Monografia (2015 09)

1

Sport pływacki na Pomorzu i Kujawach wydanie drugie, internetowe, poprawione, uzupełnione, obejmujące lata 1945-2007

Przygotował: Lech Bukowski Wydano w maju roku 2014 dla uczczenia 90. rocznic założenia: Bydgoskiego (Pomorskiego) Okręgowego Związku Pływackiego oraz Klubu Sportowego „Astoria”.

2

Szanowni Czytelnicy!

Jeśli pływaliście, w którymkolwiek z klubów BOZP możecie znów zaistnieć. Jest szansa, że obecnie udostępnione opracowanie zostanie uzupełnione. Wśród materiałów zamieszczonych w wydaniu internetowym mogą znaleźć się informacje i zdjęcia pozostające w Waszym posiadaniu, nie uwzględnione w pierwszym i obecnym wydaniu. Poszperajcie w szufladach i kartonach odłożonych na strych, gdzie przechowujecie pamiątki dla wnuków, a na pewno znajdziecie coś interesującego. Z radością przyjęty zostanie każdy wycinek prasowy (artykuł), dyplom lub w inny sposób udokumentowany Wasz rekordowy wynik, medalowy sukces czy zagraniczny występ, dotychczas nie wyeksponowany. Jest też szansa zamieszczaenia osobistych wspomnień z zawodów i zgrupowań. Możliwe będzie sprostowanie ewentualnych nieścisłości, które wkradły się do druku, podobnie jak potknięć zwanych enigmatycznie „technicznymi”. Wiadomości i uwagi kierować proszę na adres: lechbuk@yahoo.com Specjalną prośbę adresuję do osób lub stowarzyszeń, które są w posiadaniu starych komunikatów PZP o zasygnalizowanie tego faktu i ułatwienie wglądu do tych materiałów.

Autor

3 Spis treści str.

Objaśnienia skrótów.

1. Wstęp do wydania I. 2. Wstęp II. Wprowadzenie.

1. Reaktywowanie organizacji sportowych.

2. Baza decyduje o postępie.

III. Działalność organizacyjna.

1. Zarząd I kadencji i pierwsze uchwały.

2. Skład władz OZP i jego inicjatywy.

3. Historia i aktywność sekcji klubowych.

4. Fenomen o nazwie „Astoria” 5. Ruch Masters.

6. Sędziowie pływania klasy związkowej.

7. Sylwetki zasłużonych.

IV. Kronika wydarzeń sportowych – imprezy.

I.

1. Mistrzostwa Europy (MEJ), Mistrzostwa Świata (MSJ), Igrzyska Olimpijskie.

2. Starty za granicą oraz w imprezach międzynarodowych w kraju.

V.

5 6 9 11 11 12 18 18 21 47 64 81 84 89 96 97 99

3. Mistrzostwa krajowe w tym centralne spartakiady, olimpiady oraz igrzyska.

118

4. Mistrzostwa okręgu (województwa) i makroregionu, imprezy specjalne.

224

5. Imprezy cykliczne i ważniejsze zawody w kraju.

277

- Grand Prix Polski - Międzynarodowy Mityng Startu - Puchar Prezydenta Bydgoszczy - Trójmecz Rostock-Szczecin-Bydgoszcz - Puchar Miast - Młodzieżowy Puchar Miast - Klubowy Puchar Polski - Drużynowe MP - Mistrzostwa pionów sportowych - Mistrzostwa Zrzeszenia Sportowego Start.

- Mistrzostwa SSP i SMS

278 284 284 287 291 294 296 299 300 303 311

6. Nadzieje i talenty.

- Mistrzostwa Okręgu Dzieci, KMPD, TTB i TCB - Puchar Miast Dzieci Klasyfikacje i rankingi w skali ogólnopolskiej.

1. Rankingi OZP. 2. Rankingi klubów.

3. Klasyfikacje indywidualne.

313 314 346 349 350 352 361

4 VI. Tabele i zestawienia z komentarzem.

367

1. Lista złotych medalistów mistrzostw Polski.

367

2. Lista rekordów Polski seniorów ustanowionych przez zawodników okręgu bydgoskiego.

369

3. Tabela najlepszych średnich „10” wyników w BOZP za lata 1968-1988.

4. 20 najwartościowszych wyników do roku 2004 włącznie .

371 372

5. Chronologia reaktywowania lub powstawania klubów po roku 1945.

373

6. Wykaz obiektów pływackich w regionie.

375

VII. Zakończenie.

378

VIII. Bibliografia.

379

IX.

382

Spis fotografi zamieszczonych w Galerii

Dodatek

- Historia rekordów okręgu (miasta) od 11- do 17-latków i open (bez względu na wiek).

5 Objaśnienia skrótów zastosowanych w tekście.

B. Br. C. Ch. G. Gd. Gdy. I. T. W. DW, GP, IKP dow. dz. i chł. e. f. A, f. B GMP lub HMP GPP grzb.

JW jw jun. mł./st. klas., kl.

KI KMPD KS ME, MŚ MEJ, MŚJ mł. - jun. - sen.

MO Pom./Bydg./ mot. lub delf. pk Pom. PS p.w. pw RP, RO, RB2 s. c.

SMS st. wf WFS zm.

1

- Bydgoszcz - Brodnica - Ciechocinek - Chełmża - Grudziądz - Gdańsk - Gdynia - Inowrocław - Toruń - Włocławek - skrót tytułów codziennej prasy lokalnej – Dziennik Wieczorny, Gazeta Pomorska, Ilustrowany Kurier Polski - dowolny - kraul (styl pływacki) - dziewcząt, chłopców - eliminacje - finał A, finał B - Główne Mistrzostwa Polski lub Halowe Mistrzostwa Polski 1 - Grand Prix Polski - grzbietowy – wznak (styl pływacki) - Jednostka Wojskowa - jak wyżej - junior młodszy/starszy - klasyczny – żabka (styl pływacki) - Kalendarz Imprez PZP lub OZP - Korespondencyjne Mistrzostwa Polski Dzieci - stosownie do treści Klub Sportowy lub Kolegium Sędziów - Mistrzostwa Europy, Mistrzostwa Świata - Mistrzostwa Europy Juniorów, Mistrzostwa Świata Juniorów - młodzik, junior, senior (kategorie wieku) - Mistrzostwa Okręgu Pomorskiego /Bydgoskiego/ - motylkowy lub delfin (dwie nazwy tego samego stylu pływ.)

- poza konkursem - Pomorski - Przegląd Sportowy - przypisek własny - przysposobienie wojskowe - rekord Polski, rekord okręgu, rekord Bydgoszczy (miasta) - sędzia celowniczy3 - Szkoła Mistrzostwa Sportowego - styl - wychowanie fizyczne - Wojewódzka Federacja Sportu - zmienny (styl pływacki)

pierwsza litera skrótu określa okres letni lub zimowy, co z reguły wskazuje na długość pływalni: 50 m - główne lub letnie, względnie 25 m – halowe czyli zimowe. Wyjątki wyjaśniono w tekście.

2 Jeśli za skrótowcem pojawia się liczba (10-17) lub skrót słowa np.: jun., mł., sen. to oznacza grupę wiekową, w której rekord został poprawiony. Symbol bez dodatkowego oznaczenia nie ogranicza wieku czyli obejmuje kat. open.

3 Sposób wskazania miejsca zawodnika (przez s. celowniczego) przy tych samych czasach wniesionych do protokołu

6 I - 1 Wstęp do pierwszego wydania Opracowanie niniejsze stanowi próbę ukazania jak kształtował się sport pływacki na terenie Pomorza oraz Kujaw od zakończenia II wojny światowej do roku 2004.

Omawia ono w sposób bardziej wnikliwy okres kiedy jedyną władzą regionalną w wymienionej dyscyplinie dla zrzeszonych klubów i sekcji pływackich były kolejno: Pomorski Okręgowy Związek Pływacki (Pom. OZP) z siedzibą w Bydgoszczy4, zastąpiony Społeczną Sekcją Pływania przy Wojewódzkim Komitecie Kultury Fizycznej w Bydgoszczy i wreszcie Bydgoski Okręgowy Związek Pływacki (BOZP), również z siedzibą w Bydgoszczy (przejściowo w latach 1958-1967 w Grudziądzu) w tym także okres, gdy równolegle z BOZP od roku 1988 do 1998 działał Toruński Okręgowy Związek Pływacki. Z przyczyn od autora niezależnych, mniej szczegółowo przedstawiona została działalność organizacyjna i sportowa tego ostatniego oraz Kujawsko-Pomorskiego Związku Pływackiego (K-PZP) z siedzibą w Toruniu.

Powołany 17 marca 1946 roku Pomorski Okręgowy Związek Pływacki 5 był programowym kontynuatorem istniejącego w okresie międzywojennym stowarzyszenia o identycznej nazwie6. Pionierski okres działalności związku i klubów przedstawiła Maria Łaba w pracy magisterskiej: „Początki i rozwój sportu pływackiego na Pomorzu do roku 1939”. 7 Dotychczas nie ma monografii obejmującej cały dorobek Pomorskiego i dalej Bydgoskiego OZP stąd obecna próba uzupełnienia wspomnianego przyczynku o opracowanie dotyczące kolejnych 60 lat.

Prezentuje ono efekty pracy klubów sportowych i ich poszukiwania najkorzystniejszych form stowarzyszenia się według zainteresowań określoną dyscypliną, z ujawniającą się tendencją powrotu do tradycji Związków Sportowych jako organizacji samorządowych. Działalność tak klubów jak i związku, zasadzała się na społecznej aktywności zainteresowanych, których przedstawiono imiennie i z funkcji. Ich wysiłek, godny uratowania od zapomnienia, w połączeniu z zaangażowaniem trenerów i zawodników złożył się na efekty, które na kolejnych etapach historii pływania w regionie znaczyły drogę postępu w wyczynie sportowym.

Z założenia opracowanie pomija więc sprawy tak ważne dla dyscypliny jak upowszechnienie pływania i jego społeczny aspekt. Nie odnosi się także do wydarzeń w innych dziedzinach pływania, jak: piłka wodna, skoki do wody i pływanie synchroniczne.

Zaczerpnięte informacje w znacznej mierze pochodzą ze zbiorów Archiwum Państwowego w Bydgoszczy, archiwum Klubu Sportowego „Astoria” (KS Astoria) i archiwum Pałacu Młodzieży w Bydgoszczy, bibliotek wojewódzkich w Bydgoszczy i Katowicach oraz bibliotek uczelnianych Akademii Wychowania Fizycznego (AWF) w Poznaniu i Katowicach, Uniwersytetu im. Jana Kazimierza w Bydgoszczy a także Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy i Biblioteki Miejskiej w Grudziądzu.

Możliwość opisania przebiegu działalności w obrębie omawianej dyscypliny skomplikowały kilkakrotne reorganizacje administrowania sportem8. Utrata osobowości prawnej Związku, zmiany podległości i siedziby, powodowały rozproszenie jego akt, a przy spotykanych zaniedbaniach wręcz ich unicestwienie. Niewiele pozostało dokumentacji z lat czterdziestych i pięćdziesiątych. Stąd też wyniknęła konieczność korzystania z „dowodów pośrednich” tj. doniesień prasowych, okresami niestety również skąpych czy niepełnych i niekiedy 4

Dawniejsze woj. pomorskie miało od 1.4.1938 siedzibę władz w Toruniu a od 2.3.1945 w Bydgoszczy. Zasadniczym aktem powołującym woj. bydgoskie jest ustawa z 28.6.50 o zmianach podziału administracyjnego państwa (Dz.U. nr 28 poz. 255).

5 Po wprowadzeniu ustawy o zmianie podziału administracyjnego państwa (od 1.1.99), powołującej województwo pomorskie, dawniejszy Gdański OZP przyjął nazwę Pomorski Okręgowy Związek Pływacki.z siedzibą w Gdańsku.

6 Data założenia 13.2.1927 r.

7 Zainteresowanych odsyłam do zbiorów biblioteki uczelnianej AWF Poznań.

8 Wszystkie działania o charakterze społecznym miały podłoże polityczne i prawnie wynikały z dekretów, ustaw i zaleceń władz centralnych lub władzy lokalnej realizującej „z góry” określoną linię postępowania.

7 nie pozbawionych błędów9. Wsparciem dla autora były w tej sytuacji informacje „z drugiej ręki” jak: wydawnictwa okazjonalne, obejmujące historię klubów, które prowadziły sekcje pływania, sprawozdania i korespondencja dot. administrowania okręgiem lub klubem, a także osobiste pamiątki i zapiski zawodników, podobnie jak prezentowane zdjęcia. Zgromadzony przez autora materiał faktograficzny okazał się obszernym i ciekawym, lecz z uwagi na ograniczoną objętość przewidzianego do druku tekstu, został poddany surowej selekcji. Dane oparte na wspomnieniach - zwykle mało precyzyjnych - wymagały weryfikacji, ale były szczególnie cennymi wskazówkami inicjującymi dalsze poszukiwania.

W niniejszym opracowaniu znajdą się zapewne, z powodów absolutnie nie zamierzonych, braki i pominięcia faktów oraz osób, które uczestniczyły w tworzeniu sukcesów bydgoskiego pływania. Przepraszam za to zainteresowanych i czytelników.

Opisywany okres powojenny10 podzielić można na kilka sposobów. a/ Stosując kryterium bazy, czyli np. moment uruchamiania krytych pływalni, nieodzownych dla szkolenia sportowego w polskim klimacie.

- Po otwarciu pierwszego w województwie basenu w Chełmży (rok 1953) tworzyłoby to dwa okresy. Większe jednak znaczenie dla rozwoju omawianej dyscypliny sportu miało oddanie do użytku po upływie 10 lat basenu „Astorii” w Bydgoszczy11, albo przekazanie jeszcze w latach 70. do eksploatacji obiektów w Toruniu i innych miejscowościach. Zrazu postęp wynikał z rozbudowy bazy, ale późniejsze słabsze efekty wystąpiły pomimo dalszego powiększania się liczby basenów. Istotniejszymi na tym etapie okazały się system i metoda szkolenia. b/ Według kryterium opartego na statystyce, analizując w tym wypadku np. terminy i ilości rekordów oraz medali mistrzowskich uzyskanych przez reprezentantów poszczególnych ośrodków sportu pływackiego na Pomorzu.

- Z dystansu minionego ponad półwiecza, na tej podstawie dostrzec łatwo kilkuletni okres rozwoju pomorskiego OZP, zakończony sukcesami Mrozówny i Kriesego (do chwili ich wyjazdu z Bydgoszczy). Dalej ponad 15-letni czas dominacji klubów Grudziądza, czy 20-letni okres zadawalających postępów i wyników pływaków KS „Startu-Astoria”. Czas świetności otwiera i zamyka tu data zdobycia przez jego zawodników pierwszego (Jolanta Mudziejewska) i ostatniego (Alicja Pęczak) tytułu indywidualnego mistrza Polski, to jest lata 1969 i 1988. Okres licznych sukcesów miał też Toruń. c/ Wg naturalnego rozczłonkowania odpowiadającego kadencjom zarządu OZP. - Także dyskusyjnego, bowiem ich liczba w okresie 60 omawianych lat jest duża, a dokonania niektórych zarządów mało wyraziste, niekiedy wprost niedostrzegalne. Bywało, nie tylko zresztą w sporcie, że efekty działań ustępującego zarządu spadały niezasłużonym deszczem pochwał lub lawiną krytyki na kolejny.

Ostatecznie w opracowaniu przyjęto rzeczowy układ materiału, a w jego ramach chronologiczny.

W rozdziale III - 1 i 2 wzięto pod uwagę okresowe zmiany i reorganizacje mające wpływ na samodzielność OZP, będącą wyznacznikiem podziału jak niżej: A - reaktywowanie stowarzyszeń sportowych do końca lat czterdziestych na wzorach przedwojennych, B - funkcjonowanie sportu od 1951 do 1956 w nadzorze struktur Komitetów Kultury Fizycznej (KKF) - sekcji społecznych.

9

Szczególnie zwodzą artykuły reasumujące działalność sportową z okazji np. rocznic. Występują w nich błędnie wymienione nazwiska obok przypisanych im funkcji lub błędy w samych nazwiskach. Bardzo częste są pomyłki dotyczące czasów w opisywanych wyścigach, czego nie zauważa być może niezorientowany czytelnik, co jednak drażni mających bliższy kontakt z pływaniem. Każe to przypuszczać, że materiał prezentuje osoba spoza środowiska nie stykająca się na co dzień z tematem.

10 Tu, w zrozumieniu okresu po II wojnie światowej 11 Uroczystość otwarcia 9.12.1962 r.

8 C - działalność OZP z osobowością prawną (1957 – 1973), D - podporządkowanie Związku, Polskiej i Wojewódzkiej Federacji Sportu (WFS) od 1974 do 1991 roku, E - poszukiwanie samorządnych form kierowania pływaniem (1992 – 1998 r.), F - powołanie i działalność Kujawsko-Pomorskiego Zw. Pływ. (rok 1999 - 2004).

W rozdziale IV wyodrębniono kronikarski zapis najważniejszych osiągnięć sportowców uzupełniony niekiedy komentarzem.

Rozdział V zawiera tabele i zestawienia z wyjaśnieniami.

W ciągu 75 lat, które minęły od daty powołania Pom. OZP, okazało się, że sport pływacki ma nadal wiernych, chciałoby się powiedzieć dozgonnych sympatyków, działaczy i sędziów, a także coraz liczniejszą grupę uczestników ruchu Masters. Wielu z nich akceptowało zamysł opracowania monografii tutejszego OZP już na 60-lecie jego działalności, jednak mijały kolejne rocznice i przez lata nie udawało się tego zamierzenia sfinalizować. Najwierniejszym tej inicjatywie pozostawał kol. Zbigniew Żakowski, który w międzyczasie zebrał część materiału żródłowego i zainspirował autora do realizacji prezentowanego opracowania.

Okładka I wydania „Sport pływacki na Pomorzu i Kujawach w latach 1945-2004”

9 I - 2 Wstęp.

Strona stanowi poszerzone wznowienie publikacji z roku 2005, wydanej w nakładzie 200 egzemplarzy pt. „Sport pływacki na Pomorzu i Kujawach w latach 1945 – 2004”. Wydawcą był KS „Start-Astoria” z środków Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

Druk i oprawę wykonał Z.P. „Sprint” Tomasza Toczkiewicza.

Publikacja ta pobudziła wspomnienia i zainteresowała środowiska związane z opisywaną dyscypliną sportu, które zareagowały szeregiem uwag i interwencji uzupełniających lub korygujących doniesienia zawarte w monografii. Przyznaję z zażenowaniem występowanie braków i błędów, zawinionych lub niezawinionych. Wskazania czytelników traktuję jako cenną pomoc w doskonaleniu obecnej, elektronicznej wersji publikacji.

Pod presją nowych dokumentów zaistniała konieczność ponownego przedstawienia tego materiału, a przede wszystkim możliwość dodania wielu informacji do każdego rozdziału. Wybrano je wg podobnych kryteriów i zachowano model prezentacji jak w podstawowym tomie, pogłębiając walor rzetelności i aktualności. Potwierdzenie znalazło wiele zamieszczonych wcześniej wiadomości lub wprowadzono nowe, podane przez prasę regionalną dawnego województwa koszalińskiego oraz obejmującą śrowisko inowrocławskie.

W rozdz. III wyseparowano jako pkt. 4 historię dominującej w opisach sekcji „Astorii” i w pkt. 7 tego rozdziału, dodano dwie metryczki zawodników z najwyższymi osiągami.

Szczególnie zdecydowanemu przekonstruowaniu uległ rozdz. IV. W r. 1988 powstał Okręgowy Związek Pływacki w Toruniu, który od tego momentu suwerennie kierował pływaniem na swym terenie według własnego modelu, opartego na tamtejszych warunkach materialnych i funkcjonował równolegle z BOZP – zresztą w pewnym okresie z widocznym, dużym powodzeniem. Wydarzenia do jego przekształcenia w Kuj.-Pom. Związek Pływacki w roku 1998 w wydaniu książkowym nie zostały uwzględnione. Obecnie rozbudowano go uzupełniając wiadomościami dotyczącymi występów torunian z wspomnianego okresu w MP lub GPP. Zastosowano gradację tematów wg ważności imprez poczynając od IO przez Mistrz. Świata i Europy a kończąc na MOkr. Odstępując od przyjętego wcześniej kryterium wprowadzono rozdział IV-5 „Nadzieje i talenty”, obejmujący efektowne poczynania 10-12 latków, co wydatnie poszerza krąg bezpośrednio zainteresowanych.

Do prezentacji przygotowane zostały poprawki i dopełnienia, a także nowe zestawienia. Uzupełnienia sięgają poza granicę 80 lat działalności Okręgowego Związku Pływackiego na omawianym terenie. Okres ten zamyka bowiem data 13 lutego w roku 2007, podczas gdy ostatnia informacja zawarta w opracowaniu, z którym czytelnik właśnie się zapoznaje, dotyczy zasadniczo daty 27 maja 2007 tj. dnia rozwiązania KS „Start-Astoria” w Bydgoszczy, symbolicznie zamykającego opisywany okres historii pływania kuj.-pom. Dalej nawet sięga rozdział IV, obejmujący jeszcze cały okres startów letnich wymienionego tu roku.

Brak kompletu rankingów i usystematyzowanej klasyfikacji w całym przebiegu funkcjonowania OZP i sekcji klubowych spowoduje przypuszczalnie, że rozdział V uznany będzie przez czytającego za najtrudniejszy w odbiorze. Wyposażony w pełni mógłby posłużyć do ciekawej analizy działalności w omawianej dyscyplinie.

Obszerniejsze tabele i zestawienia z wyjaśnieniami zawiera rozdział VI. Odnośniki umieszczone w I wydaniu na końcu każdego rozdziału wprowadzono na bieżąco do przypisów dolnych.

Elementem pojawiającym się w II wydaniu jest wykaz zgrupowań sportowych z wyjaśnieniem ich powiązania w pewnym okresie z działalnością szczepu ZHP przy KS Astoria.

Novum jest wyodrębnienie opisanych zdjęć i zamieszczenie ich w Galerii. Utworzony zestaw uzupełniony jest zdjęciami nie publikowanymi w wydaniu książkowym. Zdęcia (nie zawsze najlepszej jakości) pochodzą w większości ze zbiorów prywatnych. Część dotycząca OSM wykonana została na zmówienie WFS, natomiast fotoreportaże dokumentujące imprezy

10 z cyklu o puchar prezydenta miasta, wykonano w ramach sponsoringu imprezy przez GP. Podana w tekście numeracja (link) pozwala odnieść się bezpośrednio do właściwej pozycji w zbiorze. Monografia posiada nawiązania do harcerskiej dziłalności kadry szkoleniowej, które szczególnie licznie występują przy wyszczególnianiu organizowanych obozów sportowych, tak letnich jak i zimowych. Ich ilustracją jest odrębna galeria zdjęć na stronie internetowej 67 BSH. W Dodatku najwymowniej obrazującym postęp pływania w regionie, jest: „Historia rekordów okręgu (miasta) od 11- do 17-latków i open (bez względu na wiek)” przedstawiona zamiast prezentowanego w pierwszym wydaniu wykazu 10 najlepszych wyników z każdej konkurencji.

Na stronie internetowej obok monografii zamieszczono też „Fragmenty niektórych przepisów i regulaminów porządkujących działalność w pływaniu” oraz „Opinie, wspomnienia, oceny prasowe” i „Ciekawostki”.

W zasadzie bez ich pomocy nie sposób dokonać sensownie własnej oceny przedstawionego materiału. W pierwszej kolejności są one przewodnikiem po kategoriach wiekowych, dalej pomagają dostrzec wpływ zmiany niuansów technicznych (stylu i nawrotów) wprowadzanych przepisami, na poziom uzyskiwanych rezultatów. Wiadomości w nim zawarte równie dobrze mogłyby, albo może powinny, stanowić wstęp niniejszego opracowania.

Wreszcie inna ich część ujawnia niektóre opinie, oceny i przyczyny zdarzeń postrzegane oczami uczestników tych zdarzeń oraz osób mających wpływ na bieg spraw. (sportowców, kibiców, działaczy i dziennikarzy). Jest w niej też miejsce na wspomnienia.

W nowym wydaniu zachowano skróty stosowane w tomie podstawowym, dodano natomiast następujące znaki: [] - w całym opracowaniu znak ten uprzedza iż nie ustalono imienia wymienionej z nazwiska osoby. /../ - liczby między ukośnikami informują o roczniku, podobnie jak w zestawieniach tabelarycznych dwucyfrowe liczby za nawiskiem wymienionych medalistów, choć bez ukośnika. #... # - sygnalizuje korektę informacji zamieszczonej w pierwszym wydaniu. * - uprzedza o wyjątkowości podanej informacji szczegółowej nawet jeśli okazałaby się nieprecyzyjną.

W opracowaniu zapisano szczegóły zamieszczone w materiałach informacyjnych, lub na ich podstawie zostały wykoncepowane, ale ich rzetelność czy poprawność budzi niepokój autora, który przepraszając pozwala tu sobie na swoistą prowokację wobec czytelnika i wyzwanie do wyjaśnienia spodziewanych nieścisłości. Podobnie w przypadku, gdy podstawę wiadomości stanowią informacje prasowe, dotyczące np. przytaczanego nazwiska względnie rocznika lub wyniku, które wobec sprzecznych doniesień dla 100 % pewności oczekują także potwierdzenia. Krytykantów proszę o wyrozumiałość.

Zapewne wątpliwe ze względów stylistycznych, czy wręcz wbrew regułom, ale technicznie bardzo praktyczne, jest zastosowanie skrótów i uproszczeń przedstawionych poniżej tylko dla przykładu, ale w tekście występujących tysiąckrotnie, traktowanych jako sportowy slang, ale używanych też potocznie przez specjalistów np.: jest - „200 dowolnym” lub „200 dow.” tzn. dystans, pozostawiając w domyśle jednostkę miary - zawsze dotyczącą metrów - jak i wyznaczony przepisami sposób poruszania się zawodnika, czyli styl. winno być - „200 metrów stylem dowolnym” lub pisane w największym skrócie „200 m st. dow.”

11 Dziękując wszystkim, którzy przyczynili się do wydania aktualizacji, liczę na życzliwość i wyrozumiałość.

II. Wprowadzenie

1. Reaktywowanie organizacji sportowych.

Wznawianie działalności struktur sportowych miało tę samą motywację jak ich tworzenie przed laty. W pływaniu dużą inicjatywę wykazały znów kluby wioślarskie 12 i wojskowe wsparte tymi, które zdążyły przed wojną ukształtować pewną tradycję i posiadały bazę treningową.13 Czas po okupacji hitlerowskiej, pozwolił na wskrzeszenie - choć z jego upływem w ograniczanym coraz mocniej zakresie - przedwojennych stowarzyszeń sportowych, a także nowych kół i klubów. W pływaniu, podobnie jak w każdej z dyscyplin sportowych, odnaleźli się działacze – entuzjaści. W miarę upływu lat zmieniały się struktury organizacyjne sportu na, jak to określano, bardziej odpowiadające aktualnym tezom polityki społecznej i gospodarczej ludowej władzy. Rozwój pływania silnie wiązał się z poszerzaniem jego bazy materialnej. Proces ten dostrzec można śledząc historię pływania na Pomorzu.

Z inicjatywą wznowienia pracy sekcji pływackiej Kolejowego Klubu Sportowego „Pomorzanin” (KKS Pomorzanin) wystąpili 25 marca 1945 r. w Toruniu Jan Nowacki i Konrad Orzechowski. W zorganizowanym już 15 lipca tego roku trójmeczu, obok „kolejarzy”14 startowały drużyny Wojskowego Klubu Sportowego i Klubu Sportowego „Podchorążak”. Miesiąc później (12.8.), przy udziale zaproszonych zawodników z Bydgoszczy i Gdańska, przeprowadzono mistrzostwa miasta, które przyniosły splendor wymienionym zwycięzcom rozegranych konkurencji i tak: 100 i 200 m klas.

200 m dow.

100 m klas.

100 m dow. i grzb.

200 m klas.

Torłopówna [] Mendlówna Kwiryna Felchnerowski Klemens Orzechowski Konrad Wiśniewski []15

1.50,2 oraz 4.03,5 4.55,0 brak wyniku 1.17,0 oraz 1.30,0 3.12,0

W kwietniu tego samego roku w Bydgoszczy: Witold Raciniewski, Janina Tygerman i Marian Mudziejewski aktywizują pływaków Kolejowego Klubu Sportowego „Brda” (KKS Brda). Z końcem sierpnia imprezę „Wpław przez Bydgoszcz” w kategorii seniorów wygrali zawodnicy reprezentujący miejscowy Pocztowy Klub Sportowy – organizatora imprezy, wespół z miejskimi władzami wych. fiz. W tym także roku zawiązała się sekcja pływacka Grudziądzkiego Klubu Sportowego (GKS), w części spadkobiercy Towarzystwa Sportowego „Olimpia” w Grudziądzu.

Dodać tu należy, iż w tym czasie przejawiały już aktywność kluby Wybrzeża: Klub Marynarki Wojennej „Flota” i Kolejowy Klub Sportowy „Grom”, a później: HKS, AZS (Akademickie Zrzeszenie Sportowe).

12

Ziemia Pomorska nr 18 z 23.3.45 podaje, że zebranie bdgoskich wioślarzy odbyło się 9.bm. Wybrano zarząd.

Kluby wioślarskie dla bezpieczeństwa zawodników, lub w ramach bardziej czy mniej przemyślanych zajęć uzupełniających, prowadziły szkolenie pływackie. Ich udział w zawodach tej dyscypliny był okazjonalny, ale w tym celu, szczgólnie w początkach, tworzyły się jednostki organizacyjne w ramach już działających klubów, które zgłaszano do OZP. Tak niewątpliwie funkcjonowały sekcja BTW, BKS Wodnik, SKS Kopernik, KS Pocztowiec..

14 Potoczna nazwa uwzględzniająca związkowy rodowód KKS Pomorzanin (podobnie Brdy, Gromu, Goplani), zresztą przemianowanego tak właśnie w następnych latach.

15 Odnaleziona informacja nie podaje imienia, a zaskakująco dobry, jak na ten moment, jest rezultat mistrza.. Ostrożnie można przyjąć, że chodzi tu o Joachima Wiśniewskiego, zawodnika Sparty G. 13

12 Pod koniec listopada prasa donosiła o pierwszym powojennym zebraniu (12.10.45) reaktywującym Harcerski Klub Sportowy (HKS) i kolejno jego sekcje, wśród których pływacką16. Jej kierownikiem został phm. Henryk Katłu Bej Apanosowicz. W swych szeregach HKS miał zawodnika z I klasą sportową - Teodora Siwczaka17. Zacięcie instruktorskie na polu szkolenia pływackiego w następnych latach wykazywał druh Tadeusz Zulczyk. [Foto 1] Przy końcu sezonu letniego 1945 r. zebrała się w Bydgoszczy grupa działaczy, którzy postanowili spontaniczne akcje środowisk zainteresowanych sportem pływackim ująć w organizacyjne ramy, zawiązując Tymczasowy Okręgowy Związek Pływacki. Uczestnikami spotkania z poszczególnych ośrodków byli: Bydgoszcz - Witold Raciniewski, Władysław i Mieczysław Woźniakowie, Janina Tygerman i Czesław Gill, Toruń - Konrad Orzechowski, Jan Nowacki, Grudziądz - Paweł Bączyński, Bronisław Paczkowski, Inowrocław - Bronisław Brzęczykowski.

Przewodniczenie temu gremium przypadło Władysławowi Woźniakowi, przedwojennemu prezesowi Pomorskiego OZP. Wytyczone zadania obejmowały: - przygotowanie zjazdu założycielskiego - opracowanie jego programu - wybór nowych władz OZP. Termin i miejsce walnego zebrania wyznaczone zostały na 17.3.1946 w Bydgoszczy.

W przeddzień tego spotkania IKP zamieścił artykuł zatytułowany „Przed walnym zebraniem Pomorskiego Związku Pływackiego” dokonując w nim oceny aktualnego stanu pływactwa na Pomorzu 18. Jego autor wskazał na wojenne spustoszenia w szeregach działaczy, zawodników i sędziów oraz kilkuletnie zaniedbania szkoleniowe. Przewidywał trudności finansowe, gdyż organizacja imprez pływackich kończy się zawsze deficytem. Zauważył też funkcjonowanie bardzo skromnej bazy, wymieniając jako zdatne do eksploatacji baseny otwarte w Inowrocławiu, Toruniu i Grudziądzu oraz - co najważniejsze - krytą pływalnię w Gdyni. Mając to na uwadze postulował, by województwo morskie z ośrodkami w Gdańsku i Gdyni podjęło odbudowę sportu pływackiego w ramach Pomorskiego OZP - podobnie jak przed wojną.

2. Baza decyduje o postępie.

Przytoczone spostrzeżenia prasy odpowiadają generalnemu warunkowi rozwoju sportu pływackiego jakim jest: posiadanie i ciągłe unowocześnianie obiektów tj. zadaszonych zbiorników sztucznych z podgrzewaną wodą i zapleczem. Tymczasem pozostała po okresie wojny baza dla pływactwa na terenie Pomorza i Kujaw w większości miała charakter kąpielisk, wytyczonych na wodach otwartych (jeziora i zatoki rzeczne). Pływalnie letnie z sztuczną niecką i nieliczne obiekty kryte wymagały remontów. W poszczególnych miastach regionu uważanych za ważniejsze ośrodki tej dyscypliny jeśli funkcjonowały, reperowane doraźnie po wojnie, to na krótko. Utrzymał się jedynie oddany do użytku w 1934 r. basen w Grudziądzu. Uruchomione ze względów propagandowych w następnych latach kolejne baseny, uznawmane były w myśl regulaminów sportowych za niewymiarowe. Ich techniczne walory zwykle nie nadążały za potrzebami procesu treningowego. Wymagania dla imprez i rekordów krajowych już wówczas dotyczyły odrębnie pływalni „krótkich” 25 m i „długich” 50 metrowych.

16

Ilustrowany Kurier Polski (IKP) nr 38 z 28.11.45 Komunikat nr 14 PZP z grudnia 1946 zawiera sprostowanie uzupełniające listę zamieszczoną w nr 13 18 IKP nr 73 z 16.3.46 17

13 Rozwój budownictwa sportowego w tym pływalni, przez wiele lat spoczywał w rękach Leona Cholewińskiego, naczelnika Wydz. Ogól. WKKF19. Według jego opracowania na koniec 1946 roku na Pomorzu i Kujawach istniało 11 pływalni z tego 6 w dobrym stanie.

Inaczej ocenia sytuację w swej książce Zbigniew Raszewski 20 cyt.: Kąpieliska to wstydliwy rozdział naszej historii. Miasto oblane wodami Brdy i dwóch kanałów, „starego” i „nowego”, nie miało otwartego basenu do kąpieli. A ściślej biorąc miało, ale obskurny i nie dla wszystkich dostępny, bo wojskowy, pozostały jeszcze z niemieckich czasów, zwany „garnizonowym” .... Wodę brał z Brdy – jak sądzę – był podzielony na dwie części, płytszą i głębszą, miał brzegi umocnione, ale byle jak, z drewna... [koniec cytatu]. Skoro tak wyglądał w roku 1939, to jaki stan prezentował po wojnie ? Jeszcze na 20 lat musiało wystarczyć, że miał „wodę bieżącą”21.

Trudno dociec do kogo w Bydgoszczy należała inicjatywa, ale już 12 lutego 1946 IKP nr 41, w kalendarzu ważniejszych imprez sportowych na ten rok, umieścił pod datą 30.6. zapowiedź zawodów, właśnie na basenie garnizonowym. Impreza nie odbyła się.

Basen ten (50 m) przy ul. Żeglarskiej, nazywany później miejskim, Urząd Miejski WF i PW oddał w lipcu 1946 w administrowanie Pomorskiemu OZP, który przy pomocy miasta i wojewody doprowadził go do stanu używalności. W 1954 r przekazany został w użytkowanie i zarządzanie KS „Brda”. Jako kąpielisko wykorzystywany był do połowy lat sześćdziesiątych. „Basen w Kablu” – głosił dumnie tytuł cytowanego dalej artykułu prasowego: 1 kwietnia 1950 dyr. inż. Bolesław Kolasiński z Pomorskich Zakładów Materiałów Elektrotechnicznych „Kabel” zadeklarował budowę 8 torowego basenu zamiast zbiornika przeciwpożarowego o wymiarach 50 m × 25 m × 3 m z skocznią wys. 3 m. Poprodukcyjna woda będzie ciepła i filtrowana z wymianą w cyklu 10 dniowym. Całość gotowa na 1 maja. Czy to Prima Aprilis?

Okazało się, że niezupełnie, gdyż jak donosił IKP z 11.7.: „Stal” – klub PZWME (Kabel) przystępuje do budowy basenu. Przewiduje się jego krycie. Oddanie do użytku 22.7. To fantastyczne, ale którego roku? Ta sama gazeta 12.8.50 informowała niedowiarków: Otwarcie basenu PZWME nastąpi 18 bm. zawodami o mistrzostwo okręgu w klasie I i II. Basen ma wymiary 60 × 25 i gł. 3,5 m. i ciepłą wodę. Odbyły się już konkurencje dla pracowników i pokazowy mecz piłki wodnej. 16.8.50 ukazało się w prasie zdjęcie i wiadomość nie do zakwestionowania, że „…basen Kabla został wczoraj otwarty”. Tempo realizacji inwestycji wydaje się być rewelacyjne. Pomysł był jednak stary22. Cztery lata wcześniej autor notatki w IKP podziwiał zmyślność Czechów, którzy głosili, że w Pradze z 95 basenów ppoż. - pozostałości po wojnie - 35 zostanie przebudowanych na baseny pływackie.23 IKP pisząc 27.9.50 o zadaniach Planu 6 letniego jako jedno z nich, wymienia basen pływacki w Woj. Ośr. Kult. Fiz. między stadionem a szpitalem miejskim. Ta sama wzmianka IKP kontynuując zdanie informuje: „…natomiast basen przy stadionie Kolejarza w przyszłym roku.” (faktycznie oddano 5 lat później – p.w.).

Wspomniane mistrzostwa okręgu odbyły się wprawdzie, ale dla celów sportowych obiekt „Kabla” w następnych latach nie był eksploatowany. Przy ówczesnej komunikacji miejskiej kąpielowiczom było do niego też nie po drodze. Ponieważ w roku 1958 skonstatowano, że rzeka i kanał nie mogą być rekreacyjnie wykorzystywane, basen Kabla przekazano ZS Start, który po wykonaniu koniecznych prac konserwacyjno-remontowych miał w czerwcu oddać go mieszkańcom do użytkowania. Gra pozorów. Od 1959 roku obiekt ten figuruje 19

IKP 27.9.50 Postronny obserwator, autor opowiadania „Pamiętnik gapia – Bydgoszcz, jaką pamiętam z lat 1930 – 1945” 21 Słowa wyjęte z rozdziału II, pracy Wł. Jastrzębskiego „100 lat sportu na Kujawach i Pomorzu” odnoszą się do krótkiego przekopu (4 m) z koryta Brdy, który wypełnia do poziomu rzeki dół o wymiarach „basenu”.

22 Ibidem, str. 40 - Dywagacje o niezwykłym tempie budowy basenu wynikają z faktu, że obiekt ten jako basen ppoż. wykorzystywany był przez „Kabel Polski” już w latach trzydziestych. Chodziło więc tylko o adaptację do celów sportowych.

23 IKP nr 286 z 21.10.46 20

14 w Sanepidzie jako przeciwpożarowy, zasilany z Brdy wodą chemicznie skażoną, tj. nie nadający się do kąpieli.

Oddana do dyspozycji mieszkańcom Bydgoszczy w 1955 r. betonowa niecka przy ul.

Nakielskiej przez 35 lat służyła jako kąpielisko i dla celów sportowych nie była wykorzystywana.

Funkcjonował też od 1957 roku basen przy Zakładach Chemicznych w dzielnicy Łęgnowo, przy ul. Świetlicowej. Rozmiary 50 m × 25 m i głęboki 3,5 – 2 m z wieżą 5 m.

Choć w ładnym otoczeniu, zasilany wodą przemysłową i wiślaną z zanieczyszczeniami, do tego bardzo zimną, nie nadawał się do organizacji zajęć lub imprez sportowych. W r. 1958 dowiadywano się z prasy, że na weekendy obniżano poziom wody, aby móc prowadzić naukę pływania. Gospodarzom obiektu w latach sześćdziesiątych udawało się uporać z problemami na tyle, że dopuszczano go do kąpieli. Jeszcze 24.4.84 upominał się o ten obiekt IKP w nr 82: Zachem nie chce otworzyć kąpieliska w Łęgnowie, a przy okazji: Brda przy Powstańców Wlkp. nie będzie remontowana.

Niewątpliwie niezmiernie przydatne do nauki pływania najmłodszych były istniejące w regionie baseny termalne i podgrzewane, bez względu na wymiary. Po wojnie, te pierwsze uruchomiono w Ciechocinku. Drugie, posiadał i nadal eksploatuje Grudziądz, Inowrocław, Bydgoszcz i ponownie Ciechocinek. Nie można na nich rozgrywać zawodów, ale spełniały i wciąż pełnią nieocenioną rolę w szkoleniu podstawowym. Problemem była i pozostaje ograniczona dostępność do nich. Administratorzy tych obiektów, albo nie mogli sprostać finansowym obciążeniom jakie związane są zawsze z eksploatacją, albo realizowali na nich swoje zadania, rozmijające się z założeniami szkolenia sportowego dla wysokiego wyczynu. Dla przykładu w Bydgoszczy, basenik (po gimnazjum niemieckim – niecka 12 m × 6 m i gł. 1,3 1 m. oddany do użytku w 1938 roku) znajdujący się w budynku przez 20 lat zajmowanym po wojnie przez Komendę Wojewódzką Milicji Obywatelskiej nie przysporzył adeptów omawianej tu dyscyplinie, dostępny wyjątkowo na początku lat 50, ale tylko dla zawodników „Gwardii”. Przekazany później z całym obiektem Studium Nauczycielskiemu i kolejnym placówkom szkolnictwa wyższego (WSN, WSP, Akademii Bydgoskiej, UKW), które wykorzystywały urządzenie dla celów dydaktycznych studium WF i znów wyjątkowo udostępniony na około 2 lata sekcji „Zawiszy” - w drugiej połowie lat 60. Podobne wymiarami baseny znajdują się w obrębie kilku sanatoriów Inowrocławia i Ciechocinka, gdzie dostęp zorganizowanych grup z zewnątrz jest siłą rzeczy ograniczony lub wręcz niemożliwy. W tym ostatnim występuje dodatkowy kłopot z dużym zasoleniem wody. W Grudziądzu, jak wspominają weterani pływaccy, basenik Państwowego Liceum Mechanicznego, Elektrycznego i Chemicznego zamykano z powodu „trudności opałowych”. 14.4.50 w IKP autor artykułu „Baseny i stadiony” twierdził, że niebawem basen pływacki wybuduje tamtejsza „Spójnia”.

Uruchomienie przy Powiatowym Domu Kultury w roku 1953 czterotorowego basenu krytego w Chełmży (25 m × 7,60 m głęb. 1,40-2,50 m) z wielu powodów nie miało tak istotnego dla wyczynu sportowego znaczenia na jakie wcześniej liczono. Nie był on bowiem wykorzystywany dla codziennych regularnych, treningów, a popołudniowe godziny w soboty, starały się wyrwać dla siebie „Stal” Grudziądz, „Stal” Toruń i „Noteć” Inowrocław, a w części „Zdrój” no i organizowane (rzadko) ad hoc grupy pływaków bydgoskich. Poważnym mankamentem jest też zbyt duża głębokość dla prowadzenia nauki pływania dzieci 24. Najwięcej pożytku odnieśli z niego sportowcy z Grudziądza, mając „u siebie” basenik w Technikum Chemicznym (10 m × 4,5 m)25 uzupełniali proces szkolenia na wymiarowym obiekcie „Legii”.

W podobnej sytuacji był „Zdrój” Ciechocinek, który mając drewniane baseny - wprawdzie z solanką - z faktu istnienia w województwie basenu 25 m korzystał mniej. Natomiast kłopoty 24 25

W podobnych warunkach na swoim basenie pracowała przez pierwszych 5 lat Astoria.

Po przeróbce badaj w roku 1965 dł 14 m

15 Torunia czy też Inowrocławia wynikały przypuszczalnie ze względów finansowych i ograniczonego czasu uczącej się przecież młodzieży. Cena wynajmu basenu w Chełmży była tak wysoka, że np. bydgoszczanie na krytą pływalnię częściej dojeżdżali do Poznania. Tymczasem gospodarz obiektu „Legia” nie mogła znaleźć dla siebie odpowiedniego modelu organizacyjnego, który pozwoliłby zaistnieć sekcji na arenie krajowej.

Wsparciem dla amatorów korzystania z bazy sportu pływackiego po roku 1955 stał się basen w Mątwach, który jednak na początku nie miał jeszcze podgrzewanej wody. Ciepło podłączyły Zakłady Sodowe w roku 1959. Krótko po tym wiadomość: „w Mątwach powstanie wielki ośrodek olimpijski” – niestety to tylko propaganda dla naiwnych w DW z 26.5.60 r.

Czynny od 30.5.1956 r. na stadionie leśnym basen KKS „Brda” – 25 m × 15 m głęboki 1,8 - 0,8 m, na podłożu ziemnym, nie posiadał przepisowych dla tamtego okresu wymiarów. (Istniała ponoć możliwość podgrzewu wody?). Winą obarczano w tym wypadku Departament Budownictwa Sportowego GKKF, który nie zgodził się na wybudowanie pływalni 50 m. W roku 1964 działacze „Brdy”, z okazji Dnia Kolejarza, w świątecznym uniesieniu ogłosili, że obudują i zadaszą opisany tu basen, który będzie mógł w ten sposób służyć jako kryty.

Wracając do roku 1956. „Jest jeszcze jeden obiekt pływacki na terenie Bydgoszczy...kąpielisko przy ul. Nakielskiej. Kiedy w czasie projektowania tego obiektu przedstawiciel WKKF zwracali się do kompetentnych czynników - MKN (komitet normalizacji) o dostosowanie wymiarów do przepisów FINA (Federation International de Natation Amateur) otrzymali odpowiedź: Nie budujemy dlatego typowego basenu ażeby sportowcy nie mogli korzystać z tego obiektu... (Można przypuszcać, że po 40 latach takie samo stanowisko, budując basen kryty, zajęli działacze „Polonii”– p.w.). Taka współpraca TKKF i MKN nie prowadziła do niczego dobrego. Przy odrobinie zrozumienia i rozsądku można było połączyć dobre z pożytecznym. Z radością przyjęliśmy wiadomość, że „Start” otrzymał zezwolenie na rozpoczęcie budowy nowoczesnego basenu. Dlatego też życzymy budowniczym kombinatu sportowego bicia nowych rekordów, tym razem nie sportowych i oddanie do użytku w jak najkrótszym czasie tego obiektu”.26 W 1961 roku na kąpielisku przy Nakielskiej zamontowano chlorator. Jak wobec tego uzdatniano wodę wcześniej27? Podejrzewać należy, że czystość wody nie była najważniejszym wymogiem stawianym administratorowi obiektu. Szeroką akceptację tzw. czynników miał nawet pomysł urządzenia kąpieliska na Starym Kanale. Szczycono się zakładanymi w tej propozycji wymiarami: 6300 m² powierzchni, długości 300 m i szerokości 25 m.28 Pisząc 19.6.79. o bydgoskich akwenach dla pływających bardzo przytomnie znalazł się IKP, tym razem z najgorszą opinią o „Balatonie” na osiedlu Bartodzieje, którą kończył retorycznie pytaniem: jak może to być kąpielisko ?

Rok 1964 stanowił granicę między „epokami” w pomorskim pływaniu, gdyż oddanie wówczas do użytku pływalni „Astorii” wniosło poważniejsze zmiany do organizacji szkolenia, pozwalające traktować odtąd zajęcia w tej dyscyplinę jako faktyczny wyczyn sportowy.

Inicjatywa budowy należała do „Włókniarzy”, a personalnie prawdopodobnie do Nikodema Nowaka - działacza o szerokich horyzontach. Zrzeszenie to zleciło opracowanie dokumentacji. Założenia projektowe opracował w 1955 roku Leon Cholewiński. Autorem projektu był architekt Stefan Jeleński. CRZZ29 nie zabezpieczył jednak środków (planowany koszt. 10.413 tys. zł) i inicjatywę przejął „Start” (CZSP30). Na posiedzeniu Prez. RO ZS „Start” 4.11.55 padła informacja o możliwości przejęcia od ZS „Włókniarz” dokumentacji basenu krytego i przydzieleniu przez R G „Start” środków na budowę. Dokumentację odku26

Z wywidu przeprowadzonego z W. Woźniakiem w sierpniu 1956 przez red. Zbigniewa Smolińskiego dla GP. Odpowiedź: roztworem wapna chlorowanego wlewanego co kilka kroków z wiadra, wzdłuż krawędzi, bezpośrednio do niecki.

28 GP nr 178 (4037) z dn. 29-30.7.61 29 Centralna Rada Związków Zawodowych – zwierzchnik ZS „Włokaniarz” 30 Centralny Związek Spółdzielczości Pracy – zwierzchnik ZS „Start” 27

16 piono. Decyzję o włączeniu do planu budowy podpisał z-ca przew. PKPG31 Kazimierz Secomski 28.6.1956, założenia projektowe GKKF 29.6.56 i Min. Fin. w dn. 30.6.56. Ostatecznie w ciągu 7 lat budowy wydano 32.355 tys. zł. [Foto 2, 3, 4, 5] Basen „Astorii” pierwotnie był wyposażony w skocznie 1 m i 3 m, o czym obecnie świadczy tylko głębokość niecki. Na uroczystości otwarcia tj 9.12.62 odbył się jedyny na tym obiekcie konkurs skoków....humorystycznych w wykonaniu gości z Poznania. Jurorami była cała widownia nagradzająca gromkimi brawami udane popisy wykonawców.

W styczniu 1962 inż. Jerzy Hoffman konferował z d-cą POW gen. Zygmuntem Huszczą oraz prezesem „Zawiszy” gen. Józefem Kamińskim na temat planu rozbudowy Parku Sportowego WP o zespół basenów i kąpielisko w tym krytego 25 m i otwartej „25” na 4 tory.

Kontrpropozycją była „50” kryta z rozsuwanym dachem. Po 6 latach wałkowania tematu koncepcja utknęła na dobre.

Natomiast sukcesem, choć połowicznym, inż. Hoffmana było przychylne przyjęcie, 18.11.64 przez Zespół Ekspertów Oceny Projektów Inwestycyjnych przy GKKFiT, nowatorskiego projektu krytych basenów typu „szklarnia”. [Foto 6] W 1965 roku inż J. Hoffman przedstawiał i uzasadniał słuszność budowy pływalni (atutem był czas realizacji - jeden rok) z niecką metalową, emaliowaną jako szansy dla „Stali” Grudziądz, zakładowego klubu przy Pomorskiej Odlewni i Emalierni. Obok oczywistego aspektu utylitarnego, jej zaletą miała być łatwa w montażu niecka, tania konstrukcja i ekonomiczne uzasadnienie wynikające ze strefy klimatycznej naszej szerokości geograficznej (dwa miesiące lata). Okazało się jednak, że bariery technologiczne łączenia dużych elementów emaliowanych były nie do pokonania na ówczesnym etapie wiedzy i zasobów finansowych. Ważne, że koncepcja została zaakceptowana przez decydentów, a przy okazji wyartykułowano opinię, iż „w polskich warunkach klimatycznych otwarte baseny bez podgrzewu wody są nieprzydatne dla sportu pływackiego”.

Z obecności i pozytywnej oceny inżyniera Hoffmana skorzystała „Astoria” podejmując, w miejsce planowanej pod halą widowiskowo-sportową kręgielni, budowę dwóch - wątpliwej przydatności - brodzików . Szczęśliwie, w trakcie robót wykonawczych, przeprojektowano je na jeden basen do nauki pływania 18,5 m × 5,5 m × (70-90 cm) – wg. projektu inż.

Wacławskiej. Prace zakończono 27.3.1969 r. [Foto 7]. Zapadły też decyzje o budowie przy klubie otwartej „50” i z tą chwilą podjęto przygotowania legitymacji finansowej na całą kwotę kosztów budowy.

Prasa (DW nr 26 z dn. 30.1.68 i GP ) w entuzjastycznym rozpędzie informowała o planach rozpoczęcia czynów społecznych przy budowie następnych pływalni: w Pałacu Młodzieży, przy szkołach podstawowych na Błoniu, Kapuściskach i Okolu, przy LO IV na Ośiedlu Leśnym.

Za Wojciechem Albrychtem przytaczam32, że plany wybudowania przy ul. Królowej Jadwigi pływalni i doprowadzenia ciapłej wody z elektrowni na Jachcicach snuto już w latach 1923/24. Teren ten był wcześniej zalanym wodą wyrobiskiem gliny dla pobliskiej cegielni. Po przerwaniu eksploatacji zarzucano dół zwożonymi z miasta śmieciami. Z czasem wykorzystano go jako, jak mawiali miejscowi, rummelplatz, a inaczej plac postoju „wesołego miasteczka”. 10 lat po uruchomieniu krytej pływalni (4.12.1962), na jej zapleczu, „Astoria” wzbogaciła się o basen 50 m, odkryty, z podgrzewaną wodą. Nitka ciepłociągu dotarła do „Astorii” już w roku 1965. Rozruch technologiczny miał miejsce 22.7.1972 r., a przekazanie publiczności praktycznie w następnym roku. Obiekt z dogodną lokalizacją w śródmieściu Bydgoszczy od około 25 lat służy wyłącznie jako kąpielisko. [Foto 8]. Od 1990 roku nie podgrzewa się wody z wyjątkiem terminów wyznaczonych dla dużych imprez centralych (spartakiady w pływaniu, MP kajak-polo). [Foto 9].

31

Państwowa Komisja Planowania Gospodarczego Kalendarz Bydgoski 1970 - „Przykład na całą Polskę” (autor był nauczycielem Miejskiego Gimnazjum MatematycznoPrzyrodniczego im. M. Kopernika, współzałożycielem Pomorskiego OZP) 32

17 Wróćmy jeszcze do 2.1.65 r. DW donosi, że w Toruniu i Grudziądzu w tym roku rozpocząć się mają prace budowlane basenów krytych i rzeczywiście, w maju 1968 r. zakończono budowę basenu Zespołu Szkół Elektrycznych przy ulicy Józefa w Toruniu – o wymiarach 25 × 12.5 m, gł. 1,70 – 0.90 m na 6 torów. Pływalnia letnia użytkowana od 1966 roku na zapleczu gmachu Prezydium MRN w Toruniu, pozostająca w gestii Wydziału Oświaty ma ośmiotorową nieckę o rozmiarach 50 m×20 m. Niestety jest z wodą nie podgrzewaną.

Budowę nowego obiektu w roku 1967 rozpoczynał Ciechocinek. A co z Grudziądzem? Pierwszą pływalnię 25 m (bez widowni), po przeróbce osiedlowej kotłowni OPEC, uruchomiono tam dopiero w grudniu 1988 r.

W Bydgoszczy 20.7.1969 r Władysław Przybylski (kurator oświaty, a wcześniej inspektor) wmurował akt erekcyjny pod budowę w centrum miasta Pałacu Młodzieży. Projekt przewidywał pływalnię 12,5 m × 25 m × 0,90 – 180 cm, wkomponowaną w bryłę tej placówki33.

Działalność w nowej jednostce podjęta została na mocy Zarządzenia UW KOS 34 z dniem 22.7.74. Plan pracy dydaktyczno-wychowawczej na rok szkolny 1974/75 nie obejmował jednak jeszcze pracowni pływania. Po upływie kilku terminów jej uruchomienia 18.8.76 IKP wykazywał irytację pisząc: Trzeci rok działa już Pałac Młodzieży, basen nadal niegotowy. Ostatecznie DW pod datą 22/23.1.77 donosił: Basen już gotowy. 26.5.77 mogła już odbyć się uroczystość oficjalnego uruchomienia i nadania placówce imienia. [Foto 10].

W kolejnych latach były plany basenu (rozrysowane koncepcje) KS „Chemik” na Oś.

Kapuściska i kompleksu obiektów KS „Budowlani” na Górzyskowie. Ten ostatni był w planowaniu szczodrze obdarowany przez ówczesnych decydentów, bo jak pisze 1 czerwca 1978 IKP w nr 123 cyt: Oprócz istniejących już elementów obiektu sportowo-rekreacyjnego w najbliższej przyszłości powstanie tu jeszcze hala sportowa z widownią na 500 miejsc siedzących, kryta pływalnia o wymiarach 25 × 15 m, basen kąpielowy 50 × 25 m, basen kąpielowy dziecięcy[….]. W obu wypadkach wobec formalnych wymogów na wniosek inwestora BOZP opracował opinię do tych projektów. W sprawie wniesionych uwag dot. obiektu „Budowlanych” wiceprezes sportowy OZP przy wsparciu pracownika dz. inwestycji WKKFiT Leona Cholewińskiego, uzasadniał swoje zastrzeżenia i poprawki przed obliczem szefa departamentu GKKFiT płk Gąsiora. Zbędnie. Żadnej z tych inwestycji nie zrealizowano. Owszem wybudowano w tej dzielnicy 50 m basen administrowany przez OSiR, niestety bez podgrzewanej wody, a więc dla sportu obiekt nieprzydatny. Po kilku latach stracił na atrakcyjności także jako kąpielisko i został zasypany.

Prasa bydgoska drukuje w połowie września 1977 informację mile zaskakującą środowisko działaczy pływackich o tym, że obiekt „Astorii” będzie rozbudowany o krytą „50”, otwartą „25” do nauki pływania i specjalną nieckę do skoków do wody (realizacja w przyszłej 5-latce) - lanie wody. Symptomatyczne, że obecny obiekt nazwano „kąpieliskiem”.

Tego roku właśnie kryty basen 25 m otrzymał OSiR w Inowrocławiu, a także we Włocławku. Pierwsze zorganizowane tam mistrzostwa okręgu odbyły się 10-11.2.79 r. Toruń wzbogacił się o 6 torowy, kryty o wymiarach 25×12×1,1-3,2 m, budowany staraniem ZKS „Elana” przy ul. Bażyńskich w roku 1988. Położony w pięknym otoczeniu basen, lecz blisko zakładów celulozowych, a zbyt oddalony od kompleksu zabudowań miejskich, uruchomiono w 1987 r. w Świeciu. Sąsiednie Chełmno także dorobiło się basenu, ale to już znacznie później35.

W sprawozdaniu z kadencji Zarządu PZP za lata 1996-2000 występuje zdanie zamieszczone przy okazji wyrażenia satysfakcji z upowszechniania pływania cyt.: „związane jest to ze wzrostem liczby obiektów, który wyprzedza wzrost liczby klubów/sekcji”. Jak to 33

Hala bez okien – z świetlikami – trochę kojarzyła się z bunkrem. Wrażenie ustąpiło po przeróbkach przy okazji remontu w r. 1987 34 Kuratorium Okręgu Szkolnego 35 Obiekty pływackie czynne w omawianym 60-leciu, choćby okresowo, wykazano w końcowej części opracowania.

18 się czasy zmieniają. Nie tak dawno jeszcze (20 lat) na jednym basenie funkcjonowały 3-4 sekcje. Na początku okresu objętego opracowaniem zdawało się, że postęp wyczynu będzie proporcjonalny do liczby obiektów. Poniżej prześledzić można czy ten pogląd, w odniesieniu do omawianego regionu był do końca słuszny.

Obiekty pływackie czynne w omawianym 70-leciu, choćby okresowo, wykazano w końcowej części opracowania, w rozdziale VI-6.

III. Działalność organizacyjna.

1. Zarząd I kadencji i pierwsze uchwały.

W ówczesnej sytuacji organizacyjno-prawnej sportu na spotkanie w sali Miejskiego Komitetu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego (MKWF i PW) w dniu 17 marca 1946 przybyli przedstawiciele sekcji pływackich z terenu całego Pomorza. Delegatem funkcjonującego już Polskiego Związku Pływackiego (PZP) był Bernard Matecki z Poznania36. Przewodniczył dyrektor MKWF i PW Marcin Matuszewski 37.

Wynikiem zebrania było powołanie Pomorskiego Okręgu Pływackiego, do którego akces zgłosiły:38 KKS „Brda”, Pocztowy KS, HKS, Bydgoski KS „Wodnik“, Bydgoskie Towarzystwo Wioślarskie (BTW), SKS „Kopernik”39 (wszystkie z Bydgoszczy), KKS „Grom” (Gdynia), KKS „Pomorzanin” (T.), KS „Sopoty” oraz nieco później: Wojskowy KS OSA40 i AZS (T.), Robotniczy KS TUR41 i Grudziądzki KS, Wojskowy KS (I.). Tylko „Brda” i „Pomorzanin” były już formalnie członkami PZP. Skład pierwszego powojennego Zarządu ukonstytuował się jak niżej: prezes Władysław Woźniak Bydgoszcz 42 wiceprezes Paweł Bączyński Grudziądz sekretarz Czesław Gill Bydgoszcz skarbnik Ludwik Suśka Bydgoszcz kpt. sportowy Witold Raciniewski Bydgoszcz członkowie Alfred Hełczyński Gdynia Czesław Kołacki Bydgoszcz Janina Tygerman Bydgoszcz Sybilla Ratkowska Bydgoszcz43: Komisję Kontrolującą (Rewizyjną – p.w.) i Dyscyplinarną stanowili: I przewodn.

Mieczysław Woźniak Bydgoszcz członkowie Stefan Kawałek „ Kazimierz Urbański „ z-cy czł.

Józef Kowalski (Toruń), Antoni Felski (Grudziądz) II przewodn.

Witold Czajkowski Bydgoszcz 36

PZP reaktywowano z inicjatywy działaczy poznańskich 7.10.45 i jego pierwszą siedzibą była stolica Wielkopolski a prezesem dr Kazimierz Nowosielski. Walne Zgr. 15-16.3.47 uchwaliło przeniesienie siedziby do W-wy.

37 W kwietniu 1945 Rada Miejska Bydgoszczy powołała w Zarządzie Miejskim na prawach wydziału Miejski Urząd Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego z kierownikiem Władysławem Pałaszewskim (działaczem l.a.). Od 2.8.45 stanowisko to piastował właśnie por. M. Matuszewski.

38 Za Komunikatem PZP nr 4 z maja 1946 r.

39 Komunikaty PZP nr 14 i 15 z grudnia 1946 r. pomijają Szkolny KS Kopernik, za to wymieniają Zw. KS Ruch Grudziądz, różniąc się tu od sprawozdania OZP. 40 Oficerska Szkoła Artylerii 41 Klub Sportowy Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych 42 Przed wojną kier. sekcji wf w MKWF i PW w Grudziądzu.

43 Dokooptowana w trakcie trwania kadencji w zastępstwie na funkcję sekretarza pod imieniem Sylwia R. Taki skład za sprawozdaniem Pom. OZP za rok 1946 prezentuje IKP nr 77 z dn. 20.3.46

19 członkowie

Bronisław Brzęczykowski Zygmunt Malicki Wacław Szerfel Janina Brendel44

Inowrocław

Grudziądz

Prezes OZP wszedł w skład Wojewódzkiej Rady WF i PW. Powołanie na Pomorzu własnego Okręgu Pływackiego było niezwykle ważnym aktem dla tej dyscypliny. Dla nowo utworzonego organu zdefiniowano zadania niezbędne do propagowania wyczynu sportowego, kształcenia kadr instruktorskich i sędziowskich, działania na rzecz budowy obiektów pływackich, organizowania imprez, upowszechniania nauki pływania i organizowania ratownictwa wodnego na ogólnie dostępnych kąpieliskach.

Zaplanowano przeprowadzenie kursów sędziowskich i instruktorskiego oraz szeregu imprez w ramach obchodów 600-lecia Bydgoszczy. Ustalono wprowadzenie deklaracji członkowskiej dla zawodników, którzy z chwilą jej podpisania muszą przez rok występować w barwach wybranego klubu. W wolnych wnioskach zaapelowano do „miarodajnych czynników o jak najszybsze skonkretyzowanie budowy basenu pływackiego w Bydgoszczy”.45 Czy chodziło tylko o 50 m obiekt letni, czy może o basen kryty?

Skromny budżet Związku (8.500 zł) zebrani zasilili dobrowolnym datkiem w łącznej kwocie 1.750 zł.

Kalendarz zawodów pływackich na rok 1946 z bardzo prozaicznego powodu zakładał realnie organizację tylko dwóch imprez w Bydgoszczy tj. wpławu (na rzece) i mistrzostw długodystansowych (na kanale) - nie było jeszcze w mieście czynnego basenu. Ogółem w okręgu było ich osiem.

Wysiłek zarządu skierowano na trzy zagadnienia z przyjętą hierarchią ważności: 1. sprawy organizacyjne - propagowanie dyscypliny i kooptacja nowych członków, 2. sprawy finansowe - gromadzenie środków na prowadzenie kursów nauki pływania i imprezy, 3. sprawy sportowe - podnoszenie poziomu wyników.

Wysuwanym zaraz po wojnie na plan pierwszy zadaniem dla aktywu pływackiego w okręgu było umasowienie umiejętności pływania. Główną wytyczną zostało hasło: „Wszyscy umieją pływać”. Ogłasza je prasa zachęcając swoich czytelników do tej nauki.46 Pierwszą imprezę OZP organizował już 7 kwietnia 1946 r. w Gdyni, a 12 maja mecz na wyjeździe w Łodzi między ŁKS i reprezentacją klubów kolejarzy (wygrany 50:52).

W pierwszych dniach lipca Pom. OZP odwołał z powodu braku pływalni już wyznaczone na 13 i 14.7. mistrzostwa miasta Bydgoszczy. Nie zdołano jeszcz uporządkować basenu garnizonowego przy ul. Żeglarskiej. Jak już wspomniano innego w mieście nie było.

Z końcem sierpnia w Inowrocławiu przeprowadzono we współpracy z władzami oświatowymi kurs obejmujący naukę pływania dla 75 nauczycieli, którego kierownikiem był Ludwik Denisiuk, a wykładowcą między innymi Roman Trześniowski. Kurs ten z Józefem Bączkowskim prowadziła mgr Janina Ewa Tygerman wymieniana w komunikacie PZP nr 6

44

Za IKP nr 355 należałoby podać Janina Tygerman, choć wg prawa to niemożliwe, aby jednocześnie pełnić funkcję członka zarządu i komisji rewizyjnej. Janinę Brendel i jej siostrę, o tym nazwisku, Urszulę na basenach spotykano już przed wojną.

45 W lutym 1946 roku prasa lokalna prezentowała 4 propozycje Wydz. Urbanistyki odnośnie lokalizacji dla pływalni: 1 – w pobliżu toru kolejowego u zbiegu ul. Zygmunta Augusta i Czarnej Drogi (plac Chełmiński) 2 – w pobliżu Liceum Handlowego (obecnie Urząd Miar i Wag) przy ul. Kr.Jadwigi – tu obecnie „Astoria” 3 – na placu między ul. Nakielską a Doliną (prawdopodobnie stoi tam market Geant – Real), 4 – na Babiej Wsi (przypuszczalnie w pobliżu aktualnie funkcjonującego obiektu „Łuczniczki”) 46 IKP nr 164 z dn. 20.6.46 r. Od roku założenia OZP tj. 1927 do wybuchu wojny obowiązywało hasło „Ucz się pływać” Obeccnie nieco je zmodyfikowan.

20 z roku 1948 jako jedyny „instruktor47 pływania – wyszkolenia ogólnego z Pomorskiego OZP”. Kluby skierowały też swych przedstawicieli na kurs przodowników do Sierakowa.

Komunikat PZP48 nr 14 z grudnia 1946 w pkt. 4 zawiera pochlebną dla pływackiej braci treść, którą w całości przytaczam: „Udziela się pochwały Pomorskiemu Okręgowemu Związkowi Pływackiemu z Bydgoszczy za wzorową pracę organizacyjną i działalność sportową w bieżącym roku.”

W pierwszym roku działalności OZP odbyło się 6 zebrań zarządu. Wykorzystując w pełni krótki, bo dwumiesięczny okres lata, zorganizowano 10 imprez na wodach otwartych i basenach bez podgrzewanej wody oraz 5 na pływalni krytej zimą (znów ukłon w stronę Gdyni).

Walne Zgromadzenie Pom. OZP 29.12.46, pod obecność dyrektora Woj. Urzędu WF i PW kpt. Matuszewskiego 49, w „harmonijnym nastroju” udzieliło absolutorium dotychczasowemu Zarządowi, ale jednocześnie dokonało korekty w jego składzie – bez większych zmian w komisjach. Tym samym władcze gremium pływaków na najbliższy okres stanowili50: prezes - Władysław Woźniak, I wiceprezes – Witold Raciniewski, II wiceprezes Alfred Hełczyński (Gdynia), sekretarz - Sylwia Ratkowska, skarbnik - Czesław Gill, kapitan sport. – Jerzy Jakubowski, członkowie - Paweł Bączyński (Wąbrzeźno), Edmund Nawrocki, Konrad Orzechowski (obaj z Torunia).

Komisje stanowili nadal: a/ Kontrolującą przewodn. Mieczysław Woźniak (Bydgoszcz) (Rewizyjną – p.w.) członkowie Stefan Kawałek „ Kazimierz Urbański51 „ z-cy czł.

Józef Kowalski (Toruń), Antoni Felski (Grudziądz) b/ Dyscyplinarną

przewodn. Witold Czajkowski (Bydgoszcz) członkowie Bronisław Brzęczykowski (Inowrocław), Zygmunt Malicki oraz Wacław Szerfel i Janina Tygerman (Bydgoszcz) 52 W 1946 roku Pomorski OZP zrzeszał 14 klubów (186 zawodników w tym 53 kobiety), a w styczniu 1947 r. liczba ta wzrosła do 17 i w następnym obniżyła do 16.

47

Dla większości szkoleniowców zwrot „trener” był raczej grzecznościowym. Tymczasem, jak wynika z komunikatu PZP nr 5/48, droga do formalnego uzyskania tego tytułu była bardzo długa. Kandydatem na „instruktora wyszkolenia ogólnego”, mógł zostać przodownik pływania po 5 letniej czynnej pracy szkoleniowej z ukończonym dwutygodniowym kursem dla kandydatów. „Instruktor PZP kadrowy - sportu wyczynowego” (wskazane wykształcenie średnie) miał za sobą 5-letnią praktykę jako szkoleniowiec niższego stopnia, a trener (wskazane wykształcenie wyższe) także 5 lat pracy samodzielnej jako instr. wyczynu.

48 Komunikaty PZP z roku 1945 i 1946 mają wspólną numerację wg ciągu liczb od 1-15 z czego nr 1 wydany został 14.10.45 a nr 2 pod datą 7.11.45, natomiast nr 3 już 8.4.46 i dalsze w tym samym roku.

49 W styczniu 1946 Krajowa Rada Narodowa zatwierdza dekret o powszechnym obowiązku wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego (Dz.U. nr 31 poz. 195) czyniąc odpowiedzialnym za tą działalność Państwowy Urząd i Radę WF i PW (Dz.U. nr 3 poz 25). Obowiązek ten dotyczył obywateli powyżej 16 roku życia. W oparciu o ten dokument powołana zostaje Wojewódzka Rada i Urząd WF i PW w Bydgoszczy przyporządkowana do pionu administracji wojskowej. 9.4.46 dyrektorem wymienionego urzędu mianowano M. Matuszewskiego 50 IKP nr 355 z 31.12.46 51 Imię i nazwisko to występuje też w innej dyscyplinie sportu (l.a.), co w tym przypadku potwierdza rodzina, wykluczając jednocześnie związki z pływaniem. Wojciech Albrycht podając w artykule „Przykład na całą Polskę” (Kalendarz Bydgoski 1970) działaczy , którzy zaraz po wojnie wrócili do życia sportowego bezpośrednio po W. Wodniaku wymienia nazwiskoKazimierz Urnański. Czy to pomyłka w druku, czy inna osoba? Prasa dodatkowo komplikuje dociekania dot. składu Zarządu pisząc w jednym przypadku o K. Urbańskiej. To jest wręcz zabawne bo żoną działacza OZLA o tym imieniu i nazwisku też była… Kazimiera. Oboje, jak twierdzi rodzina, nie umieli pływać. Była jeszcze K. Urbańska, pływaczka w bydgoskiej Gwardii.

52 To wyraźne odsunięcie fachowca na pozycję nie dającą możliwości bezpośredniego oddziaływania na decyzje.

21 Projekt klasyfikacji klubów przygotowany na Walne Zebranie PZP w roku 1947 przy okazji pośrednio określa ich wartość sportową wymieniając na poz: 15. Grom Gdynia 31 pkt.

17. Brda Bydgoszcz 29 19. Pomorzanin Toruń 23 24. HKS Bydgoszcz 12 25. GKS Grudziądz 11 28. TUR Grudziądz 7 Dalsze miejsca miedzy poz. 36 a 53 zajmują bez punktów, ale z prawem do mandatu: BTW, „Wodnik” i „Pocztowy” z Bydgoszczy, AZS oraz WKS „OSA” Toruń, „Ruch” Grudziądz, WKS Inowrocław.

J. Brendelówna zmieniła barwy klubowe przenosząc się do „Ruchu”. Zauważyć też można, że po wojnie wsród startujących nie ma jej siostry Urszuli.

W uznaniu za swą pracę Władysław Woźniak wybrany został na Walnym Zgromadzeniu członkiem Komisji Sportowej PZP.53 [Foto 11].

W kwietniu 1947 PZP informuje o uzyskaniu od Min. Komunikacji prawa stosowania zniżki 33% na zorganizowane przejazdy kolejowe, jednak dość szybko anulowanej – ale na szczęście już po sezonie letnim, z czego skwapliwie korzystali sportowcy.

2. Składy władz OZP i ich inicjatywy.

A. Kadencje władz OZP końca lat czterdziestych.

Do nauki pływania posłuży dobrze każdy akwen, pod warunkiem zapewnienia użytkownikom bezpieczeństwa. Korzystając z tego, przemyślność działaczy nakazywała, aby Pomorski OZP podobnie jak do roku 1939, epatował lokalną społeczność i władze Związku nie wynikami sportowymi, a liczbą osób objętych w ciągu roku nauką pływania. Ta była imponująca – 34,5 tysiąca osób wg podsumowania za rok 1948,54 w którym OZP przodował.

Skład władz okręgu z 1948 roku znany jest ze sprawozdania OZP przedstawionego na Walnym Zebraniu 9.1.1949.

Prezes - Władysław Wożniak, wiceprezesi - Zygmunt Malicki, Alfred Hełczyński (Gd. do 15.6.48), sekretarz - Edmund Nawrocki (Irena Stolarska), skarbnik - Czesław Gill, kapitan sportowy - Fryderyk Fiszer, członkowie - Paweł Bączyński (z Wąbrzeźna), Józef Bączkowski (I.) Konrad Orzechowski (T.), Czesław Kołacki, przewodniczący komisji rewizyjnej – Kazimierz Urbański, przew. kom. dyscyplinarnej - Witold Czajkowski, przew. kom. sportowej - Antoni Przybył.55 W omawianym roku odbyło się 8 zebrań zarządu i 3 komisji sportowej. W Funce przeprowadzono dla harcerek kurs na przodowników pływania.

Sprawozdanie z działalności PZP w roku jubileuszu 25-lecia ocenia cyt.: „Pomorski OZP jako jeden z wysoko, a nawet wzorowo postawionych organizacyjnie okręgów, który z braku odpowiednich urządzeń pływalnianych, nie mógł należycie wykazać walorów pod

53

Komunikat nr 2 PZP, marzec 1947 r.

We współzawodnictwie województw uwzględniani stosunek uczestników kursów (34538) do liczby mieszkańców. Próby pływania ukończyło 18169 mężczyzn i 2560 kobiet. Nie wiadomo na czym one polegały bo dalej dokument określa, że pływać nauczyło się 9632 mężczyzn i 2263 kobiety. Jakie było kryterium ustalające posiadanie tej umiejętności ? - Materiał archiwalny OZP. 55 Jeśli przy nazwisku członka władz okręgu nie ma odniesienia do miejscowości, którą reprezentuje wymieniony oznacza to, że pochodzi on z miasta będącego siedzibą tych władz. Uwaga dotyczy całego opracowania.

54

22 względem sportowym”. Po referendum, które uzupełniało skład tej Komisji Sportowej PZP, wybór Władysława Woźniaka na jej członka zaakceptowała uchwała Zarządu 18.10.48.

Na szczeblu wojewódzkim władze sportowe w Bydgoszczy, z nowym szyldem „WUKF”, od 1.4.48 podjęły urzędowanie pod przewodnictwem M. Matuszewskiego w Domu Harcerza przy ul. Libelta (ZHP ulegał likwidacji - tworzono OH).

Z roku 1948 pochodzi zamieszczone niżej zestawienie zawodników z pierwszej pozycji tabeli 10 najlepszych w okręgu w całorocznym podsumowaniu. Nie obejmuje już ono zawodników z klubów, które utworzyły okręg gdański.

100 dow.

S. Nowak SGKS 1.13,4 G. Jaruszewska Pom. 1.37,0 200 dow.

Z. Gołębiewski Pom. 2.49,9 400 dow.

Z. Gołębiewski Pom. 6.10,0 G. Jaruszewska Pom. 8.08,9 1500 dow. „ „ 26.38,0 100 wznak H. Piotrowski Brda 1.23,6 K. Rosicka SGKS 1.49,1 100 klas.

R. Zysnarski SGKS 1.26,8 H. Maternowska Brda 1.38,5 200 klas. „ „ 3.08,6 U. Maternowska Brda 3.37,0 W oparciu o wspomniane zestawienie Okręg wyprowadził punktację mającą wyłonić najsilniejszy klub przyznając za 1 miejsce 10 pkt. i kolejno mniej, aż za 10 miejsce 1 pkt.

W ten sposób ustalono następujące pozycje sekcji w minionym roku: mężczyźni kobiety razem 1. Pomorzanin Toruń 223 46 269 2. Brda Bydgoszcz 84 61 145 3. SGKS 85 43 128 4. HKS Bydgoszcz 14 64 78 5. Orzeł Włocławek 26 --26 6. MKS Inowrocław 20 --20 7. SKS Toruń --14 14 8. Ruch Grudziądz --11 11 Pozostając przy wydarzeniach roku 1948 koniecznie zanotować trzeba powód poważnego osłabienia w tym okresie pomorskiego pływactwa, jako konsekwencji secesji ogłoszonej dnia 7.4. przez powołany decyzją WUKF56 w Gdańsku Komitet Organizacyjny miejscowego OZP (Alfred Hełczyński, Franciszek Marchlewski i Stefan Taczyński). Jego staraniem oddzieliły się od Pom. OZP kluby woj. gdańskiego - ZZK „Grom”, AZS, „Wybrzeże” (z Sopot) - tworząc Podokręg Gdański PZP z siedzibą w Gdyni,57 obejmujący dodatkowo, po Zjeździe PZP w styczniu 1949 roku, także woj. olsztyńskie. Pomimo tego Pom. OZP w roku 1948 stowarzyszał nadal największą obok Śląska liczbę sekcji. W aspekcie poziomu sportowego odłączenie się klubów Wybrzeża było stratą niepowetowaną. Szczególnie KKS „Grom” odegrał wcześniej ogromną rolę w ożywieniu pływactwa pomorskiego. Dzięki dostępowi do krytego basenu Państwowej Szkoły Morskiej w dotychczasowym okręgu był bezkonkurencyjny, toteż z żalem Pom. OZP oddawał go do samodzielnego już okręgu gdańskiego.

Były też inne minusy. „Ratownictwo na Pomorzu jest zupełnie zaniedbane” stwierdził prezes Wożniak w rocznym sprawozdaniu z 1948 roku. Okręg postanawił zmienić to przez urządzanie odpowiednich kursów.

W omawianym roku przybyło kilku zawodników, którzy zdobyli I klasę sportową jak

56 57

Wojewódzki Urząd Kultury Fizycznej Uchwała Zarządu PZP z dnia 7.5.1948

23 Roman Klimko, Bogdan i Henryk Piotrowscy, z „Brdy”, Jerzy Buhl, Bożena Kochańska, Irena Woźniak, Lech Włodarczyk z HKS, Jan Nowacki „Pomorzanin”, Krystyna Rosicka SGKS, Stanisław Nowak RKS TUR. Pominięto już wyodrębnionych z Pom.OZP gdańszczan.

Bardzo duży wpływ na dalszą działalność sportową miały decyzje władz centralnych.

22.12.48 powołano 9 zrzeszeń sportowych. Miejsce dawnych referatów wych. fiz. OKZZ i rad k.f. i sportu 15 związków branżowych zajęły Rady Okręgowe z dużą obsadą etatową.

Obok zrzeszeń: Górnik, Stal, Kolejarz, Budowlani, Włókniarz, Ogniwo, Spójnia, Unia i Związkowiec powstały zrzeszenia poza związkowe jak AZS, CWKS, Gwardia, Start, LZS, oraz LPŻ, L. Morska, L. Lotnicza, PZM i ZS Zryw (w roku 1957 przekształcony w SKS). 58 Według obowiązującej podówczas klasyfikacji PZP (patrz tabela niżej), obejmującej 82 kluby, a sporządzonej na potrzeby Krajowego Zjazdu59 (planowanego na 15-16.1.1949 w Poznaniu), sekcje Pomorza zajmowały pozycje wg wymienionej liczby punktów za poziom sportowy.

Ten sam komunikat PZP zawiadamiał o skreśleniu z dniem 17.12.48 klubów: WKS Inowrocław, W-MKS „Partyzant” Bydgoszcz (wchłonięty przez Gwardię) IKS Inowrocław.

Likwidacji uległ też w tym czasie RKS TUR z Grudziądza i BKS „Wodnik” z Bydgoszczy.

poz.

21 35 59 57 56 22 61 62 43 51 72 75 77 78

nazwa klubu

miejscowość

KS ZZK Brda Bydgoszcz HKS " Pocztowy KS " BKS Wodnik " BTW " KS ZZK Pomorzanin Toruń AZS " WKS OSA " SGKS Grudziądz Zw.KS Ruch " WKS Gryf Toruń KS SPD Bydgoszcz Ch.Zw.KS Orzeł Włocławek Międzyszkolny KS Inowrocław Razem

liczba pkt.

51 20 51 9 -

mężczyzn

kobiet

43 10 1 27 1 10 12 21 31 156

3 7 15 4 1 1 2 11 44

9.1.1949 „odnowiono” zarząd Pom. OZP ustalając jego skład jak niżej: prezes - Władysław Wożniak, wiceprezes sportowy - Zygmunt Malicki, wiceprezes adm.- Paweł Bączyński (G.), sekretarz - Irena Stolarska, skarbnik - Czesław Gill, kpt. sportowy - Fryderyk Fiszer, - z-ca Edmund Smoliński, przew. komisji sportowej - Antoni Przybył, członkowie - Józef Bączkowski (I.), Konrad Orzechowski (T.), przew. komisji rewizyjnej Kazimierz Urbański, przew. komisji dyscyplinarnej - Witold Czajkowski.

58

Związkowe Kluby Sportowe Samorządowców muszą do nazwy dodać albo określenie miejscowości, w której działają, albo jak dotychczas profesji: Tramwajarz, Elektryk itp.

59 W odniesieniu do PZP używane jest tu określenie KZ, a to dla łatwiejszego rozróżnienia rangi Walnego Zebrania czy Zgromadzenia, które to nazwy występują przy stosownych spotkaniach działaczy OZP.

24 Przyjęto zastrzeżenie, że do zarządu wprowadzeni zostaną przedstawiciele: OKZZ, Gwardii, ZMP, ZSCh60 i wojska.

Po ustąpieniu przed upływem roku sekretarza OZP, kooptacja na tę funkcję objęła J. Olkiewicza, a także jako członków zarządu, H. Gałkę i Ewarysta Naskręta (przedstawiciela ZMP). Przebywający od października tego roku w Bydgoszczy działacz sportowy z Poznania Bernard Matecki otrzymał zadanie powołania Wydziału Spraw Sędziowskich.

Uchwały walnego zebrania dotyczyły: 1. kalendarza imprez na rok bieżący, 2. przyznawania nagród: a/ dla działacza, za propagowanie pływania i wzorową organizację imprez, b/ dla najlepszego klubu – przechodnią (za ilość „zawodników”, których nauczono pływać), c/ dla najmłodszego pływaka, który wykaże się tą umiejętnością w zawodach, d/ dla najstarszego uczestnika imprez.

3. bezpłatnego wstępu na imprezy sportowe dla widzów do lat 12.

W lutym 1949 w Grudziądzu powstała inicjatywa powołania MKS. 61 Już na zebraniu założycielskim postanowiono przewodnictwo sekcji pływackiej złożyć na ręce p. Weberowej i Szamańskiego. W dalszych materiałach nie natrafiono na wzmiankę o działalności klubu.

Wprowadzane w roku 1949 „zmiany strukturalne” w harcerstwie, głównie poprzez ograniczenie wieku i terenu działania do szkoły podstawowej, nie pozwalały na prezentowanie według dotychczasowych wzorców przejawów wszelkiej aktywności, w tym także sportowej. 23.3.1949 doprowadzono do likwidacji klubu harcerskiego. W dyscyplinie tu omawianej zawodnicy HKS Bydgoszcz w większości przejęci zostali przez klub gwardyjski.

B. Likwidacja związków sportowych.

Spontaniczny rozwój sportu dzięki inicjatywie społecznie zaangażowanych entuzjastów wyprzedzał w pierwszych latach powojennych tworzenie organów państwowych i zachowywał pewną niezależność62. Wychowanie fizyczne pozostawało tradycyjnie w gestii Ministerstwa Obrony Narodowej (MON), kierowane przez odpowiednie referaty Rejonowych Komend Uzupełnień (RKU). W pierwszej połowie 1946, podjęto realizację dekretów Krajowej Rady Narodowej (KRN): „O utworzeniu urzędów i rad wf. i pw.” oraz „O powszechnym obowiązku wf. i pw.”63. W oparciu o ustawę Sejmu PRL z lutego 1948 r. przy prezesie Rady Ministrów powołano Główny Urząd Kultury Fizycznej (GUKF) 64, a w terenie Wojewódzkie i Miejskie UKF. We wrześniu 1949 Biuro Polityczne KC PZPR uchwaliło przekazanie spraw kultury fizycznej centralnemu kierownictwu Głównego Komitetu Kultury Fizycznej (GKKF), co w grudniu sankcjonowała ustawa (Dz.U. nr 65 poz. 526). Zadania szczególne w dziedzinie pracy politycznej i ideowo-wychowawczej w sporcie przewidziano dla Związku Młodzieży Polskiej (ZMP).

Kolejne Walne Zebranie Pom. OZP odbyło się 4.6.1950 w sali BTW-Związkowiec.

Ustępujący zarząd przyznał wyróżnienia65 z swoistym uzasadnieniem: Władysławowi Woźniakowi - działaczowi Teodorowi Siwczakowi - najstarszemu pływakowi 60

Okręgowej Komisji Związków Zawodowych, Związku Młodzieży Polskiej i Zwiazku Samopomocy Chłopskiej.

GP nr 41 (147) z dn. 11.2.49 62 Podobnie było 25 lat wcześniej. Jesienią 1923 roku odbyło się pod przewodnictwem gen. Younga zebranie organizacyjne Miejskiego Komitetu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego, społecznego organu stanowiącego pierwowzór Państwowego Urzędu KFiPW jako składowej części administracji wszystkich szczebli.- „Przykład na całą Polskę” artykuł Wojciecha Albrychta z Kalendarza Bydgoskiego 1970.

63 Dz.U. nr 3 poz. 25 i Dz.U. nr 31 poz. 195 64 Dz. U. nr 12 poz. 90 65 IKP nr 154 (1648) z dn. 6.6.50 61

25 Elżbiecie Paczkowskiej66 - najmłodszej pływaczce KKS Kolejarz - najlepszemu zespołowi Szk. Ogólnokszt. im. Kasprowicza (I.) - za najlepsze wyniki w szkoleniu Referat zatytułowany: „Cele i zadania sportu polskiego” z ramienia ZMP wygłosił E. Naskręt. Skład wybranego zarządu sygnalizował tendencje nadchodzącej reorganizacji.

Przewodn. - Zygmunt Malicki, wiceprzew. - Ewaryst Naskręt, sekretarze - Fryderyk Fiszer i Władysław Woźniak.

Gazeta Pomorska 11 kwietnia, podsuwając temat do dyskusji, zamieściła krótki artykuł Jerzego Jakubowskiego pod stanowczo brzmiącym tytułem: „Bydgoszcz – stolica sportów wodnych, powinna posiadać kryty basen.” Jego autor zwracał uwagę, że zanim E. Kriese zdobył tytuł Młodzieżowgo Mistrza Polski uczył się pływać na krytym basenie w Gdyni. Możliwość szybkiej realizacji budowy takiego obiektu upatrywał w zagospodarowaniu ciepłej wody wykorzystanej przy produkcji w PZWME „Kabel.” 67 W bydgoskim pływaniu najwyższą pozycję zajmowały w tym czasie: siostry Halina i Urszula Maternowskie oraz Henryk Piotrowski, a wśród wyróżniających się juniorów Aleksandra Mróz, wspomniany Edward Kriese i Janusz Kucharski (Gwardia B.)68, których nazwiska już przed rokiem wymieniała prasa podczas pierwszych mistrzostw Okręgu. Na „Wpławie Brdą” 14-latkowie Mrozówna i Kriese, reprezentujący do końca pobytu w Bydgoszczy KKS „Brda”, potwierdzili swe duże możliwości. Ta pierwsza znalazła się nawet na liście 10 najlepszych sportowców województwa za miniony rok (1949).

Czyniono starania, lub może pozorne ruchy, w kwestii stowarzyszania w Związku kolejnych klubów. Informację o przyjęciu nowych członków do PZP z terenu województwa bydgoskiego69 uwiarygodnia działalność dwóch z pierwszej kolumny (poniżej). Pozostałe, ani nie miały warunków rozwojowych, ani nie zostały odnotowane w bieżących inicjatywach.

Były to: ZKS Spójnia Bydgoszcz ZS Związkowiec Toruń ZKS Kolejarz Inowrocław ZKS Ogniwo Sępólno ZKS Unia Kruszwica KS Związkowiec Wąbrzeźno Sekcje pływackie klubów pomorskich finansowo nie radziły sobie najlepiej, o czym świadczy Komunikat nr 17 PZP z tego roku. Wymienia on swych członków; którzy mieli salda debetowe na rachunkach w Związku. Należeli do nich: Kolejarz Bydgoszcz Spójnia Toruń Związkowiec „ Gwardia „ Gwardia „ AZS „ Spójnia Grudziądz Unia-Orzeł Włocławek Zapowiedziano likwidację MKS-ów. GKKF miał program utworzenia w każdej szkole SKS (koła) z prawem startu uczniów w zawodach klubu opiekuńczego. 70 Formalnie do 1 maja 1950 nastąpić winien, dokonany przez Kuratoria, ORZZ i WZ ZMP przydział szkół do Zrze66

To wyróżnienie dotyczy osoby rocznika 1948 a więc dwuletniej. Trudno dać wiarę by spełniała kryteria chyba, że pływała z dętką.

67 Pomorskie Zakłady Wytwórcze Materiałów Elektrotechnicznych 68 22.12.48 powołano 9 zrzeszeń sportowych. Rady Okręgowe z dużą obsadą etatową zajęły miejsce dawnych referatów wych. fiz. OKZZ i rad k.f. i sportu 15 związków branżowych. Obok zrzeszeń: Górnik, Stal, Kolejarz, Budowlani, Włókniarz, Ogniwo, Spójnia, Unia i Związkowiec powstały zrzeszenia poza związkowe jak AZS, CWKS, Gwardia, Start, LZS, oraz LPŻ, L.Mor., L.Lot., PZM i ZS Zryw (w roku 1957 przekształcony w SKS). Związkowe Kluby Sportowe Samorządowców muszą do nazwy dodać, albo określenie miejscowości, w której działają, albo jak dotychczas profesji: Tramwajarz, Elektryk itp.

69 Komunikat nr 12 PZP z dnia 30.6.1950.

70 IKP nr 102 (1596) z dn. 14.4.50

26 szeń z pozostawieniem priorytetu w startach uczniów na zawodach szkolnych. Dotychczas okólniki władz oświatowych z 1928 i 1947 roku zabraniały młodzieży szkolnej występowania w klubach pozaszkolnych.

W czasie zawodów młodzieży szkolnej 10.9.50, A. Mróz czasem 6.59,9 min. ustanowiła rekord Polski na 400 m stylem klasycznym, a więc w konkurencji, do której nie można znaleźć odniesienia ponieważ obecnie nie ma jej w programach imprez.

Tydzień później w trójmeczu Pomorze-Gdańsk-Poznań na własnej 50 m pływalni, wyrównała rekord Polski w st. klasycznym na 100 m (1.29,2 min). Punktacja : 168-155-215 odnotowana została w kolejności wymienionych wyżej reprezentacji.

Wojewódzki KKF w Bydgoszczy powstał 25.3.1950 r. Także w marcu tego roku Plenum GKKF zdecydowało o likwidacji związków sportowych stwierdzając, że ich istnienie oddzielnie od KKF i Zrzeszeń Sportowych rozprasza wysiłki aktywu i powoduje dwutorowość. W to miejsce powołane zostały, odpowiednio do dyscypliny, społeczne sekcje GKKF i WKKF. W Bydgoszczy stosowne decyzje zapadły 24.11.50 roku, na naradzie aktywu sportowego z przedstawicielami KW PZPR. Zebrania likwidacyjne związków odbyły się między marcem a majem 1951 roku.

Społeczną Sekcję Pływacką (SSP) utworzono w Bydgoszczy 18.3.51. Z tą chwilą takie zawody jak mistrzostwa okręgu, zmieniono w oficjalnej nazwie na mistrzostwa województwa – choć przyzwyczajenie robiło swoje. Skład nowego kierownictwa sekcji stanowili: przewodniczący - Ewaryst Naskręt (Budowlani)71, z-cy przew. - Antoni Przybył (Gwardia), Stefan Drygas (Spójnia), Fryderyk Fiszer, sekretarz - Jan Jaracz (Spójnia), członkowie Teodor Siwczak, Władysław Woźniak, Halina Maternowska (Kolejarz).

Przy okazji wręczono nagrody dla najlepszych tj. tym razem dla: klubu - Kolejarz 72 instruktora - Teodor Siwczak zawodnika - Aleksandra Mróz Miłe i wielce obiecujące stwierdzenia usłyszał aktyw sportowy na majowej naradzie w WKKF: - w ciągu trzech lat zrealizowany zostanie projekt basenu przy ZS „Spójnia”, - basen w Inowrocławiu po przejęciu od Funduszu Wczasów Pracowniczych zostanie wyremontowany, - w Chełmży budowa krytego basenu zmierza do finału, - Włocławek czeka na zakończenie robót w roku 1952, - w Toruniu basenami zaopiekowało się wojsko, - w Grudziądzu jest zadawalająco.

Czy działacze pływaccy, szczególnie Grudziądza, podzielali ten optymizm ??

A. Mróz jescze w roku 1951 poprawiała dwukrotnie RP, w tym jeden podczas występu z reprezentacją kraju na III Światowym Zlocie Młodych Bojowników o Pokój w Berlinie.

Dwa RP na 100 i 200 m st. klasycznym ustanowiła A. Mróz w maju w roku 1952. Po starcie na IO w Helsinkach zawodniczka, zmieniając barwy klubowe, na stałe wyjechała z Bydgoszczy. Skończyła się dominacja „Kolejarza” (Brdy) w sporcie pływackim na terenie województwa.

IKP donosił 17.7.52, że MKKF wydawać będzie zaświadczenia o umiejętności pływania. Zaczęło funkcjonować pojęcie „karta pływacka”. Przewodniczący MRN opublikował w związku z tym zarządzenie o: zakazie kąpieli w Brdzie oraz wypożyczania sprzętu nie umiejącym pływać.

71

W latach 1951-53 stopniowej likwidacji ulegały kluby sportowe nie mające oparcia w zakładach pracy a po przeorganizowaniu wszystkie otrzymały podległość wobec Zrzeszeń Sportowych, w CRZZ (odpowiednio do branży), lub wobec LZS (wiejskie), ZS Zryw (szk. zawodowego), ZS Gwardia (milicyjne), ZS Start (spółdzielcze).

72 Mianowany na ten stopień uchwałą PZP z dnia 12.1.47

27 13 lipca w lokalnej imprezie wystartował po raz pierwszy w barwach OWKS Bydgoszcz, odbywający służbę wojskową szczecinianin, medalista MP i rekordzista kraju73 Lech Stelmaszyk.

Dwa lata, od 9.01.53 – 28.12.54, pływaniem bydgoskim zawiadywało Prezydium Społecznej Sekcji Pływania WKKF w składzie: przewodn. - Ewaryst Naskręt, z-ca ds. sędziowskich - Stefan Drygas, d.s. szkolenia Teodor Siwczak, d.s. sportowych Władysław Woźniak, sekretarz - Jan Jaracz, członkowie Józef Bączkowski (I.), Jan Nowacki (T.), Konrad Orzechowski (T.), Halina Maternowska, Henryk Pietryga, Antoni Przybył.

Lech Stelmaszyk startując nadal jako zawodnik OWKS Bydgoszcz ustanowił rekordy Polski na 400 m st. zmiennym wynikiem 5.54,6 (długi basen), a 11 września, podczas MP w Warszawie 5.40,5 min. Wg prasowych doniesień wynik był ponoć gorszy od światowego rekordu w tej konkurencji tylko o 1,6 s.74 W rzeczywistości najlepszy wówczas rezultat w tej konkurencji uzyskany przez Węgra G. Ketessy 26.7.53 w Budapeszcie wynosił 5.32,1 min. czyli o 8,4 s. lepszy od czasu Polaka.

Największym wydarzeniem roku 1953 było uruchomienie pierwszej w województwie 25 metrowej, krytej pływalni w Chełmży. Obiekt wybudowano w obrębie przyzakładowego Domu Kultury tamtejszej cukrowni. W założeniach inwestora przypuszczalnie nie było zadania pt.: realizacja programu szkolenia sportowego. Świadczy o tym wykorzystanie obiektu w pierwszym roku funkcjonowania jako basenu dla rekreacji załogi wspomnianego zakładu, mieszkańców małego miasta i pracowników sezonowych z okolicy. Dopiero z czasem zawiązała się sekcja sportowa.

Na zawodach inaugurujących sportową działalność basenu 28.2.1954 r. zawodnik „Spójni” Grudziądz, Stanisław Gończewski uzyskał na 50 m st. grzb. 38,4 s. tj. wynik lepszy od ówczesnego RP juniorów. Jego kolega klubowy Jerzy Pisarski w konkurencji 50 m bokiem - wkrótce wykreślonej z programów zawodów - osiągnął podobny sukces.

W czasie narady wiosną 1954 r. instruktorzy Moczydłowski (Spójnia), Siwczak (Kolejarz), Orzechowski, Kubiak (Stal), Nowacki (Budowlani) z całą powagą podjęli zobowiązanie na dzień 1 maja br., iż przygotują pływaków do pobicia rekordów okręgu i uzyskania wyższych klas sportowych. Po raz pierwszy taka próba miała odbyć się 20 IV na zawodach o puchar okręgowej Rady Związków Zawodowych 75.

W tymże roku dzięki aktywności Władysława Woźniaka, liczbę członków OZP powiększyła sekcja „Włókniarza” w Bydgoszczy. Treningi prowadził Lech Bold a naukę pływania Franciszek Świerczyński.

Prezydium SSP od 28.12.1954 już w składzie jak niżej, odbyło przez kolejny rok 11 posiedzeń. przewodniczący - Władysław Woźniak, z-cy przew. - Witold Raciniewski, Jan Mamet, Konrad Orzechowski (T.), sekretarz - Bożena Wożniak, z-ca sekr.- Krystyna Kminikowska, członkowie - Józef Bączkowski (I.), Paweł Bączyński (Wąbrzeźno), Jan Nowacki (T.) Bronisław Paczkowski (G.), Jan Jaracz, Ewaryst Naskręt, Teodor Siwczak, Edmund Smoliński, Benedykt Tyczyński.

73

IKP nr 198 z dn. 19-20.8.52 Na MP w barwach „Ogniwa” Szczecin zajął 2 miejsce na 100 m st. grzbietowym. 21.7.51 poprawił RP na 400 m grzb. 5.55,2 min.

74 IKP nr 219 (2720) z dn.13/14.9.53 75 GP nr 92 (1780) z 20 IV 1954 r.,.

28 W roku 1955 w SSP WKKF podjęła pracę Komisja Sędziowska wybrana w składzie: przew. - Jan Mamet, sekr. – Zygmunt Bednarek i czł. – Stefan Drygas.

W tym samym czasie pracowała też Komisja Szkoleniowa i Rada Trenerów w składzie: przew. - Konrad Orzechowski, z-ca Bronisław Paczkowski, sekr. Eugeniusz Mróz, członkowie - Antoni Przybył, Franciszek Świerczyński. Szkoleniowców zarejestrowanych w Związku było 16 z czego 8 zatrudnionych w sekcjach. Na jedyną naradę zwołaną do Torunia przybyło 6 instruktorów. Komisja odbyła 8 posiedzeń.

Hamulcem w rozwoju omawianej dyscypliny sportu, choć działał już wprawdzie basen kryty w Chełmży, był jednak nadal brak podobnych obiektów w pozostałych miastach.

Czynne były w tym czasie baseny otwarte w Inowrocławiu, Grudziądzu i Bydgoszczy (PZME „Kabel”) oraz kąpieliska w Toruniu, Brodnicy, Gniewkowie i Bydgoszczy. Na ciepliczych basenach Ciechocinka rozpoczęła pracę sekcja „Zdroju”. Do przeprowadzenia imprez w okręgu nadawały się, mimo sporych braków technicznych, trzy pierwsze z wymienionych pływalnie letnie, no i chwilowo.... Kanał Bydgoski (dla wyścigów długodystansowych).

W roku 1955 przybył obiekt 50 metrowy przy Zakładach Sodowych w Mątwach, ale przez pierwszych 5 lat basen ten miał zimną wodę.

Na początku tegoż roku GKKF pozwolił na przyjęcie nazw własnych kołom sportowym, które stopniowo wracały pod stare szyldy.

W zespołowej klasyfikacji letnich mistrzostw okręgu plasowały się kolejno: „Sparta” Grudziądz, „Budowlani”, „Stal”, OWKS Toruń, „Kolejarz” i „Włókniarz” Bydgoszcz, „Start” Chełmża, „Unia” Włocławek. W swym rocznym sprawozdaniu Prezydium przypisuje tendencje spadkowe klubom: „Stal” T. i „Kolejarz” B. usprawiedliwiając jednocześnie zajmujących trzy ostatnie miejsca, jako będących w - przedłużającym się co prawda - stadium organizacji.

Dzięki posiadaniu w województwie krytej pływalni, na którą raz lub dwa w tygodniu dojeżdżali bardziej ambitni i zapaleni do sportu zawodnicy z sąsiednich miast oraz dzięki miejscowej młodzieży rósł poziom wyników. W mistrz. Polski juniorów i młodzików miejsca czołowe zajmowały Maria Soszyńska, Teresa Grubińska i Mirosława Cieminska – „Sparta”76.

Wynik dający I kl. sportową uzyskał Edward Kriese – „Brda” (Kolejarz)77 Bydgoszcz.

W zasięgu działalności SSP WKKF ( dawnego OZP) znajdowały się: ZS Sparta 2 sekcje klubowe Grudziądz i Chełmża ZS Budowlani 1 sekcja Toruń ZS Kolejarz 2 sekcje Bydgoszcz i Inowrocław ZS Stal 1 sekcja Toruń ZS Start 4 sekcje Bydgoszcz , Chełmża, Grudziądz i Gniewkowo ZS Unia 1 sekcja Mątwy ZS Włókniarz 1 sekcja Bydgoszcz OWKS 1 sekcja Toruń Mimo słabego zaplecza materialnego w Okręgu zarejestrowanych było 650 zawodników, z czego sklasyfikowanych w kl. I - 5 (w tym 3 kobiety), kl. II – 88 (28 kobiet), kl. III 204 (36) i kl. młodz. – 103 (16). Był to postęp w stosunku do roku poprzedniego, w którym na 455 zarejestrowanych, klasy sportowe uzyskało 203 pływaków, w tym tylko jedną kl. I. Odbyło się 47 imprez.

76

Na zjeździe centralnych władz ZS Spójnia i ZS Ogniwo 18-19.12.54 ustalono połączenie tych zrzeszeń w jedno o nazwie ZS Sparta.

77 Na początku roku 1955 GKKF pozwolił na przyjęcie nazw własnych kołom sportowym, które masowo wracały pod stare szyldy.

29 Przy Zarządzie Społ. Sekcji Pływania WKKF w roku 1955 powołano referat ratownictwa i pływania masowego w składzie78; przewodniczący Siwczak sekretarz Miolko członkowie Zillman, Mięsibowski, Mądraszewski Na skutek braku inicjatywy zespół istniał raczej tylko na papierze.

Po konferencji sprawozdawczo-wyborczej 10.1.1956 we władzach Sekcji Sportu Pływackiego WKKF funkcjonują niżej wymienieni: przewodniczący - Władysław Wożniak, z-cy przew.- Witold Raciniewski, Jan Mamet, sekretariat - Zygmunt Bednarek, Eugeniusz Mróz, Jan Jaracz, Ewaryst Naskręt, członkowie – Bronisław Paczkowski (G.), Józef Bączkowski (I.), Jan Nowacki (T.), Benedykt Tyczyński, Jan Kubiak, []Bilski. .

Zdający sprawozdanie z działalności Sekcji Sportu Pływackiego WKKF w roku 1955 stwierdza brak sędziów piłki wodnej i małe doświadczenie u tych, którzy się nią zajmują, co prowadzi do nieporozumień w czasie meczów. Poza tym zapał niweczy brak urządzeń.

Przy Zarządzie Sekcji powołano więc referat ds. piłki wodnej działający w składzie: przewodniczący - Henryk Kaliszak, sekretarz - Eugeniusz Mróz, członek - Lech Bolt Latem w mistrzostwach okręgu nie wystartował Edward Kriese, który powołany do wojska od tego roku reprezentował już barwy CWKS 79 (Legia Warszawa). KKS „Brda” i bydgoski okręg odnotował dużą stratę.

Próbę wznowienia działalności sekcji „Pomorzanina” podjął Jan Nowacki wspierany przez Eugeniusza Jaśkiewicza. Podobnie słabość „Brdy” starał się zażegnać T. Siwczak, co pozostawało w związku z uruchomieniem letniego basenu tego klubu.

W grudniu 1956 prezydium SSSP powołuje Komisję Ratownictwa i na jej przewodniczącego Pawła Brolla. Odpowiednio w terenie sekcje pływania, a później OZP przejmują zadania związane z ratownictwem, aż do powołania Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (WOPR80). Powiązane z ratownikami rozprowadzanie kart pływackich, za czym kryły się dochody dla Związku, utrzymał PZP do roku 1969. Już tylko część dochodów z dalszej sprzedaży tych kart przez WOPR spływała do BOZP jeszcze do roku 1973.

Dwa lata trwało zamieszanie z przeorganizowaniem klubów i przetargami o pływanie w duecie Chełmża – Grudziądz. Władze tego pierwszego nie mogły zapewnić środków dla utrzymania licznej i prężnej sekcji. Po przeciągających się nad miarę perturbacjach ze znalezieniem w Grudziądzu klubu zainteresowanego poważniej pływaniem, zawodnicy tej dyscypliny, po krótkiej „wizycie” w miejscowym „Starcie”, zainstalowali się (nomen omen) na przełomie roku 1957/58 w KS „Stal” funkcjonującym przy Pomorskiej Odlewni i Emalierni.

Tegoż roku zostali zespołowym mistrzem Okręgu.

C. Powrót do „samodzielności”.

GKKF podjął 26 października 1956 r. uchwałę w sprawie demokratyzacji ruchu sportowego (Biuletyn nr 12) pozwalającą na przywrócenie stowarzyszeniom sportowym osobo-

78

W prasie przy wymienianiu bohaterów zdarzenia funkcjonowała zasada pomijania imienia, czy choćby pierwszej jego litery (lepiej traktowano np. zwycięskich wierzchowców z wyścigów konnych). Autorowi znany tylko Siwczak - Teodor.

79 Centralny Wojskowy Klub Sportowy 80 Zarządzenie Przew. GKKFiT z maja 62 w sprawie Komisji Resortowej dla spraw Upowszechnienie Pływania powołuje Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe dla pobudzenia społecznej służby ratowników wodnych.

30 wości prawnej i zapewniającą związkom sportowym dotacje państwowe z budżetów KKF oraz ustalającą zasady wybieralności ich władz.81 W lutym 1957 zlikwidowane Zrzeszenia przeorganizowano w Federacje (Gwardia, Kolejarz, Sparta itp.). Kluby, mimo oddania im nieco samodzielności, nadal zachowały powiązania z branżowymi związkami zawodowymi i zakładami pracy, pozyskując stąd środki finansowe na swą działalność.

Jednocześnie i podobnie jak w całym kraju, w miejsce Społecznej Sekcji Pływania przy WKKF uznanej za kontynuatorkę dawniejszego OZP, reaktywowano w województwie Okręgowy Związek Pływacki (BOZP), przydając w nazwie przymiotnik „Bydgoski”, który przy okazji obchodził swoje 30-lecie.82 Prasa zawiadamiała na początku czerwca: „Pływacy maja już swój związek, któremu przewodzi Władysław Woźniak”. 83 Prezes uważał kolejny sezon zimowy za udany, choć ubolewał nad szczupłością bazy. W ewidencji BOZP figurowały latem 1957 roku tylko 4 kluby. Wyróżnienia z okazji 35-lecia PZP w postaci odznak Związku otrzymali: W. Wożniak (Bydg.), P. Bączyński (Wąbrzeźno) i J. Bączkowski (Inowr.). Najlepszą zawodniczką obwołano w marcu 1958 Alicję Błażejewską, zdobywczynię II Kółka Olimpijskiego i autorkę 9 rekordów okręgu (w nagrodę otrzymała zegarek).

Istotną zmianę w środowisku związanym z omawianą dyscypliną wprowadziła uchwała Walnego Zebrania BOZP z dnia 15 maja 1958 roku. Na jej podstawie, w lipcu tegoż roku, przeniesiono do Grudziądza siedzibę Okręgu. Fakt ten wyjaśniano zdecydowaną alokacją potencjału sportowego i sprawnością działania tamtejszego aktywu. Nastąpiła za tym znaczna zmiana składu Zarządu, nie do końca idąca za wskazaniami praktycznymi – prezes z Torunia. Niezadowolone takim biegiem rzeczy środowisko bydgoskie, zabiegało o wsparcie kierownictwo WKKF, które zwróciło się do PZP o zajęcie stanowiska, a samo powołało komisję do oceny dotychczasowych władz i rozpatrzenia dyskwalifikacji aktywnego w tej sprawie B. Paczkowskiego.[Foto 12]. Ostatecznie Zarząd BOZP podjął jednak pracę zgodnie z wspomnianą uchwałą w składzie: prezes - Konrad Orzechowski (T.), wiceprezes sportowy - Joachim Wiśniewski, wiceprezesi: org.-adm. - Franciszek Arciszewski, ds. sędz. Eugeniusz Jaśkiewicz (T.), sekretarz - Halina Kuszewska, skarbnik - Józef Litwic, kpt. sportowy - Bronisław Paczkowski, członkowie Jan Nowacki (T.), T. Okninska, Henryk Kaliszak (T.), Zdzisław Komosiński (C.).84 W grudniu, omawianego tutaj roku, przeprowadzono w Chełmży po raz pierwszy mistrzostwa okręgu w kat. dzieci. W styczniu i lutym następnego OZP opublikował, także po raz pierwszy, listę 10 najlepszych zawodników w 17 konkurencjach.85 W kolejnym roku OZP zaniepokoiła likwidacja sekcji w klubach „Start” Chełmża oraz WKS i „Stal” Toruń. Nad wyraz pozytywnie odebrano wprowadzenie ciepłej wody z pobliskich Zakładów Sodowych do obiegu w basenie mątewskim. Był to jeden z pierwszych letnich obiektów w Polsce z podgrzewaną wodą, natychmiast chętnie wykorzystany przez PZP dla organizacji obozów kadry narodowej i GMP. Ciepłą wodę miał wprawdzie znacznie wcześniej Ciechocinek86, ale była to solanka, w której poważniejszych imprez, nawet okręgowych, przeprowadzić nie było można.

PZP wytypował w maju trenera „Stali” Bronisława Paczkowskiego na wyjazd do Piesteritz (NRD), gdzie przewidziano obóz kadry i naradę szkoleniowców.

OZP, mając słabość do imprez masowych, zorganizował 18 i 19 czerwca 1959 na basenie „Brdy” Spartakiadę Miejską w trzech grupach wiekowych: młodzieży szkolnej (do 14 lat), 81

Biuletyn Urzędowy GKKF nr 12 Dawniejsze województwo pomorskie miało siedzibę swych władz w Toruniu. Zasadniczym aktem powołującym woj. bydgoskie jest ustawa z 28.6.1950 r. „O zmianach podziału administracyjnego państwa” (Dz.U. nr 28, poz. 255).

83 IKP nr. 135 (3875) z dn. 8.6.1957 r. Przy okazji zawiadomiono o wymianie prze OZP wszelkich zaświadczeń na jednolity wzór „karty płwackiej”. Próby sprawnościowe organizować będą Miejskie i Powiatowe KKF. 84 IKP z 25.7.1958 r.

85 GP z dn. 26.1. oraz 2.2.1959 r. – mutacja grudziądzka 86 Przed wojną odbyły się tu MP. 82

31 juniorów (15-17 lat) i seniorów. Szkoły i zakłady pracy mogły zgłaszać po 2 zawodników.

Korzyść z tej imprezy pływanie odniosło tylko w aspekcie propagandowym. Żadnego efektu nie wywołała zapowiedź Dziennika Wieczornego z 21.10.tego roku o budowie krytej pływalni w Bydgoszczy, przy nieustalonej jeszcze szkole tysiąclecia. (Tak będzie, ale za 30 lat).

Reprezentacja OZP przegrała z Krakowem w październikowych zawodach rozegranych w Chełmży Powołanie na mocy Ustawy z 17 lutego 1960 r.87 Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki (GKKFiT) i odpowiedników terenowych dawało asumpt do dyskusji w środowiskach sportowych o skuteczności pracy szkoleniowo-wychowawczej.

Uznając dorobek minionych 2 lat za niezadawalający, walne zebranie OZP na początku 1960 r. podziękowało dotychczasowemu zarządowi za działalność w tym okresie i wybrało nowe władze (w większości z grudziądzan): prezes – Zbigniew Proń, wiceprezesi: organizacyjny – Kazimierz Fall, sportowy – Bronisław Paczkowski, d.s. sędziowskich – Eugeniusz Feldman, skarbnik – Halina Kuszewska, sekretarz – Jerzy Pisarski, kpt. sportowy – Alfred Karnowski, członkowie: Eugeniusz Jaśkiewicz (T.) i Jan Nowacki (T.), Franciszek Janiec, Wiesław Buczkowski (I.), Zdzisław Komosiński (C.), Eugeniusz Lau (Ch.).88 Obniżył się poziom wyników „Goplani” (Kolejarza) Inowrocław i „Brdy” Bydgoszcz.

Z powodu braku bazy i środków finansowych zakończyła swą działalność sekcja „Budowlanych” Toruń, natomiast w oczekiwaniu na własny obiekt wzmagała aktywność „Astoria” Bydgoszcz.

Basen w Mątwach gościł na obozie Kadrę Narodową (1960). Tutaj też odbyły się w sierpniu GMP. W maju 1961 powstało Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe.

W latach 1962 – 63 BOZP nadal miał siedzibę w Grudziądzu. Na posiedzeniu 18.1.

1962 w Chełmży, w obecności prezesa PZP Tadeusza Leśniewskiego i przedsawiciela WKKF Konrada Mrozika powołano nowy zarząd. Jego pełny skład stanowili: prezes – Bronisław Paczkowski, wiceprezesi: sportowy – Eugeniusz Feldman, ds. admin.-org.

– Władysław Woźniak (B), ds. sędziowskich – Alfred Karnowski, sekretarz – Antoni Leliwa, skarbnik - Halina Kuszewska, kapitan sportowy – Zbigniew Rolewicz, członkowie - Wiesław Buczkowski (I.), Kazimierz Fall, Eugeniusz Jaśkiewicz (T.), Zdzisław Komosiński (C.), Eugeniusz Lau (Ch.), Jan Nowacki (T.) Wydarzeniem bardzo brzemiennym w skutkach dla pomorskiego pływania było oddanie do użytku 9.12.1962 r. basenu krytego SRKS „Start-Astoria”89 w Bydgoszczy. Jest to poniekąd paradoksalne, ale okaże się rychło, iż w Bydgoszczy nie ma gdzie trenować latem, jako że funkcjonujące kąpieliska mają zimną wodę, są bez zaplecza i nienajlepiej utrzymane.

Sytuację ratuje basen z podgrzewaną wodą (uzdatnianą z wiaderka wapnem chlorowanym) i obozy w Mątwach. W tym miejscu należy podkreślić dobitnie, że opracowanie niniejsze traktuje o pływaniu wyłącznie w aspekcie sportowym, a to oznacza szkolenie w optymalnych warunkach, w tym przy odpowiedniej temperaturze wody (24-26ºC).

Następny rok był bardzo trudnym dla pływactwa pomorskiego. Z uwagi na kłopoty opałowe w kraju premier zalecił przerwę w eksploatacji obiektów kulturalnych i sportowych.

Z tego powodu przerwano ogrzewanie na wszystkich basenach, co niekiedy stawało się pretekstem do wyłączenia pływalni, z bądź co bądź kosztownej eksploatacji, na czas nieograniczony. Tak było w Grudziądzu i Chełmży. W Bydgoszczy podobnie, przy czym argumentem za możliwie najszybszym terminem wznowienia działalności było powierzenie organizacji na 87

Dz.U. nr 10 poz. 65 GP z dn. 30.1.1960 r. – mutacja grudziądzka 89 Pełna nazwa: Spółdzielczy Rzemieślniczy Klub Sportowy Start-Astoria 88

32 basenie „Astorii” HMP, przewidzianych kalendarzem imprez na 27-28.4.63. Nieckę wprawdzie ponownie napełniono, ale po imprezie tak woda jak i hala pozostawały niedogrzane.

Własna kotłownia zamiast koksu i węgla otrzymywała miał węglowy. Problem ustąpił po przyłączeniu klubu do budowanej właśnie sieci KPEC, ale to dopiero w 1967 r.

Jeszcze w trakcie tej kadencji, w grudniu 1963 r., akces do PZP zgłosił MKS Bydgoszcz, angażujący na stanowisku trenera Witolda Białokura, absolwenta poznańskiej WSWF. [Foto 13]. Zlikwidowano natomiast sekcję „Goplani” Inowrocław choć w pewnym okresie administrowała 50 m basenem sanatoryjmym. [Foto 14]. W Toruniu zamknięto ostatnie, zresztą kompletnie zdewastowane kąpielisko. Były wprawdzie w budowie dwie 50 m niecki, tyle że także nie podgrzewane.

Zebranie sprawozdawcze za rok 1963 odbyło się w Chełmży 15.3.1964 r. w obecności prezesa PZP Tadeusza Leśniewskiego. Nowo wybrany i ukonstytuowany zarząd: prezes - Bronisław Paczkowski, wiceprezesi: sportowy - Eugeniusz Feldman, admin.Władysław Woźniak (B.), ds. sędz.- Alfred Karnowski, sekretarz - Antoni Leliwa, skarbnik Halina Kuszewska, kpt. sportowy - Zbigniew Rolewicz, członkowie - Wiesław Buczkowski (I.), Kazimierz Fall, Eugeniusz Jaśkiewicz (T.), Zdzisław Komosiński (C.), Eugeniusz Lau (Ch.), Jan Nowacki (T.), przew. kom. dyscyplinarnej - Franciszek Arciszewski.

Sprawozdanie przygotowane na to zebranie, wymienia 9 działających sekcji, w tym mniej znane w środowisku pływackim jak LPŻ we Włocławku. Stan kadry szkoleniowej: jeden trener i 20 instruktorów kl. I. Zarząd w tym roku zebrał się 14-krotnie, w tym 8 razy w pełnym składzie.

Podobny dokument zamykający rok 1964 informuje o funkcjonowaniu 8 sekcji: „Astorii”, MKS B. „Legii”, „Zdroju”, „Stali” G. „Noteci” I., „Pomorzanina” i „Stali” T. Wyraża ubolewanie pod adresem „Legii” Chełmża z powodu niewykorzystanych możliwości, jakie daje basen zimowy. Odwrotnie „Stal” G., która od dwóch lat z powodu braku opału w Technikum Chemicznym nie mogła korzystać zimą z jego basenu. Staraniem kierownictwa sekcji, został wreszcie uruchomiony 15 października 1964, po dostarczeniu tego opału. Ledwie dostateczną notę otrzymała „Astoria”. Oceny pracy sekcji nie pozbawione były czytelnej sugestii zmierzającej do uznania konieczności budowy krytej pływalni w Grudziądzu. Pomijając raczej nieobiektywną metodę, jaka prowadzić miała do słusznej konkluzji jest rzeczą oczywistą, że basenów zimowych było wówczas dużo mniej niż haseł nawołujących do masowej nauki pływania z jednej strony i wielkiego wyczynu z drugiej. Pracę nad nowatorskim projektem krytego, 25 m basenu-szklarni z niecką emaliowaną, rozpoczął w trakcie minionego roku inż. Jerzy Hofman. Na pozytywny, końcowy, efekt tego przedsięwzięcia bardzo liczyło środowisko pływaków Grudziądza.

Województwo nie posiadało nadal obiektu wymaganego dla realizacji szkolenia wyczynowego w omawianej dyscyplinie. O Mątwach napisano już wcześniej. Kąpieliska i letnie baseny z zimną wodą, wykorzystywane w dni słoneczne przez miesiące wakacyjne nie służyły realizacji hasłowych wezwań. Można dodać, że wg danych z miejscowego Oddziału Instytutu Ziemniaka dotyczących tamtego okresu, dni bezdeszczowych w regionie, w miesiącach od czerwca do sierpnia, było zaledwie do 25. Zatem pozostałe nie zachęcały do dłuższej kąpieli, a gdzie tu mówić o treningu. Tymczasem projekty dwóch 50 m niecek budowanych w Toruniu nie przewidywały podgrzewania wody.

Zarządzenie Przew. GKKFiT z 16.3.64 dało prawo uzyskania stopnia trenera II kl. absolwentom WSWF po specjalizacji. Zarząd Okręgu na wniosek zainteresowanych wystąpił z pozytywną opinią do PZP o mianowanie Witolda Białokura i Lecha Bukowskiego na stopień trenera kl. II. Obaj musieli jednak poczekać na spełnienie wcześniej obowiązujących zasad, t.j. popracować trzy lata jako instruktorzy i dopiero w r. 1966 otrzymali stosowne uprawnienia. W listopadzie 1964 roku, przeprowadzony przez PZP w Warszawie, czterotygo-

33 dniowy kurs instruktorów pływania ukończyli Roman Sosnowski (Legia Chełmża), Ryszard Narloch (Stal Grudziądz) i Eugeniusz Beszczyński (Stal Toruń).

Klasyfikacja klubów na dzień 1.11.64 szereguje je następująco: „Legia” Chełmża, MKS Bydgoszcz, „Noteć” Inowrocław, „Pomorzanin” Toruń, „Stal” Grudziądz, „Stal” Toruń, „Astoria” Bydgoszcz, „Zdrój” Ciechocinek. Najbardziej progresywnym zawodnikiem, który 14-krotnie poprawiał w ciągu roku sprawozdawczego rekordy okręgu był Jan Krukowski z „Legii” Chełmża. Wśród obiecujących zawodników w przytaczanym już wyżej sprawozdaniu wymienieni zostali: Justyna Brzezińska z „Astorii” i Włodzimierz Borkowski z MKS Rok 1964 stanowił granicę między „epokami” w pomorskim pływaniu, gdyż dopiero oddanie do użytku pływalni „Astorii” pozwoliło wnieść poważniejsze i efektywne zmiany do organizacji szkolenia.

Jakimi osiągnięciami zamykał się ten powojenny okres przedstawia poniższe zestawienie rekordów województwa (czyt. okręgu), sporządzone przez Biuro OZP na dzień 1.12.64 - nie uwzględniające podziału na basen 50 i 25 m (* oznacza wynik z krótkiego basenu).

50 dow. Rabowska Wiesława 100 dow. Rabowska Wiesława 200 dow. Rabowska Wiesława 400 dow. Balcerowicz Barbara 800 dow. Balcerowicz Barbara 1500 dow.

------100 grzb. Balcerowicz Barbara 200 grzb. Paczkowska Elżbieta 100 klas. Mróz Aleksandra 200 klas. Mróz Aleksandra 100 mot. Napierała Krystyna 200 mot. Napierała Krystyna 400 zmien. Paczkowska Elżbieta

Moczydłowski Stan. Stal G. 0.27,9 Rolewicz Zbigniew „ 1.01,9* Narloch Ryszard „ 2.20,6* Rolewicz Zbigniew „ 4.59,9* ----Rolewicz Zbigniew Stal G 21.10,7 Stal G. 1.22,8* Krukowski Jan Legia 1.10,6 „ 2.57,4* Krukowski Jan „ 2.38,6 Brda B. 1.26,0 Wiśniewski Joachim Stal G. 1.18,2* „ 3.08,8 Wiśniewski Joachim „ 2.52,9* Stal G 1.28,1 Narloch Ryszard „ 1.08,0 „ 3.23,8 Narloch Ryszard „ 2.40,7 „ 6.29,0 Szpakowski Edmund „ 6.07,4 Stal G. „ „ „ „

0.32,1 1.12,7 2.45,7 5.47,8 12.01,7

Na przestrzeni ostatnich 4 lat na terenie województwa bydgoskiego rozprowadzono 41.358 kart pływackich.90 Kolejne zebranie sprawozdawczo – wyborcze 3.1.1965 w Chełmży, dokonało zmian w zarządzie i powołało nowy skład władz Okręgu: prezes - Bronisław Paczkowski, wiceprezesi: organizacyjny - Alfred Karnowski, sportowy - Lech Bukowski (B.), ds. sędziowskich Eugeniusz Jaśkiewicz (T.), skarbnik - Alicja Błażejowska (do 30.4.65), sekretarz - Zbigniew Rolewicz, członkowie - Wiesław Buczkowski (I.), Zdzisław Komosiński (C.), Jan Staniszewski (Ch.), przewodniczący komisji rewizyjnej – Antoni Leliwa, przew. komisji dyscyplinarnej - Konrad Orzechowski (T.).

[Foto 15]. „Można przyjąć, że wprowadzony przez koordynatora system organizacyjnotreningowy jest właściwy” - stwierdza prezes BOZP oceniając pracę w Bydgoszczy. Zaskoczenie. Dotychczas prezes Paczkowski był bardzo powściągliwy, a nawet raczej krytyczny wobec tutejszego środowiska.

Od maja 1965 funkcję skarbnika i stanowisko kierownika biura BOZP przejęła Adela Krykwińska. W trakcie trwania kadencji Stanisław Gończewski zastąpił A. Karnowskiego i Z. Rolewicza, mniej zaangażowanych społecznie w zarządzie z uwagi na kontynuację nauki.

90

DW nr 10 z 13.01.65

34 Na podstawie Zarz. Przew. GKKFiT nr 11/65 z dn. 6.2.65 uchwałą Prez. WKKFiT powołano Wojewódzki Zespół Metodyczno Szkoleniowy z zadaniem nadzoru nad szkoleniem nie objętym systemem centralnym i realizowaniem planu potrzeb sprzętowo-bazowych. To był najważniejszy partner OZS, gdyż trzymał kasę.

Prasa lokalna uznała zgodnie, że B. Paczkowski zignorował organizatorów Wpławu Brdą - redakcję Gazety Pomorskiej - nie zgadzając się na start w tej imprezie członków kadry okręgu, przebywających akurat na zgrupowaniu w Mątwach. (Z obozu na mątewskim basenie przyjechali ścigać się na Brdzie pływacy „Olimpii” Poznań i „Odry” Opole”). Nie bez racji jednak był argument prezesa o spadku atrakcyjności tej formy propagandowej zawodów pływackich i jednocześnie braku jakichkolwiek korzyści dla wyczynu sportowego91. W serii artykułów „Pływanie pod lupą” prasowi komentatorzy, nie bez wpływu miejscowych działaczy, doszukiwali się winnego słabego poziomu pomorskiego pływania, pomijając i osłaniając przy tym oczywisty powód, czyli brak bazy szkoleniowej.

W Chełmży odbyło się 3 października 1965 zebranie z Zarządem tamtejszego klubu, mające przynieść poprawę działalności sekcji pływackiej. Pożądanego efektu na przestrzeni roku nie stwierdzono. Także w październiku reaktywowano działalność sekcji pływackiej WKS „Zawisza”. 12 stycznia 1966 rozwiązanie sekcji zgłosił „Pomorzanin” Toruń92. Szkoleniowiec Jan Nowacki przeszedł na etat gospodarza nowo otwartego obiektu Międzyszkolnego Ośrodka Sportowego. Oficjalne zgłoszenie do PZP „Zawiszy” zamknęło ten rok.

W II kwartale 1966 roku wnioski o nadanie tytułu trenera kl. II Zygmunta Bilewicza i Adama Mańczaka po pozytywnym zaopiniowaniu zostały skierowane do PZP. W okresie sprawozdawczym przeprowadzono 15 zebrań zarządu oraz 82 imprezy pływackie z czego po 16 każdego roku ze środków Okręgu.

BOZP organizował w Mątwach obóz dla 86 dzieci.

Miniona kadencja, kończąca 10-letni okres wzmożonych inicjatyw i „rządów” BOZP z siedzibą w Grudziądzu nie przyniosła rozstrzygnięć korzystnych dla pływania w tym mieście. Ambicje prezesa Okręgu, a jednocześnie trenera „Stali”, jak i całego środowiska związanego z tą dyscypliną w Grudziądzu nie mogły być w przewidywalnym terminie zaspokojone.

Dotacje nie wystarczały na częste dojazdy na treningi do Chełmży i prowadzenie szkółki pływackiej w Liceum Chemicznym. Perspektywa posiadania własnego basenu odsuwała się w nieskończoność. Tymczasem „Astoria” zdobywała przewagę i ...pozytywną (co zaskakujące) ocenę prezesa BOZP. Pierwszą jaskółką zwiastującą ewidentnie postęp „Astorii” był rekord Polski Wiesławy Bąk w kat. dzieci rocznik 1952 (100 klas. 1.27,0). Stało się oczywistym, że ośrodek bydgoski i jego aktyw przewodzić będzie pływactwu w województwie w najbliższych latach. Sekcja zatrudniała w tym momencie 7 szkoleniowców. W tej sytuacji zostało osiągnięte porozumienie pomiędzy prezesem B. Paczkowskim a L. Bukowskim, jedynym przedstawicielem Bydgoszczy w aktualnym składzie władz, o sformowaniu nowego zarządu i przeniesieniu siedziby Okręgowego Związku, sfinalizowane na Walnym Zebraniu 15.1.67 w Chełmży.

Skład zarządu BOZP kolejnej kadencji wybrany został jak niżej: prezes - Leon Błoch, wiceprezesi: sportowy - Lech Bukowski, org. - Witold Białokur, ds. sędz. - Witold Raciniewski, sekretarz - Aleksander Staszkiewicz, skarbnik – Urszula Wawrzyniak-Kosior (do lutego 69), członkowie – Wiesław Buczkowski (I.), Bronisław Paczkowski (G.), Jan Staniszewski (Ch.), przewodniczący komisji rewizyjnej - Zbigniew Żakowski, przewodn. komisji dyscyplinarnej - Tadeusz Poczekaj.

91

W roku 1952 OWKS (Zawisza) zgłosił do „Wpławu przez Bydgoszcz” reprezentację, w której startowali z ogromnym powodzeniem...lekkoatleci. I tak oto miotaczka kulą Danuta Postawa zajęła III m. (dyst. 1500 m) a czterystumetrowiec Grzanka był na V miejscu.

92 Arch. Państw. Bydgoszcz - WKZZ nr 998

35 Stanowisko kierownika biura powierzono od lutego Urszuli Wawrzyniak – Kosior, która obowiązki te pełniła do grudnia 1973 roku.. W trakcie tej kadencji na zebraniu sprawozdawczym 9.2.69 dokonano zmiany na funkcji skarbnika, którą objął Stanisław Frąckiewicz – biegły księgowy (wszystkie funkcje w Zarządzie pełniono społecznie).

Rok 1969 był ostatnim w realizacji zadań powiązanych z ratownictwem. Na podstawie porozumienia pomiędzy PZP i Zarządem Głównym WOPR ten ostatni przejął je z dniem 30 kwietnia, pozostawiając ważnymi wszystkie dotychczas wydane dokumenty, legitymacje i uprawnienia. Powołanie w roku 1962 WOPR nie rozerwało wcześniejszych więzi Związku Pływackiego z ratownikami, a to szczególnie z powodu kart pływackich. Dynamikę tej działalności obrazują ilości wydanych kart: 1960 5.000 szt.

20 rozprowadzających 1961 8.231 szt 35 „ 1963 12.377 szt 75 „ 1964 15.750 szt 79 „ 1965 14.499 szt 99 „ 1966 16.733 szt 109 „ 1969 20.145 szt plus 403 żółte czepki 181 „ Znaczek pamiątkowyBOZP Największą partię 1850 szt. kart rozprowadził W.Wożniak.

Po wyodrębnieniu ratownictwa i nadaniu jego organizacji osobowości prawnej dystrybucja kart pływackich nadal pozostawała w rękach Związku Pływackiego tyle, że OZP zobowiązane były do zgłoszenia członkostwa w WOPR z zadeklarowaną składką w wys. 30 % wpływów z Karty. Uszczuplało to więc budżet OZP o 10 %.

Kapitalne znaczenie dla dalszego rozwoju dyscypliny w Okręgu miała dokonana pod koniec roku fuzja sekcji trzech klubów bydgoskich, występujących odtąd pod szyldem KS „Astoria”. Krok ten był efektem propagandowo wykorzystanych sukcesów startowskich pływaków na HMP. Na szczęście w procesie połączeniowym nie przeszkodził słabszy niż oczekiwano start wychowanków „Astorii” w I Ogólnopolskiej Spartakiadzie Młodzieży. Powodem niższej pozycji bydgoszczan w tej imprezie był jej termin, ustalony na pierwszą dekadę września. Dlaczego tak późno? Pytanie pozostawało bez odpowiedzi, choć decyzja ta łamała dotychczasowy porządek w szkoleniu i domowe plany wakacyjne rodzin zainteresowanych.

W Bydgoszczy nie było basenów 50 m z podgrzewaną wodą. Aby utrzymać formę młodzież całe ferie musiała spędzić na obozach, poza domem. Dla młodzieży szkolnej oznaczało to także rezygnację z wakacji. Cały czas reżim - szkolny lub sportowy. W planowaniu kolejnego roku szkoleniowego kierownictwo Okręgowego Związku potraktowało to jako istotną niedogodność. W trójporozumieniu na linii rodzice-zawodnicy-szkoleniowcy uwzględniono w sierpniu, bez wiedzy władz sportowych, dwutygodniową przerwę w treningach na prywatne wczasy. Skandal ?

Na 90 notowanych przez PZP rekordów Polski na koniec 1969 roku 10 należało do zawodników „Astorii”. Okazji do startu wyliczyć można 59, bo tyle imprez obsadziły kluby, w tym 14 z nich organizował związek, kluby regionu 22 i 17 inne organizacje. Pozostałych 6 startów to zawody międzynarodowe, z czego 5 poza granicami kraju. Ze startów krajowych największe znaczenie miał udział w I Ogólnopolskiej Spartakiadzie Młodzieży w Poznaniu.

Na 1.1.69 zarejestrowanych było w BOZP 340 zawodników w 8 klubach („Gryf” – 38, „Legia” – 27, „Noteć” – 66, „Stal” G.- 56, „Stal” T. – 10, „Astoria” – 52, „Zawisza” – 42 i „Zdrój” - 40). Na przestrzeni roku zgłoszono do Okręgu 133 pływaków, ale jednocześnie wycofano 168 kart zgłoszeń. Dane te nie uwzględniają przesunięć związanych z fuzją trzech bydgoskich klubów. Na koniec roku kartoteki wskazały, że w „Legii” pływało 9 zawodników, „Noteci” – 52, „Stali” G.- 56, „Stali” T.- 10, „Zdroju” 55 i „Astorii” 114 czyli łącznie Okręg miał zgłoszenia 296 startujących.

36 Wśród zadań na rok 1969 Zarząd był zobligowany do zorganizowania kurso-konferencji dla trenerów. Próba realizacji tego zalecenia nie powiodła się. Na pięciu zaproszonych przyjechał jeden szkoleniowiec. W ostatnim roku kadencji Zarząd odbył 6 posiedzeń protokołowanych i szereg roboczych.

Rok szkoleniowy 1969/70 był początkiem funkcjonowania 20 osobowej grupy przewodniej, czyli zespołu zawodników objętych finansową pomocą pozwalającą zracjonalizować proces szkoleniowy.

Z dniem 31.12.69 ze Związku „odpadli” ratownicy, ale też wraz z nimi, jak wspomniano, znaczne środki uzyskiwane ze sprzedaży kart pływackich.

Kadencja zarządu BOZP od 25.1.70 do 16.10.73 minęła bez zakłóceń w składzie: prezes - Edmund Sakiewicz (sekr. Woj. Kom. FJN93), wiceprezesi: organizacyjny - Zygmunt Bartczak, sportowy - Lech Bukowski, ds. sędz. (przew. Kol. Sędz.) - Witold Białokur, sekretarz – Aleksander Staszkiewicz, skarbnik - Stanisław Frąckiewicz, członkowie – Leon Błoch, Wiesław Buczkowski (I.), Zdzisław Komosiński (C.), Jan Staniszewski (Ch.). Czesław Śniegocki (T.), przew. kom. rewizyjnej - Henryk Zarzycki, przew. komisji rozjemczej - Eugeniusz Jaśkiewicz (T.).

[Foto 47] Rezultat wyborów był wynikiem porozumienia zawartego przed połączeniem sekcji bydgoskich. Już 5 marca nowy prezes OZP wystąpił z referatem programowym odwołującym się do wszystkich, głównie trenerów, którzy mieli wpływ na przygotowania spartakiadowe, by przystąpili niezwłocznie i odpowiedzialnie do pracy szkoleniowo wychowawczej (ze zbiórką makulatury włącznie). W pierwszym roku tej kadencji Zarząd odbył 6 zebrań protokołowanych, z czego 3 z udziałem prasy. Na dwóch posiedzeniach obecni byli zaproszeni kolejno przedstawiciele SZS i KS „Noteć”.

Na koniec roku 1970 stan kadry szkoleniowej zatrudnionej w klubach okręgu bydgoskiego wynosił 21 osób w tym 7 trenerów. Z tej liczby: Astoria Noteć Zdrój Stal Toruń Zryw Toruń

zatrudnia „ „ „ „

7 tenerów kl. II -

1 instruktora 2 instruktorów 3 „ 2 „ 6 „

Z prośbą udziału w mistrzostwach okręgu w kat. juniorów i młodzików w roku 1970 wystąpił MKS „Kormoran”, jedyna wówczas sekcja w woj. olsztyńskim. Nie dociekając motywów tego zgłoszenia, biuro Okręgowego Związku potwierdziło zgodę. Historycznie rzecz ujmując można by spodziewać się ciążenia tego ośrodka ku okręgowi gdańskiemu. Zwyczajną koleją rzeczy było natomiast zgłoszenie do BOZP, po uruchomieniu basenu krytego w Toruniu, nowej sekcji – MKS „Zryw. W ten sposób w rejestrach 7 sekcji figurowało 421 zgłoszonych do PZP zawodników przy czym można obawiać się, że ćwiczyło mniej, gdyż np. zamierała działalność „Stali” Grudziądz.

Na terenie województwa zorganizowano 33 imprezy z tego 24 w Bydgoszczy, 4 w Inowrocławiu, 3 w Toruniu i po 1 w Chełmży i Ciechocinku.

Już w roku 1970 przeprowadzono dwa zgrupowania z cyklu przygotowań do kolejnej OSM. Obozy w 1972 r. w Rzeszowie na niedogrzanym basenie budziły pewne obawy o końcowy efekt, ale start kontrolny na tydzień przed finałami OSM w Katowicach wypadł obiecująco. Przymiarka do IV miejsca była już nieskromna, ale rzeczywistość przeszła nawet oczekiwania optymistów.

93

Front Jedności Narodu

37 Jesienią jeszcze, BOZP gościł kilka dni Leonida Sagajduka, szefa trenerów ośrodka leningradzkiego (wizytował też Kormorana Olsztyn), co było okazją do porównania rozwiązań organizacyjnych w szkoleniu i inspiracją dla przemyśleń o własnej drodze do sukcesów.

Na przełomie listopada i grudnia 1972 trener koordynator sekcji „Astorii” odbył miesięczny staż szkoleniowy na Węgrzech u dwóch najlepszych wówczas trenerów: Laslo Kiss’a ze Spartakusa Budapeszt (wychowankowie: Ewa Kiss, M. Patok – finalistki IO, a nieco później K. Egersegi – rekordzistka świata i mistrzyni olimpijska) oraz Thamasa Sechy z KSI Budapeszt94 (podopieczni to Andras Hargitay – medalista IO 1972, finalista IO z 1976 i Zoltan Verraszto – rekordzista świata w stylu zm. i grzb. a póżniej srebrny medalista na 200 grzb. IO w Moskwie).

Plakietka Węgierskiego Związku Pływackiego

W trakcie tej kadencji miały miejsce najchlubniejsze występy pływaków BOZP, czyli zespołowe zwycięstwa w II i III OSM (Katowice - Chorzów i Tarnów). Jedyny to okres, gdy poziom finansowania przez WKKFiT, przy licznych sukcesach pływaków w MP i rekordach Polski, nie nastręczał problemów, choć na pewno nie rozpieszczał.

Po spartakiadzie w Chorzowie znajdując argumentację w rewelacyjnym wyniku końcowym, rozpoczęto batalię o przyspieszenie budowy na terenie „Astorii” basenu letniego z podgrzewaną wodą, uzyskując silne wsparcie miejscowej prasy.

D. Związek Pływacki po powołaniu Wojewódzkiej Federacji Sportu (WFS).

Ośrodki decyzyjne w kraju postanowiły zmienić zasady funkcjonowania Związków Sportowych i stąd znalazły się one pod ściślejszym nadzorem powołanych wcześniej Federacji Sportu. 14.9.73 ustanowiono WFS w Bydgoszczy. BOZP – WFS pozostając przy nazwie pozornie nie uległ zmianom jednak stracił osobowość prawną i od 1.1.74 funkcjonował w ramach Federacji. Walne Zebranie, które wyznaczono na 16.10.73 przyniosło wybór zarządu jak niżej: przewodniczący - Edmund Sakiewicz, z-ca ds. sportowych - Lech Bukowski, sekretarz - Aleksander Staszkiewicz, członkowie – Stanisław Frąckiewicz, Witold Białokur, Wiktor Topiłko, Zdzisław Komosiński (C), Czesław Śniegocki oraz Ryszard Łobożewicz (T).

Pracownikiem biura została Halina Jasińska, obsługująca równolegle Okręgowy Związek Piłki Siatkowej, którą przed kolejnymi wyborami zastąpił Andrzej Jaworski. Siedziba sekretariatu znajdowała się wpierw przy ul. Libelta 8, po czym przeniesiono ją na ul. Dworcową 54.

Ten zarząd musiał intensywnie szukać rozwiązań pozwalających na realizację kursów nauki pływania i kontynuowanie szkolenia w możliwie najliczniejszym zespole adeptów. Weszly bowiem w życie decyzje o przejęciu w całości przez WOPR środków uzyskiwanych z rozprowadzania karty pływackiej, co stanowiło zagrożenie dla sprawnie już funkcjonującego systemu naboru z kursów nauki pływania do dalszych ćwiczeń w sekcjach. Wszystkie cięcia funduszu osobowego w klubach i bezosobowego (opłaty instruktorów) w OZP doprowadzały do zawężenia podstawy „piramidy” szkolenia95.

94

T. Sechy był trenerem kadry narodowej Węgier w boksie (po nie wywołującym aplauzu okresie pracy Laszlo Papa), później olimpijczyka-dyskobola (bodaj Józefa Szécsényi) i wreszcie wziął na siebie obowiązki prowadzącego eksperyment pedagogiczny z pływakami w KSI. Choć z dobrym na owe czasy skutkiem, trening pływacki doprowadził do absurdalnych objętości. W okresie przygotowawczym wymiar zajęć sięgał 8 godzin w trakcie dwóch codziennych treningów.

95

Założeniem organizacji szkolenia była masowa nauka pływania, czyli stworzenie szerszej „podstawy” pozwalającej wg prawdopodobieństwa na budowę (jak z piasku) wyższej „piramidy” tj. większych osiągnięć sportowych.

38 Na kolejnym WZ prezes WOPR Jan Szpojda, zgłosił gotowość do opłat z środków pozostających w dyspozycji jego zarządu (z kart pływackich), za instruktorów nauki pływania.

Była to jednak cząstka ciężaru, który ponosiły kluby. Rozwiązania problemu poczęto szukać intensywnie w resorcie oświaty.

Ustawa o dwustopniowym podziale administracyjnym kraju 96 z 28.5.1975 wprowadziła tą zmianę z dniem 1 czerwca tegoż roku, ale Okręgowy Związek nadal obejmował swym działaniem dotychczasowy obszar, w tym przypadku trzy województwa: bydgoskie, toruńskie i włocławskie. W spartakiadach ich reprezentacje występowały jednak odrębnie.

IV OSM w Białystoku (23 –25 lipiec 1975) obejmująca roczniki 1960-61 łącznie wypadła ewidentnie słabo i dopiero za rok młodsi z tej grupy pokażą, że są dobrzy. [Foto 16].

Przed upływem kadencji wycofał się (wrzesień 1976) z działalności w BOZP dotychczasowy prezes E. Sakiewicz. Bez związku z powyższym miała miejsce w tym czasie nominacja na prezesa WFS Henryka Hoffmana (bliżej znanego z zainteresowania tenisem ziemnym).

W sezonie letnim tego roku nie zanotowano na koncie zawodników BOZP żadnego RP, choć z tabel okręgowych wymazano 75 starych rekordów. Środowisko pływackie odczuwając w tym czasie potrzebę ściślejszego powiązania z resortem szkolnictwa, który mógł finansowo i organizacyjnie zabezpieczyć kontynuację akcji masowej nauki pływania w najniższych klasach szkoły podstawowej. Osobą mającą zapewnić stosowne związki z kierownictwem władz oświatowych, był dawny pływak i z zamiłowania płetwonurek, wybrany sternikiem BOZP 18.11.76 Lech Dondajewski (prawnik), pozostający na funkcji w gronie jak niżej do 14.3.78 r tj. nie zupełnie do końca kadencji: wiceprezesi: sportowy: Lech Bukowski, organizacyjny - Tadeusz Przybył (repr. KW PZPR), ds. sędz. - Roman Frankowski, sekretarz - Aleksander Staszkiewicz, członkowie Zdzisław Komosiński (C.), Marian Woźnicki (repr. KOiW97), Czesław Śniegocki, Ryszard Łobożewicz. (dwaj ostatni z Torunia).

Efektem starań zarządu tej kadencji było utworzenie przez Kuratorium Oświaty dwóch etatów dla nauczycieli wf. w Młodzieżowym Domu Kultury nr 2 (os. Szwederowo). Realizowali oni zajęcia na małym basenie „Astorii” w pełnym wymiarze jako instruktorzy pływania.

Rodzice i opiekunowie sportowi utalentowanego Zbigniewa Domagały (Zryw Toruń) wyrazili zgodę na przeniesienie młodego pływaka do szkoły z internatem w Bydgoszczy i reprezentowanie startowskiego klubu w tej dyscyplinie.

W roku 1977 podjęła działalność pracownia pływania Pałacu Młodzieży. Koncepcja funkcjonowania tej pływalni na rzecz sportu była zrazu niejasna dla OZP, który nie podejmował prób ustawienia szkolenia zdając się na wykazującego najwięcej inicjatywy kierownika działu sportowego tej placówki W. Białokura. Prasa lokalna zapowiadała, że kandydaci do pracowni (to wg nomenklatury stosowanej w placówkach wychowania poza szkolnego) umiejący już pływać kierowani będą bezpośrednio przez szkoły. Sugerowało to zamysł tworzenia nowej sekcji pływackiej. Pod koniec marca 1979 r. odbyły się dwudniowe zawody organizowane przez Okręg, o tyle interesujące, że wystartowali w nich także pływający w Pałacu, co możnaby odczytać jako włączenie się opisywanej placówki do szkolenia sportowego w tej dyscyplinie. 21-22.4. w Toruniu odbyły się zawody dla dzieci z podziałem na grupy rocznikowe dziewcząt 1968-69 i chłopców 1967-68. Obok „Astorii”, „Noteci”, „Zdrój” i „Zrywu” także, choć symbolicznie, startował Pałac.

Ostatecznie Pałac Młodzieży tylko uczył pływać, ale - i w tym tkwił problem - od drugiej klasy szkoły podstawowej. Nie korelowało to najwyżej z pracą „Astorii”, która naukę pływania realizowała już w klasach pierwszych. W początkowych latach funkcjonowania tej 96 97

(Dz.U.nr 16 poz. 89) Kuratorium Oświaty i Wychowania

39 pracowni najsprawniejszym udawało się po drugim roku szkolenia nawiązać poziomem do rówieśników z klubu, którzy ćwiczyli rok dłużej (np. V. Bordewicz, J. Kurzewska, A. Kania, J. Napierała, T. Łatyszkiewicz, J. Woźnicki). Można więc było, choć z pewnym ryzykiem, utworzyć klasę lub grupę integracyjną, w której dzieci z Pałacu po 3 – 4 latach równały ze swymi osiągnięciami do czołówki klubowej. W 1980 szkolenie w PM ograniczono do rocznego programu (ok. 70 godz.) z zadaniem uzyskania minimum 70 % sprawności nauczania ocenianej na podstawie sprawdzianu-zawodów na 50 m grzb. (zasadnicze kryterium) i 25 m stylem dowolnym.

Powołanie w oparciu o ustawę z 26.5.1978 r. Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Sportu (GKKFiS) oraz jego organów, odebrano w środowisku jako przemianowanie urzędu, o niedostrzegalnym wpływie na działalność Związku, choć nowa nazwa akcentowała problem wyczynu sportowego.

Z pracy w Zarządzie OZP wycofał się jeszcze w tym roku wiceprezes sportowy L. Bukowski.

Kadencja zarządu sekcji pływania WFS 22.2.79 – 26.8.81 r.

Prezes - Kaliski Stefan, z-cy: ds. organizacyjnych – Andrzej Jaworski, sportowych - Roman Wiśniewski, sekretarz - Edward Gwit, członkowie - Jerzy Stroinski, Bogusław Żołądkiewicz (I.), Zdzisław Komosiński (C.), Konrad Orzechowski (T.), Czesław Śniegocki (T.), Aleksander Staszkiewicz i Edward Pasterski.

Na miejsce R. Frankowskiego rezygnującego 21.3.79 z funkcji przewodniczącego Kolegium Sędziów, wybrano A. Jaworskiego.

Jeszcze w roku 1979 zakończył działalność „Zryw” Toruń. Dlaczego MKS nie zachował sekcji, która ćwiczyła na basenie pozostającym nadal w gestii władz szkolnych?

Koszty jego utrzymania pozostały w resorcie. Trudno znaleźć usprawiedliwienie tego impasu.

Tegoż roku w MP seniorów na medalowych miejscach zjawiło się nazwisko Zbigniew Januszkiewicz, który dzięki wynikom z sezonu zimowego 1980, bez wahań ze strony kierownictwa PZP, zgłoszony został do PKOl jako kandydat na Igrzyska i otrzymał nominację, czyli 5 kółko olimpijskie. Wystartował w Moskwie jako jeden z dwunastu bydgoszczan, którzy dostąpili tego zaszczytu spośród reprezentantów wszystkich dyscyplin. [Foto 17].

Rok Olimpiady w Moskwie przyniósł sukces bydgoskiemu pływaniu dosłownie połowiczny, ponieważ z dwójki przygotowujących się w Raciborzu do Igrzysk zawodników, nie udało się zakwalifikować do reprezentacji Annie Michalak. Zawodniczka ta podejmując w roku akademickim 1980/81 studia i treningi na AWF W-wa opuściła „Astorię” i zarazem okręg.

Dostrzożono, że brak korelacji celów szkolenia w klubie startowskim i Pałacu Młodzieży przynosił wyczynowi sportowemu nikłe korzyści. Efekt taki, jak wcześniej wspomniano, powodowała różnica wieku grup objętych nauką pływania. W pracowni działu sportowego Pałacu były to nadal II klasy, a w „Astorii” grupy przedszkolne i klasy I. Nie wdając się w szczegóły i pomijając wyjątki należy przyjąć, że wykluczało to późniejszą integrację ćwiczących, ułatwiającą tworzenie klas sportowych w czwartym roku nauki szkolnej.

Wybory do Zarządu 27.2.81 dały personalnie rezultat przedstawiony niżej, a BOZP podjął starania o przywrócenie osobowości prawnej. Złożony do zatwierdzenia wraz z innymi dokumentami statut, po zaopiniowaniu przez Wydz. KFSiT UW oraz WFS wskazujących na niespójność szeregu paragrafów i wykraczanie poza kompetencje OZS-ów, został cofnięty do poprawek. Z powodu zarządzenia stanu wojennego zawieszającego prawo zrzeszania się wniosek nie był jednak dalej rozpatrywany. Kadencja nowowybranego zarządu została formalnie zapoczątkowana dopiero 26.8.81 choć de facto sprawował swe funkcje od dnia wyboru.

40 Prezes - Stefan Kaliski, z-cy: organizacyjny -Andrzej Jaworski, sportowy - Aleksander Staszkiewicz, sekretarz - Roman Wiśniewski, skarbnik - Jan Ziółkowski, członkowie Edward Gwit, Piotr Andryszak, Zdz. Komosiński. (C), Nawrocki Stanisław (I), Jan Szpojda, Konrad Orzechowski (T), Zbigniew Żakowski, przew. Kom. Rew. - Stefania Krawczyk.

Delegatami na Walny Zjazd PZP zostali S. Kaliski, A. Jaworski i Z. Bilewicz.

W trakcie walnego zebrania Honorową Odznakę PZP otrzymali Andrzej Jaworski i Czesław Śniegocki.

Podstawowe zadania wytyczone przed zarządem to: reaktywowanie sekcji w Toruniu i utworzenie nowej we Włocławku.

Na Krajowym Zjeździe PZP w dniu 11.4.1981 Stefana Kaliskiego wybrano przewodniczącym Komisji Rewizyjnej. Funkcję tą pełnił przez 4 kadencje tj. do 23.11.1996 roku.

Decyzją GKKFiS z dnia 19.3.1982 powołano strefy terytorialne (makroregiony). Nowa struktura w odczuciu lokalnych działaczy, pomogła zapewne środowiskom w miejscu ich siedziby, ale nie przyczyniła się do poprawy sytuacji w omawianej dyscyplinie w tzw. terenie (w ościennych województwach), a w każdym razie bydgoskie na tym nie zyskało.

Na dobry początek ośrodki makroregionu – Toruń, Elbląg, Bydgoszcz, Słupsk, Gdańsk - otrzymały stopery wskazujące czas z dokładnością do 1/100 s. Bez dodatkowej informacji nie będzie możliwe ustalenie, czy wynik zapisany w protokole lub innych materiałach pochodzi z odczytu urządzenia elektronicznego, czy z pomiaru ręcznego.98 Istotę rzeczy wyjaśnia odnośnik.

Trudnym dla ustępującego zarządu był rok 1982. Po zmianie barw klubowych przez Z. Januszkiewicza („Śląsk” Wrocław) OZP utracił atut posiadania olimpijczyka, złotego medalisty MP, co choćby mimowolnie przekładało się na wysokość dotacji. W tym też roku zawodnicy bydgoscy nie zdobyli w kat. seniorów żadnego tytułu Mistrza Polski. Mało wówczas istotnymi wyjątkami, obejmującymi zimowe mistrzostwa kraju, były osiągnięcia w grupie 12-latków Alicji Pęczak (5 medali) i Cezarego Wałęsy (14 lat - jeden krążek). Wymienieni byli członkami KS „Astoria”.

WFS w opracowaniu p.n. „Plan rozwoju i stabilizacji sportu wyczynowego w woj. bydgoskim na lata 1982-83” dostrzegł regres i uznał poziom pływania za niewspółmiernie niski w stosunku do posiadanej bazy. 99 Symptomatyczne jest i to, że w latach 1981-82 w żadnej konkurencji nie poprawiła się średnia z 10 najlepszych wyników. Aktywnymi klubami, obok „Astorii”, były jeszcze w tym okresie „Noteć” Inowrocław i „Zdrój” Ciechocinek. Liczba zarejestrowanych zawodników wynosiła 144 pływaków z czego w „Astorii” 72, „Noteci” 41 i „Zdroju” 31. W okresie sprawozdawczym odbyły się trzy zebrania Zarządu i 6 posiedzeń Prezydium100.

Po śmierci Edwarda Gwita Zarząd dokooptował w dniu 2.10.82 do swego składu Jerzego Gapińskiego.

10 listopada 1983 r. reaktywowano Komisję Upowszechnienia Pływania, tym razem przy ZW WOPR. Aby osiągnąć dużą efektywność w umasowieniu umiejętności pływania postanowiono zadbać aby jak największa liczba ratowników - po 12 godzinnym przeszkoleniu - nabyła uprawnienia do prowadzenia nauki pływania.

Zatrudnienie w roku 1984 w klubach znajdowało 9 szkoleniowców. Czterech trenerów i jednego instruktora miała na etacie „Astoria”, trenera i dwóch instruktorów opłacała „Noteć” oraz jeden trener pracował w „Zdroju”.

98

Ten ostatni daje pozorne wrażenie precyzji pomiaru. Czas rzeczywisty zniekształca spostrzegawczość i zdolność reakcji sędziego, która daleko wykracza poza 0,01 sek. Dla zatwierdzenia RP potrzebny będzie pomiar elektroniczny - uruchamianie jednoczesne stoperów i zatrzymanie czasu, gdy zawodnik dotknie odpowiedniej tablicy umocowanej na ścianie basenu.

99 Archiwum Państwowe w Bydgoszczy – sygnatura akt. WFS 299 100 Zakres kompetencji Prezydium niejasny z braku stosownego zapisu w statucie.

41 We współpracy z „Astorią” i przy pomocy resortu oświaty podjęto tzw. akcję autobusową, czyli dowożenie uczniów klas II, kolejnych szkół podstawowych miasta Bydgoszczy na kursy pływania. Szacowano, że nauką objęto na przestrzeni jednego roku do 2000 dzieci.

W następnych latach czyniono starania by uruchomić równolegle podobną akcję na basenie Zespołu Szkół Medycznych przy ul. Swarzewskiej. Spodziewanego efektu nie uzyskano.

Ustawa o k.f.101, która ukazuje się 3.7.84 przyjmuje podział organizacji społecznych na piony: - związkowy (zw. zawzawodowe, federacje statutowe i regulaminowe, Kluby Sportowe) - resortu spraw wewnętrznych ( Federacja Sportowa Gwardia i KS) „ obrony narodowej (WKS) „ szkolnictwa (SZS, MKS i SKS) „ szkolnictwa wyższego (AZS i Akademickie Koła Sportowe) - pionu spółdzielczości pracy ( ZS Start i KS), a ponadto PKOl, P.Zw.Sport, TKKF i Zrzeszenie LZS. PZP przeprowadzał od roku 1984 klasyfikację sekcji na podstawie kart ocen sporządzanych w klubach. Tu pojawił się niepokojący sygnał. W pierwszym roku po tej zmianie „Astoria” nie figurowała na liście rankingowej.

Na przestrzeni 1984 r. zawodnicy okręgu bydgoskiego brali udział w 46 imprezach w tym w 6 międzynarodowych. W ostatnim roku mijającej kadencji pozytywnym sygnałem były dwa przypadki poprawienia rekordów Polski przez R. Baranowskiego i A. Pęczak.

Ciężka choroba wyłączyła z pracy w zarządzie w roku 1984 Zdzisława Komosińskiego. [Foto 18]. Pracownikiem etatowym OZP po rezygnacji J. Ziółkowskiego została Beata Gołata.

Kadencja zarządu od 4.2.1985-87 r.

Prezes - Stefan Kaliski, z-cy: sportowy - Zdzisław Niedźwiecki, organizacyjny Andrzej Jaworski, ds. sędziowskich - Zbigniew Żakowski, sekretarz - Zbigniew Bąk, członkowie - Stefan Drygas, Jerzy Olszewski, Jerzy Siarkowski, Roman Wiśniewski, Zdzisław Kojtka (T.), Stanisław Nawrocki (I.), Paweł Rataj (C.).

W dniu 7 stycznia 1986 z tego składu ubył Stefan Drygas.

Na przestrzeni całego roku odbyły się 4 zebrania zarządu i 6 posiedzeń prezydium.

Na tydzień przed walnym zebraniem zamykającym wymienioną właśnie kadencję zgłoszony został wniosek o skreślenie ze składu zarządu trzech ostatnich z wyżej podanych w nim osób, nie uczestniczących aktywnie w pracach tego gremium. Kryzys organizacyjny pogłębiła dalsza, nagła rezygnacja z działalności w zarządzie OZP jednocześnie trzech innych jego członków: Z. Niedźwieckiego, J. Siarkowskiego i R. Wiśniewskiego.

W ciągu dwóch lat kadencji, OZP poniósł straty w postaci zaniku działalności w tej dyscyplinie klubów „Noteć” I. i „Zdrój” C. Niestety także władze lokalne Inowrocławia jednoznacznie wypowiedziały się już w 1984 na wyjazdowej sesji zarządu WFS, że nie są zainteresowane inwestowaniem w pływanie. Pozostał jako jednosekcyjny z aktywną, niezbyt mocną, sekcją KS „Start-Astoria”, posiadający jedynie kilka indywidualności w kategorii juniorów.

Kolejna reorganizacja ruchu spartakiadowego przyniosła niekorzystne dla Bydgoszczy zmiany. Regulamin umożliwiał start tylko trójce zawodników z czego najlepsza A. Pęczak zmierzyć musiała się w grupie z rocznikiem starszym.

Zebranie sprawozdawcze OZP WFS w dniu 27.1.87. Wobec rezygnacji z wszelkich funkcji złożonej na wstępie przez Stefana Kaliskiego, na wniosek delegatów, zebranie przekształciło się w nadzwyczajne zebranie sprawozdawczo-wyborcze. Dokonano wyboru nowych władz. Na pierwszym posiedzeniu 3.2.87 Zarząd ukonstytuował się jak niżej: 101

Dz.U. 34 poz. 181

42 prezes - Benedykt Tyczyński, wiceprezesi: ds. sportu - Zdzisław Niedźwiecki, organ.Andrzej Jaworski, sędz. - Zbigniew Żakowski, sekretarz - Jolanta Mudziejewska-Wawrzyniak skarbnik - Stanisław Szramski, członkowie - Aleksander Modliński, Zygmunt Bilewicz.

Siedziba OZP powróciła do obiektu „Astorii”, a kierownikiem biura pozostała nadal Bernadeta Gołata.

W tym roku A. Pęczak nie przyjęła propozycji PZP wyjazdu na stypendium do 102 USA . Będąc przed maturą zdecydowała się pozostać w kraju i realizować przygotowania olimpijskie z darzonym przez nią zaufaniem trenerem klubowym L. Borowiczem. Gdy Związek pominął zawodniczkę przy wyznaczaniu ekipy do kolejnych startów międzynarodowych otrzymała zaskakujące wyjaśnienie, iż nie uczestnicząc w szkoleniu centralnym nie może liczyć na tego typu wsparcie (czytaj: powołania na wyjazdy zagraniczne) ze strony PZP. Stanowisko dość trudne do zrozumienia i w czyim interesie zachowane ?

Po dwuletnim remoncie oddano do eksploatacji basen Pałacu Młodzieży.

Zarząd „Astorii” ogłosił w styczniu 1988 r. wszem i wobec, że nie ma środków103 na dalszą eksploatację basenu. „Trenerów oraz obsługę zwolnić. Basen zamknąć”. 104 Tak stanowiła uchwała, której na szczęście nie zrealizowano.

Okręg 29 VIII 88 informował makroregion w Gdańsku o przyjęciu w poczet członków MKS „Delfin” działającego przy SP nr 18 w Toruniu. Rychło jednak w Okręgu bydgoskim pozostała jedna sekcja, ponieważ 5 XII 88 odbył się zjazd założycielski przedstawicieli klubów woj. toruńskiego, którzy powołali odrębny OZP w Toruniu. Nie przejawiała działalności sekcja „Noteci” Inowrocław, a „Zdrój” Ciechocinek zaledwie zaznaczył swoją obecność w kilku imprezach dziecięcych.

O problemach organizacyjnych BOZP świadczy rzadko praktykowane przekładanie terminu walnego zebrania sprawozdawczo-wyborczego, wpierw z 18 na 29 listopada 1988 r. potem jeszcze dalsze jego przesunięcie na miesiąc grudzień. Kolejnym świadectwem słabości BOZP w tym okresie wydaje się być mała objętość dokumentacji sportowej i organizacyjnej z lat 1987 i następnych. Nie znaczy to, że zaginęła, lecz nakazuje sądzić, że niewiele się działo w tym czasie w tej dyscyplinie. Potwierdzeniem tego jest informacja w sprawozdaniu na wspomnianym tu walnym zebraniu. Znajdujemy w niej fragment, dotyczący stanu posiadania sekcji „Astorii”, cyt.: „w rocznikach 1972 - 1 zawodnik, 1973 i 1974 - brak zawodnika, 1975 i 1976 - 10 zawodników w tym 4 bez perspektywy”. Pływanie przestało interesować także prasę, lub może działacze nie zabiegali (taki był porządek rzeczy) o miejsce na szpaltach dla informacji o dyscyplinie. W każdym razie nie ma w tym okresie żadnej wzmianki dotyczącej np. mistrzostw okręgu tak zimowych, jak i letnich.

Było też coś pozytywnego w tym czasie. Budowę obiektu krytego podjęła bydgoska „Polonia”. Dla wyczynu sportowego basen ten będzie jednak stracony, gdyż nie posiada pełnych 25 m długości. Inwestor raczej nie skrywał, że o to właśnie mu chodziło. Nie pierwszy to raz tak właśnie postąpiono z pływalniami w Bydgoszczy. Wspomniano już o tym wcześniej.

Nagle, 13.7. zmarł Aleksander Staszkiewicz, wieloletni członek zarządu OZP, a jednocześnie szkoleniowiec KS „Start – Astoria”.

Sprawozdanie z działalności OZP-WFS w Bydgoszczy za okres 16.12.88 – 13.12.89 wymienia następujący skład zarządu: prezes - Benedykt Tyczyński, wiceprezesi: ds. sportu - L. Bukowski, organizacyjnyZdzisław Niedźwiecki, ds. sędz.- Zbigniew Żakowski, sekretarz - Jerzy Jankowski, skarbnik Stanisław Szramski, członkowie - Grzegorz Frankowski, Jerzy Olszewski.

102

Od 1985 funkcjonował ośrodek Mision Viejo.

Przegląd Sportowy z 20.1.88 r.

104 Swobodny skrót uchwały Zarządu z 21.12.1987 r.

103

43 Dalej przytaczany dokument stwierdza, że zespół ten w podanym wyżej okresie odbył 6 protokołowanych posiedzeń, na których omawiano sprawy jedynej aktywnej sekcji – „Astorii” oraz kolegium sędziowskiego. Stan ewidencyjny tej sekcji nie jest zachwycający, bowiem podobnie jak przed rokiem w roczniku 1972 ćwiczy jeden zawodnik, w rocznikach 1973 i 1974 brak fizyczny reprezentantów, w r. 1975 jest dwóch pływających i w 1976 ośmiu w tym 2 z jakimiś perspektywami w tej dyscyplinie. W tej sytuacji nie można liczyć na postęp w najbliższych latach.

Sprawozdawca WZ informuje też z przykrością, że nie powiodły się starania rozpoczęte przed dwoma laty o wydanie monografii z okazji 60-lecia OZP. Kilka wierszy przywołanego tu fragmentu sprawozdania nie wspomina o jedynym, jaśniejszym punkcie zespołu „Astorii”, jaki pozostał po odejściu Alicji Pęczak na studia oraz po rozpadzie grupy, byłego już wówczas trenera klubu, S. Gawineckiego. Był nim grzbiecista, Filip Gapiński (r. 1972) nakłoniony do nauki i treningu od IX 1988 roku w SMS w Poznaniu, w której funkcję dyrektora sportowego sprawował Kazimierz Niewitecki, były zawodnik „Astorii”, pozostający w życzliwości dla środowiska pływackiego rodzinnego miasta. Rozwój Gapińskiego, pod trenerskim okiem Czesława Szulca, śledzili z zadowoleniem sympatycy pływania z Bydgoszczy przez najbliższe 2-3 lata. Nieoczekiwanie duże postępy w tym właśnie okresie poczynił żabkarz z rocznika 1976 - Karol Skibicki. Obiecująco i w stosunkowo licznej grupie występował rocznik 1977 starannie przygotowywany, w pierwszym okresie szkolenia przez Danutę Borowicz.

CKS „Zdrój” występuje 3.4.90 o wyrejestrowanie sekcji z BOZP mając zamiar zgłosić się do OZP w Toruniu. W podpisie prezes Ryszard Raszkiewicz.

Coroczna ocena dyscypliny przez WFS w roku 1990 ujmuje rzecz krótko: „regres pływania”.

Zarząd BOZP z braku zaangażowania jego członków, w kolejmym roku samoistnie rozpadł się.

Na koniec trochę pocieszenia. Przy okazji plebiscytu „Dziennika Wieczornego” na 10 najlepszych sportowców woj. bydgoskiego w roku 1991 kurator oświaty i wychowania przekazał puchar i nagrodę rzeczową najbardziej usportowionej uczennicy wskazując jako odbiorcę wyróżnienia pływaczkę „Astorii” Agnieszkę Lipkę.

E. Czas samorządności.

Nadzwyczajne walne zebranie WFS w Bydgoszczy w dniu 15.11.91 postanowiło o jej rozwiązaniu z dniem 30 listopada tegoż roku. Wynikiem tego była pierwsza informacja instancji nadzorującej tj. Wydziału Kultury i Sportu UW dotycząca wstrzymania środków na organizowane w tym terminie Mistrzostwa Okręgu, a to okazało się równoznaczne z zapaścią OZP. W tym samym, w przybliżeniu, okresie ZS „Start” zdecydował o ograniczeniu swej działalności do sportu osób niepełnosprawnych. Likwidacji uległa Rada Wojewódzka ZS „Start” w Bydgoszczy. Zdezorientowani tymi posunięciami działacze bydgoscy w dość ważnym momencie wykazali brak energii i koncepcji, a szkoleniowcy wspólnoty celów, wzajemnego wsparcia i przychylności w dalszym organizowaniu pracy sportowej. W listopadzie 1992 jeszcze troje zainteresowanych wyjechało na WZ PZP w Spale. Uaktywnił się wprawdzie ponownie Inowrocław, ale sekcja „Astorii” zawęziła swą działalność, co ilustruje organizowanie coraz mniejszej liczby imprez, bo zaledwie 5 w ciągu 1994 roku.

Zdając sobie po czasie sprawę ze słabości regionu, KS „Astoria” z „Delfinem” Inowrocław i sztucznie powołaną sekcją w ramach UKS „Asta” zdecydował stowarzyszyć się ponownie w statutowym BOZP i zarejestrować ten związek z siedzibą w Bydgoszczy. Zebranie założycielskie odbyło się 1.6.1995 roku w obecności 17 osób wyrażających w imieniu wymieninych wyżej klubów chęć założenia OZP jako organu z osobowością prawną. Z tą

44 samą datą skierowano do UW Wydz. Kultury i Sportu wniosek o wpis do rejestru stowarzyszeń kultury fizycznej i ich związków. 14.6.95 wojewoda bydgoski zdecydował o wpisie BOZP do rzeczonego rejestru pod nr 238.

Na pierwszym walnym zebraniu 4.10.95 r dokonano wyboru władz Okręgowego Związku. Przedstawicielem UW Wydz. KF był p. Edward Kondek. Zarząd i komisja rewizyjna ukonstytuowały się jak niżej: prezes - Stefan Kaliski, wiceprezes sportowy - Danuta Borowicz, sekretarz - Przemysław Tomaszewski, skarbnik - vacat (z powodu odmowy typowanych), przew. Kol. Sędziów – Zbigniew Żakowski, członkowie – Andrzej Boruta (I.), Jarosław Mysłowiecki, Juliusz Zdyb (I.), przew. komisji rewizyjnej - Mariola Jordan, sekretarz Ryszard Barlik.

Pismem do prezesa Krzysztofa Usielskiego z dn. 5.11.95 Okręg bydgoski zgłosił ponownie akces do PZP. Impas jednak trwał. Komisja Pływania PZP podaje w biuletynach dot. 1995 r., że na basenie 25 m, „Astoria” zorganizowała tylko 1 imprezę (z 203 przeprowadzonych w kraju) tj. „Wigilijnego Karpia”, a przynajmniej tylko z tych jedynie zawodów przekazano protokół zespolowi prowadzącemu rejstr i statystykę PZP. Z zachowanych sprawozdań wynika jednak, że w wymienionym roku odbyło się w Bydgoszczy 6 imprez pływackich organizowanych przez klub. W rocznikach 1979 - 1984 wraz z zawodami na wyjeździe startowało w tym roku 9 zawodniczek oraz 14 chłopców. Pięcioro z nich uczestniczyło tylko w jednej konfrontacji sportowej. Na miejscowym basenie 50 m nie odbyła się żadna impreza, z której wyniki rejestrowanoby w Komisji Pływania. Okazję do startu na długim basenie poza Bydgoszczą miały 4 dziewczyny i 1 chłopak.

Wysoko oceniono natomiast organizacyjny wysiłek działaczy i komisji sędziowskiej włożony w przeprowadzenie na bydgoskim basenie II OOM w dniach 13-16.8.96 r. Jeszcze przed wymienioną imprezą obsadzono wakujące stanowisko skarbnika BOZP, które przyjął działacz „Astorii” p. Zbigniew Bąk. W ciagu jednego roku odbyło się 5 posiedzeń zarządu.

W dniu 13.11.96 r. wobec rezygnacji trzech osób z funkcji członków zarządu: P. Tomaszewskiegoi, J. Mysłowickiego (14.11.95) i D. Borowicz (1.11.96) Walne Zebranie dokonało wyborów uzupełniających, w wyniku czego ustalono nowy skład władz OZP jak niżej: prezes - Stefan Kaliski, wiceprezes sportowy - Lech Bukowski, skarbnik - Ewa Siódmiak, sekretarz - Mariola Jordan, przew. kol. sędziów – Zbigniew Żakowski, członkowie Andrzej Boruta i Juliusz Zdyb (obaj z Inowrocławia), przew. komisji rewizyjnej - Halina Urbielewicz.

Na koniec roku 1996 funkcjonowało w kraju 21 OZP. Liczba zgłoszonych do PZP 105 zawodników wynosiła: Astoria - 22 dziewcząt i 32 chłopców. (odpowiednio wg wzoru: wiek - liczba dz./chł. = 17 -1/0, 16 -3/1, 15 -1/4, 14 -0/0, 13 -2/5, 12 -5/10, 11 -10/12) Delfin I. 12 dziewcząt plus 18 chłopców.

Trenerów w obu klubach zatrudniano: z kl.I - trzech oraz z kl. II - siedmiu Sprawozdanie na listopadowy zjazd PZP w 1996 pokazuje liczbę mandatów przyznaną okręgom. BOZP z 2 głosami jest tu w grupie najsłabszych. Jednego pkt. nie przyznawano, a max. ilość to 5 pkt. (mandatów).

Po latach nieobecności na basenach zawodników Inowrocławia, Halowe Mistrz.

Okręgu zorganizowane 29.11.1996 ożywił start pływaków „Delfina”. Jego reprezentant Michał Zdyb /81/ poprawił rekord okręgu w swej kategorii na 50 m motylem. Dwa rekordy 105

sprawozdanie PZP za lata 1992-96

45 12-latków wymazał S. Jordan z „Astorii” - nowe objawienie, ale jeszcze zbyt młody by rywalizować z seniorami.

Komunikat 1/97 Kom. Pływania: Wprowadza się licencje zawodnicze i nadaje komputerowy numer identyfikacyjny na który powoływać należy się w zgłoszeniach do zawodów oraz komputerową rejestrację wyników.

I Wydział Cywilny Sądu Wojewódzkiego, obecnie organ rejestrujący stowarzyszenia k.f., w oparciu o stanowisko Wydziału Administracyjnego Urzędu Wojewódzkiego nie zaakceptował wyników powyżej przedstawionego wyboru (z 13.11.96) i wstrzymał rejestrację OZP.106 W ślad za tym Związek nie otrzymał dotacji w kolejnym roku finansowym chociaż szkoleniem obejmował 60 zawodników zgłoszonych w PZP (w tym 34 „Delfina”) i 240 adeptów (jeszcze nie rejestrowannych w Związku, ale już 2-4 lat systematycznie ćwiczących).

Sekcja z Inowrocławia oddelegowała do SMS w Poznaniu czwórkę zawodników.

W tym sezonie właśnie z uwagi na remont basenu pozostali członkowie sekcji „Delfina” dojeżdżali na treningi do Bydgoszczy. Klub stać było na to trzy razy w tygodniu.

Z inicjatywy derektora KS „Astoria” 15.5.98 zebrani przedstawiciele klubów BOZP uznali konieczność przeprowadzenia w trybie nadzwyczajnym ponownych, formalnie poprawnych wyborów, które pozwolą uzupełnić skład władz okręgowego związku.

Kolejne wybory w dniu 30.6.98 r. w Bydgoszczy zakończyły się uformowaniem zarządu i komisji rewizyjnej jak niżej: prezes - Stefan Kaliski, wiceprezes sportowy - Lech Bukowski, skarbnik - Ewa Siódmiak, sekretarz - Mariola Jordan, przew. Kolegium Sędziów - Zbigniew Żakowski, członkowie Juliusz Zdyb, Henryk Kucharczyk, przew. komisji rewizyjnej - Halina Urbielewicz.

W protokole posiedzenia z zarządu OZP (2.11.) odnotowano dezaprobatę wyrażoną przez prezesa S. Kaliskiego z powodu nieobecności reprezentantów „Astorii” na KMPD w Inowrocławiu. Absencja ta była niestety efektem słabości sekcji w tym okresie.

