ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2017
1
_âòd _ûVK,
ùfAiû A ò@û
aòùgh IWò@û iõÄeY
G[ôùe ùfAiû A ò@ûùe _ìaðeê _âKûgòZ AõeûRú bûhûe KòQò aQûaQû cìk ùfLûKê IWò@û bûhûùe iõKkòZ Keû~ûAQò û
Ieúiû ù_ûÁ aûKè - 51, Rò._ò.I,bìaù^gße 751001
www.orrissa.co.in, E-mail: orrissabbsr@gmail.com
G.Gcþ.A. `ûCù i^þ ^õ-204, 100 `òUþ eòw ùeûWþ, ù`Rþ 3, a^gueú 2d cjfû, 3d ùiû_û^, aûwûùfûe 560085 ù`û^ ^õ :+91-080-26699512, 26699522 `ûKè ^õ: +91-080-26699410 A ùcf : leisaindia@yahoo.co.in @¤l - gâú. Pòe^þRòbò iòõ, @ûA.G.Giþ.(@aie _âû¯) ùKûhû¤l - gâú aò.ùK. gòbþeûcþ ibý - Wÿü. bò[f eûR^, Wÿü. Gcþ . cjûù\aû®û Wÿü. G^þ. Rò. ùjMþùWÿ, Wÿü. Uò. Gcþ. ZýûMeûR^, _âù`ie. bò. aòebù\âdû Wÿü. G. eûR^Ü Wÿü. ùbuùUiþ ZûMZþ Wÿü. iàòZû ù_âcP¦e cêLý iõ_û\K - ùK. bò. Giþ. _âiû\ _eòPûk^û iõ_û\K - Uò. Gcþ. eû]û @^êaû\ I @^êaû\ ic^ßd @eêYòcû ÊûAñ IWÿò@û iµû\^û aògßùcûj^ cjû«ò, Ieúiû @^êaû\ iõù~ûR^û _ì òðcû, G.Gcþ.A `ûCù i^þ _âgûi^òK @]ôKûeú eêKàëYú Rò.Rò, G.Gcþ.A `ûCù i^þ @kueY I cê\âY fò_òÄû^þ, bìaù^gße _âz\ `ùUûPòZâ Ieúiû `ùUû fûAùaâeú ùfAiû _ZâòKû @^ýû^ý iõKk^ fûUò^þ @ûùceòKû, Aù ûù^iò@û, _½òc @û`âòKû, aâûRòfþ iõÄeY ùfAiû A ò@û _ZâòKû @^ýû^ý @û kòK iõÄeY jò¦ò, ùZfêMê, Zûcòfþ, _¬ûaú , K^ÜW Gaõ ceûVú (iõ_û\^û c kú Ze`eê _ZâòKûe Cù gýKê ~[ûiû¤ iVòKþ bûùa C_iÚû_^ KeòaûKê icÉ ~^ô ^ò@û~ûAQò û ùZùa G[ôùe _âKûgòZ ùfLûMêWòKe iZýûiZý _ûAñ iõ_éq ùfLK jó \ûdú ejòùa û )
còùReò@e
(MISEREOR)
@ûc Mâjùe ù~ùZ _âKûee Rò^þMZ ùR÷a aòaò]Zû ejòQò, Zû c¤eê 90 _âZògZeê ùagú aòaò]Zû cûUòùe jó ejò[ûG û GK Mâûc cûUòùe 10,000 aòbò^Ü _âRûZòe icRûZúd KúU I Cnò\ [ûG û cûZâ @ûce Pûh aýaiÚû icdKâùc aýaiûd bò òK ùjûA~ûA[ôaûeê Pûhúcûù^ ^òRe _ûeµeòK Pûh @býûi iaê QûWÿò eûiûd^òK KéhòKê @û_ùYAaûùe fûMòQ«ò û ieKûeu aòbò^Ü _âKûee ù~ûR^û c¤ _ûeµeòK PûhKê ^KûecôK _âbûa _KûAQò û cûUòKê Rúa« eLòaûùe ùR÷aòK _\û[ðe bìcòKû MêeêZß_ì ð û _ûeµeòK Pûhúcûù^ Gjû RûYò[ôùf û ùi[ô_ûAñ ùicûù^ cûUò CaðeZû aXÿûAaû _ûAñ @ù^K _âKûee ùR÷aòK Pûh _¡ ò ~[û `if _eòa ð^ Rcòùe LZ I iaêR LZ aýajûe, cûUòKê Wÿûk_Zâ \ßûeû ùNûùWÿA eLòaû @û\ò @býûi ^òe«e bûaùe @û_ùYA [ôùf û @ûRò c¤ ajê iõLýK Pûhú aýaiûd bò òK Pûh Keê[ôùf aò KòQò G_eò c¤ Pûhú @Q«ò û ù~Cñcûù^ aòKÌ Kéhò aýaiÚû iaê @û_ùYA cûUòe CaðeZûKê iõelòZ Keò eLôQ«ò û 2015 ciòjûùe @ûùc cé òKûe @û«RðûZòK ahð _ûk^ KeòùQ Gaõ @ûgû KeêQê ù~ Gjò Pûhúcû^ue @bòmZû @]ôK iõLýK Pûhúuê aòKÌ Pûh aýaiÚû @û_ùYAaû _ûAñ C ûjòZ Keòa û iõ_û\K
ùfAiû
ÊÌ aûjý ijûdZû I iÚûdú Kéhò C_ùe @û]ûeòZ ùfAiû _ûeòùagòK Kéhò _âYûkúùe ^òRe C_ôû\^ I C_ûRð^ aé¡ò KeòaûKê Pûjêñ[ôaû Pûhúcû^u _ûAñ GK ùa÷hdòK I iûcûRòK aòKÌ û ùfAiûùe iÚû^úd i´k I _âûKéZòK iõiû]^ MêWòKe iêaýajûe Gaõ @ûagýK iÚùk aûjý iû]^ MêWòKe iêelòZ I _âbûaò aýajûe iõ_KðòZ gòlû còùk û Gjû ^òRÊ mû^, \lZû, cìfýùaû], iõÄéZò I iõMV^ @û]ûeùe ^òRe baòhýZ MV^ KeòaûKê Pûjêñ[ôaû cjòkû, _êeêh I ùMûÂúMêWòK ^òcù« C òÁ û Kéhòùe C^ÜZú Gaõ _eòa ðòZ _eòiÚòZò I @ûagýKZû @^êiûùe Gjûe _âùdûM _ûAñ Pûhú I Kcðú cû^u iûc[ðý MV^ \òMùe ùfAiû ùjCQò GK ijbûMú bò òK _âKâòdû û ùfAiû ù\gú mû^ùKøgk I aòmû^ i¹Z mû^MêWòKê GKûVò Keò[ûG Gaõ Gjûe @û^êiwòK aòKûg _ûAñ ~[û~[ _\ùl_ ù^aûKê ^úZò ^ò¡ðûeK cû^uê _âbûaòZ Keò[ûG û ùfAiû ùjCQò GK iõmû, GK _^Úû I GK eûRù^÷ZòK @ûjßû^ û
còùReò@e - aòKûg ùlZâùe ijù~ûM _ûAñ 1958 ciòjûùe Rcðû^ Kû[fòK aòg_þ iõN \ßûeû còùReò@e iÚû_òZ ùjûA[ôfû û MZ 57 ahð]eò còùReò@e @û`âòKû, Giò@û Gaõ fûUò^þ @ûùceòKû @û\ò ù\g MêWòKùe \ûeò\âý aòeê¡ùe iõMâûc _ûAñ _âZògéZòa¡ ùjûA @ûiòQò û ]cð, RûZò I fòw ^òaðòùghùe _âZýK @bûaMâÉ cYòhe @ûagýKZû _ûAñ còùReò@ee ijûdZû C_f² û còùReò@ee \gð^ ùjCQò ^òù¿gòZ ùfûKcû^ue giqòKeY ^òù¿gòZ _âùPÁûKê ijù~ûM Keòaû û Gjû iÚû^úd @^êÂû^, Pyð @^êÂû^, ùaieKûeú @^êÂû^, iûcûRòK @ûù¦ûk^ I MùahYû @^êÂû^ MêWòK ij bûMú\ûeú jòiûaùe Kû~ðýKeò[ûG û ijù~ûMú @^êÂû^ cû¤cùe Gjû jòZû]ôKûeú cû^u ij cògò iÚû^úd aòKûg _âKâòdû I _âKÌ Kû~ðýKûeúZûùe RWòZ ùjûA[ûG û ijù~ûMú @^êÂû^ cû^u ij cò k ò Z bûaùe cò ù Reò @ e _eò a ð ò Z _eò i Ú ò Z ò K ê iûcÜ û Keò [ ûG û (MISEREOR)
(www.misereor.de, www.misereor.org)
Ieúiû GK ùÊzûùiaú @^êÂû^ û Gjû Pûhú ù^ZéZß _âKâòdûùe Kéhòe iÚûdú aòKûg ^òcù« @û\òaûiú ajêk K§cûk I cûfKû^Mòeò Ròfäûùe MZ \êA \g§ò ]eò Kû~ðýeZ û KéhK iõMV^ cû¤cùe _ûeõ_eòK Pûhmû^ ùKøgke C^ÜZú, _ûeµeòK aòj^e iêelû I _âiûe, _âûKéZòK iõ_\ _eòPûk^û cû¤cùe lê\â I ^ûccûZâ Pûhúcû^ue iûaðùbøcZß elû \òMùe Kû~ðýKeêQò û @û\òaûiú cjòkû icaûd cû¤cùe Kéhò I RwfRûZ \âaýe _âKâòdûKeY Keò Rwf C_ùe ^òbðegúk ùMûÂúMêWòKe RúaòKû iêelû \òMùe Kû~ðýKeêQò û @^êÂû^ iõ_KðòZ @]ôK aòaeYú eê còkò_ûeòa û G.Gcþ.A. `ûCù i^þ ÊÌ aûjý ijûdZû bò K ò _âûKéZK ò iõ_\ _eòPûk^û _ûAñ iÚû^úd _ûeµeòK mû^ùKøgk Gaõ ^ì@û iéR^gúk ùa÷hdòK mû^ \ßûeû RúaòKûe C^ÜZò \òMùe Kû~ðý Keò[ûG û G.Gcþ.A. `ûCù i^þ \ûlòYûZý cûkbìcú @ ke lê\â Z[û ^ûccûZâ Pûhúcû^u ijòZ aòKÌ Kéh,ò mû^ùKøgke @bòa¡ é ,ò Zûfòc,þ aòKûg @^êÂû^MêWK ò ij iõ_éqò KeûAaû Gaõ @^êbZ ì ò @û\û^ _â\û^ \òMùe Kû~ðýKeò[ûG û Gjûe ùIßai þ ûAUþ VòKYû ùjCQò (ORRISSA)
(www.orrissa.co.in)
(AME Foundation)
(www.amefound.org)
ijûdZûùe G.Gcþ. A. `ûCù i^þ ij còkZ ò bûaùe Ieúiû \ßûeû _âKûgòZ ùjCQò û ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2017
2
Gf
@õgMâjYKûeú _âKâòdû cû¤cùe cé òKûe _ê^eê¡ûe
4
iìPú_Zâ
aòùgh IWò@û iõÄeY - 1, cûyð 2017
@^òeê¡ \ûi Gaõ _ì ðbû \ûi Mê¯û a ðcû^ icdùe Kéhò iµâiûeY ~ª_ûZò I ~ûªòK aòmû^ aýd ajêk ùjûA[ôaûeê lê\â Z[û c¤ ahðúd Pûhú GjûKê aýajûe Keò_ûeê ^ûjûñ«ò û G_eò GK icdùe Pûhúcû^ue Rúa^ I RòaòKûe aòKûg _ûAñ iÚû^úd mû^ùKøgk I i´k Kò _ eò @õgMâ j Y bò ùe C_~ê q aýajûe Keû~ûA_ûeòa, ùi \òMùe Pò«û Keòaûe @ûagýKZû ejòQò û
Caðe cûUò _ûAñ ùKûAfû
4
@õg MâjYKûeú _âKâòdû cû¤cùe cé òðKûe _ê^eê¡ûe @^òeê¡ \ûi Gaõ _ì ðbû \ûi Mê¯û
7
ùR Gfûùwû Gaõ bò.Gcþ KeêYûMe^þ
7
Caðe cûUò _ûAñ ùKûAfû ùR Gfûùwû Gaõ bò.Gcþ KeêYûMe^þ
12 flýflý ùfûKuê Lû\ý ù~ûMûAaû
@^êaðe cûUòùe @wûeKûcæe C_û\û^ aé¡ò Keò a û _ûAñ Zûcò f ^ûWÿ ê e Pûhúcûù^ _eúlY bò òùe ^òR Rcòùe ùKûAfû aýajûe Keòaû @ûe¸ KeòQ«ò û ùicûù^ @^ê b a Keò Q «ò ù~ cûUò ù e ùKûAfû _âùdûM Keòaû \ßûeû cûUòe ùb÷ûZòK I _âKéZòMZ Xÿû û Gaõ eûiûd^òK MêYùe C^Ü ò @ûiòQò Gaõ Gjûe _âbûa Zòù^ûUò `if PKâ _~ðý« aRûd ejêQò û Gjò @býûi \ßûeû Rcòùe _âPêe bûaùe cûWÿò ~ûC[ôaû ù_âûùiû_òiþ Rêfò ù`äûeû ^ûcK MêkàKê Pûhúcûù^ _ê ^ üað ý ajûe iûù_l Keò Gjûe @ûKâ c YKê ùeûKò a ûùe ic[ð ùjûA_ûeòQ«ò û
ùlZâùe iêiÚ cé òKûe @a\û^
\ú_K iPù\ Gaõ Icþ _ò eìù_fû 17 _âûKéZòK ùR÷a aòaò]Zûe _âZò_ûk^
iêRûZû ùMûGf
flý flý ùfûKuê Lû\ý ù~ûMûAaû ùlZâùe iêiÚ cé òðKûe 12 @a\û^ \ú_K iPù\ Gaõ Icþ _ò eìù_fû @céZ còUò ^ûcK @bò^a LZKê aýajûe Keò @ù^K iõLýK Pûhú ^ò R cûUò e Cað e ZûKê ù`eûA @ûYò a ûùe i`k ùjûAQ«ò û aRûee eûiûd^ò K iûe aýajûe ^ Keò ùKak ùR÷ a ò K LZ aýajûe Gaõ iÚû^úd I _âûKéZòK i´kKê aò^òù~ûM Keò Gjò Pûhúcûù^ aòaò]Zû Gaõ _êÁòùe be_êe Lû\ý @ck Keò _ûeêQ«ò û
