9 Dei ^traat Sonda naar ITe deri and.

Thais gc-kot.;.,-n ,,,-erd in i 872 het schip v, rkoeht voor 26000 m :.rk, en werd d; Daitsche vlag geheschen.

39 Het jregatschip "OTÏO^lïïA" In " 1 fiö9,was op do -«erf v -n J&L. Smit te ^rimpen a/d -«-ie, in a inb o u w het ü'reg.atschi. . . .. ^itein *.«. üuweh and, ha a1 de het schi in 1879 v -n l .-.ir f é Je ze tweede OTTÜV.L . . .s een trots v m de Heed-jrij.en i i .r dis zusjjerschip v m . . ..... . " a t •.-.as g "i addeksschip. b e m i n d mat 24 parsonen. Jen •"estros der u ez v-voerders r c ï m d e het mooie ^rerrit. i.et schip was 778 "~, ;st of 1473 Ton groüt.II tpitein 't. üoweh aid,m i Je t e ;re t ds 0'fïOT"iITIA,een voorspoedige errate uit en 'thuisreis op Braste r duin. A"1 s ïira . arman voer met hem mede b < is '^ ink v m A"1 "o" = . • ; • : • d. iip. we"1 kt; tot 1 879 n ' t schip b1 e >j f varen.

Op .ir-ustus" 1 871 vertrok de OÏTO^IITA vuor da t we o de reis i Texel n , ^ rdlï , -j tweede i --n, w i s i .n boord Ant n .'n Heynin ;-.m van ,J 'b1 assordam, we^k-j het eohip had hel w n bouwen.

Da" O iIHA Yertrok4 September- v .trr'Oardifi na ;r 3 in..;1. .. ; ->ore. raen E5 Jeoeni'ber 'irrive .,rd;' na ;yn :,:eis van 111 d i f ' o n . Lien vertrok 22 Januari 1 G 7 2 n -> ;r ' lang o on, i agen 7 ebraari in '" 'idin^, vertrokken l i t • " ;nouth, p 4,sseerde r 2 Id ei jl; He l e na, arriveer de £4 Juni te .''i'1 m o u t h , kregen order voor 3chi;;; d ire, arriveerde 28 Juni te :5rouw-rsha,ven,na 107 dagen reis. ~.apitein ., Ou.veh md,iv . , met de OTTÜ^IIL, no : vier reizen »«H; de QgöTiBfe'. tot l 879, h i j was in 1849 op de EIÏÏDSBDIJK.zl£i u oz v c , r d a r s loopbaan bronnen. en had sindsdien voor . 'cederii, meerdere se 33 r/voerd. In1 879 z o u Z .ito'in ~ï,Üirweh'ind zijn '' a it ste reis ] ' , "' het werd ook z i j n 1 i *tste reis, maar raet een droevig s ^ o t . n d raat 24 aersonen ^vertok de O'JTO 7 "Aragterd v i x IJrauiden na ^r Jardif i', .'.s1 "erste s t u u r l u i boord Buizert vin Duin, de 2e Stuurrn m '.vas J. 'J. -jost^rn i. v n Ysendara,de Se 3tu;ia n 3 Piet Ouwehand. -en oorazegger van den - pi t e in. In Cardifj. »rd 750 Ton steenkolen .n, en 7on i'on ' . nt f ue"1 .s. bestemd v' vi .TTa vertrek werd een voorspoe Li rsis om ds Zuid gerau ik t. en z o o w e l de IToord üdst ^ s de Zuid w ost Passa t t , dreven hot j chip, vredig en voorspoedig het verre Zuiden in,;„on passeerde het --i"1 in. d j o Tristan d . Ounha.en v m d . i r werd da^Ooste" 1 ijke koe >a nc n op de 40ste breedte gra id. r"et schip verkeerd^ o^ ^o" ' \a aistus, op 40 Z3r en 20 0~.

