ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Στο Σχέδιο Νόμου «Οργάνωση και λειτουργία της ανώτατης εκπαίδευσης, ρυθμίσεις για την έρευνα και άλλες διατάξεις» ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Α. Επί της αρχής του σχεδίου νόμου. Η παιδεία είναι κινητήρια δύναμη για την πολιτισμική ανάπτυξη, αφού η επένδυση σε ανθρώπινο κεφάλαιο αποδεδειγμένα παράγει σημαντικά πολιτιστικά και οικονομικά οφέλη. Αδιαμφισβήτητη είναι επίσης η συμβολή ενός ορθολογικά δομημένου
και
ποιοτικού
εκπαιδευτικού
συστήματος
στην
εμπέδωση
της
δημοκρατίας, της κοινωνικής ισότητας, της αλληλεγγύης, στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής και την κοινωνική ευημερία. Στη δύσκολη οικονομικά περίοδο που διανύει η χώρα, είναι επιτακτική η ανάγκη να διασφαλίζεται με κάθε τρόπο η εκπλήρωση της ακαδημαϊκής αποστολής των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων (Α.Ε.Ι.), αλλά και η απρόσκοπτη πρόσβαση στην εκπαίδευση σε όλους τους πολίτες, ανεξάρτητα από τις
οικονομικές τους
δυνατότητες. Το παρόν σχέδιο νόμου συντάχθηκε με όραμα ένα πρότυπο ανώτατης εκπαίδευσης που υπερβαίνει τις χρόνιες δυσλειτουργίες που έχουν εντοπισθεί, καθώς και τα οξέα προβλήματα που προέκυψαν λόγω της οικονομικής κρίσης τα τελευταία επτά χρόνια. Στο μέτρο των υλικών δυνατοτήτων που διαθέτει η χώρα, το σχέδιο αυτό ανταποκρίνεται επαρκώς στις ανάγκες και τις προσδοκίες της κοινωνίας για μόρφωση, παραγωγή και διάχυση της νέας γνώσης και ποιοτική έρευνα με ανθρωπιστικό έρεισμα. Από τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα τα Α.Ε.Ι είναι οι πολλές ταχύτητες ανάπτυξής τους, γεγονός που δημιουργεί
προβλήματα ως προς την
εφαρμογή ενιαίων πολιτικών στον χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης και αναπαράγει τις περιφερειακές ανισότητες. Το πρόβλημα αυτό είναι ιδιαιτέρως εμφανές στο πλαίσιο λειτουργίας του δεύτερου κύκλου σπουδών, όπου τίθεται πλέον σε αμφιβολία η αρχή της γενικής ελευθερίας προσβάσεως στην παιδεία. Επίσης τίθεται επιτακτικά η αντιμετώπιση των δυσλειτουργιών καθιερωμένων ιεραρχιών και ομάδων συμφερόντων εντός των Α.Ε.Ι.. Υπό τις συνθήκες που επικρατούν σήμερα, τα Α.Ε.Ι. αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο διαστρέβλωσης του δημόσιου χαρακτήρα τους, για αυτό και έχει δεσπόζουσα σημασία η διεύρυνση της