Przeciągające się perturbacje z rejestracją zwiąku w sądzie spowodowały wstrzymanie dlań dotacji w kolejnym roku, co przekreślało szanse na realizację kalendarza imprez, w tym np. mistrzostw okręgu. Widoków na wsparcie w rozwiązaniu kłopotów upatrywano w powoływanym właśnie się Kujawsko-Pomorskim Stowarzyszeniu Związków Sportowych podejmując uchwałę o przystąpieniu do tworzącej się unii.

Zarząd w nowo wybranym składzie nie podjął już konstruktywnej działalności, a mając na uwadze skutki oczekiwanych zmian podziału administracyjnego kraju, zmierzał raczej do likwidacji okręgu w Bydgoszczy. W tym schyłkowym okresie z dwóch istniejących sekcji bardziej rozbudowaną i silniejszą (patrz Mistrz. Okr. – rozdz. IV-2) był „Delfin” Inowrocław.

F. Powołanie Kujawsko-Pomorskiego Związku Pływackiego107 W tym momencie należy powrócić do decyzji o powołaniu OZP w Toruniu (1988 rok). Działacze bydgoscy optowali za tą propozycją, a delegat bydgoskiego OZP Zdzisław Niedźwiecki w życzliwym wystąpieniu na zebraniu założycielskim podzielił się swym doświadczeniem. Z tą chwilą rozdzielały się nie tylko drogi finansowania pływania obu ośrodków (będące podłożem pomysłu), ale i działania organizacyjne. Osobne władze, osobne mi106

Pismo znak: Nr.SO.I-5010/79/97 z dnia 9.9.97 W nazwie był błąd sugerujący, że w kraju nad Wisłą istnieje obok PZP drugi, równorzędny K-PZP. Winno być K-POZP. Po latach nieprawidłowość usunięto.

107

46 strzostwa, osobne rekordy, osobne reprezentacje. Ślady tego rozdziału pozostały, pomimo zawiązania po dwunastu latach struktury obejmującej na nowo te same terytoria i te same jednostki kultury fizycznej (kluby). Oczywistym, że doszły nowe sekcje, gdyż pobudowano wyjątkowo dużo nowych basenów, tak w mieście jak i województwie.

TORUŃ Zjazd założycielski przedstawicieli klubów woj. toruńskiego, którzy zdecydowali o utworzeniu OZP WFS w Toruniu odbył się 5.12.88. Wybrano pierwszy zarząd. Stanowili go: prezes - Zagrodnik Mirosława, wiceprezesi - Konrad Orzechowski, Krzysztof Lietz, członkowie - Zdzisław Kojtka, Jarosław Wysocki, Józef Prędki, Bogdan Serożyński, Zbigniew Pawłowski, Roman Piechowski (G.), Stefan Rosinski, Marian Śleboda.

Regulamin OZP przewidywał czteroletnią kadencję 7-11 osobowego zarządu z możliwością zmiany 1/3 składu, z czego w trakcie trwania tej kadencji w trzech przypadkach skorzystano.

Ukończono właśnie budowę krytego basenu ZKS „Elana”. Dopinane są sprawy powołania SP 18 jako szkoły sportowej, której status osiągnęła 1.2.89 r. Utraciła go na początku 1991 r. a przyczyną, jak podano w sprawozdaniu na koniec kadencji, były zmiany społecznogospodarcze. Po rozwiązaniu w lutym 1990 roku WFS OZP podjął starania o uzyskanie osobowości prawnej. Decyzją UW w Toruniu z dnia 31.3. tegoż roku OZP wpisany został do rejestru stowarzyszeń k.f. pod nr 88 z zatwiedzonym jednocześnie statutem.

W minionej kadencji zarząd odbył 56 posiedzeń. Jeszcze w 1992 roku akces do KPZP zgłosił „Zdrój” Ciechocinek.

Skład zarządu OZP w Toruniu wybrany 21.11.92 r. na kolejną kadencję: prezes - Mirosława Zagrodnik, wiceprezesi: organizacyjny - Stefan Rosiński, sportowy - Jarosław Sienkiewicz, przew. Kolegium Sędziów - Zdzisław Kojtka, sekretarz - Teresa Bajwenko, członkowie - Zdzisław Chludziński, Sławomir Hinc, Krzysztof Lietz, Konrad Orzechowski, Paweł Rataj, Andrzej Szufarski, przew. komisji rewizyjnej - Jerzy Walczak.

Zarząd następnej kadencji, zapoczątkowanej wyborami 26.10.96 r.: prezes - Andrzej Olszewski, wiceprezesi: finansowy - Sławomir Hinc, org. - Mirosław Jackiewicz, sportowy - Jarosław Sienkiewicz, przew. Kolegium Sędziów - Zdzisław Kojtka, sekr. - Ewa Czarnecka, członkowie - Marek Otremba, Andrzej Szufarski, Teresa Bajwenko.

Po zmianie przepisów ustawy z dnia 18.1.96 o kulturze fizycznej OZP w Toruniu uzyskał 30.12.96 wpis Wojewódzkiego Sądzie Wojewódzkim do rejestru stowarzyszeń. Dane na 26.10.96 ze Zjazdu PZP wymieniają jako członków : Delfin SP-18 dziewcząt 15 chłopców 38 TKS 30 dz.

25 chł.

27 Elana dz.

6 chł.

9 Działacze toruńscy podjęli skuteczną inicjatywę utworzenia od stycznia 1999 roku Kujawsko-Pomorskiego Związku Pływackiego. Po stronie bydgoskiego sąsiada istniała przewaga liczebności członków-klubów i wyższy w tym momencie poziom sportowy, co oznaczało ulokowanie właśnie w Toruniu siedziby władz okręgu, obejmującego powstałe województwo kuj.-pom. 28.12.98 odbyło się zebranie działaczy pływackich, na którym przyjęto stosowne ustalenia - przy nieobecności wystarczająco wcześnie powiadomionych przedstawicieli BOZP. Ten ostatni ulec musiał likwidacji. Następnego już dnia toruński OZP wystąpił do Sądu Woj. I Wydział Cywilny o rejestrację nowego stowarzyszenia .

47 KS „Astoria” 2.11.99, a wcześniej „Delfin” Inowrocław, zgłosiły akces do K-PZP uprzednio wycofując się z okręgu w Bydgoszczy108. Trzeci z członków BOZP, UKS „Asta” operujący w ramach Sportowej SP 39, rozpadł się samorzutnie wobec braku aktywności środowiska.

W ten sposób przed kolejnym walnym zebraniem Kujawsko-Pomorskiego Związku Pływackiego, wyznaczonym na 30.9.2000 r., rejestr jego członków obejmował: KP Delfin UKS Wodnik UKS Ruch GKS Orka MKS Siódemka

- Włocławek - Włocławek - Grudziądz - Grudziądz - Brodnica

MKP Delfin TKS „30” MKP Toruńczyk KP Delfin KS Start-Astoria

- Toruń - Toruń - Toruń - Inowrocław - Bydgoszcz

Wybrany we wspomnianym terminie zarząd P-KZP tworzyli: prezes - Barbara Jackiewicz, wiceprezesi - Kazimierz Gabrielczyk, Joanna Kosmalska Marek Otremba, przew. Kolegium Sędziów - Sławomir Hinc, sekretarz - Andrzej Szufarski, skarbnik - Teresa Bajwenko, członkowie - Roman Kriger, Robert Niklarz, Tomasz Szklarski, Robert Walczewski.

Komisję Rewizyjną stanowili - Agnieszka Czerwińska, Iwona Kwiatkowska, Kazimierz Olszewski.

Zarząd PZP ustalając liczbę mandatów na WZ Spraw.-Wyborcze w 2000 roku przydzielił połączonemu, Kujawsko-Pomorskiemu Zw. Pływ. 4 mandaty109. Obok Opolskiego OZP była to najniższa w kraju liczba delegatów wyznaczona w oparciu o wyniki sportowe.

Następnym zgłoszonym 17.4.2001 klubem został UKS „Aqua” z Bydgoszczy, który działał przy Młodzieżowym Ośrodku Sportu i Rekreacji SP 44, obecnie Zespole Szkół nr 5. na uruchomionym niedawno własnym basenie.

Zawiesił swą działalność w roku 2001 MKP „Toruńczyk”. Wprawdzie rok wcześniej klub zgłaszał swych członków do zawodów dzieci, ale brak potwierdzenia w punktacji startów jego pływaków we wszystkich MP kat. młodzieżowej i juniorskiej.

Na skierowaną (wg kompetencji) jesienią 2003 roku informację o zamierzeniach dot. monografii, autor uzyskał od przedstawicieli OZP w Toruniu:110 przyjęcie do „akceptującej wiadomości” zapowiedzi takiego opracowania i zastrzeżenie prawa zarządu K-PZP do decyzji o ewentualnie wspólnym podjęciu tematu i na koniec, po kilku tygodniach, szczupły pakiet materiałów stanowiący m. in. podstawę dla przedstawionych już w pierwszym wydaniu treści dotyczących zarządu okręgu z siedzibą w Toruniu.

Do tych informacji o sąsiadach musiało się niestety ograniczyć niniejsze opracowanie.

Między omawianymi ośrodkami nie było dotychczas transmisji docelowo-zwrotnej w ich działalności i brak procedur, które skłaniałyby je do współdziałania i zmniejszyły zawoalowany dystans.

3. Historia i aktywność sekcji klubowych.

Wspomniane na innych stronach tego opracowania, mistrzostwa miasta organizowane w 1945 roku w Toruniu przyniosły splendor działaczom i zawodnikom „Pomorzanina”, przede wszystkim za inicjatywę.

108

Odbyło się dokładnie tak jak podaje to sprawozdanie na KZ PZP w r. 2000: „W stosunkowo krótkim czasie środowisko dostosowało strukturę okręgów do układu województw. W ten sposób osiągnięto zmniejszenie liczby OZP”. Na terenie województwa działa jeden OZP. 109 Sprawozdanie z działalności PZP XI.1996-XI.2000.

110 Barbara Jackiewicz i Roman Kriger w trakcie rozmów w Bydgoszczy przy udziale Zbigniewa Żakowskiego.

48 „W Bydgoszczy pierwszą była Brda”- to tytuł jednego z artykułów prasowych, ale w tym wypadku chodziło o odpowiedź na wezwanie zjazdu założycielskiego Pom. OZP (17.3) do powszechnej nauki pływania. Już 23.3.46 r. KKS „Brda” zawiadamia w prasie lokalnej111 o zebraniu członków i naborze do sekcji pływackiej w związku ze zbliżającym się letnim sezonem sportowym i zawodami w Gdyni.

Zapowiadana impreza odbyła się 7 kwietnia na krytym, 4 torowym, 20 m basenie Państwowej Szkoły Morskiej (PSM). Startowali w niej gościnnie pływacy bydgoscy i toruńscy.

Organizatorem był KKS „Grom”, który wygrał drużynowo (160 pkt.) przed „Brdą” (72 pkt.) i „Pomorzaninem” (64 pkt.). Na drugie zawody 12 maja wyjechali pomorscy „kolejarze” z klubów „Brda”, „Grom” i „Pomorzanin” do Łodzi zwyciężając tamtejszą reprezentację połączonych sekcji „Filmowca” i „Zjednoczonych” 52 : 50. To dobra zachęta do dalszej działalności.

KKS „GROM” Gdynia Pierwsze powojenne Mistrzostwa Pomorza odbyły się 14.7.46 w Inowrocławiu. Według stosowanej punktacji, za rezultaty z trzech klas sportowych łącznie, zerspołowo wygrał „Grom” przed „Brdą”, „Pomorzaninem”, GKS, HKS i RKS-TUR. Zdanie o poziomie sportowym pływania w rok po zakończonej wojnie powziąć można z przeglądu niektórych wyników uzyskanych podczas tych mistrzostw (patrz rozdz. IV).

W Bydgoszczy, przeprowadzono w roku 1946 dwie imprezy. Wyścig na Brdzie wygrał - podobnie zresztą jak w roku następnym - startujący w barwach „Gromu” Franciszek Marchlewski, ps.112 „Jur”. Mistrzostwa długodystansowe na kanale zakończyły się wygraną Józefa Kurka - także z „Gromu”.

Zimowe Mistrzostwa Pomorza odbyły się 9 lutego 1947 r. w Gdyni. Zespołowo znów wygrał „Grom” (940 pkt.) przed „Brdą” i „Pomorzaninem”.

Dzięki dostępowi do krytego basenu PSM, a nade wszystko funkcjonowaniu takich zapaleńców jak Alfred Chełczyński, Władysław Piotrowicz i Franciszek Marchlewski, „Grom” odegrał ogromną rolę w ożywieniu pływactwa pomorskiego. W okręgu był bezkonkurencyjny. W zimowych mistrzostwach 1948 roku zgromadził 1743 pkt. tj. jeszcze raz tyle, co pozostałe kluby razem wzięte.

Układ wartości sportowej poszczególnych sekcji w tym czasie wyraża tabela113: zgłoszonych klasa sportowa Klub zawodników M I II III Grom 22 1 4 7 1 Brda 17 5 7 HKS 16 1 4 1 Pomorzanin 14 3 6 2 GKS 2 1 1 RKS TUR 4 1 2 KPW - KKS „POMORZANIN” – Toruń Powstała w 1935 r. sekcja, najszybciej w regionie otrząsnęła się ze zrozumiałej wojennej martwoty i w marcu 1945 ogłosiła reaktywację za sprawą wspomnianych w innym miejscu K. Orzechowskiego i J. Nowackiego, a także zorganizowała w lipcu zawody, ale zachowany potencjał „Brdy” w latach 1946-47 okazał się silniejszym. „I” klasę sportową w tym czasie posiadali Alfons Dobucki, Klemens Felchnerowski i wspomniany wyżej Orzechowski.

111

IKP nr 80 z 23 III 1946 r.

Z okresu przedwojennego, przyjęty z uwagi na zakaz występowania uczniów w klubach poza szkolnych.

113 Wg. Komunikatu PZP nr 4 z 1947 r. kl. mistrz. zachowali F. Marchlewki z Gromu i J. Brendel z GKS Olimpia. Zawodnikiem RKS TUR z Grudziądza posiadającym kl. I był Henryk Ostrowski.

112

49 Dopiero w 1948 r. w letnich mistrzostwach okręgu, już bez udziału „Gromu”, zespołowo we wszystkich klasach sportowych wygrał „Pomorzanin”, choć rok później znów pierwszeństwo oddał „Brdzie”. Związane z nim nazwiska znanych w okręgu zawodników, obok już wymienionych, to: Kwiryna Mendówna, Henryk Kaliszak.

Działalność tej sekcji zamiera w roku 1954. Reaktywowano ją w 1957 staraniem instruktora Jana Nowackigo i kierownika Eugeniusza Jaśkiewicza. „Pomorzanin” pojawił się znów zimą 1958 roku w mistrzostwach okręgu. W oparciu o wyniki z lata tego roku do kadry narodowej powołana została żabkarka Maria Michalska. Jeszcze raz próbę odbudowy sekcji podjeto po 1960 roku. 3.10.65 na naradzie SSP klubów związkowych przyjęto wiadomość o likwidacji sekcji. Ostatecznie pismo wycofujące ten klub z członkostwa w OZP datowane jest na 12.1.1966 r.

KKS „BRDA” – Bydgoszcz Konkurowanie pływaków Torunia i Bydgoszczy było motorem napędowym postępu dla tych ośrodków. Co ciekawe - oba miasta miały w pierwszych latach powojennych najlepsze obok „Gromu” sekcje w tym samym zrzeszeniu.

W „Brdzie” pobudzano do działalności sekcje rozpoczynając w marcu 1945 r. od piłki nożnej. Pływacy ujawnili swą aktywność w kwietniu. W wydziale technicznym klubu reprezentowali ich Witold Raciniewski i Edmund Smoliński wspierani przez Mariana Mudziejewskiego. Z początku formalna ocena poziomu pływaków pomorskich opierała się na ustaleniu przez PZP w r. 1946 listy skasyfikowanych zawodników114, a w niej na podstawiej wcześniej uzyskanych rezultatów z klasą I figurowali: M. Bednarz, J. Kubiak, E. Smolinski, L. Suśka i T. Zimniewicz. Większy rozgłos wśród kibicujących zyskali jednak: siostry Halina i Urszula Maternowskie, starszy z braci Piotrowskich - Henryk i Eugeniusz Mróz. Zawodnicy ci zajmowali czołowe miejsca w kolejnych mistrzostwach okręgu i wyścigach „Wpław przez Bydgoszcz”. [Foto 19] . Pozostając w pierwszych latach powojennych w cieniu mającego korzystniejsze warunki KKS „Grom”, a później „Pomorzanina”, dopiero w latach 1949 - 1953 dzięki występom rewelacyjnej dwójki A. Mrozówna i E. Kriese (roczniki 1935) zyskała „Brda” na krótko szerszy poklask. [Foto 20].

Funkcję instruktora pełnił wówczas Teodor Siwczak - przez wielu w Bydgoszczy długo wspominany - jeden z pierwszych pływaków bydgoskich z uprawnieniami szkoleniowca po kursie w Żerkowie. [Foto 116].

W 1949 roku kurs przodowników pływania w Złocińcu ukończyła też Wacława Postawa, nigdy jednak nie angażowała się w szkolenie. „Brda” to najlepszy klub Pomorza w 1951 i 1952 roku, który w tym ostatnim z dumą obnosił niewątpliwy sukces, jakim było zakwalifikowanie się Aleksandry Mróz na Igrzyska Olimpijskie w Helsinkach.

Zawodnicy „Brdy” stawali na starcie imprez okręgowych do roku 1956. Jak na ironię w tym roku otrzymali obiekt letni (25 m) z możliwością podgrzania wody. Z trudnych do ustalenia obecnie przyczyn, basen dość szybko ulegał dewastacji. W 1957 r. s. Martenowskie i E. Mróz opuścili „Brdę” i przeszli do „Startu”. W latach 60 pojawiły się jeszcze pozory funkcjonowania sekcji czy próby reaktywacji sekcji co uzasadniało dofinansowanie klubu na sport pływacki. Dopiero 4.10.65 Społeczna Sekcja Pływania przy WR OFSWFiT 115 zawnioskowała o rozdzielenie dotacji WKZZ dla sekcji związkowych z pominięciem „Brdy”. Zainteresowani uznali (choć nie w pełni), co było oczywistym od lat, że bez krytej pływalni o treningu w sporcie pływackim nie można mówić. Jakby w odpowiedzi klub przesłał do OZP 17.1.66 protokół z zawodów przeprowadzonych na basenie „Astorii” 29.12.65 pod nadzorem wielce zasłużonego sokoła Romana Kaczmarczyka. Na 50 m klas. wystartowało w nich dzie114

115

Komunika nr 13 str. 4 z listopada 1946 r.

Wojewódzka Rada Ogólnozwiązkowej Federacji Sportu, Wychowania Fizycznego i Turystyki

50 sięciu i na 50 m dow. dwudziestupięciu chłopców. Zwycięzca Lech Calinski /48/ uzyskał 30,9 s, III m. Bubacz Lech /50/ 39,7 s. Obaj przedtem zdążyli na krótko popróbować swych sił w „Astorii”.

MKS/SKS „Kasprowicz”- Inowrocław Istotnym i wysuwanym zaraz po wojnie na plan pierwszy zadaniem dla aktywu pływackiego w okręgu było umasowienie umiejętności pływania. Wydaje się, że w tej dziedzinie niezrównanym, rzeczywistym popularyzatorem był ośrodek w Inowrocławiu.

W roku 1948 odbyły się tu mistrzostwa miasta, w których najwięcej punktów drużynowo zebrał SKS „Kasprowicz” - podobnie zresztą stało się w dwóch następnych latach. Początki były zachęcające. 2 września MKS pokonał w Inowrocławiu w punktowanych zawodach międzyklubowych „Brdę” i HKS. Przez 25 lat motorem w działaniu tego wielosekcyjnego klubu był jego założyciel (maj 1945) Józef Bączkowski – „Majster”.116 Niezwykle aktywny nauczyciel wf. gimnazjum im. Kasprowicza uważał za sensowne działanie na niwie pływactwa w sytuacji, gdy Inowrocław posiadał piękny basen. na którym organizowano chętnie wiele imprez, głównie miejskich i kuratoryjnych. Rozległe zainteresowania J. Bączkowskiego skłoniły profesora do posłania podopiecznych na kursy instruktorskie, aby mogli samodzielnie prowadzić szkolenie. O początkach swej pracy w tej sekcji wspomina Zenon Lewandowski, jeden z pierwszych hufcowych w Inowrocławiu. Wymagania regulaminowe większości imprez, szczególnie drużynowych, zmuszały do szukania dziewcząt zainteresowanych pływaniem. Sprzyjającą okolicznością było istnienie dobrze prowadzonych grup sportowych w gimnazjum żeńskim im. M. Konopnickiej. Na bazie tych szkół mógł działać Miedzyszkolny Klub Sportowy. Jest tu okazja by wymienić nazwiska kilku utalentowanych dziewcząt jak: Magdalena Proch-Ciesielska, Danuta Sobańska, Maria SroczyńskaMieszkowska, Felicja Stachowiak-Kotyńska, Łucja Gałęzewska-Zielińska, Irena Nawrocka, Zofia Duninowska-Meinhardt117 i chłopców: Stanisław i Marcin Sroczyńscy, Karol Fabjanowski, Włodzimierz Kubski, Stanisław Musiałkiewcz, Wojciech Zandecki, Konstanty Teryks, Zbigniew Jaskulski, Zbigniew Siemianowski, Antoni Pilarski. Szeregi MKS zasilali uczniowie innych szkół dzięki prowadzonej wówczas bardzo intensywnie i bezpłatnie akcji nauki pływania pod okiem prof. J. Bączkowskiego - absolwenta CIWF118, por. H. Łozińskiego i wymienionego Z. Lewandowskiego. Z nich w pamięci pozostali: Aleksander Staszak, Kazimierz Mielcarski, Jan Nowak, Włodzimierz Chełmikowski, Zdzisław Nowakowski. Zarządzający basenem w 1947 roku udostępnił go dla kursantów nauki pływania bezpłatnie.

Od 1950 r. administratorem znanego w kraju obiektu został „Kolejarz” (od 1954 wystepuje ponownie nazwa „Goplania”) powołał własną sekcję, a następnie włączył w swe szeregi zawodników MKS.119 Instruktorem był Zenon Lewandowski a kierownikiem Tadeusz Proszkiewicz. Przez kilka lat jeszcze, pływacy wywodzący się z wymienianej tu wcześniej, najbardziej usportowionej szkoły średniej, stawali na podium imprez na Pomorzu 120.

W czerwcu roku 1957 na Mistrzostwach Pomorza SZS w konkurencjach męskich, pływacy [Foto 21] „Kasprusia” oddali konkurentom tylko jedno pierwsze miejsce. W miarę upływu lat wymagania treningowe rosły. Zwiększała się częstotliwość zajęć i czas ich trwania. W „Kasprowiczu” wybudowano więc przy szkole własny basen, oddany do użytku 22.7.60 r.

[Foto 22].

116

Ksywa w środowisku pływackim Na pierwszym miesjcu wymieniane są nazwiska panieńskie.

118 Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego 119 Okólniki władz szkolnych z 1928 i 1947 roku zabraniały młodzieży szkolnej występowania w klubach pozaszkolnych.

14 IV 50 IKP donosi: „GKKF ma program utworzenia w każdej szkole SKS (koła) z prawem startu uczniów w zawodach klubu opiekuńczego”. Do 1 maja 1950 nastąpi przydział szkół do Zrzeszeń z pozostawieniem priorytetu w startach na zawodach szkolnych. To zapowiedź likwidacji MKS jako samodzielnych klubów.

120 Lucjan Dombek (Bibliografia A-1) podaje, że Stanisław Sroczyński w roku 1952 został na 100 m st. grzb. nawet mistrzem Polski młodzików.

117

51 Bez pływalni krytej na dłuższą metę równanie do najlepszych było jednak niemożliwe. Po wyjeździe z Inowrocławia kontynuowali treningi, najczęściej w klubach uczelnianych AZS: M. Proch, D. Sobańska, F. Stachowiak, K. Fabjanowski, A. Zagórski i M. Sroczyński.

[Foto 23].

Od TS „OLIMPIA” do KS „STAL” Grudziądz.

W środowisku starszych pływaków, nie tylko z Grudziądza, jako najbardziej ruchliwych społeczników pierwszych lat po wojnie wymienia się nazwiska: Pawła Bączyńskiego (naczelnika Dzielnicy TG Sokół}, Bronisława Paczkowskiego i Kazimierza Moczydłowskiego. Autorzy wydawnictwa pamiątkowego „50 lat GKS „Olimpia” z czerwca 1973 roku, Jerzy Gostomczyk i Wacław Michalak, inicjatywę wznowienia działalności sekcji pływackiej przypisują jednak Antoniemu Felskiemu i [] Walczakowi.

W okresie przedwojennym członkowie Towarzystwa Sportowego „Olimpia” (data zał.

30.06.1923) na ogół ograniczali swą aktywność w pływaniu do startu w imprezach lokalnych, co nie przeszkadzało Gertrudzie Szumiłowskiej-Lange w osiągnięciu pozycji czołowej żabkarki w kraju. Nie oddała jej w pierwszych powojennych MP. Po niezależnych od zawodniczki zmianach nazw oraz struktur jednostek sportowych Szumiłowska znalazła się u spadkobiercy „Olimpii”, czyli w GKS, od roku 1947 nazywanym SGKS. Podobnie inni pływacy, a w tym Janina Brendel-Steyer, K. Rosicka, R. Zysnarski, Z. i C. Makowscy. Rok później większość starszych zawodników wycofała się. W tym też czasie istotnych wyborów dokonały dwie najlepsze wówczas zawodniczki okręgu. J. Brendel z GKS przeszła z dniem 15.2.48 do Związkowego KS „Ruch”121 i wkrótce zajęła się szkoleniem, a jej koleżanka klubowa G. Szumiłowska z dniem 1.3.47 zrezygnowała z czynnego uprawiania pływania.122 W 1948 r. obie sportsmenki zostały odznaczone przez PZP odznaką honorową za pracę nad rozwojem pływactwa polskiego.

Na mocy decyzji centralnych władz politycznych i sportowych, SGKS w 1949 r. należąc do klubów związkowych, otrzymał nazwę Terenowe Koło Sportowe „Spójnia”. Przebudową sekcji od podstaw zajął się Bronisław Paczkowski, zdradzający zacięcie instruktorskie już przed wojną i przyznający się do wspierania wówczas radą dwóch wspomnianych mistrzyń.123 W następnym roku skierowano do szkolenia S. Moczydłowskiego, który po sezonie przeniósł się do Szczecina i obowiązki szkoleniowca, uzyskawszy właśnie uprawnienia instruktora, przejął B. Paczkowski. [Foto 24[. Kierownictwo sekcji powierzono Franciszkowi Arciszewskiemu.

W 1951 roku w mistrzostwach drużynowych okręgu sekcja z Grudziądza uplasowała się na drugim miejscu za KKS „Brda”. W r. 1953 „Spójnia” zdobyła pierwszy tytuł drużynowego mistrza okręgu i utrzymała go przez 1954, a potem jako „Sparta” przez rok 1955.

W tym ostatnim na drugą pozycję w okręgu wysunęło się ZS „Budowlani” z Torunia.

Na MP juniorów i młodzików w Łodzi (1954 r.) pływacy z Grudziądza zdobyli II miejsce za I KS „Ślęza” Wrocław.124 Decyzję o połączeniu z początkiem roku 1955 „Spójni” i działającej przy MPGK od roku sekcji KS „Ogniwo” podjęły władze centralne. Sekcję „Ogniwa” prowadziła instruktorka p. Moczydłowska, a kierownikiem był Józef Litwic. Osiągnięciem powstałej w ten sposób „Sparty” był zakończony zdobyciem trzech medali, występ dziewcząt na LMP juniorów i młodzików we Wocławiu.

Nadszedł jednak rok tak skromnego budżetu, że Rada Kół Sportowych „Sparta” przed zimowym sezonem 1956 r. przekazała swą sekcję i szkoleniowca do Chełmży. W lutym 1957 121

Komunikat nr 2 PZP marzec 1947 Komunikat nr 3 PZP maj 1947 123 Gazeta Pomorska (GP) nr 58 (2987) z dn. 10 III 58 r.

124 „50 lat GKS Olimpia Grudziądz”, czerwiec 1973 str 148. I KS oznaczło Pierwszy Klub Sportowy.

122

52 roku w ramach reorganizacja sportu i znów szukano dla niej opiekuna. Nie chciała nim zostać macierzysta „Sparta” (Olimpia), ale zgodził się „Start”, który jednak po 3 miesiącach ją rozwiązał. W międzyczasie grudziądzanie poprawili 21 rek. okręgu i w MP młodzików w Gdyni zdobyli 3 medale.

Ostatecznie w maju 1957 r. pływaków przekazano do KS „Stal” przy Pomorskiej Odlewni i Emalierni. Zaczął się okres hegemonii grudziądzkiej sekcji pod nowym szyldem. Na wstępie pływacy „Stali” wygrali punktację zespołową letnich mistrzostw Pomorza, a indywidualnie 14 z 17 rozegranych konkurencji i poprawili 5 rekordów okręgu. Pozostawali na pozycji mistrzów do roku 1965 włącznie.

W lutym roku 1962 CRZZ125 dał zgodę i środki na zawiązanie szkółki pływackiej.

Zajęcia prowadzili B. Paczkowski, A. Karnowski i Z. Rolewicz. Nabór 12-latków nie zadawalał organizatorów, gdyż spora część zgłaszających się nie potrafiła pływać.

Silna konkurencja, po uruchomieniu w Bydgoszczy basenu „Astorii”, znów zmobilizowała działaczy i szkoleniowców Grudziądza. Zatrudniono instruktora Ryszarda Narlocha [Foto 25] i ponownie podjęła ćwiczenia na basenie Tech. Chem szkółka pływacka - codziennie w godz. 16 do 20. To wszystko nie na długo jednak bo zabrakło pieniędzy. Nieskuteczne były odwołania do Krajowej Rady Ogólnozwiązkowej Federacji Sportu Wychowania Fizycznego i Turystyki .

Obrazem ogromnej różnicy w poziomie dotychczasowego szkolenia stalowców z Grudziądza i pływaków pozostałych sekcji jest poniższa tabela ukazująca liczbę klas sportowych zdobytych do dnia 1.11.64 Klub Legia Ch. MKS B. Noteć I. Pomorzanin Stal G. Stal T. Astoria Zdrój C. Razem

I 1 6 7

II 3 7 4 9 9 7 39

klasa sportowa III młodz.

7 10 11 10 16 20 3 7 10 8 11 8 16 22 14 1 88 86

razem 21 21 43 14 33 19 47 22 220

Zmiany układu sił zapowiadały już Korespondencyjne MP Dzieci organizowane zwykle jesienią. W edycji BOZP odbyły się 22.11.64 w Chełmży. Prowadzona tradycyjnie punktacja wskazała na zwycięstwo MKS Bydg. (117 pkt.) przed „Astorią” (108), „Zdrojem” (72) i dalej dopiero „Stalą” G. (50), „Legią” (25), „Notecią” (21) i „Stalą” T. (19).

Od kwietnia 1965 „Stal” treningów braku środków finansowych nie korzystała z treningów w Chełmży. Pismem z dn. 20.12.66 do WKZZ w Bydgoszczy KS „Stal” zawiadomił o przeniesieniu sekcji od 1.1.67 do KS „Ruch” przy PePeGe w Grudziądzu. Jednak jeszcze 8.2. tego roku KS „Stal” czuje się zobowiązany wyjaśnić WR OFSWFiT, że przyczyną jego nieobecności na Mistrz. Okr. 4-5.2. jest brak przygotowań na basenie w Chełmży (oczywiście z powodu braków jak wyżej).

W roku 1969 zawodników „Stali” G. nie ma na listach i w tabelach BOZP. Wiadomo tylko, że sekcja przeprowadziła w Grudziądzu jeden start kontrolny. Od trzech lat zmniejszano klubowi dotacje, przed zawodnikami zamykano zimą drzwi basenu Liceum Chemicznego i odsunięto w niepamięć plan budowy krytej pływalni. Nie wytrzymał tego „człowiek orkie125

Centralna Rada Związków Zawodowych

53 stra” grudziądzkiego pływania Bronisław Paczkowski i zrezygnował z pracy w sporcie.

W występach pływaków Grudziądza powstała ponad 20-letnia przerwa. Po uruchomieniu basenu OPEC126 KS „Stal” podjął próbę – bez szczęśliwego zakończenia - reaktywacji sekcji pływackiej. Obecnie działają dwie nie mające jeszcze historii, ale obiecująco zapowiadające się sekcje UKS „Ruch” (nie związany z klubem o tej nazwie, funkcjonującym w latach czterdziestych) i UKS „Orka”. Kilka informacji o nich znajduje się w rozdziale IV. „GWARDIA” – Bydgoszcz i Toruń Milicyjny Klub Sportowy i WKS „Bezpieczeństwo” założono w Bydgoszczy już w 1945 r. Nieco później powołano WKS „Burza” – przy jednostce Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Dwa pierwsze po połączeniu w 1946 przyjęły nazwę W-MKS „Partyzant”, a w roku 1948, po wchłonięciu trzeciego oraz likwidowanych HKS i BKS „Polonia”, nowo powstały klub wszedł do ZS „Gwardia” i funkcjonował z tą nazwą na basenach pływackich do r. 1952.

Uznając obecny BKS jako spadkobiercę wyżej wymienionych zauważyć należy, że w macierzystej „Polonii” (data zał. 20.9.1920) dość wcześnie podjęto działalność w omawianej dyscyplinie. Z zapisów powojennych wynika, że 7.5.47 na rocznym zebraniu klubu kierownikiem sekcji pływackiej wybrano S. Nowaka natomiast instruktorem był w latach 19461950 Antoni Przybył (z Poznania), pełniący w tym samym czasie funkcję przewodniczącego komisji sportowej OZP. Materiały walnego zebrania Pom. OZP z roku 1949 informują o liczbie 20 zawodników występujących w „Gwardii” Bydgoszcz i lokują ten klub na 3 miejscu w okręgu.

Lata 1950 - 51 to dobry okres dla „Gwardii” Toruń zdobywającej wówczas wicemistrzostwo drużynowe Pomorza. Wzmocniony zaostał, conajmniej ilościowo, na przełomie 1948/49 przez miejscowy WKS „Gryf”. W Inowrocławiu rozegrano 5 sierpnia 1951 r trójmecz pływacki klubów gwardyjskich.

Klasyfikacja: 1. Gwardia Toruń 233 pkt.

2. Gwardia Bydgoszcz 205 „ 3. Gwardia Inowrocław Do pracy jako instruktor sekcji w tym czasie przyznaje się K. Orzechowski. [Foto 26].

W 1952 roku 2 miejsce wśród wszystkich klubów okręgu zajęli gwardziści bydgoscy.

W ostatnim, sezonie letnim, swego istnienia pływacy pionu gwardyjskiego obu ośrodków reprezentowali województwo w I Centralnej Spartakiadzie zrzeszenia we Wrocławiu, zajmując siódme miejsce na 14 startujących ekip, z 284 zdobytymi punktami. Przy 402,5 pkt. osiągniętych przez zwycięzców (Gwardię Kraków) wynik bydgoszczan okazał się całkiem przyzwoity bowiem zespoły na miejscach od dziewiątego w dół legitymowały się dorobkiem poniżej 100 pkt. W składzie reprezentacji znalazły się nazwiska znane na Pomorzu: Zofia Jodis, Krystyna Gąsiorowska, Bożena Mral, Zygmunt Szostak, [] Dzięgielewski, Ryszard Hartwig, Romuald Kulpinski, W. Krawczyk, Jerzy Tarczyński.

W I kwartale 1953 roku rozwiązano sekcje pływackie w większości klubów gwardyjskich, gdyż w pionie tym zdecydowano pozostawić działalność tylko w wybranych ośrodkach. Decyzja ta dotknęła obie sekcje w regionie. Szereg zawodników „Gwardii” Toruń zasiliło wówczas Okręgowy Wojskowy Klub Sportowy (OWKS). Wśród nich byli Kowalska, Kwiatkowska, [] Wróblewska, Zofia Jodis, Ireneusz Wojtkowski, Jerzy Adamowski, Ryszard Lato, Zygmunt Szostak. Jerzego Tarczyńskiego odnaleźć można było w 1955 r. w „Starcie” Bydgoszcz.

126

Okręgowego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej

54 CKS „ZDRÓJ” Ciechocinek W Ciechocinku do systematycznych ćwiczeń z pływania przystąpiono z młodzieżą liceum ogólnokształcącego już w 1946 roku. Wśród adeptów tej dyscypliny był wówczas późniejszy, niestrudzony jej propagator i trener (dokumenty wskazują jako datę uzyskania stopnia instruktorskiego 15.6.1957 r.), zasłużony obywatel miasta Ciechocinka - Zdzisław Komosiński127. [Foto 27].

Sekcję pływacką Ciechocińskiego Klubu Sportowego „Zdrój” (CKS Zdrój), zarejestrowanooficjalnie 1.9.1954, choć zdążyła już wystartować w mistrzostwach okręgu w Grudziądzu, gdyż treningi podjęto nieco wcześniej. W tym to roku przekazano do użytku mały basen i udostępniono młodzieży pływackiej duży basen ciepliczy128 (niestety z solanką, w której bardzo szczypały oczy), co jednak pozwalało prowadzić szkolenie latem i zimą Przez wiele następnych lat „Zdrój” prezentował uzdolnione dzieci. Prym w tym względzie odebrał mu dopiero w roku 1964 MKS B. Pierwszym sukcesem na skalę ogólnopolską było zdobycie przez Stefana Drużyńskiego /47/ brązowego medalu w Koresp. MP dla dzieci. W roku 1968 Ewa Komosińska zakwalifikowana została do Ośrodka Przygotowań Olimpijskich w Warszawie. Finalistą III Ogólnopolskiej Spartakiady Młodzieży w roku 1973 został Sławomir Gawinecki. W latach siedemdziesiątych znaczące osiągnięcia były udziałem rodzeństwa Grażyny i Mariana Oczachowskich (r. 56 i 55). Ten ostatni podjął nawet naukę i trening w Bydgoszczy. W kat. dzieci odnotowano tytuły mistrzyń Polski Jolanty Ostrowskiej i Sławomiry Stawskiej. Następny rocznik /57/ i klub najlepiej prezentował żabkarz Sławomir Gawinecki, który będąc studentem AWF startował w 1977 r. na Uniwersiadzie w Sofii.

W roku 1978 zdobył złoty, a rok później srebrny medal GMP na 100 klas. z identycznym czasem 1.08,80 min. W roku 1981 już po powrocie ze studiów, na krótkim basenie, uzyskał na 100 m RO w kat. sen. 1.10,0 min.

Sukcesem organizacyjnym, owocującym osiągnięciami sportowymi, stało się utworzenie w SP nr 1 klasy ze specjalizacją pływacką, z której wywodził się bardzo obiecujący Jarosław Lachowicz. W latach 1984/85 niezwykle mocnym punktem w ekipie klubowej był dowolista Tomasz Sikorski. W gronie szkoleniowców „Zdroju” obok Z. Komosińskiego znajdujemy: Rafała Raszkiewicza, Mariana Gawineckiego, Czesława Kaźmierczaka, Pawła Rataja, Mariana Tułodzieckiego i Jerzego Zarębę.

Po odejściu z przyczyn zdrowotnych Z. Komosińskiego w „Zdroju” pozostał trener kl. II zaangażowany na ½ etatu.

3.4.1990 roku CKS „Zdrój”, który ze względu na położenie ciąży ku Toruniowi, mając zamiar zgłosić się do tamtejszego OZP, wystąpił o wyrejestrowanie sekcji z BOZP. KS „BUDOWLANI” Toruń Sekcja pływacka tego klubu podjęła działalność w czerwcu 1951 roku, ograniczając członkostwo do grupy męskiej. Kilku starszym i doświadczonym towarzyszyła liczniej młodzież, która swą aktywność zawdzięczała inicjatywie i pracy instruktora Jana Nowackiego.

Już w sierpniu członkowie sekji uczestniczyli w mistrzostwach okręgu a startowali także na zawodach w Wąbrzeźnie, Gnieźnie i Krotoszynie.

W Mistrz. Okręgu z roku 1952 reprezentanci tego klubu zajęli w punktacji zespołowej, za konkurencje męskie I miejsce przed „Gwardią” i „Kolejarzem” Bydgoszcz.

W krótkim czasie jako obiecujący pływacy dali się poznać Eugeniusz Beszczyński Zdzisław Kojtka, oraz B. Leśniewski i Marian Łużyński. W roku 1954 zorganizowano w sekcji grupę żeńską, w której wyróżniły się Irena Ruszkowska, Zofia Jodis, Bożena Mralówna, siostry Gizela i Teresa Nowackie oraz Maria Michalska. W rankingu klubów BOZP na ten

127 128

Tytuł nadany z okazji 75-lecia CKS Zdrój 18-20.7.1936 odbyły się na nim mistrzostwa Polski

55 rok „Budowlani” wymienieni zostali na II pozycji. Trzy ostatnie, przedstawione z nazwiska zawodniczki w latach 1956 i 1957 startowały z powodzeniem (finały) w MPJiMł.

Po początkowym zrywie, od roku 1958 działalność sekcji przygasa. Najlepsi jak Z. Jodis lub M. Michalska oraz obie Nowackie zasiliły miejscowego „Pomorzanina”. Formalnie członkostwo sekcji w związku ustało w r. 1963.

KS „STAL” Toruń O „Stali” w Toruniu mówiono w pierwszej połowie lat 50, kiedy w strukturach sportu obowiązywał podział na zrzeszenia. W założonej niedawno sekcji po 1952 roku obok byłych zawodników „Pomorzanina” znaleźli się także byli gwardziści. Z braku bazy i środków finansowych ona także uległa dość szybko likwidacji. Ostatecznie Klub ten prowadził sekcję pływacką do 1955 roku.

W tym okresie, gdy „Stal” rozpadała się po raz pierwszy, zlikwidowano także „Spójnię”, a z będących bez przydziału pływaków utworzono KS „Budowlani”, którego instruktorem został Jan Nowacki. Zajmował się on wcześniej właśnie zawodnikami SKS „Spójnia”, gdzie z powodzeniem pływały jego córki Teresa i Gizela. „Stal” wznowiła działalność sekcji pływckiej w 1962 r.,zawdzięczając powrót na baseny prezesowi Eugeniuszowi Bindudze oraz instruktorowi i jednocześnie sędziemu pływackiemu Eugeniuszowi Jaśkiewiczowi. Wiosną 1965 r. klub zawiesił dojazdy na treningi w Chełmży. Przypuszczalnie było to zbyt kosztowne. Podobnie jak pozostałe kluby w regionie „Stal” borykała się z brakiem obiektu i dopiero uruchomienie basenu na ul. Św. Józefa przyniosło nadzieję na poprawę. Tymczasem na basenie Zespołu Szkół Elektrycznych pracował pod auspicjami Szkolnego Związku Sportowego MKS „Zryw”, co dawało mu pewne przywileje. „Stal” otrzymała wprawdzie do dyspozycji godziny, ale nie zawsze była to pora odpowiednia dla dzieci i nie zawsze też klub ten mógł za nie zapłacić. Funkcję szkoleniowca w pewnym okresie pełnił Eugeniusz Stepiczew. Po raz ostatni „Stal” Toruń odnotowana jest w protokole z zawodów na termalno-solankowym basenie w Ciechocinku w dniu 1.9.74. „SPARTA” –„ LEGIA” Chełmża Równolatką „Zdroju” była sekcja KS „Legia” przy Cukrowni Chełmża. Od 1954 roku nazwa klubu brzmiała według ówczesnej „mody” – „Sparta”. Akurat w tym czasie oddany został do użytku załogi basen kryty. Pierwsza ogólnodostępna pływalnia w województwie w zamyśle inwestora była przeznaczona do rekreacji, a okazała się dobrodziejstwem dla sportowców wielu klubów Pomorza na dwa dziesięciolecia. Instruowaniem adeptów pływania zajęli się Jan Nowacki i Bolesław Słomski zdobywając doświadczenie w już istniejącej, choć krótko, sekcji Koła Sportowego „Start” przy Spółdzielni Stolarzy i Tapicerów. Drugi z wymienionych prowadził zajęcia w „Sparcie” przez dwa lata. Od zimy 1956 roku startowali pod jej szyldem i z trenerem B. Paczkowskim zawodnicy wcześniej występujący w barwach „Sparty” Grudziądz. Szkoleniem od 11.2.1957 zajęli się Eugeniusz Lau (niepełnozatrudniony) i dorywczo kierownik sekcji Jan Staniszewski, jednocześnie pracownik obsługi obiektu - na etacie cukrowni.

Praca sekcji „Sparty” („Legii”) nigdy nie nabrała większego rozmachu. Choć istniały trzy szkoły podstawowe i LO, nie było oznak wzajemnego zainteresowania. Zadatki i szanse były, bo np. w roku 1957 dziewczęta miejscowego Liceum Ogólnokształcącego okazały się najlepszymi w Mistrz. Pomorza SZS (w Inowrocławiu), ale nie jest udokumentowana ich przynależność klubowa. Sytuację komplikowało w Chełmży istnienie nadal sekcji „Startu”, która 29.8. omawianego roku zespołowo, wygrała nawet mistrzostwa okręgu. Był to efekt wędrówek po klubach zawodników grudziądzkich. Do końca lat pięćdziesiątych ze zrozumiałych powodów basen w Chełmży był kuźnią największych indywidualności w województwie, choć nie wywodzących się z miejscowej młodzieży. Nielicznymi wyjątkami byli co następuje: jeszcze w latach pięćdziesiątych „Legia” dochowała się brązowej medalistki MPJun.

56 i rekordzistki Polski Mirosławy Ciminskiej, srebrnej medalistki MPMł. i finalistki GMP Wiesławy Rabowskiej [Foto 29]. oraz rekordzisty w kat. dzieci (na 50 i 100 m st. dowolnym) i finalisty MPJun. Jana Krukowskiego rocznik 1950. [Foto 28]. W 1964 roku zawodnik ten 14 razy poprawiał rekordy okręgu. W. Rabowska po zmianie barw klubowych reprezentowała „Stal” Grudziądz.

W wywiadzie dla prasy udzielonym 15.1.63 ówczesny prezes klubu, wymieniając sekcje w nim działające, pominął pływacką. Symptomatyczne. W roku 1965 „Legia” nie wystartowała już zimą w mistrzostwach okręgu dzieci, a na letnie mistrzostwa okręgu przyjechała tylko z 4 zawodnikami. Pismem z 6.8.65 BOZP przedstawił zarządowi klubu krytyczną ocenę sekcji. J. Staniszewski i E. Lau „rozkładali ręce”. Jeszcze w 1969 pojawił się na krótko utalentowany Michał Komowski. W lipcu 1970 po uchwale egzekutywy KW PZPR na temat sportu, w województwie miało powstać 40 klas sportowych z rozszerzonym programem wf, w tym pływackie w Chełmży. Był własny basen i dostęp do niego o każdej porze dnia, a jednak sekcja padła. Jedyny instruktor pracował „na produkcji” w Cukrowni, na dwie zmiany. Po latach J. Staniszewski skonstatuje: „z powodu braku trenerów została rozwiązana”.

Zresztą nie jedyna. Wcześniej nieco „Pomorzanin” Toruń i „Brda” Bydgoszcz zawiadamiały oficjalnie Społeczną Sekcję Pływania WROFSWFiT przy WKZZ129 o ostatecznej likwidacji swych sekcji i w podziale środków dla pionu związkowego na rok 1966 już nie uczestniczyły.

W 1971 r. próbuje odbudować sekcję w Chełmży Emilia Szych, trener kl. II, a w roku 1973 instruktorską pracą zajmują się dodatkowo Bożena Kamińska i Roman Sosnowski (czołowy zawodnik Pomorza w okresie prosperity miejscowej sekcji). W 1976 r. klub już nie prowadzi działalności w sporcie pływackim.

Epilog tej sprawy: W kwietniu 1999 nowy właściciel obiektu „Cukrobank” nie widząc korzyści z jego funkcjonowania zamknął basen. Mieszkańcy Chełmży, którzy wznosili obiekt dosłownie własnymi rękami zostali pozbawieni wstępu do niego. Problem znalazł rozstrzygnięcie dopiero w roku 2005 kiedy rozpoczęto realizację projektu130 pn. „Modernizacja basenu miejskiego przy ul. Bydgoskiej w Chełmźy”. Jego zakończenie, przy 60 % wsparciu Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, wyznaczono na wrzesień 2006 r. W założeniu przewidziano wykorzystanie obiektu przez 3 szkoły podstawowe, 2 zespoły szkół, 2 przedszkola i 5 klubów sportowych (bez wzmiankowania o sekcji pływackiej).

KS „Unia”- „NOTEĆ” Inowrocław-Mątwy Po uruchomieniu w Mątwach przez Zakłady Sodowe w roku 1956 basenu 50 m tamtejsza „Unia” („Noteć”) w naturalny sposób wykazała zainteresowanie dyscypliną sportu tu omawianą. Impuls nadał sprawie Józef Nowak, pierwszy kierownik tej sekcji. Od 1.6.56 podjął pracę z formowaną przez siebie grupą instruktor pływania Wiesław Buczkowski.

[Foto 30].

Entuzjazm był wielki. Zimą, trzy razy w tygodniu dowożono pływaków na zajęcia do Chełmży. Latem poza treningami prowadzono w małym baseniku naukę pływania. Gdy w 1957 rozwiązano sekcję „Kolejarza” Inowrocław. do przemianowanego już na „Noteć” klubu przenieśli się czołowi pływacy Pomorza jak Zygmunt Lewandowski, Stanisław Sroczyński i inni. Pozwoliło to „chemikom” drużynowo zająć II m. w rozegranych 29.8. tego roku na ich basenie mistrzostwach okręgu, za „Startem” Chełmża a przed OWKS Bydgoszcz, „Włókniarzem” i „Budowlanymi” Toruń.

W 1959 r. na basenie mątewskim zainstalowano system grzewczy, co niezwykle podniosło walory tego obiektu. Pojawiła się na obozach kadra narodowa PZP, co z kolei miało 129

Wojewódzka Rada Ogólnozwiązkowej Federacji Sportu Wychowania Fizycznegi i Turystyki przy Wojewódzkiej Komisji Związków Zawodowych.

130 Notatka informacyjna ZPORR sygnowana przez burmistrza miasta Chełmży Jerzego Czerwińskiego

57 pewne znaczenie propagandowe i szkoleniowe (demonstracja wzorców techniki pływania).

W mistrzostwach okręgu latem 1961 „Noteć” zajęła 2 miejsce. W rankingu PZP uplasowała się na 49 miejscu na 81 sklasyfikowanych. W roku 1960 i 1962 inowrocławska „Noteć” była organizatorem MP seniorów i choć otrzymała pochwały za organizację imprezy to oczywiste sportowych sukcesów bez krytego obiektu zanotować nie mogła.

Start latem 1963 w Spartakiadzie Wojewódzkiej, mającej charakter mistrzostw okręgu, przyniósł „Noteci” zespołowo drugą lokatę. Jeszcze w tym samym roku klub ten odniósł sukces zwyciężając drużynowo w zimowych mistrzostwach Pomorza kat. dzieci. Rok 1964 upływał pod znakiem przygotowań do Centralnej Spartakiady w Szczecinie. Bardzo pozytywnie zaznaczyła występ w reprezentacji okręgu Joanna Trawińska, a klub w tabelach PZP figurował na 35 pozycji. W reprezentacji OZP na Puchar Miast startowały w sierpniu 1965 roku Genowefa Olszewska i Irena Nowakowska.

Późne lata 60. i 70. były obiektywnie trudnym okresem dla „Noteci”, gdyż bez bazy zimowej niemal niemożliwe było nawiązanie poziomem wyników sekcji do tych, które posiadały kryty obiekt. Próbowano ratować sytuację dojazdami na treningi do Chełmży lub Gniezna. Branżowe federacje sportowe w tym okresie nie wzbraniały się bardzo przed finansowaniem swych członków, choć czyniły to nieregularnie. Można twierdzić, że postępował tak samo „Chemik”. W 1970 r. w „Noteci” zatrudniono nawet drugiego trenera Mariusza Sterna, a w następnym pomagał Andrzej Nic (obaj wychowankowie klubu). Jednak w trakcie półrocznej przerwy w pracy W. Buczkowskiego w 1974 r. sekcja zawiesiła szkolenie, z uwagi na brak zastępstwa (?).

Sytuacja uległa zmianie w 1977 roku, gdy Inowrocław otrzymał pływalnię zimową.

Obok W. Buczkowskiego, który pracował w sekcji do końca jej działalności, zatrudniony został Andrzej Nic i Jan Janowski. Ich podopieczni w kategorii dzieci świetnie pokazali się już w następnym i jeszcze kolejnym roku. [Foto 31]. Tymczasem na trzy lata basen w Mątwach zamknięto. Po zakończeniu remontu w 1981 sekcja znów wybucha progresją wyników, choć zbierają się nad nią chmury, bo nie ma środków finansowych na opłatę basenu - osirowskiego „Delfina”. Na IX OSM w Drzonkowie reprezentowała woj. bydgoskie Małgorzata Kieliszczyk. Właśnie wówczas wśród pływających pojawia się utalentowany Jarosław Molenda /65/. W roku 1983 został trzykrotnym, halowym Mistrzem Okręgu. Jest pierwszym inowrocławianinem, który 100 m st. dowolnym przepłynął poniżej jednej minuty – 0:59,8 sek. Osiągnął też przyzwoity rezultat na 100 m st. klasycznym 1:06,4 min.131 Na IX OSM w Drzonkowie reprezentowała woj. bydgoskie Małgorzata Kieliszczyk.

Na tym niestety koniec, ponieważ w roku 1984 działalność sekcji pływackiej KS „Noteć” zawieszono132. Jednemu z jej zawodników, Michałowi Farbotnikowi „Astoria” ułatwiła przejście do Bydgoszczy, gdzie podjął w roku szkolnym 1984/85 naukę i treningi.

MKS-MKP „GRYF” Bydgoszcz133 Sekcję pływacką MKS prowadził od chwili uruchomienia obiektu „Astorii”. Oficjalnie do PZP zgłoszony w grudniu 1963, w ostatnim roku swej działalności występował pod nazwą MKP „Gryf” (Międzyszkolny Klub Pływacki). Instruktorem był absolwent WSWF Poznań Witold Białokur, od stycznia 1960 r. nauczyciel wf. w V LO. Aby być „bliżej” swych pływaków od IX 1968 przeniósł się do pracy w SP 2. Podnosząc swe kwalifikacje uzyskał 30.6.66 stopień trenera klasy II, a następnie 7.2.72 trenera kl. I. Co najmniej dwa lata przed fuzją dołączył do niego Jerzy Lewandowski, nauczyciel wf. z SP nr 3 134. Postać o tyle ciekawa, że

131

Obydwa wyniki pochodzą z ogólnikowych prezentacji i nie udało się ich szczegółowo zdokumentować.

Cały okres jej działalności opisuje szczegółowo Piotr Strachanowski w opracowaniu wydanym w roku 1988 z okazji jubileuszu klubu pt. „Historia 50-lecia KS Noteć Inowrocław”, kończąc na roku 1985, kiedy to sekcję pływacką rozwiązano.

133 GP nr 292 (11965) z dn. 14 XII 87 134 Z tej szkoły rekrutowała się Anna Michalak /61/, kadrowiczka i kandydatka na IO w Moskwie.

132

58 jako szkoleniowiec osiągał bardzo dobre efekty wcześniej w szermierce („Związkowiec”), a po rozstaniu z pływaniem w lekkiej atletyce z średniodystansowcami („Zawisza”).

Pozostając obaj w pełnej zgodzie z gospodarzami pływalni, szukali możliwości poszerzenia bazy treningowej i stąd chętnie przystali na współdziałanie w zakresie nauki pływania dla pierwszoklasistów, a później choć już z wahaniem, na przyłączenie w 1969 r. do KS „Astoria”. Jeszcze w tym samym roku w dniach 1-3.III. „Gryf” był gospodarzem krajowych mistrzostw MKS podejmując 250 zawodników z 12 sekcji. Szczegóły o pracy sekcji MKS zawierała, niestety zaginiona, praca dyplomowa z roku 1970 Liliany Białokur, słuchaczki WSP, nosząca tytuł „Rola MKS w popularyzacji pływania w Bydgoszczy”. 20.11.76 IKP podaje informację o wyborze Witolda Białokura na wiceprezesa ZW MKS. Najwyższe laury spośród członków jednosekcyjnego klubu zdobył D. Wełna w .... kajakarstwie. W roku 1973 w barwach „Zawiszy” wygrał złoto na MEJun. w Bydgoszczy w K-2. W 1974 r. w mistrzostwach kraju wywalczył srebro za Śledziewskim wśród seniorów w K-1. Startował w IO w Montrealu (1976) i Moskwie (1980), a w 1977 zdobył dwa złote medale mistrzostw świata (Sofia) w K-4.

WKS „ZAWISZA” W starannym, kronikarskim opracowaniu wydanym z okazji srebrnego jubileuszu WKS „Zawisza” w roku 1971, w chronologicznie ujętych zapisach działalności związanej z pływaniem135 widnieje informacja o zdobyczach medalowych w Mistrzostwach Wojska Polskiego z lat 1947-50 skoczka do wody, Mieczysława Piechoty (późniejszego płk, szefa wyszkolenia sportowego Pomorskiego Okręgu Wojskowego) oraz mniej znanych pływaków.

W kolejnych latach (1951-53) bydgoscy wojskowi adoptują gwiazdę sportową, szczecinianina odbywającego zasadniczą służbę - Lecha Stelmaszyka - podówczas czołową postać męskiego pływania w Polsce wśród grzbiecistow i zmiennistów136 oraz liczącego się w kraju na dłuższych dystansach kraulisty (po Gremlowskim).

Na Ogólnopolskiej Spartakiadzie w roku 1952 Stelmaszyk był czwarty w wyścigu na 1500 m st. dow. (21.58,5). W tym samym roku 1952 klub zgłosił do „Wpławu przez Bydgoszcz” reprezentację, w której startowali z ogromnym powodzeniem...lekkoatleci. Tak oto miotaczka pchająca kulą Danuta Postawa (siostra Wacławy) zajęła III m. dyst. 1500 m), a czterystumetrowiec Grzanka był na V miejscu. Wpław wygrał Lech Stelmaszyk, W Spartakiadzie WP 23-26.8.1953 reprezentujący okręg bydgoski zdobyli wprawdzie wysokie miejsca, ale w mniejszej niż oczekiwano liczbie: L. Stelmaszyk II i IV odpowiednio na 400 i 1500 dowolnym i II na 100 grzbietem Maria Żurkówna - wcześniej zawodnikczka ZKS PMT „San” z Poznania (finalistka MP).

W wojskowym klubie były zatem także panie i tylko one w roku 1954 wywalczyły w Mistrz. Okr. w sztafecie 4 × 100 dow. I miejsce. W ekipie tej startowała Wacława Postawa (stosownie do stanu cywilnego prasa podawała – Postawianka) znana już z 4 zwycięstw we wpławach Brdą. Wcześniej popularna „Wacia” reprezentowała jenak KKS „Brda”, a jeszcze przed tym HKS. Obecnie jako pani Wilczyńska startuje z powodzeniem w grupie „Masters – Astoria”.

Po spartakiadzie WP w 1955 r uznano, że z uwagi na brak bazy szkoleniowej zaniecha działalności sekcji pływackiej, ale wojskowi startowali jeszcze w MOkr®gu. W r. 1957. „Zawisza” podejmie znów pracę z pływakami po 8 latach. Władze wojewódzkie zaproponowały klubowi w listopadzie 1964 reanimowanie sekcji, jakby nie mając świadomości jakie tworzy to komplikacje z podziałem godzin na jedynym obiekcie, gdyż nadal nie dysponował ona własną bazą dla tej dyscypliny. Usprawiedliwieniem takiej decyzji miało być wprowa135

136

W 1947 przeniesiony z Koszalina klub miał sekcję pływacką.

W materiałach PZP zawodnik występuje w roku 1952 pod szyldem CWKS W-wa a w 1953 GWKS Szczecin.

59 dzenie sportowej rywalizacji miedzy „Astorią” i drugą powstającą sekcją. Zignorowano w ten sposób fakt funkcjonowania już sekcji w SZS. Reaktywowanie datowane jest na 27.10.65.

Pracę szkoleniową podjął instruktor Adam Mańczak [Foto 32], który wcześniej przez dwa lata był zatrudniony w niepełnym wymiarze w „Astorii”.

Poza grupą pierwszego naboru 10 do 13-letnich dzieci, trenującą na pływalni „Astorii” stworzono z czasem możliwość pracy na basenie Studium Nauczycielskiego z uczniami Szkoły Ćwiczeń i Szk. Podst. nr 55. Do jednostki sportowej w Bydgoszczy ściągnięto również kilku odbywających czynną służbę pływaków z innych miast - historia lubi się powtarzać wśród nich ze Szczecina [] Stelmaszyka137. Sprawozdania z pracy sekcji w tym okresie nie wspominają nazwisk z tej grupy, jednak w statystykach dot. np. ilości zdobytych klas sportowych rezultaty jej członków były uwzględniane. Wygrywali w mistrzostwach okręgu w 1966 roku wojskowi (dosłownie): Feliks Miszczak, Rudolf Rydlikowski138. Startował jeszcze wspomniany [] Stelmaszyk i inni. Ich poziom nie gwarantował jednak medali na MP, a dostęp do basenu w koniecznym dla treningu wymiarze czasu był raczej niemożliwy, w związku z czym po kilku miesiącach zrezygnowano z tej drogi do sukcesów i grupę rozwiązano.

Ambitne kierownictwo sekcji w WKS redagowało biuletyn wewnętrzny o nazwie „Głos pływaka Zawiszy” .

Składy kierownictwa sekcji: 1966-67 kierownik - Włodzimierz Gniłka sekretarz - Ingeborga Kulczak opiekun mł. - Elżbieta Drozd od 6.12.67

kierownik - Edmund Sakiewicz z-ca kier.

- Romuald Mańczak sekretarz - Danuta Sakiewicz skarbnik - Ingeborga Kulczak członkowie - Teresa Zarzycka - Adam Mańczak - Jan Zawadzki (po zmianie Zygmunt Bartczak).

W Ogólnopolskich Korespondencyjnych Zawodach Dzieci przeprowadzonych 2122.5.66 objawiły się „gwiazdki” w osobach Katarzyny Kulczak (4 i 9 miejsce w kraju, odpowiednio na 50 i 100 m klas.) i Grzegorza Domańskiego (9 i 13 pozycja na 50 i 100 m grzb.).

Tu należy nadmienić, że na ogół w każdej konkurencji tych zawodów startowało ponad 100 dzieci.

DW z 10.1.67 przedstawia nadzieję zawiszaków na nowy kombinat pływacki: kryty basen (na wzór Lipska), małe baseniki do nauki pływania, sztuczne jeziorko.

Na letnich Mistrzostwach Polski Młodzików w Szczecinie (rok 1967) najlepiej spośród zawiszaków wystąpił Andrzej Kulczak, osiągając w grupie B (roczniki 1953-1954) dwie drugie lokaty na 100 i 200 m stylem grzbietowym.

W grudniu tego samego roku w Korespondencyjnych Mistrz. Polski Dzieci pozycje medalowe zdobyli w swoich grupach wiekowych: Krzysztof Sakiewicz i Barbara Zarzycka.

Wynik tego pierwszego na 200 m stylem zmiennym 2.56,3 był rekordem Polski na basenie 25 m. W następnym roku w tej samej imprezie jedną 3 lokatę uzyskał Arnold Antkowski.

Stan ilościowy ćwiczących na dzień 1.11.68 wynosił 90 osób w tym z obiektu SN korzystało 47 dzieci rocznika 1961 oraz 12 chłopców rocznika 1960 - czyli uczniów klas I i II. Prowadzenie ćwiczeń ogólnorozwojowych z początkującymi powierzono nauczycielce wf.

137

To niechybnie jeden z kilkunastu młodszych braci Lecha, mistrza z lat pięćdziesiątych, zawodnika Ogniwa/Gwardii Szczecin.

138 W pisowni nazwiska może być błąd. W materiałach PZP występuje jako Rudelf Rydlykowski (patrz str. 128)

60 Leokadii Furmaniak. Gdy Teodor Siwczak porzucił pracę u wojskowych (zwerbowany tam rozstał się wcześniej z „Astorią”) nauką pływania zajęła się instruktorka Hanna Loose.

W roku 1968 w MP Młodzików tak zimowych jak i letnich (Wrocław, Kraków) osiągnięć medalowych „zawiszaków” nie odnotowano.

We wrześniu 1968 roku rodzeństwo Katarzyna /54/ i Andrzej /53/ Kulczak znalazło się w Centralnym Ośrodku PKOl. przy Liceum Ogólnokształcącym im. Lotnictwa LWP w Warszawie, gdzie trenerzy Zbigniew Kuciewicz i Aleksander Czuperski zebrali dwa lata wcześniej sporą grupę utalentowanej młodzieży. Zakwalifikowanie bydgoszczan przyjęto w Zawiszy jako ogromny sukces. Założeniem w pracy tego zespołu było przygotowanie pływaków do Igrzysk Olimpijskich w Monachium. Rodzeństwo mając wprawdzie doskonałe warunki somatyczne, posiadało zbyt mały, bo zaledwie 3 letni staż treningowy i nie dotrwało do końca programu tego eksperymentu, z czego największą pociechę miało znów .... kajakarstwo.139 W Mistrzostwach Polski w kat. młodzieżowej na rok 1969 K.Sakiewicz zdobył srebrny medal na 200 m st. zmiennym (2.40,8) i na IMS 140 srebrny w ramach sztafety 4 × 50 m st. zmiennym.

Sekcja pracowała licząc na realizację budowy obiektu pływackiego przy Alei 1 Maja (obecnie ul. Gdańskiej). Wiosną 1969 było już wiadomo, że szybko to nie nastąpi. Ostatecznie po niepowodzeniach koncepcji budowy basenu, „Zawisza” przystał na fuzję z SRKS „Start-Astoria”. 18 września na nadzwyczajnym zebraniu sekcji pływackiej klubu wojskowego jej działalność została znów zawieszona.

MKS „ ZRYW” Toruń Jako inicjatora budowy pierwszego basenu krytego w Toruniu, oddanego do użytku w roku 1968, wymienia się dyrektora Technikum Elektr.-Mech. Feliksa Lipkowskiego.

W 1969 powołano na bazie tego obiektu sekcję MKS „Zryw”. Klub posiadał sześciu szkoleniowców z trenerami Marianem Łużyńskim (koordynatorem) i Konradem Orzechowskim.

Dość szybko stał się drugim, po „Astorii” najsilniejszym w województwie. Istniał do 1979 roku, w którym uczestniczył już tylko w jednej imprezie organizowanej przez OZP. Najbardziej interesująco zapowiadającymi się wychowankami byli medaliści MP młodszych kategorii wieku: Mariusz Mausolf i Zbigniew Domagała. Ten ostatni był też autorem RP na 100 m st. dow. pływaków 12-letnich uzyskanego 16.12.1973 roku. Naukę i treningi w szkole średniej realizował już w Bydgoszczy.

ZKS „ELANA” Toruń – MKP „TORUŃCZYK” Sekcja Zakładowego KS „Elana” istniała od 1987 r. pracując na własnym basenie (obecnie MOSiR) we współdziałaniu z SP nr 7, 8, 16 i 24. Na początku uczono pływania 135 dzieci roczników 1976 – 1980, z czego 15 dziewcząt i 20 chłopców skierowano do następnego etapu szkolenia. Szczególne sukcesy, włącznie z rekordami Polski odpowiedniej grupy wiekowej, odnotował Maciej Lewandowski. Niezmordowany Konrad Orzechowski, szkoleniowiec sekcji, otrzymał 31.11.1992 wypowiedzenie z powodu złej kondycji finansowej klubu. Wycofano je i nestor trenerów poprowadził pływaków jeszcze do 1998 r. Zmuszony wówczas podobną okolicznością, poszukał „Orzech”141 kolejnej możliwości i sformował nowy jednosekcyjny Międzyszkolny Klub Pływacki „Toruńczyk”. [Foto 33]. Przez pewien okres klub korzystał z usług szkoleniowca Rustama Badurowa. Obecnie liderem szkolenia jest w nim Włodzimierz Urbanowski.

139

Katarzyna Kulczak w krótkim czasie (1972 r.) zdobyła mistrz. Polski w K-1. Z powodzeniem wystąpiła w MŚ (1975) i IO w Montrealu.

140 Igrzyska Młodzieży Szkolnej 141 Przezwisko używane w środowisku pływackim, pochodżące być może od nazwiska lub dlatego, że taki twardy i nieustępliwy.

61 MKS „DELFIN” Toruń W kwietniu 1987 powołano sekcję MKS „Delfin” działającą przy SP 18, przyjętą przez OZP w poczet członków w lutym 1988, która dokładnie po roku uzyskała status szkoły sportowej. Prezesem klubu został dyrektor tej placówki Edwin Puchała. „Delfin” zrzeszał najlepszych pływaków od klasy IV ze szkół nr 8, 16 i 18 oraz na początku działalności z SP nr 29. Klub w założeniu koordynować miał pracę wszystkich oddziałów pracujących według programu szkół o poszerzonym wymiarze wf. Każda z wymienionych placówek posiadała własny basen. Przewidywano zatrudnienie od nowego roku szkolnego dwóch nauczycieli specjalistów i dożywianie ćwiczących. W perspektywie SP 30 zakładano poszerzyć o liceum ogólnokształcące.

Niestety, na początku roku 1991 szkoła sportowa została rozwiązana. Na przestrzeni 4 lat działalności klub objął szkoleniem 1500 dzieci. Pozostał jednosekcyjnym, gromadzącym w treningu sportowym 75 zawodników. Wprowadzono miesięczną odpłatność członków. Kadra szkoleniowa wg stanu z drugiej połowy roku 1992 to: 3 trenerów kl. II, 2 instruktorów i 2 nauczycieli wf. Spośród nich wyróżniano Jarosława Wysockiego.

MTKP „Delfin” Toruń Międzyszkolny Toruński Klub Pływacki „Delfin” nazwą nawiązuje do poprzednika.

Podobnie, bazą treningową są baseny: Zesp. Szk. nr 5 (SP 18), SP 8, i Gimn. nr 30 a dopiero od 2005 roku pływalnia przy Bażyńskich i następnego jeszcze przy ul. Hallera. Obecnie sekcja prowadzi także zajęcia na basenach III LO i SP 29 i 32. Klub działa wg ewidencyji stowarzyszeń sportowych pod nr 3 zarejestrowany 18.12.2002 r. Sekretariat mieści się przy III LO ul Raszei 1. Zatrudnia aktualnie 4 trenerów i 2 instruktorów. Najwyżej notowanymi z szeregów jego członków są Agata Zwiejska i Mateusz Kierzkowski.

TKS – „30” Toruń Zarejestrowany w Urzędzie Wojewódzkim jako stowarzyszenie w 1994 roku, od następnego występował w imprezach. Funkcjonował krótko, gdyż z dniem 1 stycznia 2001 r. zawiesił formalnie na pół roku działalność, lecz w rzeczywistości już jej nie podjął.

KP „DELFIN” i „Wodnik” Inowrocław Klub Pływacki „Delfin” Inowrocław powołany został przy Ośrodku Sportu i Rekreacji (ul. Wierzbińskiego 11). Z uwagi na skład personalny szkoleniowców wywodzących się z klubu w Mątwach (Wiesława Buczkowskiego, Jana Janowskiego, Małgorzatę Buczkowską), był w pewnym sensie kontynuatorem wcześniejszej działalności sekcji „Noteci”. Otrzymał do dyspozycji basen w wymiarze 16 godzin tygodniowo, ale pozostawał bez dotacji finansowych. Członkami były dzieci, których rodzice wnosili comiesięczną opłatę. 70% zebranych kwot pochłaniał fundusz płac, pozostałe 30% przeznaczano na działalność statutową. Po zarejestrowaniu sekcji w maju 1995 roku, „Delfin” w krótkim czasie oddelegował do SMS w Poznaniu Mikołaja Borutę, Michała Zdyba i Jarosława Kucharczyka /wszyscy r. 81/ oraz Łukasza Kosmalskiego /82/. Czwórka ta osiągnęła swój najwyższy sukces kwalifikując się jako sztafeta 4 × 100 m st. dow. do finału (VIII miejsce) OOM w Krakowie w 1997 r. Do końca tego roku, z uwagi na remont basenu OSiR-u, sekcja dojeżdżała trzy razy w tygodniu na treningi do Bydgoszczy. Jeszcze w marcu i maju 1998 w relacjach pada nazwisko W. Buczkowskiego. [Foto 34]. Latem przygotowania do IV OOM prowadził już Jarosław Molenda i Włodzimierz Włodarczak z AZS AWF Gdańsk. Zawodnicy przebywali z akademikami na 3 tygodniowym obozie w Mielcu. W grudniu 1998 r. mówi się o wychowankach M. Malinowskiej i J. Molendy. Łącznie 42 podopiecznych szkoli 1 trener i 2 instr.

Po zmianach podziału administracyjnego kraju KP „Delfin” zgłosił akces do K-PZP w Toruniu.

62 W czerwcu 1999 Tomkiem Kosmalskim opiekuje się J. Molenda. Po MP 13 l. w Toruniu (marzec 2000) wymieniana jest trójka trenerów inowrocławskich M. Malinowska, W. Buczkowski, J. Molenda i aktualny w tamtym okresie trener T. Kosmalskiego - Tomasz Kalinowski. W lipcu 2000 w Świdniku jako nowy trener Kosmalskiego prezentowany jest Rustem Badurov, który od września ćwiczyć ma w „Delfinie” trzy razy tygodniowo. Jego angaż ograniczył się do kilku miesięcy. Od półrocza T. Kosmalski jako uczeń SMS Szczecin w marcu 2001 startował w Płocku. Jego starszy brat Łukasz w maju zdobył medale MP Młodz. ćwicząc u J. Molendy. 20 czerwca 2001 T. Kosmalski i J. Obiała startowali w Berlinie reprezentując SMS Szczecin. ZMP sen. i mł. 2001 na Bielanach zaliczyła wymieniona trójka zawodników Inowrocławia, w tym Łukasz Kosmalski trenowany przez Jar. Molendę.

Lipiec 2001 „Delfin” spędza w Mielcu nadal z trenerem Molendą. W tym czasie Tomasz Kosmalski ćwiczy w Szczecinie z Bogdanem Jardziochem. W MP w Raciborzu 8-10.3.2002 Ł. Szklarski startował trenując wcześniej już bez Molendy. O Tomaszu pisze Gazeta jako o zawodniku trenującym w SMS Oświęcim. Roszady personalne szkoleniowców i zawodników, bardzo dezintegrują zespół i absorbują środowisko. Około 4 lat grupę najmłodszych prowadził Krzysztof Figaj.

KP „DELFIN” i UKP „WODNIK” Włocławek Z kronikarskiego obowiązku wspomnieć wypada sekcję włocławskiego „Startu”, który pozostając bez obiektu krytego oznajmiał o jej istnieniu w latach 1960-64. Organizowanie przez BOZP zawodów na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, na nowym wówczas basenie OSiR we Włocławku, nie wzbudziło wcześniej inicjatywy utworzenia sekcji. Pierwszym w tej sytuacji był „Delfin”, zarejestrowany 29.5.1995 r., czyli prawie po 20 latach funkcjonowania basenu. UKP „Wodnik”, powstały 28.2.1999 roku stanowił, jak twierdzą wtajemniczeni, odłam już istniejącego klubu dlatego nie dziwi stwierdzenie na stronie internetowej klubu (wodnik.q4.pl) o podjęciu działalności w marcu 1998 r. „ÓSEMKA” Toruń UKS przy Zespole Szkół nr 8. przy ul. Łyskowskiego. Wcześniej funkcjoował tam MTKP „Delfin”. „SIÓDEMKA” Brodnica Zalążkiem Zespołu Szkół nr 1 w Brodnicy jest Szkoła Podstawowa nr 7. Przy tej szkole zawiązał się społeczny komitet budowy basenu, który swój zamysł doprowadził do końca w kwietniu 1996 r. W ten sposób powstała baza materialna dla obecnej sekcji, która funkcjonuje w ramach UKS „Siódemka”. Zespół Szkół od 1.9.99 tworzą jeszcze Gimnazjum nr 2 i III Liceum Ogólnokształcące.

UKS „Ruch” Grudziądz Założony został 11.10.94 w SP 21 przez Wiesława Sikorskiego i prezesa Witolda Kwaśniewskiego. Trener Adam Kopczyński. Obecnie ZS Ogólnokształcących nr 5 roczniki 86-98. Największe sukcesy osiągnął Maciej Hreniak ulokowany w SMS Kraków, uczestnik mistrzostw świata i Europy w kat. juniorów i seniorów.

GKP „Orka” Grudziądz Funkcjonuje od XI 1997 roku czyli od momentu zgłoszenia sekcji do PZP. Pierwszym prezesem została Ewa Żychska. Po niej funkcję tą pełniła Hanna Dziedzic i obecnie Damian Zbrzeźny. Jest on obok Doroty Balcerzak, Wiolety Bramborskiej, Krzysztofa Kocika (z-ca prezesa), Marzeny Krzewińskiej i Anny Radtke szkoleniowcem z grupy sześciu nauczycieli wf Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 2. Pierwszym sukcesem tej sekcji było zdobycie przez 11-letniego Remigiusz Szewczyka w konkurencji 50 m dowolnym brązowego medalu

63 KMPD z roku 1999 w Inowrocławiu. Dalsze osiągnięcia wymienione są w rozdz. IV-3. Od roku 2004 zawodnicy są zgłoszeni jednocześnie do Polskiego Związku Pięcioboju Nowoczesnego. (Informacje pochodzą ze strony internetowej zmienionej 5.1.2010).

MUKS „Piętnastka – AQUA” Bydgoszcz Początek UKS miał miejsce jeszcze przed reorganizacją szkolnictwa, gdy w obecnym obiekcie XV LO funkcjonowała SP 44. Decyzję o jego rejestracji Wojewoda Bydgoski wydał 6.1.95. Z chwilą utworzenia Zespołu Szkół tradycję i prerogatywy przejął Międzyszkolny Uczniowski Klub Sportowy „Piętnastka”. Numeryczny człon nazwy pochodzi od liczby porządkowej Liceum Ogólnokształcącego, które przygarnęło klasy sportowe Gimnazjum nr 53 i współdziała z sąsiednią SP 66. Prezesem klubu jest od momentu jego powstania dyrektor szkoły Stanisław Pilewski.

Z chwilą uruchomienia basenu działalność klubu poszerzono o nową dyscyplinę.

Pierwszy start pływaków miał miejsce 22.12.2000 na zawodach o „Wigilijnego karpia” w „Astorii”.142 Sekcja „Aqua” z MUKS „Piętnastka” zgłoszona została do OZP 17.4.2001 roku. Jej pierwszymi szkoleniowcami byli: Daniel Grzyb, Katarzyna Sztokfisz oraz Rafał Gutkowski.

Z upływem lat zespół ten powiększył się dzięki zatrudnieniu Macieja Zielińskiego i Marcina Malińskiego. Pierwszy rekord Bydgoszczy ustanowili dla barw klubu 18.12.2003 dwaj czternastoletni pływacy: żabkarz Błażej Stolarski i grzbiecista Mateusz Rak. Na tej samej imprezie, następnego dnia sztuki tej dokonał na 100 m zm. Wojciech Latos. Z dziewcząt pierwszą rekordzistką została 16.4.04 dwunastoletnia wówczas Sylwia Stawska. W grudniu 2004 klub po raz trzeci wygrał Drużynowe Mistrz. K-PZP. MKS SP 63 powstał na bazie klas z poszerzonym wf, utworzonych od 1.9.2002 tj. wraz z oddaniem w tymże roku basenu przy SP 63 w Bydgoszczy o nazwie „Bryza”. Zajęcia prowadzili od początku Przemysław Kotłowski i Tomasz Kaja. Po dwóch latach zespół szkoleniowców uzupełnił Sławomir Gawinecki. Formalne zgłoszenie do PZP zatwierdzone zostało licencją nr 002/02 wydaną 12.5.2006 r. choć pierwszy start miał miejsce w KMPD w maju 2005 roku. Na podobnych zawodach w roku 2007 Jakub Mróz (10 lat) zdobył pierwszy, srebrny medal.

MKS „Rekin” funkcjonuje w Bydgoszczy na bliźniaczym dla wyżej wymienionego basenie nazwanym „Laguna” UKS „Tytan 65”. Sekcja działa przy SP 65 w Bydgoszczy, na pływalni, której nadano nazwę ”Ikar” (?).

4. Fenomen o nazwie „Astoria”.

Spółdzielczy-Rzemieślniczy Klub Sportowy „START-ASTORIA” [Foto 35] Zrzeszenie „Start” organizowało grupy chętnych do uprawiania pływania z podległych mu kół sportowych, działających przy spółdzielniach pracy. Prowadziło dorywczo zajęcia, a nawet zgłaszało pod swoim szyldem do zawodów. Informacja o pracy instruktorów Rady Okręgowej z 13.6.55 wymienia Eugeniusza Mroza w Bydgoszczy i Jana Nowackiego w Chełmży. Problemowy plan pracy Rady Okr. ZS Start na III kw. tegoż roku zakłada kontrolę pracy sekcji w Brodnicy, Chełmży, Gniewkowie, Grudziądzu, Inowrocławiu i Bydgoszczy.

Sporo zainteresowanych.

142

Zawody o „Wigilijnego karpia” to tradycja w Astorii mająca swój początek w okresie, gdy letni basen w okresie zimy służył Centrali Rybnej za przechowalnię karpia przed świętami Bożego Narodzenia. Po regulaminowych zawodach do basenu wrzucano żywą rybę i zawodnicy każdej kategorii wieku osobno nurkowali za nią aż do skutku, czyli schwytania nagrody dla mamy na Wigilię. Nie trwało to zazwyczaj nawet jednej minuty. Po raz ostatni było tak 22.12.1993 r. W latach następnych pozostała tylko nazwa imprezy, ryb już nie było.

64 Walne zebranie Międzyspółdzielnianego Koła Sportowego nr 263 przekształciło je 10.3.57 w SRKS „Start” z osobowością prawną. Na posiedzeniu aktywu wszystkich sekcji 28.5.57 r. o tej dyscyplinie jeszcze nie mówiono, ale w tym samym roku pojawiły się już głosy i poczynania świadczące o zamiarze sformowania sekcji pływackiej z werbunku wśród uczniów szkoły zawodowej CZSP143 przy Konarskiego. Już w tym roku „Start” przyjął pływaków „Brdy” i „Ogniwa”, klubów zdążających ku likwidacji sekcji144. W kwietniu 1958 wytypowano t.zw. łączników między zarządem klubu a poszczególnymi sekcjami, zaszczycając pływaków wyborem na tę funkcję Bolesława Kędzierskiego. W czerwcu 1958 wiceprezes Kazimierz Łukowski omawiając działalność poszczególnych sekcji stwierdza lakonicznie: „Odbyło się zebranie organizacyjne sekcji. Udało się nam pozyskać dobrych działaczy. Treningi odbywać się będą na stadionie „Brdy”. Drugi człon nazwy klubu „Astoria”, wprowadzono wraz ze zmianami statutu na walnym zebraniu 5.3.1959 r. 145 Sprawozdanie przygotowane na to zebranie mówi o zgłoszeniu sekcji pływackiej do BOZP. W kwietniu 1959 r prezes klubu Ludwik Krupa rozpatrując sprawę likwidacji sekcji strzeleckiej sugerował rozdzielenie środków na: „pływanie, koszykówkę lub siatkówkę, gdyż sekcje te z uwagi na budujący się obiekt winny w naszym klubie istnieć”. W tych ostatnich dyscyplinach sekcje powołano wcześniej, ale i pływacką zarejestrowano w OZP jeszcze w 1959 r. Chodziło o to, aby wykończona pływalnia nie musiała czekać na sportowców. W grudniu tego roku opiekunem sekcji z ramienia zarządu klubu został jego wiceprezes (później prezes) Edward Jagielski.

W kwietniu 1960 Przewodniczący Prez. WRN Aleksander Schmidt zapewniał, że do końca roku kombinat sportowy „Startu” będzie gotów, ale w listopadzie prasa koryguje ten termin licząc na otwarcie 1 maja 1961 i radzi by tymczasem skorzystać z pomysłu Insp. Ośw. w Gdyni i zorganizować jego wzorem kurs pływania „na sucho” z pomocą wymyślonych tam przyrządów.

Od 1960 sekcja uczestniczyła w podziale dotacji na sport. Jej zalążkiem była grupa uczniów ze szkoły CZSP, z którą pracował Roman Janiec, a później Eugeniusz Mróz. Początki były trudne jak w większości klubów, przede wszystkim z powodu braku własnej bazy, tak letniej jak i zimowej. Dlatego pływacy dojeżdżali do odległej 40 km Chełmży – najczęściej pod opieką W. Woźniaka. Mobilizowała perspektywa posiadania krytej pływalni w obrębie wznoszonego obiektu przy ul. Królowej Jadwigi. „Astoria” startowała nawet w Spartakiadzie Miejskiej uzyskując, jak to ujęto w protokole Zarządu, przeciętne wyniki. Nie mogło być inaczej skoro 8 sierpnia 1961 IKP przypomina, że „treningi sekcji pływackiej „Astorii” odbywają się we wtorki i czwartki od godz. 17 na basenie „Brdy”. Niezbyt często. Już za trzy lata trzecioklasiści przyjęliby taką informację z uśmiechem politowania.

Basen oddano do użytku w grudniu 1962 r. Krótko po tym (w styczniu) z uwagi na ogólnokrajowe trudności opałowe został unieruchomiony. Ponownie, za zgodą „czynników” otwarty 20 marca 1963, po użyciu przez gospodarzy jako argumentu decyzji PZP o przyznaniu Bydgoszczy organizacji (w kwietniu) mistrzostw Polski.

Po okresie rozruchu technicznego działacze pływaccy przystąpili do formowania grup ćwiczebnych i poszukiwań t.zw. narybku. Wyrażano przy tym nadzieję, że zgłoszą się na basen dzieci, które wcześniej miały kontakt z wodą dzięki prywatnym zabiegom rodziców i będąc w wieku lat 13 - 14 zaprezentują poziom sportowy pozwalający uznać ich za „samorodne talenty”. Te, po krótkim okresie „szlifowania” (tu: szkolenia) przez fachowców osiągną, jak się spodziewano, mistrzowski poziom przynosząc splendor klubowi. Działając według schematu modnego w innych dyscyplinach (np. w boksie), przeprowadzono kilka edycji imprezy pod nazwą „szukamy talentów”. Okazało się, że zwycięzcy tych zawodów mieli już 17 czy 143

Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy Archiwum Państwowe WFS 52 145 Założony 1.4.1924 KS „Astoria” miał powinowactwo do Towarzystwa Powstańców i Wojaków. Czym kierowano się w momencie powrotu do tej nazwy nie udało się ustalić. Wnet przyjęło się powszechnie używanie jedynie drugiego członu nowowprowadzonej nazwy a później wręcz skrótu „Asta” – szczególnie modnego dla określenia zespołu koszykówki.

144

65 nawet 18 lat i nigdy wcześniej nie trenowali systematycznie. Stało się więc w końcu jasnym, że nie byli kandydatami na przyszłych rekordzistów Polski. Gwoli prawdy należy przedstawić jeden przypadek, który dotyczył startującego w takich zawodach 1.9.63 Ryszarda Rybickiego /51/. Chłopak ten wygrał konkurencję 50 dow. wynikiem 43,5 s.146 Niby żadna rewelacja, ale otrzymał propozycję udziału w treningach. Co z tego wyniknęło czytelnik znajdzie w następnych rozdziałach. Stanowczo mijał czas takich zjawiskowych wydarzeń jak: Mrozówna lub Kriese. Nastąpiło w pływaniu wdrażanie systemu szkolenia, rozpoczynającego się od nauki poruszania się na wodzie w wieku wczesnoszkolnym, przez planową, długoletnią, wielogodzinną, uporczywą pracę (trening) ... nie zawsze zwieńczoną mistrzostwem.

W kwietniu roku 1963 ofertę zatrudnienia w SRKS „Astoria” złożył Lech Bukowski, absolwent poznańskiej Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego, aktualnie pracownik Przychodni Sportowo-Lekarskiej. Klub nie przyjął podania stojąc na stanowisku, że dwóch instruktorów T. Siwczak (½ etatu) i W. Woźniak (praca zlecona) w pełni zabezpiecza potrzeby szkoleniowe sekcji. W jej dyspozycji pozostawał wówczas basen trzy razy w tygodniu po 1,5 godziny. Zaprezentowane przez zainteresowanego perspektywy rozwoju sekcji - w ramach interwencji u prezesa klubu Edwarda Jagielskiego - zneutralizowały okazywaną wcześniej powściągliwość i spowodowały zaangażowanie kolejnego instruktora z dniem 1.9.1963.

Pół roku później nowego szkoleniowca mianowano trenerem koordynatorem sekcji. Jeszcze w tym samym roku zatrudnienie otrzymał Adam Mańczak (obsolwent AWF W-wa).

W opracowaniu pt. „70 lat kolejarskiej Brdy”, które ukazało się w 1994 roku, pada stwierdzenie o rozwiązaniu sekcji pływackiej w 1966 r. i przekazaniu zawodników do KS „Astoria”. Tymczasem, pływacy „Brdy” w latach 1963 i następnych nie startowali już w imprezach typu mistrzowskiego a nawet kontrolnego i nie ma ich także w żadnej konkurencji na okręgowych listach 10 najlepszych wyników. Wykaz członków sekcji „Astorii”, którzy mieli podjąć zajęcia we wrześniu 1963 obejmował 80 osób w rocznikach 1939 do 1949. Najstarszym był Hubert Łukowski (późniejszy trener judoków „Polonii” a także dyrektor „Astorii” w latach 1991/92), najmłodszym śp. Andrzej Michalski. Nie wykluczone, że byli wśród tych kandydatów, identyfikujący się z „Brdą" jako macierzystym klubem, jednak na pewno nie byli to zawodnicy, którzy wywarli znaczący wpływ na poziom sportowy startowskiego klubu i tym samym okręgu.

Latem, w Spartakiadzie Wojewódzkiej „Start-Astoria” zajęła 5 (ostatnie) miejsce gromadząc 3 pkt. Zwycięska „Stal” G. uzyskała 437 pkt. a druga „Noteć” 157 pkt.

Dziennik Wieczorny przedstawił 2 października 1963 ciekawą i sensowną propozycję zorganizowania imprezy pod nazwą „Już pływam”. Pomysł (przypuszczalnie Władysława Woźniaka) został zrealizowany w trzech kolejnych latach. „Start-Astoria” przy akceptacji i zaangażowaniu Wydziału Oświaty i MKKFiT zorganizowała cykl zawodów, w których uczestniczyli wszyscy (przynajmniej w założeniu) pływający uczniowie bydgoskich szkół podstawowych. Nagrodzonym przez „Dziennik” zwycięzcą została szkoła, która wystawiła do zawodów największą liczbę swych uczniów bez względu na wiek. Równorzędną nagrodę ufundowano dla szkoły o najwyższym procentowym wskaźniku startujących z ogólnej liczby uczniów w placówce. Do pokonania zaproponowano dystans 25 lub 50 m, w stylu (dowolnym, klasycznym, grzbietowym) wybranym przez uczestników.

Efekt: o ile niewielu uczestników tej imprezy zachęcono do podjęcia zajęć treningowych - decydował tu często czynnik odległości basenu od miejsca zamieszkania - o tyle tak kapitalnie oddziałującej propagandowo na mieszkańców Bydgoszczy imprezy pływackiej, nie pomijając „Wpławu Brdą”, w powojennym okresie raczej nie było. Z uczestników tej akcji wymienić wypada nazwiska dwóch pływaków, zwycięzców kolejnych edycji tej imprezy, których zachęcono do systematycznego treningu tj. Pawła Pietscha i Ryszarda Rybickiego, późniejszych finalistów, a w przypadku tego drugiego nawet medalisty MP. Przy okazji usta146

DW nr 208 (1435) z dn. 4.9.63

66 lono, niechybnie z pewnym błędem, że w startujących szkołach umiejętność pływania wykazało zaledwie 13 % uczniów.

Migawki z zawodów prezentowała telewizja w „Niedzieli Sportowej”, stąd obecność sprawozdawcy płk. Konrada Grudy, zresztą byłego przew. SSSP GKKF. Był także na finałach aktualny prezes Związku Tadeusz Leśniewski. Sceptycznie nastawiony do tej akcji prezes OZP Bronisław Paczkowski ostatecznie przysłał puchar dla najmłodszej reprezentacji, co kryło w sobie pewną uzasadnioną wówczas myśl, podzielaną zresztą i nagłośnioną przez wspomnianego K. Grudę, że talentów szukać należy wśród najmłodszych adeptów pływania.

Sprawozdanie za 1963 rok wymienia 13 osobowy skład kierownictwa sekcji, którego przewodnictwo nominalnie sprawował Tadeusz Zimniewicz a po zmianie Tadeusz Poczekaj, ale w obecności przedwojennego jeszcze prezesa OZP W. Woźniaka stawało się oczywistym kto był faktycznym szefem tego zgromadzenia. Podano w nim także liczebność i podział organizacyjny grup ćwiczących oraz tygodniowy wymiar czasu zajęć, przytoczono podane niżej najlepsze wyniki z końca roku 1962 (kolumna I) i 1963 (kolumna II) mające obrazować postęp poziomu wyszkolenia. Autor, uczestniczący w procesie szkolenia zapoznając się po raz pierwszy z tym materiałem w czterdzieści lat później, dostrzega sporo nieścisłości z zapamiętanym stanem faktycznym oraz dokumentami przytoczonymi w innym miejscu opracowania. Jeszcze wyjaśnienie do III kolumny zestawienia poniżej. Zawiera ona obecne147 rekordowe wyniki pływaków bydgoskich i uzmysławia jak ogromny istnieje odstęp pomiędzy porównywanymi wskaźnikami sprawności. chłopcy dziewczęta I II III I II III 50 dowolnym 0.32,5 0.30,4 0.24,61 1.07,0 0.43,0 0.26,86 100 dowolnym 1.12,8 1.06,8 0.52,75 2.24,1 1.36,1 0.58,30 148 100 grzbietowym 1.36,6 1.26,6 0.58,11 3.11,4 1.56,2 1.06,98 50 klasycznym 0.30,66 0.56,2 0.53,4 0.32,35 100 klasycznym 1.32,7 1.28,0 1.06,35 2.09,0 1.43,0 1.10,20 200 klasycznym 3.54,3 3.27,8 2.24,27 2.29,10 Wcielenie do praktyki obowiązującego od stycznia 1964 planu organizacji szkolenia zmieniało tak wiele, że poprzedzający go kilkumiesięczny okres funkcjonowania sekcji stał się mało istotny w historii postępu wyników.

Mistrzostwa Okręgu w 1964 w Mątwach, choć przyniosły krytykę klubu w wydaniu prezesa BOZP, to dla kronikarza „Startu-Astoria” stanowiły okazję do zanotowania pierwszych medalowych sukcesów w tego typu imprezie. Osiągnęła je Urszula Sobczak /50/ zajmując dwukrotnie III miejsca (100 m st. dow. - 1.20,1 i 400 m st. dow. - 6.43,3 min.).

Pływacy „Astorii” wyjechali w sierpniu tegoż roku na dwutygodniowy obóz do Strzegomia. Nie wypadało wybrzydzać na warunki bo udział fundowała Rada Główna ZS „Start”, aby wykorzystać i wesprzeć finansowo własny ośrodek. Zachodu przy tym niewiele, ot proste przesunięcie środków z działu „szkolenie” do „eksploatacja”. Z trenerskiego punktu widzenia zajęcia w zimnej wodzie basenu zasilanego z potoku nie mogły dać interesujących efektów szkoleniowych, natomiast przysparzały kłopotów: przeziębień i zapaleń ucha zewnętrznego. [Foto 36].

Niedostępne jeszcze dla bydgoszczan były centralne imprezy o charakterze mistrzostw, dlatego konkurentów szukano poprzez konfrontację z klubami w zawodach towarzyskich, zwykle z rewanżową wizytą u kontrahenta. Pierwszym bodaj był AZS Poznań, prowadzony przez Mariana Tuliszkę, wykładowcę WSWF umiejętnie, z wyczuciem potrzeby chwili wspierającego swych wychowanków, a jednocześnie wspinającego się po szczeblach 147 148

po I półroczu 2004 r.

Wskazana weryfikacja

67 naukowych. Dalej były „Stilon” i „Warta” z Gorzowa Wielkopolskiego, „Warta” Poznań, „Calisia”. Nie pomijano lokalnych partnerów jak toruńska „Stal” lub ciechociński „Zdrój”.

W sezonie 1964/65 pojawił się w klubie Stanisław Nowak /46/, były zawodnik „Orła” Łódź, odbywający w bydgoskiej jednostce lotniczej służbę wojskową. Otrzymał zgodę dowódcy na codzienne treningi (opuszczanie koszar) i bardzo skrupulatnie z tego przywileju korzystał. Swoim przykładem solidności i zdyscyplinowania bardzo pozytywnie oddziaływał na realizację zadań treningowych przez wszystkich ćwiczących. To wielce istotny szczegół.

Od 14.11.65 kierował klubem „człowiek z importu”, Kazimierz Kuszyński, wcześniej pracownik PKKF w Kamieniu Pomorskim. Po 3-mieś. okresie próbnym został zaangażowany na stałe. W rzeczywistości oznaczało to zaledwie rok. Nie został zaakceptowany przez wpływowych członków zarządu. Klub, poprzez Radę Wojewódzką ZS „Start”, otrzymał bodaj 200 tys. zł dotacji do podziału na wszystkie sekcje. Kuszyński poddał się. Najmniej problem dotyczył sekcji pływackiej, bo ta bezpośrednio i ze wskazaniem celów korzystała z finansowania przez centralę (RG i Ośr. Metod. Szk.) łącznie w wys. 900 tys. zł. Dysproporcja aż nadto wymowna.

Zarząd klubu 10 lutego 1966 akceptował odpłatność rodziców za naukę pływania dla roczników 1956-58 w wysokości 50 zł. Pomysł, ale nie koniecznie kwotę, zaczerpnięto z funkcjonowania w Bydgoszczy szkółki w jeździe figurowej na łyżwach. Dopiero od tego momentu nauka pływania w „Astorii” objęła dzieci poniżej 10 roku życia. Na tym samym posiedzeniu Zarząd zwolnił W. Woźniaka z funkcji sekretarza sekcji zamkając nawias, w którym zawarta była jego działalność na niwie pływackiej.

W bezpośrednim szkoleniu zatrudniano już czterech instruktorów: Teodora Siwczaka, Lecha Bukowskiego, Henryka Uczyńskiego (od 1965 r.), Zdzisława Niedźwieckiego (od 1.1.66).. Wycofywał się z zajęć dydaktycznych, choć formalnie jeszcze figurował w zespole, Władysław Woźniak. Od września 1966 pracowali dalsi: Aleksander Staszkiewicz (absolwent WSWF Wrocław), Zygmunt Bilewicz (po WSWF Poznań) i od września 1967 r. Aleksandra Jancowska-Rejewska (absolwentka gdańskiego SN-WF). Wielce przydatną, przez 30 lat współpracy z sekcją, okazała się lek. med. Wanda Staszkiewicz, prywatnie żona trenera. Mały epizod w szkoleniu pływaków miała też w tym czasie absolwentka WSWF Wrocław Iga Klinger. [Foto 37, 38, 39].

Na plenarnym posiedzeniu WKS „Start”, 20 grudnia 1966 omawiano działalność i wytyczne dotyczące sekcji pływackiej „Astorii”. Do propozycji sformowania zespołu piłki wodnej, której orędownikiem był członek WKS 149 Henryk Nagiel z Torunia, dość ostrożnie podeszli obecni na zebraniu A. Piotrowski (także członek WKS) oraz działacz i entuzjasta waterpolo, były zawodnik tej dyscypliny W. Raciniewski. Rozstrzygnięć w tej sprawie nie podjęto.

W r. 1967 zlikwidowano własną kotłownię i doprowadzono przyłącze do sieci KPEC. Nieco poprawiło to warunki treningowe, gdyż woda w basenie oscylowała już nie między 19° a 21° lecz 21º do 23º C. Wcale nie błachym zdarzeniem w 1967 r. było urządzenie przy basenie, sposobem gospodarczym, siłowni wyposażonej między innymi w sprzęt własnej konstrukcji do ćwiczeń imitacyjnych.

Od początku roku szkolnego uruchomiono dwie nieformalne klasy (grupy) sportowe – pływackie dla roczników 1957 i 1959.

Dokumenty nadzwyczajnego walnego zebrania członków klubu 9.4.68 r. wykazują, że sekcja miała ponad 90 członków i 80 adeptów nauki pływania oraz zatrudniała 2 trenerów i 4 instruktorów. Ujawniają przy okazji przepychanki wśród działaczy. Zarząd bowiem nie zatwierdził formalnego wyboru w dniu 26.2.68 na kierownika sekcji W. Raciniewskiego. Na

149

Wojewódzkiej Komisji Sportowej

68 tej funkcji pozostał powołany 3.2. Tadeusz Poczekaj. Tę uchwałę uchylił 19.4. ustanowiony przez walne zebranie Zarząd Komisaryczny.

Dokładnie po roku materiały walnego zebrania określają liczbę członków sekcji na 148 ćwicząących. Dwa oddziały przysyłało na naukę pływania Przedszkole nr 19 a jeden oddz. Przedszkole nr 1. Na pełny etat przeszli od 1.9.68 Z. Niedźwiecki i A. Staszkiewicz, a na 40 godz./mies. zaangażowano Bohdana Sobieraja, który jednak nie zatrzymał się w klubie na dłużej.

Z chwilą uruchomienia w piwnicach „Astorii” małego basenu (27 marca 1968 r), przygotowano tygodniowy plan wykorzystania obiektu do nauki pływania, od nowego roku szkolnego codziennie, włącznie z sobotą, od godz. 8 – 15 dla 300 dzieci. Po fuzji z „Gryfem” i „Zawiszą” basen 25 m pozostawał do dyspozycji sekcji od godz. 6 – 20. Przystąpiono do budowy basenu letniego. Liczba szkoleniowców pracujących dla klubu osiągnęła poziom 11 zatrudnionych, w tym 3 na pełnym etacie. Do wymienionych wcześniej dołączył w roku 1970 Marek Konstańczak (absolwent WSWF Poznań), pozostając w „Astorii” przez 10 lat.

W 1971 ekipę szkoleniowców wzmocnił Franciszek Waleron (także po uczelni poznańskiej).

Ten ostatni, był zatrudniony na etacie nauczyciela wychowania fizycznego w Szkole Podstawowej nr 3, 2 i wreszcie 39, realizowanym łącznie w całym wymiarze na basenie z klasami o poszerzonym programie wf. Od nadania SP 39 statusu szkoły o profilu sportowym we wrześniu 1980 r. do grudnia 1982 r. F. Waleron był z-cą ds. sportowych dyrektorki Janiny Makowskiej.

Już od roku 1967 było tak wiele rekordowych wyników, mistrzowskich medali i zwycięstw na szczeblu krajowym, że nie sposób ich wymienić. Poświęcono im dalsze rozdziały, tu zatrzymując się na kluczowym dla dalszego rozwoju sukcesie z roku 1969.

Po zdobyciu przez Jolantę Mudziejewską i Grażynę Rydelską medali na organizowanych akurat w Bydgoszczy MP seniorów a jednocześnie po uruchomieniu basenu do nauki pływania i przystąpieniu „Astorii” do budowy basenu letniego uznano, że wytworzyły się warunki do realizacji pomysłu fuzji trzech sekcji - dotychczas wydzierających sobie godziny treningowe na jedynej krytej pływalni. W ślad za zaszczytami można się było spodziewać zabezpieczenia materiałowo – finansowego. PZP np. proponował lokalizację jednego z ośmiu ośrodków przygotowań do IO w Monachium właśnie w Bydgoszczy. 150 Sprzyjały temu informacje podawane przez prasę151 o możliwości zorganizowania takiego ośrodka na bazie klubu i jednocześnie uznanie „Astorii” przez RG „Start” za centralną sekcję zrzeszenia.

Wpierw zaciśnięta została współpraca z MKP „Gryf” mającym silniejsze wsparcie władz oświatowych, co pozwoliło za zgodą inspektora Władysława Przybylskiego, na uruchomienie z rokiem szkolnym 1969/70 obowiązkowej nauki pływania klas I. Podzielono się równo możliwościami stąd wynikającymi. „Astoria” odstąpiła „Gryfowi” godziny dla zajęć uczniów Szkoły Podstawowej nr 2 (dyr. Henryk Wiesse) i nr 3 (dyr. Bolesław Jodłowski), które prowadzili Witold Białokur i Jerzy Lewandowski. Klub startowski otrzymał do szkolenia zorganizowane grupy tj. klasy z SP nr 10 (dyr. Józef Demczewski) i 39 (dyr. Antoni Sieheń). Oświata finansowała nadzór pedagogiczny (czytaj: doprowadzanie), a pływanie traktowano jako przedmiot dodatkowy, jednak obowiązkowy. Plany lekcji wszystkich szkół sharmonizowano z rozkładami zajęć na basenach.

W kolejnym kroku, na prośbę BOZP kierownik Komisji KFSiT przy KW PZPR 152 K. Maćkowiak podjął rozmowy z MKP „Gryf” i WKS „Zawisza”, sugerując połączenie ich pod sztandarem SRKS „Astoria”. Na zorganizowanej w KW PZPR naradzie z tą propozycją zgadzali się - każdy mając inne, poboczne ku temu powody - kierownik „Zawiszy”, wówczas

150

Materiały KZ PZP z 22-23.3.1969 str. 69-70.

IKP nr 126 (7572) z środy 28.5.69 152 Komisji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki przy Komitecie Wojewódzkim Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej 151

69 mjr Edmund Milecki, jak i sekretarz ZW SZS153 Bogdan Kaczorkiewicz. Nie byli do niej przekonani działacze sekcji wojskowych - zainteresowani rodzice pływaków.

Co prezentowały kluby – strony przyszłego porozumienia? To sprawdzić można wracając do trzeciego punktu tego rozdziału i dopiero po tym proponuję zapoznać się z opisaną w dalszej części sekcją klubu startowskiego już w nowej postaci.

26.9. odbyło się zebranie „połączeniowe” działaczy trzech sekcji. Fuzja nie przyniosła uszczerbku nikomu z zainteresowanych. „Astoria” przejęła ostatecznie 38 zarejestrowanych w BOZP zawodników. Przewodnictwo w powiększonej sekcji zaoferowano działaczom „Zawiszy”: Edmundowi Sakiewiczowi (kierownik) i Zygmuntowi Bartczakowi (z-ca kier.). Jednocześnie ówczesny prezes BOZP Leon Błoch zadeklarował ustąpienie z tej funkcji na rzecz nowego kandydata sekcji. Tak też się stało w styczniu 1970 r. Wszyscy szkoleniowcy otrzymali propozycję zatrudnienia w co najmniej takim samym jak dotychczas wymiarze godzin i prowadzenia ćwiczeń nadal ze swoimi wychowankami. Nie skorzystał z tej oferty tylko J. Lewandowski z MKP „Gryf”.

Na zimowe zgrupowanie ZS „Start” wyjechali już razem E. Auksztulewicz, A. Bet, J. Bartczak, M. Jakubowska, B. Kaczorowska, L. Borowicz z trenerem. A. Staszkiewiczem, podobnie jak na klubowy obóz w Nowej Rudzie z A. Mańczakiem i Z. Niedżwieckim udało się 30 młodszych pływaków sekcji.

Aleksandra Korolkiewicz pilotująca przez wiele lat w Przeglądzie Sportowym tematykę omawianej tu dyscypliny, redagując w tym okresie cykl „Dzień powszedni klubu” poświęciła „Astorii” jeden artykuł 154. Prezentując stan i dokonania jego sekcji pływackiej sformułowała to tak, cyt.: „Astoria nowatorstwem, rozmachem, pracą zdystansowała na początku swej kariery sportowej inne kluby”.

Na 90 notowanych przez PZP rekordów Polski na koniec 1969 r. dziesięć należało do zawodników „Astorii”.

Na uroczystości 4 stycznia 1970 roku, z okazji 45-lecia „Astorii” naprawdę najserdeczniej witanym gościem klubu był przedstawiciel KW PZPR K. Maćkowiak, który jako bezpośredni obserwator wcześniejszych sukcesów „startowców” podczas HMP w Bydgoszczy, optował za połączeniem pływaków w jedną sekcję i skutecznie posterował tym manewrem.

Od stycznia na administracyjne staniwisko sekretarza sekcji przyszła Krystyna Śmierzchalska (absolwentka WSWF Poznań). W. Woźniaka, ze stanowiska kierownika Klubu odwołano 5.1.70.

Termin fuzji doskonale wpasował się w okres tworzenia tzw. grup przewodnich. Warunki do pobierania świadczeń w postaci dożywiania spełniało i korzystało z tego 20 zawodników. Za sprawozdaniem zarządu BOZP wymienić można nazwiska członków tej grupy: W. Adamowicz, E. Auksztulewicz, J. Bartczak, A. Bet, L. Borowicz, A. Ejgierd, M. Gano, M. Jakubowska, B. Kaczorowska, M. Kujawa, K. Majewska, J. Mudziejewska, M. Oczachowski, H. Rosenthal, K. Sołtysiak, K. Sakiewicz, B. Śródka, D. Wełna.

A. Wiśniewski, B. Zarzycka. Z upływem czasu grupy zmieniły nazwę na „sekcje specjalistyczne”, ale istota rzeczy pozostawała ta sama: dofinansowanie adekwatne do potrzeb na aktualnie reprezentowanym poziomie zaawansowania.

W trakcie roku treningowego grupę opuścili: Ryszard Rybicki powołany do służby wojskowej (w Legii Warszawa), Grażyna Rydelska (studia na AWF) i Włodzimierz Daroń (rezygnacja z wyczynu). Wszyscy z wymienionych byli co najmniej medalistami MP w swej grupie wiekowej, a pierwsza dwójka także seniorów. Pojawił się w sekcji Marian Oczachowski, zawodnik „Zdroju” Ciechocinek, zakwaterowany w internacie Technikum Budowlanego.

153

154

Zarząd Wojewódzki Szkolnego Związku Sportowego PS nr 134 z dn. 6.11.1969

70 W roku 1970 w klubowym plebiscycie na najlepszego trenera-wychowacę zwyciężył Aleksander Staszkiewicz.

Na koniec omawianego właśnie okresu sekcja miała 223 zgłoszonych do PZP, zatrudniała 5 trenerów kl. II i 2 instruktorów oraz korzystała z 1 trenera opłacanego przez OZP. Przekazane do prasy w maju oświadczenie informowało, że w sekcji „Astorii” ćwiczy 620 uczniów z 21 klas o poszerzonym programie wf. ze specjalizacją w pływaniu tj. osiem klas I, cztery kl. II, cztery kl. III i po jednym oddziale na poziomie kl. IV-VIII oraz przedszkolacy z ul. Grunwaldzkiej nr 13 (dyr. Maria Dobosz).

W sierpniu zarząd rozpatrując odwołanie A. Mańczaka podtrzymał decyzję o rozstaniu się na pewien czas klubu z trenerem. Jako ciekawostkę wówczas można dodać, że od 1970 (lub nawet 1969) roku staraniem i na ryzyko kierowniczki Bogumiły Fopp na mały basen przychodziły na zajęcia dzieci z sąsiadującego z klubem przez płot żłobka Zakładów Radiowych „Eltra”. Od 1972 uczęszczały na zajęcia nauki pływania dzieci z przedszkoli przy ul. Jackowskiego, Rejtana i Fornalskiej.

Zarząd klubu zatwierdził 15.2.71 kierownictwo sekcji: kier. sekcji Edmund Sakiewicz z-ca kierownika Zygmunt Bartczak sekretarz Kazimierz Kruszewski skarbnik Henryk Zarzycki kapitan sportowy Lech Bukowski gospodarz vacat (uzupełniony później przez A. Staszkiewicza) Na walnym zebraniu klubu155 24.2.71 został wybrany członkiem zarządu, wytypowany przez kierownictwo sekcji jej działacz Zygmunt Bartczak. Z powodu małego zaangażowania i nieobencności na posiedzeniach ubył z jego składu w lutym 1972 roku.

Awans do wyższej klasy trenerskiej (I) z dniem 1.5.71 uzyskał L. Bukowski. Na krótki okres kierownikiem wyszkolenia w klubie został Zygmunt Bilewicz (wrzesień – grudzień 1971 r.), po którym stanowisko to przejął lepiej usytuowany w środowisku sportowym i pozasportowym - Benedykt Tyczyński.

Nieformalną szkołą sportową, w której sukcesywnie od kl. IV do VIII tworzono jeden oddział „pływacki”, stała się położona najbliżej „Astorii” SP 39 już od roku 1971. Dyrektorem szkoły był do 1972 r. Antoni Sieheń, choć ostrożny i wyważony w decyzjach to jednak przychylny proponowanym nowościom. Do roku 1976 stanowisko to zajmował Ryszard Lödl.

Corocznie w kl. IV gromadzono tu po letnim obozie integracyjnym, wytypowanych uczniów klas III z pozostałych szkół, realizujących obowiązkową naukę pływania i I-szy etap szkolenia sportowego. Do szkół tych, w różnych okresach należały poza wymienionymi wcześniej: SP nr 2, 3, 10 i 39 dalsze, jak SP nr 5, 16, 24, 36, 37, 45, 47, 58. Schemat ten śladowo funkcjonował jeszcze w latach dziewięćdziesiątych. Dla klubu był to ogromny wysiłek finansowy, który dźwigał przez lata dzięki dotacjom docelowym Rady Głównej ZS „Start” otrzymywanym w zamian za odnoszone sukcesy. Wspomniane obozy oraz zimowiska organizowano przy finansowym wsparciu ZHP, ale też wg zasad i metodyki obowiązującej w harcerstwie. Prowadziła je lub nadzorowała przez wiele lat hm Bogumiła Kaja w ramach Szczepu im. Jerzego Szajnowicza-Iwanowa działającego przy klubie. [Foto 40].

W finałach II Ogólnopolskiej Spartakiady Młodzieży w Katowicach, reprezentacja okręgu składająca się niemal wyłącznie z zawodników startujących w barwach „StartuAstoria” wygrała w klasyfikacji województw, zwyciężając tym samym także w punktacji klubowej (podopieczni L. Bukowskiego i A. Staszkiewicza).

155

To samo walne zebranie skreśliło z nazwy SRKS „Start-Astoria” dwie pierwsze litery, uznając mierność wkładu rzemieślników w działalności klubu. Dalszy związek ze spółdzielczością wynikał z tu podkreślonego pierwszego członu.

71 Za te osiągnięcia, na walnym zebraniu 5.4.72 wręczono Srebrne Odznaki ZS „Start” E. Auksztulewicz, M. Jakubowskiej, J. Mudziejewskiej, A. Betowi, L. Borowiczowi oraz Srebrną Odznakę KS „Astoria” K. Sakiewiczowi. [Foto 41, 42].

Dwa lata później, w Tarnowie na III OSM, powtórzony został sukces okręgu a klub zajął drugie miejsce. W skład ekipy wchodzili głównie wychowankowie A. Staszkiewicza i Z. Niedźwieckiego, których w ostatnich klasach szkoły podstawowej zebrano w jeden oddział, co ułatwiało planowanie zajęć. Tak więc: rocznik 1957 ulokowano w SP nr 2 (dyrektor Henryk Wiesse), a urodzonych w 1958 - 1961 w SP 39 (dyr. R. Lödl), po czym znów rocznik 1962 na krótko w SP 2.

Karierę zawodniczą skończyła jesienią 1972 r. Jolanta Mudziejewska. Pisząc o jej treningu A. Korolkiewicz ujęła rzecz następująco: „Żyła 156 ciągnie wszystkich na 200 %.” najlepsza laurka dla zawodnika.

W kierownictwie sekcji w lutym 1973 r. zachodzą zmiany. Kierownikiem zostaje Brunon Sokulski (do września tego samego roku), a jego z-cą i później następcą Franciszek Lewandowski. W składzie pojawili się także: Weronika Grubich, Kazimierz Kruszewski, Henryk Zarzycki, Eugeniusz Kubiak.

W maju 1973 zwiększono do 100 godzin zatrudnienie w sekcji nauczyciela wf. (trenera pływania) z SP 39 Franciszka Walerona – później z-cy dyr. d.s. sportu tej szkoły.

Na poziomie szkoły średniej na współpracę z klubem przystał dyrektor III Liceum Ogólnokształcącego Adam Zalewski.157 Były to na początku jednostronne udogodnienia dla pływaków, wynikające ze zrozumienia wysiłku zawodników i ich dużego zaangażowania czasowego w codzienne zajęcia (łącznie 5 godz.). Z tych dobrodziejstw skorzystał jako pierwszy Kazimierz Niewitecki (r. szk. 1967/68), rewanżując się pozytywnymi ocenami i aktywnością w pracach społecznych przy trwającej akurat budowie szkolnej sali gimnastycznej. Do tego Liceum uczęszczały wcześniej J. Brzezińska, W. Bąk, G. Rydelska. W roku 1976, w tym właśnie LO utworzona została quasi-sportowa klasa dla rocznika 1961, a nieco później grupa z indywidualnym tokiem nauczania, w czym wyprzedziła „Astorię”, jeśli chodzi o szoły średnie158, tylko „Lublinianka”. Kontynuacją było prowadzenie takich grup z coraz młodszymi rocznikami, co akceptowała kolejna dyrektorka III LO Bogna PiglaCiszewska.

Niemal pełnię szczęścia osiągnęła sekcja po uruchomieniu 50 m basenu letniego. Nastąpiło to w 1974 roku. 2 czerwca odbyła się pierwsza impreza. Nie padł wprawdzie żaden rekord, ale był to przecież festyn Gazety Pomorskiej z okazji Dnia Dziecka i ważniejsze w tym momencie od wyników było, że jest wreszcie w basenie woda podgrzewana odpowiednio do potrzeb treningu i zawodów. 16 czerwca stanowisko dyrektora po Jerzym Marciniaku159 objął Ferdynand Radomski, inżynier, który wcześniej pełnił obowiązki kierownika budowy „Astorii” i obiekt znał od podszewki. Była to bardzo obiecująca zmiana. Na stanowisku szefa klubu pozostał do roku 1977.

W minionym 1974 roku, we wszystkich kat. wieku łącznie, wychowankowie „Astorii” pobili 55 rekordów krajowych.

Od 2 lat funkcjonowało rozporządzenie dające prawo delegowania na studia bez konieczności zdawania egzaminu wstępnego, najlepszego w danym roku maturzysty każdej szkoły średniej. W III LO ubiegały się w roku 1974 o ten przywilej Hanna Derdowska i Maria Przybył. Obie od kilku lat trenowały pływanie. Zajęcia realizowały sumiennie dwa razy 156

Ksywa używana w sekcji, oceniająca jej zaangażowanie w treningu.

Rolę nie do przecenienia odegrał w tych zabiegach o przychylność przewodniczący Komitertu Rodzicielskiego szkoły Leon Błoch, były prezes BOZP. 158 Nie funkcjonował jeszcze w tym zakresie żaden system a kluby nie zawse chciały rozgłaszać przed konkurencją o swoich sukcesach i rozwiązaniach organizacyjnych.

159 J.Marciniak przed podjęciem (w kwietniu 1970).pracy w „Astorii” był wiceprzewodniczącym WKKFiTurystyki - z akcentem na „turystyki”.

157

72 dziennie, od poniedziałku do soboty i bywało, że od 5,45 – 7,15 i 17,00 – 20,00. Okazało się, że można tak nawet w dniach egzaminu maturalnego i nie przeszkodziło to Hannie w uzyskaniu indeksu UJ. Po 14 latach w podobnej sytuacji, w tym samym liceum, na pozycji prymusa skończyła naukę Alicja Pęczak.

Wiosną 1975 roku karierę sportową przerwała Elżbieta Auksztulewicz. [Foto 43]. Po latach pojawiła się znów na basenach w grupie masters jako E. Bondara. Był to także ostatni rok startów M. Jakubowskiej i G. Frankowskiego. Od początku tegoż roku L. Bukowski przez dwa lata odpowiedzialny był za kadrę PZP jako opiekun rocznika 1964.

Od września zatrudnienie na pełnym etacie w sekcji znalazła, na okres 6 lat, Grażyna Rydelska-Stachowiak, absolwentka AWF W-wa. [Foto 44].

Także od września, podjął pracę w Pałacu Młodzieży Witold Białokur obejmując stanowisko kierownika działu sportowego160, pozostając jednak w zatrudnieniu godzinowym w „Astorii” do 1978 roku. W założeniu było to istotne o tyle, że po uruchomieniu basenu placówka ta miała współpracować z klubem. Miał swój epizod w pracy na małym basenie „Astorii” również późniejszy pracownik działu sportowego Pałacu, Jerzy Wiśniewski. W pracowni pływania zatrudnienie otrzymał Zbigniew Pazgrat. W listopadzie W. Białokur wybrany został wiceprezesem Zarządu MKS w Bydgoszczy161.

W kadencji zarządu BOZP, za prezesury Lecha Dondajewskiego do współpracy pozyskano pozaszkolne placówki oświatowe, które za przyzwoleniem wicekuratora Stanisława Sekleckiego i wsparciem finansowym Kuratorium Oświaty i Wychowania, odciążyły „Astorię” w zakresie nauki pływania, angażując dwóch instruktorów. Wpierw był to Młodzieżowy Dom Kultury nr 2 (Szwederowo), a następnie MDK nr 1 (Kapuściska). Pracę tą w 1978 r. na rzecz sekcji „Astorii” podjęły Aleksandra Piotrowska-Sendor i Wiesława Bąk-Pazgrat, które wcześniej (od 1974 r.) realizowały szkolenie na rzecz klubu. [Foto 45]. Pierwsza na ½ etatu administracyjnego i w połowie instruktorskiego, druga w wymiarze 50 godz./mies. a po roku jako nauczycielka wf prowadząca pływanie w SP nr 2. Łącznie szkolenie sportowe prowadziło nadal 11 trenerów i instruktorów.

Uzyskanie przez 7 polskich zawodników minimów olimpijskich nie zagwarantowało im startu w 1976 roku w Montrealu. Wyjechało trzech. Z bydgoszczan szanse zdawali się mieć A. Bet i M. Wieczorek. Skończyło się na listach pochwalnych PZP, bo wyniki kandydatów w roku olimpijskim ustępowały na ogół tym z 1975 roku. Z trójki ewentualnych kandydatów na MEJun.: A. Michalak, J. Michalski i T. Toczkiewicz, do Oslo także nikt się nie „załapał”.

Siedmiu zawodników rocznika 1961 rozpoczęło rok szkolny 1976/77 w III LO. Od tego czasu proces treningowy pływaków wspierany był indywidualnym tokiem nauczania, choć nie w niepełnym wydaniu. Dezaprobatę Zarządu otrzymało 16.11.76 zwolnienie A. Beta do „Lecha” Poznań bez finansoweej rekompensaty za wyszkolenie zawodnika. Czy słusznie?

Bet rozpoczął w tym mieście studia na AWF. Jednocześnie nie podjęli treningów lub zrezygnowali z nich w trakcie tego roku, z różnych przyczyn: M. Wieczorek, J. Michalski, T. Koziński, M. Niemiałtowski (młodszy), L. Borowicz, a wcześniej B. Zarzycka. Opuścili też sekcję przechodząc do kajakowej D. Urbańska, B. Ciemińska i A. Wiśniewski, którzy już po roku treningu, w grudniu 1977 z Ryszardem Hoppe (trenerem) odbierali gratulacje za dzielną postawę w rozgrywkach o II ligę PZK.162 Pierwsza z wymienionych (M. Wieczorek) kończąc sportową karierę, jako autorka rekordu Polski na 200 m mot. (2.26,3), w pięknym geście ufundowała puchar dla koleżanki z klubu, która poprawi ten rezultat. Po 5 latach otrzymała go Hanna Gwit. [Foto 46].

160

Na stanowisku trwał do 30.9.1990 tj. do przejścia na rentę.

Wiadomość o wyborze podał IKP 20.11.76 162 Polski Związek Kajakowy.

161

73 Jak boleśnie wymienione wyżej zmiany wpłynąły na efekty pracy wyrażone liczbą zdobytych medali w Mistrzostwach Polski obrazuje poniższe zestawienie: rok seniorzy juniorzy młodzicy razem zł sr br zł sr br zł sr br zł sr br 1974 8 3 5 5 4 4 3 1 16 8 9 1975 6 3 1 3 5 9 5 4 5 15 12 15 1976 4 8 2 7 9 10 1 7 9 12 24 21 1977 1 2 8 6 7 8 7 9 Wojewódzka Federacja Sportu w swych materiałach podała wykaz grup specjalistycznych w tym pływackiej, w której na przestrzeni lat 1974 do 1978 liczba ćwiczących kurczyła się kolejno z 28 przez 27, 19, 10 do 12 zawodników..

W roku szk. 77/78 wykaz klas z poszerzonym wych. fiz. realizowanym na basenie obejmował: SP 2 - 3 kl. I + 1 kl. II SP 5 - 1 kl. I + 1 kl. II SP 10 - 3 kl. I + 1 kl. II + 1 kl. III SP 24 - 2 kl. I + 1 kl. II SP 39 - 2 kl. I + 2 kl. II + 1 kl. III + 1 kl. IV SP 47 - 1 kl. I SP 58 - 1 kl. I W roku 1978 szkolenie prowadzili: koordynator - L. Bukowski oraz Z. Bilewicz, M. Konstanczak, Z. Niedźwiecki, A. Staszkiewicz, F. Waleron, G. Rydelska-Stachowiak.

Krótki epizod w zatrudnieniu zakończył Zbigniew Pazgrat.

Po startach w kolejnych Olimpiadach poczynając od Melbourne (1956) do Montrealu (1976) oraz mistrzostwach Europy przynoszących same rozczarowania, PZP doprowadził do zatrudnienia od 1.1.1978 roku w Polsce trenera radzieckiego Władimira Mitrofanowa, oddając mu do dyspozycji zawodników w wieku szkoły średniej, którą od września 1977 r. prowadzono w Raciborzu jako ogólnokształcącą-sportową z internatem i bazą zimową. Z zawodników BOZP znaleźli się w tym ośrodku: Anna Michalak /61/ i Zbigniew Januszkiewicz /62/, oboje ćwiczący wcześniej w „Astorii” w grupie trenera Zygmunta Bilewicza. Do startu na Igrzyskach Olimpijskich w roku 1980 zakwalifikował się nasz najlepszy grzbiecista.

W Moskwie, wobec perturbacji zdrowotnych nie przebrnął jednak eliminacji i nie zaprezentował swych możliwości. Po maturze w roku 1981 przeszedł do WKS „Śląsk” we Wrocławiu. Klub opuściła też A. Michalak, podejmując studia na AWF i treningi w AZS Warszawa.

Rodzice, a także opiekunowie sportowi Zbigniewa Domagały (Zryw T.) wyrazili zgodę na przeniesienie młodego pływaka w 1978 r. do szkoły i internatu w Bydgoszczy oraz reprezentowanie w tej dyscyplinie startowskiego klubu.

Rok prawie trwały rozmowy i uzgodnienia między Kuratorium Oświaty i Wychowania (dr Grzegorzem Nowickim), a klubem po stronie którego miał opowiadać się dyrektor Władysław Lassota i reprezentujący Zarząd Klubu Benedykt Tyczyński. Bez przedstawiciela dyscypliny rozstrzygano o całokształcie pierwszego etapu szkolenia tj. nauce pływania. Wynik był zaskakujący dla sekcji, która parła do przerzucenia kosztów - w gruncie rzeczy upowszechnienia tej umiejętności - na resort oświaty. W pisemnym prozumieniu klub zadawolił się przyjęciem przez KOiW kosztów 2 etatów szkoleniowych, odstępując od „nałożenia” na Kuratorium 20-krotnie wyższej odpłatności za obiekt z tyt. i w wymiarze prowadzonej przez wymienionych instruktorów nauki pływania163.

Niejednoznaczna postawa przedstawicieli Zarządu wobec osiągnięć pływaków, w efekcie brak realizacji postulatów kierowanych do tegoż Zarządu, przy nieustępliwości 163

Jest wysoce uprawnionym twierdzenie, iż Bydgoszcz w tym momencie pozostawała jedynym w kraju większym ośrodkiem w omawianej dyscyplinie sportu, w którym Oświata w istocie nie wzięła na siebie wydatków za naukę pływania.

74 trenera koordynatora w ocenie zabezpieczenia potrzeb sekcji, spowodowała w czerwcu 1979 zmianę na tym stanowisku. Objął je Aleksander Staszkiewicz. W tym czasie (od 1 września) pozytywny wynik osiągnęły rozpoczęte kilka lat wcześniej starania o nadanie SP 39 statusu szkoły sportowej. Jej dyrektorem była aktualnie Janina Makowska. Tymczasem, 15.10.79 trener L. Bukowski złożył w „Astorii” wypowiedzenie i następnego dnia stawił się do pracy na basenie Pałacu Młodzieży, „luzując” zmieniającego właśnie pracę i resort Zbigniewa Pazgrata. Od grudnia tegoż roku szkolenie z pływakami „Astorii” rozpoczęła Bogusława Rydelska-Gielnik.

W pierwszych miesiącach 1980 r. praktycznie przestało funkcjonować kierownictwo sekcji. Brak formalnej rezygnacji blokował skompletowanie nowego składu. 164 Jak na ironię, w takim zamieszaniu po raz pierwszy zespół klubowy wygrał I rundę KPP, a w cyklu całorocznym zajął III miejsce - najwyższe w swej historii.

Do startu na Igrzyskach Olimpijskich w roku 1980 zakwalifikował się nasz najlepszy grzbiecista. W Moskwie, wobec perturbacji zdrowotnych nie przebrnął jednak eliminacji i nie zaprezentował swych możliwości. Po maturze w roku 1981 przeszedł do WKS „Śląsk” we Wrocławiu. Klub opuściła też A. Michalak, podejmując studia na AWF i treningi w AZS Warszawa.

W lutym VII Sejmik działaczy sportu i turystyki rekomendował władzom miasta pomysł Z. Bilewicza (kolejnego trenera-koordynatora) tzw. akcji autobusowej, w ramach której przez jeden semestr autobusem MPK, poza komunikacyjnym szczytem, z terenu całego miasta dowożone były na naukę pływania dzieci z 24 klas II szkół podstawowych. W następnym półroczu dojeżdżały do „Astorii” kolejne 24 klasy itd. Absolwenci tych kursów tworzyli przejściowo „szkółkę pływacką”, a docelowo mieli zasilić klasy sportowe. Okazało się jednak, że plany rodziców wytypowanych dzieci rozmijają się z oczekiwaniami trenerów.

Poza wyżej wymienionymi w roku 1980 sekcja prowadziła jedną grupę treningową seniorów i juniorów starszych, 3 grupy juniorów młodszych, 9 klas II i III po nauce pływania oraz 2 grupy „szkółki pływackiej”. Ponadto mogła przedstawiać ofertę dalszego szkolenia po rocznej nauce pływania w 16 klasach II z Pałacu Młodzieży i 15 klasach I MDK nr 2. W roku 1981 Pałac zrezygnował z prowadzonej dotychczas w godzinach popołudniowych szkółki pływackiej dla wybranej grupy uczniów kl. III, po całorocznym kursie nauki pływania realizowanym w klasach II. Kilkoro dzieci otrzymało propozycję kontynuacji ćwiczeń w KS „Astoria”. Skorzystali z tego między innymi dobrze spisujący się w nowym zespole Violetta Bordewicz i Maciej Łojek (r. 1970). Doroczne sprawdziany podsumowujące naukę pływania klas II odbyły się jeszcze 7-8.6.84 r. 11-12.6.85 r. 3-4.6.86 r. na basenie Pałacu Młodzieży.

Obecni na zawodach trenerzy „Astorii” mieli okazję zaproponować podjęcie zajęć w klubie.

Z upływem roku szkolnego 1979/80 kończyli pracę w klubie M. Konstanczak i dość niespodziewanie G. Rydelska-Stachowiak, która odeszła do pracy w szkolnictwie. Na ich miejsce w sierpniu 1980 r. zatrudnienie otrzymał Sławomir Gawinecki. Od września podjęli pracę w SP 39 na rzecz sekcji „Astorii” Jolanta Haratym i Tomasz Kasprzyk (późniejszy wicedyrektor sportowy tej szkoły). Wprawdzie na bardzo krótko, ale w prowadzenie zajęć zaangażowani byli także Mirosława Jakubowska [Foto 48] i Adam Bet. W październiku tego samego roku, koordynator sekcji prezentował analizę minionego sezonu i program na najbliższy rok zauważając, iż z trójki pracujących na etacie szkoleniowców jeden złożył właśnie wypowiedzenie165, co spowodowało brak obsady dla wszystkich prowadzonych przez niego grup. „Zarząd odrzucił informację w całości”.166 Uznano aktualne zatrudnienie za wystarczające.

Jednocześnie i nieodwołalnie ograniczono dostęp sekcji do basenu przez oddanie go po go-

164

Z. Bilewicz – Sprawozdanie z działalności sekcji pływackiej za rok 1980 Bogusława Rydelska-Gielnik 166 Zdanie jest cytatem z protokołu posiedzenia Zarządu KS Astoria w dn. 16.10.1981 165

75 dzinie 17 pod wynajem zakładom pracy. Zabrakło miejsca dla szkolenia, ale przewrotnie uzasadniało to racje zarządu w sprawie zmniejszenia kadry.

W tym ciągu nieprzychylnych decyzji, które uznać trzeba za poważny cios dla organizacji szkolenia dobre wrażenie miała robić, zgoda Zarządu klubu z 11.9.81 na korzystanie z dożywiania w kwocie 30 zł dziennie przez 30 osobową grupę pływaków oraz na wypłatę stypendiów Z. Januszkiewiczowi i M. Idczak. Nie zapowiadało to kolejnych restrykcji. Mimo tendencji do oszczędności funduszu płac i realizowania programu obniżania kosztów poczyniono nawet ustępstwo i od stycznia 1982 niepełne zatrudnienie uzyskał Leszek Borowicz.

Niemal jednocześnie (18.1.82) Z. Bilewicza odwołano bez uzasadnienia z funkcji koordynatora. Sam zainteresowany nie miał wątpliwości, że po ogłoszeniu stanu wojennego przyczyną owego odwołania było jego dotychczasowe przewodniczenie zakładowej „Solidarności”. Bez wątpienia nie chodziło o efektywność pracy, ponieważ 29.1.82 dyrekcja zawiadamiła trenera o podniesieniu stawki dożywiania zawodników do 50 zł dziennie – więc oczywiste, że zasługiwali na to. Po roku (25.3.83) A. Pęczak i właśnie Z. Bilewicz otrzymali nagrody finansowe za osiągnięcia sportowe w sezonie 1982/83. Trener miał chyba rację, gdyż 12.11.84 zasłużony działacz klubu R. S. wniósł skutecznie do Zarządu o wstrzymanie Z. Bilewiczowi odznaczenia nadanego z okazji 60-lecia „Astorii”, motywując to postawą cyt.: „wrogą do ustroju”167 Prezes klubu poinformował 30.3.82 Zarząd o przyjęciu funkcji koordynatora z dniem 1.2.82. przez Zdzisława Niedźwieckiego. Stanowisko dyrektora klubu od października w tym roku objął Ryszard Gliszczyński, zastępując Władysława Lasotę, który zarządzał klubem od 1977 r. Kierownikiem sekcji pozostawał funkcjonujący „z nadania” już w 1981 r. członek Zarządu, - Zbigniew Bąk. W składzie kierownictwa sekcji występowali wówczas jeszcze: Andrzej Jaworski, Edward Gwit, Jan Ziółkowski, Jan Szpojda, Marian Woźnicki, Franciszek Waleron i „z urzędu” trener koordynator.168 26.2.83 Zarząd klubu prolongował Z. Bąkowi bezterminowo okres pełnienia roli opiekuna sekcji. Sprawował ją nadal jeszcze w 1987 roku, będąc jednocześnie od roku 1985 sekretarzem Zarządu OZP. Wobec braku umowy patronackiej pomiędzy klubem a Pałacem Młodzieży we wrześniu 1982 roku kierownik działu sportowego klubu Jerzy Nowakowski szukał rozwiązań dla przekazywania uzdolnionych dzieci z Pałacu. Nie uzyskał pozytywnego efektu. Nawoływał do rozładowania basenu obciążonego zajęciami nauki pływania, ograniczającymi pracę grup wyczynowych - bywało, że na torze ćwiczyło jednocześnie 19 (?) osób. Pragnął zmiany formy, absorbującej finansowo „Astorię”, już opisanej wyżej „akcji autobusowej”. Akcja okazała się tak uciążliwym wydatkiem, że w kwietniu 1983 r. padła propozycja przerzucenia jej na baseny Pałacu Młodzieży i Liceum Medycznego. Pomysł także nie został zrealizowany, ale szkolenie w klubie kontynuowano.

Wg trenera koordynatora i jego kryteriów wartości, liczba trenujących na początku roku 1983 wynosiła: rocznik 1967 - 2 (w tym dobrych i wybitnych 2), rocznik 1970 - 13 (2), „ 1968 - 5 (w tym dobrych 4), „ 1971 - 5 (3), „ 1969 - 7 (2), „ 1972 - 27 (5), „ 1973 - 40 (8).

W kwietniu 1983 r. PZP zaproponował szkolenie w SMS: A. Pęczak, C. Wałęsie, M. Szymielewiczowi, C. Bilewiczowi i D. Budziakowi dając możliwość klubowi wysunięcia dalszych kandydatur. Korzystając z tego „Astoria” zwróciła się o rozważenie podjęcia nauki w Poznaniu lub Krakowie przez W. Janiaka, Z. Mroza i K. Paradowskiego. Wytypowani propozycji nie podjęli.

167

Już w 1978 r. typowany był przez kier. wyszkolenia do zwolnienia z pracy gdyż „nie uczęszczał w pochodach 1-majowych”, co nie było pełną prawdą.

168 Z. Niedźwiecki – Sprawozdanie z działalności sekcji pływackiej za rok 1981

76 W klubie zatrudnionych było nadal 6 szkoleniowców, w tym trener główny, który jednak nie prowadził grupy, w SP 39 – czterech i w MDK nr 1 – trzech (B. KaniewskaDomańska, Maria Przybył-Czajkowska, Józef Zapała).

20 tys. zł przeznaczył 3.12.83 r. zadowolony z wyników Zarząd na upominki z okazji podsumowania sezonu (17.12). Inaczej postrzegała już sekcję centrala zrzeszenia. Program działania w roku 1984 i latach następnych ogłoszony przez RG ZS „Start” nie uwzględniał „Astorii” wśród sekcji wiodących zdolnych do osiągnięcia wysokich efektów szkolenia.

W tym czasie całoroczną naukę pływania prowadzono dla 12 klas I SP 2,10,24,39 i 47.

Przez jeden semestr autobusem z terenu miasta dowożono dzieci z 24 klas II. Dwumiesięczne kursy kończyły dzieci ze szkół w Koronowie, Nakle, Szubinie, Żołędowie. Pięć takich kursów w roku, po 7 grup 16-osobowych realizowano z otwartych zapisów. Wybrani i chętni z tej nauki uczestniczyli w dalszym szkoleniu 5 grup szkółki pływackiej. Trener główny przyznał jednak, że niezbyt wiele dzieci trafiało później do szkoły sportowej (z wniosku do WFS o środki na zgrupowanie przed XII OSM w 1985 r.).

Po dobrej ocenie pracy sekcji pojawiły się 29.6.84 sugestie utworzenia na bazie SP 39 szkoły sportowej oraz wystąpienia do WFS o pokrycie kosztów indywidualnego toku nauczania A. Pęczak w III LO. Szczęśliwie zrozumienie u decydentów znalazła ta druga. Wyborem innej szkoły skomplikowali sobie możliwość kontynuacji kariery sportowej M. Cackowski, W. Więckowski i A. Kania. W roku szkolnym 1984/85 w Bydgoszczy podjął naukę Michał Farbotnik z Inowrocławia. Zamieszkał u rodziców Romana Baranowskiego. Z tego tytułu Zarząd przyznał od 1.2.85 środki na umowę najmu.

W kwietniu 1985 roku PZP wytypował kandydatów do SMS proponując podjęcie nauki i treningów w Poznaniu M. Nowaczyk, A. Pęczak, A. Bukańskiej i M. Cackowskiemu.

Rok szkolny 1985/86 upływał w podziale ćwiczących na kl. VIII i starsi – trener L. Borowicz, kl. VII – S. Gawinecki, kl. VI – Z. Bilewicz i kl. V – A. Staszkiewicz. Kierownictwo sekcji stanowili: Zbigniew Bąk, Jerzy Gapiński, Stanisław Szramski, Andrzej Jaworski, Marian Jagowdzik, Jerzy Olszewski.

Po sezonie zimowym 1986 propozycję podjęcia nauki w Krakowskiej SMS otrzymali z PZP następujący zawodnicy: J. Lawrenz, M. Jagowdzik, K. Walczak, F. Gapiński, I. Gajda i A. Bukańska. Nie skorzystali z niej. Bez odpowiedzi pozostanie pytanie: dlaczego?

Do SMS do tej pory w różnych latach przeszło 14 utalentowanych - jak to określano zawodników. Tylko dwójka z nich trenując „poza domem” dotrwała do matury i z pozytywnym skutkiem ukończyła szkołę. Reszta ... wycofała się definitywnie ze sportu jeszcze w trakcie nauki.

W roku szkolnym 1986/87 w sekcji pracowali: M. Wieczorek L. Borowicz, Z. Bilewicz, S. Gawinecki, A. Staszkiewicz. Zajęcia dla pięciu grup szkółki pływackiej prowadziła Maria Przybył-Czajkowska. Ponadto na rzecz sekcji szkolili zatrudnieni w SP 39: Danuta Borowicz, Jolanta Haratym, Franciszek Waleron i Tomasz Kasprzyk. Dyrektorem tej placówki został Władysław Skibicki (wcześniej wizytator Inspektoratu Oświaty w Bydgoszczy).

Z. Niedzwiecki ponownie przejął 1.1.87 po A. Staszkiewiczu, obowiązki trenera koordynatora będąc jednocześnie z-cą dyr. d.s. sportu. W połowie roku na stanowisko trenera koordynatora wrócił do klubu L. Bukowski. Ten ostatni 25.10 87 wnioskuje na Zarządzie o likwidację akcji autobusowej - nadal użytecznej społecznie, ale mniej znaczącej sportowo.

Finansowanie przejazdów przez Wydział Oświaty MRN dotychczas jeszcze zadawalające stopniowo ograniczano. Grupy po wstępnym szkoleniu były zbyt małe, natomiast różnice w poziomie miedzy pochodzącymi z naboru, a ćwiczącymi w klasach sportowych zbyt duże, wykluczające integrację. Kalkulując koszty konstatowano, nieco przewrotnie, iż zaawansowanie zawodników z grup naboru nie kwalifikowało ich na imprezy zamiejscowe.

77 Na posiedzeniu zarządu klubu 21.12.87 rozpatrywano trudności finansowe związane z eksploatacją i remontami obiektu.169 Po dyskusji sprowadzającej się do uzgodnienia czy wpierw rozmawiać z władzami miasta, województwa i ZS „Start”, czy straszyć je prasą, podjęto ostatecznie uchwałę: 1. Zaprzestać eksploatacji basenów krytych (małego i dużego) z dniem 30.4.88.

2. Nie uruchamiać w sezonie letnim kąpieliska otwartego wraz z basenami i brodzikiem dla dzieci z podgrzewaną wodą.

3. Zawiesić działalność sekcji pływackiej klubu.

4. Wypowiedzieć w ustawowym terminie ze skutkiem miesięcznym lub 3 mies. na dzień 30.4.88 warunki pracy i płacy wymienionym stanowiskom: trenerom i instruktorom pływania, ratownikom, szatniarzom i sprzątaczkom basenowym, hydraulikom na podbaseniu, pracownikom administracji związanym z eksploatacją basenów i działalnością sekcji pływackiej.

5. Powołać 3 osobową komisję celem przeprowadzenia rozmów z kompetentnymi władzami na temat uzyskania środków finansowych na pokrycie deficytu z 1987 r. i zabezpieczenia środków na bieżącą eksploatację i niezbędne remonty obiektu.

6. Zarząd klubu zobowiązuje dyrektora klubu do umożliwienia kontynuacji treningów zawodniczce sekcji pływackiej Alicji Pęczak, do przygotowania się na Igrzyska Olimpijskie w Seulu.

7. W przypadku ewentualnych zmian w zasadach finansowania, zarząd klubu zbierze się ponownie celem przedyskutowania możliwego anulowania podjętej uchwały.

Fragmenty tej uchwały dotarły do prasy lokalnej i centralnej (Przegląd Sportowy z 21.1.). Zadziałało. Na kolejnym zebraniu 25.1.88. podniesiono ten sam temat i ustalono, że wobec pozyskania środków na remont i przyrzeczenia przez władze wojewódzkie finansowego wsparcia eksploatacji, kierownictwo „Astorii” powiadomi na konferencji prasowej o odwołaniu uchwały zawieszającej działalność klubu, ale – i to najdziwniejsze, lub perfidne – nie wycofując a jedynie przesuwając jednocześnie o miesiąc termin wypowiedzeń.

Były skutki oczywistego zaniepokojenia zawodników i ich rodziców, tyle nieprzewidziane, co nieodwracalne. W opisanym zamęcie sekcję opuścili: R. Baranowski, K. Walczak, T. Wilczyński, T. Wierzewski, A. Bukańska, M. Walecka, J. Lawrenz, M. Nowaczyk, M. Jagowdzik, I. Gajda. .

W tej atmosferze 25.4.88 na posiedzeniu tego samego zarządu mówi się – i to na serio - o powołaniu w Świeciu filii sekcji pływackiej (?).

Jakby w innym klimacie, najpoważniejsza kandydatka do występu w Seulu (1988) A. Pęczak, w ostatnim roku przed Igrzyskami podjęła przygotowania w następujących warunkach: - realizowała program klasy maturalnej w indywidualnym toku nauczania, - otrzymała do dyspozycji trenera (Leszka Borowicza) na etacie, mającego wolną rękę w realizacji indywidualnego planu szkoleniowego, - tor we wskazanych, najdogodniejszych godzinach i wyposażenie pomocnicze, z którego korzystając wcześniej osiągnęła najwyższy w kraju poziom sportowy.

Egzamin maturalny zdała bardzo dobrze. Olimpiady „nie zaliczyła”. Z Bydgoszczy migrowała w nowym roku akademickim, rozpoczynając w Gdańsku studia i podejmując jednocześnie trening w tamtejszym AZS AWF. Potwierdzeniem zapaści klubu jest wzmianka na temat „Astorii” w sprawozdaniu zarządu BOZP z grudnia 1988 roku, przedstawionym na walnym zebraniu. Znajdujemy w nim przytoczony literalnie fragment: „Stan posiadania tej sekcji w chwili obecnej wygląda nastę169

W protokole z tego posiedzenia czytamy: „Moja propozycja (mówi prezes Damazyn) to: na dzisiejszym zebraniu zarządu wywołać uchwałę w sprawie zamknięcia basenów z dniem 1.4.88. Dalej, proponuję zwołanie w pierwszych dniach stycznia konferencji prasowej na ten temat.”

78 pująco – podając rocznikami: 1972 - 1 zawodnik, 1973 i 1974 - brak zawodnika, 1975 – 2 zawodników bez perspektywy, 1976 - 8 zawodników, w tym 1-2 z perspektywami. Dopiero rocznik 1977 rokuje większe nadzieje na przyszłość.” Nic dodać.

Za pracę podziękowano trenerowi najstarszej grupy S. Gawineckiemu. Zakończył urzędowanie na stanisku dyrektora Jan Meyer.

Trener koordynator podjął na nowo temat „zdjęcia” z klubu kosztów nauki pływania.

Wsparciem winny być porozumienia dot. tego zagadnienia na szczeblu centralnym. Nadzieje rozwiewał materiał przygotowany na Krajowy Zjazd PZP w 1988 r.170 Kuratorium Oświaty i Wychowania nie wsparło szkolenia na tym poziomie. Rozwiązanie musiało się znaleźć.

Koordynator sekcji pływ. 24.4.89 wprowadził odpłatność dla uczących się sztuki poruszania na wodzie, realizowanej za pośrednictwem szkół, na pokrycie kosztów eksploatacji basenu w godzinach oddanych do dyspozycji klasom sportowym (II i III). Pomimo obaw członków zarządu klubu, że zmniejszy się zainteresowanie tą działalnością i zastrzeżenia, że wymaga to uzgodnień z miejscowym wydziałem oświaty, obyło się bez negatywnych reperkusji. Dla dalszej egzystencji sekcji pięć klas I na nauce pływania to jednak za mały fundament. Nadal przychylną dla współpracy z „Astorią” pozostawała dyrekcja SP 39 z jej aktualną „naczelną”, Ireną Woźniak.

Pozostająca od 4 lat jako jedyna w okręgu, sekcja „Astorii” zatrudniała w 1989 r. na etatach dwóch trenerów kl. I i dwóch kl. II. Wobec likwidacji ułamka etatu dla pracownika administracyjnego obsługującej sekcję (Bożena Damska-Cieśla), pozostali trenerzy musieli przejąć jej obowiązki. Na rzecz tej sekcji pracowało także trzech szkoleniowców w SSP nr 39 obsadzających trzy etaty nauczycielskie. Dalszych dwóch wspomagało system mając angaż w MDK nr 1. Na przestrzeni tego samego roku resort oświaty zmniejszył zatrudnienie o te właśnie dwa etaty. Równocześnie „Astoria” poniosła ogromną stratę, gdy przenosząc się do studium wf. w Akademii Medycznej, porzucił szkolenie w klubie Zygmunt Bilewicz - trener ze „szczęśliwą ręką”. Faktycznie pod tym określeniem kryje się tu stosowanie np. właściwej metody treningowej, wielkości obciążeń i innych elementów procesu szkolenia.

Po dwóch latach perturbacji z aktywem społecznym, wynikających bądź to z powodu wyjazdu za granicę (Jerzy Gapiński), czy rezygnacji ze wszystkich funkcji w sporcie (Andrzej Jaworski) lub zgonu (Marian Jagowdzik), 27.10.90 r. uformowało się nowe kierownictwo sekcji z Adamem Nowickim na czele. W jego składzie znaleźli się także: Andrzej Skibicki, Andrzej Grzegorzewicz, Stefan Rojek, Zbigniew Rudol i Andrzej Więckowski. Przy aktywnej postawie i ekspansywnej formie działań następował widoczny wzrost zainteresowania omawianą dyscypliną oraz ufność środowiska w progres wyników.

W 1990 roku pracowało w „Astorii” 3 trenerów na pełnym etacie oraz jeden na ¼ etatu. Do czerwca ćwiczenia na basenie prowadziło też trzech nauczycieli SP 39, od września tylko dwóch, gdyż J. Haratym – ćwicząca również kl.II SP 10 i SP 2 – otrzymała 8 miesięczny urlop zdrowotny. M. Wieczorek-Myśliwiec – od 1.5 roku przebywała również na urlopach zdrowotnym i dalej macierzyńskim i wychowawczym. Do innej placówki przeszła też Barbara Kaniewska. Nadal pozostawał vacat w wymiarze jednego etatu po dyscyplinarnym zwolnieniu trenera. Po bodajże roku pracy Piotra Balewicza na stanowisko dyrektora powołano Huberta Łukowskiego.

Imienny wykaz kadry spartakiadowej sporządzony dla WFS 28.2.90 informuje: roczniki 1973 i 74 - fizyczny brak zawodników „ 1975 i 76 - A. Ochocińska i K. Skibicki 170

Materiały na KZ PZP przyznają, że nie doprowadzono do realizacji uchwały poprzedniego Zjazdu (i wcześniejszych): „Dążyć, aby na mocy prozumienia między resortami Oświaty i Komitetu d.s. Młodzieży i Kultury Fizycznej, nauka pływania dzieci w szkołach podstawowych była obligatoryjna…” druga część zdania pozostawiała – typowo dla Polaków – jeszcze szerzej uchyloną furtkę: „…wszędzie tam, gdzie istnieją ku temu możliwości.” U sąsiadów w CSRS nie odpuszczano. Szkoła, która nie ma basenu musiała zorganizować przed ukończeniem nauki w kl. IV obóz na krytej lub letniej - zazwyczaj termalnej pływalni i obowiązek spełnić. W Polsce nie było możliwości – obowiązkowo.

79 rocznik 1977 - A. Antczak, K. Kasprzyński, K. Kuszyński, R. Lipka, J. Pasternak, K. Rojek, R. Partyka, A. Trzcińska, M. Maśtakowska.

Właśnie wówczas dał o sobie znać licznie zdobywanymi medalami talent Rafała Lipki. Z końcem tego roku, jego nieco tylko młodsza siostra zasygnalizowała swe możliwości rekordem Polski 12 latków w st. klasycznym (50 m – 36,22 s.).

Plebiscyt DW na „10 najlepszych sportowców w r. 1991” był okazją do wręczenia dodatkowej nagrody rzeczowej i Pucharu Kuratora Januariusza Stodolnego dla najbardziej usportowionej uczennicy. Jego wybór padł właśnie na 13-letnią wówczas Agnieszkę Lipkę.

Grupę zawodników w 1992 roku stanowili 16-letni K. Skibicki, trójka 15-latków (R. Lipka, A. Antczak i A. Trzcińska), dwójka 14-latków (A. Lipka i T. Kęsik), 13-letnia A. Stefańska, oraz zespół 12-latków z wybijającą sie J. Nowicką. Łącznie mało, bo 19 pływaków w pięciu rocznikach. Nie funkcjonowała drugi rok z rzędu nauka pływania w MDK nr 1.

Obserwowana wcześniej na przestrzni roku jego działalność, w nikłym procencie przysporzyła kandydatów do dalszego szkolenia.

Niepowodzeniem skończyła się próba działaczy pływackich, desygnowania ich przedstawicieli do Zarządu klubu, przy okazji walnego zebrania w styczniu 1992. Mało skuteczną próbą integracji środowiska pływackiego i zachęty do wspierania działalności w omawianej dyscyplinie była spotkanie koleżeńskie zorganizowane 29.2.92 roku dla ponad 20 byłych zawodników sekcji najstarszych roczników (od 1944). Tymczasem latem sekcja straciła jednego szkoleniowca, gdyż na etat administracyjny przeszedł trener koordynator. Jego obowiązki przejął prowadzący najstarszą grupę L. Borowicz. Wobec malejącej liczby ćwiczących i braku programu naprawczego zatrudnienia nie uzupełniano. 13 listopada doszło do wyborów nowego kierownictwa, na skutek rezygnacji trzech jego dotychczasowych członków (dzieci przerwały trening). W nowym składzie znaleźli się: S. Machowicz, M. Jeleńska, B. Wolska, B. Skibicka, S. Jabłoński, J. Michalski, A. Więckowski, J. Zyskowski i Z. Żakowski. Na nich środowisko oparło nadzieje, że przejmą ster OZP. Nadal jeszcze działaczom przewodził A. Nowicki, ale w drugim półroczu 1993 r. zrezygnował z społecznej aktywności. Bardzo obiecującym był wybór na funkcję kierownika sekcji Adama Beta, byłego zawodnika, wówczas już ojca dwójki pływających dzieci. Niestety, długotrwała walka z chorobą zakończona tym razem przegraną, przekreśliła wszelkie plany i nadzieje. [Foto 49].

Dalszej pracy w klubie poniechał T. Kasprzyk.

Tu chwila na dygresję. W tym okresie, lub może nawet nieco wcześniej, podczas przebudowy przez przedsiebiorstwo „TOPBUD” 171 małego basenu i jego urządzeń pomocniczych, w jego nadzorze pojawił się inż. Ireneusz Trzciński. Ciekawa i bardo pozytywna postać, o której wspomnieć należy gdy mowa o aspektach technicznych dotyczących obiektu klubowego. Człowiek, który w okresie jego budowy pracował jako cieśla. Po 40 latach stał się głównym doradcą w sytuacjach awaryjnych, ekspertem i rzeczoznawcą towarzyszącym wszelkim bieżącym zmianom technicznym i nadzorującym etapy remontu kapitalnego.

SMS w Raciborzu składa propozycję przyjęcia do szkoły w roku 93/94 piątki zawodników: R. Lipkę, K. Skibickiego, K. Rojka, A. Lipkę i T. Kęsika. Nie było chętnych.

Klub zorganizował w ciągu roku 1994 zaledwie 5 imprez. Rodzeństwo Lipków definitywnie wycofało sie z pływania nie podejmując treningów po feriach letnich i nie zdradzając działaczom klubowym przyczyny tego kroku.

Zarząd Klubu omawiał 10.4.95 sprawę ponownego przyjęcia do klubu i wzięcia na siebie obowiązków sponsora A. Pęczak, byłej zawodniczki (aktualnie Solaru Poznań), która miała szansę występu w IO w Atlancie. Zainteresowana oczekiwała zagwarantowania miesięcznego stypendium. Ustalenie podjęte w tej sprawie wyjaśniało, iż ze względów finansowych „Astoria” nie jest w stanie utrzymywać zawodniczki tym bardziej, że z podobnymi problemami klub borykał się w odniesieniu do Darka Białkowskiego (kajakarz). Wcześniejszym 171

Nazwa pochodziła od nazwiska właścicieli, inżynierskiego małżeństwa pp. Topolinskich.

80 gestem dla Pęczak było udostępnienie bezpłatnie basenu, dwa razy dziennie w okresie, gdy obowiązywała ją dyskwalifikacja. Odpowiedź na ultimatywnie postawiony problem finansowy, który klub miał rozwiązać w ciągu 36 godzin, już mniej interesowała zawodniczkę.

W międzyczasie Gdańsk zaoferował zadawalające warunki.

Rok szkolny 1995/96 przepracował w „Astorii” na pełnym etacie Tomasz Kaja, po czym przeniósł się na nowo uruchomiony basen SP 63. Był to też ostatni rok pracy dla KS „Astoria” (pośrednio przez SP 39) Franciszka Walerona.

Sprawozdanie OZP za lata 1996/97 wyróżnia jedynie 13-letniego S. Jordana, zdobywcę złotych medali MP i zwraca uwagę na utalentowanego 11-latka Adama Beta jun., syna wymienianego tu wielokrotnie byłego medalisty i rekordzisty. 12-letnich pływaków było tylko czterech, którzy w dodatku plasowali się na dalszych miejscach list klasyfikacyjnych PZP. To niedobry sygnał dla dalszych prognoz. Zrozumienie dla potrzeb szkolenia okazywała nadal była wychowawczyni klasy pływackiej rocznika 1980, awansowana od 1.IX.1996 roku na stanowisko dyrektorki szkoły nr 39, Bożena Brzostowska Limit do Kadry Woj. na rok 1997 to 15 osób. Powołana w 1998 roku Kadra Wojewódzka liczyła już tylko 10 osób.

SP 39 obchodziła w roku 1999 jubileusz 40-lecia utworzenia placówki (budowana wg hasła „1000 szkół na 1000-lecie”). Była akademia, byli zaproszeni goście honorowi, a wśród nich Alicja Pęczak. [Foto 64] Przeglądając powierzchownie wydażenia ostatniego 15-lecia, poczynając od sezonu 1988/1989 - kiedy to opuściła Bydgoszcz często wspominana tu Alicja Pęczak - łatwo dostrzec, że żaden zawodnik nie pozostał w treningu do ukończenia szkoły średniej. Rezygnowali bardzo obiecujący jak: R. i A. Lipkowie, J. Stefańska, J. Nowicka, S. Jordan. Dłużej starczyło zapału Roksanie Kierzkowskiej, która jednak ćwiczyła w szkole sportowej w Warszawie. Nie znajdowano w klubie antidotum na to zjawisko, stające się regułą. Po odejściu z klubu Sebastiana Jordana osiągnięcia pływaków nie wywoływały przez kilka lat większego zainteresowania. Zatrudnienie w sekcji spadło do jednego etatu trenerskiego. W Zespole Szkół nr 11 (wg dawnych oznaczeń SP 39 łącznie z Gimnazjum 25) na etatach nauczycielskich pracuje dwójka szkoleniowców. W ostatnim roku tabele 10 najlepszych w historii klubu wskazały na pewne ożywienie sekcji i to był dobry sygnał. Sekcja funkcjonuje jednak nadal nie jako skonsolidowany zespół a raczej jako zlepek kilku zaledwie wybijających się jednostek z różnych roczników. Nie mogą one stanowić o sile klubu w żadnych klasyfikacjach drużynowych.

Sprawozdanie na walne zebranie klubu 22.5.2000 informuje o szkoleniu 190 dzieci w klasach I-III SP 39 nadal przez trzech nauczycieli-trenerów. 22-osobową klasę IV prowadzi Z. Niedźwiecki a kl. V i starszych L. Borowicz – koordynator. W minionym roku kalendarzowym objęci szkoleniem startowali, bez większego powodzenia w 14 imprezach. Wyjątkiem był Sebastian Jordan.

Rok później szkolenie na poziomie kl. I-IV, ze szkół nr 2 i 39, z 200 adeptami, prowadziło 4 trenerów i instruktorów zatrudnionych w SP 39. Na przestrzeni roku 2000 sekcja uczestniczyła w 19 zawodach, w tym w 4 na własnym basenie. Nazwiska 6 chłopców znalazły się w zgłoszeniach do MP. Od roku 2002 klub zatrudnia w sekcji jednego trenera. Dwójka szkoleniowców pracuje nadal na etatach nauczycielskich w Zespole Szkół nr 11 (wg dawnych oznaczeń SP 39 łącznie z Gimnazjum 25).

W tym nie najlepszym dla sekcji okresie, jakby dla kontrastu, ponownie III miejsce na kolejnych Mistrzostwach Świata Master, tym razem w Monachium, zajęła wychowanka klubu Aleksandra Sokulska-Niespodziany - to na pocieszenie.

Katastrofę sekcji przyniósł rok 2007, a ściślej Walne Zebrnie klubu 27 maja rozwiązujące stowarzyszenie, gdy okazało się, że poprzedzający go okres działalności opierał się na nieprawidłowych zasadach finansowych, i trudno tu ukrywać, na ślepym uwielbieniu Zarządu

81 i kierownictwa koszykówką. Członkowie sekcji pływackiej i szkoleniowcy podzielili swoje zainteresowania i orientacje na dwa kluby: MUKS „Aqua”, w którym zatrudnienie w roku 2006 znalazł Leszek Borowicz oraz AZS WSG powstały i prowadzony wcześniej już od 2-3 lat172 przez byłego trenera „Astorii” Sławomira Gawineckiego. Sekcja ostatniego z wymienionych przed chwilą klubów jest kontynuacją pracy z dziećmi do lat 13 w MKS SP-63, funkcjonującym na terenie szkoły podstawowej.

A co z obiektem? Chichot historii. Po przeszło 50 latach od pierwszych zabiegów o zawładnięcie basenem, cały kompleks Miasto oddało w użytkowanie „Zawiszy” tyle, że klub ten nie ma i raczej nie chce sekcji pływackiej, a poza tym … mimo nazwy, to nie jest już „ten” klub.

5. Ruch „Masters”.

Wzrastające zainteresowanie zyskał w ostatnich latach w Polsce Ruch Masters zorientowany na entuzjastów pływania, w tym byłych zawodników, dla których stanowi przedłużenie aktywności sportowej. Pierwsze MP Masters odbyły się 20.1.96 w Warszawie. Idea ta dotarła także do Bydgoszczy. Z próbą rozwinięcia tego ruchu sportowego występował kilka lat wcześniej Jarosław Zyskowski. Wówczas zabrakło może czasu lub wytrwałości czy uporu.

W kolejnym porywie mieli go pod dostatkiem Z. Żakowski, W. Mańczak i G. Frankowski.

To oni zmobilizowali i uaktywnili większą grupę byłych zawodników.

Zebranie grupy inicjatywnej miało miejsce 25.10.97 w siedzibie klubu „Astoria”.

Uczestniczyło w nim sześć osób, które zapoznały się z założeniami Ruchu Masters w Polsce.

Uzgodniono propozycje zasad przynależności do grupy, która działać miała z zadaniem integracji środowiska związanego z omawianą dyscypliną sportu i promocją zdrowego stylu życia [Foto 50]. Przygotowano stosowny wniosek do władz klubu.

Akceptację zarządu KS „Astoria” dla funkcjonowania Mastersów jako samofinansującej się grupy w ramach sekcji pływackiej, uzyskali zainteresowani 29.12.97. Znaleźli oparcie w administracji klubu - otrzymali bezpłatny wstęp raz w tygodniu w godzinach popołudniowych i zniżkowy codziennie wcześnie rano. Rozliczenia mastersów prowadziła księgowość KS „Astoria” przestrzegając zastrzeżenia, aby klub nie angażował się w tą działalność finansowo.

Inicjatywa nie wzbudziła zainteresowania pozostałych członków sekcji pływackiej i nie została wykorzystana aktywność mastersów do podjęcia zabiegów na jej rzecz, jeśli nie finansowo (sponsoring), to choćby propagandowo.

Jedenastu bydgoszczan miało inauguracyjny start 29.11.97 na mityngu w Lesznie, z udziałem 15 klubów. Ekipa bydgoska wystąpiła także w MP Masters organizowanych przez „Unię” Oświęcim 6-7.12.97 r.

Mastersi obejmują swym członkostwem osoby powyżej 25 roku życia. Zmiany kat. wiekowych następują w okresach pięcioletnich. Daje to dużo okazji wytrwałym do ustanawiania rekordów krajowych. W ogłoszonej przez stosowny referat PZP tabeli rekordów Polski na dzień 31.12.97 znalazły się już nazwiska reprezentantów Bydgoszczy: A. SokulskiejNiespodzianej, W. Mańczaka i Z. Żakowskiego oraz sztafet pań, w których obok wymienionej startowały jeszcze: B. Ciemińska-Nowakowska, J. Haratym, J. MudziejewskaWawrzyniak.

Na noworocznym spotkaniu 8 stycznia 1998 r. ustalono skład kierownictwa grupy: Z. Żakowski, G. Frankowski, B. Nowakowska, J. Wawrzyniak, W. Mańczak. Wybrani mieli przed sobą sporo zadań jak: organizacja zajęć, wyjazdów na zawody krajowe i zagraniczne, spotkań sportowych, regulaminowych i towarzyskich, zbiórki składek i środków dodatkowych na działalność i jej propagowanie. Ciężar tych obowiązków w realizacji rozkładał się 172

od rozwiązania KS Astoria

82 zapewne nierównomiernie, ale grupa funkcjonowała z powodzeniem, a w każdym krajowym występie przypominała o niegdysiejszej świetności sekcji pływackiej „Astorii”. W krótkim czasie doliczono się 48 zdeklarowanych członków. Wśród najaktywniejszych znalazły się panie A. Niemczyk oraz W. Wilczyńska i panowie Z. Lewandowski, M. Olszewski oraz T. Toczkiewicz. Zasobniejsi, już w pierwszym roku działalności grupy Masters wystartowali w trzech imprezach za granicą, w miejscowościach: Svitavy i Brno (Czechy) oraz Goslar (Niemcy). Indywidualny sukces w postaci kilku rekordów kraju odnotowali A. Niespodziana (5) i W. Mańczak (3).

Pływacy przypomnieli się bydgoszczanom przy okazji zorganizowanych tu w r. 1999 Mistrzostwach Polski na krytej 25-ce. Miały one miejsce 23-24 października w „Astorii”.

Startowało 47 członków grupy bydgoskiej, z których wyróznili się kolejni rekordziści Polski: M. Wieczorek-Myśliwiec, I. Wockenfuss-Balcerowicz, M. Gulatowska-Bet, A. Niemczyk, A. Sokulska-Niespodziana, S. Gawinecki i J. Mańczak. oraz zwycięzcy konkurencji. Przed tym wydarzeniem mastersi „Astorii” zdążyli wystartować w 10 imprezach krajowych i pięciu poza granicami, podobnie jak w roku ubiegłym w Berlinie (2 razy), Svitavach i Brnie, a także w Insbrucku (Austria), gdzie odbyły się Mistrzostwa Europy.

Liczba imprez krajowych z udziałem bydgoskich mastersów w r. 2000 wzrosła do 14.

Starty zagraniczne w Goslarze, Svitavie i Pardubicach ukoronował występ na Mistrzostwach Świata w Monachium. Adam Mańczak znalazł w Warszawie sponsora, który sfinansował wyjazd na te zawody czterech pływaków, a sześciu następnych otrzymało wsparcie ze środków własnych grupy. Efekt sportowy występów bydgoszczan był zaskakująco dobry, głównie za sprawą dwóch brązowych medali A. Niespodzianej na 100 i 200 m st. motylkowym.

[Foto 51]. Nowe rekordy kraju ustanowiły E. Bondara i M. Myśliwiec.

Dla upamiętnienia czołowego zawodnika w historii sekcji pływackiej KS „Astoria” A. Beta grupa Masters zorganizowała 10 listopada 2000 r. ogólnopolskie zawody - memoriał jego imienia. Po raz pierwszy jako członek bydgoskiej grupy wystartowała w tej imprezie także Alicja Pęczak.

Dzięki udanym występom w Goslar (basen 25 m) do grona rekordzistów Polski dołączyła H. Sokołowska, a po MP w Oświęcimiu W. Wilczyńska. Najaktywniejszą zawodniczką wśród mastersów okazała się I. Balcerowicz, startująca w 13 imprezach i poprawiająca czterokrotnie RP. Najwięcej rekordów (sześć) ustanowiła M. Mysliwiec.

Rok 2001, jako czwarty rok działalności, mastersi zamknęli uczestnictwem w 10 zawodach w tym 3 zagranicznych oraz 3 wpławach. Te ostatnie stały się popularne już rok wcześniej szczególnie, gdy wyodrębniały w końcowej klasyfikacji grupy zawodników starszych. Najbardziej interesującą imprezą były Mistrzostwa Europy w Palma de Mallorca, gdzie startował J. Mańczak. Tradycyjnie bydgoszczanie pływali w Brnie i Goslarze.[Foto 52].

Duże zacięcie wykazała w omawianym właśnie roku H. Sokołowska poprawiając 7-krotnie rekord Polski.

Członkowie grupy Masters uczestniczyli w roku 2002 łącznie w czternastu imprezach.

Były w tym 3 starty za granicą i 3 we wpławach. Ustanowiono 14 RP. W rozegranych 13-14 kwietnia w Raciborzu MP wystartowało pod barwami „Astorii”, z dużym powodzeniem, 21 zawodników. 19 października zorganizowano drugi Memoriał im. Adama Beta, do którego zgłosiło się 110 zawodników. Bydgoszcz reprezentowało 25 pływaków.

Najaktywniejszymi w roku 2002 okazali się I. Balcerowicz i Z. Lewandowski występujący w 8 imprezach. W tabelach rekordów krajowych z basenów 25 i 50 m pojawiły się kolejne nazwiska bydgoszczan: A. Pęczak i J. Lawrenz-Mańczak tj. łącznie 8 pań i 2 panów.

Liczbą 10 rekordów na czoło wśród nich wysunęła się ponownie A. Niespodziana.

Pięcioletni okres działalności grupy obrazuje tabela poniżej, prezentująca ilość imprez z udziałem Astorii.

83

rok

krajowe

zagraniczne

wpławy

razem

1997 1998 1999 2000 2001 2002

2 5 4 6 4 8

-3 5 4 3 3

--2 4 3 3

2 8 11 14 10 14

Największą liczbę uczestnictwa w zawodach osiągnął W. Mańczak – 44 imprezy.

Najczęściej rekordy Polski poprawiała A. Niespodziana – 21 razy Kolejny rok (2003) grupa zamknęła startem w 11 zawodach, w tym 5 za granicą tj. w Berlinie, Goslar [Foto 53], Brnie, Českiej Lipie oraz w Mistrzostwach Europy w Millau (Francja). W tych ostatnich uczestniczyli na koszt własny W. i J. Mańczakowie (najwyższe lokaty na 5 startów: ojciec V m. na 200 grzb. i syn XXV na 800 dow.). W większości konkurencji ilość startujących przekraczała liczbę 200 pływaków.

Najmocniejszym punktem ekipy bydgoskiej w imprezach roku 2003 była H. Sokołowska poprawiając 6 RP. Najlepszy występ w MP w Poznaniu zanotowała zdobywczyni 4 złotych medali I. Balcerowicz, która zaliczając 10 imprez, ponownie została obwołana najaktywniejszą zawodniczką, podobnie jak Z. Lewandowski wśród mężczyzn. Prowadzone przez PZP, oddzielnie dla 25 i 50 m basenów, tabele rekordów wymieniają odpowiednio 14 razy A. Niespodzianą i 6-krotnie W. Wilczyńską, a z panów dwukrotnie R. Reszczyńskiego i Z. Lewandowskiego (basen 25 m) oraz tego ostatniego ponownie także 2 razy na „pięćdziesiątce”. I. Balcerowicz wygrała też w tym roku otwarty wyścig na 5 km dla Mastersów na jeziorze w Kiekrzu k. Poznania. .

Największą imprezą roku 2004, firmowaną przez FINA, były Mistrzostwa Świata Masters organizowane 3-13 czerwca we włoskim San Marino. Duży sukces odniosła w nich znów A. Niespodziana zdobywając w swej grupie wiekowej na 200 m stylem motylkowym brązowy medal oraz wysokie 7 i 10 miejsca, odpowiednio w konkurencjach 400 m zmiennym i 200 m st. dowolnym. [Foto 54 i 55].

I. Balcerowicz i Z. Lewandowski byli ponownie najaktywniejszymi zawodnikami roku. Ta pierwsza oraz W. Wilczyńska zaprezentowały się najlepiej w MP na basenie 50 metrowym w Poznaniu zdobywając po 4 tytuły mistrzowskie i bijąc po 3 rekordy Polski w swych kategoriach wieku. Dwa wyniki rekordowe uzyskał G. Frankowski i jeden Z. Lewandowski. W HMP na pływalni 25 m czterokrotnie mistrzostwo zdobyła W. Wilczyńska, z czego dwukrotnie uzyskała wyniki lepsze od rekordu Polski jej kategorii wieku. Efektownie wypadły M. Myśliwiec i A. Niespodziana, poprawiając po 3 rekordy krajowe w grupie i dorzucając jeszcze po jednym złotym medalu.

Z występów w roku 2005 zaprezentować można wybrane z reportaży zdjęciowych ujęcia podczas zawodów w: Chełmie w dniach 5-6.3.

– Foto 132, 133, 134, 135 Bielavie w dniach 23-24.4 – Foto 136, 137, 138, 139, 140, 141,142 Szczecinku dn. 8.10.

– Foto 143, 144, 145 Opolu dn. 3.12.

– Foto 146 Po raz drugi w Kiekrzu, w r. 2006 I. Balcerowicz w wyścigu głównym na 10 km wśród pań zajęła drugie miejsce.

84 6. Sędziowie pływania klasy związkowej Niewątpliwie niezwykle ważną rolę w sporcie odgrywają sędziowie. W pływaniu występowały dwa momenty uzależniające wynik zawodnika od tej grupy osób obsługujących imprezę: 1. ocena subiektywna poprawności technicznej prezentowanego przez zawodnika stylu, startów, nawrotów i zmian w sztafetach.

2. sprawność psychofizyczna mierzących ręcznie czas, w tym tzw. refleks.

Pierwszy pozwala w drastycznych sytuacjach nawet na dyskwalifikację zawodnika.

Znajomość przedmiotu i doświadczenie sędziego są więc tu ogromnie ważne. Ten drugi element w prestiżowych imprezach, wobec stosowania automatycznego pomiaru czasu, już nie występuje.

Związek przywiązywał więc zawsze ogromną uwagę do szkolenia i awansów sędziów.

O swoją pozycję starannie zabiegają też sami zainteresowani. W pierwszych powojennych mianowaniach173 na sędziego związkowego PZP z 1946 roku znajdujemy bydgoszczan: Wdysława Woźniaka, Witolda Raciniewskiego, Czesława Kmerę, Ludwika Suśkę (przeniósł się do Szczecina), Stefana Taczyńskiego z Gdańska oraz Antoniego Felskiego z Grudziądza.

Pierwszy i ostatni z wymienionych otrzymali uprawnienia zarówno z pływania jak i skoków do wody. Uzupełnia tą listę uchwała Zarządu z 13.11.46 o nominacjach na sędziów związkowych174 Mieczysława Woźniaka (pływanie i skoki) z Bydgoszczy oraz Pawła Bączyńskiego (pływanie) z Wąbrzeźna. Sprawozdanie BOZP za ten rok ujmuje poza wymienionymi wykaz 9 sędziów okręgowych i 6 kandydatów.

Uchwała Zarządu PZP z dnia 19.11.48 dotyczyła między innymi mianowania sędziów związkowych z Pom.OZP. Zostali nimi Janina Tygerman (Bydg.) Józef Bączkowski (I) i Jan Mamet. Liczba sędziów w Okręgu wzrosła do 46, co w podziale na kategorie przedstawia się następująco: 11 związkowych, 17 okręgowych i 17 kandydatów. Między nazwiskami tej pierwszej grupy pojawiają się: Jerzy Jakubowski, Edmund Wożniak (obaj mianowani 20.1.47) i Fryderyk Fiszer z Bydgoszczy oraz Konrad Orzechowski z Torunia.

Przy tak licznym zespole sędziowskim słusznym było utworzenie odpowiedniego Wydziału OZP. W październiku 1949 roku powierzono to zadanie przybyłemu z Poznania Bernardowi Mateckiemu.

Kolejne nominacje na sędziów związkowych objęły bydgoskiego arbitra Stefana Drygasa.175 W rozpoczynającej się w grudniu roku 1954 kadencji Komisji Sędziowskiej przewodził Jan Mamet. Skład jej uzupełniali jako sekretarz Zygmunt Bednarek i członek Stefan Drygas.

W sezonie letnim, gdy obsługi wymagała duża liczba imprez, na miejscu w Bydgoszczy pozostał tylko sekretarz Komisji i jemu należy zawdzięczać nie tylko niezawodność w obsadzie wszystkich zawodów, ale wyprowadzenie zaległości w kartotece i rozprowadzenie książeczek sędziowskich.

Komunikat 7/54 WKKF SSP sędziów 27.12.54 wymienia wszystkich sędziów okręgu.

Jest ich 62 plus 5 państwowych:

Bydgoszcz Grudziądz Inowrocław Toruń Brodnica Chojnice 173

kl.I 12 3 1 3 1 1

Komunikat PZP nr. 14 z grudnia 1946 r.

Komunikat PZP nr. 2 z marca 1947 r.