0 nare ve 3 r, t o-.; T: o . . dienv,üond IR., raiaav^zoua 1 s g:;brail^," i ijk %/is t doi,.r de Of fici3renrr,h.;t middagmaal in de Zerk werd gonuttigd.-ijdens het eten kwam de 5e Stuurman don u ezagvoerder r p or1 -n dat achteruit oen bui kr/ara 'opzet ton ,'-..• a .ir o p du J-oz 'der den 3e Stu'irraan beval, orr . k ^ o i n o zeil en ( bovenbrarazails c-r, stennestagz e i ^ e n e n z ) t;.; bergan/iiiermede bezigzi jnd^ ,kv^am den '^ezagvoerde en mdere stuuriiedr-n t .n dok, en ;jerd het eene zeil na het -m de re e "borgen, omdat de vdnd gestadi r o r d e , en reeds ds k r a c h t v .r: ..en dichtgereefde marszoi 1 koelte hed uoreikt. 'J'pgen zes uur 1 -3 n de m e : S t ; z e i d e n geborggn en ge ree f d,' Je OTTOT/IUA tiep toen onder ondorraars zei"1 s en gursefd grootzeil en f o T; . *i jdens dat raen 's * " i . - . ; ; s ^ezig was raet het bergsnn der zei"1 --n', .verd den ri ez igvoerder door een achter overkomende zee over an n pngs het dek gesleurd. Je storm nam nog steeds t o e , en de ze-.a , die op het o s c h 'if zeer wi1^ kan zijr ,"" iep steeds hooger.h-. t schip ""ensde voor den storm we g. ma ar ra s n moest oppassen, niet te dicht onder den /n1 te kom,, n , w i :irheen de storm het schip heendreef.

De Of t'icieren, de'y den voortdurend de ronde ovor het donkere dek. om Buiken en ^uchtkokers te inspecto eren, die zoo zeer | beukt werden door de overkomende zeeën. dntus~:chen nam de windsterkte nog toe.D'm 2e otuurra m die de .achterrri , oht hed p haa, iM • om 8 uur te kooi. Ce jen ''O uur werd hij p TCOH pen, me t da raedeeei ing, ,iat do i.i-ezagvoer aer ai.1 h :mds u lok -..enschte.

i

40

Jen Se 31 aar m m b C zich reet spoed a *n de k , en , m dek gekomen stond vrijwel de ..een.; e1 e beanning,in het kraai'.vant, t. :: i .n beveiliging, hoog vin het dak. ïwafe man stond.-n rin het roer,den .^ez >gvoerder en de Stuurlieden v.'ir o n t Uï in de we er, om raet het oog op de g e v a a r l i j k hooge ze een, die vin :.chte steeds het sohi'o overtsei oten. ,'laohen a m het roer te helpen,:n te waarsehuv/on.Het sci.) i o e k toen wei ^ e n b"1 in ds k"1 i p , z o o Y1 s 'h'-:•• t e"1 d d or de overkomende zeeën ove rtroorcd „-erd. L"en hiel da», de r i's vi r k m t . o n ^ensd-in v-., or den storm, on ! n ''iet de wind zo^vee" 1 m o g e l i j k inkomen, orn i1 te grutto snsihied na ir het lif te voorkomen. Je 2Je - . o "" lid no:;~,en daar on h-: t r i f , was de heksenzoo BOge] jk nog ^rger. ..is ook geen ^gelde zee g : ng,en d ..t . ;s oorz : .ak,d it er 7 n dok kw^ra.de zee 1 iep z o o g o e d v m Oost . n s %.st lis van IIoord..Jen cbs sloepen 4: . :tri Jiafcbüürd in de davids h±ng ging door het brek..n der t a k e l s ve rloren. V m dit verlies m e r k t e men n " .ien het raaa.rarooraaakt dour het aitloopen d r t;"! ie s.

In middels ging hot naii' 12 aar. Jen tweede Stuarnv m, overlegde raat de T Ö ,om zich alvorens de Honde\-v:xcht in te 2 M m, bene den even v m droog «roed te voorzien.Ir.,t ge»n \verd afgesproken.

In sijn hut zijnde hoorde hij een varrschrikkslijk stak water o'v3rkomt)n,en h •. ïste zich n'-t ir boven. ^ r E .kor.,c. n z">^ hij den Ie Staarrn m druk bezij eh hoorde hem om hui p roepen. In een oo-\?enL hij bij hera.en gr i d i ir mede het touw, d , t ove'rbcsleepte en m den Gezagvoerder hinn.^n ra ..-de do ie Staarn benig ,. ;s h e m ' o p te trekken.en toen zeide de lo Statirraan, "hij heeft los gelaten".. J ;t ,;.is orv .v r 12 aar,in d ri naoht an i j n " r e d . i H n vie"1 niot te denken, daar het sohi; — en 12 mij" 1 s x1- .rt n .i3p. en het pik donker v;as.

