cnCetve HemejJeCÙeele Dee}e. Skeâ-oesve ceefnvÙeebveblej ne pewJeYeej DeOe&& kegâpeuÙeeJej keâušerJesšj ves ceeleerle keâe}JeeÙeÛes. Ùeeves ceeleer}e mesbõerÙe Kele efceUles lemesÛe leCe Jee{CÙeeHeemetve mebj#eCe nesles Je ceeleerÛeer peemle keâeU Deeo&ülee efškeâJetve "sJeCÙeeÛeer #ecelee Jee{les. ßeer. Mecee& Ùeebveer efÉo}ebÛÙee efHekeâebÛeer Heerkeâ DeeJele&ve Heæleer Debieerkeâe¤ve ceeleerÛeer megHeerkeâlee Jee{Je}er. ÛeJeUer ns lÙeebveer ceesmeceele}s Heefn}s Heerkeâ Iesle}s. Pee[eÛeer megkeâ}s}er Heeves ceeleerceOÙes efcemeUtve mesbõerÙe Kele leÙeej nesles DeeefCe cegUe}e Deme}suÙee iee"erbletve ceeleer}e veeÙeš^espeve efceUlees. lÙeeÛe peefceveerJej lÙeebÛeer Heerkeâ IesCÙeeÛeer Heæle Heg{er} øeceeCes Deens. lekeälee 1 - efJeefJeOe efHekeâebHeemetve GlHevve Je efceUkeâle Heerkeâ HesjCeer ÛeJeUer Mesbiee keâebÅeeÛeer Heele cesLeer Hee}keâ keâesefLebyeerj yeer-efyeÙeeCes ient njYeje YeesHeUe
GlHeeokeâlee øeefle Skeâj 30 efkeäJebš} 150 efkeäJebš} 30 efkeäJebš} 30 efkeäJebš} 60 efkeäJebš} 04 efkeäJebš} 14-15 efkeäJebš} 10 efkeäJebš} 10 šve/Skeâj
efkebâcele ®. 30/efkeâ}es 10/efkeâ}es 10-20/efkeâ}es 20-30/ efkeâ}es 10/efkeâ}es 150/efkeâ}es efyeÙee cnCetve 40/efkeâ}es 3,500/efkeäJebš} 15/efkeâ}es
1) ÛeJeUer petve les meHšsbyej 2) cesLeer Hee}keâ keâebÅeeÛeer Heele Dee@keäšesyej les veesJnsbyej 3) ient veesJnsbyej les ceeÛe& 4) }e} YeesHeUe Seføe} les petve ßeer. Mecee& ojJe<eer& Skeâ efkebâJee oesve SkeâjebJej legjerÛeer }eieJe[ keâjleele. lÙeebÛÙee cnCeCÙeevegmeej jesHeebÛeer Heeves ieUtve ceeleerJej 1-2 FbÛeebÛee pewJeYeej pecee neslees lÙeeves ceeleerle mesbõerÙe õJÙe efcemeU}s peeles. keâesefLebyeerjerÛeer Heerkeâ cnCetve }eieJe[ kesâuÙeeves lÙeebÛÙee MesleeÛee heÙee&JejCeerÙe mecelees} peHe}e peelees. keâesefLebyeerjerÛeer HeeveebÛee leepee Jeeme keâerškeâebvee HeUJetve }eJelees. ogmejs cnCepes keâesefLebyeerjerÛeer YejIeesme Heeb{jer Hegâ}s ceOeceeMeebvee Deekeâef<e&le keâjleele DeeefCe lÙeecegUs hejeieerkeâjCe megkeâj nesTve, Ûeebie}er yeerpes leÙeej nesCÙeeÛÙee øeef›eâÙes}e ceole nesles. ceeleerÛeer megHeerkeâlee Jee{JeCÙeeÛÙee leb$e%eevee efMeJeeÙe, Mecee& Ùeebveer lÙeebÛÙee MesleerÛeer MeeMJelelee efškeâJeCÙeemee"er Deveskeâ øeÙeesie kesâ}s. GoenjCeeLe&, HesjCeermee"er lÙeebveer Gleeje HeæleerÛee DeJe}bye kesâuÙeeves ceeleerÛeer OetHe jesKe}er ies}er DeeefCe ceeleerÛeer Deeo&ülee efšketâve jeefn}er. Mesleele pe}mebOeejCe keâjCÙeemee"er lÙeebveer Ûej Keeso}s, keâerškeâebvee otj "sJeCÙeemee"er lÙeebveer Pesb[t Je keâesefLebefyejerÛeer }eieJe[ kesâ}er, Jeeje De[Jetve peefceveerÛeer OetHe jesKeCÙeemee"er MesleeÛÙee yeebOeeJej cees"Ÿee Pee[ebÛeer }eieJe[ kesâ}er F.. lÙeebÛÙee 13 Skeâj peefceveerletve Deboepes 18-20 }eKeebÛeer G}e{e} nesles, pÙeeceOÙes Hevveeme škeäkesâ lÙeebÛee HeâeÙeoe neslees. (lekeälee 1 Hene)
Deboepes SketâCe efceUkeâle ®. 90,000 1.5 }eKe 60,000 75,000 60,000 60,000
KeÛe& 25% 40% 30% 25% 30% 10%
60,000 35,000 1.5 }eKe
30% 10% 20%
efve<keâ<e& DeepeÛÙee peeieeflekeâ MesleerÛÙee keâeUele, efpeLes jemeeÙeefvekeâ MesleerÛeeÛe øemeej meieUerkeâ[s Pee}s}e Deens DeMee keâeUele megYee<e Meceeb&meejKes Meslekeâjer Deveskeâebvee øesjCeeoeÙeer "j}s Deensle. peefceveerÛee Heesle }#eele IesTve, DeMee øekeâejs veJee HeeÙeb[e Hee[Ceejs Meslekeâjer, keâ=<eer-heÙee&JejCe DeeOeeefjle øeÙeesieÛe ceeleerÛes mJeemLÙe Je MesleerÛeer MeeMJelelee Jee{Jeleele ns peiee}e oeKeJetve osle Deensle. Priti Joshi Director, National Organization for Community Welfare 2, Jajodia Layout, Shriniwas Colony, Wardha, Maharashtra-442001 E-mail : priti1266@gmail.com Source : Soil health-Key to improved yields LEISA India Vol.17 No.1, March 2015
megJeCe&mebOeer ! keWâefõÙe keâheeme mebMeesOeve mebmLee, veeiehetj, ÙegJee ®jue DemeesefMeSMeve, veeiehetj efJeoYe& osMeer keâehetme Glheeokeâ mebIe Je efJeoYe& De@«eesØees[Ÿetmej kebâheveer ÙeebÛÙee mebÙegòeâ ØeÙelveeletve osMeer keâehetme yeerÙeeCes-Hegâues-OevJeblejer-MeslekeâNÙeemee"er GheueyOe Deens. iejpetbveer Heâesve keâjeJee. 9028090056
13