175 Komunikat PZP nr 12 z 30.6.1950 r.

174

kl.II 7 4 3 7 ---

kl.III 7 2 5 ----

85 Chełmża --1 Nakło -1 1 Tuchola --1 Wąbrzeźno 1 -1 Po przejęciu roli polskich związków sportowych przez SSP GKKF wydane przez nią komunikaty176 wśród sędziów państwowych - dawniej związkowych - wymieniają Edmunda Woźniaka (pływanie) i Władysława Woźniaka (pływanie i skoki do wody) i dalej Pawła Bączyńskiego (Wąbrzeźno), Czesława Kmerę i Stanisława Moczydłowskiego (G.). W roku 1957 nominację otrzymał Bronisław Paczkowski (G.).

Lista sędziów związkowych PZP wg stanu na dzień 31 grudnia 1961 wymienia w OZP Bydgoszcz: J. Bączkowskiego (48) - Inowrocław, A. Felskiego (46) i Br. Paczkowskiego (57) – Grudziądz, K. Orzechowskiego (48) – Toruń, S. Drygasa (50), W. Raciniewskiego (46) i Wł. Woźniaka (46) – Bydgoszcz. Ten ostatni także w skokach do wody. W nawiasach podano rok mianowania. Naturalnym biegiem rzeczy ubywało nazwisk z tej grupy sędziów. Na listę sędziów nieczynnych od r. 1962 przeniesieni zostali Czesław Kmera i Edmund Woźniak, a w następnym, zwolniony z obowiązków sędziego Antoni Felski (zmarł w wieku 73 lat w r.

1976).

Weryfikacją objęci byli także sędziowie okręgowi. W ten sposób ewidencja w 1963 r. przedstawiała się jak niżej:

miejscowość Bydgoszcz Chełmża Ciechocinek Grudziądz Inowrocław Toruń Włocławek razem

kl.zw.

2 1 1 1 5

I 8 1 3 14 7 4 37

II 27 5 7 10 3 2 3 57

razem 37 6 10 25 11 7 3 99

Pomyślano o uzupełnieniach. Egzamin przed komisją Kolegium Sędziów PZP (KS PZP) na klasę związkową zdali: Eugeniusz Jaśkiewicz, Zdzisław Komosiński i Zbigniew Rolewicz uzyskując mianowanie z dniem 15.1.66 r.

Aktualny na koniec 1966 roku stan kadry sędziowskiej wyznacza liczba 137 zweryfikowanych z tego kl. zw. 9 , kl. I - 22 i kl. II – 106. [Foto 56, 57].

W konsekwencji przeniesienia siedziby OZP do Bydgoszczy 15.1.67 nastąpił wybór nowego przewodniczącego kolegium sędziów, którym został s. zw. Witold Raciniewski.

Mianowanie na sędziego związkowego otrzymał z datą 19.11.67 Wiesław Buczkowski (Inowrocław).

Materiały sprawozdawcze na Krajowy Zjazd PZP 22-23 marca 1969 zawierają wykaz sędziów związkowych z nazwiskami trzech wyróżnionych Honorową Odznaką PZP: B. Paczkowskiego (Grudz), W. Raciniewskiego i W. Woźniaka (Bydg).

Dalsze awanse na sędziego związkowego otrzymywali kolejno: w roku 1970 Zbigniew Żakowski 1973 Roman Frankowski, Brunon Cherek 1975 Wacława Postawa-Wilczyńska, Janina Jaśkiewicz (T.), Edmund Sakiewicz 1976 Bogdan Piotrowski, Jan Ziółkowski,

176

Komunikat SSP GKKF nr. 5 i 7 z 14.7.51 i 8.2.52

86 1978 1980 1982 1988 1994

Henryk Kaliszak (T.), Czesław Śniegocki (T.), Stefania Szulc-Krawczyk177 Andrzej Boryskin, Andrzej Jaworski Roman Wiśniewski Jolanta Mudziejewska-Wawrzyniak Joanna Rutkowska-Zelek

Z. Komosiński powołany został na mecz Bułgaria-Polska w Kielcach a na trójmecz młodzików Jugosławia-NRD-Polska K. Orzechowski178 Na Walnym Zebraniu 25.1.1970 dokonano wyboru przewodniczącego KS OZP, w randze wiceprezesa Zarządu, w osobie Witolda Białokura. W rejestrze sędziów figuruje w tym czasie 156 osób z podziałem: kl. zw. – 10 kl. I – 24 kl. II – 122 Biuletyn Sędziowski 2/72 odnotowuje jako nieczynnego sędziego B. Paczkowskiego.

Zebranie sprawozdawczo-wyborcze Kol. Sędziów BOZP w dniu 29.9.73 przedłużyło mandat W. Białokurowi na funkcji przewodniczącego.

Prezydium KS podjęło 7.10.73 uchwałę o wprowadzeniu obowiązku przeprowadzenia egzaminów na s. zw. Klasę tą dotychczas nadawano na drodze uznaniowej w oparciu o rozmowę kwalifikacyjną.

W ramach obchodów 50-lecia PZP wyróżnienia tytułem zasłużonego sędziego związkowego nadano W. Woźniakowi i W. Raciniewskiemu.

Po rezygnacji W. Białokura z prac w Kolegium Sędziów zarząd Sekcji Pływania przy WFS korzystając z uprawnień wyznaczył skład nowego Prezydium. W ten sposób posiedzenie 14.1.75 KS prowadził już Roman Frankowski jako jego przewodniczący, pozostający zresztą na tej funkcji przez lata 1976-1978. Wykaz sędziów związkowych podaje jako sędziów nieczynnych: W. Woźniaka, E. Sakiewicza, E. Jaśkiewicza i B. Paczkowskiego.

[Foto 58].

Podczas Mityngu o Puchar Prezydenta m. Bydgoszczy, w lutym 1977 roku, wiceprezes PZP Bogdan Ciundziewicki wręczył honorową odznakę sędziego związkowego Władysławowi Woźniakowi..

Henryk Krajczewski z Poznania, jako przewodniczący KS PZP, sygnował podpisem postanowienie z 1978 roku o wyznaczeniu elity sędziów, którzy mogą pełnić funkcję sędziego głównego na imprezach centralnych oraz grupę sędziów związkowych mogących obsłużyć takie imprezy na innych stanowiskach. W tej pierwszej znaleźli się z Bydgoszczy: Stefan Drygas, Roman Frankowski i Zbigniew Żakowski, w drugiej Konrad Orzechowski, Brunon Cherek, i Wacława Wilczyńska. Wykaz pozostałych sędziów związkowych wymienia: W. Buczkowskiego (I.), Z. Komosińskiego (C.), B. Piotrowskiego, W. Raciniewskiego, J. Ziółkowskiego. Brak w nim Z. Rolewicza z Grudziądza nie wykazującego w tym okresie aktywności z uwagi na studia i pracę. [Foto 59].

Na posiedzeniu KS OZP w dniu 25.2.78 pod przewodnictwem R. Frankowskiego z udziałem prezydium KS PZP zdecydowano o przeniesieniu na stan sędziów nieczynnych B. Cherka, W. Raciniewskiego i E. Sakiewicza.

Uchwałą Zarządu OZP z 21.3.79 na przewodniczącego KS OZP powołano Andrzeja Jaworskiego, który zaproponował nowy skład Kolegium.

177

W opracowaniu dot. „Gwiazdy” niesłusznie wymienia się jako wychowankę tego klubu byłą mistrzynię i rekordzistkę Polski - Szulc. Błąd wynika ze zbieżności nazwisk. Pani Stefania Krawczyk, panieńskie nazwisko Szulc, choć pozostaje entuzjastką pływania i jest czynnym sędzią tej dyscypliny nie przyznaje się jednak do tych osiągnięć. Jako reprezentantka „Spójni” (tak przez pewien czas nazywała się „Gwiazda”) startowała w roku 1951 we „Wpławie przez Bydgoszcz” w kategorii juniorów. Natomiast w tabelach rek. Polski na 50, 100, 200 i 400 m st. dowolnym z lat 1955 – 57 figuruje zawodniczka „Olimpii” Poznań - Krystyna Szulc (r. 35).

178 Biuletyn Sędziowski KS PZP 1/70

87 W Bydgoszczy, w dniu 11 marca 1981 odbyło się zebranie sprawozdawczo – wyborcze Kolegium Sędziów BOZP, na które z wszystkich ośrodków województwa przybyła trzecia część zarejestrowanych sędziów. Po raz pierwszy od 1973 roku dokonano wyboru Prezydium KS. W praktyce minionych lat to Zarząd powoływał przewodniczącego, który sam formował prezydium. Nowym przewodniczącym został Zbigniew Żakowski.

W Warszawie, w dniu 29.3.1981 na zebraniu sprawozdawczo-wyborczym KS PZP spośród 11 kandydatów wybrano na nową kadencję 5 osobowe prezydium, w skład którego wszedł jako z-ca przewodniczącego Zbigniew Żakowski. Funkcję tą sprawował do terminu nowych wyborów tj. do 13.1.1985.

W maju 1981 KS Okręgu posiada w kartotece nazwiska 12 sędziów związkowych, z których na zawody centralne wytypowano A. Jaworskiego i Z. Żakowskiego. Sędzią honorowym został B. Paczkowski.

W tym samym okresie ambitny zespół w składzie: Andrzej Jaworski, Krzysztof Czajkowski i Zbigniew Żakowski, podjął próbę wydawania 16-stronnicowego kwartalnika, format A-5, pod nazwą „Sędziowski biuletyn informacyjny”. Nakład 200 egz. wykonała Spółdzielnia „Drukator” w Bydgoszczy. Przedsięwzięcie to okazało się na tyle skomplikowanym, że poprzestano na druku dwóch numerów.179 W II półroczu 1982 Z. Żakowski mianowany został przez FINA sędzią międzynarodowym. Aktualnie w kraju było tylko trzech sędziów tej klasy. [Foto 60].

Wykaz wydany 15.4.1983 przez PZP obejmował nazwiska sędziów klasy związkowej: Andrzej Boryskin (80), Brunon Cherek (73), Roman Frankowski (73), Andrzej Jaworski (80), Stefania Krawczyk (77), Bogdan Piotrowski (76), Wacława Wilczyńska (75), Roman Wiśniewski (82), Jan Ziółkowski (72), Zbigniew Żakowski (70) z Bydgoszczy oraz Henryk Kaliszak (77), Konrad Orzechowski (59), Czesław Śniegocki (78) z Torunia - w nawiasach podano lata nominacji lub weryfikacji. Sędziami honorowymi pozostali B. Paczkowski i W.Woźniak W roku 1983 Z. Żakowski uczestniczył w pracy komisji sędziowskiej podczas meczu NRD – Polska w Erfurcie. W roku 1985 został sędzią głównym VI Spartakiady Armii Zaprzyjaźnionych we Wrocławiu oraz sędziował Mistrzostwa Europy w Sofii. Na Pucharze Europy w tym samym roku w Malmö (Szwecja) był sędzią stylu. Sędziował też w Słowacji.

Walne Zebranie KS BOZP 17.12.84 wybrało skład Prezydium, w tym ponownie przewodniczącym Zbigniewa Żakowskiego. Ewidencja sędziów sporządzona na tę okazję wskazuje jak w tabeli:

miasto Bydgoszcz Inowrocław Ciechocinek Włocławek Razem

klasa zw 8 1 9

I 23 1 1 3 28

II 26 5 10 4 45

mł.

15 15

razem 72 7 11 7 97

W trakcie WZ aktywnym i uznanym sędziom wręczono odznaczenia: Honorową Odznakę PZP - Roman Wiśniewski 179

Numer 1 zawierał luźno wybrane tematy nie tylko o sprawach sędziowskich. Jedną stronę poświęcono zmarłemu 5.3.81 wieloletniemu zawodnikowi, działaczowi i sędziemu, pełniącemu funkcję przew. Kolegium Sędziów BOZP Witoldowi Raciniewskiemu. Zeszyt nr 2 zaginął zanim autor przystąpił do weryfikacji materiału.

88 Medal 60-lecia PZP - Stefan Drygas Medal UW Wydz.KFiT - Andrzej Jaworski Upadek MKS-u „Zryw” zamroził działalność sędziowską w Toruniu na przestrzeni całej, minionej kadencji KS, stąd jego brak w wykazie powyżej.

Bydgoski OZP na dzień 6.1.85 posiadał 12 s. zw. w tym jednego międzynarodowego.

Z. Żakowski i A. Jaworski wystąpili w składzie komisji sędziowskiej Spartakiady Armii Zaprzyjaźnionych we Wrocławiu, powołanej Kom. Sędz. 3/86 180, gdzie pierwszy pełnił funkcję sędziego głównego. Ten sam w tym roku był sędzią stylu..na Pucharze Europy w Mamlmö (Szwecja).

Dla kandydatów na sędziego związkowego ustalono wymóg 8-letniego stażu w klasie pierwszej181.

Tytuł Zasłużonego Sędziego Związkowego w styczniu 1987 otrzymali: Wacława Wilczyńska i Bogdan Piotrowski.

W marcu 1988 wycofał się z prezydium KS A. Jaworski. 8.11.88 przeprowadzono kolejne zebranie spr.-wyborcze kolegium OZP Bydgoszcz, na którym ponownie funkcje przewodniczącego powierzono Z. Żakowskiemu.

Sędziowie uczestniczyli w r. 1988 w zbiórce datków na fundusz „Gloria Victis”, zakończonej przekazaniem 9000 zł. Odżył kontakt ze środowiskiem sędziów pływackich Torunia, reprezentowanym przez K. Orzechowskiego. Ten ostatni zainicjował spotkanie w sprawie uruchomienia i finansowego zabezpieczenia kolegium sędziów w ramach Toruńskiego OZP. Formalnie KS w Toruniu powołano w roku 1990.

Wybory Prezydium KS OZP na kolejną kadencję odbyły się 7.11.1992. Funkcję przewodniczącego zachował Zbigniew Żakowski. Bydgoszcz posiadała w tym czasie 8 s. zw. w tym jednego na liście s. międzynarodowych.

W roku 1993 wyszedł zeszyt KS PZP zawierający wykaz pięciu aktualnie czynnych sędziów związkowych z Bydgoszczy - J. Wawrzyniak, W. Wilczyńska, R. Wiśniewski (szkoleniowiec), B. Piotrowski, Z. Żakowski (przewodniczący KS OZP) - oraz dwóch z Torunia – Z. Kojtka, K. Orzechowski. Jako szkoleniowca wymienia się osobno J. Sienkiewicz..

Roman Wiśniewski otrzymał w 1995 r. wyróżnienie „Zasłużony Sędzia Związkowy”.

Z tytułu aktywności w omawianej dziedzinie na przestrzeni ponad 20 lat sędzia ten odznaczany był jeszcze: medalami „Za zasługi w rozwoju KF UW” i „60 lat PZP” oraz „Honorową Odznaką PZP”.

Zbigniew Żakowski sędziował w tym samym roku zawody w Słowacji.

Zebranie sprawozdawczo-wyborcze KS OZP w dniu 19.10.1996 rok dokonało wyboru na nową kadencję Prezydium i formalnej prolongaty na funkcji przewodniczącego.

OZP Toruń wzbogacił się w roku 1996 o kolejnych sędziów związkowych: nominowanych - A. Majchrzakowskiego, J. Nowakowskiego i zweryfikowanego Z. Rolewicza (G).

Po roku 1999 w związku z przejęciem agend KS do nowotworzonego przez aktyw sportowy Torunia K-PZP, w Bydgoszczy działania podjęło podkolegium regulujące sprawy obsad sędziowskich na imprezach lokalnych.

180

181

Wymieniony komunikat wprowadził stosowanie żółtych i czerwonych kartek.

Kom. Sędz. 4/86

89 7. Sylwetki zasłużonych.

Autor najchętniej umieściłby tutaj sportowe życiorysy kilku trenerów i wielu zawodników, ale zapewne naraziłby wybranych na zarzut o koneksje. Dlatego też dokonania szkoleniowców zostaną ograniczone do przedstawienia jednego nazwiska spośród wielu pasjonatów w zawodzie, animatorów procesu treningowego, którzy przez wiele lat z dobrym efektem poświęcali podopiecznym czas, wiedzę i entuzjazm, ponad obowiązek wynikający z wymiaru zatrudnienia. Podobnie stanowcze ograniczenie dotyczy działaczy oraz sędziów i tylko wśród zawodników wymienionych jest troje olimpijczyków i troje multimedalistów MP - pomimo sentymentów autora do liczniejszej grupy wychowanków klubu.

Władysław Woźniak – działacz Urodzony 17.1.1907 w Bydgoszczy, zmarł 3.2.1990.

Naczelnik Gniazda III Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Z własnej praktyki sportowej lekkoatleta, z zamiłowania - działacz pływacki. Instruktorem w tej dyscyplinie był raczej sensu largo,182 ale pozostawał niestrudzony w jej popularyzowaniu.

W roku 1938 został odznaczony w uznaniu za wybitny wkład w tworzeniu i rozwijaniu sportu pływackiego Brązowym Krzyżem Zasługi.

Od 1936 r. do wybuchu wojny i dalej od marca 1946 do czerwca 1950 pełnił z wyboru funkcję prezesa Pomorskiego OZP. W pierwszych latach powojennych związany z HKS. W okresie 1950 – 1954 r. był członkiem prezydium społecznej sekcji pływania przy WKKF, a od 1955 do maja 1958 r. jej przewodniczącym z tym, że po zmianie struktury sportu, od 1957 r. była to kontynuacja prezesury nowego w nazwie Bydgoskiego Okręgowego Związku Pływackiego183. W 1962 r. wrócił na krótko do składu zarządu BOZP z siedzibą w Grudziądzu jako jego członek.

Po wojnie związał się ze sportem także zawodowo. W latach 1946-49 pracował na stanowisku: sekretarza Miejskiej Rady WF i PW, dalej do 1952 sekretarza Rady Kultury Fizycznej i Sportu ORZZ. W sierpniu 1960, a więc w trakcie budowy obiektu klubowego, zatwierdzony został przez zarząd „Astorii” jako pracownik działu inwestycji i nieco później zastępca kierownika d.s. administracyjno-inwestycyjnych, a wreszcie szef całego klubu.

[Foto 61].

W dokumentach klubu od 1961-1966 r. W. Woźniak obok zatrudnienia podstawowego na etacie administracyjnym wymieniany jest jeszcze jako instruktor sekcji pływackiej.

Data objęcia przez W. Woźniaka działu sportu masowego „Astorii” to 5.1.70. Zadanie: organizacja imprez i mobilizacja do zajęć sportowych środowisk spółdzielczych.

Swoją obecnością w dowolnym miejscu i czasie stwarzał niepowtarzalną, pozytywnie odbieraną aurę człowieka bez reszty zaangażowanego w społeczną działalność na niwie pływania, przejmującego zawsze pozycję głównodowodzącego, co zresztą usprawiedliwiało stanowisko lub funkcja.

Odznaczenia otrzymane po wojnie184: rok 1972 Srebrna Odznaka ZS „Start” 1982 Złota Odznaka ZS „Start” „ Medal 100-lecia Sportu Pomorskiego, „ Medal XXX-lecia Rady Gł. „Start” 182

Bardziej organizator zajęć i opiekun.

Zasadniczym aktem ustanawiającym woj. bydgoskie jest ustawa z 28.6.50 o zmianach podziału administracyjnego państwa (Dz.U. nr 28 poz. 255). Dotychczasową nazwę województwa: „Pomorskie” zastąpiono na „Bydgoskie”.

184 Typowany w 1973 do odznaczenia „Zasłużonemu Obywatelowi Bydgoszczy”, które otrzymał wcześniej w klubie B.Tyczyński, o co wyróżniony był – choć może to tylko pogłoska - trochę zazdrosny.

183

90 Aleksandra Mróz-Jaśkiewicz - zawodniczka Urodzona 23.6.1935 r. w Bydgoszczy. Reprezentantka bydgoskiej „Brdy” oraz „Polonii” i „Legii” Warszawa. Wielokrotna mistrzyni i rekordzistka Polski w stylu klasycznym.

Nauczycielka wf. Włączając do osiągnięć pomijany obecnie w programach i tabelach dystans 400 m stylem klasycznym, swój pierwszy rekord Polski ustanowiła jako zawodniczka 16-letnia. Już w roku 1949, w pierwszym konkursie na 10 najlepszych sportowców Pomorza i Kujaw, zorganizowanym przez Gazetę Pomorską, Mrozówna zajęła drugie miejsce.

[Foto 62]. W roku 1951 reprezentowała Polskę na Akademickich Mistrzostw Świata w Bukareszcie zajmując III m. na 100 m st. klas. Uczestniczyła w Igrzyskach Olimpijskich z roku 1952 w Helsinkach.185 Po MP tego samego roku opuściła na stałe Bydgoszcz i zmieniła barwy klubowe. Nazwisko Jaśkiewicz nosi po znanym w owym czasie pływaku, specjaliście w stylu grzbietowym.

A. Mróz zdobywała medale MP: zima lato 1949 jun. nie startowała 2 złote 1950 jun.

Poznań 1-2.4.

2 złote 1950 sen. Łódź 11-12.3.

2 srebrne 1951 sen. srebrny i brązowy złoty i srebrny 1952 sen nie startowała-usunięcie migdałków 3 złote (już w barwach Kolejarza W-wa) Zbigniew Januszkiewicz - zawodnik Jedyny olimpijczyk sekcji „Astorii”, którą reprezentował od 1969 roku (ur. 18.8.62).

W tym klubie nauczył się pływać będąc jeszcze przedszkolakiem. Rodzice przystali na propozycję posłania syna do szkoły podstawowej (nr 2), realizującej poszerzony o pływanie zakres wychowania fizycznego, poza rejonem zamieszkania. Przeniesiony w klasie czwartej do SP 39 ćwiczył przed wyjazdem do liceum sportowego w Raciborzu (1977 rok) u trenera Zygmunta Bilewicza. W tamtejszym SMS trenował w grupie Edmunda Uścinowicza. Jego specjalnością był dłuższy dystans w stylu grzbietowym. W miarę treningu coraz lepiej radził sobie w kraulu jak również w delfinie.

X plebiscyt DW w roku 1981 wskazał na 10 pozycji pływaka „Astorii”, właśnie Z. Januszkiewicza.186 Z. Januszkiewicz dla barw macierzystego klubu zdobył w mistrzostwach Polski medale jak niżej: zima lato 1975 rok (13 lat) --srebrny + brązowy 1976 (14 lat) 2 brązowe brązowy 1977 (15 lat) 2 brązowe złoty + srebrny (OSM) Już jako uczeń SMS w Raciborzu: 1978 senior --brązowy 1979 „ srebrny złoty + brązowy 1980 „ złoty + srebrny złoty + brązowy 1981 „ 2 złote + srebrny w terminie MP startował na Universiadzie Pływając w barwach „Astorii” poprawiał trzykrotnie rekordy kraju seniorów na basenie 25 m (2.03,89 min. w Sibiu – 14.12.80 oraz 2.03,08 w Paryżu – 8.2.81 i dalej 2.02,36 w Lublinie – 13.3.81 r.) oraz trzykrotnie na pływalni 50 m. (2.07,76 min. w Turku – 1.8.79 185

Zawodniczkę dotknęła zawsze przykra dyskwalifikacja w wygranym biegu eliminacyjnym na 200 kl. (3.04,0). Kłopotliwe zaszłości techniczne z symetrią pracy nóg już u tej klasy pływaczki to jednak sprawa niedopatrzenia trenerów.

186 Jako najlepszych okrzyknięto dwójkę kajakarzy „Zawiszy” Daniela Wełnę (wcześniej pływaka MKP„Gryf”) i Waldemara Merka.

91 a następnie 2.06,26 w Amersfoort – 2.2.80 i wreszcie 2.04,93 w Warszawie – 13.3.80 r. Ten ostatni przetrwał 12 lat.).

Wystartował w roku 1980 jako reprezentant Polski na Olimpiadzie w Moskwie, gdzie pokonany przez anginę zakończył występ udziałem w eliminacjach wyścigu na 200 m st. grzbietowym (25 startujących) uzyskując 2.08,11 min. - XIX miejsce. [Foto 63]. W roku 1981 uczestniczył z pewnym powodzeniem w finałach Uniwersiady w Bukareszcie zdobywając w tej samej konkurencji brązowy medal i w Mistrz. Europy w Splicie - VIII miejsce.

Zarząd „Astorii” 19.11.81 udzielił zawodnikowi zwolnienia i w kolejnych latach reprezentował on „Śląsk” Wrocław. Tytuł MP osiągał jeszcze 10-krotnie. Startował w MŚ w Guayaquil (Wenezuela 1982 r.).

Alicja Pęczak – Graczyk (r. 1970) - zawodniczka Urodzona 13.1.1970. Naukę pływania podjęła w I klasie SP nr 5 w Bydgoszczy jako 6-latka. W zintegrowanej, sportowej klasie SP 39 prowadził ją Zygmunt Bilewicz, w III LO Leszek Borowicz. Pierwsze „złoto” wywalczyła w MP 12-latków, a wśród seniorów dwukrotnie latem 1985 r. Nie skorzystała z propozycji PZP podjęcia nauki i treningu w szkole mistrzostwa sportowego oraz stażu treningowego w kalifornijskin ośrodku Mission Viejo (USA).

W okresie startów w barwach „Astorii” na MP zdobywała medale: zima lato 1982 rok (lat 12) złoty + 2 srebrne + 2 brązowe nie startowała 1983 (lat 13) 2 złote + srebrny + brązowy złoty + srebrny + brązowy 1984 sen. nie startowała brązowy jun. nie startowała złoty + srebrny 1985 sen. nie startowała 2 złote + brazowy jun. złoty + 2 brązowe 4 złote 1986 sen.

2 złote złoty + srebrny + brązowy jun nie startowała 2 złote + srebrny 1987 sen.

2 złote + srebrny + brązowy 5 złotych jun.

4 złote 5 złotych 1988 sen.

3 złote + 2 srebrne 2 złote + 3 srebrne 1989 W Mistrzostwach Polski startowała już w barwach AZS Gdańsk Najlepsi i najpopularniejsi w roku 1985. Tak określili czytelnicy Dziennika Wieczornego dziesięciu zawodników, których obdarzono tymi tytułami na „Balu olimpijczyka”.

Pierwszym był lekkoatleta „Zawiszy” Piotr Piekarski. Zamykała listę 15-letnia Alicja Pęczak.

Satyryk bydgoski Zdzisław Pruss w okolicznościowej fraszce na jej temat napisał z tej okazji: „Ledwo wyszła z przedszkola już na podium weszła.

Czy na tym dobrze wyjdzie to przyszłości kwestia”.

W następnym roku Pęczak ponownie znalazła się wśród 10 najpopularniejszych bydgoskich sportowców187. Z. Pruss skwituje to już śmielej i niemal proroczo: „Dobrze ułożona i bardzo stylowa Basenu Astorii prawdziwa królowa Biorąc pod uwagę talent i wiek młody wypłynąć powinna na szerokie wody.”188 Przegląd Sportowy prowadził pływacki Challenge, w którym pływaczka „Astorii” pojawiła się po raz pierwszy w podsumowaniu także roku 1985. Było to na początek 62 pkt. i miejsce dziesiąte, co przy 468 pkt. Doroty Chylak (Polonia W-wa) - na pierwszym miejscu 187 188

Zamykała listę podczas gdy piewszym był strzelec Zawiszy - Adam Karczmarek.

Za „Dziennikiem Wieczornym” nr 16 (7991) z 23,24,25.I.1987 r.

92 wyglądało skromnie, ale jak się okaże, czas pracował dla bydgoszczanki. Po roku była już na drugiej pozycji, ale jeszcze nadal za Chylak i podobnie w 1987. Już w lutym tego ostatniego poprawiła jednak na krótkim basenie swój pierwszy, uznany rekord Polski seniorów w stylu klasycznym na 200 m.189 W grudniu 1987 podczas obozu kadry w Zakopanem (16-28), Pęczak w wywiadzie sformułowała własne życzenia dotyczące jej osoby. „Mam dwa życiowe cele: zdanie matury i zakwalifikowanie się do ekipy na Seul. Pierwszy zrealizuję chyba bez problemów - żeby nie zapeszyć. Aby pojechać na swoją pierwszą olimpiadę, muszę uzyskać minima kwalifikacyjne ... pierwsze starty mam już w lutym w Berlinie Zachodnim i w Szwecji (Goeteborg – p.w.), gdzie będę walczyła o olimpijską przepustkę. Pozostało więc tylko 5 tygodni harówki”. 190 Tym razem jednak nie udało się.

W XV edycji plebiscytu DW191 A. Pęczak uznana została przez czytelników za godną trzeciej pozycji na liście 10 najlepszych sportowców województwa roku 1987. Pierwszym był ciężarowiec „Zawiszy” Sławomir Zasada.

W roku 1988, sportowo właściwie nieudanym, podejmując studia na gdańskiej AWF wyjechała z Bydgoszczy na stałe i zmieniła barwy klubowe. Najwybitniejsza pływaczka Polski - zachowała to miano do zakończenia kariery – zdążyła wywalczyć start w trzech następnych Igrzyskach Olimpijskich w latach 1992 Barcelona (finał na 200 m st. klas.), 1996 Atlanta i 2000 Sydney. Ścigała się 20 lat, by jeszcze w ostatnim starcie na Mistrzostwach Europy w Walencji sięgnąć po złoty medal na 100 m st. klas. z rekordowym wynikiem mistrzostw tej rangi i RP..

Alicja Pęczak zdobyła: Znaczek z IO Barcelona 1992 5 medali mistrzostw świata w tym 3 srebrne (Goetheborg, Ateny), 2 brązowe (Rio de Janeiro i Goetheborg) 10 brązowych Mistrzostw Europy - basen 25 m w tym 5 złotych i 2 srebrne 4 medale Mistrzostw Europy - basen 50 m „ 1 srebrny (Sewilla) 1 medal srebrny Uniwersiady 1991 r w Sheffield 36 złotych medali w GMP a łącznie z krótkim basenem 82.

Zdobyła też I miejsce w Pucharze Świata za sezon 1999/2000 w 100 i 200 m st. klas. i wcześniej II m. również w tym stylu za 1992 rok.

W całej karierze sportowej, którą zakończyła w roku 2001, poprawiła 17 rekordów Polski na długim basenie, a 35 na krótkim, plus 19 razy wraz z koleżankami w sztafetach.

Najwybitniejsza pływaczka Polski do ostatnich tygodni 80-lecia PZP, kiedy to rozpoczęła się era Otylii Jędrzejczak. [Foto 147] Małgorzata Wieczorek - Myśliwiec (r. 1958).

W sportowym życiorysie zawodniczki towarzyszy jej w zasadzie jedno nazwisko trenera – Zdzisław Niedźwiecki.

Pierwszy poważny występ młodziutkiej pływaczki miał miejsce w II OSM w Chorzowie. Zaaferowana wielką galą tej imprezy stała obok kierownika biegów, który formując poszczególne serie wyczytywał zgłoszone do 100 m st. grzbietowym zawodniczki ... i nie słyszała go. Stała też i nie słyszła komend startera oraz krzyku z trbuny przerażonych koleżanek 189

Rok wcześniej na Międzynarodowych Mistrz. ZSRR przepłynęła na 50 m basenie jedną długość klasykiem w 33,93 sek. co powinno znaleźć się w tabelach RP seniorów.

190 Gazeta Pomorska nr 2 (11979) z 5.1.1988 r. - „Minisonda Gazety” 191 DW nr 6 (8236) z dn. 11.1.88. Stosownie do miejsca zajętego przez zawodniczkę wyróżnienie otrzynał również trener Leszek Borowicz.

93 i kolegów z ekipy, i nie widziała jak konkurentki wskakiwały do wody, i jak ruszyły do wyścigu, w którym miała uczestniczyć. Później było już znacznie lepiej. Korzystała z indywidualnego toku nauczania w LO III. W składzie dziesiątki najlepszych sportowców Pomorza za rok 1973, na miejscu 10 ex equo, Małgorzata Wieczorek wystąpiła z łuczniczką Beatą Kitkowską. Tak postrzegał ją Zdzisław Prus: Młode dziewczę prosto z wody to naprawdę skarb bezcenny, gdy prócz ciągle rosnącej urody ma stałą formę w stylu zmiennym.

W kolejnej edycji plebiscytu Dziennika Wieczornego na 10 najlepszych sportowców województwa wśród proponowanych M. Wieczorek znalazła się ponownie. 20.12.74 redakcja prezentując kandydatkę wymienia poprawiane 10-krotnie rekordy Polski seniorów i juniorów na 100 i 200 m stylem motylkowym na basenach 25 i 50 metrowych oraz zdobyte medale w mistrzostwach Polski juniorów zimą – 4 złote, latem - złoty, dwa srebrne i brązowy, a w kategorii seniorów zimą – 2 złote i srebrny, latem – 2 złote. Ostatecznie Wieczorek zajęła w plebiscycie 8 pozycję. Tradycyjnie Zdzisław Prus skwitował osiągnięcie laureatki fraszką: To nie jest proste, obywatele Być w stylu zmiennym – niezmiennie na czele.

W kolekcji posiada 35 medali z MP juniorów i seniorów. Uczestniczyła w ME juniorów w Leeds i ME w Wiedniu. Ze sportu wycofała się wcześnie, bo w roku 1976. [Foto 65].

Adam Bet (*10.10.1957 † 28.5.1998) Próby utrzymania sie na powierzchni wody czynił pod okiem Władysława Woźniaka.

Technik pływania sportowego uczył go Henryk Uczyński 192. Kilka sezonów A. Bet trenował w grupie Aleksandra Staszkiewicza i ostatnie lata przed opuszczeniem Bydgoszczy u Zdzisława Niedźwieckiego. [Foto 49].

W 1966 roku w KMPDzieci zdobywa na 100 m st. zmiennym trzecie miejsce nagrodzone brązowym medalem. Pierwszy rekord Polski ustanowił w roku 1969 na 400 m st. dow. w kategorii dzieci (5.02,0). W Chorzowie na II OSM w 1971 roku choć jeszcze młodzik wywalczył dwa złote, jeden srebrny i jeden brązowy medal. Dwa lata później na podobnej imprezie w Tarnowie już jako junior zdobył pięć krążków (3 zlote, 2 srebrne). W międzyczasie, czyli w roku 1972 sięga po medale HMP w Poznaniu i GMP w Krakowie w kat. seniorów, a w mistrzostwach następnego roku są to już krążki złote.

W podsumowaniu roku 1973 przez czytelników Dziennika Wieczornego, Adam Bet ulokował się na 8 miejscu wśród 10 najlepszych. (1. – Bronisław Malinowski). Zdzisław Prus tradycyjnie napisał o nim fraszkę tej treści: Dla pana Adama dwieście czy setka, żadna różnica wszystko betka.

W maju 1975 Adam Bet ogłoszony został w oparciu o wyniki z tabeli przeliczeniowej najlepszym zawodnikiem sezonu halowego, osiągając ponad 1000 pkt. W ogłoszonym, w sty-

192

...wcześniej bokser, pracujący jako ratownik na basenie „Astorii” a później cierpliwy instruktor pływania.

94 czniu 1976, wyniku plebiscytu na najlepszego sportowca Pomorza w minionym roku zajął 8 miejsce. (1. - Andrzej Szajna, 2. - Bronisław Malinowski).

Czterokrotnie poprawiał rekordy Polski seniorów. Zdobył 12 medali mistrzostw Polski seniorów. W roku 1976 podjął studia na AWF Poznań i zmienił barwy klubowe wstępując do „Lecha”. W momencie, gdy w roku 1998 zostawiał doczesność, pełnił funkcję kierownika sekcji KS „Astoria”.

Zbigniew Żakowski – sędzia (*3.12.1933 † 8.02.2005) Przez 49 lat aktywny arbiter sportowy w pływaniu, powołany wielokrotnie na imprezy centralne i międzynarodowe. [Foto 66]. Sędziował: Halowe i Główne MP seniorów MP pozostałych kat. wieku oraz OSM, OOM, IMS

- jako sędzia główny - na innych stanowiskach

- jako sędzia główny - na innych stanowiskach zawody o zasięgu ogólnopolskim - jako s. główny zawody międzynarodowe w kraju - jako s. główny - na innych stanowiskach zawody międzynarodowe za granicą - na różnych stanowiskach - jako kier. ekipy krajowej zawody lokalne - na różnych stanowiskach

9 razy 15 18 10 22 3 19 7 2 345

Przebieg działalności i awanse w sporcie pływackim: ur. 03.12.1933 r.

09.06.1950-1955 zawodnik sekcji pływackiej KKS „Brda” B. 05.12.1956 sędzia pływania kl. II 18.05.1962 nauczyciel pływania (WKKF Bydgoszcz) 15.12.1963 sędzia pływania kl. I 12.04.1970 sędzia pływania kl. związkowej 31.12.1973 instruktor pływania (PZP Warszawa) 1976-1981 członek prezydium KS PZP 12.12.1979 Zasłużony Sędzia Związkowy 1981-1984 z-ca przewodniczącego KS PZP 1981-1998 przewodniczący KS OZP – członek zarządu 1982-2000 sędzia międzynarodowy FINA od 25.10.1997 kierownik zespołu Masters sekcji pływackiej KS „Astoria” 2000 - 2005 przewodniczący podkolegium sędziów w Bydgoszczy Zbigniew Żakowski otrzymał następujące wyróżnienia za działalmość na niwie sportu pływackiego: 1972 - Medal „50 lat Pol. Zw. Pływ.

1975 - „Honorowa Odznaka PZP” 1982 – Medal „60 lat PZP” 1997 – srebrna odznaka „Zasłużony Działacz KF” 1997 – Honorowa Odznaka 75-lecia „Za zasługi dla PZP” 1997 - Plakietka: „W podzięce za 40-letnią pracę sędziego pływania - PZP” 2002 – Odznaka „80 lat PZP”

95

Konrad Orzechowski – trener Urodzony 3.6.1919 roku, zmarł 16.2.2011. Nniemal do końca opisywanego okresu aktywny w sporcie pływackim szkoleniowiec i organizator, a nawet zawodnik grupy Masters.

Foto 26.

Po pierwszych kontaktach z pływaniem pod okiem ojca przystał do sekcji „Sokoła”, następnie wojskowego „Gryfu” i wreszcie „Pomorzanina”. Karierę szkoleniowca rozpoczął od kursu dla przodowników pływania w roku 1937 w Andrychowie, a następnie po roku w Sierakowie i Poznaniu. Tam zetknął się z wybitnymi osobowościami wśród trenerów Zygmuntem Wielińskim i Amerykaninem Howardem Steep’em. Po wojnie między 2430.6.59 był uczestnikiem kursu w Żerkowie.

Po zakończeniu działań wojennych inicjował reaktywowanie KKS „Pomorzanin”, z którym związany był do 1948 r i Pomorskiego OZP. Od roku 1948 - 1952 prowadził w Toruniu pływaków „Gwardii”, potem do 1954 r. AZS i dalej do 1958 „Stali”. W latach 1958-59 był prezesem BOZP. Z chwilą uruchomienia w tym mieście pierwszego krytego basenu podjął szkolenie w MKS „Zryw”, funkcjonując tam do 1976 roku. Po 10-letniej przerwie wznowił aktywność trenerską w ZKS „Elana” na własnym basenie tego klubu. Gdy z upływem 1997 roku „Elana” zdała obiekt OSiR jednocześnie zlikwidowała sekcję, niestrudzony „Orzech” uzyskał akceptację UM na utworzenie Międzyszkolnego Klubu Pływackiego „Toruńczyk”. Sam przykładnie występuje z ogromnym powodzeniem w jego grupie Masters.

Na MŚ w Monachium w roku 2000 zdobył brązowy medal w konkurencji 50 m st. dowolnym w kat. L, czyli 80-84 lat. Startował jezcze w roku 2003.

Okres 68 lat pracy w tej dyscyplinie i krajowe sukcesy wielu wychowanków to najlepsza legitymacja trenera.

Wiodący instruktorzy i trenerzy z poszczególnych ośrodków BOZP: Grudziądz - Bronisław Paczkowski (* 3.5.1914 - † 1986193) sukcesy osiągnął, można rzec, ponad miarę w stosunku do posiadanych możliwości treningowych, a te wbrew istniejącej sytuacji materialnej sekcji, starał się usilnie stworzyć swym podopiecznym na właściwym poziomie. Kurs instruktorski ukończył w roku 1954 w Sępólnie. Sędzią pływania był od 1936 r.

Z młodszych wówczas, także Ryszard Narloch, Roman Piechowski, Zbigniew Rolewicz Ciechocinek - Zdzisław Komosiński Inowrocław - Wiesław Buczkowski, Jarosław Molenda Toruń - Marian Łużyński i z młodszego pokolenia Jarosław Wysocki, Włodzimierz Urbanowski Bydgoszcz - Zygmunt Bilewicz, Lech Bukowski, Zdzisław Niedźwiecki194, Aleksander Staszkiewicz, z młodszego pokolenia Leszek Borowicz, Sławomir Gawinecki, a wcześniej Teodor Siwczak195.

193

Datę śmierci podano w przybliżeniu Wniosek z 20.10.89 o Zasłużonego Działacza KF dla Z. Niedzwieckiego wymienia posiadane już odznaczenia: Srebrna (17.2.71) i Złota Honorowa Odznaka Klubu, Medal 50–lecia PZP, Srebrna Odznaka ZS Start, Zasłużony Działacz Ruchu Spółdzielczego, Zasłużony dla Spółdzielczości Inwalidzkiej, Odznaka Honorowa PZP, Medal 100-lecia Sportu na Pomorzu i Kujawach, Srebrna Honorowa Odznaka PZK, Honorowa Odznaka Zarządu Wojewódzkiego ZSMP (24.6.88).

195 *29.5.1915 - † 1989. Reprezentował Sokoła V w biegach długodystansowych a po przejściu do Sokoła III, do chwili poboru do wojska (1937) startował w pływaniu. Podczas okupacji, przez 5 lat, do końca działań wojennych był więziony w Mauthausen. W roku 1946 wznowił przygodę z pływaniem i wystartował w długodystansowych (5 km) Mistrzostwach Polski na Kanale Bydgoskim zajmując III miejsce. 27.6.47 otrzymał zwolnienie z HKS po czym został przez PZP zatwierdzony do Brdy. Za namową kolegów M. Mudziejewskiego i Cz. Kmery wziął udział i ukończył kurs instruktorski w Żerkowie. Uchwałą PZP z dnia 12.1.1947 mianowany został instruktorem. Z jego nazwiskiem wiąże się pierwsze lata kariery Aleksandry Mróz i Edwarda Kriese. W latach 60-tych aktywny głównie na polu nauki pływania.

194

96 Wypada też wymienić ich wychowanków, bezpośrednich kontynuatorów w zawodzie jak: Jan Janowski i Małgorzata Buczkowska-Malinowska (I.), Grażyna Rydelska-Stachowiak, Małgorzata Wieczorek-Myśliwiec (B.).

Wspierali sport pływacki albo czynią to nadal nauczyciele, instruktorzy i trenerzy realizujący I i II etap szkolenia lub nauczyciele akademickich studiów wf., wcześniej w treści nie wymienieni: Marian Gawinecki i R. Raszkiewicz (C.), Alfred Karnowski, Zbigniew Rolewicz, Roman Piechowski i Ryszard Narloch (G.), Wiesława Bąk-Pazgrat, Danuta Borowicz, Joanna Grygrowicz, Magdalena Gano-Zmitrowicz, Jolanta Haratam, Barbara Kaniewska-Domańska, Zbigniew Pazgrat, Aleksandra Piotrowska-Sendor, Maria PrzybyłCzajkowska, Bogumiła Rydelska-Gielnik, Bogdan Szymielewicz i z najmłodszych: Daniel Grzyb i Tomasz Kaja. (wszyscy z Bydgoszczy).

IV. Kronika wydarzeń sportowych Zdobycie tytułu mistrza czy rekordu Polski lub choćby zakwalifikowanie się do finałów Mistrzostw Polski, a także występ w reprezentacji kraju poza jego granicami - niezależnie od kategorii wiekowej - uznano za indywidualny sukces sportowy. Dlatego poniżej wyszczególniono te wydarzenia, kolejno z każdego roku omawianego okresu, dodając gdzie było to możliwe, wyniki klasyfikacji zespołowej na wszystkich szczeblach współzawodnictwa, głównie w skali ogólnopolskiej.

Najwyższe osiągnięcia zawodników regionu zgromadzono w pkt. 1. rozdziału obejmującym starty w imprezach rangi IO, MŚ i ME. Ważne i atrakcyjne dla uczestników zawody za granicami kraju i równie emocjonujące imprezy w obsadzie międzynarodowej w kraju są wyszczególniane w pkt. 2.

W punkcie trzecim tego rozdziału nie wymieniano imprez mistrzowskich, realizowanych zgodnie z kalendarzem imprez PZP, w których zawodnicy regionu kujawskopomorskiego jednak nie uczestniczyli. W miarę upływu lat zwiększała się ilość mistrzostw krajowych, zarówno letnich jak i zimowych. Od zawodów dla seniorów, w pierwszych latach po reaktywowaniu klubów i związku pływackiego poczynając, dochodziło kolejno do organizowania mistrzostw juniorów i młodzików w kategoriach obejmujących 3 później 2 roczniki, aż doprowadzono do ich rozgrywania w każdym roczniku, kończąc na 12-latkach. Dodano do tego korespondencyjne mistrzostwa dla 11-latków z bezpośrednią konfrontacją najlepszych w finałach.

Te ostatnie pominięto w pierwszym wydaniu monografii (obecnie pkt. 7) przyjmując, że rezultaty młodszych pływaków to nie wyczyn sportowy, a efemeryczny często sukces, w którym rolę odgrywał np. przyspieszony w stosunku do przeciętnego rozwój fizyczny i fizjologiczny, a mniej rozważna praca treningowa.196 O wyniku decydowała też objętość treningu, uwarunkowana ilością godzin dostępu do basenu (istotny czynnik różnicujący kluby w latch 60- i 70-tych), co idąc niekiedy w parze z nadgorliwością zawodową szkoleniowców szukających poklasku, prowadziło do absurdu.

Nowe informacje z imprez nie wymienianych w wydaniu drukowanym wcześniej zawiera pkt. 6. Pochodzą one z cykli zawodów rozgrywanych na ogół wg tego samego regulaminu co dawało możliwość oficjalnych lub całkiem prywatnych porównań uzyskiwanych wyników, a w tym wydaniu daje okazję zaprezentowania rekordowych wyników i ich autorów.

196

Dugie wydanie niniejszego tytułu daje satysfakcję wielu bezpośrednio zainteresowanym wymieniając dużo nowych nazwisk spośród tych, którzy dość wcześnie z różnych przyczyn poniechali, bądź co bądź, ciężkiej pracy treningowej.

97 Protokoły zawodów szczebla centralnego jak mistrzostwa Polski lub Grand Prix Polski oraz mistrz. Europy i świata, od roku 2002, są dostępne na stronie internetowej PZP – Archiwum. W niniejszym opracowaniu zamieszczono wyciągi z tych dokumentów traktujące o pływakach województwa kujawsko-pomorskiego do roku 2007.

1. Igrzyska Olimpijskie, Mistrzostwa Świata197 (MSJ), Mistrzostwa Europy (MEJ).

Start Aleksandry Mróz w Igrzyskach Olimpijskich w Helsinkach nie był udany z powodu dyskwalifikacji nałożonej za błędy w technice pływania, w trakcie wyścigu na 200 m st. klasycznym.

Wprawdzie trener nie może przywieźć medali, ale jego obecność na mistzostwach napewno przyniesie korzyści. Dlatego zaznaczyć należy wyjazd na MEJ w Lipsku Bronisława Paczkowskiego ze Stali Grudziądz.

Teoretycznie najważniejszymi występami dla „startowców” roku 1969 były w przypadku J. Mudziejewskiej Mistrzostwa Europy Juniorów w Wiedniu (13-18 sierpnia), a nieco starszej G. Rydelskiej (następnego tygodnia) Puchar Europy Kobiet w Dubrowniku.

[Foto 126 i 127].

Trójka polskich zawodników startowała w ME Juniorów w połowie sierpnia 1971 w Utrechcie (Holandia). Wśród nich bydgoszczanie, którzy nie prezentowali już tej formy jaką wykazali w końcu lipca na spartakiadzie w Chorzowie. M. Jakubowska na 800 dow. z czasem 10.54,5 była XXIII, a A. Bet XX na 1500 m st. dow. wynikiem 18.44,2 min.

Z przeprowadzonych 8-11.8.73 ME w Leeds M. Wieczorek przywiozła rekord Polski w kat. młodzików, uzyskawszy na 200 m st. mot. 2,39,53. W pozostałych startach osiągnęła na 200 m st. zmiennym 2.42,8 i 100 m st. motylkowym 1.13,2 min.

Puchar Europy dla kobiet w grupie B odbył się 18-19.8.73 w Renens (Szwajcaria).

W reprezentacji Polski swój udział miały Małgorzata Wieczorek (200 m st. mot. – 2.42,71 min.) i Elżbieta Auksztulewicz198.

Po upływie tygodnia od spotkania kobiecych reprezentacji Francji i Polski Wieczorek wystartowała w XIII Mistrzostwach Europy w Wiedniu (19-25.8.74). Wyniki tam uzyskane to: 2.38,18 na 200 m zmiennym, 2.36,74 na 200 m delfinem (23 miejsce) i 1.07,94 na 100 m st. delfin.

Pod koniec 1979 roku PZP wymienił wśród kandydatów na przyszłoroczne Mistrz.

Europy Juniorów w Szwecji H. Gwit, której jednak nie udało się w następnym roku zakwalifikować do ekipy.

Zbigniew Januszkiewicz bez wahań ze strony kierownictwa Związku zgłoszony został do PKOl jako kandydat na Igrzyska, otrzymał nominację, czyli 5 kółko olimpijskie. Wystartował w Moskwie jako jeden z dwunastu bydgoszczan, którzy dostąpili tego zaszczytu wytypowani ze wszystkich dyscyplin sportu.

Na Uniwersiadzie w Bukareszcie (22-29.7.81) Z. Januszkiewicz wygrał eliminacje ostatecznie uzyskując: 200 m grzb. 2.09,05 w finale 2.05,37 min. miejsce III (brazowy medal) 100 m grzb. 59,87 w biegu finałowym 59,56 s. miejsce ?

W tym roku Z. Januszkiewicz startował jeszcze w barwach klubu bydgoskiego na ME w Splicie 7-12.9. zajmując 8 miejsce na 200 grzbiet. – 2.05,91. Dystans połowę krótszy po197

198

Od 1973 roku FINA organizuje co 2 lata MŚ. Pierwsze w Belgradzie z udziałem 42 krajów i 428 pływaków.

Po wcześniejszej zapowiedzi nie znaleziono potwierdzenia startu tej zawodniczki

98 konał w eliminacjach w czasie 1.01,21 min (miejsce 28). Najlepsze rezultaty uzyskane w sezonie letnim tego roku były nieco lepsze (patrz wyżej).

W maju PZP informuje o wstępnym wytypowaniu A. Pęczak na Mistrzostwa Europy Juniorów 25-28.7.85. w Genewie. Na GPP, 21-22 czerwca we Wrocławiu Pęczak uzyskała w eliminacyjnych biegach drugi czas na 200 m st. klasycznym 2.42,23 (RO-sen.) i tym samym, wypełniła minimum na wymienione MEJ. Ostatecznie do Genewy wyjechała z Polski trójka zawodników. Uznano, że najlepiej zaprezentowała się Alicja, która jako jedyna osiągnęła finały i zajęła następujące miejsca: 7.

100 m st. klasycznym 1.15,39 el. 1.15,01 8.

200 m st. klasycznym 2.43,93 el. 2.40,75 oraz 19.

200 m st. zmiennym 2.28,91 Jest pierwszą bydgoszczanką, której udała się w pływaniu ta sztuka.

Na podstawie wyników sezonu zimowego do ME Juniorów w Istambule (8-11.7.93) zakwalifikowani zostali Agnieszka i Rafał Lipkowie. Zważywszy na osiągnięte czasy występ tego ostatniego nie należał do udanych. [Foto 67].

VIII miejsce zajęła sztafeta 4×100 m stylem zmiennym dziewcząt, w której wystąpiła Agnieszka, a w wyścigach indywidualnych rodzeństwo plasowało się na pozycjach: 400 m st. zmiennym Agnieszka XIII – 5.07,91 Rafał XXV 199 – 4.49,97 200 m st. zmiennym Agnieszka XIV – 2.26,18 Rafał XXII – 2.14,62 A. Lipka startując w sztafecie 4 × 100 m st. zmien. (VIII poz. zespołu) uzyskała na swoim odcinku delfinem 1.07,64 min.

W czeskich Pardubicach, gdzie odbyły się w 1994 roku ME Juniorów, startował na 200 m st. klasycznym Sławomir Prędki (Delfin T.). Uzyskał czas 2.24,24 min.

Paulina Milewska (Delfin T.) wystartowała w 2000 roku w MEJ na 50 metrowym basenie w Dunkierce (Francja).200 Bodaj po raz pierwszy do udziału w ME zakwalifikowała się Agata Zwiejska w roku 2004. Zawody odbyły się w Lizbonie.

W MEJ (14-17.7.05) w Budapeszcie wystartowała dwójka pływaków „Delfina” T. Agata Zwiejska wsparła wszystkie sztafety dziewcząt i wystartowała indywidualnie w wyścigu na 100 m st. motylkowym, zajmując tam ostatecznie 10 poz. (1.05,15 – el. 1.03,01). Czasów ze sztefet nie można porównać wprost z osiągnięciami biegów indywidualnych, wyjąwszy rezultat uzyskany na I zmianie wyścigu 4 × 100 m st. dowolnym. W finale, w którym zespół zajął 7 miejsce wyniósł on 0,58,10 min. Drugim uczestnikiem tych mistrzostw z K-PZP był Mateusz Kierzkowski. Startował na 400 m st. zmiennym kwalifikując się z ósmym czasem (4.31,75) do finału tej konkurencji. Pozycji i rezultatu już nie poprawił.

Dwa tygodnia później (24-31.7.) na baseniach Montrealu odbyły się Mistrz. Świata.

Jeszcze raz w tym roku odbyła się impreza rangi Mistrzostw Europy. Tym razem przyjechali pływacy na 25 m basen 8-11.12.2005 do Triestu (Włochy). W reprezentacji kraju nie było tym razem przedstawicieli woj. kuj.-pomorskiego.

Na Mistrzostwa Europy Juniorów w Palma de Mallorca (6-9.7.2006) powołany został zawodnik „Ruchu” Grudziądz Maciej Hreniak. Na swym koronnym dystansie 1500 m st.

199

200

W statystycznym zestawieniu z 31.10.96 wydanym przez PZP podano poz. X Autor nie dotarł do rezultatów, ale może stwierdzić, że wśród medalistek wymienionej nie było.

99 dowolnym wywalczył brazowy medal wynikiem 15.11,93 min. Na dystansie 400 m tym stylem był na 8 pozycji z czasem 3.58,88 (w el. 3.55,29).

Sukcesem Agaty Zwiejskiej, zawodniczki toruńskiego „Delfina”, było niewątpliwie powołanie jej przez PZP na Mistrzostwa Europy w Budapeszcie (31.7.- 6.8.06). Jeszcze wiekszym osiągnięciem tej zawodniczki był udany start w sztafecie 4 × 200 m st dowolnym (7.56,32), w której z Otylią Jędrzejczak, Joanną Budzis i Pauliną Barzycką zdobyła srebrny medal. Uzyskany przez nią rezultat 2.00,11 był trzecim wynikiem wśród członkiń tego zespołu. A. Zwiejska startowała także w wyścigach indywidualnych stylem dowolnym na 100 m (36 poz. 0.57,41), 200 m (24 poz. 2.03,32) i 400 m (18 poz. 4.20,20) uzyskując miejsca i czasy podane tu w nawiasach.

W Młodzieżowych Mistrzostwach Świata w Rio de Janeiro (23-27.8.06) wystartował przedstawiciel okręgu K-PZP Maciej Hreniak. Rewelacyjnie spisujący się od kilku sezonów zawodnik zdobył dwa złote medale: 1500 m st dowolnym 15.28,42 800 m st. dowolnym 8.04,84 Reprezentant „Ruchu” G. wchodząc do finału wyścigu na 400 m st. dow. z rezultatem 3.54,90 osiągniętym w eliminacjach, wywalczył w nim 5 miejsce uzyskując czas 3.57,32 min.

Na Mistrzostwach Europy - basen 25 m w Helsinkach (7-10.12.06) reprezentant „Ruchu” Grudziądz Maciej Hreniak uzyskał ósmy czas (RP) i takie samo miejsce w konkurencji 1500 m st. dowolnym pokonując ten dystans w 14.46,21 min. Agata Zwiejska ze startu w Finlandii zrezygnowała.

W XII Mistrzostwach Świata przeprowadzonych 25.3.-1.4.2007 w Melbourne uczestniczyło dwoje pływaków klubów K-PZP: A. Zwiejska i M. Hreniak. Torunianka startowała na drugiej zmianie osiągając najlepszy z Polek czas 2.01,77 w składzie sztafety 4 × 200 m st. dowolnym, która zajęła 15 lokatę. Zawodnik „Ruchu” Grudziądz był XIX na 800 dow.

(8.05,01) i XXVII na 1500 dow. ( 15.31,35).

Maciej Hreniak, trenujący w SMS Kraków reprezentował Polskę na ME Juniorów w Antwerpii 18-22.7.2007 r. zdobywając na swych koronnych dystansach medale: złoty 800 m st. dowolnym 8.01,89 REJ złoty 1500 m st. dowolnym 15.10,78 Pływał jeszcze na 400 m dow. zajmując miejsce VI z wynikiem 3.56,23 oraz w kwalifikującym do finału (z 5 czasem) wyścigu sztafet 4 × 200 m st. dowolnym 201, gdzie na trzeciej zmianie uzyskał 1.54,37 min.

2. Starty w zawodach za granicą oraz imprezy międzynarodowe w kraju.

G. Szumiłowska i F. Marchlewski po zdobyciu medali mistrzostw Polski 1946 r. zostali powołani na mecz międzypaństwowy Finlandia-Polska.

Do reprezentowania Polski w meczu Polska – Finlandia w 1948 r wyznaczona została: G. Szumiłowska.

Podczas III Światowego Zlotu Młodych Bojowników o Pokój 8-10 sierpnia 1951 w Berlinie, A. Mróz zajęła IV miejsce na 100 klas. poprawiając rek. Polski na 1.28,1 min. (el. 1.29,3). W zawodach tych na 200 m st klas. była także IV miejsce z czasem 3.10,4 min. (el. 3.10,9). Mróz reprezentowała też barwy narodowe podczas Akademickich Mistrzostw 201

Skład finału: Taczyński, Wilk, Zieja, Matczak, czas 7.35,05 skład eliminacji: Wilk, Paszek, Hreniak, Zieja, czas 7.37,51

100 Świata w Bukareszcie zajmując III m. na 100 m st. klas. i IV na 200 m st. klas. Startując we wrześniu (29-30) w meczu NRD-Polska drugiego dnia zawodów zajęła drugie miejsce na 200 m st. klasycznym z rezultatem 3.09,5 min.

Wraz z trójką pływaków (G. Gremlowskim, M. Petrusewiczem i A. Tołkaczewskim) oraz trenerem Aleksandrem Czuperskim i prezesem PZP Konradem Grudą Mróz wyjechała 16 kwietnia 1952 r. na trzy tygodniowy obóz do Moskwy.

Polacy i Węgrzy startowali z końcem maja 1952 r. w NRD z okazji IV Zjazdu FDJ. W reprezentacji kraju startowała A. Mróz. Będąc dwukrotnie IV osiągnęła nieco słabsze rezultaty: 100 klas. 1.27,9 oraz 200 klas. 3.08,5.

Pływacy Pomorza byli 12 września 1955 organizatorami spotkania Bydgoszcz – Gdańsk. Goście wygrali wprawdzie 97:80, ale gospodarze poprawili 5 rek. okręgu. Indywidualnie dokonali tego m. in.: juniorka Maria Soszyńska 100 dow. 1.28,3 min. junior Jerzy Pisarski 36 100 dow. 1.09,6 „ senior Edward Kriese 35 100 dow. 1.03,8 „ Zawodniczki „Stali” G. E. Paczkowska i H. Malinowska strartowały 5-6.8.61 w młodzieżowym meczu pływackim Polska-Węgry w Budapeszcie.

Po udanych występach na lipcowych MP w Krakowie Związek Pływacki wytypował H. Malinowską, E. Paczkowską i L. Rabowską na odbywający się 26-27 sierpnia 1961 mityng do Austrii. Zajęcie tam dwukrotnie drugiego miejsca w stylu klasycznym przez pierwszą z wymienionych i trzeciej lokaty na 200 m st. dow. przez drugą, spełniało oczekiwania trenerów.

Reprezentacja Polski młodzików wyjechała wiosną 1966 r. na zawody do NRD. Po raz pierwszy przyszło do „Astorii” powołanie i od razu dla dwóch żabkarek: Wiesławy Bąk /52/ i Justyny Brzezińskiej /51/. Ta pierwsza 21 lipca ponownie pływała w Lipsku na „Nadziejach Olimpijskich na Meksyk”, zajmując na 200 m st. klasycznym II miejsce wynikiem 3.04,3 min. W następnym roku została członkiem kadry narodowej. [Foto 68].

W oparciu o rezultaty lipcowych mistrzostw młodz. w Poznaniu (1966), do reprezentacji młodzieżowej na zapowiadany 20-21.8. mecz NRD-Jugosławia-Polska powołano zawodniczki W. Bąk i H. Rosenthal (i G. Rydelską - na koszt klubu). Tymczasem w ostatniej chwili w Stalowej Woli zamiast zawodników FRJ pojawili się pływacy CSRS. Pierwsza z bydgoszczanek zajęła dwukrotnie trzecie miejsce w stylu klasycznym, druga z wymienionych była czwarta na 200 m st. grzb. [Foto 69, 113].

G. Rydelska i J. Mudziejewska wyjechały w kwietniu 1968 r. (5 do 7) na trójmecz młodzieżowych reprezentacji Jugosławii, NRD i Polski w Rijece. [Foto 122 i 123].

12 czerwca tegoż roku z reprezentacją Polski udała się do Anglii Grażyna Rydelska.

Start w Coventry (14 i 15.6.) na basenie yardowym uniemożliwia ocenę uzyskanych wyników. [Foto 70].

W lipcu na „Nadzieje Olimpijskie” do Rostocku202 (basen 50 m) PZP delegował z kadry młodzieżowej trójkę dziewcząt: H. Rosenthal, G. Rydelską i J. Mudziejewską. Dwie ostatnie na 400 m st. dowolnym uzyskały w kolejności jak są wymienione 5.14,8 oraz 5.19,1 min. Wprost z tej imprezy zawodniczki z trenerem udały się do Magdeburga [Foto 71] na zgrupowanie ZS „Start”, gdzie oczekiwali ich między innymi W. Bąk, B. Wolf i R. Rybicki.

Podczas zawodów kontrolnych Mudziejewska uzyskała tam na 800 m st. dow. 10.52,4 RO. zbliżając się na 1,2 s. do RP młodzików. B. Wolf poprawiła na 100 kl. 1.28,2 RO-13.

202

Zawody odbyły się z okazji 750-lecia miasta i „Tygodnia Bałtyku”. Do kadry młodzieżowej w tym okresie należał także Jerzy Sadowski /53/

101 Jolanta Mudziejewska i Andrzej Ejgierd [Foto 72]z trenerem wyjechali w marcu 1969 roku na „Nadzieje Olimpijskie” dla reprezentantów Krajów Demokracji Ludowej, organizowane w Berlinie, [Foto 73], gdzie pływaczka „Astorii” ustanowiła RP 14-lat. (basen 50 m) na 800 m st. dow. w 10.43,1 min. Na 400 dow. uzyskała 5.11,3 min. Jej klubowy kolega startował na 100 mot. (1.11,6) i 200 mot. (2.45,3).

J. Mudziejewska reprezentowała Polskę w dniach 4-6 kwietnia w trójmeczu młodzieżowym NRD - Jugosławia - Polska w Rostocku. W zawodach tych zajęła III miejsca na 400 i 800 m dow. opowiednio z czasami 5.09,5 i 10.37,9 min. oraz IV m. na 200 m dow. rezultatem 2.26,5 min. Zawody wygrał zespół gospodarzy (310 pkt.) przed Polską (159) i Jugosławią (141 pkt.).

Najatrakcyjniejszą imprezą roku 1969 był niewątpliwie występ zlecony przez PZP najsilniejszym grupom klubowym AZS-AWF Warszawa i „Startu”, w pierwszej dekadzie lipca w Holandii (Utrecht). „Astorię” reprezentowali: J. Mudziejewska, H. Rosenthal, G. Rydelska i R. Rybicki (trener L. Bukowski). Tradycyjne zawody o nazwie „Euro Zwemlust Trophy” poza oryginalnym regulaminem współzawodnictwa zespołowego wyróżniły się wyścigiem, w którym południowoafrykańska pływaczka Karen Muir pobiła (6.7.) rekord świata na 100 m st. grzb.- 1.05,6 min. Łącznie z podglądanym rozruchem był to świetny pokaz sprawności i techniki, a jednocześnie wspaniała lekcja i motywacja do dalszej pracy.

Podczas startu w Rostocku 21.02.70 pływacy „Astorii” Bogumiła Kaczorowska na 200 grzb. (2.57,6) oraz Jacek Bartczak na 100 i 200 klas. (1.22,2 i 2.59,8) poprawili RO-13.

Dwie zawodniczki zaliczono w 1970 do kadry narodowej: Jakubowską i Mudziejewską. Wraz z nimi do reprezentacji młodzieżowej na trójmecz Jugosławia – Polska – NRD kandydowali: M. Oczachowski, E. Auksztulewicz, M. Gano. Ostatecznie 27-29 marca pływała w Lublinie J. Mudziejewska, zajmując 3 miejsce na 400 (5.03,9) i 800 (10.33,3) m st. dowolnym. W poszczególnych konkurencjach ścigało się po dwóch reprezentantów każdego kraju. Końcowa punktacja trójmeczu: NRD - 283, Polska - 201, Jugosławia - 127 pkt.

Podczas międzynarodowych zawodów 3-4 kwietnia na Węgrzech, w Kecskemet J. Mudziejewska choć nie wygrała wyścigu, zdołała pobić rekordy Polski na długim basenie zajmując: 4 miejsce na 800 m st. dowolnym 10.39,1 - rek. w kat. seniorów i juniorów 3 „ 400 m st. dowolnym 5.08,3 - rek. w kat. juniorów Obecny na zawodach z nieliczną polską ekipą trener Zbigniew Kuciewicz bardzo pochlebnie oceniał występ bydgoszczanki ćwiczącej wcześniej na basenie 25 m.

W Trento (Włochy) na największym w Europie międzynarodowym mityngu młodzików startowała w marcu 1970 r. dwójka zawodników „Astorii” Adam Bet i Leszek Borowicz.

Obaj pływali w tych samych konkurencjach: 100 dowolnym L. Borowicz 1.06,2 A. Bet. 1.07,8 400 dowolnym „ 5.10,0 „ 4.59,3 Grupa 7 zawodników „Astorii” uczestniczyła 19.6.70 w międzynarodowym mityngu w Calbe (NRD) z udziałem TSG gospodarzy i S.C. Magdeburg. Startowcy wygrali cztery konkurencje: Maciej Kujawa – 200 zmien., Daniel Wełna – 100 grzb., Waldemar Adamowicz – 100 i 200 dowolnym. Miejsca II i III, obok już wymienionych, zajmowali Błażej Szala, Mirosława Jakubowska, Andrzej Ejgierd.

W sierpniu 1970 na obozie kadry młodzieżowej w Stalowej Woli ćwiczyli E. Auksztulewicz, M. Oczachowski, A. Bet, M. Jakubowska, G. Oczachowska przygotowując się do Międzynarodowych Młodzieżowych Zawodów Pływackich Krajów Socjalistycznych „Przyjaźń”. Rozegrano je 20-22 w Chorzowie. Do oficjalnej reprezentacji PZP wytypował

102 między innymi z „Astorii” M. Jakubowską, która w silnie obsadzonych konkurencja zajęła dwukrotnie IV miejsce na 200 – 2.28,1 oraz 800 – 10.39,6 w stylu dow. (najwyższa lokata Polek) i V na 100 dow.- 1.09,3 (1.08,5 w elim.). Pozostali uczestnicy zgrupowania, o którym mowa powyżej startowali w tych zawodach bez większego powodzenia.

W meczu juniorów ze Szwecją 6-7 marca 1971 w Eslöv startowały: J. Mudziejewska (IV m. na 800 m st. dow. - 10.32,7) i M. Jakubowska (pk. na 100 m st. dow.- 1.08,5).

W lipcu 1971 E. Auksztulewicz i M. Jakubowska wygrywały już ze starszymi koleżankami z kadry jak Marianną Diamantidi (Polonia Bytom) Anną Doboszńską (Start Gdańsk) czy E. Staniewską (Lech Poznań), ale na zawody we włoskich Syrakuzach zabrała się tylko J. Mudziejewska.

Na Węgry do Tatabanyan wyjechała grupa pływaków delegowana przez PZP na „Baratsag Kupa” (Puchar Przyjaźni) w dniach 27-29.8.71, a wśród nich trójka pływaków „Astorii”: E. Auksztulewicz, startująca w 100 mot.- 1.18,1 min., 400 zm.- 5.53,0 min., 200 zm.- 2.47.4 min. (VI miejsce, w elim. – 2.44,8) oraz 200 mot. – 2.55,4 min.

M. Jakubowska, startująca na 200 dow.-2.29,8 min., 400 dow.- 5.19,5 i 800 dow.- 10.55,0 minut. i A. Bet, pływający 200 dow.- 2.17,0 i 1500 dow.- 18.57,8 min.

Młodzieżowa reprezentacja Polski przegrała ze Szwecją 71:115 w meczu rozegranym 4-5 marca 1972 w Szczecinie. Startowali w nim bydgoszczanie E. Auksztulewicz i A. Bet, którzy nie wygrali wprawdzie swoich konkurencji, ale niezawodny „Adaś” znów poprawił rekord Polski „po drodze” na 1500 m dowolnym (III - 17.33,1) pokonując 800 metrów z międzyczasem 9.20,4 co stanowiło także najlepszy dotychczas rezultat w kraju. E. Auksztulewicz na 200 mot. była IV z czasem 2.44,6 RO-sen.

Międzynarodowy mityng pływacki z udziałem Szwedów i Niemców organizował Stargard Szczeciński w dniach 25-26.3.72. Startowała liczna grupa pływaków „Astorii” w rocznikach 1954-58 nie wyróżniając się na ogół swymi wynikami, poza jednym. Po raz pierwszy Małgorzata Wieczorek, wpisała się na listę rekordzistów Polski w grupie wiekowej młodzików. Był to rezultat 1.15,2 uzyskany na 100 m stylem motylkowym.

Selekcjoner PZP zdecydował po halowych MP o wysłaniu A. Beta na mityng dla rocznika 1957 i młodszych w Berlinie na 50 m basenie „Sportforum” w dniach 25-26.3. Zajmując kolejno 2-3-4 miejsca na 100, 200, i 400 m st. dowolnym reprezentował kraj i klub bardzo dobrze. Ten sam zawodnik z dwójką dziewcząt E. Auksztulewicz i M. Jakubowską wystąpili 1-2 kwietnia na 50 m basenie w trójmeczu drużyn młodzieżowych NRD - Polska – Jugosławia w Poczdamie203. Polacy nie wygrali biegu, ale nie byli też czerwoną latarnią wyścigów.

Adam Bet ustanowił w startach na 200 i 400 m st. dow. RP-15, wynikami odpowiednio 2.07,8 i 4.29,7 min. M. Jakubowska popłynęła 200 mot. w rekordowym czasie 2.42,3 min.

W rewanżu za start w mityngu w Łodzi S.C. „Chemie” Halle zaprosił startowców, na silnie obsadzony mityng 20-21 maja 72 (basen 50 m) Z Bydgoszczy wyjechali E. Auksztulewicz, M. Jakubowska, J. Mudziejewska, W. Adamowicz, A. Bet, K. Sakiewicz.

(200 kl. RO-17). Ponownie na tym samym basenie startowali bydgoszczanie w dniach 1112.11.72 roku choć w nieco zmienionym składzie: J. Bartczak, L. Borowicz i G. Frankowski A. Bet, H. Derdowska, M. Jakubowska, A. Sokulska, M. Wieczorek, B. Zarzycka,.

Na kontakt klubowy przyjechali do Bydgoszczy Szwedzi z Landskrona Simisölskap.

Z ich udziałem chodź bez rewelacji odbyły się 19.6.72 na basenie „Astorii” zawody, które przyniosły trzy wówczas interesujące wyniki204: 100 dow. E. Auksztulewicz /57/- 1.06,0 400 dow. M. Jakubowskiej /57/ - 5.01,2 203 204

Wygrali gospodarze (315 pkt). Polska zgromadziła 172 i Jugosławia 123 pkt.

GP nr 145 (7403) i IKP nr 145 (8503) z 20.6.72

103 100 dow. D. Urbańska /61/ - 1.16,0 RO-11 W pierwszej połowie lipca 1972 na basenie FKS „Stal” w Mielcu zajęcia treningowe realizowali uczestnicy obozu kadry PZP. Z zawodników „Astorii” uczestniczyli w nim A. Auksztulewicz, M. Jakubowska, J. Mudziejewska, A. Bet, L. Borowicz, R. Rybicki. Na jego zakończenie pływacy wystartowali w organizowanym 22-23 lipca, pod auspicjami CRZZ, mityngu w Świdniku z udziałem Bułgarów i Włochów.

W tym samym miesiącu (21-23) L. Borowicz i A. Bet wyjechali do Rumunii. Z tej dwójki tylko A. Bet zakwalifikował się raz do finału tych zawodów na 200 dow. z rezultatem 2.10,7 po czym z słabszym nieco czasem zajął ostatecznie 7 miejsce. L. Borowicz wynikiem 1.10,6 na 100 m st. grzb. wyrównał 8-letni rekord okręgu należący do Jana Krukowskigo z Legii Chełmża.

W niedzielę 26.11.72 odbył się jeszcze mityng z udziałem 10 klubów w tym zawodników „Emporu” i „Vorwaertsu” Rostock startujących wcześniej w trójmeczu oraz „Pafawagu” Wrocław „Lecha” i „Warty” Poznań oraz „Startu” Gdańsk i Opole. W założeniu organizatorów był to kontrolny start przyszłych uczestników III OSM. Dla gospodarzy najcenniejsze były wyniki osiągnięte w podanych niżej konkurencjach: 200 m st. mot. M. Wieczorek 2.46,0 RP należący do E. Auksztulewicz popr. o 1,2 s.

400 m st. dow. Mir. Niemiałtowski 4.57,8 RP-11 pioprawiony prawie o 10 s.

100 m st. grzb. L. Borowicz 1.07,4 RO sen.

Rok 1973 „Start” rozpoczyna od mocnego uderzenia. 4 stycznia ekipa zrzeszenia startuje w Magdeburgu. Były wygrane w niektórych konkurencjach jak: 200 grzbiet.(2.27,4) i 100 grzbiet.(1.08,7) L. Borowicza, 200 dowolnym (2.10,1) A. Beta. Uczestnikami byli także: E. Auksztulewicz, H. Derdowska, M. Jakubowska, M. Wieczorek.

Poznański „Lech” tradycyjnie zaprosił „Astorię” na kolejne zawody dzieci w silnej obsadzie z udziałem czechosłowaków. Z 10 konkurencji trzy wygrali bydgoszczanie; Dorota Urbańska, (100 dow.), Mariusz Niemiałtowski (100 klas.) i Bogdan Topiłko (100 motyl.).

Od piątku do niedzieli 23 - 25 marca 1973 w trójmeczu Polska – Jugosławia – NRD pływali w Szczecinie juniorzy wzbogacając aż nadto trudny, bo przeładowany startami miesiąc. Tym razem były zwycięstwa reprezentanta z Bydgoszczy Adama Beta w konkurencjach 100, 200 i 400 dowolnym. W tej trzeciej uzyskany wynik 4.18,9 był rekordem Polski juniorów. Na 1500 dow. był drugi. Ciepło mówiono także o M. Wieczorek, która zajęła wprawdzie 3 miejsce na 100 m motylkowym, ale w czasie nowego rekordu Polski seniorów Była jeszcze IV na 200 m st. zm. Uczestniczyli także w imprezie nie przynosząc wstydu E. Auksztulewicz, (III - 200 m st. zmien.), L. Borowicz (III - 200 st. grzb. i V - 100 m grzb.), M. Jakubowska (IV - 200 st. motyl.) i B. Zarzycka (IV - 200 m klas.). W dodatkowym biegu na 100 m st. dow. E. Auksztulewicz poprawiła rek. okręgu na 1.04,6 min. Reprezentacja NRD wygrała spotkanie (282 pkt.) przed Polską (215) i Jugosławią (115 punktów).

Po sezonie halowym, już na 50 m basenie odkrytym, 20-22 maja startowali w Budapeszcie na zaproszenie „Spartakusa” A. Bet, H. Derdowska, M. Jakubowska, M. Wieczorek i B. Zarzycka.

PZP w czerwcu 1973 powołał na zawody w Insbrucku (Austria) ekipę w składzie: Adam Bet „Astoria”, Piotr Chmielewski i Piotr Dłucik „Wisła” Kraków oraz Anna Skolarczyk „Unia” Tarnów mając pod opieką kierownika L. Bukowskiego, z dużą obsadą międzynarodową szczególnie zawodników państw bloku zachodniego. Występ Polaków, choć zakończony umiarkowanym powodzeniem, przyjęto zaskakująco serdecznie.

Medal pamiątkowy

104 Na turniej młodzieżowy do Welingradu (Bułgaria), organizowany 6-8.7.73, wyjechały z Bydgoszczy, wytypowane przez PZP B. Zarzycka i B. Ciemińska.

Bezpośrednio po spartakiadzie w Tarnowie, w dniach 28-29.7. przeprowadzono na miejscu mityng z udziałem kilku zawodników z NRD. Do zawodów zostali zgłoszeni także pływacy „Astorii”: E. Auksztulewicz, M. Jakubowska, A. Bet i L. Borowicz., ale nie odegrali tam szczególnej roli.

B. Zarzycka i R. Filarski znajdują poza protokołami potwierdzenie swych startów w dniach 20-21.10.73 w Rostocku. Dylematem jest ustalenie długości basenu na którym odbywały się te zawody. Uzyskane rezultaty to: 2.52,3 żabkarki na 200 m oczywiście i 2.44,2 jej kolegi na tym samym dystansie ale w st. grzbietowym.

W startach 28.10.73 na pływalni w Magdeburgu M. Wieczorek uzyskała na 200 m grzbietem 2.41,9 (RO 15-16) i 1.07,6 na 100 m st. dow.

W Bydgoszczy odbył się 3-4 listopada 73 trójmecz zespołów dziecięcych (rocznik 6162) z udziałem S.C. Magdeburg, „Lecha” Poznań i gospodarzy. W 22 konkurencjach indywidualnych i dwóch sztafetach pływacy SCM zgromadzili 210 pkt., „Astorii” 180 i „Lecha” 124 punkty. Bydgoszczanie wygrali sześć wyścigów i poprawili 6 rekordów okręgu. Te ostatnie uzyskali: trzy M. Lewandowska na 100 i 200 motyl. oraz 400 m dowolnym (czasy odpowiednio 1.18,8 - 2.49,8 – 5.12,2), dwa B. Topiłko na 200 m motylem i 400 m st. zmiennym (2.44,0 - 5.51,0) oraz D. Urbańska na 100 m st. dowolnym (1.08,2).

Ponownie w Magdeburgu znaleźli się pływacy „Astorii” na dużej imprezie w dniach 27-28.11. Koalicja pływaków NRD była zbyt mocna, aby kusić się o czołowe pozycje. Startowali: E. Auksztulewicz, H. Derdowska, M. Jakubowska, M. Wieczorek, A. Bet. Na basenie GTS „Wisła” w Krakowie odbył się w dniach 23-24.3.74 mecz międzynarodowy Polska - Bułgaria. Do reprezentacji powołani zostali M. Jakubowska i A. Bet. W konkursie wystartował jedynie A. Bet na 400 dow. uzyskując na 4 pozycji 4.20,6. W biegu dodatkowym „Adaś” miał na 200 m dowolnym 2.01,9. M. Jakubowska płynąc pk. na 200 m st. grzbietowym uzyskała 2.38,9.

Na obozie kadry w Tarnowie, od 24 czerwca przebywały zawodniczki „Astorii” M. Jakubowska i M. Wieczorek. Obie startując 9.7. i 13.7. w zawodach kontrolnych wykazały dobre przygotowanie i wzrastającą formę. Członkowie kadry, do których dołączył A. Bet, 2728.7. uczestniczyli w II Międzynarodowym Mityngu organizowanym przez miejscowy KS „Chemik”. Medal zdobyła w nim E. Auksztulewicz.

Podczas weekendu 3-4.7.74 w Rovinji (Jugosławia) startowali: M. Wieczorek na 100 (VI miejsce) i 200 m st. mot. uzyskując 1.10,2 RO i 2.40,0 A. Bet na 400 (III miejsce) i 200 m dow. z czasami 4.30,3 i 2.08,0 W nawiasach podano najwyższe uzyskane na tych zawodach lokaty.

W połowie lipca 1974 r. przyjechał do Bydgoszczy klubowy zespół z zachodnich Niemiec TSV Rhüden am Harz. Kontakt był poniekąd miły bo z perspektywą rewanżu, a więc wyjazdu za żelazną kurtynę, ale sportowo mało wymagający – pełni amatorzy. Nie znając poziomu przeciwnika gospodarze zmobilizowali silne ekipy AZS i „Startu” Gdańsk, „Lecha” i „Warty” Poznań, „Zrywu” Toruń i „Zdroju” Ciechocinek. Zawody odbyły się 16-17.7. na basenie 50 m. Były rekord Polski dzieci w wykonaniu zawodników zaproszonych jak i miejscowych. Z tych pierwszych wymienić można: Ilonę Skrzypczak (100 i 200 klas.), Marię Marcinkowską (200 motyl.), Pawła Olszewskiego (100 motyl. i 100 dowol.) wszyscy z „Lecha” Poznań. „Astorię” zaprezentowała świetnie Magda Lewandowska, rocznik 1962 poprawiając na 400 m dowolnym czasem 4.57,2 rekord w dwóch kategoriach (dzieci i młodzików) oraz dzieci na 200 m dow. wynikiem 2.24,8 min. i 400 m st. zm. 5.50,0 min.

Ośmiu zawodników „Astorii” startowało 27-28.7. na zaproszenie „Unii” w Tarnowie na II Mityngu Międzynarodowym z udziałem czołówki krajowej oraz zawodników z Czechosłowacji, NRD i Węgier. Impreza ta wymieniona jest tu z racji pobicia w drugim dniu przez

105 M. Wieczorek rekordu Polski juniorów i seniorów na 100 motylkowym 1.08,6.205 A. Bet wygrał konkurencję 400 m dowolnym 4.19,7 min.

M. Lewandowska wystartowała 8-12.8.74 w „Pucharze Przyjaźni” na 50 m basenie w Kijowie206 bijąc wynikiem 9.54,8 na 800 m st. dow. rek. Polski dla czterech roczników (1215 lat) i 200 m st. dow. czasem 2.23,3 dla 12- i 13-latków. [Foto 74] Tydzień po mistrzostwach Polski seniorów, czyli 10-11.8.74 odbył się mecz kobiecych reprezentacji Francji i Polski, zakończony zwycięstwem Polek 102 : 51. M. Wieczorek wygrała w Mielcu konkurencje 200 i 100 m st. motylkowym z czasem 2.35,9 oraz 1.09,6 min. i wystąpiła w składzie sztafety 4×100 m st. zmiennym, która poprawiła rekord Polski seniorów. Dwukrotnie startowała także M. Jakubowska na 800 m st. dow. uzyskując czas 10.42,2 i 200 m st. mot. 2.39,7 min.

Rewanżowe spotkanie z TSV Rhüden zrealizowano we wrześniu tego samego roku w dwóch startach (9 i 11) z udziałem reprezentacji Braunschweigu i ekipy „Spartakusa” Budapeszt. Zawody w małych miejscowościach Peine i Seesen pomimo końca sezonu wykazały dobrą postawę zawodników, ale już bez rekordów. Pozdrowienia do klubu przysłali: A. Bet, G. Frankowski, T. Koziński, A. Michalak, M. Wieczorek, M. Jakubowska, jako trener ekipy Aleksander Staszkiewicz i kierownik całości Benedykt Tyczyński, któremu ten atrakcyjny wówczas kontakt zawdzięczano. Typowana na ten wyjazd M. Lewandowska zachorowała w przeddzień i pozostała w kraju. [Foto 75 i 128].

W trzy niedziele grudnia z rzędu, Jarosław Michalski poprawiał w Bydgoszczy rekordy Polski 13-latków na 200, 400 i 1500 m dow. czasami 2.10,2 dalej 4.32,8 oraz 17.44,0 min.

Na najdłuższym dystansie ustanowiony wynik dotyczył także pływaków 14-letnich.

W Poznaniu, 1-2 lutego 1975 odbyły się międzynarodowe zawody młodzieżowe z udziałem Bułgarii, Czechosłowacji, NRD, Rumunii i Węgier. Udany start zanotowały M. Lewandowska zwyciężając na 200 m st. motylkowym w czasie nowego rekordu okręgu (2.38,0) i zajmując drugie miejsce na 200 m dowolnym (2.19,8) oraz K. Łybek w 100 grzbiet.

(1.25,2). Pomimo dalszej lokaty na 200 m grzb. ta ostatnia poprawiła RO 11 (2.58,6) podobnie jak J. Strach na 100 i 200 m klas. (odpowiednio 1.33,5 i 3.22,4).

W bułgarskim Burgas odbyły się 22-24.2.1975 zawody dla roczników 1964 i 65.

Pomimo, że w grupie wyjeżdżających nie było reprezentanta „Astorii” z Bydgoszczy wyjechał na te zawody L. Bukowski, jako trener-opiekun kadry rocznikowej 11-latków powołany przez PZP. Do udziału w trójmeczu Polska-Czechosłowacja-Bułgaria w Lublinie 3-4.4.75 wytypowani zostali z „Astorii”: A. Michalak do 400 m dow. (4.50,9), J. Michalski do 400 m dow.

(4.26,8) i E. Galas na 100 m st. grzbiet.(1.13,8). W nawiasach podano rezultaty jakie uzyskali w konkursie. Ponadto pływali p.k.: E. Galas 200 m st. grzbiet. (2.39,3), A. Michalak 100 m st. dowol. (1.06,9).

Pierwszy w tej dyscyplinie międzypaństwowy mecz reprezentacji młodzieżowych RFN i Polski - po niedawnym podpisaniu traktatu z Niemcami - odbył się w Dortmundzie 4-5 czerwca 1975 roku. Impreza realizowana pod patronatem ówczesnego ministra oświaty J. Kuberskiego w ramach Tygodnia Kultury Polskiej. W licznej ekipie znaleźli się bydgoszczanie: Magda Lewandowska i Jarosław Strzemkowski oraz trener L. Bukowski. Udanie wystąpiła M. Lewandowska wygrywając na 50 m basenie 400 m st. dowolnym w czasie rek.

Polski 13-latków (4.49,4) i 800 m st. dowolnym (10.03,9), a także zajmując drugą pozycję na 200 m st. zmiennym. Jarosław był trzeci na 400 m dowolnym i czwarty na 200 m dowolnym.

Gospodarze poprowadzili dwie punktacje przyrównując się do zespołu polskiego raz jako reprezentacja Westdeutschland i drugi Dortmundu. Było to możliwe, gdyż przy dwóch przed205 206

Tabele z niewiadomego powodu pomijają ten rezultat.

W tych zawodach Iwona Wejkszo odebrała Wieczorek RP na 100 mot. czasem 1.07,4 min.

106 stawicielach każdej ekipy w meczu międzypaństwowym pozostawały cztery tory wolne do obsadzenia pływakami miejscowymi. Polacy wygrali oficjalne spotkanie 208 : 136.

PZP wytypował M. Lewandowską jeszcze raz w tym roku do RFN na młodzieżowy mityng w Darmstadt (12.7.), który odbył się przy udziale 1000 zawodników z 31 krajów (basen 50 m). Zawodniczka „Astorii” wypadła tam obiecująco zajmując: IV miejsce na 20 startujących VI m. na 36 startujących III m. na 18 startujących VII m. na 37 startujących

400 m st. dowolnym 100 m st. dowolnym 200 m st. motylkowym 200 m st. zmiennym

4.56,07 1.06,77 2.43.11 2.46,93

W Lipsku od 15 do 17 sierpnia 1975 r. startowały na zawodach p.n. „Przyjaźń” A. Michalak i M. Lewandowska. Pierwsza pływała w eliminacjach i finałach 200 m st. grzbiet. (2.39,16 RO 14 i 15) oraz 800 m st dow. (10.05,45), druga także w eliminacjach i finałach na 200 m st. dowolnym (2.22,36) i 400 m st. dowolnym (4.54,38) oraz 800 m dowolnym (9.58,7).

W tym samym terminie (16.VIII) Adam Bet pływał na zawodach o Puchar Europy w Sofii (Bułgaria) bijąc rekord Polski seniorów z długiego basenu na 400 m st. dow. wynikiem 4.15,57 min. To pierwszy przypadek takiego osiągnięcia pływaka z Bydgoszczy, tym razem na 50 m basenie. Na 1500 m dow. zawodnik ten uzyskał 17.20,15 min.

Do Karl-Marx-Stadt, na zawody 4-5.10.75 wyjechała grupa rocznika 1961, aby wziąć udział w rewanżowym mityngu za start miejscowej ekipy w bydgoskim „Pucharze Prezydenta”. Startowały tam poza lokalym SC KMS, klubami Drezna i Erfurtu także silne ekipy z Gottwaldowa i Ostrawy oraz Wrocławia. „Astorię” reprezentowali V. Wockenfuss, E. Galas, Mar. Niemiałtowski T. Toczkiewicz, B. Topiłko, którzy w konfrontacji z starszymi zawodnikami nie mieli szans na wysokie pozycje. Funkcje trenera sprawował Z. Bilewicz, opiekuna B. Kaja. i ?

17 klubów z Austrii, Jugosławii i Polski startowało 22-23.11.75 na 25 m basenie w Graz (Austria). „Astorię” w tym towarzystwie reprezentowali: A. Bet, M. Wieczorek, M. Lewandowska. Ten pierwszy wygrał wyścig na 200 m st. dow. (2.00,07). a na 100 m tym stylem ustanowił RO wynikiem 56,44 s. M. Wieczorek była druga na 200 motyl. i trzecia na 100 tym stylem. Młodziutka Magda wywalczyła czwartą lokatę w 200 m dowolnym.

W tym samym terminie do Magdeburga (basen 50 m) wysłani zostali z poruczenia PZP Jarosław Strzemkowski i Zbigniew Januszkiewicz. Obaj rocznik 1962. W pierwszej konkurencji zawodów zainteresowanie wzbudził występ Jarosława na 200 m dowolnym, w którym zajął 4 miejsce czasem 2.17,6 min. co było rekordem okręgu w jego kategorii.

W trakcie pobytu pływaków „Astorii” rocznika 1962-64 na obozie w Vsetinie tamtejszy TJ „Zbrojovka” zorganizował 31.1.76 zawody dla tej grupy wiekowej o charakterze mityngu bez jakiejkolwiek punktacji. Jedyne osiągnięcia odnotowali na swoim koncie Jan Jankowski i Grzegorz Strużyński zdobywając klasę młodzieżową dzięki wynikom na 400 m st. dow. kolejno: 5.49,5 i 5.52,5 min. Rewanż nastąpił 28.8. tego samego roku w Bydgoszczy, mimo trwającego jeszcze lata już na basenie 25 metrowym.

Na międzynarodowe zawody w Sofii207 (basen 25 m) 19-21 marca PZP powołał z „Astorii” Annę Michalak i Tomasza Toczkiewicza. Oboje startowali na 400 m st. dow.

Uzyskali odpowiednio wśród dziewcząt - I miejsce (4.36,5 RO) i chłopców – II miejsce

207

DW nr 73 (5100) z dn. 30.3.76

107 (4.20,3). Ten ostatni był też, obok J. Grochowskiego, W. Warchoła i T. Wolskiego, członkiem sztafety 4 × 200 m st. dowolnym, która pobiła RP 15 – 8.20,8 min.

W tym samym terminie w Trento (Włochy) na 25 m basenie startowała Ewa Hoffmann uzyskując: 1.09,77 na 100 m st. dowolnym 22 miejsce na 47 startujących 2.28,59 na 200 m st. dowolnym 13 m. na 33 startujących 2.55,46 na 200 m st. zmiennym 24 m. na 32 startujących W ostatnich dniach czerwca 1976 pływacy „Astorii” byli w Schwerinie Zawodnicy bydgoscy pływali 3-4.7.76 na 50 m basenie w Rostocku. Kilku z nich poprawiło RO w swoich kat. wieku: K. Łybek 200 grzb. 2.49,5 – Z. Januszkiewicz 100 grzb.

1.10,2 – J. Strach 200 kl. 3.10,8 – J. Strzemkowski 1.01,9 – E. Hoffmann 100 dow. 1.09,1 i 200 zm. 2.52,0 min. Do wyznaczonych konkurencji stawali ich klubowi koledzy W. Grubich, W. Chmielewski oraz D. Tobolewska i H. Gwit.

W sierpniu br. startował w Pradze w imprezie p.n. „Przjaźń” dla zawodników z „demoludów”208 Tomasz Toczkiewicz, uzyskując na 1500 dow. 17.33,3 poprawił RO-15.

W Bydgoszczy odbyły się 28.8.76 zawody towarzyskie „Zbrojovka” Vsetin – Astoria.

Ośmiu zawodników „Astorii”, w tym dwie dziewczyny, roczników 1961 i 62 oraz kilkoro Czechosłowaków, startowało 30-31.10.76 w Lipsku na 50 m basenie DHfK. Listy startowe i protokół z zawodów zostały tak skonstruowane, że nie dają przejrzystego przeglądu pozycji zawodników, jednak sądząc po wynikach był to start udany, który przyniósł kilka rek. okręgu: M. Lewandowska 100 mot. 1.14,0 i 200 mot. 2.39,0 – A. Michalak 200 dow. 2.21,6 – T. Toczkiewicz 200 grzb. 2.29,1 – Z. Januszkiewicz 200 grzb. 2.30,0 – J. Strzemkowski 100 m dow. 59,2 sek.

Na III Międzynarodowe Zawody Pływackie Młodzieży 12-13.2.77 w Poznaniu PZP powołał cztery zawodniczki „Astorii”. Tylko H. Gwit dały one okazję do poprawienia RO 12latków na 200 m mot. czasem 2.47,0 min. (II lokata). Po raz drugi Hanna stawała na podium za konkurencję 200 m dow. (II m.) i trzeci raz za 400 m dow. (III poz.).

W Leningradzie (Petersburg) odbyły się 26-28.3.77 tradycyjne zawody o nagrodę „Komsomolskiej Prawdy” z udziałem członków kadry narodowej.

Transport ekipy kombinowany (raczej kosztowny i skomplikowany) via Moskwa jako przelot z i do Warszawy, noclegi w stolicy ZSRR i nocny przejazd koleją w obie strony.

Zeton pamiątkowy

Reprezentacja USA pływaków i skoczków do wody przyleciała do Europy na oficjalne dwa mecze międzypaństwowe: ze Związkiem Radzieckim i Niemiecką Republiką Demokratyczną. Te ostatnie zawody obserwowała w dniach 30-31.8.77 w Berlinie siedmioosobowa delegacja trenerów PZP, w tym L. Bukowski z Bydgoszczy. Punktowano pływanie i skoki do wody - odrębnie wśród kobiet i mężczyzn. Działacze niemieccy słusznie przewidywali, propagandowo ważną, przewagę swojego zespołu żeńskiego. [Foto 76].

W IV edycji międzynarodowych zawodów organizowanych wysiłkiem działaczy wielkopolskiej stolicy 11-12.3.78 H. Gwit poprawiła aż cztery rekordy w swojej grupie wiekowej (13 lat). Były to konkurencje: 100 m st. mot. (1.12,3), 100 m dow. (1.03,8), 200 m dow. (2.15,5) i 400 m dow. (4.42,3), którą zresztą wygrała. Kolejny rekord poprawiła o rok młodsza M. Socha na 200 m st. grzb. w czasie 2.42,4 min.

Także w marcu PZP powołał Hannę Gwit na trójmecz młodzików Rumunia-Polska209 RFN . Kadrę trenerską stanowili Z. Bilewicz, Stanisław Mikołajczyk (Koszalin), Werner Urbanski (Poznań), Ryszard Kowalczyk (Puławy). Brak wiadomości o rezultatach.

208 209

Krajów Demokracji Ludowej określanych skrótem - KDL DW nr 65 (5591) z dn. 21.3.78

108 Po przeniesieniu w 1978 r. do SMS w Raciborzu, członkami kadry olimpijskiej przed Igrzyskami w Moskwie zostali Anna Michalak i Zbigniew Januszkiewicz Na Węgry udała się grupa zawodników startowskich, aby wystąpić 22.7.78 na 50 m basenie w miejscowości Nyiregyhaza. Bydgoszczanie wygrali kilka konkurencji. H. Gwit – 100 (1.06,7) i 200 dowolnym210, a Z. Grubich - 100 (1.18,9) i 200 klasycznym (2.52,2), B. Szymielewicz - 200 dowolnym (2.11,2). Ścigała się także, choć z nieco mniejszym powodzeniem J. Wiśniewska – II miejsce na 200 mot. ( 2.44,4) i W. Grubich, którego wyników brak.

Ekipa w składzie 25 zawodników „Astorii” pływała 30-31.7.78 w Bukareszcie. Przewodził dyrektor Lasota W asyście znajdowali się Januariusz Stodolny i Edward Pasterski i wyznaczeni trenerzy: Zdzisław Niedźwiecki, Zygmunt Bilewicz. Przejazd z dobowym opóźnieniem spowodował słaby, zawodny w terenach górzystych autobus zakładowy „Eltry”, a komplikacje powiększył wypadek (ostatecznie niegroźny) zawodniczki. Już na miejscu były zwycięstwa w kilku wyścigach: J. Strach (100 i 200 m klas.). A. Michalak (200 i 400 m dow. oraz 200 st. grzb.), Z. Januszkiewicza (100 m grzbiet. – 1.04,5 i 200 m grzbiet.- 2.16,0), B. Szymielewicza (400 m zmien.), T. Toczkiewicza (200 i 400 m dow.), J. Strzemkowskiego (200 m zmien.- 2.25,7 RO-16), B. Topiłko (200 m st. delf.). Ten ostatni choć nie wygrał kolejnej konkurencji to na 200 m dow. poprawił RO - 2.09,6 min., a B. Wawrzyńska na 200 m zm. 2.51,6 min. RO-12.

H. Gwit wyjechała w sierpniu na zgrupowanie kadry młodzieżowej przed międzynarodowymi zawodami KDL dla 13-latków p.n. „Przyjaźń”, w których startowała 10-13.8.78 na basenie „Legii” Warszawa. Poprawiła dwa RP w tej grupie wiekowej. Na m 800 dow. uzyskała wówczas 9.36,89 zajmując 6 miejsce i 400 m dow. osiągając 4.42,49. Pływała też z mniejszym powodzeniem 200 m dow. w 2.17,78 i 100 m dow. w 1.04,73 min. Kandydowała do reprezentacji na mecz juniorów Francja-Polska w Paryżu.

W Bratysławie 16.10.78 startowała między innymi M. Socha osiągając na 200 m st. dow. wynik 2.19,6 tj. o dziesiąta część sekundy gorszy od RO-12 należącego od 4 lat do M. Lewandowskiej, który w momencie ustanawiania był RP. W listopadzie H. Gwit uczestniczyła w dużej międzynarodowej imprezie jaką tradycyjnie o tej porze organizował Rostock. Zaprezentowała się najlepiej z polskiej ekipy zajmując na 400 m st. dow. 7 miejsce. z czasem 4.43,0 min.

W Szczecinie odbyły się 4 listopada 1978 roku zawody w międzynarodowej obsadzie.

Startowałi zawodnicy z Helsinborg, TSC Berlin, Holandii, Danii, „Stali-Stocznia”, „Wisły” Puławy, „Jordana” Kraków, „Lublinianki”, GKS Katowice, SZS Gdańsk, „Astorii” i innych.

Ustanowiono dwa rekordy BOZP. Ich autorami wg sprawozdawców byli B. Topiłko na 100 m st. delfin (1.02,7) i Z. Grubich na 100 m st. klas. (1.13,6).

Mecz pływacki pomiędzy „Astorią” a „Liceul” Bukareszt, wygrany przez gospodarzy 162 : 144 odbył się 2-3 grudnia 1978. Padł rekord Polski dziewcząt 13-letnich ustanowiony przez H. Gwit, która przepłynęła w czasie 4.38,4 min. ulubiony dystans 400 m st. dowolnym i dalsze cztery rekordy okręgu: tejże Gwit (400 zm - 5.21,1), B. Topiłko (200 zm - 2.18,4) i dwukrotnie Z. Grubicha (100 kl. - 1.13,1 i 200 kl. - 2.39,7).

Mamaia (basen 50 m) była miejscem mistrzostw Rumuńskiej Federacji Pływania, na których 16 grudnia startował Z. Januszkiewcz zajął II i V miejsce w stylu grzbietowym z wynikami odpowiednio na 200 m - 2.10,39 i na 100 m - 1.02.68 min.

Z. Januszkiewicz wystartował 3-4.3.79 na zawodach w Pradze zajmując III miejsce na 100 m grzb. - 1.01,2 min. i wygrywając 200 m grzb. w czasie 2.10,0 (RO).

W marcu (dokładniej 11), w kolejnej edycji międzynarodowych zawodów przejętych z Bydgoszczy (dawniej Puchar Prezydenta) organizowanych staraniem działaczy stolicy Wielkopolski, H. Gwit poprawiła cztery rekordy i wygrała konkurencje w swojej grupie wie210

GP nr 170 (9235) z dn. 27 VII 78. Pominięto zniekształcony wynik na 200 dow.

109 kowej (13 lat) na 100 m st. mot. (1.12,3) oraz 100, 200 i 400 m st. dow. z rezultatami odpowiednio 1.03,8 - 2.15,5 - 4.42,3 min. Kolejny rekord poprawiła o rok młodsza Małgorzata Socha na 200 m st. grzb. w czasie 2.42,4 min.

W trzeciej dekadzie marca tegoż roku w Trento na jak zwykle licznie obsadzonym mityngu wystartowała H. Gwit, zwyciężając na 400 m st. dow. (4.35,8 – RO 14-17). Na 200 m st. zmiennym z czasem 2.35,98 była piętnasta (RO 14).

15 kwietnia H.Gwit pływała w Erfurcie (RFN), podczas trójmeczu z Czechosłowacją, gdzie ustanowiła po dwa rekordy okręgu 14- i 15-latków (basen 50 m). Dystans 400 m st. dow. przepłynęła w 4.39,0 min. (IV miejsce), a 200 m st. zm. w 2.37,82 min. Najlepiej zaprezentowała się na 200 m st. dow. zajmując III miejsce.

Podczas mityngu 12-13.5.79 w Bydgoszczy, przy udziale zawodników „Slovanu” Bratysława z CSRS, H. Gwit /65/ poprawiła dwa rekordy okręgu swojej grupy wiekowej, tym razem w stylu motylkowym na 100 m – 1.10,4 oraz 200 m – 2.32,9 min. Kolejne dwa ustanowili: Jolanta Strach /64/ na 100 klas. – 1.20,2 oraz Dawid Budziak /67/ w 100 grzb. – 1.15,6 min.

W rewanżu za pobyt w Bukareszcie w minionym roku, punktowy wynik spotkania 2.6.79 był jeszcze korzystniejszy dla bydgoszczan (156 : 103), którzy przy okazji poprawili kolejne trzy rekordy okręgu: J. Strach 200 m kl. 2.58,4 - B. Topiłko 400 m zm. 5.03,2 Z. Grubich 100 m kl. 1.15,8 (ten ostatni 16-lat.).

Po MP juniorów Łodzi Hannę Gwit wytypowano na zawody z Bułgarią i CSRS w Sofii oraz do kadry juniorów.

PZP powołał do męskiej reprezentacji kraju Z. Januszkiewicza na rozgrywane 11-12 sierpnia w Turku (Finlandia) zawody o Puchar Europy męskiej grupy C. Polacy wygrali.

Bydgoszczanin poprawił na 200 m st. grzb. rekord Polski uzyskując 2.07,76 min.

H. Gwit reprezentowała młodzików w meczu Polska-Francja zorganizowanym 2526.8.79 w Oświęcimiu zajmując miejsca: II na 200 m st. dow. (2.15,80) i III na 100 m dow.

(1.04,6).

Wycieczką, przez Warszawę i Frankfurt n/M, był start na zawodach w podparyskiej miejscowości D’Epinay sur Sein 18.9.79. Pływacy „Astorii” w konfrontacji z gospodarzami, którzy okazali się mało wymagającym przeciwnikiem, nie wykazali swych możliwości tym bardziej, że czasy mierzono z dokładnością do 1 sek. W tym towarzyskim spotkaniu udział wzięli: A. Michalak (100 dow. 1.04,4), H. Gwit (100 mot. 1.12,6), K. Zyskowska, J. Strach (1.22,9), J. Rutkowska, B. Szymielewicz, J. Strzemkowski, T. Toczkiewicz (100 dow. 56,39), B. Topiłko oraz grupka pływaków „Startu” w Łodzi z trenerem Włodzimierzem Tyznerem.

W nawiasach ujęto wyniki zwycięzców konkurencji.

Młodzież pływacka „Astorii” przebywała w Bratysławie na mityngu z udziałem jeszcze 4 klubów z Austrii i CSRS. Wykaz rekordów okręgu w tabeli 12-latków wymienia wynik z 25 m basenu Cezarego Bilewicza uzyskany 17.11.79 na dystansie 200 m st.zmiennym 2.43,0 min. Wiadomo, że startowali także: Jolanta Strach, Marek Szymczak, Andrzej Lussa, Jacek Lödl. Jako opiekunowie wyjechali Grażyna Stachowiak oraz Bogna Pigla-Ciszewska.

Na początku grudnia (1.-2.) młodzi pływacy „Astorii” wystartowali w Bukareszcie na długim basenie poprawiając 10 rekordów okręgu, szczególnie w młodszych kategoriach wiekowych. Dokonali tego: M.K. Szymielewicz na 200 dow. (2.37,8), 200 zm. (2.55,0), 200 kl.

(3.24,5), C. Wałęsa na 100 kl. (1.35,6), 200 grzb. (2.57,6) – obaj rocznik 68 oraz M. Czeszejko r. 67 na 100 dow. (1.07,1) i 200 zm. (2.47,5), J. Lödl na 200 zm. (2.42,5), M. Idczak na 200 kl. (3.00,1) – oboje r. 66, a także A. Michalak /61/, czyli seniorka, na 200 grzb. (2.35,0).

Druga grupa zawodników bydgoskiej „Astorii” startowała równocześnie w Budapeszcie. W składzie ekipy odnajdujemy nazwiska: H. Gwit, J. Rutkowska, M. Socha, K. Zyskowska i B. Topiłko. Obok sportowców miejscowych klubów pływali reprezentanci Wilna. Polacy w tym towarzystwie zwycięstw nie odnosili.

110 W zawodach w Gotwaldowie (CSRS) na basenie 25 m 15-16.12.79 obok gospodarzy i Polaków startowali zawodnicy NRD. Dwukrotnie drugim za Czechosłowakiem M. Rolko był Z. Januszkiewicz w 100 i 200 m st. grzbietowym z czasami: 59,8 sek. i 2.07,2 min.

Startując w Krakowie 20-21.12.79 w meczu Polska-Rumunia Z. Januszkiewicz wygrał konkurencję 200 m st. grzbietowym (2.06,5), a w wyścigu na 100 m st. grzb. był drugi z czasem 59,2 s.

Na międzynarodowych zawodach w Amersfoort (Holandia) 3.2.80 r. drugie miejsce zajął w wyścigu na 200 m stylem grzbietowym Z. Januszkiewicz poprawiając własny rekord Polski seniorów z długiego basenu na 2.06,26 min.

Ekipa SMS z Raciborza startowała 9-10.2.80 w mistrzostwach CRZZ w Tarnowie.

Trzecia na dystansie 800 m st. dowolnym Anna Michalak ustanowiła RO wynikiem 9.04,5 min. Z. Januszkiewicz wygrał wyścig na 100 m grzb. – 1.00,8 min.

Start w trójmeczu CSSR-Bułgaria-Polska rozegranym 19.3. w Czeskich Budziejowicach był udziałem H. Gwit. Zawodniczka „Astorii” zajęła II lokatę na 200 m dow. uzyskując 2.15,19 i uczestniczyła w sztafecie 4×100 m dow. kończącej wyścig także na drugim miejscu. „Astoria” gościła 2-4.4.1980 CS Munucipal D‘Epinay sur Sein i .....brak o tym dalszych informacji. Przypuszczalnie była to tylko grupa wycieczkowa.

Na krótkim basenie w Bydgoszczy 26-27.4.80 startowali, zawodnicy TJ „Slavia” z Bratysławy. Po pierwszym dniu punktacja przedstawiała się następująco - 80 : 69 dla gospodarzy, a końcowa 155:143. Z 22 konkurencji indywidualnych zawodnicy „Astorii” wygrali 12. Padł rekordowy wynik dla 15-latków ustanowiony przez K. Zyskowską na 100 m grzbietowym równy 1.12,2 min.

Tydzień po „teście olimpijskim” we Wrocławiu (25.5.) Z. Januszkiewicz startował w Bergamo, gdzie w niesprzyjających warunkach (zimno), zajął V miejsce na 100 m grzb. wyrównując rekord życiowy oraz II miejsce na 200 m grzbietem.

Duży mityng „Dan Borca” organizowali Jugosłowianie 1-2.7.80 w Ljubljanie. Oprócz zespołu PZP znalazła się tam ekipa „Astorii” w składzie: K. Zyskowska, M. Idczak, Z. Grubich, B. Szymielewicz. Przyjmując do wiadomości zgłoszenia w grupie open tj. bez kategoryzacji wiekowej i start reprezentantów Francji, Włoch, Węgier, Chin, NRD i RFN oraz klubów Austrii i gospodarzy, brak czołowych lokat bydgoszczan nie może dziwić. Uzyskany wynik przez M. Idczak na 200 klas. był RO-14 na basenie 50 m.

Jak zwykle bardzo trudny dla Polaków, bo silnie obsadzony ogólnokrajowy mityng, organizował 15-16.10.1980 S.C. Magdeburg, na swej 50 m Elbe–Schwimmhalle, dla rocznika 1967. Wyjechała nań trójka dziewcząt i trzech chłopców, którym nie udało się wedrzeć nawet do pierwszej 8 w „obstawianych” przez nich konkurencjach. W niewdzięcznej roli, bo z góry na straconych pozycjach znaleźli się: M. Czeszejko, B. Kinczewska, D. Sobańska, D. Budziak C. Bilewicz, i T. Szymczak podobnie jak ich znajomi z bratniego klubu z Łodzi. Trzeba przyznać jednakże ci ostatni „zahaczyli” dwa razy o 7 miejsca, podczas gdy najwyżej odnotowany T. Szymczak był dwukrotnie dziesiąty. Ogólnie poniżej średniego wyniku w każdej konkurencji. Przyjemniejszym akcentem był rekord okręgu 13-latków na 100 klas. ustanowiony przez C. Bilewicza czasem 1.21,12 min.

W tym samym czasie 14 pływaków bydgoskiego klubu, w tym 5 dziewcząt z najmłodszą A. Pęczak, startowało w Bratysławie, gdzie gospodarze, „Slavia” SVŠT, zaprosili jeszcze pięć innych słowackich sekcji. Polacy wygrali sześć konkurencji a imiennie: K. Zyskowska (100 i 200 grzbiet. – 1.14,8 oraz 2.40,2), M. Socha (200 dow.- 2.19,6).

B. Szymielewicz (200 dow. i zmien. – 2.06,6 oraz 2.24,6), a także Z. Grubich (100 klas.1.12,5). W zawodach tych pływacy „Astorii” nie należeli do najstarszych. Gospodarze wyróżnili zawodników z trzech obowiązujących u nich grup wiekowych za najwyższą wartość punktową uzyskanych wyników w tym m.in. Z. Grubicha i M. Socha. Uwagę na siebie zwró-

111 cił w bydgoskiej ekipie M. Cackowski, który jako jedyny przywiózł z tych zawodów rek. okręgu na 200 klas. 3.12,3 (gr. 11 lat).

W Magdeburgu 15.11.80 C. Bilewicz na 100 m klas. uzyskał 1.21,12 co oznaczało poprawienie RO 13-letnich. Rezultaty na dobrym poziomie osiągnął drugi zawodnik „Astorii” Marek Szymczak.

Na mecz Rumunia-Polska rozegrany 13-14.12. w miejscowości Sibiu powołany został Z. Januszkiewicz. Startował w trzech konkurencjach: 100 m dow. (53,57), 100 m grzb.

(59,38) i wygrywając 200 m st. grzb. (2.03,89).

Wojaże w roku 1981 rozpoczął Z. Januszkiewicz od wyjazdu na mityng 3 lutego do Hamburga. Stawał na podium za Rosjanami, zajmując II m. na 200 m st. grzb. (2.07,49) i III miejsce na 100 m grzbietem, przy czym uzyskany wynik 1.00,08 min. był zanotowany w OZP jako rekord okręgu na basenie 50 m. Z kolei na takim dystansie w stylu dowolnym bydgoszczanin uzyskał 25,45 RO (poz. 13).

Tydzień później tradycyjnie rozgrywany na basenie 25 m mityng „Areny” (6-7.2.) w Boulogne (Paryż) przyniósł w finale rekord Polski na 200 grzbietem (2.03,08), który wystarczył jednak tylko do zajęcia V lokaty. Wynik 58,34 na dystansie 100 m tym stylem, dający bydgoszczaninowi VI miejsce, wprowadzony został jako rekordowy do tabel BOZP podobnie jak rezultat 24,72 uzyskany w wyścigu na 50 m dow. (miejsce dopiero 35) W jugosłowiańskiej miejscowości Kranj w dniach 2-3.7. startował Z. Januszkiewicz, wygrywając 100 i 200 m st. grzbietowym odpowiednio w 1.00,66. oraz 2.09,36 min., a także zajmując drugie miejsce na 200 m stylem zmiennym – 2.15,39 min.

Dyplomy z towarzyskich zawodów podczas wyjazdu do Rhüden (pływalnia 25 m Seesen) datowane na 22.9.81 otrzymała Gwit za III m. na 100 m grzb. (1.16,5), IV w 200 st. zm. (2.41,3), VI w 100 m st. mot. (1.13,6) i VII w 100 m dow. (1.08,0). W tych samych zawodach Z. Januszkiewicz 100 mot. przepłynął w 1.00,1 min. co było RO. Funkcje opiekunów pełnili B. Tyczyński i Z. Bilewicz W Hanowerze, 25.9.81 zawodniczki „Astorii” spotkały oprócz gospodarzy, pływaków bratniego klubu „Spartakus” Budapeszt. Wegrzy i starsi nieco Niemcy nie dali wygrać bydgoszczankom żadnej konkurencji. Startowały: H. Gwit, M. Idczak, J. Rutkowska, M. Socha.

Elbe Schwimmhalle w Magdeburgu gościła w 1981 roku uczestników międzynarodowego mityngu z udziałem CSSR, Rumuni, Węgier, w którym A. Pęczak ustanowiła trzy rekordy okręgu na basenie 50 m: 200 klas. – 3.07,1 następnie 200 i 400 zmiennym – 2.48,8 oraz 5.55,1 min. [Foto 71].

Zarząd klubu „Astoria” na posiedzeniu 19.11.81 zżyma się na wyjazdy do Magdeburga i Bratysławy zrealizowane bez jego zgody.

Roczniki 1969 i 1970 wystartowały w tradycyjnym mityngu w Magdeburgu, który w 1982 roku miał miejsce 13-14 listopada. Sześcioosobowa ekipa „Astorii” raczej się nie popisała, gdyż w połowie swych startów zamykali wykaz startujących w danej konkurencji.

A. Pęczak dwukrotnie w stylu klasycznym otrzymała dyskwalifikację za błąd techniczny.

Zrehabilitowała się rekordem okręgu 12-latek na 100 m dowolnym w czasie 1.04,33 choć było to 8 miejsce w tej konkurencji. Dodać jednak też trzeba, że wyprzedziła ją tylko jedna Niemka jej rocznika. Dwa rekordy okręgu 13-latków poprawił M. Cackowski na 200 klasycznym wynikiem 2.55,89 i na 100 klas. 1.19,75 min. oraz także dwa W. Więckowski na 100 m mot. 1.10,21 i 200 zm. 22.34,82 min. Uczestnikami mityngu byli także: J. Kurzewska, T. Jędras, T. Łatyszkiewicz.

Do Karl-Marx-Stadt wyjechała na mityng przeprowadzony 15-16.10.1983 grupa 6 pływaków bydgoskich: A. Bukańska, A. Pęczak, R. Baranowski, M. Cackowski, A. Kania, W. Więckowski. Ścigano się w dwóch grupach wiekowych. Chłopcy roczniki 69-70 razem i 71 z sporadycznie młodszymi. Dziewczęta podobnie, z przesunięciem o rok ku młodszym.

W tym okresie trudno było mówić o zwycięstwie Polskich zawodników w konfrontacji z pływakami NRD. Poza gospodarzami startowali: „Chemie” Halle, „Empor” Rostock,

112 DHfK Lipsk, „Dynamo” Berlin, TSC Berlin, „Einheit” Drezno, ASK Potsdam i „Start” Łódź.

Dokonał jednak tego M. Cackowski, a dwukrotnie Pęczakówna i tyleż razy Baranowski wdarli się na niższe stopnie podium. Uznano to już za sukces. Efektem tego startu były też cztery rekordy okręgu na basenie 50 m. Poniżej wyróżniające się wyniki: A. Pęczak - V m. 200 zmien. 2.38,6 (RO 13) - III m. 100 klas. 1.22,3 – II m. 200 klas. 2.56,2 R. Baranowski - IV m. 200 zm. 2.40,0 (RO 12) - III m. 100 klas. 1.25,4 (RO 12) - II m. 200 klas. 3.02,1 min. oraz RO na 100 dow. 1.08,4 min.

M. Cackowski - II m. przez wskazanie celowniczych 100 m st. kl. 1.18,0 (RO 14) - I m. 200 st. kl. 2.48,0 (RO 14).

Kolejna konfrontacja z pływakami enerdowskimi miała miejsce w Magdeburgu po upływie miesiąca (19-20.11.83) i była bolesną nauką. Do wymienionych wyżej ekip dołączyli sportowcy Magdeburga i Erfurtu oraz goście z Węgier i Rumuni. W tym towarzystwie najwyższą, V lokatę, uzyskała na 100 klasycznym A. Pęczak z czasem lepszym niż w KarlMarx-Stadt (1.20,30). K. Baranowski, który i tym razem w każdym starcie poprawiał rekord okręgu w wyścigach z rówieśnikami zajmował zaledwie miejsca 12 do 15. oto jego wyniki: 100 klas. – 1.21,78 / 200 zmien. – 2.35,42 / 100 motyl. – 1.11,82 / 400 zmien. – 5.31,37 min.

Startowali ponadto: A. Bukańska, I. Gajda, R. Kalitka i J. Woźnicki. Pływakom towarzyszyli opiekun sekcji z ramienia zarządu Z. Bąk i prezes klubu H. Damazyn.

C. Wałęsa powałany w 1983 r. na trójmecz CSRS-Bułgaria-Polska jako jedyny z Polaków zajął IV miejsce. Tudno orzec, czy dobrze to, czy źle. Jak wypadli inni?

W Międzynarodowych Młodzieżowych Zawodach w Puławach 18-19 lutego 1984 w konkursie startowały roczniki 1971 chłopców i 1972 dziewcząt. Na słupkach stawali pływacy z CSRS, NRD, Rumuni, Węgier i kilku klubów Polskich. Z „Startu-Astorii” występowali: J. Lawrenz, R. Baranowski, R. Wyrwicki W kwietniu tego też roku R. Baranowski /71/ reprezentował kraj w swej kat. wiekowej na meczu Rumunia-Polska w Baia Mare (Rumunia).

Wynikiem 1.16,28 uzyskanym w lipcu na OSM w konkurencji 100 m st. klas.

A. Pęczak wypełniła minimum kwalifikacyjne na wyjazd w grudniu do Hawany, która była w tym roku miejscem organizowanych zawodów młodzieżowych Krajów Demokracji Ludowej. Z przyczyn bliżej nie wyjaśnianych wyjazd na Kubę całej typowanej ekipy nie doszedł do skutku. Oficjalnie podano, że rzecz wyniknęła z braku możliwości rezerwacji miejsc w zmienionym przez organizatorów terminie imprezy211 podczas gdy szeptana propaganda sugerowała przewidywania i obawy o zbyt duże koszty tej eskapady.

Mecz Polska – Rumunia odbył się 25-26.1.85 w Gdańsku. Wystawiona do konkurencji 100 i 200 m st. klasycznym A. Pęczak wygrała swoje biegi i uczestniczyła także w sztafecie 4 × 100 m dowolnym, która pobiła rekord Polski seniorów. Pływaczka „Astorii” uznana została najlepszą zawodniczką spotkania.

Mityng Międzynarodowy 9-10.3.85 w Bydgoszczy opisany w relacjach prasowych powściągliwie212 nazwę zawdzięcza startowi pływaków z Czechosłowacji. Najlepiej zaprezentowała się „Trójka” Łódź. Ścigali się jeszcze zawodnicy „Posnanii”, „Sambora” Tczew, AZS i „Startu” Gdańsk. Z gospodarzy zwyciężali: dwukrotnie R. Baranowski na 200 kl. – 2.42,4 oraz 100 mot. - 1.06,0, a także Michał Farbotnik /71/ 100 kl. w czasie 1.16,8 i R. Wyrwicki 200 zm. – 2.30,8 min.

W dniach 29-31 marca A. Pęczak startowała z powodzeniem, pod okiem trenera Z. Bilewicza, w wspominanym już w tym opracowaniu, prestiżowym Międzynarodowym 211 212

Komunikat PZP nr 7/84 GP 60 (11126) z 12.3.85

113 Mityngu Citta di Trento (Włochy), na 25 m basenie. Wygrała z rówieśniczkami konkurencję 100 m stylem klasycznym w czasie 1.13,61 tj. o 0.02 s. lepiej niż w eliminacjach. Na 100 m dow. zajęła V miejsce z czasem 1.01,71 min. Obydwa wyniki były RO-sen. Pęczak została drugą po H. Gwit zawodniczką „Astorii”, która odniosła sukces w tych zawodach.

Międzynarodowy Mityng w Bremenhaven 26-27.4.85 (Niemcy) odbywał się z udziałem reprezentacji Gdańska, wzmocnionej zawodnikami zaproszonymi przez trenerkę Reginę Ziółkowską, w tym A. Pęczak. Bydgoszczanka znów poprawiła swe najlepsze „życiowe” rezultaty będące jednocześnie RO-sen. na pływalni 50 metrowej. Na 100 m st. dowolnym uzyskała 1.02,41 min., 200 m klasycznym 2.44,53 min. i 200 m stylem zmiennym 2.29,03 min.

Do Magdeburga wyjechała grupa 8 pływaków „Astorii” na zawsze silnie obsadzony mityng rocznika 1972 i 73 na basenie 50 m w dniach 26-27 września 1985 r. Dwójka z nich K. Walczak oraz F. Gapiński reprezentowała RG Start pozostali pływali w zespole klubowym „Astorii”. Już w pierwszym wyścigu, na 200 motylkowym, M. Jagowdzik poprawił rek. okręgu 13 i 14-latków (2.28,91). Podobnie wystąpił na 200 grzb. F. Gapinski uzyskując 2.28,93 min. i T. Wierzewski na 400 dow. 4.37,09. Rekordy swego rocznika czyli 13-latków ten ostatni pobił jeszcze na 1500 m dow. 18.20,38, a M. Jagowdzik w 100 dow. 1.01,22 oraz 100 m mot. uzyskując odpowiednio 1.08,85 min. Z chłopców startował także T. Południak, który jak pozostałe trzy dziewczęta: W. Szramska, J. Lawrenz, I. Olszewska, lokował się na dalszych miejscach. Trenerem ekipy był S. Gawinecki. Jako kierownika Zarząd klubu wytypował p. Rozalskiego.

Potwierdzeniem aktualnych możliwości Pęczakówny był start 28-29.12.85 w trakcie obozu zimowego w miejscowości Vsetin (Czechosłowcja). Gospodarze z klubu „Zbrojovka” organizowali corocznie zawody sylwestrowe, trzynaste tym razem, zapraszając zaprzyjaźnione kluby. Alicja popłynęła na nich jeszcze o 0,2 s. szybciej niż przed tygodniem - gdy biła rekord Polski 15-latek – uzyskując tym razem 1.12,4 min. Także szybciej od dotychczasowych osiągnięć pokonała dystans 200 m zmiennym (2.25,0), ale był to tylko rekord okręgu.

Sekundował jej dzielnie Marcin Jagowdzik uzyskując rekordowe wyniki 13-latków na 100 m dowolnym (59,6) i motylkowym (1.06,2).

W tydzień po mistrzostwach Polski (16-19.1.86) A. Pęczak zmierzyła się ponownie 25-26.1. z najpoważniejszą rywalką krajową Dorotą Chylak oraz reprezentantkami Rumuni w międzypaństwowym meczu w Gdańsku. Jako jedyna Polka wygrała swoje dwie konkurencje – 100 i 200 m st. klasycznym (1.11,28 i 2.32,74). Brała też udział w zespole sztafetowym 4 × 100 m dowolnym, który ustanowił RP. W odstępie jednego miesiąca A. Pęczak dwukrotnie biła rekord Polski 16-, 17-latków i seniorów na 50 m st. klasycznym tj. 19 stycznia na MP (basen 25 m w Krakowie) i na Międzynarodowych Mistrz. ZSRR (50 m basen olimpijski) 17-23.2.86 w Moskwie zajmując III miejsce 33,93 s. W tych zawodach w st. klasycznym była jeszcze dwa razy IV tj. na 100 (1.14,18) i 200 (2.41,83) metrów.

W międzyczasie na mityngu Coca-Coli i Areny w Boulogne-Billancourt pod Paryżem 31.1.-2.2.86 na basenie 25 metrowym A. Pęczak „zaliczyla” najlepszy dotychczas w kraju wynik dla swej kategorii wieku (16-17) na 100 m klasycznym 1.10,41 zajmując trzecie miejsce i czwarte na dystansie 200 m tym samym stylem 2.33,97 min. Z mniejszym powodzeniem startowała na 200 m st. zmiennym (2.24,72). „Zbrojovka” Vsetin przyjechała w rewanżu do Bydgoszczy i wystartowała 14-15.3.86 w imprezie zorganizowanej na tą okoliczność, w której ścigali się jeszcze zawodnicy „Posnani” i AZS Koszalin. Na ogół konkurencje rozdzielono wg roczników. Najlepiej zaprezentowała się V. Szramska – „Astoria”, pływająca klasykiem, dowolistka K. Walczak, F. Gapiński w grzbiecie i M. Jagowdzik w delfinie, jednak wrażenie ogólne z zawodów jak i wyniki przeciętne.

114 13-latki w liczbie 6 osób, wyjechały na zawody przeprowadzone 11-12.10 86 w KarlMarx-Stadt. Dostrzeżona została Violeta Szramska, która zajęła III miejsce na 200 klas. – 3.01,7 min. Pozostali: I. Mirowska, M. Pawińska, I. Olszewska, D. Grzyb, T. Wilczyński nie mogli się pochwalić dobrą pozycją.

W podobnym składzie – z M. Cholewczyńskim a bez I. Olszewskiej - pływacy „Astorii” odnotować mogli mniej udany start 25-26.10 w Magdeburgu.

Ostatni start roku 1986 zawodników „Astorii” miał miejsce w czechosłowackim Vsetinie 29-30.12. Tam, jak niemal co roku, przebywali na krótkim zgrupowaniu wybrani pływacy z szansą na ostatnie rekordy w aktualnej jeszcze kat. wieku. Rozwijający się, także za przyczyną kontaktów z „Astorią”, miejscowy klub „Zbrojovka” organizował imprezę o coraz większym zasięgu i wyższym poziomie. Startujący podzieleni na obowiązujące tam grupy rocznikowe nie zawsze pozwalali wygrać gościom, co w tym przypadku oznaczało bydgoszczanom. Tym razem udało się to w sporej liczbie, z której wymienione zostaną te, z rezultatami odpowiadającymi nowym rekordom okręgu tj. 1.03,9 na 100 m st. motyl.

M. Jagowdzika (14 lat) i A. Pęczak 1.06,7 w tej samej konkurencji oraz na 100 dow. 1.00,4 (obydwa 16, 17 i sen).

W kolejnym roku na lutowym (21-22), międzynarodowym mityngu w Poznaniu Pęczak wygrała wyścigi 200 i 100 m stylem klasycznym poprawiając w tym ostatnim RP 17letnich na 25 m basenie, wynikiem 1.10,20 min.

Krótko potem (28.2.87) w Oświęcimiu na mityngu organizowanym zamiast przeniesionych na lato zawodów Polska-Bułgaria-RFN grupy B, „Cebula”213 wygrała 200 m st. zmiennym (2.22,23) oraz 200 m (2.29,08) i 100 m st. klasycznym, poprawiając w tym ostatnim RP 17-lat. rezultatem 1.12,20 min. – tym razem na basenie 50 m. Wynik ten dawał prawo startu (osiągnęła minimum) latem w Strasburgu na ME już w grupie seniorów.

Protokoł z zebrania odbytego 30 marca 1987 podaje, że zarząd „Astorii” wytypował na wyjazd do Wismaru trenerów Z. Niedzwieckiego i M. Wieczorek oraz opiekunów w osobach: B. Specjał, J. Meyer. Z dokumentów (zestawienie klasyfikacji sportowej za rok 1987) tworzonych na podstawie protokołu z zawodów wynika, iż zawodnicy rocznika 1976 pływali w Wismarze wcześniej, bo już 7-8.3.87 (?). Ze startujących na tej imprezie udało się doszukać tylko nazwisk oraz rezultatów Moniki Kulik (100 m dow. 1.17,3) i Karola Skibickiego (100 m klas. 1.34,3).

W ostatni weekend maja (30-31) A. Pęczak startowała w mityngu o „Puchar Siedmiu Wzgórz Rzymu” plasując się na drugim miejscu w wyścigach na 400 m st. zmiennym (4.56,87 min.) i 100 m st. klasycznym (1.13,38) – basen 50 m.

Pływacy „Astorii” zostali zaproszeni do Magdeburga. Tamtejszy „Sportclub” zorganizował na 50 m basenie 9.7.87 zawody, w których startowali miejscowi zawodnicy nie zakwalifikowani do szkół sportowych. To zastrzeżenie wyjaśnia zaskakująco wysokie lokaty bydgoszczan w tej imprezie. Cenne pozostają wyniki będące rek. okręgu: F. Gapińskiego na 100 m st. grzb. 1.03,73 oraz zbliżony do rekordu rezultat na 100 m dow. 0.58,0 min.

M. Jagowdzika na 100 i 200 mot. odpowiednio 1.04,3 i 2.18,97, a także T. Wierzewskiego z 400 dow. 4.23,9 min. (wszyscy z rocznika 1972). We wspomnianym wyżej zestawieniu klasyfikacji wymieniony jest też wynik o rok starszego Macieja Cholewczyńskiego na 400 m dow. (4.39,6) dający mu III kl. sportową).

Międzynarodowy mityng z okazji 60-lecia POZP zorganizowany 17.10.87 w Poznaniu dał okazję A. Pęczak do wygrania trzech wyścigów: 50 m dow. (27,57), 100 m klas. (1.11,59) oraz 200 m st. zm. (2.22,32).

W lutym 1988 rozpoczęła A. Pęczak ciąg występów, w których walczyła o uzyskanie minimum do startu w Igrzyskach Olimpijskich. Wynosiło ono na dystansie 100 i 200 m klas.

213

Przezwisko „Cebula” nadane Pęczak pochodzi od sposobu wiązania niezbyt długich włosów, przed założeniem czepka w czub na kształt wyrastającego z cebuli szczypiorku.

115 odpowiednio 1.10,80 i 2.32,99, a na 400 m zmiennym 4.52,60 min. W Berlinie Zach. (10.2) na 100 m st. klas. zawodniczka uzyskała 1.14,94 min. (na 200 m st. zm.214 2.21,78 RO). Jeszcze w tym samym miesiącu okazją do ponowienia próby były zawody w Goeteborgu (Mistrzostwa Szwecji 14.2.). Niestety, czas na 100 m st. klas. - 1.14,34 nadal odbiegał od wyznaczonej normy (podobnie 200 m st. zmiennym - 2.21,84 i 400 zm. – 4.59,19). Ostatnim w tej serii był start 26-27 lutego w Oświęcimiu w ramach trójmeczu RFN - Bułgaria - Polska.

Wyniki Pęczak: 100 m st. klas. – 1.13,62 min., 200 m kl. – 2.35,86 min., 400 m st. zm. – 4.56,41 min. oraz 200 m st. zm. – 2.22,49 min.

We Wrocławiu 24.6. rozegrano trójmecz Polska-CSRS-Rumunia. Znów powstało zamieszanie wobec niedoprecyzowania terminu uzyskania minimów do startu w Seulu.

Do Magdeburga wyjechała w dn. 19-23.10.89 grupa zawodników r. 1977: R. Lipka, R. Partyka, A. Antczak, J. Pasternak, K. Rojek, Al. Trzcińska z trenerem L. Borowiczem pod kierownictwem T. Kasprzyka. Dwóch pierwszych poprawiło na tej imprezie po dwa RO 12: Lipka na 200 i 400 m dow. odpowiednio 2.20,38 i 4.53,91, podczas gdy Partyka na 100 i 200 m klas. czasami 1.21,6 i 2.57,17 min.

W tym samym roku jeszcze 9-10.12 z grupą SMS Poznań do Stutgardu wyjechał F. Gapiński. Trzy starty z bardzo przyzwoitymi rezultatami w st. grzb. i zm. nie przyniosły jednak rekordów.

Z pływakami tej szkoły startowal F. Gapiński 3.2.1990 w Charkowie na 50 m basenie uzyskując w stylu grzb. kolejno 28,53 (RO) - 1.01,50 - 2.14,49 min. „Astoria” podejmowała 22-26.3.91 r. 20-osobową grupę 11-letnich pływaków „Dynamo” z Odessy i ich trenera Władimira Krosnoszczioka. Na organizowane z tej okazji zawody zaproszono „Start” Łódź, „Stilon” Gorzów, SZS Płock, „Juvenia” Białystok i AZS Słupsk, razem ponad 90 zawodników krajowych.

W ramach rewanżu roczniki 1980 przekraczały granicę w Medyce 12.6.91 by wystartować 15.6. w zawodach w Odessie. Przeciwnik nie był najbardziej wymagający. Pływano na krótkim basenie. Jeden rekord okręgu poprawiła J. Nowicka (50 grzb.- 36,4 s). W tych zawodach pływakom towarzyszył: kier. sekcji A. Nowicki, z-ca dyr. klubu W. Szymański, dyr. sportowy SP 39 T. Kasprzyk i trener L. Bukowski. Powrót 17/18.6. w okropnym upale przy zaśrubowanych oknach wagonu (taki przepis ?) był dla wszystkich bardzo uciążliwy.

W 1991 wytypowana została przez PZP na „Europejskie Zawody Nadziei Olimpijskich” zorganizowane 18-21 lipca w Dunaujvaros (Węgry) zawodniczka „Astorii” Agnieszka Lipka, rocznik 1978. Bydgoszczanka zaprezentowała się na tych zawodach bardzo dobrze zajmując: II miejsce 200 m st. zmiennym 2.33,78 (w eliminacjach 2.30,47 RO 13 i 14) III m.

200 m st. klasycznym 2.48,76 RO 13 i 14 III m.

100 m st. klasycznym 1.18,44 (w eliminacjach 1.17,55 RO 13) VIII m.

400 m st. zmiennym 5.26,96 RO 13 i 14 oraz I m. jako członek sztafety 4×100 m st. dow.

Na mecz pływacki młodzieżówki Polski i CSFR 15-16.2.92 w Raciborzu powołane zostało rodzeństwo Lipków. Oto wyniki ich startu: Lipka Rafał 400 m st. zmiennym 4.46,50 - I m. 200 m st. zmiennym 2.13,78 - II m.

Lipka Agnieszka 200 m st. dowolnym 2.14,83 - II m. 200 m st. zmiennym 2.31,30 - III m.

Międzynarodowe zawody pływackie w Antwerpii (Belgia 12-22.5.92) obsadziło między innymi rodzeństwo Lipków oraz trener Leszek Borowicz. Danych brak.

214

Konkurencja 200 m st. zmiennym pozostawała jeszcze poza programem IO.

116 W „Europejskich Zawodach Nadziei Olimpijskich” 16-20 lipca 1992 w węgierskim Szekesfehervar wystartowała bydgoszczanka Joanna Stefańska i przywiozła dwa srebrne medale z 100 m (1.18,44 min.) i 200 m st. klasycznym (2.47,01 min.) oraz brązowy za udział w sztafecie 4 × 100 m st. zmiennym.

Rafał Lipka w roku 1994 pomimo nie najlepszego startu w Istambule (MEJ) brany był pod uwagę w przygotowaniach do Atlanty. Jego najlepszy rezultat w roku 1993 na 200 m st. zmien. 2.06,39, a na 400 m zmien. 4.31,73 min (basen 25 m). Został członkiem KN seniorów na sezon letni 1994 roku.W kadrze juniorek wymieniono J. Stefańską. Oboje byli uwzglę-dniani w projekcie startu w Antwerpii 6-8.5. i zgrupowaniu w Gorzowie 20.6.-9.7.

Występowali też na liście kadrowiczów w następnym półroczu. (od pażdziernika 1994 do marca 95).

Na mityngu w Antwerpii (Belgia) 6-8.5. bardzo dobrze wypadła Joanna Stefańska wygrywając 100 m st. klas. w 1.16,29 min. Rafał Lipka był dwukrotnie drugi na 200 i 400 m st. zmiennym z czasami 2.16,10 i 4.52,55 min.

PZP powołał J. Stefańską i trenera L. Borowicza na Międzynarodowy Mityng Pływacki Uncle Ben’s Sprint uświetniający zakończenie kariery przez Artura Wojdata w dn.

30.3.95 na basenie Akwawitu w Lesznie. „Astoria” dostała zaproszenie z Magdeburga na zawody 7-9.4.95. Skorzystali z niego zawodnicy: J. Stefańska, R. Kierzkowska, D. Wiśniewska, P. Sobczak, M. Dziewulski, A. Jabłoński, trener Z. Niedżwiecki kier. ekipy B. Tyczyński oraz jako osoba towarzysząca a jednocześnie kierowca S. Kierzkowski (ojciec Roksany). Poniżej zdekompletowane wyniki tego startu na 50 m basenie: 200 m st. dow.

Dziewulski 2.21,19 200 m st. zm. „ 2.39,65 50 m st. dow. „ 28,82 Jabłoński 30,06 100 m st. dow. „ 1.03,03 „ 1.06,49 100 m st. grzb.

-Jabłoński 1.20,27 Kierzkowska 1.10,45 RO 200 m st. grzb.

--„ 2.32,82 RO 100 i 200 m st. kl. Sobczak 1.18,75 i 2.52,19 Za pośrednictwem Urzędu Miejskiego przyszło zaproszenie dla pływaków na wielkanocne zawody 14-17 kwietnia 1995 do Wlhelmshaven (basen 25 m). Wyjechali: A. Borowicz, K. Kreja, R. Kierzkowska, J. Stefańska, D. Wiśniewska, P. Sobczak, M. Barlik, S. Jordan, Ł. Mysłowiecki, J. Olejniczak oraz trener L. Borowicz i kierownik ekipy L. Bukowski. Trudno dociec jaki przypadek spowodował, że w ramach skąpej informacji zachowały się tylko uzyskane na tych zawodach wyniki Pawła Sobczaka na: 100 dow. 1.07,62 – 100 klas. 1.16,49 – 50 klas. (poniżej 36 sek. ?)

Grupę pływaków z SV Mannheim goszczono w Bydgoszczy 24 maja 1997. Najwięcej splendoru przysporzył sobie w tej imprezie A. Bet II, ponieważ jako jedyny ze startujących poprawił rekord okręgu w swej kategorii tj. jedenastolatków – 50 m st. dow. 30,13 s.

Internationales Schwimmfest des USC Mainz 30-31.5.98 to zawody na 50 m basenie, gdzie dobrze zaprezentowała się dwójka pływaków „Astorii”. S. Jordan poprawił rekordy okręgu 14-latków wygrywając 100 i 200 m klasycznym (1.14,22 oraz 2.39,35). Był także pierwszy na 400 zmiennym (i ?). Podobnie Ł. Ordynowski na 100 i 200 grzbietowym. Ten ostatni zajął też drugie miejsce na 100 m dowolnym. J. Olejniczak był dwa razy IV i raz V. Po zimowych MP 15-letnich jeszcze w marcu 1999 Sebastian Jordan powołany został na zawody na Węgrzech, gdzie przyczynił się do zwycięstw polskich sztafet 4×100 i 4×200 m dowolnym. Wystąpił też z powodzeniem indywidualne na 200 i 400 m st. zm. oraz 200 m dow.

117 W krótkim odstępie czasu, na początku maja, P. Milewska (Delfin T.) startowała w dwóch zagranicznych imprezach. Najpierw na „50” w Wiedniu trzykrotnie stawała na podium zajmując: II miejsca na 400 i 800 m st. dowolnym (4.41,23 – 9.38,08) i III m. na 200 m także w st. dowolnym (2.13,70). W kolejnym tygodniu, 6-8.5.99 w Antwerpii (Belgia), także na basenie 50 m, Milewska podobnie była dwa razy druga na 200 i 400 m st. dowolnym (2.14,72 – 4.40,23) i trzecia na 800 m dowolnym (9.47,06).

W V Olimpijskich Dniach Młodzieży Europy (EYOD ’99)215, w duńskiej miejscowości Esbjerg 10.7. wystartowała Paulina Milewska. Dwukrotnie w stylu dowolnym znalazła się w finałach B, na 200 i 400 m uzyskując w stosownej kolejności 2.09,81 (IX m.) i 4.32,40 (XI m.).

Z czasem dodano do kalendarza imprez Światowe Młodzieżowe Dni Olimpijskie.

Na międzynarodowy mityng do Chorwacji, 13-14.11. dzięki sponsorowi (chorwackiej korporacji „Nobel”) i PZP wyjechał S. Jordan. Wygrał z dobrymi rezultatami 6 konkurencji startując z 15-latkami na 25 m basenie w Zagrzebiu i uzyskał miano najlepszego zawodnika imprezy.

200 dowolnym 2.00,94 100 motylkowym 1.01,51 RO 200 zmiennym 2.12,30 200 klasycznym 2.30,07 200 motylkowym 2.15,85 400 dowolnym 4.12,33 RO W składzie ekipy PZP na EYOF w 2003 roku w Paryżu znalazła się Agata Zwiejska.

Po okresie startów sezonu zimowego maj 2005 r. na mityng w czeskiej miejscowości Zlin powołani zostali Maciej Hreniak i Laura Krygier. Zawodnik „Ruchu” Grudziądz startował i wygrał wyścigi na 200 i 400 m st. dowolnym. Reprezentantka „Astorii” pływała w specjalnym biegu dla młodszych na 100 m st. klasycznym.

W tym samym roku Europejskie Młodzieżowe Dni Olimpijskie organizowano we włoskim Lignano. Dwa medale przywiózł z nich Maciej Hreniak (Ruch G.) - srebrny za 400 m st. dow. i brązowy za 1500 m dow.

W tym samym terminie PZP organizował duży międzynarodowy mityng juniorów w Ostrowcu Świętokrzyskim.

PZP powałał w 2006 r. na trójmecz Polska-Czechy-Ukraina z okręgu kujawskopomorskiego dwójkę zawodników. W konkursie wystartowała Agata Zwiejska (Delfin T.) zajmując: 1. miejsce 200 m st. dowolnym 2.03,00 5. „ 100 m st. dowolnym 0.58,33 Uczestniczyła także w zwycięskiej, reprezentacyjnej sztafecie 4 × 200 m st. dow. Poza konkursem pływał na 400 i 1500 m st. dowolnym Maciej Hreniak (Ruch G.) uzyskując odpowiednio 4.00,82 oraz 15.37,11 min.

Na zawodach w Moskwie 9-10.11.07 M. Hreniak był X na 400 m st. dow. (3.50,82) i zajął III miejsce na 1500 m dow. (14.48,96)

3. Mistrzostwa krajowe w tym: centralne spartakiady, olimpiady oraz igrzyska.

Informacje prezentujące rezultaty i miejsca medalistów pochodzą z protokołów zawodów lub komunikatów PZP i są w zasadzie niepodważalne. Z dużą dozą pewności podawane są dane z tych samych źródeł obejmujące pozostałych finalistów. Dalsze miejsca bywają tu uzupełniane wiadomościami prasowymi.

W opisie kategorii wiekowych poszczególnych MP nie uniknięto stosowania obowiązujących w danym momencie nazw, ale chętniej posługiwano się rocznikami lub precyzyj215

W materiałach PZP używane jest chyba mniej szczęśliwa nazwa Europejskie Młodzieżowe Dni Olimpijskie

118 nym liczbowym wyznacznikiem wieku. W chwili wprowadzenia zmian w kategoryzacji są one ujawniane w przypisach dolnych. Pierwszą wytycza Komunikat nr 5 z maja 1946 zawierający wyciąg z przepisów PZP. 216 Rok: 1946 Zaczął się bardzo dobrze, od informacji prasowej217: „W Poznaniu Biały (Bydgoszcz) pokonał mistrza Polski Jędryska na 100 m st. dow. w czasie 1.03,1”. Taką krótką wiadomość podano o rewelacyjnym występie zawodnika, o którym poprawdzie niewiele wiedziano - nawet to jaki klub reprezentuje. Użycie przez autora notatki ksywy „Biały” zamiast pełnego nazwiska: Białyński, przy braku imienia218 jest potwierdzeniem tajemniczości tej postaci. Mimo wielkiego talentu nie zyskał popularności w kręgu sympatyków sportu na Pomorzu. Przed wojną zdążył zaprezentować się w barwach „Legii” W-wa. W 1939 r. na MP w Bielsku uzyskał na 400 dow II lokatę z 5.28,4 min. i I miejsce z zespołem wymienionego klubu w sztafecie na 4×200 m dowolnym. W pierwszych startach po wojnie utrzymywał kontakt z środowiskiem „Sokoła” III Bydgoszcz.

Wraz z G. Szumiłowską i F. Marchlewskim typowany był do reprezentacji kraju. Na tym informacje się urywają.

Pierwsze powojenne Letnie Mistrzostwa Pływackie Polski w klasie I i mistrzowskiej odbyły się 20–23.7.46 w Poznaniu, na Sołaczu. W kat. mistrzowskiej swoją obecność pływacy pomorscy zaznaczyli dzięki medalom zawodniczek GKS Grudziądz Gertrudy Szumiłowskiej219 (I i II m. odpowiednio na 100 m st. klas. - 1.39,3 i 200 m st. klas.- 3.37,6) i Janiny Brendel (II m. na 100 m st. dow.- 1.27,8 i 200 m dowolnym, IV m. - 400 m st. dow. i 100 m wznak - inaczej st. grzb.).

Punktację zespołową prowadzono w obu klasach oddzielnie. Warunkiem zaliczenia punktów do klasyfikacji drużynowej było nie tylko zakwalifikowanie się do finałów, ale uzyskanie w nich ustalonego minimum. Głównie dzięki występom pań klub grudziądzki zajął w kl. mistrzowskiej VIII miejsce gromadząc 32 pkt. Pierwsze miejsce uzyskała „Cracovia” (119 pkt.). Startowało 18 klubów. Był wśród nich na 16 miejscu „Grom” Gdynia (1 pkt) Czwarte miejsce zajął Józef Kurek z Gromu na 400 dow., a na 200 dow. szóste. Dziewięć klubów ukończyło mistrzostwa bez dorobku punktowego.

W klasie I sztafeta „Brdy” 4 × 200 m dow. mężczyzn wygrała tę konkurencję (dla klubów, które nie posiadały krytej pływalni) w czasie 12.17,0 min. Szylicki z GKS był drugi na 100 m (1.16,0) i 200 m st. dowolnym oraz K. Moczydłowski również GKS trzeci w tych samych konkurencjach i K. Orzechowski z „Pomorzanina” także na tej pozycji w 100 m wznak. Zespołowo w kl. I zwyciężyła „Warta” Poznań (145 pkt.). Pomorskie kluby odnotowały tu w końcowym efekcie: 6 miejsce KKS „Brda” Bydgoszcz 26 pkt.

11-12 GKS Grudziądz 10 11-12 KKS „Grom” Gdynia 10 13 KKS „Pomorzanin” Toruń 5 18 RKS TUR Grudziądz bez pkt.

Medal G. Szumiłowskiej z MP w roku 1946 w Poznaniu

216

Kategorie wiekowe: dzieci - do 14 lat, młodzież - do (18 lub 19) ?, seniorzy - do 35, weterani - powyżej 35 lat.

IKP nr 73 z 16.3.46 i Ziemia Pomorska z 19.3.46 w dodatku „Nowości sportowe” piszą o zawodach 18.3. i przegranej Jana Jędryska z Białym.

218 Nie ma pewności nawet w tym względzie. Możliwy jest wybów między Zdzisławem i Zbigniewem 219 Przypomnieć można, że G. Szumiłowska była już medalistką MP przed wybuchem wojny 217

119 Bez większego echa minęły przyznane w lipcu, a przeprowadzone 11 sierpnia 1946 r. na nowym kanale w Bydgoszczy Długodystansowe Mistrzostwa Polski w Pływaniu z udziałem 70 zawodników - niestety jedynie z Pomorza, ściślej z Gdyni, Bydgoszczy i Płocka. Wygrał je Józef Kurek reprezentant „Gromu” Gdynia przed klubowym kolegą Romanem Klimko i Edmundem Smolińskim z „Brdy”. W następnym tygodniu w podobnym składzie pływacy spotkali się na Wpławie Brdą. W obu terminach wstrzymano ruch na rzece. W kolejnym, Inowrocław był miejscem meczu Pomorze – Poznań przegranym 78:104.

Zawodnikom Pomorskiego Okręgowego Związku Pływackiego w pierwszym roku po wojnie daleko jeszcze do ekstraklasy krajowej. Tym niemniej dwoje z nich - znanych już przed jej wybuchem - G. Szumiłowska i F. Marchlewski po zdobyciu medali mistrzostw Polski zostało powołanych na mecz międzypaństwowy Finlandia-Polska. Marchlewski w r. 1938 występując jeszcze jako zawodnik grudziądzki, uzyskał na 100 dow. 1.03,0 i z tym wynikiem został powołany do kadry olimpijskiej na IO przewidywane w 1940 roku w Tokio.

Na listach najlepszych wyników mijającego roku z reprezentantów POZP najwyżej uplasował się właśnie F. Marchlewski zajmując na 200 m st. dow. II pozycję z rezultatem 2.37,4 min.

1947 Pierwsze MP Hali Krytej odbyły się 15-16.3.47 w Bytomiu jeszcze bez udziału zawodników Pomorza, czytaj: „Gromu”, który jako jedyny w okręgu miał basen zimowy i mógł się do nich przygotować.

Główne MP zorganizowano w Bielsku 9-11 sierpnia. Komunikat nr 5 PZP lipiec – wrzesień tego roku prezentuje wyniki wszystkich konkurencji, dając okazję do wyróżnienia Franciszka Marchlewskiego zawodnika „Gromu” Gdynia, zdobywcę I miejsca w klasie mistrzowskiej na 100 m st. dowolnym z wynikiem 1.07,0 min. oraz IV na 200 dow. 2.36,8.

Sporo zawodników tego klubu znalazło się w finałach dla posiadaczy klasy I: Juta Budzisz (100 i 200 m st. kl.), Izabela Teissyer (m st. 100 dow.), Maria Kłosowska (100 m st. dowolnym, wznak i klas.), Łucja Zaleska (m st. 100 klas.), Jerzy Krzyżanowski (100 m st. kl.), Wojciech Dałkiewicz (100 m st. kl.), Kazimierz Moczydłowski (100 i 200 m st. dow.), Zdzisław Bartoszewicz (100 m st. dowolnym i wznak). Trzy pierwsze z wymienionych pań zwyciężyły w sztafecie 3 × 100 m stylem zmiennym.

Drużynowo Grom sklasyfikowany został wśród 15 klubów: kl. mistrz. na 8 poz. z 16 pkt. kl. I na 4 poz. z 77 pkt.

1948 W kolejnym roku, na drugich HMP rozegranych na basenie YMCA w Łodzi 13-14.3. czołówkę stanowili zawodnicy Śląska. Najlepszym klubem spoza tego regionu był „Grom” Gdynia zajmując: 4 miejsce w konkurencjach męskich z 38 pkt.

6 „ w „ kobiet z 18 pkt.220 Czołowym zawodnikiem kolejarskiego klubu był F. Marchlewski, zwycięzca 100 m i 200 m st. dow. i wicemistrz na 400 m dow. z rezultatami: 1.05,6 – 2.30,2 – 5.29,4 min. pokonując faworyta K. Ramola. [Foto 77 i 78]. W finałach startowała także Juta Budzisz zajmując na 100 m wznak IV miejsce i VI pozycję na 400 dow. Zespół pań w składzie Alina Rybałtowska, Juta Budzisz, Maria Kłosowska i Izabela Teisseyer w sztafecie 4 × 100 m st. dowolnym uzyskał III lokatę, a V w sztafecie 3 × 100 m st. zm.

Do reprezentowania Polski w meczu Polska – Finlandia w 1948 r z regionu powołani zostali: G. Szumiłowska, F. Marchlewski i Zdzisław Białyński.

220

Komunikat nr 2 PZP z III-IV 1948

120 Główne MP klasy mistrzowskiej i pierwszej odbyły się 16-18 sierpnia we Wrocławiu.

Po odłączeniu się klubów Wybrzeża od Pomorskiego OZP, wzmiankę w sprawozdaniu z Mistrzostw o tym ostatnim zawdzięczamy Krystynie Rosickiej. Zawodniczka I klasy sportowej SGKS Grudziądz w konkurencji 200 m st. klas. ścigała się w eliminacjach uzyskując czas 3.52,4 min. Na 100 m st. klas. pływała w finale. Zajmując 5 miejsce z czasem 1.46,1 (elim.

1.45,0) zdobyła 2 pkt. dla klubu (18 miejsce) i okręgu221. W klasie mistrzowskiej kluby Pom. OZP nie miały żadnego reprezentanta. W tym miejscu nie można darować sobie dygresji o temperaturze wody, która w czasie zawodów wynosiła 15º C.222 1949 Doniesienia prasy ogólnopolskiej z Zimowych Mistrzostw Polski 2-3.4. dla mężczyzn na AWF w Warszawie i kobiet we Wrocławiu nie wymieniają wśród 6 najlepszych każdej konkurencji nazwisk zawodników omawianego tu regionu.223 Prawo startu mieli zawodnicy z minimami osiągniętymi w ubiegłym roku. Można przyjąć, że nie posiadając krytej pływalni zawodnicy Polski północnej nie byli przygotowani do startu w sezonie zimowym. Po raz pierwszy w programie pojawiła się konkurencja „klasyk B” czyli styl motylkowy. 224 Zarząd PZP zdecydował o organizacji 9-10 kwietnia br. w Łodzi HMP juniorów (do rocznika 1932) i młodzików (do r. 1935). Brak informacji o uczestnictwie pływaków BOZP. Komunikat PZP nr 3 z listopada 1949 podaje wyniki Głównych MP kobiet przeprowadzonych 23-24.7.49 w Siemianowicach. Równolegle startowały dziewczęta do lat 15.

Wśród pań najlepiej z bydgoszczanek pływała Halina Maternowska zajmując miejsca w finałach stylu klasycznego - drugie na 100 m (1.34,1) i czwarte na 200 m (3.32,3). W tym też stylu pojawiła się inna bydgoszczanka, młodziutka Aleksandra Mróz /r. 35/ - piąta na 100 m z czasem 1.39,0. Uczestniczyły w mistrzostwach także dwie dalsze zawodniczki Brdy: Wacława Postawa (dow.) i Urszula Maternowska (klas.). Zespół kobiet zgromadził 13 pkt., co dało 10 miejsce na 15 startujących klubów. [Foto 79].

W Warszawie, na basenie „Legii” 30-31.7. odbyły się pływackie mistrzostwa Polski mężczyzn i chłopców do lat 15, w których udział wzięli zawodnicy ZZK „Brda” Bydgoszcz i „Spójni” Grudziądz. W konkurencjach chłopców rewelacyjnie spisał się Edward Kriese.

[Foto 80].

1. Edward Kriese Brda 400 m st. dow.

6.12,5 1. Edward Kriese Brda 200 m st. dow.

2.48,2 2. Edward Kriese Brda 50 m st. dow.

0.33,7 2. Edward Kriese Brda 100 m st. grzb.

1.49,7225 Miejsca na podium i wyniki zawodników w I klasie: 1. Eugeniusz Mróz Brda 200 m st. dow.

2.45,0 3. Henryk Piotrowski Brda 200 m st. dow.

2.52,8 1. Romuald Zysnarski Spójnia G. 200 m st. klas.

3.11,3 3. [] Rutkowski Spójnia G. 200 m st. klas.

3.16,0 IV lokatę w ostatniej z wymienionych konkurencji zajął kolejny zawodnik „Spójni” Joachim Wiśniewski uzyskując czas 3.18,6 min.

Z panów, swych możliwości próbował jeszcze w eliminacjach stylu grzbietowego Henryk Piotrowski uzyskując na 100 metrów 1.24,6 min. Na 200 m dowolnym (3.13,8), na IV poz. wymieniony jest też jako zawodnik okręgu pomorskiego [bez imienia] Skiba226.

221

Komunikat nr 5 PZP z VII-X 1948 Przegląd Sportowy z 16.6.1946 r.

223 Przegląd Sportowy z 31.3. oraz 4.4.1949 r.

224 1.1.49 dostosowano do przepisów międzynarodowych definicje i rozdział stylu klasycznego na A i B (motylkowy).

225 GP nr 210 (224) z dn. 2 .8.1949 r., 226 Umieszczenie tej informacji jest kłopotliwe, gdyż jest niepełna i wątpliwa choć ma podparcie w komunikacie z zawodów.

222

121 Pierwsze w kraju letnie MP juniorów przeprowadzono 27-28.8.1949 w Inowrocławiu.

Udział wzięło 20 najlepszych klubów pływackich Polski z 230 zawodnikami. Tytuł mistrzyni i medale zdobyły: 2 złote Mróz Aleksandra

Kolejarz - Brda 100 m st. klasycznym 1.35,9 „ 200 m st. klasycznym 3.27,9 srebro Rosicka Krystyna 35 Spójnia G. 100 m st. klasycznym B 1.49,8227 srebro sztafeta chłopców Kolejarz – Brda 4×100 m st. dowolnym 4.59,4 Ponadto miejsca w finałach wywalczyli: Z. Gołębiewski – „Pomorzanin”, (V na 400 dow.), E. Mróz (V na 100 dow.) i E. Kriese (VI na 200 i 400 dow.) – obaj „Brda”.

Z pięciu inowrocławskich licealistów „Kasprowicza”: Zdzisława Klupczyńskiego /31/228, Alojzego Zagórskiego, Stanisława Musiałkiewicza 229, Bohdana Rymaszewskiego /35/, Lecha Starybrata /31/, korzystających z przywileju gospodarza, startujących w barwach MKS, tylko ten ostatni w swoim przedbiegu zajął drugą pozycję na 100 m st. klasycznym.

Klubowa punktacja mistrzostw podana w prasie lokalnej nie wytrzymuje porównania z przedstawionymi wyżej osiągnięciami indywidualnymi: juniorzy: 1. Związkowiec Łódź 134 pkt.

13. Kolejarz Toruń 2 pkt. juniorki: 1. Stal Katowice 96 pkt.

6. Kolejarz Bydgoszcz 26 pkt.230 1950 MP w hali przeprowadzono 18-19.3. dla mężczyzn w Bytomiu, 11-12.3. dla kobiet w Łodzi, i bodaj po raz pierwszy MP młodzieży (wówczas lat 15-18) 1-2.4. w Poznaniu. Zawodników Pomorza nie wymieniano w prasie nawet jako uczestników, co tłumaczyć można nadal brakiem bazy szkoleniowej - krytej pływalni w tym regionie.

19-21 sierpnia w Krakowie w programie GMP pojawia się konkurencja dla kobiet i mężczyzn 300 m st. zm. W stylu klasycznym dwa II miejsca231 zdobyła dla barw macierzystego klubu (Brda) Aleksandra Mróz na 100 m wynikiem 1.32,0 200 m „ 3.20,0 Starsza koleżanka klubowa Halina Maternowska w tych samych konkurencjach była odpowiednio IV i VI z rezultatami 1,35,1 oraz 3.31,6 i również czwarta na 100 m mot. w 1.41,8. Startujący wówczas na 1500 i 400 m dow. Edward Kriese /35/ zajął miejsca IV 22.15,6 min i VIII – 5.34,1 min.

W Krotoszynie 2-3 września na MP juniorów zawodnicy Pomorza startowali z powodzeniem zajmując pierwsze miejsca.

Kriese Edward 35 Kolejarz B. 400 m st. dow.

5.35,6 Mróz Aleksandra 35 „ 100 m st. klas.

1.34,5 „ „ 35 „ 200 m st. klas.

3.20,9 [] Kubik232 Gwardia B. 100 m st. grzb.

1.33,0 i Joachim Wiśniewski.

10 września w czasie zawodów młodzieży szkolnej w Grudziądzu Aleksandra Mróz na 400 m st. klasycznym ustanowiła rekord Polski czasem 6.59,9. Obecnie konkurencja ta nie 227

GP nr 237 z dn. 28.8.49 Pojawiająca się w całym opracowaniu za nazwiskiem zawodników dwucyfrowa liczba oznacza zwykle podany w skrócie rocznik wymienionego właśnie sportowca.

229 Nie ustalono roku urodzenia A. Zagórskiego i S.Musiałkiewicza.

230 GP nr 237 (251) z 29 VIII 1949 r.

231 IKP nr 230 (1724) i 233 (1727) z dn. 22 i 25.8.50 232 Imię nieznane. Nazwisko może być zniekształcone.

228

122 jest rozgrywana. Tydzień później, podczas trójmeczu reprezentacji Poznania (215 pkt.), Pomorza (168 pkt.) i Gdańska (155 pkt.), wyrównała RP na 100 m st. klas. 1.29,2 min.

Czołowi zawodnicy „Kolejarza” Bydgoszcz: Aleksandra Mróz i Edward Kriese zostali po sezonie 1950 roku powołani przez Polski Związek Pływacki do kadry narodowej.

1951 Z lokalnej prasy233 dowiadujemy się o wyjeździe na HMP do W-wy zawodników bydgoskich. Zgłoszeni zostali: Aleksandra Mróz, (100 i 400 m st. klas.) Halina Maternowska (100 oraz 200 m st. klas.) i Edward Kriese (100 i 200 m st. dow) oraz z Grudziądza M. Lewandowska i J. Wiśniewski. Minima na te zawody - przeprowadzone 16-18.3.- uzyskało 120 zawodników. Mróz startowała z powodzeniem na234: 200 m st. klas.

3.19,0 medal srebrny 100 m st. klas.

1.32,6 medal brązowy Wśród wymienianych w prasie 9 rekordów Polski poprawionych w lipcu, w czasie zawodów eliminacyjnych kadry na pływalni CWKS (Legia), był rezultat A. Mrozówny (Kolejarz Bydgoszcz) na 100 klas. 1.28,9 min235 osiągnięty 21.VII. W „Historii rekordów Polski w pływaniu” Mariana Tuliszki (wyd. z kwietnia 1987) przy takim wyniku figuruje nazwisko Ireny Dobranowskiej z „Ogniwa” Kraków, która swój rezultat uzyskała już 16.3.51 w Warszawie, ale na basenie 25 m. Rekordy notowano wówczas dla basenów 25 i 50 m łącznie. Konkurencji 400 m st. klasycznym kobiet jszcze nie było w MP z tego roku, a występuje dopiero w dwóch następnych latach.

Podczas I Ogólnopolskiej Spartakiady 9-16 września w Warszawie, tj. zawodach równoznacznych z GMP, już wyżej wymieniana zawodniczka z Krakowa wygrała 100 m klasykiem (1.28,3) i 200 m klas. (3.12,6). Aleksandra Mróz była drugą na mecie na dystansie 200 m tym stylem (3.12,9), ale nie ma jej wśród ósemki finalistek na 100 m. W składzie ZS „Kolejarz” startowały w tej imprezie także jej klubowe koleżanki Halina i Urszula Maternowskie. Druga, wymieniana jest przez sprawozdawców na 9 miejscu w 100 m st. klas. (1.39,2).

Obok interesującego nas Lecha Stelmaszyka /31/ Mistrzem WP został w 1951 roku [] Kruszyński, w obecnie niespotykanej konkurencji. Program przewidywał pływanie 300 m na ...boku.

Epidemia choroby Hainego-Medina (polio) zbierająca w kraju duże żniwo spowodowała okresowe zamknięcie pływalni.

1952 Zimą A. Mróz miała przerwę w startach z powodu poddania się operacji migdałków ale już 16 kwietnia wraz z trójką pływaków (G. Gremlowskim, M. Petrusewiczem i A. Tołkaczewskim oraz trenerem Aleksandrem Czuperskim i prezesem PZP Konradem Grudą) wyjechała na trzy tygodniowy obóz do Moskwy. W dwa tygodnie po powrocie, 17 maja na basenie AWF Mróz poprawiła o 0,8 s. własny rek. Polski na 200 m st. klas., ustalając go na 3.05,0. W tych samych zawodach na 100 m klas. uzyskała 1.25,3 min. Rekordy ustanowione w 1951 i 1952 na 100 m klas. zachowała do 1967 r. i na 200 m klas. do 1966 r.

Zawodniczka „Brdy” uzyskała awans do reprezentacji olimpijskiej na Igrzyska w Helsinkach. Obóz przygotowawczy kadra miała w Tuszynie pod Łodzią, w warunkach obecnie nie do zaakceptowania236. Start w Igrzyskach nie był udany.

233

IKP nr 74 (1927) z dn. 15.III.1951 r.

IKP nr 78 (1931) z 19.3.51 235 IKP nr 198 (2051) z 21.7.51 r.

234

236

Temperatura wody w basenie treningowym wynosiła poniżej 22º C.

123 Na MP w Siemianowicach, 15-17 sierpnia A. Mróz wystąpiła już w barwach „Kolejarza” Warszawa. Została trzykrotnie mistrzynią na 200 m st. klas. oraz 100 i 400 m w tym stylu. W konkurencjach męskich nie odnotowano obecności rdzennego reprezentanta przedstawianego tu regionu. Pod szyldem CWKS W-wa Po rocznej przerwie znów do progamu weszło 300 m st. zmiennym. oraz 400 m klas. i grzbiet.

Niepowtarzalne były odrębnie zorganizowane tego roku MP samych sztafet. Odbyły się w dniach 30-31.8. w Warszawie.

1953 Brak szczególnych osiągnięć. Sytuacje poprawia przejściowo uruchomiona przed rokiem sekcja OWKS Bydgoszcz. Jej czołowym zawodnikiem był Lech Stelmaszyk, szczecinianin odbywający służbę wojskową, który wcześniej ustanowił RP na 400 m st. zm.237 (5.54,6) w basenie 50 m. W czasie GMP, które odbyły się wyjątkowo późno bo dopiero 11-13 września na basenie CWKS „Legia” W-wa, Stelmaszyk wygrywając tę konkurencję uzyskał wynik lepszy od dotychczasowego RP - 5.40,5 min. Zwyciężając jeszcze na 400 dow. miał 5.01,5 min.238 Na tych samych zawodach E. Kriese reprezentujący „Brdę” zajął VI miejsce na 200 m st. dow. wynikiem 2.27,2 min.

1954 Na MP juniorów i młodzików w Łodzi pływacy „Sparty” Grudziądz zdobyli zespołowo II miejsce za I KS „Ślęza” Wrocław.239 Po serii udanych startów Joachim Wiśniewski wszedł w skład kadry narodowej.

O MP seniorów organizowanych 2-4.4. na AWF w Warszawie wiadomo, że nie było w finale bydgoszczan, a wątpliwym jest czy startowali, podobnie jak w II Ogólnopolskiej Spartakiadzie 19-21.7. także w Warszawie z tym, że na pływalni CWKS „Legia”. Pominięto w programie mistrzostw letnich konkurencję 400 m st. zmiennym kobiet i mężczyzn.

W województwie wśród pływaków wyróżniał się też E. Kriese (Brda), który na listach najlepszych po sezonie 1954 r. zajmował I miejsca w konkurencjach 100 i 200 m st. dow., 100 m mot. i 100 m grzb. Do 1960 r. był posiadaczem rekordu okręgu na 100 m st. mot. i do 1962 w 200 m st. mot.

1955 ZMP odbyły się w Ostrowcu 15-17.4. Na zgrupowanie przed tymi zawodami, organizowane przez ZS Sparta, powołano A. Błażejewską i T. Grubińską oraz trenera Bronisława Paczkowskiego. W tych mistrzostwach zawodnicy okręgu nie odnieśli sukcesów.

Na Kanale Bydgoskim 10 lipca odbyły się długodystansowe MP. Pływało 62 mężczyzn i 17 kobiet. Start i meta były na wysokości stadionu „Sparty” (obecnie „Gwiazdy”).

Padły rozstrzygnięcia, których się raczej spodziewano. 5 km mężczyzn wygrał Gotfryd Gremlowski „Polonia” Bytom, 3 km kobiet Irena Werakso „Polonia” Warszawa.

Dzięki posiadaniu w województwie krytej pływalni (Chełmża), na którą raz, niekiedy dwa w tygodniu, zjeżdżali bardziej ambitni i zapaleni do sportu zawodnicy oraz dzięki miejscowej młodzieży rósł poziom wyników. Rezultat dający I kl. sportową uzyskał Edward Kriese – „Kolejarz” B. Foto 80.

237

Rekordy w tej konkurencji FINA i PZP zaczął notować właśnie od 1953 r. Znalazła się też w programie MP. Materiały PZP podają, że zawodnik reprezentuje w tych mistrzostwach GWKS – nadal Szczecin. Z powodzeniem startował J. Wiśniewski zdobywając nawet brązowy medal na 400 m st. klasycznym (6.10,1). Czy był to zawodnik z Grudziądza ? Brak potwierdzeń tego przypuszczenia.

239 „50 lat GKS Olimpia Grudziądz” czerwiec 1973 str. 148 238

124 Do osiągnięć „Sparty” G. wypada zaliczyć uzyskanie w LMP juniorów i młodzików we Wrocławiu medali: srebrnego Teresy Grubińskiej st. klasyczny 100 m - 1.31,4 oraz 200 m – 3.17,4 srebrnego Marii Soszyńskiej st. dowolny 400 m - 6.28,4 brązowego Alicji Błażejowskiej st. dowol.

400 m240 W uzupełnieniu tych informacji podać można , że dwie ostatnie oraz Brygida Leńska startowały jeszcze w innych biegach finałowych. Z mniejszym powodzeniem uczestniczyli Krystyna Chrzanowska i Jerzy Pisarski. Zespołowo „Sparta” sklasyfikowana została wśród 105 ekip na 8 miejscu (47 pkt.).

GMP seniorów, odbyły się dopiero 1-5 grudnia, zresztą na 25 m (na szczęście jedyny raz w historii) basenie Pałacu Młodzieży – w obrębie PKiN. Tak późną datę Mistrzostw mogł uzasadniać jedynie podobny termin przyszłorocznych IO w Melbourne tyle, że trudno wówczas było znaleźć kandydatów spełniających wyznaczony poziom wyników. Znów w tym roku startowano na 400 m zm. po czym ponownie konkurencja ta pojawiła się w programie mistrzostw dopiero w roku 1962. Nie było na mistrzostwach zawodników interesującego nas regionu.

1956 W finale GMP, 3-6.8. na basenie CWKS „Legia” występuje jedna przedstawicielka Pomorza. To Mirosława Ciemińska ze „Sparty” Chełmża startująca na 100 m st. grzbietowym z wynikiem 1.27,2.

W Łodzi, rozegrano 11-13 sierpnia Mistrzostwa Polski juniorów i młodzików. W wyniku trzydniowych zmagań, młodzicy „Sparty” Chełmża uplasowali się w klasyfikacji kół sportowych na dobrym, szóstym miejscu. Wyżej znalazły się tylko takie drużyny jak: „Gwardia” Poznań, „Gwardia” Stalinogród (Katowice), „Start” Łódź, „Polonia” Bytom i „Zryw” Wrocław. Młodzicy z „Budowlanych” Toruń znaleźli się na 40 miejscu. Natomiast juniorzy tego klubu lokowali się na 17 pozycji, a „Sparty” Chełmża na 18 (lub jak podaje inne źródło na poz. 14 ). Na łódzkim basenie dobrą dyspozycję wykazały zdobywczynie medali: złotego 100 m st. mot. (1.30,7) w kat. juniorów - M. Michalska „Budowlani” T., brązowego 200 m st. grzb. (3.11,0) w kat. młodz. - M. Ciemińska „Sparta” Ch, oraz pozostali: A. Błażejewska, M. Soszyńska, J. Matuszewski ze „Sparty” i jedna z sióstr Nowackich, reprezentantka „Budowlanych” Toruń.

Udanego występu chełmżyńskiej młodzieży upatrywano w istnieniu krytego basenu w ich miejscowości 241 - i z tym należy się zgodzić. Pomijano natomiast w ocenie grudziądzki rodowód pływaków, w rzeczywistości licznej grupy wcześniejszych członków „Sparty” G., a jeszcze poprzednio „Spójni”, chwilowo występujących w barwach „Sparty” Ch. Trójka pływaków, wówczas miejscowej „Sparty” Chełmży, 25.11.56 poprawiła RP w swej kategorii. Byli to: Jerzy Mikołajczak na 50 m klas. z czasem 38,6 s. [R/W]. Soszyński 50 m grzb. rezultatem 37,3 i Mirosława Ciemińska (41) 50 grzb. 38,2 s. Jest wiadomym, że ten ostatni wynik przetrwał do końca 1958 roku.

1957 Jedyną zawodniczką BOZP startującą w finałowym biegu GMP w Warszawie napływalni „Legii” w dniach 12-14.7. była Maria Michalska (39) z Budowlanych Toruń, która na 100 m st. motylkowym zajęła 8 lokatę z czasem 1.32,2 min.

W MP młodzików na rok 1957 w Gdyni (26-27 lipiec) mogły po raz pierwszy startować także dzieci, gdyż dolną granicę wieku ustalono na 12 lat. Zawodniczki z Pomorza, podówczas już „Stali” Grudziądz zdobyły trzy brązowe medale: 240 241

Za Edwardem Pawłowskim (bibliografia – prace mgr) IKP nr 212 (2521) z 5 IX 1956 r.,

125 Grubińska Teresa 42 200 m st. klasycznym 3.19,9 Błażejowska Alicja 41 100 i 200 m st. grzbietowym (brak danych o wynikach)242 Było też kilka miejsc finałowych: IV - T. Grubińska - 100 m st. klas. (1.34,2) V - Jerzy Matuszewski (41) – 100 m st. mot.

VII - Gizela Nowacka - 100 m st. grzb.

VIII - G. Nowacka - 400 m st. dow.

W zawodach tych sekcja z Grudziądza została sklasyfikowana na pozycjach trudnych obecnie do ustalenia.243 Zawodniczki A. Błażejowska, T. Grubińska i M. Ciemińska zaliczone zostały do kadry młodzieżowej i wyjechały na 4-tygodniowe zgrupowanie. Pierwszej dwójce dało to okazję do uzyskania minimów na II kółko olimpijskie, wynikami odpowiednio: 1.27,3 na 100 m grzb. i 3.17,4 na 200 m st. klas.244 W MP juniorów w Bielsku wystartowała czwórka zawodników z Grudziądza: J. Bejger, K. Chrzanowska, R. Narloch i Z. Rolewicz. Wszyscy zakwalifikowali się do finałów.

Długodystansowe MP na rok 1957 kolejny, ale i ostatni raz w historii PZP – organizowała na kanale Bydgoszcz. Przyniosły satysfakcję Irenie Werakso (Polonia Warszawa), która zwyciężając na 3 km poprawiła rek. Polski. Wśród mężczyzn (5 km) - bez najlepszych Ewalda Bastka i Gotfryda Gremlowskiego - wygrał Stefan Piątkowski /37/ (Ślęza).

GMP 12-14.7. odbyły się znów na pływalni WKS „Legia”, z jedną reprezentantką BOZP w finałach w osobie Marii Michalskiej /39/ z Budowlanych Toruń, która na 100 m st. mot. zajęla 6 miejsce z wynikiem 1.32,2 min.

1958 HMP organizowane 22-23.3. w Gdyni uważano ogólnie za udane, jednak w sprawdzonych żródłach nie ma wzmianki o występach pływaków okręgu bydgoskiego.

30-31 lipca w Krotoszynie odbyły się MP młodzików. W tej kategorii sukces odniosły zdobywając medal: brązowy Teresa Grubińska Stal G. 200 m st. klas. 3.19,0245 brązowy Gizela Nowacka Pomorzanin 200 m st. grzb.

Startująca także w barwach „Pomorzanina” druga z sióstr Nowackich, Teresa zajęła IV miejsce na 400 m st. dowolnym. „Stal” Grudziądz reprezentowała czwórka zawodników: także siostry Eleonora i Teresa Grubińskie, Paweł Jażembski i Zygfryd Wierzbicki. Ten ostatni wywalczył: IV miejsca w st. dowolnym na 100 m (1.07,2) i 400 m (5.31,2) oraz V miejsce st. grzbietowym na 200 m (3.00,1).

W tym samym czasie w Opolu, w grupie dzieci, startowała Halina Malinowska (patrz rozdz. IV-5) Sierpniowe (9-11) GMP w Warszawie generalnie uznano za katastrofalnie słabe.

Udanie zawalczyły w nich pływaczki Torunia i Grudziądza Kilka zakwalifikowało się do finałów zajmując: IV m. – Krystyna Chrzanowska - Stal G. (100 i 200 m mot. 1.39,5 oraz 3.47,9) V - M. Michalska /39/ - Budowlani T. (200 m st. klas. 3.16,7), - Irena Ruszkowska /40/ - Pomorzanin T. (200 m st. mot. 3.58,6), VI - Alicja Błażejowska - Stal G. (200 m st. grzb. 3.02,2), 242

Informacja o rocznikach tu wymienionych wymaga poddania jej weryfikacji Wg GP z 6.8.57 zespolowa punktacja lokowała „Stal” G. na miejscu 15 a „Start” Chełmżę na 32. Inne źródła wymieniają jedynie Grudziądz w grupie młodzików na 4 poz. a w kat juniorów na 16 miejscu.