"Iet schip was h i ar'Gezagvoerder v e r l o r e n f e n ' h t «as overigens ook ïïujt het o oh i p zelf treur! sterad. Die zelfdenwateraassa,"wa r raed de Gezagvoerder overboord . -s . - i n , h a d ook de Kompae-lioht ten ceb1 uscht ,^3 .-?>chok waarmede h t «at e r op 't dek k,/ara,deed ook de -.0; sroos van d n ; ringen.i„on kon niets v--m ' t •"•omp .s ondei-scheiden.en moesten 01 ar on op v./inv.'ijzir •, ; ' n t het schi;" li( uit zijn koers.en kw'aro dv 4 rdu r iv/arszoe te ^ i -. ï h t leek nb"1 ik of er ven al T es geen s p ,:m zou terecht konen.

De loosters Lojrrol.en ^alie's v/aren over hut hek gespoei d."icht maken vinrr niet : ;m ikke i ijk omdat al "'s s door hot water \-i.\s overstroomd.

Van stonde ;f a a n , d > t ha t ^rorote "ongeluk was ;'obeurd,n '.ireen de wind en de zee _'. Geon b1 ik se m vjerd rae-•;-•• ; z j n,(leen donder aehoord. ri et ot ^ircusvaar v i n de ra'istto.; ,,.n verdween,en 's mor ens om G uar.zeii.dö de üTTü^HTA v/e er v i n top.

Hoe het on- :l uk is ;;.;beurd? Joor de door elkaar i öcri^ndo;- .jeeen scheen e r h e e n , *n Bakboord en ^jn .rm Stuurboord tegelijkertijd overgekomen te zijnt.jrhoogt:. v:<n hst fokLe\vant.'Door -.en v m voren -•-!schietende zee is de ko\ v ai het schi o ;elicht -.•, r .:rdoor a"1 •.m dek zijn'de :7il*tër naar achteruit stroomde mede nemende 1 " ;s nat n o s .AS en ii" e s oeiende over het h e k ( S p i e g a i ) Toer narde het dat de OT.'OTjlïï/>. naar Stuurboord overhelde en de zee v tn v/iter a ,n dek over de stuurboords reel ing stroomde.

De Gezagvoerder die bij het Uruisv/ant stond \verd door het vei.e '-3T opg- T isJi en stroomde raet die -watermassa overboord,blee f een oogenblik hingen /m het touv/ d.it hij in de handvhad houden,raü . :• '.:kleed z u o > l s hij was met düffeische jas en broek en hoc 3 ;rrzen,,ïas het voor hem onraoge" 1 ijk ora v i s t te houden.",s de ' angte v : ' L t o u w wat korter g e w e e s t , , - - misschien ..-* . s or aen kans . • • - - s t om hem ta red nÉ ;oen een opioopende zee hem overtroomde ,;^s zijn kracht uitgeput ;m moest hij n oslaten en zij-^ OTTOLI1U i .n mderen o-rerlaten. ..

41

IT.i Q^n voorspoedige reis kwam de in w.Str.v •t Sun da, en ; earrde e-n der booten vun de 3.,, Ned rl <nd. w p dit rtohi e e n ' z o o n van ilipitein Tf.Oawehand raachinist~raet sign •-'\~* v"1 aggen deelde men van de Ol'ïOJjI" n den Lricinist niede dat zijn v i der

overboord ~.v is .^us 1 'i^en.on haoschen toen de vlag h a l f s t o k , en sommigen dar "bemanning, haildek.-In Batavia,werd de zoon van Kapitein T/,Oawehand.de Kapitein v m de' OïïQ T .ï T IA,raet n-.me D»0ojwhand,en deze t r i o h. t het TTedarl :md.Deze .^pitein zeilde met het schip tot het ja ; r 1886 toen het schip v/erd verkocht.Op 5 Ifëbruari 1886 vertrok de OTTOJ;ITTA v m Singapore i Bonden, en 1 fe4p ,rt de ALgp binren,het schip v\/as zeer lek.en raa tfcte vier duim water per aar, n moeöt de " adlnrt geheel T ossen,en e ;n daiker constateerde dat de 'looze kiel en de voostevenknie \vtron vervormd. In bi"Hst verzeilde het schip n ] ipstad.en v/erd dereoaratio begroot i € 3200,-3es'oton werd toen het sohip ra ' verkoopen,hetgeen ebearde.Voor de rorap en taig werd £ 23-5,en voo\n rts.