_âûKéZòK ùR÷a aòaò]Zûe _âZò_ûk^ iêRûZû ùMûGf
17
ù~Cñ aýaiÚû c¤ùe ù_ûhY Gaõ gqòKê _ê^aðýajûelc Keò ùjC[ôa, ùijò aýaiÚû PòeiÚûdú ùjaû ij baò h ýZ aõg]ecû^u _ûAñ ijûdK ùja û iûeû aò g ß ù e eûiûd^ò K iûe I KúU^ûgKe aýajûe \ßûeû Rcò Gaõ Rk _â\ìhòZ I ^Á ùjaûùe fûMòQò û G_eòiÚòZòùe c^ê h ý Gaõ @^ýû^ý KúU _Zw RúaR«êue Rúa^Kê a ûA eLòaûKê ùjùf @ûcKê _âûKéZòK Pûh aýaiÚû @û_ùYAaûKê _Wÿòa û ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2017
3
@õgMâjYKûeú _âKd òâ û cû¤cùe cé K ò ûe _ê^eê¡ûe @^òeê¡ \ûi Gaõ _ì ðbû \ûi Mê¯û a ðcû^ icdùe Kéhò iµâiûeY ùiaû flý flý ùfûKu _ûLùe _j ô_ûeê^ò Gaõ @û]ê^òK ~ª_ûZò I ~ûªòK aòmû^ aýd ajêk ùjûA[ôaûeê lê\â Z[û c¤ aMðúd Pûhú GjûKê aýajûe Keò_ûeê ^ûjûñ«ò û G_eò GK icdùe Pûhúcû^ue Rúa^ I RòaòKûe aòKûg _ûAñ iÚû^úd mû^ùKøgk I i´kKê Kò_eò @õgMâjY bò òùe C_~êq aýajûe Keû~ûA_ûeò a , ùi \ò M ùe Pò « û Keò a ûe @ûagýKZû ejòQò û cûUòe CaðeZûKê _ê^eê{òaúZ Keò Pòe«^ Kéhò _¡ òKê @û_ùYAaû a ðcû^ icdùe GKû« Reêeú û SûWÿL e ù\INeÿ Ròfäûùe ahðû]ûeòZ Kéhò aýaiÚûe aòKûg Keòaû flý ù^A _âbû ^ûcK ùaieKûeú aòKûgcìkK @^êÂû^ Gjò @ kùe Pòe«^ Pûh aýaiÚûe aòKûg I _âiûe \òMùe Pûhúcû^u ij Kûc KeêQò û Rcðû^úe ùIßfÞ jwe jòfù`e ijûdZûùe _âbû Gjò @ kùe Giþ.@ûA.G`þ.Giþ Kû~ðýKâc @ûe¸ Kfû û ic^ßòZ ùR÷aòK _êÁòiûe _eòPûk^û (@ûA.I.G^þ.Gcþ) cû¤cùe cûUòe CaðeZû aé¡ò Keò Pòe«^ Kéhò aýaiÚûKê ùfûKu c¤ùe _âiûe Keòaû Gjò Kû~ðýKâce cìk flý [ôfû û cûUòùe C_Kûeú @YêRúacû^ue iõLýû aé¡ò Keòaû, cûUòe CaðeZû aXÿûAaû Gaõ `ife C_ôû\KZû aXûÿAaû Gjò _âKÌe Cù gý [ôfû û Giþ.@ûA.G`þ.Giþ _\ùl_ _âûe¸òK icdùe 10Uò Mâûce 25 RY ~êa Pûhú ùR÷a _eòùag ijûdK Gaõ Kcþ Lyðùe ùR÷aòK _âYûkúùe `if Pûh Keòaû C_ùe Cycû^e Zûfòc ù^ùf û ùijò 25 RY ~êaPûhúuê ùR÷aòK Zek iûe, aòbò^Ü MQe _Zâ, cìk AZýû\òKê aýajûe Keò KúU ^òdªK, ^ûùWÿ_ LZ, Rò@û LZ, cògâòZ `if Pûh, ]ûWÿòùe ùeû_òaû, ajêÉe aògòÁ `k Pûh, aòbò^Ü Rwfò MQKê Kò_eò ùa÷mû^òK _¡ òùe aýajûe Keò Rúa« aûWÿ Keû~òa, Zû C_ùe _êYò aòÉéZ bûaùe Zûfòc \ò@ûMfû û Gjò Zûfòc_âû¯ 25 RY Pûhú _âbûe Kcðúcû^u ij cògò Mâûc Éeùe ^ûaûWÿðe
KéhK Käa _eò Pûhúcû^uê GKûVò Keò \k MV^ Kùf û Zû _ùe GK ahð c¤ùe _ûLû_ûLò 300 RY Pûhúuê ic^ßòZ ùR÷aòK _êÁòiûe _eòPûk^û, Pòe«^ Kéhò @býûi MêWÿòKê @û_ùYA Pûh Keòaû C_ùe Zûfòc \ò@ûMf û @õgMâjY Kûeú _âKâòdûMêWÿòKê _âû]û^ýZû \ò@ûMfû û Cbd _êeêh I cjòkû Pûhúcûù^ cògò cûUòe @aiÚûKê @ûKk^ Kùf Gaõ bòaòhýZùe Gjûe cû^ aé¡ò Keòaû _ûAñ iÚû^úd @ kùe C_f² i´k Gaõ ùR÷aòK @býûi MêWÿòKe @^êi§û^ Kùf û _âû[còK @aiÚûùe Pûhúcû^uê ^òRe NeaûWÿòùe 5 _âKûee Zek ùR÷aòK iûe _âÉêZ Keòaû gòLûMfû û _âKÌe _âûe¸òK Kûc bûaùe Pûhúcû^uê C ûjòZ Keò @]ôK _eòcûYe ùR÷aòK LZ _âÉêZ Keòaû _ûAñ ^ûùWÿ_þ LZ MûZ, aûùdûMýûiþ Pû´e, Rò@ûLZ, @ûùRûfû g~ýû _ûAñ ijûdZû KeûMfû û Rcò Éeùe _eòa ð^ Pûhúcû^ue Pûh @býûi I Rcò Éeùe @ù^K iKûeûcôK _eòa ð^ ù\LòaûKê còkòfû û ùicûù^ ]û^e GKK `if _eòa ð^3-4 _âKûee `if Pûh Keòaû @ûe¸ Kùf - KòQò @û«ü`if bûaùe I @ûC KòQò aûWÿùe `if jòiûaùe û Pûhúcûù^ ajêk bûaùe ùMûae I Pûh aRðýaÉêKê _ê^ü aýajûe Keò ùR÷aòK LZ _âÉêZ Kùf ~ûjû `if I MQ MêWÿòKe _êÁòiûe @ûagýKZûKê _ìeY Kfû û cêLý `if Rcò I NeaûWÿò `ifùe MQe aòKûg _ûAñ ^ò´_Zâ ^ò~ðýûiKê KúU ^òdªK jòiûaùe aýajûe Keò a û \ß û eû `if ùlZùe eûiûd^ò K aò h e aýajûe 75 _âZògZ _~ðý« Kcò_ûeòfû û
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2017
4
RûSòõ Mûñe 46 ahðúd lê\â Pûhú ^¦fûf iòõj aòMZ 10ahð ]eò fMûZûe bûaùe ^òR Pûhùe lZò ijò @ûiê[ôùf û 2011 ciòjû _~ðý« ùi Leò`þ EZêùe _ûeµeòK ]û^ Gaõ cKÑû Pûh Keê[ôùf Gaõ eaòEZêùe Mjc Pûh Keê[ôùf û
Zekiûe aýajûe Kùf û C\ûjeY Êeì_ ^ò´_Zâ ^ò~ðýûiKê KúU ^òdªK jòiûaùe aýajûe Keòaû \ßûeû `if ùlZùe eûiûd^òK aòhe aýajûe 75 _âZògZ _~ðý« Kcò_ûeòfû û Gjû ij aòj^ iõelY _¡ òMêWÿòK @û_ùYAaû \ß û eû Pûhúcû^ue aRûe I aò j ^ Kµû^úcû^u C_eê ^òbðegúkZû Kcòfû û
_âKÌ Kû~ðýKûeú ùjaû _ùe ^¦fûf ^òRe 2.5 GKe RcòKê \êAbûM Keòù\ùf - NeaûWÿò Gaõ cêLý Rcò û ùi \êAUò LZ MûZ, ùMûUòG Rò@ûLZ ^ûùWÿ_þ LZ MûZ Kùf û ^¦fûf 50 Wÿòiòcòfò Rcòùe iÚû^úd _âRûZòe ]û^ Pûh Kùf Gaõ 16 Kßò ûf ]û^ @ck Kùf ~ûjû Z[ûK[ôZ jûAaâòWÿþ ]û^ @ck _eòcûY ij icû^ û ùi cògâòZ Pûh _âYûkú @û_ùYAùf Gaõ aûWÿòe Pûeò_ùU cKû Gaõ Kû¦êf ij gò´ Pûh Kùf û ]û^ ij ùi 4 Kßò ûf cKÑû, 5 Kßò ûf Kû¦êf Gaõ 1.75 Kßò ûf gò´ @ck _ûAùf û ^òRe 15 Wÿòiòcòfò @^êaðe Rcòùe ùi iÚû^úd @ ke cû ò@û Pûh Kùf I 1 Kßò ûf @ck _ûAùf û 2012 eaò EZêùe 40 Wÿòiòcòfò Rcòùe Mjc Pûh Keò 3.5 Kßò ûf @ck _ûAùf û
ù_ûhYùe be_êe aMòPû Zò@ûeò Keòaû
^òR 30Wÿòiòcòfò NeaûWÿò Rcòùe ùi a§ûùKûaò, `êfùKûaò, _ûkw, ]^ò@û_Zâ Gaõ aòUþ Pûh Kùf û ùi cûUòe C_e Éee `if Pûhe MêeêZß aêSò _ûeò Gaõ GK Wÿòiòcòf Rcòùe ajêÉe aògòÁ _êÁòKe _^ò_eòaû aMòPûUòG Zò@ûeò Kùf û cûUòKê Nûi_Zâ \ßûeû @ûzû\òZ Keò eLòaû, ajêÉe aògòÁ aû bûWÿòùe _eòaûPûh Keòaû, cûVò@û RkùiP^, ùR÷aòK Zek iûe aýajûe, ùR÷aòK KúU ^òdªK iò ^ AZýû\ò Keòaû \ßûeû Zûue _^ò_eòaû C_ôû\^ 1.5 MêY aé¡ò _ûAfû û ^¦fûf ^òR cêLý Rcò I NeaûWÿòe _^ò_eòaû Rcòùe `if aòaò]Zû aé¡ò KeòQ«ò Gaõ Gjû\ßûeû @]ôK @ck c¤ _ûAQ«ò û Gjû\ßûeû Zûue aûhðòK ùeûRMûe 30 _âZògZ aé¡ò _ûAQò û ùi @ûjêeò c¤ @^êba Keò_ûeòQ«ò ù~ cûUòùe _ìað @ù_lû @û\ðâZû aé¡ò _ûAQò û _eòaûe ibýcû^ue Lû\ýùe _^ò_eòaûe cûZâû aé¡ò _ûAQò ~ûjû\ßûeû ù_ûhYe c¤ iêelû ùjûA_ûeòQò û
_ûLû_ûLò 300 RY cjòkû ic^ßòZ _âKâòdû @býûi Keò ùR÷aòK _âYûkúùe _^ò_eòaû aMòPû iaê Keò `if Pûh Kùf û ùicûù^ Rò@ûLZ I ùMûae LZ aýajûe Keò Zkò g~ýû _âÉêZ Kùf, cêLý Rcòùe Zkò ùeû_Y Keòaû _ìaðeê @ûùRûfû I iaêR LZ Rcòùe ù\ùf Gaõ Zkò ùeû_Ye 15 \ò^ _ùe `if aRðýaÉê \ßûeû _âÉêZ LZ I Rò@ûLZKê bfùe còùgA _êYò [ùe Rcòùe ù\ùf û G @ kùe _ûYòe @bûa ùjZê _^ò_eòaû ùlZe CaðeZûKê aùXÿAaû _ûAñ I\ûKêUû, Nûi _Zâ AZýû\òùe cûUòKê ùNûWÿûA eLòùf, cûVò@û \ßûeû RkùiP^ Kùf Gaõ ajê Ée aògòÁ `k I _^ò_eòaû Pûh Kùf û ajêÉe aògòÁ `if Pûh Keòaûe \êAUò cêLý KûeY [ôfû û _â[cZü Gjò @ kùe _âPêe _eòcûYe aûCñg còkò[ûG û \ßòZúdùe ajêÉe aògòÁ Pûh \ßûeû Rcòe GeòGf aû cûUòe C_e @õgKê aýajûe Keû~ûA[ûG Gaõ icû^ Rcòeê @]ôK _eòcûYe _eòaû C_ôû\^ Keû~ûA[ûG û ùR÷aòK _âYûkúùe Pûh Keòaûe _âûe¸òK C ûj _ùe Pûhúcûù^ cêLý Pûh icdùe Rkûbûa iciýûe i¹êLú^ ùjùf û _eòaû MQùe `k ]eòaû I aXÿòaû cêLýZü ahðû _ûYò C_ùe jó ^òbðe Keê[ôfû Gaõ ùcøiêcú EZêùe ahðû Kcþ ùjaûeê _^ò_eòaû @ck aòùgh bûaùe lZòMâÉ ùjfû û ùZYê ùR÷aòK _âYûkúùe _^ò_eòaû Pûh _\ùl_Kê a ûA eLòaû _ûAñ Kcþ Lyðùe Rk @ck Xÿû û iaê Zò@ûeò KeûMfû û `kùe _^ò_eòaû aMòPûKê @ûagýK @^ê~ûdú Rk còkò_ûeòfû û
_âûe¸òK `kû`k I _âbûa cògâòZ `if Pûh, ùR÷aòK LZe aýajûe, cûUòKê KêUû, Nûi _Zâ \ßûeû @ûzû\òZ Keò eLòaû AZýû\ò _eò Pòe«^ Kéhò _¡ ò Pûhúcûù^ @û_ùYAaû \ßûeû ^òR ^òR ùQûU Rcòeê ùicûù^ C c _eòYûc _ûAaû @ûe¸ Kùf û