244 IKP z 14.9.1957 r.

245 Lepiej od dotychczasowego RP tej kategorii wieku 243

126 - Zofia Jodis (400 m dow.- 6.18,0) i znów I. Ruszkowska (100 m st. mot.- 1.47,0).246 Konkurencję 200 m mot. kobiet w kategorii seniorek ukończyło 5 zawodniczek.

Odbywający służbę wojskową Z. Rolewicz z Grudziądza, startował w barwach WKS „Flota” Gdynia.

VII

1959 We Wrocławiu, 25-26 kwietnia , na zawodach rangi MP, startowały dzieci ze „Stali” Grudziądz (patrz rozdz. IV-7).

Sukcesem zakończyła start w MP 15-16.8. na basenie MKS „Pogoń” w Szczecinie M. Michalska z „Pomorzanina” zajmując IV miejsce na 200 m st. klas. Wynik 3.14,5 stanowił podstawę jej aspiracji do kadry narodowej247.

1960 Letnie MP odbyły się 6-7.8. w modnych podówczas Mątwach. Oprócz kiku sędziów, bydgoszczan tam nie widziano Trudno dać wiarę temu, ale autor trafił na informację, że wystartowały poza konkursem, przebywające w Mątwach na obozie, nie zgłoszone oficjalnie248, Elżbieta Paczkowska i Halina Malinowska z Grudziądza. Ta pierwsza na 100 m st. dowolnym poprawiła rekord Polski dzieci (1.17,9), a obie uzyskały wyniki kwalifikujące do finałowych biegów (na 400 dow. 6.04,2 i 200 klas. 3.15,3), w których jednak - to już oczywiste - nie uczestniczyły.

Pamięć o sobie odświeżył krajan Edward Kriese, zwyciężając na 200 m st. mot. Maria Michalska wześniej z Pomorzanina obecnie reprezentowała Pafawag Wrocław.

Na innej pływalni, ale również w Inowrocławiu, na basenie uzdrowiskowym,249 planowano przeprowadzić konkurs skoków do wody.

1961 Mistrzostwa Polski seniorów odbyły się 8-9 kwietnia w Gdyni. 11 miejsce, najwyższe z pływaków BOZP, zajął na 800 m st. dow. Zbigniew Rolewicz „Stal” G. z czasem 10.43,7 min. [Foto 118].

23 kwietnia w Łodzi przeprowadzono Mistrzostwa Polski dzieci. Udział reprezentantów okręgu bydgoskiego przedstawiono w rozdz. IV-7.

HMP młodzików w dniach 7-8 maja w Łodzi przebiegły przy umiarkowanie udanym starcie zawodniczek „Stali”, w którym zdobyły: srebrny medal Halina Malinowska na 200 m st. klasycznym 3.18,0250 VI miejsce Elżbieta Paczkowska na 100 m st. dowolnym 1.17,2 Na II Krajowym Zjeździe ZSSZ Zryw (26-27.10.57) gdy przekształcono to zrzeszenie w Szkolny Związek Sportowy, zdecydowano również o organizacji w roku 1961 Igrzysk.

LMP odbyły się 12-13.7. w Krakowie. W programie pojawiła się konkurencja 800 m dow. pań, która tylko z dwoma wyjątkami pozastała w nim do chwili obecnej. Zakwalifikowanie się trzech zawodniczek „Stali” G. do biegów finałowych poczytać można za sukces ich klubu, co potwierdziło 8 miejsce w punktacji zespołowej zawodów oraz powołanie do kadry młodzieżowej. Oto ich lokaty: IV - Halina Malinowska na 200 m st. klas. 3.11,7 V - Wiesława Rabowska w 100 m st. dow. 1.13,4 246

IKP z 14.8.1958 r.

Komunikaty PZP z 1959 248 Formalnie była taka możliwość np. poprzez. zgłoszenie próby bicia rekordu Polski w nadprogramowym biegu, nadużywana z różnych powodów przez trenerów, a tolerowana przez organizatorów i sędziego głównego, 249 DW nr 141 z 10.6.60 250 Inna informacja mówi o wyniku 3.16,0 247

127 VIII - Elżbieta Paczkowska na 800 m st. dowolnym 12.47,9 RP kat. dzieci – wówczas 13 lat.

Trzy wymienione wyżej zawodniczki uczestniczyły od 26.12.61 do 7.1.62 w obozie kadry młodzieżowej w Jagniątkowie.

1962 Pozytywnie oceniono starty dziewcząt na HMP młodzików w dniach 3-5 maja w Łodzi, skutkujące zdobyciem aż pięciu medali: 2 srebrnych Liliana Rabowska 50 i 100 m st. dowolnym 2 brązowych Halina Malinowska 100 m st. klasycznym 1.30,1 200 m st. klasycznym 3.10,2 brązowego Elżbieta Paczkowska 200 m st. grzbietowym 3.00,9 Zespołowo Stal G. wymieniana jest w klasyfikacji na 11 miejscu, a Legia Ch. na 15.

Po tych mistrzostwach, na podstawie rezultatów osiągniętych przez zawodniczki „Stali” Grudziądz H. Malinowską [Foto 81] oraz E. Paczkowską PZP powołał je do Świdnika na obóz kadry przed meczem reprezentacji młodzieżowej z Węgrami. [Foto 82].

Korzystając z istnienia w Mątwach basenu z podgrzewaną wodą PZP zorganizował 21-22 lipca w Inowrocławiu MP juniorów. Na V pozycji ukończył wyścig w kat. juniorów na 1500 m st. dow. zawodnik „Noteci” Marian Stawicki /45/, uzyskując 23.20,4 min. Byl to jedyny reprezentant okręgu kończący start w finałowej ósemce.

W GMP seniorów 15-16.8. ponownie odbyły się w Inowrocławiu. Zawodnicy Pomorza nie startowali.

1963 HMP w tym roku odbyły się 27-28 kwietnia w Bydgoszczy, ale bez udziału zawodników gospodarzy mających pływalnię od niespełłna pół roku. Gościom obiekt się podobał, a szczególne powody do zadowolenia mieli zawodnicy, którzy poprawili rekordy Polski (E. Grecka i J. Tracz), no i wyróżnieni odznaczeniami miejscowi działacze i notable. Złote znaczki i dyplomy PZP wręczono K. Maludzińskiemu (przew. MRN), R. Pęskiemu (przew.

MKKFiT), E. Jagielskiemu (prezesowi Astorii), B. Tyczyńskiemu (kierownikowi klubu), W. Woźniakowi, T. Siwczakowi, i E. Strzyżewskiemu (gospodarzowi obiektu).

W prowadzonej punktacji zespołowej górą były kluby wrocławskie zajmujące miejsca w kolejności: „Śląsk”, „Ślęza” i „Pafawag”.

Warszawa przyjęła 27-28 lipca na MP juniorów z 38 klubów. Obecni byli na nich także zawodnicy „Noteci” i „Stali”, ale tylko ci ostatni odnieśli pewne sukcesy. Były nimi niewątpliwie kilkakrotne starty w finałach tej imprezy: miejsce IV - E. Paczkowska (200 m st. grzb. 3.01,5), L. Rabowska (200 m st. dow. 2.49,2) i K. Napierała (100 m st. klas. 1.33,6), sztafeta dziewcząt „Stali” (4×100 zm) V - L. Rabowska (100 m st. dow.)

VIII - B. Balcerowicz (200 m st. grzb. 3.08,2).

Na pozycjach finału B dopływał do mety grzbiecista Edmund Szpakowski.

W GMP 16-18 sierpnia w Bielsku startowały dwie zawodniczki „Stali” Grudziądz.

Znane są zamieszczone poniżej rezultaty: V m. - L. Rabowska /47/ 800 m st. dow. 12.34,5 VI - E. Paczkowska 400 m st. zm. 6.31,1 Brak niestety więcej wzmianek o osiągniętych przez nie wynikach w pozostałych startach zakłóconych chorobą. Znajduje się natomiast w barwach AZS Wrocław (VII i IV poz. na 100 i 200 klas.) nazwisko Rudolfa Rydlykowskiego /45/, którego po dwóch latach odnaleźć można w „Zawiszy” Bydgoszcz.

128 1964 W III Centralnej Spartakiadzie, z okazji 20-lecia PRL, 17-19 lipca w Szczecinie startowało 21 reprezentacji wojewódzkich i miast wydzielonych, wśród których Bydgoszcz zajęła 9 miejsce z ilością 1533 zdobytych pkt. – za Katowicami (1608), a przed Opolem (1468), Zieloną Górą i Kielcami. Wygrał Wrocław (2122) przed Warszawą (2027) i Szczecinem (1895). Regulamin imprezy nie ograniczał wieku uczestników.

Do finałowych biegów Spartakiady w Szczecinie zakwalifikowali się z Pomorza jedynie zawodnicy „Stali” G., stanowiącej zresztą 78 % składu ekipy, zajmując wśród klubów bardzo wysoką także 9 lokatę z wymienioną już ilością 1533 pkt.251 Oto ich indywidualne miejsca i rezultaty: V - Narloch Ryszard 100 m st. mot.- 1.08,0 Paczkowska Elżbieta 200 m st. grzb.- 3.02,4 Rabowska Wiesława252 50 m st. dow.- 0.32,5 VI - Narloch Ryszard 200 m st. mot.- 2.40,7 Paczkowska Elżbieta 400 m st. zm.- 6.29,0 VII - Balcerowicz Barbara 200 m st. grzb.- 3.03,4 VIII - Balcerowicz Barbara 400 m st. dow.- 5.58,0 W finałach wystąpiły także zespoły sztafet kobiecych: VI 4 × 100 m st. zmiennym 5.40,8 VIII 4 × 100 m st. dowolnym 5.20,6 i 5 × 50 m st. dowolnym 2.53,3 Miesiąc później w Łodzi, na MPJun. (22-23 sierpnia), startowali zawodnicy: „Stali” G. (8 osób) „Legii” Chełmża (1), zajmując kilka finałowych miejsc oraz „Zdroju” (1) i „Noteci” (2 dziewczyny). Za sukces poczytywać sobie może „Stal” zdobycie srebrnego medalu w sztafecie dziewcząt 4×100 m st. zm. (5.40,6 min.) w składzie: E. Paczkowska, H. Malinowska, K. Napierała, W. Rabowska oraz wprowadzenie do finałów całej piątki dziewcząt i zajęcie w nich: V miejsca - Barbara Balcerowicz na 400 i 800 m st. dow., Wiesława Rabowska na 100 i 200 m st. dowolnym, VI m.

- Halina Malinowska 200 m st. klas.

VIII m.

- Barbara Balcerowicz 200 m st. grzb., Krystyna Napierała 200 m st. motyl.

Na VI miejscu ukończył też wyścig finałowy konkurencji 200 m st. grzbietowym zawodnik „Legii” Chełmża Jan Krukowski.

Z powodu choroby nie wystąpiła w konkurencjach indywidualnych, wysoce uprawniona do medali, Elżbieta Paczkowska. Klub uplasował się w końcowej punktacji na 16 poz.

1965 W żadnej imprezie centralnej zawodnicy z bydgoskiego OZP w tym roku nie uczestniczyli. LMP odbyły się 22-24 sierpnia w Łodzi na basenie „Anilany”.

1966 W HMP w Szczecinie, organizowanych 22-24 kwietnia, uczestniczyli najpilniejsi wówczas zawodnicy „Astorii”, którzy w liczbie około 15 osób wystąpili w charakterze … widzów. Wyjazd ten, jako lekcja poglądowa z ukierunkowaną obserwacją i komentarzem, przyniósł ogromne korzyści w dalszym szkoleniu szczególnie w zakresie techniki pływania.

Ostatnie dni lipca były terminem rozegranych w Poznaniu ogólnopolskich zawodów młodzieżowych w randze MP dla grupy A (rocznik 1950-51) i B (r. 1952 i młodsi). „Astoria” 251

GP nr 170 (4953) z dn. 20.7.64 Choć w materiale PZP występuje tu Liliana Rabowska r. 47 stwierdzam, że w zawodach od roku 1964 a więc i w opisywanej Spartakiadzie, którą bezpośrednio obserwowałem, startowała wyłącznie jej siostra Wiesława r. 46, znana autorowi osobiście. Nieporozumienia z identyfikacją sióstr na tym starcie się kończą.

252

129 zajęła w nich odpowiednio 11-13 oraz 7 miejsce, na 40 startujących zespołów, z pokaźnym dorobkiem siedmiu medali (2-2-3)253, przy 18 startach w finale. Zdobyli je między innymi: 2 złote Bąk Wiesława 52 100 m st. klas.

1.28,8 200 m st. klas.

3.07,4 srebrny Rosenthal Helena 53 100 m st. grzb.

1.25,0 brązowe Rosenthal Helena 200 m st. grzb.

3.03,0 Niewitecki Kazimierz 50 100 m st. klas.

1.20,6 Zawodniczką „Astorii”, która po raz pierwszy wyjechała na Główne Mistrzostwa Polski była Wiesława Bąk. Zawody odbyły się w Warszawie 5-6 sierpnia. Bąk na 100 m stylem klasycznym z 1.28,8254 zajęła IX miejsce, natomiast na 200 m klasycznym po wygranym repasażu, w którym uzyskała 3.07,6 min., wystartowała w finale tej konkurencji i z czasem 3.10,4 zajęła VIII lokatę.

Ciekawostką było wprowadzenie do programu konkurencji 1500 m st. dow. dla pań.

Zgłoszono jednak tylko dwie pływaczki z Wrocławia.

1967 Pływacy „Astorii” odnieśli w tym roku pierwsze, liczebnie znaczące sukcesy. Z zimowych MP dla młodzików 17-19.3. w Łodzi, gdzie startowano w dwóch grupach rocznikowych - A (r. 1951-52) i B (r. 1953 i młodsi) - medale przywieźli: grupa A: Bąk Wiesława złoty 100 m st. klas.

1.26,5 Bąk Wiesława srebrny 200 m st. klas.

3.05,8 Brzezińska Justyna złoty 200 m st. klas.

3.04,9 Brzezińska Justyna brązowy 100 m st. klas.

1.29,0 Rybicki Ryszard brązowy 200 m st. zm.

2.41,1 grupa B: Sadowski Jerzy 2 złote 200 m st. grzb.

2.42,8 200 m st. zm.

2.48,0 Sadowski Jerzy srebrny 100 m st. grzb.

1.17,0 Grzeszewski Sławomir srebrny 100 m st. klas.

1.24,0 Grzeszewski Sławomir brązowy 200 m st. klas.

3.03,7 Rosenthal Helena srebrny 100 m st. grzb.

1.21,9 W finałach startowali także zajmując miejsca jak niżej: IV - H. Rosenthal (100 m st. dow. i 200 m st. grzb.), R. Rybicki (400 m st. zm.)

V - R. Rybicki (100 m st. mot.)

VI - G. Rydelska (100 m st. dow.) i W. Borkowski (100 m st. grzb.) – MKS W klasyfikacji zespołowej „Astoria” zajęła: w grupie A miejsce V z 32 pkt. „ B „ IV z 35 pkt.

W sezonie zimowym tego roku Paweł Pietsch z „Astorii” uzyskał normę do startu w MP seniorów i jako pierwszy z mężczyzn tego klubu uczestniczył 17 marca w Gdyni, w imprezie tej rangi, pływając na 50 m st. dowolnym. Z rezultatem 0.27,6 zajął VI miejsce w finale. W roku następnym uprawnionych do udziału w MP było już 8 pływaków „StartuAstoria”. [Foto 83].

W lipcowe Święto Odrodzenia zamknięto III IMS przeprowadzone w Lublinie (brak danych).

253

Kolejne cyfry dotyczą medali (złotych – srebrnych – brązowych). Autorowi nie udało się ustalić nazwiska, konkurencji i czsów zdobywcy(ów) jednego srebrnego i brązowego medalu.

254 Wynik pochodzi zmateriałów OZP a uzyskany był w eliminacjach. W Historii Mistrzostw Polski przygotowanej na zlecenie PZP na jego 90-lecie przez zespół pod kierunkiem Wacława Parczewskiego na VIII poz. figuruje Bożena Wojsa z Tęczy Kielce i jej wynik z finałów 1.29,2. W elim. musiało być trochę lepiej.

130 Latem, na 13 bydgoskich zawodników, którzy uczestniczyli 18-20.8. w MP w Krakowie na basenie „Wisły” (gr. A r. 1951-52) i w Szczecinie (gr. B r. 53 i młodsi) w finałach znalazło się 11 pływaków, zdobywając medale: grupa A : Rybicki Ryszard Astoria złoty 400 m st. zmiennym 5.35,7 Steyer Ewa Stal G. brązowy 100 m st. klasycznym 1.28,4 grupa B : Sadowski Jerzy Astori a złoty 100 m st. grzbietowym 1.15,4 Kulczak Andrzej Zawisza 2 srebrne 100 m st. grzbietowym 1.17,0 200 m st. grzbietowym 2.46,0 Grzeszewski Sław. Astoria 2 brązowe 100 m st. klasycznym 1.25,1 200 m st. klasycznym 3.04,0 Dalsze miejsca zajęli: grupa A V - R. Rybicki w 200 motylkowym (rekord okręgu seniorów) i J. Brzezińska na 200 m st. zmiennym i A. Piotrowska na 800 m st. dowolnym, VI - Z. Witkowska (MKS) na 200 m st. motylkowym. [Foto 121] grupa B IV - K. Stranc – 100 i 200 m st. klasycznym (1.25,8 i 3.04,6) V - G. Domański – 200 m st. grzbietowym (2.54,0) VIII - K. Kulczak – 100 m st. motyl. i G. Domański – 100 m st. grzb. (wszyscy Zawisza) G. Rydelska uzyskała w eliminacjach najlepszy rezultat mistrzostw w konkurencji 200 m st. dow. 2.43,2 min., lecz na skutek grypy odstąpiła od dalszych startów i - wydawało się pewne - medale przypadły innym.

IV Ogólnopolska Spartakiada

Kolejna IV Centralna Spartakiada została przeprowadzona jako GMP na basenie chorzowskiej „Fali” 5 - 9 sierpnia omawianego właśnie roku. To jeszcze za wcześnie na krajowe sukcesy bydgoskich pływaków, aczkolwiek sądząc z postępów spodziewano się w kilku konkurencjach wyższych lokat. Do reprezentacji województwa, o najniższej średniej wieku wśród startujących, tym razem zakwalifikowało się 4 zawodników grudziądzkiej „Stali”, 4 MKS oraz 11 „Astorii”. Ostatecznie Bydgoszcz uplasowała się w klasyfikacji województw na 10 pozycji. 255 W finałach tej imprezy pływali, zajmując miejsca jak niżej: 6. Barbara Balcerowicz (G.) 49 400 m st. dow.

5.39,7 7. Barbara Balcerowicz (G.) 800 m st. dow.

11.55,0 7. Wiesława Bąk 52 100 m st. klas.

1.26,7 7. Wiesława Bąk 200 m st. klas.

3.08,9 8. Wiesława Bąk 400 m st. zmien.

6.23,1 8. Gabriel Łasiński (G.) 50 200 m st. klas.

2.54,2 8. Helena Rosenthal 53 200 m st. grzb.

2.56,6 5. sztafeta 4 x 100 m st. dow. 4.55,9 (H. Rosenthal, B. Balcerowicz, G. Słabęcka, G. Rydelska) 7. sztafeta 4 x 200 m st. dow. 9.47,8 (W. Mańczak, A. Sadowski, P. Pietsch, R. Rybicki) 1968 Rezultat Grażyny Rydelskiej uzyskany 28 stycznia na 400 m st. dowolnym 5.20,4 min. był trzecim najlepszym wynikiem osiągniętym przez polską zawodniczkę na tym dystansie i stanowił zapowiedź nadchodzących sukcesów „Astorii”. W ramach tej samej imprezy na

255

Organizatorzy IV Centralnej Spartakiady wyznaczyli bardzo wygórowane minima. Nie samo zajęcie miejsca w finale a dopiero uzyskanie minimum uprawniało do zaliczenia punktów w klasyfikacji zespołowej. Oznaczało to, że w trakcie wyścigu nie mając już szans na pozycję medalową nie można było „odpuścić”, o czym zapominali mniej doświadczeni zawodnicy.

131 200 m dow. zawodniczka ta uzyskała RO sen. 2.34,2 min. podobnie Wawrzyniec Mańczak na 400 m dow. 4.55,0 oraz Jolanta Mudziejewska 5.31,4 RO 13-latek.

Grażyna Rydelska została 16 marca omawianego roku, pierwszą rekordzistką Polski w kategorii seniorów256 z zawodników „Astorii” i drugą z Okręgu (po Aleksandrze Mróz), pokonując dystans 200 m dowolnym w 2.21,8 min. tj o 1,9 s. lepiej od dotychczasowego rekordu Ewy Greckiej. Następnego dnia uzyskała rekord Polski 16-latek na 100 dow. z czasem 1.05,3 min. [Foto 69, 83].

MP młodz.257 13- i 14-letnich odbywały się w Raciborzu 22-24 marca. Medale z tej imprezy przywieźli: złoty Mudziejewska Jolanta 55 Astoria 400 m st. dowolnym 5.27,6 srebrny Mudziejewska Jolanta 100 m st. dowolnym 1.11,3 brąz.

Domański Grzegorz 54 Zawisza 200 m st. grzbiet.

2.41,1 Ponadto na miejscu V wyścig kończyła K. Kulczak (Zawisza) w 200 m st. zmiennym.

W tych samych dniach grupa 15-16-letniej młodzieży „Astorii” uczestniczyła z ogromnym powodzeniem w MP swej kategorii wiekowej na basenie „Korony” w Krakowie.

Po problematycznej dyskwalifikacji na 400 m st. dowolnym, Grażyna Rydelska w samotnej próbie poprawiła rekord Polski młodzików w tej konkurencji (5.10,4)258. W konkursie medale zdobywały: 3 złote Rydelska Grażyna 52 50 m st. dowolnym 0.30,6 100 m st. dowolnym 1.06,3 200 m st. dowolnym 2.24,4 złoty Rosenthal Helena 53 200 m st. zmiennym 2.49,9 2 srebrne Rosenthal Helena 100 m st. dowolnym 1.08,6 200 m st. dowolnym 2.28,8 brązowy Witkowska Zenobia 52 MKS 50 m st. dowolnym 0.31,3

Plakietka przyznana Grażynie Rydelskiej wyróżnienie z ZMP Młodzików w Krakowie rok 1968

256

Najlepszy dotychczasowy rezultat na basenie 25 uważany był powszechnie, choć jeszcze nieoficjalnie, jako rekord Polski.

257

Od roku 1968 rozdzielono dotychczasową grupę młodzieżową ( dla przypomnienia jedną z trzech – seniorów młodz. i dzieci) na dwurocznikowe: mł. A – 15 i 16 lat oraz mł. B – 13 i 14 lat.

258 Jeszcze w tym czesie istniała możliwość, jako ukłon w stronę najlepszych, wykonania w trakcie imprezy nadprogramowego startu, jako próby bicia RP w zgłoszonym dodatkowo (poza konkursem), samotnym biegu kandydata na rekordzistę.

Z zasady, taki „wyścig z czasem” odbywał się po ostatniej, planowo przeprowadzonej konkurencji zawodów.

132 Tymczasem już 24 marca rozpoczynały się na basenie Pałacu Kultury i Nauki (Młodzieży) w Warszawie trzydniowe MP seniorów, gdzie na rywalkę oczekiwała Ewa Grecka (AZS AWF) dotychczasowa posiadaczka rekordów Polski w stylu dowolnym. Młodzi pływacy „Astorii” decyzją trenera nie wystartowali. Nie wykluczone, że ciesząc się ostatnimi sukcesami pragnęli uniknąć konfrontacji, korzystając z argumentacji wskazującej na zbyt duże obciążenie kolejną trzydniową imprezą. Atrakcją mistrzostw był niewątpliwie udział 17 osobowej grupy holenderskiej na czele z Adą Kok, medalistką Igrzysk Olimpijskich z 1964 (srebro na 100 m) i 1968 r. (złoto na 200 m) w stylu motylkowym. Tym razem pływając na 100 m st. mot. uzyskała na basenie 25 metrowym 1.05,3 min.

Bez zahamowań i z pewnym powodzeniem, poprawiając rekordy okręgu, startowali na 400 m zmiennym R. Rybicki (czwarty - 5.11,5) i 1500 m dowolnym Andrzej Sadowski (szósty - 19.44,7). Pływali także W. Mańczak i K. Niewitecki.

Z letnich Młodzieżowych Mistrzostw Polski grupy B (13-14 lat) w Krakowie (termin jak grupy starszej, podany poniżej) dwoje pływaków „Astorii” przywiozło medale: Jolanta Mudziejewska 55 złoty 400 m st. dowolnym 5.23,4 srebrny 100 m st. dowolnym 1.09,1 Kazimierz Sołtysiak 54 złoty 400 m st. dowolnym 5.05,5 W finałach startowali także zajmując lokaty jak niżej: V - K. Sakiewicz (200 m st. zmien. – 2.51,5 RO 13) i G. Domański (200 m st. grzb.) – obaj „Zawisza” VII - G. Domański (100 m st. grzb.)

Letnie Mistrzostwa Polski grupy A (15-16 lat) odbyły się 27-29 lipca we Wrocławiu.

Zawodnikom bydgoskim przyniosły następujące medale: 2 złote Rydelska Grżyna 52 200 m st. dowolnym 2.28,9 RO-sen 100 m st. dowolnym 1.08,0 RO-sen złoty Rosenthal Helena 53 400 m st. dowolnym 5.16,7 RO-15 srebrny Rosenthal Helena 200 m st. dowolnym 2.30,4 RO-15 Ponadto, zajmując dalsze miejsca w finałach, startowali: IV - G. Rydelska (50 m st. dow.- 31,6), H. Rosenthal (100 m st. dow.- 1.10,2), J. Sadowski 400 m st. zmiennym – 5.35,8), W. Adamowicz – MKS (50 m st. dowolnym – 28,3), V - Z. Witkowska – MKS (50 i 100 m st. dow.), VI - B. Szala (200 m st. klas. – 2.55,1) oraz A. Kulczak (50 m st. dow.) i H. Gierko (200 m st. mot.- 3.13,2) - oboje „Zawisza” VII - Z. Witkowska - MKS (200 m st. dow.), B. Szala (100 m st. klas.), VIII - A. Gierko – „Zawisza” (100 m st. motyl), Z. Witkowska - MKS (200 m st. zm.).259 Na pięknej pływalni Pogoni w Szczecinie 9 – 11 sierpnia odbyły się GMP seniorów, jako ostatni sprawdzian przed Olimpiadą w Meksyku. Bydgoszczanie do reprezentacji wówczas jeszcze nie kandydowali, ale plasując się tuż za mistrzami zdobywali pierwsze dla „Astorii” medale w najważniejszej krajowej imprezie: srebrny Ryszard Rybicki 400 m st. zmiennym 5.14,8 (I m. Jacek Krawczyk) brązowy Grażyna Rydelska 200 m st. dowolnym 2.28,7 brązowy Jolanta Mudziejewska 800 m st. dowolnym 10.53,0 Były jeszcze dalsze miejsca w finałach: IV - H. Rosenthal (800 m st. dow. 11.08,0), J. Mudziejewska (400 m st. dow. 5.15,2) G. Rydelska (100 dow. 1.08,2), R. Rybicki (200 m st. zmiennym 2.28,9) VI - H. Rosenthal (200 m dow. 2.30,8), VII - G. Rydelska (400 m st. dow. – el. 5.22,9), 259

Podane w nawiasach wyniki dot tej imprezy, oznaczają RO wyłącznie w kat. wieku zawodnika ustanawiającego ten rekord.

133 VIII - J. Mudziejewska (200 dow.)

1969 Rok po ustanowieniu pierwszego rekordu w konkurencji 200 m stylem dowolnym, 16 lutego, Grażyna Rydelska ponownie poprawiła w tej konkurencji najlepszy wynik seniorów w kraju na 2.20,4 min.

Najważniejszą pływacką imprezą roku w Bydgoszczy, w trakcie której padło 11 rekordów krajowych seniorów były Halowe MP przeprowadzone 28-30 marca. Wydarzeniem godnym odnotowania w kronice BOZP i „Startu-Astoria”, stało się zdobycie złotego medalu przez zawodniczkę tego klubu - po raz pierwszy - w szóstym roku od momentu uruchomienia własnego obiektu. Dokonała tego, detronizując wieloletnia mistrzynię Marię Komisarek z I KS „Ślęza” Wrocław, niespełna czternastoletnia: Jolanta Mudziejewska 800 m st. dowolnym 10.30,2 - RP 14.

Po latach hegemoni M. Komisarek, szczególnie na długich dystansach kobiecego kraula, ta znana zawodniczka ustąpić musiała wpierw na 400 m Elżbiecie Zieleniewskiej (Start Opole), a następnego dnia właśnie „Mundzi”260. [Foto 84].

Srebrny krążek wywalczyła Grażyna Rydelska na: 200 m st. dowolnym w 2.26,2 min.

Mudziejewska, najmłodsza z bydgoszczanek zdobyła jeszcze medale brązowe na: 200 m st. dowolnym 2.26,2 - a więc z tym samym czasem co G. Rydelska.

400 m st. dowolnym 5.06,4 RP 14 - z tym samym czasem co M. Komisarek – II m.

W finale startowali: IV - Ryszard Rybicki (400 m st. zmien.- 5.06,8), V - R. Rybicki (200 m zm. – 2.23,1) VI - Aleksandra Piotrowska (800 m st. dow.- 12.13,0) - wszyscy dotychczas wymienieni z „Astorii” oraz siostry Danuta (100 m st. klas.- 1.25,9) i Zenobia Witkowskie (50 m st. dow.31,5) z MKP Gryf.

Będąca w gorszej dyspozycji G. Rydelska, zrezygnowała ze startu w finale 400 m st. dow. R. Rybicki przegrał walkę o brąz na 400 m st. zm. na ostatniej długości basenu z doświadczonym zawodnikiem „Ślęzy” Wrocław Wiktorem Armatysem. Okręg reprezentowało łącznie 10 zawodników z wymienionych dwóch klubów. W mistrzostwach startowała także (400 i 800 dow.) torunianka Małgorzata Chojnacka reprezentująca w tym czasie „Lecha” Poznań. Zajęła odpowiednio miejsca V i IV. Dokładnie w tych samych dniach w Kielcach (gr. A 15-16 lat) i Stargardzie (gr. B 1314 lat), odbywały się Młodzieżowe MP. Również tam zawodnicy bydgoskiego okręgu zajmowali doskonałe pozycje i zdobywali medale. Przywieźli ich ogółem 9 w tym: # grupa A złoty - Rosenthal Helena Astoria 53 100 m st. dow.

1.09,0 srebrny - Ejgierd Andrzej Astoria 54 200 m st. mot.

2.41,8 srebrny - Rosenthal Helena 400 m st. dow.

5.20,6 brązowy - Rosenthal Helena 200 m st. dow.

2.30,2 grupa B 2 złote - Daroń Włodzimierz Gryf 55 100 m st. klas.

1.20,1 200 m st. klas.

2.54,8 2 srebrne - Wełna Daniel Gryf 55 100 m st. grzb.

1.13,0 200 m st. grzb.261 srebrny - Sakiewicz Krzysztof Zawisza 55 200 m st. zm.

2.40,8 Na dalszych pozycjach w finałach do mety dopływali: 260 261

Przezwisko J. Mudziejewskiej będące zniekształconym skrótem nazwiska.

Rezultatu nie ustalono.

134 V VI

- K. Sakiewicz (100 m st. mot. - 1.17,3) - E. Komosińska (100 m st. kl. - 1.31,1) i G. Oczachowska (100 m st. grzb. 1.23,6 RO) obie „Zdrój”.

Startowali także: gr. A - W. Adamowicz (100 m st. dow.- 1.00,5) - MKP „Gryf” A. Ejgierd (100 mot. – 1.11,1) gr. B - B. Wolf (100 kl. - 1.24,4), Z. Bojanowski (200 kl.- 3.04,3) - „Astoria” Oczachowscy: Grażyna (100 grzb.- 1.23,6 RO) i Marian (200 kl.- 3.06,6) - „Zdrój”, B. Śródka (200 grzb. - 3.04,1) - „Gryf” W IV Centralnych Igrzyskach Sportowych Młodzieży Szkolnej 262 17-22 lipca w Warszawie, startowały r. 1955 i młodsze. Wyróżnili się zdobywcy medali (3 zł. - 5 sr.4 br.)263 2 złotych Daroń Włodzimierz (Gryf) 50 m st. klasycznym 0.37,4 100 m st. klasycznym 1.21,4 srebrnego Daroń Włodzimierz 50 m st. motylkowym ?

2 srebrnych Wełna Daniel (Gryf) 50 m st. grzbietowym ?

100 m st. grzbietowym ?

2 brązowych Mudziejewska Jolanta (Astoria) 100 m st. dowolnym ?

50 m st. dowolnym 0.31,4 brązowego Oczachowska Grażyna (Zdrój) brak danych ? brązowego Oczachowski Marian (Zdrój) w st. klasycznym ? złotego sztafeta dziewcząt 4 × 50 m st. zmiennym srebrnego sztafeta chłopców 4 × 50 m st. zmiennym .

(D. Wełna, W. Daroń, K. Sakiewicz, Z. Bojanowski) srebrnego sztafeta dziewcząt 4 × 50 m st. dowolnym W gronie startujących był także L. Borowicz, który na 50 m grzb. uzyskał 37,7 s. RO W punktacji zespołowej reprezentacja bydgoska uplasowała się na II pozycji w grupie dziewcząt i IV wśród chłopców, ogółem IV m. za Warszawą, Wrocławiem i Katowicami, Główne MP miały miejsce w Warszawie 15-17 sierpnia. Z okręgu bydgoskiego startowało 5 zawodników – wszyscy z „Astorii”. Dwoje zdobyło 5 srebrnych medali: G. Rydelska 52 200 m st. dowolnym 2.24,9 400 m st. dowolnym 5.12,9 800 m st. dowolnym 10.55,3 R. Rybicki 51 200 m st. zmiennym 2.25,2 400 m st. zmiennym 5.12,6 Startująca na 200, 400 i 800 m dow. Helena Rosenthal zajęła odpowiednio VI, V i IV miejsca z rezultatami 2,30,0 i 5.20,2 oraz 11.19,1 min. Nie wzięła udziału w tych zawodach najpoważniejsza kandydatka do medalowych miejsc i tytułów J. Mudziejewska, gdyż w tym samym czasie startowała w Mistrz. Europy Juniorów w Wiedniu.

262

26-27.10.57 na II Krajowym Zjeździe ZSSZ Zryw przekształcono to zrzeszenie w Szkolny Związek Sportowy, zdecydowano również o Igrzyskach w roku 1961. Organizacji tej imprezy podejmował się SZS co dwa lata: r.1963 – Z. Góra. Młodzież klubów poza szkolnych nie miała prawa startu czyli były to raczej mistrzostwa SZS. Nie uczestniczyli także zawodnicy z szkół podstawowych. Punktowano dyscyplinami. r.1965 – Olsztyn. Zawody dla całej młodzieży szkolnej. W programie znalazło się pływanie. Punktowano przekrojowo: szk. podstawowe, średnie, SKS, MKS. Organizatorami byli poza SZS także ZMS, ZHP, ZMW. r.1967 – Lublin. Pływanie pojawiło się w grupie szk. podst. Okręg reprezentowała szkoła.

263 Przy braku protokołu i niezgodności doniesień prasowych powstały luki i być może przekłamania.

135 I Ogólnopolska Spartakiada Młodzieży [I OSM] odbyła się w Poznaniu, 2-5 września.

Startowały roczniki `53 i młodsi posiadający II kl. sportową. Ostatecznie w końcowej klasyfikacji okręg bydgoski uplasował się na 11 miejscu264 z 37 pkt. przy teoretycznie możliwym do osiągnięcia ósmym. W punktacji klubowej „Astoria” zajęła 10 miejsce gromadząc 35,5 pkt., 42 pozycję „Gryf” zdobywając 1,25 pkt., a 45 miejsce „Zdrój” z 0,25 pkt. i tyle samo „Zawisza”265.

Jedyną zawodniczką BOZP odnotowaną w protokole zawodów na pozycjach medalowych była Jolanta Mudziejewska /55/.

II m.

800 m st. dow.

11.00,4 II m.

400 m st. dow.

5.19,9 III m.

200 m st. dow.

2.31,8 W finałach pływali jeszcze: H. Rosenthal (styl dow.), W. Adamowicz (st. dow.), A. Ejgierd (st. mot. z RO-15 1.09,9 na 100 m) a także sztafety: dziew. 4×100 m st. dow. i męskie 4×200 m st. dow., oraz 4×100 m st. dow. Na 1500 dow. w konkurencji, w której kolejność ustala się wg czasów K. Sołtysiak osiągnął 20.18,9 min. co było RO-15.

1970 Pokaźnym dorobkiem w MP w łódzkiej hali SKS „Start”, 14-15 marca, mogli pozczycić się młodzicy266 „Astorii” i „Zdroju” (13 i 14-letni w jednej grupie). Zdobyli 7 medali: 2 złote Auksztulewicz Elżbieta 57 100 m st. motylkowym 1.21,6 RO 200 m st. zmiennym 2.55,6 złoty Jakubowska Mirosława 57 400 m st. dowolnym 5.22,8 srebrny Jakubowska Mirosława 100 m st. dowolnym 1.10,1 srebrny Kaczorowska Bogumiła 57 200 m st. grzbietowym 2.56,0267 srebrny Oczachowska Grażyna Zdrój 56 100 m st. grzbietowym 1.20,9 el. 1.20,6 brązowy Bartczak Jacek 57 200 m st. zmiennym 2.44,4 W finałach startowali jeszcze: IV - G. Oczachowska (2 razy), B. Kaczorowska V - B. Kaczorowska VI - M. Jakubowska, Barbara Morozowska i Eryk Pawlak, G. Oczachowska.

Uczestniczyli też w tych mistrzostwach: A. Antkowski, K. Majewska i H. Jaśkiewicz (Stal T.) W Lublinie w MP na krytym basenie, 15-17 marca, juniorzy „Astorii” wywalczyli 5 miejsc na podium i 5 dalszych miejsc finałowych. W finałach wystąpiła także dwójka pływaków „Zdroju” Ciechocinek. Medale zdobyli: 2 srebrne Ejgierd Andrzej 54 100 m st. motylkowym 1.07,8 200 m st. motylkowym 2.37,3 srebrny Sołtysiak Kazimierz 54 1500 m st. dowolnym 19.18,7 RO-16 srebrny Kujawa Maciej 54 400 m st. zmiennym 5.28,0 RO-16 brązowy Sakiewicz Krzysztof 55 400 m st. zmiennym 5.33,0 W finałach na miejscach jak niżej wyścigi kończyli: IV - Barbara Śródka (200 m st. grzb.), Magdalena Gano (100 m st. mot), Ewa Komosińska – „Zdrój” Ciechocinek (200 m st. klas.), V - B. Śródka (100 m st. grzb), D. Wełna (100 m grzb), M. Oczachowski - „Zdrój” (100 m st. klas.), 264

Pierwotnie podawano IX lokatę. Po nie znanym przebiegu weryfikacji końcowych ustaleń opublikowano jak w tekście.

Nie udało się ustalić: kto i w jakiej konkurencji owe 0,25 pkt. dla Zawiszy zdobył i dlaczego tego ułamka nie uwzględniała końcowa tabela I OSM tak w punktacji klubowej jak i okręgów? Przypuszczalnie pomyłka w doniesieniu prasowym.

266 Od 1.1.1970 wprowadzono w nazewnictwie kat. juniorów 15-16 lat, młodzików 13-14 i dzieci 12 i mł. (jak od 1966 r.)

Decydował rocznik a nie dzień urodzin.

267 Poprawność wyniku wymaga potwierdzenia.

265

136 VI - K. Sakiewicz (200 m st. zm).

Ekipa „Astorii” była znacznie liczniejsza startowali bowiem jeszcze H. Pawlikowska, K. Kulczak, J. Bieniak, W. Daroń, G. Domański i K. Drozd.

4 medale przywieźli pływacy „Astorii” z HMP seniorów w Ostrowcu Świętokrzyskim przeprowadzonych 13-15 marca.

J. Mudziejewska złoty268 55 800 m st. dowolnym 10.30,6 srebrny 400 m st. dowolnym 5.05,4 brazowy 200 m st. dowolnym 2.26,2 R. Rybicki srebrny 51 400 m st. zmiennym 5.02,4 Ten sam zawodnik zajął ponadto IV m. na 200 m st. zmiennym. Finalistką była też Ewa Chabros w wyścigu na 200 m grzbietem (VI m.). Z mniejszym powodzeniem startowali: W. Adamowicz, M. Kujawa, Z. Pazgrat, G. Rydelska, H. Rosenthal i B. Śródka.

Organizatorem V Letnich IMS w terminie 22 - 26 lipca omawianego roku był Szczecin. W igrzyskach startowały roczniki 1956 jako najstarsze, a klasyfikowane były wraz z młodszymi łącznie. Medale (3-3-3)269 zdobyli: 2 złote

Jakubowska Mirosława

100 m st. dowolnym 1.08,7 400 m st. dowolnym 5.18,8 złoty sztafeta 4 × 100 m st. zmiennym 5.25,8 w skladzie: G. Oczachowska (Zdrój), H. Jaśkiewicz (Stal T.), E. Auksztulewicz i M. Jakubowska (Astoria) 2 srebrne Auksztulewicz Elżbieta 100 m st. motylkowym.

1.19,0 s.c.

200 m st. zmiennym 2.53,1 srebrny sztafeta chłopców 4 × 200 m st. dowolnym 9.41,3 w klubowym składzie „Astorii”: A. Antkowski, L. Borowicz, J. Bartczak, A. Bet brązowy Jakubowska Mirosława 100 m st. motylkowym 1.19,0 s.c.

Bet Adam 400 m st. dowolnym 4.59,7 Borowicz Leszek 50 m st. dowolnym 0.29,3 Były również miejsca finałowe indywidualnie i w sztafetach: IV - A. Antkowski (50 m st. dow.), V - L. Borowicz (100 m st. dow), VI - K. Majewska, ?

VII - G. Oczchowska (100 m st. grzb.), VIII- K. Majewska (50 m st. dow), G. Oczachowska (200 m st. zmien.), sztafeta chłopców 4 × 100 m st. zm.

Ponadto pływali: B. Kaczorowska, B. Mrozowska, B. Rydelska, M. Wieczorek, E. Pawlak, S. Wilczyński (wszyscy z „Astorii) oraz M. Żurad (Stal Toruń).

Ten występ pływaków uznano za rewelacyjny. Reprezentacja Bydgoszczy zajęła IV miejsce z liczbą 85 pkt. (I m. Wrocław 132 pkt., II m. Łódź 95 pkt., III m. Gdańsk 86 pkt.).

Startowało 16 ekip wojewódzkich.

Bogaty dorobek zapisali bydgoszczanie na kontach medalowych tego roku w letnich mistrzostwach kraju juniorów, które odbyły się 31.7 – 2.8.70 we Wrocławiu na basenie KS „Budowlani”. Łącznie było to 8 medali niżej wymienionych i jeszcze 14 dalszych miejsc finałowych.

268 269

W rzywistości medale nie różniły się kolorem, a na miejsce zajęte przez zawodnika wskazywał stosowny grawerunek.

Wg klucza złoty-srebrny-brązowy.

137 2 złote

Jakubowska Mirosława

400 m st. dow. 5.06,6 RP Mł.

800 m st. dow. 10.35,5 RP Sen. Jun. i Mł. srebrny Jakubowska Mirosława 200 m st. dow. 2.26,6 RPMł. złoty Mudziejewska Jolanta 200 m st. dow. 2.25,6 2 srebrne Mudziejewska Jolanta 400 m st. dow. 5.10,4 800 m st. dow. 10.49,1 brązowy Sołtysiak Kazimierz 1500 m st. dow. 18.52,8 brązowy Gano Magdalena 200 m st. mot. 2.58,2 Na miejscach 4 – 8 wyścigi finałowe ukończyli: IV - A. Ejgierd (100 i 200 m st. mot), K. Sołtysiak (400 m st. dow), V - M. Gano (100 m st. mot.), VI - B. Śródka (100 m st. grzb.), K. Sołtysiak (200 m st. dow.), G. Oczachowska - Zdrój (200 m st. mot.), M. Oczachowski - Zdrój (100 m st. klas.), VII - M. Kujawa (400 m st. zm.), M. Oczachowski - Zdrój (200 m st. kl.), E. Komosinska Zdrój (200 m st. kl), VIII - A. Bet (400 m st. dow.), Z. Bystry (100 m st. mot.), E. Auksztulewicz (100 m st. mot. i 200 m st. zm.).

Na pięknie utrzymanym basenie WKS „Flota” w Gdyni-Oksywiu, 15-17 sierpnia, podczas Letnich Mistrzostw Polski Seniorów 2 srebrne medale zdobyła Mudziejewska Jolanta 400 m st. dowolnym 5.07,8 RO 800 m st. dowolnym 10.24,0 RO-14 Ta sama zawodniczka zajęła jeszcze V miejsce na 200 m st. dow. (2.26,8) tj podobnie jak E. Chabros na 100 m st. grzb. (1.18,0 RO). Były też dalsze, VIII pozycje w finałach: Błażeja Szali w 200 m st. klas. (2.49,6), Magdaleny Gano na 200 m mot. i Kazimierza Sołtysiaka w wyścigu 1500 m st. dow. Niezwykłych emocji dostarczył wyścig na 800 m st. dow kobiet.

Elżbieta Pilawska ze „Startu” Gdańsk wygrała z J. Mudziejewską o 0,1 s. bijąc przy tym rekord Polski o 7,9 s. (10.23,9). Swe aktualne możliwości sprawdzali też: W. Adamowicz, M. Kujawa, A. Ejgierd, H. Rosenthal, G. Rydelska, B. Śródka. Dla „Legii” W-wa medale zdobywał R. Rybicki. Zabrakło na zawodach M. Jakubowskiej, która nie dostała z jakiegoś powodu zgody PZP na ten start.

W drugim miesiącu ferii, na obozie kadry młodzieżowej w Stalowej Woli przeprowadzono (11-12.8.) zawody kontrolne, w których M. Jakubowska uzyskała wynik lepszy od RP młodzików na 100 dowolnym czasem 1.07,5 min.270 1971 W mistrzostwach w Krakowie, 11-14 marca uczestniczyły roczniki 1957-58. Był to dla „Astorii” występ niezwykle urodzajny w medale. Zawodnicy tego klubu przywieźli ich łącznie dwanaście: 2 złote Bet Adam 57 100 dowolnym 1.01,5 RO-14 400 dowolnym 4.46,3 2 złote Auksztulewicz Elżbieta 57 100 motylkowym 1.19,7 200 zmiennym 2.48,4 złoty Jakubowska Mirosława 57 400 dowolnym 5.16,2 złoty Borowicz Leszek 57 50 dowolnym 0.28,3 s.c. (el. 28,0) 2 srebrne Bartczak Jacek 57 200 zmiennym 2.35,7 200 klasycznym 2.55,0 srebrny Bet Adam 50 dowolnym 0.28,3 s.c. srebrny Majewska Krystyna 57 400 dowolnym 5.19,0 270

Na podstawie wyciągu z protokółu zawodów.

138 brązowy Jakubowska Mirosława 100 dowolnym 1.08,3 brązowy Bartczak Jacek 400 dowolnym 4.56,5 Dalsze miejsca w finałach zajmowali: IV - L. Borowicz (100 m st. dowolnym), VI - E. Auksztulewicz (50 m st. dow.), B. Kaczorowska (200 m st. zmien.).

Poza finałami startowali: K. Majewska, B. Kubiak, A. Sokulska, P. Nowiński (wszyscy z Astorii) oraz S. Mikołajewski i G. Jóźwiak (Stal Toruń) a także M. Buczkowska (Noteć Mątwy).

Z odbywających się w tym samym terminie jak wyżej MP juniorów w Gdyni, dokąd wyjechała tylko część zawodników roczników 1955-56, medale przywieźli: złoty Gano Magdalena 55 100 m st. motylkowym 1.17,5 srebrny Gano Magdalena 200 m st. motylkowym 2.59,4 srebrny Oczachowski Marian 55 100 m st. klasycznym 1.15,8 2 brązowe Oczachowska Grażyna (Zdrój) 56 400 m st. zmiennym 6.07,8 200 m st. motylkowym 3.05,1 Dalsze miejsca w finałach zajęli: IV - G. Oczachowska (100 m st. mot.). M. Oczachowski (200 m st. klas.), V - B. Rydelska (400 n st. dow.), K. Sakiewicz (100 m st. klas.), VI - B. Śródka (200 m st. grzb.).

Seniorzy i zawodnicy młodsi z aspiracjami do kadry pływali 12-14 marca na MP w Kielcach. Juniorzy mieli w tym samym czasie mistrzostwa jak wyżej. Efekt startu z seniorami był dość skromny, bo dwa brązowe medale: J. Mudziejewska 800 m st. dowolnym 10.39,5 K. Sołtysiak 1500 m st. dowolnym 18.40,0 Dodajmy do tego IV miejsce na 400 m st. dowolnym tego ostatniego oraz IV i VI miejsca J. Mudziejewskiej odpowiednio na 400 i 200 m. st. dow. Startowali ponadto: E. Chabros, W. Adamowicz, i A. Ejgierd.

II OSM Znaczek pamiątkowy

II Ogólnopolska Spartakiada Młodzieży – 24-26.7. Chorzów (Katowice) – roczniki `55 i mł. razem. Przymiarka do IV miejsca była już conajmniej nieskromna, rzeczywistość przeszła oczekiwania nawet dobrze poinformowanych. Bezprecedensowy sukces „Startu-Astorii” we wszystkich klasyfikacjach w omawianej dyscyplinie to wynik wyjątkowej atmosfery i pełnej mobilizacji wszystkich zawodników.

Medale zdobyli: 2 złote Auksztulewicz Elżbieta

57

2 srebrne Auksztulewicz Elżbieta

57

2 złote

57

Bet Adam

brązowy Beta Adam 3 srebrne Mudziejewska Jolanta

55

brązowy Mudziejewska Jolanta 2 srebrne Jakubowska Mirosława

57

400 m st. zmien.

200 m st. mot.

200 m st. zmien.

100 m st. mot.

1500 m st. dow.

400 m st. dow 200 m st. dow.

800 m st. dow.

100 m st. dow.

200 m st. dow.

400 m st. dow.

400 m st. dow.

5.54,1 2.47,1 2.46,3 1.16,8 18.29,1 4.40,4 2.12,9 10.49,6 1.07,1 2.29,1 5.10,7 5.10,6

RP młodz.

RP młodz.

RP młodz.

RP młodz.

139 200 m st. mot.

2.50,1 brązowy Jakubowska Mirosława 800 m st. dow 10.52,7 brązowy Sakiewicz Krzysztof 55 200 m st. klas.

2.51,5 złoty sztefeta 4 × 100 m st. dow.

4.37,3 (E. Auksztulewicz, K. Majewska, M. Jakubowska, J. Mudziejewska) srebrny sztafeta 4 × 200 m st. dow.

9.18,3 (J. Bartczak, M. Oczachowski, L. Borowicz, A. Bet) brązowy sztafeta 4 × 100 m st. zmien.

5.14,7 (M. Jakubowska, H. Pawlikowska, J. Mudziejewska, E. Auksztulewicz) Pozostałe miejsca w finałach: IV - K. Sakiewicz (400 zm.- 5.35,0) V - M. Oczachowski (100 i 200 klas.), VI - G. Oczachowska – Zdrój Ciech.(100 mot.-1.21,7 i 200 mot.), M. Jakubowska (200 dow.- 2.32,8), sztafeta 4 × 100 m dow. i zmien. (4.48,4) chłopców, VII - M. Gano (200 mot.- 3.04,7 i 100 mot.- 1.22,5), VIII - L. Borowicz (200 mot.)

Zespołowo: okręg 1. Bydgoszcz 165 pkt.

2. Lublin 114 „ 3. Wrocław 83 „ klub 1. Astoria Bydgoszcz 161,25 pkt.

2. Avia Świdnik 94,25 „ 3. Lech Poznań 77,75 „ Zdrój Ciechocinek 3,75 „ W sumie zdobyto 5 złotych, 8 srebrnych i 5 brązowych medali i poprawiono przy tym 4 rekordy Polski kat. młodzieżowej. [Foto 85].

Tydzień po spartakiadzie, odbyły się na pływalni FKS „Avia” w Świdniku MP młodz. dla rocznika 1957 i młodszych, co pozwoliło na ponowny start wielu pływakom, którzy już w Chorzowie zdobywali medale, choć tam walczyli z konkurentami starszymi o dwa lata. Czternastoletni pływacy „Astorii” w rywalizacji o medale, z rówieśnikami z 43 klubów głównie z „Neptuna” Stargard, zdobyli: 2 złote E. Auksztulewicz 100 m st. motylkowym 1.16,6 200 m st. zmiennym 2.44,5 RO-sen 2 złote A. Bet 100 m st. dowolnym 1.00,9 RP-14 400 m st. dowolnym 4.43,5 złoty M. Jakubowska 400 m st. dowolnym 5.10,8 2 srebrne M. Jakubowska 100 m st. dowolnym 1.09,4 100 m st. motylkowym 1.18,7 srebrny Bartczak Jecek 200 m st. zmiennym 2.37,0 brązowy Bet Adam 50 m st. dowolnym 0.28,1 2 brązowe Borowicz Leszek 100 m st. motylkowym 1.12,2 200 m st. grzbietowym 2.37,7 Dalsze miejsca w finałach: IV - L. Borowicz (100 m st. grzb.), V - J. Bartczak (400 m st. dow.), VI - E. Auksztulewicz (50 m st. dow.),

140 VII

- M. Wieczorek (200 m st. grzb.), B. Kaczorowska (200 m st. zm.), A. Sokulska (100 m st. mot.), K. Majewska (400 m st. dow.).

Startowali także G. Frankowski, T. Koziński, B. Kubiak.

Tego samego roku w Głównych Mistrzostwach Polski przeprowadzonych na basenie warszawskiej „Legii” 13-15 sierpnia dobrze zaprezentowali się zdobywając medale: 2 srebrne Auksztulewicz Elżbieta 400 m st. zmiennym 5.50,6 200 m st. motylkowym 2.45,6 brązowy Sołtysiak Kazimierz 1500 m st. dowolnym 18.52,3 brązowy Mudziejewska Jolanta 400 m st. dowolnym 5.08,9 Ta ostatnia zajmowała jeszcze dwa razy miejsca IV (200 m dow.- 2.30,9 i 800 dow. 11.00,1). Na tej samej pozycji była Auksztulewicz na 200 m zmiennym (2.45,1). Do kompletu lokat zajętych w finałach wymienić wypada VI pozycję J. Mudziejewskiej w 100 m dow.

(1.09,0), VIII miejsca Waldemara Adamowicza na 50 m st. dow. i Bogusławy Rydelskiej na 800 m st. dow. Startowali także E. Chabros, K. Majewska, K. Sakiewicz, M. Oczachowski i K. Drozd. Ekipa „Astorii” nie była w komplecie, bowiem w trójce polskich zawodników startujących w połowie sierpnia w ME Juniorów w Utrechcie (Holandia) byli M. Jakubowska i A. Bet. 1972 W posiadanie rekordu Polski 15-latków wszedł 20.2.72 w Bydgoszczy Adam Bet, przepływając dystans 1500 dow. 17.31,3 min.

Na pływalni „Unii” Tarnów rozegrano 4-5 marca HMP w grupie roczników 58-59.

Zawodnicy bydgoskiego okręgu przywieźli cztery medale: srebrny Wieczorek Małgorzata 58 200 m st. zmiennym 2.49,6 brązowe Zarzycka Barbara 59 200 m st. klasycznym 3.04,9 Mausolf Mariusz (Zryw) 58 200 m st. klasycznym 2.55,4 Wieczorek Małgorzata 100 m st. grzbietowym 1.16,8 W finale startowali jeszcze Bogumiła Ciemińska, IV m. na 400 dowolnym i Grzegorz Frankowski (oboje z Astorii) zajmując VI miejsce w tej samej konkurencji wśród chłopców.

Uczestniczyli także: B. Kubiak, A. i B. Sokulskie, T. Koziński i P. Nowiński.

Osiem złotych medali z ogólnej liczby 14, wywalczyli juniorzy (roczniki 56 i młodsi) „Astorii” na zimowych MP tej kategorii wiekowej w Lublinie (10-12.3.). Osiągnięcia i ich autorzy to: 3 złote Bet Adam 57 100 m st. dowolnym 0,57,7 RO 200 m st. dowolnym 2.05,3 400 m st. dowolnym 4.30,0 3 złote Jakubowska Mirosł. 57 200 m st. dowolnym 2.23,8 RO-15 400 m st. dowolnym 4.59,4 200 m st. motylkowym 2.41,5 RP jun.

2 złote Auksztulewicz Elżb. 57 200 m st. zmiennym 2.43,1 RO 400 m st. zmiennym 5.46,1 2 srebrne Auksztulewicz Elżb.

100 m st. motylkowym 1.16,3 200 m st. motylkowym 2.50,2 srebrny Bet Adam 50 m st. dowolnym 0.26,5 brązowy Jakubowska Mirosł.

200 m st. grzbietowym 2.43,7 brązowy Sokulska Aleks.

58 200 m st. motylkowym 2.56,8 brązowy Borowicz Leszek 57 200 m st. grzbietowym 2.28,4

141 Zabrakło miejsca na „pudle”271. Na 200 m st. motylkowym dziewcząt na podium stał komplet zawodniczek z „Astorii”, ale i czwarte miejsce uzyska koleżanka klubowa medalistek, Bogusława Rydelska (2.56,9 s.). Finalistami byli także: IV - K. Majewska ( 400 i 800 m st. dow.), V - B. Ciemińska (200, 400, 800 m st. dow.), A. Sokulska (400 m zm) L. Borowicz (100 m st. grzbiet.- 1.08,4)), J. Bartczak (400 i 1500 m st. dow.).

VI - B. Kaczorowska (400 i 200 m st. zm), K. Majewska (200 m st. dow.).

Kolejne Halowe MP (kat. seniorów) PZP rozciągnął program mistrzostw na cztery dni. Organizował je Poznań w dniach 15-18 marca. Z umiarkowanym powodzeniem startowali zdobywcy brązowych medali: Auksztulewicz Elżbieta 57 400 m st. zmiennym 5.43,4 Bet Adam 57 1500 m st. dowolnym 17.41,0 Do finałów zakwalifikowali się jeszcze, jednak na podium już nie weszli: IV - A. Bet (400 m st. dow), M. Jakubowska (800 m st. dow).272 V - K. Sakiewicz (400 m st. zmien.), M. Jakubowska (200 m st. dow.), VI - M. Jakubowska (400 m st. dow.), J. Mudziejewska (200 m st. dow) VI Igrzyska Młodz. Szkolnej odbyły się jako równoznaczące MP w kat. młodz.

24-26 lipca w Łodzi. Medale wywalczyli: złoty Wieczorek Małgorzata 58 100 m st. motylkowym 1.13,2 RP mł. w eliminacjach 1.15,7 RP mł. złoty Frankowski Grzegorz 59 400 m st. dowolnym 4.51,3 brązowy Zachwieja Andrzej 58 Zdrój 100 m st. klasycznym 1.20,2 brązowy Mausolf Mariusz 58 Zryw 200 m st. klasycznym 2.57,3 el. 2,55,3 W biegach finałowych startowali jeszcze zajmując lokaty jak niżej: V - sztafeta chłopców 4 × 100 m st. zmiennym VI - B. Zarzycka na 100 i 200 m st. klas. oraz M. Wieczorek na 100 m st. grzbiet.

VII - A. Zachwieja – Zdrój 200 m st. kl.

VIII - B. Kubiakówna - 200 m st. kl.273 Uczestniczyli w Igrzyskach także: T. Koziński, P. Nowiński, D. Cytowicz, R. Filarski, A.Wiśniewski, M. Niemiałtowski, D. Gerth, A. Sokulska, E. Michnikowska – wszyscy z ”Astorii” oraz M. Buczkowska – ”Noteć”, Z. Rembeza – ”Zryw”, Z. Różański – ”Zdrój”.

Reprezentacja okręgu bydgoskiego wypadła poprawnie zajmując 8 miejsce z 48 pkt..

Imponująco wystartowali pływacy „Astorii” w MP Juniorów 30.7.- 1.8. w Puławach.

Roczniki 1956-59 ścigały się łącznie. Medale zdobyli: 3 złote Beta Adam 100 m st. dowolnym 0.58,9 200 m st. dowolnym 2.09,0 400 m st. dowolnym 4.33,4 2 złote Auksztulewicz Elżbieta 200 m st. zmiennym 2.44,5 400 m st. zmiennym 5.51,1 złoty Wieczorek Małgorzata 200 m st. motylkowym 2.50,6 srebrny Jakubowska Mirosława 200 m st. dowolnym 2.26,1 brązowy Auksztulewicz Elżbieta 100 m st. dowolnym 1.07,8 brązowy Wieczorek Małgorzata 100 m st. motylkowym 1.15,3 271 272

273

Powszechnie używana nazwa podium.

Granicę 10 min. na 800 m dow. kobiet pokonała podczas tych MP Elżbieta Pilawska „Start” Gdańsk

Końcówkę dodano do nazwiska, gdyż zawodniczka nie pojawia się na stronach opracowania z pełnym imieniem.

142 brązowy Jakubowska Mirosława 400 m st. dowolnym 5.14,6 brązowy Bet Adam 50 m st. dowolnym 0.27,3 RO-sen Finałowe wyścigi kończyli na miejscach: IV – M. Wieczorek (400 m, st. zmien.), L. Borowicz (200 m st. grzb.), VII – M. Wieczorek (200 m st. zmien), VIII – A. Sokulska (200 m st. motyl).

Jakubowska 200 m st. dow. przegrała złoto o 0,1 s. z Mirosławą Czernia z Neptuna Stargard. Leszek Borowicz tym razem nie stnął na podium, ale w starcie na 200 m mot. uzyskał 2.39,4 i na 200 m grzb. 2.30,6 co w obu przypadkach było RO-15.

Główne MP miały miejsce 11-13 sierpnia w Krakowie na basenie Zakładw Farmaceutycznych „Polfa”. Choć nie było złotego, miło jest odnotować medalowe osiągnięcia bydgoszczan: srebrny Wieczorek Małgorzata 58 100 m st. motyl.

1.14,5 srebrny Bet Adam 57 1500 m st. dow.

17.59,2 RP jun. srebrny Jakubowska Mirosława 57 200 m st. motyl.

2.42,6 s.c. brązowy Wieczorek Małgorzata 200 m st. motyl.

2.50,6 brązowy Auksztulewicz Elżbieta 57 400 m st. zmien.

5.52,0 Złoty medal na 200 m st. motylkowym M. Jakubowska przegrała przez wskazanie sędziów celowniczych z Aldoną Szymutko z „Resovii”. Bet po drodze na 1500 m st. dow. uzyskał na 800 m międzyczas (?) lepszy od RP jun.

Na dalszych miejscach finałowych wyścigi kończyli: IV - E. Auksztulewicz (200 m st. motyl. i 200 m st. zmien.), M. Jakubowska (200 m st. dow. i 100 motyl.), M. Wieczorek (400 m zmiennym - 5.53,7), Hanna Derdowska (200 m st. grzbiet.- 2.42,9 tj. 0,1 s. do brązu), V - Jolanta Mudziejewska /55/ (400 m zmiennym - 5.57,5), VI - A. Bet (200 i 400 m st. dowolnym), VII - H. Derdowska (100 m st. grzbietowym), Aleksandra Sokulska /58/ (200 m motyl.), VIII - Maria Przybył /55/ (200 m st. dowolnym – 2.34,4).

W nieoficjalnej punktacji klubów „Start-Astoria” uzyskała prymat wyprzedzając AZS W-wa i „Start” Gdańsk. Pochwały zbierała Wieczorek.

W pogoni za rekordami w ostatnim miesiącu roku, każda sobota lub niedziela wykorzystywana była na imprezy stwarzające okazję do poprawienia wyniku w aktualnej kategorii wieku, która przemijała zawodnikom z nadejściem stycznia. Na takich zawodach 16 grudnia w Bydgoszczy, w jednym wyścigu na 800 m st. dowolnym padły aż trzy rekordy. A. Bet sprowadził do 9.13,3 min. rek. wynik uzyskany wcześniej przez Zbigniewa Pacelta Z kolei Grzegorz Frankowski odebrał rekord A. Betowi w kat. młodzików, poprawiając go na 9.39,6 min.

1973 Lublin podejmował młodzików (13-14 lat) w Halowych MP 9-11 marca. Wszyscy zawodnicy „Astorii” urodzeni w 1959 roku zdobyli medale: 2 złote Koziński Tomasz 100 m st. grzbietowym 1.09,5 200 m st. grzbietowym 2.32,0 2 złote Ciemińska Bogumiła 200 m st. dowolnym 2.24,0 400 m st. dowolnym 5.04,8 2 złote Zarzycka Barbara 200 m st. klasycznym 2.57,1 200 m st. zmiennym 2.43,0 rek. Polski mł.

2 złote Frankowski Grzegorz 400 m st. dowolnym 4.43,3

143 srebrny Koziński Tomasz srebrny Zarzycka Barbara srebrny Filarski Grzegorz brązowy Koziński Tomasz brązowy Zarzycka Barbara brązowy Michnikowska Ewa brązowy Ciemińska Bogumila

1500 m st. dowolnym 200 m st. dowolnym 400 m st. zmiennym 1500 m st. dowolnym 400 m st. dowolnym 100 m st. klasycznym 200 m st. motylkowym 800 m st. dowolnym

18.27,5 2.13,8 5.48,7 19.01,8 4.51,2 1.23,3 2.55,1 10.31,7

Łatwo policzyć – to było 15 medali Niezwykle interesujący i zacięty pojedynek stoczyły zmiennistki na 400 m. Trzy pierwsze zawodniczki popłynęły lepiej od dotychczasowego rekordu Polski. Wygrała Julita Gębka z „Lublinianki” o 0,5 s. przed Zarzycką, która z kolei wyprzedziła o 0.2 s. trzecią na mecie Renatę Niewolewską z „Neptuna” Stargard.

Poza podium w finałach znaleźli się: miejscu IV – G. Filarski (400 m st. dow.), R. Filarski (1500 m dow.), G. Frankowski (200 m st. dow.), J. Kamiński – Zryw (100 m st. klas.), V – E. Michnikowska (100 m st. motyl.), A. Michalak (200 m st. grzbiet.), VI – B. Sokulska (400 m st. dow.), B. Ciemińska (100 m st. dow.), Mir. Niemiałtowski (200, 400, 1500 m st. dow.).

Uczestniczyła w mistrzostwach także Zofia Rembeza ze „Zrywu” T. nie odnosząc tym razem sukcesów. Najmłodszą w ekipie była A. Michalak rocznik 1961.

Bydgoszcz, jako organizator Zimowych MP, przyjmowała w tym samym terminie, startujące łącznie, roczniki 1957-58. Zawodnicy „Astorii” na własnym basenie zaprezentowali się bardzo dobrze, poprawiając cztery RP w swej kategorii wieku. Oto plon medalowy gospodarzy: 3 złote Bet Adam 57 100 m st. dowolnym 0.56,8 200 m st. dowolnym 2.02,5 RP jun.

400 m st. dowolnym 4.20,0 RP jun.

2 złote Wieczorek Małgorzata 58 100 m st. motylkowym 1.12,1 400 m st. zmiennym 5.36,0 RP jun. złoty Auksztulewicz Elżbieta 57 200 m st. zmiennym 2.38,3 RP jun. złoty Jakubowska Mirosława 57 200 m st. motylkowym 2.39,8 Tarnów przyjmował 16-18 marca, zawodników z grupy seniorów na HMP, rozpoczynających się w cztery dni po imprezie tej rangi w kat. juniorów. Dla młodych zawodników było to istotne, ponieważ startowali w obu tych imprezach. Bydgoszczanie nie jeździli wprawdzie po Polsce, gdyż 9-10 marca byli gospodarzami MP Juniorów, ale i tak zdradzali oznaki braku świeżości – w żargonie zawodników określa się to zwrotem „byli przymuleni”. Mimo tej sytuacji pokazali się bardzo dobrze bijąc rekordy Polski i zdobywając następujące medale: złoty M. Wieczorek 400 m st. zmiennym 5.36,5 2 srebrne A. Bet 400 m st. dowolnym 4.21,6 1500 m st. dowolnym 17.29,7 RP jun. srebrny H. Derdowska 400 m st. dowolnym 4.57,8 brązowy H. Derdowska 800 m st. dowolnym 10.23,0 brązowy M. Jakubowska 200 m st. motylkowym 2.45,5 brązowy B. Zarzycka 200 m st. klasycznym 2.55,2 RP młodz.

Uzupełniały te zdobycze lokaty w biegach finałowych: IV - E. Auksztulewicz (200 i 400 m st. zm.), H. Derdowskiej (200 m st. dow.), M. Wieczorek (200 m st. mot.),

144 V - K. Sakiewicza (400 m st. zm.), VI - L. Borowicza (200 m grzb.), M. Jakubowskiej (100 m st. mot.). H. Derdowskiej (200 m st. grzb.), A. Sokulskiej (200 m st. mot).

Wszyscy wymienieni reprezentowali „Start-Astorię”.

III Ogólnopolska Spartakiada Młodzieży organizowana w Tarnowie 23-26.7. (roczniki uczestników 1957 i młodsi) zakończyła się sukcesem reprezentacji województwa bydgoskiego, która po dwóch latach ponownie zajęła czołową pozycję w punktacji.

Zdobycze medalowe: 3 złote Bet Adam 57 1500 m st. dow.

17,53,8 RP jun.

200 m st. dow.

2.06,8 400 m st. dow.

4.30,6 srebrny Bet Adam 100 m st. dow.

0.58,6 s.c. - czas I i II m.

2 złote Wieczorek Małgorzata 58 400 m st. zm.

5.39,2 RP jun i sen.

100 m st. mot.

1.12,8 srebrny Wieczorek Małgorzata 100 m st. grzb.

1.14,5 s.c. - czas I i II m. brąz.

Wieczorek Małgorzata 200 m st. zm.

2.42,0 2 srebrne Auksztulewicz Elżbieta 57 200 m st. zm.

2.40,0 400 m st. zm.

5.40,8 złoty Jakubowska Mirosława 57 200 m st. mot.

2.42,7 brąz.

Jakubowska Mirosława 100 m st. mot.

1.14,3 s.c. - czas II i III m. srebrny Borowicz Leszek 57 200 m st. grzb.

2.25,2 srebrny sztafeta dziewcząt 4 × 100 m st. dow.

4.29,8 (B. Ciemińska, M. Jakubowska, M. Wieczorek, E. Auksztulewicz) srebrny sztafeta chłopców 4 × 200 m st. dow.

9.06,5 (A. Bet, T. Koziński, J. Bartczak, G. Frankowski) brązowy sztafeta dziewcząt 4 × 100 m st. zmien.

5.03,5 (M. Wieczorek, M. Jakubowska, E. Auksztulewicz, B. Zarzycka) Pozostałe miejsca w finałach: IV - G. Frankowski (1500 m st. dow.), L. Borowicz (100 m st. grzb.), V - Mariusz Mausolf - Zryw Toruń (200 m st. klas.), E. Auksztulewicz (200 m st. dow.)

A. Sokulska, (200 m st. mot.), M. Jakubowska (800 m st. dow.), sztafeta 4 × 100 m st. zm. chłopców, VII - B. Zarzycka (200 m st. kl.) i sztafeta chłop. (4 × 100 dow.)

VIII - B. Ciemińska (800 m st. dow.), M. Jakubowska (400 m st. dow.) Łącznie było 6 złotych medali, 7 srebrnych i 1 brązowy oraz dwa rekordy Polski juniorów, z których jeden był jednocześnie RP seniorów.

Miejsca klubów i BOZP: okręg 1. Bydgoszcz 186 pkt. klub 1. Kormoran Olsztyn 179 pkt.

2. Olsztyn 179 2. Astoria Bydgoszcz 177 3. Kraków 142 3. Neptun Stargard 136,5 25. Zryw Toruń 6 28. Zdrój Ciechocinek 3 W oparciu o wyniki z OSM M. Wieczorek została zakwalifikowana do ekipy na Mistrzostwa Europy w Leeds (Anglia).

145

Rewers

Pamiątkowy znaczek i dwie strony medalu III OSM

Awers

Regulamin OSM, obejmującej juniorów, dopuszczał możliwość startu młodszych roczników. W ten sposób np. 14-letni G. Frankowski obok spartakiady, w której kwalifikował się do finałów, a nawet zdobył w sztafecie 4 × 200 m st. dow. srebrny medal, uczestniczył w dniach 3-5.8. w letnich MP młodzików (r. 1959 i młodsi) w Kielcach. W tej imprezie medale wywalczyli: 2 złote Koziński Tomasz 59 100 m st. grzbietowym 1.10,7 200 m st. grzbietowym 2.33,7 złoty Frankowski Grzegorz 59 1500 m st. dowolnym 19.02,8 srebrny Frankowski Grzegorz 400 m st. dowolnym 4.44,8 brązowy Frankowski Grzogorz 200 m st. dowolnym 2.16,4 brązowy Zarzycka Barbara 59 200 m st. zmiennym 2.48,0 brązowy Rembeza Zofia 59 100 m st. grzbietowym 1.17,9 (Zryw T.) brązowy Niemiałtowski Mirosł. 60 1500 m st. dowolnym 19.34,0 Konkurencje 1500 m st. dowolnym „Astoria” obsadziła bardzo mocno, bo poza medalistami na miejscu V był G. Filarski. Dalsze miejsca finałowe: IV - B. Zarzycka (200 m st. klas.), T. Koziński (400 m st. dow.), V - B. Ciemińska (800 m st. dow.), B. Zarzycka (100 m st. kl.), T. Koziński (200 m st. dow.)

VI - Mir. Niemiałtowski (200 i 400 m st. dow.), B. Cieminska (200 i 400 m st. dow.), Z. Rembeza - Zryw (200 m st. grzbiet.), VII - E. Michnikowska (200 m st. mot.), B. Sokulska (400 m st. dow.).

W mistrzostwach uczestniczyli także: A. Michalak, R. Filarski z „Astorii” oraz ze „Zrywu Toruń” I. Lubaszewska i J. Kamiński.

Główne MP odbyły się między 3 – 5 sierpnia w Gdyni na oksywskim basenie „Floty”.

W jednym z 24 wyścigów finałowych uczestniczył Mariusz Mausolf ze „Zrywu” T. (200 m st. klas. – VIII miejsce). To pierwszy od wielu lat zawodnik spoza „Astorii”, reprezentujący BOZP w tej rangi imprezie. Informacje o niej przedstawiono wg zdobyczy medalowych: złoty Bet Adam 1500 m st. dowolnym 17.45,0 RP jun. srebrny Bet Adam 400 m st. dowolnym 4.27,6 RP jun.

2 srebrne Auksztulewicz Elżb.

400 m st. zmiennym 5.43,2 200 m st. zmiennym 2.41,5 srebrny Derdowska Hanna 55 800 m st. dowolnym 10.19,9 brązowy Derdowska Hanna 400 m st. dowolnym 5.01,8 srebrny Jakubowska Mirosł. 57 200 m st. motylkowym 2.42,3 brązowy Auksztulewicz Elżbieta 200 m st. motylkowym 2.46,1 Bet swój medal na 1500 m zdobył po zaciętej walce ze Zbigniewem Wiechnikiem z „Avii” Świdnik, wyprzedzając rywala tylko o 0,5 s. Nie wystartowała w mistrzostwach M. Wieczorek wytypowana przez PZP na ME juniorów w Leeds, trenująca po spartakiadzie w Tarnowie z trójką innych reprezentantów w Puławach.

Dalsze miejsca zajęli : IV - A. Bet (200 m st. dow. – 2.08,1), M. Jakubowska (400 m st. dow.- 5.10,3), A. Sokulska (200 m st. mot.- 2.53,9),

146 V - M. Jakubowska (800 m st. dow.- 10.39,2), K. Sakiewicz (400 m st. zmien.- 5.20,5) VI - H. Derdowska (200 m st. grzb.- 2.45,1). A. Sokulska (400 m st. zm.- 6.03,6), VIII - Mariusz Mausolf ze Zrywu Toruń (200 m st. kl.).

Gdy na zawodach w Bydgoszczy 24.11.73 Bogdan Topiłko uzyskał na 200 m motylkiem czas. 2.42,8 min. nazwisko tego 12-latka należało odnotować w tabelach rekordów Polski. W tej samej kategorii wieku RP poprawił 16.12.73 (także w Bydgoszczy) reprezentant „Zrywu” Toruń Zbigniew Domagała, czasem 1.04,2 na 100 m st. dowolnym.

1974 Pod szyldem Mistrzostw Miasta, 27 stycznia, na basenie „Astorii” odbyła się impreza z udziałem klubów BOZP. Z racji udanego startu, na czołowym miejscu jest tu wymieniona M. Wieczorek, która pobiła rekord Polski seniorów na 100 motylkowym (1.08,8) oraz rekord okręgu na 100 st. grzbietowym (1.14,6) juniorów i seniorów.

W jednym terminie (1-3 marca), ale w dwóch miastach, startowała młodzież pływacka na ZMP. Spotkanie młodzików - roczniki 1960 i 61 oraz wyjątkowo 1962 - wyznaczono w Łodzi.

Najmłodsza zawodniczka „Astorii” Magdalena Lewandowska /62/ w bardzo udanym występie sięgnęła po medale i rekordy: złoty 800 m st. dowolnym 10.13,8 rek. Polski dz. i mł. srebrny 400 m st. dowolnym 4.59,2 rek. Polski dz.

Miejsca finałowe przypadły w udziale: IV - M. Lewandowskiej ( 200 m st. dow. w czasie nowego rek. Polski dzieci 2.26,1), Mir. Niemiałtowski (1500 m st. dowolnym).

VI - E. Galas (100 i 200 m st. grzbiet.), B. Topiłko (200 m st. motyl.), R. Wojciechowskiej (800 m st. dow.), D. Urbańskiej (200 m st. dow.) i M. Lewndowskiej (100 m st. mot.).

Startowali w zawodach ponadto: R. Filarski, J. Michalski i Mariusz Niemiałtowski z „Astorii” oraz I. Lubaszewska, Z. Domagała i W. Ostrowski ze „Zrywu” Toruń.

W mistrzostwach w kat. juniorów granica, którą wyznacza rok urodzenia najstarszych uczestniów przesunęła się na 1958. Z takim zastrzeżeniem regulaminowym odbyły się 1-3.3. MP w Olsztynie. Panowała doskonała atmosfera do walki o dobre rezultaty w silnej konkurencji z gospodarzami (Kormoran). Skorzystała z tego M. Wieczorek bijąc dwa rekordy Polski juniorów na 200 i 400 m st. zmiennym, z których drugi był jednocześnie rekordem w kategorii seniorów. Po raz pierwszy na podium MP stał zawodnik „Zrywu” Toruń. Poniżej prezentacja zestawu wywalczonych medali: 4 złote

Wieczorek Małgorzata 58

100 m st. motylkowym 1.09,7 200 m st. zmiennym 2.36,5 RP jun.

200 m st. motylkowym 2.32,4 400 m st. zmiennym 5.28,1 RP jun.-sen.

2 srebrne Mausolf Mariusz (Zryw) 58 100 m st. klasycznym 1.15,5 200 m st. klasycznym 2.42,0 srebrny Frankowski Grzegorz 59 1500 m st. dowolnym 18.15,0 srebrny Zarzycka Barbara 59 100 m st. klasycznym 1.22,3 brązowy Zarzycka Barbara 200 m st. klasycznym 2.58,1 brązowy Sokulska Aleksandra 58 200 m st. motylkowym 2.46,7 brązowy Frankowski Grzegorz 400 m st. dowolnym 4.37,2 W finałach startowali kończąc wyścig na pozycji: IV – B. Cieminska (800 m st. dow.)

VI – T. Koziński (400 m st. dow.), B. Ciemińska (400 m st. dow.), A. Sokulska (400 m st. zmien.).

147 Po dwóch tygodniach najlepsi juniorzy spotkali się ponownie w rywalizacji z seniorami, na basenie „Wisły” Kraków (17-19.3.). Dało to okazję M. Wieczorek do ostrej walki z Julitą Gębką z Lublina co zaowocowało rekordami i medalami. Bydgoszczanie przywieźli zresztą ich kilka, w tym: 2 złote A. Bet 57 400 m st. dowolnym 4.16,0 1500 m st. dowolnym 17.02,4 2 złote M. Wieczorek 58 200 m st. delfin 2.33,2 100 m st. delfin 1.08,7 (rek. Polski sen.) srebrny M. Wieczorek 400 m st. zmiennym 5.33,1 srebrny H. Derdowska 55 800 m st. dowolnym 10.00,0 brązowy H. Derdowska 400 m st. dowolnym 4.52,4 brązowy L. Borowicz 57 200 m st. grzbietowym 2.18,3 Do odnotowania pozostają jeszcze dalsze miejsca w finałach a to: IV - M. Jakubowska (200 m st. grzb.), M. Wieczorek (200 m st. zmiennym) V „ (100 m st. grzbietowym) VI „ (100 i 200 m st. delfinem) Na 400 m st. zmiennym w finale startowała jeszcze E. Auksztulewicz, ale otrzymała dyskwalifikację za błąd techniczny. W eliminacjach czasy lokujące poza pierwszą szóstką uzyskali: B. Ciemińska, E. Galas, A. Michalak, A. Sokulska, B. Zarzycka, G. Frankowski, K. Sakiewicz oraz zawodnik „Zrywu” Toruń M. Mausolf. Czas 1.04,5 stanowiący RO sen. na 100 m st. grzb. uzyskał L. Borowicz.

Po mistrzostwach, Aleksandra Korolkiewicz przedstawiła w Przeglądzie Sportowym układ sił polskiego pływania wg punktacji medalowej. Zwyciężyła „Astoria”, przed „Unią” (Tarnów), „Wisłą” (Kraków), „Lechem” (Poznań), „Startem” (Gdańsk) i AZS (Warszawa).

Ten sam tytuł 274 zauważa, że w minionym roku we wszystkich kat. wieku łącznie, wychowankowie „Astorii” pobili 55 rekordów krajowych.

Latem, juniorzy roczników 1958-59 sprawdzali się na MP w Kielcach (19-21.7.).

M. Wieczorek znów zdobyła cztery medale i poprawiła rekord Polski juniorów i seniorów.

Medalowe osiągnięcia pływaków z województwa bydgoskiego to: złoty Wieczorek Małgorzata 200 m st. motylkowym 2.32,9 (rek. Polski) 2 srebrne Wieczorek Małgorzata 200 m st. dowolnym 2.17,2 400 m st. dowolnym 4.47,7 brązowy Wieczorek Małgorzata 100 m st. grzbietowym 1.14,4 brązowy Mausolf Mariusz (Zryw) 200 m st. klasycznym 2.46,7 Poza podium, ale w finałach zakończyli swe starty: miejsce IV - G. Frankowski (400 m st. dowolnym) V „ (1500 m st. dowolnym), M. Mausolf (100 m st. klas.), VI - A. Sokulska (200 m st. motyl.)

VIII - T. Koziński ( 100 m st. grzbiet.).

Uczestnikami tych mistrzostw byli także: B. Ciemińska, B. Sokulska z „Astorii” oraz Z. Rembeza, J. Kamiński i A. Majchrzakowski ze „Zrywu”.

VII Igrzyska Młodzieży Szkolnej i Studenckiej - taką nazwę nosiła impreza organizowana dotychczas tylko dla uczniów. W Warszawie (23-25 lipca) startowali, w dyscyplinie tu omawianej, zawodnicy rocznika 1960 i młodszych. W ekipie bydgoskiej najlepiej spisała się właśnie ta najmłodsza, 12-letnia, jedyna zdobywczyni medali i to złotych:

274

PS nr 58 z 23-24 III 74

148 Magdalena Lewandowska

400 m st. dowolnym 4.52,1 (rek. Polski dzieci) 800 m st. dowolnym 10.09,4 (rek. Polski dzieci i młodz.)

Do finałow zakwalifikowali się również: IV - M. Lewandowska (400 m st. zmiennym), Mir. Niemiałtowski (1500 m st. dowolnym) VI - Mir. Niemiałtowski (200 m st. dowolnym) VII - T. Toczkiewicz (1500 m st. dowolnym), R. Wojciechowska (800 m st. dowolnym), B. Topiłko (200 m st. motylkowym), VIII - A. Michalak (200 m st. grzbietowym), Mir. Niemiałtowski (400 m st. dowolnym), B. Szczepaniak (200 m st. zmiennym).

W imprezie startowali ponadto jako reprezentanci województwa: J. Czechowska, Z. Domagała, W. Ostrowski ze „Zrywu” Toruń i M. Duszka, H. Lewińska, D. Urbańska, R. Filarski, J. Michalski, Mar. Niemiałtowski, G. Puls, B. Szymielewicz z „Astorii” Punktacja końcowa Igrzysk w pływaniu: w klasyfikacji województw 9 miejsce Bydgoszcz 42 pkt.

(1 m. Lublin) w klasyfikacji klubów - 10-11 „ Astoria 41 „ (1 m. Legia W-wa 114,5) 40-42 „ Zryw Toruń 1 „ Dobrze na owe czasy wyposażona w podgrzewane baseny 50 m, południowowschodnia Polska (Andrychów, Kraków, Tarnów, Rzeszów, Mielec, Tarnobrzeg, Stalowa Wola, Sarzyna, Kraśnik, Świdnik), gościła latem na obozach centralnych i klubowych pływaków, stąd też często tam lokowane były najważniejsze imprezy. 2-4 sierpnia GMP organizował Mielec. W tej miejscowości panowała niezwykła atmosfera i zainteresowanie sportem.

Start w takich warunkach uskrzydla dobrze przygotowanych. Należeli do nich zawodnicy „Astorii”, którzy przywieźli medale: 2 złote

Bet Adam

57

srebrny 2 złote

Bet Adam Wieczorek Małgorzata

58

2 brązowe Jakubowska Mirosława 57 brązowy

IV V VI VII VIII -

Derdowska Hanna

55

400 m st. dowolnym 1500 m st. dowolnym 200 m st. dowolnym 100 m st. motylkowym 200 m st. motylkowym 200 m st. grzbietowym 200 m st. motylkowym 800 m st. dowolnym

4.23,4 17.39,5 2.04,1 1.08,9 2.34,2 2.39,0 2.37,8 10.12,3

Do finału zakwalifikowali się zajmując ostatecznie miejsce: M. Wieczorek (400 m st. zmiennym – 5.34,8), L. Borowicz (200 m st. grzbiet.- 2.21,4), M. Jakubowska (200 m st. dow.- 2.22,8), L. Borowicz (100 m st. grzbiet.- 1.06,3), H. Derdowska (400 m st. dow.- 5.03,4), K. Sakiewicz (400 m st. zmiennym 5.16,9), K. Sakiewicz (200 m st. klas.- 2.46,4), H. Derdowska (200 m st. dow.- 2.26,4), M. Jakubowska (100 m st. mot.)

1975 FINA a w ślad za nią PZP wprowadziły do programu swoich imprez i tabel rekordów świata konkurencje 200 m st. dowolnym kobiet i mężczyzn.

8 medali, w tym cztery złote wywojowali bydgoszczanie w MP kat. młodzików 28.2.

– 2.3. w Zielonej Górze. Startujących podzielono na grupy: A – 13 letni i B – 12 letni275.

Pamiątkowe krążki zdobyli: 275

Od 1.1.1975 obowiązywały nowe kategorie wiekowe: senior (16 lat i starsi), junior – grupa A i B (15,14 lat), młodzikgrupa A i B (13,12) dzieci – gupa A, B, C (11, 10, 9 i młodsi)

149 3 złote

Lewandowska Magdalena 62

800 m st. dowolnym 9.46,6 400 m st. dowolnym 4.49,7 200 m st. motylkowym 2.39,6 złoty Wiśniewska Jolanta 63 800 m st. dowolnym 10.43,6 srebrny Wiśniewska Jolanata 400 m st. dowolnym 5.13,7 srebrny Lewandowska Magdalena 200 m st. dowolnym 2.19,1 (współ. RP 13 l.)

2 brązowe Strzemkowski Jarosław 62 200 m st. dowolnym 2.22,1 400 m st. dowolnym 4.58,3 Do chwili pojawienia się na polskich basenach elektronicznego pomiaru czasu dość często zdarzały się sytuacje jak w przypadku wyścigu na 200 dowolnym dziewcząt, gdy przy jednakowym czasie zwycięzcę wskazać musieli sędziowie celowniczy. W ten sposób Małgorzacie Gulatowskiej, wówczas jeszcze ze „Stilonu” Gorzów, przyznano pierwsze miejsce z czasem jaki osiągnęła też M. Lewandowska, która została współrekordzistką Polski 13-latek. Startów w biegach finałowych było nieco więcej i dla wymienionych niżej zakończyły się uzyskaniem następujących miejsc: IV - Bogdana Szymielewicza 62 - 400 m st. zmiennym, 400 i 1500 m st. dowolnym V - Zbigniewa Januszkiewicza 62 - 100 i 200 m st. grzbietowym VI - Grzegorza Żwirkowskiego 63 - 400 m st. dow.

Wszyscy uczestnicy z województwa bydgoskiego w tym nie wymieniony Piotr Redis /63/ reprezentowali „Astorię”.

Juniorzy „Astorii” rocznika 1961 sprostali swymi osiągnięciami młodszym koleżankom i kolegom klubowym. Startując w terminie jak wyżej na MP w Tarnowie zajęli 14 miejsc medalowych. Kategoria wiekowa juniora podzielona została na grupę A – 15-latków i B – pływaków 14-letnich. Wszyscy medaliści należeli do tej drugiej. Oto ich zdobycze: 3 złote Michalski Jarosław 200 m st. dowolnym 2.07,8 RP 14 lat 1500 m st. dowolnym 17.37,8 RP 14 lat 400 m st. dowolnym 4.26,4 3 srebrne Niemiałtowski Mariusz 100 m st. klasycznym 1.18,0 200 m st. klasycznym 2.45,8 400 m st. zmiennym 5.13,8 srebrny Galas Ewa 100 m st. grzbietowym 1.13,1 srebrny Urbańska Dorota 400 m st. zmiennym 5.42,1 2 brązowe Toczkiewicz Tomasz 400 m st. dowolnym 4.34,5 1500 m st. dowolnym 18.07,5 brązowy Michalski Jarosław 100 m st. dowolnym 1.00,3 brązowy Galas Ewa 200 m st. grzbietowym 2.37,5 brązowy Lewińska Hanna 400 m st. zmiennym 5.46,4 brązowy Michalak Anna 800 m st. dowolnym 9.46,2 Były też dalsze miejsca w finałach.

IV - A. Michalak (400 m st. dowolnym – 4.45,9 RO-sen., 200 m grzbiet.), B. Topiłko (100 i 200 m st. mot.), T. Toczkiewicz (200 m st. dowolnym), V - Mir. Niemiałtowski /60/ (400 i 1500 m st. dow.), D. Urbańska (200 m st. zmiennym), V. Wockenfuss (200 m st. klasycznym), VI - D. Urbańska (100 m st. mot.), H. Lewińska (200 m st. zm.), Z. Domagała (100 m st. dow.), R. Wojciechowska (800 m st. dowolnym), B. Topiłko (1500 m st. dowolnym).

Ten ostatni został zdyskwalifikowany w finale 400 m stylem zmiennym za błąd techniczny. Wszyscy wymienieni z wyjątkiem Z. Domagały to zawodnicy „Astorii”.

150 Powoli następowała „zmiana warty”. Nie było już wówczas w sekcji „Astorii” zawodników roczników 1956 i 55 (19-20 l.), którzy podejmując studia poza Bydgoszczą opuścili też klub. Przerzedził się rocznik 1957. Po medale sięgali już ich młodsi następcy, choć Adam Bet został jeszcze pierwszym z bydgoszczan rekordzistą Polski seniorów w konkurencjach męskich. Tak było na MP w Opolu 14-16 marca: złoty Lewandowska Magdalena 62 800 m st. dowolnym 9.39,7 2 złote Bet Adam 57 400 m st. dowolnym 4.11,2 1500 m st. dowolnym 16.40,3 RP sen. srebrny Bet Adam 200 m st. dowolnym 1.59,9 brązowy Jakubowska Mirosława 57 100 m st. motylkowym 1.11,5 Na dalszych miejscach w finałach metę osiągali: IV - J. Michalski (1500 m st. dowolnym), M. Jakubowska (200 m st. motyl.), A. Michalak (800 m st. dowol.), L. Borowicz (200 m st. grzbiet.), V - L. Borowicz (100 grzbietowym – 1.03,6 RO sen.), VI - M. Lewandowska (400 m st. zmien. i 400 m dowolnym) oraz B. Zarzycka (200 m st. klas.- 2.52,4 RO sen.).

Do finałów tych mistrzostw nie udało zakwalifikować się: E. Galas, H. Lewińskej, A. Sokulskiej, D. Urbańskiej, R. Wojciechowskiej, G. Frankowskiemu - wszyscy z „Astorii” oraz M. Mausolfowi ze „Zrywu” T. Sekcje odnoszące sukcesy w danej grupie wiekowej zwykle ubiegały się o przeprowadzenie odpowiednich MP i w taki to sposób Bydgoszcz została organizatorem imprezy 20 –22.7. dla roczników 1962 i 63 (13-12 l.). Wychowankowie „Astorii” (większość rocznika 1962) jak na gospodarzy przystało, choć w strugach deszczu, zaprezentowali się przed własną publicznością dobrze.276 Oto zestaw zdobytych medali: 2 złote Lewandowska Magdalena 400 m st. dowolnym 4.52,8 800 m st. dowolnym 9.58,6 srebrny Lewandowska Magdalena 200 m st. dowolnym 2.22,3 srebrny Januszkiewicz Zbigniew 200 m st. grzbietowym 2.37,1 brązowy Lewandowska Magdalena 100 m st. motylkowym 1.14,9 brązowy Strzemkowski Jarosław 400 m st. dowolnym 4.52,2 brązowy Januszkiewicz Zbigniew 100 m st. grzbietowym 1.14,0 Pozostałe miejsca zawodników bydgoskich w finałach to: IV - J. Strzemkowski (1500 m st. dowolnym), G. Żwirkowski (100 m st. motylkowym), V - J. Strzemkowski (200 m st. dowolnym), B. Szymielewicz (400 m st. zmiennym), G. Zwirkowski (400 i 1500 m st. dowolnym), VI - J. Wiśniewska (400 m st. zmiennym), J. Strzemkowski (100 m st. motylkowym), VII - P. Redis (1500 m st. dowolnym), VIII - J. Wiśniewska (400 m st. dowolnym).

Mocna była rywalka Lewandowskiej w tych mistrzostwach Małgorzata Gulatowska ze „Stilonu” Gorzów277, która wygrywając 200 dowolnym uzyskała rekordowy wynik 2.18,4 min. O ten jeden rekord zubożała bydgoszczanka po mistrzostwach, mając ich dotychczas pięć (na 200, 400 i 800 m dow), łącznie z wynikami zaliczanymi w starszych rocznikach.

276

Wprawdzie ocena ta nie stoi w zgodzie z cenzurką dziennikarza (patrz IKP z 23.7.75), ale „daj Boże” pływakom bydgoskim w każdych MP takie „słabsze osiągnięcia”. Zdecydowanie gorzej było z rzetelnością i wiedzą o historii bydgoskiego pływania w Informatorze Sekcji Pływania WFS Bydgoszcz wydanym przed tą imprezą.

277 Po kilku latach zostanie mieszkanką Bydgoszczy i przyjmie po mężu nazwisko Bet.

151 IV Ogólnopolska Spartakiada Młodzieży – Białystok, 23–25 lipiec.

Po sukcesach na poprzednich OSM zapewne trudno było się chwalić ilością zdobytych medali i pozycją reprezentacji, mimo siedmiu rekordów okręgu. Startowały roczniki 1960-61 łącznie i to zdecydowało o wrażeniu i ocenie. Bydgoszczanie zajęli 3 razy 3 miejsce, czyli: Michalak Anna 61 800 m st. dowolnym 10.08,3 Michalak Anna 400 m st. dowolnym 4.55,7 sztafeta chłopców 4 × 200 m st. dowolnym 8.58,9 (Z. Domagała - Zryw T., Mir. Niemiałtowski /60/, T. Toczkiewicz, J. Michalski) W finałach startowali jeszcze niżej wymienieni zajmując: miejsce VI - J. Michalski (400 dow. - RO i 1500 m st. dowolnym – RO), VII - T. Toczkiewicz (400 i 1500 m st. dowolnym), J. Michalski (200 m dow.- RO) VIII - E. Galas (100 m st. grzb.- RO), T. Toczkiewicz (200 m st. dow. el. RO), A. Michalak (200 m st. dow.).

Choć pozostał poza finałami to dwa RO na 100 i 200 m st. mot. ustanowił B. Topiłko.

Oprócz wymienionych w spartakiadzie uczestniczyli: D. Prosianowska, R. Wojciechowska, H. Lewińska, B. Szczepaniak, V. Wockenfuss, P. Czekalski, Z. Domagała i Mariusz Niemiałtowski (wszyscy rocznik 1961).

Zespołowo w punktacji: okręgów 11 m. Bydgoszcz 39 pkt. na 15 sklasyfikowanych klubów 9 m. Astoria 36 pkt. na 38 „ 32-34 m. Zryw 3 pkt.

W Głównych MP przeprowadzonych 1-3.VIII na basenie Polfy” w Krakowie pojawiła się na podium M. Wieczorek - nieobecna na mistrzostwach zimowych. Asem atutowym bydgoszczan był jednak ich najlepszy dowolista z dłuższych dystansów, zdobywca trzech złotych medali: Bet Adam 200 m st. dowolnym 2.00,3 400 m st. dowolnym 4.16,7 1500 m st. dowolnym 17.06,4 Srebrne medale zdobyły: Wieczorek Małgorzata 100 m st. motylkowym 1.09,8 Lewandowska Magdalena 800 m st. dowolnym 9.57,2 Ta ostatnia startując jeszcze w finale 400 m st. dowolnym (4.50,6) dopłynęła na IV pozycji, a M. Jakubowska w wyścigu na 200 m st. motylkowym (2.37,0) na V miejscu i wreszcie L. Borowicz na VII i VIII w dwóch konkurencjach stylu grzbietowego.

1976 W Szczecinie, 20-22 lutego odbyły się Halowe MP w kat. młodzików. Osiągnięcia pływaków bydgoskich ograniczyły się do medali rocznika 1964. Zawodniczki „Astorii” zdobyły: 3 srebrne Hoffman Ewa 200 m st. dowolnym 2.26,2 400 m st. dowolnym 5.05,8 800 m st. dowolnym 10.20,0 brązowy Hoffman Ewa 100 m st. dowolnym 1.08,9 2 brązowe Łybek Katarzyna 200 m st. dowolnym 2.27,4 400 m st. dowolnym 5.11,6 Z miejsc finałowych były jeszcze: IV - K. Łybek (100 i 800 m st. dowolnym), J. Zyskowski (200 m st. motylkowym), V - D. Tobolewska (400 m st. zmien.), M. Wojciechowska (800 m st. dowolnym).

Nie udało zakwalifikować się do finału żadnemu zawodnikowi rocznika 1963.

Grzegorz Żwirkowski nie miał szczęścia do sędziów, którzy wprawdzie przyznali się do

152 „pomyłki”, pozbawili jednak szansy na awans.278 W mistrzostwach uczestniczyli także: J. Wiśniewska, J. Strach, A. Lussa, P. Redis, G. Stróżyński, wszyscy z „Astorii”, oraz A. Jarniewicz, A. Skrobacka, D. Ostrowska, M. Perczak, i T. Lubaszewski ze „Zrywu” T. Halowe MP juniorów z 27-29 lutego tego samego roku to jedna z imprez o najwyższych osiągnięciach zawodników Astorii (15 medali) mimo, że ekipa wyjechała do Lublina bez Jarosława Michalskiego, kandydata na podium w każdym starcie w stylu dowolnym.

Konieczna jest tu jednak uwaga, że dwa roczniki 1961 i 1962 startowały oddzielnie. Medale zdobywali: 2 złote Toczkiewicz Tomasz 61 200 m st. dowolnym 2.04,9 400 m st. dowolnym 4.23,3 złoty Michalak Anna 61 200 m st. dowolnym 2.12,8 złoty Lewandowska Magda 62 800 m st. dowolnym 9.41,1 srebrny Lewandowska Magda 400 m st. dowolnym 4.44,1 3 srebrne Michalak Anna 61 400 m st. dowolnym 4.38,1 800 m st. dowolnym 9.31,7 200 m st. zmiennym 2.36,1 srebrny Toczkiewicz Tomasz 61 1500 m st. dowolnym 17.13,8 srebrny Strzemkowski Jarosław 62 400 m st. dowolnym 4.40,0 brązowy Strzemkowski Jarosław 200 m st. dowolnym 2.10,5 2 brązowe Januszkiewicz Zbig. 62 100 m st. grzbietowym 1.10,9 200 m st. grzbietowym 2.31,9 brązowy Szymielewicz Bogdan 62 400 m st. zmiennym 5.16,8 brązowy Topiłko Bogdan 61 200 m st. motylkowym 2.21,7 Na dalszych miejscach w wyścigach finałowych uplasowali się: IV - D. Urbańska (400 m st. zmien.), B. Szymielewicz (400 m st. zm.), J. Strzemkowski (1500 m st. dow.)

V - W. Grubich (400 m st. dowol.), M. Lewandowska (200 m st. dow.), J. Strzemkowski /62/ (100 m dow.) - wszyscy wcześniej wymienieni z „Astorii” oraz Z. Domagała /61/ (100 m st. dow.) – „Zryw” Toruń.

VI - Z. Domagała (400 m st. zmien.).

Z mniejszym powodzeniem uczestniczyli w tych mistrzostwach R. Wojciechowska (Astoria) i M. Śmigaj, W. Chmielewski, J. Łobożewicz (Zryw).

Halowe MP dla seniorów organizował Okręgowy Związek Pływacki w Gdańsku 12-14 marca na basenie Politechniki. Poniżej wymienione zostają zdobycze medalowe zawodników okręgu bydgoskiego: 2 złote Bet Adam 400 m st. dowolnym 4.09,3 1500 m st. dowolnym 16.36,2 RP sen. złoty Wieczorek Małgorzata 200 m st. motylkowy 2.29,2 2 srebrne Michalak Anna 400 m st. dowolnym 4.39,5 800 m st. dowolnym 9.36,9 srebrny Bet Adam 200 m st. dowolnym 1.58,2 srebrny Borowicz Leszek 200 m st. grzbietowym 2.14,8 srebrny Wieczorek Małgorzata 200 m st. dowolnym 2.13,3 brązowy Lewandowska Magdalena 800 m st. dowolnym 9.42,8 W finałach wystąpili ponadto zajmując miejsca: 278

Pogubili się na mecie wyścigu eliminacyjnego na 400 dow. Nie wyłączyli stoperów, po czym nie bacząc na niezgodnośc z kartami sędziów celowniczych, na „wyczucie” ustalili jego czas (dodając około 10 sek. w stosunku do orientacyjnego pomiaru trenera z trybun).

153 T. Toczkiewicz (na 1500 m st. dow. - uzyskując minimum do kadry narodowej i na Mistrzostwa Europy Juniorów - 16.59,5 min.), L. Borowicz (100 m st. grzb.), J. Michalski (400 m st. dow.) i M. Lewandowska (400 m st. dow.)

V - A. Michalak w wyścigu na 200 m st. grzbietowym, VI - A. Michalak (na 400 m st. zmiennym), J. Michalski (na 1500 m st. dowolnym) i T. Toczkiewicz (na 400 m st. dowolnym).

Zdarzyła się także dyskwalifikacja za błąd techniczny, który popełniła M. Wieczorek (po zachłyśnięciu falą przy ścianie nawrotowej) w finale 100 m stylu motylkowego.

IV -

Wiadomości nadchodzące z VIII IMS, które organizował Poznański OZP 9-12 lipca informowały o zdobyciu przez zawodników bydgoskich następujących medali: złotego Michalski Jarosław 61 200 m st. dowolnym 2.07,1 srebrnego Michalski Jarosław 400 m st. dowolnym 4.29,6 brązowego sztafeta 4 × 100 m st. dowolnym 4.01,1 w składzie : (J. Strzemkowski, T. Toczkiewicz, B. Topiłko, J. Michalski).

Roczniki 1961 i 1962 startowały łącznie. Finalistami wśród bydgoskich pływaków byli jeszcze: na poz. IV - A. Michalak (800 m st. dow.), J. Michalski (1500 m st. dow.), V - T. Toczkiewicz (400 m dow.), Mar. Niemiałtowski (100 m klas.), B. Tpiłko (100 i 200 m st. motyl.), A. Michalak (400 m st. dow.), VI - T. Toczkiewicz (200 m st. zmien. i 1500 m st. dow.), A. Michalak (200 m st. grzb. i dow.), Mar. Niemiałtowski (200 m st. klas.), VII – M. Lewandowska (200 m st. dow.).

Punktowali także w indywidualnych konkurencjach poza wymienionymi Ewa Galas i Jar. Strzemkowski oraz jedyny przedstawiciel „Zrywu” Z. Domagała. Startowali jeszcze: V. Wockenfuss, R. Wojciechowska, Z. Januszkiewicz i B. Szymielewicz.

W Igrzyskach prowadzono równolegle dwie klasyfikacje zespołowe. W pierwszej punktowano za 12 miejsc tj. 8 miejsc według wyników biegu finałowego i następne 4 wg kolejnych najlepszych rezultatów z eliminacji. Druga uwzględniała klubom sumę punktów wg tabel przeliczeniowych zdobytych przez ich zawodników w startach finałowych.

Ekipa pływaków Bydgoszczy, jako reprezentacja województwa, znalazła się w pierwszego rodzaju punktacji na miejscu 6-7 z ilością 175 pkt. Klub „Astoria” sklasyfikowany został na 5 miejscu, SP nr 39 na 6. Grupa pływaków Torunia zakończyła Igrzyska bez punktowanych miejsc, a Włocławek (Zdrój Ciechocinek) nie uczestniczył w imprezie.

Ewenementem było zorganizowanie w tym samym roku, dwa tygodnie później, w dniach 23-25.7. MP Juniorów w Mielcu, obejmujących tą samą grupę wiekową (14- i 15letnich). Z protokołów tej imprezy wynika następujący zestaw zdobytych medali: 2 złote Michalski Jarosław 61 200 m st. dowolnym 2.05,8 400 m st. dowolnym 4.27,4 złoty Michalak Anna 61 800 m st. dowolnym 9.43,5 srebrny Michalak Anna 400 m st. zmiennym 5.31,0 srebrny Strzemkowski Jar. 62 200 m st. dowolnym 2.12,0 srebrny Toczkiewicz Tomasz 61 400 m st. dowolnym 4.27,5 3 brązowe Toczkiewicz Tomasz 400 m st. zmiennym 5.09,1 100 m st. dowolnym 0.59,2 1500 m st. dowolnym 17.46,8 brązowy Januszkiewicz Zbig.

62 200 m st. grzbietowym 2.32,2 brązowy Strzemkowski Jarosław 62 400 m st. dowolnym 4.40.1 Do finałów zakwalifikowali się każdy w swoim roczniku i osiągnęli pozycję wymienioną na początku wiersza:

154 IV - J. Strzemkowski (100 m st. dow.), Z. Januszkiewicz (100 m st. grzbiet.), Mar. Niemiałtowski (200 m st. klas.), A. Michalak (200 m st. zmien.), V - A. Michalak (400 m st. dow.), M. Lewandowska (400 i 800 m dow.), E. Galas (100 m st. grzb.), Mar. Niemiałtowski (400 m st. zmien.), J. Michalski (1500 m st. dow.), VI - B. Topiłko (400 m st. zm.), E. Gals (200 m grzb.), M. Niemiałtowski (100 m st. kl.), VII - W. Grubich (400 m st. dow.), V. Wockenfuss ( 200 i 400 m st. zm.), M. Śmigaj - Zryw (100 m st. klas.), VIII - B. Topiłko (200 m st. motyl.).

W eliminacjach uczestniczyli: Z. Domagała, W. Chmielewski, J. Łobożewicz ze „Zrywu” Toruń. oraz B. Szymielewicz z „Astorii”.

O medale letnich MP na 1976 rok, dokładnie w tym samym terminie co juniorzy, walczyli w Łodzi młodzicy, rocznik 1964 i 1963 (12,13 lat) osobno, zdobywając: 2 srebrne Hoffman Ewa 64 100 m st. dowolnym 1.09,2 400 m st. dowolnym 5.08,0 2 brązowe Hoffaman Ewa 200 m st. dowolnym 2.27,1 800 m st. dowolnym 10.42,1 brązowy Łybek Katarzyna 64 400 m st. dowolnym 5.09,8 Dalsze miejsca w finale zajęli: IV - K. Łybek (100 m st. dow.), G. Żwirkowski (1500 m st. dow.), V - D. Tobolewska (100 i 200 m st. grzb.), K. Łybek (200 m dow.), J. Strach (200 m klas.), VI - K. Łybek (800 m st. dow.), VII - G. Żwirkowski (200 i 400 m st. dow.), VIII - J. Strach (400 m st. zmien.).

W konfrontacji z rówieśnikami w tych zawodach brali jeszcze udział: I. Szymczak, M. Wojciechowska, A. Lussa, P. Redis, E. Woziński i J. Zyskowski.

Jeśli brać pod uwagę ilość wywalczonych medali, to GMP „zaliczyli” bydgoszczanie w tym roku skromniej od zimowych. Nie miała na to wpływu międzynarodowa obsada imprezy, której nie brano pod uwagę przy przyznawaniu wyróżnień, ale medalistów trzeba było szukać na dalszych pozycjach. Zacięte pojedynki toczyli pływacy na basenie Tarnowa 30.7.1.8. zdobywając: złoty A. Michalak 400 dowolnym 4.41,6 srebrny A. Michalak 800 dowolnym 9.38,8 2 srebrne A. Bet 100 dowolnym 55,1 400 dowolnym 4.21,0 brązowy A. Bet 200 dowolnym 2.00,7 Do finałów zakwalifikowali się także zajmując ostatecznie miejsca: IV - M. Wieczorek (200 m st. dowolnym - 2.15,8), VII - L. Borowicz (200 m st. grzbiet.- 2.19,9), T. Toczkiewicz (1500 m st. dow.- 17.52,2), M. Wieczorek (100 m st. motyl.- 1.09,6).

Bez powodzenia startowali: M. Lewandowska, T. Koziński i J. Michalski.

1977 Wyróżniającą się zawodniczką Halowych Ogólnopolskich Zawodów Młodzików 4-6.3. w Koszalinie dla roczników 1964 i 1965 była Hanna Gwit. Pływaczka „Astorii” wygrała wszystkie konkurencje kraulowe i dodatkowo z zespołem, sztafetę w stylu dowolnym. Były też medale wywalczone przez inne zawodniczki bydgoskiego „Startu”279. rocznik 65

279

GP nr 174 (8942) z 3.8.77

155 4 złote

Gwit Hanna

złoty

sztafeta

brązowy

sztafeta

100 m st. dowolnym 1.08,0 200 m st. dowolnym 2.27,0 400 m st. dowolnym 5.01,8 800 m st. dowolnym 10.20,0 4 × 100 m st. dowolnym 4.43,6 (M. Fryder, J. Rutkowska, K. Zyskowska, H. Gwit) 4 × 100 m st. zmiennym 5.29,1 (skład jak wyżej)

rocznik 64 srebrny Fryder Maria 200 m st. motylkowym 2.52,7 srebrny Hoffman Ewa 800 m st. dowolnym 9.53,0 Poza strefą medalową znaleźli się: IV - K. Łybek na 200 m st. dowolnym V - M. Fryder w 400 m st. zmiennym VI - A. Lussa w 400 m st. zmiennym W grupie młodszej „Astoria” zajęła 3 miejsce gromadząc 62 pkt. (ponad połowę uzyskała Gwit). Na 6 pozycji uplasowała się grupa starsza zbierając 28 pkt.

Pływacy rocznika 1962 startowali w tym roku w MP Juniorów Starszych (10-13.3.).

Ponieważ wszystkie imprezy mistrzowskie zostały rozdzielone na poszczególne roczniki, trudno uchwycić i porównać do poprzednich lat rozmiary sukcesu lub porażki. Można tego dokonać dopiero przy pomocy statystycznych zestawień. Poniżej prezentacja medalistów z zawodów w Szczecinie: srebrny Szymielewicz Bogdan 400 m st. zmiennym 5.09,9 2 brązowe Januszkiewicz Zbigniew 100 m st. grzbietowym 1.06,7 200 m st. grzbietowym 2.23,8 Z Bydgoszczy startowało w imprezie 8 zawodników.

W przeprowadzonych 25-27.3. w Lublinie HMP w kat. seniorów reprezentanci okręgu bydgoskiego po raz pierwszy od 10 lat nie zdobyli medalu na tej rangi imprezie.

W finale startowali dopływając na pozycji: IV - T. Toczkiewicz 1500 m st. dowolnym z czasem 16.55,5 V - A. Michalak 800 m st. dowolnym - 9.35,2 VI - L. Borowicz 100 m st. grzbietowym - 1.02,4 280 W mistrzostwach udział wzięło 6 zawodników.

V Ogólnopolska Spartakiada Młodzieży w Łodzi, 23-26 lipca, obejmowała osobno klasyfikowane roczniki 1962 i 63. [Foto 131].

Medalowe pozycje bydgoszczan: I m. Januszkiewicz Zbigniew 62 100 m st. grzbietowym 1.05,4 II m. Januszkiewicz Zbigniew 62 200 m st. grzbietowym 2.23,5 III m. Strzemkowski Jarosław 62 100 m st. dowolnym 59,1 III m. Lewandowska Magdalena 62 200 m st. motylkowym 2.36,2 Te cztery medale uzupełniały miejsca finałowe: V – B. Szymielewicz 62 - 400 m st. zmiennym VI – J. Wiśniewska 63 - 400 m st. zmien. i J. Strzemkowskiego /62/ - 200 m st. dow.

VII – Z. Grubich 63 - 400 m st. zmiennym Zespołowo Bydgoszcz uzyskała 83 pkt. tj. 14 miejsce na 22 sklasyfikowane okręgi.

280

Wynik ten figuruje w zapisach nieoficjalnych, a jednak mimo braku potwierdzenia uznany został jako RO.

156 MP dla młodzików organizowała 29-31 lipca Łódź. Z zawodników bydgoskich medale wywalczyli: 2 złote Gwit Hanna 65 200 m st. dowolnym 2.26,1 400 m st. dowolnym 5.02,6 2 srebrne Gwit Hanna 100 m st. dowolnym 1.09,0 800 m st. dowolnym 10.20,4 srebrny sztafeta dziewcząt 65 4×100 m st. dowolnym 4.40,5 (H. Gwit, M. Fryder, J. Rutkowska, K. Zyskowska) brązowy Strach Jolanta 64 100 m st. klasycznym 1.23,5 brązowy Zyskowska Katarzyna 65 400 m st. dowolnym 5.06,0 brązowy sztafeta dziewcząt 64 4×100 m st. zmiennym 5.25,5 (K. Łybek, J. Strach, E. Hoffmann, D. Tobolewska)281 brązowy sztafeta dziewcząt 64 4×100 m st. dowolnym (D. Tobolewska, J. Strach, E. Hoffman, L. Maraszek) Latem w Puławach podczas Głównych MP 5-7.8., znów w międzynarodowej obsadzie. Ulubieńcami widowni byli już inni zdobywcy medali i rekordziści. A. Bet przeniósł się do Poznania, gdzie podejmował studia na AWF i reprezentował „Lecha”. Po roku to samo zrobił L. Borowicz. W zachowanych materiałach znajduje się jedynie wzmianka o RO-16 Tomasza Toczkiewicza na 100 m st. dow. równym 0.57,8 s. z 06.08.77 r.

1978 Bohaterowie wyścigów sztafetowych pozostają niekiedy bezimienni, ponieważ organizatorzy wydając protokoły z zawodów w pośpiechu, z niedopatrzenia lub wygody, nie umieszczają składów zespołów. W marcowych MP Juniorów w Zielonej Górze, tylko w sztafetach właśnie, bydgoszczanki zdobyły medale plasując się ostatecznie dwukrotnie na trzecich miejscach. Autorki tego osiągnięcia są jednak znane. W obu biegach skład był identyczny: 4 × 100 m st. zmiennym 5.13,06 min.

4 × 100 m st. dowolnym 4.45,02 min.

(Dorota Tobolewska, Jolanta Strach, Katarzyna Łybek, Lidia Maraszek – r. 64) Gwoli prawdy dodać wypada, że więcej zespołów nie stawiło się na starcie. Chłopcy pływali także w sztafetach zajmując 4 i 5 lokatę, ale i w tym wypadku były to ostatnie miejsca. Występ pływaków nie był najlepszy ale tym bardziej czytelny, że każdy rocznik startował osobno. Tym niemniej sama zdolność sekcji do wystawienia zespołu sztafetowego odczytywana jest zawsze pozytywnie. Sklad zespołu rocznika także 1964 w obu biegach nie był zmieniony to jest: A. Krzeszewski, A. Lussa, J. Zyskowski, E. Woziński. Z dziesięciu zawodników tylko J. Wiśniewska /63/ osiągnęła finały, zajmując ostatecznie VI miejsce na 400 m st. zmien. i IV m. na 200 m st. motyl. Wśród startujących w tym roczniku nie wymieniono G. Żwirkowskiego. Po raz pierwszy konkurencje rozłożone były na 4 dni. W klasyfikacji klubów „Astoria”zajęła; gr. 15-letnich gr. 14-letnich XV miejsce - 4 pkt.

IV miejsce - 26 pkt.

Zimowe MP w kat. seniorów przeprowadził 18-20 marca Olsztyn. Z klubów BOZP jak od lat startowała tylko „Astoria”, której zawodnicy tym razem wrócili bez medali, ale z dwoma rekordami okręgu. Ustanowił je B. Topiłko na 400 m st. zm. (4.48,4) i 200 m st. mot. (2.14,9). Ćwiczący już w SMS 282 Z. Januszkiewicz z powodu zapalenia wyrostka 281

Skład tej i następnej sztafety nie jest potwierdzony.

282

Powołani do SMS pozostawali członkami macierzystych klubów i występowali nadal w ich barwach.

157 robaczkowego wycofał się po pierwszym dniu zawodów dekompletując przy okazji klubowe zespoły sztafetowe. Vis maior. Z bydgoszczan w mistrzostwach w sposób widoczny wyróżniał się tylko sędzia główny Z. Żakowski.

W kalendarzu po raz drugi wystąpiła centralna impreza obejmująca zawodników 12i 13-letnich o oficjalnej nazwie Ogólnopolskie Zawody Pływackie Młodzików, którą wszyscy zainteresowani, traktowali jako MP. W roku 1978 organizowano je 31.3.- 2.4. w Puławach.

O możliwościach w swej grupie rocznikowej zasygnalizowała H. Gwit, poprawiając rekord Polski. Medale zdobywały dziewczęta: 4 złote Gwit Hanna 65 100 m st. dowolnym 1.03,4 200 m st. dowolnym 2.14,5 RP 400 m st. dowolnym 4.42,1 800 m st. dowolnym 9.46,2 srebrny sztafeta 65 4 × 100 m st. zmiennym 5.03,7 (K. Zyskowska J. Rutkowska, M. Fryder, H. Gwit) srebrny sztafeta 65 4 × 100 m st. dowolnym 4.30,1 (skład jak wyżej)283 brązowy Socha Małgorzata 66 100 m st. grzbietowym 1.15,7 W klasyfikacji zespołowej „Astoria” figurowała na V m. w grupie starszej i XI w młodszej.

Latem, mistrzostwa grupy rocznika 1965-1966 odbyły się w Warszawie (17-20.7.), w łaskawszych dla pływaków oklicznościach, bo z racji krytego obiektu nie dokuczała brzydka w tym okresie pogoda. Bydgoszczanie zostali zauważeni dzięki rekordom H. Gwit. Medali było kilka: 4 złote H. Gwit 65 100 m st. dowolnym 1.04,6 200 m st. dowolnym 2.15,0 rek. Polski 13-lat.

400 m st. dowolnym 4.43,8 rek. Polski 13-lat.

800 m st. dowolnym 9.43,5 złoty sztafeta 65 4 × 100 m st. dowolnym 4.33, 5 (J. Rutkowska, K. Zyskowska, M. Fryder, H. Gwit) srebrny sztafeta 66 4 × 100 m st. dowolnym 4.42,6284 (B. Wawrzyńska, R. Fryder, M. Biegańska, M. Socha) brązowy K. Zyskowska 65 100 m st. grzbiet.

1.16,4 min.

Na dalszych pozycjach w finałach przypłynęły: IV – sztafeta r. 66 dziewcząt 4 × 100 m st. zmiennym (5.24,6) i M. Fryder (200 m st. motyl.)

VI – M. Fryder (100 m st. mot.), M. Socha (100 m st. grzb.), K. Zyskowska (200 m st. grzb.).

VII – B. Wawrzyńska (400 m st. dowolnym), VIII – M. Socha (100 m st. dow. i 200 m st. grzbiet.).

W punktacji zespołowej zawodów lokaty „Astorii” ułożyły się następująco: gr. 13-letnich gr. 12-letnich 5 miejsce - 71 pkt.

14 miejsce - 31 pkt.

MP Juniorów Młodszych (pływaków 14- i 15-letnich) odbyły się przy dokuczliwym zimnie 17-20 lipca w Bydgoszczy. Na 24 konkurencje indywidualne tylko jeden medal otrzymała reprezentantka gospodarzy; brązowy Wiśniewska Jolanta 200 m st. motylkowym 2.38,0 min.

Miejsc finałowych odnotowano więcej.

IV - J. Wiśniewska /63/ 400 m st. zmien., sztafeta dziewcząt /64/ 4 ×100 m st. dowol.

V - A. Lussa /64/ 400 m st. zmiennym, Z. Grubich 200 m st. klas. 2.43,3 RO-15 283 284

Skład wymieniony w dyplomach z kolekcji H.Gwit W źródłach prasowych znajdujemy też wynik 4.43,8

158 VI - J. Wiśniewska 100 m st. motylkowym, L. Maraszek /64/ 400 m st. dowolnym oraz A. Lussa 400 m st. dowolnym i 200 m st. zmiennym VII - J. Strach /64/ 100 m st. klasycznym.

Na GMP 23-26 lipca, czyli w zawodach seniorów, pływacy „Astorii” zdobyli w Szczecinie medale: brązowy Z. Januszkiewicz 200 m st. grzbietowym 2.10,4 brązowy A. Michalak 800 m st. dowolnym 9.21,2 Dwójka ta zdecydowała się wcześniej na przeniesienie do SMS w Raciborzu i teraz uzyskała status członków kadry olimpijskiej przed Igrzyskami w Moskwie. Januszkiewicz był piąty na 100 m stylem grzbietowym (1.02,2) podobnie jak T. Toczkiewicz, który uzyskał przyzwoity na owe czasy rezultat na 100 m st. dowolnym – 56,3 s.

1979 Drobną komplikacją dla śledzenia stosowanego tu zapisu i porównywania wyników jest decyzja PZP różnicująca wiek dziewcząt i chłopców w każdej kategorii (o rok starsi).

Racibórz był organizatorem kolejnych ZMP dla młodzików w dniach 15-18 marca.

Tym razem nawet dziewczęta, na ogół w „Astorii” wyżej notowane od chłopców, nie zdobyły medalu zajmując w finałach: IV - M. Socha /66/ 200 m st. grzbietowym, sztafeta 4 × 100 m st. dowolnym w składzie: (M. Biegańska, B. Wawrzyńska, K. Biegańska, M. Idczak) V - sztafeta 4×100 m st. zmien. (M. Socha, M. Idczak, B. Wawrzyńska, M. Biegańska) VI - M. Socha 100 m st. grzbietowym.

W klasyfkacji drużynowej mistrzostw „Astoria” na 24 miejscu.

W Łodzi odbyły się ZMP w kat. juniorów, które w czasie trzech dni zmagań (1-4.3.) przyniosły „Astorii” wysokie miejsce w punktacji zespołowej. W klasyfikacji juniorów młodszych rocznika 1965 wygrała „Stal-Stocznia” Szczecin (46 pkt.) przed „Wisłą” Puławy (41 pkt.) i „Start-Astorią” (38 pkt.). W obu startujących grupach łącznie bydgoski klub ulokował się na V miejscu z dorobkiem 42 pkt. Na pozycję tą złożyły się osiągnięcia medalowe: 2 złote Gwit Hanna 65 100 m st. dowolnym 1.03,04 200 m st. dowolnym 2.15,21 złoty Zyskowska Katarzyna 65 200 m st. grzbietowym 2.35,81 2 srebrne Gwit Hanna 400 m st. dowolnym 4.39,75 800 m st. dowolnym 9.35,06 brązowy Zyskowska Katarzyna 100 m st. grzbietowym ? brązowy sztafeta 4 × 100 m st. zmiennym 4.57,87 (K. Zyskowska, J. Rutkowska, H. Gwit, E. Hoffman) brązowy sztafeta 4 × 100 m st. dowolnym 4.20,20 (skład jak wyżej) Poza strefą medalową były jeszcze: V miejsce J. Rutkowska /65/ (200 m st. dowolnym), VI „ J. Rutkowska (100 m st. dowolnym), M. Fryder /64/ (200 m st. motylkowym).

Halowe Mistrzostwa Polski seniorów odbyły się w Puławach w dniach 15 - 18 marca.

Zdobyczami „Astorii” były dwa medale (jak niżej) i kilka miejsc finałowych: srebrny Januszkiewicz Zbigniew 200 m st.grzbietowy 2.06,80 (I m. L. Górski) brązowy sztafeta męska 4 × 200 m st. dowolnym 8.04,89 w składzie: (J. Strzemkowski, B. Topiłko, Z. Januszkiewicz, T. Toczkiewicz)

159 Z. Januszkiewicz jak zwykle na dystansie 100 m nieco ustępujący pola przeciwnikom w stylu grzbietowym i tym razem był czwarty z czasem 1.00,26 min. Na tej samej, piątej pozycji ukończył 400 m st. zmiennym (4.42,21) B. Topiłko, a 200 m st. motyl. na szóstej.

Dwie sztafety męskie zajęły także VI miejsce.

4 × 100 m st. dowolnym (Z. Domagała, J. Strzemkowski, B. Topiłko, Z. Januszkiewicz) 4 × 100 m st. zmiennym (Z. Januszkiewicz, Z. Domagała, B. Topiłko, T. Toczkiewicz) W kwalifikacji zespołowej mężczyzn „Astoria” w tych mistrzostwach na 9 miejscu ale w ogólnej na 24.

VI Ogólnopolska Spartakiada Młodzieży odbyła się 18-21 lipca w Bydgoszczy.

Polska podzielona była na sześć stref, w których w tym samym terminie (26-27.6.) miały miejsce eliminacje285 - między innymi na basenie „Astorii”. Z miejscowych zawodników wygrywali w Bydgoszczy: M. Fryder, H. Gwit, E. Hoffmann, K. Zyskowska, L. Maraszek, Z. Grubich, A. Krzeszewski i A. Lussa mając duże szanse na zakwalifikowanie się do finałów. Trzeba było jednak czekać na komunikat PZP. Ostatecznie wystartowali: chłopcy roczników 1963-64 (5 zawodników) i dziewczęta 1964-65 (9 pływaczek). Zdobycze medalowe to 7 zł. – 3 sr. – 4 brąz.: 4 złote Gwit Hanna 65 200 m st. dow.

2.17,51 400 m st. dow.

4.44,39 100 m st. dow.

1.04,25 800 m st. dow.

9.31,93 złoty Zyskowska Katarzyna 65 200 m st. grzb.

2.37,93 srebrny Zyskowska Katarzyna 400 m st. dow.

4.48,19 brązowy Zyskowska Katarzyna 100 m st. grzb.

1.14,88 srebrny Rutkowska Joanna 65 200 m st. dow.

2.18,91 2 brązowe Rutkowska Joanna 400 m st. dow.

4.49,40 800 m st. dow.

9.51,58 złoty sztafeta dziewcząt 65 4 × 100 m st. dow.

4.28,28 (K. Zyskowska, M. Fryder, J. Rutkowska, H. Gwit) złoty sztafeta dziewcząt 65 4 × 100 m st. zmien.

4.59,71 (skład jw.) srebrny sztafeta dziewcząt 64 4 × 100 m st. zmien.

5.11,05 (D. Tobolewska, J. Strach, L. Maraszek, E. Hoffmann) brązowy sztafeta dziewcząt 64 4 × 100 m st. dow.

4.39,25 (skład jw.)

W finałach startowali także: IV - J. Rutkowska (100 m st. dow.), E. Hoffmann (100 m st. dow.), L. Maraszek (400 m st. dow.) sztafeta chłop. 64 r. (4×100 m st. dow.), V - Z. Grubich (100 m st. kl.), A. Lussa (200 m st. zm. oraz 400 i 1500 m dow.), sztafeta chłopców 4×100 m zm. w skł. A. Krzeszewski, A. Lussa, J. Zyskowski, E. Woziński VI - M. Fryder (200m st. mot.), Z. Grubich (200 kl.)

VII - L. Maraszek (100 i 800 m st. dow.), E. Hoffman (200 m dow.), A. Lussa (400 m dow.)

VIII - E. Hoffmann (800 m st. dow.), J. Zyskowski (1500 m st. dow.).

Klasyfikacja zespołowa: okręg 1 Poznań 694 pkt.

5 Bydgoszcz 425

klub

1 Warta Poznań 500 pkt.

2 Stal-Stocznia Szczecin 473 3 Astoria Bydgoszcz 425 (dziewczęta I m. - 294 pkt.)

[Foto 86, 87, 88, 89, 129] 285

Od roku 1979 rozgrywane eliminacje strefowe. W spartakiadzie nie startowali zwycięzcy tych zawodów, lecz 16/24 zawodników każdego rocznika z najlepszymi czasami w każdej konkurencji eliminacji.

160 Termin GMP, których organizatorem był w tym roku Oświęcim to 28-31 lipiec.

Medale zdobyła kadrowa dwójka: złoty Januszkiewicz Zbigniew 200 m st. grzbietowym 2.08,95 brązowy Januszkiewicz Zbigniew 100 m st. grzbietowym 1.01,61 srebrny Michalak Anna 800 m st. dowolnym 9.09,40 Anna Michalak uległa bijącej w tym ostatnim wyścigu rekord Polski Katarzynie Jureko z „Jagiellonii” Białystok, a następne miejsca w finałach, które osiągnęła to: IV na 400 dow. (4.32,2) i VII na 200 m st. dowolnym (2.12,05) IV poz. wywalczyła sztefeta męska „Astoriii” 4 × 200 m st. dowolnym (8.24,23). Nieznany jest jej skład oraz wyniki uczstników w biegach indywidualnych.

1980 Zawodnicy bydgoscy z kategorii juniora młodszego w tym roku na MP w Szczecinie medalu nie wywalczyli. Kilkoro zakwalifikowało się jednak do finału.

IV miejsce Czeszejko Małgorzata /67/ VI m. Lödl Jacek /66/, Bilewicz Cezary /67/, Budziak Dawid /67/.

W Płocku startowali pływacy jeszcze młodsi. Między nimi wystąpił na 200 m stylem grzbietowym Cezary Wałęsa, rocznik 1968 z „Astorii”, zajmując VI miejsce.

HMP odbyły się 13 –16 marca na warszawskiej „Legii”, po raz pierwszy łącznie w kategorii seniorów oraz juniorów i na basenie 50 metrowym. Przy elektronicznej obsłudze wyścigów nie nastręczało to większych kłopotów. Wyniki tych grup, dla celów statystycznych w protokole rozdzielono. Zawodniczki „Astorii” w juniorach zdobyły medale: złoty Gwit Hanna 200 m st. dowolnym 2.15,06 złoty Rutkowska Joanna 100 m st. dowolnym 1.03,15 2 srebrne Gwit Hanna 400 m st. dowolnym 4.39,89 800 m st. dowolnym 9.43,29 brązowy Gwit Hanna 100 m st. dowolnym 1.03,71 złoty sztafeta dziew. 4 × 100 m st. dowolnym 4.20,39 w składzie: K. Zyskowska, M. Socha, H. Gwit, J. Rutkowska srebrny sztafeta dziew. 4 × 100 m st. zmiennym 4.55,4 Sztafeta zmienna dziewcząt uzyskała ten sam czas co zwycięski zespół „StaliStocznia”. Dalsze miejsca w finale: VII - K. Zyskowska (200 m st. grzb.), sztafeta 4×100 m st. zm. chłopców Klub wymieniony wygrał punktację klubową zbierajac 153.5 oczka. „Astoria” uplasowała się na VI miejscu z 59 pkt. W bieżącym roku szkolnym H. Gwit trenowała już w SMS Kraków.

W seniorach od dwóch lat bez zmiany, czyli medale zdobyli: złoty Januszkiewicz Zbigniew 200 m st. grzbietowym 2.04,93 rekord Polski sen. srebrny Januszkiewicz Zbigniew 100 m st. grzbietowym 1.00,86 srebrny Michalak Anna 800 m st. dowolnym 9.00,86 Największe poruszenie wywołał rezultat Z. Januszkiewicza na dystansie 200 m, ponieważ lokował go na listach rankingowych w 20 najlepszych na świecie. Nadto prawo startu w finałach uzyskali i wykorzystali zajmując: V m. - A. Michalak (400 m st. dow.), Z. Januszkiewicz (200 m st. zm.)

VI m. - sztafeta męska 4×200 m st. dowolnym (8.22,34 min.) i 4×100 m st. dow. (3.49,42), w składzie: T. Toczkiewicz, B. Topiłko, Z. Januszkiewicz, J. Strzemkowski.

W punktacji klubowej na czele była „Stal-Stocznia” (178 pkt.). „Astoria” na 12 miejscu z 40 punktami.

161 Lublin przyjmował na MP juniorów (10-13.7). Startowały dziewczęta 14-i 15-letnie oraz chłopcy 15- i 16-letni, każdy rocznik osobno. Zawodniczki bydgoskie zdobyły 8 medali i wypadły na tej rangi imprezie lepiej niż zimą.

3 złote Gwit Hanna 200 m st. dowolnym 2.14,7 400 m st. dowolnym 4.37,8 RO 15286 800 m st. dowolnym 9.32,2 2 srebrne Gwit Hanna 100 m st. dowolnym 1.03,5 200 m st. zmiennym 2.34,2 złoty Rutkowska Joanna 100 m st. dowolnym 1.03,0 złoty sztafeta dziewcząt 4 × 100 m st. dowolnym 4.18,2 w składzie: H. Gwit, J. Rutkowska, J. Zyskowska, M. Socha 2 srebrne Zyskowska Katarzyna 100 m st. grzbietowym 1.12,7 200 m st. grzbietowym 2.38,1 brązowy Idczak Małgorzata 100 m st. klasycznym 1.21,4 Miejsce w finałach: IV - M. Idczak (200 m st. kl.- 2.54,7), sztafeta dziewcząt 4×100 m st. zm.

VI - M. Socha (200 m st. grzb.- 2.40,1) Na GMP było skromnie. Mistrzostwa odbyły się 31.7.- 3.8. w Tarnowie. Z medali przybyły do kolekcji: złoty Z. Januszkiewicza 200 m st. grzbietowym 2.09,30 brązowy Z. Januszkiewicza 100 m st. grzbietowym 1.01,71 Miejsce VI zajęła na 400 dow. (4.44,12) Anna Michalak.

Zmieniono warunki udziału w OSM. Od roku 1980 rozgrywane są eliminacje strefowe. Z protokołów napływających do PZP z całego kraju kompiluje się listę 16-24 uprawnionych do startu.

VII Ogólnopolską Spartakiadę Młodzieży w Szczecinie, rozgrywaną teraz corocznie, przeprowadzono w dniach 31.7.-3.8. Wcześniej (5-6.7.) pływacy Bydgoszczy w jednej grupie z Gdańskiem i Olsztynem uczestniczyli w eliminacjach. Swoje konkurencje wygrali 13-letni Cezary Bilewicz na 100, 200 m grzbiet. i 200 st. zm. oraz Hanna Strach 800 m dow.

Zawiłości regulaminu każą przybliżyć zasady startu w tej imprezie. PZP wytypował po 24 najlepszych zawodników rocznika `66 i `67 (łącznie) i 24 rocznika 68 oraz podobnie u dziewcząt z tym, że połączone były roczniki `67 i `68, a odrębnie startował 1969. W każdej z utworzonych w ten sposób czterech grup rozgrywany był finał A i B. Do finału A z bydgoszczan zakwalifikowała się tylko i ukończyła bieg na IV pozycji M. Czeszejko w konkurencji 100 m st. dowolnym.

W finałach B pływali: B. Świątek, C. Bilewicz, J. Lödl, C. Wałęsa, (wszyscy z Astorii) oraz A. Niemczyk ze „Zdroju”. Poza wymienionymi startowali też: D. Budziak, Z. Moroz z „Astorii” oraz G. Manerowska, B. Woroniak, E. Szałkowska i W. Linowski z Ciechocinka.

Punktowano wg ogólnych zasad spartakiady 12 miejsc indywidualnych. Ekipa „Astorii” zgromadziła 12 pkt. Jako reprezentacja BOZP zajęła 18-21 miejsce287.

1981 Kategoria juniorów młodszych (dz. 1968/69 i chł. 1967/68) miała Halowe MP 12-15 marca (czterodniowe) w Kędzierzynie. Każdy rocznik startował osobno. O brązowe medale postarali się zawodnicy „Astorii”: 286

287

DW nr 152 (6259) z dn. 14.7.80. Wynik jest kwestionowany informacją o uzyskaniu rezultatu 4.39,8 Informacja wielce prawdopodobna, wymagająca jednak potwierdzenia.

162 Wałęsa Cezary 68 200 m st. grzbietowym 2.32,6 Świątek Beata 68 200 m st. grzbietowym 2.39,6 Ponadto ci sami zawodnicy, w kolejności jak wyżej, w finałach zajęli jeszcze IV i V miejsca na 100 m st. grzbietowym (1.13,4 i 1.16,4). Startowali taskże w grzb. Sław. Jóźwiak, D. Budziak oraz klas. B. Kinczewska i C. Bilewicz. Ich rezultaty mieściły się w „30” sezonu zimowego. Ogółem „Astoria” z 13 pkt. zajęła 28 miejsce na 37 startujących klubów.

W Lublinie (12-15.3.), na MP obejmujących seniorów, po raz ostatni startował w hali w barwach „Astorii” Z. Januszkiewicz i zdobył: 2 złote medale 100 m st. dowolnym 52,75 s.

200 m st. grzbiet.

2.03,90 min. (w samotnej próbie 2.02,36 RP) srebrny 100 m st. grzbiet.

58,90 s.

H. Gwit pływała w finale na 200 i 400 m st. zmiennym kończąc wyścigi odpowiednio na V i VI pozycji z wynikami (2.27,42 i 5.10,21 - dwa RO). Lokaty tej dwójki zawodników dały „Astorii” 13 miejsce (na 24 sklasyfikowane) z 22 punktami. Startowała jeszcze M. Socha.

Uwaga talent! W Korespondencyjnych Ogólnopolskich Zawodach Pływackich kat.

11-latków 100 m st. klasycznym wygrała A. Pęczak. Na 200 m tym samym stylem miała w krajowym rankingu szósty wynik (rozdz. IV-7 str. 309). Przebieg jej kariery uzasadniał zawołanie umieszczone na początku wersu.

VIII Ogólnopolska Spartakiada Młodzieży 23-26 lipca w roku 1981 w Lublinie nie była miejscem sukcesów bydgoskiego pływania, jako że nie było medalu. W finałach A pływali: VI - Bilewicz Cezary 200 m st. zmiennym – 2.30,7 VII - Strach Hanna 400 m st. dowolnym – 5.03,3 VIII - Budziak Dawid 200 m st. grzbietowym – 2.37,6.

W finale B oprócz wymienionych startował jeszcze M. K. Szymielewicz, a sztafety męskie zjęły X i XII miejsce. W OSM uczestniczyli także: K. Paradowski, B. Świątek, M. Szymczak. Ogółem „Astoria” zajęła 23 poz. (39 pkt.) na 58 startujących klubów i 18 m. okręg na 27 reprezentacji wojewódzkich, z tą samą liczbą punktów. Pozostałe kluby okręgu nie wsparły reprezentacji.

Tegoroczne GMP organizowane były w Oświęcimiu. PZP po wielu latach przywrócono do programu konkurencje 50 m st. dowolnym dla kobiet i mężczyzn 288. Zawody odbyły się 23-26.7 łącznie dla seniorów i juniorów – ci ostatni rocznik 1966 i młodsi. W weryfikowanych odrębnie grupach, Małgorzata Idczak jako juniorka uplasowała się na pozycji nagrodzonej srebrnym medalem w konkurencji 100 m st. klasycznym z czasem 1.18,56 min. (RO sen.).

Rezultat ten dawał IV pozycję w ogólnej klasyfikacji mistrzostw – jedyną dobrą pozycję wśród seniorów podobnie jak dwukrotnie sztafety kobiet 4 × 100 m st. dow. i 4 × 100 m zmien., w tym samym składzie: Małgorzata Socha, Małgorzata Idczak, Hanna Gwit i Joanna Rutkowska (czas odpowiednio 4.21,10 i 4.48,77 – obydwa RO). Jeszcze VI poz. osiągnęła H. Gwit na 400 m st. dowolnym (4.32,05 - RO). Wobec kolizji terminów GMP z Uniwersiadą w Bukareszcie zawodnik „Astorii” Z. Januszkiewicz nie startował w mistrzostwach. „Astoria” w kategorii seniorów na 29 sklasyfikowanych klubów znalazła się na 12 m. (28 pkt.).

W kategorii juniorów indywidualnie bydgoszczanki zajmowały dalsze miejsca finałowe w tym V - M. Idczak 200 m st. klas. (2.50,85 min. - RO).

400 zm. Gwit przepłynęła w czasie 5.25,26 min. pozostajac poza finałem.

288

PZP Komunikat nr 3 z dn. 2.7.1981.

163 Króciutko przed mistrzostwami Gwit startowała w Szczecinie uzyskując na 400 m st. zmiennym 5.24,03. Nie zmieniało to wiele w hierarchi zmiennistek w kraju. Ojciec zawodniczki, będący kierownikiem ekipy klubowej, skomentował w prasie niepowodzenie córki następująco: „Hanka trenuje w SMS Kraków. Grupa trenera opiekujacego się nią wypadła mizernie. Mam nadzieję, że zimą będzie lepiej.” Sam trener mówił: „[...]nie wyszło nam bo Hanka za mało pływała.”289 Jaka była tego przyczyna, nie wiadomo.

W klasyfikacji zespołowej juniorów „Astoria” zajęła 20 miejsce wśród 30 klubów z 11 pkt. Podanie tej informacji wzbudza wahania autora z uwagi na spotkane rozbieżności.

Na listach rekordzistów Polski pojawiło się nowe nazwisko bydgoszczanki. Na „swoim” basenie 22 listopada A. Pęczak uzyskała na 50 klas. 37,40 s. co było RP dziewcząt 11letnich utrzymującym się w tabelach jeszcze w 1992 roku.

1982 W Szczecinie 5-7 marca na Ogólnopolskich Zawodach Juniorów pływakom „Astorii” powiodło się nieco lepiej niż w pozostałych kategoriach. złoty Pęczak Alicja 70 100 m st. klasycznym 1.22,6 2 srebrne Pęczak Alicja 50 m st. dowolnym 0.30,4 100 m st. dowolnym 1.07,0 2 brązowe Pęczak Alicja 200 m st. klasycznym 3.03,1 200 m st. zmiennym 2.43,0 brązowy Wałęsa Cezary 68 200 m st. grzbietowym 2.28,7 Pojawiła się też wzmianka o zajęciu VII poz. przez W. Więckowskiego (Astoria). Tak lakoniczna - bez określenia konkurencji i uzyskanego czasu - że właściwie zbędna.

Kategoria juniora młodszego chłopców (1970-71) i dziewcząt (1971-72) rozgrywała zawody korespondencyjnie. (rozdz.IV-5) Na Mistrzostwach Polski (12-14 marca) w Łodzi, z udziałem juniorów starszych, miejsce w finale dla swego rocznika, udało się wywalczyć dwukrotnie Jackowi Lödlowi /66/ na 200 m st. grzbietowym (IV m. - 2.25,48) i 100 m st. grzbietowym (V m. -1.06,80) oraz Cezaremu Bilewiczowi /67/ w 100 m st. klasycznym (VI m. 1.15,14) i 200 m kl. (V m.). Biegi i nagradzanie odbywało się oddzielnie w każdym roczniku, natomiast kategoria obejmowała: dziewczęta 1967 i `68 i chłopców 1966 i `67.290 W mistrzostwach halowych seniorów w Warszawie (26-28.3) wystartowała jedynie Hanna Gwit zdobywając V miejsce na 400 m st. zmiennym - 5.09,87 min. (w el. RO 5.09,38) i VII na 800 m stylem dowolnym - 9.16,03.

Letnie MP dla juniorów organizował Tarnów 13-15 lipca. Startowały łącznie roczniki 1966-67 chłopcy i 1967-68 dziewczęta. Klub dysponował akurat wyłącznie pływakami młodszego rocznika. Juniorzy wrócili z Tarnowa bez medali i co więcej, nikt z zawodników bydgoskiego OZP nie zakwalifikował się do finału A. Najwyższe, IX miesjce, zajął na 400 m st. zmiennym (5.12,80) Marek Szymczak. Dlaszych sześć startów w finałach B zaliczyli jeszcze: H. Strach w st. dowolnym (w el. RO-14 na 50 m 30,49), D. Budziak w grzbietowym (1.11,60 oraz 2.30,44) i C. Bilewicz w 100 m st. klas. (1.17,5) - wszyscy „Astoria” oraz T. Sikorski (Zdrój). Ponadto w elaminacjach pływali: S. Jóźwiak (Astoria) i A. Malinowski (Zdrój).

289

DW nr 145 (6532) w relacji z Mistrzostw 28 lipca 1981 r.

Przypisywany w materiałach klubu do tej imprezy, rezultat Małgorzaty Idczak /66/ na 100 kl. 1.19,08 nie mógł być uzyskany w tych zawodach z uwagi na kategorię wieku zawodniczki.

290

164 „Astoria” sklasyfikowana została na 34-35 miejscu z 5 pkt. (wg klucza 15-12-10-9 i dalej do 1 pkt za 12 miejsce). Okręgowi dało to 21 poz. na 21 uwzględnianych w rankingu.

IX Ogólnopolska Spartakiada Młodzieży w Drzonkowie odbyła się 18-21 lipca.

W każdej konkurencji uczestniczyło 24 zawodników wytypowanych na podstawie strefowych eliminacji, chłopcy rocznik 1968-69 i dziewczęta 1969-70. Na imprezie centralnej najwyższą, czwartą pozycję zajął dwukrotnie Cezary Wałęsa na 100 i 200 m st. grzbietowym, odpowiednio z czasem 1.09,62 oraz 2.29,66 min. Miejsce VII i VIII w finale osiągnęła Alicja Pęczak w 100 m st. klas. - 1.24,75 i 100 m st. dow. - 1.06,94 min. W finale B znaleźli się: A. Pęczak i C. Wałęsa, oboje na 200 m st. zm. oraz M. K. Szymielewicz na 400 m st zmiennym a także M. Kieliszczyk „Noteć” Inowrocław (100 m st. mot. - 1.20,24). Pierwsza z wymienionych osiągała lepsze rezultaty w eliminacjach niż późniejszych biegach finałowych, uzyskując rekord okręgu, przy elektronicznym pomiarze czasu, na 100 m st. dow. 1.05,95 i bardzo zbliżone do aktualnych rekordów wyniki na 100 m st. klas. 1.23,69 oraz 200 m st. zmiennym 2.45,24 min.

Startowali także: J. Kurzewska, M. Cackowski, K. Paradowski, T. Łatyszkiewicz, Z. Moroz, W. Janiak – wszyscy z „Astorii”.

W ogólnej punktacji „Astoria” uplasowała się na miejscu XVI z dorobkiem 48 oczek wśród 60 klasyfikowanych klubów, Noteć na 53 miejscu mając na koncie 3 pkt. Bydgoskie zajęło 14 lokatę z 51 punktami na 30 reprezentacji wojewódzkich.291 Brak medali oznaczał nie wykonanie zadań wyznaczonych przez Wojewódzką Federację Sportu.

Do startu w GMP seniorów pretendowały tylko dwie zawodniczki tj. Hanna Gwit i Małgorzata Idczak. Obie nie wyjechały z powodów rodzinnych i zdrowotnych.

1983 Wydano Regulamin Imprez Centralnych. Kilka ważniejszych ustaleń: - Z uwagi na rozpiętość wieku kalendarzowego dochodzącą w grupie do 24 miesięcy, a powodującą duże różnice rozwojowe, MP rozgrywane będą w każdym roczniku osobno.

- Ogólnopolskie Zawody Jun. Mł. będą miały swoje eliminacje strefowe w listopadzie i kwietniu. Do fanałów kwalifikuje się 36 lub 32 pływaków rocznika młodszego oraz 30 i 24 starszego. Zakwalifikowani startować mogli w dowolnych konkurencjach.

- MP Sen. odbędą się z juniorami starszymi (16-17 lat). Finał A baz ograniczenia, finał B wyłącznie dla juniorów. Najlepszy junior z finału A zostanie Mistrzem Polski Juniorów.

Reprezentację juniorów „Astorii” w HMP, zorganizowanych 11-13 marca w Puławach stanowili Cezary Wałęsa, który zajął IV miejsce na 200 m st. grzbiet. i startujący w tej samej konkurencji Dawid Budziak – dopłynął na VI miejscu. Ten sam zawodnik lokował się o jedno miejsce wyżej na 100 m grzbietowym. Także VI miejsce miała sztafeta chłopców 4 × 100 m st. zmien. w składzie C. Wałęsa, D. Budziak, C. Bilewicz i M. K. Szymielewicz. Startowała w tej imprezie również H. Strach, tym razem kończąc biegi na dalszych pozycjach. Dodać należy, że mistrzostwa rozgrywano w jednej grupie dwurocznikowej, 67-68 chłopcy i 68-69 dziewczęta. W punktacji klubowej za zajęte indywidualnie miejsca od 1 do 8 „Astoria” zgromadziła 17 pkt. co dało 21 pozycję wśród 35 klubów dysponujących finalistami tej imprezy.

Ogólnopolskie Zawody Juniorów Młodszych organizował Kraków między 18 a 20 marca. Startowały dziewczęta roczników 1970 i 71. W programie znalazły się, wcześniej uporczywie pomijane, konkurencje na dystansie 50 m. Zawodniczki „Astorii” plasowały się kilkakrotnie na miejscach finałowych. Na podium stawała Alicja Pęczak /70/ zdobywając medale: 291

W końcowej tabeli pozycję 52 okupuje Zdrój Ciechocinek z 4 pkt., jednak z protokołu spartakiady nie wynika, kto te punkty zdobył. Istnieje stąd rozbieżność co do lokaty i ilości pkt. uzyskanych dla województwa.

165 2 złote

100 m st. klasycznym 1.20,50 min.

200 m st. klasycznym 2.55,04 min. srebrny 50 m st. dowolnym 29,56 s. brązowy 200 m st. dowolnym 2.19,81 min.

Pęczak dwukrotnie kończyła bieg na czwartej pozycji w konkurencjach 100 m stylem dowolnym - 1.05,14 i 200 m zmiennym (w eliminacjach 2.36,95). Maria Nowaczyk /71/ pływając na 50 m dowolnym – 31,66 s. była również czwartą, a na 800 m dowolnym piątą. Anna Bukańska /70/ przypłynęła jako szósta na 100 m st. grzbietowym. Startowała także, choć tylko w eliminacjach, I. Gajda. „Astoria” w punktacji klubowej, uwzględniającej indywidualnie zajęte miejsca 1-8, zebrała 55 pkt. co dało 12 pozycję.

Występ roczników 1971 i młodszych na Ogólnopolskich Korespondencyjnych Zawodach Juniorów Młodszych odnotowano w rozdz. IV-5.

Halowe Mistrzostwa Polski dla seniorów, organizowane w Szczecinie 25-27 marca, minęły bez udziału zawodników BOZP o czym wnioskować można, gdyż w zachowanych fragmentach protokołu nie ma nazwisk z okręgu bydgoskiego.

Część X OSM to MP Juniorów w Lublinie 8-10.7.83. Pływały połączone w jedną grupę roczniki1968-69 dziewcząt i podobnie 1967-68 r. chłopców, razem 265 młodych sportowców. Z 13 startujących zawodników klubów bydgoskich na medal zapracował jeden: Wałęsa Cezary 68 brązowy 200 m st. grzbietowym 2.22,62 IV miejsce – sztafeta 4 × 100 zmiennym (C. Wałęsa, D. Budziak, C. Bilewicz, W. Janiak.

V - Dawid Budziak /67/ na 200 grzbiet. i sztafeta 4 × 100 dow. (K. Paradowski i dalsi j.w.)

VI - Dawid Budziak na 100 grzbiet, Czterokrotnie punkty zbierał C. Bilewicz, jednak w finale indywidualnego biegu nie startował (IX m. na 50 i 100 m kl. oraz 200 st. zm.). W zawodach uczestniczyli jeszcze: M.K. Szymielewicz i Z. Moroz z „Astorii” oraz ze „Zdroju”, J. Kurzewska, B. Woroniak, D. Kanaś G. Menerowska, a także M. Kieliszczyk z „Noteci”.

W klasyfikacji końcowej lubelskich zawodów punktowano do 12 miejsca indywidualnie. „Astoria” zebrała 55 pkt. co dawało 19 miejsce wśród 49 klubów.

Zawody drugiej składowej X OSM organizowano we Wrocławiu (23.7.). Listę uczestników zawodów, które odbyły się na krytej „50” WKS „Śląsk” ogłosił PZP. W każdej konkurencji współzawodniczyło 24 pływaków. Punkty zdobywali wszyscy startujący. Za miejsca I – XVI przyznawano od 9 - 2 punktów wg klucza ustalonego dla danej dyscypliny, a pozostałym po 1 pkt.

Pozycje na podium, nagradzane medalem w odpowiednim kolorze zajęła A. Pęczak: I m.

50 m st. dowolnym 0.28,97 s. RP 13 II m.

100 m st. klasycznym 1.19,93 min.

III m.

100 m st. dowolnym 1.04,32 min.

Złoty medal na 100 klas. A. Pęczak przegrała o 0,43 s. do zawodniczki „Sambora” Tczew A. Szczygielskiej.

W finałach wywalczyli także: IV miejsce - Wojciech Więckowski /69/ na 100 m st. grzbietowym.

V - Anna Bukańska na 100 m st. dowolnym, A. Pęczak w 200 m st. klasycznym, VI - sztafeta 4×100 m st. zmiennym chłopców, VII - A. Bukańska w 200 m st. grzbiet. i sztefeta 4 × 100 m st. dowolnym chłop.

W składach obu sztafet startowali: W. Więckowski, M. Cackowski i T. Łatyszkiewicz, A. Kania.

166 Ponadto w finałach B pływali M. Cackowski, A. Kania, J. Woźnicki, a w eliminacjach uczestniczyli: I. Gajda, M. Nowaczyk i T. Łatyszkiewicz.

Klasyfikacja wrocławskiej części OSM: województw klubów szkół 1 Szczecin 259 pkt.

1 Stal-Stocznia 258 pkt .

1 SP nr 50 Szczecin 258 pkt.

9 Bydgoszcz 78 „ 9 Astoria 78 „ 9 SP nr 39 Bydgoszcz 78 „ Wynik współzawodnictwa w tegorocznej Ogólnopolskiej Spartakiadzie Młodzieży był sumą występów w dwóch wyżej opisanych imprezach. Podawana oficjalnie ilość punktów równa 134, pomijając błąd (wydaje się, że winno być 133), daje to „Astorii” XIII miejsce w punktacji generalnej za konkurencje pływackie X OSM. Główne MP odbywały się na 50 krytej w Oświęcimiu 14-16.7. Dawało to niezależność od pogody. W mistrzostwach startował tylko jeden zawodnik okręgu bydgoskiego, Tomasz Sikorski /66/ ze „Zdroju” Ciechocinek, w dwóch stylach: dowolnym i klasycznym.

Nie można było oczekiwać by konfrontacja z dojrzałymi i doświadczonymi rywalami przyniosła sukces w postaci choćby finałowego miejsca.

1984 Juniorzy młodsi „Astorii” startowali 9-11 marca na MP w Tarnobrzegu, w liczbie 10 za wodników, zdobywając w roczniku 71 trzy medale: srebrny Baranowski Roman 71 100 m st. motylkowym 1.10,20 brązowy Baranowski Roman 100 m st. klasycznym 1.18,79 brązowy Gajda Iwona 71 200 m st. klasycznym 2.56,06 W finałach tej imprezy kolejne miejsca zajęli: IV - J. Lawrenz /72/ - 200 m st. grzbiet., K. Walczak /72/ - 800 m st. dow.), I. Gajda – 100 m st. klas.

V - J. Woźnicki /70/ - 400 m st. dow.

VI - R. Baranowski - 200 m st. kl., J. Lawrenz – 100 m st. grzb., K. Walczak - 200 m dow.

Uczestniczyli też w mistrzostwach: M. Nowaczyk, G. Milewski, R. Kalitka, K. Kowalewski i R.Wyrwicki.

Podczas MP juniorów 9-11 marca w Tychach, które obejmowały chłopców rocznika 1968-69 i dziewczęta 1969-70, startowało 5 zawodników „Astorii” - bez chorej Alicji Pęczak.

Nie zdobyli żadnego medalu i zajęli tylko dwa miejsca finałowe: Wałęsa Cezary indywidualnie piąte na 100 m st. grzb. - 1.04,58 oraz szóste sztafeta chłopców 4×100 m st. dowolnym. – 3.55,76 (W. Janiak, C. Wałęsa, Z. Moroz, M. Cackowski)292. W pozostałych eliminacjach inywidualnych zarówno chłopcy jak A. Bukańska nie kwalifikowali się dalej.

9.IV. Gazeta Kujawska podaje: „W najbliższą sobotę i niedzielę w Inowrocławiu odbędą się MOMł. Pięciu pływaków „Astorii” z kat. juniora starszego udaje się na MP w Puławach”. Startowali chłopcy r. 1966-67 i dziewczęta r. 1967-68. Informacje o wynikach tych ostatnich zawodów zostają poza zasięgiem autora.

W roku olimpijskim, zgodnie z uchwałą Zarządu PZP, seniorzy na zimowych MP z 5-dniowym programem (4-8 kwietnia) pływali na basenie 50 m. W Oświęcimiu startowała już z pewnym powodzeniem 14-letnia Alicja Pęczak, lokując się dwukrotnie w finałach na 100 m st. klas. (VI) i 50 m st. dowolnym (VIII). W konkurencjach 100 m st.dow. i 200 m st. klas. pływała w finale B podobnie jak Dawid Budziak na 100 i 200 m st. grzbietowym. Próbował także swoich możliwości C. Bilewicz.

292

Zazwyczaj członkami kadry narodowej (juniorów) mianowano na okres półroczny medalistów MP. Tymczasem obok I. Gajdy w Komunikacie nr 3 PZP z dn. 25.5.84 wymienieni zostali C. Wałęsa i M. Cackowski

167 Letnie MP juniorów odbyły się 12-14 lipca jakby na papierze, ponieważ połączono je we Wrocławiu z MP w kat. seniorów i to niestety znów w obsadzie międzynarodowej, co rozmazywało obraz poziomu zaplecza krajowej czołówki.. Rozgrywano dwa finały: finał A open, finał B – wyłącznie dla juniorów. Ten zabieg podnosił atrakcyjność wyścigów. Sporządzono dwa odrębne protokoły. Juniorzy satysfakcjonowani byli osobno wręczanymi medalami. Przykład: A. Pęczak zajmując w walce z seniorkami IV miejsce, w wyścigu finałowym na 50 m st. dowolnym, jako najlepsza z juniorek została mistrzynią tej kategorii. Zresztą, w tym akurat biegu jej rezultat był rekordem Polski juniorów. W klasyfikacji generalnej (w sen.) następnej konkurencji zdobyła: brązowy medal na dystansie 100 m st. klasycznym z czasem 1.16,28 min.

Jako druga z juniorek została jednocześnie wicemistrzynią tej kategorii. Na 200 m st. klasycznym finał A zakończyła na VIII pozycji, co po wyodrębnieniu seniorek dało V lokatę wśród juniorów.

Rekapitulując, w kat. juniorów Pęczak uzyskała: złoto 50 m st. dowolnym.

0.28,75 srebro 100 m st. klasycznym 1.16,28 RO sen. oraz IV miejsce na 50 m kl. i V na 200 m klas. (2.53,88) Zespołowo zarówno klub „Astoria” - 24 miejsce (na 36 sklasyfikowanych) jak również Okręg - 14 (na 18 reprezentacji woj.) nie wypadli okazale.

XI Ogólnopolska Spartakiada Młodzieży – 12 do 15 lipca w Poznaniu - odbyła się wg regulaminu sprzed roku, czyli poprzedzona została zawodami eliminacyjnymi w strefach (23-24.6.) i objęła roczniki 1971-72 dziewcząt i 1970-71 chłopców. Przebrnęło przez nie 7 zawodników: A. Rudol (Noteć), M. Nowaczyk, I. Gajda, J. Woźnicki, G. Milewski, R. Wyrwicki, R. Baranowski, (wszyscy z Astorii). W finałach lokowały się dziewczęta: M. Nowaczyk - V m. (50 m dow.) i I. Gajda – V m. (200 m klas.) oraz VII m. (100 m klas.).

W punktacji końcowej, tylko tej grupy, „Astoria” uplasowała się na 19 miejscu (45 pkt.), a Noteć na 48 (2 pkt.). Sklasyfikowano 54 kluby. Wśród 27 województw reprezentowanych w konkurencjach pływackich Bydgoszcz znalazła się na 17 miejscu (47 pkt.).

Ostateczną klasyfikację OSM regulamin nieco komplikował, gdyż do współzawodnictwa spartakiadowego uwzględniono także wyniki GMP przeprowadzonych w tym samym czasie we Wrocławiu, doliczając punkty za miejsca w kategorii juniorów, czyli: I m. Alicji Pęczak 70 na 50 m st. dowolnym 28,75 s.

II m. Alicji Pęczak na 100 m st. klasycznym 1.16,28 min Były jeszcze lokaty: IV - sztafety 4×100 m st. zmien. chłopców w składzie: Cezary Wałęsa, Michał Cackowski Wojciech Więckowski, Waldemar Janiak.

V - A. Pęczak (200 m st. klas.), VI - A. Bukańskiej (50 m st. dow) VII - sztafety 4×100 m st. dowolnym chłopców w składzie: C. Wałęsa, Z. Moroz, W. Janiak M. Cackowski.

W klasyfikacji zespołowej OSM „Astoria” uplasowała się w ten sposób ostatecznie na 12 pozycji, przy 40 startujących klubach, natomiast Okręg na 13 miejscu z 86 pkt. (21 woj.).

Wynikiem uzyskanym na OSM w konkurencji 100 m st. klas. A. Pęczak wypełniła minimum kwalifikacyjne na wyjazd w grudniu do Hawany.

Jeszcze przed upływem roku (21.12.) Roman Baranowski zdążył rezultatem 2.22,6 uzyskać wynik lepszy od dotychczasowego RP-13 na 200 m st. zmiennym.

1985 W Łodzi, 26-27.1. odbyły się Ogólnopolskie Zawody pn. „Puchar Nadziei”. W tym wypadku nadziejami były roczniki 1972 i młodsze. Dobrze zaprezentowali się wygrywając konkurencje: Filip Gapiński (100 grzb. – 1.10,6 RO-13 i 200 m grzb.), Tomasz Południak

168 (100 dow.) i Tomasz Wierzewski (400 m dow.) zajmując w pozostałych startach miejsca II i III podobnie jak Marcin Jagowdzik. Wszyscy wymienieni stanowili skład zwycięskich sztafet 4 × 100 dow. i zm. Zespołowo ekipa występująca pod szyldem SP 10 zjęła wśród 18 szkół V miejsce.

Ogólnopolskie Zawody Juniorów Młodszych odbyły się 1-3 marca w Szczecinie. Były medale zdobywane w każdym roczniku osobno: złoty Jagowdzik Marcin 72 200 m st. dowolnym 2.14,70 2 srebrne Jagowdzik Marcin 200 m st. motylkowym 2.33,40 100 m st. dowolnym 1.01,61 brązowy Jagowdzik Marcin 50 m st. dowolnym 28,57 złoty Wierzewski Tomasz 72 1500 m st. dowolnym 18.14,75 srebrny Wierzewski Tomasz 400 m st. dowolnym 4.40,85 brązowy Wierzewski Tomasz 200 m st. dowolnym 2.15,85 srebrny Gapiński Filip 72 1500 m st. dowolnym 18.38,42 brązowy Gapiński Filip 400 m st. dowolnym 4.44,05 srebrny Południak Tomasz 72 200 m st. dowolnym 2.15,73 srebrny sztafeta chłopców 4×100 m st. zmiennym 4.34,24 w składzie: F. Gapiński, M. Farbotnik, R. Baranowski, R. Wyrwicki brązowy Baranowski Roman 71 100 m st. klasycznym 1.14,65 Dalsze miejsca finałowe dziesięciokrotnie zajmowali: IV m. - F. Gapiński (na 200 m grzb.- pomimo dwukrotnie poprawionego RO-13 - oraz 100 m grzb.), R. Baranowski (100 mot.), T. Południak (400 m dow.), M. Farbotnik (100 m klas.), sztafeta chłopców 4×100 dow. (F. Gapiński, M. Farbownik, Baranowski, R. Wyrwicki) V - R. Baranowski (200 m st. klas. i zm.), M. Jagowdzik (100 m mot.), VI - T. Południak (100 m dow.)

Punktacja klubowa, w której wymienia się 34 jednoski uczestniczące w mistrzostwach, uwzględnia: na I miejscu „Stal Stocznia” Szczecin, II m. MDK Warszawa i „Astoria” Bydgoszcz na III miejscu z 85 pkt.

MP dla juniorów w sezonie zimowym organizowały Puławy (1-3.3.). Roczniki 1969 i `70 uchodziły w „Astorii” za mocne, a jednak pomimo 5 medali i kilku jeszcze miejsc finałowych klub zajął wśród 27 ekip dopiero 8 miejsce (30 pkt.). Indywidualne osiągnięcia bydgoszczan to medale: złoty Pęczak Alicja 100 m st. klasycznym 1.14,35 2 brązowe Pęczak Alicja 50 m st. dowolnym 0.28,07 200 m st. dowolnym 2.11,76 srebrny Bukańska Anna 200 m st. grzbietowym 2.29,72 brązowy Bukańska Anna 100 m st. dowolnym 1.01,47 Walkę w finałach toczyli jeszcze: Michał Cackowski (IV-100 m st. klas.), I. Gajda (V-100 klas) i sztafeta dziewcząt 4×100 m st. dowolnym (VI miejsce w składzie: I. Gajda, A. Bukańska, A. Pęczak, M. Nowaczyk).

Zimowe Mistrzostwa Polski seniorów odbyły się 8-10 marca w hali Politechniki Gdańskiej. „Astoria” wysiłkiem Alicji Pęczak zgromadziła 5 pkt., co dało wśród 36 reprezentowanych tam klubów 22 miejsce. Występ ten nie zaspakajał apetytów, a uzyskane rezultaty lokowały zawodniczkę poza strefą medalową: V miejsce 50 dowolnym 27,92 V „ 100 klasycznym 1.15,97 VI „ 200 klasycznym 2.48,01

169 Dystans czasu dzielący powstanie opracowania od tamtych startów nie pozwala dociekać, dlaczego tak skromnie? Wynik na 50 m dow. był rekoredem okręgu seniorów.

MP juniorów dla roczników 1969-70 chłopców i 1970-71 dziewcząt, które odbyły się 11-14 lipca zaliczano do XII OSM. Impreza w Tarnowie to popis A. Pęczak w każdej z konkurencji, do której została zgłoszona i dobry występ pozostałych zawodniczek „Astorii”.

Medalistki: Pęczak Alicja 70 4 złote 50 m st. dowolnym 27,97 s 100 m st. klasycznym 1.14,80 min 200 m st. zmiennym 2.25,37 200 m st. klasycznym 2.39,72 Bukańska Anna 70 brązowy 50 m st. dowolnym 28,31 s sztafeta dziewcząt brązowy 4×100 m st. dowolnym 4.16,21 min w składzie: A. Bukańska, M. Nowaczyk, I. Gajda. A. Pęczak Wszystkie wyniki Pęczak dające medal były jednocześnie RO-sen. W finałach uczestniczyli poza tym zajmując miejsca: IV - A. Bukańska (100 m w stylach dow. i grzbiet.) sztafeta dziewcząt (4 × 100 m st. zmiennym w składzie jak wyżej), V - A. Bukańska (200 m st. grzb.- 2.35,27 RO-sen.), M. Cackowski (100 m st. kl.- 1.11,55 RO-sen.), VI - I. Gajda (200 m st. klas.), VII - I. Gajda (100 m st. klas.), W finałach B startowała jeszcze M. Nowaczyk i dwukrotnie M. Cackowski.

Drużynowo po weryfikacji imprezy w Tarnowie293 „Astoria” znalazła się na IV poz. z 141 zebranymi punktami. Zwyciężyła „Stal Stocznia” Szczecin (295) przed „Wisłą” Płock (206), „Flotą” Gdynia ((161).

XII OSM – Rzeszów 23-26.7. Startowały roczniki 71-72 chłopców i 72-73 dziewcząt.

Jedyny medal zdobyty w Rzeszowie to: brązowy Katarzyny Walczak 72 800 m st. dowolnym 9.58,96 W ośmioosobowych finałach startowali ponadto: IV - K. Walczak 200 i 400 m st. dowol.

V - chłopcy w sztafecie 4 × 100 m st. dowolnym (4.08,95) w składzie: R. Baranowski, M. Jagowdzik, M. Farbotnik, T. Południak.

VI - M. Farbotnik /71/ 50 m st. dow. - 27,73 RO-14/15, R. Baranowski /71/ 200 m st. zm. – 2.28,01 RO-14, VIII - T. Południak /72/ 100 m st. dow.- el. 1.02,03 RO-13 W finałach B zajmowali punktowane miejsca: F. Gapiński (100 grzb. 1.12,03 - RO-13, M. Jagowdzik, T. Wierzewski (1500 m dow.- 18,22,12 RO-13.

Tym razem jeszcze bez powodzenia startowała J. Lawrenz.

Miejsca i punktacja: klubów 1 Sambor Tczew 114,25 pkt.

13. Astoria Bydgoszcz 69,5

293

województw 1 Warszawa 267,5 pkt.

10. Bydgoszcz 69,5

szkół 1 SP 14 Poznań 126,5 13. SP 39 Bydgoszcz 69,5

Punktację klubową zaliczano do spartakiadowej wg klucza za 12 miejsc indywidualnie: 15-12-10-8-7-6-5-4-3-2-1-1 oraz za sztafety 15-12-10-8-6-4-3-2 pkt.

170 W punktacji XII OSM łącznie „Astoria” uplasowała się na X miejscu w jun. mł. i IV m. w jun. gromadząc 210,5 pkt. Pływanie to trzecia dyscyplina pod względem ilości punktów przydanych w tej Spartakiadzie do całego dorobku reprezentacji województwa.

GMP odbyły się 14-17 sierpnia (4 dni) w Oświęcimiu. Z Bydgoszczy startowała tylko A. Pęczak, za to z doskonałym rezultatem, bowiem po raz pierwszy wygrała konkurencję w seniorach i to dwukrotnie, będąc przy tym najmłodszą finalistką. Po raz pierwszy też, ta wówczas 15-letnia pływaczka, otrzymała puchar dla najlepszej zawodniczki mistrzostw.

2 złote 100 m st. klasycznym 1.12,93 294 899 pkt. klasa mistrz.

200 m st. klasycznym 2.40,32 brązowy 200 m st. zmiennym 2.26,93 Było też IX miejsce na 400 zmiennym (5.22,52 RO-sen.), co ma swoje odniesienie do późniejszych starań o minimum na IO w Seulu. Dodatkowo panna Alicja uznana została najlepszą zawodniczką mistrzostw, co znalazło potwierdzenie w zakończeniu protokółu zawodów. Z uzyskanym wynikiem na 100 klas. Alicja byłaby 2 tygodnie wcześniej w finale A Mistrz. Europy w Sofii. Pęczak zdobywając 69,5 pkt. lokowała „Astorię” w punktacji zespołowej na 13 miejscu. Mając dwie „Ale” można było wygrać tę klasyfikację albowiem pierwszy klub „Sambor” Tczew zgromadził 114,25 pkt.

W ostatnich organizowanych w Bydgoszczy zawodach omawianego tu roku (20.12.)

A. Pęczak znalazła okazję i formę, by pobić rekord Polski 15-latków na 100 m st. klasycznym. Osiągnęła rezultat 1.12,6 min. Okazało się, że nie była to jednak ostatnia próba zmierzenia się Pęczakówny z tym właśnie rekordem. Na zgrupowaniu klubowym w miejscowości Vsetin (obecnie Czechy) wystartowała jeszcze ze wszystkimi uczestnikami obozu w zawodach sylwestrowych (28-29.12). Uszczknęła ze swego wyniku dalsze 0,2 s. płynąc 100 m st. klasycznym w 1.12,4 min.

1986 W programie mistrzostw pojawił się we wszystkich stylach dystans 50 m. Kolejne Halowe MP295 rozegrane na basenie „Korony” w Krakowie, przewidziane w kalendarzu PZP dla seniorów niespotykanie wcześnie bo 16 – 19 stycznia, dały okazję dla błyskotliwego występu Pęczak, która zdobyła: 2 złote medale 100 m st. klasycznym 1.10,73 RP 16 i 17-letnich 200 m st. klasycznym 2.31,68 RP 16 i 17-letnich Przypieczętowała swój niezwykle udany występ skuteczną próbą pobicia rekordu Polski seniorów należącego do Renaty Wróbel (Lech Poznań) na 50 m st. klasycznym. Uzyskała 32,35 sek. Ten wynik pozostawał aktualnym rekordem jeszcze w roku 1996. Zawodniczka „Astorii” była też piąta na 200 m st. zm. (el. 2.22,68). Znów obwołana została najlepszą zawodniczką mistrzostw co znalazło potwierdzenie w treści protokółu zawodów. Drugą reprezentantką Bydgoszczy była Anna Bukańska zajmująca trzykrotnie X m. w konkurencjach 50 i 100 m st. grzb. oraz 100 m dow. 24 pkt. dały klubowi 17 miejsce. (I m. Stal Stocznia szczecin– 219)296.

Tydzień po mistrzostwach Polski A. Pęczak zmierzyła się ponownie z Dorotą Chylak, najpoważniejszą rywalką krajową, podczas międzypaństwowego meczu z Rumunią w Gdańsku 25-26.1. (patrz rozdz. IV-3)

294

Z oglądu dostępnych materiałów moża wnosić, że był to RP-15 Od ZMP 1986 dodatkowo notowane są RP w konkurencjach 50 m stylem klasycznym, motylkowym i grzbietowym. Już od stycznia zmieniły się kategorie wiekowe, które teraz noszą nazwy: senior (18 lat i st.) junior starszy (16-17 lat), junior (14-15) i junior młodszy (12-13 lat) oraz dzici (11 i mł).

295

296

Jak w kilku jeszcze innych przypadkach dane o miejscach i punktacji klubowej wymagają weryfikacji

171 Grupa juniorów startowała w MP 31.1.- 2.2. w Poznaniu. Roczniki 71 i 72 osobno. Tu na podium pływacy „Startu” z Bydgoszczy wchodzili 6-krotnie, bo tyle zdobyli medali: 2 złote Gajda Iwona 71 100 m st. klasycznym 1.15,22 200 m st. klasycznym 2.45,84 el. 2.45,44 złoty Gapiński Filip 72 100 m st. grzbietowym 1.05,50 srebrny Walczak Katarzyna 72 800 m st. dowolnym 9.32,37 brązowy Gapiński Filip 200 m st. grzbietowym 2.21,78 brązowy Lawrenz Joanna 72 100 m st. grzbietowym 1.13,67 W finałach startowali ponadto zajmując: IV m. - M. Jagowdzik (200 m st. mot.), K. Walczak (200 i 400 m st. dow.) i T. Wierzewski (1500 m st. dow) V m. - M. Raduński (1500 m st. dow.), J. Lawrenz (200 m st. grzb.), M. Jagowdzik (100 m st. dow.), T. Wierzewski (400 m st. dow.).

VI m.- R. Baranowski (100 m st. mot.) i M. Jagowdzik (200 m st. dow.), F. Gapiński (1500 m st. dow.) sztafeta chłopców 4×100 m st. dowolnym (M. Farbotnik, F. Gapiński, R. Baranowski, M. Jagowdzik).

M. Jagowdzik wchodząc do finału 200 m st. mot. pobił rek. okręgu, który tego samego dnia poprawił na 2.23,90 min. W prowadzonej punktacji za 8 miejsc finałowych „Astoria” zajęła 8 lokatę z 95 pkt.

W tym samym czasie HMP dla jun. starszych w Lublinie obsadzała jedynie dwójka zawodników, jako że trzecia uprawniona do startu A. Pęczak pływała na odbywającym się równocześnie mityngu w Paryżu (patrz wyżej rozdz. IV-3). W tych mistrzostwach medalu dla „Astorii” nie było natomiast były miejsca finałowe: V - A. Bukańska - 50 dow.

VI - A. Bukańska - 100 i 200 m st. grzb. oraz M. Cackowski – 100 kl. (z RO w el. 1.09,23).

Start wymienionych przyniósł „Astorii” 14 pkt. i to było 25 miejsce.

Plonem Ogólnopolskich Zawodów Juniorów Młodszych (rocznik 1973-74) rozegranych w Rzeszowie 1-3 lutego był medal Tomasza Wilczyńskiego /73/: brąz 50 m st. dowolnym z czasem 29.19 s.

Zawodnik ten zajął jeszcze IV miejsce na 100 m st. dowolnym (1.03,67) i w ten sposób sam zdobył razem 7 pkt., co w klasyfikacji zespołowej dało „Astorii” miejsce 35-36.

Do eliminacji w tej imprezie ograniczyli swój start Izabela Mirowska, Izabela Olszewska, Violetta Szramska, Daniel Grzyb i Marcin Kiełpikowski (wszyscy r. 1973).