je Uzere, ; Bark "EIÏÏDSHDIJK" Op de werf v m J^IC. Srait , ] /--lëslrdijk werd in Jecyrab :-r 1 874 de kiel gd. voor i . n ijz re -^ark.voor ijurk ""«a"1 s, J ;t ".ris de 3ark KIHB1HDIJZ. ;rout i 043 ïon.-.^k 3 n r k O p 10 April i 870 goed gevoeg te jiter werd i] ten.Dit . 3 hot oerste ijz schip voor de ^e e de r i j , 3 n het 1o.it s te' schi^ w \ L'urk Le"1 s h e ft " bouwen.Ket schip werd "uit.g.h g d dour K pitein ],;. G. Jisp;;r. , aJU voer tot 1898 03 , ..e leederijvi .g v .21 i,'ark ^e1 s en V i n i 80 O tot 1 f i 0 7 voor L ark ^e"* s & ,-jOun.of Stel ÖbTm. e1 s. ..at^in Jisper voer de Kil: , , DIJK t d : - nde n O j:;.i,r,ven "'8861881 , itsin . . ai der,v m 1888-1892 Kapitein J,Ouwehand ,».3n. en v-m 1892-1897 pit in H, de 3oer,to.;n het ochip :d verkocht.

Oorspronkelijk 1043 ton inhoud hebbende ,werd de KINDBRDIJK in :i,op ,.

-i' Johüonderloo t3 JeTflanven 30 voet Vjr" 1 m-^d.

3r "werd een stuk t u-- a! ' :; - . n de tonn.ige kv/ara d erdoor ^211 register ^on. t ,r,/ii 1 l , _ IS ,ÏJi; d ; rdoor zeeVeei hnnd:d,en snd'erc v .1 <rt m u . k t e n . H e t -jGhi.. . ~ s voordien te kort.en Oon. s"'echt zeeschip ora do n inuvr-eren.

Vin d 113 SB jIJi; hebben VJQ weinig g«geT«ns,oiBtrent r e i z e n , • /e"' welen we cUt het de errste reizen na.it ïn die, hè t schi lang« roizm raakte, en dnt het de geheel e rnrdbol .rnaerrm1 en. heeft rond .jezworvan.-iet ,^is een vr iohtzoeker.die rnct r, . : \verken,en zwoegen de kosten moest zien te dekken.

14 Aaga»ttti 1880, arriveerde de KllïDSHDIJK te Soerafcaya,komende vin aC , t schip had"toen e n voors j o :?ois :;ern•; kt.

7 m 'Indie werd toon n i ir Aaatr .ii ie verzei" 1 d. -.r\e i J naaa ri 1881 te j.'e T b o urne.

2 ^ebrti^ri 1.88i , . van LlelTSoarno vertroklion n . r Ingeland, ; irriv:"erde Ja1 i t " ^ m o u t h l n ï oen reis v -m. 1G5 di^en. Vertrok 2i ^u"1 i n _ - b -n,werd d . ar ;clost en b e i d d e n voor Antwerpen .r raan S6 3eptercber arrivo rd , . ctrok vind, 4 r 3 October n v r Rotterdam* "Je i:i!DJ '-JlJi: "Ms 23 l.l:;,art 188i ,vïeer zoi"1!:"1 -..\r te Ilel.levoetS 1 ais,'teon de . ,13 3LIT d^ r binreni ir-p. ^p 16 eceraber kon eindelijk v E ••:ou\vershr-iven vertrok'; n -.'/orden,men aa& ilsaaar op e -n gunstige wind gewacht.

Den m de ren da.^ echte'r.werd de K] , , /±,TtL do'or een hevi storra overvallen,»»lke dagen ; vn.^en ranhieid. Je beraanrin.-. w o r t e l d e n ' m e t hun schip tegen de woeste 'e?eraentenmdoch rnen \verd t e r u j ^es"1 ^ . / e n , t o t d a t 4 d ; -:en ~< iter op ""j Jecerabur i 881 de llïï!.•IJII b i j ^istricum op het s t r m d werd geworpen.