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2017
5
^òR Rcòe cûUòùe _ìað @ù_lû ùagú _eòcûYe @û\âðZû ejê[ôaûeê Pûhúcûù^ c¤ Lêiò ùjùf û ^ò R NeaûWÿ ò ù e _^ò _ eò a û Pûh Keò a ûeê Pûhúcûù^ ahðiûeû ù_ûhYùe be_êe I iêiÚ _^ò_eòaû _ûA _ûeòùf û cûi_òQû ùMûUòG Pûhú _eòaûe ùR÷aòK _âYûkúùe Pûh Keò ^òR aûWÿòeê 25-30 Kò.Mâû cû ò@û, 7-9Kò.Mâû, RjÜò 10-14 Kò.Mâû, aûAMY, 4-6 Kò.Mâû Kfeû C_ôû\^ Keò _ûeòùf û ^òR Nùe aýajûe Keòaû _ùe akKû _^ò_eòaûKê _ùWÿûgúuê ù\A_ûeòùf I aRûeùe c¤ aòKâò Kùf û @ck ùjC[ôaû _^ò_eòaûe _ûLû_ûLò 40 _âZògZ aRûeùe aòKâò Keò 1800 eê 2000Uuû _~ðý« ùeûRMûe c¤ _ûAùf û ù\÷^òK aýajûe _ûAñ aòùgh Keò _eòaû ^ còkê[ôaû icdùe aûWÿòeê _^ò_eòaû _ûC[ôaûeê Gjò Pûhú _eòaûecûù^ aRûe C_ùe ^òbðegúkZû a¦ Keòù\ùf, ~ûjû\ßûeû _eòaû KòYû _ûAñ _âZòcûiùe Lyð ùjC[ôaû _ûLû_ûLò 2600Uuû c¤ i d Keò _ûeòùf û Rcòùe ùR÷aòK LZe aýajûe I `if aòaò]Zû aùXÿAaû \ßûeû Gjò Pûhúcûù^ @]ôK @ck _ûAùf, ~ûjû\ßûeû ùicû^ue Lû\ý iêelû ùjûA_ûeòfû I ÊûiÚýùe C^Ü ò @ûiòfû û Pûh Rcòeê _^ò_eòaû ij _gêLû\ý, `k I RûùkYò KûV c¤ còkòfû û Gjò Pûhúcû^ue i`kZû ù\Lò Mûñe @^ý Pûhúcûù^ aýaiÚûMZ Xÿû ûùe ic^ßòZ ùR÷aòK
_êÁòKe _eòPûk^û _¡ òKê @û_ùYAaû @ûe¸ Kùf û ^¦fûf iòõj ùKak Pûh _ûAñ @ûagýKúd iûcMâúe _âZòiÚû_^ Kùf ^ûjó aeõ ^òR _eòaûee @ûagýKZû _ìeY ùjaû_ùe akKû C_ôû\òZ iûcMâúKê aRûeùe aòKâò Keò ~ù[Á _eòcûYe @[ð c¤ C_ûRð^ Kùf û ic^ßòZ ùR÷aòK Pûh _¡ ò @û_ùYAaû \ß û eû Zûu _eò a ûee Lû\ý @ûagýKZû ^ò½òZ ùjûA_ûeòfû Gaõ aRûe C_eê Zûue ^òbðegúkZû c¤ Kcþ ùjfû û @^òeê¡ \ûiþ _âKÌ iõù~ûRK _âbû, ùaûc_ûiþ UûC^þ ù_ûÁ ù\biw, ù\INe SûWÿL - 814114 Email:aniruddha.rkmvu@gmail.com
_ì ðbû \ûiMê¯û _ò.GPþ.Wÿò A òùMâùUWÿ eêeûf ùWÿbf_ùc @û cýûù^Rþùc þ `ûKfÖò ùi e eûcKâò¾û còi^þ bòùbKû^¦ dê^òbeiòUò eûcKâò¾ còi^þ @ûgâc, ^ùe¦â_êe ùKûfKûZû - 700103 Email:purnabha.irdm@gmail.com
C : ùfAiû A ò@û, cûyð 2015
aòbò^Ü bûhûùe ùfAiû A ò@û _ZâòKû
K^ÜW, ùZfêMê, Zûcòfþ, IWÿò@û, jò¦ú, ceûVú Gaõ _¬ûaú ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2017
6
Caðe cûUò _ûAñ ùKûAfû iù_UûMQùe ùKûAfû aýajûe
ùR Gfûùwû Gaõ bò.Gcþ KeêYûMe^þ @^êaðe cûUòùe @wûeKûcæe C_û\û^ aé¡ò Keòaû _ûAñ Zûcòf^ûWÿêe Pûhúcûù^ _eúlY bò òùe ^òR Rcòùe ùKûAfû aýajûe Keòaû @ûe¸ KeòQ«ò û ùicûù^ @^êba KeòQ«ò ù~ cûUòùe ùKûAfû _âùdûM Keòaû \ßûeû cûUòe ùb÷ûZòK I _âKéZòMZ Xÿû û Gaõ eûiûd^òK MêYùe C^Ü ò @ûiòQò Gaõ Gjûe _âbûa Zòù^ûUò `if PKâ _~ðý« aRûd ejêQò û Gjò @býûi \ßûeû Rcòùe _âPêe bûaùe cûWÿò ~ûC[ôaû ù_âûùiû_òiþ Rêfò ù`äûeû ^ûcK MêkàKê Pûhúcûù^ _ê^üaðýajûe iûù_l Keò Gjûe @ûKâcYKê ùeûKòaûùe ic[ð ùjûA_ûeòQ«ò û @ûõgòK-gêà @ ke _eòùag cêLýZü gêLòfû Gaõ G @ ke Kéhò ^ò@ ò@û ahðû C_ùe ^òbðegúk û G @ ke iÚû^úd Cnò\ icìj Kjòùf aòbò^Ü _âKûee icRûZúd Cnò\ ~[û Nûi Gaõ Nûi _eò \ògê[ôaû ùQûU ùQûU MQ Gaõ Mêkà aê\ûkò@û Mêkà Gaõ MQ ù\LòaûKê còkò[ûG û G @ kùe aûhðòK aéÁò_ûZ 200-250 eê 300-600 còfòcòUe _~ðý« ùjûA[ûG û MZ 3 \g§ò ]eò bòeê]ê^Me, eûc^û[_êecþ Gaõ gòbMwûA Ròfäûùe @^òdcòZ aéÁò_ûZ Gaõ ù_âûùiû_òiþ Rêfòù`äûeû ^ûcK Mêkàe @aòeZ @ûKâcY \ßûeû Pûh Rcò iaê ^Á ùjûA _Wÿò@û Rcòùe _eòa ð^ ùjûA PûfòQò û iaðiû]ûeY _ûeµeòK PûeY bìcòe Zúaâ
ùKûAfû K Y ? ùKûAfû GK KVò ^ aÉê û aùdûcûie @wûeúKeY ùjaû\ßûeû ùKûAfû iéÁò ùjûA[ûG û cûUòe CaðeZû I Kû~ðý\lZûKê aé¡ò Keòaû _ûAñ ùKûAfûKê cûUòùe aýajûe Keû~ûA_ûùe ~ûjû\ßûeû aûùdûcûie ^òMðc^Kê c¤ Kcþ Keû~ûA_ûeòa û G_eò ^ ùjùf _âKéZòMZ bûaùe Gjò aûùdûcûie ^òMðc^ Mâú^ jûCiþ MýûiKê lZò _j ûA[ûG û Gjûij ùKûAfûe @wûeKûcæ aýûRû¯ò KeYùe CùfäLù~ûMý bìcòKû @Qò û jâûi ùjaû KûeYeê iÚû^úd @ ke _gêiµ\ c¤ Kcòaûùe fûMòQò, ù~Cñcûù^ Pûh Kûcùe iûjû~ý Keê[ôùf û Gjû\ßûeû _ûeµeòK ùR÷a Kéhò _¡ òùe aýajûe ùjC[ôaû Pûh aRðýaÉê LZ I ùMûae LZe C_ôû\^ c¤ _âbûaòZ ùjûAQò I Rcòùe Gjûe aýajûe a¦ ùjûAiûeòQò û Gjò @ kùe Kûc Keê[ôaû @Mðû^ûAùRi^þ @`þ ùWÿbf_ùc @ûKè^ Gaõ ùcù ^û^è ^ûcK ùaieKûeú iõiÚû cûUòùe ùKûAfûe aýajûe C_ùe @aMZ [ôfû û ùKûAfûe aýajûe \ßûeû @^êaðe cûUòe CaðeZû aé¡ò ùjaû ij _âPêe bûaùe cûWÿò ~ûC[ôaû ù_âûùiû_òiþ
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2017
7
Rêfòù`äûeû \îcKê ùKûAfûùe eì_û«e Keû~ûA Gjû \ßûeû ^Á ùjC[ôaû Pûh RcòKê c¤ ùeûKû~ûA _ûeòa ùaûfò Gjò iõiÚû @^êba Kfû û Rû_û^ùe \g§ò \g§ò ]eò Pûfò[ôaû MùahYû Gaõ @ûùceòKûùe KòQò \ò^ Zùk Keû~ûA[ôaû @¤d^eê RYû _WÿòQò ù~ ùKûAfûe aýajûe \ßûeû cûUòùe [ôaû Kéhò ijûdK MêeêZß_ì ð @YêRúacû^ue Kû~ðýKkû_ Zßeû^ßòZ ùjûA[ûG û ùKûAfûùe [ôaû Qò\â iaê @ù^K @YêRúacû^u _ûAñ C_ù~ûMú aûiiÚû^e Kûc Keò[ûG û Gjò Qò\âiaê ùicû^uê @^ý ùhûhYKûeú KúU Gaõ gêÃZûVûeê elû Keòaû ij ùicû^uê @ûagýKúd ]ûZa faY ù~ûMûA[ûG iò ù c^®ê `ûCù i^þ \ß û eû Keû~ûA[ôaû Gjò iaê @¤d^, _eúlû cìkK MùahYû Gaõ @ûùfûP^û I.Wÿ ò . G.Gcþ Kê cé ò K ûe Cað e Zû ù`eûAaû ij Gjûe cû^ aé¡ò Keòaûùe ùKûAfûe _âùdûMKê _eúlY bò òùe Keò ù\Lòaû _ûAñ ù_âû ûjòZ Kfû û
Rcò Éeùe _eúlY ZòeêPêfòeê 8Kò.cò C e _ìaðùe I.Wÿò.G.Gcþ \ßûeû iÚû_^ Keû~ûA[ôaû aûùdûWÿòùRf _â\gð^ bò òK ùK¦â _ûLùe Gjò _eúlY ùlZ KeûMfû û Gjò @ kUò @ûõgòKgêà @ k I GVûùe aûhòðK jûeûjûeò 500 eê 600 cò.cò c¤ùe aéÁò_ûZ ùjûA[ûG û Gjò @ ke cûUòKê ^ûfò@û, L\Wÿû Kò´û ciéYZû \éÁòeê cSò cSò@ûùe ^ò@û~ûA_ûùe û Gjò cûUòe Rk I ù_ûhY ]ûeYe gqò ajêZ ^òcÜÉee û I.Wÿò.G.Gcþ \ßûeû ùKûAfûKê _eúlY bò òùe aýajûe Keò Zûjûe `kû`k ù\Lòaû _ûAñ _â[ùc iÚû^úd ùKûAfû C_ô û \^ Keê [ ô a û aýqò u Vûeê ù_â û ùiû_ò i þ Rêfòù`äûeû Mêkà \ßûeû Zò@ûeò ùjûA[ôaû ùKûAfû KòYûMfû û ùKûAfûe @ûKûe I ciéYZûKê ù\Lò Gjò ùKûAfû L iaêKê aòbò^Ü Éeùe @fMû @fMû Keò eLûMfû û Zû_ùe GjûKê ~^ôe ijKûùe Mê KeûMfû û Gjò ùKûAfû Mê Kê ùSûU@Lûùe _fò[ô^þ iòUþ \ßûeû @ûzû\òZ Keò eLûMfû û GjûKê G_eò a§û~ûA eLûMfû ù~còZò @Lû c¤Kê aûdê Pk_âPk Keò_ûeòa ^ûjó û @^ý[û @û\ðâZû @aùgûhY ùjùf ùKûAfûMê e cû^ _âbûaòZ ùja û
@ù^K _âKûee _eúlY iaê KeûMfû (aKè-1) 2`êU Iiûe, 2`êU _âÉ Gaõ 1.5`êU Mbúee MûZ iaê ùLûkûMfû û MûZ ùLûkû~òaû _ùe C_e Éee cûUòKê MûZe @]û_~ðý« ù\A ù_ûZûMfû Gaõ _ùe 2 eê 3 A _~ðý« LZ \ò@ûMfû û _êYò [ùe LZ C_ùe C_e cûUò \êA A _~ðý« \ò@ûMfû û
c¬ò aêYòaû Gaõ MQ fMû~òaû Gjò MûZùe ùb ò, aòfûZò aûAMY Gaõ aûAMY c¬ò fMûMfû û _â Z ò MûZùe 4Uò ùfLûGñ ùb ò , aòfûZòaûAMY I aûAMY c¬ò fMûMfû û _ea ðú ahðû EZêùe aòfûZòaûAMY Gaõ aûAMY c¬òKê MûZ c¤eê aûjûe Keò \ò@ûMfû û ùb ò c¬ò @uêeòZ ùjûA MQ ùjfû Gaõ a ò ô M fû û 15 \ò ^ _ùe _ùWÿ û gú PûhúuVûeê aòfûZòaûAMY Gaõ aûAMY Pûeû @ûYò ùijò icû^ MûZùe fMûMfû û MQ fMû~òaû _ùe _âZòUò MûZùe 3 _âKûee _eòaûeê 4Uò ùfLûGñ MQ Keò 12Uò MQ ejòfû û @û^êcû^òK bûaùe 50 ùi RûMûùe ^ûfò fuû, _ò@ûR, aòfûZòaûAMY, ùb ò, aûAMY, gò´ Gaõ aò^þiþ _eò _eòaû Gjò _âYûkúùe Pûh KeûMfû û Gjû aýZòZ ùKûAfû \ßûeû cûUòKê _ê^RðúaòZ Keòaû _eúlY ùlZùe iR^û MQ c¤ fMûMfû û Gjò MQMêWÿòKê jûZùe _ûYò ùaûjò C_~êq icd aýa]û^ùe _ûYò \ò@ûMfû û MQMêWÿòK Kò_eò aXÿêQò ZûjûKê ^òe«e bûaùe @^ê¤û^ KeûMfû Gaõ _âû[còK Éeùe ù~Cñ MQ MêWÿòK ceò ~ûC[ôfû, Zû iÚû^ùe ^ì@û MQ fMû~ûA[ôfû û _âûe¸òK icdùe K û ùKûAfû Mê \ò @ û~ûA[ô a ûeê @]ô K iõLýK MQ ceò a û flý Keû~ûA[ôfû û _ùe ùKûAfûMê Kê ùMûae LZ Gaõ aòbò^Ü _âKûe LûAaû ùZfeê Zò@ûeò ùjC[ôaû _òWÿò@û ij _ûYò còùgA ùMûùkA eLû~ûC[ôfû û Gjò Zek cògâYKê KòQò \ò^ aýa]û^ùe N û ~ûC[ôfû Gaõ _Pòaû _ûAñ ùSûU @Lû MêWÿûA eLû~ûC [ôfû û