W tym roku przywrócono organizację Ogólnopolskich Igrzysk Młodzieży Szkolnej z założeniem przeprowadzania ich corocznie. Makroregionalne zawody kwalifikacyjne do Igrzysk miały miejsce w Gdyni 14-15 czerwca. Pawo udziału w finałach tej imprezy w Łodzi (1-4 lipca) zdobyło 13 zawodników „Astorii”, co oznacza, że tylu drogą eliminacji znalazło się wśród 16 juniorów lub 24 jun. młodszych z najlepszym czasem osiągniętym w danej konkurencji.

Juniorzy swą obecność na XI OIMS zaznaczyli zdobyciem tylko jednego medalu srebrnego sztafety 4 × 100 zmiennym juniorów wynikiem 4.28,78 w składzie: F. Gapiński, R. Baranowski, M. Jagowdzik, M. Farbotnik.

Było natomiast kilka dalszych miejsc finałowych : IV - I. Gajda (100 i 200 m st. klas), K. Walczak (400 i 800 m st. dow) oraz sztafeta 4×100 metrów st. dowol. chłopców w składzie jak wyżej.

V - sztafeta 4 × 100 m st. zm. dziew. (J. Lawrenz, I. Gajda, I. Olszewska, M. Nowaczyk) VII - F. Gapiński na 100 m st. grzb.

VIII - M. Nowaczyk na 50 m st. dow.

172 Juniorzy młodsi uzyskali jedynie prawo startu w finałach B. Pływali w nich: W. Szramska, D. Grzyb i T. Wilczyński.

Startowali w konkurencjach indywidualnych tych Igrzysk także jako członkowie sztafet dotychczas nie wymienieni w powyższej informacji I. Mirowska i M. Raduński. juniorzy młodsi Astoria 35-37 miejsce z 19 punktami na 54 ekipy juniorzy (`71 i `72) Astoria 14 „ 70 „ 40 klubów łącznie Astoria 20 „ 89 „ 55 zespołów woj. bydg.

14 „ 89 „ 27 województw Powyższe zestawienie uzupełnia w odnośniku obraz efektów tego startu w klasyfikacji szkół.297 Główne Mistrzostwa Polski organizował 7-10 sierpnia Mielec. Po raz pierwszy wprowadzono do programu letnich MP starty na dystansie 50 m we wszystkich stylach. Zaczęto też notować rekordy krajowe w tych konkurencjach. Jako jedyna reprezentantka BOZP startowała w nich A. Pęczak. Zdobyła trzy medale: złoty 200 m st. klasycznym 2.37,34 RP 16 i 17 lat. srebrny 100 m st. klasycznym 1.14,74 brązowy 50 m st. klasycznym 34,25 RP 16 lat.298 Renata Wróbel z „Lecha” Poznań wygrywając ostatnią wymienioną tu konkurencję poprawiła RP seniorów na 33,68 s. Zawodniczka „Astorii” pływała także w finale 50 delfin osiągając 7 pozycję i wynik 31,42. Zdobyte w ten sposób 27 punktów dawało „Astorii” 16 miejsce na 29 klubów wyszczególnionych w klasyfikacji tych mistrzostw.

XIII OSM – Piotrków Trybunalski, 18-21.8. Uczestniczyły roczniki 1969 i 1970 – troje zawodników „Astorii”. Zdobycze medalowe: 2 złote Pęczak Alicja 70 100 m st. klasycznym 1.16,40 200 m st. klasycznym 2.40,77 srebrny Pęczak Alicja 200 m st. zmiennym 2.26,56 brązowy Cackowski Michał 69 100 m st. klasycznym 1.10,73 Były też miejsca finałowe: IV m. A. Pęczak na 50 m st. dowolnym oraz V i VI w st. grzbietowym (1.15,28 i 2.36,57) Anny Bukańskiej.

Miejsca i punktacja: klubów (37 sklasyfik.) województw szkół 1 „Stal-Stocznia” 231 pkt.

2. „Unia” Oświęcim 205 3. „Wisła” Puławy 197 9. „Astoria” 69 10. Bydgoszcz 69 pkt.

11. III LO Bydg. 50 pkt. (dorobek A. Pęczak) 1987 Serię HMP w kolejnym roku zaczynali juniorzy starsi (1970-71) przeprowadzonymi 6-8 lutego zawodami w Raciborzu. Startowało 6 zawodników bydgoskich. Lokaty odpowiadające aktualnym możliwościom były następujące: 4 złote Pęczak Alicja 70 200 m st. klasycznym 2.35,25 200 m st. zmiennym 2.21,43 100 m st. motylkowym 1.05,17 100 m st. klasycznym 1.12,77 297

Klasyfikowano m.in. poziom usportowienia szkół w pływaniu. Poniżej osiągnięcia placówek bydgoskich. juniorzy młodsi (73-74) SP-39 miejsce 34-35 punktów 19 strtujących 74 szkoły juniorzy (71-72) SP-39 „ 13 „ 68 „ 47 szkół SP-2 „ 39-42 „ 2 „ 47 „ łącznie obie kat.

SP-39 „ 18-19 „ 87 „ 85 „ SP-2 „ 72-76 „ 2 „ 85 „ 298 Rezultat ten nie był jej najlepszym wynikiem, de facto bowiem Pęczakówna osiągnęła lepszy czas (33,93) na mistrzostwach Związku w Moskwie, 20 lutego tegoż roku, który trudno kwestionować.(patrz w tym rozdziale wyżej).

173 złoty

sztafeta

4 × 100 m st. zmiennym 4.33,16 (A. Bukańska, I. Gajda, A. Pęczak, M. Nowaczyk) srebrny sztafeta 4 × 100 m st. dowolnym 4.07.05 (skład jak wyżej) brązowy Gajda Iwona 71 100 m st. klasycznym 1.16,17 Miejsca IV, V, V, VII zajmowała A. Bukańska kolejno na 100 m st. dow., 100 i 200 m st. grzb. oraz 50 m st. dow. VIII pozycję osiągnęła M. Nowaczyk na 50 m st. dow.

Halowe Mistrzostwa Polski dla seniorów 13-15 lutego w Szczecinie obsadzała z „Astorii” dwójka zawodników. Miejsca w finałach znalazła tylko A. Pęczak zdobywając: 2 złote 100 m st. klasycznym 1.10,61 (rek. Polski 17-latek)299 200 m st. klasycznym 2.29,10 (rek. Polski 17-latek i seniorek)300 200 m st. zmiennym 2.20,86301 srebrny 50 m st. klasycznym 0.33,64 brązowy 200 m st. dowolnym 2.06,36 Nie dziwił tytuł najlepszej zawodniczki mistrzostw nadany Pęczak. Do finałów-B udało zakwalifikować się na 200 m żabkarzowi M. Cackowskiemu.

Mistrzostwa jun. mł. (r. 1974-75) odbyły się w Gorzowie Wlkp. 20-22 marca. Startowała jedna zawodniczka. Marta Walecka /74/, która zdobyła dwa medale: srebrny 200 m st. zmiennym 2.35,38 srebrny 800 m st. dowolnym 9.20,11 i dwa razy była VII na 100 i 200 m st. klas.

MP w kat. juniorów (rocznik 1972-73) w Puławach odbyły się w tym samym terminie. Bydgoszcz reprezentowało 13 podopiecznych Sławomira Gawineckiego, z których wymienieni uhonorowani zostali medalami: złotym sztafeta 4 × 100 m st. zmiennym 4.16,95 (M. Jagowdzik, F. Gapiński, Michał Raduński, Piotr Jabłoński) srebrnym sztafeta 4 × 100 m st. dowolnym 3.49,90 (T. Wierzewski, M. Jagowdzik, F. Gapiński, M. Raduński) srebrnym Wierzewski Tomasz 72 1500 m st. dowolnym 16.52,o8 srebrnym Walczak Katarzyna 72 800 m st. dowolnym 9.20,00 srebrnym Gapiński Filip 72 100 m st. grzbiet.

1.01,85 brązowym Gapiński Filip 200 m st. grzbiet.

2.17,41 W finałach mierzyli się z najlepszymi zajmując miejsca: IV - T. Wierzewski (400 m st. dow.)

VI - I. Mirowska (50 m st. dow.), K. Walczak (400 m st. dow.), F. Gapiński (200 m st. zm.).

Poza finałami, VII m. zajęli M. Jagowdzik i T. Wierzewski a VIII m. K. Walczak, J. Lawrenz, V. Szramska i M. Jagowdzik. Startowali jeszcze: M. Pawińska, M. Cholewczyński, D. Grzyb, T. Wilczyński.

Latem miały miejsce w Szczecinie IMS (16-19 lipca). Różnica między mistrzostwami a igrzyskami polegała na tym, że do MP zgłaszał klub bezpośrednio w dozwolonej regulamin ilości konkurencji, tymczasem do IMS obowiązywały eliminacje strefowe, w których trzeba było wywalczyć prawo udziału w finałach. Tym sposobem w Igrzyskach wystartowało dziewięciu pływaków „Astorii”. Pod nieobecność w zawodach strefowych, z powodu choroby, jedynej medalistki zimowych mistrzostw K. Walczak, nie można było liczyć na sukcesy dziewczyn. Medale zdobyli: 299

7.3.87 Zarząd PZP wprowadził regulamin ustanawiania rek. Polski. Ważniejsze postanowienia: - wynik ustalony wyłącznie przy użyciu aparatury elektronicznej.

300 Pszegląd Sportowy z 16.2.87 r. Był to 17 rezultat na listach światowych, który jako RP przetrwał do 1996 r. Potwierdzenia pozycji w następnej konkurencji tzn. 200 m zm. dotychczas nie odnaleziono.

301 To osiągnięccie wymaga potwierdzenia z oficjalnych dokumentów

174 złoty

sztafeta

4 × 100 m st. dowolnym 3.57,38 (T. Wierzewski, M. Jagowdzik, F. Gapiński, M. Raduński) 2 srebrne Gapiński Filip 100 m st. grzbietowym 1.03,92 200 m st. grzbietowym 2.17,74 brązowy sztafeta 4 × 100 m st. zmiennym 4.28,54 (skład j.w.) brązowy Jagowdzik Marcin 200 m st. motylkowym 2.14,60 brązowy Wierzewski Tomasz 400 m st. dowolnym 4.18,53 T. Wierzewski wykonał jeszcze jeden start, tym razem na 1500 m st. dow. zakończony na V pozycji, Z startujących dziewczyn wiadomo o udziale N. Lisieckiej, V. Szramskiej, J. Lawrenz. W klasyfikacji zespołowej zebrano 57 pkt. Brak wiedzy o miejscu.

XIV Ogólnopolska Spartakiada Młodzieży – Bielsko Biała i Andrychów (30.7. – 2.8.). Wyjechało 5 zawodniczek i trener Sławomir Gawinecki. Nie do pokonania przez rówieśniczki była w tej imprezie A. Pęczak. Pozycje medalowe osiągnęły: 5 złotych Pęczak Alicja 70 100 m st. klasycznym 1.13,00 200 m st. klasycznym 2.37,31 200 m st. zmiennym 2.22,45 400 m st. zmiennym 5.03,75 50 m st. dowolnym 0.27,99 złotą sztafeta dziew.

4 × 100 m st. dowolnym 4.12,66 RP jun.st.

(M. Nowaczyk, A. Bukańska, I. Gajda, A. Pęczak) złotą sztefeta dziew.

4 × 100 m st. zmiennym 4.39,15 (skład jw.) brązową Gajda Iwona 71 100 m st. klasycznym 1.17,13 W historii „Astorii” był to jedyny rekord Polski sztafety klubowej.

Ponadto dziewczęta wywalczyły następujące lokaty finałowe: IV - Anna Bukańska (100 m st. dow. – 1.01,85) V „ (200 m st. grzb.- 2.32,00), I. Gajda (200 m st. kl.- 2.50,26) VI „ (100 m st. grzb.- 1.12,75) oraz M. Nowaczyk (100 m st. dow.)

Punktacja klubów przyniosła „Astorii” 118,75 pkt. dając tym samym 6 miejsce302.

W startach letnich podczas GMP w Rzeszowie (6-9 sierpnia) A. Pęczak zdobyła ponownie 5 złotych medali i tytuł najlepszej zawodniczki mistrzostw. Oto wyniki: 400 m st. zmiennym 5.01,46 200 m st. zmiennym 2.22,62 100 m st. klasycznym 1.13,87 200 m st. klasycznym 2.38,35 50 m st. klasycznym 34,58 Niestety, urządzenia basenu nie były na tyle sprawne, by na czas trwania imprezy podnieść temperaturę wody do wymaganego poziomu.

1988 W ogłoszonej w styczniu 1988 liście 10 najlepszych wyników za rok miniony Pęczak przewodziła żabkarkom na 100 m i zmiennistkom na obu dystansach.

Juniorzy starsi (1971-72) swoje MP mieli na hali w Stalowej Woli 11-13 lutego. Po wspólnym starcie w eliminacjach, finały rozgrywano osobno dla każdego rocznika. Mimo znacznej liczby startów i dużych oczekiwań efekty medalowe były skromne: srebrny Gapiński Filip 100 m st. grzbietowym 1.01,50 brązowy sztafeta 4 × 100 m st. dowolnym 3.49,85 302

Znów w prasowym obiegu znajduję drugą wersję punktacji: 145 – IV m. Bez gwarancji, a jednak ją zamieszczam, jest też wcześniejsza wiadomość o miejscu A. Bukańskiej na 100 dow.

175 Skład zespołu: M. Raduński, T. Wierzewski, M. Jagowdzik, F. Gapiński W finałach startowali ponadto: IV m. - F. Gapiński (200 m st. grzbiet) V m. - I. Gajda (100 i 200 m st. klasycznym) VI m. - M. Nowaczyk (50 m st. dow.)

W lutym A. Pęczak rozpoczęła cały szereg występów, w których walczyła o uzyskanie minimum do startu w Igrzyskach Olimpijskich. Kilka prób na poważnych międzynarodowych zawodach (patrz niżej) nie przyniosło jednak powodzenia. Została ostatnia szansa - GMP. Zorganizowane w Lublinie MP seniorów 3-6 marca, mimo wysiłku pasjonatów tej dyscypliny okazały się „niewypałem”. Obowiązywała już uchwała o uwzględnianiu rekordów Polski mierzonych tylko elektronicznie. Tymczasem, przywiezionego w ostatniej chwili urządzenia nie udało się zamontować na ścianach basenu WOSiR. Wysiłek zawodników przy ręcznym pomiarze czasów nie mógł być uznany. Dorobek A. Pęczak: 3 złote 400 m st. zmiennym 4.50,92 min 200 m st. zmiennym 2.17,71 (wynik lepszy od RP sen.)

200 m st. klasycznym 2.31,32 2 srebrne 100 m st. klasycznym 1.11,06 50 m st. klasycznym 33,42 s Pływaczka „Astorii” ponownie obwołana została najlepszą zawodniczką mistrzostw.

Goniąc za elektronicznym pomiarem czasu Pęczak wyjechała 27.3. do Gdańska i tam wyrównała RP należący do Agnieszki Czopek na 200 m stylem zmiennym, wynoszący 2.17,74 min.

Ogólnopolskie Zawody Juniorów Młodszych rocznika 1975 przeprowadzono 11-13 marca w Szczecinie. Start Agnieszki Tomczak303 na 100 i 200 m st. kl. nie przyniósł sukcesu.

W Koninie pływali, w tym samym terminie reprezentujący rocznik 1976 tj. Katolina Żyła, Dominika Woźniak, Anna Ochocińska i Karol Skibicki. Najwyższą była tu VII lokata w stylu klasycznym ostatniego z wymienionych.

Zawodnicy kategorii juniorów (roczniki `73 i `74) startowali także w tych dniach na MP w Zielonej Górze. Nikt z czwórki pływaków bydgoskich (I. Mirowska, M. Cholewczyński, M. Walecka, V. Szramska) nie dostał się do finałów A, czy finałów B. W IMS we Wrocławiu startowały dwie zawodniczki „Astorii” nie odnosząc większych sukcesów. Zespołowo osiągnęły 9 pkt.

XV Ogólnopolska Spartakiada Młodzieży – Czarnków (Piła) 19-22 lipca. Wystartowało dwóch zawodników reprezentujących „Astorię”.

Brązowy medal wywalczył na 100 m st. grzbietowym Filip Gapiński /72/ - 1.03,27304.

W finale stylu motylkowego pływał Marcin Jagowdzik poprawiając RO-16 na dystansie 100 m na 1.03,69 min.

OZP zajął 15 miejsce /19 pkt./. „Astoria” zdobyła 10 pkt. i stąd przypuszczenie (brak materiału żródłowego), że 9 pkt. uzyskali reperezentanci Torunia, pozostający jeszcze do końca tego roku w BOZP. A. Pęczak była jedyną reprezentantką klubu bydgoskiego w letnich mistrzostwach Polski na Oksywiu 4-7 sierpnia, które stanowiły eliminację do IO w 1988 roku. Wprawdzie zdobyła znów 5 medali (2 złote i 3 srebrne), ale nie w tych konkurencjach, w których było to ważne.

303 304

Tej samej. która później z powodzeniem reprezentowała Bydgoszcz w wioślarstwie.

Przegląd Sportowy podaje nawet 1.02,97

176 2 złote

400 m st. zmiennym 4.58,08 min.

200 m st. zmiennym 2.21,91 3 srebrne 200 m st. klasycznym 2.34,21 (I m. 2.34,03 – Kornelia Stawicka) 100 m st. klasycznym 1.12,29 (I m. 1.10,91 – Dorota Chylak) 50 m st. klasycznym 33,96 s.

Przy braku osiągnięć bydgoszczanki przekraczających wyznaczone minima w stylu klasycznym, choć w okresie absolutnej dominacji w kraju, na decydujących o wyjeździe do Seulu zawodach w Gdyni, Pęczak zabrakło formy wyższej od tej, którą dyspopnowały rywalki i szczęścia w wodzie (przegrała o 0,18 s.) oraz wsparcia działaczy poza basenem. Na Olimpiadę wyjechały zwyciężczynie konkurencji (Dorota Chylak i Kornelia Stawicka),w których Pęczak zajęła II miejsca stwarzając okazję do wyeliminowania jej z ekipy. Próby szukania jeszcze szczęścia w stylu zmiennym nie powiodły się. [Foto 90]. „Robiąc” za całą reprezentację OZP Pęczak ulokowała Bydgoszcz na 10 miejscu.

18.10.br. A. Pęczak wystartowała w Poznaniu z okazji jubileuszu 60-lecia PZP wygrywając 100 m st. klas. w 1.11,59 min.

1989 W stosowanym dotychczas systemie zawodów mistrzowskich rozpiętość dat urodzenia, w ramach jednej grupy, wynosić mogła do 24 miesięcy. Było to szczególnie istotne w pływaniu z uwagi na pracę prowadzoną z osobnikami kilkunastoletnimi, ciągle rozwijającymi się fizycznie, a więc zmieniającymi, per natura, cechy somatyczne i motoryczne w sposób nieomal widoczny z miesiąca na miesiąc. Uzasadniało to rozgrywanie od br. MP w każdym roczniku osobno, zmniejszając te różnice i wyrównując szanse sportowe.

Od początku roku, zgodnie z umową zawartą przez PZP, wszystkie imprezy centralne obsługiwać będzie Centrum Komputerowe Stołecznej FS. Mistrzostwa zimowe przeprowadzono 10-12 marca pn. Ogólnopolskie Zawody Jun. i Młodzików, oddzielnie dla obu roczników tej kategorii. Kategoria nazywana juniorem młodszym rozgrywała w 1989 r. swe mistrzostwa zimowe 10-12.3. p.n. Ogólnopolskie Zawody Jun. Mł. oddzielnie dla obu roczników.

W Ostrołęce pływały roczniki 1976. „Astorię” reprezentowała jedynie A. Ochocińska, zajmując na 100 i 200 m st. klasycznym odlegle miejsca. Podobny poziom prezentowali zawodnicy „Elany” T.: A. Korczak i M. Wodzyńska oraz W. Urbanowski i M. Drogorób.

W Piszu (basen 5 torowy), dokąd delegowano z „Astorii” dwie zawodniczki i sześciu zawodników, pływali urodzeni w 1977 r. (12 l.). Dobrze spisali się chłopcy startujący w biegach sztafetowych. Medale zdobyli: 2 srebrne sztafeta 4 × 100 m st. zmiennym 5.02,75 (A. Antczak, R. Partyka, K. Kasprzyński, R. Lipka) sztafeta 4 × 100 m st. dowolnym 4.26,92 (A. Antczak, K. Rojek, R. Partyka, R. Lipka) brązowy Lipka Rafał 200 m st. zmiennym 2.39,19 Na pozycji: IV - R. Lipka zakończył bieg na 100 m st. dowolnym - w tym samym czasie co brązowy medalista Marek Gotowała z „Wisły” Puławy (1.04,74). Podobnie Rafał Partyka w 200 m st. klas. i Artur Antczak 200 m st. zmiennym, V - R. Partyka na 200 m dow. i 100 m st. klas.

Piąte miejsce, najwyższe z pływaków „Delfina” T. osiągnęła Dorota Pawłowska na 400 m st. zmiennym. Poza wymienioną z tego klubu w finałach B startowali: K. Nowicka (3×), S. Prędki, M. Ciechacka (po 2×) oraz z „Astorii” A. Antczak i K. Kasprzyński. W zawodach w Piszu uczestniczyli z „Astorii” także: P. Pytliński, J. Pasternak i A. Trzcińska.

177 Wśród juniorów starszych, podczas MP na basenie w Łodzi (10-12.2.), F. Gapiński zdobył medale wszystkich trzech kolorów: złoty 100 m st. grzbietowym 59,64 srebrny 200 m st. grzbietowym 2.09,22 brązowy 200 m st. zmiennym.

2.11,34 RO Swoją pozycję zawodnik ten wzmocnił występami w sezonie letnim na OSM i GMP. Nie uczestniczyli w zawodach pływacy z Torunia.

W Raciborzu (16-19.2.) Halowe MP w kategorii seniorów Filip Gapiński obsadził jako jedyny zawodnik z okręgu bydgoskiego i toruńskiego zdobywając brązowy medal na 50 m st. grzbietowym w czasie 28,17 s .305 (el. 28,06).

Startował także w trzech wyścigach finałów B na pozostałych dystansach stylu grzbietowego i w 200 m st. zmiennym. Alicja Pęczak jako studentka AWF reprezentowała już barwy AZS Gdańsk.

OZP na 14 miejscu.

IMS w roku 1989 przeprowadzono z zapowiedzią, że rozgrywane są po raz ostatni.

Współzawodniczono w dwóch grupach r. 1976-77 – jun. młodszy oraz 1974-75 – junior. Reprezentanci regionu pływali wyłącznie w grupie młodszej. Eliminacje odbyły się 24-25.6. w Bydgoszczy.

Dzięki zakwalifikowaniu się z zawodów makroregionalnych, w Mielcu 13-16.7. wystartowali Anna Ochocińska (f. B 200 dow. i zm.) i Karol Skibicki – oboje rocznik 1976.

W finałach pływał jedynie ten drugi na 200 klas. - zajął VIII miejsce (oraz w f-B na 100 klas.). Uczestniczyli także zawodnicy rocznika 1977, skazani w zasadzie z góry na dalsze miejsca w konfrontacji w grupie ze starszymi o rok konkurentami. Zbierali jednak doświadczenie. Najlepszą lokatę uzyskał Rafał Lipka - szósty na 100 m st. dow. z 1.04,80 min. Ten ostatni osiągnął finał B na 400 m dow. podobnie jak R. Partyka w 200 m st. kl. Razem zdobyli 31 punktów. Nie udało się ustalić jaką to dawało pozycję klubowi.

Pływacy Torunia w tych samych zawodach wprowadzili do finału na VII pozycję w 100 m st. grzbietowym Katarzynę Wilczyńską z „Delfina”. Wśród pozostałych finał B „zaliczyli” M. Szczepańska „Elana” (50 dow.) oraz K. Nowicka (50 i 100 dow.) i S. Prędki (100 mot.) – oboje „Delfin”.

XVI OSM odbyła się w Ostrowcu Świętokrzyskim 14-17 lipca. Pozycje medalowe osiągnięte przez jedynego startującego w niej bydgoszczanina to: 2 złote Gapiński Filip 72 200 m st. grzbietowym 2.12,48 200 m st. zmiennym 2.16,16 srebrna Gapiński filip 100 m st. grzbietowym 1.01,34 Tym sposobem Astoria zdobyła 42 pkt. OZP zajął 16 miejsce. Toruń nie miał swych reprezentantów w tej Spartakiadzie.

Podczas GMP w Mielcu (3-6.8.) zawodnik „Astorii” F. Gapiński uzyskał brązowy medal na 50 m grzb. z czasem 28,86 sekundy (el. 28,64) W konkurencjach 100 i 200 m grzbietem poprawił swe pozycje z zimy (XI i VIII lokata), na finałowe VI miejsca na obu dystansach (1.01,58 i 2.12,84). Był jedynym reprezentantem regionu w tych mistrzostwach.

305

IKP w krótkiej informacji podał nawet 27,24, co jest pomyłką.

178 1990 Toruń przyjął organizację MP 12-latków w dn. 23-25 lutego i doskonale się z tego zlecenia wywiązał. Równie pozytywnie można wyrazić się o sztafecie dziewcząt i dwójce miejscowych zawodników, która zdobyła medale: srebrny sztafeta dziewcząt „Delfin” 4×100 m st. dowolnym brązowy Magdalena Kręciszewska „Delfin” 400 m st. dowolnym 5.12,63 brazowy Maciej Lewandowski „Elana” 100 m st. klasycznym 1.23,04 Nie mając protokołów nie można z „szumu informacyjnego” wyłowić wszystkich medalowych osiągnięć (jeśli były) lokalnych reprezentantów.

Ostrowiec Świętokrzyski organizował 23-25 lutego Ogólnopolskie Zawody Juniorów Młodszych. Roczniki 1977 odnotowały kolejny rok udanych startów pływaków „Astorii”.

Były medale: 2 złote Lipka Rafał 400 m st. zmiennym 5.06,91 400 m st. dowolnym 4.28,06 srebrny Partyka Rafał 200 m st. klasycznym 2.41,50 brązowy Lipka Rafał 100 m st. dowolnym 1.00,53 brązowy sztafeta 4 × 100 m st. zmien.

4.41,31 w składzie: A. Antczak, R. Partyka, K. Kasprzyński, R. Lipka brązowy sztafeta 4 × 100 m st. dow.

4.11,69 w składzie: A. Antczak, K. Rojek, R. Partyka, R. Lipka Medal zdobył też Sławomir Prędki z Delfina T.: brązowy na 200 m delfinem 2.28,25.

W finale VI na 200 m st. kl. była jeszcze A. Trzcińska osiągając 2.50,84 min.

Dla juniorów, również w tym terminie, MP odbyły się w Gorzowie Wlkp. Startujący na nich zawodnik „Astorii”, Karol Skibicki /76/ wywalczył: brązowy medal na 200 m st. klasycznym 2.38,51 i VI pozycję na 100 m tym stylem.

HMP w Warszawie (15-18.3.) na basenie AWF dały okazję do odnotowania bardzo dobrego występu Filipa Gapińskiego w kat. seniorów, który zdobył: dwa złote medale na 50 m st. grzbietowym 0.27,41 100 m st. grzbietowym 0.58,11 min.

Start tego zawodnika na 200 m tym samym stylem przyniósł V lokatę.

Dzięki tym osiągnięciom OZP sklasyfikowano na 20 miejscu. [Foto 91].

Kolejne Ogólnopolskie Zawody Młodzików 13-letnich (z wyjątkami dla 12-latków) odbyły się w Mielcu 21-22 lipca. Startował w nich między innymi Rafał Lipka, zdobywając brązowy medal na 100 m st. dowolnym 1.01,17 min. Ten sam zawodnik był też IV na 200 m st. zm. i 400 m st. dow. W finałach 100 i 200 m st. klasycznym pływał również R. Partyka.

XVII OSM w Szczecinie (19-22.7.) odbyła się wg innego niż dotychczas regulaminu.

Co ważne, zmieniły się roczniki startujących. W tym przypadku byli to juniorzy i juniorzy młodsi urodzeni w latach 1973 - 1976. BOZP nie dysponował starszymi rocznikami a wobec rezygnacji z treningu Anny Ochocińskiej /76/ „Astoria” i okręg miał w tych rocznikach tylko jednego kandydata do startu, zakwalifikowanego przez PZP, Karola Skibickiego /76/. Zawodnik zgłoszony został przez „Astorię” do trzech konkurencji, w których konkurował z rocznikiem `75. Mimo, że uzyskane wyniki były rek. okr. 14-latków znalazł się na XI poz. w 200 m st. klas. z czasem 2.42,91 min. i na 100 m tym stylem dopiero na miejscu XIX rezultatem 1.17,44 min. W ten sposób zajął punktowane miejsca (do 24.). Suma sumarum 4 oczka.

179 Główne MP we Wrocławiu (2-5.8.) odbyły się przy udziale jednego bydgoszczanina Filipa Gapińskiego, który zajął VI m. na 50 m st. grzb. (28,49 s), a na 100 m grzbietem startował w finale B (el. 1.02,72) oraz poza finałami pływał 200 m st. grzb.- 2.18,57 min. Zaskakująco skromnie.

15 grudnia w Bydgoszczy Agnieszka Lipka na 50 m st. klasycznym uzyskała 36,22 s. co stanowiło rekord Polski 12-latków (podano za trenerem L. Borowiczem).

1991 Zimowe MP 12-letnich młodzików odbyły się w Białymstoku 1-3.3. W finałach pojawiła się żabkarka „Astorii” Joanna Stefańska (VI - 100 m). Startowały także kraulistki Magdalena Caban i Sylwia Smolińska. Liczniej i z większym powodzeniem obsadzali poszczególne konkurencje pływacy „Delfina” T. uzyskując medale: Wilczewska Aleksandra 2 złote 100 m st. klasycznym 1.21,50 200 m st. klasycznym 2.53,93 Kasińska Katarzyna srebrny 100 m st. klasycznym 1.23,47 brązowy 200 m st. klasycznym 2.58,72 Szkup Robert brazowy 400 m st. zmiennym 5.52,00 sztafeta dziewcząt brązowy 4 × 100 m st. zmiennym 5.22,13 Dalsze miejsca finałowe wywalczyli jeszcze: IV - K. Mulewska (400 m st. zm.)

V - W. Sobieraj (100 m grzb.), K. Twarowski (200 m st. mot.)

VI - A. Rysiewska (200 dow.), K. Mulewska (200 grzb.), W. Sobieraj (200 mot.), zespoły sztafetowe 4 × 100 m st. zmiennym – chłopców i 4 × 100 m st. dowolnym dziewcząt.

Do finałów B zakwalifikowali się też: D. Dorożyńska, A. Gulczyńska, A. Szymański, K. Kruszyński.

Start na HMP w Ostrowcu Świętokrzyskim, także 1-3 marca, 13-letnich pływaków regionu (kat. juniorów mł.) uwieńczony został zdobyciem medali: Lewandowskiego Macieja (Elana) 2 złotych 200 m st. klasycznym 2.39,34 100 m st. klasycznym 1.13,90 Lipki Agnieszki (Astoria) złotego 100 m st. klasycznym 1.16,56 2 srebrnych 200 m st. klasycznym 2.48,66 400 m st. zmiennym 5.20,86 Kręciszewskiej Magdaleny (Delfin) złotego 400 m st. dowolnym 4.52,16 Serożyńskiej Katarzyny (Delfin) srebrnego 400 m st. dowolnym 4.53,90 Obok podium miejsca zajęli: IV - Tomasz Kęsik (Astoria) na 200 m klas.

V - M. Lewndowski w 200 m st. zm.

VII - sztafeta chłopców „Astorii” w składzie: T. Kęsik, S. Weinerowski, P. Malecha A. Pluta, w wyścigu 4 × 100 m st. zmiennym.

Konkurencje finałów B dla chłopców obsadzał jeszcze ostatni z wym. powyżej oraz wśród dziewcząt M. Kuras „Delfin”.

Dokładnie w tym samym czasie w Toruniu, na imprezie tej samej rangi, medale zdołali wywalczyć zawodnicy 14-letni: złoty Lipka Rafał 400 m st. zmiennym 4.51,04 srebry Lipka Rafał 400 m st. dowolnym 4.17,99 brązowy Lipka Rafał 100 m st. dowolnym 0.57,28 2 brązowe Partyka Rafał 100 m st. klasycznym 1.12,51 200 m st. klasycznym 2.35,14

180 brązowy

sztafeta

4 × 100 m zmiennym 4.27,05 w składzie: (R. Lipka, K. Kasprzyński, K. Rojek, R. Partyka) Poza podium w finałach wystąpili: IV poz. - R. Lipka (1500 m st. dow. ) i sztafeta męska 4 × 100 m st. dow.

VI - A. Trzcińska (200 m st. klas.).

W finałach B uczestniczyli K. Rojek i R. Partyka.

Gospodarze, czyli toruński OZP, ekspediowali wprawdzie liczną ekipę, ale nie mieli tym razem zawodników i szczęścia do medali, choć zdobyli trzy – Pawłowska Dorota brązowy 800 m st. dowolnym 9.38,61 sztafeta dziewcząt brązowy 4 × 100 m st. zmiennym 4.45,43 sztafeta dziewcząt brązowy 4 × 100 m st. dowolnym 4.14,03 Indywidualnie sporo dalszych miejsc finałowych zajęli: IV - M. Ciechacka (100 m klas.), S. Prędki (400 zm.), K. Nowicka (200 i 400 m dow.)

V - D. Pawłowska (400 dow.), K. Nowicka (100 dow.), M. Cichacka (200 i 400 m zm.)

S. Prędki (200 m st. zm.), VI - K. Nowicka (50 m st. dow.)

Dalsi z wymienionych, to uczestnicy f. B: K. Wilczyńska, M. Becmer, A. Radko, T. Łoń. Wszyscy reprezentowali barwy „Delfina”. Mimo niewątpliwie starań, pływacy „Elany” nie uzyskali jeszcze rezultatów na wyróżniającym się poziomie, skłaniającym do zaprezentowania w tym miejscu.

W MP rozegranych z tą samą datą co wyżej opisane w Zielonej Górze (1-3.3.), w kat. juniorów Karol Skibicki zdobył: srebrny medal na 100 m st. klasycznym z czasem 1.10,84 min.

Na 200 metrów tym stylem przydarzyła się zawodnikowi dyskwalifikacja. Przy okazji można dygresyjnie zauważyć, że przez wiele dziesiątków lat zawodnicy i sędziowie borykali się z problemem zdefiniowania i później oceny poprawności technicznej w pływaniu stylem klasycznym, szczególnie w odniesieniu do zanurzania głowy. Trzeci start na 400 m st. zm. dał miejsce w finale B. Na dalszych miejscach znaleźli się w protokole z zawodów pływacy „Zdroju” Ciechocinek. Latem zawodnik ten nie startował.

W HMP dla seniorów (7-10.3.) w Rzeszowie F. Gapiński wynikiem 58,62 na 100 m st. grzb. osiągnął I klasę sportową. Startował też jako jedyny reprezentant „Astorii” w GMP (7-10 sierpnia) w Poznaniu, jednak bez sukcesów medalowych. Wśród powodów słabszego przygotowania na pierwszym miejscu wymieniano dokładanie większych starań o uzyskanie matury.

Ogólnopolskie Zawody Młodzików organizowane 6-7 lipca na „50” w Rzeszowie objęły pływaków 12- i 13-letnich startujących osobno w swoich grupach rocznikowych. Efektem występu zawodników „Astorii” były medale: złoty Lipka Agnieszka 78 100 m st. klasycznym 1.17,94 RO 13 2 srebrne

Lipka Agnieszka

200 m st. klasycznym 2.49,07 RO 13 i 14 200 m st. zmiennym 2.33,49 RO 13 i 14 srebrny Kęsik Tomasz 78 200 m st. klasycznym 2.45,65 # Ten sam zawodnik zajął siódme miejsce na 100 m st. klasycznym i odległe na 200 m st. zmien. Rok młodsza Joanna Stefańska była dwa razy ósma na 100 i 200 m klasycznym.# XVIII OSM – Oświęcim 18-21.7.91 – to impreza dla juniorów 16-17 lat oraz juniorów młodszych 14-15 lat, w każdej grupie łącznie dla obu roczników. W drugiej z wymienionych kategorii wiekowych „Astoria” posiadała 19 ćwiczących. Wszyscy startujący

181 pochodzili z rocznika 1977 i ścigali się w tej spartakiadzie z pływakami o rok starszymi. Pozycje dające medal osiągnął Rafał Lipka: srebrny 400 m st. zmiennym 5.00,85 RO 14-sen. brązowy 200 m st. zmiennym 2.18,78 RO 14-17 Wyniki Rafała wyprzedzały wyraźnie dotychczasowe osiągnięcia rówieśników i były rekordami okręgu na 200 m st. zmiennym w czterech, a nawet - w przypadku 400 m st. zm. – w pięciu rocznikach, z seniorami włącznie Tę ostatnią konkurencję wygrał czasem 5.00,04 Mirosław Mularski z „Victorii” Racibórz, zawodnik rocznika starszego od Lipki.

Czołowy zawodnik ekipy „Astorii” startował także na 400 m st. dow. Nie uzyskał tu awansu do finału, ale w skali okręgu jego wynik 4.31,52 był rekordem 14-latków podobnie jak rezultat 18.05,61 na 1500 m st. dow.

W finale 200 m stylem klasycznym startował jeszcze Rafał Partyka zajmując VI miejsce. Uzyskany wówczas rezultat 2.41,41 min. był rekordem okręgu 14,15 i 16-latków już raz poprawionym w eliminacjach.

Poza wymienionymi wyżej startowali także: A. Trzcińska, R. Rojek, K. Kasprzyński Podobnie jak „Astoria”, toruński zespół spartakiadowy „Delfina” występował tylko w kat. juniora młodszego, ciesząc się z jednego medalu w sztafecie dziewcząt: brąz 4 × 100 m st. dowolnym 4.16,33 (w składzie: A. Radko, M. Ciechacka, D. Pawłowska, K. Nowicka) Ta ostatnia wraz z klubwym kolegą uczestniczyła także w innych finałach zajmując jak niżej: V m. - K. Nowicka (50 m st. dow.), oraz sztafeta kobiet 4 × 100 m st. zmiennym, S. Prędki (400 m st. zm.)

VII m. - S. Prędki (200 m st. motylkowym).

Punktacja: jun. młodsi juniorzy 15 m Toruń 37 pkt. nie klasyfikowani - Toruń 0 pkt.

18 m Bydgoszcz 22 pkt. nie klasyfikowani - Bydgoszcz 0 pkt.

W Poznaniu na finałach GMP organizowanych 7-10.8.91 zawodników okręgu bydgoskiego i toruńskiego nie było.

W ostatnim dniu 1991 roku Maciej Lewandowski z „Elany” Toruń w kolejnej próbie uporał się z rekordem Polski 13-latków na 50 m st. klas. uzyskując 32,14 s.

W związku z likwidacją OSM, od roku 1992 zawodnicy w kat. juniora startowali jedynie w ramach MP. Na początek jako miejsce zawodów dla rocznika 1978 planowano Czarnków, a urodzonych w 1977 Mielec. Ostatecznie organizatorem obu pozostał Mielec.

Przywrócenie imprez młodzieżowych o charakterze i regulaminie wcześniej opisywanych nastąpiło w roku 1995, po zmianie w nazwie słowa „spartakiada” na „olimpiada” i wznowieniu od jedynki numeracji - to zabieg mający świadczyć, że nie była to kontynuacja imprez z „starego systemu”.

1992 Ogólnopolskie Zawody Juniorów Młodszych (dla 12-latków) odbyły się w Lublinie wcześnie bo 24-26 stycznia.

Zajmując miejsce na podium wyróżniona została dwoma srebrnymi medalami Justyna Nowicka za: 200 m st. klasycznym 2.54,76 200 m st. zmiennym 2.42,07 Nie było już nagradzane jej IV miejsce na 100 m st. grzbietowym.

Na podium stawała także czwórka pływaków „Delfina” T. Byli to: Jackiewicz Bartłomiej złoto 100 m st. grzbietowym 1.14,32 złoto 50 m st. dowolnym 0.30,24 srebro 200 m st. grzbietowym 2.40,01

182 złoto 100 m st. dowolnym 1.05,15 srebro 50 m st. dowolnym 0.30,29 Drzewiecki Bartosz srebro 400 m st. zmiennym 5.42,36 srebro 200 m st. zmiennym 2.46,50 Masternak Ewa brąz 400 m st. zmiennym 6.04,73 sztafeta chłopców złoto 4×100 m st. zmiennym 5.06,43 Drugi z wymienionych był VI na 200 dow. Podani w kolejności jako trzeci i czwarta startowali w wyścigach finałowych B odpowiednio 100 klas. i 200 m grzb. Z takim samym skutkiem wystąpili w mistrzostwach: D. Bydowska, K. Filarecka, K. Sadowski, K. Mallach, B. Chludziński i T. Zasadowski. Uczestniczyli w zawodach bez powodzenia pływacy „Elany” i „Zdroju” Ciechocinek.

W tym samym czasie w Raciborzu startowały 14-latki. O ile z dwójki pływaków „Astorii” występ Agnieszki Lipki trzeba uznać za udany, o tyle Tomasz Kęsik okazał się zawodnikiem bardzo chimerycznym. Ich dorobek medalowy to: złoty Lipka Agnieszka 200 m st. zmiennym 2.29,95 srebrny Lipka Agnieszka 100 m st. motylkowym 1.08,52 brązowy Lipka Agnieszka 200 m st. klasycznym 2.43,20 brązowy Kęsik Tomasz 200 m st. klasycznym 2.36,45 W czwartym starcie (100 m klasycznym) A. Lipka zajęła IV lokatę. T. Kęsik na 100 m klas. był dziewiąty, a na 200 m st. dowolnym.... 44.

Podobnie ulożył się występ zawodników Torunia. Choć wyjechało ich na mistrzostwa conajmniej ośmioro to medale przywiózł jeden – Maciej Lewandowski z „Elany”. złoty 200 m st. klasycznym 2.32,14 srebrny 100 m st. klasycznym 1.10,34 srebrny 400 m st. zmiennym 5.09,41 Do tych osiągnięć dodać należy jego VI miejsce w wyścigu na 50 m st. dow. Podobnie VI lokatę zajęła Katarzyna Serożyńska (Delfin) na 800 m st. dowolnym. Na równorzędnych niemal pozycjach kończyły swe biegi sztafety: IV m. - zespół chłopców z „Elany” 4 × 100 m st. dowolnym V m. - jak wyżej 4 × 100 m st. zmiennym VI m. - zespół dziewcząt „Delfina” 4 × 100 m st. zmiennym Pozostali z wymienionych uzyskali prawo startu w finałach B tj.: M. Kręciszewska J. Masłowska, A. Pilarska, K. Serożyńska (trzykrotnie), M. Kuras - wszyscy z „Delfina” oraz J. Lewandowski (trzykrotnie) z „Elany”.

Pieszak Daniel

Juniorzy 15-letni występowali na zimowych mistrzostwach ze zmiennym powodzeniem. Wcześnie rozpadła się pozytywnie postrzegana grupa rówieśnicza rocznika 1977, gdyż zaniechali treningów R. Partyka, K. Kasprzyński, A. Antczak, K. Rojek, R. Szczublewski P. Pytliński i ... Pozostał utalentowany niewątpliwie Rafał Lipka i on zdobył w Krakowie następujące medale: 2 złote 400 m st. zmiennym 4.44,81 200 m st. zmiennym 2.13,37 srebrny 100 m st. dowolnym 0.55,74 brązowy 50 m st. dowolnym 0.26,56 Brązowymi medalistami zostali także reprezentanci Torunia: Prędki Sławomir 200 m st. klasycznym 2.33,09 zespół dziewcząt 4 × 100 m st. zmiennym 4.51,40 (w składzie: K. Wilczyńska, M. Ciechacka, D. Pawłowska, K. Nowicka) Miejsca w finałach poza podium zjęli: IV - sztafeta dziewcząt 4 × 100 m st. dowolnym V - S. Prędki (400 zm.)

183 VI - K. Nowicka (50 i 100 m st. dow.)

Zawodnicy „Astorii” A. Trzcińska, K. Rojek i A. Antczak, oraz „Delfina” M. Ciechacka, D. Pawłowska, K. Wilczyńska zajęli w finałach B tym razem dalsze miejsca.

W Rzeszowie 6-8 marca odbyły się MP w kat. juniorów (16-17 lat), na których startował jedynie Karol Skibicki /76/. Osiągnął w stylu klasycznym wyniki kwalifikujące go do finału B. Zimowe MP na basenie COS w Spale, 19-22 marca, odbyły się z udziałem czterech zawodników bydgoskich (A. Lipka, R. Lipka, A. Trzcińska, K. Skibicki), którzy jednak w konfrontacji z seniorami sukcesów jeszcze nie odnieśli. Drobną satysfakcję uzyskał Rafał Lipka poprawiając na 100 m st grzb. RO-15 czasem 1.00,41 min.

Po odwołaniu zawodów 23-24.5. w Krakowie, pływacy 12- i 13-letni spotkali się dopiero w mistrzostwach kraju 4-5 lipca w Mielcu. Uczestników typował Związek na podstawie eliminacji strefowych. Z „Astorii” prawo startu uzyskała tylko Joanna Stefańska, w grupie starszego rocznika oraz Dominika Wiśniewska (100 m st. grzb.), Roksana Kierzkowska (200 m grzb.), Justyna Nowicka, Violetta Łukomska (100 m st. klas. i mot.) i Ariel Tyloch (100 m i 200 m klas.) rocznik 1980. Wśród finalistów były dwie bydgoszczanki, które przywiozły medale: 2 złote Stefańska Joanna 79 100 m st. klasycznym 1.18,18 200 m st. klasycznym 2.46,34 2 srebrne Nowicka Justyna 80 100 m st. klasycznym 1.20,58 200 m st. klasycznym 2.56,80 W finale wyścigu na 200 m st. zmiennym Nowicka dopłynęła na 6. pozycji. W tej samej konkurencji Stefańska była 17.

Torunianie reprezentowani byli liczniej w finałach obu kategorii, ale tylko przez „Delfina”.

W roczniku 1979 miejsca w czołówce wypracowały sobie dwie zawodniczki: - Masternak Marta III m. 100 m st. motylkowym 1.12,81 oraz VII na 200 motylkowym - Wilczewska Aleksandra była dwa razy na V pozycji, na obu dystansach stylu klasycznego. Ścigali się jeszcze: Katarzyna Kasiewska (100 i 200 kl.) i Marcin Jóźwiak (50 dow.).

Zakwalifikowani wcześniej pływacy rocznika 1980, w liczbie ośmiu, startowali z większym powodzeniem.

Pieszak Daniel złoto 50 m st. dowolnym 0.29,39 brąz 100 m st. grzbietowym 1.14,44 Jackiewicz Bartłomiej złoto 100 m st. grzbietowym 1.12,70 Czarnecki Piotr złoto 100 m st. motylkowym 1.13,41 Dalsze miejsce w finale zajmowali: IV - B. Jackiewicz (200 grzb.), P. Czarnecki (100 m st. dow.), V - E. Masternak (400 m dow.), VIII - M. Saj (100 m st. mot.).

W finałach B ścigali się jeszcze: A. Krzyżanowska, R. Strzygielski, B. Drzewiecki, E. Masternak i M. Saj. W klasyfikacji zespołowej: 13 lat 12 lat woj. bydg.

21 m. - 12 pkt.

5 m. - 61 pkt. toruńskie 17 m. - 17 pkt .

22 m. - 18 pkt. kluby Delfin 17 m. - 17 pkt .

3 m. - 60 pkt.

Astoria 23 m. - 12 pkt.

21 m. - 18 pkt.

Elana ----41 m. - 1 pkt

184 Także w Mielcu odbyły się 17-19 lipca MP wspólnie dla pływaków 14- i 15-letnich (juniorów). Grupa młodszych wg kalendarza miała być w Czarnkowie. Start i finały każdego rocznika przeprowadzano osobno. Mając na uwadze ilość zdobytych medali w przypadku „Astorii” można skonstatować, że były to udane mistrzostwa, szczególnie dla rodzeństwa Lipków. Starszy, Rafał przywiózł ich sporo: 2 złote Lipka Rafał 77 200 m st. zmiennym 2.16,07 200 m st. klasycznym 2.33,33 2 srebrne Lipka Rafał 200 m st. grzbietowym 2.13,72 50 m st. dowolnym 25,99 brązowy Lipka Rafał 200 m st.dowolnym 2.04,34 srebrny Lipka Agnieszka 78 200 m st. zmiennym 2.31,56 [Foto 92] Wszystkie niżej podane miejsca finałowe uzyskali w stylu klasycznym: IV – A. Lipka (100 m – 1.19,70), T. Kęsik (200 m – 2.42,51), V – A. Lipka (200 m – 2.49,68), VIII – T. Kęsik (100 m – 1.17,30) i A. Trzcińska (100 m – 1.21,47) W finałach B można było oglądać tu wymienionych i A. Antczaka Toruń wyekspediował bardzo liczną ekipę, szczególnie w młodszym roczniku, gdzie prym wiódł jedyny medalista Maciej Lewandowski z „Elany”: złoto 200 m st. klasycznym 2.38,42 srebro 100 m st. klasycznym 1.11,50 srebro 400 m st. zmiennym 5.08,34 brąz 200 m st. zmiennym 2.24,82 Do tych zdobyczy dodać należy jego udział w sztafecie: złoto 4 × 100 m st. dowolnym 4.03,15 w składzie: M. Lewandowski, Michał Dwulat, Bartosz Bartuś, Jarosław Lewandowski.

Poza podium miejsca wśród najlepszych 14-latków wywalczyli reprezentanci „Delfina”: V - K. Serożyńska (400 dow.), VI - M. Kuraś (200 mot.), VII - M. Śliwiński (50 m st. dow.), K. Serożyńska (200 dow.)

Rocznik starszy to wyłącznie pływacy „Delfina” z najwyżej dotychczas notowaną Katarzyną Nowicką srebro 200 m st. dowolnym 2.12,55 brąz 50 m st. dowolnym 0.28,79 i Sławomirem Prędkim brąz 200 m st. zmiennym 2.19,90 Dalsze miejsca finałowe zajmowali: IV - K. Nowicka (100 i 400 m st. dow.), S. Prędki (200 m st. klas. i motylkowym), V - S. Prędki (400 m st. zmien.) i K. Nowicka (800 m st. dow.), VII - M. Cichacka (200 i 400 m st. zmiennym).

Dotychczas nie wymieniono zawodników, których wysiłek pozwolił na start w finałach B, w obu rocznikach tj. W. Dorożyńskiego, M. Kręciszewską, J. Masłowską, K. Wilczyńską – wszyscy „Delfin” i J. Nowickiego „Elana”.

Klasyfikację zespołową prowadzono osobno dla każdego rocznika. Brak danych obejmujących kluby Torunia.

15 lat 14 lat woj. bydg.

10 m. - 47 pkt.

14 m. - 29 pkt. toruńskie 9 m. - 58 pkt.

8 m. - 71 pkt. kluby Delfin 5 m. - 58 pkt.

15 m. - 32 pkt.

Astoria 8 m. - 47 pkt.

16 m. - 29 pkt.

Elana 12 m. - 39 pkt.

12 m. - 39 pkt.

185 W GMP, łącznie dla seniorów i juniorów starszych, w Rzeszowie (13-16.7.) BOZP reprezentował jedynie Karol Skibicki. Na 50 i 100 m klasycznym uzyskał awans do finału B. zdobywając 3 pkt. do klasyfikacji zespołowej i tym samym Bydgoszcz ujęta została jako województwo na 22 miejscu a „Astoria” na 33 wśród klubów.

1993 Mistrzostwa dla 12-latków 22-24.1. w Zielonej Górze na pływalni KS „Novita 10” nie są odnotowane w dostępnych dotychczas materiałach. Wiadomo jedynie, że Z. Zakowski był sędzią głównym.

W MP w Rzeszowie zawodnicy rocznika 1980 pływali 24-26 stycznia. Kombinowany, 12-godzinny przejazd pociągiem i autokarem był męczący, ale w towarzystwie zawodników „Delfina” Toruń mniej uciązliwy. Z medali wśród bydgoszczan cieszyć mogła się jedynie Justyna Nowicka. Zdobyła: srebrny 100 m st. zmiennym 1.13,60 2 brązowe 100 m st. klasycznym 1.17,73 200 m st. klasycznym 2.50,66 W finałach B startowały Violeta Łukomska (100 i 200 m st. klas.) i Roksana Kierzkowska (200 m st. grzb.). Uczestniczyli ponadto: S. Szkołuda, M. Witkowski i M. Królikowski, a brak potwierdzenia startu członka tej grupy (z klasy szkolnej) D. Więckowskiego.

Juniorzy 14-letni ścigali się w dniach 5-7 marca na MP w Ostrołęce. Wystąpiła w tych zawodach Joanna Stefańska zdobywając medale: złoty 100 m st. klasycznym 1.16,12 (w eliminacjach 1.16,00) srebrny 200 m st. klasycznym 2.42,50 Startowała także na 200 m st. zmiennym (2.36,49) kończąc wyścig na V pozycji oraz w finale B na 200 m st. dowolnym (2.20,80) tj. ostatecznie na XI miejscu.

Dokładnie w tych samych dniach Kraków był organizatorem MP pływaków 15-letnich. Agnieszka Lipka wróciła z medalami: złotym 200 m st. zmiennym 2.26,57 srebrnym 400 m st. zmiennym 5.06,14 2 brązowymi 200 m st. klasycznym 2.40,83 100 m st. klasycznym 1.15,53 Agnieszce towarzyszył Tomasz Kęsik startujący na 100 i 200 m st. klas. (1.15,41 i 2.36,24) oraz 400 m st. zmiennym (5.04.07) i zajmujący odpowiednio 18, 7 i 9 miejsce.

Juniorzy 16- i 17-letni zmierzyli się w MP swej grupy w Raciborzu 12 – 14 marca.

W biegach eliminacyjnych startowały dwa roczniki łącznie. Finał B przeznaczony był dla 16latków. Rafał Lipka zgłoszony do pięciu konkurencji, poprawił dwa rekordy Polski zdobywając przy tym medale: złoty 200 m st. zmiennym 2.06,39 rek. Polski 16-letnich srebrny 400 m st. zmiennym 4.31,73 rek. Polski 16-letnich i uzyskując minimum kwalifikacyjne do startu w MEJ w Stambule. Poprawione przez niego rekordy należały do mistrza Europy Mariusza Malinowskiego, olimpijczyka z Barcelony.

W wyścigu na 50 m st. dow. był czwarty (24,84 s.). Wyniki startu w dwóch dalszych konkurencjach wskazują na jakieś nagłe rozchwianie dyspozycji. W eliminacjach do 200 m st. klas.

Rafał uzyskał 2.31,74 min. Finał kończył w 2.40,29 rezygnując z walki. Na 100 m st. dow. podczas eliminacji miał 54,78 s., ale na start finałowy nie zgłosił się.

Z mniejszym powodzeniem w grupie rocznika 1977 pływał Artur Antczak. W tych samych zawodach startował o rok starszy Karol Skibicki zajmując na 50, 100 i 200 m st. klasycznym

186 kolejno miejsca 5, 7 i 4 z dobrymi, życiowymi rezultatami (31,36 – 1.08,47 – 2.28,43), z których dwa pierwsze były RO-17. Próbowała też swych sił A. Trzcińska.

Organizację HMP dla seniorów, 25-28 marca, przyjęły Puławy. Zarówno rodzeństwo Lipków jak i J. Stefańska nie osiągnęli jeszcze poziomu sportowego pozwalającego myśleć o finale. Najwyższą, siódmą pozycję, zajęła Agnieszka na 400 m zm. z czasem 5.06,84 min.

Cała trójka poprawiła jednak rekordy okręgu i tak: Joanna Stafańska (14 lat) na 50 m st. klas. 35,29 s.

Agnieszka Lipka (15 lat) na 50 m st. mot. 30,93 s. oraz 200 m st zm. 2.24,33 min.

Rafał Lipka (16 lat) na 50 m st. mot. 27,70 s.

Letnie MP Juniorów Młodszych rocznika 1980 i 81 odbyły się 2-4 lipca w Rzeszowie. # Eliminacje strefowe pozwoliły ustalić przez PZP w każdej konkurencji 24 wynik dla 13latków i 32 dla 12-latków, który kwalifikował do MP. Z Bydgoszczy, w grupie starszego rocznika, na listach zbiorczych PZP znaleźli się otrzymując prawo startu w imprezie ogólnopolskiej: Justyna Nowicka - 12 m. 200 zm. 2.38,45 - 3 m. 100 zm. 1.14,81 - 5 m. 100 klas. 1.20,94 - 5 m. 200 klas. 2.52,44 Dominika Wiśniewska - 17 m. 100 zm. 1.22,74 Wioletta Łukomska - 17 m. 100 klas. 1.24,70 - 9 m. 200 klas. 2.56,72 Roksana Kierzkowska - 23 m. 200 grzb. 2.47,66 Ariel Tyloch - 24 m. 100 zm. 1.17,62 - 11 m. 100 klas. 1.19,71 - 17 m. 200 klas. 2.54,94 Upoważnienia do zgłoszenia w młodszych rocznikach uzyskali: Karolina Kreja - 30 m. 100 dow. 1.13,97 Łukasz Górny - 22 m. 100 zm. 1.22,75 W finałach startowały jedynie zawodniczki rocznika 1980: J. Nowicka (100 i 200 m st. klas., 100 m grzb.), V. Łukomska (100 i 200 m klas.) i R. Kierzkowska (200 m st. grzb.).

Do Wrocławia, na długi basen „Śląska”, przyjechali uczestnicy MP (22-25.7.) - juniorzy 14- i 15-letni. Jak się później okazało, były wśród nich z „Astorii” zdobywczynie medali: 3 złotych Lipka Agnieszka 78 200 m st. zmiennym 2.28,01 100 m st. motylkowym 1.06,86 400 m st. zmiennym 5.11,25 2 złotych Stefańska Joanna 79 100 m st. klasycznym 1.15,71 200 m st. klasycznym 2.43,01 srebrnego Lipka Agnieszka 200 m st. klasycznym 2.44,06 brązowego Lipka Agnieszka 100 m st. klasycznym 1.17,20 GMP Sen. i Jun. miały miejsce 10-13.8.93 w Oświęcimiu. Finał A open, finał B tylko dla juniorów. O bydgoszczanach wiadomo tylko tyle, że. Z. Żakowski był sędzią głównym.

1994 W Rzeszowie 28-30.1 startowały w MP 12-latki. Możliwe było zgłoszenie tylko w konkurencjach, do których zawodnik uzyskał kwalifikację przez start w zawodach strefowych. Odnotowano dobry występ reprezentntki „Elany” Karoliny Grabowskiej.

2 × srebro 400 m st. dowolnym 5.13,01 200 m st. grzbietowym 2.42,96 oraz dwa IV miejsca na 200 i 800 m dow. Zespołowo jej klub na 23 miejscu z 14 pkt. Jeden pkt i 39 miejsce przyznano „Delfinowi” T. Innych reprezentantów bydgoskiego OZP nie było.

187 13-latki to nadal grupa juniorów młodszych, wcześniej nazywanych młodzikami. MP wyznaczono jej w Raciborzu na 28-30 stycznia. Wyjechały na te zawody dwie pływaczki „Astorii” K. Kreja i A. Medyńska. Ta pierwsza uzyskała w eliminacjach 100 m st. dowolnym dziewiąty czas (1.06,37), kwalifikujący zawodniczkę jedyny raz do finału B, za co otrzymała 1 pkt do klasyfikacji zespołowej - znak obecności klubu w mistrzostwach. Biuletyny PZP wymieniają też żabkarkę z toruńskiej „Elany” M. Hinc, która zjęła V lokatę na 100 m st. klas. a na 200 m była w finale B. Stąd właśnie klub ten z 5 pkt. ulokował się na 38 miejscu tabeli.

14-latki startowały w Kędzierzynie Koźlu 25-27 lutego. Grupa rocznika 1980 była dość liczna i to wszystko, co można o udziale bydgoszczan w tych zawodach powiedzieć.

Medalu nie było. Najwyższe piąte miejsce zajęła R. Kierzkowska na 200 m stylem grzbietowym. Na dystansie 100 m grzbietem w finale B pływała wymieniona powyżej i J. Nowicka.

Razem zdobyły 8 pkt. co lokowało „Astorię” na 30 miejscu na 39 klasyfikowanych.

Dobrze w tej kategorii wypadli pływacy „Delfina” T. a szczególnie medaliści: Czarnecki Piotr złoty 100 m st. motylkowym 1.03,89 srebrny 200 m st. zmiennym 2.21,91 Jackiewicz Bartłomiej złoty 200 m st. grzbietowym 2.17,71 sztefeta chłopców srebrny 4 × 100 m st. zmiennym 4.25,30 „ srebrny 4 × 100 m st. dowolnym 3.59,26 B. Jackiewicz był jeszcze IV na 50 m dowolnym a w finale B startował Daniel Pieszak oraz zawodnik „Elany” Paweł Wierzbicki. Zespołowo na 11 miejscu „Delfin” (38 pkt.) i 37 „Elana” (1 pkt).

W tym samym terminie 15-latki startowały w Ostrołęce. W odniesieniu do ekipy bydgoskiej liczba mnoga byłaby tu niewłaściwa, bo reprezentowała „Astorię” tylko J. Stefańska, ale za to wywalczyła trzy medale: złoty 100 m st. klasycznym 1.14,07 2 srebrne 200 m st. klasycznym 2.42,71 200 m st. zmiennym 2.29,93 el. 2.27,39 Start na 200 dowolnym przyniósł zawodniczce pierwsze miejsce w finale B. Autorka sukcesu zebrała 25 pkt. co wystarczyło, by jej klub zajął 17 miejsce wśród 35 sklasyfikowanych. W dokumentach tej imprezy odnajdziemy dwa nazwiska sportsmenek toruńskiego „Delfina”, pływających na poziomie finałów B. Były to Marta Masternak i Kinga Mulewska.

Ta ostatnia jeden raz zakwalifikowała się nawet do finału A na 100 m st. grzbietowm, zajmując w nim VI miejsce. Klub odnotowano na 28 pozycji z 10 pkt.

Mistrzostwa 16- i 17-latków odbyły się łącznie z seniorami w terminie 3-6 marca w Krakowie na basenie KS „Korona”. Każde z rodzeństwa Lipków zgłoszone było w 5 konkurencjach. Trzy starty Rafała i dwa Agnieszki kwalifikowały do finału B (tylko dla juniorów). Dla Rafała były one o tyle udane, że choć nie zdobył w swej kategorii wieku złotego medalu, to w każdym starcie poprawiał rekord okręgu w dwóch kategoriach 17 lat i seniorów.

Otrzymał 2 srebrne medale przyznawane juniorom za: 50 m st. dowolnym 0.24,61 200 m st. zmiennym 2.06,37 (V miejsce w seniorach) Będąc czwartym na 100 m st. klas. (1.06,99) i 100 m st. mot. (58,04 ) także pobił RO. Agnieszka Lipka uzyskała V lokatę w juniorach na 100 m mot. Startowała też w 200 m kl.

Zgłoszeni do mistrzostw zostali także J. Stefańska i Artur Antczak (oboje w 5 konkurencjach) jednak kończyli wyścigi na dalszych miejscach. Występy pływaków pozwoliły zgromadzić w seniorach 22 pkt. co dało „Astorii” 27-29 m. na 68 ekip, a w juniorach 46 pkt. i miejsce 14.

Identyczną ilość punktów zgromadził w grupie 16-17 lat „Delfin” T., lecz przy niższej wartości medali (brąz) protokół określił jego miajsce jako 15. Medale te zdobył Sławomir Prędki na:

188 400 m st. zmiennym 4.32,32 200 m st. klasycznym 2.21,67 Ten sam zawodnik zajął jeszcze V poz. na 200 m st. zmiennym i VII w m st. 50 klas., a trójka dalszych, VI miejsca: K. Serożyńska (400 m zm.), K. Nowicka (50 dow.) i T. Łoń (50 m grzb.).

Strefowe eliminacje do HMP `94 jun. 12- i 13-letnich 23-24.4. odbyły się w Słupsku.

Pływacy 12-letni na bezpośrednią konfrontację w terminie 1-3.7. zjechali do Rzeszowa. Wśród nich znalazły się jako jedyne z regionu kujawsko-pomorskiego ekipy „Delfina” i „Elany” T. Do biegów finałowych kwalifikowała się tylko Karolina Grabowska z „Elany”, zajmując IV miejsce na 200 m st. grzbietowym i VI na 200 m zmiennym. W tabeli klasyfikacyjnej jej klub znalazł się na 30 poz. z 10 pkt. podczas gdy „Delfin” z 3 pkt. uplasował się na poz. 39.

W tym samym czasie w Mielcu, na MP 13-latków region reprezentował klub „Elana” z Torunia a indywidualnie z największym powodzeniem Matylda Hinc, zdobywczyni medali: srebrnego 200 m st. klasycznym 2.53,23 brązowego 100 m st. klasycznym 1.21,15 Torunianka startowała też w f. B na 200 m st. zm. Klasyfikacja końcowa przypisuje zawodniczce błędnie tylko jeden srebrny medal i zgromadzenie 10 pkt. co dało niesłusznie klubowi 26 miejsce. Dziwił brak na starcie Karoliny Kreja i Agaty Medyńskiej. z „Astorii”.

Zawodnicy 14- i 15-letni startowali w MP oddzielnie na długim basenie „Unii” 7-10.7. w Oświęcimiu. Obiecująco wypadła pływaczka „Astorii” J. Stefańska /79/ zdobywając trzy medale: 2 złote 100 m st. klasycznym 1.15,25 200 m st. klasycznym 2.44,15 srebrny 200 m st. zmiennym 2.30.19 Dopłynęła jeszcze na V miejscu w wyścigu na 200 m dow.

Występy Stefańskiej przysporzyły klubowi 32 pkt. co dawało 16 miejsce na 37 sklasyfikowanych.

W tej samej grupie torunianie legitymowali się medalem Marty Masternak brąz 200 m st. dowolnym 2.14,25 i trzema dalszymi miejscami tej zawodniczki w finałach: IV – 400 dow., VI – 100 dow. i VIII – 50 dow. oraz także VIII Kingi Milewskiej na 100 m st. grzbietowym. W finale B pokazał się Karol Twarowski. Te występy lokowały „Delfina” na 19 poz. z 27 pkt.

Młodsze pływaczki „Astorii”, koleżanki prazentowanych wyżej zaliczyły w finale A po jednym starcie: VI - R. Kierzkowska r. 80 (200 grzbiet).

VII - J. Nowicka r. 80 (100 klas), ograniczając pozostałe osiągnięcia, podobnie jak Dominika Wiśniewska, do startów w finałach B. W roczniku 80 dziewczęta zgromadziły 11 pkt. zajmując 31 miejsce. Ich rówieśnicy z Torunia zanotowali jako zdobycz punktową 37 oczek co plasowało „Delfina” na 18 miejscu plus 2 pkt. „Elany” z 40 miejsca. Filarem tej grupy w Oświęcimiu był medalista Piotr Czarnecki (Delfin). złoto 50 m st. dowolnym 26,19 srebro 100 m st. motylkowym 1.03,35 Wraz z klubowym kolegą Bartłomiejem Jackiewiczem ( IV – 100 grzb. i VII – 200 m dow.) „zaliczył” jeszcze jeden finał A (VIII- 100 dow.) Dalsza trójka 14-latków pływała tylko w finałach B. Byli to: E. Masternak – 3 razy, M. Jelińska – 2 razy i R. Szczygielski.

189 Przeciętnie było tydzień później na GMP, dla sen. i jun. łącznie, we Wrocławiu (14-17.7.). W tej imprezie ósme miejsce w finale na 100 m st. klasycznym z czasem 1.16,44 zajęła J. Stefańska. Choć wśród młodszych zasłużyła na srebrny, medalu jednak nie dostała, ponieważ kat. juniorów regulaminowo obejmowała 16- i 17-latków, tymczasem w roku 1994 Stefańska kończyła dopiero lat 15. Miała też aspiracje do udziału w ME w Pardubicach, ale nie przystąpiła do konkursu w ostatniej imprezie (5.6. Oświęcim) dającej szansę na uzyskanie minimum. Dwa starty w f. B „zaliczył” na 200 m st. zm. i grzb. A. Antczak co tu oznaczało w juniorach IX i X poz. R. Lipka, pozostawiając wrażenie pewnego niedosytu, pływał również 200 m zm. w finale B. Wyniki w tej konkurencji 2.14,44 oraz 25,46 s. na 50 m st. dow. (eliminacje) były RO sen. W mistrzostwach nie uczestniczyła A. Lipka.

Z 13 pkt „Astoria” zajęła w seniorach 32 poz. W kat. juniorów zgromadzone 12 pkt. lokowało klub na 25 miejscu.

Po raz pierwszy po dwuletniej dyskwalifikacji wystąpiła (udanie) Alicja Pęczak – reprezentując „Solar” Poznań. „Delfin” SP-18 T. w klasyfikacji seniorów zajął 23 miejsce zdobywając 94 pkt. - mimo braku medalu w tej kategorii wiekowej. W juniorach starszych wysoką pozycję zawdzięcza zespół dobrej postawie Sławomira Prędkiego, zdobywcy medali: złoty 400 m st. zmiennym 4.39,85 w sen. V m. złoty 200 m st. klasycznym 2.26,44 w sen. IV m. oraz IV miejsca na 200 zmiennym i VII na 50 m st. klas. W tych ostatnich podobnie jak na 100 m st. klas. były to lokaty „wyłuskane” z finałów B w kat. seniorów.

Medal zdobyła także Katarzyna Nowicka: brązowy 400 m st. dowolnym 4.34,46 w sen. VI m.

Na 200 (2.12,25) i 100 m st. dow. zajęła wśród juniorów kolejno 6 i 8 co w klasyfikacji łącznie z seniorami dało odpowiednio VIII pozycję i miejsce w finale B. Rezultat na 800 m dow.

(9.28,13) plasował zawodniczkę wespół z seniorami na VII miejscu, a wśród juniorów na V. Kwalifikacją do f. B kończyły starty w eliminacjach J. Masłowska i K. Serożyńska, a jeden raz T. Łoń. W kat. juniorów „Delfin” uzyskał 10 miejsce i 85 pkt.

1995 MP Juniorów Młodszych odbyły się dla 13-latków w Krakowie (27-29.1). Tylko jedno nazwisko reprezentantki Torunia, za to trzykrotnie, powtarza się wśród finalistek konkurencji 100 i 200 m st. zmiennym oraz 100 m st. motylkowym. Dotyczy to Karoliny Grabowskiej z „Elany”. Zawodniczka i klub uzyskali tym samym 6 pkt. tj. 28 miejsce w rankingu zespołowym.

Podczas trwania zawodów wspominanych wyżej rozpoczynała się w Rzeszowie (2931.1.) równorzędna impreza dla pływaków 12-letnich. Jedyną zawodniczką z regionu, której udział zaznaczony został dzięki dwom startom w finałach B była Monika Dłutkowska. Tym samym TKS-30 znalazł w klasyfikacji klubowej 38 miejsce przy 5 zdobytych pkt.

Inne kluby regionu, poza dwoma podanymi wyżej nie są sklasyfikowane w zimowych i letnich MP zarówno dla 12- jak i 13-latków.

Zimowe MP pływaków 14-letnich odbyły się 10-12 marca w Zielonej Górze. Podobnie jak przed rokiem, dzięki czwartej pozycji Karoliny Kreja w finale B wyścigu na 100 m st. dowolnym, „Astoria” uzyskała 1 pkt, co ujawniło obecność klubu na liście sklasyfikowanych, na 43 miejscu. W zawodach startował jeszcze, choć mało widoczny, Marcin Dziewulski.

Sportowi rywale zza miedzy, ściślej „Elana” T. występuje w komunikatach PZP dzięki startom Matyldy Hinc, a głównie wobec zdobycia przez nią: brązowego medalu na 100 m st. klasycznym w czasie 1.18,98.min.

Dwukrotnie pływała także w finałach B. Uzyskała łącznie 9 pkt. co dało 30 pozycję klubu w klasyfikacji.

190 Impreza tej rangi dla juniorów 15-letnich odbyła się w tym samym terminie w Raciborzu. Tam „Astoria” zajęła 31 miejsce (na 42 kluby) z ilością 11 punktów, na które zapracowały dwie zgłoszone zawodniczki: Roksana Kierzkowska i Dominika Wiśniewska.

Pierwsza kończyła wyścigi na 100 i 200 m st. grzbietowym na IV miejscu (czasy 1.08,48 i 2.24,35 RO), druga finał B na 200 m st. klasycznym, a ściślej na XI poz.

Znacznie efektowniej wystąpili zawodnicy „Delfina” T. zdobywając 70 pkt. co dało 6 miejsce klubowi, oraz medale: Czarnecki Piotr 2 złote 100 m st. motylkowym 1.00,55 100 m st. zmiennym 1.02,63 RP-15 Jackiewicz Bartłomiej srebro 50 m st. dowolnym 25.64 brąz 100 m st. dowolnym 55.76 Szczygielski Ryszard brąz 100 m st. klasycznym 1.11,05 sztafeta męska srebro 4 × 100 m st. dowolnym 3.50,01 (skład: P. Czarnecki, K. Juhnke, R. Szczygielski, B. Jackiewicz) Wymienieni startowali kilkakrotnie zajmując w finałach miejsca jak niżej: IV - B. Jackiewicz (200 grzb.), sztafeta męska 4 × 100 m st. zmiennym, V - P. Czarnecki (50 m dow.)

VI - B. Jackiewicz (100 m grzbiet.) i R. Szczygielski (100 m st. zm.).

Ten ostatni oraz Marta Jelińska pływali dwukrotnie w finałach B. W Spale juniorzy 16- i 17-letni startowali 16-19 marca w MP z seniorami. Wśród nich pływała z powodzeniem (i blokadą kolana) J. Stefańska. Uzyskane przez nią czasy eliminacji dawały czterokrotnie prawo startu w finale B (tylko dla juniorów, którzy nie osiągnęli finału A) i możliwość zdobycia w tej kat. medali: złotego 100 m st. klasycznym 1.13,94 min.

2 brązowych 200 m st. klasycznym 2.38,65 50 m st. klasycznym 34,53 s.

Zawodniczka „Astorii” była też VII w finale 200 m st. dowolnym.

Poza zasięgiem Stefańskiej w st. klasycznym była tego dnia młodsza jeszcze od bydgoszczanki Beata Kamińska ze Skalara Słupsk. Startowała ona w finale A i została wicemistrzynią kraju w kat. open, a więc w konfrontacji z seniorami. Zawiłości regulaminu powodowały, że rocznika 80 - za młody - w juniorach nie klasyfikowano i nie obdarzano medalami tej kategorii.

30 punktów obliczone dla kat. juniorów dawało 20 pozycję „Astorii” w mistrzostwach, a 18 pkt. w ogólnym podsumowaniu (seniorów) 33 miejsce. Wyżej w seniorach odnotowano występ „Delfina” T., który w juniorach nie był klasyfikowany. Jego zawodnicy uzbierali 86 pkt. zajmując 19 miejsce. Na ten dorobek złożyły się medale Sławomira Prędkiego: 2 brązowe 400 m st. zmiennym 4.21,42 200 m st. zmiennym 2.04,61 oraz V miejsce na 200 klasycznym jak również V i VI lokata Katarzyny Nowickiej na 800 i 400 m st. dowolnym (plus 2 starty w fianałach B).

Mistrzostwa sezonu letniego rozpoczynali najmłodsi 30.6.-2.7. Grupa 12-latków startowała w Szczecinie o rok starsi w Gorzowie Wlkp.. W obu imprezach udział reprezentantów regionu zaznaczony był niemal symbolicznie. Młodszy rocznik zaprezentowała jeden raz w finale Monika Dłutkowska, zawodniczka TKS-30 dopływając na VII pozycji w konkurencji 100 m st. grzbietowym i w ten sposób klub wymieniony jest w zestawianiach na miejscu 36 z 5 punktami. Podobnie, VII lokatę uzyskała na 800 m st. dowolnym Karolina Grabowska z „Elany”, ale jeszcze trzykrotnie startrowała w f. B. Zdobyte 6 pkt. plasowało klub na 28 miejscu.

191 MP juniorów 14- i 15-letnich na „50” odbyły się w Rzeszowie (6-9 lipca). Każdy rocznik rozgrywał finały osobno. Uważano, że zawody były próbą przywrócenia IMS. R. Kierzkowska zajęła dwukrotnie V miejsce startując na 100 (1.12,59) i 200 metrów (2.34,81) grzbietowym. Jej koleżanki D. Wiśniewska (100 m st. klas.) i młodsza K. Kreja zakwalifikowały się po jednym razie do f. B. Startowali także, ale bez dalszych awansów P. Sobczak i M. Dziewulski. „Astoria” w grupie rocznika 1980 uzyskała 14 punktów i tym samym zajęła 33 miejsce.

Okręg toruński reprezentowali w fianałach dla 14-latków Matylda Hinc z „Elany” (IV miejsce w 100 klas. i f-B na 200 m tym stylem), a dla 15-letnich jej kolega klubowy Paweł Wierzbicki (f. B 400 m zmiennym) i większa nieco grupa z „Delfina”.

Czarnecki Piotr 2 × złoto 50 m st. dowolnym 26,11 100 m st. motylkowym 1.01,20 Jackiewicz Bartłomiej srebro 100 m st. dowolnym 56,61 2 × brąz 50 m st. dowolnym 26,19 200 m st. grzbietowym 2.20,03 Szczygielski Ryszard brąz 100 m st. klasycznym 1.13,68 sztafeta srebro 4 × 100 m st. zmiennym 4.24,19 (B. Jackiewicz, R. Szczygielski, P. Czarnecki, B. Chudziński) sztafeta brąz 4 × 100 m st. dowolnym 3.59,47 (P. Czarnecki, R. Szczygielski, K. Juhnke, B. Jackiewicz) W kilku konkurencjach zawodnicy już wymienieni zajmowali dalsze pozycje: IV - R. Szczygielski (50 dow.)

VII - B. Jackiewicz (200 dow.) oraz dwukrotnie finał B Karol Juhnke.

Klasyfikacja punktowa wysiłki te skwitowała: 32 m. „Elany” za 8 pkt 4 m. „Delfina” za 89 pkt Letnie MP dla roczników 1978-79 przeprowadzono w Poznaniu 20-23.7. jako Ogólnopolską Olimpiadę Modzieży (OOM). Formę zgłoszeń zawodników przyjęto taką jak do MP. (Kom. PZP 4/95). Skromne osiągnięcie jedynej reprezentantki Bydgoszczy to „brąz” Joanny Stefańskiej na 50 m st. klasycznym z rezultatem 35,67 s. Medal ten dał jedyne 10 pkt, zdobyte w łącznej klasyfikacji obu startujących roczników, co oznaczało 30 miejsce „Astorii”. Zawodniczka ścigała się mając kontuzję stawu skokowego jeszcze w 100 m st. klasycznym, jednak dziewiąty czas nie dawał awansu do finału. Jedynie dobry start w OOM był nadzieją na zakwalifikowanie sie do ekipy na ME w Pardubicach. Tak bywa.

W tej kategorii torunianie nie byli znaczącym konkurentami. W komunikatach PZP odnotowano po jednym zawodniku „Delfina” (Kinga Milewska – dwa VIII m. w stylu grzb.) i „Elany” (Bartosz Bartuś – 3 starty w finałach B). W zespołwej konfrontacji sklasyfikowany został tylko na 32 poz. „Delfin” ( 4 pkt.).

Do GMP w Oświęcimiu 26-29.7.95 zgłoszona została J. Stefańska na trzech dystanssach stylu klasycznego i 200 m st. zmiennym. W Biuletynie PZP podającym wyniki finałów A i B nazwisko zawodniczki nie występuje. Trener L. Borowicz objaśniał prasę o szansach na udział pływaczki w ME Juniorów, ale Stefańska nie wystartowała bo lekarze stwierdzili u niej ospę. Później okazało się, że było to uczulenie.

Na koncie sąsiadów tzn. TOZP zanotowano wyniki pływaków „Delfina” dające klubowi 120 pkt. i 20 miejsce. Indywidualnie w finałach wystąpili: - Sławomir Prędki (V na 400 zm. 4.39,46 – VI na 200 klas. 2.25,29 – VII w 200 zm. 2.14,03) - Katarzyna Nowicka (V na 400 dow. 4.32,94 – VIII na 200 dow. 2.14,15 oraz dwukrotnie w finałach B). # W materiale przygotowanym na 90-lecie PZP odnajdujemy zawodniczkę na III pozycji (brązowy medal) w wyścigu na 800 m st. dowolnym z czasem 9.25,59 min.#

192 1996 ZMP Jun Mł. (13 lat) 26-28.1.96 w Radlinie pozostają bez piętna „Astorii”. O starcie jednego reprezentanta „Delfina” T. dowodzi zapis w Biuletynie 5/96 PZP, ujawniający wśród startujących w finale B na 100 m st. grzbietowym Łukasza Otrembę, a w tabeli na 45 miejscu z 1 punktem jego klub.

Komputeryzacja pozwala PZP coraz bardziej komplikować organizację MP łącząc, jak w Oświęcimiu 28.2-2.3., trzy grupy: seniorów, młodzieżowców (18-19 lat) i juniorów starszych (16-17 lat). W tej ostatniej klasyfikowana była jedyna uczestniczka zawodów w barwach „Astorii”, ale trenująca w szkole sportowej w Warszawie, Roksana Kierzkowska (rocznik 1980). Choć poprawiła w swej grupie wiekowej dwa rekordy okręgu na 100 (1.10,8) i 200 (2.30,65) metrów w stylu grzbietowym. Rezultaty te pozwalały tylko na start w finale B, przeznaczonym wyłącznie dla kat. juniorów, w której zajęła VII miejsca. W wyścigu na 50 m grzbietowym Roksana była na X pozycji. Łącznie otrzymała 4 punkty, co klubowi dało 37 lokatę w punktacji zespołowej. W tym miejscu porównanie z osiągnięciami sąsiadów w regionie wypada dla Torunia korzystniej. W pierwszej kolejności wymienione są rezultaty młodzieżowców, w drugiej kolumnie pozycje w kategorii seniorów: Sławomir Prędki 3 × srebro 400 m st. zmiennym 4.35,99 sen. IV m.

200 m st. zmiennym 2.10,25 sen. IV m.

1500 m st. dowolnym 16.28,13 sen. V m. oraz VII miejsca na 100 i 200 m st. klasycznym.

Katarzyna Nowicka brąz 800 m st. dowolnym 9.34,82 oraz IV miejsce na 400 dow. ( w sen. VIII), VI m. na 100 i 200 dow. oraz poz. VIII na 50 m st. dow.

Suma punktów (52) za lokaty indywidualne dała klubowi 30 miejsce.

Finał B, rozgrywany wyłącznie przy udziale młodzieżowców, obsadził Karol Twarowski zajmując VIII m. Zespołowo w tej kat. „Delfin” uzyskał 10 poz. przy 71 pkt.

Do prezentacji pozostała jeszcze grupa juniorska (16-17 lat), a w niej osiągnięcia dwóch wymienionych niżej zawodników, także „Delfina”.

Piotr Czarnecki złoto 50 m st. motylkowym 26,95 Barłomiej Jackiewicz osiągnął V miejsce na 50 m st. grzbietowym. Dwukrotnie VIII pozycje zajmowały w tej grupie wiekowej sztafety 4 × 200 oraz 4 × 100 m dow.

Klubowa punktacja daje klubowi z 18 punktami 30 miejsce.

HMP 15-letnich juniorów w Poznaniu (8-10.3.) nie były obsadzane przez „Astorię”, natomiast startowali w nich zawodnicy „Delfina” Inowrocław. Zdobyli w sztafecie 4×100 m st. dowolnym 2 pkt. (XII miejsce) i zostali odnotowani wśród uczestniczących klubów na 41 pozycji. Jednym startem w finale B (XI-100 zm.) upamiętnił udział „Delfina” T. w mistrzostwach Andrzej Marchewka. Z 1 zdobytym punktem przez tego zawodnika „Delfin” T. znalazł sie w tabeli na 42 pozycji.

Dokładnie w tym samym czasie juniorzy 14-letni startowali w Olsztynie. Udział zawodników regionu nie byłby dostrzeżony, gdyby nie X miejsce (ostatnie) dwóch sztafet męskich „Delfina” T. w wyścigach 4 × 100 m st. dowolnym i zmiennym. Z tego wynika, że pozostałe kluby nawet nie zgłosiły swych zawodników.

Decyzją krajowych władz Związku zmianie uległ program imprez dla 12-latków likwidujący zimowe MP.306 Po raz pierwszy zawody letnie, pod nazwą Makroregionalnych MP 306

Wprowadza się 2-rundowe (do 1 kwietnia i do 1 grudnia), Klubowe Mistrzostwa Polski Młodzików (Drużynowe Mistrzostwa Województw Młodzików), rozgrywane w 4 grupach układu makroregionnalnego tj. po 4 województwa. Klub wy-

193 Młodzików organizował 5-7.7.96 Szczecin. Dwa medale zdobył startujący w nich Sebastian Jordan: złoty 200 m st. klasycznym 2.52,02 brązowy 100 m st. klasycznym 1.22,50 el. 1.21,85 Z mniejszym powodzeniem pływała w tych mistrzostwach Anna Borowicz. W ten sposób „Astoria” uzyskała 15 pkt. osiągając 33 miejsce.

Dalsze miejsca zajęły kluby z Torunia tj.: TKS-30 6 pkt.

39 m. „Elana” 5 pkt.

43 m.

Do finału zakwalifikował się i zajął VIII lokatę na 100 m st. klasycznym Patryk Masierak (na 200 m tym stylem f. B) TKS-30. Adrianna Grabowska z „Elany” zakwalifikowała się do jednego finału B (100 dow.).

W tym samym terminie Gorzów Wielkopolski przeprowadził tej rangi imprezę dla 13latków. Ograniczeń zgłoszenia do mistrzostw przez kluby nie było, ale bydgoszczan - przynajmniej w finałach - też nie było. Wśród finalistów z Torunia w Biuletynie PZP wymienione jest nazwisko Łukasza Otremby (Delfin). Zawodnik ten startując w stylu grzbietowym zająl V miejsce na dystansie 100 m i zakwalifikował się do f. B na 200 m gromadząc na koncie klubu 6 pkt. co dało klubowi 38 miejsce.

Start 14- i 15-latków na MP w Rzeszowie (11-14.7.) „zaliczyła” niewielka gupa pływaków z Torunia. Bydgoszczan nie było. W r. 1982 trójka zawodników: K. Grabowska (Elana), D. Florkiewicz i A. Pieszak (obaj Delfin) otarła się tylko o finał B nie zdobywając nawet punktów do klasyfikacji zespołowej. Rocznik 1981 wystąpił w osobie Matyldy Hinc (Elana), która w stylu klasycznym na 100 i 200 m zajęła odpowiednio VI i VII miejsce gromadząc 9 pkt. dających klubowi 35 pozycję w tabeli końcowej.

Zdecydowanie ciekawiej wypadły rezultaty startu dwójki torunian z „Delfina” w ich kategorii wiekowej (18-19 lat) podczas GMP Sen. i Młodzieżowców w Puławach (9-11.8.).

Finały A rozgrywano w kat. open, finał B dostępny był jedynie dla rocznika 77 i młodszych.

W protokole wyodrębniano i dodatkowo zapisywano kolejność dla 18 i 19 latków. Należy jednak mieć na uwadze, że były przypadki, iż roczniki młodsze pomimo lepszych rezultatów nie były uwzględniane w klasyfikacji gupy. Na końcu wiersza zamieszczono informację, odpowiadającą lokacie w kat. seniorów.

Katarzyna Nowicka złoto 800 m st. dowolnym 9.32,90 sen. VI m. srebro 400 m st. dowolnym 4.40,71 sen. VII m. oraz miejsce w finałach B wraz z seniorami na 100 i 200 m dow.

Sławomir Prędki srebro 200 m st. klasycznym 2.26,03 sen. V m. oraz IV miejsca na 200 i 400 m st. zm. (2.11,18 i 4.37,32) w sen. odpowiednio V m. i VI m.

Sporządzone przez PZP tabele podają, że w kat. seniorów (open) „Delfin T. zajął 26 miejsce z liczbą 95 zdobytych punktów. Te same wyniki uwzględnione w kat. 18-19 lat dały miejsce 10 z 106 punktami.

II Olimpiada Młodzieży odbyła się w Bydgoszczy 13-16 sierpnia jako impreza równoznaczna z MP w kat. jun. Obejmowała we wspólnym starcie roczniki 1979 i 1980, łącznie

stawia po dwóch reprezentantów do konkurencji, ale pełna obsada nie obowiązuje. Program obejmuje 32 konkurencje podzielone na trzy bloki. Zawodnik pływa nie więcej niż w 2 wyścigach ind. i 2 sztafetach w każdej rundzie. Punktuje się 12 miejsc z dodatkowym pkt dla zwycięscy w każdej konkurencji. Suma pkt. określa pozycję klubu. 36 najlepszych pływaków w każdej konkurencji z I rundy tych zawodów otrzymuje prawo wystąpienia w imprezie centralnej latem w pierwszej połowie lipca – Międzywojewódzkich (Makroregionalnych) Mistrzostwach Polski Młodzików - 12 lat. II runda jest kwalifikacją do Zimowych MP Jun. Młodszych (13 lat) organizowanych w roku następnym.

194 161 zawodników z 44 klubów. Eliminacje strefowe do OOM przeprowadzono wcześniej (1416.6.) w Olsztynie.

Dla barw „Astorii” startowały i punktowały dwie zawodniczki. J. Stefańska pływała na 50 i 100 m st. klasycznym z rezultatami 35,73 (V m.) oraz 1.20,65 (poza finałem A) Młodsza, R. Kierzkowska była trzykrotnie w finale: siódma w 100 m st. grzbietowym – 1.12,07 (el. 1.11,62) oraz ósma na 200 i 50 m st. grzbietowym – 2.33,70 min. i 34,51 s. Czas uzyskany w eliminacjach ostatniej z wymienionych konkurencji (33,21) był rekordem okręgu 16-letnich i starszych. Występy te przyniosły „Astorii” w klasyfikacji klubowej 13 pkt. dając 35 miejsce. Okręg bydgoski znalazł się poza pierwszą ósemką.

Jeszcze mniej powodów do zadowolenia mieli działacze TOZP. Udział w finałowych biegach przypadł jednemu zawodnikowi „Delfina” Karolowi Twarowskiemu, ale zakończył się na VIII pozycji w wyścigu na 400 m st. zmiennym. Jego starty, podobnie jak klubowego kolegi K. Juhnke, w stylu klasycznym ograniczyły się do f. B. W klasyfikacji dało to 2 punkty i 40 miejsce klubu.

1997 Kolejne HMP dla jun. 13-letnich przeprowadził 7-9 marca „Znicz” Koszalin. Do imprezy przystąpili z regionu reprezentanci trzech klubów: „Astorii”, TKS-30 i „Elany”. Każdy z nich miał jednego wyróżniającego się zawodnika, przewodzącego nielicznej zresztą grupce.

S. Jordan z „Astorii” dwukrotnie zajmował IV miejsca na 100 m st. zmien. (1.09,67) i 100 m st. klas. (1.16,68) by wreszcie trzeciego dnia zawodów zdobyć: złoty medal na 200 m st. klasycznym w czasie 2.41,15 min.

Za wszystkie starty zebrał 12 pkt. lokując klub na 26-27 miejscu wśród 46 startujących ekip.

Na 34 pozycji był TKS-30 z 5 oczkami. Punkty te otrzymał Patryk Masierek za IV miejsce w 200 i VI na 100 m st. klas., a więc w tych samych konkurencjach co wymieniony wcześniej rywal. „Elana” z 1 pkt. zdobytym przez Jerzego Trelę w f. B 100 m st. mot., zajęła ostatnie odnotowane miejsce w klasyfikacji drużynowej.

Z zimowych mistrzostw kraju dla 14-latków (Szczecin 14-16.3.) w posiadanyvh materiałach pozostał ślad po starcie jednego zawodnika z regionu Łukasza Otremby reprezentującego „Delfin” T. Zajął on IV i VIII miejsca w st. dowolnym, kolejno na 50 i 100 m.

W ten sposób jego klub wymieniony został w punktacji zespołowej z 6 pkt. na 37 m.

W kalendarzu imprez termin HMP 15-latków w Raciborzu 14-16.3. był ten sam co mistrzostw jun. 14-letnich w Szczecinie. BOZP nie reprezentował w obu tych imprezach żaden zawodnik. Autor nie dotarł też do informacji mówiącej o starcie w Raciborzu zawodników z Torunia. .

Zimowe MP juniorów 16- i 17-letnich łącznie z młodzieżowcami i seniorami, odbyły się 6-9 marca na basenie COS w Spale przy skromnym udziale „Astorii”, reprezentowanej przez R. Kierzkowską, i zawodników „Delfina” Inowrocław. „Jedynaczka” z Bydgoszczy pływała w finałach B (juniorów) wszystkie dystanse stylem grzbietowym. Najwyższą, V lokatę wywalczyła na dystansie 200 metrów i VIII m. na 100 m. Zespół sztafety 4 × 100 m st. dowolnym „Delfina” Inowrocław zajął VII miejsce. W przełożeniu na punkty wyniki zawodników obu klubów dały odpowiednio: 34 miejsce „Astoria”- 5 pkt. i miejsce 36, „Delfin” Inowrocław - 2 pkt. Tyle samo punktów w tych zawodach zebrał także „Delfin” SP 18 z Torunia za VII miejsce P. Czarneckiego na 50 m st. motylkowym (26,89 s.). Znany jest też rezultat (bez miejsca) M. Prędkiego na 1500 m st. dow. - 16.35,49 min.

Makroreginalne Mistrzostwa Polski Młodzików 12-letnich odbyły się w Rzeszowie 4-6.7. (Obowiązwać winna nazwa z Kalendasrza Imprez PZP tj. Międzymakroregionalne Mistrzostwa Juniorów rocznika 85. Do startu uprawnionych było 36 zawodników zakwalifiko-

195 wanych do każdej konkurencji na podstawie łącznych wyników I i II rundy Druż. Mistrz.

Makroreg. Młodz. Na starcie nie było zawodników ani okręgu bydgoskiego ani toruńskiego.

W letnich MP dla rocznika 1984 w Mielcu (4-6 lipca) Sebastian Jordan podobnie jak zimą zajął kilka pozycji medalowych przywożąc: 2 złote 200 m st. klasycznym 2.40,16 200 m st. zmiennym 2.24,86 srebrny 50 m st. motylkowym 30,12 brązowy 100 m st. klasycznym 1.16,40 W eliminacjach ostatniej wyszczególnionej tu konkurencji Jordan uzyskał 1.14,91 czyli najlepszy rezultat mistrzostw. Jego start przysporzył „Astorii” 25 pkt. co zdecydowało o 20 miejscu w klasyfikacji klubowej.307 [Foto 93].

Patryk Masierek z TKS-30 wypracował w trzech startach medal i dalsze miejsca: brązowy 200 m st. klasycznym 2.43,07 IV m. na 100 m st. klas. i finał B na 200 m st. zmiennym. Dało to 10 pkt. i 35 miejsce klubu wśród zgłoszonych zespołów.

Dwójka zawodników „Elany” A. Grabowska i J. Trela startowała w finałach B zbierając 3 pkt . (44 pozycja klubu).

Uczestników Międzymakroregionalnych MP Młodzików 12-letnich przyjął Rzeszów w dniach 9-11.7. Do 36 miejsca w zestawieniu wyników z zawodów regionalnych, premiujących startem w imprezie centralnej, zmieścili się: A. Kruszewska, A. Szulc i Piotr Ładniak (wszyscy Delfin T.) oraz M. Kierzkowski TKS „30”. Łukasz Otremba z „Delfina” T. jako jedyny zawodnik r. `83 z regionu, zakwalifikował się do fianału MP 14- i 15-letnich w Puławach (10-13.7) zajmując w nim VII miejsce. Był to wyścig na 50 m st. dowolnym. W ten sposó klub wymieniony jest w klasyfikacji punktowej z 3 oczkami na 39 miejscu. Identycznie jak zimą w tych rocznikach nikt z obu klubów BOZP nie startował.

III OOM dla roczników 1980-81 odbyła się 17-20.7. w Krakowie na basenie OSiR. Wystartowała „Astoria” i „Delfin” Inowrocław, zajmując drużynowo podobnie jak wcześniej zimą miejsca 34 (3 pkt.) i 36 (2 pkt.)308. Do punktacji zaliczano trzy najlepsze starty zawodnika wg klucza 15-12-10-8-6-4-3-2. Indywidualnie: VII m.- R. Kierzkowska – 200 m st. grzbietowym (nadto w finale B na 50 i 100 m st grzbiet.)

VIII - sztafeta „Delfina” I. - 4 × 100 m st. dow. (J. Kucharczyk, B. Nadzieja, M. Boruta, M. Zdyb).

Pływali także sąsiedzi tj. „Delfin” SP 18 z Torunia zajmując 32 miejsce z liczbą 27 pkt, w tym jednak z: brązowym medalem Piotra Czarneckiego na 50 delf. 0.26,98 min.

GMP 5-8.8. w Gorzowie Wlkp. były poza zainteresowaniem klubów BOZP, które nie posiadały starszych zawodników. Wzmianka o nich ma miejsce tylko dla odnotowania startu w finale B, wyścigu na 50 m st. mot., 17-letniego Piotra Czarneckiego z „Delfina” T. 1998

307 308

Nawiasem mówiąc, czy pisząc; trudno wywnioskować wg jakiego systemu punktację tą ustalano.

Do punktacji zaliczano trzy najlepsze starty zawodnika wg klucza 15-12-10-8-6-4-3-2.

196 Po eliminacjach do HMP 13-latków w Zielonej Górze z zawodników „Astorii” w imprezie tej (6–8 marca) wystąpić mógł tylko Łukasz Ordynowski. Startował na 100 m (dyskw.) i 200 m w stylu grzbietowym oraz 400 m st. dowolnym, zajmując dalsze lokaty. Nie błysnęli wysokimi osiągnięciami również torunianie z „Delfina” . Skromną kwalifikacją do finału B na 100 dow. legitymuje się Joanna Błażejewicz z TKS-30.

14-letnich bydgoszczan 13-15 marca na MP w Olsztynie, reprezentował jedyny, ale za to bardzo utalentowany Sebastian Jordan, zdobywca medali: złotego 100 m st. zmiennym 1.04,46 2 srebrnych 200 m st. zmiennym 2.19,99 400 m st. zmiennym 4.52,57 Jordan pływał także st. klasycznym na 200 m (IV miejsce - 2.33,16 - rekord okr. 14-lat) i 100 m (V - 1.12,62).

Toruń zademonstrował aktualne możliwości w tej grupie przez starty P. Masieraka TKS-30 zakończone udziałem w fianałach B na 100 i 200 m st. klas. i J. Treli „Elana” na tym samym poziomie w 100 m st. motylkowym.

HMP seniorów, młodzieżowców i juniorów odbyły się 26-29.3. staraniem MKS „Znicz” w Koszalinie. Z regionu kuj.-pom. licznie wystąpił „Delfin” Inowrocław (P. Piroń, B. Nadzieja, Ł. Kosmalski, J. Kucharczyk, i M. Zdyb) podobnie „Delfin” z Torunia (M. Jedlińska, P. Czarnecki, B. Dybowski, D. Florkiewicz, A. Marchewka) i z jedną zawodniczką „Astoria”. (R. Kierzkowska). Żaden z klubów nie wprowadził swego reprezentanta do finałów w starszych kategoriach, czy choćby finałów B rozgrywanych wyłącznie dla juniorów.

Letnie MP dla 12-latków organizował 3-5 lipca Świdnik. Jedyny reprezentant „Astorii” Adam Bet II zajął tam siódme miejsce na 100 m st. dowolnym, jedyne w finale. Podobnie sprawił się zawodnik TKS-30 Przemysław Linda kwalifikując się jeden raz do finału B na 100 kl. Najlepiej, choć również samotnie zaprezentował się pływak „Toruńczyka” Rafał Hermanowicz zdobywając medal: brązowy 50 m st. motylkowym 0.32,12 oraz IV m. w 200 m st. zmien. VI na 100 m mot. i kwalifikację do finału B w 100 m st. dow.

Startujący również pływacy „Delfina” nie wyróżnili się niczym w eliminacjach.

Czterodniowe LMP juniorów 14- i 15-letnich odbyły się w Drzonkowie 9-12 lipca. „Astoria” zgłosiła dwóch zawodników w roczniku 1984. Punktował Sebastian Jordan zdobywając medale: złoty 200 m st. zmiennym 2.18,82 srebrny 200 m st. dowolnym 2.04,52 2 brązowe 100 m st. motylkowym 1.03,27 200 m st. klasycznym 2.34,97 Wymieniony zajął też czwartą pozycję na 100 m st. klasycznym poprawiając rezultatem 1.12,97 rek. okr. pływaków 14 i 15-letnich.

W tej samej grupie rocznikowej startowali z Torunia: Patryk Maciaszek TKS-30 - IV i VI miejsca w stylu klas. odpowiednio na 200 i 100 m oraz w biegach finałów B na 200 i 400 m st. zmien.

Adriana Grabowska „Delfin” - VI i VII poz. na 200 i 100 m st. mot. oraz w f-B na 50 dow. i 400 m zmiennym, Jerzy Trela „Toruńczyk” - trzykrotnie w finałach B na 50 dow., 100 i 200 m st. mot.

Pływający osobno rocznik 1983 reprezentowała wyróżniając się dwójka torunian: Łukasz Otremba „Delfin” - IV i VI miejsce kolejno 100 i 50 m st. dow. oraz f-B 200 i 400 m dowolnym.

Monika Dłutkowska TKS-30 – VIII lokata na 100 m st. grzbiet. i f. B na 50 m st. dowolnym.

197 Po ich występach kluby regionu zostały sklasyfikowane wg nierozpoznanego jednak systemu punktacji:

15-latki 1. „Juvenia” Wrocław 96,25 pkt.

28. „Delfin Toruń 8 pkt.

36. TKS-30 Toruń 1 pkt.

14-latki 1. „Kormoran” Olsztyn 56,50 pkt.

18. „Astoria” Bydg.

12 pkt.

28. TKS-30 Toruń 5 pkt.

32. „Delfin Toruń 3 pkt.

IV OOM przeprowadzono w Drzonkowie 16-19 lipca 1998 r. Pięciu zawodników rocznika 1981 reprezentujących Inowrocław, wśród 43 klubów ulokowało „Delfina” na 24 m. gromadząc, także dla okręgu, 17 pkt. z czego 10 pkt. uzyskał najwyżej sklasyfikowany, trzykrotny finalista w st. motylkowym Michał Zdyb (V na 200 m – 2.14,16, a VI na 100 – 1.00,12 i VII na 50 m – 27,56).

5-8.8.98 GMP Sen. i Młodzieżowców odbyły się w Oświęcimiu przypuszczalnie bez udziału zawodników regionu.

1999 26-28 lutego Kraków podejmował na MP 13-latków, eliminowanych 28-29.11.98.

Zawodnik „Toruńczyka” Rafał Hermanowicz wrócił z nich ze złotym medalem za 100 m stylem motylkowym (1.06,30) Osiągnął on jeszcze IV miejsce na 50 m mot. i VI na 200 m st. zm. Inny torunianin, Krzysztof Olszewski z MKS „Delfin”, trzykrotnie wystąpił w finałach. W eliminacjach bez większego powodzenia startowali N. Jordan „Astoria” i P. Linda TKS „30” z Torunia.

Do Puław na MP wyjechali juniorzy 14-letni, gdzie startowali także 26-28.2. Nowo utworzony Kujawsko-Pomorski Zw. Pływ. reprezentowali zawodnicy TKS „30” i „Delfina” Toruń oraz „Astorii” (formalnie jeszcze nie stowarzyszeni w OZP).

Paulina Milewska, z ekipy „Delfina” wracała z mistrzostw z 2 srebrnymi medalami za: 200 m st. dowolnym 2.09,72 400 m st. dowolnym 4.32,04 Ta sama zawodniczka była IV na 400 m st. zm. i 800 m st. dow. Podobnie jako IV na 100 m st. zmiennym, a V na 200 m zm. kończył wyścig jej kolega klubowy Mateusz Nogaj, który wystąpił jeszcze w finale na 400 m zmiennym i 100 m dow. Bydgoszczan w finałach wyścigów indywidualnych nie oglądano, a dwie sztafety 4 × 100 m st. zmien. i dowolnym w składzie: Ł. Ordynowski, Z. Kosiak, K. Dybowski i K. Leszczyński zajęły miejsca 9 i 13.

Na zimowych MP 15-letnich juniorów w Raciborzu (5-7 marca) medalistami z K-PZP zostali: Jordan Sebastian (Astoria) 2 srebrne 200 m st. zmiennym 2.14,03 400 m st. zmiennym 4.45,21 (el. 4.44,57) Masierek Patryk (Delfin) brązowy 200 m st. klasycznym 2.28,01 # Pierwszy z wymienionych pływał jeszcze w finale 100 m st. zmiennym (1.04,03 - IV miejsce) i uzyskał piąty czas na 1500 m dowolnym 16.43,09 min. Start na 200 m st klasycznym z nieznanych powodów nie był udany. Drugi medalista był zdobywcą trzech dalszych miejsc w finałach - IV na 200 i VI na 100 m st. zmiennym oraz IV na 100 m klas. Finał wyścigu 200 m st. motylkowym na V poz. zakończył Jerzy Trela, także zawodnik „Delfina” Toruń, a jego koleżanka A. Grabowska uzyskała awanse do f-B.# Organizacja ZMPJun. 16-17 lat w dn. 4-7.3.99 została zlecona przez PZP „Unii” Oświęcim.

198 18-20 marca odbyły się w Dębicy HMP. Jedynym bydgoskim akcentem tej imprezy był sędzia główny – Z. Żakowski.

Uczestników Międzymakroregionalnych MP Młodzików 12-letnich przyjął Rzeszów w dniach 9-11.7. Zgłoszenie do konkurencji obejmowało 36 najlepszych zawodników wytypowanych na podstawie I rundy Dr. Mistrz. Makroreg. 309 Był między nimi z „Delfina” Inowrocław Tomasz Kosmalski, kwalifikowany dwukrotnie z piątej pozycji na 50 i 100 m st mot. oraz Ada Pikuła (Delfin T.) z poz. 3 i 4 w st. klas. na 200 i 100 m. Ostatecznie T. Kosmalski zajął dwukrotnie I miejsce na: 100 m st. grzbietowym 1.11,64 200 m st. „ 2.34,35 . Na finałowych pozycjach wyścigi kończyły pozostałe cztery startujące torunianki: IV m. - A. Pituła (200 m st. klasycznym), zespół sztafety 4 × 100 m st. zmien. (A. Pituła, A. Kruszewska, A. Szulc, E. Kusz), VI - A. Kruszewska (200 m st. grzb.), A. Pituła (100 m st. kl.), VIII - A. Kruszewska (100 m st. grzb.).

W tych samych dniach w Dębicy współzawodnictwo sportowe toczyli pływacy 13-letni. Najwyższą pozycję i srebrny medal wywalczył R. Hermanowicz z „Toruńczyka” na 100 m st. motylkowym z 1.04,92 min. Zawodnik ten był jeszcze V na 50 m mot. podobnie jak K. Olszewski z Delfina T. na 800 m dow. Wracając do Hermanowicza, trzeba wykazać jego dwa VII miejsca na 100 m dow. i 200 m st. zmiennym. Nie nacieszył się awansem do finałów A i B w 100 i 200 m st. klasycznym drugi zawodnik „Toruńczyka” D. Wnuczyński, gdyż w obu tych wyścigach został zdyskwalifikowany.

Według zapowiedzi prasowych w V OOM 23-25.7. w Drzonkowie swych sił próbować mieli liczący 16-17 lat zawodnicy „Delfina” Toruń i Inowrocław, „Toruńczyka” i TKS„30”. Najwięcej miał ich Łukasz Otremba z „Delfina” T. Jego możliwości sięgały dwukrotnie V miejsca i raz VIII. Zdobyte 14 punktów dało jego klubowi 26 pozycję w tej imprezie. Był to jedyny zawodnik punktujący dla okręgu kujawsko-pomorskiego, który w ten sposób zajął 12 miejsce.

Letnie MP 14- i 15-letnich juniorów przeprowadzono 22-25 lipca na pływalni WDS w Szczecinie. Najwyższe pozycje i medale wywalczyli: rocznik 1984 brązowy Masierek Patryk „Delfin” T. 200 m st. klasycznym 2.31,66 brązowy Jordan Sebastian „Astoria” 400 m st. zmiennym 4.52,20 Poza podium uplasowali się: IV - J. Trela (200 mot.)

V - A. Grabowska „Delfin” T. (100 m st. mot.), P. Masierek (400 m st. zm. i 100 m kl.), S. Jordan (1500 m dow.), VI - S. Jordan (200 zm. i 400 dow.), J. Trela (100 m mot.), VIII - A. Grabowska (200 m mot.).

Uzupełnieniem ich występów były starty w finałach B. Zgłoszony np. do 100 m motylem Jordan mając po eliminacjach 10 czas, zajął ostatecznie w tej konkurencji 16 miejsce. rocznik 1985 2 srebrne Milewska Paulina „Delfin” T.

309

Biuletyn nr 1/1999 z maja tego roku

200 m st. dowolnym 2.08,64 400 m st. dowolnym 4.29,95

199 brązowy Milewska Paulina 800 m st. dowolnym 9.26,34 Poza tym do finału zakwalifikowali się i zajęli miejsca jak niżej: IV - M. Nogaj „Delfin” (200 zm.), P. Milewska (400 zm.)

V - M. Nogaj (400 zm.).

Wymienieni wyżej oraz M. Dziadosz (Delfin) i Z. Kosiak (Astoria) „zaliczyli” po jednym starcie na 200 kl. w finale B. Na GMP w Drzonkowie 6-8.8. znów bardzo dobrze pokazała się zawodniczka „Delfina” Paulina Milewska zdobywając medale: srebrny na 400 m st. dowolnym 4.28,08 brązowy na 800 m st. dowolnym.

9.20,23 Na 200 m st. dowolnym pływaczka toruńska uzyskała 2.09,11 zajmując miejsce V. W finałach letnich mistrzostw pojawił się po raz pierwszy zawodnik „Delfina” Inowrocław Michał Zdyb /81/ zajmując w wyścigach na 100 i 200 m mot. miejsca VIII i VI z rezultatmi 59,57 s. i 2.12,54 min.

2000 Jako wprowadzenie do tego punktu podaję fragment Zbioru Regulaminów Imprez Centralnych obowiązującego od 1.1.2000 r. W odniesieniu do mistrzostw Polski (trzydniowe zawody z 40 konkurencjami) sankcjonuje on następujący podział: - Zimowe i Główne MP Seniorów i Młodzieżowców. (startują 14-letni i starsi. Finały A i B w kat. open. Nagradza się medalami odrębnie kat. open i młodzieżowców).

- Zimowe MP Jun. 16-17 lat i Letnie Mistrzostwa - Ogólnopolska Olimpiada Młodz. (finały A i B dla obu roczników klasyfikowanych łącznie. Do ZMP zgłaszają kluby. Zgłoszenia i nagrody w OOM wg zasad Komitetu Organizacyjnego).

- Zimowe i Letnie MP Juniorów Młodszych 15 lat i osobno 14 lat. (Zgłoszenia i nagrody dla każdego rocznika oddzielnie).

- Zimowe i letnie MP Juniorów Młodszych 13 lat. (Trzydniowe zawody z 28 konkurencjami.

Do letnich mistrz. kluby zgłaszają bez ograniczeń. Dopuszczalny start w 4 dowolnie wybranych biegach. Eliminacjami do startu 36 zawodników w każdej konkurencji zimowych mistrzostw są Drużynowe Mistrz. Województw Młodzików 12-letnich (z II rundy roku poprzedzającego).

Halowe MP 13-latków odbyły się w tym roku 3-5 marca na basenie „Elany” w Toruniu. Znakomicie zaprezentował się zawodnik inowrocławskiego „Delfina” Tomasz Kosmalski zdobywca czterech medali: zlotego 200 m st. grzbietowym 2.20,82 100 m st. grzbietowym 1.05,36 srebrnego 200 m st. zmiennym 2.23,87 310 brązowego 100 m st. zmiennym Aspekt propagandowy dla regionu wywołał pewien niedosyt, gdyż w podsumowaniu mistrzostw można było wymienić tylko jedno miejsce finałowe A. Pituły (Delfin) i jeden medal zdobyty przez gospodarzy: brązowy 4 × 100 m st. zmiennym 4.56,36 sztafeta dziewcząt Nie skorzystali z dobrodziejstwa dogodnej lokalizacji imprezy zawodnicy bydgoscy, Na 50 metrowym basenie Warszawianki odbywały się 10-12.3. HMP, w kategorii seniorów, na których Paulina Milewska (Delfin T.) wywalczyła brązowy medal w konkurencji 400 m st. dowolnym z wynikiem 4.27,81 min.

310

Dane dotyczące czwartego medalu są tu wynikiem niedopuszczalnej w zasadzie spekulacji a czas jest nieznany.

200 Zawodniczka ta była też dwukrotnie V w wyścigach finałowych na 200 m (2.07,77) i 800 m st. dow. (?). Uzyskane rezultaty były tu istotne, gdyż stanowiły o kwalifikacji do MEJ w Dunkierce. Ł. Otremba z klubu już wyżej wymienionego nie był w dyspozycji dorównującej finalistom tych mistrzostw. Startować mogli 14 letni i starsi.

W jednym terminie, 17-19 marca, odbyły się MP kilku grup i tak: 14-latki startowały w Śremie, 15-letni pływacy w Raciborzu, a juniorzy liczący 16-17 lat w Oświęcimiu.

Najmłodszych pływaków pływaków okręgu w Śremie zaprezentował godnie R. Hermanowicz z „Toruńczyka”, zdobywca trzech medali, we wszystkich kolorach: złotego 200 m st. motylkowym 2.16,22, srebrnego 100 m st. motylkowym 1.02,09 brązowego 400 m st. zmiennym 4.56,56 Do finałów w Raciborzu, z województwa kujawsko-pomorskiego, zakwalifikowała się dwójka pływaków „Delfina” Toruń - Paulina Milewska i Mateusz Nogaj. Medale zdobyła tylko ta pierwsza: 2 złote 200 m st. dowolnym 2.04,17 800 m st. dowolnym 9.13,53 srebrny 400 m st. dowolnym 4.25,52 Mateusz Nogaj zajął miejsce IV i V w konkurencjach odpowiednio 100 i 50 m dow.

Ten sam zawodnik w wyścigach na 100 i 200 m zmiennym wystąpił w finale B podobnie jak Zbigniew Kosiak z „Astorii” na 200 m klas. Uczestniczyli w mistrzostwach także, jednak bez większego powodzenia: K. Dybowski, K. Leszczyński, M. Gandyn z „Astorii”, B. Paczyński i K. Proszkiewicz z „Delfina” Inowrocław i K. Walenta z „Toruńczyka”.

HMP w Oświęcimiu (basen 25 m) obejmowały juniorów 16- i 17-letnich bez rozdzielenia na roczniki. Sukces, nie tylko medalowy, odnieśli zawodnicy „Delfina” T. osiągając: srebro Masierek Patryk 200 m st. klasycznym 2.19,25 RP 16-latków srebro Olszewski Krzysztof 1500 m st. dowolnym 17.13,60 Dwaj następni koledzy klubowi nowego rekordzisty także wystąpili w finałach kończąc wyścigi na pozycji: V - Ł. Otremba na 100 m st. dow.

VI - J. Trela na 200 m st. mot. i Ł.Otremba w 50 m st. dow.

Wszyscy wyżej wymienieni startowali także w kilku finałach B, co nie udało się K. Rosińskiemu z „Toruńczyka”.

Regulamin zezwalał (?) przypuszczalnie nawet na siedem startów, bo do tylu konkurencji zgłaszał trener S. Jordana i we wszystkich zawodnik próbował szczęścia. Medalu w dwurocznikowej grupie jednak nie zdobył, a nawet nie zakwalifikował się do finału, choć uzyskane wyniki wskazywały na postęp w wyszkoleniu zawodnika.

8 1500 dowolnym 16.32,00 RO fB 4 200 zmiennym 2.12,07 (2.11,96-9 m.)

9 100 klasycznym 1.06,62 RO fB 2 400 zmiennym 4.36,06 (4.40,27-9 m.)

15 200 dowolnym 1.59,36 fB 5 50 klasycznym 31,26 RO (31,46-11 m.)

16 400 dowolnym 4.14,01 Wcześnie, bo 9-11.6. w Dębicy mieli swe mistrzostwa letnie seniorzy i młodzieżowcy.

Bardzo dobrze zaprezentowała się na nich Paulina Milewska z „Delfina” T. osiągając: złoto 200 m st. dowolnym 2.07,20 srebro 400 m st. dowolnym 4.25,90 brąz 800 m st. dowolnym 9.17,20

201 Po występach starszych pływaków na GMP nadszedł czas na pozostałe roczniki.

Organizację mistrzostw przydzielono wg wieku następująco: 12 lat – Puławy, 13 lat – Świdnik, 14 lat – Gorzów Wlkp., 15 lat – Drzonków, 16 i 17 lat Bielsko Biała jako OOM. Międzywojewódzkie Mistrzostwa Polski Młodzików 12 lat. Pod tą nazwą imprezę przeprowadzono w Puławach 7-9.7. Prawo startu, jak ogłasza komunikat organizatora, mieli zawodnicy zakwalifikowani na podstawie rezultatów z I rundy Drużynowych Mistrzostw Województw Młodzików.

Szewczyk Remigiusz z „Orki” G. zdobył 3 medale: srebrny 100 m st. grzbietowym 1.14,81 2 brązowe 50 m st. motylkowym 0.32,54 100 m st. dowolnym 1.04,91 Rewelacyjnie zaprezentował się w Świdniku (13 lat) Tomasz Kosmalski z „Delfina” Inowrocław. Wywalczył: trzy złote medale na: 100 m st. motylkowym 1.04,53 100 m st. grzbietowym 1.07,44 200 m st. grzbietowym 2.22,32 srebrny 50 m st. mot.

0.31,90 Medalistą został także Mateusz Kierzkowski z TKS „30” (Toruń) zdobywając: brązowy na 400 m st. dowolnym 4.42,42 min.

W finałach startowały jeszcze A. Pituła i E. Kusz z „Delfina T. natomiast Kosmalskiego wspierał Łukasz Szklarski z Inowrocławia.

W Gorzowie (14 lat) doskonale wystąpili zawodnicy: „Toruńczyka” - R. Hermanowicz złoty 200 m st. motylkowym 3 srebrne 50 m st. motylkowym 100 m st. motylkowym 400 m st. zmiennym oraz „Delfina” - D. Wnuczyński brązowy 50 m st. klasycznym

2.16,71 0.28,95 1.02,29 4.55,61 33,95

Letnie MP przeprowadzone 14-16 lipca w Drzonkowie dla juniorów 15-letnich obsadzali pływacy „Delfina” Toruń i chłopcy z sekcji „Astorii” startujący z umiarkowanym powodzeniem. Medale zdobyli: złoty Nogaj Mateusz 50 m st. dowolnym 0.25,77 sek. brązowy Milewska Paulina 200 m st. dowolnym 2.09,69 Brak danych dotyczących drugiego startu zarówno Nogaja jak i Milewskiej - zapewne na 100 dowolnym – odnosi się zarówno do lokat jak i rezultatów.

P. Milewska startowała także wśród najlepszych zmiennistek (VI na 400 m) i kraulistek na 400 m, ale w tym ostatnim wyścigu z powodu nawrotu dolegliwości barku skreczowała. Dwa ósme miejsca zajęła męska sztafeta „Astorii” w składzie: Z. Kosiak, K. Leszczyński, M. Gandyn, K. Dybowski startujący na 4 × 100 oraz 4 × 200 m st. dowolnym. W finale B dwukrotnie pływali: Z. Kosiak na 100 i 200 m st. klas., a K. Dybowski na 50 i 100 m grzbietowym.

VI OOM odbyła się 15-17 lipca w Bielsku Białej i obejmowała zawodników 16i 17- letnich startujących w jednej grupie. Medalowy sukces odniósł tylko wymieniony niżej reprezentant K-PZP. brąz Jordan Sebastian 400 m st. zmiennym 4.45,49 Miejsca w finałach zajęli ponadto pływacy „Delfina” T.: IV - Ł. Otremba (100 m st. dow.)

VI - P. Masierek (50 i 200 m st. klas.) i Ł. Otremba (50 m st. dow.),

202 VII - J. Trela (100 m st. mot.) i S. Jordan (100 m st. klas.)

VIII - P. Masierek (100 m st. klas.), J. Trela (200 m st. mot.) i S. Jordan – ”Astoria” (1500 m st. dow.)

W innych konkurencjach finałów B startowały także te same, wymienione osoby.

2001 Po zmianach w kategorii juniorów HMP obejmowały 17- i 18-latków. Przeprowadzono je 16-18 marca w Olsztynie. „Astorię” reprezentowali S. Jordan i Ł. Mysłowiecki. Młodszemu z nich, Sebastianowi udało się zakwalifikować do f. B na 200 (2.13,84 – el. 2.12,44) i 100 (1.01,42) m st. zmiennym. W tym ostatnim jednak nie wystartował. Jego miejsce zajął w tym biegu Kamil Rosiński z „Toruńczyka”. Jordan uzyskal też 14 poz. na 50 klasycznym 32,03 s. Podobnie 14. był Mysłowicki na 50 dowolnym 25,30 s., a 16. na 100 zmiennym w czasie 1.06,66 min.

Dwóch pływaków reprezentowało także barwy „Delfina” Toruń w finałach B. Byli to Łukasz Otremba (50 i 100 dow.) oraz Jerzy Trela (100 i 200 mot.).

W tych samych dniach MP dla 13-latków organizował Inowrocław. Pływający na 100 i 200 m stylem klasycznym Wojciech Szymański z „Astorii” zajął odległe miejsca. Kwalifikacje do serii finałowych B uzyskali: Delfin Toruń J. Rewkowska na 200 m st. grzbietowym K. Olewińska na 100 i 400 m st. dowolnym Ł. Szymborski w 100 m st. motylkowym Toruńczyk Toruń - R. Rychlicki na 200 m st. zmiennym. ą [] Gąsowski Wodnik Włocławek - M. Kaźmierczak311 Tydzień później z MP 14-latków w Płocku przywieźli do Inowrocławia medale pływacy „Delfina”: Tomasz Kosmalski312 cztery złote ???? brązowy ? Łukasz Szklarski brązowy 400 m st. dowolnym ?

Także 23-25 marca odbyły się w Żarach MP juniorów 16-letnich. Dwójka zawodników „Delfina” Toruń Paulina Milewska i Mateusz Nogaj zakwalifikowała się do finałów tej imprezy. O medale z powodzeniem walczyła Milewska zdobywając 2 brązowe na: 200 m st. dowolnym 2.05,07 800 m st. dowolnym 9.15,38 Czwartą lokatę uzyskała ta zawodniczka na 400 m st. dow. W specyficznej klasyfikacji za dwa najlepsze rezultaty uplasowała się na 8 pozycji wśród dziewcząt. W finałach B pływał też na 50 i 100 m st. dowolnym M. Nogaj. „Astoria” delegowała do Żar czterech zawodników tworzących sztafetę 4 × 100 m st. zmiennym, która zajęła szóstą pozycję (4.00,58 min.). Skład zespołu: Zbigniew Kosiak, Krzysztof Dybowski, Michał Gandyn, Konrad Leszczyński. Indywidualnie Z. Kosiak zajął na 200 m st. klasycznym VII lokatę, a na 50 m klas. IX miejsce. Na 100 m tym samym stylem uzyskał w eliminacjach ósmy czas, ale w walce o wyższą pozycję nie wystartował. W oficjalnej punktacji za dwa najlepsze starty, sumując rezultaty z tabel przeliczeniowych, zawodnicy bydgoscy sklasyfikowani zostali na miejscach jak niżej: 54. Z. Kosiak 1195 pkt.

78. M.Gandyn 1044 pkt.

66. K. Dybowski 1112 pkt.

82. K.Leszczyński 907 pkt.

311 312

Dwóch ostatnich z tego wykazu skutecznie omijają dostępne autorowi materiały Nie udało się uzyskać bliższych informacji o wynikach startów w Płocku.

203 Jeszcze we wcześniejszym terminie niż przed rokiem (25 – 27 maja) w warszawskim Parku Wodnym odbyły się GMP Seniorów i Młodzieżowców. Ogromną niespodziankę sprawił reprezentant „Delfina” Inowrocław Łukasz Kosmalski zdobywając w swej kategorii medale wszystkich trzech kolorów: złoty 200 m st. klasycznym 2.42,24 srebrny 100 m st. klasycznym 1.14,78 brązowy 50 m st. klasycznym 34,38 W finałach startowała też Paulina Milewska /85/ z „Delfina” Toruń zajmując w klasyfikacji open na 200 dow. (2.11,66) VI miejsce, na 400 dow. (4.36,34) VII m. i na 800 dow.

9.34,61 miejsce VIII. LMP dla młodzików 12-letnich odbyły się 6-8 lipca w Oświęcimiu. Okręg kuj.-pom. zaprezentowali zawodnicy klubów jak niżej, zajmując w finałach podane lokaty: I m. Agata Zwiejska „Delfin” T. 100 m st. motylkowym 1.13,31 el. 1.12,51, II „ „ 50 m st. motylkowym 0.31,89 II „ Amadeusz Włodarski „Delfin” I. 200 m st. klasycznym 2.57,61, II „ Marta Falkowska „Ruch” G. 100 m st. klasycznym 1.20,91 Sklasyfikowani w finałach A na dalszych pozycjach to: IV - A. Włodarski (50 m st. mot.), A. Zwiejska (100 i 200 m st. grzb.)

VII - M. Spychalska (100 m st. klas.) - „Ruch” G. VIII - M. Pałczyński (100 m st. klas.) - „Orka” G. i finałach B, wychowankowie: „Astorii” – D. Pekowski, „Toruńczyka” – P. Dąbrowski oraz „Delfina” T. – H. Kriger.

W tym samym terminie w Gdyni startowały w MP 13-latki. Były medale Katarzyny Olewińskiej, zawodniczki „Delfina” Toruń: złoty na 200 m st. dowolnym 2.17,87 srebrny w 100 m st. dowolnym 1.03,90 oraz dwa dalsze miejsca finałowe (VI i VIII) tej pływaczki na 800 i 400 m st. dowolnym.

W finałach B pływali reprezentanci: „Siódemki” Brodnica – A. Krzykalska, „Toruńczyka” – R. Rychlicki, „Wodnika” Włocławek – A. Bińkowski, „Delfina” Toruń – J. Rewkowska.

Dwaj zgłoszeni bydgoszczanie Jakub Wojciechowski, Wojciech Szymański sukcesów tu nie odnieśli.

W kolejnym tygodniu lipca (13-15) startowały w MP trzy roczniki. Potwierdzenie udanego udziału zawierały informacje prasowe.

Z Mielca, gdzie ścigały się 14-latki, była wiadomość iż medale zdobyli: T. Kosmalski Delfin I. srebrny 100 m st. motylkowym 1.01,49 100 m st. grzbietowym 1.04,56 M. Kierzkowski TKS 30 srebrny 200 m st. motylkowym 2.17,14 brązowy 400 m st. zmiennym 5.58,18 A. Pituła Delfin T. brązowy 200 m st. klasycznym 2.46,15 oraz dwa dalsze miejsca w finałach ta ostatnia. Pierwszy z wymienionych zajął jeszcze miejsca IV na 50 mot. i 50 grzb. oraz V na 200 grzb. Nie pominięto Ł. Szklarskiego na V miejscu w 200 mot. i VI w 50 mot. oraz VIII miejsca A. Kruszewskiej w 200 m st. grzb.

Z Poznania, który gościł 15-latków, meldowano o medalach: R. Hermanowicz złoty 200 m st. motylkowym 2.10,70 3 brązowe 100 m st. motylkowym 1.00,80 200 m st. zmiennym 2.20,20

204 400 m st. zmiennym 4.56,40 a także o występach w biegach finałowych D. Wnuczyńskiego i K. Olszewskiego.

Ze Szczecina podejmującego 16-latków donoszono o odnowieniu się kontuzji P. Milewskiej i finałowych miejscach - poza strefą medalową - innych torunian.

Po przesunięciu terminu ZMP seniorów i młodzieżowców na przełom listopada i grudnia zawody te zorganizowano w Warszawie na bielańskim basenie AWF. Wystartowała tam trójka pływaków Inowrocławia, z których 19-letni Łukasz Kosmalski wśród młodzieżowców wywalczł brązowy medal na 200 m st. klasycznym z wynikiem 2.33,85. Był też czwarty na 100 i 50 m st. klas. a siódmy na 50 m dow. Pozostali tj. czternastoletni Tomasz Kosmalski i Łukasz Szklarski mimo dobrych - dla zawodników tego wieku - wyników nie odegrali istotnej roli.

2002 Najwcześniej na MP w tym roku podejmował 13-latków „Polonez” Wyszków (1-3.3.).

Dla okręgu kuj.- pom. medale wywalczyła na nich Agata Zwiejska (Delfin T.).

3 złote 200 m st. grzbietowym 2.28,08 200 m st. zmiennym 2.33,77 100 m st. motylkowym 1.08,08 srebrny 50 m st. motylkowym 30,67 W finale startował również zajmując: IV m. - D. Pekowski „Astoria” na 200 m st. grzbiet.

W wyścigach przeprowadzonych seriami na czas na VII pozycji znalazły się N. Piłat „Ruch” Grudziądz na 800 m st. dow. i sztafeta dziewcząt tego klubu 4 × 100 m st. dowolnym.

Do finałów B zakwakifikowali się: M. Pałczyński „Orka” G. oraz M. Spychalska „Ruch” G. HMP 14-letnich jun. odbyły się 8-10 marca w Myślenicach. Z zawodników okręgu kuj.-pom. najlepiej spisał się reprezentant „Delfina” Toruń Łukasz Szymborski, zdobywając brązowy medal na 50 m st. motylkowym 28,85 s.

Ten sam zawodnik na 100 m st. mot. dopłynął w finale na IV pozycji. W finale B pływali: J. Rewkowska (50 i 200 grzb. i 800 m dow.) i K. Olewińska (100, 200 i 800 m dow.) z „Delfina” oraz W. Szymański (50, 200 kl. i 400 zm.) i J. Wojciechowski (200 m dow.) z „Astorii”, a także H. Kwiatkowska (50 m klas.) z „Siódemki” Brodnica.

15-letni sportowcy uprawiający omawianą tu dyscyplinę spotkali się na MP w Racibo-rzu 8-10 marca. „Zaistnieli” poprzez start w finałach głównie zdobywcy medali: Mateusz Kierzkowski Delfin T. złotego 400 m st. dowolnym 4.13,5 brązowego 200 m st. motylkowym 2.14,5 Tomasz Kosmalski Delfin I. srebrnego 50 m st. motylkowym 0.27,38 2 brązowych 100 m st. motylkowym 1.00,39 100 m st. grzbietowym 1.01,6 W wyścigach finałowych pływali także: M. Kierzkowski na 200 m st. zm. (IV m.), T. Kosmalski na 50 m st. grzb. (V m.) oraz A. Kruszewska (Delfin T.) w 100 m st. grzb. i Ł. Szklarski (Delfin Ino.) w 100 i 200 m st. mot. (VI m.). Obok wymienionych, w finałach B startowała jeszcze trzykrotnie A. Pituła (Delfin T.) Internetowe archiwum PZP podaje wyniki eliminacji z dokładnością do setnej części sekundy, a z finałów w zaokrągleniu – nie wiadomo dlaczego - do dziesiątej313.

313

Dwa, zamieszczone wyżej, dokładne wyniki T. Kosmalskiego pochodzą z innych źródeł.

205 Organizatorem MP z udziałem juniorów 16-letnich była „Wisła” Puławy (15-17.3.).

Najlepiej z zawodników okręgu kuj.-pom. zaprezentował się pływak „Delfina” T. ćwiczący w SMS Kraków Rafał Hermanowicz zdobywca medali: srebrnego 200 m st. motylkowym 2.10,69 min. brązowego 100 m st. motylkowym 59,48 s.

Ten sam zawodnik był na VI m. w wyścigu na 200 i 400 m st. zm. Trzykrotnie szóstą pozycję zajmowała w stylu klasycznym Dagmara Wyłupek (Orka G.). W finałach B startowali reprezentanci „Wodnika” Włocławek P. Kowalewski i P. Gołębiowski.

Równocześnie Oświęcim przyjmował juniorów 17- i 18-letnich. Jako jedyna zawodniczka z okręgu startowała tam Paulina Milewska „Delfin” Toruń. Zajęła IV miejsce w stylu motylkowym na dystansie 200 m. i dwukrotnie występowała w finałach B w wyścigach na 200 m st. motylkowym i 400 m st. dowolnym.

GMP z podziałem na seniorów i młodzieżowców (19-20 lat) przeprowadzili działacze Gorzowa Wlkp. 24-26 maja. Start w nich zaznaczyła udziałem w biegu finałowym znów jedyna zgłoszona zawodniczka z „Delfina” Toruń P. Milewska. Jej aktualny poziom sportowy pozwolił na zajęcie VIII miejsca na 400 m zmiennym (5.37,2) i ściganie się w f. B na 200 m zm. Bez większego powodzenia w startach towarzyszył jej kolega klubowy Ł. Otremba.

W Dębicy, 28-30 czerwca przeprowadono Międzywojewódzkie MP Młodzików 12letnich. Bydgoszcz reprezentowali zawodnicy MUKS „Aqua”, którzy w tym momencie nie mogli jeszcze zgłaszać aspiracji do medali. Do finałów B zakwalifikowali się: Błażej Stolarski (100 i 200 m st. klas.), Paweł Kapelan ( 200 m st. zmien.), Wojciech Latos (100 m st. motylkowym i 200 m st. zmien.), a także Mateusz Rak (100 m st. grzb.). Dwaj ostatni oraz Maciej Grzegorzewski startowali również na 800 m st. dowolnym, podobnie jak Agnieszka Kostyra z „Delfina” T., zajmując dalsze miejsca.

Pływacy 13-letni w omawianym roku mieli latem MP także w Dębicy 5-7 lipca. Nieliczne ekipy zgłosiły Kluby K-PZP: „Ruch” Grudziądz, „Delfin” Toruń, „Astoria” Bydgoszcz i „Wodnik” Włocławek. Najefektowniej wystartowała Agata Zwiejska „Delfin” zdobywając cztery medale: złoty 100 m st. motylkowym 1.07,96 2 srebrne 50 m st. motylkowym 31,05 100 m st. dowolnym 1.02,46 brązowy 200 m st. grzbietowym 2.33,74 Pierwszy medal MP dla grudziądzkiego „Ruchu” wywalczyła Marta Falkowska. Był to: brąz za 100 m st. klasycznym z wynikiem 1.21,21 Dalsze miejsca w wyścigach finałowych zajmowali: VI - zespół sztafetowy dziewcząt „Ruchu” G. w 4 × 100 m st. dow. (4.37,04) w składzie: A. Wajwer, M. Falkowska, N. Piłat, M. Spychalska.

VIII - D. Pekowski „Astoria” (200 m st. grzb.).

Start w finałach B „zaliczyli”: dwukrotnie Radosław Jóźwiak (Wodnik) i po jednym razie M. Falkowska, M. Spychalska, N. Piłat (wszystkie repr. Ruchu) i D. Pekowski. Ten ostatni zakwalifikował się do startu na 100 grzb., ale zrezygnował z udziału w wyścigu finałowym.

W klasyfikacji medalowej wyszczególniono 31 klubów, w tym na 12. miejscu „Delfina” T. i 25-31 m. „Ruch” G. O medale MP w Mielcu walczyli 12-14 lipca juniorzy 14-letni. Z pływaków okręgu kuj.-pom. po medal zdołał sięgnąć jedynie:

206 Łukasz Szymborski „Delfin” T. brąz 50 m st. motylkowym 28,27 s Wymieniony na 100 m tym samym stylem zajął miejsce V. W finale biegi kończyli jeszcze na pozycji: IV Artur Bińkowski z „Wodnika” W. (50 m st. grzb.) i VII reprezentantka „Delfina” T. Katarzyna Olewińska (200 m st. dow.). Do finału B kwalifikowali się obok wymienionych M. Kaźmierczak „Wodnik”, H. Kwiatkowska „Siódemka” Br. oraz J. Rewkowska z „Delfina” T. MP dla pływaków 15-letnich organizował Szczecin 19-21.7. Siedmioro uczestników z okręgu kuj.-pom. zakwalifikowało się do wyścigów finałowych lub przynajmniej do finałów B. Medalistą został z nich tylko Mateusz Kierzkowski („Delfin” T.), zdobywca: 2 złotych 400 m st. dowolnym 4.16,04 400 m st. zmiennym 4.48,08 2 srebrnych 200 m st. motylkowym 2.11,91 200 m st. zmiennym 2.17,46 oraz IV miejsca na 200 m st. dow.

W finałach startowały także dwie zawodniczki „Orki” G. Agnieszka Wiśniewska kończąc dystanse 50 i 100 m st. grzbietowego na miejscach IV i V i Joanna Obiała na wszystkich dystansach w tym samym stylu zajmując zarówno na 100 i 200 m VI m. i na 50 m VIII poz.

Tomasz Kosmalski z Inowrocławia wywalczył VII lokatę na 200 m motylkiem.

Rocznik 1986 miał wyznaczone spotkanie na MP w Poznaniu od 19 do 21 lipca.

Z medali cieszyli się między innymi zawodnicy „Delfina” T. i „Orki” G. Rafał Hermanowicz srebro 200 m st. motylkowym 2.10,29 brąz.

100 m st. motylkowym 0.59,33 Dagmara Wyłupek brązowego 100 m st. klasycznym 1.17,82 Wymienieni oraz K. Olszewski z „Delfina” T. zajęli też kilka dalszych miejsc finałowych: IV - R. Hermanowicz 50 m st. mot.

V - D. Wyłupek 50 i 200 m st. klas.

VI - K. Olszewski – 400 m st. zmiennym VII - R. Hermanowicz 200 m st. zmiennym i K. Olszewski na 1500 m st. dow.

Doroczna Ogólnopolska Olimpiada Młodzieży dla 17- i 18-letnich odbyła się 2224.7. w Drzonkowie. Na imprezę tą wyjechała z „Delfina” Toruń Paulina Milewska, natomiast z „Astorii” Bydgoszcz czterech młodzieńców, którzy uformowali dwie sztafety i zajęli szczęśliwie dwa VI miejsca. Tak się złożyło, że pozostałe zespoły były zdyskwalifikowane.

Torunianka indywidualnie postarała się o występ w dwóch finałach, w których zajęła V (100 m st. mot.) i VI (400 m dow.) miejsca. Sebastian Jordan nie nawiązał do udanych występów w minionych latach i uplasował się na VI i VIII miejscu (400 i 200 m st. zm.). Oprócz niego w składzie sztafet pływali jeszcze: Łukasz Malicki, Zbigniew Kosiak i Krzysztof Dybowski. To bodajże ostatni odnotowany występ Sebastiana Jordana. Tutaj ślad po uzdolnionym zawodniku się urywa. [Foto 94].

Zimowe MP dla seniorów i młodzieżowców, czyli pływaków 19- i 20-letnich przeprowadził Płock 29.11-1.12. Z piątki zawodników reprezentujących województwo kuj.-pom. trójka z „Delfina” T. potrafiła zakwalifikować się po jednym razie do finałów B. Byli to: R. Hermanowicz, M. Kierzkowski i K. Olszewski.

2003 PZP wydał kolejny „Zbiór Regulaminów Imprez Centralnych w Pływaniu”.

Mistrzostwa zimowe będą przeprowadzane na basenie 25 m a letnie na 50 m.

Pierwszoplanowymi są MPSen. i Młodzieżowców (19-20 lat). Prawo startu mają 14-letni i starsi. Medale przyznaje się w kat. open i odrębnie młodzieżowców.

207 Zimowe MP i Letnie MP jako Ogólnopolska Olimpiada Młodzieży obejmują 17 i 18letnich jako jednej kat. wiekowej. We wszystlich konkurencjach rozgrywa się finały A i B. Zimowe i Letnie MPJun. Młodszych 16 – 15 – 14 lat (każdy rocznik osobno) wg takiego samego programu z finałami A i B. Prawo startu w 5 konkurencjach indywidualnych.

Zimowe i Letnie MPMłodzików 13 lat. W zimowych zawodach startować mogą z listy 36 nalepszych w każdej konkurencji II rundy drużynowych mistrzostw województw dla 12letnich. Start latem bez wcześniejszych kwalifikacji.

Międzywojewódzkie Mistrzostwa Polski Młodzików 12-letnich. Kwalifikacje w oparciu o wyniki I rundy druż. mistrz. województwa młodzików 12 lat.

Drużynowe Mistrzostwa Województw Młodzików 12 lat. Regulamin zbyt zawiły aby go w tym miejscu przytaczać.

Zimowe MP pływaków 13-letnich314 przeprowadzono w Skierniewicach 28.2.-2.3.03 Wystartowali w nich dość licznie zawodnicy MUKS „Aqua” i skromniej „Astorii”, „Delfina” i „Toruńczyka” T. Jedynym finalistą został Błażej Stolarski w konkurencji 200 m st. klas.

(2.43,55) zajmując V miejsce. W finałach B startowali: W. Latos (50 m st. mot., 100 i 200 m st. zmien. oraz 800 m dow.), M. Grzegorzewski (200 i 400 m st. dow.), M. Rak (100 i 200 m st. grzb.), B. Stolarski (100 m st. klas.) i Ł. Jankowiak (200 m st. zmien. - z rezerwy jako 13. w eliminacjach ) - wszyscy dotychczas wymienieni z „Aqua” oraz K. Walczewska (100 m grzb.) z „Delfina” T. W Zamościu 7-9 marca odbyły się konkurencje MP dla 14-latków. K-PZP reprezentowali zawodnicy „Astorii” Bydg. (1),315„Orki” (1) i „Ruchu” Grudziądz (8), „Delfina” Toruń (2) i „Wodnika” Włocławek (1). Udany występ odnotowały zdobywając medale: Agnieszka Zwiejska (Delfin T.) 3 srebrne 50 m st. motylkowym 29,86 100 m st. motylkowym 1.05,29 200 m st. dowolnym 2.09,59 brązowy 200 m st. zmiennym 2.32,35 Marta Falkowska (Ruch) srebrny 50 m st. klasycznym 34,89 brązowy 100 m st. klasycznym 1.16,79 Wymieniona wyżej zawodniczka „Delfina” startowała także w finale 100 m st. dow. i choć wchodziła do niego z drugim czasem – 1.00,83 min. zajęła końcową (VI) lokatę z niewiadomego powodu wynikiem 1.09,54. Dwukrotnie V poz. zajmowały pływaczki „Ruchu” w wyścigach sztafet 4 × 200 m st. dow. w składzie (N. Piłat, M. Falkowska, P. Domańska, A.Wajwer) oraz 4 × 100 m st. dow. (ostatnią z poprzedniego składu zmieniła M. Spychalska).

Na VI pozycji przypłynął w finale 50 m grzb. Radosław Jóźwiak z „Wodnika”. W finałach B wystąpili: M. Spychalska (50, 100 m st. dow. i 50 m kl.), N. Piłat (400 m st. zm.) - obie z „Ruchu”, M. Pałczyński (50, 100 m st. kl.) - „Orka” i D. Pekowski (50, 200 m st. grzb.) „Astoria” i jeszcze R. Jóźwiak (50 m st. dow.). „Wodnik”.

Ciechanów był w dniach 7-9 marca organizatorem MP dla 15-latków. Do wyścigów finałowych udało sie zakwalifikować dwójce torunian, którzy trzykrotnie kończyli swój start na IV pozycjach. Byli to pływacy „Delfina” Ł. Szymborski na 50 i 100 m st. motylkowym i J. Rewkowska w 200 m grzbietem. Ta ostatnia pływała jeszcze dwukrotnie w finale B, a jej koleżanka klubowa K. Olewińska nawet trzykrotnie. Starty na tym pułapie „zaliczyli” też: M. Kaźmierczak i A. Bińkowski („Wodnik” Włocławek) oraz H. Kwiatkowska („Siódemka” Brodnica). Bez sukcesów uczestniczyła w tych MP dwuosobowa ekipa „Astorii”.

314

Uprawnionych do startu w ZMP 13-letnich jest 36 najlepszych w poszczególnych konkurencjach (24 + 4) kwalifikowanych na podstawie wyników II rundy ubiegłorocznych drużynowych mistrzostw województw dla młodzików 12-letnich.

Zgłaszać można do dowolnych konkurencji, ale rozstawienie serii elim. odbywa się wg rezultatów uzyskanych w rundzie kwalifikacyjnej – pozostali startują w słabszych seriach (patrz powyżej we fragmenty „Zbioru Regulaminów”).

315 W nawiasach podano liczbę startujących z danego klubu

208 Rocznik starszy (16 lat) startował w HMP 14-16 marca w Zielonej Górze. Asem atutowym całego okręgu kujawsko-pomorskiego był Mateusz Kierzkowski z „Delfina”. Ciężko zapracował, startując w najtrudniejszych konkurencjach, aby przywieźć do Torunia 5 medali, we wszystkich kolorach: złoty 400 m st. zmiennym 4.34,44 2 srebrne 400 m st. dowolnym 4.06,44 200 m st. motylkowym 2.08,41 2 brązowe 200 m st. zmiennym 2.12,90 1500 m st. dowolnym 16.23,89 W finałach wystąpiła dwukrotnie J. Obiała z „Orki” G. zajmując na 100 i 200 m st. grzbiet. odpowiednio VI i V miejsca. Do tych sukcesów dodać można starty wymienionej w finałach B oraz A. Kruszewskiej z „Delfina” Toruń i T. Kosmalskiego z „Delfina” Ino. Do Oświęcimia w dniach 14-16 marca przyjechało z K-PZP dwoje juniorów, startujących w MP 17-18 latków na basenie 25 m. Udany występ można przypisać Dagmarze Wyłupek z „Orki” G., która dwukrotnie była czwarta (50 i 100 m st. klas.) i dwukrotnie startowała w finałach B. Drugim przedstawicielem okręgu był zawodnik „Wodnika” Włocławek P. Kowalewski.

W tym roku nieco odmienny od tradycyjnego był kalendarz startów316 i między innymi GMP dla seniorów i młodzieżowców odbyły się już 23-25 maja. Organizatorami byli działacze Gorzowa Wlkp. Zawodników z okręgu kujawsko-pomorskiego wystartowało sześcioro. Do finałów dotarło dwoje z „Delfina” Toruń: Agata Zwiejska na 100 i 50 m. st. motylkowym (1.04,8 i 29,50), gdzie zajęła odpowiednio V i VIII miejsca oraz Mateusz Kierzkowski ósmy na 400 m st. zmiennym. W dalszych startach wymienieni osiągnęli poziom finałów B, podbnie jak D. Wyłupek (Orka G.), na trzech dystansach stylu klasycznego oraz P. Milewska (Delfin T.) w 200 m st. zmiennym.

Do tradycji weszło, że MP młodzików 12-letnich317 organizowane są na długim basenie w Dębicy. W omawianym roku przeprowadzono je 27-29 czerwca. Na wynienienie zasłużyli zawodnicy z województwa kujawsko-pomorskiego kwalifikujący się do finałów tej imprezy i zajmujący miejsca: V m. A. Czopulak „Siódemka” Brodnica (100 m st. klas. – 2.31,96 w el. IV. czas 2.27,64), VII M. Taczała „Wodnik” W. (200 m klas.) i A. Iwankowska „Siódemka” B. (400 m dow.), VIII A. Iwankowska „Siódemka” B. (200 m st. dowolnym).

W finale B pływała jeszcze A. Gerszewska z „Aqua” Bydgoszcz oraz wymieniona już A. Czopulak.

Grupa 13-letnich pływała podczas LMP na długim basenie w Oświęcimiu 4-6 lipca.

Finalistami zostali: V - Błażej Stolarski na 200 m st. klas.

VI - sztafeta chłopców 4 × 100 m zm. (B. Stolarski, M. Rak, W. Latos, M.Grzegorzewski).

316

Terminy MP ustalane są corocznie Kalendarzem Imprez, ale sposób i zasady ich przeprowadzenia określa uaktualniony w r. 2003 „Zbiór Regulaminów Imprez Centralnych”. Dla zimowych (basen 25 m) i letnich (50 m), nadal zwanych głównymi, MP seniorów i młodzieżowców (19-20 lat) program przewiduje 40 konkurencji przeprowadzonych w ciągu 3 dni, systemem eliminacji i finałów A i B w kategorii”open” Prawo startu mają 14-letni i starsi. W klasyfikacji wyodrębnia się i nagradza medalami młodzieżowców, a dla pozostałych sporządza drugą, łączną klasyfikacje „open”.

317 Pełna nazwa imprezy to Międzywojewódzkie Mistrzostwa Polski Młodzików 12 lat. Uprawnionych do startu jest 36 najlepszych w każdej konkurencji (22 ind. + 4 sztafety) z I rundy drużynowych mistrzostw województw młodzików 12 lat.

Termin imprezy to pierwsza połowa lipca, na basenie 50 m. W eliminacjach do tych zawodów w poszczególnych konkurencji startowało ponad 60 pływaków.

209 VII - Mateusz Rak na 100 m st. grzbietowym - uzyskał czas 1.10,29, który był pierwszym rekordem miasta (dawniej byłoby okręgu) poprawionym przez zawodnika z MUKS „Piętnastka - Aqua”.

Do finałów B zakwalifikowali się: Latos Wojciech (200 i 400 m st. zmien.), M. Rak (200 m st. grzb.), Paweł Kapelan (400 i 800 m st. dow.). Ponadto w mistrzostwach startowali: K. Żołnowski (Astoria) oraz dziewczęta: A. Brukwicka, U. Ezulin, P. Wiśniewska, N. Uścinowicz i chłopcy M. Grzegorzewski, Ł. Jankowiak, A. Teodorski, M. Pilewski, T. Piotrowski, B. Mazur wszyscy „Aqua”.

Letnie Mistrzostwa Polski z udziałem juniorów 14-letnich318 organizowały Puławy 11-13 lipca. Medale przywiozła z nich: Agata Zwiejska (Delfin T.) złoty 100 m st. motylkowym 1.05,40 2 brązowe 50 m st. motylkowym 30,43 100 m st. dowolnym 1.01,05 W finałach uczestniczyły zawodniczki „Ruchu” Grudziądz: IV - M. Falkowska (50 m st. klas.) i sztafeta 4 × 100 dow. dziew.

V - M. Spychalska (50 m st. klas.) i N. Piłat (200 m st. grzbiet.)

Wszystkie wymienione oraz R. Jóźwiak (Wodnik), M. Pałczyński (Orka), M. Hreniak (Ruch), D. Pekowski (Astoria) oraz M. Wodniak (Delfin T.) startowali jeszcze w finałach-B. W Szczecinie, 18-20 lipca odbyły się MP dla 15-latków. Najwyższe pozycje jakie zajęły zawodniczki „Delfina” T. to: V i VIII miejsce K. Olewińska na 200 i 400 m st. dow. oraz VI m. J. Rewkowska na 200 m st. grzbietowym. W imprezie uczestniczyli też: z „Delfina” Ł. Szymborski i dwójka pływaków „Wodnika” Włocławek M. Kaźmierczak i A. Bińkowski, którzy zakwalifikowali się do finałów B, co osiągnęły także dwukrotnie, wymienione już finalistki z serii A. W tych samych dniach w Drzonkowie, na MP 16-latków, bardzo udanie zaprezentował „Delfina” Toruń Mateusz Kierzkowski, zdobywając podobnie jak zimą 5 medali: złoty 400 m st. zmiennym 4.39,06 3 srebrne 400 m st. dowolnym 4.08,38 200 m st. zmiennym 2.12,82 200 m st. motylkowym 2.08,39 brązowy 1500 m st. dowolnym 16.48,14 W finałach czterokrotnie startowała Joanna Obiała z „Orki” G. Zajmowała miejsca kolejno od V do VIII na 100 i 200 m st. grzb. na 200 m st. zmiennym i 50 m st. grzbietowym.

Trzecia reprezentantka kujaw i pomorza A. Kruszewska z „Delfina” T. pływała w finale B 50 m mot. Trener torunian Sławomir Wiklendt ocenił wyniki Kierzkowskiego jako bliskie minimów na ME co miało przypuszczalnie zabarwienie pozytywne.

Ogólnopolska Olimpiada Młodzieży przeprowadzona 18-20.7. w Gdyni zastąpiła Mistrzostwa Polski 17- i 18-letnich319. Z zawodników województwa kuj.-pom. najwyższe lokaty zdobywała Dagmara Wyłupek r. 86 (Orka G.). Jej tylko udało się wywalczyć srebrny medal za 100 m st. klasycznym 1.18,36 min. lub kończyć na IV i V pozycji wyścigi na 50 i 200 m tym samym stylem. Miejsce VIII na 200 m st. motylkowym zajęła torunianka P. Milewska320. W końcowej klasyfikacji klubów 318

MP zarówno zimowe jak i letnie na basenach odpowiednio 25 i 50 m dla każdego rocznika 14-, 15-, i 16-latków osobno mają program i sposób przeprowadzenia jak MP starszych pływaków.

319 Regulamin ZMP i LMP lub OOM dla 17- i 18-letnich przewiduje eliminacje i finały A i B w jednej gupie. Program (34 ind. + 6 sztafet) i pozostałe zasady obowiązują jak w GMP 320 Po obozie spędzonym z grupą SMS Gdańsk liczono na więcej.

210 21. lokatę zajęła „Orka” (26 pkt.) a 31. „Delfin” T. (2 pkt.). „Wodnik” W. wystawiający jednego zawodnika nie uzyskał miejsc punktowanych.

Nie po raz pierwszy Halowe MP odbyły się pod koniec roku. W tym wypadku start seniorów i młodzieżowców miał miejsce w Lesznie 28-30 listopada. Na ośmiu młodych przedstawicieli klubów kujawsko-pomorskich nikt nie osiągnął finału, a czterech dotarło do finałów B. Trzykrotnie dokonała tego reprezentantka „Orki” (G.) D. Wyłupek w stylu klas.

Pozostali to pływacy „Delfina” T.: P. Milewska (2 razy), M. Kierzkowski i K. Olewińska.

2004 Na HMP 13-latków, 23-25 stycznia do Ciechanowa wyjechało dziesięcioro pływaków z woj. kuj.-pom., z czego połowę stanowili członkowie MUKS „Aqua”. Najwyższą lokatę i jedyny finał osiągnął jednak przedstawiciel „Wodnika” Włocławek Miłosz Taczała.

Zdobył V m. w konkurencji 200 m st. klasycznym, ale w finale B na 100 m tym stylem spotkała go dyskwalifikacja. Jego klubowy kolega Wojciech Szkudlarz startował w finale B wyścigu na 50 m st. mot. Dwukrotnie w finałach B pływała Anna Iwankowska z „Siódemki” Brodnica. „Astoria” uzupełniała listę uczestników mistrzostw jednym zawodnikiem.

Także 23-25 stycznia ścigali się w Raciborzu pływacy 14-letni. Wręczano pierwsze medale MP zawodnikom z jedynego, za to licznie reprezentującego Bydgoszcz klubu „Aqua”.

Otrzymali je: sztafeta chłopców złoty 4 × 200 m st. dowolnym 8.30,06 w składzie: M. Grzegorzewski, P. Kapelan, K. Żołnowski, W. Latos. sztafeta chłopców brązowy 4 × 100 m st. zmiennym 4.25,02 w składzie: M. Rak, B. Stolarski, Ł. Jankowiak, W. Latos, Błażej Stolarski brązowy 200 m st. klasycznym 2.36,55 Byly też kolejne miejsca w finałe: IV - sztafety chłopców 4 × 100 m dow. ( skład u.s.), V - W. Latos (400 m st. zm.), VI - M. Rak (100 m st. grzb.) i N. Uścinowicz (100 m st. klas.).

Nie wymieniono jeszcze startu w finałach B: N. Uścinowicz (50 kl.), Ł. Jankowiaka (100 mot.), P. Kapelana (200 dow.), M. Grzegorzewskiego (400 dow.), M. Raka (50 i 200 grzb.), W. Latosa (100 i 400 dow.), B. Stolarskiego (100 kl. i 400 zm.), U. Ezulin (400 zm) – wszyscy „Aqua”. Na tym poziomie reprezentowała swe umiejętności także K. Walczewska (50 m grzb.) z „Delfina” T. Poza wymienionymi wyżej w mistrzostwach uczestniczyli: A. Brukwicka, P. Wiśniewska, B. Mazur, T. Piotrowski i A. Teodorski oraz zawodnicy „Ruchu” G. i „Wodnika” Włocławek.

HMP pływaków 15-letnich odbyły się w tych samych dniach w Lublinie. Swoje aspiracje zasygnalizowała młoda sekcja regionu kujawsko-pomorskiego – „Ruch” Grudziądz.

Podobnie jak w ubiegłym roku najlepszy występ przypisać należy jednak zawodniczce „Delfina” Toruń A. Zwiejskiej, która zdobyła: 2 złote 100 m st. motylkowym 1.02,87 100 m st. dowolnym 58,26 srebrny 50 m st. motylkowym 29,20 Drugim medalistą został pływak „Ruchu” G. Maciej Hreniak, który wywalczył złoto na 1500 m st. dowolnym w czasie 16.45,14 W finałach wystąpili także zawodnicy innych klubów zajmując: V m. Natalia Piłat „Ruch” na 200 m st. grzbiet. i sztefeta dziewcząt 4 × 100 m st. dow.

(A. Wajwer, N. Piłat, M. Spychalska, P. Domańska „Ruch”).

211 VI m. D. Pekowski „Astoria” - w 100 grzb., M. Spychalska „Ruch”- 50 m st.dow. i 50 m st. kl. oraz sztafeta dziewcząt 4 × 200 m st. dow. (skład u.s.) .

Start w finałach B wywalczyli: dwukrotnie M. Spychalska, D. Pekowski i M. Hreniak a jeden raz N. Piłat. Słabszy, tym razem, popis miały M. Falkowska i A. Maus z Grudziądza i P. Kłopotek z Bydgoszczy.

Tydzień później (30.1.-1.2.) odbyły się w Płocku MP dla pływaków 16-letnich. Wystartowało w nich troje zawodników „Delfina” Toruń i dwoje z „Wodnika” Włocławek. Najwyższą, V pozycję uzyskał dwukrotnie na 50 i 100 m st. mot. Łukasz Szymborski. Dwie jego klubowe koleżanki Katarzyna Olewińska i Joanna Rewkowska startowały po dwie konkurencje każda (w kraulu i grzbiecie), w finałach B. Równocześnie w Oświęcimiu ścigali się pływacy 17- i 18-letni. Medale zdobyli: srebrny Mateusz Kierzkowski „Delfin” T. /87/ 400 m st. zmiennym 4.29,55 brązowe Dagmara Wyłupek „Orka” G., 100 m st. klasycznym 1.15,98 200 m st. klasycznym 2.41,88 Kierzkowski na 200 m zm. otrzymał dyskwalifikację. Dwukrotnie VI m zajęła Joanna Obiała /87/ „Ruch” G. w stylu grzbietowym na 100 i 200 m. Startujący w tych mistrzostwach T. Kosmalski (Delfin I.) i P. Kowalewski (Wodnik W.) nie zanotowali sukcesów.

Z uwagi na Igrzyska Olimpijskie GMP miały wyznaczony wcześniejszy niż zwykle termin i odbyły się na nowej plywalni w Ostrowcu Świętokrzyskim 4-6 czerwca. Najwyższą pozycję spośród zawodników okręgu kujawsko-pomorskiego wywalczył Mateusz Kierzkowski, przedstawiciel „Delfina” Toruń. Zajął V miejsce na 400 m st. zmiennym pokonując ten dystans w 4.41,25 min. (w eliminacjach o 0,13 s. szybciej). Z jego klubu startowali także K. Olewińska i Ł. Szymborski. Po jednym zawodniku wysłały na mistrzostwa kluby „Wodnik” W. - P. Kowalewski, oraz „Ruch” G. - J. Obała i „Orka” G. - D. Wyłupek.

W Dębicy, 2-4 lipca ścigali się zawodnicy 12-letni w Międzywojewódzkich MP Młodzików zakwalifikowani w liczbie 36 z każdej konkurencji kwietniowych eliminacji w regionie (patrz. rozdz. IV-5), ale zgłaszani do dowolnie wybranego wyścigu zawartego w programie. Medal zdobyła jedyna reprezentantka „Startu-Astorii” Laura Krygier. srebrny 100 m st. klasycznym 1.22,18 Dzięki jej występom Klub wymieniony został w rankingu na pozycji 15-20.

W finałach B tej imprezy startowała jeszcze trójka pływaków z okręgu: Marcin Duchnowski (100 klas. i 400 dow.) i Sylwia Stawska (100 klas.) – oboje „Aqua”, Laura Krygier (200 klas.)

– „Astoria” oraz B. Głowacki z „Siódemki” Brodnica (50 i 100 m mot.). Do imprezy zakwalifikowali się jeszcze z MUKS „Aqua”- Ł. Senger, M. Balcerzak, D. Mikulski, M. Kalemba.

Kolejny raz Oświęcim podejmował na długim basenie 13-letnich młodzików (9-11.7.) startujących w Mistrzostwach Polski. Uczestniczyli w nich między innymi pływacy „Aqua” i „Astoria” z Bydgoszczy oraz „Siódemki” Brodnica. W finale na VII pozycjach znaleźli się Anna Iwankowska „Siódemka” (200 m dow.) i Mateusz Maszudziński „Aqua” (100 m st. motyl.). Ten sam zawodnik startował jeszcze w finale B wyścigu na 50 motylem podobnie jak klubowy kolega Filip Szuda na 200 i 400 m dow. Uczestniczyli w mistrzostwach z mniejszym powodzeniem: Sabina Pyszczyńska, i Patryk Dębowski (Astoria). Pływacy Torunia nie startowali.

Letnie MP 14-latków odbyły się w Szczecinie 9-11 lipca. Do mistrzostw zgłoszonych zostało 14 zawodników z „Aqua”, dwóch z „Delfina” T. i po jednym z „Astorii”, „Ruchu” G. i „Wodnika” W. Bezsporny sukces osiągnęli pływacy szkolnego klubu z Bydgoszczy zdobywając:

212 sztafeta chłopców 4 × 100 m st. zmiennym 4.24,24 w składzie: M. Rak, B. Mazur, W. Latos, P. Kapelan. oraz 11 dalszych miejsc finałowych: IV - M. Rak (50 m st. grzb.)

V - sztafeta chłopców 4 × 200 m st. dow. (P. Kapelan, K. Żołnowski, M. Grzegorzewski, W. Latos) VI - P. Kapelan (200 m st. dow.), M. Rak (100 m st. grzb.), B. Mazur (50 m st. kl.), sztafeta chłopców 4 × 100 m st. dow. (skład u.s.)

VII - U. Ezulin (400 m st. zm.), M. Rak (200 m st. grzb.), W. Latos (100 m st. dow. i 400 m st. zm.), sztafeta dziewcząt 4 × 100 m st. zmiennym w składzie: P. Wiśniewska, A. Brukwicka, U. Ezulin, N. Uścinowicz.

Ponadto w finałach B zmierzyli się powtórnie: N. Uścinowicz, K. Żołnowski (MUKS Aqua), K. Walczewska (Delfin T.) i Ł. Grabowicz (Astoria). srebro

W Mistrzostwach Polski Juniorów (15-letnich) 23-25 lipca w Poznaniu wystartowali zawodnicy czterech klubów K-PZP. Na podium medale odbierali: 2 złote Agata Zwiejska (Delfin T.) 100 m st. motylkowym 1.03,73 100 m st. dowolnym 58,17 2 srebrne Dominik Pekowski (Astoria) 100 m st. grzbietowym 1.03,52 (el. 1.03,27) 200 m st. grzbietowym 2.15,85 Z mniejszym powodzeniem rywalizowali w finale: IV - M. Hreniak (400 m st. dow.) – „Ruch” G., A. Zwiejska (50 m mot.)

VI - D. Pekowski (50 m st. grzb.), VII - N. Piłat (200 m st. grzb.), M. Hreniak (1500 m st. dow.) – oboje „Ruch” VIII - M. Spychalska (50 m st. klas.), M. Hreniak (200 m st. dow.) – oboje „Ruch” M. Woźniak (200 m st. grzb.) - Delfin T. Do finałów B wymienieni dotarli w innych jeszcze konkurencjach, a oprócz nich także : M. Falkowska, P. Domańska (obie Ruch) i M. Pałczyński (Orka G.).

W imprezie uczestniczył też drugi pływak „Astorii” Patryk Kłopotek.

Mistrzostwa Polski pływaków 16-letnich odbyły się latem w Łodzi (22-24.7.). Z województwa kuj.-pom. przyjechała na nie tylko dwójka zawodników „Delfina” Toruń. Łukasz Szymborski był dwukrotnie bliski medalu zajmując na 50 i 100 m st. motylkowym IV miejsca. Reprezentantka tego samego klubu Katarzyna Olewińska zajęła VIII pozycję na 400 i 800 m st. dowolnym.

Drzonków przyjął niezbyt liczną grupę 17- i 18-letnich zawodników na MP w dniach 23-25 lipca. Po medal popłynął reprezentant „Delfina” Toruń.

Mateusz Kierzkowski brąz 400 m st. zmiennym 4.38,16 Pozostałe miejsca w finałach wywalczyli: M. Kierzkowski V i VI na 200 m st. mot. i 200 m zm.

D. Wyłupek (Orka G.) kolejno V-VII na 100, 200 i 50 m st. klas.

J. Obiała (Ruch G.) VIII m na 200 m st zmiennym Do finałów B zakwalifikowali się torunianie: A. Kruszewska i S. Zecewiĉ. Obecni byli także pływacy „Wodnika” Włocławek.

MP w hali w omawianym roku zaplanowano seniorom na koniec listopada (26-28) w Oświęcimiu. Rewelacyjnie spisała się Agata Zwiejska „Delfin” Toruń zdobywając złoty medal w wyścigu na 100 m st. dowolnym z czasem 57,02 sek.

Ta sama zawodniczka zajęła też VI miejsce na 100 m st. mot. Klubowy kolega medalistki Mateusz Kierzkowski był VII na 400 m st. zm. i walczył w finale B na 200 m motylem. Trze-

213 cim uczestnikiem tych zawodów z „Delfina” T. był Ł. Szymborski. Swoje umiejętności prezentowali także Dagmara Wyłupek (Orka) i Maciej Hreniak (Ruch).

2005 Już na 21 stycznia PZP wyznaczył w Ostrowcu Świętokrzyskim MP dla pływaków 13-letnich. Największą grupę z K-PZP wysłał MUKS „Aqua”. Towarzyszyli jej pojedyńczy pływacy z „Astorii”, „Delfina” T., „Siódemki”, „Ruchu”. Jedyne osiągnięcie medalowe zanotowała na swym koncie: Krygier Laura (Astoria) srebro 100 m st. klasycznym 1.16,66 el. 1.16,63 W stosunku do wcześniejszych zimowych mistrzostw start w finałach A i B był wyjatkowo ułatwiony. Wynikało to z większej liczby torów (ośmiu) na nowym basenie w Ostrowcu. 25 m baseny kryte posiadają na ogół 6 torów. W tej sytuacji finałowe biegi kończyli na miejscach: IV - L. Krygier (100 m st. zm.)

V - M. Balcerzak (200 m st. klas.), M. Konczalski „Delfin” T. (800 m st. dow.), sztafeta męska ”Aqua” (4 × 100 m st. dowolnym), VI - M. Konczalski (200 m st. dow.), L. Krygier (200 m st. klas.), VII - N. Korzuchowska (100 m st. klas.), VIII - S. Stawska (100 m st. klas.)

Reprezentanci rocznika 1991 stawili się w Zamościu. Osiągnięcia tej grupy były stosunkowo skromne. Najlepiej wypadł reprezentant MUKS Aqua zdobywca dwóch brązowych medali: Maszudziński Mateusz 50 m st. motylkowym 0.27,76 100 m st. motylkowym 1.02,55 Tylko trzy miejsca finałowe zajęli pływacy K-PZP. Byli to, na pozycji: V - Taczała Miłosz „Wodnik” Włocławek (50 i 100 m st. klas.), VI - Gerszewska Agata „Aqua” (50 m st. mot.).

Jednocześnie z rocznikami omawianym wyżej, ale w Ciechanowie, startowali w zimowych MP pływacy 15-letni. Liczną ekipę wystawił MUKS Piętnastka „Aqua”, co pozwoliło zmontować dwa zespoły w wyścigu sztafet w stylu zmiennym. Po jednym reprezentancie w tych zawodach miał „Ruch” G. i „Wodnik” W oraz „Astoria”. Były 3 brązowe medale a ich zdobywacami: Stolarski Błażej - „Aqua” 400 m st. zmiennym 4.40,44 200 m st. klasycznym 2.24,34 RM-15 sztafeta męska 4 × 100 m st. zmiennym 4.11,85 (Mateusz Rak, Błażej Stolarski, Wojciech Latos, Paweł Kapelan) Bydgoszczanie zajęli sporo miejsc finałowych: IV - B. Stolarski (100 m st. klas.), sztafeta męska „Aqua” (4 × 200 m st. dow.), V - Ł. Grabowicz „Astoria” (100 m st. dow.), B. Mazur (50 m st. kl.), U. Ezulin (400 m st. zmiennym), VI - N. Uścinowicz (200 m st. klas.), W. Latos (200 m st. grzb.) i Ł. Grabowicz „Astoria” (50 m st. dow.). Przynależność klubowa wszystkich pozostałych to „Aqua”.

Uzyskany przez Stolarskiego w eliminacjach wynik na 200 m st. kl. 2.26,34 był także RM-15 Pływacy 16-letni rozpoczęli w Opolu MP 28 stycznia. W tej kategorii okręg ma mocne punkty i „pewne” medale: Hreniak Maciej „Ruch” Grudziądz trzy złote 200 m st. dowolnym 1.55,33 400 m st. dowolnym 4.01,03 1500 m st. dowolnym 15.46,83

214 Zwiejska Agata „Delfin” Toruń

dwa złote

100 m st. motylkowym 100 m st. dowolnym 200 m st. dowolnym 200 m st. grzbietowym

1.03,18 0.57,64 srebrny 2.06,17 Pekowski Dominik „Astoria” brązowy 2.10,37 (el. 2.10,20) Były jeszcze trzy miejsca w finale A i trzynaście w serii finałowej B: IV poz. - D. Pekowski (100 m st. grzb.), sztafeta kobiet „Ruch” G. (4 × 100 st. dow.)

V „ - M. Woźniak „Delfin” T. (200 m st. grzb.), sztafeta kobiet z „Ruchu” G. (4 × 100 m st. zmiennym).

Grupa młodzieżców (17-18 lat) ścigała się w tym samym czasie w Gorzowie Wlkp.

Najwyżej z pływaków K-PZP w konkurencjach tej imprezy lokował się zawodnik Delfina Toruń.

Kierzkowski Mateusz srebro 400 m st. zmiennym 4.27,44 IV poz.

200 m st. zmiennym 2.07,95 Z mniejszymi osiągnięciami wystąpili w mistrzostwach pozostali reprezentanci „Delfina” T. oraz „Ruchu”, „Siódemki” i „Astorii” (J. Wojciechowski i R. Łapka).

Niezwykle wcześnie (20-22.5.) odbyły się GMP zorganizowane w Dębicy a to na skutek zaplanowanych już na połowę lipca ME dla juniorów i Mistrzostw Świata na koniec tego samego miesiąca. Zawodnicy okręgu kuj.-pom. byli zainteresowani wymienionymi imprezami. Medal w Dębicy wywalczył i uzyskał minimum na MEJ: Mateusz Kierzkowski Delfin T. brąz. 400 m st. zmiennym 4.33,26 Kolejne miejsca w finałach zjąli: IV - M. Hreniak „Ruch” G. (1500 m st. dow. 15.55,25), A. Zwiejska „Delfin” (100 m st. mot. 1.02,57), V - A. Zwiejska (100 m st. dow. 58,52) VII i VIII - M. Kierzkowski (200 m st. zm. 2.11,02 i 200 m st. mot. 2.07,09) Także w Dębicy zorganizowano 1-3.7. zgodnie z kalendarzem imprez MP dla 12latków Był tu jedyny start zawodniczki K-PZP w finale A tej imprezy tj. VIII lokatę zajęła Paulina Kapela z „Siódemki” Brodnica na 100 m st. grzbietowym (1.16,48 - w el. 1.15,44).

Zaledwie dwa jeszcze występy w f. B można wymienić w kategori osiągnięć czyli 200 m st. grzbiet. już wymienionej oraz jej koleżanki klubowej Anny Kwiatkowskiej na 100 m st. mot.

Od 1 lipca również, rozpoczęły się w Oświęcimiu MP 13-latków. Jedyny medal wywalczyła w nich zawodniczka „Astorii”.

Krygier Laura srebro 100 m st. klasycznym 1.19,94 el. 1.19,56 Do finałów zakwalifikowali się i zajęli miejsca: V - B. Głowacki „Siódemka” (100 m st. mot.)

VII - M. Konczalski „Ósemka” T. (100, 200 i 400 m st. dow.)

VIII - sztafeta męska „Ósemki” T. (4 × 100 m st. dow.)

Letnie mistrzostwa dla 14-latków przeprowadzono w Szczecinie 15-17.7. Jedyny medal przywiózł z nich zawodnik MUKS „Aqua”.

Maszudziński Mateusz srebrny 50 m st. motylkowym 28,02 el. 27,96 Ten sam zawodnik był IV na 100 mot. podobnie jak Anna Iwankowska z „Siódemki” Brodnica na 400 m st. dowolnym. Finał A kończyli na VII poz. jeszcze dwukrotnie Anna Iwankowska na 200 i 800 m st. dow. i jeden raz Agata Gerszewska na 100 m st. grzb. (Aqua) oraz Miłosz Taczała 50 klas. (Wodnik W.). W f. B „gościli” poza ta trójką B. Czajkowski i F. Szuda (obaj Aqua).

215 Łódź przyjmowała w tym samym okresie 15-latków. Indywidualnie cztery medale zdobyli: 2 brązowe Stolarski Błażej Aqua 200 m st. klasycznym 2.30,51 400 m st. zmiennym 4.50,84 brązowy Ezulin Urszula Aqua 200 m st. motylkowym 2.27,41 brązowy Grabowicz Łukasz Astoria 100 m st. dowolnym 0.55,82 Na medalowych pozycjach kończyły wyścigi dwie sztafety MUKS „Aqua” przywożąc: srebro 4 × 200 m st. dowolnym 8.31,15 (Kapelan Paweł, Żołnowski Krzysztof, Grzegorzewicz Maciej, Stolarski Błażej) brąz 4 × 100 m st. zmiennym 4.17,42 (Rak Mateusz, Mazur Bartłomiej, Stolarski Błażej, Kapelan Paweł) Dalsze miejsca osiągali: IV - U. Ezulin (800 m st. dow.)

V - Ł. Grabowicz (50 m st. dow.), P. Kapelan (400 m st. dow.), U. Ezulin (400 m st. zm.)

VI - M. Rak (200 m st. grzb.), U. Ezulin (200 m st. zm.)

VII - Ł. Grabowicz (50 m st. dow. i mot.), M. Rak (50 m st. grzb.), B. Stolarski (100 m st. klas.), U. Ezulin (200 m st. dow.), B. Mazur (50 m st. klas.)

VIII – P. Kapelan (200 m st. dow.), N. Uścinowicz (200 m st. klas.)

Wszyscy, poza Ł. Grabowiczem, reprezentują MUKS „15”–„Aqua”. Startujący w imprezie pływacy „Delfina” T. i „Ruchu” G. osiągnęli jedynie poziom finału B. Swe starty w MP rozpoczęli 22.7. w Puławach zawodnicy 16-letni. Doskonale zaprezentowała się dwójka zawodników: Hreniak Maciej Ruch G. 3 złote 200 m st. dowolnym 1.56,88 400 m st. dowolnym 4.05,35 1500 m st. dowolnym 15.51,47 Zwiejska Agata Delfin T. 2 złote 200 m st. dowolnym 2.04,78 100 m st. dowolnym 0.58,05 brąz 50 m st. motylkowym 0.29,17 Medale wywalczyli także: Woźniak Mateusz Delfin T. srebrny 200 m st. grzbietowym 2.12,53 Piłat Natalia Ruch G. brązowy 200 m st. grzbietowym 2.30,22 sztafeta dziew.

Ruch G. brązowy 4 × 100 m st. dowolnym 4.13,27 (Maja Spychalska, Natalia Piłat, Agnieszka Wajwer, Patrycja Domańska) W finale A startowali osiągając pozycje: IV - N. Piłat (100 m st. grzb.) i sztafeta dziewcząt “Ruchu” G. (4 × 200 m st. dow.)

V - M. Woźniak (100 m st. grzb.)

VI - P. Domańska (200 i 800 m st. dow.) i Dominik Pekowski (100 m st. grzb.) „Astoria”.

VII - M. Spychalska (50 m st. klasycznym), P. Domańska (400 m st. dowolnym), D. Pekowski (50 m st. grzbietowym), VIII - A. Wajwer (800 m st. dowolnym) i D. Pekowski (200 m st. grzbietowym).

Na MP młodzieżowców (17-18 lat) w Warszawie 20-22.7. po jednym medalu każdego dnia zdobywał Mateusz Kierzkowski, reprezentant „Delfina” Toruń. złoty 400 m st. zmiennym 4.32,06 brązowy 200 m st. zmiennym 2.08,49 srebrny 200 m st. motylkowym 2.03,73 Poza wymienionym jedyny start z zawodników okręgu kujawsko-pomorskiego w finale „zaliczyła” Joanna Obiała z „Ruchu” G. na 200 m st. grzbietowym - VIII poz. Klubowy

216 kolega medalisty, Stanko Zecevic startował w finałach B stylu grzbietowego. Jedyny reprezentant „Astorii” J. Wojciechowski nie odegrał szczególnej roli w tych zawodach, ZMP seniorów i młodzieżowców odbyły się 25-27.11. na nowym basenie w Gorzowie przy 25 m długości torów. W dobrej dyspozycji wystąpiła w nich Agata Zwiejska (Delfin T.) zdobywając medale: srebrny 100 m st. dowolnym 0.56,45 brązowy 200 m st. dowolnym 2.00,57 Miejsce na podium znalazł także jej kolega klubowy Mateusz Kierzkowski uzyskując brąz za 200 m st. zmiennym 2.04,08 Walkę o najlepsze miejsce w finale A toczyli także Maciej Hreniak (Ruch G.) i Urszula Ezulin (Aqua B.) zajmując ostatecznie miejsca: IV - M. Hreniak (1500 m st. dowolnym) VII - U. Ezulin (200 m st. motylkowym) i M. Hreniak (400 m st. dowolnym).