Hat mocht t = n = i o t t d ,de beraanninr: vin de Reddingsboot r:^"1 ukken ora de eouip t^e v in 'de EIHDSRDIJK v n den dood te reddnn.en van het schip af te ha"1 en. Je ~.-;.itein bi o f echter op zijn schi •:. ..^nkeie da^en n ater be.^on men pogingen te ondernamen,ora het schip v-m het strand te bronnen,en v/e r d de " ^ding op J^nonder Borr.schaiten overgebracht,v/eIke "l-iding n i ir Ijmuiaen werd i;;obr:-icht. ':"Cen anker werd uitgebracht. ;m op 12 J m aar i \v:as er één spring v ^ o e d . e n ;nren de k-insen gunstig,doch de trossen braken,en de j . )IJK verdaagde toen nog hooier op het strand, De Jgmonders .aerkte echter door,en gaven den raoed nietop. Op 28 J .inuirï bracht schipper Dirk Prins met zijn 3om . DUDS HOOP 3 jn 120 vaam l'ing e ketting en anker uit,en gelokte h e t , o m het schip 25 voet meer n i ir zo e te brengen.

Tenslotte vie"1 het schip geheel op z i j d e , e n moesten de manren n boord zijnde zich reet ~" evensgev , \ in een séoep re dien. en ' , ..men o - ; .„01JD3 HOOP. in den nacht van 1-2 februari 1882 kwam de lIIK^^IJi: buitenverwachting v i o t , . r .;-::cd toon in triornph door de Jgraonders en niet b e h u l p van een sleepboot te ÏJrauilan binnen gebr

Verduurzaamde ALBLASSERDAM. Hofleverancier van H. M. de Koningin.

— Deze LEVENSMIDDELEN . (de fabriek is opgericht in 18?») zijn in 18Ï9 te Arnhem reeds bekroond met den tweeden prijs en met bronzen medaille voor AANGENAME en ZUIVERE KWALITEIT. De blikken zijn metaalvrij gegalvanlseerd en verduurzaamd door de nieuwste Stoomtoestellen.

GEZOUTEN GROENTEN in Keulsche Potten steeds voor Indië gereed.

il Yertarzaaiiii voor Export ea Sctepsptail

43

, ;;TI ;in:3 het 'ochi i te ïottardara rep iro -:en,en werd g e l i j k tijdig 30 voet verlengd, op a indring van -^apitoin Dis per. ora er een beter ze .-schip v m te möken, In 1888 passeerde de 'ZINDaHDIJK: 14 April Jt H e l e n n / G April Aaoeno ion, arriveer de 31 Aei te jHlraouth v.n Java,vertrok 1A Juni n T. .r bonden onder j£apitein , J % i deze reis v/e r d u. , i H '.i:n D, Ouwe hand ',«Zn,dt; i>ezagvoerde ,v m het schip,we" 1 ke in 1 8 0 2 ;../b v m zijn schip is overleden.

7 in deze reis in l091 -92 hebben wo , d jik zij Behoud":n d'i boek,d'. '.'i' e r n; m "G. de Jong v :n A"1!*" isserdaa, uitvoerige ;vens. 'Jp O Juni ~' " 'l voo" v-eis . •••raonstord. en n 7 Juni 's morgens halffrwaalf i n d i k t e de sleepboot JTUlJj J137VJIS vast,en on de reis. Jen m J. c 's morg .n s 4 a : i.r,./erd bij de ] -in da r zei 1 j a z o t , e ; r . :-os ^ os gesmeten. Uit het dagboek Lj ni ' feiten on d * t a ' s v,n die reis. -Yri jd.ig 3 Juni de apamaohie kast in het gezicht. G Jiili signaleerde met een'rJngei soh 4/maaaf schip op reis n i ^r Q i1 ifornie.rasearde "'A Ja"i i . " Ja"1 i in de TToord Oost p T S ^ a ,t. Jinsd ig 28 Ja"1 i drie 11 Is schepen, in 'de nabijheid»Passeerde n 7 Atv-nittis het ei1 in 'rinid"d o , ; 7~- raij"1 .t f s t öid.Brv« werd e :-n vrrkby. ges"1 ;cht.

'9 September Baien niet hagelsteenentlioogS zee. ~ ^ je ;;t-ïnib^r hooge zee t roolérad schip,vee'^ w ite'r ovor dek.