`if @ck Gjò MûZMêWÿòKeê 3 cûi _~ðý« ùb ò ùZûkû ~ûC[ôfû cûZâ aûAMY I aòfûZò aûAMYe @ck 2 cûi
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2017
8
aû\ûc Pûhùe ùKûAfû \ò@û~ûA[ôaû Rcòùe ùagú aû\ûc `kòQò û
bòZùe jó ùgh ùjûAMfû û Gjò ùKûAfû aýajûe ùjûA[ôaû Rcòeê cêLý `if @ck icdùe aòfûZòaûAMY 4.70 KòMâû ùZûkû~òaû iÚû^ùe @ck ùgh ùjaû icdKê G[ôeê 1.4 KòMâû aòfûZòaûAMY ùZûkû~ûA[ôfû û \ßòZúd [e ùb ò ùZûkûùjaû icdùe iaðû]ôK _eòcûYe @ck ùjûA[ôfû Gaõ ]úùe ]úùe ùb òe _eòcûY Kcò[ôfû û ù~Cñ Rcòùe ùKûAfû aýajûe ^ ùjûA ùKak RûùUâû`û Gaõ ^ò´ ùZf _òWÿò@û aýajûe ùjûA[ôfû, ùi Rcòeê ùb ò I aòfûZòaûAMY ~[ûKâùc iaðû]ôK 1.32 ùKûAfû Gaõ @^ýû^ý ùR÷ a ò K LZKê cûUò ù e aýajûe Keòaû \ßûeû cûUòe ùbøZòK Gaõ _âûKéZòK eì_ùe iKûeûcôK _eòa ð^ @ûiòfû Gaõ cûUòe eûiûd^òK MêY (_ò.GPþ. iò.A.iò Gaõ _êÁòKûeK ù~ûMûY) ùe _eòa ð^ @ûiòfû û Gjò _âbûa cûUòùe 3Uò `if PKâ _~ðý« ejê[ôfû û
Kò.Mâû Gaõ 2.5 KòMâû ùZûkû~ûA[ôfû û ùRûùUâû`û _òWÿò@û aýajûe ùjûA aûAMY @ck iaðû]ôK 1.15 Kò.Mâû flý Keû~ûA[ôfû û @ûe¸eê ù~còZò `kû`k @ûgû Keû~ûC[ôfû û ùKûAfû aýajûe \ßûeû `ifMêWÿòKe @ckùe Zûjû ÆÁ ù\LûMfû û iû]ûeY Rcò ij Zêk^û Kùf ùKûAfû aýajûe ùjûA[ôaû Rcòeê @]ôK @ck còkòfû û ùKûAfûKê RûùUâû`û ùZf _òWÿò@û ij _ûYòùe ùMûùkA _Pòaû _ùe GjûKê aýajûe Keò a û \ß û eû @]ô K iê ` k cò k ò a ûe ù\LûMfû û @^ý _lùe ùKûAfû I ùZf _òWÿò@ûKê ^ _ùPA iò]û aýajûe Keòaû \ßûeû Gjûe iúcòZ `k còkf ò ûû Gjò _Pò[ôaû ùKûAfû cògâYKê @^ýû^ý _^ò_eòaû ~[û _ò@ûR, fwû, gò´, iR^û, ùZ÷kaúR ~[û aû\ûc Gaõ iù_Uû, @ñkû @û\ò `kMQùe _âùdûM KeûMfû û ùKûAfû aýajûe _ùe Gjò MQ MêWÿòKe CyZû aé¡ò _ûAfû, MQ
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2017
9
MêWÿòK iêiÚ iak aXÿòfû Gaõ Gjûe ùPe cRaêZþ ejòfû û Gjò MQMêWÿòKe aòKûg eûiûd^òK iûe Gaõ ùMûae LZ \ò@û~ûA[ôaû MQVûeê @ù^K MêYùe C^ÜZ [ôaûe @^ê¤û^ KeûMfû û
aKè-1 : aòbò^Ü _âKûee _eúlY Gaõ ùKûAfûe cògY â 1. RûùUâû`û, ^ò´ @û\ò ùZf _òWÿò@ûKê ùQûU ùQûU L KeûMfû Gaõ MûZùe C_eÉee cûUò ù\aû _ùe Zû C_ùe Gjò L iaêKê \ò@ûMfû û Gjò ùZf _òWÿò@û L \ò@û~òaû_ùe _êYò Zû C_ùe C_eÉee cûUò ù\A MûZKê b ðò KeûMfû û 2. \ê A _â K ûee ùZf _ò W ÿ ò @ ûKê 1:1 @^ê _ ûZùe cògûMfû û C\ûjeY Êeì_ RûùUâû`û _òWÿò@ûe ùMûUòG bûM + ^ò´ _òWÿò@ûe ùMûUòG bûM û Gjò _òWÿò@û cògâYKê ùQûU ùQûU L Keò bf Keò cògû~ûC[ôfû Gaõ MûZùe C_eÉee cûUò ù\aû _ùe Zû C_ùe Gjò cògâYKê \ò@û~ûA _êYò Zû C_ùe C_e Éee cûUò \ò @ û~ûA MûZKê b ò ð Keû~ûC[ô f û û G[ô ù e Kûùfû`òfòdcþ Aù^û`òfò@cþ cògû~ûC[ôfû û 3. 4Uò ùZf _òWÿò@ûe cògâYKê aýajûe Keû~ûA[ôfû û Gjò _â Y ûkúùe icÉ _â K ûee c¬ò GK RûZúd ùjûA[ôaû @ûagýK û 4. ù_âûùiû_òiþ Rêfòù`äûeû Mêkàeê Zò@ûeò ùKûAfûe aWÿ aWÿ L Kê _â[c ]ûWÿòùe [ôaû MûZMêWÿòK c¤eê ùMûUòGùe aýajûe ùjûA[ôfû û 5. ùKûAfû Mê Kê PûfêYúùe PùfAaû _ùe ùi[ôeê aûjûeò[ôaû ùKûAfûe ùQûU ùQûU L (0.5 ùicò eê 1 ùi.cò. c¤ùe _â[c ]ûWÿòùe ùMûUòG MûZùe _âùdûM Keû~ûA[ôfû û 6. gêLòfû ùKûAfû Mê Kê _â[c ]ûWÿòe \êAUò MûZùe \ò@û~ûA[ôfû û 7. ùKûAfûKê _ûYòùe ùMûùkA GjûKê 15 \ò^ _~ðý« _Pò a ûKê eLû~ûA Zû_ùe MûZùe aýajûe Keû~ûA[ôfû û 8. ^ò´, iòfþK KU^þ, RûùUâû`û, Zêw ùKge _òWÿò@ûKê 1:1:1:1 @^ê_ûZùe ùKûAfû Mê ij còùgA aýajûe Keû~ûA[ôfû û
9. RûùUâ û `û ùZf _ò W ÿ ò @ û ij ùKûAfûKê 1:2 @^ê_ûZùe bf Keò còùgA ZûKê _ûYòùe bòùRA eLû~ûA[ôfû û Gjò _Pòaû _âKâòdûKê _â[c cûiùe _âZò 3-4 \ò^ aýa]û^ùe Gaõ Zû_ùe i¯ûjKê [ùe Keò Keû~ûC[ôfû Gaõ GjûKê bfùe _Pòaû _ûAñ a¦ Keò eLû~ûC[ôfû û 10.aòbò^Ü _âKûe Pûh aRðýaÉê ~[û K\kú _Zâ, SêWÿw, RûùUâû`û c¬òe ùLûk, aûReûe gêÃ`k Gaõ @ck icdùe aûjûeê [ôaû Mê , gêLòfû Zûk `k, @ûLêe gêLòfû ^Wÿû Gaõ @ûLê MQe @^ýû^ý @õg (ei aûjûeò a û _ùe)Kê @ûfKûZeû Wÿ â c ùe _ûAùeûfûAiòiþ _âYûkúùe ùKûAfû Mê ùe _eòYZ Keòaû û Pò ^ ûaû\ûc _eúlY ùlZùe cûUò e @ûKûe _âKûeùe @ûlò\éÁò@û _eòa ð^ _eòflòZ ùjûA[ôfû Gaõ ùKûAfû aýajûe ùjûA[ôaû iÚû^eê MQ C_ûWÿòaû iû]ûeY Rcò @ù_lû ijR [ôfû û ^òe«e bûaùe ùKûAfûKê 3[e cûUòùe aýajûe Keòaû \ßûeû cûUòe MêYûcôK cû^ aé¡ò _ûA[ôfû I cûUò jûfþKû ùjûA[ôaûeê aû\ûc MQ C_ûWÿòaû icdùe `k cûUò bòZùe ejò~ûC ^[ôfû û Gjû\ßûeû cûUòe Rk]ûeY gqò c¤ aé¡ò _ûA[ôfû I UûY [ôaû cûUò ]úùe ]úùe jûfKû ùjaûùe fûMòfû û ùKûAfû Gaõ @^ýû^ý ùR÷aòK LZe aýajûe \ßûeû cûUòe ùbøZòK GK _âûKéZòK eì_ùe iKûeûcôK _eòa ð^ @ûiòfû Gaõ cûUòe eûiûd^òK MêY (_ò.GPþ, iò.A.iò Gaõ _êÁòKûeK ù~ûMûY)ùe c¤ _eòa ð^ @ûiòfû û Gjò iKûeûcôK _âbûa cûUòùe 3Uò `if PKâ _~ðý« ejê[ôfû û Pò^ûaû\ûc _eúlY ùlZ ^òKUùe RùY Pò^ûaû\ûc Pûhúuê Zûue _ìaðeê Pûh ùjûA[ôaû Pò^ûaû\ûc MQ [ôaû Rcòùe ùKûAfû bò òK cé òKû C_Pûe LZ aýajûe Keò aûKê \ò@ûMfû û Pò^ûaû\ûc MQùe `êf]eòaû icdùe ùi Gjò LZKê Rcòùe ù\ùf û @ck ùjaû_ùe ùijò Pûhú ^òùR Kjòùf ù~ ùKûAfû bò òK cé òKû C_Pûe LZ \ò@û~ûA[ôaû MQùe @^ý MQ @ù_lû aû\ûc @]ôKû `kòQò û cfäú`êf Pûh Keò[ôaû @^ý RùY Pûhú c¤ aû\ûc Pûhúu _eò @bòmZû jûif Keò[ôùf û cfäú `êf Pûh Keò[ôaû Pûhú @^êba Keò[ôùf ù~ ùKûAfû LZ aýajûe ùjûA[ôaû MQe `êfe @ûKûe @^ý MQùe ùjûA[ôaû
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2017
10
_^ò_eòaû I `êf Pûh icdùe Gjò Pûhúcû^uê ùKûAfû bò ò K cé ò K û C_Pûe LZKê _eúlY bò òùeaýajûe KeòaûKê \ò@ûMfû û 50 RY Pûhúu c¤eê 26 RY Pûhúuê ^òR _eúlY ùlZùe 2 aMð còUe RûMûùe aýajûe bò òùe Keòaû _ûAñ 10KòMâû ùKûAfû C_Pûe LZ \ò@ûMfû û Gjò 26 RY Pûhúu c¤eê 3 RY Pûhú cfäú`êf Pûh Keê[ôùf Gaõ @^ýcûù^ _eòaû Pûhú[ôùf û ^òR ùlZùe ùKûAfû bò òK cé òKû C_Pûe LZ aýajûe Keòaû _ùe Gjò Pûhúcûù^ c¤ C c _eòYûc ù\LòaûKê _ûA[ôùf û
Rcò _âÉêZ ùaùk ùKûAfûe _âùdûM
`êfVûeê aWÿ Gaõ _ea ðú icdùe `êfMêWÿòKe @ûKûe I IR^ c¤ aé¡ò_ûA[ôfû I Gjûe aûiÜû @^ý `êfcû^u @ù_lû ajêZ bf [ôfû û Gjò \êAUò @^êbìZò @^ý Pûhúcû^uê ^òRe @^ýû^ý `ifùe ùKûAfû C_Pûe LZ ù\aûKê ù_âû ûjòZ Keò[ôfû û _ò@ûR _eúlY ùlZùe iû]ûeY Rcò @ù_lû _ò@ûRe @ck 25 _âZògZ _~ðý« aé¡ò NUòaû _eòflòZ ùjûA[ôfû, aò^èe @ck 30 eê 50 _âZògZ Gaõ aòfûZò aûAMYe @ck 30 eê 40 _âZògZ _~ðý« aXÿò[ôfû û Gjû ijòZ cfäú`êf Pûhùe ùKûAfû bò òK cé òKû C_Pûe LZ ù\A[ôaû MQMêWÿòKe `êfe @ûKûe I IR^ aé¡ò ùjaû ij aûiÜû c¤ aXÿò[ôaûe Pûhúcûù^ cZ ù\A[ôùf û