Jeszcze w tym roku odbyła się w Trieście impreza rangi Mistrzostw Europy. Tym razem scigano się na 25 m basenie bez udziału w reprezentacji kraju pływaków okręgu kuj.pom.

2006 Ostrowiec podejmował na ZMP plywaków 13-letnich 20-22 stycznia. W finałach A tej imprezy nie było zawodnika reprezentującego klub K-PZP. Najwyższą, 10 lokatę zajęła na 200 m st. grzbietowym (2.32,95) Maja Zawiszewska z MUKS-15 „Aqua”. W tym samym wyścigu finału B startowała także druga repezentantka tego klubu Justyna Urbanowska.

W tym też terminie ścigali się w Puławach pływacy rok starsi. Wprawdzie medali także nie zdobyli, ale trójka zakwalifikowała się do finałów A zajmując miejsca: IV - Laura Krygier – „Astoria” (50 i 100 m st. klas.), V - Monika Balcerzak (100 m st. klas.) – „Aqua” VI - Bartosz Głowacki – „Siódemka” Br. (100 m mot.) i Monika Balcerzak (200 m kl.).

Finaliści serii B to: D. Mikulski, N. Kożuchowska „Aqua” – P. Rudnicki, M. Kończalski „Osemka” Brodnica – B. Głowacki, A. Smogorzewska „Siódemka” Toruń.

15-latkowie zjechali dokładnie w tych samych dniach na swe mistrzostwa do Raciborza. Start przedstawicieli klubów: „Aqua”, „Astorii”, „Delfina” T., „Siódemki” Br., „Wodnika” W. nie przyniósł skromnego choćby powodzenia w postaci startu w finale, jednak liczny i kilkakrotny (patrz cyfry w nawiasach) udział w f. B możnaby traktować jako zapowiedź przyszłych sukcesów tu wymienionych: A. Iwankowskiej „Siódemka” (5), A. Gerszewskiej (3), M. Maszudzińskiego (2), F. Szudy, B. Czajkowskiego (1) - wszyscy „Aqua”.

Na ostatni weekend stycznia PZP wyznaczył w Płocku mistrzostwa dla 16-latków a w Oświęcimiu młodzieży 17- i 18-letniej. W obu grupach wiekowych start kilku pływaków okręgu kuj.-pom. przyniósł medale.

Rocznik 1990: 2 × srebro Stolarski Błażej Aqua 400 m st. zmiennym 4.28,15 200 m st. klasycznym 2.20,15 brąz Uścinowicz Natalia Aqua 200 m st. klasycznym 2.37,03 brąz Rak Mateusz Aqua 100 m st. grzbietowym 0.58,80 brąz sztafeta męska Aqua 4 × 200 m st. dowolnym 7.59,82 (Paweł Kapelan, Maciej Grzegorzewski, Błażej Stolarski, Wojciech Latos).

217 brąz

sztafeta męska Aqua 4 × 100 m st. dowolnym 4.02,87 (Mateusz Rak, Krzysztof Żołnierowski, Błażej Stolarski, Paweł Kapelan) Były też dalsze miejsca w finałach: IV - M. Rak (200 m st. grzb.). B. Stolarski (1500 m st. dow.), sztafeta kobiet (4 × 200 m st. dow.), sztafeta mężcz. (4 × 100 m st. dow.)

V - U. Ezulin (200 m st. mot.)

VI - P. Kapelan (400 m st. dow.), Ł. Grabowicz – „Astoria” (100 m st. dow.), M. Grzegorzewski (1500 m st. dow.)

Wszyscy zawodnicy, poza dodatkowo oznaczonym, to reprezentanci MUKS 15 – „Aqua” Roczniki 1988-1989: Zwiejska Agata złoto Delfin T. 200 m st. dowolnzym 2.00,45 srebro 100 m st. dowolnym 0.56,49 Hreniak Maciej złoto Ruch G. 1500 m st. dowolnym 15.13,37 2 × srebro 200 m st. dowolnym 1.51,06 400 m st. dowolnym 3.52,77 Kolejne miejsca w finałach to: V - D. Pekowski – „Astoria” (200 m st. grzbietowym), sztafeta kobiet „Ruch” (4 × 100 m st. dowolnym) VI - A. Zwiejska (50 m st. mot.), M. Woźniak „Delfin” T. (200 m st. zmiennym) Podobnie wcześnie jak przed rokiem bo także w maju, między 18 a 21, na 50 m basenie w Ostrowcu Świętokrzyskim przeprowadono GMP. Po raz pierwszy na podium w tej rangi zawodach stanął robiący zdumiewające postępy Maciej Hreniak z „Ruchu”. Medale zdobywali również Agata Zwiejska i Mateusz Kierzkowski z „Delfina” T. Ten ostatni kompletował także tytuły i medale w kategorii młodzieżowców – przyznawane wg uzyskanych czasów.

Wszystkie wymieniono poniżej: seniorzy młodzież.

Zwiejska Agata brązowy 100 m st. dow.

0.58,25 --Hreniak Maciej brązowy 1500 m st. dow.

15.27,51 --Kierzkowski Mateusz brązowy 200 m st. mot.

2.01,57 złoty 2.01,57 IV poz.

400 m st. zm. jak obok złoty 4.32,55 VII poz.

100 m st. mot. „ srebrny 0.55,95 X poz.

200 m st. zm. „ brązowy 2.10,05 Ponadto startowali w f. A: A. Zwiejska (IV - 200 m st. dow. 2.03,94 i V – 400 m st. dow. 4.20,93), M. Hreniak (VIII – 400 m st. dow.). Zawodniczka „Delfina” w tych zawodach potwierdziła swoje aspiracje do udziału w mistrzostwach świata – w przypadku zgłoszenia przez PZP sztafet w stylu dowolnym. Młodsi zawodnicy klubów „Aqua” i „Astoria” wypełniali listę startową nie odgrywając roli w walce o finały A, znajdując jednak dla siebie miejsca w f. B jak to udało się B. Stolarskiemu i M. Rakowi (Aqua) i D. Pekowskiemu (Astoria) a także M. Woźniakowi (Delfin T.). Rekordy Bydgoszczy poprawili: U. Ezulin (200 mot.), Ł. Grabowicz (50 i 200 dow.), M. Rak (100 grzb.) i B. Stolarski (400 zm.).

Międzywojewódzkie Mistrzostwa Polski Młodzików 12-lat w Dębicy trwały od 30.6.2.7. W poszczególnych konkurencjach startowało od 44 do 77 zawodników. Medale przywieźli: Morawski Krzysztof złoty 200 m st. grzbietowym 2.35,00 (Astoria) srebrny 100 m st. grzbietowym 1.11,54 Mańczak Agata 3 × srebrny 200 m st. dowolnym 2.20,04 (Astoria) 400 m st. dowolnym 4.56,74 800 m st. dowolnym 10.09,53

218 Krzykalska Alicja srebrny 100 m st. klasycznym 1.20,66 el. 1.20,27 (Siódemka) brązowy 200 m st. klasycznym 2.53,84 Następni startowali w finałach-B: T. Polewka, M. Kołodziejska (Ruch), M. Smól (Siódemka), M. Nowicki (SP 63 Bydgoszcz).

Oświęcim podejmował 7-9.7. pływaków 13-letniech. Zgłosznia z K-PZP wysłały „Aqua” i „Astoria” Bydgoszcz, „Orka” i „Ruch” Grudziądz oraz „Toruńczyk”. Żaden z zawodników uczestniczących w tej imprezie nie reprezentował poziomu pozwalającego na start choćby w finale B. Kluby regionu Pomarza i Kujaw obsadziły bardzo licznie, lecz też bez większych sukcesów, konkurencje MP 14-latków w Gdyni (7-9.7.). W finałach wystartowali, zajmując ostatecznie pozycję: IV - Damian Mikulski – „Aqua” (50 m st. grzb. – 0.30,08 RB) V - Przemysław Rudnicki– „Ósemka” Toruń (1500 m st. dow.)

VII - sztafeta męska „Ósemki” – (4 × 200 m st. dow.)

VIII - Filip Wojciechowski - „Ósemka” (100 m st. dow.), Bartosz Drobniewski – „Aqua” (400 m st. zm.), sztafeta męska „Ósemki” (4 × 100 dow.).

Obok wyżej wymienionych do finałów B zakwalifikowali się również M. Balcerzak, N. Korzuchowska, oraz M. Duchnowski „Aqua” i A. Smagorzewska „Siódemka” Br. W MP 15-latków nie wystartowały z okręgu kuj.-pom. jedynie kluby Inowrocławia (przyp. z powodu wcześniejszego długotrwałego remontu basenu) i Chełmży, (miasta, które także po wielu latach nieczynnego obiektu zdaje się nie przejawiać zainteresowania sportem pływackim na wszystkich poziomach wieku). Zdobyciem w Poznaniu (14-16.7.) dwukrotnie miejsca na „pudle” wyróżniła się: Iwankowska Anna „Siódemka” Brodnica brąz. 200 m st. dow.

2.11,16 brąz. 400 m st. dow.

4.36,27 Dalsze miejsca w finałach wywalczyli: IV - Bartosz Czajkowski - „Aqua” (200 m st. mot. – 2.13,02 RB), A. Iwankowska (800 m st. dow.)

V - Agata Gerszewska - „Aqua” (200 m st. grzb. – 2.30,76 RB) VI - A. Gerszewska (100 m st. grzb.)

VIII - Wojciech Szkudlarz - „Wodnik” Włocławek (50 m dow.) i A. Gerszewska (400 m st. dow.).

Dwoje zaznaczonych tu rekordzistów bydgoszczy poprawiło w swoich specjalnościach jeszcze po jednym wyniku w tabelach, a mianowicie: B. Czajkowski na 100 m mot.

1.02,92 min. i A. Gerszewska 50 grzb. 34,06 s. Wszyscy wymienieni oraz P. Dębowski „Astoria” F. Szuda i M. Maszudziński „Aqua”, M. Taczała „Wodnik”, oraz A. Czopulak „Siódemka” po eliminacjach mieli okazję poprawić osiągnięte czasy i miejsca w finałach B. Rocznik 1990, to najmocniejszy „rzut” w bydgoskiej „Aqua” - wskazuje na to przegląd MP, kolejno we wszystkich grupach wiekowych. W omawianym tu sezonie 16-latki wystartowały 14-16 lipca w miejscowości Wołów. Oto medalowe zdobycze i rezultaty reprezentantów K-POZP: Stolarski Błażej

srebrny brązowy Rak Mateusz brązowy brązowy sztafeta męska „Aqua” brązowy Miejsca w finałach zajeli:

200 m st. klas.

400 m st. zmien.

200 m st. grzbiet.

100 m st. grzbiet.

4 × 100 m st. zm.

2.27,20 4.39,62 RB-16 2.13,92 el. 2.12,57 1.02,02 4.11,10

219 - Natalia Uścinowicz (400 m st. zm., 100 i 200 m st. klas.), Urszula Ezulin (200 m st. zm.), sztafeta męska „Aqua” (4 × 200 m st. dow.).

VI - Łukasz Grabowicz (50 m st. mot. – 0.26,71 RB ), Mateusz Rak (50 m st. grzb.), Stolarski Błażej (100 m st. klas.), sztafeta męska „Aqua” (4 × 100 m dow.), VII - Wojciech Latos (200 m st. grzb.), U. Ezulin (400 m st. zm. i 200 m st. mot.), Ł. Grabowicz (100 m st. dow.), VIII - Krzysztof Żołnowski (200 m st. grzb.), B. Stolarski (200 m st. zm.), Paweł Kapelan (1500 m st. dow.).

Wśród wymienionych, którzy są zawodnikami MUKS „Aqua” był wyjatek, w osobie Ł. Grabowicza z „Astorii”. Zawodnik ten startując w f. B na 200 m st. dow. czasem 2.02,14 poprawił drugi w trakcie tych zawodów rekord Bydgoszczy swej grupy wiekowej.

V

Kategoria starsza od wyżej opisanej to dwurocznikowa grupa 17 i 18-latków. Jej MP nosiły nazwę XII OOM (Ogólnopolskiej Olimpiady Młodzieży). Konkurencje odbyły się w tym samym terminie jak wyżej, ale w Łodzi. Na najlepszego pływaka wybił się tu zawodnik „Ruchu” Grudziądz, ćwiczący w SMS Kraków, jedyny zdobywca medali: 2 × złote medale Hreniak Maciej 400 m st. dow.

4.00,18 1500 m st. dow.

15.33,91 Dalsze miejsca finałowe zajęli: IV - M. Hreniak (200 m st. dow.)

V - Mateusz Woźniak - „Delfin” T. (400 m st. zm.), Natalia Piłat – „Ruch” (200 m st. grzb.), sztafeta kobiet „Ruchu” G. (4 × 100 dow.), VII - M. Woźniak (200 m st. zm.), VIII - Dominik Pekowski – „Astoria” (200 m st. grzb.).

W finałach B startowali: P. Domańska, N. Piłat, M. Spychalska, A. Wajwer „Ruch”, M. Woźniak „Delfin” T. i P. Kłopotek „Astoria”.

ZMP Seniorów i Młodzieżowców, które odbyły się w Gorzowie Wlkp. 23-26.11. na pływalni 50 m nie miały już raczej wpływu na skład reprezentacji Polski na Mistrz. Europy na basenie 25 m w Helsinkach, ale były szansą na uzyskanie minimów na Mistrzostwa Świata w Melbourne (marzec 2007). Poziom pozwalający na walkę o medale reprezentowali aktualnie jedynie A. Zwiejska i M. Hreniak i ta teza znalazła potwierdzenie w wynikach tych mistrzostw.

Zwiejska Agata srebro 200 m st. dowolnym 2.03,22 brąz 100 m st. dowolnym 0.58,30 Hreniak Maciej brąz 800 m st. dowolnym 8.05,55 brąz 1500 m st. dowolnym 15.23,23 Hreniak ostatnim rezultatem wypełnił minimum na MŚ Uwagę zwrócił na siebie Błażej Stolarski (Aqua), choć zajmował tylko miejsca w finale B to poprawiał rekordy Bydgoszczy na: 200 klas. w eliminacjach i finale – ostatecznie 2.25,30 min. – a także na 800 m st. dow. 8.42,02 min.

2007 Zimowe mistrzostwa Polski w rocznikach młodzików zaplanowano w roku 2007 już na styczeń. Dla 13-latków przeprowadzomo je 19-21 w Ostrowcu poszerzając, zgodnie z możliwościami obiektu, wyścigi finałowe do ośmiu startujących. Na medale spisała się czwórka pływaków: Mańczak Agata „Aqua” złoty 200 m st. dowolnym 2.13,92 złoty 400 m st. dowolnym 4.40,67 złoty 800 m st. dowolnym 9.45,34 brąz. 50 m st. motylkowym 0,30,97

220 złoty 200 m st. grzbietowym 2.17,32 złoty 400 m st. dowolnym 4.23,07 złoty 100 m st. dowolnym 0.57,91 Krzykalska Alicja „Siódemka” Br. złoty 100 m st. klasycznym 1.15,00 złoty 200 m st. klasycznym 2.44,87 Morawski Krzysztof „Aqua” brąz. 100 m st. grzbietowym 1.06,01 Dwójka zawodników MUKS „Aqua” (A. Mańczak i K. Morawski) to byli członkowie KS „Astoria”, którzy zadeklarowali starty i naukę, od roku szkolnego 2006/2007 w Zespole Szkól nr 15, prowadzącym sekcję pływacką na własnym basenie.

W finale omawianych tu zawodów startowali jeszcze dalsi reprezentanci z K-POZP zajmując miesjca: V - Magda Smól – „Siódemka” Br. (100 m st. dow.) K. Morawski (200 m st. grzb. i st. zmien.).

VIII - Tomasz Polewka – „Ruch” G. (800 m st. dow.).

Komisja Pływania PZP dała jeszcze w grudniu zgodę na dodatkowy start Patrycji Jagła i Jacka Sielskiego z „Aqua”, jednak ich udział nie został zauważony.

Bernatowicz Sebastian

„Aqua”

Pływacy 14-letni ścigali się w Krakowie bez medalowych sukcesów reprezentantów okręgu kujawsko-pomorskiego. Dwukrotnie w finale startowła Maja Zawiszewska i raz Marta Grabarska. Obie zawodniczki MUKS „Aqua” poprawiły jednak rekordy Bydgoszczy. czterokrotnie uczyniła to Zawiszewska, na 200 (V m.), 100 (VI m.) i 50 m w st. grzbietowym uzyskując odpowiednio: 2.23,93 – 1.08,33 – 32,51 el. i 32.13 w finale B. Dwa rekordowe wyniki osiągnęła Grabarska kolejno na 50 m st. mot. i 100 m dow. czasami z finałów B tj. 31,33 i 1.01,67 min. Nadto druga z wymienionych pływała jeszcze 100 mot. (VI m.) i w finałach B 50 oraz 400 m st. dow.

Juniorzy w wieku 15 lat w tym samym terminie walczyli w Katowicach. Pomimo licznego udziału, podobnie bez spektakularnych sukcesów. Uczestnikami pojedyńczych startów w finale, ukończonych na IV pozycji, byli Filip Wojciechowski na 100 m stylem dowolnym i Przemysław Rudnicki 1500 dow. (obaj Ósemka T.). Start w finałach B jako efekt wysiłku w eliminacjach, poza wymienionymi uzyskali: M. Balcerzak, B. Drobniewski, D. Mikulski, N. Korzuchowska, (wszyscy Aqua), A. Smagorzewska (Siódemka Br.), M. Kończalski (Ósemka T.).

W kolejnym tygodniu stycznia startowały dwie starsze grupy rocznikowe juniorów.

Pływaków 16 letnich z klubów K-POZP zaprezentowała interesująco w Skierniewicach jedynie zawodniczka „Siódemki” Brodnica: Iwankowska Anna srebrny 200 m st. dowolnym 2.08,05 srebrny 400 m st. dowolnym 4.29,79 Ta sama zawodniczka znalazła się jeszcze na V finałowej pozycji w 800 m st. dowolnym, a także w finale B wraz z koleżanką klubową A. Czopulak i B. Czajkowskim, P. Dąbrowskim (Aqua) oraz W. Szkudlarzem (Wodnik).

Dwa roczniki łącznie (1989 i 1990) rozgrywały mistrzostwa 26-28.1. w Kozienicach.

Dwukrotnym medalistą został 17-letni Błażej Stolarski z „Aqua” Bydgoszcz, ćwiczący w SMS Oświęcim, który wywalczył: srebro 400 m st. zmiennym 4.26,88 RB-sen. brąz 1500 m st. dowolnym 15.52,01 RB-sen.

Finałowe starty na podanych niżej pozycjach kończyli: IV - Mateusz Woźniak – „Delfin” T. (200 m st. grzb.), Mateusz Rak (100 m grzb. 58,25 RB-17),

221 - M. Rak – „Aqua” (50 i 200 m st. grzb. 27,73 i 2.06,16 rekordy Bydg.), - Natalia Uścinowicz – „Aqua” (200 m st. klas.), M. Woźniak (200 m st. zm.).

Zawodnicy MUKS „Aqua” zajęli jeszcze w eliminacjach 7 miejsc wyróżnionych startem w finałach B w tym wyrównaniem jednego RB-17 na 100 m st. zm. przez U. Ezulin.

V VI

Reprezentanci regionu A. Zwiejska i M. Hreniak startowali od 25.3. do 1.4. w Mistrz. Świata w Melbourne (patrz. rozdz. IV-1).

W bardzo wczesnym terminie, 12-15 kwietnia na basenie w Dębicy, w ramach GMP ścigali się seniorzy i młodzieżowcy (r. `87 i `88) oraz młodsi objęci jedną wspólną klasyfikacją (open). Niezależnie od tego protokół z zawodów w części końcowej posiada wyciąg uporządkowanych wg czasów nazwisk zawodnik w grupy młodzieżowej (19-20 lat). Wśród nich był tylko jeden zawodnik okręgu kuj.-pom. tj. Adam Maciejewski „Delfin” T., który nie prezentował wysokiego poziomu. Mateusz Kierzkowski opuścił już Toruń i startował w barwach „Novity” Zielona Góra. Wobec takich ustaleń regulaminu najlepiej wykazał się jedyny medalista z regionu: Hreniak Maciej „Ruch” brąz 1500 m st. dowolnym 15.41,02 Zawodnik ten zakwalifikował się także do finału biegu na 400 m st. dow. (4.00,03) i zajął w nim VIII miejsce. Na VI pozycji zakończył wyścig na 400 m zmiennym B. Stolarski Czas z eliminacji 4.36,10 był RB-seniorów. Ten plywak wywalczył jeszcze X lokatę – odpowiednik finału B – na 1500 m dowolnym także z rekordowym wynikiem 16.15,81 min. Trzeci rekord ustanowił w klasyku na dystansie 200 m wynikiem 2.27,67 min. Trzykrotnie w f-B pływał M. Rak poprawiając rekordowy wynik z eliminacji (1.00,96) na 100 m st. grzbiet. ostatecznie na 1.00,57 min. i w wyścigu na 50 m grzbietem 28,54 s. Ostatni rekord uzyskał Krzysztof Żołnowski mimo odległej pozycji (44) na łącznej liście delfinistów startujących na 100 m. Rezultat 1.01,54 wpisano do tabeli 17-latków. Wszystkie te wyniki ustanowione w Dębicy przypisać należy na konto MUKS „Aqua”, który do tych mistrzostw wystawił jeszcze: U. Ezulin. Drugą zawodniczką z regionu była Anna Iwankowska, reprezentantka „Siódemki” Brodnica. Obie pływaczki lokowały się w środkowej partii listy wyników w poszczególnych konkurencjach.

Po zawodach eliminacyjnych 12-latków z przełomu marca i kwietnia najlepsi spotkali się w Dębicy 29.6.-1.7. Okręg kuj.-pom. reprezentowali zawodnicy klubów: „Aqua” i SP 63 z Bydgoszczy, „Ruchu” Grudziądz i „Delfina”: Inowrocław oraz Torunia i Włocławka. Dwie pływaczki sięgnęly po medale: Lewitzka Paulina (Ruch) srebrny 800 m st. dowolnym 10.08,20 Otremba Justyna (Delfin T.) brązowy 100 m st. grzbietowym 1.14,94 Obie zawodniczki startowały jeszcze po jednym razie w finałach zajmując: VII m. na 100 m st. grzb. Filip Ślusarek SP 63.

VIII miejsce – J. Lewitzka na 400 m dow. i J. Otremba w 200 m st. grzb.

Jeszcze dwa nazwiska z okręgu kuj.-pom. znajdziemy wśród uczestników finałów B tj.

Agnieszka Jabłońska SP 63 oraz Krystian Kędzierski „Aqua”.

Po starcie w letnich MP 13-latków w Oświęcimiu (6-8.7.) lokalna prasa podkreślała sukces MUKS „Aqua” jakim było wywalczenie przez jego pływaków 8 medali. Zdobyli je: Bernatowicz Sebastian złoty 200 m st. dow.

2.02,05 RP-13 ” 200 m st. grzb.

2.18,91 RP-13 ” 400 m st. dow.

4.18,98 RP-13 ” 800 m st. dow.

8.49,31 RP-13 Mańczak Agata złoty 400 m st. dow.

4.40,87 „ 800 m st. dow.

9.39,64

222 srebrny 200 m st. dow.

2.14,55 Morawski Krzysztof brązowy 200 m st. grzb.

2.23,04 Dwa medale wywalczyła zawodniczka „Siódemki” Brodnica.

Krzykalska Alicja srebrny 100 m st. klas.

1.18,27 „ 200 m st. klas.

2.50,37 Pływacy z klubów okręgu kuj.-pom. zajęli jeszcze: IV miejsca K. Morawski (200 zmien. i 100 m grzb.), Sław. Smeja z SP-63 (400 m st. zm.)_ V m.

A. Pozorska z SP-63 (400 m st. zm.).

VI T. Polewka z „Ruchu” (50 m mot.).

Finałowego wyścigu 400 m st. zmien. nie ukończyła A. Mańczak. Powtórnym startem z racji zakwalifikowania się w eliminacjach do finału B przypomnieli się obserwującym zawody: K. Wizner (Aqua), A. Pozorska i S. Smeja (SP 63), M. Kołodziejska i T. Polewka (Ruch), M. Smól (Siódemka).

Wśród 14-latków w Drzonkowie, podczas tego samego weekendu, o najlepsze pozycje walczyły zawodniczki „Aqua”. Medali nie było ale zdażyły się miejsca w finałach: V - Marta Grabarska (100 m st. mot.)

VI - Maja Zawiszewska (100 i 200 m st. grzbiet.)

VIII - M. Grabarska (50 m st. mot.).

Obie zawodniczki oraz ich klubowa koleżanka J. Urbanowska mierzyły się jeszcze z konkurentkami na poziomie finałów B. Wystąpili mniej udanie zawodnicy: „Siódemki” Br., „Orki” G., „Toruńczyka” i „Delfina” T., W Łodzi w tym czasie startowały 15-latki. Najwyższą, jedyną medalową pozycję uzyskał reprezentant „Ósemki” Toruń: Rudnicki Przemysław brąz 1500 m st. dowolnym 16.54,66 Zawodnikom Bydgoskiej „Aqua” medali nie udało się zdobyć, natomiast w finałach miejsca jak niżej zajęli: V - Damian Mikulski na 50 m grzbietem, Anna Smogorzewska z „Siódemki” z Brodnicy na 200 m st. mot.

VI - Damian Mikulski 100 m grzb., Monika Balcerzak 100 m st. klas.

VII - Anna Smogorzewska 400 m zmiennym.

Startem w finale B legitymują się wymienieni wyżej: A. Smogorzewska, P. Rudnicki, M. Balcerzak oraz F. Wojciechowski i Michał Konczalski z „Osemki” T. a także M. Pieczara i N. Kożuchowska oboje MUKS „Aqua”.

W gronie pływaków 16-letnich startujących w Opolu (także 6-8.7.) najlepiej zaprezentowała się jedyna, za to czterokrotna medalistka z kuj.-pom., brodniczanka z tamt. „Siódemki”: Iwankowska Anna złoto 200 m st. motylkowym 2.22,52 2×srebro 100 m st. dowolnym 1.00,05 200 m st. dowolnym 2.07,75 brąz 400 m st. dowolnym 4.29,18 Na finał B „zapracowali”: Anna Czopulak z „Siódemki” Br., Wojciech Szkudlarz i Miłosz Taczała z „Wodnika” Włocławek, Patryk Dembowski z „Aqua” oraz Joanna Dybowska reprezentująca „Delfina” Włocławek.

Na XIII OOM w Szczecinie ścigali się pływacy rocznika 1989-90. Po raz pierwszy w olimpiadzie młodzieży wystąpiło pięcioro zawodników „Aqua” i jeden SP 63 oraz jeden „Ruchu”. Po udanych startach w ME występ tego ostatniego nie był tak błyskotliwy.

Hreniak Maciej Ruch G. złoto 1500 m st. dow.

15.31,23 brąz 400 m st. dow.

4.01,06

223 Rak Mateusz Aqua brąz 100 m st. grzb.

1.01,14 W finałach A startowali dalsi reprezentanci „Aqua”: V - Mateusz Rak (200 m st. grzb.), Błażej Stolarski (400 m st. zmien.)

VI - M. Hreniak (200 m st. dow.), M. Rak (50 grzb.), Urszula Ezulin (100 dow.), Łukasz Grabowicz – SP 63 (100 dow.)

VII - Krzysztof Żołnowski (200 m st,. grzb.), B. Stolarski (200 m st. zm.)

VIII - B. Stolarski (1500 dow.).

Dalsze starania wymienionych już wyżej oraz W. Latosa ograniczyły się do występów w kilku finałach B.

4. Mistrzostwa okręgu (województwa) i makroregionu, imprezy specjalne.

Dla środowisk lokalnych poza indywidualnymi występami bohaterów poszczególnych imprez bardzo ekscytującą była klasyfikacja zespołowa. Najczęściej służyła ona jako dowód potęgi i prawidłowej działalności klubu, a jednocześnie i przede wszystkim, jako argument w zabiegach o ośrodki finansowe, dystrybuowane zwykle przez najbliższe woje wódzkie władze (Ośrodek Metodyczno-Szkoleniowy, później WFS).

Finansowanie OZP pozostawało w rękach organów administracyjnych, właściwych dla jego siedziby (Bydgoszcz). Zasięg działalności Związku obejmował obszar wcześniej jednego, a po rozdrobnieniu w połowie lat siedemdziesiątych, trzech województw: bydgoskiego, toruńskiego i włocławskiego. Wydawało się więc korzystnym utworzenie odrębnych jednostek, tak by każde województwo łożyło środki na własny okręg, w tym na organizowane przez siebie imprezy mniemając, że ich suma będzie wyższa od dotychczasowych dotacji.

Wprowadzenie w roku 1982 podziału sportowej Polski na osiem makroregionów, oznaczało konieczność finansowania uczestnictwa w regulaminowych rozgrywkach kolejnego szczebla jak: zawodach mistrzowskich regionu, międzymakroregionalnych lub eliminacjach regionalnych do imprez centralnych - bez zabezpieczenia w klubach dodatkowych środków.

W wielu przypadkach miały podobne programy nosząc raz miano indywidualnych innym razem drużynowych, dając w ten sposób podwojenie ich liczby. Imprezy odwołujące się w nazwie do terminu „makroregion” zaczęły zanikać stopniowo po zmianie podziału administracyjnego państwa w 1999 roku, kiedy to z 49 mniejszych jednostek powstało 16 województw. Sukcesywnie malała liczba OZP zdążających do objęcia na powrót oddziaływaniem teren odpowiedniego województwa.

W związku z powyższym w rozdziale tym, poza wynikami mistrzostw okręgu znalazły się jeszcze wybiórczo rezultaty zawodów o szerszym niż okręg zasięgu terytorialnym, gdyż system rozgrywek sportowych podlegający biurokratycznej bezwładności nie był skorygowany równocześnie z datą wejścia w życie ustawy zmieniającej podział administracyjny.

Kolejne zmiany systemu rozgrywania zawodów pływackich można wiązać w czasie z likwidacją Polskiej i Wojewódzkich Federacji Sportu i nieco później rewizją administracyjnego podziału państwa. Zmiany zasięgu terytorialnego nowo powstałych stowarzyszeń i system finansowania zadań zawartych w kalendarzu imprez tworzyły nowe ramy dla współzawodnictwa sportowego.

224 Szczególne zadanie spełniały także cyklicznie rozgrywane zawody o nazwie: Puchar Wszechstronności Stylowej, Sprawdzian Wytrzymałości lub Wielobój Stylowy. Z czasem na bazie regulaminów tych zawodów PZP wprowadził imprezy o tej samej nazwie do kalendarza centralnego, proponując równocześnie klasyfikację ogólnokrajową. Obowiązujący od roku 2003 „Zbiór regulaminów” obejmuje zawody o nazwie „Ogólnopolski sprawdzian wytrzymałości” oraz „Ogólnopolski sprawdzian wszechstronności”. Każda z tych imprez obejmuje jedną tylko konkurencję tj. odpowiednio 800 dow. oraz 400 zmiennym. W pierwszym wypadku prawo startu mają 11-letni i starsi, w drugim 12-letni i starsi. Terminy rozegrania sprawdzianów ustalono kolejno na drugą dekadę października i trzecią listopada.

Inicjatywą własną okręgu były zawody o nazwie „Bijemy rekordy”, zwykle ostatnia impreza pływacka w roku kalendarzowym, okazja dla tych zawodników, którzy zmieniając kategorię wiekową mogli utrwalić swe nazwisko i osiągnięcie w pamięci środowiska przez wpisanie ich do tabel najlepszych.

Porównanie poziomu sportowego i wyobrażenie postępu umożliwią - czytającemu uważnie - poniższe zestawienia najlepszych rezultatów z lat 1927 (rok założenia POZP) i 1939 (jednocześnie jako „bilans otwarcia” na 1945) oraz wyniki mistrzostw okręgu z lat 1987/ 1999/ 2004 zamieszczone w dalszej części opracowania.

1927 K M 100 dow. 2.02,6 1.33,4 400 dow. 9.05,0 7.22,0 1500 dow.

35.23,4 100 grzb. 2.26,2 1.41,6 100 klas.

2.07,1 1.38,0 200 klas.

4.26,2 3.38,8 4×100 dow. 9.00.5 4×200 dow.

17.30,0

1939/1945 K M 1.22,4 1.05,8 7.17,0 5.49,0 23.18,8 1.42,8 1.24,2 1.36,7 1.28,4 3.30,2 3.10,4 7.34,1 11.43,4

Pierwsze zawody na Pomorzu przeprowadzono w Toruniu już w lipcu, a 12.8.1945 odbyły się mistrzostwa miasta. Zwycięzcami rozegranych konkurencji zostali: 100 i 200 klas.

Torłopówna 1.50,2 oraz 4.03,5 100 i 200 dow.

Mendlówna Kwiryna 2.30,0 i 4.55,0 100 klas.

Felchnerowski Klemens 1.37,6 100 dow. i grzb.

Orzechowski Konrad 1.17,0 oraz 1.30,0 200 i 400 dow. „ „ 3.12,0 i 7.17,0 200 klas.

Wiśniewski [?]

3.39,1

Rok: 1946 Jeszcze nie na mistrzostwach, ale 7.IV. na basenie Szkoły Morskiej w Gdyni już ścigali się pływacy trzech klubów i nie mogło być inaczej, prowadzono punktację. Znana jest klasyfikacja drużynowa: I miejsce KKS „Grom” (160 pkt.) - Gdynia, II poz. KKS „Brda” (72) - Bydgoszcz, III m. KKS „Pomorzanin” (64 pkt.) Toruń.321

321

IKP nr 98 z 10.4.1946r. W dostępnych materiałach podano wprawdzie rezultaty uzyskiwanych w poszczególnych konkurencjach, ale basen ma 20 m i nie trzeba szukać odniesienia do innych wyników z pływalni standardowych. * oznacza niepełną dziesiątkę startujących w tej konkurencji.

225 Pierwsze powojenne Mistrzostwa Pomorza odbyły się 14 lipca w Inowrocławiu. Wypada podać, że z trzech klas sportowych pływało w nich 51 zawodników, w tym 12 pań. Po zsumowaniu punktacji, stosowanej dla każdej klasy oddzielnie, wygrał „Grom” Gdynia (747 pkt.) przed „Brdą” Bydg. (380), „Pomorzaninem” Toruń (264), GKS Grudziądz (165), HKS Bydg. (48) i RKS TUR Grudziądz (32). Sukces ten gdynianie powtórzyli w kolejnym roku.

Oto zwycięzcy w kl. I: 100 dowolnym m Marchlewski Franciszek Grom 1.06,2 „ k Brendel Janina GKS 1.30,6 200 dowolnym m Marchlewski Franciszek Grom 2.38,4 400 dowolnym m Kurek Józef „ 6.15,0 1500 dowolnym m Kurek Józef „ 25.37,0 100 grzbietowym m Orzechowski Konrad Pomorzanin 1.30,4 „ k Brendel Janina GKS 1.51,0 100 klasycznym m Dałkiewicz Wojciech Grom 1.34,9 „ k Szumiłowska Gertruda GKS 1.39,0 200 klasycznym m Felchnerowski Klemens Pomorzanin 3.28,8 „ k Szumiłowska Gertruda GKS 3.41,2 sztafeta 4 × 200 dow. mężczyzn Grom 12.34,2 Pływacy rodem z Bydgoszczy w klasie I zajmowali w tej imprezie co najwyżej miejsca 4-5. Ekipa „Brdy” nie miała w składzie kobiet.

Szczęśliwie przetrwała w dokumentach tabela 10 najlepszych wyników w kilku konkurencjach z roku 1946. Oto nazwiska odnotowane na pierwszych pozycjach: 100 m dow. F. Marchlewski Grom 1.05,8 J. Brendel GKS 1.27,8 200 m dow. „ 2.38,4 --400 m dow.* J. Kurek Grom 6.10,6 J. Brendel 7.25,6 1500 m dow.* „ 25.37,0 --100 m wznak K. Orzechowski Pom. 1.28,6 J. Brendel 1.47,1 100 m klas. K. Felchnerowski Pom. 1.30,4 G. Szumiłowska GKS 1.39,0 200 m klas. „ 3.28,0 „ 3.37,7 Pierwsze spostrzeżenie uporczywie narzucające się, to skromny występ pań w imprezach i to tak dalece, że w „10” żadnej konkurencji nie odnotowano kompletu wyników. Największe powodzenie miała konkurencja 100 m st. klas. gdzie figuruje 8 nazwisk.

Oficjalna tabela rekordów okręgowych na rok 1946 (basen 50 m).

50 m st. dow. Z. Białyński Sokół B. 0.28,3 J. Brendel Sokół G. 0.37,0 100 m st. dow. F. Marchlewski WKS G. 1.05,8 J. Brendel 1.22,4 200 m st. dow. F. Marchlewski 2.34,4 J. Brendel 3.12,1 400 m st. dow. Z. Białyński 5.53,1 J. Brendel 7.17,0 100 m st. grzb. [] Zajączkowski Sokół G. 1.24,2 J. Brendel 1.42,8 200 m st. grzb. [] Zajączkowski Sokół G. 3.09,8 J. Brendel 4.05,4 100 m st. klas. [] Ziółkowski Pomorzanin 1.28,4 G Szumiłowska 1.36,7 200 m st. klas. [] Niedzielski WKS G. 3.10,4 G Szumiłowska 3.30,2 [Foto 95].

Zamieszczona w sprawozdaniu rocznym Pom. OZP za rok 1946 powyższa tabela powtórzona została w sprawozdaniu z całej kadencji władz okręgu - dokładniej do dnia 31.12.48 - tylko z jedną poprawką dot. 400 m st. dow. gdzie obok nazwiska F. Marchlewski wprowadzony został wynik 5.49,9 min.

226 1947 W Gdyni, 9 lutego odbyły się zimowe mistrzostwa Pomorza w trzech klasach. Zespołowo końcowa klasyfikacja jak niżej: 1. „Grom” 940 pkt 2. „Brda” 377 3. „Pomorzaninem” 214,5 4. HKS Bydgoszcz 144,5 5. RKS „Ruch” Grudz.

78 W sezonie letnim mistrzostwa pływackie Pomorza przeprowadzono także w trzech klasach. Poniżej wyniki zwycięzców klasy I . Konkurencje rozgrywano 6 lipca w Grudziądzu.

100 m st. dow.

200 m st. dow.

400 m st. dow.

100 m st. grzb.

100 m st. klas.

200 m st. klas.

Brendel Janina Ruch ----Brendel Janina Ruch Budzisz Juta Grom Budzisz Juta „

1.34,0

1.51,1 1.45,5 3.41,0

Marchlewski Franciszek Grom Marchlewski Franciszek „ Marchlewski Franciszek „ Orzechowski Konrad Pomorz.

Dałkiewicz Wojciech Grom Dałkiewicz Wojciech „

1.06,5 2.46,7 6.06,1 1.28,0 1.28,9 3.16,2

Klasa II i III wystartowała wcześniej, 29.6. w Inowrocławiu, a rezultaty były oczywiście nieco słabsze.

1948 Na przeprowadzonych 15 lutego w Gdyni mistrzostwach okręgu, nadal w trzech klasach sportowych, rozegrano 65 biegów. Wygrali gospodarze uzyskując 1743 pkt. tj. jeszcze raz tyle, co pozostałe kluby razem wzięte. Tym razem dzięki wieloosobowemu zespołowi dziewcząt II miejsce zajął HKS (399 pkt.), dalej były „Pomorzanin” (240) i „Brda” (231).

Prasa tak podsumowała tą imprezę: Liczny start młodzieży stanowi gwarancję, że pływactwo Pomorza zbliża się do wyników przedwojennych, a w niektórych konkurencjach poziom ten przekroczyło322.

Poniżej wymieniono mężczyzn, zwycięzców klasy I i ich wyniki: Marchlewski Franciszek Grom 100, 200 i 400 m st. dow. 1.04,9 - 2.29,8 - 5.31,2 Piotrowski Henryk Brda 100 m st. grzb.

1.25,4 Krzyżanowski Jerzy Grom 100 m st. klas.

1.24,2 Zawadzki Tadeusz Grom 200 m st. klas.

3.08,4 sztafeta Grom 4×100 m st. dow.

5.11,8 18 kwietnia 1948 odbyły się w Gdyni zawody propagandowe z okazji utworzemia już miejscowego Okręgowego Związku Pływackiego. Od tej daty wszystkie rezultaty z imprez z udziałem „Gromu” i innych klubów Wybrzeża nie są już uwzględniane w zestawieniach Pomorskiego OZP. Latem tytuł mistrzów okręgu po „Gromie” przejął „Pomorzanin” Toruń (1070 pkt). Na kolejnych pozycjach znalazły się „Brda” (682 pkt.), dalej HKS (435), SGKS (125), MKS Inowrocław (119) i SKS Toruń (14). Mistrzostwa przeprowadzono w dwóch grupach. Zawodnicy z klasą III ścigali się w Inowrocławiu 27.VI. i dopiero 25.VII. posiadający kl. II i I w Toruniu323. Ciekawostką spotykaną jeszcze podczas tych mistrzostw było rozegranie wśród 35 konkurencji wyścigu 50 m z....granatem. Indywidualnie najlepsi: 100 dow.

200 dow.

322

323

Kubiak J. Orzechowski K.

IKP nr 48. z 19 II 1948 r., Wg sprawozdania Pom. OZP za rok 1948

Brda 1.14,6 Pom. 2.53,5

Kochańska B.

HKS

2.04,7

227 400 dow.

1500 dow.

100 wznak 100 klas.

200 klas.

Orzechowski K. Nowacki J. Piotrowski H. Zysnarski R. Zysnarski R.

Pom. 6.35,8 Pom. 28.34,6 Brda 1.30,0 SGKS 1.30,4 SGKS 3.21,4

Maternowska H. Brda

8.21,5

Gąsiorowska K. HKS

1.55,0

Maternowska U. Brda

3.40,4

Z roku 1948 pochodzi kolejna tabela 10 najlepszych w okręgu nie obejmująca już zawodników z klubów, które utworzyły okręg gdański. Wprowadzono punktację mającą wyłonić najsilniejszy klub przyznając za 1 miejsce 10 pkt. i kolejno mniej do 10 miejsca za 1 pkt.

W ten sposób ustalono następujące pozycje sekcji. mężczyźni kobiety razem 1 Pomorzanin Toruń 223 46 269 2 Brda Bydgoszcz 84 61 145 3 SGKS 85 43 128 4 HKS Bydgoszcz 14 64 78 5 Orzeł Włocławek 26 --26 6 MKS Inowrocław 20 --20 7 SKS Toruń --14 14 8 Ruch Grudziądz --11 11 Na czele „10” najlepszych z poszczególnych konkurencji w roku 1948 znaleźli się: 100 dow.

200 dow.

400 dow.

1500 dow.* 100 wznak 100 klas.

200 klas.

S. Nowak Z. Gołębiewski Z. Gołębiewski Z. Gołębiewski H. Piotrowski R. Zysnarski R. Zysnarski

SGKS 1.13,4 Pom. 2.49,9 „ 6.10,0 „ 26.38,0 Brda 1.23,6 SGKS 1.26,8 „ 3.08,6

G. Jaruszewska Pom.

1.37,8

G. Jaruszewska

8.01,9

Pom.

K. Rosicka SGKS H. Maternowska Brda *U. Maternowska „

1.49,1 1.38,5 3.37,0

1949 W tym roku nie było już zimowych mistrzostw okręgu pomorskiego, gdyż na jego terenie nie funkcjonował żaden wymiarowy basen kryty.

Pierwsze zawody pływackie w Bydgoszczy, na basenie otwartym z udziałem zawodniczek i zawodników Brdy odbyły się 15 maja 1949 r. Następne zorganizował Pomorski Okręgowy Związek Pływacki 29 maja jako Pierwszy Krok Pływacki. Udział w zawodach wzięła młodzież szkolna i zawodnicy klubów pływackich.

Dnia 26 VI na pływalni miejskiej w Bydgoszczy zostały rozegrane mistrzostwa pływackie miasta, zorganizowane przez Pomorski OZP. Aleksandra Mróz wygrała po raz pierwszy na 100 m st. klas. Koalicja sióstr Maternowskich nie odzyskała już prymatu w tym stylu.

Generalną próbą obiektu letniego na ul. Żeglarskiej, tydzień przed mistrzostwami okręgowymi (kat. open), a więc 28 czerwca były zorganizowane po raz pierwszy okręgowe mistrzostwa młodzików do lat 14. Zgromadziły jednak zaledwie 26 startujących, gdyż zbyt wczesny termin nawet entuzjastom nie dawał możliwości „rozpływania się”, co było w części udziałem bydgoszczan próbujących wykorzystać ciepłą wodę zrzucaną z elektrowni na Jachcicach. Wśród zwycięzców odnajdujemy: 50 dow. Kriese Edward Brda 0.33,3 200 dow. „ „ 3.14,3 100 grzb. „ „ 1.44,7 100 klas. Kucharski Janusz Gwardia B. 1.42,4 Mróz Aleksandra Brda 1.42,0 200 klas. „ „ 3.46,9 „ „ 3.52,1

228 Mistrzostwa Okręgu w Bydgoszczy, we wszystkich klasach sportowych, zainaugurowano na odremontowanym basenie miejskim dopiero 3 lipca. Na czoło klubów Pom. OZP wysunął się „Kolejarz” Bydgoszcz (Brda) - 1029 pkt. Drugą pozycję zajął „Kolejarz” Toruń (Pomorzanin) - 731 pkt., trzecią – „Gwardia” Bydgoszcz 206, czwartą – „Spójnia” Grudziądz 169 i ostatnią „Gwardia” Toruń 29 pkt.

Wyniki zwycięzców klasy I: 100 m st. dow.

Piotrowski Henryk Kolejarz-Brda 1.10,5 200 m st. dow.

Piotrowski Henryk „ Brda 2.47,6 400 m st. dow.

Piotrowski Henryk „ Brda 6.14,2 1500 m st. dow.

Gołębiewski Zbigniew Kolejarz-Pomorzanin 25.40,0 100 m st. grzb.

Piotrowski Henryk „ Brda 1.23,2 100 m st. klas.

Felchnerowski Klemes „ Pomorzanin 1.29.1 200 m st. klas.

Grześkowiak Konrad „ Pomorzanin 3.19,3 100 m st. mot.

Pietryga Henryk „ Brda 1.41,8 Z rezultatów kobiecych zachowały się tylko wyniki podane niżej, które z dużą dozą prawdopodobieństwa odnieść można także do zawodniczek kl. I, ewentualnie II. 100 m st. klas.

Maternowska Halina Kolejarz-Brda 1.36,4 100 m st. dow.

Postawa Wacława „ „ 1.34,4 400 m st. dow.

Postawa Wacława „ „ 8.06,1 100 m st. grzb.

Gąsiorowska Krystyna Gwardia B. 1.33,0324 (wcześniej HKS) Ciekawostka: dopiero tydzień później czyli 10.7. rozegrano ostatnią konkurencję Mistrzostw Pomorza, tj. bieg na 1500 m dow. w poszczególnych klasach sportowych.

Rezultaty mistrzów: Klasa I – Gołąbiewski Zbig.

(Pomorzanin Toruń) 25.40,0 Klasa II – Kaliszak Henryk (Pomorzanin Toruń) 27.15,0 Klasa III – Modrzejewski [] (Spójnia Grudziądz) 29.50,0325.

Klub Sportowy ZZK „Brda” Bydgoszcz zorganizowała 7 VIII 1949 r. na pływalni miejskiej przy ul. Żeglarskiej, w ramach 25-lecia istnienia klubu, czwórmecz pływacki oraz turniej piłki wodnej. W zawodach wzięli udział zawodnicy KS ZZK „Pomorzanin” Toruń, SKS „Spójnia” Grudziądz, ZS „Gwardia” Bydgoszcz i Brdy.

Punktacja ogólna: 1. ZZK „Brda-Kolejarz” Bydgoszcz - 168 pkt.

2. SKS „Spójnia” Grudziądz - 99 „ 3. KS ZZK „Pomorzanin” Toruń - 90 „ 4. ZS „Gwardia” Bydgoszcz - 26 „ Wyniki: 100 dow. W. Postawa Kolejarz Bydgoszcz 1.29,2 100 grzb. K. Rosicka Spójnia Grudziądz 1.48,5 200 klas. A. Mróz Kolejarz Bydgoszcz 3.33,8 rekord Pomorza 100 klas. „ „ „ 1.34,2 100 dow.

200 dow.

100 grzb.

100 klas.

200 klas.

324 325

H. Piotrowski E. Kriese H. Piotrowski R. Zyznarski „

Kolejarz Bydgoszcz „ „ „ „ Spójnia Grudziądz „ „

1.10,5 2.42,7 1.22,9 rekord Pomorza 1.27,3 rekord Pomorza 3.12,4

Wynik jest błędny, bo nieosiagalny w tym czasie przez panie.

Gazeta Pomorska nr 188 (202) z dn. 11 VII 1949 r. Do ustalenia pozostaje imię zawodnika - Jerzy lub Stefan.

229 100 mot. Rutkowski „ „ 1.32,5 rekord Pomorza sztafeta 4×100 m st. zm.

Brda Bydgoszcz 5.57,5 rekord Pomorza Poniższa lista najlepszych wyników zamyka kolejny omawiany rok: 100 m st. dow. H. Piotrowski Kol. B. 1.10,5 W. Postawa Kol. B. 1.29,2 200 m st. dow. E. Kriese Kol. B. 2.38,1 400 m st. dow. Z. Gołębiewski Kol. T. 5.55,5 100 m wznak H. Piotrowski Kol. B. 1.22,9 W. Postawa Kol. B. 1.39,8 100 m st. klas R. Zysnarski Spój. G. 1.27,1 A. Mróz Kol. B. 1.31,6 200 m st. klas R. Zysnarski Spój. G 3.12,4 A. Mróz Kol. B. 3.23,8 100 m st. mot. J. Wiśniewski Spój. G. 1.26,7 1950 11 czerwca został rozegrany także turniej młodzików „Spójni” Toruń oraz „Gwardii” i „Kolejarza” Bydgoszcz na pływalni miejskiej.

Dziewczęta: 100 m klas. Wróblewska Genowefa Kolejarz B.) 1.58,2 Chłopcy: 100 m dow. Hartwig Ryszard Gwardia B. 1.25,9 200 m dow. Hartwig Ryszard Gwardia B. 3.21,0 100 m klas. Hofman [] Kolejarz B. 1.40,4 200 m klas. Podgórski Adam Kolejarz B. 3.37,4 100 m grzb. Bendig [] Gwardia B. 1.56,4 Biegi dodatkowe poza konkursem: 100 m st. motyl. Maternowska Halina Kolejarz B. 1.44,8 – rekord Pomorza 200 m st. motyl. Mróz Aleksandra Kolejarz B. 3.33,6 – rekord Pomorza 100 m st. grzb.

Kresie Edward Kolejarz B. 1.25,4 Klasyfikacja: 1. Kolejarz Bydgoszcz 118 pkt.

2. Gwardia Bydgoszcz 96 pkt.

3. Spójnia Grudziądz 63 pkt.326.

W połowie lipca prasa lokalna donosi o wynikach MOkr. w relacji zrzeszeń sportowych, przeprowadzonych 9 VII na pływalni miejskiej (dawniej wojskowej) w Bydgoszczy.

Startowało w zawodach 96 zawodników, w tym 29 kobiet. Tym razem wygrał „Kolejarz” (Brda) 252 pkt. Dalsze miejsca zajęły: „Spójnia” 195, „Ogniwo” 5, „Włókniarz” 0 pkt. Najlepszym pływakiem tych zawodów okazał się Joachim Wiśniewski ze Spójni Grudziądz, dwukrotny rekordzista okręgu na 100 m st. klasycznym (1.26,5) i 200 m st. klas. B (3.15,4).

Dwudniowe Mistrzostwa Pomorza przeprowadzono jednocześnie w dwóch miejscowościach. 12-13 sierpnia w Inowrocławiu wystartowali posiadacze III klasy sportowej (110 pływaków, w tym 40 kobiet, z 8 klubów). Najlepsi w okręgu, czyli posiadacze kl. I oraz II pływali w Bydgoszczy, na basenie obok PZME „Kabel”327 przy ulicy Fordońskiej. Informacje o mistrzostwach są niespójne. Z powodu wyjazdu pływaków Grudziądza na centralny obóz (nomen omen) „Spójni” klub ten reprezentował tylko jeden zawodnik. Zgodnie z oczekiwaniami wygrane w konkurencjach pań rozdzieliły między siebie: w stylu klasycznym i motylkowym, wówczas jeszcze nazywanym klasykiem B, siostry H. i U. Maternowskie oraz Wśród mężczyzn zwycięstwa w obu pokrewnych stylach przypadły J. Wiśniewskiemu (Spójnia). W. Postawianka - w stylu dowolnym. Pozostałe wyścigi, po oddaniu E. Mrozowi pier-

326 327

Gazeta Pomorska nr 160 (533) z dn. 13 VI 1950 r., Patrz także rozdz, II-2

230 szeństwa na 100 m st. dow., wygrał E. Kriese. Zespołowo triumfowała „Brda”. Po głównych zawodach Mistrz. Okr. (13.8.) odbył się na tym samym basenie „Kabla” mecz piłki wodnej pomiędzy dwoma zespołami Kolejarza B. Zawody oglądało ok. 2000 publiczności328.

10 września w czasie zawodów młodzieży szkolnej Aleksandra Mróz na 400 m st. klasycznym ustanowiła rekord Polski czasem 6.59,9. Obecnie konkurencja ta nie jest rozgrywana.

17 września tego samego roku, podczas trójmeczu pływackiego reprezentacji Poznania (215 pkt.), Pomorza (168 pkt.) i Gdańska (155 pkt.) A. Mrozówna wyrównała rek. Polski na 100 m st. klas. w 1.29,2 min.

1951 Otwarcie sezonu przypadło na 10.6. Zapraszając zawodników z Torunia organizował je na basenie przy ul. Żeglarskiej „Kolejarz” Bydgoszcz, którego zawodnicy poprawili rekordy okręgu tj. E. Kriese na 100 m st. grzb. 1.20,4 i 200 m dow. 2.36,5 oraz E. Mróz na 50 m dow. 36,5 ......z granatem. Ten ostatni wynik darujemy sobie przy rozpatrywaniu tabel. Na 100 m st. klas. doskonały rezultat uzyskała Aleksandra Mróz - 1.29,7 min., a wśród mężczyzn dobry wynik w tej samej konkurencji Konrad Grześkowiak (Kolejarz Toruń)329- 1.26,9 min.

Mistrzostwa Okręgu odbyły się 11-12.8. w Grudziądzu. Wygrywali: 100 m st. dow. G. Lewandowska Sp. G. 1.29,9 Moczydłowski Sp. G. 1.09,2 200 m st. dow. W. Postawa Brda 3.22,0 ----400 m st. dow. ----E. Kriese Brda 5.33,2 330 100 m st. grzb. I. Gudel Sp. G. 1.41,0 E. Kriese Brda 1.20,0 100 m st. klas. U. Maternowska Brda 1.39,9 J. Wiśniewski Sp.G. 1.23,6 200 m st. klas. H. Maternowska Brda 3.34,1 J. Wiśniewski „ 3.05,0 100 m st. mot. ----[]Rutkowski Sp.G.331 1.26,0 Punktacja zespołowa: Grudziądz 346 pkt., Bydgoszcz 131, Toruń 130, Wąbrzeźno 46, Tuchola 19 pkt. Wbrew podanej tu za grudziądzką mutacją Gazety Pomorskiej klasyfikacją mistrzostw wszystkie inne oceny stwierdzają, że drużynowo najwyższą pozycję w okręgu osiągnęła w tym roku „Brda” przed SGKS, po zmianie nazywanym „Spójnią”.

1952 W Inowrocławiu 29 czerwca rozegrano Mistrzostwa Pomorza Juniorów, w których wzięło udział ponad 100 pływaków. Zachowały sie zbyt skąpe informacje, aby wystawiać laurki ich uczestnikom. Wyniki: Juniorki Juniorzy 100 klas. Gudel []332 Spójnia G. 1.47,6 200 klas. Wróblewska Genowefa Kolejarz B. 3.54,5 „ Cichocki Przemysław SKS I. 3.40,2 100 grzb. Gudel [] Spójnia G. 1.43,0 100 dow.

Kriese Edward Kolejarz B. 1.09,4 400 dow.

Hartwig Ryszard Gwardia B. 6.31,6 200 grzb.

Brendel [?]

Budowlani T. 4.11,5333 328

Gazeta Pomorska nr 222 (595) z dn. 14 VIII 1950r.

Gazeta Pomorska nr 160 (891) 11 VI 1951 r.

330 Znalazło się też doniesienie o rezultacie 1.18,6 min.

331 Gazeta Zachodnia nr 179 (290) z dn. 1 VII 1948 r. podając przynależność klubową zawodnika wymienia „Pomorzanina”.

Zgodnie z panującym zwyczajem nie odnotowano w dostępnych materiałach imienia.

329

332

Brak materiału rozstrzygającego, które z imion, Irena czy Maria, przypisać mistrzyni tej i poniżej wymienionej konkurencji 333

Gazeta Pomorska nr 155 (1212) z dn. 30 VI 1952 r. Czy to przypadkowa zbieżność nazwiska z mistrzynią z Grudziądza?

231 Na pływackich obiektach w kraju, utrwalała się czołowa pozycja Mrozówny w stylu klasycznym, co w konsekwencji doprowadziło do zakwalifikowania jej w skład reprezentacji olimpijskiej i występu w Igrzyskach Olimpijskich w Helsinkach. Niestety po tym starcie zawodniczka, zmieniła barwy klubowe wyprowadzając się z Bydgoszczy. Pływała jeszcze 10.8.52 na mistrzostwach województwa (okręgu) w Inowrocławiu, uzyskując 1.28,0 na 100 m klasycznym. [Foto 96].

Na słupkach w wymienionych wyżej zawodach okręgowych stanęło 161 pływaków w tym 56 kobiet. Za najciekawsze uznano rezultaty A. Mrozówny i Zygm. Szostaka (100 m dow. 1.09,9). Inne znane czasy zwycięzców to 1.48,1 min. osiągnięty przez H. Maternowską na 100 m st. grzbietowym lub 3.52,1 uzyskany przez U. Martenowską na 200 m klas. oraz wynik sztafety 4 × 100 m st. zm. 7.03,3 uzyskany w składzie: E. Kramarczyk, A. Mrozówna, H. i U. Maternowskie. Punktacja końcowa i kolejność klubów była następująca: łącznie mężczyzn kobiet I. Kolejarz Bydgoszcz 419 pkt.

III m. (212) I m. (207) II. Budowlani Toruń 229 pkt.

I m. (229) -III. Gwardia Bydgoszcz 219 pkt.334.

II m. (219) -Kolejarz Inowrocław -II m.

Po tygodniu w MP w Siemianowicach Mrozówna startowała już jako zawodniczka „Kolejarza” (Polonii) Warszawa.

1953 Na zawodach otwarcia sezonu, 14.6. w Inowrocławiu E. Kriese popłynął na 100 m stylem grzbietowym w 1.19,7 to jest szybciej od swego wcześniejszego rekordowego biegu.

30 czerwca odbyły się okręgowe mistrzostwa dla młodzików i juniorów z udziałem 148 pływaków z czego 33 ze „Spójni” Grudziądz, a po 26 z „Kolejarza” Inowrocław i „Gwardii” Toruń. Ponadto, po raz pierwszy udział w zawodach wziął zespół „Ogniwa” Bydgoszcz. W młodszej grupie wyróżnili się M. Soszyńska i J. Pisarski ze „Spójni”, a także L. Gałęzewska – „Kolejarz” I. oraz B. Leśniewski – „Budowlani” T. Wśród juniorów zwrócili na siebie uwagę M. Prochówna - „Kolejarz” I. dalej E. Kramarczykówna, J. Tarczyński i E. Kriese - „Kolejarz” B. (Brda) oraz H. Kuszewska – „Sójnia” G. Druż. Mistrzostwa Okręgu zorganizowano 2 sierpnia w Grudziądzu. Mistrzem została miejscowa „Spójnia” (385 pkt.). Dalsze miejsca przypadły: „Gwardii” T. (175 pkt.), „Kolejarzowi” I. (95), „Budowlanym” T. (91), „Spójni” B. (26) i „Włókniarzowi” Ch. (16 pkt.). Ten ostatni wystartował po raz pierwszy podobnie jak AZS Toruń. Zabrakło teamu „Kolejarza” Bydgoszcz. Na mistrzostwach dla juniorów potwierdzili swój talent i pracę młodzicy Maria Soszyńska i Jerzy Pisarski ze „Spójni” G. Wyniki indywidualne zasługujące na uwagę: 100 dow. Z. Szostak Gwardia T. 1.08,6 D. Lewandowska Spójnia G. 1.28,8 200 dow. Z. Szostak „ 2.44,2 „ „ 3.16,5 400 dow. E. Zalewski Spójnia G. 6.06,4 „ „ 6.45,4 1500 dow. Z. Kaliszak Budowl. T. 26.31,8 -100 grzb. Z. Szostak Gw. T. 1.24,1 K. Wiśniewska Spójnia G. 1.52,1 200 grzb. J. Pisarski Spójnia G. 3.09,8 M. Soszyńska „ 3.44,8 100 klas. [] Dzięgielewski Gw. T. 1.29,0 K. Chrzanowska „ 1.44,8 200 klas. [] Dzięgielewski „ 3.18,2 S. Szulc Spójnia B. 3.46,8 100 mot. A. Lewicki Budowl. T. 1.28,2 H. Kuszewska „ G. 1.49,2 200 mot. A. Karnowski Spójnia G. 4.02,8 -oraz 334

Gazeta Pomorska nr 191 (1257) z dn. 11 VIII 1952 r.,

232 sztafeta 4 × 100 m st. dow. kobiet Spójnia Grudziądz 4 × 100 m st. zm. mężczyzn „ „ 4 × 200 m st. dow. mężczyzn Budowlani Toruń

6.20,0 – rekord okręgu.

5.50,2 12.31,8

1954 Na zawodach inaugurujących działalność basenu w Chełmży 28.2. zawodnik „Spójni” Grudziądz Stanisław Gończewski uzyskał na 50 grzb. 38,4 s. tj. wynik lepszy od dotychczasowego RP juniorów. Jego kolega klubowy Jerzy Pisarski w konkurencji 50 m bokiem wkrótce wykreślonej z programów zawodów - osiągnął podobny sukces.

W tym samym roku na Mistrz. Pomorza (29 VIII) w Inowrocławiu startowało 129 zawodników z klubów: „Spójnia” G., AZS T., „Ogniwo”, „Włókniarz” i OWKS. Punktacja zespołowa ustalała tym razem kolejność zrzeszeń: „Spójnia” (277), „Stal” T. (133), „Kolejarz” (119).

Indywidualnie zwyciężali: 100 dow. Z. Szostak Stal T. 1.08,6 M. Soszyńska Spójnia G. 1.30,7 400 dow „ „ 5.56,4 „ „ 6.54,8 1500 dow. Z. Lewandowski Kol. B 25.14,7 100 grzb. Z. Szostak Stal T. 1.21,0 M. Soszyńska „ 1.43,2 100 klas. J. Gembala AZS T. 1.27,2 T. Grubińska Spójnia 1.38,2 200 klas. J. Gembala „ 3.13,6 „ „ 3.30,5 100 mot. [] Otolski Spójnia G. 1.22,2 H. Kuszewska „ 1.46,1 200 mot. Z. Żakowski Kol. B. 3.22,1 „ „ 3.54,9 Sztafeta kobiet 4 × 100 m st. zm. Spójnia Grudziądz 7.02,8 Sztafeta „ 4 × 100 m st. dow. OWKS Bydgoszcz 6.34,2 Sztafeta mężczyzn 4 × 100 m .st. zm. Stal Toruń 5.40,0 Sztafeta „ 4 × 200 m st. dow. Stal „ 12.00,0 Opublikowane przez prasę w listopadzie 1954 r. podsumowanie sezonu zawierało listy 6 najlepszych wyników indywidualnie w najpopularniejszych konkurencjach oraz przytoczony niżej ranking zespołowy.

Pierwsze miejsca na listach indywidualnych zajmowali: 100 dow.

E. Kriese Kol. B. 1.03,7 D. Lewandowska Spójnia G. 1.23,0 200 dow. „ „ 2.31,5 -400 dow. „ „ 5.22,4 „ „ 6.33,4 100 grzb.

E. Kriese Kol. B. 1.18,4 D. Lewandowska „ 1.40,9 100 klas.

J. Gembala AZS T. 1.25,8 T. Grubińska „ 1.38,2 200 klas. „ „ 3.07,8 „ „ 3.28,3 100 motyl.

E. Kriese Kol. B. 1.17,2 K. Chrzanowska „ 1.39,6 200 motyl.

Z. Żakowski „ 3.22,1 -Ranking zespołowy: kluby zrzeszenia miasta Spójnia G. 233 pkt.

Spójnia 233 pkt.

Toruń 262 pkt.

Budowlani T. 121 Kolejarz 156 Grudziądz 233 Stal Toruń 110 Budowlani 121 Bydgoszcz 188 Brda (Kolej.) 102 Stal 110 Inowrocław 69 Kolejarz Ino. 54 OWKS 47 Chełmża 8 OWKS Bydg. 37 Włókniarz 36 Włokniarz B. 36 AZS 21 AZS Toruń 21 Start 13 Start Bydg.

13 Unia 8 WKS Toruń 10 SKS 7 Unia Ch. 8 SKS I. 7

233 1955 Zimowe Mistrzostwa Okręgu mogły odbyć się z racji funkcjonowania już basenu w Chełmży. Imprezę przeprowadzono 3 kwietnia. Zawodnicy „Sparty” G. wygrali 11 z 17 konkurencji natomiast klub opsiągnąl 332 pkt. wygrywając z „Budowlanymi” T.- 149, „Kolejarzem” – 73 i „Startem” - 2 pkt.

Mistrzowskie tytuły po raz pierwszy na krytej, 25 m pływalni zdobyli: 100 dow. M. Soszyńska Sparta 1.23,0 E. Kriese Brda 1.05,1 200 dow. M. Soszyńska „ 3.01,6 J. Pisarski Sparta 2.46,2 400 dow. ---E. Zalewski „ 5.43,3 100 grzb. A. Błażejowska „ 1.34,2 S. Gończewski Sparta 1.21,9 100 klas. K. Chrzanowska „ 1.37,1 J. Gembala Bud. T. 1.25,4 200 klas. T. Grubińska „ 3.28,4 [] Woźniak Bud. T. 3.08,7 100 delf. K. Chrzanowska „ 1.56,0 E. Kriese Brda 1.15,0 200 mot. ---[] Woźniak Bud. T. 3.14,4 W Mątwach (obecnie dzielnica Inowrocławia) odbyły się 28 VIII omawianego właśnie roku Mistrzostwa Pomorza inaugurujące działalność tamtejszego 50 m basenu. Zespołowo wygrała „Sparta” G. (282 pkt.) przed „Budowlanymi” (90) i „Stalą” (60) z Torunia. Żywotność, poza wymienionymi, wykazują w tym czasie: WKS (T.), „Sparta” i „Start” (Ch.), „Goplania” (I.), „Kolejarz” (B.) „Zdrój” (C.). Spadła aktywność sekcji „Pomorzanina”.

Indywidualnie z 13 konkurencji 9 wygrali grudziądzanie.

100 dow.

J. Pisarski Sparta G. 1.09,4 M. Soszyńska Sparta G. 1.21,7 400 dow.

R. Narloch „ 5.44,3 M. Soszyńska Sparta G. 6.30,1 1500 dow.

Z. Lewandowski Kol. Ino. 25.01,4 ----100 grzb.

S. Gończewski „ 1.22,0 A. Błażejewska Sparta G. 1.39,2 200 grzb.

---T. Grubińska „ 3.23,4 200 klas.

B. Korzeniowski Sparta G. 3.08,9 ----100 mot.

---M. Michalska Budowl. T. 1.33,6 200 mot.

E. Beszczyński Budowl. T. 3.16,7 ----4 × 100 m st. dow kobiet Sparta G. 6.04,3 4 × 200 m st. dow. mężczyn „ 11.33,6 1956 W mistrzostwach zimowych w Chełmży „Sparta” wystąpiła z jedną wspólną (z Grudziądzem) ekipą dwóch miast. Jej członkowie wygrali wszystkie konkurencje gromadząc 307 pkt. przed „Startem” Chełmża 53 pkt. i „Budowlanymi” T. 48 pkt. oraz „Stalą” T. 6 pkt.

Na mistrzostwach Pomorza 29 lipca w Mątwach doliczono się 196 tzw. osobo-startów pomimo, że zabrakło w nich zawodników „Sparty” Grudziądz, powołanych przez Radę Główną tego zrzeszenia na zgrupowanie przed MP do Ustronia. Najlepszym zespołem w tej sytuacji okazał się „Start” Chełmża (237 pkt.), a dalej sekcja gospodarza zawodów „UniiNoteci” (136 pkt.) i „Kolejarza” Inowrocław (78 pkt.335), „Brdy”, „Stali” i „Budowlanych” T., „Sparty” Ch. Na nowo wybudowanym, 25 m basenie „Kolejarza” w Bydgoszczy rozegrano 19.8. indywidualne zawody wojewódzkie juniorów i młodzików, w których wzięło udział 120 zawodników. Ustanowiono dwa rekordy okręgu juniorów i trzy rekordy chłopców (kat. wieku nazywana później młodzikami), których autorami byli: Markiecki (Kol.), Piasecki,336 A. Szelner (Unia), J. Mikołajczak, R. Narloch. Najlepsi w większości reprezentowali „Spartę” 335 336

GP nr 181 (2490) z dn. 31 VII 1956 r., Imion nie podano. Piasecki, to być może zniekształcone w prasie nazwisko - J.Pisarskiego (Sparta G.).

234 Chełmża (455 pkt.), następni w klasyfikacji zespołowej to: „Kolejarz” Bydgoszcz (159 pkt.), „Start” (121 pkt.), „Unia” (110 pkt.).337 Dziewczęta: 50 dow. Polińska [] Sparta 0.39,4 338 100 dow. Nowacka [] Budowlani Toruń 1.26,6 50 grzb. Ciemińska Mirosława Sparta 0.40,0 100 grzb. „ „ 1.28,9 100 klas. Grubińska Teresa Sparta 1.35,2 200 klas. „ „ 3.24,2 50 delf.

Iłka Ewa 45 Kolejarz Bydgoszcz 1.15,8 100 motyl. Leńska [] Sparta Grudziądz 1.50,7 400 zm. Nowacka [] Budowlani Toruń 7.32,7 Panie: 100 grzb. Soszyńska M.339 Sparta Grudziądz 1.43,5 100 klas. Chrzanowska K. 38 „ 1.37,4 200 klas. Michalska Maria 39 Budowlani Toruń 3.26,4 100 motyl. Michalska Maria „ 1.40,5 Chłopcy: 100 dow. Szelner A. Unia Inowrocław 1.16,1 – rekord okręgu 400 dow. Markecki [] Kolejarz Bydgoszcz 6.10,1 – rekord okręgu 100 grzb. Grabowski [] Sparta Grudziądz 1.53,0 100 klas. Mikołajczak Jerzy Sparta Grudziądz 1.27,2 – rekord okręgu 100 delf. Jaskólski Zbig.

Unia Inowrocław 1.38,0 400 zm. Mikołajczak Jerzy Sparta Grudziądz 7.09,6 Juniorzy: 100 dow. Piasecki [] Sparta Grudziądz 1.09,0 400 dow. Narloch Ryszard „ 5.41,4 100 grzb. Piasecki [] „ 1.22,0 – rekord okręgu 200 klas. Sosnowski [] „ 3.10,2 100 delf. Narloch Ryszard „ 1.26,0 – rekord okręgu Do widomości publicznej podano, że 25.11.56 w Chełmży trójka pływaków, wówczas miejscowej „Sparty”, poprawiła w swej kategorii RP. Byli to: Jerzy Mikołajczak na 50 m klas. z czasem 38,6 s., R. Soszyński 50 m grzb. rezultatem 37,3 s. i Mirosława Ciemińska (41) 50 grzb. 38,2 s. Jest wiadomym, że ten ostatni wynik przetrwał w tabelach do końca 1958 roku.

1957 Przy nadal trwających zawirowaniach organizacyjnych w zimowych Mistrzostwach Okręgu (17 marca), najsilniejszej dotychczas sekcji, przejściowo przydzielonej „Startowi” Grudziądz (216 pkt.), ustępowały: „Start” Chełmża (71), „Sparta” Chełmża (53 pkt.).340 Indywidualnie, wśród 56 zawodników, najlepiej zaprezentowała się Zofia Jodis z WKS Toruń na 100 dow. – RO sen. oraz Jerzy Matuszewski ze „Startu” G. na 200 mot. – RO mł.

100 dow. Z. Jodis WKS T. 400 dow. M. Soszyńska Start G. 100 grzb. A. Błażejowska „ 337

1.18,4 6.31,1 1.27,4

J. Pisarski Start G. R. Narloch „ M. Jagodziński Bud. T.

GP nr 199 (2508) z 20 VIII 1956 r., Pływały siostry Gizela i Teresa Nowackie. Która i jaką konkurencję wygrała ?

339 Dotychczas nie udało się ustalić roku urodzenia zawodniczki 1937 czy 1938.

340 GP z dn. 19.3. 1957 r. – mutacja grudziądzka 338

1.08,0 5.24,1 1.22,1

235 200 klas. T. Grubińska „ 100 mot. M. Michalska Bud. T. 200 mot.

--

J. Wiśniewski „ -J. Matuszewski Start G.

3.21,3 1.33,2 --

2.58,7 -3.13,3

Dominacja pływaków Grudziądza, w letnich Mistrzostwach BOZP 13-14.7. tym razem występujących w Inowrocławiu jako KS „Stal” (z 16 konkurencji 12 zakończyło się ich wygraną), była kontynuacją wcześniejszych osiągnięć „Sparty” później, po kolejnej zmianie szyldu -„Startu”. Punktacja zespołowa to potwierdza. „Stal” G.- 418 pkt., „Start” Ch.- 219 pkt., „Budowlani” T.- 72 pkt., „Brda” B. – 46 pkt. i „Goplania” I. – 31 pkt., WKS T. – 15, Legia Ch. – 12 oraz Unia Wąbrzeźno 1 pkt. [Foto 97].

Poniżej zwycięzcy konkurencji341: 100 dow. Z. Jodys 200 dow.

--400 dow. []Nowacka 100 grzb. A. Błażejowska 100 klas. J. Beiger 200 klas. T. Grubińska 100 mot. I. Ruszkowska 200 mot.

--4 × 100 dow. kobiet 4 × 200 dow. mężczyzn

WKS T. Start Ch. „ Stal G. „ Bud. T. Stal G. „

1.19,0 -6.39,8 1.29,3 1.40,7 3.21,0 1.40,8 -6.25,2 10.42,7

J. Pisarski Stal G. Z. Rolewicz „ R. Narloch „ S. Gończewski „ --R. Radek „ --Z. Olkowski Start Ch.

1.07,6 2.33,4 5.37,6 1.20,0 -3.07,3 -3.15,1

W Toruniu odbyły się 21 lipca mistrzostwa okręgu juniorów. Zespołowo wygrała je Stal G. (326) przed Startem Ch. (213), Budowlanymi T. (112), Brdą (33) i Notecią (25).

Na basenie chełmżyńskim, 22 grudnia w meczu z Gdańskiem reprezentacja Pomorza przegrała nieznacznie 73:68. Rekord okręgu (młodz.) ustanowił Jerzy Matuszewski342 na dyst. 50 m st. motylkowym (34,4).

1958 W lutym na basenie Chełmży przeprowadzono okręgowe mistrzostwa dla młodzików i dzieci. Drużynowo wygrała „Stal” G. - 285 pkt. przed „Pomorzaninem” - 144 pkt., „Legią” Ch. - 55 pkt. i „Zdrojem” C. - 45 pkt. Przewagę Grudziądza ilustrowało 11 zwycięstw zawodników „Stali” na 16 rozegranych konkurencji. Jej reprezentant Z.Wierzbicki poprawił RO-16 na 100 m st. dow. w 1.07,2 min. Na listę rekordzistek w kat. dzieci i młodz. na 50 m stylem grzbietowym wpisała się 10-letnia Elżbieta Paczkowska (patrz rozdz. IV-6) Poważnym rywalem zespołu Stali G. w HMO 28 lutego na basenie Chełmży, okazał się „Pomorzanin” Toruń. Z jego reprezentantami dzielili grudziądzanie zwycięstwa indywidualne. Wśród kobiet dominowały pływaczki z Torunia. Punktacja zespołowa ustaliła kolejność następującą: „Stal” G.- 218 pkt., „Pomorzanin” - 177 pkt., „Legia” Ch. - 64 pkt., „Budowlani” T. - 42 pkt.

Poniżej zestawienie mistrzów okręgu pływalni krytej.

100 m st. dow. Z. Jodis Pom. T. 1.19,1 Z. Rolewicz Stal G. 1.04,5 400 m st. dow. G. Nowacka „ 6.40,1 „ „ 5.20,4 100 m st. grzb. M. Ciemińska Stal G. 1.27,4 S. Gończewski Stal G. 1.20,9 200 m st. grzb. A. Błażejowska „ 3.12,6 S. Gończewski Stal G. 2.58,8 100 m st. klas. M. Michalska „ 1.34,7 --341 342

GP z dn. 17.7.57 – mutacja grudziądzka Nie można przyjąć bez wątpliwości tej informacji ponieważ nie udało się ustalić roku urodz.zawodnika

236 200 m st. klas.

--100 m st. mot. M. Michalska Pom.T. 1.31,0

S. Soszyński Pom.T. 2.59,9343 J. Matuszewski „ 1.19,7

Pływacy „Stali” (470 pkt.) ponownie wygrali punktację zespołową także Letnich Mistrzostw BOZP, przeprowadzonych 30-31 sierpnia w Grudziądzu. Na dalszych miejscach znalazły się kluby: „Pomorzanin” (267), „Zdrój” (103), „Legia” (75), „Brda” i „Budowlani” Indywidualnie „stalowcy” zwyciężyli w 14 z 17 rozegranych konkurencji i poprawili 5 rek. okręgu (K. Chrzanowska, T. Grubińska, B. Kandiak, H. Malinowska oraz Z. Wierzbicki).344 Znane są wyniki indywidualne mistrzów okręgu: 100 m st. dow. Z. Jodis Pom. T. 400 m st. dow. Z. Jodis „ 1500 m st. dow.

100 m st. grzb. A. Błażejowska „ 200 m st. grzb.

100 m st. klas. T. Grubińska Stal G. 200 m st. klas. T. Grubińska „ 100 m st. mot. K. Chrzanowska „ 200 m st. mot.

1.21,4 6.30,5 --1.27,8 --1.31,6 3.15,2 1.39,2 ---

A. Elwert Z. Wierzbicki Z. Rolewicz S. Gończewski S. Gończewski

Stal G. „ „ Stal G. „

S. Soszyński

Pom. T.

Z. Rolewicz

„

1.10,9 5.37,8 21.25,3 1.21,9 3.05,6 --3.05,3 --3.11,9

1959 12 kwietnia na jedynym krytym basenie w województwie w Chełmży odbyły się mistrzostwa okręgu młodzików. Najlepiej wystąpiły mające 11 lat zawodniczki H. Hirsz (100 grzb.) i E. Paczkowska (200 m dow.) osiągając rekordy w kat. dzieci - do lat 13. Punktacja zawodów: „Stal” G. - 93, „Pomorzanin” T. - 59, „Noteć” I. - 14, „Legia” Ch. - „Zdrój” C. – 10 pkt. Ten ostatni ukarano odsunięciem od zawodów pływaków, wobec których klub nie dopełnił wymaganych formalności. W takich przypadkach najczęściej powodem sankcji był brak aktualnej książeczki zdrowia.

Bardzo szybko pojawiły się efekty uruchomienia basenu z podgrzewaną wodą w Mątwach. Już w Mistrzostwach Okręgu (12 lipca) tamtejsza „Noteć” zespołowo uplasowała się niespodziewanie na II miejscu (143 pkt.) za „Stalą” G. (280), a przed „Zdrojem” (118).

Zawiodła „Legia” Ch. posiadająca przecież własny kryty basen. Startowało 140 zawodników.

Indywidualne zwycięstwa odnosili: K. Chrzanowska, Z. Wierzbicki, R. Żywiecki (wszyscy ze Stali G.) i M. Ciemińska (Legia) - po dwa razy - oraz Z. Jodis (Pomorzanin), J. Pisarski (Stal), [] Sosnowski (Pomorzanin).

27.12. w Chełmży odbyły się zawody młodzików ćwiczących w klubach z terenu województwa. Prasa komunikowała, że poprawiono sześć rekordów okręgu. Ustalono i tu zaprezentowano pięć z nich.

50 dow.

Kowalska [] ?

0.41,4 400 dow.

Paczkowska Elżbieta 48 Stal G. 7.01,0 100 grzb.

Kandiak Barbara 46 „ 1.37,0 50 mot.

Rabowska [] 46 „ 0.51,3 100 kl.

Więcławski Z. 46 Legia 1.35,1 Z listy 10 najlepszych czasów w każdej konkurencji sporządzonej na koniec roku wynika, że na 4 dystansach stylu dowolnego oraz w 200 m st. grzbietowym pierwszą pozycję w okręgu zajmował Zygfryd Wierzbicki ze „Stali” G., dzięki czemu uchodził za najlepszego pływaka.

343

344

Różne źródła podają odmienne wyniki w konkurencjach 200 kl. M – 2.58,3 oraz 200 grzb K – 3.13,6 min.

IKP z 31.8.1958 r.i GP z 1.9.1958 r. – mutacja grudziądzka

237 Panie podzieliły się bardziej równomiernie czołowymi lokatami, dając pierszeństwo Zofii Jodis.345 1960 28 lutego w Chełmży walczyli o tytuły mistrzów BOZP młodzicy. Wyróżniły się dwie zawodniczki grudziądzkiej „Stali” B. Kandiak (grzb.) i H. Malinowska (klas.)

Gospodarzem HMO 13 marca była oczywiście Chełmża. W punktacji zespołowej miejsca zajmowały kolejno: „Stal” – 186 pkt., „Pomorzanin” – 93 pkt. i „Legia” – 70 pkt.

Wśród zwycięzców, o znanych wcześniej nazwiskach, pojawiła się Wiesława Rabowska z „Legii” Chełmża. Odnotowano RO 12- i 13-letnich ustanowiony na 400 m st. dow. (6.58,7) przez Elżbietę Paczkowską.

LMO w Grudziądzu (14-15.8.) przyniosły jeden rekord okręgu młodzików w wykonaniu Barbary Kandiak, na dyst. 200 m st. grzb. Wyróżniła się także E. Paczkowska bijąc rek. okręgu dzieci 12-letnich na 100 mot. z czasem 1.44,5 min. Gospodarze byli w tym okresie nadal najsilniejszą sekcją okręgu i wygrali zespołowo gromadząc 425 pkt. przed „Legią” – 191 pkt. i „Notecią” - 93, „Zdrojem” - 28 oraz „Pomorzaninem” - 21 pkt.

1961 72 zawodników z 5 klubów wystartowało 27 lutego na mistrzostwach młodzików w Chełmży. Zespołowo pierwszą pozycję zajęła „Stal” - 51 pkt. przed „Zdrojem” - 29, „Notecią” -15, „Pomorzaninem” - 8 i „Legią” - 3 pkt.

Tytuły mistrzowskie zdobyli: 100 m st. dow. H. Hirsz Stal 1.32,5 [] Rumocki Stal 1.19,1 400 m st. dow. E. Paczkowska „ 6.18,1 A. Sobczak Zdrój 6.34,6 100 m st. grzb. B. Kandiak „ 1.29,9 A. Strzelecki „ 1.25,9 200 m st. klas. H. Malinowska „ 3.19,1 S. Drużyński „ 3.20.2 100 m st. mot. E. Paczkowska „ 1.44,5 --200 m st. mot. [].Kamiński346 Stal 3.43,5 „Stal” Grudziądz nadal nie zagrożona wygrała też 19.3. ZMO w Chełmży, osiągając 329 „oczek” przed „Zdrojem” 80 pkt. oraz „Pomorzaninem” 66 i „Legią” 62 pkt. Zwycięzcami konkurencji zostali w większości zawodnicy Stali: 100 m st. dow. E. Paczkowska 400 m st. dow. E. Paczkowska 100 m st. grzb. A. Błażejewska 200 m st. grzb. A. Błażejowska 200 m st. klas. H. Malinowska 100 m st. mot. H. Malinowska 200 m st. mot.

1.15,0 RO 6.09,2 1.26,3 3.06,5 3.21,8 1.54,0 ---

R. Narloch Z. Rolewicz W. Lewandowski (Pom. T.) Z. Wierzbicki P. Jażembski Z. Rolewicz

1.04,0 5.06,0 1.20,8 2.50,3 RO 3.07,4 --2.57,0

Mistrzostwa Okręgu w Grudziądzu, w dniach 1-2 lipca, z udziałem 130 pływaków, wygrali ponownie gospodarze. Przewaga „Stali” była miażdżąca. Uzyskała 507 pkt. podczas, gdy następny „Zdrój” - 127 pkt. i dalej „Legia” – 69, „Pomorzanin” – 64, „Noteć” – 37,

345

346

Wg tabeli 10 najlepszych w roku 1959.

Nie można ustalić, która z liter (E lub M) pojawiających się w różnych materiałach inicjałów jest poprawnym początkiem imienia zawodnika.

238 „Start” Bydg. i „Start” G. po 2 pkt.347 Indywidualne osiągnięcia zwycięzców: 100 dow. L. Rabowska 47 Legia Ch. 1.17,0 R. Narloch Stal G. 200 dow. E. Paczkowska 48 Stal G 2.54,8 Z. Rolewicz Stal G. 400 dow.

--Z. Rolewicz StalG. 100 grzb. A. Błażejowska Stal G. 1.29,4 Z. Wierzbicki Stal G. 200 grzb. B. Kandiak Stal G. 3.18,3 Z. Wierzbicki Stal G. 100 klas. H. Malinowska 46 Stal G 1.33,5 P. Jażembski Stal G. 200 klas. H. Malinowska Stal G. 3.17,6 P. Jażembski Stal G. 100 mot. A. Błażejowska Stal G. 1.46,6 R. Narloch Stal G.

1.04,9 2.24,2 5.10,0 1.20,3 2.56,0 1.27,0 3.08,3 1.17,9

W opublikowanej tabeli 10 najlepszych wyników w 1961 roku z zawodników „Astorii” znajduje się tylko jedno nazwisko Ewa Iłka, które znalazło się na 10 miejscu w stylu klasycznym na 100 m z czasem 1.45,8 min.

Niepokojący był bilans startów na przestrzeni całego roku „Goplani” Inowrocław i „Brdy” Bydgoszcz.

1962 Pływacy „Stali” Grudziądz wygrali 10 z 15 konkurencji indywidualnych ZMOkr., przeprowadzonych 11 marca w Chełmży, oraz wszystkie (3) biegi sztafetowe. „Stal” pozostawała nadal na czele okręgu, o czym świadczy punktacja halowych mistrzostw z udziałem jeszcze: „Legii”, „Zdroju”, „Noteci” i „Pomorzanina”. Kluby w kolejności już wymienionej zdobyły następującą liczbę punktów: 298 – 136 – 90 - 55 – 51.

100 dow.

400 dow.

100 grzb.

200 grzb.

200 klas.

100 klas.

200 mot.

L. Rabowska L. Rabowska A. Błażejowska --H. Malinowska R. Skrzypczak (T.) ---

1.14,5 6.20,0 1.31,3 3.12,6 1.42,6

Z. Rolewicz Z. Rolewicz E. Szpakowski E. Szpakowski R. Sosnowski --R. Narloch

1.03,6 5.19,0 1.19,1 2.53,8 2.59,6 3.11,8

Mistrzostwa Okręgu 19-20 sierpnia odbyły się ponownie w Grudziądzu, na basenie z zimną wodą i w fatalnych warunkach, nie pozostających bez wpływu na poziom sportowy.

100 m st. dow. L. Rabowska Legia 1.18,5 R. Narloch Stal G. 1.05,5 400 m st. dow. E. Paczkowska Stal G. 6.13,1 Z. Rolewicz „ 5.13,2 100 m st. grzb. E. Paczkowska Stal G. 1.26,8 E. Szpakowski „ 1.19,0 200 m st. grzb.

--Z. Wierzbicki „ 2.52,9 200 m st. klas. H. Malinowska Stal G. 3.21,0 K. Kozłowski „ 3.12,6 100 m st. mot. G. Olszewska Noteć 1.42,8 --200 m st. mot.

--Z. Rolewicz „ 3.01,3 Zespołowo znów wygrała ekipa miejscowej „Stali” zbierając 248 pkt. Kolejne miejsca przypadły „Noteci” (100 pkt.), „Zdrojowi” (55), „Legii” (44), „Pomorzaninowi” (21) oraz „Astorii” (3 pkt.). Obserwując z dystansu decyzję o wyborze miejsca mistrzostw nasuwa się pytanie: dlaczego nie w Mątwach?

Zapewne lepiej czuli się 2.9. w ciepłej wodzie na mątewskim basenie młodzicy startujący w okręgowych mistrz. swej kategorii. Punktację niespodziewanie wygrał Ciechocinek, gromadząc 99 pkt. „Stal” i „Noteć” uzyskały odpowiednio 85 i 66 punktów. Indywidualnie z zawodników „Zdroju” swe konkurencje wygrali: Andrzej Sobczak (200 m st.dow.), Paweł

347

GP nr 155 (4014) z dn 3.7.61 i DW nr 154 (770) z dn. 2-3.7.61

239 Polak (200 m st. klas.) i Adam Strzelecki (100 m st. grzb.). Wiesława Rabowska potwierdziła prymat w kraulowym sprincie kobiet.

Planowane na 9.12. otwarcie basenu „Astorii” uświetnić miały duże zawody pływackie. Krajowa czołówka nie kwapiła się jednak z przyjazdem w tym terminie, ale propagandowo sytuację ratowali zawodnicy „Olimpii” Poznań. Z rozegranych konkurencji gospodarze wygrali: 50 dow.

Niedźwiecki Zdzisław Astoria 0.30,4 100 dow.

Rolewicz Zbigniew Stal G. 1.03,9 100 klas.

Malinowska Halina Stal G. 1.32,8 Z końcem roku na liście 10 najlepszych wyników w okręgu znalazł się na 100 m st. klas. Roman Skarwecki, bydgoszczanin legitymujący się wynikiem 1.32,7 min, dającym mu 7 pozycję.

1963 W Grudziądzu, 23 czerwca rozegrane zostały konkurencje okręgowych mistrzostw w kategorii młodzików. Zwyciężyli gospodarze: „Stal” – 193 pkt. dalej, „Zdrój” – 112, „Noteć” – 68, „Legia” – 53, „Pomorzanin” – 23, i „Astoria” – 5 pkt.

Przy dotkliwym zimnie wyróżniła się dwoma zwycięstwami E. Paczkowska. Wśród chłopców pojawiły się dwa nowe nazwiska: żabkarza Michała Pychyńskiego ze „Zdroju” C. i dowolisty Jana Krukowskiego z „Legii” Ch. Ten ostatni, niewątpliwie interesujące objawienie na scenie sportowej.początkowo przedstawiany był, zupełnie niepotrzebnie, a wręcz ze szkodą dla niego samego, jako zawodnik o rok młodszy niżby to wynikało z metryki, Spartakiada Wojewódzka 21-22 lipca w Mątwach mając charakter letnich mistrzostw okręgu przyniosła gospodarzom tj. „Noteci” II lokatę zespołowo z dorobkiem 157 pkt. Nie jest to dużo przy 437 pkt. zwycięzcy – „Stali” Grudziądz – ale całkiem okazale wobec piątej (ostatniej) „Astorii”, która zgromadziła 3 pkt. Miejsca III i IV przypadły „Zdrojowi” Ciechocinek (150 pkt.) i „Legii” Chełmża (77). Przygotowania do tej imprezy trwały od 26 czerwca i objęły 36 zawodników z 6 klubów. Pływakom nadal przewodzili E. Paczkowska i Z. Rolewicz.

Pierwszego dnia zawodów rekord Polski w kat. młodzików na 400 m st. zmiennym uzyskała E. Paczkowska, wynikiem 6.30,3. W dalszej części imprezy poprawiono pięć rekordów Okręgu, z czego trzy ustanowił podopieczny Eugeniusza Lau`a, zawodnik „Legii” Chełmża - Jan Krukowski /50/. Zwycięstwa dla „Noteci” odniosły Maria Trawińska (100 m st. klas.), Irena Nowakowska (200 m st. grzb.) i Genowefa Olszewska (100 m st. motyl.). [Foto 98] Kończące sezon startów letnich zawody 1.9. w Mątwach przyniosły rekordy okręgu na 50 m dow. kobiet 32,7 autorstwa Liliany Rabowskiej348 oraz 100 m mot. mężczyzn 1.14,4 Ryszarda Narlocha.

W pierwszą niedzielę grudnia przeprowadzono zawody, którym nadano miano nieoficjalnych mistrzostw miasta. Formalnie nazwę Mistrzostw Bydgoszczy przyjęła impreza organizowana od roku 1964 w rocznicę wyzwolenia od okupacji niemieckiej tj 24.1.1945 r.

Mając od grudnia 1962 basen kryty pływacy Astorii poczynają „wkradać” się stopniowo na okręgową listę „10”. W ten sposób w roku 1963 znalazła na niej miejsce już czwórka zawodników: 9.

Sobczak Urszula 50 100 dow.

1.30,8 10.

Iłka Ewa 45 100 klas.

1.43,4 8.

Niedźwiecki Zdzisław 44 100 dow.

1.11,1 8.

Skarwecki Roman 46 100 klas.

1.30,7 348

Wg IKP z 4.9.63. Problem autorstwa rezultatów sióstr od roku 1964 już wyjaśniano wcześniej. Tu podany wynik gdyby był odnotowany dla rocznika `47 (śp. Liliany) stanowiłby rekord Polski tej kat. a nie ma go w tabelach. Trenujący w omawianym okresie zgodnie potwierdzają, że na tym poziomie sportowym pływała tylko starsza z sióstr Wiesława (r. `46), przyznają autentyczność jej osiągnięć, a wykluczają uzurpację do wszelkich rekordów (także okręgu) młodszej. Nieporozumienia dotyczące obu obciążają więc szeroko rozumiany aktyw.

240 1964 Zimowe mistrzostwa okręgu (woj.) zorganizowano 29.2.-1.3. w Chełmży. Wyższość wykazali pływacy „Stali” G. (413 pkt.). Kolejne miejsca zajęły: „Zdrój” (121), „Legia” (86), „Noteć” (79/74)349, „Astoria” (53), „Pomorzanin” (27) i „Stal” T.(7). Na 17 konkurencji 13 wygrali zawodnicy „Stali” G., trzy „Legii” i jedną „Zdroju”. Najlepszą zawodniczką została Halina Malinowska, a mistrzostwo w poszczególnych konkurencjach zdobyli350 [Foto 99] 100 m st. dow.

W. Rabowska 1.14,4 R. Narloch 1.02,3 400 m st. dow.

W. Rabowska 6.15,2 Z. Rolewicz 5.07,4 100 m st. grzb.

B. Balcerowicz 1.28,6 J. Krukowski 1.16,3 (Legia) 200 m st. grzb.

B. Balcerowicz 3.02,4 J. Krukowski 2.46,3 100 m st. klas.

H. Malinowska 1.31,5 R. Sosnowski 1.21,6 (Legia) 200 m st. klas.

H. Malinowska 3.15,8 W. Biesiada 3.00,5 (Zdrój) 100 m st. mot.

H. Malinowska 1.38,9 R. Narloch 1.12,2 200 m st. mot.

----R. Narloch 2.53,7 200 m st. zmien. H. Malinowska 3.22,8 Z. Zagórski 2.51,8 Zwycięzcami konkurencji imprezy jubileuszowej 10-lecia pływalni w Chemży zostali 100 m st. dow. R. Narloch Stal G. 1.03,6 W. Rabowska 1.15,6 200 m st. klas. R. Sosnowski Legia 2.59,6 H. Malinowska 3.17,2 100 m st. grzb. E. Szpakowski Stal G. 1.16,4 B. Balcerowicz 1.25,8 200 m st. mot. R. Narloch 2.58,7 (100) E. Paczkowska 1.36,8 200 m st.dow. R. Piechowski 2.36,4 ----50 m st. klas.

---E. Steyer 0.46,4 [Foto 100, 114, 115] Po wejściu „Astorii” na sportowy rynek wzrosła liczebność startujących we wszystkich kategoriach wieku. Najwyraźniej zwiększyła się konkurencja w gupie młodzieżowej. Na mistrz. okręgu tej kat. w Chełmży (24.5.) startowało 70 zawodników i to pomimo definitywnego wycofania się „Pomorzanina” i przy nieobecności „Stali” T. Uwagę skupił na sobie pływak „Legii” Ch., 14-letni Jan Krukowski, zwycięzca wyścigów na 100 m st. dowolnym i grzbietowym. Już w barwach „Stali” G. wystąpiła udanie torunianka Barbara Balcerowicz /49/. Rekord okręgu ustanowiła E. Paczkowska na 200 zm. w 3.04,9 min. Zespołowo punktację wygrała nadal „Stal” G. – 89 przed „Zdrojem” – 87, „Astorią” – 59, „Notecią” – 29, „Legią” – 26 i MKS B. – 3 pkt.

W letnich mistrz. BOZP przeprowadzonych w Mątwach 29-30 sierpnia, nadal najwięcej punktów zgromadziła „Stal” G. (396), a dalej „Noteć” (132), „Zdrój” (126), „Legia” (86), „Astoria” (23), MKS Bydg. (18 pkt.) i „Stal” T. (12).351 Zawodnicy z Grudziądza wygrali większość (14) z 18 konkurencji indywidualnych. Miano najlepszej zawodniczki przypadło Elżbiecie Paczkowskiej. Po raz pierwszy w zawodach okręgowych pływaczka „Astorii” zdobyła medal, a ściślej dwa brązowe medale, na 100 i 400 m st. dowolnym (1.20,1 i 6.43,3).

Było to osiągnięcie Urszuli Sobczak /50/. Ponownie z zinteresowaniem śledzono występy Jana Krukowskiego z Chełmży, tym razem w stylu grzbietowym.

Mistrzowie uzyskali rezultaty jak niżej.

100 dow. W. Rabowska 1.12,9 R. Narloch 1.03,8 400 dow. B. Balcerowicz 6.00,3 B. Stachowiak 5.40,6 100 grzb. E. Paczkowska 1.26,3 J. Krukowski 1.10,6 Legia 200 grzb. E. Paczkowska 3.06,4 J. Krukowski 2.38,6 Legia 349

To mało może istotne, ale spotykane są w materiałach źródłowych obie z tytch liczb.

IKP mutacji grudziądzkiej z wtorku 3.3.64 . podaje wyniki rozbieżne od tutaj zamieszczonych, które dotyczą imprezyprzeprowadzonej w zbliżonym terminie z okazji 10-lecia uruchomienia w Chełmż krytej pływalni.

351 O punktacji zespołowej prasa podawała rozbieżne informacje, a inych źródeł brak.

350

241 100 klas. H. Malinowska 200 klas. H. Malinowska 100 mot. K. Napierała 200 mot. K. Napierała 400 zmien. E. Paczkowska

1.32,6 3.14,5 1.28,1 3.23,8 6.37,8

R. Sosnowski S. Drużyński R. Narloch R. Narloch E. Szpakowski

1.21,0 Legia 3.03,2 Zdrój 1.10,4 3.00,2 6.07,4

Choć na znaczące sukcesy pływacy „Astorii” musieli jeszcze poczekać, to jednak pod koniec drugiego roku treningów na własnym, krytym basenie zaczęli pojawiać się kolejni rekordziści. Jako pierwsza najlepszym wynikiem w okręgu, jeszcze w kat. dzieci, cieszyć się mogła Justyna Brzezińska /51/, która 22.11.64 w Chełmży popłynęła 100 klas. w 1.37,4 min.

Na liście okręgowej 10 najlepszych (w roku 1964) nazwisk ze startowskiego klubu było już sporo. Wśród kobiet najwyżej, bo na 3 pozycji odnotowana została Urszula Sobczak w 100 m st. dow. z czasem 1.19,1 min. Z mężczyzn jeszcze wyżej, na 2 miejscu wymieniony jest Zdzisław Niedźwiecki w stylu zmiennym na 200 m wynikiem 2.58,5 min. W grupie pretendentów do mistrzostwa sportowego znaleźli się też: A. Piotrowska, M. Błoch, W. Mańczak, L. Ruczyński. Wymienione nazwiska powtarzają się niekiedy kilkakrotnie.

1965 Na basenie Domu Kultury Cukrowni Chełmża w dniu 28 lutego odbyły się mistrzostwa młodzików zakończone także wygraną „Astorii” (86 pkt.) przed „Stalą” G. (57) i MKS (34). Dalej był: „Zdrój” (33), „Legia” (25), „Pomorzanin” (8), „Stal” T. (7) i „Noteć” (4 pkt.).

Indywidualnie zwyciężali: 100 dow. Krukowski Jan Legia 1.04,2 Sobczak Urszula Astoria 1.19,6 400 dow. Krukowski Jan „ 5.34,2 Balcerowicz Barbara Stal G. 6.12,6 100 grzb.

---Balcerowicz Barbara „ 1.26,7 200 grzb. Henzel Andrzej Stal G. 2.46,2 ----200 klas. Łasiński Gabriel Stal G. 3.02,9 Brzezińska Justyna Astoria 3.22,8 100 mot. Henzel Andrzej Stal G. 1.19,8 Hyld Janina Zdrój 1.41,4 200 zm. Stachowiak Bogdan „ 3.02,8 Sobczak Urszula Astoria 3.17,6 Rezultaty, które uzyskali: A. Henzel /49/ na 100 m st. mot. G. Łasiński /50/ w 200 m st. klas. były rekordami okręgu w kat. młodzieżowej (wówczas 16-latków), a J. Krukowski /50/ na 100 m dow. RO-15 i -16 i na dystansie 400 m stylem dow. tylko RO-15..

W mistrzostwach BOZP 6-7 marca w bydgoskiej hali „Startu”, swą dominację nadal jeszcze utrzymała „Stal” G. (327 pkt). Kolejne miejsca zajęły: „Astoria” (200 pkt.), „Legia” (81), „Zdrój” (75), „Noteć” (42), „Stal” T. (31), MKS (22) i „Pomorzanin” (5). Nowe rekordy ustanowili: E. Paczkowska na 100 m st. mot. i 200 m zm. oraz R. Narloch w tym samym wyścigu dla mężczyzn. Po trzy konkurencje wygrali już jednak zawodnicy „Legii” Chełmża i „Astorii” Bydgoszcz.

100 m st. dow. W. Rabowska Stal G. 1.15,0 Z. Rolewicz Stal G. 1.03,2 400 m st. dow. B. Balcerowicz „ 6.13,0 Z. Rolewicz „ 5.21,3 100 m st. grzb. B. Balcerowicz Stal G. 1.24,2 J. Krukowski Legia 1.10,2 200 m st. grzb. B. Balcerowicz „ 3.08,6 J. Krukowski „ 2.38,3 100 m st. klas. J. Brzezińska Astoria 1.33,9 R. Sosnowski Legia 1.20,6 200 m st. klas. A. Siwczak „ 3.25,8 W. Chmielewski Astoria 3.00,4 100 m st. mot. E. Paczkowska Stal G. 1.26,7 Z. Zagórski Stal G. 1.18,2 200 m st. mot.

--3.07,2 R. Narloch „ 2.43,6 Startowało 113 pływaczek i pływaków.

Reprezentacja województwa zmierzyła się 21.3.1965 w Bydgoszczy z ekipą Zielonej Góry występującą pod szyldem WKZZ. Goście wygrali punktację zespołową 164:148.

242 Eliminacje do reprezentacji okręgu odbyły się 25.4. na basenie bydgoskim. Czterech zwycięzców konkurencji poprawiło jednocześnie rekordowe wyniki: 50 dow. [] Witkowska352 MKS 0.38,8 RO-13 100 klas. M. Pychyński Zdrój 1.23,4 RO-16 100 zm. M. Pychyński „ 1.17,2 RO-16 50 mot. J. Hyld Zdrój 0.44,8 RO-14 100 zm. A. Siwczak Astoria 1.36,2 RO-13 Kontrolne zawody na tydzień przed mistrzostwami okręgu przyniosły rekordy dwójki zawodników: S. Świeżawskiego na 50 i 200 m st. klas. (0.37,0 i 3.04,0) - piętnastoletnich i W. Bąk na 200 kl. (3.16,8) - trzynastoletnich.

W Mistrzostwa Okręgu (29-30.7.) kolejność klubów: „Stal” G. 388 pkt. -„Astoria” B. 160 pkt. - MKS B. 92 pkt. -„Zdrój” C. 76 - „Noteć” 37 - „Stal” T. 23 - „Legia” Ch. 6 pkt.

Zawodnicy „Astorii”, „Zdroju”, MKS i „Stali” T. wygrali po jednym wyścigu. Byli to w kolejności: Justyna Brzezińska, Michał Pychyński, Wiesław Szarafiniak i Grażyna Kociemska.

100 m st. dow. R. Narloch Stal G. 1.04,2 W. Rabowska Stal G. 1.14,3 400 m st. dow. R. Narloch Stal G. 5.27,6 B. Balcerowicz Stal G. 5.54,6 100 m st. klas. S. Świeżawski Stal G. 1.22,6 G. Kociemska Stal T. 1.30,2 200 m st. klas. S. Świeżawski Stal G. 3.01,3 J. Brzezińska Astoria 3.11,6 100 m st. grzb. W. Szarafiniak MKS 1.14,2 B. Balcerowicz Stal G. 1.25,4 200 m st. grzb. W. Szarafiniak MKS 2.39,8 B. Balcerowicz Stal G. 3.00,9 100 m st. mot. R. Narloch Stal G. 1.10,6 E. Paczkowska Stal G. 1.28,0 200 m st. mot. R. Narloch Stal G. 2.51,6 --400 m st. zm. M. Pychyński Zdrój 6.15,9 E. Paczkowska Stal G. 6.36,3 Czołowe pozycje utrzymali: B. Balcerowicz, R. Narloch, W. Rabowska ze „Stali” G. - klubu, który zachował swą dominację w okręgu w czym pomagał trochę przemyślnie ustalany program i stosowana zasada punktacji zespołowej preferująca zwycięzców.

Jeszcze w tym sezonie letnim odbył się w Zielonej Górze mecz pomiędzy reprezentacjami Bydgoszczy i gospodarzy wygrany przez tych ostatnich 140 : 124. Zadowoleni z rezultatów wracali autorzy rekordów okręgu: Elżbieta Paczkowska Stal G. na 200 zmien. z czasem 3.02,6 Jan Krukowski Legia Ch. 200 grzb.

2.35,0 Gabriel Łasiński Stal G. 200 klas.

3.01,0 Wiesława Bąk jako pierwsza zawodniczka w barwach „Astorii” pobiła 19.12.1965 r. rekord Polski. Był to wynik 13-latki, czyli reprezentantki ówczesnej kategorii dzieci, na 100 m st. klasycznym 1.27,0 min.

W tabeli „10” najlepszych w okręgu już tym razem nazwiska bydgoszczan znalazły się na czele dwóch konkurencji. Byli to: Wiesłwa Bąk, z podanym wyżej czasem żabkarki „Astorii” na 100 m kl. oraz Zdzisław Niedźwiecki, z najlepszym rezultatem na 200 m st. zmiennym 2.42,0 min.

1966 Zapowiedzią udanego sezonu były rekordowe wyniki W. Borkowskiego MKS, W. Bąk i J. Sadowskiego (oboje Astoria) w pierwszej imprezie, styczniowych Mistrzostwach Miasta Bydgoszczy.

352

Nie ma w tym miejscu pewnych wskazówek, która z sióstr bliźniaczych, Danuta czy Zenobia uzyskała rekordowy wynik.

243 Okręgowy Zw. Pływ. mistrzostwa swoich młodzików zorganizował 12-13 marca 1966 na basenie „Astorii”. Trzy lata pracy przyniosły rezultaty potrzebne do uzyskania przez gospodarzy prymatu w województwie w tej kategorii. Zgromadzone 302 punkty pozwoliły na pokonanie „Stali” G. (140) i dalej MKS (45) oraz „Zdroju” (100), „Stali” T. (20) i „Legii” (7).

Zimowe i letnie mistrzostwa okręgu w 1966 r. były sportową zmianą warty. W hali wygrywali jeszcze: B. Balcerowicz (4 razy), B. Stachowiak (2 razy) oraz Janina Hyld „Zdrój” (2 razy) i pojedynczo: W. Rabowska i S. Świeżawski ze „Stali”. Jednak 16 z 26 konkurencji kończyło się już zwycięstwem pływaków „Astorii”. Na dwadzieścia lat „Astoria” objęła przodownictwo sportowe w okręgu bydgoskim. Poniżej mistrzowie i ich osiągnięcia: 50 dow. W. Rabowska 100 dow.

200 dow. G. Rydelska 400 dow. B. Balcerowicz 800 dow. B. Balcerowicz 1500 dow.

-100 grzb. B. Balcerowicz 200 grzb. B. Balcerowicz 100 klas. W. Bąk 200 klas. W. Bąk 100 mot. G. Rydelska 200 mot. J. Hyld 200 zm. H. Rosenthal 400 zm.

J. Hyld

0.33,7 2.50,4 6.06,4 13.06,4 1.25,5 3.05,0 1.28,0 3.08,6 1.31,8 2.36,5 3.15,9 7.05,5

A. Mańczk W. Waliszewski H. Syrowy B. Stachowiak -W.Waliszewski B. Stachowiak P. Pietsch S. Świeżawski Z. Niedźwiecki R. Rybicki R. Rybicki Z. Niedźwiecki Z. Niedźwiecki

0.28,4 1.04,7 2.33,2 5.19,0 22.24,5 1.12,4 2.37,1 1.20,6 2.55,6 1.16,8 3.01,4 2.46,6 5.59,8

Punktacja zespołowa klubów353: ZMO 1 2 3 4 5 6

LMO 17-19.6.1966 -Mątwy 1 Astoria Bydg.

270 pkt.

2 Stal G 136 3 MKS B. 58 4 Zawisza 33 5 Stal T 30 6 Zdrój C. 23 7 Noteć 12 Na otwartym basenie najlepszą zawodniczką pozostała jeszcze reprezentantka „Stali” Grudziądz B. Balcerowicz zwyciężając w czterech konkurencjach (w tym 100 grzb. 1.24,0).

[Foto 101].

Biegi wygrały też jej klubowe koleżanki Wiesława Rabowska (50 i 100 dow.) i młodziutka - 1954 rocznik - Cecylia Olszewska (200 mot. 3.53,8). W Mątwach 14 z 25 rozegranych wyścigów wygrali „startowcy”: W. Bąk (200 zmien. 3.13,5.), G. Rydelska (motyl), G. Słabęcka (200 dow.) R. Rybicki (100 motyl 1.14,1) oraz P. Pietsch (100 dow. 1.04,2 i 200 zmien. 2.46,2), Z. Niedźwiecki (50 dow.) W. Waliszewski, H. Syrowy, A. Sadowski (1500 dow. 21.57,6), W. Mańczak (400 zm. 6.05,0). Importowani do „Zawiszy” wojskowi czterokrotnie wygrywali konkurencje bijąc przy tym 2 razy RO354: Feliks Miszczak (200 grzb.

2.37,3) oraz Rudolf Rydlykowski (100 klas. 1.20,0). Jedno zwycięstwo (400 zm.) przypadło zawodniczce MKS Ewie Raczyńskiej.

353

26-27.3.1966 Astoria 292 pkt.

Stal G. 145 MKS B. 57 Zdrój C. 50 Stal T. 14 Legia Ch. 8

IKP znalazł tytuł do wyższego punktowania zimą MKS (62 pkt.) a latem „Stali” G. (176 pkt.).

W tym ustepie wszystkie podane w nawiasach czasy, to rekordy okręgu odnoszące się do kat. wieku zawodników je ustanawiających.

354

244 Zapoznając się z tabelą 10 najlepszych wyników w okręgu w roku 1966 trudno nie uznać pracy sekcji SRKS Start-Astoria. Na czele odnotowano: G. Rydelską (100 mot.), W. Bąk (100 klas.), J. Brzezińską (200 zmien.), P. Pietscha (100 dow. i 100 grzb.), R. Rybickiego (100 mot.), Z. Niedżwieckiego (200 zm.). Nadal jeszcze pierwsze pozycje zajmowali zawodnicy „Stali” G.: B. Balcerowicz, G. Łasiński lub „Zdroju” Janina Hyld.

1967 Nigdy nie nastręczało trudności finansowanie styczniowych zawodów z okazji rocznicy wyzwolenia miasta. Stąd 22.1. w Bydgoszczy odbyła się impreza, podczas której ustanowiono kolejne RO w konkurencjach: 200 m st. zmiennym W. Mańczak 2.39,6 200 m st. klasycznym W. Bąk 3.01,3 s.c. - ten sam wynik miała J. Brzezińska 100 m st. motylkowym R. Rybicki 1.09,0 Na basenie „Astorii” przeprowadzono 4-5 lutego mistrzostwa BOZP w hali. Startowali seniorzy i młodzicy gr. A. Brak było „Noteci” (I) oraz „Stali” (G i T). Zawodnicy „Astorii” poprawili 6 rek. okręgu seniorów, w tym dwa - H. Rosenthal w stylu grzbietowym - były jednocześnie najlepszymi wynikami (1.22,0 i 2.54,9) seniorów i młodzików. Poza wymienioną tytuły zdobywali: Maria Błoch, Paweł Pietsch (100 dow. 1.01,6), Wawrzyniec Mańczak (400 zm. 5.44,6), Andrzej Sadowski (1500 dow. 20,34,2), Kazimierz Niewitecki (100 kl. 1.17,3), Lucyna Openchowska (Zdrój). Rekord okręgu młodzików na 50 m st. dowolnym 28,8 s. ustanowił w tych zawodach Wiesław Szarafiniak z MKS. Duża liczba zawodników w kat. młodzików B skłoniła działaczy wyodrębnienia tej grupy wieku. Konkurncje 100 m st. klas. wygrał Sławomir Grzeszewski (Astoria), a 200 m klas. Krzysztof Stranc (Zawisza).

Letnie mistrzostwa, 29-30 czerwca, zdominowali już pływacy „Astorii” wygrywając w kat. seniorów 18 z 27 konkurencji. 7 wyścigów zwycięsko kończyli zawodnicy MKS Bydg.

Rezultaty po wyjściu z krytych basenów na otwartą „50” przy złej pogodzie były przeciętne.

Dwa rekordy okręgu w swoich kat. wieku poprawili na 50 m st. dow. G. Rydelska - 33,5 s. „Astoria” oraz A. Kulczak „Zawisza” (W. Szarafiniak MKS uzyskał ten sam czas) - 29,5 s.

Zwyciężając w kilku konkurencjach kat. młodzików uwagę na siebie zwrócili młodzi przedstawiciele sekcji „Zawiszy”: K. Kulczak, K. Stranc i G. Domański.

Także w sezonie letnim zorganizowano osobne Mistrz. Okr. Młodzików na basenie Noteci. Szczątkowe informacje pochodzą z dokumentacji sekcji WKS „Zawisza” i z nich wynika, że kilka tytułów zdobyli jego członkowie: K. Stranc (100 i 200 klas.), A. Kulczak (50 i 100 dow.), G. Domański (200 grzb) i K. Kulczak (200 zmien.).

Najsilniejszą pozycję w gronie pływaków w roku 1967 uzyskał Ryszard Rybicki występujący w „10” najlepszych w okręgu na pierwszych pozycjach w pięciu konkurencjach: 100 i 200 m st. motylkowym 200 m grzb. i 200 m dow. oraz 400 m st. zmiennym. Dziewczęta miały dwie uznane liderki tj. Wiesławę Bąk (wyżej notowaną w kat. seniorek w kraju) okupującą pierwsze miejsca na listach okręgu w 100 i 200 m st. klasycznym oraz 400 m st. zm. i Helenę Rosenthal na 50, 100 i 200 m st. dowolnym.

1968 Preludium do sezonu zimowego stanowiły Mistrzostwa Miasta B. (27-29.1.), podczas których ustanowiono 5 rek. okr. sen.

Miejscem organizowanych 17-18 lutego mistrzostw OZP były 25 m baseny „Astorii” i „Legii” (kat. dzieci). W Bydgoszczy pobito łącznie 12 rekordów kategorii seniorów. Jeden z nich był szczególny, gdyż po raz pierwszy zawodnik bydgoskiego okręgu, Wawrzyniec Mańczak ze „Startu-Astoria”, popłynął 100 m st. dowolnym poniżej 1 minuty tj. 59,6 s. Ten sam zawodnik wprowadził w tych zawodach do tabel jeszcze rekordowe rezultaty z 200

245 i 400 m st. dow. (2.13,2 i 4.54,6). Wśród rekordzistów był zawodnik MKS Włodzimierz Borkowski (200 m grzb.- 2.34,9). Pozostałe poprawiali reprezentanci klubu spółdzielczego: J. Brzezińska (400 m st. zm. - 6.15,4), H. Rosenthal (100 i 200 m st. grzb. - 1.19,0 i 2.49,4), R. Rybicki (100 m st. grzb. - 1.08,8 i 200 m st. mot. - 2.28,2 oraz 400 m st. zm. - 5.13,4), G. Rydelska (100 m st. dow. - 1.06,4), K. Niewitecki (200 m st. klas.- 2.47,1). Dalsze trzy rekordy ustanowili 15-letni: J. Sadowski - „Astoria” (200 m st. zm.. – 2.32,4) oraz zawiszanin A. Kulczak – 50 m st. dow. – 27,8 s. i jego 14-letni kolega klubowy Grzegorz Domański na 200 m st. grzbietowym 2.41,6 min. 13-letnia J. Mudziejewska uzyskała rekordowe w skali okręgu wyniki na 50 i 100 m dow. odpowiednio 32,4 s. i 1.11,4 min. Podobnie na 200 m klas. jej rówieśniczka Barbara Wolf czasem 3.08,8 min. (obie z Astorii).355 Równolegle Chełmża organizowała mistrzostwa w katgorii dzieci, czyli do 12 lat.

Mistrz. Okr. 21-23 czerwca w Mątwach356. Rekordy okręgu na 100 i 200 m st. dow. poprawił W. Mańczak osiągając 1.00,6 i 2.17,4 min. oraz wspomniana J. Mudziejewska (13 lat) na 50 m dow. - 0.32,8 i 200 m grzb. - 2.58,0 oraz H. Rosenthal na 400 m dow. 5.34,2 min. W wyodrębnionych grupach kategorii młodzieżowej 7 konkurencji wygrali „zawiszanie”. W nieoficjalnej punktacji zespołowej wygrała zdecydowanie „Astoria” przed „Stalą” Grudziądz. Mimo oczekiwań działaczy nie startowała „Legia” Chełmża.

Zapewne każdy czytający dostrzeże teraz, że w kolejnych tu opisanych zawodach w Mątwach z datą 21-23 lipca powtarza się nazwa Mistrzostwa Letnie Okręgu. Nie było takiego zwyczaju aby organizować dwie równorzędne imprezy w jednym sezonie. Prasowe doniesienia z tego okresu nie rozstrzygają sprawy, a raczej ją zamazują. Data każe sądzić, że chodzi tu o zawody organizowane niemal obowiązkowo z okazji „Święta Odrodzenia”, którym zwykle nadawano wysoką rangę. Obejmowały podobnie jak wcześniejsze kat. seniorów i młodzieżową A i B. Najlepszą zawodniczką imprezy uznano J. Mudziejewską, jednak to Grażyna Oczachowska (56) „Zdrój” Ciechocinek ustanowiła w drugim dniu ich trwania rek. Polski w kat. dzieci - wg obowiązujących od tego roku zasad 12-letnich. Był to rezultat 39,5 s. na 50 m stylem grzbietowym.

Trzykrotnym przewodnictwem w konkurencji legitymowały się na listach okręgowych w roku 1968 G. Rydelska i H. Rosenthal. Jeszcze wyraźniejszą dominację prezentowali mężczyźni: R. Rybicki 5 razy na czele i W. Mańczak 4-krotnie.

1969 Na basenie „Astorii” 26 stycznia odbyła się I Miejska Spartakiada Młodzieży, podczas której poprawiono cztery rekordy okręgu. Autorami ich zostali: na 100 m st. dowolnym W. Adamowicz (MKS Gryf) 53 r. z czasem 1.01,2 oraz J. Mudziejewska 55 r. 1.08,3 – na 100 grzb. wynikiem 1.17,2 H. Rosenthal 53 r. – na 200 m zmien. 2.56,0 min. A. Bet 57 r.

W trakcie Halowych Mistrzostw Okręgu, 15-16 lutego, G. Rydelska po upływie roku od swego pierwszego rekordu Polski seniorów, ponownie poprawiła w Bydgoszczy własny wynik w konkurencji 200 m st. dowolnym na 2.20,4 min. Następnego dnia ustanowiła, na 400 dow.

(5.07,7) RO sen. Podobne osiągnięcia zanotowali: W. Bąk (400 zm. 6.08,9) i H. Rosenthal (200 grzb. 2.47,9) oraz A. Bet (200 dow. 2.34,7 RO 12).

Letnie mistrzostwa okręgu nosiły w tym roku nazwę Wojewódzkiej Spartakiady Młodzieży i odbyły się 21 i 22 czerwca w Mątwach, jako obowiązkowa impreza dla startujących w I CSM. Kat. 16 lat i młodsi 50 m st. dow. Gano Magdalena 34,8 Adamowicz Waldemar 28,1 RO 17 100 m st. dow. Rosenthal Helena 1.10,9 Adamowicz Waldemar 1.03,7 RO 17 355

DW nr 42 (2914) z dn. 18-19.2.68 Termin dla mistrzostw budzi wątpliwości. Skąd w dokumentacji ta nazwa skoro miesiąc później, w tradycyjnym terminie odbyły się podobne zawody?

356

246 200 m st. dow. Mudziejewska Jola 2.34,3 Sołtysiak Kazimierz 2.21,6 RO s.

400 m st. dow. Jakubowska Mirosł. 6.14,8 Sołtysiak Kazimierz 5.04,3 RO s.

800 m st. dow. Jakubowska Mir. 12.50,8 RO 12 --1500 st. dow.

--Bet Adam 21.54,9 RO 12 100 m st. grzb. Rosenthal Helena 1.20,7 RO s. Wełna Daniel 1.14,0 200 m st. grzb. Rosenthal Helena 2.52,4 RO s. Wełna Daniel 2.40.1 100 m st. klas. Szydłowska Gen. 1.32,7 Daroń Włodzimierz 1.21,8 RO 15 200 m st. klas. Wolf Barbara 3.17,2 Daroń Włodzimierz 2.58,0 RO 14 100 m st. mot. Auksztulewicz Elżb. 1.36,6 Ejgierd Andrzej 1.12,7 200 m st. mot. Auksztulewicz Elżb. 3.32,8 Ejgierd Andrzej 2.56,2 200 m st. zm.

---Sakiewicz Krzysztof 2.42,3 RO 15 400 m st. zm. Łysak Mirosława 7.00,8 RO 14 Sakiewicz Krzysztof 5.49,9 RO 14 W kat. seniorów wygrywali: G. Rydelska 50, 100 (1.08,8), 200 (2.30,6) i 400 m st. dow. oraz 100 mot. (1.23,6).

R. Rybicki 100 (1.02,6) i 200 m dow. oraz 100 m grzb. i 200 m st. zm.

Startowały tylko kluby bydgoskie i „Zdrój” Ciechocinek.

Kontrolne zawody przy pełnej obsadzie sędziowskiej 23.11. przyniosły rekord Polski i 5 rek. okr. dzieci o czym w dalszym rozdziale, natomiast tu wspomniane są z powodu interesującego w tamtych warunkach i niespodziewanego rezultatu 14-letniego Daniela Wełny na 200 m st. grzbietowym 2.30,0 min., który wymazywał stary wynik Grzegorza Domańskiego z czerwca 1968 wynoszący 2.39,8 min. Rek. seniorów w tym wyścigu poprawił R. Rybicki na 2.27,4. Jeszcze jeden rezultat wart tu wymienienia to 58,8 s. na 100 m dow. W. Adamowicza odnotowany jako RO-16 lat. do sen.

Nazwa ostatnich zawodów w roku kalendarzowym 21.12. jeszcze się nie wykluła357.

Myślą wiodącą jest ostatnia szansa na rekordy zawodników odchodzących do starszej grupy wiekowej, obejmującej dwa roczniki. Wykorzystali ją: E. Auksztulewicz na 100 m zm.

1.20,8 oraz L. Borowicz na 50 m grzb. 35,0 s. poprawiając RP kat. dzieci czyli 12-latków.

Dalsze rekordy zawężały zasięg do terenu działania BOZP, a kat. wieku do rocznika autorów: M. Gano na 50 i 200 m st. mot. z czasami odpowiednio 34,8 i 3.12,8 (RO sen.) - A. Beta w 400 m dow. 5.09,5 – M. Jakubowskiej na 50 dow. 33,5 – L. Borowicza na 50 m delf. 35,3 – J. Bartczaka na 50 m klas. 39,2. Wyrównał rekord 14-latków na 100 m grzbietem D. Wełna z czasem 1.09,8 min.

1970 Tego roku mistrzostwa w kat. młodzików OZP organizował w ramach jednej imprezy z jednoczesnym udziałem seniorów i juniorów Od kilku sezonów zarzucono punktację drużynową mistrzostw okręgu. Przewaga „Astorii” była bez tego widoczna, a walka nierówna z uwagi na niedostępność pozostałych sekcji do bazy szkoleniowej – basenów krytych. Na zimowych mistrzostwach 14-15 lutego we wszystkich grupach wiekowych (seniorów, juniorów i młodzików) odbyło się 66 konkurencji w trzech blokach, z czego tylko 7 wygrali zawodnicy spoza „Astorii”. Startowcy byli też autorami rekordów okręgu w kat. seniorów tj. G. Rydelska na 50 dow. (30,4) oraz w 100 mot. (1.18,1), W. Adamowicz na 200 dow. (2.09,6) i R. Rybicki w 100 grzb. (1.07,6). Dwa rekordowe wyniki juniorów 15-letnich uzyskali: D. Wełna na 200 m st. grzb. (2.31,2) 358 i K. Sakiewicz na 400 m st. zmiennym (5.42,0). W kat. młodzików 14-letnia G. Oczachowska „Zdrój” także 400 m zmiennym (6.33,6) i 13-letni L. Borowicz na 200 grzb. (2.44,0).

357 358

GP nr 303 (3275) z dn. 22.12.69 Sporządzający tą informację wcześniej nie uwzględnił wyniku tego zawodnika (2.30,0) z dnia 23.11 ub. roku.

247 Dość nietypowo w roku 1970 mistrzostwa letnie okręgu odbyły się w czerwcu (14-15) na krytej (25 m) pływalni „Astorii”. Uzyskano wówczas trzy dobre wyniki, których autorami byli 13-latkowie: M. Jakubowska na 200 m st. dowolnym w czasie nowego rekordu Polski młodz. 2.28,6 i wyrównując rekord na 100 m dowolnym wynoszący 1.07,9 oraz A. Bet na 1500 m st. dowolnym, również z najlepszym wynikiem młodzika w kraju tj. 19.26,8 min.

Zmiany objęły także tabelę OZP w kat. młodz. dzięki M. Jakubowskiej (200 m st. grzb.

2.51,2) i staraniem L. Borowicza (50 m st. dow. 28,4), A. Antkowskiego (100 m dow. 1.04,2) i J. Bartczaka (200 dow. 2.23,4 - wyr.), w kat. jun. poprawione przez Magdalenę Gano (100 m st. mot. 1.18,6) i K. Sołtysiaka (200 i 400 m st. dow. 2.14,2 i 4.49,0) oraz D. Wełnę (100 grzb.

1.09,3). Został też wyrównany przez W. Adamowicza RO-sen. na 50 dow. 26,2 s. Na 22 konkurencje tylko w 4 zwyciężyli zawodnicy spoza „Astorii”. Trzy wygrała Ewa Komosińska ze „Zdroju” i jedną Liliana Świątnicka ze „Stali” Toruń.

1971 Pierwsze zawody 1971 roku na toruńskim basenie TEM359 (17.1.), w ramach „Ogólnopolskiego Sprawdzianu Wytrzymałości” przyniosły rekord Polski młodzików. Adam Bet przepłynął 400 m st. dowolnym w czasie 4.52,6 min.

Podczas II Miejskiej Spartakiady Młodzieży 24.1. w Bydgoszczy pływacy „Astorii” poprawili rekordy Polski. Na 100 m st. dowolmym M. Jakubowska, uzyskując 1.07,8 i A. Bet w 200 m dow. - dotychczasowy wynik Wojciecha Deptuły z warszawskiej „Polonii”- na 2.15,2 min. Rekordy okręgu ustanowili jeszcze: B. Kaczorowska 200 grzb. (2.48,0), J. Bartczak 200 m zm. (2.39,4) i E. Auksztulewicz 100 m mot. (1.17,4). Ostatni wynik choć lepszy od RP z przyczyn technicznych nie mógł być uznany. Szczęśliwie tydzień później (31.1) Auksztulewicz osiągnęła identyczny rezultat w tej konkurencji tym razem przyjęty za rekordowy. Na tych samych zawodach M. Jakubowska uszczknęła ze swego rekordu na 100 m dow. dalsze 0,6 sekundy.360 Górnolotne nazwy nadawano imprezom takim jak niżej opisana I Bydgoska Olimpiada Szkolna przeprowadzona 7.2. na basenie „Astorii”. Startowali w niej przedstawiciele 14 szkół podstawowych w tym, jak byśmy dzisiaj powiedzieli, zawodnicy z licencją, ćwiczący w szkołach z poszerzonym o kilka godzin tygodniowo wymiarze wf., a de facto trenujący przede wszystkim w klubie. Z tej racji nie musi dziwić poprawienie przez E. Auksztulewicz RP-14 na dystansie 50 m st. motylkowym – 34,8 s. Rekord okręgu ustanowili natomiast: Bogumiła Kaczorowska w konkurencji 100 m st. grzbietowym – 1.19,2 oraz Jacek Bartczak na 100 m st. zmiennym – 1.15,2 min. Kolejność punktacji zespołowej plasowała szkoły z czołówki w następującym porządku: SP nr 2, 10, 3, 39.

Siedem rekordów Polski ustanowili młodzi pływacy „Astorii” w trakcie mistrzostw swego okręgu 13-14 lutego. W tabeli obejmującej młodzików361 znalazł się wówczas wynik na 800 dow. 10.31,6 uzyskany przez M. Jakubowską. W rzeczywistości rezultat lepszy (10.30,2) miała już 30.3.1969 J. Mudziejewska, ale przy zmianach kat. wiekowych pominięto ten rezultat. Dwa kolejne uzyskała M. Jakubowska w stylu dowolnym na 200 metrów czasem 2.24,8 i w stylu grzbietowym 200 m rezultatem 2.46,6. Także dwa rekordy tj. na 400 m st. zmiennym wynikiem 5.54,0 i 200 m stylem motylkowym 2.47,2 poprawiła E. Auksztulewicz. Dalsze dwa, najlepsze w tej grupie wiekowej rezultaty, osiągnęli J. Bartczak na 400 m st. zmiennym – 5.35,2 oraz L. Borowicz w stylu motylkowym na 200 m – 2.44,0. Wszyscy tu wymienieni są z rocznika 1957. W kat. seniorów dwa rekordy okręgu w stylu grzbietowym ustanowiła Ewa Chabros uzyskując na 100 m - 1.15,8 i 200 m - 2.44,9 min. W kat. młodz. L. Borowicz popisał się w starcie na 100 m st. mot. uzyskując wynikiem 1.11,4 min. RO-14. Z 26 konkurencji tych mistrzostw tylko dwie wygrali zawodnicy „Zdroju” C. (E. Szczęsny i G. Oczachowska).

359

Technikum Elektryczno-Mechanicznego patrz rozdział: Imprezy cykliczne – Mistrzostwa „Startu” 361 Przegląd Sportowy 25.4.1971 r.

360

248 II Wojewódzką Spartakiadę Młodzieży przeprowadzili pływacy w czerwcu (18-20) podobnie jak przed rokiem - na krótkim basenie. Start ten zaowocował ośmioma rekordami Polski w roczniku `57. O cztery rekordy powiększył swoją kolekcję A. Bet rozpoczynając od 200 m st. dowolnym - 2.11,0 przez 400 m - 4.38,2 i dalej 800 m - 9.48,6 „po drodze” do rekordu na 1500 m - 18.28,2. Dwa z nich poprawił L. Borowicz. tj. na 200 m st. grzbietowym 2.29,8 i 100 m motylkowym 1.10,8. Następne, lepsze od dotychczasowych RP wyniki, uzyskała E. Auksztulewicz na 400 i 200 m st. zmiennym – odpowiednio 5.50, 6 i 2.47,0 min.

[Foto 102]. Apetyt na rekordy mieli jednak nie tylko zawodnicy „Astorii”. We Wrocławiu zawodniczka „Juvenii”, Lucyna Kurowska także startowała tego dnia na 200 zmiennym i uzyskała 2.46,7 min. Najlepszymi w okręgu były wyniki: E. Auksztulewicz na 200 m st. klas. 3.01,8 i L. Borowicza na 200 m st. mot. 2.39,4 min., B. Sokulskiej na 800 m st. dow.

12.32,6 i G. Frankowskiego na 1500 m st. dow. 21.17,0 z z rekordowym międzyczasem na 800 m (11.09,2) - dwoje ostatnich to przedstawiciele kat. dzieci. Podane wcześniej rezultaty uzyskane przez A. Beta na 400 i 1500 dow. były jednocześnie rek. okr. seniorów.

Z myślą o przyszłorocznych IMS 21.11.71 zorganizowano w Bydgoszczy zawody, których plonem były rekordy w kategorii 12-latków. Ustanowili je: Barbara Zarzycka sprowadzając swe wcześniejsze osiągnięcie na 200 klas do 3.03,2. i Grzegorz Frankowski na 400 dow. 5.08,4 min. Tydzień później uzyskując na 100 klas 1.26,6 min. Zarzycka poprawiła kolejny rekord.

1972 Dwie najstarsze kategorie ścigały się w mistrzostwach BOZP 19-20.2. Odbyło się 36 konkurencji w dwóch grupach wiekowych (r. 1957 i starsi oraz r. 1958 i młodsi), z których 29 wygrali pływacy „Startu”. Brak przynależności klubowej za nazwiskiem pozostawia ją w domyśle jako Bydgoszcz.

Zdobywcami pierwszych miejsc w grupie starszej zostali: 50 m st. dow. K. Majewska 0.31,9 A. Bet 0.26,8 RO-15 100 m st. dow. E. Auksztulewicz 1.06,2 w RO A. Bet 0.58,2 RO-15 200 m st. dow. M. Jakubowska 2.25,0 A. Bet 2.04,6 RO-15 400 m st. dow. J. Mudziejewska 5.14,4 J. Bartczak 4.46,8 800/1500 dow. M. Jakubowska 10.32,6 A. Bet 17.31,2 RP-15 100 m st. grzb. E. Chabros 1.18,0 L. Borowicz 1.08,8 RO-15 200 m st. grzb. M. Jakubowska 2.40,4 RO-15 Z. Kudelski (Zdrój) 3.11,6 100 m st. klas. E. Auksztulewicz 1.24,6 M. Oczachowski 1.15,2 RO-17 200 m st. klas. H. Pawlikowska 3.06,0 M. Oczachowski 2.44,4 100 m st. mot. [] Pomarańska (Stal T.) 1.38,0 L. Borowicz 1.09,0 RO-15 200 m st. mot. B. Rydelska 2.58,4 L. Borowicz 2.39,0 RO-15 200 m st. zm. B. Kaczorowska 2.51,0 K. Sakiewicz 2.30,0 400 m st. zm. E. Auksztulewicz 5.42,4 RO-15 K. Sakiewicz 5.15,6 [Foto 103]. .

Najlepiej zaprezentował się A. Bet, który poza rekordami okręgu na wszystkich dystansach stylu dowolnego, poprawił o 50 sekund rekord Polski 15-latków na 1500 m (należący wcześniej do aktualnego reprezentanta kraju - olimpijczyka) Zbigniewa Pacelta. Po raz pierwszy odnotowany został też RO-12 w tej konkurencji. Na rekordzistę wykreował się Mirosław Niemiałtowski z czasem 21.43,0 min. Ponieważ w kilku przypadkach wyniki grupy młodszej były lepsze od „seniorskich”, uzyskanych w tej samej oczywiście konkurencji, dla wyróżnienia zostają tu dodatkowo wymienione: 50 m st. dow. M. Wieczorek 0.31,4 100 m st. grzb. M. Wieczorek 1.16,2 200 m st. grzb. M. Mausolf Zryw T. 2.39,8 200 m st. klas. B. Zarzycka 3.04,0

249 100 m st. mot. B. Kubiak 1.22,0 200 m st. mot. A. Sokulska 2.55,6 Podobnie jak w dwóch poprzednich latach czerwcowe (17-18) zawody rangi letnich mistrzostw okręgu z uwagi na aurę i warunki techniczne odbyły się na krótkim (krytym) basenie. Uczestników rozgraniczono ustalając dwie grupy – rocznika 1958 i młodszych jako kat. młodzieżową oraz 1957 i starszych jako juniorów oraz seniorów. Dwa najciekawsze rezultaty były rekordami Polski w odpowiednich do rocznika grupach wiekowych, a ich autorkami: młodsza M. Wieczorek (100 m mot.- 1.13,6) i starsza M. Jakubowska (200 m mot. - 2.39.8).

Ponadto jeden rekord okręgu ustanowiła na 50 m st. dow. (0.30,2) E. Auksztulewicz również rocznik 1957.

W silnie obsadzonym (10 klubów) mityngu młodzików i najstarszej grupy dzieci (roczniki `57-`61) 26 listopada w Bydgoszczy Mirosław Niemiałtowski na 400 dowolnym uzyskał prawie o 10 sekund lepszy od dotychczasowego rezultatu w kraju 12-letnich chłopców, osiągając 4.57,8 s. W tych samych zawodach M. Wieczorek uzyskując 2.46,0 min. poprawiła o 1,2 s rek. Polski 14-latków należący do E. Auksztulewicz na 200 m st. motylkowym. RO-15 ustanowił L. Borowicz na 100 m grzb.wynikiem 1.07,4 min.

Na zawodach kontrolnych 16.12. najlepszy w kraju wynik wśród chłopców z grupy dzieci na 800 m st. dowolnym 10.18,1 uzyskali: Mirosław Niemiałtowski i Ryszard Filarski.

Ten pierwszy wskazaniem sędziów celowniczych wygrał wyścig i w taki to sposób on został rekordzistą. Niezależnie od prezentowanej tu sytuacji tytuł ten przysługiwał już Niemiałtowskiemu z racji poprawienia również rekordu krajowego wcześniej na tych zawodach na 200 m dowolnym, czasem 2.22,2 min.

1973 Jeden krajowy rekord ustanowil G. Frankowski w kat młodzików na 1500 m st. dow.

(18.23,8) w trakcie mistrzostw halowych BOZP 10-11 lutego 1973. O ile osiągnięcia pływaków „Startu” można traktować jako rzecz zwyczajną, to rezultat Sławomira Gawineckiego z tych zawodów, na 100 m st. klasycznym 1.14,2 min. - jako rekord okręgu jun. poprawiony przezeń po raz drugi w tym roku - wart jest wyszczególnienia. W tej samej kategorii, a nietypowych dla siebie konkurencjach, 200 i 400 m st. zm. A. Bet uzyskał rekordowe rezultaty 2.30,0 i 5.24,8. Odnotowano też rek. dzieci na 100 m st. grzb. Anny Michalak (1.21,6) i na 100 m st. mot. Bogdana Topiłko (1.18,2). Rekordy seniorów naszego okręgu poprawiły: M. Wieczorek na 400 m st. zm. (5.40,2), H. Derdowska 800 m st. dow. (10.18,8), B. Zarzycka na 100 m i wyrównała na 200 m st. klas. (1.22,8 – 2.57,0).

Sezon startów letnich otwierały Mistrzostwa Okręgu Dzieci 9-10.6. Pierwszego dnia odbyły się jeszcze na basenie 25 metrowym (krytym). Tym samym drugiego dnia to dzieci „testowały” 50 m obiekt „Astorii” po jego uruchomieniu. Poza konkurencjami wynikającymi z programu mistrzostw odbywały się biegi dodatkowe, w których startowali starsi zawodnicy. Wypada wspomnieć o nich z racji poprawionych dwóch rekordów okręgu na krótkim basenie, w 200 m klas. M. Mausolfa (2.43,6 – 15 lat) i 200 m grzbietowym L. Borowicza (2.22,2).

Na 50 m basenie „Astorii” rozpoczęła się 15.6.73 trzydniowa III Wojewódzka Spartakiada Młodzieży, której „zaliczenie” obowiązywało uczestników finałów ogólnopolskich.

Jednocześnie imprezę tą, wobec zgłoszenia do startu dodatkowo starszych zawodników, uznano za letnie mistrzostwa okręgu. 72 medale zdobyli zawodnicy „Astorii”, a 6 „Zdroju” Ciechocinek. W trakcie imprezy krajowe rekordy w kat. dzieci 12-letnich uzyskali Bogdan Topiłko na 200 m st. motylkowym wynikiem 2.51,2 oraz Dorota Urbańska na 200 m st. dowolnym czasem 2.33,0 min. Autorami rekordów okręgu w swych kategorii wieku byli: M. Wieczorek (100 m st. grzb. 1.19,4), A. Michalak (400 m st. zm. 6.09,2), A. Bet (200 m st. zm. 2.35,6), M. Mausolf – „Zryw” (100 kl. 1.18,6) min.

250 Nazwisko B. Topiłki odnotowano ponownie w tabelach rekordów na 200 m motylem, gdy na zawodach w Bydgoszczy 24.11.73 osiągnął czas. 2.42,8 min.

1974 Halowe Mistrzostwa Województwa przeprowadzono 9-10 lutego w Bydgoszczy nie rozdzielając serii wg kategorii wieku, a dokonując mianowania mistrzów w juniorach i młodzikach na podstawie protokołu. Największą wartość posiadał rezultat 9.59,2 uzyskany na 800 m st. dowolnym przez Hannę Derdowską. Bydgoszczanka była bodaj drugą kobietą w Polsce (po E. Pilawskiej), która zeszła na tym dystansie poniżej 10 minut. Padło 6 rekordów okręgu seniorów w wykonaniu M. Wieczorek na 100 i 200 m st. grzbietowym (1.13,6 i 2.36,8) oraz 100 i 200 m st. dowol. (1.03,8 i 2.18,0) L. Borowicza w 200 m st. grzbiet.

(2.19,8), B. Zarzyckiej na 100 m st. klas. (1.21,8). Rekord w kat. dzieci dołożyła M. Lewandowska na 200 m st. dow. z czasem 2.27,1 i A. Michalak na m st. 400 dow. (5.08,2) 13-latków. W imprezie uczestniczyły cztery kluby: „Astoria”, „Stal” i „Zryw” Toruń oraz „Zdrój” Ciechocinek.

Magdalena Lewandowska /62/ „Start-Astoria” uzyskała 24 marca swój kolejny rekord kraju. 800 m st. dowolnym pokonała w czasie 10.20,4 min.

150 zawodników wszystkich grup wiekowych wystartowało 15-16 czerwca (pierwsze zawody w tym roku odbyły się już dwa tygodnie wcześniej) na 50 m, podgrzewanym basenie „Astorii” w Letnich Mistrzostwach Okręgu362. Dla statystycznego porządku wpisać należy tu rekord Polski jednocześnie młodzików i dzieci dwunastoletniej pływaczki Magdaleny Lewandowskiej w konkurencji 800 m st. dowolnym na 10.11,6 min. Dwa następne tj. 2.26,2 w 200 m st. dowolnym i 5.52,5 na 400 m st. zmiennym to RP dz. Na listę rek. Polski w kategorii 10-latków wpisała się też Katarzyna Łybek, uzyskując podczas startu w konkurencji 200 m st. grzbietowym wynik 3.22,0 min.

Rekordami okręgu były rezultaty w kat.: seniorów – S. Gawineckiego (Zdrój) w 100 m st. klas. (1.15,8) i L. Borowicza na 100 m st. grzbietowym (1.07,4), juniorów – M. Mausolfa (Zryw) w 100 m st. klas. 1.18,2 - B. Zarzyckiej także w st. klas. na 100 (1.24,8) i 200 m (3.03,2) oraz M. Wieczorek na 200 (2.23,4) i 400 m st. dowolnym (4.56,2). młodzików – Mir. Niemiałtowskiego w 100 m st. dow. 1.03,6 – D. Urbańskiej 200 m st. mot.

2.53,2 i 400 m st. dow. 5.07,6 – M. Lewandowskiej na 100 m st. mot. 1.19,2 (także kat. dz.) – B. Topiłko w 200 m st. mot. 2.39,4 – R. Filarskiego na 200 m (2.40,7) i 400 m st. zm. (5.37,4) dzieci J. Wiśniewskiej na 200 m st. mot. 3.29,2 – B. Szymielewicza w 400 m st. zm.

6.14,8 oraz na 1500 m st. dow. 21.53,4 Podobna sytuacja jak w MOkr. powstała 16 i 17 lipca, gdy Lewandowska poprawiła rekord na 400 m dowolnym z czasem 4.57,2 to jest jednocześnie w kategorii dzieci i młodzików oraz dzieci na 200 m st. dowolnym wynikiem 2.24,8 i 400 m st. zm. 5.50,0 min.

W zawodach okręgowych, 15 listopada, nazywanych „Turniejem Trzech Basenów” ujawniła się krajowym obserwatorom klubowa konkurentka Lewandowskiej. Wiadomo było wcześniej, że Anna Michalak, z tej samej grupy treningowej Zygmunta Bilewicza, jest w kraulu na tym samym albo przynajmniej zbliżonym poziomie sportowym. Jednak dopiero tego dnia, startując na 400 m st. dowolnym uzyskała 4.52,0 poprawiając rekord Polski młodzików, należący do koleżanki z klasy szkolnej, choć o rok młodszej. Zaledwie po upływie tygodnia, 24.11. w Szczecinie (patrz rozdz. IV-7 ) w rywalizacji z A. Michalak, odpowiedź 362

Pierwsze zawody w tym roku odbyły się już dwa tygodnie wcześniej. GP nr 142 (8018) z 17.VI.74

251 koleżanki klubowej, Magdy Lewandowskiej brzmiała: 4.49,8 min. (był to rekord, w dwóch grupach wiekowych jednocześnie). Jeszcze w tym samym miesiącu w KMPD osiągnęła najlepszy wynik na tym dystansie w trzech kat. wieku. 4.46,2 min.

Jak zwykle przy końcu roku czyli 8.12. na basenie „Astorii” odbyła się impreza, której cel określała nazwa „Bijemy Rekordy”....i były rekordy. Jeden ogólnopolski 13-latków w wykonaniu Jarosława Michalskiego na 200 m dowolnym 2.10,2 oraz dwa okręgu, nazywane wówczas rek. województwa, Anny Michalak RO-13 na 200 m st. grzbietowym (2.41,2) i M. Wieczorek na 200 st. dowolnym (2.17,2 RO-16). Ta sama zawodniczka o 0,4 s. gorzej od własnego rekordu seniorów popłynęła na 200 m st. motylkowym, uzyskujac 2.31,2 min.

Reprezentujący kat. dzieci (12 lat) startowali tego dnia w Olsztynie (patrz. rozdz. IV-7).

Kolejne zawody z tej serii miały miejsce już 15.12. znów na pływalni „Startu-Astoria” przy udziale dwóch dalszych funkcjonujących w okręgu sekcji: „Zdroju” i „Zrywu”. Dwukrotnie tego dnia Jarosław Michalski z „Astorii” wymazywał dotychczasowe rekordy Polski 13-latków. Dotyczyło to konkurencji 400 dowolnym i 400 zmiennym (4.32,8 i 5.18,0). Były też rekordy okręgu seniorów: B. Zarzyckiej w 100 m st. klasycznym (1.21,0). M. Wieczorek na 400 st. zmien. (5.24,0 min.) oraz rekordy 13-latków: Ewy Galas w 100 m grzbietowym (1.13,8 min.) i Bogdana Topiłki w 100 motylkowym (1.10,0).

PZP wstawił do kalendarza imprez na rok 1974 ogólnopolskie zawody długodystansowe, które zmykać miały okres przygotowawczy do sezonu zimowego. BOZP przeprowadził tą imprezę w „Astorii” 22 grudnia. Odbyły się w kilku seriach dwie konkurencje 800 i 1500 dowolnym. Zaproszenie do wspólnego startu przyjęli: AZS (dawniej Kormoran) Olsztyn, AZS W-wa, „Start” Gdańsk, Warta Poznań, „Stilon” Gorzów. W takim towarzystwie o rekordy Polski nie trudno. Padły tym razem trzy. E. Pilawska (Gdańsk) 800 m st. dowolnym przepłynęła w 9.33,0 (rek. seniorów), a M. Lewandowska w czasie 9.43,5 min., co było najlepszym wynikiem 12-latków. Padł też rekordowy wynik na 1500 dow. 17.44,0 min. ustanowiony przez J. Michalskiego, odnotowany na liście dla 13- i 14-latków.

1975 Mistrzostwa halowe okręgu bydgoskiego odbyły się 8-9 lutego. Doskonale dysponowani zawodnicy „Astorii”, na własnym basenie ustanowili 16 rekordów OZP, z czego jeden J. Michalskiego, na 200 m dowolnym (2.08,8), był jednocześnie najlepszym krajowym osiągnięciem 14-latka na tym dystansie - poprawionym zresztą przez niego tydzień później w czasie Pucharu Prezydenta Bydgoszczy na 2,08,1 min. Na 400 m dow. Michalski ustanowił rek.

14 i 15-latków 4.28,4. Niezwykle zaciętą walkę stoczyły Anna Michalak i Magda Lewandowska w wyścigu na 800 m dowolnym. Obie ustanowiły rekordy okręgu tyle, że o rok starsza A. Michalak 9.41,6 min. w kat. seniorów oraz 14 i 15-latków, a M. Lewandowska dziewcząt trzynastoletnich czasem o 0.2 s. gorszym. Na 400 dowolnym obie te zawodniczki uzyskały jednakowy czas. Zwycięstwo Magdy wskazali sędziowie celowniczy. Dalsi rekordziści to: M. Niemiałtowski na 400 zmien. oraz 100 i 200 klas. (5.16,0 - 1.17,4 - 2.47,8 w kat.14 i 15 lat), E. Galas na 100 i 200 grzbiet. (1.13,6 - 2.38,6 w grupie 14 i 15 lat), B. Topiłko w 100 m mot. (kat. 14 lat.) i 200 motyl. (kat. 14 i 15 lat.) oraz G. Żwirkowski na 1500 dow. 20.35,0 (12-latków). 22 tytuły zdobyli startowcy, dalsze dwa S. Gawinecki (Zdrój C.) – 100 m st. kl. i M. Mausolf (Zryw) - 200 m st. kl..

W letnich mistrzostwach okręgu bydgoskiego (7-8 czerwca), zawodnicy „Astorii” oddali reprezentantom innych klubów w 24 rozegranych konkurencjach trzy zwycięstwa.

100 dow. M. Lewandowska 62 1.08,4 A. Bet 57 0.59,4 200 dow. D. Urbańska 61 2.27,8 A. Bet 2.08,7 400 dow. R. Wojciechowska 61 5.09,4 T. Toczkiewicz 61 4.43,6 800 dow. A. Michalak 61 10.25,6 /1500/ A. Bet 18.30,4

252 100 grzb.

200 grzb.

100 klas.

200 klas.

100 mot.

200 mot.

200 zm.

400 zm.

R. Wojciechowska 61 A. Michalak 61 B. Zarzycka 59 B. Zarzycka M. Jakubowska 57 M. Lewandowska 62 D. Urbańska 61 H. Lewińska 61

1.22,2 2.43,2 1.24,4 3.06,0 1.13,4 2.54,3 2.50,0 6.00,9

Z. Januszkiewicz L. Borowicz M. Mausolf /Zryw M. Mausolf /Zryw S. Gawinecki /Zdrój L. Borowicz A. Bet J. Michalski

62 57 58 57 57 61

1.16,2 2.25,9 1.17,0 2.45,0 1.10,3 2.36,3 2.33,2 5.34,5

Dla rocznika 1960-61 zawody były Wojewódzką Spartakiadą Młodzieży [IV WSM] - obowiązkowym startem przed OSM w Białymstoku. Jedynie Bogdan Topiłko z tej grupy poprawił RO-15 na 200 m stylem motylkowym uzyskując 2.38,8. Nienadzwyczajne wyniki zdawała się tłumaczyć niesprzyjająca, przedpołudniowa aura.

Zawodnicy pływali w wybranych konkurencjach bez większego animuszu. Niestety w finałach OSM nie uległo to zmianie.

Ogólnopolski Sprawdzian Wytrzymałości w roku 1975 odbył się w dwóch terminach. 7.12 gdy pływano na 800 m. H. Gwit /65/ i E. Hoffmann /64/ poprawiły w stylu dow. rekordy Polski (11.24,8 i 10.33,8). Na wymienienie zasługują też wyniki na tym samym dystansie A. Michalak 9.40,0 i A. Beta 8.51,4 oraz J. Michalskiego 9.03,8 i B.Topiłko 9.35,6 min.

Podobny sprawdzian przy udziale zawodników z SZS AZS Olsztyn ze startem na dystansie 1500 m dowolnym został przeprowadzony 13-14.12. Na wyróżnienie zasłużył po nim J. Michalski, który ustanowił rekordy Polski swej grupy wiekowej na tym dystansie (17.11,24) oraz na 200 dow. wynikiem 2.07,0 min.

1976 Mistrzostwa Okręgu w sezonie zimowym odbyły się 20-22 lutego. Zaczęło stawać się tradycją , że w tej imprezie 100 i 200 m st. klasycznym wygrywa Sławomir Gawinecki ze „Zdroju”, a 200 m st. zmiennym Zbigniew Domagała ze „Zrywu”. Ten pierwszy w swym starcie na 100 m stylem klasycznym poprawił rekord okręgu seniorów (1.12,3). W pozostałych konkurencjach bydgoszczanie nie oddali zwycięstwa. Informację można uzupełnić tym, że poprawili pięć rekordów okręgu: A. Bet na 200 i 400 m zmiennym, 200 motyl. i Michalak na 200 m dowolnym i 200 m zmiennym (patrz dodatek).

Na dużym mityngu „Memoriał H. Kosakowskiego” w Lublinie363 ścigali się pływacy „Astorii” 20.3. Dobrze dysponowany A Bet poprawił RP na 400 dow. uzyskując 4.07,2 min.

Na 100 m mot. rekord okręgu równy 1.03,8. RO-17 osiągnął czasem 1.03,8 w biegu na 100 m grzb. Tomasz Koziński. Były jeszcze dwa RO-15 należące odtąd do Mar. Niemiałtowskiego na 200 m zm. – 2.26,2 oraz B. Topiłki w motylu na 100 m – 1.05,6 min. Słabiej tego dnia pływała M. Wieczorek.

Ta sama zawodniczka wystartowała po tygodniu w Mistrzostwach Miasta Gdańska (27-28.3.) i skutecznie zaatakowała RP na 200 m st. motylkowym. Od tego momentu wynosił on 2.26,3 min.

W pierwszą sobotę i niedzielę czerwca OZP zorganizował w Bydgoszczy mistrzostwa na długim basenie, w których ustalono 12 nowych rekordów okręgu. Autorami tych osiągnięć byli zawodnicy „Startu-Astorii”. Trzy z nich ustanowił T. Toczkiewicz na 200 zmien. (2.28,0) dla sen. i 15 latków oraz 200 grzb. (2.28,3) i 100 dow. (58,4) tylko 15-latków a pozostałe jego rówieśnicy: J. Michalski na 200 m st. dow. (2.07,8), Mar. Niemiałtowski na 400 m zmiennym (5.27,3) i 100 m klas. (1.17,0) oraz B. Topiłko na 200 m mot. (2.28,4) w sen.

363

GP nr 67 (8537) z dn. 23.3.76

253 i grupie 15 letnich. Dalej B. Szymielewicz 400 zmien. (5.28,3) - 14 lat. i dwunastoletnie K. Łybek na 200 m klas. (3.11,4), E. Hoffman na 200 m st. motyl. (3.00,6), J. Strach, na 100 m klas. (1.30,8) i ich równolatek J. Zyskowski 400 m zmien. (6.02,0). Startowały też sekcje „Zdroju” i „Zrywu”.

Namnożyło się w sposób niekontrolowany sprawdzianów wytrzymałości o odmiennych programach. Imprezę o tej nazwie robiły osobno Toruń 4.12.76, a następnego dnia Bydgoszcz. W obu przypadkach startowano na 1500 dowolnym (dz. i chł.). Kolejne noszą datę 11.12.76 i przeprowadzone zostały znów osobno w Bydgoszczy i Toruniu.. Obejmowały wyścigi na 800 dow. W Bydgoszczy było to okazją do poprawienia rek. okręgu 15-latków oraz seniorów przez A. Michalak – 9.22,6 min.

1977 Zimowe Mistrz. Okręgu przeprowadzono 19-20 marca. Ich plonem były 3 rekordy okręgu: Jolanty Strach na 100 i 200 m st. klas. w czasach odpowiednio: 1.22,0 (13 i 14 lat) oraz 2.58,0 (13 lat), a także Ewy Galas na 100 m st. grzb. rezultatem 1.12,0 (RO 16,17 i sen.).

Na tych mistrzostwach po raz pierwszy delfinistki „przymierzyły” się do pucharu ufundowanego przez M. Wieczorek dla zawodniczki, która pobije jej rekord okręgu na 200 m w tym stylu (wcześniej był to RP). Tym razem jeszcze się nie udało.

Nie najlepiej utrzymany obiekt w Mątwach zmuszał OZP do przeprowadzania letnich mistrzostw w Bydgoszczy. Tak też było 3-5.6. omawianego tu roku. Wyróżnikiem tej imprezzy stały się cztery rekordy okręgu w młodszych kategoriach: Jolanty Strach 100 i 200 m kl.

(1.25,9 i 3.05,6), Hanny Gwit 200 m st. mot. (2.53,4), Jacka Lödla 1500 m dow. (23.56,2).

Zwycięstwa odnosili po kilkakroć przedstawiciele starszych roczników: M. Lewandowska, A. Michalak, L. Borowicz, T. Toczkiewicz, B. Topiłko. Rozczarował brak na starcie zawodników „Zdroju”.

1978 Nadal pod dyktando pływaków „Astorii” przebiegały okręgowe mistrzostwa organizowane w hali tego klubu, w dniach 19-20 lutego. Obok gospodarzy uczestniczyły sekcje „Noteci” Inowrocław-Mątwy, „Zdroju” Ciechocinek i „Zrywu” Toruń. Zwycięzcami większości konkurencji byli zawodnicy „Astorii”. RO-13 i -14 poprawiła H. Gwit na 200 m st. zmiennym uzyskując 2.38,0. Interesująco przebiegał wyścig na 800 m dow. dziewcząt, w którym Gwit i M. Lewandowska uzyskały jednakowy czas 9.38,6 min. Dla młodszej z tej pary Gwit był to RO-13 i -14. Występy Z. Domagały na 200 m st. zm. i B. Szymielewicza na 200 m mot. przyniosły RO na poziomie kolejno 2.20,4 oraz 2.31,6 min. Wyrównała RO-15 J. Wiśniewska na 100 m st. mot. 1.12,4 min. Spadło zainteresowanie prasy opisywaną tu dyscypliną. Relacja z mistrzostw była pierwszym w tym roku artykułem IKP traktującym o pływaniu.

Letnie mistrzostwa BOZP odbyły się 24-25 czerwca w Bydgoszczy w szczególnych okolicznościach bowiem wystartowali w nich także zawodnicy Rostocku przebywający tu na tradycyjnych zawodach z udziałem jeszcze Szczecina. Konkurencje trójmeczu odbywały się przed południem, a po południu realizowano program mistrzostw. Do odnotowania po stronie pozytywów tego organizacyjnego przekładańca pozostały rekordy okręgu. H. Gwit (13 lat) osiagnęła 2.46,8 na 200 m grzb. i 2.42,6 na 200 m st. mot. oraz 2.20,8 w 200 m dow. Ten ostatni wynik był RO 13 do 15-letnich. B. Wawrzyńska (12 lat) ustanowiła rekord na 200 m klas. czasem 3.05,8 i wreszcie B. Topiłko poprawił najlepsze dotychczasowe osiągnięcie bydgoskiego pływaka na 100 mot. uzyskując 1.03,2 min.

1979 Z udziałem 5 klubów: Śląska” Wrosław, Szombierek Bytom, Warty Poznań, AZS Olsztyn i gospodarzy, z okzji 34 rocznicy wyzwolenia Bydgoszczy (20-21.1.) odbył się mi-

254 tyng, na którym poprawiono 2 rekordy okręgu. Autorami ich byli: T. Toczkiewicz w konkurencji 100 m st. dow. uzyskując 58,4 s. oraz B. Topiłko na 200 m st. zmiennym wynikiem 2.16,3 min.

Zimowe mistrzostwa okręgu nadal często organizowane były w Bydgoszczy z uwagi na dużą liczbę startujących zawodników „Astorii”. Przewozy zawsze kosztują. Tym razem imprezę tą zaplanowano w lutym (17-18) na nowym basenie we Włocławku. Trzydniowy program przewidziany był w systemie seriami na czas, z rozstawieniem serii wg rekordów życiowych startujących. Blok I konkurencji przewidziano w sobotnie popołudnie blok II i III w niedzielne przed i popołudnie. W dostępnych materiałach nie natrafiono na protokóły z zawodów ponieważ te nie odbyły się. 60 zawodników „Noteci” i „Astorii” zastało zamknięte drzwi nieczynnego basenu, w którym woda miała 15°C, a szatnie były w remoncie (?). Gospodarze obiektu chyba o czymś zapomnieli.

Dokładnie na przełomie marca i kwietnia odbyły się w Bydgoszczy ZMOkr, przełożone z przyczyn jak wyżej. Najlepszym zawodnikiem obwołano B. Topiłko, trzykrotnego rekordzistę okręgu. Jego rezultaty to: 2.13,6 na 200 m st. zmiennym oraz 1.11,2 i 2.32,5 na 100 i 200 m st. klas. Zawodnik ten wygrał także 100 m st. dowolnym (56,2). Cztery zwycięstwa odniosła H. Gwit, która przy okazji tych mistrzostw otrzymała z rąk inspektora oświaty Jerzego Palacza medal „Sport i nauka – Ojczyźnie”, nadany przez Ministra Oświaty i Wychowania oraz nominację do grupy C kadry narodowej. Jedyny rekord okręgu poprawiła na 100 m st. klas. czasem 1.20,8 Jolanta Strach /64/.

Letnie Mistrzostwa Okręgu, w czerwcu (8-10) tego roku364 przyniosły 5 zwycięstw oraz jeden rekord 14-latków, aktualnie najlepszej zawodniczki „Astorii” H. Gwit. na 200 m st. motylkowym (2.38,4) oraz drugi rek. Macieja K. Szymielewicza, w grupie zawodników 11-letnich, na 200 m st. zmiennym czasem 3.02,0 min. Wydaje się to skromny dorobek, ale rezultatów bliskich rekordowi bylo jeszcze kilka.

1980 Mistrzostwa juniorów i młodzików objęły wg ustaleń zarządu BOZP dziewczęta urodzone w latach 1967-1969 i chłopców z roczników 1966 – 1968. Termin i miejsce wyznaczono na 16-17 lutego w Bydgoszczy.

W mistrzostwach dla starszych, organizowanych na obiekcie „Astorii” 23-24 lutego, obok gospodarzy, którzy zagarnęli wszystkie tytuły mistrzów, udział wzięli pływacy „Zdroju” i „Noteci”. Po cztery tytuły okręgowych mistrzów zdobyli: B. Szymielewicz (200 kl. 2.34,8), K. Zyskowska i 13-letnia Hanna Strach. Rekord okręgu 14-latków poprawiła Małgorzata Idczak (100 m kl. 1.21,4), 15-letnich Joanna Rutkowska (100 dow. 1.03,0) i na koniec rek. seniorów Tomasz Toczkiewicz (100 dow. 0.54,6).

Podobnie przebiegły mistrzostwa letnie (7-8.6.), przy czym do protokołu rozdzielono wyniki juniorów i seniorów, chociaż biegi odbywały się w tych kategoriach łącznie. Dwa zwycięstwa odnieśli zawodnicy „Noteci”, po jednej konkurencji w kat. juniora i seniora, a pozostałe przypadły pływakom „Astorii”. Powyższe wyczerpuje temat osiągnięć bieżącego roku na omawianym szczeblu, pomijając istotne dla zawodników rekordy życiowe. Szukając ciekawostek znajdziemy je wśród informacji o mistrzach okręgu, z których trzech to bracia Grubichowie: Robert /65/ na 100 m dow. i mot. oraz 200 m grzb. - w juniorach, Zbigniew /63/ na 100 mot. oraz 400 m st. zm. i Waldemar /62/ na 200 m mot. w seniorach.

1981 Mistrzostwa BOZP zimą urozmaicił nieco start (7.2.) - oprócz zawodników „Astorii”pływaków z „Noteci” Inowrocław-Mątwy. Wszystkie zwycięstwa przypadły tym pierwszym.

Zawody zakończyły się skromnym dorobkiem jednego tylko rekordu okręgu ustanowionego 364

Basen letni „Astorii” czynny był już od 19.5. (sobota).

255 przez Małgorzatę Idczak na 100 m stylem klasycznym czasem 1.20,0 min. Po cztery tytuły okręgowych mistrzów zdobyli: B. Szymielewicz, K. Zyskowska i 13-letnia Hanna Strach.

Trzy zwycięstwa w konkurencjach tych zawodów uzyskali B.Topiłko i M. Socha.

Mistrzostwa letnie rozegrano 5-7 czerwca, na 50 metrowym basenie „Astorii”, w połączeniu z Wojewódzką Spartakiadą Młodzieży. Konkurencji było wprawdzie dużo ale do połowy z nich zgłoszono 1 lub 2 zawodników. Protokół z każdego dnia mieścił się na jednej stronie maszynopisu. To efekt formalnego rozdziału wyników seniorów od „spartakiadowców”. Sześć konkurencji wygrał C. Bilewicz, a pięć Hanna Strach, ale lepiej zapisali się w pamięci rekordziści okręgu w swoich kategoriach wieku: A. Pęczak na 400 m st. zmiennym czasem 6.29,0 oraz M.K. Szymielewicz na 1500 m st. dowolnym z rezultatem 18.40,0 min.

Wśród „seniorów” wyróżnili się trzema zwycięstwami Jacek Lődl i Małgorzata Idczak /66/.

Eliminacje strefowe do VIII OSM odbyły się 20 VI z udziałem: „Lecha”, „Startu”, „Olimpii” i „Warty” Poznań, „Startu” i AZS WSW Gdańsk, „Orła” Elbląg, „Sambora” Tczew, SP 27 Białystok i „Astorii” Bydgoszcz. Alicja Pęczak poprawiła 3 rekordy BOZP na 100, 200 m klas. i 200 m st. zm. odpowiednio z czasami: 1.30,0 – 3.15,3 – 2.55,8 min.

Po latach posuchy na listach rekordzistów Polski pojawiło się znów nazwisko bydgoszczanki. 22.11.81 na klubowej pływalni A. Pęczak uzyskała na 50 m st. klas. 37,40 s. Tu wyjątkowo można pozwolić sobie na dygresję. Był to rekord dziewcząt 11-letnich utrzymujący się na listach jeszcze w 1992 roku i to nie jako jednorazowy „wystrzał”. Zawodniczka była przykładem pracowitości i uporu, a rekordy Polski poprawiała jeszcze przez następnych 20 lat.

1982 Rozegrane 27-28 lutego Mistrzostwa Okręgu zmobilizowały kluby i sporą liczbę startujących. Pływali podopieczni „Noteci”, „Zdroju” i gospodarzy, czyli „Astorii”, podzieleni na dwie grupy (r. 1968 i starsi oraz 1969 r. i młodsi). Poszczególne konkurencje wygrywali na ogół wychowankowie „Astorii”. Wyłomu - i to w grupie starszej - dokonali: Tomasz Sikorski /66/ na 200 m st. kl. (2.46,7), Agata Skrzyszewska na 100 m st. klas., oboje ze „Zdroju” oraz Małgorzata Kieliszczyk z „Noteci” na 100 m st. dow. i 400 m st. zmiennym.

Letnie Mistrzostwa Okręgu odbyły się równolegle ze spartakiadą wojewódzką 12-13 czerwca, na 50 m basenie „Astorii”. Uczestnicy obu tych imprez ścigali się oddzielnie.

Kryterium podziału był wiek. W spartakiadzie startować mogli chłopcy poczynając od rocznika 1968 i dziewczęta od 1969.

Strefowe eliminacje do IX OSM wyznaczono na 26-27.6. i startowały w nich kluby: „Juvenia” Białystok, „Orzeł” Elbląg, AZS i „Start” Gdańsk, „Flota” Gdynia, „Noteć” Inowrocław, „Iskara” Konin, „Juvenia” Olsztyn, „Arsjada” Słupsk, „Sambor” Tczew oraz gospodarze tj. KS „Astoria”. Na 24 konkurencje reprezentanci miejscowego „Startu” wygrali osiem staraniem: M.K. Szymielewicza (400 zm - 5.21,5 oraz 400 i 1500 dow. – 4.46,6 i 19.16,4) C. Wałęsy na 100 i 200 m st. grzbiet. (1.11,2 i 2.34,0), A. Pęczak 100 m st. klas. (1.23,6) i 100 m dow. (1.06,8), a także 200 m st. zmien. (2.45,0). „Zdrój” Ciechocinek uczestniczył w podobnych eliminacjach w strefie warszawskiej. Najwyższe pozycje zajęły tam B. Woroniak III m. na 200 m grzb. (2.48,8) i A. Skrzyszewska - IV m. na 100 klas (1.28,4).

Mistrzostwa Makroregionu Pomorskiego 365 dla dziewcząt rocznika `72, a chłopców `71 i `72 odbyły się 4.12.82 w Bydgoszczy. Uczestniczyły: „Start” Gdańsk, „Flota” Gdynia, „Sambor” Tczew i „Astoria”. Z 12 konkurencji jedną wygrał bydgoszczanin Filip Gapiński /72/ na 100 grzbietowym w czasie 1.20,0 min.

365

Decyzją GKKFiS z dnia 19.3.1982 powołano strefy terytorialne (makroregiony).

256 1983 Zawody z okazji wyzwolenia Poznania nazwane dla uczczenia wieloletniego działacza i sędziego pływackiego Memoriałem Henryka Krajczewskiego odbyły się 18-19.2.83. Startowały w nielicznym składzie: „Iskara” Konin, „Śląsk” Wrocław i „Astoria” oraz miejscowi tj. „Lech” i „Warta” oraz „Posnania”. Po jednej konkurencji wygrali: W. Janiak 200 m st. dow. (2.04,5), A. Pęczak 50 dow. (28,6 - RO), C. Wałęsa 200 grzbiet. (2.20,6). Zawody nie były punktowane.

Mistrzostwa Makroregionu Pomorskiego Północnego (juniorów i jun. młodszych) odbyły się przy udziale 100 zawodników z 7 klubów 19-20.2.83 w Bydgoszczy. C. Bilewicz przepłynął 200 m zmiennym w 2.19,2 (RO 16-lat.). A. Pęczak wyrównała rekord 13-latek na 100 klasycznym czasem 1.21,0 min. Pierwszego dnia zawodów padły rezultaty podane w prasie także jako rekordy okręgu. Wszystkie dotyczyły konkurencji 50 m dowolnym: dziewcząt M. Kieliszczyk „Noteć” 29,6 s. (14-letnich do sen.) oraz A. Pęczak 29,8 (13-let.). Podobnie u chłopców: A. Kania 29,0 (14 lat) i C. Wałęsa 27,8 (15 lat). Jednak już poprzedniego dnia w Poznaniu Pęczakówna uzyskała na tym dystansie 28,6 s. Podobnie choć jeszcze wcześniej L. Borowicz w roku 1971 - 28,0 i A. Bet w 1972 r. - 26,5 s. (obaj rocznik 1957). Te ostatnie przeczą prasowemu doniesieniu, co nie musi oznaczać tym razem błędu jego autora.

Halowe Mistrzostwa Okręgu zgromadziły na starcie 25-27 lutego zawodników „Astorii”, „Noteci” i „Zdroju” oraz jednego niestowarzyszonego. Utworzono z nich dwie grupy, poza oczywistym rozdziałem wg płci. Chłopcy starsi od rocznika 1968 startowali już z seniorami, podobnie dziewczęta od r. 1969. Młodsi urodzeni w 1971 i dziewczęta w 1972 stanowili grupę juniorów pływającą poza konkursem, podobnie jak niestowarzyszony, którym był Roman Reszczyński. Z upływem lat okaże się, że uczestniczył z powodzeniem w trzech Igrzyskach Paraolimpijskich i obchodził 25-lecie startów jako czynny zawodnik. W tym opracowaniu z uczestników mistrzostw wyróżnieni zostają tylko rekordziści okręgu tj. R. Baranowski (12 lat) - 400 m st. zmiennym 5.37,0 min. i A. Pęczak (13 lat) - 200 m st. zm. 2.37,6 oraz 200 m st. klas. - 2.55,4, a także dwójka dobrze spisujących się pływaków „Noteci” tj. Jarosław Molenda i Małgorzata Kieliszczyk. Molenda zdobył trzy tytuły mistrza w konkurencjach: 100 m mot.- 1.05,8 i 200 m dow.- 2.06,4 oraz 400 m dow.- 4.29,4, podczas gdy jego klubowa koleżanka dwa, na 100 i 200 m mot.-1.14,2 i 2.47,9. Swoistego pecha miała Hanna Strach, której wynik na 50 m dow. 29,4 byłby RO 15, jednak uprzedziła ją młodsza A. Pęczak uzyskując przed tygodniem 28,6 s.

Halowe Mistrzostwa Okręgu Młodzików 12-13.3. organizował aktyw Inowrocławia.

Było dużo rekordów okręgu. R. Baranowski - 12 lat poprawił dwa na 100 i 200 m st. klas.

(1.22,6 i 2.56,2), F. Gapiński - 11 lat ustanowił trzy: na 100 i 200 m grzb. (1.17,4 i 2.42,0) i 50 m st. dow. (33,8) oraz A. Zemke - 11 lat na 50 m st. dow. (37,6). Zakłopotanie autora powodują adnotacje dotyczące tych dwóch ostatnich rezultatów. Weryfikujący wyniki - niewątpliwie wskutek zmian roczników w grupach wiekowych - popełnili wobec „starych” rekordzistów niesłuszne pominięcie rezultatów tej konkurencji: Z. Domagały - „Zryw” (31,2 z 10.12.72) i D. Urbańskiej (32,8 z tego samego dnia). Wymienieni nowi rekordziści to zawodnicy „Astorii”, ale prasa prezentowała jeszcze nazwiska następnych z rocznika 1973 tj. T. Kalinowskiego (Noteć) na 50 m st. dow. i A. Jaszczak (Zdrój) także na 50 m dow. nie odnotowując niestety uzyskanych czasów.

Program Wojewódzkiej Spartakiady Dzieci i Młodzieży oraz Letnich Mistrzostw Okręgu organizatorzy zrealizowali na „50” „Astorii”. W ciągu dwóch dni, 10-11 czerwca poprawiono bodaj 35 rekordów okręgu – przyznając, że jeden rezultat dotyczył niekiedy kilku grup wiekowych. Ich liczba jest „ciężko strawna” nawet dla piszącego i zapewne niewielu czytających zechce sumiennie studiować sporządzony tu szczegółowy wykaz.

11-letni - F. Gapiński 200 m st. grzb. 2.46,2 (tu jednocześnie 12-letnich) oraz 50 m st.

257 dow. 34,2 s., 200 m st. zm. 2.54,2 – T. Wierzewski 1500 m st. dow. 22.07,5 T. Nowak 200 m st mot. 3.18,2 – A. Zemke 50 m st. dow. 35,8 s.

12-letni - R. Baranowski 100 i 200 m st. klas. odpowiednio 1.27,0 i 3.04,0 min. oraz 200 i 400 m st. zmien. 2.43,6 i 5.49,2 min. – Maria Nowaczyk 50 dow. 33,4 s.

13-letni - A. Pęczak 100 i 200 m st. klas. 1.23,4 oraz 2.59,0 min.

14-letni - M. Kieliszczyk (Noteć) 50 m st. dow. 30,2 s. (także starszych, do seniorek włącznie).

17-letni - T. Sikorski (Zdrój) 50 dow. 26,6 s. (również seniorów).

Eliminacje strefowe X OSM dla Makroregionu Pomorskiego przeprowadził GOZP na 50 m basenie „Floty” na Oksywiu 25-26.6. Startowały roczniki 1969-70 chłopców i 1970-71 dziewcząt. Lokalnie fetowano zwycięzców konkurencji, którzy automatycznie nabywali kwalifikację do finałów we Wrocławiu. Wśród nich byli reprezentanci „Astorii”: A. Bukańska, A. Pęczak (50 i 100 m st. dow.), T. Łatyszkiewicz (200 i 400 m dowolnym) i W. Więckowski (100 m motyl.) oraz komplet sztafet tj. 4 × 100 m st. zm. i dow. chłopców i dziewcząt.

Cykl zawodów nazwanych Ligą Spartakiadową Makroregionu Pomorskiego zainaugurowano 10.12. w Gdyni. Pierwszą rundę zespołowo wygrała „Astoria” 292 pkt. przed „Startem” Gd. 286, i „Flotą” 229 pkt. Indywidualnie zwycięstwa odnieśli: A. Pęczak 50 dow.

28,91, M. Cackowski 200 kl. 2.38,49 RO, A. Bukańska 200 grzb. 2.37,96 RO, I. Gajda 200 kl. 2.56,20, R. Baranowski 200 grzb. 2.35,62 RO-12. Wracając jeszcze do nazwy cyklu: organizatorzy poszczególnych zawodów wspierani przez sprawozdawców prasowych stosowali je dość dowolnie. Zachowanie ich tu w oryginale utrudnia rozeznanie w temacie.

1984 Podobnie jak przed rokiem mistrzostwa w hali odbywały się w dwóch grupach 1-2 marca w Bydgoszczy. Roczniki 1969 chłopców i 1970 dziewcząt oraz starsi to kategoria umownie zwana seniorami, pozostali występowali jako juniorzy młodsi. Niestety, z powodu przeciętnych wyników trudno coś więcej o nich napisać.