Jonde:-. " Octob r,de zee P s de I.Vj, ,s bllidstil ,op 26 24 Sj3r en 89 20 01 .koud weer, 7 Cetober . ien'Brainviaoh gov.m i: :en,7 voet "! mg, V-O podezv;;.r. de' -me-..;. > - j e s g a h . i k t v ^.n d i t zeevarken. rZ Oo t ober 's avonds 7 aar hot vuur van J;vihü<., f d in hot gezicht T4 October dvrars v r. ^nkataa, 's avonds bij Oud Anjer.

15 October bij TTiaaw A n j e r , ' a raid i bij 3t ITico"1 • ; s Pion t, en nkerd. Vrijdig "> 6 October nnker ops .vonds h ..l f zes .inker nes r o p ' d e Aeede v^n ~> it-tvii. l"1.8 d igen reis.

Teen ' B 3 do kust m t r Soerabaya.vertrokken 4 Jmuari v n :]m|c " i t de n root Suiker n n ..r ^i^reouth voor orders.

8 J na -i J-.va, en Ba"1 ikust nog in 't zicht.en i — kerd..9 J*1ri8enige ,;iiid met .. .terhoozen.n.ra en zware windbai.en verschiT'ende zeiden stuk ges1 agen. sterk ro""'r:nsd s"chip," t r eer g r. wind. n O J -nu-'irï de* 4 apen .verden ziek,12 *anoari de; KI] B i j d e n i m pokl:on.l3 J ' n u .tri erg heet. 92 graden warmte, e r werd een Bonito - t 3n.

18 J .nu-ir i de Beer overboord^ e en apparaat ora de r groeide scheepshoid onder vater schoon te krabben ^n schuren.'f o t 2 ^ebrsteeds tegen wind en ~i^houdend overit ag. 3 ^ebruü-i kon men koers sruren r a e t e n ruime wind.

Z - i t e r d i g 6 " jl ebru ïri 33 dagen re is, stijve passaatwind.ho t schi.

kto 7 mijl v ;-,rt. 7 m 2 .'shru ,,ri M f ."

E Ike ia • visschan ,r:e rangen, :bij 'hoel grocte -^onito's. 11 februari de i Isto ap storvon.en p"1 e oh tig door de ra itrozen b.:. gr iven. 13 i'ebru :::i de K-J t schonk 4 jcTgén het ^aven. 15 "'ebr. vierden V loodboi ? et'jes gevangen,en een *oniW» flauwe Ooste vdjid. 18e zeer \/irre 2 mijl vurt. 22e 's rnidd igs 12 ure op 71 35 OL en 27 Z.'Jr per etmaal wa8 geraidlo''d 22 mijl legd.23 %briiari Suurfcool met ,..ardapy;3'1 an.ecn hoe"! grooto JQrito •"•,25e -"ei^on verwi88eldtrollend schip 27 februari z e i n e n verwissel d, een zware donderb ui. z e i d e n v i s t ge BB !:t :;n in de geien ,;s zien dit het dagboek v-m G,de long, • n bej ] .e "ïe o de rij z iken of economie beoogde\ r mtoe kende hert gat n de opv tsri den inte rre sse e r de v x

28 i'ebruari Ho"1 "* end schip, stijve bries v; 3 j ater 'v.in dek.

29 " Liauritiua sseerd 56 d igen reis, 2 rt BH r r o k e n d solxip. 3 'Maart z o i n ü n vist, en re^ven.hoo^e z o e . v ri-:-. rende «inden, zwaar a1 in varend schip, op ^en keor hot :;eheeTe voorschip onder wat e r, T a te r werd het schia b i j den wind ge b richt.

5 Lriirt.ëen v rrken ges"1 aoht.liaamdag 7 Llonrt ,~«w ; ir s"5 inj-- rond schip, ze 1 fs d reeling onder water, hè t n spil stak KOST aren.

9 L; -i ar t i.n otse" 1 ing wind veranderinghen eon zwaare bai. ^okjil" 1 uiver Voorbramsol ;ü-rootstengest agsel stak gesi o^en.Grootbr'iraschoot gebroken en groot gat "in het Llarszeil en meerdere schade.

14 IL A Art Ze ie In vast. "lage barometer st Jiid, 15 Li-; ir t Op hot ï:a apache Rif, aiig weer, Andere dag de ilast van beodsten AFgoabaii in het [-esicht. jond.:rda5 17 IJa ir t. Aannemende wind.heraelhocge go"1 ven, hè t ';-;eh-.';eie schil' ssonis met water overdekt. II Y1 zen ora van de wal te blijven. Sc lohepen in het gezicht.