Pûhúcûù^ ùKûAfûe aýajûeKê aXÿûAùf Gjòiaê `kû`kKê bò òKeò, _eúlY ùlZe @ckKê ù\LòaûKê Pûhúcû^uê ^òcªY KeûMfû û Kkû Gaõ ^ûfò cûUòe Rk]ûeY lcZû ij Zêk^û Kùf @ûõgòK gêà @ kùe ^ûfò _UêcûUòe Rk]ûeY lcZû ajêZ Leû_ û ùicûù^ aêSò_ûeòùf ù~ ~\ò ùKûAfûKê cûUò bòZùe ù_ûZò \ò@û~ûG, ùZùa Zûjû Kkû cûUò _eò C_eÉee _ûYòKê Rcò bòZùe ]eò eLò_ûeòa û _eúlY ùlZe iKûeûcô K _eò Y ûc ù\Lò @ûiòaû_ùe Pûhúcûù^ ^òR ^òR Éeùe ùQûU ùQûU Rcòùe Gjò _eúlYKê Kùf û 10Uò Mûñe 50 RY Pûhúuê aò b ò ^ Ü cû^\ @û]ûeùe Z^Lò aQûMfû û _â û dZü _ûeòaûeòK Pûhú ù~Cñcû^ue ^ûfò _Uê cûUòe ^òRe Rcò[ôa, RkùiP^e aýaiÚû [ôa, ùicûù^ _^ò_eòaû Pûh Keê[ôùa, ùR÷aòK _âYûkúùe Pûh KeòaûKê @ûMâjú [ôùa Gaõ ùKûAfû còkê[ôaû iÚû^ùe _ûLû_ûLò @ kùe ejê[ôaû Pûhúuê RYûMfû û
baòhýZ iµâiûeY ~\ò @ûMê@û, @ûMâjú Gaõ @bò^a _âYûkúùe Pûh KeòaûKê Pûjêñ[ôaû Pûhúcû^uê ^òR `ifùe ùKûAfû aýajûe Keòaû _ûAñ ù_âû ûj^ Keû~òa Gaõ ùicûù^ Gjûe iê_eòYûc @^ý Pûhúcû^uê RùYAùa, ùZùa Gjò ^ìZ^ ùKøgk Pûhúcû^u c¤ùe ùfûK_âòd ùja Gaõ @]ôK iõLýK Pûhú GjûKê aýajûe Keò _ûeòùa û cûZâ Pûhúcû^u _ûAñ aòùghKeò lê\â Pûhúcû^u _ûAñ Kcþ Lyðùe ùKûAfûbò òK cé òKû C_Pûe LZ _âÉêZ Keòaû I aýajûe Keò a û GK iì \ ì e _â i ûeú Ê_Ü û ùR÷ a ò K Pûhúcû^ue GK iõMV^ Zò@ûeò Keòaû _âKâòdû Gùa Pûfê ejòQò û @õgMâjY bò òK _âKâòdû ~[û KéhK ùlZâ aò\ýûkd cû¤cùe a ð c û^ @^ý Pûhúcûù^ Gjò _â K â ò d û gò L ò _ûeòaûùe ic[ð ùjûAQ«ò û KéZmZû @ûùc `ò^þfû e iòùc^Æê `ûCù i^Kê KéZmZû RYûCQê ~òG ùKûAfû bò òK _eúlY ùlZ KeòaûKê @û[ðòK ijûdZû ù\aû ij @ûcKê ù_âû ûj^ c¤ ù\AQ«ò û Gjû ijòZ @ûùc iÚû^úd Pûhúcû^uê aòùgh ]^ýaû\ ù\CQê ù~Cñcûù^ @ûcKê Rcòùe _eúlY Keòaûùe ijù~ûM KeòQ«ò û ùR Gfûùwû Gaõ bò.Gcþ KeêYûMe^ @Mð û ^ûAùRi^þ @`þ ùWÿ b f_ùc @ûKè ^ Gaõ ùcù ^û^è (I.Wÿò.G.Gcþ), Ròfäû-bòeê¡ê^Me, ZòeêPêfò 626729, Zûcòf^ûWÿê Email:odamelango@gmail.com; karunagaranvm@gmail.com
C : ùfAiû A ò@û, cûyð2015
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2017
11
flý flý ùfûKuê Lû\ý ù~ûMûAaû ùlZâùe iêiÚ cé K ò ûe @a\û^ \ú_K iPù\ Gaõ Icþ _ò eìù_fû @céZ còUò ^ûcK @bò^a LZKê aýajûe Keò @ù^K iõLýK Pûhú ^òR cûUòe CaðeZûKê ù`eûA @ûYòaûùe i`k ùjûAQ«ò û aRûee eûiûd^òK iûe aýajûe ^ Keò ùKak ùR÷aòK LZ aýajûe Gaõ iÚû^úd I _âûKéZòK i´kKê aò^òù~ûM Keò Gjò Pûhúcûù^ aòaò]Zû Gaõ _êÁòùe be_êe Lû\ý @ck Keò _ûeêQ«ò û ùMûUòG MQe i«êkòZ aòKûg _ûAñ @ZòKcþùe @ûagýK ùjC[ôaû 30 _âKûee ù_ûhKZ ß cûUòùe MzòZ ùjûA ejò[ûG û cûZâ Gjò ù_ûhKZ ßMêWÿòK N^òÁ bûaùe GKûVò ùjûA[û«ò Gaõ Gjûe Kcþ @õg _ûYòùe cògòaû @aiÚ û ùe [û«ò ~ûjûKê MQ Mâ j Y Keò [ ûG û `if @ck_ùe @ûùc LûC[ôaû @õgMêWÿòKê LûA[ûC Gaõ Gjûe @^ûagýK @õgMêWÿòKê MûB ùMûeêu Lû\ýùe aýajûe Keò[ûC Kò´û @ck_ùe Rcòùe ^ò@ûñ fùMA Rûkòù\C û cûZâ G_eò ^ Rûkò ~\ò @ûùc ^ LûC[ôaû @õgMêWÿòKê Rcòùe ù\aû, ùZùa Gjû cûUòùe ùR÷aiûe aû LZùe _eòYZ ùja Gaõ cûUòe CaðeZû aRûd ejòa û cûUòe ^aù~øa^ ù`eò@ûiòa Gaõ Gjû ^òR bòZùe [ôaû fl fl lê\â @YêRúa, Cnò\ue ~^ô ù^A_ûeòa û ùMûUòG cM Rwfò cé òKû (~ûjûKê aògévkû Keû~ûA ^[ôa) c¤ùe 2000 ùKûUò aúRûYê, 20 ùKûUò ù_âûùUûùRû@û, 1fl còUe gòCkò
RûZúd Cnò\, 1flý Kécò Gaõ 50 jRûe @ùceê\ _âûYú ùZfêYú ù_ûK, aêW@ òÿ ûYú @û\ò [û«ò û Gjûaògûß i Keû~ûG ù~ Caðe cé òKûùe [ôaû ùR÷aiûe ùjCQò icê\â_ùe \ßòZúd iaðaéjZþ Rkb ûe ~ûjû @û\ðâZû eì_ùe _ûYòKê ]eò eLò_ûùe û ~\ò Gjò ùR÷aiûee _eòcûY Kcò~òa, ùZùa MQ aWÿ Keòaû _ûAñ cûUò iaê_âKûee aûjý _\û[ð @ûagýK Keòa û Gjû\ßûeû Pûhe Pòe«^ aýaiÚû c¤ bûwòaû @ûe¸ ùja û
^ûPêAùKû Pûh _¡ ò ^ûPêAùKû Pûh _¡ ò GK iµì ð Pûh _âYûkú ~ûjû a ðcû^e Pûh Gaõ Lû\ýe @ûagýKZûKê _ìeY Keò[ûG û Gjûe cêLý Cù gý ùjfû iõKú ð Pò«û]ûeûùe @û[ðòK fûbKê ^ ù\Lò aûùdûcûiþe _eòcûY aé¡ò Keòaû û Gjû ij gqò \éÁòùKûYeê Kcþ Lyðùe Kò_eò @]ôK C_ôû\^ ùja û ZûKê c¤ ^Reùe eLòaû Gjò _âYûkúe cêLý flý û ^ûPêAùKû aýaiÚûe ùcøkòK aògßûi aýaiÚû ùjCQò Gjû GK Rúa^ aòmû^ Gaõ Rúa^ ùjCQò gqò û ^ûPêAùKû ùKak Pûh aòhdùe ^ìùjñ Gaõ Gjû ùKùaùjùf C_ôû\^ Gaõ a ^ bò òK PûhKê aêSûG ^ûjó û Gjû GK Rúa^ùg÷kú (aKè-1 ù\L«ê)
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2017
12
^ûPêAùKû Pûh aýaiÚûe cêLý C_û\û^ ùjCQò @céZ cûUò û GjûKê ^iðeú cûUò , cifû cûUò aû Rúa« cé òKû c¤ Kêjû~ûG û @céZ cûUò GK _âKûee LZ ~ûjû ^ûPêAùKû _âKâòdûùe cûUòe CaðeZû aé¡òe cêLý @û]ûe û _âKZ é ò Caðe cé K ò û Zò@ûeò Keòaû _ûAñ gj gj ahð ù^A[ôaû ùaùk ùMûUòG Pûhú ^òR Rcòùe @céZcûUòKê 5 cûieê Kcþ icd c¤ùe Keò_ûeòaûùe ic[ð (aKè 2 ù\L«ê û cûUòe C_eÉe Zò@ûeòKeòaûe Gjû _âKéZòKê Zßeû^ßòZ Keò a ûe GK _â K â ò d û û Gjò _â K â ò d ûùe cYò h cû^ue iKûecôK ù~ûM\û^ \ßûeû _âKéZòe icd PKâKê Kcþ Keû~ûA[ûG û PûeòZâòK \éÁòùKûYeê Caðe cé òKûe icÉ MêY @céZ cûUòùe [ûG Rúa« @YêRúa cû^ue C_iÚòZò, C_~êq @û\ðâZû Gaõ aûdaúKòeY û
ùjfû _â[cUò cjûeûÁâ eûRýe _û^þùbf Ròfäû ~êiê`þ ùcùjeûfò ùK¦â (IßûA.Gcþ.iò) Gaõ \ßòZúdUò c¤ _âù\g eûRý ù\Ißiþ Ròfäû aRIßûWÿû Mûñe Kéhò Zú[ð KéhòùlZâùe û Gjò \êAUò ùK¦âùe 2006 ciòjûVûeê Kûc Pûfòfû û Gjû \é X ÿ bûaùe aò g ß û i Keû~ûG ù~ ^ûPê A ùKû _â Y ûkú @û_ùYA Pûh Kùf 10MêY× Rcòùe 4 RYò@û _eòaûeUòG ahðiûeû ~ù[Á _eòcûYe Lû\ý _ûAaû ij akKû giýKê aòKâò Keò @[ð c¤ ùeûRMûe Keò_ûeòa û
^ûPêAùKû Pûh _âYûkúùe `if Pûh Keòaûe cêLý ùa÷gòÁý ùjfû (K) `if iaê ùQûU @céZcûUò M\û ~ûjû Nûi _Zâ \ßûeû @ûQû\òZ ùjûA ejò[ûG Zû C_ùe Pûh jêG, ùZYê jk Keòaûe @ûagýKZû _ùWÿ^ò (L) M\û MêWÿòK iaêùaùk @û\ðâ ùjûA[ûG û (10MêY× Rcòùe _âZò\ò^ 1000 fòUe _ûYò iò ^ Keû~ûA[ûG) (M) @ûagýKZûKê ]eò `if Pûh jêG I @ck jêG (N) G[ôùe aRûe iûcMâú ~[û eûiûd^òK iûe, KúU^ûgK, ù_ûK cûeòaû \âaý AZýû\òe @ûagýKZû _Wÿò ^[ûG (O) Nûiiaê `êf ]eòaû _~ðý« aXÿò[ûG Gaõ GjûKê GK i´k jò i ûaùe ù\Lû~ûA[ûG (P) ùMûUò G ùQûU Rcò ù e aòaò]Zûùe _ì ð `if Pûh ùjûA[ûG - 10 MêY× Rcòùe 125 _âKûeeê ùagú ahðiûeû ejê[a ô û I EZêKûkú^ `if Pûh ùjûA[ûG (Q) Rcòe Pûeò_ùU ùQûU ùQûU ^ûk Keò ahð û RkKê iõMâ j Keû~ûA[ûG (R) _â ù ZýK Rcò e Pûeò_ùU Rúa« aûWÿ Keû~ûG ~ûjû ajêaò] bûaùe aýajéZ jêG û
^ûPêAùKû aòmû^e iâÁû ùjCQ«ò ÊMðZ _âù`ie gâú_\ G. \ûùbûfKe Gaõ Gjò ^ûPêAùKû g±Uò \êAUò _é[Kþ g±e iõù~ûM : _âûKéZòK Gaõ _ûeòùagòK û ^ûPêAùKû _âYûkúùe Pûh aýaiÚû G_eò GK Pûh iõÄéZò ~ûjû @^êba, aêSûcYû C_ùe _~ðýùaiòZ Gaõ Gjò aýaiÚûùe ùMûUòG Rcòùe C_ôû\^ Gaõ ùR÷a_eòùagKê cRaêZþ Keòaû _ûAñ aòmû^ bò òK _âYûkú cû¤cùe _âKéZò ij ijù~ûM Keòaû c¤ @^òaû~ðý û Gjû Pûh ij RWÿòZ @ù^K iciýûe icû]û^ c¤ Keò[ûG ~[û _âKéZòKê bûeûKâû« ^Keò Kò_eò Zû ij ijù~ûM Keò Kûc Keòùja, Pûhùe aRûe iûcMâú C_ùe Kò_eò ^òbðegúkZû Kcòa, ùMûUòG Rcòe PZêü_ûgßðùe [ôaû iÚû^úd i´kKê aýajûe Keò ùa÷ m û^ò K _â Y ûkúùe Kò _ eò Kûc Keò ù ja, ùR÷a_eòùagKê lZò ^ _j ûA Kò_eò Pûh Keòùja Gaõ icû^ icdùe Gjò Rcòeê Kò_eò iaðû]ôK fûb còkò_ûeòa AZýû\ò û ^ûPêAùKû Pûh aýaiÚûe ÊZª ùa÷gòÁý GjûKê @^ý ùR÷aòK Pûh _âYûkúVûeê aòùgh bûaùe bò^Ü Keò eLòQò û
_eúlY I iµâiûeY 2005 ciò j ûùe \gMê Y × (GKGKe =40MêY×)e 2Uò Rcòùe _eúlYbò òùe Gjò Kûc @ûe¸ iìlà RúaûYê, aúRûYê Gaõ lê\â Cnò\ iaê cûUò bòZùe G_eò ^òRe aõg aòÉûe Keò[û«ò ù~_eò cûe Mbðùe _òfûUòe aòKûg ùjûA[ûG û c^êhý Gaõ _gêu _eò cûUò c¤ ù~ùZ_~ðý« Zûe _òfûcû^ue Rúa^ [ûG, ùiùZ_~ðý« ùicû^ue ~^ô ù^A[ûG û