23-24 marca odbyły się w Bydgoszczy Korespondencyjne Zawody Młodzików. Startowały roczniki 1973-74 dziewcząt i 1972-73 chłopców. PZP sporządził listę 50 najlepszych wyników w każdej konkurencji tych zawodów we wszystkich okręgach. Gospodarze zdobyli 7 czołowych miejsc - jedynie wśród chłopców rocznika 1972: miejsca I - F. Gapiński (100 m st. grzb. 1.13,8 oraz 200 m st. grzb. 2.39,0), T. Wierzewski (200 m, st. dow. 2.17,8), T. Południak (100 m st. dow. 1.05,2). miejsce II - T. Wierzewski (100 m st. dow. 1.05,6) miejsca III – T. Południak (200 m st. dow. 2.23,0), F. Gapiński (100 m st. zm. 1.17,0). miejsce IV- T. Południak (50 m dowolnym) miejsce VI - Michał Raduński (200 m st. dowolnym) Ponadto w „20” znaleźli się: K. Jarkiewicz, I. Mirowska, V. Szramska, M. Byliński, P. Jabłoński, T. Nowak, T. Wierzbicki, P. Wierzchowski (Astoria), T. Sikorski (Zdrój). Dzięki tym osiągnięciom sklasyfikowano chłopców na II pozycji a dziewczęta na XVI, co łącznie dało „Astorii” wysokie IV miejsce z 730 pkt. (I m. Stal Stocznia 1240). Z okręgu bydgoskiego sklasyfikowana została jeszcze na 31 miejscu „Noteć” - 30 pkt. Podsumowanie uwzględniało 36 klubów.

Częściej niż raz w miesiącu organizowane były rundy Ligi Makroregionu Pomorskiego roczników spartakiadowych. VI runda odbyła się w Ciechocinku. Punktację zespołową wygrała „Astoria” 279, pzed „Startem” Gd. 272, „Flotą” 254, „Zdrojem” 128, AZS Gd. 126, „Notecią” 85 p. Zwyciężali indywidualnie: A. Bukańska 100 dow.- 1.06,22 i 100 mot.- 1.13,91 W. Janiak 100 i 400 dow. odpowiednio z czasami 58,99 i 4.30,27 C. Wałęsa 100 grzb.- 1.07,00 i 400 zm.- 4.57,89

258 K. Paradowski 100 mot.- 1.05,82.

W punktacji generalnej także prowadziła „Astoria”.

W Gdańsku, 19.5. odbyła się VIII runda Mistrz. Makroreg. kat. jun. Wygrała ją zespołowo „Flota” 270 pkt, „Astoria” 248, szóste m. „Zdrój” 76 pkt. Bydgoszczanie zwyciężyli w pięciu konkurencjach, a w trzech z nich poprawili rekordy okręgu i tak: A. Pęczak 100 klas.

1.15,72 i 100 mot. 1.09,63 RO-12 i Wojciech Więckowski 100 mot. 1.03,15 RO-13. Dalsze wygrane to A. Bukańskiej na 100 dow. 1.03,47 i C. Wałęsy na 100 grzb. 1.09,90 min.

W generalnej punktacji Mistrz. Makroreg. I miejsce i Puchar OZP Gdańska zdobyła „Astoria” 2161 pkt., drugie „Flota” 2087, piąte „Zdrój” 622, a siódme „Noteć” 394 pkt. (w ostatniej rundzie nie startowała).

W kalendarzu sportowym po raz trzeci występuje impreza: Halowe Mistrz. Makroregionu Pomorskiego w kat. juniorów. Startowali tym razem zawodnicy rocznika 69 i młodsi z pięciu klubów. Bydgoszczanie wygrali niewiele konkurencji. Udało się to: Joannie Kurzewskiej na 50 dow. (30,98 s), A. Bukańskiej na 100 dowolnym (1.04,80). W klasyfikacji zespołowej punktacja, której zasady w oparciu o protokół są trudne do odgadnięcia, wyznaczyła następującą kolejność: „Sambor” 7 062 p. - „Start” 6.214 p. - „Flota” 5 885 - „Astoria” 5 560 i „Noteć” 3547 pkt.

Wojewódzka Spartakiada Dzieci i Młodzieży odbyła się 9-10 czerwca, a przy okazji za jednym wydatkiem, mistrzostwa OZP. Z 48 konkurencji przeprowadzonych w trzech blokach, 4 zakończyły się z wynikami rekordowymi dla okręgu366. Były to: 50 m st. dow. 0.30,6 Tomasza Południaka Astoria RO 12 100 m st. dow. 1.07,6 Tomasza Południaka Astoria RO 12 100 m st. grzb. 1.16,2 Filipa Gapińskiego Astoria RO 12 200 m st. grzb. 2.41,1 Filipa Gapińskiego Astoria RO 12 Także na długim basenie odbyły się zawody o charakterze eliminacji do XI OSM. RO-13 poprawił R. Baranowski na 100 m st. mot. 1.09,6 min. Obok wymienionego kwalifikacje uzyskali M. Nowaczyk, I. Gajda, G. Milewski, J. Woźnicki (wszyscy Astoria) i Albert Rudol z „Noteci”.

Ostatnim akordem bydgoskich pływaków, przed upływem roku kalendarzowego, były wyniki uzyskane 21.12 - Romana Baranowskiego na 200 m st. zmiennym tj. 2.22,6 min., lepszy od dotychczasowego rekordu Polski 13-latków Tomasza Wolskiego z „Lublinianki” (2.23,2) - oraz Filipa Gapińskiego na 200 m st. grzb. równy 2.30,2 min. (dwa dni później poprawiony przez kolejnego szczęśiwca).

1985 Mistrzostwa Okręgu zorganizowano16-17 lutego. Jedynie A. Pęczak wykazała postęp pozwalający na zmianę tabeli rekordów. Tym razem odnotowano w niej rezultat 5.16,8 min na 400 m st. zmiennym.

Po uszeregowaniu przez PZP wyników Ogólnopolskich Korespondencyjnych Zawodów Pływackich Juniorów młodszych (r. `73 i `74), rozegranych 22-23.3.85 (2 bloki), najlepszym bydgoskim zawodnikiem okazał się Tomasz Wilczyński /73/, który zajął 6 miejsce na 50 m st. dowolnym. Dopiero w trzeciej dziesiątce uplasowali się: M. Jabłoński /73/, D. Grzyb /73/ i B. Gałka /74/. .

Mistrzostwa Makroregionu - imprezę o tej nazwie organizowano po raz czwarty . Rolę gospodarza mistrzostw, w kategorii juniorów młodszych, 26-27.4. pełniła Bydgoszcz.

Z uwagi na rangę zawodów wymienieni zostają tylko zwycięzcy konkurencji pochodzący z „Astorii”. R. Baranowski (wygrywał 3 razy bijąc dwa RO-14: 200 mot. 2.26,06 i 400 zm.

366

Podany w pierwszym wydaniu monografi jako RO sen. wynik 25,8 T.Sikorskiego ze Zdroju tu został pominięty, gdyż wcześniej 3.2.81 w Hamburgu Z. Januszkiewicz osiągnął 25,45 s.

259 5.08,07 – najlepszy zawodnik mistrzostw - oraz po jednym razie M. Farbotnik, F. Gapiński, T. Południak i K. Walczak. Łącznie z letnimi mistrzostwami BOZP na 50 m basenie, 14-15 czerwca odbyła się Woj. Spartakiada Młodz. w pływaniu, która to impreza przyniosła 9 rekordów OZP poprawionych przez 7 zawodników. Można więc było powiedzieć, że „postęp idzie szeroką ławą”.

Oto lista rekordzistów: Tomasz Południak (50 dow. 28,8), Marcin Jagowdzik 200 dow.

2.15,0), Filip Gapiński (200 grzb. 2.35,8), Tomasz Wierzewski (400 dow. 4.45,6) – wszyscy w wieku 13 lat oraz R. Baranowski (200 mot. 2.32,4), A. Pęczak (100 mot. 1.10,4) - 15 lat i M. Cackowski (200 kl. 2.42,8) - 16 do seniora.

Tydzień później (22-23.6.) na basenie „Floty” w Gdyni, startowano w eliminacjach strefowych do XII OSM. Bydgoszczanie poprawiając rekordy okręgu wygrali sześć konkurencji. Dokonali tego: F. Gapiński (100 i 200 m grzb.- 1.10,49 i 2.34,57), M. Jagowdzik (100 i 200 m dow. - 1.02,08 i 2.14,03 oraz 200 mot. - 2.31,19), R. Baranowski (400 i 200 m st. zm.

- 5.15,60 i 2.29,49 oraz 200 m st. mot.- 2.30,60), T. Wierzewski (400 i 1500 m st. dow.4.38,75 i 18.37,22).

1986 W Bydgoszczy, 24-25 stycznia odbyła się okręgowa edycja Ogólnopolskich Korspondencyjnych Zawodów Młodzików. Poza konkursem starowali juniorzy „Astorii” i stąd okazja aby wspomnieć o tej imprezie, odnotowując RO-14 Filipa Gapińskiego w 100 m st. grzbiet.

1.06,8 min. oraz Marcina Jagowdzika na 100 m dow. 59,0 s.

Ogólnopolski Sprawdzian Wytrzymałości 367 w dniach 25 i 26.4. przeprowadzono (w 2 blokach) w Bydgoszczy przy udziale 20 zawodników „Astorii”. Wśród dziewcząt obie kraulowe konkurencje wygrała Katarzyna Walczak. Pewną niespodzianką w konkurencjach chłopców była wygrana na 400 m dow. żabkarza M. Cackowskiego. Na 1500 m dowolnym (już planowo, albo raczej zgodnie z przewidywaniami) zwyciężył T. Wierzewski.

Wojewódzkie Igrzyska Młodzieży to impreza przeprowadzona w Bydgoszczy 22-23.5. o której można wspomnieć z racji poprawienia na niej dwóch RO przez R. Baranowskiego na 200 kl. – 2.34,98 i M. Jagowdzika na 100 dow. – 58,74 s.

W Gdyni, na basenie 50 m odbyły się 14-15 czerwca IV Igrzyska Młodz. Szkolnej Makroregionu Pomorskiego. Zawody, w których wystartowało sześć klubów (Flota, Astoria, Sambor, Start Gd., AZS AWF Gd., AZS WSP Słupsk) obejmowały grupę juniorów i juniorów młodszych. Pływacy z Bydgoszczy wywalczyli 14 pierwszych miejsc, poprawili 10 rekordów okręgu i zapewnili sobie liczny udział w centralnych Igrzyskach Młodzieży Szkolnej. Oto zwycięzcy konkurencji: R. Baranowski (50 dow. i 200 zmien.), F. Gapiński (100 i 200 grzb.), I. Mirowska (100 i 200 grzb.), M. Jagowdzik (100 i 200 mot.), I. Gajda (100 i 200 klas.).

K. Walczak (400 i 800 dow.) i sztafety 4 × 100 zmiennym i dowolnym chłopców.

Kolejne letnie mistrzostwa odbyły się w Bydgoszczy 27-28 czerwca. Na walnym zebraniu BOZP, sprawozdawca sportowych wydarzeń roku 1986 z ramienia zarządu, trener A. Staszkiewicz, ujął w swym podsumowaniu tylko nazwę tych zawodów i jedną linijkę informacji, cyt.: „Filip Gapiński, 200 m st. dowolnym 2.11,34 – rekord okręgu 14 lat”.

A. Pęczak pływała w tych dniach w Grand Prix PZP we Wrocławiu więc temat mistrzostw wyczerpał się.

Reaktywowano OIMS,które poprzedzały wcześniej już wymienione eliminacje strefowe. Gospodarzem makroregionalnych zawodów kwalifikacyjnych była między innymi 14-15.6. Gdynia (basen 50 m). Startowano w dwóch grupach wiekowych: juniora - r. `71 i `72 367

PZP Komunikacie 2/86 zamieścił 20.3.86 regulamin Sprawdzianu przeprowadzanego 2 razy w roku. Zawody obejmują dwie grupy: seniorów z juniorami starszymi (16-17 lat) i juniorów (14-15 lat). W programie: pierwszy dzień - 400 dow. kobiet i 1500 dow. mężczyzn, drugi dzień - 400 dow. mężczyzn i 800 dow. kobiet.

260 oraz juniora młodszego – r. `73 i `74 zarówno chłopców jak i dziewcząt. Z bydgoszczan konkurencje w grupie starszej wygrali: R. Baranowski 50 m st. dow.- 27,5 (RO-15) i 200 m zmien.- 2.24,28 (RO-15 i 16) F. Gapiński 100 i 200 m st. grzb. - 1.06,64 i 2.23,20 (obydwa RO-14) M. Jagowdzik 100 – 1.06,66 i 200 m st. mot. – 2.20,53 (RO-14,15,16), I. Gajda 100 i 200 m kl. oraz K. Walczak 400 i 800 m dow. a także męskie sztafety 4 × 100 m M. Raduński choć zajął II i III miejsca odpowiednio w wyścigach na 400 (4.35,98) i 200 (2.11,53) m st. dowolnym, to poprawił także dwa RO 14-latków.

W grupie młodszej I. Mirowska zwyciężyła na 100 m st. grzb.

Brak w I kwartale mistrzostw okręgu nie oznaczał pominięcia tych zawodów w kalendarzu imprez. Termin ich PZP przeniósł na ostatni miesiąc roku tj. w tym wypadku na 4-6 grudnia co nawiązuje do tendencji, zauważonej wcześniej, dzielenia roku na trzy cykle.

Udane starty, w 3 blokach, odnotowane w postaci rekordów okręgu zaprezentowali: Filip Gapiński, poprawiający czterokrotnie rekordy okręgu na: 200 m dow (2.05,53), 200 m st. zmiennym (2.21,13) i 100 m dowolnym (57,74) - wszystkie RO-14, A. Pęczak na 400 zmiennym (5.05,11) - RO-16, -17 i seniorów oraz T. Wierzewski na 400 m st. dow. (4.23,76) RO-14.

Mityng Spartakiadowy Makroregionu Pomorskiego zorganizował „Start” gdański jeszcze tego roku czyli 13-14.12. Wyniki w nim uzyskane miały wpływ na tabelę rekordów okręgu. Poprawili je: A. Pęczak w 200 m grzb. 2.27,24 oraz 400 m zmien. 5.01,08 – RO sen.

F. Gapiński 200 m grzb. 2.17,81 oraz 400 m zm. 5.02,69 – RO-14, K. Walczak na 400 m st. dow. 4.33,85 RO-14 i 15 lat, wreszcie T. Wierzewski także 400 m dow. 4.20,82 – 14 lat.

1987 Igrzyska Młodzieży Szkolnej przeprowadzone na pływalni „Astorii” 13-14.6. nie są bliżej opisane tak, że nie można obecnie ustalić miejsca rozegrania konkurencji a więc i dugości basenu.

Mistrzostwa okręgu seniorów i juniorów w hali odbyły się 12-13 grudnia. Startowali wyłącznie zawodnicy „Astorii”, i to nielicznie. Po ukończeniu szkoły podstawowej 7 pływaków przeniosło się do sekcji kajakowej. Sprawozdawca prasowy zwracając na to uwagę jakby z tęsknotą za sukcesami, odnotował: brak na starcie Hanny Gwit. To prawda, lecz spóźnione żale, bo Gwit nie startowała już od 5 lat. Był jednak na tych zawodach i pozytywny element tj. rekord okręgu na 200 m st. dow. poprawiony przez Filipa Gapińskiego. Oto mistrzowie 368: 50 m st. dow. A. Bukańska 0.29,46 F. Gapiński 0.26,03 100 m st. dow. A. Bukańska 1.02,71 F. Gapiński 0.56,57 200 m st. dow. A. Bukańska 2.18,75 F. Gapiński 2.02,27 RO 400 m st. dow.

----F. Gapiński 4.16,81 800 m st. dow. A. Bukańska 9.52,99 --1500 st. dow --T. Wierzewski 17.58,80 100 m st. grzb. I. Mirowska 1.15,08 M. Raduński 1.10,15 200 m st. grzb. A. Bukańska 2.34,94 T. Wierzewski 2.38,30* 100 m st. klas. K. Walecka 1.20,33 M. Cackowski 1.10,21 200 m st. klas. K. Walecka 2.53,67 F. Gapiński 3.02,12* 100 m st. mot. M. Nowaczyk 1.14,31 F. Gapiński 1.09,32 200 m st. mot.

----M. Jagowdzik 2.24,13 200 m st. zm. M. Nowaczyk 2.37,06 T. Wierzewski 2.28,03 400 m st. zm. M. Nowaczyk 5.31,28 T. Wierzewski 5.26,82 Okręgową listę 10 najwartościowszych wyników, sporządzoną w roku 1987 raczej okazjonalnie, wg tabel punktowych wówczas obowiązujących, zarówno w sezonie zimowym 368

Bardzo przeciętne wyniki zaznaczone gwiazdką, to efekt startu w konkurencjach daleko poza specjaalnością.

261 jak i letnim, otwierały wyniki Pęczak na 200 m st. klas. w podanej kolejności: 986 pkt.

(2.29,10 min. na „25”) i 838 pkt. (2.37,31 min na „50”). Najwyżej oceniane wyniki wśród mężczyzn to: M. Cackowskiego na 100 m klas. równy 741 pkt. (1.08,13 min – zimą) i ich klubowego kolegi, T. Wierzewskiego na 400 m st. dow. 688 pkt. (4.18,53 min – latem).

1988 W tydzień po postanowieniu o utworzeniu OZP w Toruniu pływacy z sąsiedztwa uczestniczyli jeszcze (10-11.12.) w Mistrz. Okręgu w Bydgoszczy (3 bloki). Rekordy okręgu ustanowili: Rafał Partyka „Astoria” na 100 kl. 1.24,17 oraz Katarzyna Nowicka „Delfin” T. na 50 dow. 0.31,88. To wszystko co można o tegorocznych MOkr. napisać. W prasie nie było anonsu o organizacji imprezy. Po niej także brak notek o przebiegu lub wynikach mistrzostw.

1989 Wojewódzka Spartakiada Dzieci i Młodzieży przeprowadzona została na 50 m basenie „Astorii” 10-11 czerwca, a dwa tygodnie później także w Bydgoszczy, Igrzyska Młodzieży Szkolnej makroregionu pomorskiego, które zastąpiły letnie mistrzostwa okręgu. Pierwsza z wymienionych imprez obejmowała roczniki 1976-1978. Poza konkursem startowali w niej także pływacy Słupska i Koszalina (r. 1975 i młodsi). Rekord BOZP 12-latków na 50 m st. dow. (30,41) ustanowił Rafał Partyka.

Zwycięzcy Mistrzostw Okręgu (3 bloki) oraz WSDiMł. i ich wyniki. dziewzęta chłopcy 50 m st. dow. Ochocińska Anna 76 0.32,56 Partyka Rafał 77 0.30,41 RO-12 100 m st. dow. Ochocińska Anna 1.11,27 Lipka Rafał 1.06,95 200 m st. dow. Ochocinska Anna 2.32,83 Lipka Rafał 77 2.24,07 400 m st. dow. Woźniak Dominika 76 5.34,04 Lipka Rafal 4.59,55 800/1500 dow. Maśtakowska Małg. 11.54,88 Lipka Rafał 19.51,80 100 m st. grzb. Pasternak Joanna 77 1.22,89 Antczak Artur 1.19,43 200 m st. grzb. Żyła Karolina 76 2.58,66 Antczak Artur 2.47,00 100 m st. klas. Ochocińska Anna 1.24,46 Skibicki Karol 1.23,82 200 m st. klas. Ochocińska Anna 3.11,01 Skibicki Karol 2.58,74 100 m st. mot. Baranowska Kat. 74 1.20,83 Lipka Rafał 1.17,44 200 m st. zm.

Ochocińska Anna 2.50,19 Partyka Rafał 2.43,80 Obsadę Igrzysk stanowili zawodnicy dwóch grup wiekowych - juniorzy młodsi (1976-1977) i juniorzy (1974-1975) - z klubów: „Orzeł” Elbląg, AZS AWF Gdańsk, „Flota” Gdynia, „Sambor” Tczew, „Delfin” i „Elana” Toruń. Gospodarze startowali tylko w kat. juniorów młodszych ponieważ jedyna sekcja BOZP nie miała starszych zawodników. Cieszył RO 12-letnich na 400 m dow. (4.55,46), który poprawił Rafał Lipka.

Halowe Mistrz. Okręgu 15-16 grudnia, odbyły się przy udziale wyłącznie zawodników „Astorii”. Dały jednak okazję do poprawienia 6 rekordów okręgu, których autorami byli: Rafał Lipka oraz jego rówieśnik Rafał Partyka 50 klas. 35,86 s i 11-letnia Agnieszka Lipka pływająca z dużą swobodą „delfinem” uzyskała w swej kategorii rekord na 50 m wynikiem 35,58 s. Rekordy uzyskane w biegach konkursowych wymienione są w tabeli.

50 m st. dow. Joanna Pasternak 77 0.32,61 Lipka Rafał 77 0.29,00 100 m st. dow. Lipka Agnieszka 78 1.11,56 Lipka Rafał 1.03,46 200 m st. dow. Maśtakowska Małg. 77 2.37,22 Rojek Krzysztof 77 2.22,62 400 m st. dow. Maśtakowska Małg.

5.31,24 Antczak Artur 77 4.53,61 800/1500 dow. Maśtakowska Małg. 11.19,83 Lipka Rafał 18.16.16 RO-12 100 m st. grzb. Pasternak Joanna 1.18,73 Antczak Artur 1.15,23 200 m st. grzb. Pasternak Joanna 2.49,14 Lipka Rafał 2.33,29 100 m st. klas. Trzcińska Aleks.

77 1.30,20 Skibicka Karol 76 1.16,74 200 m st. klas. Trzcińska Aleks.

3.12,21 Partyka Rafał 77 2.44,45 RO-12

262 100 m st. mot. Pasternak Joanna 1.29,92 Kasprzyński Krzyszt. 77 1.12,28 200 m st. mot.

-Kasprzyński Krzyszt.

2.37,80 200 m st. zm. Maśtakowska Małg.

2.56,63 Lipka Rafał 2.31,39 RO-12 400 m st. zm. Lipka Agnieszka 6.27,40 Lipka Rafał 5.15,06 RO-12 1990 Gdynia była organizatorem Makroregionalnych Mistrzostw Młodzików 19-20.6. „Astoria” zgłosiła 16 pływaków w rocznikach 1977-1978. Obowiązkowy był start w pierwszej konkurencji na 200 zm. Ogółem było ich 20, z czego 7 wygrali bydgoszczanie: R. Lipka (3), R. Partyka i A. Antczak (po 2). Wyścigi na II pozycji kończył K. Rojek.

Letnie Mistrzostwa Okręgu przeprowadzono 23-24 czerwca na 50 m basenie „Astorii” przy udziale zawodników tylko tego klubu. K. Skibicki dwukrotnie poprawiał rekordy okręgu w stylu klasycznym (50 m - 35,67 s. oraz 100 m - 1.17,96 min.).

Przed Halowymi Mistrzostwami Okręgu organizowanymi z końcem roku oceniano, że przynieść powinny sporo rekordów w młodszych kategoriach wieku. Tak też było 30.11-1.12. w Bydgoszczy. Popisowo startowało rodzeństwo Lipków, każde bijąc rekordy w czterech konkurencjach. Agnieszka: 100 m st. mot. oraz 200 i 400 m st. zm. i 200 m st. klas. Rafał: 100 i 200 m st. grzb. również 200 m st. zm. i jeszcze 1500 m st. dow. w dwóch rocznikach jednocześnie. Postęp potwierdzili też rekordami K. Kasprzyński (200 m st. mot.), R. Partyka (200 m st. kl.) i J. Nowicka (200 m grzb,) Tradycyjne zawody pn. „Bijemy rekordy” 15.12.90 przyniosły Agnieszce Lipka RP 12 na 50 m st. klasycznym czasem 36,22 s.

1991 Letnie mistrzostwa okręgu odbyły się 19 i 20 czerwca na basenie „Astorii”. Padło dziewięć rekordów autorstwa rodzeństwa Rafała i Agnieszki Lipków. W ten sposób w tabelach dla chłopców odnotowano na 50, 100 i 200 m st. dow. rezultaty odpowiednio 25,51 – 59,12 – 2.09,40 i dalej na 100 m klas. – 1.16,00 oraz 200 m st. zm. – 2.24,60 min. W konkurencjach dziewcząt pojawiły się wyniki 1.12,19 na 100 m st. mot. i 2.36,95 na 200 m st. zmiennym. Dziesiąty uzyskał w stylu klasycznym 13-letni Tomasz Kęsik na 200 m (2.47,61).

O rekordach dzieci, które także startowały w tej imprezie napisano w rozdziale IV-7. Gościnnie wystąpili zawodnicy z „Delfina” Toruń odnosząc kilka zwycięstw w konkurencjach jak niżej: 50 m st. dow. Nowicka Katarzyna 100 m st. dow. „ 200 m st. dow. „ 400 m st. dow. „ 200 m st. klas. Prędki Sławomir 200 m st. grzb. „ 100 m st. mot. „ 100 m st. grzb. Wilczyńska Katarzyna 200 m st. grzb. Becmer Marzena

77

77

77 77

0.30,03 1.04,06 2.19,07 4.56,73 2.43,63 2.31,80 1.06,93 1.13,24 2.42,75

Makroregionalne Zawody Młodzików 22-23.6. w Gdyni na basenie 50 m dały okazję trzynastolatkom Agnieszce Lipkównie i Tomaszowi Kęsikowi do poprawienia siedmiu pozycji w tabelach rekordów okręgu. Trzy zwycięstwa odniosła A. Lipka, przy czym na 200 zmiennym 2.34,43 to RO 13 i 14. Następne dotyczyły stylu klasycznego: na 100 m 1.19,79 (RO 13) i 200 m 2.50,58 min. (RO 13). Podobnie Kęsik, zajął II m. na 100 m klas. 1.17,43 (RO 13) i na 200 m klas. 2.43,58 (RO 13 i 14) oraz III m. w st. zm. na 200 m z czasem 2.37,75. Uczestniczyło w zawodach 10 pływaków „Astorii”.

263 Przy okazji zawodów dziecięcych 23.11.91 w Bydgoszczy wystartował na 200 m st. klas. R. Lipka i z czasem 2.34,97 ustanowił RO 14-15.

Impreza (jednodniowa – 2 bloki) pod nazwą Halowe Mistrz. Okręgu odbyła się 30 listopada tylko w obsadzie zawodników „Astorii”. Termin ten jest zgodny z kalendarzem PZP uwzględniającym trzy cykle szkoleniowe. Poprawiono 5 rekordów okręgu, w tym żabkarz K. Skibicki popłynął 200 m w 2.34,57 tj. szybciej o 0,4 s. od ustanowionego przed tygodniem przez R. Lipkę wyniku właśnie w st. klasycznym. Ponieważ Karol był o rok starszy Rafałowi pozostał rekord w jego grupie wiekowej, czyli 14-latków. Ten ostatni w tych zawodach dwukrotnie wymazywał rekordy z tabel swej grupy wieku - na 50 m st. dow. (26,20) i 200 m st. grzbietowym (2.12,97 - dot. także 15 lat). Do prezentacji kompletu osiągnięć pozostał jeszcze rekordowy wynik uzyskany przez J. Nowicką /80/ na 100 m st. grzbietowym (1.17,68).

1992 Mistrzostwa Makroregionu Pomorskiego młodzików, dla roczników 1979 i 1980 osobno, zorganizowano 25-26.4. w Gdyni, zapraszjąc zawodników „Delfina” i „Elany” T. „Zdroju” i „Astorii”. Zwyciężcami konkurencji zostali: rocznik 79 - Jóźwiak Marcin Delfin 50 dow.

Szymański Andrzej Delfin 200 mot.

Stefańska Joanna Astoria 100 klas. rocznik 80 - Pieszak Daniel Delfin 100 grzb. i 50 dow.

Czarnecki Piotr Delfin 200 zm., 100 dow. i 100 mot.

Tyloch Ariel Astoria 100 klas.

Jackiewicz Beata Delfin 200 grzb.

Dla młodszego rocznika były to jednocześnie strefowe zawody stanowiące eliminacje do MP 12-latków.

Mistrzostwa Makroregionu Młodzików przeprowadzone 14-15.11. w Toruniu objęły te same roczniki. Z zaproszenia skorzystało 8 klubów, które końcowa klasyfikacja szereguje następująco: „Delfin” T. „Merlin” Słupsk, „Astoria”, „Start” Gd., „Elana”, „Flota”, AZS AWF Gd. i „Zdrój”. Dobre rezultaty osiągnęli: J. Stefańska na 200 kl. 2.44,86 RO-13 oraz J. Nowicka na 200 m grzb. 2.40,91 RO 12. Z bydgoszczan startowali ponadto: A. Poćwierz, R. Kierzkowska, D. Wiśniewska, V. Łukomska, D. Więckowski, M. Królikowski i A. Tyloch.

Kolejny raz w M. Makroregionalnych, 3-5.12 w Słupsku pływały roczniki 1978.

1993 W Mistrzostwach Makroregionu dla 13-latków (29-30.4.) w Słupsku startowali: J. Nowicka, V. Łukomska, A. Poćwierz, S. Szkołuda, D. Wiśniewska, R. Kierzkowska, S. Więckowski. A. Tyloch, M. Królikowski, M. Witkowski. Każdy uczestniczył w obowiązkowym wyścigu na 200 m st. zm. oraz w trzech innych dowolnie wybranych. Szczególnych osiągnięć nie odnotowano.

Mistrzostwa Makroregionu Pomorskiego roczników 1981 i 1982 – Oksywie 13-14.11.

Wspominając tę imprezę wymienić jedynie wypada trójkę zawodników „Astorii” zdobywców czołowych lokat: I m. Jabłoński Adam 100 dowolnym 1.08,81 II m. Kreja Karolina 100 dowolnym 1.10,01 III m. Medyńska Agata 100 dowolnym 1.11,24 Po dwóch latach w „Astorii” nie było po nich wspomnienia – jakby nie pływały.

Można zadać pytanie: dlaczego tak krótka była ich kariera sportowa?

1994 MTP „Marlin” Słupsk był 23-24.IV organizatorem Makroregionalnych Mistrzostw Pomorza. Uczestniczyło 140 zawodników z 8 klubów. Na najwyższym podium dwukrotnie stawała K. Kreja, wygrywając 100 m st. dow. (1.05,82) i 200 m st. dowolnym (2.25,04). Ta

264 sama zawodniczka była na drugim miejscu 400 m st. dowolnym (5.05,34). Odwrotnie A. Medyńska, która wygrała 400 m dow. (5.04,54), będąc drugą na 100 i 200 m st. dowolnym. Na czołowych miejscach „Astoria” miała jeszcze kilka nazwisk poza wymienionymi jak: na IV - Marcin Dziewulski (2×), Przemysław Sobczak (2×), Paweł Łukomski (2×), na V Adam Jabłoński.

Zawody stanowiły eliminację do MP młodszych kategorii, w których startować mogło 32 zawodników 12-letnich i 24 pływaków 13-letnich. Kwalifikację do LMP uzyskali w roczniku 1981: K. Kreja, A. Medyńska, D. Tomczak, a w r. 1982 P. Łukomski. Bez odpowiedzi pozostaje pytanie: dlaczego pływacy „Astorii” nie startowali w tych mistrzostwach ?

Mistrz. Makroregionu 11 i 12-letnich 19-20.11. organizował Gdańsk. „Astoria” obsadziła konkurencje tylko w młodszym roczniku. Na podium stawali:

Perlik Dawid Mysłowiecki Łukasz Lewicki Adam Lewicki Adam Buras Artur Pelc Iwona Pelc Iwona

I 100 mot. 1.31,86 200 klas. 3.15,01 -----------

II --50 mot. 38,99 200 grzb. 3.06,01 200 zm. 3.13,84 100 grzb. 1.23,62 -----

III ----100 grzb. 1.23,89 --200 grzb. 3.08,57# 100 mot. 1.38,33 50 mot.

41,47

1995 MM jako eliminacje do LMP jun. i mł. przeprowadzono kolejny raz w Słupsku 2930.4. Startowali zawodnicy ur. w 1982 i 1983 roku. W sporządzonym przez PZP zestawieniu wyników z terenu całego kraju, na miejscach do 36, dających kwalifikację do imprezy centralnej, z zawodników „Astorii” znaleźli się: A. Buras, A. Lewicki i Ł. Mysłowiecki, oraz I. Pelc.

Mistrz. Makroregionalne grupy rocznika 1983 i 1984 odbyły się 17-18 listopada na pływalni Politechniki Gdańskiej. W trójce najlepszych rezultatów uzyskanych przez 11-latka odnotowano wynik S. Jordana, zwycięzcy 100 m st. klas., 1.27,70 min. Z zawodników bydgoskich na trzech pierwszych miejscach wyścigi kończyli jeszcze: II m. Łukasz Mysłowiecki /83/– 100 i 200 zmiennym, Adam Lewicki /83/ – 200 grzbiet., Marta Falkowska /83/ – 50 motylkowym III m. Jordan S. – 100 zmiennym i 100 grzbiet., Jarosław Olejniczak /84/ – 200 dowolnym Ł. Mysłowiecki - 50 motylem, A. Lewicki - 100 grzbietem, Artur Buras - 200 grzbiet.

Startowali reprezentanci: „Floty” Gdynia, AZS AWF, „Startu” i SP-2 „Morena” Gdańsk, „Sambora” Tczew, „Elany”, „Delfina” i TKS „30” Toruń, „Astorii” Bydgoszcz, „Marlina” Słupsk i MOSiR Sopot.

1996 Dla 13, 14 i 15 latków PZP przewidział od br. 4 cykle zawodów z czego główne zawody cyklu III to Makroregionalne MP, a w I, II i końcowym IV były to Drużynowe MP Makroregionów.

Decyzją krajowych władz Związku, program imprez dla 12-latków wprowadzał dwurundowe (styczeń, kwiecień) Drużynowe Mistrzostwa Polski Młodzików rozgrywane w 4 grupach układu makroregionalnego, likwidując jednocześnie zimowe MP. Pierwszy termin nowej imprezy wyznaczono na 27-28.1.1996. Organizatorem zawodów dla grupy Polski północno-wschodniej (p-m-w369) był Toruń.

Najwyższą pozycję w tych zawodach wywalczył Sebastian Jordan dopływając do mety na 100 i 200 klasycznym jako drugi. Trzecie miejsce w tym ostatnim wyścigu miał Marek 369

p-m-w to grupa pomorsko-mazursko-warszawska

265 Żernicki. Uczestniczyło 16 zespołów. Klasyfikacja drużynowa I rundy wskazywała na 1. lokatę „Polonii” Warszawa (424 pkt.), 7. „Astorii” (159 pkt.) i 16. „Delfina” Toruń (1 pkt)370.

II runda Drużynowych MP Młodzików 12-letnich odbyła się 27-28.4.96 w Olsztynie.

Impreza zgromadziła na starcie 18 zespołów klubowych. „Astoria” zakończyła ją na 10 miejscu z 66 punktami. Zwyciężyła Warszawa gromadząc 427 pkt. Zawodnikiem zwracającym na siebie uwagę fachowców był S. Jordan, który wygrał dwa wyścigi (100 kl. – 1.23,28 i 200 m kl. 2.52,24), był drugi na 200 zmien. (2.41,30) i trzeci na 100 zmien. (1.16,43). Rezultat na 200 m kl. był najlepszym wynikiem br w tej klasie wiekowej. Anna Borowicz zjęla IV i VI miejsca odpowiednio na 200 m st. grzb. i 50 m mot.

Kontrolne zawody kadry makroregionalnej na Oksywiu (25 m) 27-28.4. odnotowane zostają z uwagi na pierwszy dla „Delfina” Inowrocław wynik Mikołaja Boruty będący rekordem okręgu na 50 m mot. równym 28.98 s. - w tym wypadku 15-latków.

Halowe Mistrz. Okręgu 29.11. ożywił start zawodników „Delfina” Inowrocław, z których Michał Zdyb /81/ poprawił wcześniejszy rekord okręgu kolegi na 50 m st. mot. (28,54).

Dwa stare rekordy 12-latków, na 50 m st. mot. i 100 m st. dowolnym wymazał S. Jordan z „Astorii”, uzyskując odpowiednio 31,63 s. oraz 1.02,11 min.

III runda Druż. Makroregion. Mistrz. Mł. (grupa pom.-mazur.-warszw.) przeprowadzona 30.11-1.12.96 w Toruniu była bardzo udana dla S. Jordana, który wygrał wszystkie obsadzone przez siebie konkurencje (200 dow. 2.15,89 – 100 grzb. 1.11,20 – 100 zm. 1.10,87 - 200 klas. 2.46,22).

1997 Klubowe Mistrz. Makroreg. (r. 1985) wyznaczono na 25-26.1. Pierwszą turę dla makroregionu p-m-w (są cztery) zaplanowano w Ostrołęce.

Kolejne Drużynowe Mistrz. Makroregionu Młodz. (DMMM) – II tura dla 12-latków z grupy p-m-w odbyły się dla 21 wyznaczonych klubów w Olsztynie 25-26.4 97. Punktacja obejmowała 12 miejsc z premiowaną I lokatą, wartości 13 pkt. Indywidualnie na pierwszych sześciu miejscach każdej konkurencji nie było zawodnika z omawianego tu regionu. O sile uczestniczących klubów świadczy klasyfikacja drużynowa.

1. Polonia Warszawa 423 pkt.

15. Astoria Bydgoszcz 35 pkt.

16. Delfin Toruń 29 pkt.

17. TKS-30 Toruń 26 pkt.

21. Delfin Włocławek 0 pkt.

Mistrz. Okr. dla rocznika 87 i starszych planowano pierwotnie w Bydgoszczy na 1213.4. Termin przeniesiono na 22-23.11. Na wszelki wypadek termin 7.12. rezerwował jeszcze także Inowrocław. Ostatecznie OZP zrezygnował z ich przeprowadzenia z powodu wstrzymania przez Urząd Wojewódzki środków na organizację imprezy.

Wyniki III rundy Dr. Mistrz. Makroreg. 371 z 29-30.11.1997 w Toruniu były eliminacją do Halowych MP juniorów 13-letnich w roku 1998. Kwalifikowali się doń zawodnicy lokujący się w zestawieniu ogólnopolskim do 36 miejsca w każdej konkurencji. Prawo startu wywalczył z okręgu bydgoskiego tylko Łukasz Ordynowski zajmując 27 poz. na 100 i 200 m grzbietem. Z Torunia: Małgorzata Przybulska 18 poz. na 50 dow. - 20 poz. 100 grzb.- 28 poz.

200 grzb. Joanna Bożejewicz 31 poz. na 50 dow. obie TKS-30, Paulina Milewska 31 poz. na Z uwagi na oczywiste błędy występujące w punktacji końcowej, różniącej się w każdym z doniesień prasowych, przy braku protokołów, w zasadzie trzeba by zrezygnować z niniejszej prezentacji. Pomijając szczegóły, proporcje są jednak w dużym przybliżeniu zachowane.

370

371

Wg KI PZP jako Klubowe Mistrz. Makroregionu

266 100 dow. - 33 poz. 200 dow. i 30 poz. 400 dow., Marcin Dziadosz 32 poz. 50 dow. i 36 poz.

100 i 200 grzb. „Delfin”. Zespołowo zwyciężyła „Polonia” Warszawa - 370 pkt., 8 m. osiągnął TKS-30 (78 pkt.), 11 m. uzyskał „Delfin” T. (54 pkt.) 13. miejsce zajęła „Astoria” (34 pkt.) i 15 poz. „Elana” (13 pkt.). Uczestniczyło 19 klubów.

1998 Kolejny cykl DMMM rozpozął się 31.1.-1.2. w Toruniu i objął roczniki 1986. Zajmując czołowe miejsca w konkurencji, region najlepiej reprezentowali: Adam Bet II „Astoria” na 50 m dowolnym (29,82 s.), 100 m st. dow. (1.06,74), 100 grzbiet. na drugiej poz. (1.17,23 min.) oraz Iza Zdanek „Delfin” Włocławek w 100 m st. grzbietowym (1.17,08).

Niezmiennie najsilniejszą od klilku sezonów, w gronie 14 startujących klubów, była „Polonia” Warszawa (504 pkt.) „Toruńczyk” znalazł się na 7 miejscu gromadąc 102 pkt. „Delfin” T. był 8 i zebrał 92 pkt. „Astoria” zajęła 9 miejsce z 55 pkt. „Delfin” Inowrocław 10 miejsce i 51 pkt. „Delfin” Włocławek 12 poz. 46 pkt.

TKS-30 Toruń na 14 miejscu miał 13 pkt.

W eliminacjach awans do centralnych zawodów w tym roczniku (na przełomie czerwca i lipca) wypracowali: Adam Bet II - 3 poz. w 100 grzb. 6 poz w 50 dow.

Przemysław Linda - 20 poz. 100 klas. i 26 poz. 200 kl. TKS-30, Krzysztof Olszewski - 31 poz. 200 kl. „Delfin” T. Rafał Hermanowicz - 7 poz. 50 mot. i 10 poz. 100 mot. 22 poz. 100 zm. oraz 18 poz. 200 zm. „Toruńczyk” Zimowe MOkr. 28.2.-1.3. odbyły się w Inowrocławiu przy udziale dwóch klubów „Astorii” i „Delfina”. Zaproszenia organizator wysłał do wszystkich działających sekcji w regionie. Gospodarze z 20 konkurencji oddali pierwszeństwo tylko w jednej372. Program uwzględniał dla kobiet i mężczyzn następujące konkurencje: I dnia - 100 grzb. 100 dow. 100 klas. 50 mot. 100 zm. i II dnia - 50 dow. 200 klas. 100 mot. 200 grzb. 200 dow. Wyniki na dobrym poziomie uzyskali: Bartosz Nadzieja, Michał Zdyb.

Drugą rundę DMMM dla rocznika 1986 przeprowadził Olsztyn 24-25 kwietnia. Zwycięstwo zespołowe wśród 19 startujących klubów odniosła Juvenia Białystok (483 pkt.). Sekcje regionu zajmowały: 7. poz. Delfin Toruń 87 pkt.

9.

Toruńczyk 57 pkt.

10.

Delfin Inowrocław 46 pkt.

12.

Astoria Bydgoszcz 40 pkt.

13.

Wodnik Włocławek 38 pkt.

15.

TKS-30 Toruń 20 pkt.

Dwie konkurencje wygrał indywidualnie - jako jedyny reprezentant regionu - Adam Bet II (100 m st. grzbiet. – 1.15,19 i st. dowolnym – 1.06,70).

Zawody strefowe do Olimpiady Młodzieży dla roczników 1981-82, będące jednocześnie letnimi mistrzostwami GOZP, odbyły się w 1998 roku 12-13 czerwca na Oksywiu.

III runda DMMM grupy pomorsko-mazursko-warszawskiej, zorganizowana została 28-29.11. znów w Toruniu. Była jedną z siedmiu terytorialnych eliminacji dla rocznika 1986 do MP 13-latków, które rozegrane zostały w 1999 roku. Zawody zakończyły się zwycięstwem „Polonii” Warszawa (524 pkt.).

372

Trójka zawodników (Łukasz Kosmalski `82, Jarosław Kucharczyk `81 i Michał Zdyb `81) trenuje w AZS AWF Gdańsk i od momentu zmiany barw, wg przyjętej tu zasady ich rezultaty nie zostały uwzględnione jako osiągnięcia „Delfina”. Tak potraktowano wcześniej zdobycze Z. Januszkiewicza, A. Michalak lub A. Pęczak i innych. Ta praktyka nie dotyczła ćwiczących w SMS.

267 „Delfin” i „Toruńczyk” Toruń 88 pkt. „Wodnik” Włocławek 47 pkt. „Delfin” Inowrocław 36 pkt.

TKS „30” z Torunia 26 pkt. „Astoria” 14 pkt.

Indywidualnie, konkurencję wygrali tylko Rafał Hermanowicz (Toruńczyk) i Przemysław Linda (TKS „30”). Na listach zbiorczych wszystkich rezultatów, przygotowanych przez PZP, najwyżej lokował się właśnie R. Hermanowicz (3 i 4 poz. na 100 i 50 m st. mot.). Kwalifikacje wyznaczone do 36 miejsca uzyskali też:, K. Olszewski - „Delfin” T. i P. Linda TKS „30”, Natalia Jordan - „Astoria”. Bydgoski klub reprezentowała ostatecznie tylko dwójka zawodników S. Jordan i J. Pekowski.

Z miesięcznym opóźnieniem w stosunku do Kalendarza Imprez, 20 grudnia OZP w Bydgoszczy przeprowadził na basenie „Astorii” Otwarte Mistrzostwa Okręgu przy udziale zaproszonych klubów z Torunia (Delfin, TKS „30” i Toruńczyk), Włocławka (Wodnik), Inowrocławia (Delfin) i Tczewa (Sambor), a także gospodarzy, czyli „Startu-Astorii” oraz grupy Masters z Bydgoszczy. To drugie zawody tej rangi w tym samym roku. Poniżej wymienieni są zwycięzcy poszczególnych konkurencji: 50 m st. dow. Grabowska Ada Delfin T. 0.29,80 Otremba Łukasz Delfin T. 0.25,84 100 m st. dow. Milewska Paulina 1.03,85 Otremba Łukasz 0.56,01 50 m st. grzb. Dłutkowska Mon. TKS-30 0.34,13 Ordynowski Łukasz Astoria 0.33,09 100 m st. grzb. Milewska Paulina Delfin T. 1.15,67 Otremba Łukasz Delfin T. 1.06,03 50 m st. klas. Przybulska Małg. TKS-30 0.38,38 Juhnke Karol Delfin T. 0.31,97 100 m st. klas. Przybulska Małg.

1.24,23 Juhnke Karol 1.11,00 50 m st. mot. Grabowska Ada Delfin T. 0.33,14 Zdyb Michał Delfin I. 0.27,25 100 m st. mot. Grabowska Ada 1.13,50 Jordan Sebastian Astoria 1.02,19 100 m st. zm. Grabowska Ada 1.13,83 Juhnke Karol 1.04,33 Wyróżniająca się trójka pływaków: Adriana Grabowska to r. `84, Łukasz Otremba r. `83 i Karol Juhnke r. `80 - wszyscy z „Delfina” Toruń. Z bydgoszczan najlepiej zaprezentowali się Sebastian Jordan i Łukasz Ordynowski.

8-9.

11.

12.

14.

16.

1999 W ostatni weekend kwietniowy (24-25) odbyły się Mistrzostwa Województwa Kuj.Pom. dla 13- i 14-latków. Cztery pierwsze miejsca wywalczył w nich K. Olszewski (Delfin T.) startując na 100 i 200 m st. klas. oraz 400 i 800 m dowolnym. Trzykrotnie zwyciężali: R. Hermanowicz (Toruńczyk) – 50 i 100 m motylem oraz 200 m st. zmien., A. Pituła (Delfin T.) – 100 i 200 m klas. oraz 100 m st. zmiennym. Pozostałe konkurencje wygrywali: D. Wnuczyński (Toruńczyk), M. Kwaśniewski (Ruch), J. Obiała (Orka), A. Kruszewska i A. Szulc (Delfin T.). Nieobecni byli zawodnicy klubów dawnego BOZP, którego działacze nie zdecydowali jeszcze o przystąpieniu do K-PZP. Drużynowe Mistrz. Makroregionu Młodzików (12 lat) w roku 1999 rozpoczęła runda w Olsztynie 30.4.- 1.5. Startowały 22 zespoły w tym cztery teamy dwóch warszawskich klubów „Polonia” i MKS MDK, dwa „Startu” Gdańsk, cztery zespoły toruńskie, trzy płockie, po jednym z Bydgoszczy, Gdyni, Grudziądza, Ostrołęki, Inowrocławia, Legionowa, Olsztyna i Włocławka.

Kluby K-PZP lokowały się na miejscach: 4. Delfin T. 13. Orka G. 21. Ruch G. 9. Delfin I. 14. TKS „30” 22. Toruńczyk 11. Wodnik W. 16. Astoria Indywidualne zwycięstwa z zawodników K-PZP odnieśli: T. Kosmalski „Delfin” I. trzy, A. Pituła „Delfin T.” - dwa (100 i 200 kl.). Drugą pozycję osiągnęły repr. „Delfina” T. A. Kruszewska w 100 i 200 m grzbiet. oraz A. Szulc na 50 m st. mot. (trzecia na 100 m mot.).

268 Wg zestawienia PZP awans do MP z okręgu wywalczyli: E. Kusz, P. Ładniak, S. Zecewiĉ, B. Walczewski (Delfin T.), M. Kierzkowski (TKP „30”) i J. Obiała (Orka).

I Mistrzostwa Województwa Kujawsko-Pomorskiego odbyły się 12-13 czerwca na basenie OSiR w Toruniu, w dwóch grupach: 12-13 lat oraz 14-letnich i starszych. Dla pełniejszego obrazu poziomu sportowego reprezentowanego w roku powstania K-PZP istotniejsze są wyniki tej ostatniej. Nie udało się ich skompletować. Ustalono natomiast, że ośmiokrotnie konkurencję wygrywała Adriana Grabowska, pięciokrotnie Małgorzata Przybulska,373 Łukasz Otremba i Maciej Lewandowski, czterokrotnie Paweł Masierek. Znani mistrzowie to: 50 m st. dow. ----M.Lewandowski Toruńczyk 25,50 100 m st. dow. A.Grabowska Delfin T. 1.03,92 Ł.Otremba Delfin T. 56,12 200 m st. dow. ----Ł.Otremba ” 1.58,13 400 m st. dow. A.Grabowska Delfin T. 4.56,14 Ł.Otremba ” 4.25,36 800 m st. dow. A.Grabowska ” 10.12,70 ----50 m st. grzb. ----Ł.Otremba Delfin T. 200 m st. grzb. ----Ł.Otremba ” 2.19,80 50 m st. klas. ----M.Lewandowski Toruńczyk 30,86 50 m st. mot. A.Grabowska Delfin T. 32,68 M.Lewandowski „ 26,80 100 m st. mot. A.Grabowska „ 1.14,77 M.Lewandowski „ 1.00,45 200 m st. mot. A.Grabowska „ 2.38,18 ----100 m st. zm. A.Grabowska „ 1.14,17 M.Lewandowski Toruńczyk 1.04,17 400 m st. zm. A.Grabowska „ 5.38,03 ----Bydgoscy zawodnicy nie startowali, a Inowrocław uczestniczył z grupą młodszych pływaków tamtejszego „Delfina”.

2000 II Mistrz. Woj. Kuj.-Pom. 12 i 13-latków 30.4. zorganizowano w Inowrocławiu. Odbyły się 24 konkurencje indywidualne i 4 biegi sztafetowe. Uczestniczyli zawodnicy wszystkich klubów Okręgu. Bydgoszcz reprezentowała dwójka pływaków, którzy nie wchodzili na podium. Czterema zwycięstwami cieszyć mogli się zawodnicy gospodarzy imprezy Łukasz Szklarski (50 m mot., 200, 400 i 800 m st. dow.) i Tomasz Kosmalski (100 m zm. i grzb. oraz 200 m zm. i grzb.).

II Mistrzostwa Województwa Kujawsko-Pomorskiego 27-28.5. kat. open. Rozegrano 36 konkurencji, z których 19 indywidualnie plus 4 we wszystkich sztafetach wgrali zawodnicy „Delfina” Toruń. Siedem zwycięstw odniósł dla „Astorii” Sebastian Jordan.

400 zmien.- 4.41,36 100 grzbiet.- 1.03,79 50 grzbiet. - 0,29,64 200 mot.- 2.12,42 400 dow. - 4.14,01 100 zmien. - 1.02,50 200 grzbiet. - 2.18,25 Drużynowe Mistrz. Województw Młodzików 12-letnich w Toruniu 11-12.11. to kontynuacja Druż. Mistrz. Makroregionu Młodz. Wygrała „Polonia” W-wa gromadząc 492 pkt.

Kluby K-PZP plasowały się na miejscach: 9. Delfin Toruń 119 pkt.

15-16. Astoria Bydgoszcz 23 pkt.

11. Siódemka Brodnica 40 „ 15-16. Orka Grudziądz 23 „ 12. Toruńczyk 27 „ 17. Delfin Inowrocław 19 „ 20. Wodnik Włocławek 18 „ Startowały 23 kluby. Z zawodników K-PZP do pierwszej trójki w konkurencjach indywidualnych zakwalifikowali się: R. Szewczyk (50 dow.) „Orka” Grudz. oraz J. Rewkowska (200 grzb.) i K. Olewińska (400 dow.) z „Delfina” Toruń.

373

Wobec braku pełnej informacji o nazwiskach i rezultatach pominięto kilka pozycji mistrzów. Nie wymieniono też konkurencji : 100 grzb. oraz 100 i 200 m klas., które występują zwykle w programach tego typu zawodów.

269 II Drużynowe Mistrz. Woj. K-P Dzieci i Młodzieży, przeprowadzono w terminie 9 grudnia w Toruniu. Wbrew wyszczególnionej w tytule protokołu kat. dzieci startem objęci byli tylko pływacy roczników 1983-1988. Punktacja końcowa w formule open, od 1-6 miejsca, szeregowała uczestniczące ekipy następująco: 1. Delfin Toruń 172 pkt.

5. Orka Grudziądz 53 pkt.

2. Astoria Bydgoszcz 84 6. Wodnik Wlocławek 41 3. Delfin Inowrocław 82 7. Toruńczyk Toruń 23 4. Siódemka Brodnica 53 Najlepsze wyniki według tebeli wielobojowej uzyskali J. Obiała (Orka) - 658 pkt. za 50 m st. grzb.. i Ł. Otremba (Delfin T.) - 708 pkt. za 100 m st. dowolnym.

I rundę Turnieju Czterech Basenów, 16 grudnia we Włocławku, wygrali partnerzy klubowi: I. Paczyńska /86/ 1668 pkt. i T. Kosmalski /87/ 2130 pkt. z „Delfina” Inowrocław.

Z terminu I rundy można wnosić, że kolejne rundy przeprowadzono w następnym roku.

2001 Kontynuacja TCB. II runda - 9.6.01 w Inowrocławiu III runda - 13.10.2001 w Brodnicy IV runda (finałowa) - 15.12.01 w Toruniu Startowały odrębnie roczniki 1989 i młodsi, dalej 1986-88 oraz 1985 i starsi. Brak kompletu danych lub raczej kompletnie brak danych z tego turnieju. „Siódemka” z Brodnicy była 21.4. organizatorem Mistrz. Województwa Kuj.-Pom dla 12- i 13-latków. Jeżeli o sile i wartości ekipy na szczeblu regionalnym świadczyć miałyby ilości zwycięstw to dane te są następujące: „Delfin” Toruń – 11, „Astoria” Bydgoszcz – 5, „Wodnik” Włocławek i „Toruńczyk” Toruń po 3.

Rezultaty Drużynowych Mistrzostw Województw dla młodzików 12-letnich na rok 2001 będące eliminacjami do Międzywojewódzkich Mistrzostw Polski zwróciły uwagę na zawodniczkę „Delfina” T. Agatę Zwiejską. W Biuletynie PZP odnotowana została na 1 poz. list zbiorczych, w konkurencji 50 motyl. (31,85) i 100 mot. (1.13,88). Zajęła też 3 poz. w 400 dowolnym oraz kolejno V, V i IV w wyścigach 50, 100 i 200 m dowolnym. To najwyżej notowana reprezentantka okręgu, która weszła do pierwszej „10” po tych eliminacjach. Znalazła się w niej jeszcze Marta Falkowska z „Ruchu” G. IV m. na 100 m st. klas. i Paweł Dąbrowski z „Toruńczyka” 10 poz. na 200 m klas.

III Mistrzostwa Woj. Kuj.-Pom. (open) organizował 12-13.5. okręg w Toruniu na basenie OSiR-u. Uczestniczyły wszystkie kluby OZP oraz „mastersi” i studenci UMK. Nie ustalano wartości punktowej poszczególnych wyników, ale jako indywidualności przedstawić można zawodników, którzy odnieśli największą ilość zwycięstw, to jest: P. Milewską (6) i Ł. Otrembę (4) - oboje „Delfin” T. Ten ostatni uzyskał najwartościowszy wynik zawodów tj.

52,45 sek. na 100 dow. Po trzy złote medale zdobyli: S. Jordan (Astoria), Maja Cichór (Siódemka Br.) i Dawid Wnuczyński (Delfin T.). Zwycięstwa na 50 i 100 m st. mot. wywalczyła 12-letnia Agata Zwiejska, która niedługo da o sobie znać jako czołowa dowolistka.

Inicjatywę wykazał niewątpliwie trener L. Borowicz, gdyż zawodnicy z Bydgoszczy: K. Dybowski, J. Wojciechowski, D. Pekowski W. Szymański, S. Jordan. wystartowali w drugim dniu Letnich Otwartych Mistrzostwach Pomorskiego OZP, rozgrywanych 22-23.6.2001 w Gdyni. Ten ostatni wygrał: 400 dow, 200 mot. i 100 klas.

III Drużynowe Mistrz. Woj. Kuj.-Pom. przeprowadzono w dniu 8.12. dla roczników 1989 i starszych w Toruniu, a roczników 1990 i młodszych w Grudziądzu. Protokół z tych

270 ostatnich wbrew nazwie nie zawiera punktacji na: 1. miejscu Delfin Toruń 170 pkt.

5.

2. „ Toruńczyk Toruń 83 6.

3. „ Astoria Bydgoszcz 62 7.

4. „ Orka Grudziądz 53 8.

zespołowej. W grupie starszej sklasyfikowano „ „ „ „

Delfin Inowrocław Ruch Grudziadz Siódemka Brodnicnna Wodnik Włocławek

37 36 34 17

Indywidualnie w Toruniu wyróżnili się trzema wygranymi: Dagmara Wyłupek (Orka), Sebastian Jordan (Astoria) i Łukasz Otremba (Delfin T.). Dwie konkurencje wygrała Agata Zwiejska a pozostali po jednej: Joanna Obiała (Orka), Aleksandra Kruszewska, Katarzyna Olewińska i Rafał Hermanowicz (wszyscy Delfin T.).

W Grudziądzu trzykrotnie wygrywali: Szymon Orłowski (Wodnik), Karolina Walczewska (Delfin T.) i Maciej Grzegorzewski (Aqua). W dwóch wyścigach zwyciężali: Wojciech Latos (Astoria) oraz Natalia Janowska i Kaja Guzińska (obie z Toruńczyka). Dla barw „Siódemki” mistrzostwo zdobyła Anna Czapulak.

2002 Drużynowe Mistrzostwa Młodzików (12 lat) w Olsztynie, 22-23.3. Oryginalna strona tytułowa protokółu z zawodów zawiera nazbyt dowolnie użytą ich nazwę. Impreza odbywała sie wg zasad ustalonych w roku 1995 dla Klubowych Mistrzostw Polski Młodzików. W punktacji tej rundy wygrał BUKS Warszawa 552,5 pkt. Startowały 32 zespoły. Kluby K-PZP zajęły miejsca: 10. MUKS Aqua Bydg.

97 pkt.

21. Orka Grudz.

7 pkt.

15. Delfin Toruń 27 24. Wodnik Włocławek 4 17. Toruńczyk 16 26. Delfin Inowrocław 0 18. Astoria Bydg.

14 Ruch Grudziądz 0 6 pozycję indywidualnie, najwyższą na zawodach w Olsztynie, z pływaków K-PZP uzyskał Błażej Stolarski z „Aqua” na 100 m st. klas.

Tymczasem w zestawieniu 36 najlepszych wyników w każdej konkurencji wykonanym przez PZP z uwzględnieniem wszystkich mutacji tej imprezy w kraju, najwyżej sklasyfikowana była A. Traczewska (Delfin T.) - na 9 miejscu w 200 m dow. Z woj. kuj.-pom. poza wymienioną przytoczyć można nazwiska 13 zawodników tzn. tylu mogło wystartować w tegorocznych MP w Dębicy (patrz rozdz. IV-1): A. Brukwicka, M. Grzegorzewski, P. Kapela, W. Latos, B. Stolarski, M. Rak (wszyscy Aqua), A. Kostyra, K. Walczewska (obie Delfin T.), K. Gruzińska, N. Janowska (obie Toruńczyk), Ł. Grabowicz (Astoria), J. Witt (Orka G.), S. Orłowski (Wodnik W.).

IV Mistrz. Woj. Kuj.- Pom. 12 i 13-latków (łącznie) przeprowadził 20 kwietnia „Ruch” Grudziądz. Zajęciem czterokrotnie pierwszych miejsc wyróżnili się Agata Zwiejska (Delfin T.) i Radosław Jóźwiak (Wodnik W.) a trzykrotnie Natalia Piłat (Ruch G.) i Mateusz Pałczyński (Orka G.). Nie prowadzono punktacji klubowej.

IV Mistrzostwa Woj. Kuj.-Pom. w Toruniu odbyły się 15-16.6. Wielokrotnymi zwycięzcami w 36 rozegranych konkurencjach zostali: Paulina Milewska z „Delfina” Toruń (6), S. Jordan z „Astorii” (6), D. Wyłupek – „Orka” Grudz. (4), K. Olszanowicz – „Siódemka” Brodnica (3) i R. Hermanowicz – „Delfin” Toruń (3).

Drużynowe Mistrzostwa Województwa Kujawsko-Pomorskiego Dzieci i Młodzieży w kat. wiekowej 1991 i młodsi, zorganizowano w Brodnicy, 30 listopada. Choć nazwa imprezy sugeruje prowadzenie punktacji i końcowe podsumowanie, to jednak protokół takiego nie posiada. Wykonane dla celów niniejszego opracowania właasne podliczenie szereguje kluby uczestniczące w zawodach następująco: 1. miejsce Aqua Bydgoszcz 208 pkt.

5. miejsce Delfin Inowrocław 39 pkt.

271 2.

3.

4.

„ „ „

Siódemka Brodnica 125 Astoria Bydg.

69 Wodnik Włocławek 51

6-7.

6-7.

8.

„ „ „

Orka Grudziądz Toruńczyk Toruń Delfin Włocławek

18 18 4

Drużynowe Mistrz. Województw Młodz. 12-letnich w Toruniu 23-24.11. (eliminacja do LMP) zgromadziły wielu zawodników rocznika 1990 w tym znaczną i bardzo silną grupę stanowili pływacy spoza okręgu. Reprezentanci klubów kuj.- pom. nie wygrali żadnej konkurencji. W punktacji zespołowej, sumującej pierwszych 12 miejsc indywidualnych, zwyciężyła warszawska „Polonia” (458 pkt.). Kluby okręgu organizującego imprezę uzyskały: 13. miejsce MUKS Aqua I Bydg.

86 pkt.

17.

MKS Delfin Toruń 24 18-20.

Siódemka Brodnica 12 18-20.

UKP Wodnik Włocławek 12 18-20.

KS Astoria Bydg.

12 21.

MKP Toruńczyk 11 23.

GKP Orka Grudziądz 7 24.

MUKS Aqua II Bydg.

2 25-26.

UKS Ruch Grudziądz 0 25-26.

KP Delfin Włocławek 0 Mistrzostwa Województwa dla juniorów 13-letnich były eliminacjami do Zimowych MP roku 2003. Wyniki kwalifikujące do zawodów centralnych374 uzyskali: A. Brukwicka, P. Wiśniewska, Ł. Grabowicz, M. Grzegorzewski, W. Latos, T. Piotrowski, M. Rak, B. Stolarski, z „Aqua” B. dalej A. Kostyra, K. Walczewska z „Delfina” T. oraz N. Janowska, K. Olszewski, R. Swinarski z „Toruńczyka” i K. Żołnowski wówczas jeszcze z „Astorii”.

2003 V Mistrzostwa Województwa Kuj.-Pom. we Włocławku 17-18 maja, w nazwie wymieniały kat. młodzików i juniorów. Zwycięstwami w trzech konkurencjach wyróżnili się: Paulina Milewska i Mateusz Kierzkowski z „Delfina”, Wojciech Latos z „Aqua” i Piotr Gołębiowski z „Wodnika”. Oprócz klubów wymienionych startowały jeszcze zespoły: „Siódemki” Brodnica, „Astorii” B., „Orki” i „Ruchu” G., „Delfina” Inowrocław i „Toruńczyka”.

Impreza o nazwie Drużynowe Mistrzostwa Województwa375 Kujawsko-Pomorskiego 29.11. w Brodnicy ustaliła wg punktacji kolejność klubów w dwóch kategoriach wieku:

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

374

roczniki 1991 i starsze Delfin Toruń 114 pkt.

Ruch Grudziądz 86 Aqua Bydgoszcz 76 Astoria Bydgoszcz 68 Wodnik Włocławek 49 Siódemka Brodnica 27 Orka Grudziądz 11 Toruńczyk Toruń 7

roczniki 1992 i młodsze Aqua Bydgoszcz Delfin Toruń Ruch Grudziądz Siódemka Brodnica Toruńczyk Toruń Wodnik Włocławek Astoria Bydgoszcz Orka Grudziądz

204 pkt.

49 45 34 33 28 25 12

Biuletyn PZP 3/2002 Zawody tu opisane są III rundą tej imprezy, kwalifikującą do MP 13-latków rozgrywanych zimą następnego roku. Wcześniejsza (zazwyczaj kwietniowa) I runda jest eliminacją do Międzywojewódzkich Mistrzostw Polski 12 latków. Klub może wystawić więcej niż jedną drużynę po dwóch zawodników do konkurencji i dwie sztafety lub niepełną reprezentację. Zawodnik ma prawo startu w 2 konkurencjach i 2 sztafetach w każdym z III bloków. Punktacja oddzielnie dla dziewcząt i chłopców a także łącznie wg zajętych miejsc uwzględnia 13,11,10…do 1 pkt.

375

272 Za najlepszych indywidualnie uznano zawodników: Joannę Lewandowską (Ruch), Agatę Zwiejską i Przemysława Lindę (Delfin T.) oraz Łukasza Sengera (Aqua).

2004 Drużynowe Mistrzostwa Województw jako eliminacje do LMP dla młodzików 12-letnich (patrz IV-3) z udziałem klubów K-PZP organizował 16-17 kwietnia Olsztyn.

Startowali zawodnicy ponad 20 sekcji, w tym sklasyfikowanych jak niżej: 1. MTP Kormoran Olsztyn 368 pkt.

8. MUKS Aqua Bydgoszcz 111 16. Astoria Bydg.

18 19. UKS Siódemka Brodnica 15 Nie udało się ustalić miejsc zajętech przez „Delfina” i „Toruńczyka” Toruń, oraz „Wodnika” Włocławek, które także uczestniczyły w tych eliminacjach.

Najwyższa lokata na listach PZP, spośród reprezentantów okręgu, to III miejsce Laury Krygier „Astoria” na 100 m kl. – 1.23,79 (XIII m. na 200 m kl. – 3.04,82 min). Oprócz wymienionej, do imprezy centralnej376 zakwalifikowali się: M. Balcerzak, S. Stawska, M. Duchnowski, D. Mikulski i Ł. Senger (wszyscy Aqua), A. Smogorzewska, B. Głowacki (Siódemka Br.) VI Mistrzostwa Województwa Kujawsko-Pomorskiego odbyły się w Toruniu 19-20 czerwca. Sześć zwycięstw odniósł najbardziej eksploatowany M. Kierzkowski w konkurencjach 100, 200, 400 m st. zm., 100 i 200 m st. mot. oraz 200 m dow. Wśród dziewcząt cztery wygrane konkurencje miała na swym koncie A. Zwiejska tj. na 50, 100 i 200 m st. dow. i 100 m st. zm. Oboje z „Delfina” T. Zwycięstwa w trzech wyścigach odnieśli: N. Piłat i M. Hreniak (Ruch G.) oraz U. Ezulin (Aqua). Wszyscy mistrzowie i ich rezultaty wymienieni są poniżej.

50 m st. dow. A. Zwiejska Delfin T. 27,84 P. Kowalewski Wodnik 25,67 100 m st. dow. A. Zwiejska „ 58,31 M. Hreniak Ruch G. 57,10 200 m st. dow. A. Zwiejska „ 2.07,74 M. Kierzkowski Delfin T. 1.55,41 400 m st. dow. K. Olewińska „ 4.43,58 M. Hreniak Ruch G. 4.18,38 800/1500 dow. K. Olewińska „ 9.50,62 M. Hreniak „ 17.04,92 50 m st. grzb. N. Piłat Ruch G. 33,46 P. Kowalewski Wodnik 28,71 100 m st. grzb. N. Piłat „ 1.10,00 D. Pekowski Astoria 1.01,70 200 m st. grzb. N. Piłat „ 2.29,35 D. Pekowski „ 2.13,93 50 m st. klas. M. Spychalska Ruch G. 36,06 P. Gołębiowski Wodnik 32,25 100 m st. klas. M. Spychalska „ 1.19,66 B. Stolarski Aqua B. 1.10,31 200 m st. klas. N. Uścinowicz Aqua B. 2.50,74 B. Stolarski „ 2.30,42 50 m st. mot. J. Obiała Ruch G. 32,78 Ł. Szymborski Delfin T. 27,43 100 m st. mot. U. Ezulin Aqua B. 1.11,93 M. Kierzkowski „ 57,09 200 m st. mot. U. Ezulin „ 2.42,07 M.Kierzkowski „ 2.06,38 100 m st. zm. A. Zwiejska Delfin T. 1.10,29 M. Kierzkowski „ 1.03,40 200 m st. zm. J. Obiała Ruch G. 2.37,32 M. Kierzkowski „ 2.14,81 400 m st. zm. U. Ezulin Aqua B. 5.21,05 M. Kierzkowski „ 4.35,81 W Toruniu, 20-21.11. przeprowadzono Drużynowe Mistrzostwa Województw Młodzików 12-letnich. Chociaż to impreza z kilkuletnią tradycją, nazwa jej na tyle niezobowiązująca organizatorów lub sędziów, że na końcu protokólu nie ma podsumowania 34 zespołów uczestniczących w imprezie. Zwycięstwo indywidualne z zawodników okręgu kuj.376

Międzywojewódzkich MP Młodzików 2-4 lipca w Dębicy.

273 pom. odniosła jedynie Laura Kryger (Astoria) w 100 m st. klas. Po uszeregowaniu przez PZP wszystkich rezultatów z odbywających się równolegle w kraju zawodów, wymieniona zachowała 1. lokatę. Do HMP dla juniorów 13-letnich w następnym, 2005 roku, zakwalifikowali się jeszcze: A. Smogorzewska (Siódemka Br.), M. Balcerzak, J. Lewandowska, S. Stawska, B. Drobniewski, M. Duchnowski, Ł. Wiśniewski, M. Kalemba, , D. Mikulski, Ł. Senger S. Kufel (wszyscy Aqua) oraz M. Konczalski i P. Rudnicki (Delfin T.).

Zespołowo zawody te wygrała: „Polonia” Warszawa gromadząc 420,5 pkt Wysoko bo na 5 m. sklasyfikowana została „Aqua” Bydgoszcz 233 dalej: 11 „Astoria” 39 12 „Delfin” Toruń 37 15 „Ruch” Grudziądz 26 22 „Toruńczyk” 11 25 „Siódemka” Brodnica 7 Imprezą zamykającą okres 60-lecia powojennego były Mistrzostwa Województwa Kujawsko-Pomorskiego przeprowadzone w Bydgoszczy 4.12. Podzielono je na dwie grupy wiekowe: ur. w 1993 i młodszych oraz 1992 i starszych. Bardziej istotne rezultaty tej drugiej są zamieszczone poniżej.

50 m st. dow. A. Zwiejska Delfin T. 0.27,36 M. Kierzkowski Delfin T. 0.25,32 100 m st. dow. A. Zwiejska Delfin T. 0.58,50 M. Kierzkowski Delfin T. 0.54,67 50 m st. grzb. J. Obiała Ruch 0.33,52 D. Pekowski Astoria 0.29,62 100 m st. grzb. J. Obiała Ruch 1.10,44 D. Pekowski Astoria 1.02,09 50 m st. klas. M. Spychalska Ruch 0.35,38 B. Stolarski Aqua 0.33,35 100 m st. klas. N. Uścinowicz Aqua 1.19,10 B. Stolarski Aqua 1.10,94 50 m st. mot. A. Zwiejska Delfin T. 0.29,18 M. Kierzkowski Delfin T. 0.27,35 100 m st. zm. A. Zwiejska Delfin T. 1.09,88 M. Kierzkowski Delfin T. 1.03,27 Już kolejny raz zespołowo, uwzględniając w punktacji 6 pierwszych miejsc zwyciężył, tym razem nawet w obu grupach, MUKS Aqua. roczniki 1992 i starsze roczniki 1993 i młodsze 1.

Aqua Bydgoszcz 136 pkt.

Aqua Bydgoszcz 138 pkt.

2.

Delfin Toruń 113 Orka Grudziądz 113 3.

Ruch Grudziądz 113 Astoria Bydgoszcz 71 4.

Astoria Bydgoszcz 93 Delfin Toruń 69 5.

Wodnik Włocławek 34 Toruńczyk 60 6.

Siódemka Brodnica 19 Ruch Grudziądz 57 7.

Orka Grudziądz 9 Wodnik Włocławek 14 8.

Toruńczyk 7 --2005 Drużynowe Mistrz. Województw Młodz. 12 lat organizowano w kraju między 15 a 17 kwietnia. Wyniki zebrane przez Komisję Pływania w czerwcu, ukazały poziom osiągnięty przez reprezentantów tej kategorii. Pływacy okręgu K-PZP korzystali z okazji startu w Olsztynie, z wyjątkiem „Orki” G. i „Toruńczyka” ścigających się w Gdańsku. Najwyższe pozycje zajęli: 13. Anna Kwiatkowska „Siódemka” Br. na 100 m. mot. 1.18,97 oraz 11. Jakub Misiaszek „Toruńczyk” na 400 dow. 5.00,50 i 12. Bartosz Radtke „Orka” G. na 50 dow.

30,06 s.

Pozostali uplasowali się w poszczególnych konkurencjach w obrębie drugiej i trzeciej dziesiątki pływaków. Należeli do nich: Izabela Świerczek „Delfin” T. - 50, 100 i 200 m st. dowolnym Justyna Urbanowska „Aqua” B. - 100 i 200 m st. grzb. oraz 100 i 200 m st. zmiennym Małgorzata Piernik „Toruńczyk” - 100 i 200 m st. klasycznym Anna Kwiatkowska „Siódemka” Br. – 50 i 100 m st. motylkowym

274 VII Mistrzostwa Województwa Kujawsko-Pomorskiego Młodzików 12-letnich organizowała „Orka” Grudziądz 25.05.

VII Mistrzostwa Województwa Kujawsko-Pomorskiego (indywidualne) w pływaniu.

Imprezę tej nazwy i rangi organizował Toruń 4-5 czerwca. Startowali zawodnicy 10-letni i starsi. Inaczej zwykło się określać ten wahlarz wiekowy w pływaniu kategorią „open”.

Przeprowadzono 40 konkurencji w tym 6 sztafet. W sześciu z nich wygrała Urszula Ezulin „Aqua”, po cztery Mateusz Kierzkowski z „Delfina” Toruń, Dominik Pekowski z „Astorii” i Błażej Stolarski „Aqua”. Nie startowali w imprezie - najwyżej notowani - Agata Zwiejska i Maciej Hreniak (SMS Kraków) przygotowujący sie do startu w MEJ. Maciej Hreniak startował 27.10. na krótkim basenie w Gorzowie, bijąc na 1500 m dow. RP w swej kategorii wieku.

Drużynowe Mistrzostwa Województw runda III dla młodzików 12-letnich z udziałem zawodników K-PZP organizowali 19-21.11. działacze w Płocku. „Orka” G. wyjątkowo startowała w Gdańsku. Zebrane i ogłoszone przez PZP już z datą styczniową 2006 r. wyniki ze wszystkich ośrodków w kraju nie ujawniły rewelacyjnych osiagnięć klubów kujawskopomorskich. Najwyższe pozycje zajęły: z „Aqua” M. Zawiszewska - 13. na 200 grzb.

(2.38,82) i reprezentantka „Siódemki” Brodnica Anna Kwiatkowska - 14 w konkurencji 100 m st. motylkowym (1.16,18). Wśród chłopców na 18 miejscu uplasował się Jakub Misiaszek z „Toruńczyka” w 400 m st. dowolnym (4.55,42).

VII Drużynowe Mistrzostwa Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Pływaniu młodzików i juniorów przeprowadzono 3-4.12. w Bydgoszczy. W kategorii juniorów zgłoszony do 6 konkurencji Mateusz Kierzkowski (Delfin T.) wygrał wszystkie biegi, podobnie jak jego koleżanka klubowa Agata Zwiejska, startująca w 5 wyścigach. Wśród młodzików czterema wygranymi mogli pochwalić się Sebastian Bernatowicz (Aqua) i Bartosz Radtke (Orka G.), natomiast trzema Marta Grabarska (Astoria). Zdarzało się już podobnie jak i tym razem, że pomimo nazwy zawierającej określenie „drużynowy” protokół z tych zawodów nie podaje żadnej punktacji i klasyfikacji zespołowej.

2006 Drużynowe Mistrzostwa Województw w pływaniu młodzików 12-letnich organizowano w kraju w pierwszej dekadzie kwietnia. Dla klubów z regionu Kuj.-Pom. i Wielkopolski przeprowadził je Śrem 7-8.IV. Jednakże pływacy „Siódemki” Brodnica startowali w Puławach, a S. Bernatowicz (Aqua) z powodzeniem w Ożarowie. Swoje konkurencje wygrywali: A. Mańczak i K. Morawski z „Astorii”, M. Tomaszewska i P. Steinhagen z „Toruńczyka”, T. Polewka - „Ruch”, A. Krzykalska - „Siódemka”, A. Pozorska - MKS 63 z Bydgoszczy.

PZP wydał zbiorcze zestawienie wyników wszystkich uczestników tej rangi imprezy w kilkunastu ośrodkach w kraju z datą 14.6. Niżej wymienieni zostali ujęci w pierwszej „10”.

Dodatkowo zgodę KP PZP na start w konfrontacji bezpośredniej tych zawodników z konkurentami krajowymi 30.6-2.7. w Dębicy uzyskał Maciej Wierzejewski z Delfina T. (wynikipodane w rozdz. IV-3).

I m. - Alicja Krzykalska (100 m st. klas.), Sebastian Bernatowicz (400 m st. dow.)

II - S. Bernatowicz (200 m st. dow., 100 i 200 m st. grzb., 100 m st. mot.), A. Krzykalska (200 m st. klas.)

IV - Agata Mańczak (50 m st. mot.), S. Bernatowicz (50 m mot.)

VIII - Tomasz Polewka (100 m st. dow.).

VIII Mistrzostwa Województwa Kujawsko-Pomorskiego w pływaniu, Toruń 3-4.6.

Pod nieobecność A. Zwiejskiej gospodarze nie dyktowali rozdziału medali. Wprawdzie indy-

275 widualnie 6 tytułów zagarnął M. Kierzkowski z „Delfina”, ale tyle samo zdobyła U. Ezulin z „Aqua” bijąc przy tym na 100 zm. RB czasem 1.08,87. Pozostałe rozdzielili między siebie zawodnicy: „Aqua”- 9 (Stolarski w tym 400 m dow. 4.10.23 RB-16, Gerszewska 50 m grzb.

32,63 s. RG-15, Balcerzak. Kożuchowska), „Astoria”- 5 (Grabowicz, Pekowski), „Siódemka”- 4 (Iwankowska), „Ruch”- 2 (Domańska, Spychalska) i „Delfin”- 1 (Woźniak).

Letnie Mistrzostwa Okręgu rozgrywane jak wyżej na krytym 25 m basenie to jakby powiedziała młodzież „obciach” i dlatego nie dziwi, udział zawodników „Aqua” w Otwartych Mistrz. Pomorskiego Związku Pływackiego 17-18 czerwca w Gdyni. Start ten przyniósł rekordy miasta Bydgoszczy w odpowiednich grupach wieku: Gerszewska Agata 91 50 grzb. 0.34,16 Rak Mateusz 90 50 grzb. 0.30,13 Mikulski Damian 92 50 dow. 0.27,22 Zawiszewska Maja 93 50 grzb. 0.36,60 Stolarski Błażej 90 100 mot.1.02,94 2007 W okresie między 27.3 a 2.4. odbyły się w kraju korespondencyjne zawody dla 12-latków nazywane Drużynowymi Mistrz. Województw Młodzików. Kluby regionu kuj.pom. uczestniczyły w imprezie organizowanej w Gdańsku i Szczytnie. W sporządzonym już 23.4. przez PZP zestawieniu odnaleźć można pozycje zawodników omawianego regionu.

Najwyższą II lokatę uzyskała dwukrotnie Justyna Otremba zawodniczka „Delfina” T., która pływała 100 i 200 m st. grzbiet. (1.12,59 i 2.38,18).

W dziesiątce najlepszych z poszczególnych konkurecji znalazły się: V - P. Lewitzka „Ruch” (100 i 200 m st. grzb.)

VII - J. Otremba (200 m st. zm.)

VIII - A. Rudzińska SP 63 B. (100 m st. grzb.)

IX - D. Boczek SP 63 (50 m st. dow.), P. Lewitzka (100 m st. dow.)

Obok wymienionych miejsca w pierwszej 20 o siągnęli: Oliwia Zasadzińska „Delfin” Włocławek. i tylko jedyny chłopak z całego okręgu, Filip Ślusarek SP 63 - taki przypadek.

Termin 25.6. zarezerwowano dla mistrzostw województwa w formule open. Zdominowali je pływacy „Piętnastki-Aqua” osiagając (wraz z sztafetami) 18 złotych, 16 srebrnych i 16 brązowych krążków. W indywidualnych wyścigach 5 razy wygrywał Mateusz Rak, 3-krotnie Urszula Ezulin i Maja Zawiszewska, a po jednym Bartosz Drobniewski, Agata Mańczak. Bardzo dobrze wypadli zawodnicy SP-63, z których również 5 razy wygrał Patryk Kłopotek, a jedno zwycięstwo odniósł Dominik Pekowski.

Podczas tej imprezy rezultat lepszy od RP-13 na 400 m st. dow. uzyskał Sebastian Bernatowicz (4.12,84) z „Aqua” jednak braki formalne nie pozwaliły ubiegać się o zatwierdzenie wyniku jako rekordu.

5. Zawody cykliczne i ważniejsze imprezy w kraju Niewątpliwie najpopularniejszymi zawodami pływackimi w Bydgoszczy był doroczny Wpław Brdą. Wyścig tradycyjnie rozgrywany już przed wojną 377, wznowiony został w roku

377

Mowa oczywiście o II Wojnie Światowej

276 1945 i odbywał się w latach następnych pod patronatem redakcji „Gazety Zachodniej”, a od 1949 r.378 „Gazety Pomorskiej”.

Imprezie nadawano wielki wydźwięk propagandowy Podniosła była jej oprawa.

Przemarsz w pochodzie przez miasto. Sztandary i transparenty, orkiestra kolejarzy, oficjalne otwarcie, ślubowanie zawodników, przemowa towarzysza redaktora podkreślająca polityczną wymowę wpławu i jego znaczenie dla rozwoju pływactwa. Wstrzymywano tego dnia żeglugę na kanale. Nawet gdy Zarząd Miasta i Zarząd Dróg Wodnych ustanawiały zakaz kąpieli w rzece „Wpław” odbywał się jakoś bezkarnie, także przy udziale pływaków „Gwardii” (może właśnie dlatego?).

Dyplom i wyróżnienie za I miejsca. W. Postawa wygrała Wpław jeszcze w dwóch następnych latach.

Bydgoszczanie wspominający pierwsze po wojnie wpławy doskonale pamiętają nazwiska ich bohaterów: G. Szumiłowską, J. Brendel, M. Soszyńską (wszystkie z Grudziądza), A. Mrozównę, siostry H. i U. Maternowskie, W. Postawiankę, (z Bydgoszczy), poznaniankę B. Cedro oraz mężczyzn F. Marchlewskiego, (Gdynia), J. Łudzieńskiego, Z. Szostaka (z Torunia), miejscowych - H. Piotrowskiego, E. Kriese i poznaniaka S. Teadlinga, a także szczecinianina w barwach GWKS, L. Stelmaszyka. [Foto 104, 105]. Jak podawała w swych relacjach prasa, do walki zagrzewała ich i oklaskiwała zwycięzców 40-tysięczna widownia (?).

Wpławy na Wiśle organizowano w Toruniu i Grudziądzu (zwyciężali E. Paczkowska, Z. Rolewicz, R. Narloch), na Noteci w Inowrocławiu, a na jeziorze Zamkowym w Wąbrzeźnie. Obecnie w wielu regionach kraju nadal organizowane są wpławy, szczególnie przez jeziora. Dla pływania sportowego impreza tego typu bezpośredniego znaczenia nie ma, ale pro

378

W bydgoskim wpławie startowali zasadniczo zawodnicy Pomorza a przynajmniej tak ujmował to regulamin imprezy.

Zdarzyło się jednak, że w 1951 roku na starcie poza konkursem pojawił się poznaniak Stefan Taedling. Wykazał tak zdecydowaną wyższość swego przygotowania, że sędziowie po biegu, w uznaniu jego 200 metrowej przewagi nad rywalami, przyznali mu ostatecznie zwycięstwo. W następnych edycjach wpławu zamiejscowi zawodnicy startowali bez przeszkód regulaminowych. Dzięki temu w następnym roku Bydgoszcz gościła np. wśród juniorów Bożenę Cedro, także z Poznania, późniejszą rek. Polski stylu dowolnego.

277 pagandowo może spełniać rolę jak przed laty. Łatwo też dostrzec duże zainteresowanie tego typu wyścigami u mastersów, którzy korzystają z informacji i zaproszeń np. do: Kiekrza, Lednicy czy innych.

Po kilkuletniej przerwie pływacy pojawili się na Brdzie jeszcze trzykrotnie w latach 1964-1966, po czym definitywnie, z prozaicznych przyczyn – zabrudzenie rzeki ściekami „Wpław” na długie lata skreślony został z kalendarza imprez. Nie należy jednak wykluczać możliwości odrodzenia się tej imprezy, wobec widocznej z roku na rok poprawy stanu czystości wody w Brdzie. Inną sprawą jest odpwiedź na pytanie: czy ta forma zawodów w omawianej dyscyplinie ma jeszcze sportową rację bytu?

Od 1986 r. rozgrywane są, choć bez większego rozgłosu, Mistrzostwa Polski w Pływaniu Długodystansowym.

Atrakcyjność niektórych imprez powodowała, iż stawały się powtarzalnym elementem kalendarza sportowego Związku, rósł ich zasięg i ranga, do międzynarodowej włącznie. Poza tymi z tradycyjnym programem, terminem i organizatorem funkcjonowały ich naśladownictwa, szczególnie w okresach finansowych zapaści głównych pomysłodawców i realizatorów. Kilka z nich omówionych zostało poniżej.

G r a n d P r i x Po l s k i O ile imprezy wymienione w dalszej części jak KPP379 obrazowały poziom wyszkolenia całego zespołu klubowego lub reprezentacji okręgu o tyle GP promowały i wskazywały na osiągnięcia indywidualne w specjalności zawodników, w przekroju całorocznym i wywoływały większe zainteresowanie raczej u przedstawicieli czołówki krajowej.

Imprezy z wyzywającą nazwą Grand Prix odbywały się okazjonalnie w różnych miastach, zwykle w jakieś rocznice lub z innych szczególnych powodów. Startowali w nich zazwyczaj pływacy kadry i zaproszeni zawodnicy zagraniczni. GPP były obsadzane przez bydgoszczan raczej sporadycznie, a jeśli już, to przez wyjątkowo obiecujących pływaków.380 Pierwszą odnotowaną ich obecnością w tej imprezie był start Wiesławy Bąk w GP Warszawy w 1968 r.

Tak też było 21-22 czerwca 1985 na GP we Wrocławiu. Alicja Pęczak uzyskała w eliminacyjnych biegach tych zawodów drugi czas na 200 m st. klasycznym 2.42,23 (ROsen.), tym samym, wypełniła minimum na Mistrzostwa Europy Juniorów w Genewie. Dzięki temu rezultatowi, który w przełożeniu wg tabeli wart był 765 punktów, Pęczakówna obwołana została najlepszą zawodniczką w kat. juniorów, a w ogólnej klasyfikacji w finale była IV zarówno na 200 jak i 100 metrów.

Pierwszą centralną imprezą sezonu letniego `86, w której spotkała się czołówka krajowa na długim, krytym basenie „Śląska” Wrocław była także Grand Prix PZP 27-28.6.

Pęczak zajęła w niej III miejsce na 200 klasycznym – 2.41,70 za D. Chylak (Polonia W-wa) i Renata Wróbel (Lech Poznań) oraz II m. w 100 klasycznym – 1.13,16 (także wygrała Chylak). Oficjalnie, bo do protokółu zawodów wniesiono stwierdzenie, najlepszą juniorką zwodów była A. Pęczak, która w ogólnej ocenie znalazła się na drugim miejscu za D. Chylak.

W czerwcu na Grand Prix Wrocław `87 A. Pęczak wygrała 100 klas. w 1.13,39 min.

Zawodniczka obwoływana od dwóch lat, na każdych MP, pierwszą damą polskiego pływania nie została powołana na ME, choć minimum do startu w Strasburgu uzyskała już 379

Klubowy Puchar Polski Na początku GP Polski (lub GP PZP) rozgrywano w dowolnej formule, z wyjątkowyn zadęciem, jako imprezy o szczególnym znaczeniu dla lokalnego środowiska. Z czasem przybyło w kraju sporo zawodów rozpoczynających się w nazwie od słów Grand Prix. Wprowadzono je do systemu corocznych imprez jako około 10 rundowy cykl uwzględniający specjalizację stylową. Przydano mu centralny regulamin, na podstawie którego konkurowali specjaliści poszczególnych stylów zbierając punkty za kolejne starty, by po ostatniej finałowej edycji wejść w posiadanie tytułu najlepszego w swej specjalności. Ranga ich z czasem nieco spowszedniała. Nagradzani są także trenerzy najlepszej zawodniczki i zawodnika każdego bloku konkurencji.(50, 100 i 200 m lub dla długodystansowców 200. 400 i 800 dow.)

380

278 w sezonie zimowym. Tłumaczeniem stanowiska Związku, po Grand Prix we Wrocławiu było wyjaśnienie, iż normę wynikową należało uzyskać nie w sezonie zimowym, a letnim - przed upływem czerwca. To oznaczało, że na zawodach, które właśnie się zakończyły. Działacze klubowi zadawali sobie pytanie: czy zainteresowana była o tym zastrzeżeniu wcześniej powiadomiona? Odpowiedź brzmiała: nie. Więc o co chodziło ?

W zawodach serii GPP o nazwie Puchar Jesieni w Krakowie 23-25.10.92 udział wzięły J. Stefańska i A. Lipka. Więcej informacji brak.

Grand Prix Polski 7-8.11.92 w Szczecinie obsłużyło 3 zawodników „Astorii” (rodzeństwo Lipków i J. Stefańska). Brak rezultatów.

O GP Polski 11-12.12.92, którego organizatorem była Warszawa wiadomo tylko, że bydgoski sędzia Z. Żakowski był starterem.

Start w GPP – Poznań 5-7.2.93 udanie zaliczyło rodzeństwo Lipków. Rafał poprawił RO 16 i sen. na 100 i 200 m st. zmien. oraz 200 klas. odpowiednio czasami 1.01,21 i 2.09,17 oraz 2.26,36 min. Agnieszka ustanowiła rekordy 15-latków na 50 m kl. i 400 m st. zm.

(0.34,86 i 5.04,40) oraz 15,16-letnich i sen. na 100 zm. - 1.09,19 min.

GPP – Gdańsk 26-27.2. – odbywał się wg reguł, które pozwalały na start trójce bydgoszczan. Każde z nich ustanowiło w jednej konkurencji rekord okręgu tj. J. Stefańska 100 m st. zm. - 1.13,38 i A. Lipka 400 m zm 5.04,36 oraz Rafał Lipka 100 m zm - 1.01,13 min.

Organizatorzy GPP nazywanej Pucharem „Chemika” w Oświęcimiu dn. 4-6.6. przyjęli na start rodzeństwo Lipków i J. Stefańską, podobnie jak GPP na Oksywiu 21-24.6.93.

GPP w Spale 10-11.12. 1994 r. Stefańska w punktacji za styl klasyczny zajmowała 9 poz. (25 pkt.). Prowadziła Dagmara Ajnenkiel /84/ „Trójka” Łódź. W stylu dowolnym Katarzyna Nowicka „Delfin” T. znajdowała się w tym momencie w dwóch rejestrowanych grupach : - dystans na 4-5 miejscu (54 pkt.)

- sprint 7-8 „ (29 pkt.)

Doskonałą dyspozycję zaprezentował jej kolega klubowy Sławomir Prędki /77/ poprawiając RP 17 na wszystkich dystansach stylu zmiennego tj. 100. 200 i 400 m, uzyskując odpowiednio 58,88 – 2.05,30 – 4.27,06 min.

Komunikat PZP nr 8/96 informuje, że cykl Grand Prix w 1996 roku składał się będzie z 8 imprez punktowanych za miejsca od … do … z podziałem konkurencji na style – w kraulu dodatkowo na sprint i dystans. Podobnie będzie w latach następnych. Centrala Związku usiłuje uzyskać pełniejszy wgląd w politykę startową krajowej czołówki i jej efekty.

GPP Puchar Dyrektora Zesp. Szk. Ogólnokszt. Mistrz. Sport. w Raciborzu przeprowadzono 26-27.2.2000 Liczna obsada zmuszała organizatorów do przeprowadzenia kilku serii w każdej konkurencji. Uczestniczyła w nim z województwa kuj.-pom. tylko dwójka zawodników „Astorii”. Zbigniew Kosiak i Sebastian Jordan nie odegrali tam pierwszoplanowej roli. Wynik tego drugiego 2.13,69 RO na 200 mot. był najlepszym rezultatem uzyskanym przez zawodnika z Bydgoszczy. Uzyskał też 1 punkt co oznacza, że ukończył jedną konkurencję na 6/8 pozycji - przypuszczalnie 400 m st. zm.

GPP 25-26.3.00 przeprowadził Płock. Przy skromnej obsadzie zawodnicy „Astorii” K. Leszczyński, Z. Kosiak i S. Jordan, zajmowali poślednie miejsca. Ten ostatni jeden raz, na 400 m st. zm. wystartował w finale. Innych zawodników okręgu kuj.-pom. nie zgłoszono do tej imprezy.

Zawody z cyklu GPP w dniu 16-17.2.02 odbyły się w Ciechanowie. Dzięki uzyskanym wynikom w pierwszej szóstce znaleźli się: S. Jordan „Astoria” na 200 i 400 zm. (2.09,91 oraz 4.34.48 min.) oraz D. Wyłupek „Orka” Grudziadz na 50 klas. kobiet (0.35,61).

Kolejne GPP 25-26.3.02 w Płocku było rundą finałową, w której startowała zaskakujjąco mała liczba zawodników. Odbywały się biegi mające czteroosobową obsadę. Z okręgu

279 kuj.- pom. zgłoszeni zostali trzej zawodnicy „Astorii”. Najwyższą, VI lokatę uzyskał Sebastian Jordan w wyścigu na 400 m zmiennym. Skromniej wystąpili K. Leszczyński i Z. Kosiak.

W jesiennym cyklu 5 imprez z roku 2002, spod znaku GPP (Połaniec, Myślenice, Łódź, Zamość, Gryfino) uczestniczyli w zasadzie dwaj pływacy „Delfina” T. W trzech pierwszych R. Hermanowicz ćwiczący w SMS Kraków (ocierając się niekiedy o czołową ósemkę).

W Myślenicach i dwóch ostatnich zawodach pływał uczeń SMS Oświęcim K. Olszewski.

Jeden występ a de facto tylko jeden start na 100 mot. uskutecznił w Gryfino T. Kosmalski z „Delfina” I. (zdyskwalifikowany na 50 mot.). „Zbiór Regulaminów Imprez Centralnych” z 2003 roku w fragmencie dot. Grand Prix Polski zasadniczo potwierdza wcześniejsze ustalenia. Wytypowane imprezy dają szansę uzyskania pkt. za miejsca od 1-8 (wg klucza 9,7,6......do 1), za dwa dystanse w stylu oraz dodatkowo za rek. Polski sen. (5 pkt.) i jun.(3 p.). Zalicza się 10 najlepszych imprez. Finalnie nagradza się 6 zawodników z największą liczbą punktów.

Nie podjęli startów pływacy K-PZP w tej edycji na żadnej imprezie cyklu wiosennego 2003 r. Nie można było zatem oczekiwać wymieniania ich nazwisk w końcowej klasyfikacji.

Do trzech pierwszych imprez zaczynającego się jesienią 2003 nowego cyklu GPP zgłaszał, dość licznie, swych zawodników „Delfin” T. (tylko w Skierniewicach i Ciechanowie) w tym, dobrze prezentującą się w stylu dowolnym i motylkowym, Agatę Zwiejską oraz występującego niezmiennie na tej samej 4 lub 5 pozycji Mateusza Kierzkowskiego, w delfinie i st. zmiennym. Startowała też tam i później w Krakowie i Łodzi reprezentantka „Orki” G. Dagmara Wyłupek ćwicząca w SMS Gdańsk. W Krakowie pojawiła się również, po dłuższej nieobecności, Paulina Milewska (Delfin T.) nie odnosząc jednak powodzenia.

Szkoleniowcy i zawodnicy okręgu tu omawianego „odpuścili” zupełnie występ na GP w Zamościu i Szczecinie.

Duga część cyklu GPP 2003/04 to pięć imprez kończących się zawodami w Dębicy, na które nie wyjechał żaden zawodnik okręgu kuj.-pom. Pierwszą konfrontację organizował z końcem lutego Płock. Uczestniczyli w niej K. Olewińska, M. Kierzkowski i M. Woźniak z „Delfina” T. oraz po raz pierwszy reprezentant „Wodnika” W. Paweł Kowalewski. Zarówno rezultaty jak i miejsca zajęte w poszczególnych konkurencjach nie zachwycały.

Tydzień później w Kozienicach już w czołówce lokowała się toruńska dwójka A. Zwiejska i M. Kierzkowski (wygrał nawet 400 m zm.). Sekundowali im J. Rewkowska i Ł. Szymborski.

W kolejnym tygodniu w serii GPP wystartowały w Raciborzu D. Wyłupek z „Orki” G. oraz P. Milewska „Delfin” T. Uzyskane prze obie zawodniczki wyniki nie wnosiły niczego pozytywnie zaskakującego.

Jako jedyna reprezentantka okręgu wystartowała jeszcze w majowych zawodach tego cyklu w Oświęcimu Dagmara Wyłupek z „Orki”G. W tym miejscu należy poczynić spostrzeżenie o niewielkiej zmiane w powtarzającym się zresztą programie poszczególnych zawodów. Dotyczyła ona kolejności konkurencji w I bloku. Biegi na 400 zm. i 800 dow. przesunięto na początek wyścigów, a po nich dopiero rozgrywane były sprinty we wszystkich stylach, czyli dystanse 50 m.

Nowy cykl GPP zaczynały już w październiku 2004 r. zawody w Skierniewicach. „Delfin” Toruń wysłał dwuosobową ekspedycję w składzie A. Zwiejska i M. Kierzkowski.

Następne zawody tego cyklu, po tygodniu w Krakowie, naznaczyła obecność tylko jednego zawodnika z Torunia, Łukasza Szymborskiego zgłoszonego zapewne przez szkołę w Zielonej Górze, gdzie przypuszczalnie we wrześniu podjął zajęcia.

Po upływie kolejnego tygodnia licznie wystąpili kujawsko-pomorscy pływacy w Łodzi, a to za sprawą udziału 7 zawodników „Astorii” oraz 3 „Delfina” T. i 3 „Ruchu” G. Z tego ostatniego klubu wszyscy po raz pierwszy i nie wyróżniając się specjalnie wysokimi

280 pozycjami. Maciej Hreniak na 800 m dow. z 8.39,54 był dziewiąty. Reprezentanci Torunia wypadli „w normie”. Zwiejska w st. dow. na 100 i 200 m osiągnęła odpowiednio 1.01,61 oraz 2.08,21 min. Bydgoszczanie zajmowali miejsca od 8 do 71 czyli ostatniego w konkursie.

Dwie kolejne imprezy, już w listopadzie przeprowadzono w Zamościu i Szczecinie.

W pierwszej wystartowała z gdańską szkołą tylko D. Wyłupek (Orka), a w drugiej z nowymi kolegami Ł. Szymborski. Ten ostatni wydaje się czynić w nowym otoczeniu pewne postępy.

Drugą część cyklu otworzyły zawody organizowane podobnie jak przed rokiem w końcu lutego na basenie w Płocku. Po raz wtóry pojawili się tu, w liczbie czterech, pływacy „Wodnika” Włocławek. Piątkę przysłał „Delfin” T. Wśród nich A. Zwiejską, z aspiracjami do ścisłej czołowki kraulistek co pozwalałoby pretendować do reprezentacyjnej sztafety. Czy już o tym myślała? Na 100 i 200 m dow. uzyskała 0.57,89 i 2.05,28. M. Kierzkowski, nadal 4-5 w delfinie i zmiennym czyli na pozycjach nie zapewniających pełni szczęścia. Pozostali muszą się jeszcze mozolnie wspinać na szczyt.

W marcu kolejne zawody cyklu przeprowadzono w Kozienicach. Wystąpili w nich z K-PZP wyłącznie reprezentanci „Delfina” T. To chyba najlepsza piątka klubowa: A. Zwiejska, K. Walczewska, M. Kierzkowski, M. Woźniak i Ł. Szymborski. Pierwsza broni swej pozycji w kraulu. Pozostałych, bez znajomości rek. życiowych, ocenić nie sposób.

Trzy ostatnie edycje GPP w tym roku przewidziano na basenach 50 m. Zaczęto od Ostrowca. Sztandarowej dwójce z Torunia towarzyszyli z klubu Karolina Walczewska i Rafał Swiniarski.

W Oświęcimiu na przełomie kwietnia i maja startowali tylko najlepsi. Była A. Zwiejska, M. Kierzkowski i M. Hreniak. Ten ostatni w protokole ma już obok przynależności klubowej dopisek „SO” to znaczy ćwiczy w SMS Oświęcim. Bardziej jednak wyróżnia go dopisek RP16 obok rezultatu na 800 m dow. 8.30,03 min. (basen 50 m).

Po tygodniu ostatni start w finałowej edycji GPP w Dębicy odbywa się w nieco poszerzonym składzie. Demonstrują swoją sprawność Karolina Walczewska i Mateusz Woźniak, oboje z „Delfina” T. Jaki był końcowy wynik GPP ? W prasie lokalnej publikowany nie był i w internecie na stronie PZP też nie. W podsumowanie na użytek niniejszego opracowania można stwierdzić, że starty A. Zwiejskiej na długim basenie „gwarantowały” wyniki poniżej 1 minuty na 100 dow. oraz około 2.05 na 200 m. dow.

Cykl 2005/2006 otworzyła impreza organizowana w Warszawie, a udanymi wystąpieniami mogli się cieszyć A. Zwiejska M. Hreniak. Ten drugi głównie z powodu poprawienia RP-16 z krótkiego basenu na 800 m dow. do 8.10,78 min., ale to nie koniec.

Tydzień następny przyniósł kolejny rekord w tej konkurencji równy 8.05,88 min uzyskany na zawodach GPP w Piekarach. Nie było tam A. Zwiejskiej, wystąpili natomiast po raz pierwszy pływacy z „Aqua” w Bydgoszczy: Natalia Uścinowicz i Tomasz Piotrowski, oboje ćwiczący w szkole sportowej w Oświęcimiu. Wypada czekać na osiągnięcia.

GPP w Łodzi 22.10.05 bardzo licznie, po 6-7 zawodników obsadziły zarówno „Astoria” jak i „Aqua” czy „Delfin” T. Najwyższy poziom prezentowali wielokrotnie wymieniani A. Zwiejska i M. Kierzkowski z „Delfina”. Indywidualistą w tym gronie był M. Hreniak z „Ruchu” G. Startujący bydgoszczanie uzyskali wiele wyników zbliżonych do rekordu miasta, ale poprawiony został tylko jeden, przez Pawła Kapelana (Aqua) na 800 m st. dowolnym na 8.56,41 min.

W ostatniej tegorocznej imprezie z cyklu zawodów o „Grand Prix” startowali 5-6.11.05 w Poznaniu zawodnicy „Delfina” Toruń i „Aqua” oraz „Astorii” z Bydgoszczy obsadzając konkurencje najliczniej ze wszystkich dotychczasowych GP. Rekordami miasta wyróżniła się w udanym występie trójka pływaków szkolnego klubu: Urszula Ezulin (15 lat) osiągając na 200 m st. motylkowym 2.27,32 min. i Gerszewska Agata (14) na 200 m grzb.

2.28,14, Kapelan Paweł (15) na 800 m dow. 8.53,04. Bliski rekordu był B. Stolarski na 200 klas. 2.26,79 min. Wszyscy wymienieni to pływacy z „Aqua”.

281 Zawody poznańskie były ostatnimi w omawianym roku, gdyż dwa tygodnie po nich w Szczecinie nikt z okręgu kuj.-pom. nie startował. Pozostało w tym cyklu pięć imprez pierwszej połowy roku 2006.

Rozpoczęła tą część impreza 22-23.2. w Zamościu, w której z regionu uczestniczył tylko M. Hreniak. Wygrał 800 m st. dow. i był trzeci na 200 oraz 400 m dow.

W następnych zawodach cyklu przeprowadzonych 4-5.3. w Kozienicach obok wyżej wymienionego „Ruch” Grudziądz zgłosił jeszcze trzy dziewczyny: N. Piłat, P. Domańską i A. Wajwer. Taką samą ilościowo grupkę ze Zwiejską i Kierzkowskim wystawił „Delfin” T. MUKS „Aqua” z Bydgoszczy reprezentowali: B. Stolarski, K. Żołnowski i P. Kapelan. Każdy ze zgłoszonych startował na ogół w czterech konkurencjach.

Podobne, czy nawet większe zaangażowanie we współzawodnictwo sportowe wykazały kluby „Ruch” i „Delfin” 13-14.3. w Opolu zgłaszając odpowiednio w kolejności 6 i 5 pływaków. Serię startów w GPP na krótkim basenie A. Zwiejska zakończyła tu obiecujacym wynikiem na 200 dow. 2.00,16 min.

Grand Prix Miasta Włocławka 25.3.2006 – impreza zupełnie nie związana z cyklem firmowanym przez PZP – organizowana była przez UKP „Wodnik”. Zamieszczona jako przykład niewinnego naśladownictwa, które zapewne ma podnieść rangę zawodów. Przy okazji wymieniony zostaje nowy rekordzista (bydgoski): Grabowicz Łukasz /90/ „Astoria”, który na 50 mot. osiągnął 26,70 s.

Z nieznanych powodów nie wywołał zainteresowania w klubach K-PZP konkurs o GPP 22-23.4.06 w Oświęcimiu. Wystartowali w nim uczniowie tamtejszej szkoły sportowej N. Uścinowicz (Aqua) i M. Hreniak (Ruch) oraz trójka torunian: A. Zwiejska, M. Woźniak i R. Jóźwiak. Pływak rodem z Grudziądza, tym razem na basenie 50 m, znów poprawił RP-17 na 800 dow. 8.09,91 min.

W kolejnym miesiącu odbyły się na „50” w Ostrowcu ostatnie już zawody cyklu.

Licznie wystąpili w nich pływacy „Aqua”. W protokole odnajdujemy też sześć nazwisk z „Ruchu” na czele z Hreniakiem i tylko dwójkę wspierającą Zwiejską z „Delfina” T. Dwa wymienione nazwiska zasługują na wyróżnienie z racji poprawionych rekordów Polski 17latków. Dwa wyniki wpisał do tabel zawodnik z Grudziądza i były to: na 800 m st. dow.

8.07,45 oraz na 400 m dow. 3.57,43 min. Torunianka także z grupy 17-letnich uzyskała na 200 m dow. dobry wynik równy 2.01,94 min.

Po raz pierwszy zawodnicy okręgu kuj.-pom. zostali wymienieni wśród najlepszych zawodników cyklu GPP, a szczegółowo dowolistów, i tak na pozycjach: 3. Agata Zwiejska w gronie 19 zawodniczek 4. Maciej Hreniak w grupie 22 kraulistów długiego dystansu.

Dla przypomnienia zasad wyjaśnienie: o pozycji stanowiła suma punktów za dwa najlepsze rezultaty uzyskane w startach na zawodach ocenianego cyklu tj. 2005/2006 r.

Cykl imprez GP 2006/2007 obejmował w sumie 8 imprez rozgrywanych kolejno w m.

Augustów, Kraków, Łódź, Szczecin, Gorzów, oraz Ostrowiec, Oświęcim i Dębica. Do Augustowa (30.9.-1.10.) wyjechała tylko dwójka pływaków „Delfina” T. Zapewne bardziej istotny był ten start dla A. Zwiejskiej, która obsadzała trzy konkurencje zajmując 2 i 3 miejsca.

Towarzyszył jej Radosław Jóźwiak.

Poza Zwiejską (Delfin T.) i Hreniakiem (Ruch G.) wyjazd na GPP w Krakowie 1415.10.06 wybrało, jako okazję do poprawienia rezultatów w tabelach rekordów, ośmiu zawodników z Bydgoszczy. Oczekiwania spełnili: Sebastian Bernatowicz (12 lat) na 50 mot. i 400 m dow. uzyskując 0.30,66 i 4.32,57 min. oraz 200 grzb. 2.25,38 - Maja Zawiszewska (13 lat) w 100 i 200 m st. grzb. rezultatami 1.11,10 i 2.29,20 min - oboje z „Aqua” i Agata Mańczak (12 lat) „Astoria” na 200 m dow. 2.18,92 min.

O wysłaniu na organizowane 28-29.10. w Łodzi GPP prawdopodobnie nie decydował macierzysty klub trójki bydgoszczan. Zgłoszenie pochodziło raczej z SO. Satysfakcję z po-

282 prawionego rekordu 16 i 17-latków miał Błażej Stolarski „Aqua”, który na 400 m st. dow. osiągnął czas 4.08,38 min. Dopłynął na 18 miejscu, ale z równych wiekiem wyprzedził go tylko jeden zawodnik (P. Gilski z Kormorana), pozostali byli starsi. Startowali jeszcze A. Uścinowicz i K. Żołnowski, a także troje przedstawicieli „Delfina” T. - czołowa zawodniczka regionu A. Zwiejska (wygrała 100 m dow. w 58,61) oraz K. Jóźwiak i J. Wengerski.

Czterech pływaków wyekspediował do Łodzi „Wodnik” W. Ścigał się także M. Hreniak z „Ruchu” G. W Szczecinie, 4-5.11. startował tylko ostatni z wymienionych wyżej. Jego udział tłumaczą aspiracje do uczestnictwa w grudniowych ME na basenie 25 m w Helsinkach.

Kolejne GPP obsadzone przez siedmiu zawodników bydgoskiego „Aqua” odbyło się 11-12.11. w Gorzowie. Nowy 50 m basen sprzyjał M. Zawiszewskiej w uzyskaniu dobrych rezultatów na 50, 100 i 200 m st. grzb. odpowiednio 0.33,75 oraz 1.11,16 i 2.31,02 tj. RB oraz M. Rakowi w uzyskaniu RB-16 na 50 m st. grzb. 29,52 s. Niespodziewanie dobrze pokazał się też Michał Pieczora bijąc na 50 dow. RB-14 czasem 26,70 sek. Można odnotować obecność na imprezie M. Hreniaka (Ruch), a także M. Wodniaka, R. Swinarskiego i R. Jóźwiaka oraz start A. Zwiejskiej (Delfin T.).

W pierwszych zawodach tego cyklu, w 2007 roku 17-18.2. na „50” w Ostrowcu wystartowała tylko trójka reprezentantów okręgu kuj.-pom. A. Zwiejska była dwukrotnie III na 200 i 400 dow. (z czasami 2.04,76 i 4.25,04) oraz IV na 100 dow. (59,48). M. Hreniak pływał 200 i 800 m st. dow. (1.56,62 i 8.15,50). Zawodnik bydgoskiego „Aqua” B. Stolarski w startach na 400 dow. i zm. oraz 200 klas. uzyskał odpowiednio: 4.17,81 i 4.43,05 oraz 2.31,03 RB-17.

Oświęcim organizował GPP 19-20.5.07, na których to zawodach bardzo duży postęp wykazali pływacy MUKS „Aqua”. Najwyżej ocenić wypada rekordy Bydgoszczy seniorów 14-letniej Maji Zawiszewskiej na 50, 100 i 200 m st. grzbietowym (0.32,61 oraz 1.08,71 i 2.24,35 min) podobnie jak Błażeja Stolarskiego na 400 i 800 m st. dow. jako RB-17 i sen.

(4.12,18 i 8.34,34 min). Na wyższej pozycji od wymienionych plasował się tylko Maciej Hreniak z „Ruchu” na 400 i 800 m dow. (4.02,46 i 8.11,82). Rekordy w swoich grupach wiekowych poprawili 13-latkowie: Agata Mańczak na 400 m zm. (5.24,11) oraz 50 i 100 m mot.

(31,79 i 1.10,15), Sebastian Bernatowicz na 200 i 800 m dow. (2.07,07 i 9.14,02) oraz 200 m st. grzb. (2.20,71), a także Krzysztof Morawski na 50 m grzb. (32,30 s.). Startowali jeszcze N. Korzuchowska i K. Żołnowski również z „Aqua”.

Tydzień później bo 26-27.5.07 przyjęła pływaków na kolejnym GPP Dębica. Po kilku zawodników zgłosił „Ruch” G. z regularnie obijającym ściany na 800 dow. M. Hreniakiem (8.11,04) oraz „Aqua”. RB-14 uzyskała na 50 mot. czasem 31,46 s. Marta Grabarska. Tym razem pojawiła się też Agata Zwiejska z „Delfina” T. pływając 100, 200 i 400 m st. dow.

(0.59,94 – 2.09,04 – 4.39,95).

Jesienne wydania GPP zaliczane są już do następnego cyklu, kończącego się w roku 2008 i to opracowanie już ich nie obejmuje.

- Międzynarodowy

Mityng

Startu

w Ł o d z i.

Od chwili uruchomienia pływalni w Bydgoszczy „Start-Astoria” zainteresowany był organizowanym po raz pierwszy Międzynarodowym Mityngiem Startu w Łodzi w terminie 1-2.4.67. Dwójka pływaków „Astorii” uporała się wówczas z rekordami okręgu seniorów G. Rydelska na 100 m st. dow. (1.12,1) i W. Mańczak na 400 m st. dow. (4.58,4).

Zaproszenie otrzymał klub na kolejne przeprowadzane już corocznie mityngi, ale nie udało się odszukać choćby ich śladu w zachowanej dokumentacji.

Na IV Międzynarodowym Mityngu ZS „Start” w Łodzi (7-8.3.70) z udziałem zawodników z Lipska, Goeteborga i Magdeburga, jako jedyna pływaczka „Astorii” konkurencję

283 wygrała J. Mudziejewska. Był to wyścig na 200 st. dow., w którym pokonała o 0,4 s. utytułowaną już Zofię Woynowską z AZS W-wa. Zajęła też drugą lokatę na 400 m dow. podobnie jak H. Rosenthal na 100 m grzb. Miejsca trzecie wywalczyli: E. Chabros w konkurencji 200 m grzb. i dwukrotnie R. Rybicki na 100 m motyl. (1.04,6 RO) i 200 st. zmiennym.

Uczestniczyły wszystkie kluby startowskie.

V Międzynarodowy Mityng Pływacki organizowany przez „Start” Łódź odbył się 6-7.3.71 z udziałem Szwedów, Bułgarów (Plovdiv) i Jugosłowian (Zagrzeb) oraz „Sląska” Wrocław, „Warty” Poznań, „Anilany”, MKS Łódź. Najwyższe lokaty uzyskali E. Auksztulewicz (srebro za 100 i 200 m motyl.), E. Chabros i W. Adamowicz.

Sprawozdanie z VI Międzynarodowego Mityngu Pływackiego „Start” w Łodzi datowane jest na 12.2.72. Zawodnicy kilku klubów NRD plus polscy kadrowicze to za silna ekipa, aby bydgoszczanie mogli odegrać znaczącą rolę w tej imprezie. Brązowym medalem pochwalić się mogła tylko E. Auksztulewicz za 200 m motylem.

VII Międzynarodowy Mityng Pływacki ZS „Start” odbył się w dniach 17-18.2.73 jak zwykle w Łodzi. Tym razem obok całej nieomal czołówki krajowej startowali zawodnicy NRD, Szwecji, Bułgarii, NRF. 12 osobowa ekipa bydgoszczan zaprezentowała tam poziom bardzo przeciętny. Jedyne miejsca na „pudle” pod „3” zajęły H. Derdowska w 200 m st. grzbiet. (2.39,8 - RO) i M. Wieczorek 200 m st. motylkowym (2.44,6).

-Puchar

Prezydenta

m.

Bydgoszczy Program

Od roku 1974 największą imprezą organizowaną przez klub startowski stał się Puchar Prezydenta Miasta Bydgoszczy. Ta wysoce prestiżowa dla bydgoskiego pływania impreza przyznana została „Astorii” przez PZP i przeprowadzona po raz pierwszy 16-17 lutego.

[Foto 106]. Doczekała się w ciągu 13 lat 12 edycji. Ciągłość przerwano po 9 latach, w roku 1983. Patronat medialny nad imprezą miała redakcja Gazety Pomorskiej, fundator nagród specjalnych. Komitetowi organizacyjnemu przewodniczył Benedykt Tyczyński, który posiadając poparcie miejscowych władz osiągał spektakularny sukces we wszystkich edycjach tej imprezy. [Foto 107].

Organizatorzy, zamierzając zachęcić do startu silne składy ekip zagranicznych przewidzieli jako tradycyjną nagrodę dla najlepszego zespołu okazały puchar, wykonany w inowrocławskiej hucie „Irena” i podobne, mniejsze aczkolwiek równie piękne kryształy za indywidualne zwycięstwo w każdej konkurencji. Były też nagrody specjalne: dla najlepszego kraulisty (suma czasów z 100, 200 i 400 m) oraz zmiennistki (za dystans 400 m) lub delfinistki (100 i 200 m) pomyślane jako swoisty doping dla najlepszych miejscowych pływaków, którzy w tych stylach reprezentowali wówczas najwyższy poziom i mieli szansę je zdobyć.

[Foto 108].

Na imprezę przyjeżdżały ekipy z państw zachodnich (Austria, Norwegia, RFN, Szwecja, W. Brytania) oraz KDL381 (Bułgaria, Czechosłowcja, Jugosławia, NRD, Rumunia, Węgry, kilka republik ZSRR, a nawet Kuba) i oczywiście kadra narodowa Polski. Ta ostatnia dzięki dobrym występom wytypowanej czwórki pływaków kilkakrotnie zdobywała główną nagrodę mityngu. W reperezentacyjnych zespołach startowali bydgoszczanie A. Pęczak i Z. Januszkiewicz. Nagrody specjalne zdołała wywalczyć dwukrotnie zawodniczka „Astorii” Małgorzata Wieczorek.

Na inaugurację cyklu trofeum za zwycięstwo drużynowe zdobyli Szwedzi (3990 pkt.), w składzie: Diana Olsson, Gumilla Andersen, Leif Erikson wygrywając przed NRD (3 906) i Kadrą PZP (3 816). Szwedzi wygrali siedem konkurencji. Najlepszym dowolistą okazał się 381

Krajów Demokracji Ludowej

284 niemiecki pływak Steffen Bochmert. M. Wieczorek ustanowiła rekord Polski na 200 m stylem motylkowym (2.30,8) i wygrała wyścig o nagrodę specjalną redakcji Gazety Pomorskiej (400 m st. zm.), a M. Lewandowska wyrównała rekord w kat. dzieci na 400 dowolnym. Startowały ekipy narodowe z Austrii, Bułgarii, Czechosłowacji, NRD, Rumunii, Szwecji, Węgier i oczywiście Polski. Na podium stawali bydgoszczanie: L. Borowicz, M. Wieczorek, A .Bet, H. Derdowska i E. Auksztulewicz.

Drugi mityng 15-16.2.75 „o włos” nie doszedłby do skutku, ponieważ wieczorem, w przeddzień zawodów nastąpiła awaria filtrów. Woda stała się nieprzeźroczysta, a na dnie osadziło kilkaset kilogramów żwiru. Ratownicy Andrzej Furgał i Edmund Ostrowski z dużym poświęceniem całą noc nurkując przy pomocy płetw, wiadrami usunęli zanieczyszczenia.

Filtrowanie przełączono na zapasowy, na szczęście sprawny zestaw urządzeń i sytuacja została opanowana. Zdarzenie może nie warte opisania.

Na imprezie oklaskiwano rek. Polski J. Michalskiego na 200 m dow. w grupie 14-latków. Żegnano przy okazji kończącą karierę sportową E. Auksztulewicz. Był to też ostatni sezon występów M. Jakubowskiej. Nie wystartowała chora M. Wieczorek, a po chorobie nie odzyskała jeszcze pełnej sprawności M. Lewandowska. Zmianie uległ przepis techniczny mówiący o rozgrywaniu wyścigów seriami na czas. W konkurencjach obydwu dni wydzielono serię najsilniejszą (wg zgłoszeń) i zawody przeprowadzono przed (serie słabsze) oraz po południu. Zespołowo wygrała kadra Polski (A. Skolarczyk, J. Gębka, W. Wiechnik i ....)382. Nagrody specjalne dla najlepszego kraulisty i najlepszej delfinistki otrzymali Zbigniew Wiechnik (AZS W-wa) i Julita Gębka (Lublinianka). Startowały obok Polaków zespoły narodowe z Austrii, Białoruskiej SRR, Czechosłowacji, Kuby, NRD, Rumuni oraz Węgier oraz klubowe „Chemie” Halle i SC Magdeburg. [Foto 109].

III Międzynarodowy Mityng Pływacki o Puchar Prezydenta Bydgoszczy odbył się 14-15 lutego w roku Olimpiady w Montrealu (1976). Do Polski przybyło siedem ekip narodowych z Bułgarii, CSRR, NRD, Norwegii, Rumunii, Szwecji i Węgier. Zespołowo ponownie najwięcej punktów zgromadziła kadra Polski (A. Skolarczyk, M. Wysocka, C. Śmiglak, R. Żugaj). Indywidualne wyróżnienia otrzymali M. Wieczorek i Zbigniew Wiechnik „Avia” Świdnik. Zawody odbywały się systemem serii na czas przy czym dwie serie, najsilniejsze wg zgłoszeń, przeprowadzano popołudniu.

W roku 1977 kolejny, trzeci raz Puchar Prezydenta (5-6.3.) przejęła kadra Polski.

Obsada mityngu była nieco skromniejsza a narodowe zespoły CSRS, NRD, Rumunii i Węgier nie sprostały najlepszej czwórce Polaków (I. Wejksza, Z. Wiechnik, D. Broda i R. Żugaj).

Indywidualne wyróżnienia otrzymali: za najwyższą sumę punktów w wyścigach kraulowych Zbigniew Wiechnik (AZS AWF W-wa) – po raz trzeci, a w delfinie kobiet Iwona Wejksza (Stal-Stocznia Szczecin). W pierwszej trójce wszystkich konkurencji nie było zawodnika z Bydgoszczy. Podczas ceremonii otwarcia W. Woźniak i B. Paczkowski otrzymali odznakę Honorowego Sędziego PZP. Najsilniejszą z 9 startujących ekip przywieźli działacze NRD w 1978 roku i wygrali Puchar zespołowo. Rywalami zwycięzców byli Bułgarzy, Czechosłowacy, Rumuni, Szwedzi, Węgrzy i po raz pierwszy pływacy RFN oraz Wielkiej Brytanii, no i Polski. Najlepszym kraulistą okazał się reprezentant CSRS Peter Adamec. Nagrodę za najlepszy delfin odebrała zawodniczka NRD Anett Fiebig. O wysokim poziomie tej imprezy świadczą 3 rekordy Polski oraz 18 rekordów mityngu. Czwórka reprezentująca polskich kadrowiczów to: A. Skolarczyk, J. Pizoń, J. Bartosiewicz i R. Żugaj.

Na Puchar Prezydenta w roku 1979 przyjechały ekipy z Bułgarii, Jugosławii, RFN, Rumunii, Węgier. Z powodu zamieci nie dotarła drużyna NRD oraz pływacy klubów: „Stal Stocznia”, „Wisła” Kraków i „Lublinianka”. Impreza odbyła się 24-25 lutego. Puchar Prezydenta odebrał kapitan zespołu polskiej kadry narodowej (A. Skolarczyk, J. Bartosiewicz, 382

Czwartym członkiem zespołu kadry była prawdopodobnie Elżbieta Pilawska

285 P. Gaik i L. Górski). Na drugiej pozycji uplasowała się ekipa klubowa „Spartacusa” Budapeszt. Nagrodę specjalną za najwartościowsze rezultaty w kraulu otrzymał zawodnik „Startu” Gdańsk Wojciech Warchoł i najszybsza w delfinie Renata Damięcka z AZS Olsztyn. Drugi na 200 grzb. (2.06,9) i trzeci na 100 tym samym stylem (1.00,4) był Z. Jamuszkiewicz „Astoria”.

VII międzynarodowy mityng pływacki w Bydgoszczy (1-2.3.80) o Puchar Prezydenta miasta przebiegał pod dyktando Polaków. Poprawione zostały trzy rekordy Polski, w czym udział miał reprezentant organizatorów Zbigniew Januszkiewicz, wygrywając przy tym 200 m stylem grzbietowym (2.05,54). Nagrodę główną przyznaną jak zwykle za sumę punktów uzyskanych przez czteroosobowy zespół odebrali A. Czopek, M. Białas, J. Bartosiewicz, D. Wolny (3539 pkt.). Nagrody specjalne otrzymali: najlepsi dowoliści Wojciech Warchoł „Start” Gdańsk, Marta Słonina „Unia” Tarnów grzbiecista Zbigniew Januszkiewicz „Astoria” Bydgoszcz delfinistka Dorota Brzozowska „Stal-Stocznia” Szczecin żabkarze Andrzej Janas „Polonia” W-wa, Joanna Bartosiewicz „Stal-Stocznia” Termin kolejnego mityngu międzynarodowego w Bydgoszczy ustalono na 14-15.2.81.

Ekipy klubów krajowych występowały we współzawodnictwie z zagranicznymi ze Szwecji, CSSR, ZSRR, NRD. Okazało się, że największą sumę czterech wyników uzyskali zawodnicy Śląska Wrocław. Z. Januszkieiwicz, startujący jeszcze w barwach „Astorii”, wygrał 100 m (58,57 s.) i 200 (2.04,61 min.) grzbietowym. Dla Małgorzaty Idczak /66/ start w 200 kl. był okazją do poprawienia RO na 2.50,57. Nagrody specjalne otrzymali: najlepsi dowoliści Dariusz Gil – „Stal” Mielec i Hanna Holeniewska – „Stal Stocznia” grzbiecista Zbigniew Januszkiewicz – „Astoria” Bydgoszcz delfinistka Iwona Wejksza - AZS AWF W-wa żabkarz Andrzej Janas – „Polonia” Warszawa Puchar Prezydenta Bydgoszczy był w roku 1982 celem walki klubów w obsadzie krajowej na zawodach 6 -7 marca. Imprezę przeprowadzono systemem eliminacji i finałów.

Do tych finałów z „Astorii” dotarła dwukrotnie Hanna Gwit zajmując na 400 dowolnym i 400 zmiennym czwarte miejsca. Trofeum przypadło zespołowi „Śląska” Wrocław, w którym startował już Z. Januszkiewicz.

Po roku przerwy Puchar Prezydenta Bydgoszczy wrócił do kalendarza imprez PZP. Tym razem odbył się 25-26 lutego 1984 z udziałem ok. 140 zawodników w tym z Rumuni, Szwecji i ZSRR. Zawody prowadzone w systemie eliminacji i finałów dały okazję startu zawodnikom „Astorii”. Do finału zakwalifikowała się, jako najmłodsza, tylko A.Pęczak na 100 klas. i zajęła ostatecznie 6 miejsce w czasie 1.17,86. Puchar zdobyła ekipa Polska. Najlepszym kraulista został Rumun Costin Negrea, a najlepszą delfinistą Eva Jonasson ze Szwecji.

Najwartościowszy rezultat uzyskał Dariusz Wolny (946 pkt.). [Foto 110].

Na zebraniu Zarządu „Astorii” 15.2.85 po raz pierwszy pada niebezpieczne pytanie: czy stać klub na dalsze finansowanie Mityngu? Prezes H. Damazyn widzi potrzebę spisania porozumienia z PZP o dofinansowaniu przez Związek tej imprezy.

XI wydanie Pucharu Prezydenta miało miejsce 23-24.2.85 oczywiście w Bydgoszczy.

Przedstawiciele kadry narodowej (D. Chylak, L. Górski, D. Wolny i Z. Januszkiewicz) gromadzą wystarczająco dużą liczbę punktów, aby wygrać nagrodę główną. Alicja Pęczak miała jeszcze w kraju przeciwniczki, którym ustąpić musiała zwycięstwa, na 200 klasycznym (2.37,87 – RO sen.) Agacie Wróbel i na 100 klas. (1.14,57) Dorocie Chylak. Pęczakówna trzykrotnie poprawiała rekordy życiowe, co równało się biciu rekordów okręgu 15-latków i seniorów. Wtórowała jej w wyczynach na skalę okręgu Anna Bukańska, także rocznik 70, w stylu grzbietowym (1.11,98) i dowolnym (1.01,76) na 100 metrów. Po raz pierwszy zainstalowano elektroniczny pomiar czasu.

Po raz XII i jak się potem okazało ostatni w Bydgoszczy, mityng międzynarodowy o Puchar Prezydenta miasta odbył się 15-16 lutego 1986 r. Wygrała go zespołowo ekipa NRD zdobywając 3538 pkt. W składzie reprezentacji PZP startowała także jako członek kadry na-

286 rodowej A. Pęczak. Zawodniczka „Astorii” wygrała konkurencje 100 i 200 klasycznym z najwartościowszym wg tabel wynikiem (1.11,62 oraz 2.33,11). Pływała także na 400 dowolnym kwalifikując się do finału wynikiem 4.28,69 min. [Foto 111].

Zarząd „Astorii” w dniu 22.4.86 ustala przyszły udział w kosztach organizacji mityngu na 1/3 ogólnej kwoty (w zamyśle Zarządu pozostawało, iż przypisze sobie wkład finansowy, jakiego spodziewa się od Miasta). Pod groźbą rezygnacji z dalszej organizacji tych zawodów w pisemnym wystąpieniu, Klub zgłasza oczekiwania od PZP pokrycia przezeń 75% wydatków, ostatecznie grzebiąc tradycyjną imprezę.

Rozgrywana 24 maja 2003 roku impreza o Puchar Prezydenta Miasta Bydgoszczy i podobne zawody przeprowadzone 22 maja 2004 r. nie mają już - poza nazwą - nic wspólnego z międzynarodowymi zawodami przeprowadzanymi na przełomie lat 70 i 80-tych.

-T r ó j m e c z R o s t o c k - S z c z e c i n - B y d g o s z c z Od 1970 do 1989 r. miały miejsce, corocznie w innym z zaangażowanych miast, spotkania w ramach trójmeczu Rostock – Szczecin - Bydgoszcz. Przy drobnych korektach regulaminu impreza ta obejmowała zwykle grupę 12- do 14-latków. W pierwszych siedmiu spotkaniach zwyciężała ekipa NRD. Dopiero w 1975 roku nieoczekiwanie wygrała Bydgoszcz.

Później wielokrotnie sukces odnosił zespół Szczecina.

W roku 1970 (21-22 lutego), reprezentacja okręgu dzieci startowała w Rostocku w trójmeczu wygranym przez tamtejszy zespół (180 pkt.) przed Szczecinem (133) i Bydgoszczą (121 pkt.). Dwie tylko konkurencje wygrali bydgoszczanie tj. sztafetę chłopców 4 × 100 m dowolnym i indywidualny wyścig na 100 m klas. dziewcząt - E. Auksztulewicz (1.28,0). Zespół zawodników „Astorii” wzmocnili Grażyna Oczachowska (Zdrój) i Michał Komowski (Legia).

Na basenie POSTiW w Stargardzie 13-14.11.71 rozegrany został tradycyjny już turniej miedzy reprezentacjami młodzików Szczecina, Rostocku i Bydgoszczy. Zgodnie z przewidywaniami zwyciężyli Niemcy uzyskując 212 punktów przed Bydgoszczą – 148 pkt. i gospodarzami 121 pkt. Na listę rekordzistów Polski wpisali się B. Zarzycka w konkurencji 200 klas. 3.07,2 (dzieci) poprawiając o 0,7 s. wynik uzyskany wcześniej przez Kurowską z „Juvenii” Wrocław i A. Bet wygrywjąc 100 dow. 1.00,6 (młodzików). Bydgoszczanie odnieśli jeszcze dwa zwycięstwa: L. Borowicz na 100 grzb. (1.11,4) oraz sztafeta 4 × 100 dow. chłopców w składzie: Grzegorz Jóźwiak (MKS Toruń), J. Bartczak, L. Borowicz, A. Bet. Trzeci z rzędu trójmecz Bydgoszcz - Rostock – Szczecin 25-26 listopada 1972 r. wygrał zespół z NRD gromadząc 150 pkt. (16 wygranych konkurencji), co pozwoliło mu przejąć na własność puchar przechodni – regulaminową nagrodę tego trójmeczu. Bydgoszcz osiągnęła cztery zwycięstwa indywidualne i 90 pkt. jako zespół. Zwycięstwa indywidualne Polaków zapisać należy na konto M. Wieczorek i T. Kozińskiego z „Astorii” (oboje 100 dow. z czasami 1.06,2 - RO i 1.04,6), M. Mausolfa ze Zrywu Toruń (200 klas. 2.54,2) i Andrzeja Zachwieji z „Zdroju” (100 klas. 1.19,8). Wieczorek poprawiła też RO-14 na 200 zm 2.44,4 Zespół Szczecina startował poza konkursem, ponieważ kierownictwo tamtejszego Związku błędnie odczytało regulamin i ekipa przyjechała z zawodnikami starszymi.

Gospodarzem kolejnego trójmeczu Rostock – Szczecin - Bydgoszcz był wymieniony na pierwszym miejscu - zgodnie z zasadą przyjętą przy podawaniu takich informacji - okręg z NRD. Zawody przeprowadzono na 50 m basenie w dniach 20-21.10.73. Startowały roczniki 1959 i młodsze. Końcowa punktacja: Rostock –184, Bydgoszcz –142, Szczecin – 90.

Drugie wydanie Pucharu OZP w trójmeczu Szczecin-Rostock-Bydgoszcz miało miejsce 4-5 maja 74. Pierwszego dnia we wszystkich konkurencjach zwyciężali Niemcy a drugiego oddali jedno zwycięstwo w 100 motylkowym Iwonie Wejkszy ze Szczecina. Drugie lokaty zajmowali młodzi bydgoszczanie A. Michalak, E. Galas, Mar. Niemiałtowski, Mir. Niemiał-

287 towski, B. Topiłko i sztafety chłopców 4 × 100 m dowolnym i zmiennym. Ostateczna punktacja trójmeczu: Rostock – 206 pkt., Bydgoszcz – 109, Szczecin – 101 pkt.

Sensacja. W szóstym z kolei trójmeczu ekip młodzieżowych Bydgoszcz-RostockSzczecin 22-23.3.1975 r. wygrywają gospodarze gromadząc 166 pkt. dalej był zespół z NRD - 160 pkt. i trzecim, partner z polski - 91 pkt. Oto zwycięzcy konkurencji, zawodnicy „Astorii”: dziewczęta chłopcy 100 dow.

A. Michalak 1.06,0 J. Michalski 1.01,2 400 dow.

A. Michalak 4.56,0 -100 grzb.

-T. Toczkiewicz 1.13,0 200 grzb.

A. Michalak 2.36,0 rek. T. Toczkiewicz 2.31,8 100 klas.

-Mar. Niemiałtowski 1.19,6 200 klas.

-Mar. Niemiałtowski 2.46,6 100 motyl.

-B. Topiłko 1.09,0 rek. sztafeta -4 × 100 dowolnym sztafeta -4 × 100 zmiennym Pierwszego dnia bydgoszczanie poprawili 3 rekordy okręgu: A. Michalak na 200 grzbiet.2.36,0 (od 14-lat do sen.), B. Topiłko w 100 motyl.- 1.09,0 (14 lat.). Drugiego dnia w biegu p.k. L. Borowicz poprawił rekord seniorów BOZP na 200 m grzbietem rezultatem 2.14,6 Rostock podejmował na 50 m basenie uczestników trójmeczu w dniach 3-4.7.76 tj. roczniki 1962 i młodsze. Bydgoszcz zajęła w nim wprawdzie trzecie miejsce (113 pkt.) – wygrał Szczecin (175 pkt.) – ale jej zawodnicy poprawili kilka rekordów okręgu K. Łybek na 200 grzbiet. (2.49,5 – 12-letnich), Z. Januszkiewicz w 100 grzbiet. (1.10,2 – 14 i 15-letnich), J. Strach w 100 i 200 klas. (1.28,1 – 12 i 13-letnich oraz 3.10,8 – 12 l.), E. Hoffmann w 100 m dow. i 200 zm. (1.09,1 oraz 2.52,0 – 12-letnich).

Z uwagi na roczniki biorące udział następnego roku w VI OSM ciekawy był występ pływaków w tradycyjnym trójmeczu (24-25.6.78 - Bydgoszcz), w którym zwyciężyła „Stal” Szczecin (198 pkt.) przed Rostockiem (190) i „Astorią” (102 pkt.). Bydgoszczanie nie wygrali żadnej konkurencji. Rezultaty H. Gwit były rekordami okręgu 13, 14 i 15-latków na 100 dowolnym (1.06,0), 200 zmiennym (2.41,6) i 100 motylkowym (1.13,6). Zawodniczka ta zajęła jedno drugie i dwa trzecie. Ekipa Rostocku wystartowała w sobotnie popołudnie i niedzielę także w konkurencjach mistrzostw okręgu. Znów Gwit poprawiła w sąsiednich kategoriach wieku 6 rekordów w trzech konkurencjach: 200 grzbietowym (2.46,8), dowolnym (2.20,8) i motylkowym (2.41,6). Następne dwa poprawili: Beata Wawrzyńska na 200 m klasycznym dwunastolatków (3.05,8) i B. Topiłko seniorów na 100 motyl (1.03,2).

15.11.1978 r. DSSF z NRD okręg Rostock przesłał propozycje trójmeczu na lata 1979-1981 obejmujące kolejno roczniki 1968-1970.

Tradycyję trójmeczu z udziałem reprezentacji okręgu bydgoskiego, szczecińskiego i Rostocku podtrzymał ten ostatni organizując go w roku 1979 w dn. 15-16 września, czyli w terminie dla Polaków niezbyt dogodnym. Nie przeszkodziło to reprezentacji Szczecina, która zwyciężyła w imprezie gromadząc 234 pkt przed gospodarzami 146 pkt. i Bydgoszczą 100 pkt. Jako najstarsze startowały roczniki 1968. Bydgoszczanie nie wygrali żadnej konkurencji, ale poprawili na długim basenie kilka rekordów okręgu 11-latków: C. Wałęsa na 100 kl. 1.38,2 oraz wyrównał na 200 tym stylem 3.26,8 i M. K. Szymielewicz na 200 zmien.

3.01,8 min. To tyle po weryfikacji rekordowych rezultatów, które podała prasa 383. To samo źródło pochwaliło jeszcze występ W. Janiaka, K. Paradowskiego, B. Kinczewskiej oraz D. Wilczyńskiej.

Nie natrafiono na wiadomości o tym kontakcie w latach 1980 i 1981. Jest wielce prawdopodobne, że z uwagi na „niepokoje społeczne” wymiana sportowa została zawieszona.

383

DW nr 212 (6029) z dn. 21.9.79

288 Niemcy przysłali 26.11.81 propozycje na kolejne lata: 1982 w Rostocku wystartują roczniki 1971 i młodsi 1983 w Szczecinie „ 1972 „ 1984 w Bydgoszczy „ 1973 „ W Rostocku więc trójmecz międzyokręgowy, w którym konkurentami gospodarzy byli pływacy Szczecina i Bydgoszczy, odbył się na basenie 50 metrowym w planowanym terminie 5-6 czerwca `82. Startowały roczniki 1971-72. Bydgoszczanie nie wygrali żadnej konkurencji, a jedyne drugie miejsce wywalczył Roman Baranowski na 200 m zmiennym (2.59,3). Ten ostatni ustanowił jeden z trzech RO, tu na 100 m st. klas. 1.32,4. Dalsze: F. Gapiński w 100 m grzb. 1.25,9 i P. Cieślicki na 200 m kl. 3.24,5 min. Szczecin zgromadził 166 pkt., gospodarze 157 i Bydgoszcz 93. Skład sędziów uzupełniał Jan Ziółkowski.

Organizatorem kolejnego spotkania z Rostockiem był OZP WFS w Szczecinie 28-29 maja 1983 na pływalni 50 m. Startowały roczniki `72 i `73. F. Gapiński zwyciężając na 100 m grzbiet. w czasie 1.19,2 i T. Wierzewski na 400 dowolnym w 5.21,8 poprawiają rekordy okręgu 11-latków. Następny rekord padł w tej samej grupie wieku mimo, że jego autor kończył wyścig na II miejscu. P. Jabłoński na 200 klas. uzyskał 3.19,5. Bydgoszcz wygrała też dwie sztafety chłopców tj. 4 × 100 dowolnym i zmiennym w składzie z wyżej wymienionych plus M. Jagowdzik. Punktacja końcowa trójmeczu: Szczecin 180 pkt., Rostock 128 pkt. i Bydgoszcz 107.

Organizację trójmeczu 27-28.10. w 1984 r. powierzono działaczom Inowrocławskim.

Niestety brak dokumentacji z tej imprezy.

Spisane przed trzema laty porozumienie ustalało zasady i regulamin trójmeczu. Dalsze kontakty zawodników w tradycyjnym trzyletnim cyklu postanowiono poprzedzać spotkaniami działaczy, którzy rewidować mieli stosowane od 9 lat reguły startu. Takie spotkanie miało miejsce 28-30 czerwca 1984 w Rostocku.384 Zmieniono kategorię startujących zawodników.

W ten sposób w roku 1985 pływać miały roczniki 1973 chłopców i 1974 dziewcząt. Następne imprezy obejmować miały zawodników z podobnym zróżnicowaniem wieku między dziewczętami i chłopcami o jeden rok. Na imprezę wyjeżdżać miała ekipa 20 osobowa. W jej składzie znajdować się mogło 15 zawodników, 2 trenerów, 2 sędziów i kierownik ekipy.

Zawody wg nowej reguły przeprowadzono 18-19 maja 1985 w Rostocku. Wydawało się, że to badaj najsłabszy występ bydgoszczan w kilkuletnich kontaktach. Wygrał Szczecin 189 pkt przed Rostockiem 157 pkt. Bydgoszcz zebrała 63 pkt. w 20 wyścigach. Łatwo policzyć jakie zajmowali miejsca pływacy „Astorii”, bo tylko startowcy stanowili ekipę okręgu.

W Szczecinie, 30 września 1985 odbyło się spotkanie działaczy, na którym potwierdzono wcześniejsze ustalenia, że w dniach 3-4 maja 1986 współzawodniczyć będą reprezentacje w rocznikach 1975 dziewcząt i 1974 chłopców. Tam jednocześnie rozmawiano o zmianie formuły zawodów na czwórmecz, a dodatkowym partnerem miał zostać Wismark. Właśnie on organizować miał 7-10 lutego 1986 pierwszą imprezę w powiększonym składzie dla roczników 1974 - chłopcy i 1975 - dziewczęta. Spotkanie „rewanżowe” w Stargardzie wyznaczono na 12-14 grudnia 1986 w roczniku 1975 chłopcóe i 1976 dziewcząt.

Gospodarzem trójmeczu 3-4 maja w roku 1986 był OZP Szczecin, a miejscem spotkania Stargard. Bydgoszcz nadal nie miała szczególnie wyróżniających się pływaków w tych grupach stąd nie było też zwycięstw w żadnej konkurencji. Gorzej, bo zdarzyły się wyścigi nie obsadzone. Punktacja końcowa potwierdziła przewidywania. Wygrał Szczecin - 176 przed Rostockiem - 175 i Bydgoszczą - 47 pkt. Niestety jeszcze słabiej niż przed rokiem.

384

UW w Bydg. Wydz. KFSiT w dniu 2 VII 84 przypomina rozdzielnikiem: „Wyjaśniamy, że fakt umieszczenia kontaktu sportowego w planie kontaktów wojewódzkich (OZS i KS) nie jest równoznaczny z jego realizacją. Kluby oraz OZS zobowiązane są każdorazowo uzyskać wstępną zgodę na nawiązanie korespondencji, w przypadku jej uzyskania przedstawić do Wydz. KFSiT wniosek na wyjazd lub przyjazd do ostatecznej akceptacji. Szczęście Polaków, że nie jesteśmy drobiazgowi.

289 BOZP, 6-10.11.86 podejmował na „spotkaniu konsultacyjnym” działaczy z Rostocku i Szczecina.

Na basenie „Astorii” 1-2.5.87 odbył się trójmecz Bydgoszcz - Rostock - Szczecin.

Dwukrotnie w swych startach zwyciężyła Agnieszka Tomczak na 100 klasycznym – 1.28,81 oraz 200 tym samym stylem – 3.11,77. To ta sama zawodniczka, która za kilka lat w charakterystycznym okresie „przełomu tysiącleci” przewodziła kobiecemu wioślarstwu w Polsce.

Między 17 a 24 września 1987 r. nad tradycyjnym trójmeczem w Rostocku dywagowało czterech działaczy delegowanych z kraju. Na pierwszym z tych spotkań Szczecin wysunął propozycję dodatkowych zawodów w piłkę wodną przyjętą przez miejscowego adresata. Bydgoszcz nie była tą ofertą zainteresowana. Pod datą 20.9.87 podpisano ustalenia na dalsze trzy lata wspólnych startów przyjmując, że w roku 1988 organizatorem będą inicjatorzy tego porozumienia a wystartują roczniki 1976 chł. i 1977 dz. Organizatorami spotkań działaczy będą też kolejno Szczecin, Bydgoszcz, Rostock.

Ostatecznie zawody w Rostocku odbyły się 1.5.88. W charakterze trenera-opiekuna wystąpiła Danuta Boroiwicz. Bliższych danych brak.

Trójmecz Szczecin-Rostock-Bydgoszcz w dniach 22-23.4.89 odbył się w Stargardzie.

Program stały od lat. Kolejność miejsc jak wyżej, w punktacji odpowiednio 198 – 140 – 93.

Uczestniczyły dziewczęta rocznik 1978, a także chłopcy urodzeni w 1977 r., prowadzeni przez trenerów Z. Bilewicza i L. Borowicza. Ekipa bydgoska liczyła 21 osób w tym 16 pływaków. Najwyższe zdobyte miejsca to drugie lokaty rodzeństwa Lipków: Rafała (100 dow.) i Agnieszki (100 klas.). Na trzeciej pozycji dopływali Rafał Partyka (200 klas.), A. Lipka (100 grzb. i 100 motyl.) i Kacper Muszyński385.

Zmiany polityczne i załamanie systemu sportowego NRD, zakończyły te kontakty pływaków - poniekąd szczęśliwie dla Bydgoszczy, która przeżywała w tym okresie kryzys w tej dyscyplinie.

-Puchar

Miast

Do imprez cyklicznych o zasięgu krajowym należały: Puchar Miast, Młodzieżowy Puchar PZP, lub Klubowy Puchar Polski,386 a w późniejszym okresie Drużynowe Mistrzostwa Polski.

Pierwsze zawody o nazwie Puchar Miast wyprzedziły o 10 lat cykl, omawiany poniżej. Imprezę o tej nazwie organizowano od 1949 roku. Uczestniczyły w niej reprezentacje miast posiadających krytą pływalnie oraz zespół Śląska, okręgu wyjatkowo dobrze wyposażonego w baseny, pod wspólną reprezentacją kilku miast. Zimowy Puchar Miast (Puchar GKKF) odbywał się w latach 1950-54 przy udziale bydgoszczan, którzy zasilali zwykle reprezentację Gdańska. 18.2.51 w Łodzi w tych zawodach wystartowała na 200 m klas (3.21,5) wspierając Gdańsk A. Mrozówna. W grudniu tego samego roku zawodniczka reprezentowała z kolei Warszawę (200 kl. – 3.12,5). W Gdyni, 18.1.53 przeprowadzono rundę z udziałem Szczecina. W reprezentacji gospodarzy startował na 100 grzb. E. Kriese ustanawiając RO czasem 1.14,4 min. Tego samego roku, 8 lutego w kolejnej rundzie przeprowadzonej w Szczecinie Kriese na tym samym dystansie uzyskał 1.13,9.

Od 1955 r Bydgoszcz występowała samodzielnie. Start w tej imprezie poprzedzony został eliminacjami w Chełmży (23.1.55). W zawodach tych padły rekordy okręgu ustanowione przez R. Hartwiga ze „Stali” Toruń na 100 grzb. 1.18,9 oraz M. Soszyńską ze „Sparty” 385

Brak szerszych i potwierdzonych informacji o starcie zawodnika Lokalne środowisko o zawodach tego typu wyrażało sąd, iż imprezy te miały szansę wykorzystać propagandowo walory współzawodnictwa zespołowego w sposób podobny jak np. mecze lekkoatletyczne, o lidze żużlowej nie wspominając. Zbyt dużo zmian i manipulacji przy regulaminach, programach, kategoriach wiekowych uczestników jak i sposobie punktacji uniemożliwiało ocenę poziomu i jego wahań, a przy tym wielosezonowych porównań. Rywalizacja nie wzbudza emocji widzów jeśli nie jest prowadzona bieżąca punktacja zawodów.

386

290 Grudziądz na 400 m dow. 6.57,0 min.387 Modna wówczas punktacja wskazała na zespołowe zwycięstwo Sparty (G) – 192 pkt. przed Budowlanymi (T) – 141 i „Stalą” (T) – 47 p.

Debiut bydgoskiego zespołu OZP 6.2.55 na basenie AWF388 w grupie B, zakończył się przegraną z II reprezentacją Warszawy 89:53. Najefektowniej wystąpił E. Kriese, który pokonał bardziej utytułowanego Cichockiego na 100 m grzb. uzyskując 1.15,4. Bydgoszcz szczególnie walczyła w konkurencjach pań. Soszyńska przed Błażejowską wygrała 400 m st. dow. w 6,41,6 min. bijąc RO. Dobrze zaprezentowały się 12-latki: T. Grubińska w 200 m st. klas.

– 3.23,0 min. i M. Ciemińska w 100 m st. grzbiet. – 1.36,8 min. (wszystkie ze Spójni G.) oraz sztafeta kobiet 4×100 m st. dow. - 2 miejsce Kolejarz Bydgoszcz 5.56,7 sztafeta mężczyzn 4×200 m st. dow. - 2 miejsce Kolejarz Bydgoszcz 10.54,2389 RO Kolejny występ w II rundzie Pucharu 6.3.55 z Łodzią390, na własnym terenie (Chełmża), był także przegranym 87:52. Juniorka A. Błażejowska pobiła jednak rek. okr. sen na 400 dow.

(6.29,9), a M. Ciemińska, także juniorów na 100 grzb. (1.32,8) i Woźniak na 200 mot.

(3.10,2).

Sukces odniosła reprezentacja Pomorza oparta na zawodnikach Grudziądza w Pucharze Miast, wygrywając 13.11.60 na pływalni Chełmży z Zieloną Górą (Gorzów Wlkp.) 90:81.

Wyróżniające się wyniki uzyskali: 400 dow. E. Paczkowska 5.59,2 RO-12 do sen.

400 dow. Z. Rolewicz 5.02,4 RO-sen.

100 dow. L. Rabowska 1.17,7 RO-14 do 17 Kolejne spotkanie w ramach tych rozgrywek odbyło się 20 bm. w Szczecinie.

Pierwszy występ w Pucharze Miast 1961 r. miał miejsce 13.11. na pływalni Chełmży przeciwko Ziel. Górze. Faktycznie to pojedynek „Stal” Grudziądz kontra Gorzów Wlkp. który zakończył się pomyślnie dla gospodarzy 90:81. W wyścigu na 400 m st. dow. E. Paczkowska ustanowiła RO wynikiem 5.59,2 min. Drugą rundę zaplanowano na 20.11. w Szczecinie. Jej rezultat nie jest znany.

- M ł o d z i e ż o w y P u c h a r PZP Zrozumiałe są, choćby ze względu na niezłe skomunikowanie z Bydgoszczą, częste spotkania z pływakami Gdańska. Stąd np. z inicjatywy środowiska gdańskiego i na jego terenie przez 4 kolejne lata organizowno trójmecze o Puchar Przew. WKKFiT. Poprzedzały one późniejsze propozycje PZP. W pierwszym międzyokręgowym trójmeczu w Gdańsku 1.12.67 reprezentacja bydgoskiego OZP (197 pkt.) wygrała z zespołem gospodarzy (165 pkt.) i Szczecina (97 pkt.). Padły trzy rekordy okręgu w wymienionej kategorii wieku, których autorami byli: G. Rydelska na 100 m dow. (1.09,7), H. Rosenthal w 100 m grzb. (1.21,1), R. Rybicki na 100 m mot.

(1.07,7)..

Rok później, 1.12.68 w tydzień po imprezie na szczeblu reprezentacji międzyszkolnych (24.11.68), w której wygrał Gdańsk, odbyła się druga edycja trójmeczu. Zwycięstwo ponownie odniósł Gdańsk (182 pkt.) przed Bydgoszczą (155) i Szczecinem (120).

13-14.12.69 doszedł do skutku III trójmecz391 Gdańsk (187), Bydgoszcz (156), Szczecin (117). Na kolejność zespołów wskazują liczby zdobytych punktów podane w nawiasach.

387

IKP z 25.1.55 – mutacja grudziądzka. Informacja o rekordzie R. Hartwiga rozmija się z faktami. Trzy wiersze wyżej zaprezentowano wyniki uzyskane przez E. Kriese podane przez ten sam tytuł w dniu 20.1.53 r. Podobna dezinformacja dot. wyniku M. Soszyńskiej, od której lepszy rezultat osiągnęła przynajmniej dwukrotnie w roku 1954 jej starsza koleżanka klubowa D. Lewandowska. (Patrz: Dodatek I – Historia rek. okr.). Można przyjąć, że te nieścisłości obciążają informatora.

388 PS z 7.2.1955 r.

389 GP nr 32 (2030).z 7 II 1955 r., 390 PS z 10.3.1955 r.

391 DW nr 292 (3266) z 13.12.69

291 E. Auksztulewicz 50 mot.

0. 35,6 (wyr. własny RP) „ 100 mot.

1.28,0 M. Jakubowska 100 dow.

1.12,0 B. Kaczorowska 100 grzb. 1.23,0 M. Komowski 50 kl.

0.40,0 J. Bartczak 100 grzb. 1.18,5 Wszystkie rezultaty zamieszczone wyżej były RO-12.

W kolejnym trójmeczu pływackim dla roczników 1958 i młodszych organizowanym 29.11.70 w Gdyni wygrali gospodarze (200 pkt.) przed Szczecinem (145) i Bydgoszczą (113).

Jedynym zachowanym śladem tej imprezy jest odnotowany w tabelach RO-11 Andrzeja Wiśniewskigo na 50 m st. klas. wynikiem 0.43,0 s.

PZP wespół z SZS organizował w latach 1965-68 międzyokręgowe zawody o Młodzieżowy Puchar PZP z udziałem reprezentacji kuratoriów dla pływaków do 15 roku życia.

Oceny współzawodnictwa dokonywano wg punktacji prowadzonej przy pomocy tabel (podobnych jak w wieloboju lekkoatletycznym) . Wobec zainteresowania proponowanym sposobem współzawodnictwa próbowano kontynuować ten cykl do roku 1971.

Zawody o tej nazwie wyprzedziły inne imprezy miedzywojewódzkie organizowane dla roczników szkolnych np. 28.3.65 kiedy to potykały się ze sobą reprezentacje Gdańska i Bydgoszczy. Tą ostatnią tworzyli zawodnicy MKS i „Astorii”, zwycieżając zresztą w stosunku 54:74. Z rodzaju tej punktacji nietrudno uznać, że to jeszcze nie ten zapowiadany wyżej cykl. Swoje konkurencje wygrali: 100 klas.

Anna Siwczak 1.36,5 100 grzb.

Jolanta Leja 1.34,2 Wiesław Szarafiniak 1.24,0 200 dow.

Ryszard Rybicki 2.12,2 Dwie imprezy następne z lutego 1967 i 1968 roku, oceniane były bieżąco po każdym wyścigu, lecz nadal bez wykorzystania tabel punktacyjnych. Wobec tej odmienności można wątpić, że należały do cyklu o „Młodzieżowy Puchar PZP” choć reprezentacje na trójmecz i zawody pucharowe składały się wyłącznie z młodzieży szkolnej392.

Miedzywojewódzkie, strefowe zawody firmowane przez PZP odbyły się w Gdyni, 19.2.67. Punktacja uczestniczących klubów wskazała jako zwycięzcę „Flotę”- 86 pkt., a dalsze miejsca wg niej zajęły „Astoria” 42 pkt. - MZKS- 41 pkt. - MKS- 24 p. - „Start” Gd.18 AZS Gd. 10 i „Stal” G. 6 pkt. Z bydgoskiego okręgu uczestniczyło w imprezie 10, 6 i 3 zawodników z klubów, podkreślonych i wymienionych odpowiednio wg kolejności jak wyżej.

RO na 100 m grzb. poprawiła H. Rosenthal, czasem 1.21,2 min.

Niespodziankę, zgotowała 4.2.68 w Bydgoszczy młodzież (gr. B) gospodarza towarzyskiej imprezy wygrywając z rówieśnikami z Gdańska 79:67. Indywidualnie najlepiej wypadł Jerzy Sadowski triumfując na 400 dow. i 200 zm. oraz dwukrotna zwyciężczyni Helena Rosethal.

Organizatorzy spotkania reprezentacji Kuratoriów Bydgoszczy i Gdańska 17.3.68 odnotowali końcowy wynik w dwóch wariantach: za miejsca w poszczególnych biegach 92 : 66 i wreszcie ten ważniejszy 15 593 : 14 781, za rezultaty wg tabel przeliczeniowych dający podstawę do współzawodnictwa o Młodzieżowy Puchar PZP. (Modyfikowane co pewien czas wersje tabel stosuje się do dzisiaj). Indywidualne osiągnięcia to: RP młodz.

Grażyna Rydelska 52 Astoria 100 dow. 1.05,3 RO mł.-sen. Danuta Witkowska 52 MKS 50 dow. 30,6 RO młodz. Andrzej Kulczak 53 Zawisza 50 dow. 27,7 RO dzieci Grażyna Oczachowska 56 Zdrój 100 grzb. 1.23,9 Reprezentacja Okręgu Szkolnego Bydgoskiego 24.11.68 w rewanżowym spotkaniu o Puchar Młodzieżowy PZP w Gdańsku przegrała z gospodarzami gromadząc 15 140 pkt.

H. Rosenthal /53/ ustanowiła RO sen. na 100 grzb. wynikiem 1.18,1 min.

392

Bez wglądu do protokołów z zawodów tudno to stwierdzić niezbicie, w każdym razie z stanowczością utrzymuję, że Astoria opierała już w tym okresie pracę sekcji na młodzieży uczącej się, nie mając w kat. „seniorów” (odsyłam czytelnika do Dodatku II) młodzieży poza szkolnej.

292 Z imprez objętych kalendarzem na rok 1969 BOZP nie zrealizował II rundy Pucharu Młodzieżowego PZP z udziałem reprezentacji Kuratorium Okręgu Szkolnego Warszawy, Olsztyna i Bydgoszczy. Regulamin tej imprezy był delikatnie mówiąc niedopracowany i dawał nierówne szanse startującym zespołom. W reprezentacji Warszawy wystartowali w I rundzie zawodnicy Państwowego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego przy szkole im. Ludowego Lotnictwa, czyli wybrani pływacy z klubów całego kraju. W ten sposób prowincjonalne ekipy nie tylko zostały osłabione na korzyść Warszawy brakiem swych wychowanków, ale ich zawodnicy startowali przeciwko macierzystym Okręgom. Zarząd Główny SZS oraz PZP nie uwzględniły odwołania w związku z czym BOZP wycofał się ze współzawodnictwa.

Reprezentacja Okręgu Szkolnego Bydgoskiego konfrontowała dalej swe możliwości 8.3.70 z równorzędnymi zespołami Łodzi i Kielc. W punktacji końcowej ekipy zebrały w kolejności jak są wymienione 14.996- 14.826 - 14.656 pkt. pozostawiając gospodarzy na trzeciej pozycji. Indywidualnie zadawalający wynik uzyskała M. Jakubowska na 100 m st. dow.

1.10,4 tj. RO 13-latków. Wygrane konkurencje cieszyły także B. Morozowską (100 m grzb.) i M. Gano (100 mot.) oraz uczestników obu sztafet 4 × 100 m st. zmiennym.

Dnia 13.12.70 odbyło się w Bydgoszczy spotkanie w rocznikach `54 do `57, drużyn Łodzi i miejscowych, o Młodzieżowy Puchar PZP. Odnotować należy zwycięstwo gospodarzy, którzy osiągnęli 16 702 pkt. Zespół Łodzi zgromadził 15 319 pkt. Padło 6 rek. okręgu. w startujących rocznikach.

B. Kaczorowska 57 100 grzb.

1.20,0 E. Auksztulewicz 57 200 zm.

2.48,6 A. Bet 57 100 dow.

1.03,8 M. Oczachowski 55 100 kl.

1.15,8 A. Ejgierd 54 100 mot.

1.07,2 M. Kujawa 54 200 zm.

2.32,1 Marian Oczachowski rodem z Ciechocinka reprezentował już barwy „Astorii”.

Międzykuratoryjne Zawody Pływackie o Młodzieżowy Puchar PZP, coroczna impreza w I rundzie w roku 1971 przeprowadzona została 7 marca. Bydgoszcz podejmowana była przez Olsztyn, który wygrał w punktacji 14 116 : 13 920.

Z cyklu rozgrywek między reprezentacjami Kuratorium, 28 listopada 71 miał odbyć się czwórmecz. Odwołały swój przyjazd reprezentacje Gdańska, Koszalina, Olsztyna. Pływacy Bydgoszczy startowali samotnie, według programu zapowiedzianej imprezy uzyskując w sumie wg tabel przeliczeniowych 16 247 pkt.

Przyjmując coraz większy zasięg Młodzieżowy Puchar PZP w końcu objął 14 okręgów. Coroczna ocena spotkań na podstawie tabel była sumą rezultatów dwóch rund toteż brak kompletu dokumentacji nie pozwala odtworzyć wyników współzawodnictwa. BOZP włączył się do rozgrywek II rundy 1965 roku i w ten sposób jest wytłumaczona jego X pozycja (ostatnia). Autor nie odnalazł materiału mogącego wypełnić rubryki dotyczące r. 1966. O 1967 r. dowiadujemy się tylko z podsumowania obu rund w cyklu. Luki w klasyfikacji obejmują też rok 1969. Na przestrzeni siedmiu lat osiągnięcia Bydgoszczy wyznaczają liczby ujęte w poniższym zestawieniu.393 Braki kompletnie psują obraz przebiegu tej rywalizacji. rok 1965 1966 1967 1968 393

punkty I runda ------------? *15733

II runda 10478 -------?

15140

suma cyklu 10478 ------25600 30873

Zestawienie korzysta z materiałów przygotowanych na KZ PZP w marcu 1969 roku w W-wie.

miejsce w cyklu X ---V III

293 1969 1970 1971

? *14969 13920

------16702 16247

31671 30167

---? ?

Międzykuratoryjne Zawody Pływackie organizowane przez sekcję KKS Lech 24.3.74 w Poznaniu objęły roczniki 1960 i młodsze. W zawodach startowały reprezentacje okręgów szkolnych wymienione tu w kolejności odpowiedniej do miejsca, jakie zajęły wg punktacji końcowej a więc: Poznania (245 pkt.). Wrocławia (233), Bydgoszczy (193), Szczecina (171) i Zielonej Góry (105). Były to zawody o innym już, nieporównywalnym z tymi w minionych latach, regulaminie i sposobie oceny. Pozostała podobna nazwa. Bydgoszczanie nie wygrali żadnej konkurencji zajmując jednak sporo drugich i trzecich miejsc. Najwyższe lokaty zajmowali: 2 razy D. Urbańska, 2 razy A. Michalak, R. Wojciechowska, Mir. Niemiałtowski i w protokole przypisany błędnie do Szczecina - B. Topiłko.

-Klubowy

Puchar

Polski

PZP ogłosił 23 maja 1965 wyniki Klubowego Pucharu Polski. Na 37 startujących zespołów miejsce 35 zajęła „Legia” Chełmża - jedyny uczestniczący w rozrywkach klub BOZP. Mistrzostwo drużynowe zdobyła „Ślęza” Wrocław.

Reprezentacja Okręgu sprawiła nespodziankę 29 sierpnia 65 w Poznaniu, w drużynowych spotkaniach pn. Puchar Polski zajmując 3 miejsce. Gazeta Kujawska z 26.8. i podobnie IKP 2.9. nazywają te zawody Pływackim Pucharem Miast.

1.

Szczecin 14 626 3.

Bydgoszcz 12 823 2.

Gdańsk 14 470 4.

Poznań 11 458 Najwyższe pozycje z reprezentantów BOZP zajmowali zawodnicy „Stali” Grudziądz: II miejsca 50 dow.

Wiesława Rabowska 0.33,2 200 grzb.

Bogdan Stachowiak 2.40,3 200 mot.

Ryszard Narloch 2.45,2 III miejsca 100 dow.

Wiesława Rabowska 1.15,6 200 grzb.

Andrzej Henzel 2.42,8 400 dow.

Barbara Balcerowicz 6.02,0 100 mot.

Elżbieta Paczkowska 1.33,4 Następnego tygodnia w Grudziądzu odbył rewanż w rozgrywce rundy finałowej o miejsca 6 – 8. Do reprezentacji okręgu na zawody o Puchar Miast stanęli w dniu 5.IX zawodnicy „Stali” G. i „Astorii”. Względy formalne zdecydowały, że wygrał Poznań (12 656) przed Bydgoszczą (12 283 pkt.), bowiem – choć zezwolono na start - nie zaliczono rezultatów uzyskanych przez zawodników z Ciechocinka, którzy przyjechali na zawody bez kart zgłoszeń i badań lekarskich. W rozgrywce nie uczestniczyła, zakwalifikowana do tej grupy, ekipa Opola.

Padły rekordy okręgu w konkurencjach: 50 dow.

Rabowska Wiesława 46 Stal G. 0.31,6 RO sen.

200 klas.

Bąk Wiesława 52 Astoria 3.12,3 RO dz.

200 klas. Łasiński Gabriel 50 Stal G. 2.56,7 RO mł i jun.

50 klas. Świeżawski Stefan 49 „ 0.36,2 RO mł. i jun.

Przeprowadzona 1.3.70 na basenie „Astorii” impreza „Puchar Polski”. przyniosła w końcowym podsumowaniu zwycięstwo Gdańska (16 116) przed Bydgoszczą (15 506), Warszawą (15 025), Poznaniem (11 781) i Koszalinem (10 178). Bydgoszczanie wygrali indywidualnie tylko dwie konkurencje: 100 m dowolnym W. Adamowicz i 200 m zmiennym R. Rybicki oraz sztafety 4 × 200 dowolnym chłopców i 4 × 100 zmiennym dziewcząt.

294 W wielomeczu z cyklu zawodów o Puchar Polski w edycji na 1971 rok, 28 lutego w Gdańsku, młoda reprezentacja BOZP współzawodniczyła z seniorami pozostałych okręgów plasując się ostatecznie na 9 miejscu w kraju z ilością 14 686 pkt. wobec 17 919 zgromadzonych przez zwycięski okręg Warszawy I (startował w innej grupie). Oprócz także silniejszych gospodarzy, którzy zdobyli 16 110 pkt. i Warszawy II (14 989), w tej grupie startowały zespoły Olsztyna (11 039) i Koszalina (10 965). Zespół Bydgoszczy stanowili wyłącznie zawodnicy „Astorii”. Dwójka z nich – E. Auksztulewicz i A. Bet - znalazła okazję do ustanowienia rek. Polski. w kat. młodzików odpowiednio na 200 m st. zm. - 2.47,5 i 400 m dow.4.44,2. Choć faktu tego w protokole z zawodów nie odnotowano, obiektywnie zwróciła na nie uwagę prasa Wybrzeża. A. Ejgierd poprawił rek. okr. na 200 mot. – 2.26,8.

W kolejnym wydaniu Pucharu Miast394 startująca 27 lutego 72 w Gdańsku reprezentacja Bydgoszczy uległa gospodarzom (17 060) i ekipie Szczecina (16 053) zdobywając 15 573 punktów, wyprzedzając tym Warszawę II (15 293). W klasyfikacji ogólnopolskiej wynik ten dał Bydgoszczy 9 lokatę. Powody do zadowolenia z indywidualnego osiągnięcia mieli autorzy nowych rekordów okręgu: E. Auksztulewicz 100 mot. 1.15,7 i A. Bet 400 dow. 4.27,4.

Basen MZKS „Arki” Gdynia przyjmował 25.2.73 reprezentacje OZP ze Szczecina, Bydgoszczy i Koszalina na zawodach o Puchar Polski. W ekipie bydgoskiej trzon stanowili startowcy, a uzupełnili go M. Mausolf ze „Zrywu” Toruń oraz S. Gawinecki i A. Zachwieja z Ciechocinka. Wynik końcowy zgodny był z kolejnością miast tu już wymienioną. Ilość zgromadzonych punktów jak następuje: 18 302 (gospodarze) - 17 650 - 17 383 - 13 839. Dodatkowym efektem tych zawodów były dwa RO - M. Wieczorek na 200 m zmiennym 2.40,9 i B. Zarzyckiej na 200 m st. klas. 2.55,9. „Puchar Polski” edycja zorganizowana w dniu 24.2.74 przez Sekcję Pływania WFS w Bydgoszczy obejmowała reprezentacje trzech województw i dwie ekipy miejscowe. Wygrał I zespół gospodarzy (18 736 pkt.) przed Szczecinem (17 885), Olsztynem (17 661), Koszalinem (12 933) i II drużyną Bydgoszczy (12 676). M. Lewandowska przepłynęła 400 m dowolnym w czasie lepszym od rekordu Polski dzieci 5.01,7 min. M. Mausolf (Zryw) poprawił rek. okręgu na 200 m klasycznym (2.39,0) podobnie jak L. Borowicz na 200 m st. grzbietowym (2.17,7).

Basen WDS w Szczecinie 23.2.75 był miejscem walk o start w drugiej, finałowej rudzie Pucharu Polski, w grupie z udziałem gospodarzy, Bydgoszczy I i II i Olsztyna. Kolejność końcowa odpowiadała powyższemu zapisowi. Liczba punktów uzyskanych przez poszczególne reprezentacje wyniosła odpowiednio: 14 776 – 14 513 – 13 791 – 10 659. Pierwszy zespół Bydgoszczy tworzyli zawodnicy „Astorii” zasileni w żabce M. Mausolfem ze „Zrywu” (rek. okr. sen. na 200 kl. 2.36,2) oraz Sławomirem Gawineckim ze „Zdroju”. Rekord seniorów na tych zawodach ustanowiła także B. Zarzycka na 100 klas. w czasie 1.19,8 min. Rekordowe czasy 14-latków uzyskali D. Urbańska na 100 m dow. z 1.05,5 oraz J. Michalski na 400 m dow. z 4.24,2 min.

W ostatnich dniach listopada 1975 Bydgoszcz organizowała II rundę Pucharu Miast.

Po I przewodził Szczecin I 9.346 W drugiej uzyskał 11.032 . Kolejne miejsca zajmowali: VII Bydgoszcz 8.344 pkt.

9.797 pkt.

XII Gdańsk 7.802 9.208 XIII Koszalin 7.375 8.718 XVI Szczecin II 7.137 8.177 Zimowa czyli pierwsza runda Klubowego Pucharu Polski na rok 1976 odbyła się 1 lutego w Poznaniu. W grupie z „Astorią” startowały: „Lech” Poznań, „Stal-Stocznia” Szczecin, „Warta” Poznań, SZS AZS Olsztyn i „Śląsk” Wrocław. Taka też była kolejność wg 394

W sprawozdaniach znów pojawiła się nazwa przerwanego już kilka lat wcześniej cyklu. Aktualnie jest on organizowany wg innego regulaminu Puchar Polski PZP.

295 punktacji, która nie została zamknięta i wymagała weryfikacji przez Komisję Pływania PZP. Zapis protokółu wskazuje, że bydgoszczanie zajmowali pierwsze lub ostatnie miejsca w poszczególnych wyścigach. Wygrali swoje konkurencje: A. Michalak (200 m st. dowolnym), M. Wieczorek (200 m st. motylkowym), M. Lewandowska (800 m dow.), A. Bet (400 dow.).

Zachowany wyciąg z protokółu „Drużynowego Pucharu Polski”, imprezy przeprowadzonej 29.2.76 w Kaliszu z udziałem sekcji „Zrywu” Toruń nie podaje miejsc zajętych przez zawodników ani punktacji końcowej. Czy z faktu eksponowania udziału w zawodach skcji klubowych można skorygować ich nazwę na „Klubowy PP”? Uzyskane indywidualnie wyniki nie zmieniały tabeli rekordów okręgu, dlatego też wzmianka o nim na tym się kończy.

W II rundzie Klubowego Pucharu Polski 18.7.76 „Astoria” uczestniczyła rocznikami 1961 i 62. Zawody miały miejsce w Stalowej Woli. W tym samym czasie inna grupa klubów startowała w Tarnowie i tam w biegach pk. pływali przebywający na obozie PZP A. Bet, L. Borowicz, M. Wieczorek i T. Koziński. Z trudnych do ustalenia obecnie przyczyn, pomimo niewielkiej odległości miedzy wspomnianymi miastami grupa ta nie wzmocniła zespołu.

Tym sposobem w Stalowej Woli „Astoria” zajęła IV miejsce gromadząc (10 507 pkt.). Wygrał SZS AZS Łódź (11 829) przed „Stalą” Mielec (11 279) i AZS AWF W-wa (10 987).

I rzut Klubowego Pucharu Polski w 1977 roku odbył się w Bydgoszczy 20 lutego.

Punktacja końcowa ustaliła kolejność: „Warta” Poznań 8 216 pkt. - „Lech” Poznań 8 208 „Astoria” Bydgoszcz 7 056 - „Neptun” Stargard 6 948 - „Włókniarz” Kalisz 6 546 - „Stilon” Gorzów 5 258 pkt. Wyniki bez rewelacji. W konfrontacji protokołów wszystkich grup „Astorii” przypadło 20 miejsce w kraju. Przeciw macierzystemu klubowi startował w barwach „Lecha” A. Bet. Z gospodarzy konkurencję swą wygrała tylko Magda Lewandowska – 200 mot. Do organizacji rundy finałowej 13.7. tegoż roku wyznaczony został Poznań.

I runda Klubowego Pucharu Polski na rok 1978 odbyła się 5 marca na basenie WSWF Gdańsk Oliwa. Uczestnicy grupy III z liczbą zdobytych punktów (w nawiasie) to AZS WSWF Gd. (8695), „Astoria” Bydg. (8547), „Start” Gd. (7200), „Arka” Gdy., „Flota” Gdynia, „Sambor” Tczew. Z bydgoszczanek zwycięstwa odniosły: H. Gwit na 200 m st. dow. w 2.13,8 (RO 13), A. Michalak 200 m st. grzb.- 2.34,1 i 800 m dow.- 9.30,8. Biegi dla mężczyzn wygrali: Z. Januszkieiwcz 200 m st. grzbietowym - 2.16,9 (RO 16), B. Topiłko 200 m st. mot.- 2.19,8 i T. Toczkiewicz 400 m st. dow.- 4.22,0. Dobry początek…

Cały sezon zimowy 1978 roku, bardziej nieszczęśliwy niż nieudany, dał asumpt do serii nieprzychylnych ocen sekcji, których I runda KPP raczej nie potwierdzała. Na przykładzie tego roku i kilku wyżej opisanych, widać jak w niwecz obracają się starania środowiska sportowego, które jest bezradne wobec niedostatecznej ilości obiektów letnich w kraju.

Właśnie na długim basenie odbywała się corocznie II runda KPP. Wyznaczenie gospodarza tej rundy zbyt często zmuszało jej uczestników do dalekich, niewygodnych i kosztownych przejazdów z miejsca pobytu (zwykle na zgrupowaniu) do organizatora zawodów, a to skłaniało zainteresowanych do rezygnacji ze startu i udziału w ostatecznym podsumowaniu. Tak też postąpił KS „Astoria”.

W rozegranym 4 lutego 1979 w Gdańsku sześciomeczu reprezentacji o Klubowy Puchar Polski – I runda, „Astoria” Bydgoszcz zajęła II miejsce zdobywając 17 778 pkt. za AZS Gdańsk (18 643), a przed „Flotą” Gdynia (15 009) i dalej „Arką” Gdynia, „Samborem” Tczew. Z powodu choroby drugiego dnia nie startowała H. Gwit. Bydgoszczanie wygrali 12 z 28 konkurencji – łącznie ze sztafetami - i ustanowili trzy rekordy okręgu seniorów. Autorem dwóch był Z. Januszkiewicz wygrywając 100 i 200 m grzbietem (1.01,1 i 2.10,2), trzeci ustanowił B. Topiłko na 100 m st. motyl. (1.01,4). Pozostali zwycięzcy to Anna Michalak tryumfatorka 4 wyścigów (200 i 400 dow. oraz 100 i 200 grzb.), T. Toczkiewicz dwóch (100 i 400 dow.) i B. Topiłko (200 mot.) oraz J. Strzemkowski (200 dow.) po jednym. Dla zgodności rachunku dodać należy wygrane w dwóch wyścigach sztafetowych stylem dowolnym. Najlepszym zespołem tej rundy w kraju był „Kormoran” Olsztyn, którego zawodnicy zgromadzili 19 098 pkt.

296 Kolejny wielomecz 4 listopada 1979 w Szczecinie z udziałem „Stoczni” Szczecin, „Astorii” Bydgoszcz, „Śląska” Wrocław, „Wisły” Puławy i „Warty” Poznań. Padły dwa rekordy Polski. Ich autorami nie byli bydgoszczanie.

Na basenie „Astorii” 2-3 lutego 1980 r. I rundę Klubowego Pucharu Polski, raczej niespodziewanie, wygrała Bydgoszcz. Gospodarze zwyciężyli w 9 z 22 konkurencji indywidualnych i 3 sztafetach.

