"Lekarz w świecie nowych mediów" - okiem prawnika radca prawny Katarzyna Przyborowska Kancelaria LEGE ARTIS www. przyborowska.eu kancelaria@przyborowska.eu
∗ O tym czy warto być lekarzem w świecie nowych mediów. ∗ Jak poruszać się w nowych mediach zgodnie z prawem.
Blogi
www.medyczneprawo.pl
Blogi
Lekarz i Prawo - www.lekarziprawo.pl
Jak radzić sobie z dr. Google? ∗ pacjent z wiedzą z Internetu – czy jest mu potrzebny prawdziwy doktor? ∗ pacjent roszczeniowy
Internet - własna strona internetowa, forum, profil na FB - kwestie prawne
∗ strony www i reklama Informacja o zakresie i rodzajach udzielanych świadczeń zdrowotnych ∗ blog, forum, portale społecznościowe i komentarze
Ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną ∗ Art. 14. ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną Nie ponosi odpowiedzialności za przechowywane dane ten, kto udostępniając zasoby systemu teleinformatycznego w celu przechowywania danych przez usługobiorcę, nie wie o bezprawnym charakterze danych lub związanej z nimi działalności, a w razie otrzymania urzędowego zawiadomienia lub uzyskania wiarygodnej wiadomości o bezprawnym charakterze danych lub związanej z nimi działalności niezwłocznie uniemożliwi dostęp do tych danych.
Sąd Najwyższy
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 lipca 2011 r. (IV CSK 665/10) 1. Nazwisko i imię jest skierowanym na zewnątrz znakiem rozpoznawczym osoby fizycznej i ujawnienie go w celu jej identyfikacji nie może być zasadniczo uznane za działanie naruszające jej dobra osobiste i bezprawne, o ile nie łączy się z naruszeniem innego dobra osobistego, np. czci, prywatności, godności osobistej itp. 2. Nie jest działaniem naruszającym dobra osobiste anonimowego autora publikacji internetowej krytyczna i nawet ostra ocena treści tej publikacji i samego faktu jej zamieszczenia, ani ujawnienie przez dyskutanta imienia i nazwiska autora, natomiast stanowi naruszenie jego dóbr osobistych (godności i dobrego imienia) przypisanie mu działania niezgodnego z prawem, nieuczciwego i manipulowania mediami dla własnych celów oraz posługiwania się szantażem i prowokacją, co niewątpliwie dyskredytuje człowieka w opinii publicznej, szczególnie jako działacza społecznego, aktywnego na forum obywatelskim. Wypowiedź taka, nie poparta odwołaniem się do faktów stanowiących podstawę tych ocen, jest działaniem bezprawnym.
∗
∗
3. Usługodawca świadczący usługę polegającą na udostępnieniu możliwości bezpłatnego korzystania z Internetu oraz zamieszczania wpisów na uruchomionym przez siebie portalu dyskusyjnym, odpowiada za naruszenie tą drogą cudzych dóbr osobistych tylko wtedy, gdy wiedział, że wpis narusza takie dobro i mimo to nie uniemożliwił niezwłocznie dostępu do wpisu, a więc nie usunął go niezwłocznie.
4. Usługodawca świadczący drogą elektroniczną usługi polegające na umożliwieniu bezpłatnego dostępu do utworzonego przez siebie internetowego portalu dyskusyjnego nie ma obowiązku zapewnienia możliwości identyfikacji usługobiorcy dokonującego wpisu na takim portalu.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 18 stycznia 2011 r. I ACa 544/10 Usługodawca nie ma obowiązku monitorowania sieci, co więcej nie ma też obowiązku podejmowania kroków w celu wdrożenia oprogramowania monitorującego. Jedyną sytuacją prowadząca bez wątpienia do odpowiedzialności usługodawcy jest istnienie po jego stronie stanu wiedzy o fakcie naruszenia, czy też bezprawnym charakterze naruszenia.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 19 stycznia 2012 r. I ACa 1273/11 ∗ ∗ 1. Związanie stron, o którym mowa w art. 365 k.p.c., polega na związaniu tych osób dyspozycją zawartej w sentencji wyroku skonkretyzowanej, zindywidualizowanej i trwałej normy prawnej wywiedzionej przez sąd z norm generalnych i abstrakcyjnych zawartych w przepisach prawnych. Oznacza to związanie stron treścią łączącego ich stosunku prawnego wynikające z sentencji orzeczenia, ocenionego na podstawie mającej w sprawie zastosowania normy materialnoprawnej. ∗
2. W sytuacji, w której przed wydaniem wyroku ponoszący odpowiedzialność za naruszenie cudzych dóbr osobistych złoży oświadczenie o odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie, zapewniającej usunięcie skutków naruszenia, roszczenie w tej części staje się bezzasadne.