ùMûUòG ùQûU KéhòùlZâùe GùZ _eòcûYe Lû\ý giý C_ô û \^ ùjC[ô a û ù\Lò ù\ge aò b ò ^ Ü _â û «e
aKè-1 : ^ûPêAùKû gévkòZ aýaiÚû
Pûhúcûù^ Gjò ^ûPêAùKû _âYûkú @û_ùYAaû _ûAñ C ûjòZ ùjùf û bûeZe aòbò^Ü @ kùe @ù^K iõLýK Pûhú aòaò]Zû _ì ð _eòùagùe Gjò ^ûPêAùKû Pûh _âYûkú MâjY Keò Ké h ò Kùf (aKè - 3 ù\L«ê ) û icd icdùe aRIßûWÿûe KéhòZú[ð `ûcðùe @ûùdûR^ ùjC[ôaû Zûfòc Gaõ Kcð g ûkûùe @õgMâ j YKûeú @ûMâ j ú Pûhúcûù^ ^ûPêAùKû _âYûkú aòhdùe @]ôôK gòlûfûb Kùf û
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2017
13
]
aKè-2 : @céZ cûUòe _âÉêZ _âYûkú @céZ Rke _âÉêZ _âKâòdû - 10fòUe _ûYò, 1 fòUe MûBcìZ, 1 Kò.Mâû iRùMûae I 50Mâûcþ MêWKê cògûA \ò@«ê û Gjò cògâYKê 3 \ò^ _~ðý« eL«ê û _âZò\ò^ Gjò cògâYKê \êA aû Zò^ò[e ùMûkû«ê û (_âZò [e ùMûùkAaû icdùe GjûKê N û Pûfê[ôaû \òMùe 12 Ye I N û Pûfòaû aò_eúZ \òMùe 12[e ùMûkû«ê û) 4[ð \ò^ùe Gjò cògâY aýajûe _ûAñ iµì ð C_~êq K bûM cògâYùe 10bûM _ûYò còùgA GjûKê aýajûe Keû~ûA[ûG û @céZ cûUòe _âÉêZ _âYûkú
_â[ùc MQe iaêR Gaõ gêLòfû Nûi_ZâKê iõMâj Keû~ûGö GMêWÿòKê bf bûaùe gêLû~ûG ù~còZò jûZùe Mê KeòùjC[ôa Gaõ _Zâùe [ôaû gòeû_âgòeû c¤ ù~còZò bûwò ~ûC[ôaû ùMûUòG _ûZâùe @céZRk ù^A ùi[ôùe ù~ùZ i¸a ùiùZ _eòcûYe gêLòfû Nûi_ZâKê bfbûaùe bòùRA eL û Gjò @aiÚûùe ZûKê 24 M û eLû~ûG û g~ýû _âÉêZò (@ûKéZò -10`êU f´û, 3`êU _âiÚ, 1`êU Cy)
PòjÜU Keû~ûA[ôaû @ kùe @céZ Rkùe bòRò[ôaû Nûi_Zâ @û\òKê _â[c Éeùe aòùQA \ò@ û Gjû C_ùe C_e Éee cûUòKê _Zkûbûaùe Qò ô\ò@ û Gjò icû^ _âKâòdûKê _ê^eûaé ò KeòPûf, ù~ùZ _~ðý« MûZUò _êeò 1`êU C_eKê ^ @ûiòQò û Gjò M\û C_ùe Pûfò aû ùWÿAñ ùWÿAñ cûUò I Nûi_ZâKê Lê¦ò Lê¦ò bòZeKê _gû@ û M\û bfbûaùe _êeòMùf Gjû C_ùe MQe Nûi_Zâ ùNûWÿûA \ò@ Gaõ GjûKê LZùe _eòYZ ùjaûKê QûWÿò\ò@ û 30 \ò^ùe _â[c _~ðýûd LZ
_âZò 7\ò^ùe [ùe Gjò LZ MûZKê bf Keò cògû@ û _âZò [e còùgAaû_ùe GjûKê Nûi _Zâùe ùNûùWÿA eL û Gjûe @û\ðâZû Gaõ @YêRúa cû^ue Kûc aRûd eLòaûKê cSòùe cSòùe @céZ Rk iò ^ Ke û _Zâe _âKûe Gaõ _ûYò _ûM @aiÚû jòiûaùe Gjû LZùe _eògZ ùjaûKê _ûLû_ûLò 30 \ò^ fûMò[ûG û aòbò^Ü _âKûee Êû\Kê bò òKeò aòbò^Ü _âRûZòe c¬òKê GKûVò Ke ~[û còVûMûRe, LUû- Zò«êkò, aòfûZò aûAMY, @û´Wÿû, KUê aû CMâÊû\ - fwû, fêYò@û - _ûkw, _òZû- Kfeû, ùc[ô AZýû\ò aêYòaû @ûMeê iõMâj Keò[ôaû Gjò c¬ò iaêKê 8N û _~ðý« @céZ Rkùe bòùRA eL û aêYòaû _ùe GjûKê MQe _Zâ I Nûi AZýû\ò \ßûeû @aeY Keò eL û Gjûe @û\ââð\û aRûd eLòaû Gaõ @YêRúa cû^ue Kû~ðýKê Zßeû^ßòZ Keòaû _ûAñ icd icdùe @céZ Rk iò ^ Ke û c¬òeê MRû aûjûeòaû _ùe 21 \ò^ _~ðý« Gjò _âKâòdû Rûeò eL û ùKûck KXÿ @ûiòaû _ûAñ 21 \ò^_ùe Pûeûe 25 _âZògZ @M KûUò \ò@ û 42 \ò^ùe PûeûMQe 25 _âZògZ _~ðý« @M Gaõ _Zâ KûUò \ò@ û ZéZúd [e _ûAñ 63 \ò^ùe `êf `êUòaû @aiÚûùe MQMêWÿòKe @M I _Zâ KUû~ûG û MQe cìkKê gévkòZ bûaùe eLò cûUòe C_eKê (1/2 )@]û A eLò MQe aûKò @õg KûUò \ò@ û Gjò KUû~ûA[ôaû Wÿûk_ZâKê 3-4 \ò^ gêLòaû _ûAñ eLò\ò@ û bf Keò gêLò~òaû _ùe GjûKê Mê Keò @céZ Rkùe 8N û _ûAñ aêùWÿA eL û Zû _ùe GjûKê M\ûùe _ùKA \ò@ I M\ûKê MQe _Zâ I Nûi @û\òùe ùNûùWÿA eLò LZùe _eòYZ ùjaûKê QûWÿò\ò@ û
\ßòZúd _~ðýûd LZ - iaêR Wÿûk _Zâ _Wÿò[ôaû M\ûKê LZùe _eòYZ 30\ò^ ùjaû_ûAñ ùNûWÿûA QûWÿò\ò@ö _âZò 7 \ò^ùe [ùe MûZùe [ôaû aÉê iaêKê Zk C_e Keò còùgA \ò@ û còùgAaû _ùe cù^ Keò M\ûKê ùNûùWÿA \ò@ û M\ûe @û\ââðZû aRûd eLòaû Gaõ @YêRúacû^ue Kû~ðýKê Zßeû^ßòZ Keòaû _ûAñ cSòùe cSòùe @céZ Rk iò ^ Ke û 30 \ò^ _ùe ù_ûhKZ ßùe be_êe Caðe, Rúa« @céZcûUò _âÉêZ ùjûA[ûG û Gjò @céZcûUòKê MQe _Zâ, Nûi AZýû\ò \ßûeû ùNûùWÿA eL û ~û\êKeú Ægð \ò@ [Zêce ~û\êKeú Êgð iKûeûcôK cù^ûbûa Gaõ KéZmZû) = @céZcûUò ^ûcK iKûeûcôK gqò] a ðcû^ @céZcûUò aýajûe _ûAñ _âÉêZ û ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2017
14
21 \ò^e MQ
GVûùe iàeY eLòaû ù~ Gjò _âYûkúùe jk Keòaûe @ûagýKZû _ùWÿ^ò (UâûKÖe, ak\-UûYê[ôaû jk AZýû\ò) û ùZYê Gjû ùQûU Pûhúu _ûAñ @Zý« fûb_â\ û @ûjêeò c¤ ùMûUòG Rcòùe @céZcûUò Rúa^ Kûk c¤ùe [ùe jó _âÉêZ Keû~ûA aýajûe ùjûA[ûG û GjûKê iaê\ò^ò@û Kû~ðýlc Keò eLòaû _ûAñ C_e ÉeKê MQe Nûi_Zâ \ßûeû @ûzû\òZ Keò eLòaû, Kéhò a~ðýaÉêKê _ê^ü aýajûe iûù_l Keòaû, aWÿ aWÿ MQ ij ajêÉeúd Kéhò _¡ ò @û_ùYAaû AZýû\ò _eò KòQò bf Kéhò @býûiKê ^òdcòZ bûaùe MâjY KeòaûKê _Wÿòa û icd ijòZ Gjò Rcòe C_ôû\KZû Kcò ^~ûA aé¡ò ùjaû _âcûYòZ ùjûAQò û
KòQò C c _eòYûc, KòQò _âbûa @cé Z cûUò ù e @ù^K iõLýK Lûfò @ûLò ù e \ògê[ôaû I Lûfò @ûLòùe \ògê ^[ôaû, aúRûYê, Cnò\ ejò[û«ò û Rcòùe eûiûd^òK iûe aýajûe ^Keò c¤ Gjò C_Kûeú aúRûYê, Cnò\ @û\ò Rcòe C_ôû\KZû aé¡ò Keò[û«ò û Gjû C_ùe Nûi _Zâ ùNûùWÿA eLòùf cûUòe CaðeZû aé¡ò ùjaû ij cûUòKê _ê^RðúaòZ eLòaû _ûAñ GK @^êKìk _eòùag iéÁò ùjûA[ûG û Gjû ij MQe aòKûg _ûAñ ù~ùZ _âKûee ù_ûhKZ ß @ûagýK jêG, Zûjû ]úùe ]úùe MQKê _Vû~ûA_ûùe û @céZ cûUòKê ajêZ MêWÿòG _eúlûMûeùe _eúlY Keû~ûAiûeò Q ò Gaõ Gjûe `kû`k @Zý« @û½~ð ý R^K û C\ûjeY Êeì _ @ûA.iò.@ûe- @ûA.Giþ.G.Uò (@_âKûgòZ I._ò eìù_fû) _eúlY `kû`k cZùe Gjò `ûcðe M\û C_ùe [ôaû MQMêWÿòK Zùk [ôaû cûUòùe ùR÷aòK @wûe Kûcæ (I.iò) 2.61 _âZògZ [ôfû, ~ûjû @^ýû^ý cûUò (_ûLùe [ôaû @YKéhò Rcòe cûUò) Zêk^ûùe @ZòKcþùe 3MêY @]ôK û ^ûPêAùKû cûUòùe iû]ûeY cûUò Zêk^ûùe aòbò^Ü _âKûee
ù_ûhKZ ß @]ôK [ôaûe _âcûY c¤ Gjò _eúlY iaêeê RYû_WÿòQò ~[û ùaûùeû^þ 8MêY, if`e 2.64 MêY, @ûAe^þ 1.5 MêY Gaõ Ròuþ 7.3 MêY û Gjò iaê C_û\û^ ij ^ûPê A ùKû cûUò ù e ajê _eò c ûYe iì l à RúaûYê , aûùdûcûiþ iò, aûùdûcûiþ G^þ Gaõ WÿòjûAùWÿâûùRù^Rþ [ôaûe eòù_ûUð còkòQò û Gjò LZùe KòQò ^cê^ûKê _eúlû Keû~ûA RYû_WÿòQò ù~ _âZò GK Mâûcþ LZùe 100 ^òdêZ (10ùKûUò) MQe aòKûgùe iûjû~ý Keê[ôaû aúRûYê ejòQ«ò ~ûjû @ûA.iò.@ûe.@ûA.Giþ.G.Uòe _eúlûMûeùe ù~ùZ LZ _eúlû ùjûA[ôfû, Gjû iaðû]ôK û Gjò _eúlYeê
aKè-3 : ^ûPêAùKû Pûhe KòQò Rßk« C\ûjeY Pûhú/KéhòùlZâ
`if @ck
@eêYûPkcþ;
]û^- GKeeê 40 Kßò ûf
ùKûG´ûUêe, Zûcòf^ûWÿê
K\kú- MQ_òQû 45 Kò.Mâû Mjc- GKe _òQû 30Kßò ûf \ú_Kþ iPù\, ù^RIßûWÿû, aòfûZòaûAMY -GKe _òQû c¤ _âù\g 120U^þ @ûkê - GKe _òQû 40U^þ Wÿ. KUûeò@û, Rûc^Me, MêRêeûU aû\ûc - GKe _òQû 24 Kß ò ûf iê ù eg ù\gûA ùK\Kò j f, @ûLê - GKe _òQû 100U^þ K ðûUK bûÄebûA iûùb CceMûñ I , ^Wÿ@ ò û-aûhòK ð aWÿ MQùe/ MQ MêRêeûU _òQû/400 ^Wÿ@ ò û) aûiêù\a KûùV ^ûiòK, cjûeûÁâ RòZêbûA KêUcêUò@û cûùfMûñI, cjûeûÁâ
@wêe- GKe _òQû 16 U^þ @céZb û 1 aûhðK ò MQ_òQû 180 Kò.Mâû
@ûjêeò c¤ RYû_WÿòQò ù~ M\û _âYûkúùe @céZ cûUòKê aýajûe Keò a û \ß û eû KVò ^ bûaùe cûUò ù e [ô a û ù_ûhKZ ß (~ûjû MQKê iò]û còkò ^[ûG) iaê \âaYúd eì_ùe eì_û«eòZ ùjûA_ûeêQ«ò û aKè-3ùe \ò@û~ûA[ôaû Z[ý ù\Lòùf RYû~ûG ù~ @céZ cûUò Pûh ùjûA[ô a û `ifùe C_ô û \^ ajê Z ùagú còkò[ûG û @^ýû^ý _âKûee ùR÷aòK Pûhùe Pûhúcûù^ _â[c ahð `if @ck Kcòaûe flý Keò[û«ò Gaõ 3 ahð _ùe `if C_ôû\^ aé¡ò ùjaûe ù\Lû~ûCQò û cûZâ