19 L' • ' :»rt geazt n in d meer in 't zicht. 100 vadera ./ater. ^an de visch-;. .k -ver d niots v.;;y vanden, "^ater wc-;.- r !l m d in 't zicht." . ;a s.rt ZM • \r rnisti;: vree r, 23e i: ailhas (ie passé o rd, -e se in d Hei ïel" 75 da^en reis/ 25 l.la.rt 's rnidl'tgs h/V ftv*3o ,een enorme zee over dek,wa,rv;n het schip zakte en kreunde.

26 Li aart 'onder vu"1 n "o zeiden, o l.lij1 Taart, 29 ..aart e r X P f i j n •n. de 'sleep&aoit 3"1 .

-t schoon""ochip .ree ra. .kt. l April kondig, op 21 <3br en 50 01.

5 Apri"1 's morgens 3t Ke"1 ma in 't sicht_,6 ure n. ra ten ,nker.

Brieven an Ooa\ nt n i n boord —^er werd- ;;e kocht en r;orai!d te^en fruit, visch en raairê' raalfc.Ür l-i^en vee"1 ., ^ vischv , ;rders ten ;nke 5 April "onder -Je i"1, raooio paaaa t ,;ind. Qesoofde Peren.

Zat ar dag 10 A-pril 4 mijl v aart rechte koers, js' Lok schafte n van 3t He 1 3na.ll April verven en n apzwa"1 ven, een visch n de i ijn. "'S .\-ori"1 o isse rde ^csoncion "l O n danen re is. 'Qe si n ] rd E9 ..JL"

17 ^pri"1 A; i ischon -Pass i .t aind.de iiöfc soha ft Aardappelen met

voye k o o l ; Joep. --n 'orsch Vleesch-- -^ i es uit ae bukken v • ; eursinri.:,. i ,nA ; "8 /^pril 2e .' : scA:_ .vier d. n- 1 de ren de T,inie. des rei i rd ~ n ven 3t He"1 r ,en Stokvisch v m IToorv^e en.

-i" . jrj "inie ge passé ^rd.

22 ./..'jrii .no:; s t a . .ds - - . ss t , om n uur e-n haai -v -.n.:en.

7 voet ": .'.iSseürde een schip. Jtil v;eor. ind/ . lli sa* tt. i V e r k'.vara veel viie;;unde visch -T dek, x n de HO. i'ass •- ' t .

7 Hei-, jchin liep :-, ,-n 7 rnijls vaart.op 3:3 i " ":_>-: en 24 ^5 g 0 de Keerfcrlni isseerd. " 1 Mei ,-; r J.'.-i-r raast schoener in liet , ;icht.üo'nsverduisterin .

2"1 Llei.het Ai" a- iko. ^ Llei C zee. IToordö" i jk wind. h ir de buien, en "" iohtsn, ^ei"1 en ötuk je al ragen.

25 Ijei flerae'.svj irtdt;;:,^n nieuwo r. n, (einig v.- in d.

28 Liei.ïiuidei ijke v;ind. ,*einifj zea op de üronden. 5 mij"! Taart 50 Liei.en]-: ." n "en o verst avin.^etts d; nk rs ovorboord, Het "bleek ^at men banoden de oei'1'1:; ]i"!anden was verda ...^d,c'n moest men hoa.^erop zien te komen, oro in het Aïï;~3lsch3 ^ n " te komen. 51 Llei , O v e r È t ; ~ . L Juni -j inde"1 ijk boven de Sc!!"1 7 's koers ge,zet op ^izz . and Z.^.v-joP visscherrsch? pan in ds e ge n.raa likt ^ z e i d e n vast. In de n vnidaa;-; om 5 uur --- stierf ds D?OU13.....^D u - n . - - , ^rde s nachts droevig gestemd

Sla aard.

2 J on i ter ,ïeede van j11"1 raouth,voor twee ankers,'Ie s ora drie ure, werd de E it in a m ''and 'c-"bracht, ore a l d a a r begraveh to an. .l"1 daar wiren de ^ema ;v 'd -s. Of , icieren,en verschi 1 " -:nde ra machappen.v ai -de 3v- V/r" 1 "mache schopen,de

•

45 JONEH-OQBHBÏÏ" - . , - M" on ": . ] .1" bije - , '" smeda den Consul,en ree . .or"1 'in de r s, en vo~ j'ds nu ir hot — • h h o f . ^ o o werd d^ l a i t s t e eer bewezen,a m een eervo" 1 bekwaam en goed raenseh on ^ee-: n, n te^'g uit het reeorde Otr.ver La 3"1 acht alt iiatwi jk. Van da g a f f e l s i dde de v"1 ' n f 3 tok Jen m d r i - r n a :. tm de Gonsui a a i boord ora den invertiris op te m a k e n , v a n de besittin3>:n v m de ^-.dtein.