3. Dla zasądzenia świadczeń z art. 448 k.c. nie jest wystarczające ustalenie bezprawności naruszenia dobra osobistego, ale konieczne jest ustalenie działania zawinionego. Odpowiedzialność naruszyciela zależna jest od wykazania jego winy (art. 415 k.c.). 4. O tym, jaką treść powinno mieć oświadczenie oraz w jakiej formie powinno być złożone, decyduje w każdym wypadku rodzaj naruszonego dobra, okoliczności, w jakich doszło do naruszenia, oraz formy, w jakiej zostało dokonane, jak też jakie wystąpiły skutki naruszenia dóbr osobistych. Uwzględniając, że do naruszenia dóbr osobistych doszło poprzez zamieszczenia komentarza na blogu prowadzonym w Internecie, że komentarz zawierający nieprawdziwe informacje został w krótkim czasie usunięty, że krąg osób, które mogły się zapoznać z tymi informacjami był w związku z tym ograniczony, dla usunięcia skutków naruszeń wystarczające jest zamieszczenie oświadczenia powoda na jego stronie internetowej. 5. Przepisy art. 14 i 15 ustawy z 2002 o świadczeniu usług drogą elektroniczną nie wyłączają stosowania art. 23 i 24 k.c. 6. W pojęciu usługodawcy w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy z 2002 o świadczeniu usług drogą elektroniczną mieszczą się podmioty pośredniczące w dostępie do usług internetowych, w tym podmioty świadczące tzw. usługę hostingu.
Porady w Internecie
∗ porada a prawo Art. 2. 1.ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty Wykonywanie zawodu lekarza polega na udzielaniu przez osobę posiadającą wymagane kwalifikacje, potwierdzone odpowiednimi dokumentami, świadczeń zdrowotnych, w szczególności: badaniu stanu zdrowia, rozpoznawaniu chorób i zapobieganiu im, leczeniu i rehabilitacji chorych, udzielaniu porad lekarskich, a także wydawaniu opinii i orzeczeń lekarskich.
Art. 4. Lekarz ma obowiązek wykonywać zawód, zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, dostępnymi mu metodami i środkami zapobiegania, rozpoznawania i leczenia chorób, zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz z należytą starannością. - czy porady przez Internet da się udzielić z należytą starannością?
∗ Art. 31. 1. Lekarz ma obowiązek udzielać pacjentowi lub jego ustawowemu przedstawicielowi przystępnej informacji o jego stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych, leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu. ∗ Czy osoba pytająca na forum jest naszym pacjentem?
Rankingi lekarzy - opinie pacjentów
∗ dobra osobiste – proces cywilny ∗ kiedy reagować? ∗ Przestępstwa pomówienia oraz znieważenia przepis art. 212 K.k., zgodnie z którym „kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nie mającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie albo karze ograniczenia”. Wyższa sankcja (grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku) spotka natomiast sprawcę, który przestępstwo tego rodzaju popełnił za pomocą środków masowego komunikowania, takich jak prasa, radio, telewizja, publikacje książkowe, nagrania elektroniczne i internetowa sieć informatyczna (art. 212 § 2 K.k.).
∗ „pomawiać” to bezpodstawnie zarzucić, niesłusznie przypisać coś komuś, posądzić, oskarżyć kogoś o coś (Uniwersalny słownik języka polskiego, red. S. Dubisz, t. 3, s. 338)
∗ art. 216 K.k.: „kto znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności”. Przytoczony przepis reguluje drugi z omawianych tu czynów karalnych, godzących w cześć człowieka – zniewagę.
∗ Zniewaga - można się jej dopuścić wyłącznie w obecności pokrzywdzonego, a w wypadku wypowiedzi uczynionych pod nieobecność pokrzywdzonego – warunkiem aby nastąpiła karalność czynu - jest działanie publiczne
Sprawy medyczne w mediach
∗ wiedza medyczna dziennikarzy a pogoń za sensacją ∗ błędy prawne ∗ reputacja i dobre imię lekarza ∗ wyrok opinii publicznej ∗ nadzór społeczny ∗ lekarz nie jest już autorytetem
Dziękuję za uwagę radca prawny Katarzyna Przyborowska