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2017
15
www.leisaindia.org
jk Keû^~ûA Gaõ Rcòùe ù_ûhKZ ß _eòPûk^û Keû~ûA Mjc `ifeê GKe _òQû 38 Kßò ûf @ck
@céZcûUòùe _â[c ahðeê jó @]ôK `if C_ôû\^ aé¡òe i`k C\ûjeY iaê ejòQò û @cé Z cûUò ù e Pûh ùjC[ô a û _^ò _ eò a ûe ù_ûhKZ ß cû^ ajêZ ùagú û GK aòùgähYeê RYû~ûG ù~ aRûeùe còkê[ôaû fûC ij Zêk^û Kùf ^ûPêAùKû ùlZùe Pûh ùjC[ôaû fûCùe cýûMþù^iòdcþ Gaõ @ûAe^þ ij _ê Á ò i ûe 5Mê Y ùagú Gaõ Kûfiò d cþ 20_âZògZ _âZògZ ùagú [ûG û Gjò aòùgähYeê @û½~ðý R^K Z[ý còkòQò ù~ RYû_WÿòQò ù~ bòUûcò^þ aò-12, ~ûjû iû]ûeYZü _gêcû^u \ßûeû Zò@ûeò ùjûA[ûG Kò´û iìlà RúaûYê, bìZûYê AZýû\òu \ßûeû cûUòùe _âÉêZ ùjûA[ûG (_^ò _ eò a û I MQùe Gjû ^ [ûG) Zûjû ^ûPê A ùKû PûhùlZe fûCùe C_f² @Qò û fûCùe Gjò bòUûcò^þ ùaû]jêG Caðe cé òKûeê @aùgûhY \ßûeû @ûiò [ûA_ûùe û Gjò aòùgähYeê còkò[ôaû `kû`k @ûRò Kûfòe MZû^êMZòK Pûh _¡ òeê C_ôû\òZ Lû\ýgiýùe bòUûcò^þ jâûi ùjC[ôaû iÚòZòe _êeû_êeò aò_eúZ û Pûf aûMð^eu LYòR _\û[ðe @ûùeûMý Keòaû gqò eòù_ûUð jòiûaùe 1914 ciòjûùe 100Mâûc _ûkwùe @ûAe^þe _eòcûY 64cò.Mâû [ôfû ~ûjû 1992 ciò j û ùakKê Zúaâ b ûaùe jâ û i_ûA 100Mâûc _òQû 2.70cò.Mâûùe _j ô[ôfû û ùghK[û
iaê Zò@ûeò Keòaû @Zý« MêeêZß_ì ð û Pûhúcû^uê i¹û^e ij a ôaû eûÉû ù\LûAaû ij _eòùag @^êKêk Pûh _¡ ò @û_ùYA @]ôK @ck Keòaûe GK cû¤c ùjCQò @céZ cûUò û Pûhúcû^ue aò ù ghKeò lê \ â Pûhúcû^ue iûµâ òK @[ðù^÷ZòK Gaõ iûcûRòK iÚòZòKê iê]ûeòaû _ûAñ @céZ cûUò Gaõ ^ûPêAùKû Pûh _¡ òe @«^òðjòZ \lZû Gaõ gqò @Qò û ^ûPêAùKû _¡ ò_eò Kéhò- ùR÷a_eòùag bò òK Pûh _¡ ò C_ùe @]ôK MùahYû, @¤d^ Keòaû, cìfýûu^ Keòaû AZýû\ò _ûAñ aògûk iêù~ûM ùa÷mû^òK ùMûÂúu _ûAñ c¤ ejòQò û ù~Cñ Pûhúcûù^ fl fl ùfûKue Lû\ý ^ò½òZ Keòaû Gaõ ù\ge ÊûiÚý @aiÚûùe C^ÜZò @ûYòaû _ûAñ MZû^êMZòK Pûheê aûjûeò ùR÷a _eòùag @^êKìk Pûh _¡ ò @û_ùYCQ«ò û ùicû^uê ijù~ûM Keòaû _ûAñ ^úZò Gaõ ù~ûR^û _âÉêZ Keòaû GKû« @ûagýK, ~ûjû GK \úNð eûÉû _eò RYû_WÿêQò û \ú_K iPù\ ^ûPêAùKû Rúa^ ùg÷kú KéhK cûf_ûYò UâÁ, ùaRIßûWÿû ù_ûÁ- ù^cûIßûe- 455339 LûùUMûñ, Ròfäû-ù\Ißûi, c¤ _âù\g
E-mail: deepaksuchde@gmail.com
Lû\ý iê e lû, ù_ûhY iê e lû Gaõ \ûeò \ â ý _eò iciýûMêWÿòKe icû]û^ _ûAñ _eòùag I LûCUòcû^ue ÊûiÚýùe lZò ^ _j ûA @]ôK Lû\ý C_ôû\^ Keòaûe @ûagýKZû ejòQò û Pòe«^ bûaùe @]ôK _eòcûYe giý C_ôû\^ _ûAñ _âûKéZòK ùR÷a _eòùag @^êKêk Pûh _¡ ò
Icþ _ò eìù_fû _ìaðZ^ ùa÷mû^òK, @ûA.iò.@ûeþ. @ûA.Giþ. G.Uò 120, ù`Rþ-1, iûùKUþ, Kû¯û ù_ûÁ : A.iò.@ûA.Gf, jûA\âûaû\þ -500062 E-mail:oprupela@gmail.com
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2017 Follow us on:
www.facebook.com/Leisaindiamag
@LeisaIndia
16
_âûKéZK ò ùR÷a aòa] ò Zûe _âZ_ ò ûk^ _½òc NûU , ùR÷a aòaò]Zû _ì ð @ k
iêRûZû ùMûGf ù~Cñ aýaiÚ û c¤ùe Gaõ gqòLae Kê _ê^@û\û^ aðýajûelc ê a ðc û^e \îù_ûhY Z _eòa ð ^gúk _â\û^ Keò ùjC[ô a, ùijò aýaiÚ û PòeiÚûZ[û dú ùjaû ij baò hýZ ~êMùe ù~ùZùaùk A eù^U ùcûaûAf ù`û^e aõg]ecû^u _ûAñicdùe ijûdK _ûeµeò ùja û Kiûeû aò g ß ù e eûRê Z ò Pûfò Q ò , Gjò mû^ùKøgk eûiûd^ò iûe I KúU^ûgKe Gaõ _eòa ðòZKicûRe iciýû MêWÿòKaýajûe ê iûcÜû Keò\ßaûeûûùeRcòicKl Rk \ìhòZ^ûjóI û ^Á Qò _û G_eò GK Gjû\ß iÚòZòùûeeû ùjûA_â_ûeê ùQûUùjaûùe Pûhú I lêfûMò \â _gê ûkKcûù^ c^ê hýûZâGaõ KúU _Zw, RúaR«ê ueGjò Rúa^Kê ajêc ûùe _â@^ýû^ý bûaòZ ùjCQ«ò û @ù^K iÚû^ùe ù_hû a ûA eLòaa ðûKê _â û KéùjûA~ûCQ«ò Z ò K Pûh aýaiÚ MêWÿòK _eò ^ iêùjùf @ùe aò@ûcKê fê¯ c]ý û jêGZû @û_ùYAaûKê Gjò NWÿ ò i §ò _Wÿ cì jòaê ðûù e @ûce iûµâ Z ò K Ké h ò ijûdK Kû~ðý]ûeû MêWÿòKê a ðcû^e \éZ _eòa ð^gúk aûjý \lò Y bûeZe _½ò c NûU iaê V ûeê _ê e ê Y û _aðZcûkû cû^u c¤ùe @^ýZc û Gjû icì\âZUVûeê 30eê 50 Kò.cò. \ìe Gaõ MêRêeûUeê ùKek _~ðý« 6Uò eûRý c¤ù\A 1600 Kò.cò aýû_ò ejòQò û Gjò _aðZcûkû c¤ùe @ù^K MêWÿòG Chàc kúd Rwf ejòQò û Gjò @ kUò aògßùe [ôaû ùR÷a aòaò]Zû _ì ðiÚû^cû^u c¤eê ùMûUòG ùaûfò _eòPd _ûAQò û Gjò _½òc NûUùe aògße
ùfû_ _ûA~ûC[ôaû @ZòKcþùe 325Uò aòbò^Ü _âRûZòe MQfZû ejòQò û c^êhý icûR ijòZ a^ýR«ê iµ\ gj gj ahð ]eò Gjò @ kùe _ûe¿eòK iµKð I ijù~ûMùe ZòÂò ejò[ôùf c¤ a ðcû^e aòKûg _âKâòdû, R^iõLýû aé¡ò Gaõ eûiûd^òK Kéhò Zúaâbûaùe aýû_òaû \ßûeû Gjò @ ke ùR÷a aòaò]Zû C_ùe _âPêe Pû_ _Wÿò Gjû ]úùe ]úùe jâûi _ûAaûùe fûMòQò û @û]ê^òK Pûh aýaiÚûe _âPûe I _âiûe Keû~òaû \ßûeû `ifMêWÿòKe @û^êaõgòK _âRûZò ùfû_ _ûAaûùe fûMòQò Gaõ eûiûd^òK iûe, KúU^ûgK Gaõ ZéY^ûgKe _âPêe aýajûe \ßûeû Rcòe _âûKéZòK bûeiûcý ]ßõi _ûAaûùe fûMòQò û Gjò aWÿ RwfUò ùQûU aWÿ Pûh Rcòùe beûùjûA ejòQò ù~CñVò cêLýZü K`ò, ùKûùKû@û, KûRê, eae AZýû\ò Pûh ùjûA[ûG û Gjò @ kùe [ôaû ùKùZK aWÿ aWÿ Pûh Rcòùe GùZ cûZâûùe aòhûq
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2017
17
eûiûd^òK _\û[ð aýajûe Keû~ûCQò ~ûjû\ßûeû ùR÷a _eòùag Gaõ ùR÷a aòaò]Zû ^KûeûcôK bûaùe _âbûaòZ ùjaû ij Pûh aýaiÚû c¤ _âbûaòZ ùjCQò û Pûhúcûù^ G @ kùe ]úùe ]úùe Pûh Keòaû a¦ Keòaûùe fûMòQ«ò û G @ kùe KéhòKû~ðý ùfûKcû^ue GK cêLý Kû~ðý ùjûA[ôaûeê Gaõ 40 _âZògZ Rcòùe Pûh Keû~ûC[ôaûeê aWÿ aWÿ Pûhúcû^u \ßûeû ^ò@û~ûC[ôaû ^ò¿ ò Gjò iê¦e _âûKéZòK bìbûMKê ^Á KeêQò û ùZYê a ðcû^ ^Á ùjûA Pûfò[ôaû ùR÷a _eòùag I ùR÷a aýaiÚûKê @ûC ùagú lZò ^ _j ûA Pûhúcû^uê ùR÷a _eòùag ijûdK Pòe«^ Pûh_âYûkú @ûù_ùYAaû ij cé òKûe CaðeZû aXÿûAaû \òMùe _\ùl_ ù^aû GKû« @ûagýK û
ùcûùRû ÆûAiò `ûcð -GK _ûeòaûeòK Kéhò ùlZ @ûce _ûeòaûeòK KéhòùlZ, ùcûùRû ÆûAiò `ûcð, K ðûUKe ùKûWÿûMê Ròfäûùe icê\â_Z^eê 1100 còUe CyZûùe @aiÚòZ û Gjò RcòUò _ûjûWÿ Gaõ C_ZýKû c¤ ù\A aýû_ò @Qò û cSòùe cSòùe Gjò RcòUò bìZk SeYû Gaõ ùQûU ùQûU ^\ú^ûk \ßûeû L L ùjûAejòQò, ~ûjû\ßûeû RcòUò aòbò^Ü _âRûZòe aél, KúU_Zw, PùXÿA, É^ý_ûdú R«ê, gòCkò, @YêRúa AZýû\ò cû^ue aûiiÚû^ _ûfUòQò û Gcûù^ icùÉ cògò GK C c Kéhò-ùR÷a _eòùag iéÁò Keò_ûeòQ«ò û ù~Cñ `ifMêWÿòK ahðûeYý MQ Zùk a ô_ûeòùa Gaõ ù~Cñ `ifMêWÿòK @Zý]ôK ahðûùe ZòÂò_ûeê[ôùa (aûhðòK 5 còUe aû 200A eê ùagú) @ûùc ùicòZò `if iaê aûQò Pûh Keò[ûC û Gjò @ ke iÚû^úd `if ~[û @ùkAP Gaõ ùMûfceòP ij @ûùc ^ì@û Keò K`ò Gaõ bû^òfû Pûh KeêQê û Gjû ijòZ @ûùc cifû RûZúd MQ ~[û faw, WÿûfPò^ò, RûA`k aòbò^Ü _âKûee `k I _^ò_eòaû MQ ùLûfû iÚû^ùe Pûh Keò[ûC û ajê `if Pûh Keòaû \ßûeû Kéhò ùR÷a-_eòùag c¤ùe aòbò^Ü _âKûee lZòKûeK KúU, ùeûM iéÁò Keê[ôaû RúaûYê @û\ò @ûùc ^òR C_ZýKûùe [ôaû CB jêuûKê ÊûMZKeê Gaõ Gcû^ue iêelû Keê KûeY Gcûù^ @wûeKûcæ PKâe GK cêLý @õg Gaõ ùR÷aòK aÉêeê gqò cêq Keòaûùe Gcû^ue bìcòKû MêeêZß_ì ð û
^òdªYùe ejòaû ij MQ I MQ c¤ùe ù_ûhYe @û\û^ _â\û^ ùjûA[ûG, ~ûjû\ßûeû cûUòe CaðeZû _âPêecûZâûùe aXÿò[ûG û Gjò @ kùe _âPêe aéÁò_ûZ ùjC[ôaûeê cûUòe C_e @õg @]ôKûõg icdùe ù]ûA ùjûA~ûG û ùZYê aòbò^Ü _âKûee C c Kéhò @býûi @û_ùYAaû \ßûeû cûUòeê ù]ûA~ûC[ôaû ù_ûhK Z ß Gaõ ùR÷a iûe _êYò[ùe cûUòKê ù`eò @ûiò [ ûG û Rwfe ùR÷ a aò a ò ] Zû Gaõ ùR÷a_eòùagùe _âûKéZòK ic^ßd elû Keòaû _ûAñ @ûùc aòbò^Ü _âKûee ùR÷a _eòùag ijûdK Kéhò @býûi @û_ùYAQê Gaõ ^òR Rcòùe ùR÷a aòaò]Zûe iõelY Keòaû _ûAñ C\ýc KeòQê û