6 J tin i vertrok - .1'. •. ^ > JlJII onder G o mm an do van den ""e Stuurman lieiTintta v n H ^r 1 in;;en,op reis na r ^o"1 sin >ors. In het Kan -i i-"1 \ssrd ve:; 1 tej3nva.nd ondervonden. " ir o n T 3 d uni bij Dover.

T 4 Juni bij de IToord Hinder,en teon de sleepboot ïïü . . A . , " "i ;sz ig.de .voor een § a re'k reet den Stuurman. n 7 Juni dwars vin ex»l, 22 Ju^i in het l^tte^at. S3 Juni.

Hans Ho1 ra d üweedsoh^ kust in 't z i o h t . ' s ivonds dwars van Schaden, an bij de .Je nsohe kust-:', i . n de rnó^ens ma"1 on-voortdurend overat .

Juni 's ivonds 7 uur . ^ ic^ans stormteer,vm het lloord 'Testen, dik ^ van re;:;en. V; n kort bij Ilopenhago ten anker. 25 Juni . ' onderzai" 1 ', sto o is overstag. 27 Juni n 892 te Ee1 sin;;fors. Je E -• iRJlJi: was 4 J " 'J v r 3an joe v^n-ie vertrokk e n , e n had dus tot hier,1.74 i-i:"en reis yehid. ...-3e jongens,'.vrean. op die r^is s .n boord van de .. , .

J^,^ 3ene , - L.thms u;z.^voor^ la I/dj "^eu" 1 m d" ,h&***êt tijdens de ziekte v " .

• ~ , • r1 het ziekbed ;e\ve :st v r. zijn Oom. -^e ander - . .3 Arij YeTtevre den, •.;iens v i d e r 3"1 boot i te in '.ï'xs ,^1J ~. 3reit -o,.Jeze jongens .;;in.:3n v ir. ^ei air • fors met de boot na ir ^obeok. V-;:L'VO geni met do train na ,r -^anümr" ,en n a t het s/c . :T v m Hamburg n x ir 'lol ter lam.

Op "16 Ju"1!.\rerd tot Gezagvoerder v m de ,... , . .. ,;. b -noerad -itain H. de B o e r , t o e n ekon n. van , ?k AUTO! )e . I . v/e r d bevraoKt v \ ü-ef^.,raot bez -i i^d hout n . .• ..r.st;:-O.ie. .rt 1896,-irriva rae de KH5 »ÏÏ LDIJK o: -- .; . in de Boer te Tle w York,komende v m ^ • ^-;"het sohd .d teon e«n h,e"! ^n:e reis , : , t , z o o .i-\ resas e en h -rskerii:.-1 ., < o o^Soten 1

O

in Februari 1898,in Bonden liggandö /erd do en . i: . .-;s 3r te ."uraden ücht,voor £ 5ROO,en werd het sohip herdoopt i: : ,. . .^'.JjJL". Hiermede ;vas het einde jekoraen van de leed rij LUL. :""^.~i3,Y/el vanaf 1048 dus o G o jaren d de naam All) i --.tra iGhtor o, l Bp: " v n d;; ra o o-ie schepen, r't 'doen eeren. en tooHBn. ter-^ili de H ,ohe v" de •-ppërde.

- Loopt •."' s j. .. . n onder Jui i --" ; t ] • B , Kb ijl: ," r L-ost en ; e s t , t o t d a t in j'o'bru>ri "'i'O^. ..iiid.8 . _ on do in de .." a i, . . - h«t sohip,^e" 1 i jk net tiet'i" 1 .«ü m..; . | ;n,dour ^ . ildi "yc"1. oun v ai d;.; ank'', r s r^eOs"1 .igen.en i1 s l uciforsd .c s jes op de rotson >. -o«n. te:Ten e 1 •ü ;sn,o ^ iliri ?d. Je steels kleiner worden^

ieiivii t,t:ead t ï e H L o o n \raot-'verlies.