cûUòe CaðeZû aé¡ò bûeZahðùe Pûhúcû^u \ßûeû _âPkòZ [ôaû @ù^K MêWÿòG Pûh @býûi ùR÷a _eòùag ^úZò C_ùe @û]ûeòZ Gaõ Gjû _ûAñ Kcþ Lyð ùjûA[ûG û GMêWÿòKe _âûiwòKZûKê @Yù\Lû Keû~ûA_ûeòa ^ûjó û _ûeµeòK Pûh _¡ òe cìk ùK¦âaò¦ê ùjCQò cûUòKê Caðe Keòaû û Chà c kúd cûUò ùKûck ùjûA[ôaû iù ß Gjû aòbò^Ü _âKûee @YêRúaùe _eò_ì ð [ûG û cûUòùe [ôaû Gjò LZKê MQe cìkùe \ò@û ~ûA[ûG Kò´û C_Kûeú KúU, Rò@û Gaõ @^ýû^ý RúaûYê cûUòKê jûfKû I _êÁòKûeK Keòaû iÚùk gòCkò, `uê Gaõ aúRûYê MQKê LYòR _\û[ð Gaõ _êÁòKûeK ù~ûMûA[û«ò û
LZ Rcòùe LZ _âùdûM Keòaû \ßûeû cûUòùe [ôaû @YêRúacû^ue iõLýû I _âRûZò aé¡ò ùjûA[ûG Gaõ Gcûù^ cûUòùe ùR÷aiûe Gaõ ùR÷aòK _\û[ðKê ]úùe ]úùe aùXÿA[û«ò û @ûc Rcòùe Kéhò @býûi MêWÿòK c¤ùe aòbò^Ü _âKûe `if aRðýaÉê Gaõ NûiKê LZùe _eòYZ Keòaû GK @«^òðjòZ @õg û ùMûUòG LZ M\û Keòaû _ûAñ @ûùc KUû ~ûA[ôaû Nûi, eûZòùe MûA I ùQkòu _ûAñ g~ýûeìù_ aýajûe Keò[ôaû gêLòfû _Zâ (Gjò _Zâ _gêcìZ \ßûeû bòRòKeò [ôaûeê ~alûeRû^e GK cìLý C ), MûB ùMûae, ^ò´ ùZf _òWÿò@û Gaõ _ûCñgKê aýajûe Keò[ûC û Gjò LZ M\ûKê _â[ùc 2 \ò^ùe Gaõ \ßòZúd [e 5 \ò^ùe C_eZk Keû~ûA[ûG Gaõ Zû _ùe @û\ðâ\û Gaõ C û_Kê ]eò eLòaû _ûAñ bf Keò ùNûWÿûA \ò@û~ûG û 2cûi
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2017
18
c¤ùe CKôéÁ cû^e aûiÜû~êq -LZ _âÉêZ ùjûA~ûG û Gjò LZKê MQe cìkùe \ò@û~ûA[ûG Kò´û MûZùe (C_eÉe cûUò ij cògûA) \ò@û~ûA ùi[ôùe ^ì@û MQ Kò´û c¬ò fMû~ûA[ûG û _âZò [eùe 3eê 5 U^þ _~ðý« LZ _âÉêZ ùjûA aûjûùe Gaõ @ûùc GjûKê ahðùe \êA[e Gaõ aòùghKeò ùcøiêcú ahûð @ûe¸ ùjaû _ìaðeê MQ cìkùe cûUòùe ù\A[ûC û _âZòahð MQ MêWÿòKùe LZ _âùdûM Keòaû \ßûeû bf @ck còkò[ûG û
ùKûAfû bò òK LZ @ûce Pûh RcòKê Pûeò_Uê Rwf _eòùaÁòZ Keò eLò[ôaûeê _~ðýû¯ _eòcûYe ùQûU ùQûU KûV L iaê Gjò @ kùe còkò[ûG û GjûKê aýajûe Keò @cæRû^ iúcòZ _eòùagùe ^òdªòZ, @iµì ð Rßk^ _âKâòdûùe @ûùc ùKûAfû _â É ê Z Keò [ ûC û Gjò _â K â ò d ûùe @wûeKûcæ aýûRû¯òKeY ùjûA[ûG Gaõ cûUò Zùk ù_ûZûùjûA ejê[ôaûeê aûdêc kùe Mâú^jûCiþ Mýûie MûXÿZûKê jâûi Keò[ûG û ùKûAfûKê Rcòùe ùagú @ kùe còùgAaû _ûAñ @ûùc GjûKê ùQûU ùQûU L Keòù\C Gaõ _ Maý, MûBcìZ aû Zekiûe _eò ùR÷aòK LZiûeùe bòùRA eLê û Gjû\ßûeû ùKûAfû Zekiûe @]ôKcûZâûe _êÁòiûe ùgûhòù^A[ûG Gaõ _ùe GjûKê LZùe còùgA Rcòùe aýajûe Keòaû \ßûeû Gjû @]ôK fûb_â\ ùjûA[ûG û ]û^Pûh Rcòùe ]û^ Phê Gaõ @^ýû^ý aRðý aÉêKê aýajûe Keò icû^ _âKâòdûùe ùKûAfû _âÉêZ Keû~ûA _ûeò a Gaõ LZùe cò g û~ûA Rcò e Cað e Zû aXÿû~ûA_ûeòa û LZùe 5 eê 10 _âZògZ ùKûAfû ejòùf aò Gjû Rcò_ûAñ _~ðýû¯ û LZùe ùKûAfû _eò_ìeK aÉê jòiûaùe ejòaû \ßûeû cé òKûe @Yê-aò^òcd lcZûKê aé¡ò Keò[ûG, cûUòe ciéYZû Gaõ Qò\âûkZûùe C^Ü ò NUò[ûG û Gjû ijòZ ùKûAfûe aýajûe \ßûeû cûUòùe C_Kûeú @YêRúa iõLýûùe aé¡ò NUò[ûG ~ûjû\ßûeû MQKê ]úùe ]úùe @ûagýK _eòcûYùe LYòR _\û[ð I _êÁòiûe ~ûA[ûG û cûUò e cié Y Zûùe C^Ü Z ò @ûiò a û @^ê b a Keòaû_ùe @ûùc a ðcû^ Rcòùe ù~ùZ LZ _âÉêZ Keò aýajûe KeêQê ùi[ôùe ùKûAfû còùgAaûKê ùPÁû KeêQê û
_ Maý: GK _âKûe _ûeµeòK _âYûkúùe _âÉêZ ùjC[ôaû
LZ û Gjûe 5Uò cêLý C_û\û^ MûBVûeê còkò[ûG ~[û: ùMûae, MûBcìZ, Nò@, \jò Gaõ lúe û fûùaûùeùUûeúùe
Keû~ûA[ôaû _eúlYeê RYû~ûG ù~ Gjò _ Maýe 15 \ò ^ ùe _Pò a û _â K â ò d û icdùe Gjò cò g â Y ùe iì l à _êÁòKûeK C_û\û^ùe aé¡ò NUêQò ~[û ~alûeRû^ (665%) `iþ ` eiþ (645%), ù_ûUûiò d cþ (675%), ùR÷aòK @wûeKûcæ (622%) û Gjû ij MQ aé¡òùe iûjû~ý @wûeKûcæ (622%) û Gjû ij MQ aé¡òùe iûjû~ý Keê[ôaû jeùcû^þ ~[û Mòaefò^þ Gaõ aé¡ò _ûAQò û @ûA.G.G (Aù ûf-@ûùiUòKþ GiòWÿþ) e cûZâû c¤ aé¡ò _ûAQò û C_Kûeú aúRûYê ~[û @ûùRûùUûaýûKÖe, @ûùRûiþ_òiòfòd, `iþù`û aýûùKÖeò@û Gaõ iòC ùWÿûùcû^ûiþ @û\ò Gjò _Pòaû \âaYùe lêag þ N ò â aé¡ò _ûAaû c¤ _eúlYeê ù\Lû~ûAQò û @ûùc Gjò Zek iûeKê _ûYòùe còùgA MQe ùPeùe ù\A[ûC Kò´û MQKê gòCkú RûZúd aû aúRûYê iõKâcYeê elû Keòaû _ûAñ _Zâùe iò ^ Keò[ûC û @ûùc @^ê¤û^ Keò ù\LòQê ù~ `ife _Zâùe 2-3 [e _ Maý iò ^ Keòaû \ßûeû @ckùe c¤ aé¡ò ùjCQò û _ Maýùe 3 _âZògZ jûeùe Rk còùgA ^òdcòZ bûaùe cifû, `k, _^ò_eòaû, K¦û Gaõ ]û^, Mjc Z[û @^ýû^ý Lû\ý giý `ifùe aýajûe Kùf `if @ckùe CùfäL^úd aé¡ò NUòaû _eòflòZ ùjûAQò û
cé òKû CaðeZû aé¡ò Keòaûùe CAe ù~ûM\û^ ]ûeYùe Gjû ]eò ^ò @ û~ûAQò ù~ CA GK _âKûee @^òÁKûeú KúU Gaõ KûV Gjûe _âòd Lû\ý û cûZâ @]ôKûõg CA Mâúhàc kúd Rwf_ûAñ C_Kûeú KûeY Gjû\ßûeû cé òKûe CaðeZû aXÿò[ûG û Gcû^ue aiû @ù^K _âKûee @YêRúa cû^u _ûAñ aûiiÚû^e Kûc Keò[ûG û @ûùc ^òR @ kùe CAaiû MêWÿòKê ÊûMZ Keò[ûC KûeY @wûeKûcæ PKâ _ûAñ Gcûù^ MêeêZß_ì ð Gaõ ùR÷aòK aÉêeê Gcûù^ gqòKê cêq Keòaûùe iûjû~ý Keò[û«ò û @ûce Rwf I Rcò Pûeò_ùU ajêZ iõLýûùe CA jêuû iaê ùLkûA ùjûA ejòQò Gaõ Gcû^ue iêelû _ûAñ Gjò @ kùe @ûùc Pûh aûi Keòaû a¦ Keòù\AQê û CAcûù^ ^òR Lû\ý _ûAñ cûUòKê ùLûkò[û«ò ~ûjû\ßûeû C_Kûeú aúRûYê, QZê aû gòCkò @û\òu _ûAñ cûUòe C_eÉe jûfKû ùjûA Kûcùe @ûiò[ûG û Gjò aúRûYê I QZê cûUòeê _êÁòiûe iaê MQKê ù~ûMûA[û«ò û cûUòe ùR÷aòK Gaõ eûiûd^òK MV^Kê _âbûaòZ Keòaûe lcZû DAue ejò[ôaûeê CB ejòaû \ßûeû Cnò\ icìj Gaõ ùR÷a_eòùag C_ùe iKûeûcôK _âbûa _Wÿò[ûG û
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2017
19
www.leisaindia.org
_ MaýKê cé òKû CaðeZû _ûAñ Gaõ `ifKê ùeûM ù_ûK \ûCeê elû Keòaû _ûAñ Zek iûe bûaùe aýajûe Keû~ûG
ùR÷a _eòùage _âZ_ ò ûk^ Keòaû ahð û ]ûeò Z RwfKê aò g é v kò Z ^ Kùf Gjû aòaò]Zû_ì ð @ù^K KúU, _Zw, Rúa, R«êue R^à céZêýe PKâ ùjaû ij Êdõiµì ð ùjûA[ûG û aòbò^Ü RûZòe KúU _Zw, ù_ûK, cûQò, Rò@û, QZê, gòCkò Gaõ aúRûYêue ]ßõiûaùgh Gjò cûUòKê Caðe Keòaûùe iûjû~ý Keò[ûG û ùZYê ahðû]ûeòZ Rwfùe [ôaû MQ QûAùe `if Pûh bf ùjûA[ûG û cûUòùe Pûh Keòaû \ßûeû Kò´û ahð _ûYòùe cûUòe ù_ûhKZ ß ld ùjûA~ûC[ôaûeê @ûùc ^òR Rcòùe ùR÷aòK LZ aýajûe Keò[ûC û @ù^K `ife ùPe cûUòe C_eÉeeê Lû\ý iõMâj Keò[û«ò ~ûjûKê @ûùc Rwfò MQeê SWÿê[ôaû _Zâ \ßûeû ùNûùWÿA eLê û MQeê SWÿê[ôaû _ZâKê @ûùc jûfKûbûaùe cûUò ZkKê _ùgA ù\C ~ûjû\ßûeû Gjû _Pò cûUòKê Caðe Keò[ûG û ù~Cñ aýaiÚ û ù_ûhKZ ß Gaõ gqò K ê aýaiÚ ò Z Xÿ û ûùe
_ê^aðýajûe ù~ûMý Keò_ûùe Zûjû PòeiÚûdú ùjûA[ûG Gaõ baò h ýZ aõg]ecû^u _ûAñ ijûdK ùjûA[ûG û eûiûd^òK iûe I KúU^ûgKe aýajûe \ßûeû iûeû aògßùe Rcò, Rk, aûdê @û\ò _â\ìhòZ ùjaûùe fûMò[ôaû iÚû^ùe icMâ aò g ß e R^ Rúa^ Gaõ @^ýû^ý _gê _ lú, KúU_Zwue iêelû _ûAñ @ûcKê _ìaðe Pòe«^ ùR÷aòK Pûh _¡ òKê @û_ùYAaû GKû« @_eòjû~ðý û iêRûZû fLûYò -ùMûGf ùcûùRû C\ýû^ ù_û.aKè ^õ-101, cû\òùKeò - 571201 K ðûUK, bûeZ Email:sujatamaya@gmail.com www.rainforestours.com
C : ùfAiû A ò@û, cûyð2015
ùfAiû A ò@û, aòùgh IWò@û iõÄeY -1, cûyð 2017 Follow us on:
www.facebook.com/Leisaindiamag
@LeisaIndia
20