1 Astoria 18 362 pkt. (584 pkt. więcej niż przed rokiem) 2 Śląsk Wrocław 18 329 3 Warta Poznań 16 714 4 AZS Koszalin 13 427 5 Novita Ziel.Góra 13 361 6 Noteć Chodzież 10 300 A. Michalak poprawiła rekord okręgu na 200 m grzbietowym – 2.29,6 min. i wygrała dalsze 3 wyścigi indywidualne (100 grzbiet, 400 i 800 dow.) oraz uczestniczyła w dwóch zwycięskich sztafetach. Startującemu tego dnia w Holandii Z. Januszkiewiczowi zaliczono zgodnie z regulaminem rezultat, uzyskany tydzień wcześniej, na 200 m st. grzb. (2.05,1 min.). Swoje biegi wygrywali także: H. Gwit - 200 m st. dow.(2.15,8), T. Toczkiewicz - 100 m dow. (55,2), J. Wiśniewska - 100 i 200 m st. mot. (1.12,6 i 22.35,4), M. Socha - 100 m dow. (1.05,6).

A. Michalak na 800 dow. uzyskała 9.08,4. Drugiego dnia zawodów bydgoszczanie zwyciężyli w trzeciej sztafecie 4 × 100 m st. zmiennym dziewcząt rezultatem 5.02,0 min. (RO).

Ostatecznie „Astoria” zakończyła występ w Klubowym Pucharze Polski w roku 1980 na trzecim miejscu - najwyższym z dotychczasowych edycji (za „Stalą-Stocznia” i AZS-AWF W-wa).

Zamiast eliminacji do kolejnej edycji Pucharu Miast, z powodu wycofania się klubów z Inowrocławia i Ciechocinka, 8 stycznia 1981 odbyły sie w Bydgoszczy zawody kontrolne.

Kolejną edycję Klubowego Pucharu Polski na rok 1981 rozegrano 5-6 grudnia m. innymi w Łodzi, gdzie startowała reprezentacja „Astorii” zajmując III miejsce (15 625 p.).

Zwyciężyła „Trójka” Łódź (18 056) przed „Jordanem” Kraków (17 747). Za bydgoszczanami był miejscowy „Start” oraz „Pafawag” Wrocław. Na skutek dyskwalifikacji M. Idczak w wyścigu na 200 m klas. „Astoria” straciła około 700 pkt. i szanse na wyższą pozycję drużynowo.

Zmianę w tabeli 15-latków przyniósł start tej zawodniczki na 200 m zmiennym, w którym uzyskała 2.35,0 min. Cztery indywidualne zwycięstwa odniosła H. Gwit. w konkurencjach 400 i 800 m dow. oraz 400 m st. zm. i 200 m mot. poprawiając w tej ostatniej RO-16 do sen. na 2.24,8 min. Uzyskany wynik był spełnieniem warunku postawionego 5 lat wcześniej przez M. Wieczorek fundującą na zakończenie kariery puchar dla zawodniczki, która pobije należący do niej rekord klubowy (2.26,3 – ówczesny RP).

Zawody o Klubowy Puchar Polski rozegrano na basenie AZS Gdańsk w dniach 4-5.12.82 z udziałem 5 klubów makroregionu. Kolejno miejsca, zgodnie z liczba zdobytych punktów, zajmowali: „Sambor” Tczew (17 441), AZS-AWF Gdańsk (17 192), „Start” Gdańsk (16 251), „Astoria” Bydgoszcz (15 717) i „Arka” Gdynia (9 156). Odbyło się 26 biegów indywidualnych, w których startował jeden reprezentant z każdego klubu i nadto 4 sztafety.

Bydgoszczanie wygrali cztery wyścigi: D. Budziak 200 m grzbiet. (2.23,3), H. Gwit 100 i 200 m st. motylkowym (1.12,6 i 2.38,1), C. Bilewicz 100 m klas. (1.14,8). Zgromadzona przez bydgoszczan ilość punktów dała 27 miejsce w kraju. Wygrała „Stal-Stocznia” Szczecin (22 069 pkt.).

Ani jeden zespół z okręgu bydgoskiego nie wystartował w Klubowym Pucharze Polski 2-4.12. roku 1983395

395

Doumentacja Kol. Sędziów zawiera zapis o tego rodzaju imprezie odbytej w Bydgoszczy 11-12..11.83

297 Klubowy Puchar Polski 1984 (9-10.11.) w Bydgoszczy. Organizatorzy nie postarali się o rozgłos w prasie stąd wiadomo tylko, że RO sen. poprawiła A. Pęczak na 200 kl. 2.46,8 i w 100 dow. 1.01,8 min.

Klubowy Puchar Polski, sześciomecz rozegrany 30.11-1.12.85 w Łodzi, w grupie III przyniósł wygraną miejscowemu „Startowi” 19 536 pkt. przed „Trójką” Łódź 19 364 - „Stalą” Mielec 18 401, -„Astorią”- „Wisłą” Puławy i „Lechem” Poznań. Po weryfikacji, z liczbą 17 672 punktów w podsumowaniu bydgoszczanie zajęli 17 miejsce na 33 kluby. Poprawili 10 rekordów okręgu, z czego trzykrotnie były to podwójne rekordy A. Pęczak 15-latków i seniorów396 – 200 m klas. 2.37,19 – 200 m st. zmien. 2.25,01 – 100 m klas. 1.13,60 – 400 st. dowol. 4.35,75 (RO 15). Autorami rekordów dla pływaków 13-letnich byli M. Jagowdzik: 50 m dow. 27,95 s.– 200 m st. mot. 2.28,19 i F. Gapiński – 100 m grzb. 1.08,85 min.

Sześć klubów startowało 3-4.5.86 w Łodzi, w Pucharze Polski. Szeregując je wg ilości uzyskanych punktów były to: „Trójka” Łódź (19 786 pkt.), „Start” Łódź (19 728), „Warta” Poznań (18 540), „Jordan” Kraków (18 236), „Astoria” (17 900), i MKS Płock (17 334) .

Bydgoszczanie wygrali sztafetę 4 × 100 zmiennym dziewcząt i indywidualnie Iwona Gajda 200 m klas. A. Pęczak z powodu kontuzji zamiast w swej specjalności tj. st. klasycznym startowała w konkurencjach kraulowych na 200 i 400 m (II m.)

Jesienną, II rundę Pucharu Polski zorganizował „Start” Gdańsk 28-29.11.86. Impreza przeprowadzana jak zwykle jako sześciomecz przyniosła w tej grupie zwycięstwo „Astorii” 18 756 pkt. przed „Startem” I Gdańsk 18 472 - „Stalą-Stocznia” II Szczecin 18 316 - „Błękitnymi” Stargard 18 204 - „Nowitą-10” Zielona Góra 18 089 i „Startem” II Gdańsk 14 658 pkt.

Sześć konkurencji dla Bydgoszczy wygrały: A. Pęczak (200 m zm. i 100 m klas. oraz 100 mot.), K. Walczak (400 i 800 m dow. – 9.19,75 min. RO 14 i 15-lat.)), A. Bukańska (100 m dow.) oraz dwie sztafety 4×100 m zmiennym kobiet i mężczyzn. Niespodzianką była przegrana na 200 m klas A. Pęczak z Aleksandrą Hofsas /73/ ze „Stali Stocznia” z wynikami od powiednio 2.38,84 i 2.39,14 min. W dokumentacji BOZP znalazł się w celu porównawczym protokół grupy startującej w tym samym czasie w Płocku. Tamtejszy MKS MDK zgromadził 19 656 p., drugi WKS „Legia” W-wa 19 592 pkt. trzecią była „Flota” Gdynia, która miała już mniej punktów od „Astorii”, bo tylko 15 831.

I rundę Klubowego Pucharu Polski na rok 1987, zorganizowano 4-5 maja w Poznaniu, Puławach, Gdańsku, Raciborzu i Łodzi. Kolejność uczestników sześciomeczu w ostatnim z wymienionych miast była następująca: „Start” Łódź 20 221 pkt. - „Trójka” Łódź 19 980 „Polonia” W-wa 19 815 - „Start-Astoria” Bydgoszcz 18 948 - MKS MDK Płock 18 536 „Znicz” Koszalin 13 361 pkt. Niezwykle zacięte pojedynki toczyły między sobą D. Chylak (Polonia W-wa) i A. Pęczak. 200 m st. zm. (2.21,59), 400 m st. zm. (5.00,08) i 100 m klas.

(1.13,11) wygrała bydgoszczanka (o jedną setną części sek.) i na odwrót 200 m klasycznym.

II runda Pucharu miała miejsce w Szczecinie 28.11.87. Obok finałowej szóstki startowały kluby zaliczone do grupy III, a wśród nich „Astoria”. Zwyciężyli „Błękitni” Stargard 19 439 pkt. przed „Stalą Stocznia” II 19 184 - MKS MDK Płock 18 401 - „Astorią” 18 388 „Śląskiem” Wrocław II 16 711 p. i „Startem” Gdańsk 15 392 pkt. (W tym samym czasie w Koszalinie wygrała „Avia” 14 837 p.). Indywidualnie w konkurencjach 100 m kl. (1.12,66) i 200 m zmien. (2.23,12) dominowała A. Pęczak.W kolejnych wyścigach poprawiła rekordy okręgu na 200 st. mot. (2.23,67) i 400 m st. zmien. (4.56,70). Trzeci rekord, 15- i 16-letnich, ustanowił M. Jagowdzik na 200 m st. mot. (2.19,19 min.). „Astoria” nie przystąpiła do Klubowego Pucharu Polski 8 maja 1988, gdyż nie była w stanie skompletować obsady regulaminowych konkurencji.

W I rundzie KPP rozgrywanej 5-6.5.90 z klubów okręgu bydgoskiego żaden nie startuje. W zasadzie poza „Astorią” nie ma w BOZP innych aktywnych sekcji. Podobnie było w roku następnym.

396

W tym okresie kat. seniorek obejmowała dziewczęta 16-letnie

298 Odwołana została I runda Klubowego Pucharu Polski na 1992 rok z uwagi na kolizje terminu z ME Juniorów. Runda nazywana Puchar Jesieni w Krakowie 23-25.10.92 odbyła się z udziałem J. Stefańskiej i A. Lipki.

Pretekstem do startów najlepszego bydgoszczanina Rafała Lipki był Klubowy Puchar Polski 19-20.12.92 w Spale. Zaowocowały one rekordem Polski 15-latków na 200 m st. zm. wynikiem 2.09,26 (należącym do olimpijczyka z Barcelony Marcina Malińskiego (Flota) i rek. okr. na 200 m dow. 1.59,52 - 100 m dow. 54,95 oraz 400 m st. zm. 4.36,22 (tu wygrał z 20-letnim reprezentantem kraju na IO w Barcelonie J. Łuczakiem.) Uczestniczyli także A. Lipka – na 50 m st. dow. 29,22 s. oraz 200 i 400 m st. zm. 2.29,75 i 5.09,89 jak również J. Stefańska 100 m kl. 1.16,24 – 200 m kl. 2.45,18 i K. Skibicki 50 m st. dow. 25,55 - 100 m st. kl. 1.08,78 - 100 m st. mot. 1.06,38. W klasyfikacji drużynowej KPP, choć nie startowała tam pełna reprezentacja klubu (regulamin pozwalał na takie zgłoszenie), „Astoria” zajęła 19 miejsce z 8 983 pkt.

KPP Spała 17-18.12.93 – o Bydgoszczy w tej imprezie brak informacji.

Klubowy Puchar Polski na rok 1994 zdobył 17-18.12 w Spale AZS AWF Gdańsk osiągając 21 900 pkt. „Astoria” nie mając pełnej obsady była 14 z dorobkiem 9 333 pkt. wśród 15 sklasyfikowanych zespołów. Startowały 4 dziewczęta i 1 chłopak, roczniki 1979-80 tj. J. Stefańska (dow. i zm.), i M. Królikowski (dow.), R. Kierzkowska (grzb.), A. Nowicka, (dow. i delf.), D. Wiśniewska (kl. i delf.).

Klubowy Puchar Polski w 1995 r zaplanowano na 16-17.12. w Spale. Z Bydgoszczy wyjechała 5-osobowa ekipa w składzie J. Stefańska, R. Kierzkowska, D. Wiśniewska, J. Nowicka i M. Królikowski.

Wyniki Klubowego Pucharu Polski na rok 1996 (21-22.12. - Spała) 1. AZS AWF Gdańsk 21 916 pkt.

2. AZS AWF Warszawa 21 142 3. Jordan Kraków 20 349 16. Stal Mielec 16 151 „Astoria” z powodu małej liczby zaawansowanych zawodników w tej klasyfikacji nie uczestniczyła. Podobnie rzecz ma się w następnych latach, gdy o imprezie nazywanej KPP można napisać tylko datę i miejsce rozegrania jak np: 13.12.97 Warszawa.

-Drużynowe

Mistrzostwa

Polski

Imprezę o tej nazwie zapowiada z dwudniowym wyprzedzeniem IKP 21.VII.50. Nie można niestety domyśleć się ustaleń regulaminowych jej dotyczących. Wiadomo obecnie, że były to eliminacje w formie korespondencyjnej z osobnym startem pięciu miast tj. Bydgoszczy, Grudziądza, Torunia, Inowrocławia i Włocławka. Ostatecznie w Bydgoszczy starował „Kolejarz” i „Gwardia”, a w Toruniu „Kolejarz”, „Gwardia”, „Spójnia” i „Związkowiec”.

Rezultaty zachowane w szczątkowej ilości dokumentują uzyskanie w pierszym z miast 5 rek. okręgu (w tym jednego w sztafecie 4 × 100 zm.).

O wejście do ćwierćfinałów Drużynowych MP w dniach 7-8.12.57 startowały tylko „Stal” G. oraz „Budowlani” T. W Gdyni, jak donosiła 22.3.58 GP, odbyły się Drużynowe MP wygrane przez „Stal” Grudziądz 148 pkt. przed „Spartą” (drugim po „Legii” klubem W-wy) 127 pkt, i „Gromem” Gdynia 100 pkt. Na 12 konkurencji w 7 zwyciężali pływacy Grudziądza poprawiając przy okazji rekordy okręgu tj. K. Chrzanowska (100 mot. 1.29,8), Z. Rolewicz (400 dow. 5.17,0), Z. Wierzbicki (5.28,0 rek. młodz.) A. Błażejewska, T. Grubińska, M. Soszyńska, sztafeta 4 × 100 zm. kobiet.

W Chełmży, w lutym 1959 roku odbyły się zawody 1/8 finału Druż. MP z udziałem „Arki” Gdynia, „Pomorzanina” i „Noteci” oraz pk. „Zdroju”. Taka też była kolejność w koń-

299 cowej klasyfikacji. Zwycięzcy zgromadzili 132 pkt. następni, torunianie 81 pkt. Przedstawiciele okręgu wygrali następujące konkurencje 100 m dow. – I. Ruszkowska, 100 m delf.G. Nowacka, 200 m klas. K. Brzezicka i R. Sosnowski.

Drużynowe MP na szczeblu okręgu dały 20.3. 60 r. kwalifikację „Stali” G. do startu 3.4. z zespołami Poznania, Szczecina, Gorzowa i Wroclawia II. E. Paczkowska poprawiła w Chełmży RO12- i 13-letnich na 400 dow. wynikiem 6.50,3 min. „Legia” Ch. wystąpi w Gorzowie.397 w zawodach pocieszenia.

Eliminacje do Druż. Mistrz. Polski na szczeblu wojewódzkim odbyły się 12.3.61 w Chełmży. Uczestniczyły tylko dwa kluby. Wygrała „Stal” 140 pkt przed „Zdrojem” 85 pkt.

Odnotowano RO Narlocha na 100 dow. 1.02,5 min. W następnym etapie odbył się przegrany pojedynek z Neptunem Stargard. To jedyna informacja o imprezie noszącej tą nazwę.

Nazwa Druż. MP wraca po roku (25.3.62), gdy na szczeblu województwa przeprowadzono w Chełmży imprezę z udziałem „Stali” 122 pkt. „Zdroju” 80, i „Legii” 70. Zabrakło Pomorzanina. RO młodz. i jun. na 100 m st. grzb. poprawiła E. Paczkowska uzyskując 1.25,5 min. II runda cyklu planowana była w Gdyni. Przewidywano udział repr. Warszawy II. Komunikat Sędziowski 6/88 PZP przydzielał funkcje na imprezach centralnych, w tym Z. Żakowskiemu jako sędziego głównego I rundy (21.1.88) Drużynowych Mistrzostw Polski w Gdańsku. Prawdopodobnie w zamyśle impreza stanowiła nawiązanie do rozgrywanego przed laty Pucharu Miast. Pierwszy Finał Drużynowych Mistrzostw Polski odbył się 3.7.88 na Oksywiu. Pozostałe ekipy województw startowały w grupach wg zaprezentowanego w I rundzie potencjału. Tak w pierwszej grupie jak i dwóch następnych startujących w Gorzowie i Rzeszowie bydgoszczan jednak nie było. W roku następnym (22.1.) Bydgoszcz także nie wystąpiła w tych rozgrywkach i w kolejnych latach także. Zbyt mała liczba zawodników demonstrujących krajowy poziom nie pozwalała sklecić reprezentacji.

Komunikat Sędziowski nr 1/92 informuje o obsadzie imprez centralnych w tym na funkcji s. gł. Druż. Mistrz. Polski w Spale 28-29.3.92, którym znów został Z. Żakowski Ze „Zbioru Regulaminów....” wyłania się wyobrażenie o Drużynowych Mistrzostwach Polski w Pływaniu (basen 25 m). Uczestniczą reprezentacje klubów 4 osobowe kobiet i mężczyzn. W konkurencji dopuszczalny jest start jednego zawodnika zespołu, ale z możliwością jego udziału w 2 wyścigach ind. i sztafecie, w każdym z dwóch bloków. Punktacja wg klucza 13,11,10...........i dalej do 1 w każdej konkurencji. Ocena klubu za sumę punktów we wszystkich startach. W relacji okręgowej uwzględnia się łączną liczbę punktów zgromadzonych przez zespoły z terenu danego OZP. O ile imprezy tu wymienione wskazywały na poziom wyszkolenia całego zespołu klubowego lub reprezentacji okręgu, wymagając szerszego zaplecza, o tyle omawiane wcześniej GPP (rozdz. IV-5) promowały i wskazywały na osiągnięcia indywidualne, w przekroju całorocznym, wywołując większe zainteresowanie raczej zawodników czołówki krajowej.

Najsilniejsza w okręgu sekcja (do chwili uaktywnienia się ośrodka toruńskiego w końcu lat 80), osamotniona z powodu małego wsparcia pozostałych klubów, nie mogła konkurować z wielosekcyjnymi OZP Warszawy, Gdańska, Wrocławia, Łodzi, Katowic czy Poznania. Odegrała natomiast znaczącą rolę w konfrontacjach międzyklubowych szczególnie w Ogólnopolskich Spartakiadach Młodzieży i później Ogólnopolskich Olimpiadach Młodzieży z lat 1971, 1973, 1979 oraz 1987. W tych imprezach regulamin faworyzował nieco zespół choćby z jedną „gwiazdą”, która wygrywając kilkakrotnie konkurencje, wysoko punktowała na rzecz ekipy. Wyniki spartakiad omawiane są w rozdz. IV-3.

397

IKP nr 70 (4736) z 23.3.1960

300 Mistrzostwa

Pionów Sportowych

i Zrzeszeń

Do corocznie przeprowadzanych imprez zaliczyć można także Mistrzostwa Zrzeszeń Sportowych lub Pionów czy Federacji Sportowych. Występy w nich obrazują - wprawdzie krótkotrwałe - okresy pewnej świetności i świadczą o wysiłkach organizatorów życia sportowego. Jednocześnie ich niewielka ranga powodowała zapewne, delikatnie ujmując, lakoniczność informacji jak np. ta opisana poniżej.

W styczniu 1949 odbyły się w W-wie Igrzyska Związków Zawodowych. Barw ZZ Pracowników Spółdzielczości reprezentowali Rosicka, Laskowska, Nowak, Rutkowski.

GP 31.1.49 podaje, że Rosicka K. na Igrzyskach (?) we Wrocławiu była piąta na 100 klas.

Notatka jest posunowaniem występów SGKS i nie podaje nawet kiedy odbyły się zawody.

Rosicka posiadała tylko I kl. a więc relacja o tym starcie mogła pomijać rezultaty zawodników kl. mistrzowskiej, startujących często osobno. Jej klubowy kolega Romuald Zysnarski pobił na tych zawodach RO na 100 i 200 m klas. należące do Huberta Niedzielskiego, ale jakichkolwiek rezultatów brak.

Trudno obecnie ustalić na ile regularnie odbywały się zawody klubów kolejarzy, ale jako najsilniej reprezentowana w woj. pomorskim branża, były często i głośno wymieniane w prasie i radiu. „Kolejarz” to przecie także „Grom”, „Brda”, „Pomorzanin” i „Goplania”, najlepsze w swoich ośrodkach kluby z lat 40 i 50-tych, ściślej do roku 1953.

W Toruniu na pływalni garnizonowej (Gryf), odbyły się 17-18.7.48 ogólnopolskie zawody ZZK398. Najwyższe osiągnięcia zawodników Pomorza to: wygrana na 100 m kl. Urszuli Maternowskiej (Brda) wynikiem 1.43,6 min. i Konrada Grześkowiaka w tej samej konkurencji z czasem 1.34,7 oraz trzecie miejsce na 100 dow. czasem 1.15,6 Konrada Orzechowskiego i Zbigniewa Gołębiewskiego na 200 m st. dowolnym rezultatem 2.55,9 min. (wszyscy panowie z Torunia).

W Inowrocławiu 2.7.50 odbyły się I Ogólnopolskie Mistrzostwa Pływackie ZKS „Kolejarz”, w których wzięło udział 46 kobiet i 162 mężczyzn. Zespołowo wygrał Gdańsk (337 pkt.) przed Bydgoszczą (165) i Warszawą (85 pkt.). Podczas tych zawodów ustanowiono 8 rekordów Pomorza. Młodziutki wówczas Edward Kriese wygrał na 400 m dowolnym (5.40,0) z Franciszkiem Marchlewskim. Bliska krajowych rekordów była A. Mróz wygrywając 100 m st. klas. w 1.31,1 min. i 200 klas. w 3.16,4 min. Bydgoszczanie poprawili 8 rekordów swego okręgu.

W II Centralnych Mistrzostwach Pływackich ZS „Kolejarz” 19.8.1951 w Poznaniu H. Maternowska zajęła I miejsce na 100 i 200 m st. klasycznym z wynikami 1.36,0 i 3.33,0 oraz II na 200 m klas. B, inaczej motylem. Dwa drugie miejsca wywalczyła na 200 i 400 m st. dow. W. Postawa (czasy odpowiednio 3.20,4 i 7.05,2) oraz trzecie na 100 m dow. (1.30,2).

Wojewódzkie Mistrzostwa Zrzeszenia „Kolejarz” w roku 1952 odbyły się 10 sierpnia w Inowrocławiu. Z dyplomu znany jest wynik I miejsca H. Maternowskiej na 100 m st. klas. równy 1.37,2 min.

Znów w Inowrocławiu 4 VII 53 odbyły się Centralne Mistrzostwa Zrzeszenia Sportowego ”Kolejarz”, w którym wzięło udział ponad 100 zawodników. Wynik 2.50,0 na 200 m st. grzb. będący rekordem okręgu dał pierwsze miejsce E. Kriese z bydgoskiego Kolejarza-Brdy, a jego klub zajął ostatecznie 4 miejsce (154 pkt.). Pierwszą pozycję uzyskał Kolejarz-Polonia Warszawa (579 pkt.399).

Z tego jeszcze cyklu w dniu 18.8.61 rozpoczęła się na obiekcie „Brdy” I Centralna Spartakiada Kolejarzy.

398

Związku Zawodowego Kolejarzy. W przypadku zawodnika Gołębiewskiego można mieć na uwadze, że występ w tych zawodach dotyczył jego brata Edwarda.

399 GP nr 159 (1537) z 6 VII 1953 r.

301 W latach sześćdziesiątych bydgoskie kluby startowały zaledwie kilkakrotnie w takich imprezach, gdyż żywot ich był krótki (vide Zawisza, Gryf). Dla przykładu: w listopadzie 1968, jedyne zwycięstwo dla MKS „Gryf” w „Pucharze Pałacu Młodzieży”, zawodach nieoficjalnie traktowanych jako mistrzostwa SZS, odniosła na 100 dow. (1.08,0) Z. Witkowska, a klub uplasował się na poziomie V/VI miejsca. W marcu 1969 podczas krajowych zawodów o mistrzostwo SZS dwa drugie miejsca uzyskali I dnia zawodów D. Witkowska na 200 kl.

(3.00,5) i Z. Pazgrat na 400 zmiennym (4.55,6). W tym też roku pływacy „Gryfu” potykali się towarzysko z MKS Pałac Katowice, wygrywając 75:69. Na tym historia występów MKS/MKP w mistrzostwach pionu się kończy.

Wspomnieniami o występach wojskowych można cofnąć się do roku 1950. Pomóc w tym może lokalna prasa400 cyt.: „W mistrzostwach Wojska Polskiego w klasyfikacji ogólnej Bydgoszcz zajęła III miejsce, a zwodnik Kruszyński ustanowił nowy rekord WP w biegu na 300 m uzyskując czas 4.54,2. Natomiast w skokach do wody prowadzi Mieczysław Piechota z Bydgoszczy.” Mobilizacja pływaków w roku 1953 do powołanej sekcji „Zawiszy” pozwoliła na start sportowców tej dyscypliny w Mistrzostwach WP z medalowym efektem.

Wszystkie cztery były w kolorze srebrnym. Zdobyli je: Żurkówna - 100 m st. grzbietowym W. Postawa - 400 m dow., Marcinkowski - 100 m grzbiet. oraz męska sztafeta 4 × 200 m dowolnym. Dyplom z Mistrzostw Wojska Polskiego w Warszawie 26.6.54 dokumentuje 2 miejsce W. Postawy na 400 m st. dow. uzyskane z wynikiem 6.52,3 min.

Zawodnicy młodej sekcji „Zawiszy” startowali na Mistrzostwach Wojska Polskiego w roku 1967 w Gdyni, tworząc z „Orłem” Łódź reprezentację Pomorskiego Okręgu, która uplasowała się na IV miejscu. Podobnie IV lokatę osiągnęła sekcji Zawiszy w klasyfikacji klubów. Najlepiej zaprezentowali się zajmując IV miejsca: Hanna Gierko (100 dow.), Andrzej Kulczak (100 m grzbiet.), Grzegorz Domański (200 grzbiet.) i Krzysztof Sakiewicz (200 mot.). Było także miejsce II i III odpowiednio na 100 i 200 klas. Anny Siwczak, z której jednak w dalszym szkoleniu zrezygnowano. Niższe pozycje zajmowali bydgoscy wojskowi na Mistrz.WP latem tego samego roku, na basenie „Anilany” w Łodzi, gdzie osiągnęli zaledwie 5 miejsc finałowych. „Śląsk”, „Legia” i „Flota” pozostawały poza zasięgiem.

W następnym, 1968 roku 3 marca, pływacy „Zawiszy” w mistrzostwach WP w Gdyni startowali już samodzielnie i udanie. Andrzej Kulczak /53/ wygrał w swej kategorii wiekowej 100 m dow. (1.03,2) oraz 100 i 200 m grzbietowym (1.13,2 i 2.40,8) i dopłynął na drugiej pozycji na 50 m dow. Jego siostra Katarzyna była dwukrotnie druga w wyścigach na 100 m motylkowym i 200 m zmiennym (1.26,3 i 3.03,3). Drugim był także Krzysztof Stranc w konkurencji 200 m st. klas.2.53,9) . Miejsca trzecie wywalczyli: Grzegorz Domański na 100 i 200 m grzbiet. (1.16,1 i 2.43,1) oraz Krzysztof Sakiewicz na 200 m mot. (3.06,6). W punktacji zespołowej „Zawisza” pozostał wśród klubów wojskowych na IV pozycji.

W kolejnych Mistrz. WP, 8.3.69 we Wrocławiu, młodzi pływacy „Zawiszy” wywalczyli indywidualnie po trzy srebrne medale A. Kulczak (100 dow.- 1.03,6 oraz 100 -1.12,2 i 200 m - 2.37,0 grzb.) i K. Sakiewicz (200 mot.- 2.56,6 oraz 200 i 400 zm.), a jeden K. Stranc (100 kl.- 1.21,9). Dwa brązowe przywiózł G. Domański (100 i 200 grzb.) oraz także brązowe w wyścigach sztafetowych chłopców 4×100 m dowolnym i zmiennym. W konkurencji 100 st. motylkowym E. Auksztulewicz poprawiła RO 12 wynikiem 1.30,8 min. Te osiągnięcia plus kilkanaście dalszych miejsc finałowych pozwoliły uplasować się bydgoszczanom na III miejscu w punktacji zespołowej (100 pkt.) za Śląskiem (247 pkt.) i Legią W-wa (143 pkt.), a przed „Flotą”, „Orłem”, „Lublinianką” i „Czarnymi”.

Sporo wysokich lokat, choć bez pierwszego miesjca, zajmowali w tym roku zawiszanie w MP Wojska Polskiego w kat. juniorów.

400

GP nr 221 (594) z 13 VIII 1950 r.

302 Starania o dostrzeżenie swej pracy czynił Grudziądz, a osobowo wiodąca postać w tym ośrodku, trener Bronisław Paczkowski i to niemal do momentu rozwiązania sekcji „Stali”, o czym poniżej.

Organizatorem mistrzostw ZS Spójnia 29 marca 1952 był Stargard.. Młodzi pływacy Grudziądza zajmowali na nich dobre pozycje: Maria Soszyńska - druga na 200 grzb., Daniela Lewandowska - piąta na 100 dow. i Jerzy Pisarski - trzeci na 100 dow. i 400 grzb. oraz czwarty na 200 dow.

W Krotoszynie 10-11 lipca 1954 r. odbyła się Centralna Spartakiada ZS „Spójnia”, w której zespół grudziądzkiego klubu zajął w punktacji ogólnej trzecie miejsce, wyprzedzając drużyny z Warszawy, Stalinogrodu (Katowic), Wrocławia i Szczecina.

Rekordy ustanowili: Młodzicy: 100 dow.

Błażejowska Alicja 41 1.30,2 400 dow. „ „ 41 7.22,4 200 klas.

Grubińska Teresa 42 ?401 Pierwsze miejsca zajęli: Juniorzy: 400 m st. dow. Soszyńska Maria 37 7.10,6 400 m st. dow. Pisarski Jerzy 36 6.22,6 Już pod szyldem „Sparty” w roku 1955, zespół Grudziądza dotarł do półfinału Pucharu CRZZ, gdzie przeciwnikami był Wrocław i Warszawa oraz Szczecin, co oznaczało jego awans do I ligi pływackiej.

W Zielonej Górze odbył się 21.3.65 mecz tamtejszej reprezentacji WKZZ z drużyną województwa bydgoskiego (tu należy czytać KS „Stal” G.). Wygrali jednak gospodarze 148:134.

Zawodnicy „Stali” startowali 14-15.8.65 w Poznaniu402 w Ogólnopolskich Mistrzostwach CRZZ. Czworo z nich kwalifikowało się na pozycje finałowe (S. Świeżawski, G. Łasiński, B. Stachowiak, E. Steyer), a najstarszy R. Narloch wywalczył na 100 mot. pozycję medalową. Zespołowo klub zajął IX pozycję. W zestawieniu z zwycięzcą, I KS „Ślęza” Wrocław 20 239 pkt. - „Stal” 1835 pkt. - wypadło skromnie.

Jeszcze w roku 1967 (3-5.3.) pływacy „Stali” startowali w Halowych Mistrz. CRZZ w Stargardzie. Jedyne wywalczone miejsce w finale to VI Stefana Świeżawskiego na 200 m st. klas. 2.56,0 (el. 2.52,4). W tej samej konkurencji X był Gabriel Łasiński wynikiem 2.54,7.

Obaj wymienieni na dystansie 100 m st. klas. zajęli odpowiednio VIII i XI m. z czasami: 1.18,7 i 1.18,8 min. Do letnich mistrzostw w Katowicach (14-16.7.) zgłoszone zostały oprócz wymienionych B. Balcerowicz i E. Steyer. Efekt jest nieznany.

Pozostałe kluby BOZP, tak wcześniej jak i po omawianym wyżej okresie, nie dysponowały liczącymi się w kraju nazwiskami i w konfrontacjach zespołowych raczej nie uczestniczyły. Taką próbę podjęła „Noteć” Mątwy 7-8 listopada 1970 na krytej pływalni Studium Nauczycielskiego w Raciborzu, gdzie odbyły się II Mistrzostwa Federacji Sportowej „Chemik” w kat. młodzików. „Noteć” wywodząca się z tej Federacji reprezentowała woj. bydgoskie zajmując wysokie II miejsce w punktacji zespołowej niestety przy dużej niezgodności podanych do protokółu roczników startujących zawodników.

W odstępie zaledwie dwóch miesięcy, bo 23-24.1.71, Federacja „Chemik” zorganizowała w Tarnowie swoje II już Mistrzostwa w kat. młodzików. Mątewska „Noteć” uplasowała się tym razem na III miejscu gromadząc 132 pkt. za „Stilonem” Gorzów (337) i „Unią” Tarnów (256 pkt.), a przed „Anilaną” Łódź (74). Startowało 10 klubów.

Unia Oświęcim 22-23.4.72 była organizatorem IV Pływackich Mistrzostw Juniorów FS „Chemik”. Startowali w nich zawodnicy „Noteci” Mątwy zajmując III miejsce (159 pkt.).

401 402

GP nr 163 (1851) z 12 VII 1954 r. Rezultat 2.50,0 T. Grubińskiej jest podany błędnie – byłby to RP seniorów, a nie był.

Komunikat zawodów z zasobów Archiwum Państwowego w Bydgoszcz. Sygn WKZZ 952.

303 Wygrali gospodarze (517) przed „Stilonem” Gorzów (479,5). Stosowana punktacja dla niewtajemniczonych pozostanie niezrozumiałą, jako że za I miejsce można było dostać w jednym przypadku 24 lub tylko 9 punktów w innym.

Mistrzostwa

Z r z e s z e n i a S p o r t o w e g o „S t a r t”

W odniesieniu do klubu „Astoria”, pogląd o sile, rozwoju i pozycji sekcji pływackiej dają w części zawody dotyczące Zrzeszenia Sportowego Spółdzielczości Pracy „Start” (ZSSP), w serii trwającej prawie 25 lat, osobno w wersji drużynowej i indywidualnej (także punktowanej). Wzmianki o nich zgromadzono poniżej.

W pierwszej połowie kwietnia 1963 roku gospodarzem Drużynowych Mistrzostw Zrzeszenia organizowanych w ramach obchodów 10-lecia „Startu” była „Astoria”, która wówczas mogła pochwalić się tylko nowym basenem, budowanym z środków właśnie spółdzielczości pracy utrzymującej to zrzeszenie i Totalizatora Sportowego. Sekcja pływacka bydgoskiego klubu była jeszcze w powijakach.

Kolejne zawody klubów pionu CZSP przeprowadzono w „Astorii” 25-26 maja tego samego roku. Zwycięstwo zespołowe odniósł „Start” Łódź (283 pkt.)403, II miejsce wywalczyła „Warszawianka”natomiast III m. „Cracovia”. Uczestniczyły także startowskie kluby z Opola, Bytomia, Zabrza i gospodarze. Nie przez kurtuazję są wymienieni na końcu. Ze zrozumiałych powodów ćwicząca od kilku miesięcy 2-3 razy w tygodniu grupa, dość przypadkowo zebranych, kilkunastoletnich entuzjastów nie mogła odnosić sukcesów.

Po raz pierwszy, już jako skonsolidowana ekipa, mająca za sobą kilkanaście miesięcy przygotowań, „Start-Astoria” wystąpił w Drużynowych Mistrzostwach Zrzeszenia 11-12.4.64 w warszawskim Pałacu Kultury i Nauki. Część tego obiektu nazywana Pałacem Młodzieży ma 25 m basen z 10 m wieżą do skoków. Wizualnie robił wrażenie solidnego monumentu.

Był trudnym technicznie dla zawodników z uwagi na śliskie ściany nawrotowe. Najwyższą pozycje, dwukrotnie IV miejsce osiągnęła Urszula Sobczak na 100 (1.18,8) i 400 (6.25,4) dowolnym. W punktacji zespołowej zanotowano: I miejsce „Start” Łódź 20 636 pkt. II m. „Warszawianka” 19 119 pkt. III m. „Start” Opole 17 704 pkt. .... VI m. „Astoria” Bydgoszcz 11 893 pkt. (wg tabeli wielobojowej). Startowało 7 ekip.

Drużynowe Mistrzostwa ZS „Start” organizował 1-2.4.1965 roku klub łódzki przy udziale pływaków SC „Wiesenschaft” z Lipska startujących poza konkursem. Wg punktacji opartej na tabelach wielobojowych wygrali gospodarze (21 076). Bydgoski zespół zdobył IV lokatę (15 382) na dziewięć startujących klubów. Znów wyprzedziły go jeszcze Warszawa (19 358) i Opole (19 167). Najwyższe miejsce (drugie) indywidualnie z zawodników bydgoskiej „Astorii” wywalczyl na 200 m st. zm. z czasem 2.48,3 min. Zdzisław Niedźwiecki.

Miejsca III na podium zajmowali wyżej już wymieniony na 200 m klas.- 2.59,2 oraz Urszula Sobczak w 100 m dow. - 1.17,6 i 200 m zm. - 3.10,2 (RO 15), a także Stanisław Nowak na 100 m dow. - 1.02,5 i zespół kobiecej sztafety 4 × 100 m st. zm. (6.15,6). Wynik 3.41,0 min. na 200 m zm. uzyskany przez 13-letnią Annę Siwczak był rekordem okręgu ówczesnej grupy dzieci.

Rada Główna ZS „Start” podjęła decyzję o organizowaniu zarówno zimowych jak i letnich mistrzostw zrzeszenia. Pierwsza taka impreza, niepunktowana, odbyła się na zakończenie obozu w Strzegomiu w dn. 14-15.8.65. Uczestniczyło 7 klubów z 60 zawodnikami łącznie. Zimna woda zasilająca basen z górskiego potoku nie sprzyjała osiąganiu dobrych rezultatów. RO udało się poprawić 13-letniej W. Bąk na 100 m st. klas. czasie.1.29,8 min. Dwa wicemistrzostwa zdobył Zdzisław Niedźwiecki - na 200 m klas. (3.02,8) i 200 m zmien.

(2.51,7), a dwa trzecie miejsca Włodzimierz Chmielewski, w tych samych konkurencjach.

403

Pierwszy klub w Zrzeszeniu posiadający własny kryty basen.

304 Także dwukrotnie na trzeciej pozycji były zespoły „Astorii” w biegach sztafetowych mężczyzn oraz Wawrzyniec Mańczak na 100 dow. (1.08,8) i wymieniany już Z. Niedźwiecki w 100 m klas. (1.23,2).

Tu dygresja: Charakterystyczną cechą dla całego polskiego pływania tego opisywanego właśnie okresu, przy deficycie otwartych 50 metrowych basenów mających podgrzewaną wodę, było przesunięcie uprawiania tego, zdawałoby się, letniego sportu na 25 m baseny kryte. W 40 lat później wszystkie imprezy najwyższej światowej rangi, na pływalniach 50 m odbywają się na obiektach zadaszonych, które w dodatku muszą mieć dwie niecki o tym wymiarze (jedną do przeprowadzenia konkurencji, drugą do trwającego jednocześnie rozruchurozgrzewki przed następnymi wyścigami).

Wracając do zawodów sezonu halowego wymienić należy kolejne Druż. Mistrzostwa ZS „Start” organizowane 1-3.4.1966 w Bydgoszczy (eliminacje i finały) 404. Gośćmi spółdzielców byli podobnie jak przed rokiem pływacy SC „Wiessenschaft” z Lipska, którzy wygrali zespołowo tę imprezę i wyjechali usatysfakcjonowani kilkoma rekordami NRD w kat. dzieci. Najlepsze wrażenie z 13 osobowej ekipy pozostawiła niewątpliwie Ewa Wittke, która pierwszego dnia zawodów uzyskała na 400 m st. zmiennym 5.29,4 min.405 i następnego, ustanowiła rekord ogólnoniemiecki na dystansie 200 m st. klas. rezultatem 2.50,0 min. Barbara Franke z „Warszawianki” człowa wówczas żabkarka w kraju była druga z wynikiem 2.59,0.

Trzy rekordy dzieci NRD poprawił Werner Volker. Z bydgoszczan najwyższą, drugą pozycję zajął Z. Niedźwiecki na 200 m st. klas. z czasem 2.55,2 min. Kolejność klubów szeregowała liczba uzyskanych punktów: Lipsk 207, Łódź 120, Opole 66, Warszawa 60, Bydgoszcz 43, Bytom 27, Kalisz 19, Zabrze 17 i Gdańsk 11 pkt. 406 Mistrzostwa ZS Start w Strzegomiu odnotował IKP 407 wymieniając jako osiągnięcie bydgoszczczan zdobycie dwóch tytułów mistrzowskich (W. Mańczak - 400 m dow. oraz P. Pietsch – 200 m zm.) i 7 wiecemistrzowskich. Jednocześnie wzmiankuje o propozycji skierowanej do W. Bąk o podjęcie nauki w Ośrodku powstającym w W-wie na Bielanach.

Impreza w obsadzie krajowej i z punktacją obliczaną wg tabel, odbyła się w Opolu 18 grudnia 1966 r. „Astoria” awansowała na 3 miejsce (13 247 pkt.) za „Startem” z Opola (13 553 pkt.) i Łodzi (13 369 pkt.). Konkurencje dla Bydgoszczy wygrali: W. Bąk (200 m st. klas. 3.02,2), K. Niewitecki (200 m klas. 2.54,8) i W. Mańczak (200 m st. zmien. 2.44,0). Do najlepszych należeli też J. Sadowski (200 m grzb. 2.51,2) i R. Rybicki (200 m mot. 2.49,8).

Indywidualne Mistrzostwa Zimowe ZS „Start” w 1967 roku przeprowadzono 3-4 marca w Kaliszu. Na 23 konkurencje 6 wygrali zawodnicy bydgoscy: P. Pietsch (50 dow.

27,6), W. Mańczak (200 i 400 zm. odpowiednio 2.37,2 i 5.38,0 RO), K. Niewitecki (200 kl.

2.52,2), H. Rosenthal (200 grzb. 2.52,0). W tych zawodach bez zwycięstwa, ale za to z RO kończyła biegi na 200, 400 i 800 m st. dow. G. Słabęcka, uzyskując kolejno 2.47,6 - 5.52,7 12.33,2 min. Jeden rekord okręgu dorzucił R. Rybicki w wyścigu 200 mot. osiągając 2.41,6 min. W prowadzonej punktacji klubowej zwyciężył „Start” Opole (152 pkt.) przed „Astorią” (127 pkt.) i „Calisią” (76 pkt.).

Eliminacyjne zawody o Drużynowe Mistrzostwo ZS „Start” odbywające się na basenie „Astorii” przyniosły gospodarzom sukces, jako że okazali się zwycięzcami tej imprezy uzyskując 13 589 pkt. Druga była „Warszawianka” 12 503 i trzeci gdański „Start” 10 701.

Najkorzystniej zaprezentowała się Barbara Franke z klubu stołecznego poprawiając RP na

404

DW nr 78 i 79 (2229 i 2230) z dn. 2 oraz 3-4.4.66 Duże brawa zebrała zawodniczka demonstrując wysoki poziom przygotowania, gdy natychmiast po skończeniu wyścigu, bez jednego choćby dodatkowego wdechu, zanurkowała na 3,5 metra po czepek, który spadł jej w tym miejscu przy wcześniejszym nawrocie. A gdzie zmęczenie ?

406 Ibidem. Punktacja podana w przytoczonym numerze wydaje się być cząstkową i tym samym zupełnie nie aktualną.

407 IKP nr 179 (6695) z 30.7.66 so.

405

305 100 m st. klas. na 1.20,7 min. Z zawodników bydgoskich RO na 200 m zm. ustalił R. Rybicki na 2.38,7 min.

Drużynowe Mistrzostwa ZS „Start” 11.2.1968 roku odbyły się w Warszawie, na basenie PKiN (Pałacu Młodzieży). Po raz pierwszy wygrała „Astoria” (99 pkt.) przed „Startem” Łódź (85 pkt.) i „Startem” Opole (84 pkt.), dalej „Warszawianką” (73), „Startem” Gdańsk (62) oraz „Calisią” (56 pkt.). W swoich popisowych konkurencjach zwyciężali: W. Bąk (200 m st. klas.- 2.59,8 RO i 200 m st. zmien.), J. Mudziejewska (400 m st. dow. – 5.22,3), G. Rydelska (100 m st. dow.), H. Rosenthal (100 m st. grzb.) w wyścigach kobiet i J. Sadowski (200 m st. zmien.) oraz sztafety męskie 4 × 100 m st. zmien. (5.35,6) i 4×100 m st. dow. (4.38,4).

Po trzech tygodniach (3-4.3.) w Opolu, Indywidualne Mistrzostwa ZS „Start” dały okazję bydgoszczanom do zwycięstwa w 12 konkurencjach i sukcesu drużynowego w nieoficjalnej punktacji zespołów: „Astoria” Bydg. - 136 pkt. „Start” Łódź i „Start” Opole po 129 punktów i „Warszawianka”. Na najwyższym podium stawali - poprawiając wcześniej 4 rekordy okręgu: R. Rybicki (100 i 200 mot. – 1.05,4 i 2.27,4 RO oraz 400 m zm. – 5.17,0), G. Rydelska (50, 100 i 200 m dow. – 30,8 sek. RO, 1.07,0 oraz 2.27,6 RO), H. Rosenthal (100 i 200 grzb.) i W. Bąk (100 i 200 klas.). Najszybszym żabkarzem okazał się bydgoszczanin K. Niewitecki (100, 200 klas. – 1.17,0 i 2.46,4 RO). Drugą pozycję zajmowali: W. Mańczak (50 dow. 26,2 RO), A. Piotrowska (800 dow.), J. Sadowski (200 zm.). Potwierdzenie rekordu Polski na 200 m dow. w swej kat. uzyskała po zawodach G. Rydelska. Dotychczasowy 2.27,9 należał do Marioli Głogowskiej (Pafawag Wrocław). „Astoria” została zimą 1968 r. (10 III) organizatorem meczu z udziałem reprezentacji AZS W-wa i „Start” - wygranego przez gości 80 : 84. Zawodnicy AZS: Jan Wiederek poprawił RP na 200 m st. mot. 2.15,8, a E. Grecka 100 m mot. 1.12,0. Gospodarze szczycili się rekordem Polski młodzików na 400 m dow. 5.13,4 G. Rydelskiej będącym jednocześnie RO sen. oraz J. Mudziejewskiej 5.20,7 (RO 13-letnich) w tej samej konkurencji.

Impreza rangi drużynowych mistrzostw zrzeszenia, 23 lutego 1969, zakończyła się ponownie wygraną „Astorii” (74 pkt.) przed zespołami Łodzi i Gdańska (po 58 pkt.) oraz Warszawianki (48 p.). Rekordy okręgu poprawili Błażej Szala na 200 m st. klasycznym (2.44,9) i Grażyna Rydelska na 100 m st. motylkowym (1.20,1) Indywidualne Mistrzostwa „Startu” odbyły się 1-2 marca tego samego roku w Gdyni przynosząc rekordy Polski J. Mudziejewskiej na 400 i 800 m st. dow. (5.07,8 i 10.45,9) oraz rek. okręgu R. Rybickiego na 400 m st. dow. (4.41,7) i 100 m st. grzb. (1.08,7), a także dwa rekordy K. Sołtysiaka (15-latka) na 400 i 1500 m st. dow. (4.53,3 i 19.20,3 min.). Zwycięstwa odnosili w poszczególnych konkurencjach: J. Mudziejewska (jak wyżej), H. Rosenthal (100 i 200 grzb.), G. Rydelska (100 i 200 dow.), W. Bąk (200 kl.), B. Szala (200 kl.) i R. Rybicki (400 m zm.)

VII Drużynowe Mistrzostwa „Startu” zorganizowano w dniu 8.2.1970. Na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych pływanie w tym zrzeszeniu rozwijało się tak silne, że uznano za właściwe przeprowadzić imprezę oddzielnie dla seniorów i juniorów w Bydgoszczy, a dla młodzików na basenie MZKS w Gdyni. W „Astorii” wygrali gospodarze już po raz trzeci z rzędu, zbierając tym razem 74 pkt. Dalej był „Start” Łódź (67 pkt.) i „Start” Gdańsk (59 pkt.). Zwyciężając w 6 konkurencjach indywidualnych i dwóch sztafetach rekordy BOZP poprawili przy okazji: G. Rydelska – 200 zm. 2.47,5 i 100 mot. 1.18,6 oraz W. Adamowicz – 100 dow. 58,2. W Gdyni także zwyciężyli bydgoszczanie gromadząc 76 pkt. przed „Startem” Gdańsk (66 pkt.) i „Startem” Łódź (49 pkt.). Rekordy okręgu poprawili: A. Bet na 400 dow.- 5.08,3 i E. Auksztulewicz na 100 motyl.- 1.22,4, min.

Na basenie „Poloni” w W-wie 21-22.2.70 odbyły się indywidualne mistrzostwa Startu z udziałem pk. zawodników AZS AWF. Mile zaskoczył R. Rybicki ustanawiając rekord okręgu na 100 klas. (1.14,6) czyli w stylu, który nie był jego specjalnością, ale który opanował przyzwoicie jak na dobrego zmiennistę przystało - zwyciężył w tym stylu 200 i 400 m (2.26,8 i 5.08,4). Jego koleżanki klubowe wygrały jeszcze następnych pięć konkurencji:

306 H. Rosenthal (100 i 200 grzb.) J. Mudziejewska (400 i 800 dow.), G. Rydelska (100 mot.).

Dobrze zaprezentowali się E. Chabros, W. Adamowicz i Z. Pazgrat, A. Ejgierd.

Będąca w znakomitej dyspozycji młodzież „Astorii”, o czym świadczyły 2 rekordy kraju i 4 okręgu, wygrała 31 stycznia 1971 w Bydgoszczy kolejne Mistrzostwa Drużynowe Zrzeszenia w tej kategorii, zdobywając 51 pkt. przed „Startem” Łódź 35 pkt. - „Startem” Gdańsk 32 pkt. i „Warszawianką” 21 pkt. Do konkurencji zgłaszano po jednym zawodniku z klubu. Punktacja wg klucza 4-3-2-1 obowiązywała także w sztafetach. 13-letnie pływaczki „Astorii” poprawiły rekordy Polski w swych grupach wiekowych tj. M. Jakubowska na 100 m st. dow. czasem 1.07,2 i E. Auksztulewicz na 100 m st. mot. wynikiem 1.17,4 min. Na listę rekordzistów okręgu tej kategorii wieku wpisali się: A. Bet na 100 dow. (1,01,8), B. Kaczorowska 100 grzb. (1.19,4), J. Bartczak 200 zm. (2.36,8) oraz o dwa lata starszy startujący poza konkursem M. Oczachowski w 200 klas. (2.46,0).

Występ zawodników bydgoskich 20-21.2.71 w Gdyni na Mistrzostwach Startu (indywidualnych) przyniósł cztery zmiany w tabeli rekordów Polski 14-latków. M. Jakubowska uzyskała 5.05,0 na 400 m st. dowolnym. A. Bet w tej samej konkurencji 4.47,5 min. Tenże zawodnik w jednym wyścigu na 1500 dow. ustanowił dwa rekordy ponieważ „po drodze” miał na 800 m 10.05.4, a na mecie 18.59,2 min. Najlepiej spisała się zawodniczka gospodarzy Elżbieta Pilawska bijąc na 400 i 800 m st. dow. RP seniorów. Zajmując drugie miejsce na 800 m dow. Mudziejewska poprawiła rekord okręgu czasem 10.26,4 min. podobnie na 400 m dow. 5.01,7. Czternastoletni: J. Bartczak osiągnął najlepszy czas w swej kat. na 200 klas.

2.51,4 min., a jego rówieśniczka M. Jakubowska na 800 dow. 10.40,8. Wypada wrócić do wyścigu na 1500 m dow. wygranego przez K. Sołtysiaka wynikiem 18.42,9 który stanowił RO-17 i seniorów.

W Bydgoszczy, 30.1.1972 roku już po raz piąty pływacy „Astorii” wygrali Drużynowe Mistrzostwa ZS „Start” gromadząc 58 pkt. Kolejne miejsca zajęły „Start” Łódź (53), „Start” Gdańsk (45), Start Opole (27) i Calisia (25 pkt.). Punktowano po jednym zawodniku do 5 miejsca. Z 14 rozegranych konkurencji w 8 zwyciężali bydgoszczanie. E. Auksztulewicz i A. Bet wygrywając swe wyścigi poprawili rekordy okręgu jun. i sen. na 200 m zm. (2.43,2) kobiet i 400 m dow. (4.29,2) mężczyzn. Z podobnym skutkiem pływał L. Borowicz choć zajął miejsce trzecie na 200 m st. grzbietowym (2.26,0) M. Jakubowska będąc drugą na mecie wyścigu na 400 m dow. jako pierwsza bydgoszczanka popłynęła ten dystans poniżej 5 minut (4.57,8).

Jednocześnie (30.1.) w Gdańsku odbywały się Drużynowe Zawody ZS Start w kat. młodzików. Tam również zwyciężyła „Astoria” (34 pkt.), wyprzedzając gospodarzy (25 pkt.) i „Warszawiankę” (24 pkt.). Z 14 rozegranych konkurencji 8 wygrali bydgoszczanie, w tym: T. Kosiński 100 m dow. 1.09,1 – G. Frankowski 400 m dow. 5.15,0 – M. Wieczorek 100 m grzb. 1.17,9 – B. Kubiak 100 mot. 1.23,0 – B. Sokulska 400 dow. 5.44,2 – A. Sokulska 200 m zm. 2.54,6 i obydwie sztafety w st. zmiennym.

Reprezentacje akademików i startowców 6 lutego 1972 uczestniczyły w Warszawie, w punktowanym spotkaniu408 wygranym przez AZS 93:71. Bydgoszczanie E. Auksztulewicz i A. Bet wystąpili udanie zajmując drugie miejsca w trzech konkurencjach: 100 m mot. z czasem 1.16,7 (wygrała Z. Woynowska), i 200 m zm 2.45,0 (zwyciężyła M. Głogowska) oraz 400 m dow. 4.33,6 (I m. Z. Pacelt).

Komplikacje natury regulaminowej wywołał organizator Drużynowych Zawodów ZS Start 28.1.1973 dla kat. młodzików. Wychodzący z „Astorii” komunikat wbrew ustaleniom Społecznej Komisji Pływania przy Radzie Zrzeszenia podał obniżony rocznik uprawnionych do startu a jego sprostowanie zawierające kolejną ewidentną pomyłkę doprowadziło do przyjazdu ekip wiekowo zróżnicowanych. W tej sytuacji postanowiono zawody przeprowadzić bez punktacji.

408

Wiadomość za GP nr 31 (7290) z 7.2.72

307 W tym samym terminie w Łodzi imprezę podobnej rangi, ale bez ograniczenia wieku, organizował tamtejszy „Start”. Gospodarze świętowali zwycięstwo drużynowe po wyrównanej walce, na co wskazuje punktacja: „Start” Łódź 52 -„Start” Gdańsk 52 -„Astoria” Bydg. 51 - „Start” Opole 29 - „Calisia” 25 pkt. Indywidualnie zawodnicy „Astorii” wygrali pięć konkurencji – M. Wieczorek (100 m st. dow.- 1.08,2 i mot.- 1.15,6), H. Derdowska (100 m grzb.1.17,0 i 400 m dow.- 5.05,8) i L. Borowicz (200 m grzb.- 2.28,2).

Tydzień później (4.2.) odbył się w Bydgoszczy mecz pływacki reprezentacji „Startu” i AZS AWF. Po raz pierwszy, w krótkiej co prawda historii tych kontaktów, wygrali spółdzielcy 92 : 72. Niepoślednią rolę odegrali w tych zawodach gospodarze poprawiając przy okazji trzy rekordy okręgu. Ich autorami byli Krzysztof Sakiewicz (200 klasycznym 2.40,4), E. Auksztulewicz (200 zmien. 2.41,2) i M. Wieczorek (100 motyl. 1.12,4). Do startu poza konkursem zaproszono zawodników „Zdroju” Ciechocinek A. Zachwieję, Z. Różańskiego i S. Gawineckiego. Na razie II miejsca to najwyższe zajmowane przez bydgoszczan Beta i Auksztulewicz.

Kolejny mecz AZS-Start rozegrano 10 marca 1974 w W-wie. Z bydgoszczan spółdzielców reprezentowali M. Wieczorek, E. Auksztulewicz, M. Jakubowska, H. Derdowska, B. Zarzycka, A. Bet, L. Borowicz, G. Frankowski.

Z okazji 50-lecia klubu „Start- Astoria” 16.7.74 odbył się w Bydgoszczy mityng409, w którym padły 3, a nawet można przyjąć, że 4 rekordy Polski plus 12 dalszych RO. Te najważniejsze poprawiła M. Lewandowska na 200 i 400 m dow. odpowiednio 2.24,8 i 4.57,2 (ten ostatni zarówno dz. jak i mł.) oraz 400 m st. zm. 5.50,0 min. Rekord na 100 dow. 1.09,2 tej zawodniczki ograniczał swój zasięg do okręgu. Dalsze rekordy BOZP dotyczyły grup wiekowych (roczników) autorów. Ustanowili je: B. Topiłko 100 i 200 m mot. 1.13,0 i 2.37,6 – L. Borowicz 200 m grzb. i mot. 2.24,4 i 2.35,4 – M. Jakubowska 200 m grzb. i mot. 2.42,4 i 2.39,4 – D. Urbańska 100 m dow. 1.07,8 – A. Bet 400 m st. zm. 5.19,9 – Mir. Niemiałtowski 200 m kl. 2.59,2 – A. Michalak 200 m grzb. 2.48,8 – S. Gawinecki 100 m kl. 1.15,6 (ten ostatni ze „Zdroju” C.). Gościnnie startowali pływacy „Lecha” i „Warty” z Poznania.

Kierownictwo Zrzeszenia zainteresowane dyscypliną sportu zdecydowało się na rozszerzenie Mistrzostw „Startu” w roku 1975 o kategorię dzieci. Temat dotyczący tej kat. omawia w zasadzie rozdz. IV-7 dlatego tu ograniczyć można się do podkreślenia zwycięstwa reprezentantów Bydgoszczy.

Podobnie 26.1.75, gdy w Gdańsku odbyły się Drużynowe Mistrzostwa „Startu” w kategorii seniorów pierwszym był zespół Bydgoszczy 39 pkt. przed Łodzią 33 pkt. i Gdańskiem 22 pkt. Indywidualnie, konkurencje z czasami stanowiącymi rek. okręgu w odpowiedniej kategorii, wygrali B. Zarzycka - seniorów (200 m st. klas.- 2.53,5), J. Michalski – 14 i 15 lat (200 m st. zmien.- 2.29,2) M. Lewandowska - 13 lat (100 m st. motyl. - 1.13,3). Nie odniósł wprawdzie zwycięstwa, ale zajmując czwarte miejsce rekord 14 i 15-letnich poprawił także Mariusz Niemiałtowski (200 m st. klas.- 2.48,9). „Start” włączony do CRZZ występował w zawodach o Puchar Centralnej Rady Zw. Zawodowych w dniach 3-4.4.1976 w Oświęcimiu (basen 50 m). Konkurowały w nich w zasadzie reprezentacje poszczególnych zrzeszeń branżowych ale jako taka traktowany był zespół „Startu”, w którym wystąpili: A. Bet (wygrał 400 dow. 4.25,1), T. Koziński i M. Wieczorek (trzy II miejsca na 400 dow. i zm. oraz 200 mot. i jedno III – 200 dow.). Z okręgu startował także w tych zawodach - reprezentując służbę zdrowia - S. Gawinecki (Zdrój Ciechocinek).

W podobnych zawodach, rok później (11-12.2.77) w Świdniku, pływacy „Astorii” zdobyli 8 medali z czego cztery T. Toczkiewicz – srebrne na 200 i 1500 m st. dow. oraz brązowe na 100 i 400 m st. dow. W wyścigach tych dwukrotnie pokonał byłego kolegę klubowego A. Beta, startującego w tych zawodach w barwach „Lecha” Poznań – zrzeszenie kolejarzy.

409

IKP nr 169 (9145) z 17.7.74

308 Złoty medal wywalczyła A. Michalak na 800 dow. i ta sama zawodniczka brązowy na 200 m grzbietem. Z. Januszkiewicz był drugi na 200 grzb. a B. Topiłko trzeci w 400 m zmiennym.

W punktacji zespołowej „Astoria” uplasowała się na 6 pozycji. Pierwszą trójkę stanowiły „Unia” Tarnów, „Lech” Poznań i „Stal” Mielec.

W sezonie letnim roku 1977 pływacy startują i wygrywają Mistrz. Zrzeszenia „Start” w.... kajakach. Są to: A. Wiśniewski, M. Buzalski, B. Ciemińska, B. Sokulska, B. Zarzycka, R. Wojciechowska, D. Urbańska, V. Wockenfuss i inni. W tym samym czasie J. Michalski i Mar. Niemiałtowski trenują już w Zawiszy wioślarstwo.

Do Bydgoszczy, 21 stycznia 1978 przyjechali „towarzysko” pływacy bratniego klubu „Start” Gdańsk. Wobec manewrów z włączeniem Zrzeszenia Sportowego tego pionu do CRZZ zaprzestano chwilowo organizowania jego mistrzostw. W czasie zawodów poprawili rekordy okręgu: H.Gwit na 100 dowolnym (13-lat.) 1.05,8 i B.Topiłko na 200 motyl. (seniorów) 2.18,2 min.

Indywidualne Mistrz. Zrzeszenia Sportowego „Start” w kat. młodzików w roku 1978 organizowała 18-19 marca Łódź, goszcząc sportowców z Halle. Roczniki 1965 i 1966 pływały osobno. Bydgoszczanie wygrali 11 z 40 konkurencji. Zwycięzcami konkurencji dla barw „Astorii” byli: B. Wawrzyńska (100, 200 klas. i 100, 200 mot.), M. Socha (100 grzb. i 400 dow.), J. Jaskólski (100 motyl.), I. Wockenfuss (200 grzb.), K. Zyskowska (100 mot.), H. Gwit (200 motyl. i 200 grzbiet.- 2.40,8 RO 13). Ta ostatnia zajmując wprawdzie II miejsce na 100 dow. ustanowiła jednak także RO 13-latków, wynikiem 1.04,7 min. Tych drugich miejsc pływacy „Astorii” zajęli 14, a trzecich 13410.

W Szczecinie rozegrane zostały na początku drugiej dekady lutego 1979 zawody o Puchar CRZZ. Zwyciężyli gospodarze. Bydgoszczanie, wobec słabszej postawy dziewcząt występujących bez chorej H. Gwit, zajęli 6 miejsce. Indywidualnie, po zaliczeniu czasu z poprzednich zawodów Zbigniewowi Januszkiewiczowi, pierwszą pozycję zajął jeszcze na 200 m zmiennym B. Topiłko uzyskując przy tym RO 2.15,8 min.

Termin Międzynarodowych Indywidualnych Mistrzostw ZSSP „Start” w kat. młodzików (dla trzech roczników 1965-67) to 24-25.3.79. Uczestniczyły w nich ekipy Magdeburga i Halle oraz Łodzi, Opola, Poznania i Bydgoszczy. Zwyciężali na ogół zawodnicy NRD, jednak oddali pierwsze miejsca D. Sobańskiej (200 m st. klas.), M. Socha (200 m st. zm.) i M. Czeszejko (100 m st. mot.).

Rzadziej organizowano w kraju mistrzostwa zrzeszeń, ale pozostały Mistrzostwa CRZZ i tak 9-10.2.1980 pływacy startowali w Tarnowie, w barwach stosownie do macierzystej przynależności. Uczestniczyła w nich szesnastka zawodników „Astorii”. Z. Januszkiewicz wygrał 100 m stylem grzbietowym (1.00,8), H. Gwit była drugą na 200 m st. dowolnym (2.16,0) i trzecią na 400 w tym stylu (4.44,4). A. Michalak była także trzecią na 800 m st. dowolnym (9.04,5) podobnie jak B. Szymielewicz na 400 m st. zmiennym (4.59,8). Wśród zrzeszeń „Start” znalazł się w punktacji na IV miejscu, natomiast w klasyfikacji klubów „Astoria” na miejscu VI. W tej ostatniej wygrała „Stal-Stocznia” przed „Piastem” N. Ruda i „Stalą” Mielec.

Drużynowe Mistrzostwa „Startu” w kat. młodzików na rok 1980 zorganizowano 11 maja na pływalni „Posnanii”. Zawody obejmowały rocznik 1969 i 1970. Nikomu z sportowców „Astorii” nie udało się wygrać konkurencji, a w punktacji zespołowej klub znalazł się na końcowej, piątej pozycji (2 741) za Startem Opole (3 383), Start Łódź (3 280), Posnanią (3 217), Startem Gdańsk (2 914). To była klęska, która musiała być dostrzeżona przez Radę Główną i przynieść konsekwencje finansowe.

Organizatorem Mistrz. Startu dla roczników spartakiadowych 1967-69 był Gdańsk 21-22.2.1981. Najlepszym pływakiem rocznika 1968 ogłoszono Cezarego Wałęsę. który wy410

DW nr 68 (5594) z dn. 24.3.78

309 grał 100 i 200 m st. grzb. (1.13,2 – 2.36,0) oraz 200 m st. zm. (2.41,5). W tym samym roczniku konkurencję 100 m st. grzb. wygrała też Beata Świątek (1.16,7). W roczniku 1967 zanotowano wygrane C. Bilewicza na 100 kl. w 1.16,7 oraz D. Budziaka na 200 m grzb. w 2.32,2.

Mistrzostwa ZSSP „Start” dla juniorów i juniorów młodszych odbyły się w roku 1982 w Opolu, 20-21 marca. Startowali zawodnicy klubów z Bydgoszczy (16 osób), Chorzowa, Gdańska, Łodzi, Poznania i organizatora imprezy. Przeprowadzono 36 konkurencji indywidualnych, z których tylko pięć wygrali bydgoszczanie, w tym trzy Alicja Pęczak na 200 m st. klasycznym (3.00,2 min.), 100 m klas. (1.23,8) i 200 m st. zmiennym (2.41,0). W jednej zwyciężali Cezary Bilewicz na 100 m st. klasycznym (1.14,6) oraz Cezary Wałęsa na 200 m grzbietem (2.29,6). Zawody tym razem nie były punktowane.

W Poznaniu, 8.5.82 przeprowadzone zostały Drużynowe Zawody Młodzików ZSSP „Start” (roczniki 1971 i mł.), które wygrał Gdańsk (3788) przed Łodzią (3295), Opolem (2785), Bydgoszczą (2735), Poznaniem (2621) i Chorzowem (1057). Bydgoszczanie nie wygrali żadnej z 12 konkurencji. Najbliższymi zwycięstwa byli: Magdalena Nowaczyk na 100 dowolnym i Piotr Cieślicki na 100 klasycznym.

Bydgoszcz została wytypowana do przeprowadzenia Mistrzostw ZS „Start” 9-10.4.83.

Pływający ścigali się w dwóch grupach wiekowych: starszej - roczniki 1968 i 69 (II m.) oraz młodszej r. 70 i 71. Każdego dnia odbyło się 18 konkurencji indywidualnych i dwie sztafety.

Zawodnicy „Astorii” wygrali po 6 konkurencji w obu grupach. Zwycięstwa dla barw „StartuAstoria” odnieśli: gr. młodsza I miejsce - A. Pęczak na 400 dow. (4.56,6), 200 zmien. (2.35,8 – RO 13 i 14 lat) i 100 motyl. (1.16,6), A. Bukańska 100 dow. (1.06,0), R. Baranowski 200 klas. (2.51,2 – RO 12 i 13 lat) i 200 zmien. (2.36,6). gr. starsza II miejsce - I. Gajda 100 i 200 klas. (1.27,0 oraz 3 04,2), C. Wałęsa 100, 200 grzb.

(1.05,2 oraz 2.22,4) i 200 zmien. (2.24,8), K. Paradowski 400 dow. (4.33,0).

Wygrały także dwie sztafety 4 x 50 dow. chłop. st. i dziew. mł. ale nieznany jest ich skład.

Rekord poprawił, choć nie był zwycięzcą konkurencji 100 motyl. W. Więckowski (1.07,8 14 lat).

W roku 1983 przeprowadzono też Drużynowe Mistrz. „Startu” w kat. młodzików (roczniki `72 i `73). Ich organizatorem 7 maja był Poznań. Po pięcioletniej przerwie znów zwyciężyła „Astoria” (3 368 pkt.) przed „Startem” Łódź (2 820), Posnanią (2 670), Opolem (2 661) i Chorzowem (942 pkt.). Łącznie bydgoszczanie wygrali 9 z 12 konkurencji. BOZP odnotował w tabelach jeden rekord 11-latków, który poprawiła A. Zemke na 50 m st. dow. 36,4 sek. Ta sama zawodniczka zwyciężyła na 100 m st. dow. Z dwóch zwycięstw (na 100 m st. dow. i grzb.) satysfakcję miał Filip Gapiński.

W Gdańsku przeprowadzono 31.3.-1.4.1984 mistrzostwa „Startu” dla sześciu klubów tej federacji w dwóch grupach wiekowych. Z ekipy „Astorii” roczniki 1971-72 zajęły I miejsce (zdobyte medale: 7-4-0)411, a 1969-70 miejsce II (medale: 4-8-7). Indywidualnie konkurencje wygrali w swoich grupach: R. Baranowski 200 m zm. 2.30,03 i 100 m mot. 1.08,94 oraz 200 mot. 2.29,72 a także 200 m klas. 2.44,10 – wszystkie 4 wyniki to RO-13, - M. Cackowski /69/ 200 m zmien., M. Nowaczyk /71/ 100 m dow., A. Bukańska 100 dow. 1.02,74 – RO-14, I. Gajda /71/ 100 i 200 klas. A. Pęczak 100 klas., W. Więckowski /69/ 100 grzbiet.

Kończąca wyścig 200 zm. na drugiej pozycji A. Pęczak ustanowiła RO 14 i 15-latków czasem 2.31,25.

Międzynarodowe Zawody ZS Start 5-6.5.1984 w Poznaniu. Termin imprezy kolidował z kolejną rundą Ligi Spartakiadowej M-regionu Pom. Dlatego pływacy „Astorii”, którzy bro-nili pierwszej pozycji w tym cyklu wystartowali w Poznaniu dopiero drugiego dnia za411

wg klucza: zł.-sr.-br.

310 wodów. C. Wałęsa wygrał wówczas 200 m st. grzbietowym. W. Więckowski, M. Cackowski i A. Pęczak zajęli drugie lokaty.

Drużynowe Mistrz. ZSSP „Start” w kat. młodzików na rok 1984 odbyły się 12 maja w Poznaniu. Rocznik 1973 był najstarszym uczestniczącym w zawodach. Wśród zwycięzców konkurencji nie znalazł się nikt z bydgoszczan. Zespołowo „Astoria” zajęła IV miejsce z 3 028 pkt. Wygrał Gdańsk (3 357 pkt.) przed Łodzią (3 270), Opolem (3 262).

W roku 1985 Mistrzostwa ZS „Start” zorganizowano 2-3 kwietnia w Opolu. Startowano w dwóch grupach wiekowych. Rozegrano 18 konkurencji indywidualnych. Podział zdobytych medali według klucza złoty-srebrny-brązowy był następujący: seniorzy (rocznik 1971 i starsi) 7-2-5, juniorzy (rocznik 1972 i młodsi) 5-5-8. W seniorach czterokrotne zwycięstwo odniosła A. Pęczak (RO-15 na 200 m zm. 2.28,32), dwukrotne A. Bukańska (RO-sen.

100 m grzb. 1.10,8) a jedną konkurencję wygrał C. Bilewicz. Wśród juniorów trzy razy zwyciężał R. Baranowski, dwukrotnie K. Walczak. W dwóch konkurencjach kobiecych poprawione zostały rekordy okręgu. Ich autorkami były A. Bukańska – 100 grzbietowym (1.10,8) w sen. i 15-latków oraz A. Pęczak - 200 zmiennym (2.28,32) 15-latków.

Drugi rok z rzędu Opole organizowało mistrzostwa (22-23.2.1986) i po raz drugi w tych samych grupach rocznikowych tj. `72 i `73 oraz `71 i starsi. Juniorzy „Astorii” wygrali zespołowo. Indywidualnie wyróżnili się: F. Gapiński (puchar dla najlepszego), M. Jagowdzik, T. Wierzewski, K. Walczak, J. Lawrenz zdobywając 8 złotych, 6 srebrnych i 4 medale brązowe. Seniorzy (bez A. Pęczak) wywalczyli ich nieco mniej, a mianowicie: 3 złote i 4 srebrne.

W późniejszym nieco terminie (10 maja) rozegrano drużynowe mistrzostwa młodzików, czyli roczników 1975. „Astoria” uplasowała się w nich na ostatnim, V miejscu z 2 564 pkt. Wygrali gospodarze – „Posnania” (2 938 pkt.) przed Startem Gdańsk (2 924 pkt.) Startem Opole (2 717 pkt.) i Łodzią (2 564). W zespole bydgoskim nie było indywidualności, która wygrałaby konkurencję, a najlepszy W. Jóźwiak dwukrotnie był na trzeciej pozycji.

W mistrzostwach drużynowych „Startu”, w 1987 roku nadal obowiązywał podział na dwie grupy wiekowe. Rozgraniczał on pływaków ur. w 1973 i młodszych oraz urodzonych w 1972 i starszych. W grupie młodszej „Astoria” zajęła ostatnią, V lokatę - za Opolem, Gdańskiem, Łodzią i Poznaniem, w starszej II miejsce - za Łodzią.412 Odnotowane w brulionie T. Kasprzyka pod datą 9.5.87 Mistrzostwa ZS Start w Poznaniu dot. rocznika 1976 co każe sądzić, że były to drużynowe mistrzostwa młodzików.

Mistrzostwa „Startu” 26-27.3.1988 roku w Bydgoszczy dla rocznika 1973 i starszych ostatnie przed przeorientowaniem zrzeszenia wyłącznie na sport niepełnosprawnych - przyniosły „Astorii” II miejsce (108 pkt.) za Łodzią (176), a przed Poznaniem (57 pkt.). Młodsi pływacy bydgoskiego „Startu” w równoległej imprezie zajęli miejsce III (40 pkt.) za „Posnanią” (172) i Opolem (108 pkt.). Imprezę jako Mistrzostwa Młodzików „Start” organizowała 7.5. „Posnania”.

Lukę w kalendarzu startów powstałą po zlikwidowaniu współzawodnictwa klubów startowskich, najwyżej zaawansowanym wypełniły - w przypadku „Astorii” - omawiane wcześniej zawody Grand Prix.

412

Odnotowane w brulionie T. Kasprzyka pod datą 9.5.87 Mistrzostwa ZS Start w Poznaniu dot. rocznika 1976 co każe sądzić, że były to drużynowe mistrzostwa młodzików.

311 - M i s t r z o s t w a SSP i SMS413 Z chwilą powstania Sportowych Szkół Podstawowych (zwykle z patronatem klubowym) oraz Szkół Mistrzostwa Sportowego (na poziomie szkoły średniej,) na szczeblu krajowym organizowano ich mistrzostwa a także Ligę SMS z obowiązkowym udziałem tych placówek. Zbiór regulaminów z 2003 roku określa warunki i zasady Ligi Szkół Mistrzostwa Sportowego. SMS w swym budżecie zabezpieczały też starty uczniom w kontaktach z ośrodkami krajowymi i zagranicznymi, o których macierzyste kluby były słabo informowane, a w każdym razie na pewno nie uprzedzane.

- Hanna Gwit jako uczennica SMS Kraków startowała 15 stycznia 1978 w jej reprezentacji– z umiarkowanym powodzeniem - na zawodach o Puchar Prezesa SZS. - 20-21.10.79 H. Gwit pływała w zawodach o Puchar Dyr. SMS w Krakowie wygrywając konkurencję 100 dow. 1.05,5 min. Miejsca II zajęla na 100 i 200 mot. a III na 200 dow. i zm.

W tej imprezie startowała spora grupa pływaków „Astorii” tj. J. Strach, M. Socha, K. Zyskowska oraz A. Lussa, J. Jaskólski, A. Krzeszewski i J. Zyskowski. W klasyfikacji zespołowej „Astoria’ zajęła III miejsce za dwoma ekipami SMS Kraków.

- SMS Kraków organizował 29-30.3.80 zawody w obsadzie międzynarodowej, w których H. Gwit dwukrotnie zajęła III miejsce w wyścigach na 100 i 400 dow. Wynik 4.34,0 w tej ostatniej był rek. Okręgu.

- W terminie 24-25.1.81 H. Gwit startowała w zawodach o Puchar Dyrektora SMS w Raciborzu zajmując III miejsce na 400 zm.

- W Krakowie (27.2.82) w Międzyokręgowych Mistrzostwach w Pływaniu H. Gwit wygrała konkurencję 400 dowolnym wynikiem 4.27,5 min.

- V Mistrzostwa SMS w Poznaniu przeprowadzono 18.12.88. Jako uczeń tej szkoły startował na 100 grzb. zawodnik „Astorii” Filip Gapiński wygrywając tę konkurencję w czasie 1.00,50, co było rek. okręgu.

- W Pucharze Wyzwolenie Krakowa będącym jednocześnie II rundą ligi SMS F. Gapiński zajął w stylu grzbietowym dwukrotnie 2 miejsce uzyskując rezultaty 1.01,97 i 2.12,77 min.

Fakt startu SSP 39 w Mistrzostwach Szkół Sportowych i rezultaty z tych zawodów mogą być zasadniczo pominięte w tym opracowaniu, gdyż funkcjonowanie szkoły sportowej uformalnione zostało w Bydgoszczy dopiero w roku 1980, choć jej faktyczne działanie poprzedzało akt nadania conajmniej o 10 lat. Z obowiązku „sprawozdawcy” zamieszczam nieliczne wyszukane informacje: Tarnów przeprowadził 30 i 31 stycznia 1982 Mistrzostwa Szkół Sportowych, w których uczestniczyła SP 39 z Bydgoszczy. Startowały roczniki `67 i młodsze, punktowano 12 miejsc. Sukces odniósł Dawid Budziak wygrywając 200 grzbiet w czasie 2.26,6. Trzeci w tym wyścigu był Cezary Wałęsa. Dwukrotnie (100 i 200 klas.) na IV pozycji dopływał do mety Cezary Bilewicz. Startowali także A. Pęczak, L. Skuczyńska, B. Świątek, W. Zywert, M. Szymczak, M. Szymielewicz. W końcowej punktacji zawodów SP 39 znalazła się wśród 12 szkół na 9 miejscu gromadząc 130 pkt. Wygrała SP 8 z Oświęcimia (463 pkt.).

413

Sportowych Szkół Podstawowch i Szkół Mistrzostwa Sportowego

312 Podobnie jak przed rokiem w styczniu (30-31) 1983 odbyły się, tym razem w Płocku, Mistrzostwa Szkół Sportowych. W 24 konkurencjach na najwyższym podium stanął tylko C. Wałęsa w 200 grzbietowym (2.19,5). Ten sam zawodnik na 100 m grzbietem zajął miejsce drugie i na tym kończyły się widoczne dla widza sukcesy. Tymczasem młodsza od swych rywalek A. Pęczak w swych startach na 100 i 200 klasycznym poprawiła rekordy okręgu 13-letnich wynikami odpowiednio 2.55,7 i 1.21,0 min. W zawodach udział wzięli chłopcy od rocznika 1968 i dziewczęta 1969. SP 39 reprezentowali poza wymienionymi: W. Bordewicz, A. Bukańska, J. Kurzewska, H. Strach, M. Cackowski, K. Paradowski, M.K. Szymielewicz, W. Janik. Zespół ten zajął wg punktacji 8 miejsce (156). Wygrała SP 8 z Oświęcimia (372).

Kędzierzyn był organizatorem Mistrzostw Szkół Sportowych 28-29.1.1984 roku.

W kilku konkurencjach bydgoszczanie odnoszą indywidualne sukcesy. A. Pęczak wygrała 100 klasycznym w 1.18,2 i była druga na 200 klas. z czasem 2.49,6 min. Trzecie miejsce zajął Jacek Woźnicki na 1500 dowolnym. Pozostali startujący zajmowali miejsca punktowane do dwunastego włącznie tj A. Bukańska, I. Gajda, J. Kurzewska, M. Nowaczyk, M. Cackowski, K. Kowalewski, T. Łatyszkiewicz, W. Więckowski. W klasyfikacji szkół bydgoska SP nr 39 zajęła 7 miejsce (75 pkt.). Wygrała SP nr 50 ze Szczecina (211 pkt.).

Podczas V Mistrzostw SMS w Poznaniu 17.12.88 F.Gapiński poprawił RO na 100 m st.grzb. wynikiem 1.00,50 min.

Liga SMS, 11.6.89 w Oświęcimiu kolejną okazją startu F. Gapińskiego, który na 100 m grzbietem uzyskał 1.01,85 min.

MSS organizował 28-29.4.2000 Racibórz jednak brak z nich sprawozdania. Ponownie Racibórz był gospodarzem MSS w pływaniu 26-27.4.2003 roku. Uczestniczyli w nich jeszcze bez szans na miejsca finałowe, uczniowie działającej od 3 lat SSP 66, członkowie „Aqua” Bydgoszcz Nie była reprezentowana SSP 39, której patronowała „Astoria”.

6. Nadzieje i talenty Poprawdzie, opisywanie tu kategorii dzieci jak i zresztą wszelka klasyfikacja tej grupy dla ewentualnych porównań nie ma uzasadnienia. Przyczyna w tym, że na przestrzeni kilkudziesięciu lat przynależność doń, opierająca się na wieku zawodnika ulegała zmianie.

W kategorii „dzieci” wiek stopniowo obniżano od 14 lat poczynając, do 10 lat obecnie. Tego typu poprawki dotyczyły też starszych kat. wieku, ale tu rzecz stała się jeszcze bardziej skomplikowaną z powodu rewersyjnych ustaleń wieku, a jednocześnie zmian nazw tych kategorii. Generalnie rozdział ten daje informacje o rezultatach 11-latków i młodszych, a wyjątkowo także o rok starszych w okresach, gdy przeprowadzane były dla nich MP. Przeglądem objęto występy najmłodszych w: Mistrzostwa Polski Dzieci, Korespondencyjne Mistrzostwa Polski Dzieci i Ogólnopolskie Koresp. Zawody Dzieci, Mistrzostwa Okręgu Dzieci, rekordy Polski dzieci, TTB i TCB.414 Mistrzostwa okręgów w tej kategorii wieku, przewidziane centralnym kalendarzem imprez zimą tj. w I kwartale, miały podobny charakter jak Korespondencyjne Mistrzostwa Polski Dzieci rozgrywane w drugiej połowie każdego roku. Z tych pierwszych nie były jednak formowane krajowe listy, zatem nie było również rankingów w relacji klubowej lub okręgowej. Z czasem pojawiła się kolejna impreza monitorowana centralnie tj. wiosenne Ogólnopolskie Zawody Dzieci.

Dla młodszych organizowano też w okręgu Turniej Trzech (później Czterech) Basenów, zastąpiony Ligą Czterech Basenów, a dla wszystkich także Puchar Wszechstronności Stylowej lub Wielobój Stylowy oraz zabawowo traktowane zawody o „Wigilijnego karpia”.

Imprezy te o zasięgu lokalnym (BOZP) wzmagały aktywność mniejszych sekcji wysuwając 414

Turniej Trzech (Czterech) Basenów lokalna impreza dla dzieci z wieloletnią tradycją.

313 na plan pierwszy osiągnięcia indywidualne ich zawodników. Podobną rolę pełniły zawody w Toruniu zainicjowane przez „Elanę” (K. Orzechowskiego) w tytule odwołujące się do miejsca olimpiad np. „Kraulem do Barcelony” czy „Żabką do Atlanty” lub ostatnie „Z Delfinem do Pekinu” itp. Rodzaj zawodów zbliżony intencjami stanowiła w latach 1982-89 Liga Spartakiadowa organizowana w makroregionie, w 8-9 rundach dla reprezentacji klubowych młodszych kategorii.

Mistrzostwa

Okręgu

Dzieci

1958 W ramach MOMłodz. rozgrywanych 9 lutego w Chełmży, po raz pierwszy wyodrębnino konkurencje dla dzieci. Wśród zwycięzców wymienić można: 50 m st. klas. H. Malinowska 46 Stal G. 48,8 E. Kamiński415 46 Stal G. 51,6 50 m st. grzb. E. Paczkowska 48 Stal G. 53,7 RO-14 [] Nowakowski 54,7 50 m st. dow. [] Marchlewski416 Pomorz. 42,3 Na centralnej imprezie w Opolu, 30-31 lipca, nazwanej Mistrzostwami Polski w grupie dzieci417, startowała Halina Malinowska /46/ osiągając w finale na 100 m st. klasycznym IV miejsce (1.45,8).

Na basenie Chełmży, w grudniu tegoż roku, w pierwszych mistrzostwach okręgowych dla dzieci, wystartowało 72 przedstawicieli tej kategorii wieku. W 10 przeprowadzonych konkurencjach, wygrali: dwa razy B. Kandiak, H. Malinowska (obie ze Stali), [] Kamińska (Pomorzanin), dwa razy B. Łuczak (Noteć) A. Tomaszewska (Zdrój), po jedmym razie, K. Kozłowski, E. Kamiński, [] Rumocki (wszyscy ze Stali). Punktacja zespołowa: „Stal” - 149, „Pomorzanin” - 54, „Noteć” - 44, „Zdrój” - 34, „Legia” – 24 pkt.

Z tego roku pochodzi również pierwsza odnaleziona wzmianka dotycząca startu zawodników BOZP w Korespondencyjnch Mistrzostwach Polski Dzieci 418 (dalej w skrócie KMPD). Wskazuje na osiągnięcia H. Malinowskiej (r. 1946), która zajęła III miejsce na 100 m klas. oraz VII na 50 m mot. Zespołowo „Stal” G. sklasyfikowana została na 16 pozycji, „Legia” Ch. na 32 i „Noteć” I. na 34.

1959 Ponownie na basenie w Chełmży, 8 marca, zorganizowano MO dzieci wygrane zespołowo przez Stal G. (62 pkt.). Kolejne miejsca przypadły „Zdrojowi” C. (38), „Pomorzaninowi” T. (18) i „Legii” (6 pkt.). Uwagę fachowców zwróciły na siebie H. Malinowska i Bożena Kandiak (obie Stal G.).

Także w Chełmży odbyły się 12 kwietnia mistrzostwa okręgu młodzików. Najlepiej jednak wystąpiły mające 11 lat zawodniczki H. Hirsz (100 grzb.) i E. Paczkowska (200 m dow.) osiągając rekordy w kat. dzieci – wówczas do lat 13.

Na zawodach rangi MP, 25-26 kwietnia tegoż roku, startowały we Wrocławiu dzieci ze „Stali” G. Sukcesy odnieśli przywożąc medale: złoty Halina Malinowska 46 200 m st. klas.

3.29,1 srebrny „ 100 m st. klas.

1.38,0 brązowy Maciej Kamiński 46 100 m st. mot.

1.40,9

415

Pełne imię zawodnika nieznane.

Jak wyżej. Nie mylić z zdecydowanie starszym F. Marchlewskim, reprezentującym już od 10 ,lat GOZP. 417 W tym okresie w kat. dzieci startowali zawodnicy do 14 lat włącznie. Później zaniechano organizacji w tym kształcie MP dzieci - jako imprezy centralnej. (odbyła się niewątpliwie jeszcze w r. 1961) 418 IKP 10.XII.59 (wtorek)- mutacja grudziądzka 416

314 Siedmioosobowy zespół Grudziądza, zweryfikowany został na 8 miejscu wśród 36 startujących klubów.419 Inaczej mówi o tym komunikat PZP: zespół Grudziądza równoznaczny z reprezentacją OZP sklasyfikowany został w obu przypadkach na 5 miejscu420.

Przeprowadzone 6.12. w Chełmży KMP dla dzieci w zestawieniu wszystkich wyników z kraju dały najwyższą VII pozycję Elżbiecie Paczkowskiej /48/ Stal G. na 200 m dow. z czasem 3.20,5 i VIII Z. Więcławskiemu /?/ „Legia” Ch. za 100 m st. klas. przepłynięte w 1.35,9 min. W klasyfikacji ogólnopolskiej zespołowo na dobrym bo 15 miejscu znalazła się „Stal”, na 30 „Legia”, 39 „Pomorzanin” i 40 „Zdrój” C. Dało to okręgowi 8 pozycję. Rekordy okręgu podczas tej imprezy ustanowili: B. Kandiak na 50 delf. - 0.57,7 min. i M. Kamiński także 50 delf. – 0.45,7 min.

1960 Jednostkowe sukcesy pływaków BOZP to brązowy medal dla Stefana Drużyńskiego (r. 1947) ze „Zdroju” na 100 klasycznym za wynik 1.33,9 oraz Jolanty Sochackiej z „Pomorzanina” na 200 m st. dow. z czasem 3.02,2 min. na Ogólnopol. Koresp. Zawodach Dzieci.

Zespołowo raczej bez sukcesów: 29 „Pomorzanin”, 30 „Zdrój”, 34 „Stal” G. i 45 „Legia”.421 Występy na MP dzieci (do 14 lat) 21-22 maja, na basenie Pałacu Młodzieży w Warszawie, przyniosły zwycięskie medale: złoty E. Paczkowska 200 m st. dowolnym 2.58,5 brąz „ 100 m st. dowolnym 1.21,7 Miejsca IV i V zajęła jej koleżanka klubowa ze „Stali” Halina Hirsz odpowiednio na 100 i 50 m st. grzb. oraz VII pozycję na 100 mot. Reprezentantka „Legii” Liliana Rabowska była dwukrotnie VI (100 m dow. i 100 m st. mot.). Z powodzeniem wystąpiła zawodniczka „Stali” [] Mindt, która zajęła na 100 i 50 m st. grzbietowym miejsca VII i VIII. Wyniki te pozwoliły „Stali” (G.) na zajęcie 8 miejsca drużynowo. 24 lokatę w klubowej klasyfikacji przypisano „Legii” Ch. W Chełmży przeprowadzono 27.11. w ramach KMPD, zawody dla tej kategorii wieku. Niespodzianką była zespołowa wygrana „Zdroju” - 206 pkt. przed „Stalą” G. - 115, „Pomorzaninem” - 66 i „Legią” - 46 pkt.

1961 W Łodzi, 23-24 kwietnia, przeprowadzono Mistrzostwa Polski dzieci (do 13 lat). „Stal” Grudziądz reprezentowały - i to doskonale - dwie zawodniczki zdobywajac: I m. Paczkowska Elżbieta 48 200 m st. dow. 2.50,2 II m. „ 100 m st. dow. 1.15,3 II m. „ 200 m st. grzb. 3.04,8 III m. Balcerowicz Barbara 49 100 m st. grzb. 1.34,5 Dalsze miejsca w finałach wywalczyła: IV - B. Balcerowicz 200 m grzb. (3.25,4) RO422 W mistrzostwach pływał też zawodnik „Zdroju” Ciechocinek lokując się na miejscach: VII Michał Pychyński /49/ na 100 m st. klas. oraz VIII - 50 m st. delfin.

Podczas LMP w Krakowie (13.7.) E. Paczkowska w wyścigu na 800 m st. dowolnym ustanowiła czasem 12.47,9 RP kat. dzieci - wówczs 13-latków - zajmując VIII pozycję

419

GP z dn. 30 4.1959 r. – mutacja grudziądzka Komunikaty PZP za rok 1959 421 Komunikat PZP za 1960 r.

422 GP nr 111 z dn. 12.5.61. Inne źródła podają odmienne informacje, np. 3.24,8 min.

420

315 Mając jedyny basen kryty w Chełmży tylko tam mógł Okręg organizować 3.12. kolejne KMP dla dzieci ze stowarzyszonych w nim klubów. Nieoczekiwanie punktacje tych zawodów wygrał „Zdrój” (111) przed „Stalą” (90) i „Legią” (96). Najlepsze rezultaty uzyskali E. Paczkowska na 50 i 200 m st. dow. tj. 42,6 i 3.21,1 oraz Jan Krukowski /50/ z „Legii” na 200 m dow, 3.14,1 min. W skali krajowej wynik E. Paczkowskiej na 50 m st. dow. plasował zawodniczkę na 3 pozycji.

1962 Ogólnopolskie Korespondencyjne Zawody Dzieci, nazywane dalej w skrócie OKZD423 przeprowadzono w dniach 24-25 lutego. Najwyższą pozycje osiągnęła Barbara Balcerowicz /49/ zajmując VII miejsce na 100 m grzb. i 200 m dow. Okręg uplasował się wprawdzie wysoko na 7 miejscu, ale kluby niezbyt rewelacyjnie bo na 23 – Stal (G), 27 – Zdrój (C), 29 – Noteć (I).

Chełmża gościła 4 marca dzieci trzech klubów BOZP na mistrzostwach tego okregu.

Odnotowano dobre rezultaty B. Balcerowicz (100 grzb. i 200 dow.) i Jana Krukowskiego (50 i 200 dow.). Poszczególne zespoły zdobyły: 44 pkt. -„Stal”, 33 - „Zdrój”, 31 - „Pomorzanin”.

W końcu listopada Chełmża przyjęła dzieci startujące w KMP. Wymienione w prasie wg prowadzonej punktacji kluby to: „Stal” G. – 178, „Noteć” – 67 i „Zdrój” – 48 pkt.

1963 Zimowe mistrzostwa Pomorza dzieci zespołowo wygrała „Noteć” a w tym indywidualnie: U. Nowakowska, A. Różewicz, Z. Grajner, W. Sobierajski, J. Janowski i L. Wiśniewski.

KMPD424 po raz pierwszy na basenie Astorii odbyły się 24 listopada przy udziale „Legii”, „Noteci”, „Zdroju”, „Stali” T. i gospodarzy. Najwyższe osiągnięcia w ogólnopolskiej klasyfikacji były autorstwa „legionisty” Jana Krukowskiego z Chełmży. Zajął I miejsce na 100 m st. dow. (1.07,8) i III na 200 m dow. (2.37,0). Ryszard Wolny ze „Zdroju” był VIII na 100 m st. grzb.

1964 W przeprowadzonych 31.5. w Bydgoszczy zimowych MOkr. Dzieci wygrał MKS (65) przed „Astorią” (55 p.), „Zdrojem” (32), „Notecią” (29), „Stalą” T (20) i „Stalą” G.(18 pkt.).

KMPD dla stowarzyszonych w klubach BOZP przeprowadzono 21-22.11. w Chełmży. Punktację zespołową na szczeblu lokalnym ponownie wygrał MKS (117) przed „Astorią” (108) i „Zdrojem” (72) Kolejne miejsca zajęły: „Stal” G. (50), „Legia” (25), „Noteć” (21) i „Stal” T. Rekordy okręgu w kat. dzieci poprawili: W. Borkowski (MKS) na 100 m klas. 1.30,0 i w tym stylu J. Brzezińska (Astoria) 1.37,4 oraz R. Wolny (Zdrój) w 200 grzb. 3.03,8 min.

Wykonane przez PZP zestawienie wskazało, że w skali krajowej wyróżnili się swymi występami Ryszard Wolny - dwukrotnie drugi w 100 i 200 grzb. oraz Janina Hyld - trzecia na 50 mot. (oboje z Ciechocinka), a także Włodzimierz Borkowski (MKS) - czwarty na 100 m klas. i ósmy w 100 m zm. Wynik Jana Krukowskiego z Chełmży na pozycji brązowego medalu z powodów formalnych nie został przyjęty w klasyfikacji. Tym samym zdezaktualizowała się punktacja klubowa „Zdroju”, który wymieniony był na 20 miejscu. W konsekwencji uległa niesprecyzowanej zmianie podana wcześniej lokata MKS (26) i „Astorii” (36).

1965 423

Obowiązywała w kraju zasada, że nie organizuje się MP dla kategorii dzieci. Szczególnie w pływaniu korciło działaczy konfrontowanie małych sportowców i znaleziono formułę, która obowiązywała do roku 1974. W tym samym terminie przeprowadzano zawody wg jednakowego programu i korespondencyjnie ustalano wg osiągniętych czasów zwycięzcę, medalistów i kolejne pozycje wszystkich startujących ogłaszając to komunikatem zbiorczym.

424 Od roku 1965 PZP wprowadził na stałe do kalendarza zawodów dwie podobne imprezy dla dzieci: OKZD organizowane na przełomie IV/V oraz bardziej oficjalne, nie tylko w nazwie, KMPD na przełomie XI/XII.

316 W Chełmży, 6 i 7 lutego odbyły się Halowe Mistrz. Okr. Dzieci, w których zabrakło zawodników, najsilniejszej dotychczas w tej kategorii, sekcji „Zdroju” Ciechocinek i paradoksalnie gospodarzy. W punktacji po raz pierwszy zwyciężyła zespołowo „Astoria”. Zdobyła 96 pkt. Stal G. 65, MKS 45, Stal T. 26 pkt. Na wyróżnienie zasługiwał rezultat uzyskany przez Annę Siwczak na 100 m klas. 1.35,5 min. Był to rekord okręgu w opisywanej kategorii, której górna granica wówczas sięgała 13 lat. Najlepszy wynik 11-latków na 100 m zmiennym zanotowano Bogdanowi Sobczakowi 425. Oboje reprezentowali „Astorię”.

W maju tego roku odbyły się także w Chełmży Ogólnopolskie Koresp. Zawody Dzieci w relacji BOZP. Wystartowało 6 ekip klubowych.

Czasy osiągnięte przez zwycięzców poszczególnych konkurencji: grupa B – roczniki 1952-53 100 klas. Bąk Wiesława Astoria 1.33,6 Szala Błażej Astoria 426 50 dow. Witkowska MKS 0.40,2 Wiśniewski W. Stal T. 200 dow. Rosenthal Helena Astoria 3.26,0 Szala Błażej Astoria 100 grzb. Bartosik Barbara MKS 1.33,7 Sadowski Jerzy „ 50 mot. Bartosik Barbara „ 0.48,0 Adamowicz Wald. MKS

1.39,9 0.37,6 3.09,6 1.31,4 0.46,6

grupa A – roczniki 1954-55 100 grzb. Olszewska Cecylia Stal G 1.54,2 100 klas. Mudziejewska Jola Astoria 1.55,9 50 dow. Rosinska Janina Zdrój 0.55,8

1.45,6 1.59,2 0.37,8

Patalon Piotr Stal G. Bieniak Jerzy MKS Sobczak Bogdan Astoria

Największe zadowolenie demonstrował Eugeniusz Jaśkiewicz ze „Stali” T., który zgłosił do zawodów 6- letnią podopieczną Sapowską, będącą najmłodszą ze startujących dzieci. Pokonała 100 m klas. w 2.24,2 min. Łączna punktacja dawała pierwszą lokatę zespołowi „Astorii” (113 pkt.) przed MKS (61), „Zdrojem” (60), „Stalą” Grudziądz (49), „Stalą” Toruń (33) i „Legią” Chełmża (14).

Na podstawie wyników z całego kraju PZP ogłosił w połowie czerwca klasyfikacje ogólnopolską na podstawie 20 najlepszych wyników uzyskanych w tej imprezie. Na liście rankingowej z BOZP znalazło się 24 pływaków. Indywidualnie dwa pierwsze miejsca zdobyli: w gr. A Bogdan Sobczak na 50 dow. (37,8 sek.) i w gr. B Wiesława Bąk na 100 klasycznym (1.33,6). Podane wyniki były rekordami okręgu 11- i 13-latków. Łącznie poprawiono ich sześć, jednak pozostałych tu nie wychwycono.

Startowały 53 kluby. Sekcje okręgu bydgoskiego w skali ogólnopolskiej zajęły: Astoria Bydg.

15 miejsce 85 pkt.

Stal Toruń 22 66,5 MKS Bydg.

24 62,5 Stal Grudziądz 31 45 Zdrój Ciechocinek 42 23 Legia Chełmża 51 5 Dorobek BOZP to 287 pkt. dających 9 miejsce. Zwycięski okręg wrocławski zgromadził 769 punktów.

Korespondencyjne MP dzieci dla klubów BOZP w edycji z roku 1965 odbyły 20-21 listopada w Bydgoszczy. W skali okręgu najlepiej punktowali zawodnicy „Zdroju” gromadząc 290 „oczek”, przed „Astorią” – 243 pkt. i MKS - 158 oraz „Legią” – 14 pkt. Nie udało się ustalić lokaty zajętej przez „Stal” G. Bydgoska prasa nie wymieniała żadnego nazwiska z tego klubu. Stwierdzić należy, że klasyfikacja ta nie miała bezpośrednio przełożenia na 425 426

Rodzeństwo Urszula i Bogdan Sobczakowie niedługo potem wraz z rodzicami wyemigrowało do USA. Nie ustalono, która z sióstr bliźniaczych Danuta czy Zenobia.

317 współzawodnictwo ogólnopolskie. Uszeregowano w nim wg czasów miejsca w poszczególnych konkurencjach wszystkich startujących w kraju tego dnia dzieci, wykazując indywidualne zdobycze medalowe i lokaty zespołowe - w tym także zawodników z Grudziądza427 (?): Bąk Wiesława Kujawa Maciej Mudziejewska Jolanta

52 54 55

Astoria MKS Astoria

2 złote (100 kl i 200 kl.) złoty, 2 srebrne (50 dow.-100 kl.-100 zm.) srebrny i brązowy

Olszewska Cecylia 54 Stal Grudz. srebrny (100 zm.)

Jurczyk Stanisław 54 Stal Grudz. srebrny Siwczak Anna 52 Astoria brązowy Zespołowo określono miejsce MKS jako 16, „Astorii” 20, „Stali” G. 21 i „Zdroju” C. na 36 poz. Bydgoski Okręg uplasował się na wysokiej 5 pozycji.

Wiesława Bąk – 19.12.1965 r. została pierwszą zawodniczką w barwach „Astorii”, która pobiła rekord Polski428 w kat. dzieci (13 lat) wynikiem 1.27,0 min. na dystansie 100 m stylem klasycznym.

1966 Kolejne Mistrz. Okr. Dzieci przeprowadzone 26-27.2. w Chełmży wskutek nie rozpoznanych obecnie nieporozumień regulaminowych zachowały się w dokumentach z odnotowaną zdobyczą punktową tylko dwóch klubów: „Stali” G. 182 i „Stali” T. 139 pkt.

Dwa dni maja (21-22) 1966 trwały Ogólnopolskie Korespondencyjne Zawody Dzieci.

Katarzyna Kulczak (Zawisza) zajęła na krajowej liście wyników tych zawodów 4. miejsce na 115 startujących w konkurencji 50 klas. i 9 m./112 start. w 100 klas. Grzegorz Domański był 11 na 156 startujących w 50 grzb. oraz 13/101 zawodników na 100 grzb.

Podobnie jak przed rokiem Korespondencyjne MP Dzieci okręg bydgoski zorganizował w Chełmży (19-20.11.66). Obejmowały dwie grupy wiekowe dzieci w ówcześnie obowiązujących rocznikach 1954-554 jako gr. A i 1956 oraz młodszych jako gr. B. W klasyfikacji zespołowej miejsce pierwsze w okręgu zajął „Zdrój” (296 pkt.) przed „Astorią” (243 pkt.), MKS (158 pkt.) i „Legią” (14 pkt.).

Uzyskane czasy dały w skali kraju zdobycze medalowe jak niżej: Szreder Bernadeta 54 Stal G. złoty, srebrny, brązowy Jurczyk Stanisław 54 Stal G. złoty, brązowy Jaśkiewicz Hanna 56 Stal Toruń brązowy Witucka Alicja 56 Astoria brązowy Bet Adam 57 Astoria brązowy I Kółko Olimpijskie

Akcja zdobywania „kółek olimpijskich” rozpalała wyobraźnię młodych sportowców i była elementem motywacji do treningu. Pierwszymi, które zdobyły odznakę „pierwszego kółka” (z pięciu) były Wiesława Bąk, Anna Siwczak, Aleksandra Piotrowska i Grażyna Rydelska.

Z biegiem lat atrakcyjność tej akcji spadła. Ważniejsze stało się uzyskanie klasy sportowej.429 Do dzisiaj jednak symbolem zakwalifikowania sportowca do ekipy na kolejne IO zostaje wręczenie 5. kółka olimpijskiego.

427

Nie można odtworzyć sytuacji, która wyjaśniłaby gdzie i z jakimi rezultatami startowali zawodnicy Stali G. Od 1965 roku ustanawiano RP na basenach 25 i 50 m oddzielnie, przywracając tym samym ważność osiągnięć na krótkich pływalniach – wynika to z materiałów Krajowego Zjazdu 22-23.3.69 str. 76 429 Normy do uzyskania klasy sportowej były bardzo niełaskawe dla pływaków.

428

318 1967 Zimowe Mistrz. Okr. Dzieci 17-18.2.67 dały okazję K. Sakiewiczowi do zdobycia tytułu mistrza w dwóch konkurencjach 100 m mot. i 200 m grzb. co potwierdził identycznymi osiągnięciami na Letnich Mistrz. Okr. Dzieci 16-17.6. tego samego roku.

PZP w październiku ogłosił podsumowanie wyników wiosennych Ogólnopolskich Koresp. Zawodów Dzieci publikując listy 20 najlepszych wyników w każdej konkurencji.

Zespołowo w grupie: starszej młodszej 1 Flota 286 pkt.

1 Pafawag 200 pkt.

17 Stal G. 88 8 Astoria 123 28 MKS 50 19 Zdrój 74,5 29 Zawisza 47 27 Stal T. 53,5 44 Astoria 12,5 50 Zawisza 4 47 Stal T. 10,5 54 Zdrój 5 W punktacji okręgów BOZP uplasował się na 4 miejscu z 255 pkt. Wygrał Wrocław 659,5 pkt. przed Warszawą i Poznaniem.

Kolejne wydanie KMPD miało miejsce w Bydgoszczy 16-17.12.1967 i dało okazję do zdobycia tytułu mistrza K. Sakiewiczowi tym razem w trzech konkurencjach: 50 i 100 m mot. oraz 200 m zm.- nie tylko w skali okręgu. Podsumowanie tej imprezy zostało ogłoszone przez PZP na przełomie lutego i marca 1968 r.

Wpierw wyniki zespołowe: klasyfikacja okręgów grupa C (11-12 lat) 2. miejsce 192 pkt. „ D (9-10 lat) 5. „ 121 „ E (8 lat i młodsi) 5. „ 75,5 klasyfikacja klubów C - 1. Astoria 107 pkt.

8. Zawisza 50 17. Zdrój 35 D - 2. Astoria 102 pkt.

23. Zdrój 19 E - 5. Astoria 55 pkt.

19. Zawisza 20,5 PZP jednocześnie ogłosił listę 20 najlepszych wyników w każdej konkurencji, z której poniżej prezentowane są dokonania medalistów.

Grupa C Sakiewicz Krzysztof

Zawisza

Mudziejewska Jolanta

Astoria

Wolf Barbara

Astoria

Grupa D Bet Adam

Astoria

Borowicz Leszek

Astoria

złoty złoty złoty srebrny złoty złoty brązowy brązowy srebrny srebrny

100 delfin 200 zmien 50 mot.

100 zmien.

50 dow.

200 dow.

100 dow.

100 zmien.

100 klas.

200 klas.

1.24,2 2.56,3 RP Dz. 0.36,0 1.22,1 RO 33,8 RO 2.39,6 RO 1.14,3 RO 1.27,2 1.31,8 3.17,9

złoty srebrny srebrny złoty srebrny

100 zmien.

50 dow.

100 dow.

50 grzbiet.

100 grzbiet

1.30,2 35,0 1.18,2 41,4 1.32,2

319

Grupa E Frankowski Grzegorz

złoty 25 dow.

18,2 srebrny 50 dow.

42,2 Zarzycka Barbara Zawisza srebrny 50 klas.

52,4 brązowy 50 dow.

48,8 Na dalszych miejscach w zestawieniu znaleźli się poza wyżej wymienionymi: Astoria

w grupie C (r. 1955/56): Z. Chmielewski z RO-12 na 200 klas. wynikiem 3.19,3 min. i D. Rydelska, A. Nowicka, M. Łysak, M. Ziółkowski, Z. Bojanowski, (wszyscy Astoria), G. Oczachowska RO-11 na 100 m grzb. i 200 m zm. z czasami 1.26,0 i 3.18,0 i E. Komosińska, (obie Zdrój), D. Wełna (MKS). w grupie D (r. 1957/58): M. Jakubowska, B. Kaczorowska, G. Wąsiewicz, J. Bąk, (Astoria), L. Matuszczak, A. Pesta (Zdrój). J. Bartczak (Zawisza). w grupie E (r. 1959/60): B. Sokulska, T. Lődl, W. Niewitecki.

W trzech grupach wiekowych dzieci zdobyły: 8 złotych, 8 srebrnych i 3 brązowe medale.

1968 MODz. odbyły sie 17-18.2. w Chełmży, równolegle z zawodami starszych grup w Bydgoszczy (patrz rozdz. IV-4). Najlepszym był Adam Bet zwycięzca czterech konkurencji w tym np. 200 m dow. z wynkiem 2.53,3. Po trzy wygrane uzyskali Sławomir Wilczyński i Małgorzata Kriese (100 dow. 1.21,8) Wszyscy troje wymienieni byli z „Astorii”. Nadto Hanna Jaśkiewicz – „Stal” Toruń, Grażyna Oczachowska (100 grzb. 1.24,8) – „Zdrój”.430 Na OKZD 17.3. w Bydgoszczy G. Oczachowska poprwaiła RO dzieci na 100 mot. wynikiem 1.33,9 min.

Równieą w Bydgoszczy, 1 grudnia odbył się mecz reprezentacji dziecięcych Gdańska (I m. – 182 pkt.), Szczecina (III m. – 120 pkt.) i gospodarzy (II m. – 155 pkt.). Wymienieni niżej ustanowili nowe rekordy okręgu swej kategorii: Adam. Bet 57 100 zm.

1.21,8 Leszek. Borowicz 57 50 grzb.

38,4 Sławomir Wilczyński 56 50 kl.

40,8 Małgorzata Kriese 56 50 dow.

33,8 wyr. J. Mudziejewskiej Bydgoska edycja Korespondencyjnych Mistrzostw Polski Dzieci na bieżący rok, wszystkich trzech grup wiekowych, odbyła się w Toruniu 14-15 grudnia. Zestawienie przez PZP rezultatów wyłoniło medalistów oraz zawodników zajmujących miejsca do 12. Wśród nich wymienieni są: Grupa C Oczachowska Grażyna Zdrój brązowy 100 zmien. 1.27,8 Bet Adam Astoria brązowy 200 dow.

2.34,8 RPDz. Antkowiak Arnold Zawisza brązowy 50 dow.

32,8

430

Rezulaty podano za DW nr 42 (2714) z 18-19.2.68

320 Grupa D Kicińska Aleksandra Astoria srebrny 100 klas.

1.42,4 Wiśniewski Andrzej Astoria brązowy 50 klas.

45,4 Grupa E Olejniczak Katarzyna Astoria brązowy 50 klas.

56,8 Pozostałe miejsca w zestawieniu: grupa C (roczniki 1956/57): B. Kaczorowska, M. Kriese, K. Majewska, S. Wilczyński (Astoria), G. Oczachowska (Zdrój), E. Auksztulewicz z RO-11 na 50 mot. - 40,4 i 200 (?)431 3.01,2 (Zawisza). grupa D (r. 1958/59): J. Stefańska, B. Kubiak, T. Lődl (Astoria), B. Zarzycka (Zawisza), T. Janikowski (MKS). grupa E (r. 1960/61): K. Mroczkowska, K. Olejniczak, R. Filarski (Astoria), B. Witucka, E. Wójcik (Zdrój).

Będący na dalszej pozycji w klasyfikacji gr. C Leszek Matuszczak (Zdrój) na 200 m grzb. uzyskał 3.07,2 tj. RO-11. Podobne efekty uzyskali w gupie D: Aleksandra Kicińska na 100 m st. klas. (1.42,4) i Andrzej Wiśniewski w tej samej konkurencji dla chłopców (1.41,9) oraz na 50 m st. klas. (45,4). Rekordów w grupie E nie notowano.

Klasyfikacja klubów i okręgu: grupa C 13 m. Astoria 53 pkt.

19 Zdrój 39 pkt.

27 Zawisza 27 5 m. BOZP

119 pkt.

grupa D 13 m. Astoria 46,5 28 MKS 13 31 Zawisza 9 7

BOZP

68,5

grupa E 10 m. Astoria 30 Zdrój

5

BOZP

42,5 4

46

1969 Mistrz Okr. Dzieci przeprowadzone na basenie Tech. Elektr.-Mech. w Toruniu 16.2. były okazją dla Leszka Borowicza do poprawy RO-12 na 200 m grzbietowym wynikiem 3.01,1 min.

Dwa rekordy Polski dzieci na bydgoskiej pływalni padły 9.11.69 w czasie meczu towarzyskiego „Start-Astoria” z KS „Łączność” z Olsztyna. Ich autorami byli J. Bartczak na 200 zmiennym (2.47,7) i M. Jakubowska na 200 dowolnym (2.37,1). W kolejnych tygodniach listopada na zawodach kontrolnych, ale z pełną obsadą sędziowską, młodziutkie (r. 1957) zawodniczki „Astorii” poprawiły dwa RP. Szesnastego, M. Jakubowska na 400 m st. dowolnym (5.33,2 min.) i dwudziestego trzeciego E. Auksztulewicz na 50 m motyl. (35,6). Ta ostatnia w wyścigu na 200 m mot. uzyskała 3.18,2. Jej klubowa koleżanka B. Kaczorowska na 200 m grzb. i „po drodze” na 100 m osiągnęła 2.56,6 z międzyczasem 1.23,3. Dystans 200 m tym samym stylem J. Bartczak pokonał w 2.50,0 min. Wszystkie podane rezultaty były RO 12. Na zawodach w Poznaniu 30.11. E. Auksztulewicz popłynęła 100 m st. zmiennym w czasie 1.21,2 także lepszym od RP dzieci.

Koresp. Mistrz. Polski Dzieci przeprowadzono w Okręgu na basenach Bydgoszczy (gr. C i E) i Torunia (gr. D) 6-7 grudnia. W tej drugiej (roczniki `59 i `60) większość konkurencji wygrywali bydgoscy „startowcy”, a wyjątki to: Marek Christke ze „Stali” T. na 100 m st. grzb. i W. Suwalski ze „Zdroju” w 100 m zm. Najmłodsi uczestnicy z grupy E to roczniki `61 i `62. W swych konkurencjach zwycieżali: A. Michalak, M. Lewandowska, B. Topiłko, Mar. Niemiałtowski, Ł. Nartowicz, D. Skowronek z „Astorii” i liczna grupa pływaków „Zdroju” – B. Witucka, M. Pesta, S. Stawska, E. Kozłowski.

431

Nie udało się dociec w jakim stylu (mot. lub zm.) osiągnięty był ten wynik lub czy był odnotowany prawidłowo.

321 Najważniejsze wiadomości przynosiło z PZP zestawienie 20 najlepszych wyników z wszystkich okręgów. Wg niego właśnie medale zdobyli zajmując indywidualnie najwyższe pozycje: Grupa C Bartczak Jacek

Astoria

Auksztulewicz Elżbieta Astoria

Borowicz Leszek

Astoria

Bet Adam

Astoria

Kaczorowska Bogumiła Astoria Jakubowska Mirosława Astoria Grupa D Wiśniewski Andrzej

złoty złoty złoty srebrny brązowy złoty złoty srebrny złoty srebrny srebrny srebrny złoty srebrny złoty srebrny srebrny srebrny

Astoria złoty srebrny Grupa E – brak medalistów

200 zmien.

100 zmien.

200 klas.

100 delfin 100 klas.

50 mot.

100 zmien.

200 zmien.

100 dow.

50 dow.

200 dow.

200 grzb.

200 dow.

200 zmien.

200 grzbiet.

100 grzbiet.

100 dow.

200 dow.

2.46,6 RP-12 1.17,0 RO 3.01,2 RO 1.21,7 RO 1.25,6 RO 37,3 1.21,4 3.00,8 RO 1.06,6 RO 30,2 RO 2.29,0 2.50,7 2.25,4 RO 2.51,0 2.57,2 1.24,3 1.12,2 RO 2.40,6

50 klas.

100 klas.

44,3 RO 1.37,4 RO

Aby nie przeoczyć najefektowniejszego wyniku ponownie wymieniony zostaje w treści fakt poprawienia RP na 200 m zm. na 2.46,6 przez Jacka Bartczaka. Uzyskując na dystansie 50 m st. grzb. czas 37,5 sek. B. Kaczorowska przepłynęła szybciej od rek. Polski swej kategorii, ale jeszcze lepszą (37,4) tego dnia okazała się J. Orłowska ze „Startu” Gdańsk.

E. Auksztulewicz na 100 m zm. o 0,2 sek. gorzej od własnego RP. A. Bet na 200 dow. miał drugi rezultat w kraju po aktualnym jeszcze rekordzie Z. Pacelta.

Poza wymienionymi wyżej na liście 20 najlepszych wyników znaleźli się: gr, C (rocznik 1957/58): K. Majewska, A. Stefańska, G. Wąsiewicz, M. Wieczorek, Z. Kolan (Astoria), Mikołajewski (Stal T.), Komowski (Legia Ch.) gr. D (rocznik 1959/60): B. Ciemińska na 100 dow. (1.33,3 RO-10), A. Gano, E. Michnikowska, K. Mroczkowska, B. Sokulska na 50 mot. RO-10, B. Zarzycka na 50 kl. (46,6 RO-10), G. Frankowski, T. Lődl, T. Koziński, G. Filarski, J. Zaremba (Astoria), W. Suwalski, P. Szczęsny (Zdrój), M. Nadrajkowski (Noteć), S. Plaskacz (Stal T.) gr. E (r. 1961 i mł.): A. Michalak, M. Buzalska, E. Galas, M. Lewandowska, A. Marmurowicz, B. Płaczkowska, A. Zielinska Ł. Nartowicz, M. Nassowski, D. Skowronek, Mar. Niemiałtowski, B. Topiłko, (Astoria), M. Pesta, S. Stawska, B. Witucka, K. Wycichowska, W. Kozłowski (Zdrój).

W punktacji ogólnopolskiej tych zawodów zwyciężył Gdańsk - mając 4 kluby, w tym dwie bardzo silne wówczas sekcje „Spójni” i „Startu” - przed Bydgoszczą. Rozdzielając ten wynik na grupy wiekowe, BOZP zajął:

322 w grupie C - 2 miejsce z ilością 278,5 pkt . /rocznik 57-58/ D- 5 „ „ 102,0 „ / „ 59-60/ E- 4 „ „ 111,0 „ / „ 61-62/ Na ten dorobek punktowy złożyły się wyniki i pozycje poszczególnych klubów.

C-

1 24

Astoria 264,5 Legia 14

D-

5 Astoria 98 432 31 Zdrój 4

E-

5 Astoria 69,5 9 Zdrój 40,5 35 Noteć 1 Na ostatnich zawodach roku, 21 grudnia E. Auksztulewicz i L. Borowicz poprawili rekordy Polski kategorii dzieci w konkurencjach 100 m st. zmiennym dziewcząt z wynikiem 1.20,8 i 50 m st. grzbietowym chłopców 0.35,0 sek. Start innych zawodników w tej imprezie przyniósł jeszcze 4 dalsze rekordy okręgu 12-letnich - w tym M. Jakubowska 50 m st. dow.

33,5 sek. oraz A. Bet 400 dow. 5.09,5 i J. Bartczak 50 klas. 39,2 i L. Borowicz 50 mot. 35,3 oraz jedno wyrównanie takiego rekordu (szczegółów brak).

1970 Mistrzostwa Okręgu dla dzieci przeprowadzone 21-21.2.70, a więc krótko po zmianie wraz z nowym rokiem kategorii wiekowych, nie mogły z tej przyczyny przynieść gradu rekordowych wyników. W ciągu dwóch dni odbyły się 52 konkurencje. Cztery z nich wygrali reprezentanci „Zdroju”, sześć zawodnicy „Noteci” i po jednej pływacy „Stali” Toruń i „Stali” Grudziądz. Pozostałe padły łupem „startowców” z Bydgoszczy. Można odnotować nazwiska pojawiające się najczęściej na pierwszych miejscach. Wśród nich znajdujemy: gr. 8 lat i młodsi – M. Lewandowska, Z. Januszkiewicz gr. 9-10 lat. – K. Mroczkowska, M. Rudnicka, R. Filarski, M. i M. Niemiałtowscy gr. 11-12 lat – A. i B. Sokulskie, M. Wieczorek, G. Frankowski, A. Wiśniewski Na listach 20 najlepszych wyników z I półrocza znajdujemy wychowanków klubów BOZP, w większości z „Astorii”. (Miejsca podano cyframi rzymskimi).

M. Buczkowska (Noteć) - XVI-100.kl. / X-50 mot. / VIII-100 mot.

A. Kicińska - VIII-100 kl. / XI-200 kl. B. Kubiak - IX-100 kl. / XIII-200 kl. / V-50 mot. / VI-100 mot.

A. Sokulska - XIII-50 mot. / XVIII-100 mot.

J. Stefańska - XVIII-200 zm.

M. Wieczorek - V-50 dow. / IX-200 dow. / IX-100 zm. / VI-50 mot. / IX-100 zm.

B. Zarzycka - XI-100 kl. / XIV-200 kl. / XIII-100 zm.

D. Cytowicz - XX-50 dow.

G. Frankowski - XI-200 dow. [] Janikowski - XVIII-100 mot., A. Wiśniewski - 100 kl. i 200 kl.

Z. Różański (Zdrój) - XV-50 mot. / X-100 zm.

KMPD dla klubów okręgu bydgoskiego odbyły się we wszystkich trzech grupach 5-6.12.70 na basenie „Astorii”. Startowało 5 klubów. Poza gospodarzami imprezy silną reprezentację wystawił „Zdrój” Ciechocinek szczególnie w gr. A (roczniki 1958-59). Były dwa kluby toruńskie „Zryw” i mniej liczna „Stal”. Małą ekipę zaprezentowała Noteć Mątwy. Dwie zawodniczki w „żabce” osiągnęły III kl. sportową. Były to Barbary: Kubiak i Zarzycka.

Rekord okręgu 12-letnich A. Sokulskiej 1.27,2 na 100 m st. motylkowym dał w klasyfikacji ogólnokrajowej V miejsce.

Dorobek medalowy zawdzięcza „Astoria” wymienionej niżej siódemce433 zawodników, którym towarzyszy reprezentant „Stali” z Torunia.

432

Rozbieżne dane „z drugiej ręki” wymieniają w tym wypadku 31 lub 34 pozycję

323

Grupa A Barbara Zarzycka „ Barbara Kubiak Aleksandra Sokulska Grupa B Katarzyna Mroczkowska „ Grupa C Marek Christke „Stal” T. Magdalena Lewandowska „ Zbigniew Januszkiewicz Dariusz Skowronek „ pozycjach: gr. A

6. Astoria 85,5 pkt.

25. Zdrój 20 pkt.

gr. B 12. Astoria

srebrny srebrny brązowy brązowy

100 klas.

200 klas.

100 klas.

200 zm.

1.30,2 3.14,8 1.30,6 3.15,2

srebrny brązowy

50 grzbiet.

100 grzbiet.

42,0

złoty złoty srebrny srebrny srebrny brązowy

25 delfin 50 dow 25 delfin 50 dow.

50 grzbiet.

25 dow.

21,4 sek.

40,6 sek.

26,2 40,0 45,6

7. BOZP 105,5 pkt.

8. BOZP

gr. C

6. Astoria 4. BOZP 15. Stal T. 22. Noteć I. 26. Zdrój W klasyfikacji generalnej „Astoria” na IV m. Efekt końcowy dla okręgu bydgoskiego VI m. mniej imponujący, gdyż lokujące się na wyższych pozycjach zebrały: 364 pkt. Gdańsk, 313,5 p. Olsztyn, 290,5 Wrocław, 211,4 Poznań, 142 pkt. Szczecin.

1971 W lutym Halowe Mistrz. Okr. Dzieci jak zwykle na początku roku choć nie przyniosły wielu rekordów jednak ocena poziomu młodych pływaków była pozytywna. Do tabel trafił wynika 11-latka R. Filarskiego na 200 m grzbietem 3.01,2. Przewaga „Astorii” nad pozostałymi klubami była zbyt duża, podobnie zresztą jak w pozostałych grupach wiekowych, stąd wyniknęło zaniechanie punktacji zespołowej, w której lubowano się w latach sześćdziesiątych. Zwycięzcom nie dawało już satysfakcji a słabszych zbyt deprymowało i zniechęcało.

Wyniki Koresp. MP dzieci, które odbywały się w całym kraju 4-5.12. opublikowano w (Kom. 2/72) Grupa A (1959-60) Ciemińska Bogumiła Astoria złoty 100 zmien. 1.22,6 srebrny 100 dow.

1.10,8 RO-12 srebrny 200 dow.

2.34,6 RO-12 s.c.

Zarzycka Barbara Astoria złoty 200 klas.

3.04,2 srebrny 100 klas.

1.26,6 srebrny 200 zmien. 2.57,8 433

Nie udało się pozyskać potwierdzenia sygnalizowanych tu medali na 200 zm A. Sokulskiej oraz na 25 m dow. D. Skowronka, choć ustalono ogólną liczbę zdobytych. Znaki zapytania w rubryce rezultatów oznaczają wyłącznie brak wiedzy autora w tej materii.

324 Koziński Tomasz

Astoria

Sokulska Bernadeta

Astoria

Wiśniewski Andrzej Frankowski Grzegorz Filarski Ryszard dziewczęta

Astoria Astoria Astoria Astoria

Grupa B (1961-62) Niemiałtowski Mariusz Astoria

złoty 200 dow. brązowy 100 dow. brazowy 100 delfin brązowy 100 dow. brązowy 200 dow. srebrny 100 zmien. brązowy 200 dow. brązowy 200 grzbiet. brązowy 4 × 100 zmien.

złoty złoty Topiłko Bogdan Astoria srebrny brązowy chłopcy Astoria srebrny Domagała Zbigniew Zryw Toruń brązowy brązowy Grupa C (1963 i mł.)

Wiśniewska Jolanta Astoria brązowy

50 klas.

100 klas.

50 delfin 100 zmien.

4 × 50 zmien.

50 dow.

100 dow.

25 delfin

2.25,4 RO-12 1.08,9 1.19,6 RO-12 1.11,8 2.34,6 s.c.

1.19,4 2.29,4 2.49,8

42,2 ?

39,6 1.27,6

434

35,0 1.18,8 24,0

Zawodniczka „Astorii” Bogumiła Ciemińska uzyskała na 200 dowolnym czas 2.34,6 lepszy od zanotowanego dotychczas rekordu Polski, wygrywając wskazaniem celowniczych, a więc tym samym czasem z koleżanką klubową Bernadetą Sokulską. Barbara Zarzycka powtórzyła rekordowy rezultat na 100 klasycznym z 28 listopada 1971 – 1.26,6 min. RO-10 ustanowiła dwukrotnie M. Lewandowska /62/ na 50 dow. – 36,6, i 100 zm. – 1.31,2.

Na liście 20 najlepszych wyników znaleźli się jeszcze: gr. A (rocznik 1959/60): K. Mroczkowska, G. Filarski, Mir. Niemiałtowski (A), M. Christke (Stal T.), Z. Rembeza, I. Lubaszewska, J. Kamiński (Zryw T.) gr. B (rocznik 1961/1962): M. Lewandowska, A. Michalak, D. Urbańska, K. Czech, Ł. Nartowicz, D. Skowronek, B. Szymielewicz (wszyscy Astoria). gr. C (rocznik 1963 i mł): I. Grzeszczak, K. Stachowiak, D. Strzelecka J. Wiśniewska, P. Redis, Z. Grubich, J. Saja, G. Żwirkowski (A), B. Mausolf, M. Perczak (Zryw) Zestawienia dokonane przez PZP po weryfikacji wcześniejszego komunikatu 435 przyniosły następujące rozstrzygnięcia dla klubów i BOZP: gr. A Astoria 2 m. 246,5 pkt.

Zryw Toruń 35 m. 6,5 pkt.

OZP 2 m. 253 pkt. gr. B Astoria 4 116,5 Zryw 18 25,5 OZP 5 142 gr. C Astoria 13 41,5 Zryw 20 21 OZP 7 62,5 W edycji BOZP na 50 konkurencji 10 wygrali zawodnicy „Zrywu”, 35 „Astorii”, po dwie „Noteci” i „Stali” T., wreszcie 1 „Zdroju” Ciechocinek.

W Bydgoszczy, 19 grudnia miał odbyć się trójmecz w kategorii dzieci. Po wycofaniu się Gdańska reprezentacja BOZP wygrała z Szczecinem 126 : 104. Zawodnicy „Astorii” zwyciężyli w 13 spośród 18 konkurencji indywidualnych i dwie sztafety. B. Zarzycka ponownie 434 435

Podobnie jak w poprzednim przypisie.

Sprostowanie do Komunikatu PZP nr 1/72

325 wyrównała własny RP na 100 m klas. (1.26,6). RO-12 poprawili: B. Ciemińska na 50 m dow.

(32,0), T. Koziński na 100 m mot. (1.21,2).

1972 Na początku lutego, a więc po niedawnej zmianie roczników we wszystkich kategoriach, MOkr. dzieci nie przyniosły gradu rekordowych wyników. Wyróżnić udało się jednak dwu 10-letnim grzbiecistom: Z. Januszkiewiczowi na 50 m (40,0) i Ł. Nartowiczowi na 100 m (1.29,4 - wyrównany). Można też zwrócić uwagę na nazwiska zwycięzców poszczególnych konkurencji, głównie z ośrodków poza Bydgoszczą, gdyż w najbliższym czasie powinny często się powtarzać: Iwona Lubaszewska i Zbigniew Domagała (Zryw) oraz Jarosław Lachowicz (Zdrój). Czy spełnią oczekiwania? Na 48 konkurencji 34 wygrali bydgoscy startowcy, 10 zawodnicy „Zrywu” Toruń, 3 „Zdroju” Cichocinek i 1 „Stali” Toruń.

Tradycyjnie na przełomie dwóch ostatnich miesięcy roku odbywały się KMP dla dzieci. W 1972 przypadły na 2-3 grudnia. Listę 20 najlepszych wyników i punktację tych KMP wydano bardzo wcześnie, tego samego roku436. Znajdujemy w nim następujące informacje o medalistach z okręgu bydgoskiego: Grupa A Michalak Anna Astoria srebrny 200 grzbiet. 2.51,8 RO-11 Niemiałtowski Mirosław Astoria srebrny 200 dow.

2.23,8 RO-11 Rudnicka Marlena Astoria brązowy 200 klas.

3.08,8 Filarski Ryszard Astoria brązowy 200 dow.

2.24,2 brazowy 200 zmien. 2.46,8 Gupa B Nartowicz Łukasz Astoria złoty 50 grzbiet.

38,0 RO-10 złoty 100 zmien. 1.25,0 RO-10 zł./sr.

50 motyl.

37,8 ex equo Lewandowska Magdalena Astoria srebrny 50 dow.

34,0 RO-10 srebrny 100 dow.

1.15,0 srebrny 50 motyl.

38,6 Januszkiewicz Zbigniew Astoria srebrny 100 grzbiet. 1.27,1 Szymielewicz Bogdan Astoria srebrny 100 zmien. 1.26,6 Grubich Waldemar Astoria brązowy 100 grzbiet 1.27,1 Grupa C – bez medali.

Mirosław Niemiałtowski uzyskał na dystansie 200 m dowolnym 2.23,8 rezultat gorszy od rekordu Polski zaledwie o 0,2 s. Anna Michalak na 100 m grzb. osiągnęła 1.22,2 i 200 m zm. 3.00,4 - obydwa wyniki były RO-11, ale medalu nie dawały.

Miejsca poza strefą medalowa: gr. A (roczniki 1960/61): E. Galas, K. Mroczkowska, B. Szczepaniak, D. Urbańska, K. Czech, J. Michalski, Mar. Niemiałtowski, B. Topiłko (A). I. Lubaszewska, Z. Domagała (Zryw) gr. B (r. 1962/63): V. Czerniak, B. Nowak, M. Wiśniewska, A. Zielińska, A. Ciemniak, P. Kreschel, D. Skowronek (A), M. Malczyńska, M. Zieliński (Zryw). gr. C (r. 1964 i mł.): M. Socha (Zryw), M. Rębilas, P. Czesiński (A), J. Lachowicz (Zdrój) Po poprawkach obejmujących punktację zespołową znajdujemy: gr. A 2 m. Astoria 156,5 pkt. 39 m. Zryw T. 2 pkt. gr. B 2 Astoria 183,5 29 Zryw T. 4,5 gr. C 40 Astoria 2,75 29 Zryw T. 15,0 34 m. Zdrój 6,5 436

Komunikat PZP nr 5/72

7 m. OZP 158,5 4 OZP 188 15 OZP 24,25

326 Na zawodach kontrolnych 16.12. najlepszy w kraju wynik wśród chłopców z grupy starszej w kategorii dzieci na 800 m st. dowolnym 10.18,1 uzyskali: Mirosław Niemiałtowski i Ryszard Filarski. Ten pierwszy wskazaniem sędziów celowniczych wygrał wyścig i w taki to sposób on został rekordzistą. Niezależnie od prezentowanej tu sytuacji tytuł ten przysługiwał Niemiałtowskiemu z racji poprawienia rekordu krajowego również na 200 dowolnym, czasem 2.22,2.

1973 W ZMOkr. kat. dzieci przeprowadzonych na basenie „Astorii” 3-4.2. uczestniczyło wprawdzie sześć działających wówczas klubów, ale reprezentacja „Legii” Chełmża liczyła tylko 5 osób „Zdroju”, „Stali” i „Noteci” po 7 zawodników, przy czym ten ostatni zespół startował jedynie drugiego dnia zawodów.

Mistrzostwa Okręgu Dzieci 9-10.6.73 otwierały sezon startów letnich i choć pierwszego dnia odbyły się na basenie 25 metrowym, to już drugiego „testowały” 50 m odkryty obiekt „Astorii” po jego uruchomieniu.

BOZP dla uaktywnienia terenu (tak to się wówczas mówiło) od roku 1973 na stałe wprowadził do kalendarza cykl imprez dziecięcych o nazwie „Turniej Trzech Basenów”, z czasem przemianowany i dostosowany do czterech basenów. Były to zawody dla 9 do 11latków rozgrywane w trzech terminach, po dwie konkurencje na każdym (innym) basenie. Do klasyfikacji końcowej sumowano rezultaty 4 najlepszych konkurencji wg tabeli punktacyjnej.

W niektórych latach miały miejsce dwie rundy: wiosenna i jesienna.

Turniej dla roczników `63 i `64 odbył się w pierwszej rundzie 28.10. na basenie w Toruniu. W biegu dodatkowym na 200 klas. M. Mausolf ze „Zrywu” uzyskał 2.41,9 co było rek. okręgu juniorów. Druga runda cyklu odbyła się 11.11. w Chełmży. Trzecia, finałowa przeprowadzona została 25.11. w Bydgoszczy. Suma punktów przyjętych z tabel PZP za wszystkie starty wskazała zwycięstwo zawodników J. Wiśniewskiej (1 869) i G. Żwirkowskiego (1496) z „Astorii” w roczniku 1963 oraz pływaków „Zrywu” M. Socha (1 355) i T. Lubaszewskiego (1 222) w roczniku 1964.

Zawody, które odbyły się w Toruniu 18.11.73 to eliminacje do II Strefowych Mistrzostw Dzieci o Puchar PZP. Zanotowano na nich jeden rek. okr. dzieci 12-letnich ustanowiony przez Z. Domagałę (Zryw) na 100 m dow. z czasem 1.05,2 min.

Runda przeprowadzona w Bydgoszczy 16.12.73 nosiła pełną nazwę: II Strefowe Korespondencyjne Zawody Dzieci o Puchar PZP. Z 16 indywidualnych konkurencji 8 wygrali bydgoszczanie, podobnie jak dwie ujęte programem sztafety. Protokół z zawodów zawiera przytoczoną punktację nie wyjaśniając z jakiego powodu sztafety właśnie, nie zostają w niej uwzględnione: Bydgoszcz – 8 546 pkt., Gdańsk – 8 518, Szczecin – 7 750, Poznań - 6 694 i Koszalin – 5 967 pkt. Rekordem okręgu uwagę zwrócił na siebie już w Toruniu, zawodnik miejscowego „Zrywu”, ur. w 1961 roku Zbigniew Domagała. Jeszcze lepszy rezultat uzyskał na zawodach w Bydgoszczy wyrównując tym razem rekord Polski na 100 dowolnym wynoszący 1.04,2 min.

Końcowe wyniki KMP dzieci przeprowadzonych w całym kraju w pierwszą sobotę i niedzielę grudnia ukazały się ze zrozumiałych powodów po jakimś czasie 437. OZP w tej imprezie rozdzielił grupy tak, że starsi i najmłodsi tj. gr. A i C startowali w Bydgoszcz,y a grupa B w Toruniu. Dziennik Wieczorny z 2-3.12. czyli tuż po imprezie, wyróżnił w pierwszej kolejności Tomasza Toczkiewicza /61/, który na 400 m st. dowolnym uzyskał wynik lepszy od rekordu Polski. Dalej z tej samej grupy, A. Michalak, M. Lewandowską, D. Urbańską, Mariusza Niemiałtowskiego, B. Topiłko, (Astoria) i Z. Domagałę (Zryw T.). W grupie B wymieniono: J. Wiśniewskiego, G. Żwirkowskiego, P. Redisa, (Astoria), J. Lachowicza 437

Komunikat PZP 1/74

327 (Zdrój) i B. Ostrowską (Zryw). Z najmłodszych zauważeni zostali J. Elsner i M. Ciechanowski (Stal T.), J. Bajwenko (Zryw) oraz H. Gwit. Tej ostatniej nie trzeba zapamiętywać, sama da o sobie znać przez kilka, a nawet kilkanaście następnych lat.

Medalistami tych mistrzostw zostali: Grupa A Urbańska Dorota Astoria brązowy 200 dow.

2.30,3 RO-12 Michalak Anna Astoria srebrny 200 zmien. 2.47,4 Domagała Zbigniew Zryw złoty 200 dow.

2.22,4 srebrny 100 dow.

1.05,2 Toczkiewicz Tomasz Astoria złoty 400 dow.

4.56,0 RP-12 brązowy 200 dow.

2.23,2 Topiłko Bogdan Astoria złoty 100 motyl.

1.12,8 Niemiałtowski Mariusz Astoria brązowy 100 klas.

1.23,8 Grupa B – bez medali Grupa C – bez medali W zestawieniu PZP poza medalistami oraz już wymienionymi znajdujemy: gr. A (roczniki 1961/62): M. Duszka, E. Galas, H. Lewińska, B. Szczepaniak, P. Czekalski, K. Czech, R. Wojciechowska, Z. Januszkiewicz, J. Wasilewski (wszyscy Astoria), M. Bartkowski (Zryw Toruń). gr. B (r. 1963/64): H. Jędrzejczak, B. Nowak, K. Stachowiak, (A), D.Ostrowska, M. Perczak (Zryw). gr. C (r. 1965 i mł.): E. Lewandowska (Zryw), K. Łabędzka, A. Wilkosz, J. Rutkowska, J. Fabisiak, J. Jaskólski, T. Kuczyński, J. Tobiasz (A), Punktacja wg PZP: gr. A 2 m. Astoria 209 pkt. 20. m. Zryw 28 pkt.

2 m. OZP 237 pkt. gr. B 10. Astoria 53,5 9. OZP 53,5 gr. C 26. Astoria 19,0 39.

Zryw 4 30. Stal T. 14,5 pkt. 12. OZP 37,5 Ostatnie zawody 1973 roku odbyły się 22 grudnia. Magdalena Lewandowska zakończyła go rekordem Polski na 800 m st. dowolnym ustalając wynik na 10.35,6 min.

1974 Na początku roku, dokładniej 2-3 lutego odbyły się w Bydgoszczy Halowe Mistrzostwa Województwa Dzieci. Startowali, oprócz gospodarzy reprezentanci „Zdroju” Ciechocinek, „Stali” i „Zrywu” Toruń. W dwóch młodszych grupach na czele konkurencji przewijały się nazwiska już wyżej wymienione. Najstarszą grupę stanowiły w tym momencie roczniki 1962-1963. Na pierwszych miejscach przypływali: M. Lewndowska, K. Stachowiak, J. Wiśniewska, A. Zielińska, Z. Januszkiewicz, Z. Myszkowski, B. Szymielewicz z „Astorii” oraz M. Perczak, W. Chmielewski ze „Zrywu”.

Zawody eliminacyjne do Strefowych Korespondencyjnych Zawodów o Puchar PZP w kat. dzieci dla roczników 1962-65 przeprowadzono 12.5.74. Jak wynika z powołań sędziów prawdopodobnie w Bydgoszczy. Sprawozdań nie znaleziono.

Turniej Trzech Basenów nazywany był niekiedy w protokołach poszczególnych edycji Mityngiem…. W rundzie wiosennej przeprowadzono go dwukrotnie w Bydgoszczy w dniach 2.6. oraz 9.6. a w dniu 14.6. finał odbył się w Toruniu. Obejmował roczniki 1964 - 62. Nie odnotowano rekordów i brak wyników podsumowujacych.

150 zawodników „Stali” i „Zrywu” Toruń, „Zdroju” Ciechocinek oraz gospodarzy uczestniczyło 15-16 czerwca na 50 m basenie „Astorii” w Letnich Mistrzostwach Okręgu.

Startowali zawodnicy wszystkich grup wiekowych rozdzieleni następująco: przed południem

328 grupy dzieci B i C, po południu grupa A. Na listę rekordzistek w kat. dzieci (10 lat) wpisała się Katarzyna Łybek uzyskując w konkurencji 200 m st. grzbiet. wynik 3.22,0 min.

W jesiennym cyklu „Turnieju Trzech Basenów” startowały ekipy „Zdroju”, „Zrywu”, i „Astorii” a zawody zgodnie z założeniem odbywały się na trzech funkcjonujących w okręgu basenach Chełmży, Torunia i Bydgoszczy pomimo, że „Legia” Ch. w nich już nie startowała.

Pozostali gospodarze zawodów korzystali z okazji i przeprowadzali przy okazji biegi dodatkowe, poza konkursem, dla roczników starszych niż przewidywał regulamin. W ten sposób 10.11.74 w Toruniu Mariusz Mausolf ze „Zrywu” miał okazję poprawić rek. okręgu juniorów na 100 m klas. na 1.13,4 min. a 15 listopada w Bydgoszczy Anna Michalak (r. 61) rekord Polski młodz. na 400 dowolnym (4.52,0). Rekordy okręgu 10 i 11 letnich pobili kolejno wymienieni Jolanta Strach na 100 m klas. (1.37,6) i Piotr Redis w 200 m dow. (2.33,6). Punktacja całego cyklu wskazała jako najlepszych w rocznikach pływaków „Astorii”: 1965 H. Gwit 1711 pkt.

J. Tobiasz 1213 pkt.

1964 K. Łybek 1935 J. Zyskowski 1583 1963 J. Wiśniewska 2183 P. Redis 1799 438 1962 [] Wiśniewska 2033 B. Szymielewicz 1979 Eliminacje przed Strefowymi Korespondencyjnymi Zawodami o Puchar PZP miały miejsce w Toruniu 24.11.

W tym samym terminie w Szczecinie odbył się duży mityng dziecięcy z udziałem 9 klubów wygrany przez gospodarzy (110 pkt.). „Astoria” znalazła się na IV poz. (35 pkt.).

Jakby w korespondencyjnej rywalizacji z A. Michalak, M. Lewandowska ustanowiła na dystansie 400 m st. dowolnym RP dzieci i młodzików, tzn. w dwóch grupach wiekowych jednocześnie, rezultatem 4.49,8 min. i wygrała jeszcze 200 m st. zm. 2.43,8 – to był RO. M. Lewandowska na przestrzeni trzech tygodni końcówki roku (30.11.- 1.12.- 22.12) poprawiła seryjnie rekordy na 200, 400 i 800 m st. dow. wynikami 2.19,6 dalej 4.46,2 oraz 9.43,5. Były to najlepsze rezultaty dotąd uzyskane w kraju przez 12-latkę. W odniesieniu do 200 m nie osiągnięte dotychczas także przez krajowe pływaczki 14-letnie. Wynik na 400 m to RP w kat. dz., mł. i juniorów (do 16 lat).

Na przełomie listopada i grudnia odbyły się w Bydgoszczy KMPD dla wszystkich grup wiekowych. Oprócz „Astorii” startowali w nich tylko zawodnicy „Zdroju” i „Zrywu”.

Rezultaty były obiecujące a duże ożywienie wprowadzał każdy start M. Lewandowskiej /62.

Ostatecznie jeden, na 400 m st. dowolnym, zakończył się rekordem Polski dzieci439, młodzików i juniorów (patrz zestawienie poniżej). Wśród zwycięzców tej grupy pojawiły się nazwiska Z. Januszkiewicz, B. Szymielewicz i Z. Myszkowski. W rocznikach 1964-65 sygnalizują swe duże możliwości: z młodszego rocznika H. Gwit (I na 100 m st. zm – 1.35,8 min. II na 100 m dow.- 1.25,2 i III na 50 m mot. – 48,4 sek.) oraz starsi J. Strach (RO na 100 m st. kl.

1.37,2), E. Hoffman, K. Łybek (RO na 50 i 100 m grzb. 40,0 i 1.24,2) A. Lussa (RO 100 m st. dow. 1.16,4) z „Astorii” i Lachowicz ze „Zdroju”. W grupie C tj. najmłodszych, właśnie reprezentanci „Zdroju” i „Zrywu” zawojowali prawie wszystkie pierwsze miejsca.

Lokaty zawodników i klubów BOZP na listach krajowych w tych KMPD ogłoszono już, a może raczej dopiero, w następnym roku440. Medale zdobyli: Grupa A Lewandowska Magdalena

Astoria

Januszkiewicz Zbigniew

Astoria

438

złoty złoty srebrny

200 dow. 2.19,6 400 dow. 4.46,2 100 grzb. 1.16,4

RP-12 RP-12 do 16

Chociaż nazwisko figuruje w materiałach podsumowujących tą imprezę, powstaje wątpliwość rzetelności tej informacji, gdyż wśród rocznika `62 Astoria nie dysponowała kartą zgłoszenia zawodniczki o tych personaliach 439 To ostatni rok, którym górną granicę w kat. dzieci wyznaczały 12-latki W następnym będzie ona wynosić 11 lat.

440 DW nr 34 (4774) z dn. 10.2.75 r.

329

Grupa B Łybek Katarzyna

Astoria

srebrny brązowy

Klasyfikacja klubowa: gr. A 9 m. Astoria 85,5 pkt. gr. B 8/10 m. Astoria 69,0 gr. C 18 m. Zdrój 23,5 26 m. Astoria 17

100 grzb. 1.24,2 50 grzb. 0.40,0

35 m. Zryw T. 4

9 m. OZP 85,5 pkt.

10 m. OZP 69,0 8 m. OZP 44,5.

W Olsztynie z rówieśnikami tamtejszego SZS AZS, ścigały się 8 grudnia po raz ostatni 12-latki „Astorii” jako kat. dzieci. Zwycięzcami wymienionych niżej konkurencji byli bydgoszczanie: 100 m st. mot. i 200 m zmien. M. Lewandowska (1.16,6 i 2.43,7) 100 m st. dow. i 200 m grzb. Z. Januszkiewicz (1.14,7 i 2.49,7) 200 m st. klas. i 200 m zmien. B. Szymielewicz (3.08,0 i 2.47,8) 100 m st. mot. P. Redis r. 53 (1.26,3) W tabeli rekordów Polski na basenie 25 m (ze stanem na 1.1.75) PZP zamieścił na stronie 11-latków rezultat Jolanty Wiśniewskiej /63/ na dyst. 800 m st. dow. równy 10.53,1 uzyskany 22.12.74 w Bydgoszczy. Było to wynikiem zmiany dwurocznikowych kategorii wiekowych, wprowadzonych z nowym rokiem, co spowodowało pominięcie rezultatu Magdaleny Lewandowskiej /62/ 10.35,6 RP uzyskanego 22.12.73 w Bydgoszczy.

1975 Dynamicznie rozwijająca się w zrzeszeniu spółdzielczym dyscyplina sportowa skłoniła jego kierownictwo do rozszerzenia zainteresowania i wsparcia pływaków już w kategorii dzieci. Zorganizowano je po raz pierwszy w Łodzi 12 stycznia 1975. Zespołowo zwyciężyła Bydgoszcz (48 pkt.) przed Łodzią (32 p.) i Bytomiem (8 pkt.). Zawodnicy „Astorii” wygrali wszystkie wyścigi wchodzące do programu tych mistrzostw.441 Przeprowadzone 8-9.3.75 w Bydgoszczy Halowe Mistrzostwa Województwa dla grupy C zgromadziły nadspodziewanie dużo zawodników rocznika 66 i 67 nadal z trzech tylko klubów „Zdroju”, „Zrywu” i „Astorii”. Zwycięstwami w poszczególnych konkurencjach podzielili się: I. Bajwenko, J. Prylińska ze „Zrywu”, A. Rewers, P. Rudziński ze „Zdroju” oraz J. Lödl, M. Socha z „Astorii”. W tym samym terminie w Toruniu ścigali się zawodnicy grup A i B. Tutaj silną przewagę wykazywali pływacy „Astorii”. Wyróżnić wypada K. Łybek, J. Strach i H. Gwit. Ta osatatnia wygrała trzy konkurencje: 200 m grzb. (3.15,4), 100 m st. zm (1.32,8), 100 m dow. (1.22,6) i była II na 50 m mot. (46,8).

Ogólnopolskie Zawody Pływackie z okazji Dnia Dziecka odbyły się 29-30.5. br. w Poznaniu. Zawody miały charakter finałowych spotkań roczników 1965 i 66 z udziałem 6 lub 12 pływaków w każdej konkurencji. Trudno dociec, kto i na jakiej podstawie typował uczestników? Hanna Gwit, jedyna zawodniczka okręgu bydgoskiego, wygrała konkurencje 100 m st. dowolnym i 200 m st. zmiennym oraz zajęła drugie miejsce na 100 m st. grzbietowym.

Organizatorzy przedspartakiadowego obozu w Tarnowie, przeprowadzili 14 i 20 lipca zawody kontrolne na 50 m pływalni „Unii”. Kolejna generacja pływaków podjęła walkę o rekordy, rewelacyjni byli najmłodsi. W pływaniu bydgoskim rozpoczęła się „era” Hanny Gwit.

Wymieniona na trzech dystansach uzyskała wyniki lepsze od rekordów Polski 10-latków

441

Na przestrzeni tego roku kilkakrotnie pojawia w protokołach z zawodów (i tak jest w tym wypadku) informacja o RO-11 osiągniętych w st. klasycznym przez Jacka Mójtę (64). Ten obiecujący młody pływak miał wcześniej konkurenta w osobie Andrzeja Wiśniewskiego (59), którego rekordowe rezultaty, po zmianie kategorii wieku, pominęli autorzy statystyk. Opracowanie niniejsze przywraca właściwy porządek rzeczy ubolewając nad nieporozumieniem.

330 i tak: 200 m st. grzbietowym 3.12,8 min. 100 grzbietowym 1.30,4 oraz 200 dowolnym 2.50,1.

Podobnie Jacek Tobiasz, który 50 motylkowym przepłynął w 41,5 sek.

Kalendarz imprez wyznaczał na 15-16 listopada KMPD. W edycji bydgoskiej na czoło osiągnięć wysunęła się z rekordowymi dla 11-latków wynikami Ewa Hoffman. Uzyskała na 400 m st. dowolnym 5.08,6 i co na tym dystansie rzadko się zdarza „po drodze” (z międzyczasem) na 200 m st. dowolnym 2.28,0 min. W trakcie zawodów poprawiono jeszcze cztery rekordy okręgu 11-letnich. Ich autorami byli: J. Strach (200 klas.- 3.10,2), E. Hoffmann (100 dow.- 1.09.4), H.Gwit (400 dow.- 5.40,2 i 100 zmien.- 1.26,0). Ta ostatnia wygrywała w gr. B 4-krotnie. Rekord ustanowił także 10-letni Wojciech Grabowicz pokonując 200 m st. grzb. w 3.00,6 min.

W kolejnym wydaniu „Turnieju Trzech Basenów”, wznowionym w październiku 1975 zawodami w Chełmży, ustanowiony został rekord okręgu na 100 m dowolnym E. Hoffmann dla 11-latków. Drugą konkurencją był 100 motyl. Następna runda zaplanowana została na 23 listopada w Toruniu – basen „Zrywu”. Odbyły sie wyścigi na 100 grzb i 200 zm. Finał tej imprezy wypadł na 7 grudnia w Bydgoszczy. Zawodniczki „Astorii” E. Hoffmann i H. Gwit ustanowiły rekordy Polski. Obie płynęły na 200 metrów dowolnym uzyskując w kolejności 2.39,8 i 2.26,6 min.

W podsumowaniu turnieju najlepszymi okazali się: rocznik 1966 J. Prylińska (Zryw) 1435 pkt.

J. Lödl (Astoria) 1386 pkt.

1965 H. Gwit (Astoria) 2029 J.Tobiasz „ 1589 1964 E. Hoffmann (Astoria) 2601 A. Lussa „ 1794 Tego samego dnia odbył się sprawdzian długodystansowy, w którym powtórzyły wyczyn na 800 m dowolnym. E. Hoffman pobiła rekord dziewcząt 11-letnich wynikiem 10.33,8 min., a H. Gwit rezultatem 11.24,8, rek. 10-letnich. Wynik ten pozostał aktualny w tabelach załączonych do sprawozdania Związku za okres 1989-92. Tydzień później kolega klubowy wyżej wymienionych Jacek Tobiasz, uzyskał w Bydgoszczy czas 5.27,0 na 400 m dowolnym, co było również najlepszym osiągnięciem w kraju 10-latka.

Następną okazją do wykazania swej sprawności były dla dzieci zawody organizowane przez „Unię” Oświęcim, na jej krytej „pięćdziesiątce” 13-14 grudnia. W czasie imprezy zanotowano niecodzienny przypadek. Ewa Hoffman (11 lat) wygrywając wyścig i Hanna Gwit (10 lat) w tym samym biegu dopływając na dalszej pozycji, pobiły w tych samych czterech konkurencjach rekordy Polski. Ewa, kolejno na 100 m dowolnym - 1.10,0 min, 200 dow. - 2.29,2 min, 400 dow. - 5.13,0 min. i 800 dow. - 10.47,7 (wynik figurował w tabelach jeszcze w roku 2000). Młodsza o rok Hanna na 100 - 1.16,1 min, 200 - 2.43,4 min, oraz 400 - 5.34,2 min. i 800 - 11.37,1 min. Radość ze zwycięstwa dzielili z wymienionymi Jolanta Strach /64/ 100 i 200 kl. odpowiednio 1.31,1 i 3.16,4 oraz Jacek Lödl /66/ na 400 m dow. 6.06,6. i Katarzyna Łybek z racji ustanowienia RO-11 na 100 grzb. i 200 m zm. (1.23,2 i 2.56,1). Prowadzona punktacja wyróżniała „Astorię” – 3.319 pkt. przed „Wartą” Poznań - 3.212 pkt. i „Dziesiątką” Zielona Góra – 3.094 pkt.

Centralne Zawody Dzieci przeprowadzone 21-22.12. r na krytym basenie KS „Siarka” w Tarnobrzegu były pierwszym po zmianie formuły KMP dla dzieci finałem sprawdzającym w bezpośredniej konfrontacji wyniki najlepszych w rocznikach 1964 i 65. Wśród startujących znalazły się dwie bydgoszczanki, rekordzistki Polski z wcześniejszych KMPD (15-16.11) 400 dowolnym: Ewa Hoffmann (11 lat) i Hanna Gwit (10 lat). Wygrały swoje koronne konkurencje a starty w dalszych wyścigach przyniosły wymienionym niżej następujące pozycje: I m. - Gwit Hanna (400 dow. 5.25,6 RP-10), Hoffmann Ewa (400 dow. 5.04,8 RP-11) sztafeta 4 × 100 zm. dziew. (D.Tobolewska, J. Strach, E. Hoffmann, K..Łybek) 5.27,0 II - Hoffmann Ewa (100 dowolnym), Gwit Hanna (100 zmiennym – 1.24,8) RO. III - Gwit Hanna (100 grzbietowym - 1.27,7) IV - Stróżyński Grzegorz (100 motylkowym), Grabowicz Wojciech (200 grzbietowym)

331 Wojciechowska Mariola (200 grzbietowym) VI - Strach Jolanta (100 i 200 klas.), Zyskowska Katarzyna (100 motylkowym), Stróżyński Grzegorz (200 motylkowym), Hoffmann Ewa (200 zmiennym).

Bardzo silnie zaznaczyła swą obecność grupa pływaków Stali-Stacznia. W nieoficjalnej klasyfikacji „Astoria” zajęła 6 miejsce.

1976 Mistrzostwa ZS „Start” w kat. dzieci 8.2.76 odbyły się ponownie w Łodzi i objęły roczniki 1965 i młodsze. Zespołowo po 40 pkt. zdobyły ekipy Łodzi i Bydgoszczy, a 13 pkt.

Bytom. Swoje konkurencje wygrały: J. Rutkowska (200 kl.), K. Zyskowska (100 mot.) i H. Gwit (200 grzb. i 400 dow.) a z chłopców J. Tobiasz 100 dow. i mot.).

Toruń był organizatorem Mistrzostw Okręgu Dzieci dla grupy A i B w dniach 6-7.3.76. przy udziale trzech klubów działających w BOZP. W tym samym czasie na basenie „Astorii” startowała grupa C (`67 i młodsi). Przy dużej liczbie konkurencji pojawiło się sporo nowych nazwisk zawodników, których karierę sportową należało pilnie obserwować.442 W tych też dniach, korzystając z obecności komisji sędziowskiej obsługującej zawody dzieci, starsi zawodnicy uczestniczyli w starcie kontrolnym mając za tydzień MP. W ten sposób okazję do poprawienia RO znaleźli: M. Wieczorek na 200 m zm. – 2.31,4 min. a RO-15 T. Toczkiewicz, także 200 zm. – 2.26,4 i B. Topiłko na 100 mot. – 1.06,8 min.

Kolejna edycja Turnieju Trzech Basenów rozpoczęła się zawodami w Chełmży 10.10. i obejmowała roczniki 1965-67. W wyścigach na 100 m motylem oraz 100 m dowolnym dziew. i chłop. startowali tu tylko pływacy „Astorii”. Te same konkurencje odbyły się w trakcie zawodów 31.10., gdzie w imprezie o tej samej nazwie pływali zawodnicy „Zrywu” i „Zdroju”. Już w komplecie klubów BOZP odbyła się kolejna runda TTB 7.11. w Toruniu z wyścigami na 100 m grzbiet. i 200 m zmiennym w programie. Runda finałowa w Bydgoszczy rozegrana 14 listopada przyniosła rozstrzygnięcia po konkurencjach 100 m klas, i 200 m dow. W grupach A,B,C tj. rocznik 65-67 wygrali zawodnicy „Astorii”: dziewczęta chłopcy grupa A Hanna Gwit 2.546 pkt.

Mariusz Ziętak B Małgorzata Socha Jacek Lödl C Małgorzata Czeszejko Marek Szymczak Pływacy „Astorii”, wygrali 24.10.76 w spotkaniu (do lat 11), na własnym basenie z MKS MDK Warszawa 50 : 36. W 8 z 12 konkurencji zwyciężyli zawodnicy gospodarzy443.

Byli to: K. Zyskowska (100 grzb. - 1.24,2 i 200 m zm - 2.55,2), H. Gwit (100 i 400 m dow.1.12,3 i 5.24,6), J. Rutkowska (100 m kl.) oraz M. Ziętak (100 i 400 m st. dow.) i R. Grubich (100 m mot.- 1.26,2). Według enuncjacji prasowych Jecek Lodl na 100 m st. grzb. uzyskując 1.26,8 poprawił RO-10444. Wyczynu tego dokonał jednak dopiero 5.12. w Gdyni osiągając 1.23,1. Wcześniejszy rekord 1.25,2 należał od roku 1972 do Łukasza Nartowicza. [Foto 130] 21.11.76 w Bydgoszczy odbyła się impreza dla dzieci rocznika `65 i `66 z udziałem „Lecha”, „Warty” i „Olimpii” Poznań, „Iskry” Konin, „Ostrovii”, „Włókniarza” Kalisz, „Zdroju” Ciechocinek i gospodarzy445. Godne zauważenia wyniki tych ostatnich to rekordy okręgu: na 100 i 200 m st. klas. B. Wawrzyńskiej (1.35,8 oraz 3.22,0) i 200 m klas.

D. Wiśniewskiego (3.31,0) – oboje 10 letni. Rok starszą była K. Zyskowska, której wynik na 100 m grzbiet. 1.21,0 to również rekord okręgu. W grupie A trzy razy zwyciężała H. Gwit.

442

GP nr 55 (8525) z dn. 9.3.76

443

Partnerzy tego spotkania potykali się w rewanżowych zawodach w Warszawie. Bardzo nieczytelne są informacje o tym i to tak dalece, że tylko w przybliżeniu można określić jego termin (marzec). Wyniki są nieznane.

444 445

DW 242 (5269) z dn. 26.10.76 Możliwe jest przekłamanie, gdyż w materiałach występuje też data 11.4.79

332 Tydzień później (27-28) także w Bydgoszczy swój start w KMP Dzieci miała grupa C, czyli roczniki 1967 i ewentualnie młodsi. Jak wypadli w skali ogólnopolskiej?

Po ubiegłorocznej zmianie formuły KMPD, finały grupy A i B odbyły się w Szczecinie 18 i 19 grudnia. Startowali najlepsi z list ustalonych po zawodach eliminacyjnych w okręgach jak wcześniej wzmankowano. Najwyższe lokaty bydgoskich pływaków to: I miejsce H. Gwit 400 dowolnym 5.12,0 II „ „ 100 dowolnym 1.10,8 III „ „ 200 zmiennym 2.50,4 III „ „ 200 motylkowym 2.52,2 II „ K. Zyskowska 400 dowolnym 5.16,0 III „ „ 100 grzbietowym 1.21,2 III „ „ 200 grzbietowym 2.51,4 Zawodnicy „Astorii” obsadzili 9 biegów, w 7 zdobyli medale. W dwóch pozostałych: Lödl Jacek 66 IV m.

100 grzbietowym 1.24,8 Biegańska Marlena 66 X m.

50 motylkowym 41,0 1977 HMO Dzieci zorganizowano 23-24.4.77 w Bydgoszczy dla grupy A i B oraz Toruniu dla grupy C. Korespondencyjne eliminacje do MPDzieci 26-27.11. w Bydgoszczy dla 10 i 11latków przyniosły powodzenie Dorocie Sobańskiej, która na 100 i 200 klasycznym wynikami 1.34,4 oraz 3.18,8 min poprawiła rekordy okręgu w młodszym roczniku. Podobnym efektem zakończyli swój start na 100 m dow. Marek Szymczak (1.14,4) i 200 m klasycznym Mirosław Osiński (3.29,8). O rok starsza od wymienionych Małgorzata Socha swój rekord uzyskała na 200 m grzb. (2.49,2), a B. Wawrzyniak jeden wyrównała. Finał odbył się 17-18.12. w Stalowej Woli.

Turniej Trzech Basenów na użytek tego opracowania dalej sygnowany skrótowcem TTB, odbył się w opisywanym roku w podanych kolejno terminach i miejscowościach 23.10. Inowrocław, 6.11. Bydgoszcz, 11.12. Bydgoszcz. Niestety brak obecnie bliższych danych z tych rund.

1978 Wojewódzkie (Okręgowe) Mistrzostwa Dzieci dla rocznika 1967 i 1968 odbyły się 15-16.4.78 w Bydgoszczy. W czasie dwudniowych zmagań najbardziej interesująco wypadł start 11-latka na 100 dowolnym Radosława Gacy.

Od bieżącego roku można rozgrywać Turniej już Czterech Basenów, ponieważ w Ciechocinku oddano do użytku krytą „25”. Bieżącą edycję rozpoczęto 22.10. na basenie „Astorii”.

Odbyły się konkurencje 200 m dow. i 100 m klas. Inowrocław przyjmował pływaków 9.10.

Na basenie w Ciechocinku 4.11. pływano 200 m grzbietowym. Finałowa runda odbyła się 19.11. we Włocławku. Startowały roczniki 67 i 68.

Na własną pływalnię zaprosił startowski klub „Posnania” organizując 12.11. towarzyskie zawody dzieci (grupa A i B). Radosław Gaca ur. w 1967 poprawił na nich rekord okręgu na 100 m st. dowolnym wynikiem 1.09,4 min.

Strefowe Zawody Eliminacyjne Dzieci dla chłop. i dziew. 11 i 10-letnich odbyły się również w Poznaniu 25-26.11. Konkurencje w swych grupach wygrał pierwszego dnia jedynie R. Gaca na 400 dowolnym z czasem 5.22,2. Na tych samych zawodach 10-letni wówczas Artur Wojdat, późniejszy rekordzista świata na tym dystansie, uzyskał 5.31,4 min. Drugiego dnia jedyne indywidualne zwycięstwo odniósł Marek Szymczak na 100 m st. dowolnym czasem 1.10,6 min. Wojciech Strauchmann na 50 m mot. uzyskując czas 38,3 sek. był bliski rek. okręgu 10-latków.

333 Dobrą dyspozycję wykorzystał Radosław Gaca dwukrotnie 17.12.78, zgodnie z nazwą imprezy „Bijemy rekordy” na 200 m dow. – 2.29,0 i 200 m st. grzbiet. – 2.46,0 min. podobnie jak nieco starsi H. Gwit na 100 m mot. – 1.11,0 i B.Topiłko na 200 klas.- 2.36,2.

Tomasz Kaja uzyskując 6. czas konkurencji w stylu grzbietowym KMPD w zawodach na szczeblu okręgów jako jedyny zakwalifikował się do imprezy finałowej. Zawody przewidziano na południu Polski (Tarnobrzeg). Wobec perspektywy dalekiego przejazdu i braku ze strony szkoleniowców wiary w medalowy sukces, poniechano startu nie bacząc na odbiór tej decyzji przez 11-letniego zawodnika.

1979 Na przeprowadzonych w tym roku okręgowych mistrzostwach dzieci startowały: „Astoria”, „Zryw”, „Zdrój” i „Noteć”.

Na uruchomiony niedawno basen w Ciechocinku zaprosił „Zdrój”. Zawody 1.4.79446 miały wyraźnie charakter pokazowy, gdyż startujące w nim starsze roczniki „Astorii” nie mogły, rzecz zrozumiała, znaleźć przeciwników w początkującej młodzieży „Zdroju”.

Dzięki lokalnej inicjatywie na basenie „Posnanii” 6 maja 1979 roku odbyły się Drużynowe Mistrzostwa Zrzeszenia „Start” w kat. Dzieci. Startowały roczniki 1967 i młodsze razem, w 12 konkurencjach. W punktacji wg tabel przeliczeniowych wygrał „Start” z Opola (3 665 pkt.), przed Łodzią (3 631) i Bydgoszczą (3 598), Poznaniem (3 210) i Gdańskiem (2 939). Zwycięzcami konkurencji wśród bydgoszczan zostali: D. Wilczyńska /68/ - 100 m dow., D. Budziak /67/ - 100 grzb., C. Bilewicz /67/ - 100 klas.

Największe emocja głównie w przedstawicielach młodszych kategorii wieku - i ich rodzicach - wzbudzały imprezy w dwóch ostatnich miesiącach każdego roku. Tym razem starty miały miejsce w Bydgoszczy, Bratysławie, Stargardzie i w Warszawie absorbując pływaków w ciagu 9 dni startowych. W czterech rocznikach poprawiono 12 rek. okręgu 11- do 15-letnich.

W KMPD w dniach 3-4.11.79 startowały roczniki 1970 i młodsi. Zwyciężali: 50 delf. Morawska (N) 47,0 Kawalec (A) 49,8 50 grzb. Anna Bukańska (A) 49,0 Rakusiewicz (Zd.) 47,0 50 klas. Morawska (N) 47,8 Kawalec (A) 51,8 50 dow. Morawska (N) 41,0 Kawalec (A) 41,2 100 zm. Morawska (N) 1.39,4 Grzegorz Milewski (A) 1.54,8 (W nawiasach podano pierwzą literę z nazwy klubów BOZP) Drugą rundę TCB przeprowadzono w Ciechocinku. Konkurencje, kolejno w poszczególnych grupach wieku, przyniosły zwycięstwa: 10 lat 100 m st. grzbietowym B. Woroniak (Zd.) 1.37,2 T. Łatyszkiewicz (A) 1.33,2 200 m st. klasycznym D. Miśkiewicz (N) 3.33,8 M. Cackowski (A) 3.32,8

11 lat B. Świątek C. Wałęsa

12 lat (A) (A)

1.26,6 1.25,0

M. Czeszejko (A) C. Bilewicz (A)

1.22,4 1.18,2

B. Kinczewska (A) 3.25,0 M. Szymielewicz (A) 3.21,0

D. Sobańska (A) C. Bilewicz (A)

3.12,0 3.10,8

W trzeciej rundzie „Turnieju 4 basenów” rozgrywanej 18.11. w Bydgoszczy, konkurencje kolejno w poszczególnych rocznikach wygrywali: 446

Możliwe jest przekłamanie, gdyż w materiałach występuje też data 11.4.79

334 10 lat 200 m st. grzbietowym B. Woroniak (Zd.) T. Łatyszkiewicz (A) 100 m st. motylkowym J. Smolińska (N) R. Krysiński (N)

11 lat

12 lat

3.20,0 3.13,0

D. Wilczyńska (A) 3.01,4 M. Szymielewicz (A) 2.50,1

M. Czeszejko (A) 2.56,2 S. Jóźwiak (A) 2.39,8

1.43,8 1.53,6

D. Wilczyńska (A) 1.32,6 M. Szymielewicz (A) 1.23,2

M. Czeszejko (A) 1.18,4 M. Szymczak (A) 1.16,2

1980 I rundę Turnieju Czterech Basenów 25.10.80 rozgrywano zgodnie z regulaminem osobno w trzech rocznikach. Wystartowali w Bydgoszczy młodzi pływacy „Noteci”, „Zdroju” i gospodarzy. Na przykładzie tego turnieju można poczynić spostrzeżenie, że pierwsze starty Alicji Pęczak nie przyniosły od razu samych sukcesów. Na 200 dow. uzyskała 3.15,2 a 100 klas. 1.32,6 min. W „żabce” był to już rekord okręgu 10-latkek. Joanna Morawska z „Noteci” przegrała z późniejszą „pierwszą damą Polskiego pływania” na 100 klas. tylko o 0,6 sekundy, ale wygrała 200 dow. o 6,8 sek. a zwyciężczyni tej konkurencji Anna Bukańska wyprzedziła Pęczak o 10,8 sek. (3.04,4). Jednak to Pęczak była po latach rekordzistką Polski w kraulu na 100 m. o „żabce” nie wspominając. Liczebna przewaga w turnieju startujących z „Astorii” była przytłaczająca. Dalsze rundy odbyły się w Ciechocinku, Inowrocławiu i wreszcie Włocławku.

1981 W Korespondencyjnych Ogólnopolskich Zawodach Pływackich kat. 11-latków 100 m st. klasycznym wygrała (1.27,4) A. Pęczak. Na 200 m tym stylem miała w krajowym rankingu szósty wynik. Zawody z udziałem „Astorii” i „Zdroju” odbyły się 14-15.3. w Bydgoszczy.

W Gdyni, odbyły się 20.6. eliminacje strefowe do VIII OSM z udziałem „Lecha”, „Posnanii”, „Olimpii” i „Warty” Poznań, „Startu” i AZS WSWF Gdańsk, „Orła” Elbląg, „Sambora” Tczew, SP 27 Białystok i „Astorii” Bydgoszcz. 11-letnia Alicja Pęczak poprawiła rekordy BOZP na 100 m st. klas. ustalając go na 1.30,0 min., 200 m klas. na 3.15,3 i 200 m st. zmiennym 2.55,8 min. kolejnej edycji Turnieju Czterech Basenów, podczas I rundy (17.10.) w Inowrocławiu, A. Pęczak poprawiła rek. okr. 11-latków na 200 klas. wynikiem 3.05,2 min. W turnieju startowały kluby Włocławka, Bydgoszczy, Ciechocinka i gospodarzy. II runda turnieju rozegrana w Ciechocinku (24.10.) przyniosła M. Kieliszczyk na 200 m st. klas. rezultat 3.15,6.

W III rundzie we Włocławku (7.11.) Kieliszczyk wygrała 100 dow.-1.12,2 i 200 zm.- 2.58,0.

Ostatnia część turnieju (14.11.) w Bydgoszczy ustaliła kolejność końcową zawodników dając pierwsze miejsce wśród dziewcząt Małgorzacie Kieliszczyk z Inowrocławia. W ostatniej rundzie zwyciężczyni triumfowała na 100 mot.- 1.20,6 i 200 dow.- 2.32,2. Rezultatów osiągniętych przez chłopców niestety nie udało się ustalić.

Po latach posuchy na listach rekordzistów Polski pojawiły się znów nazwiska bydgoszczan. 22.11.81 w Bydgoszczy A. Pęczak uzyskała na 50 klas. 37,40 co było rek. 11-letnich utrzymującym się na listach jeszcze w 1992 roku.

1982 Na szczeblu krajowym finał Ogólnopolskich Zawodów Juniorów Młodszych odbył się w Szczecinie 5-7 marca. Zestawienia statystyczne (z opracowania Z. Niedźwieckiego) podają, że zawodnicy „Astorii” zdobyli sześć medali. Znane są osiągnięcia: Alicji Pęczak 70 złoty 100 m st. klasycznym 1.22,5 srebrny 50 m st. dowolnym 0.30,4 200 m st. klasycznym 3.03,1 brązowy 200 m st. zmiennym 2.43,0 Cezarego Wałęsy 68 brązowy 200 m st. grzbietowym 2.28,7

335 Brak w szczegółach danych dot. trzeciego brązowego medalu.

Od bieżącego roku kategoria juniora młodszego chłopców (1970-1971) i dziewcząt (1971-1972)447 rozgrywała zawody korespondencyjnie na szczeblu okręgu. Taka impreza dla BOZP odbyła się 13-14.3. w Inowrocławiu, gdzie startowały tylko dwa kluby, miejscowa „Noteć” i „Astoria”.

Jesienną edycję Turnieju Czterech Basenów rozpoczęły zawody 16.10.82 w Bydgoszczy. Następna runda odbyła się w Inowrocławiu 23.10., a kolejna znów w Bydgoszczy 6.11.82. Zamknęły tą edycję zawody 13.11. ponownie w Inowrocławiu. W protokóle tej ostatniej imprezy brak niestety podsumowania całego cyklu.

1983 Niewiele mówiąca notatka w materiałach sędziowskich stanowi ślad po Mistrzostwach Dzieci w Bydgoszczy przeprowadzonych pod datą 23.2.83.

Ogólnopolskie Korespondencyjne Zawody Jun. Mł. dla roczników `71 i młodszych rozegrane w Bydgoszczy 26-27.3. przyniosły kilka rekordów okręgu w następujących grupach wiekowych: 12 lat – R. Baranowski 100 klas. 1.20,6 i 200 klas. 2.54,6 min. oraz 100 zmien. 1.14,2 min.

11 lat – F. Gapiński 50 dow. 32,8 i 200 grzbietowym i 2.40,0 min. (II miejsce) oraz 100 grzb.

1.15,4 (rezultat przeoczony przez autora zestawienia 30 najlepszych wyników, dający III lokatę), A. Zemke 50 dow. 0,37,0 min.

10 lat - T. Rutkowski 50 dow. 38,6 sek.

Za najlepszego zawodnika KMP Jun. mł. uchodził Roman Baranowski (trener D. Borowicz) 3 krotny złoty medalista w podanych wyżej konkurencjach. Na dalszych pozycjach krajowej listy 30 najlepszych znaleźli się: A. Kuligowska, J. Lawrenz, W. Lewandowska, K. Walczak, H. Zielińska, P. Jabłoński, T. Nowak, M. Przybył (wszyscy Astoria). W nieoficjalnej punktacji klubów „Astoria” zajęła 13 miejsce gromadząc 440 pkt. Zwyciężył „Sambor” Tczew (900 pkt.). Startowały 52 kluby.

15.10.83 w Bydgoszczy rozpoczęła się następna tura Turnieju Czterech Basenów (roczników `71 i `73). Kolejne terminy to 22.10. w Ciechocinku II runda i 5.11. w Inowrocławiu III r. tego turnieju oraz 3.12. Włocławek IV runda. W Inowrocławiu dobrze zaprezentował się R. Baranowski, autor dwóch RO-12 na 100 mot. – 1.10,4 oraz 200 grzb. - 2.38,0 min.

Zbliżony intencjami do TCB rodzaj zawodów, ale już na wyższym poziomie wiekowym i sportowym stanowiła do roku 1989 Liga Spartakiadowa organizowana w makroregionie, w 8-9 rundach dla reprezentacji klubowych kategorii juniorów. I rundę m-regionu pomorskiego przeprowadzono na basenie „Floty” 10.12. W prowadzonej klasyfikacji klubowej wygrała „Astoria” 292 pkt. wyprzedzając „Start” Gd. 286 pkt. i gospodarzy 229 pkt. Plonem zawodów było też 5 RO odpowiednich grup wiekowych – roczników autorstwa: A. Pęczak (50 dow. 28,91 – sen.), A. Bukańskiej (200 grzb. 2.37,96), I. Gajda (200 kl. 2.56,20) oraz M. Cackowskiego (200 kl. 2.38,49) i R. Baranowskiego (200 mot.2.35,62)..

1984 Podczas Korespondencyjnych Zawodów Młodzików (jun. mł.), 23-24 marca pływacy bydgoscy zdobyli 7 medali i dwa dalsze miejsca finałowe. Startowały (w 2 blokach) roczniki 1973-1974 dziewcząt i 1972-1973 chłopców. Medale wywalczyli: 2 złote

447

Gapiński Filip

72

100 m st. grzbietowym 200 m st. grzbietowym

Dziewczęta 10-letnie i chłopcy 11-letni jeszcze przed rokiem należeli do kat. dzieci.

1.13,8 2.39,0

336 brązowy Gapiński Filip 100 m st. zmiennym 1.17,0 złoty Wierzewski Tomasz 72 200 m st. dowolnym 2.17,8 srebrny Wierzewski Tomasz 100 m st. dowolnym 1.05,6 złoty Południak Tomasz 72 100 m st. dowolnym 1.05,2 brązowy Południak Tomasz 200 m st. dowolnym 2.23,0 PZP sporządził listę 50 najlepszych wyników w każdej konkurencji. Tu wymieniam jeszcze zawodników, którzy znaleźli się w „20”. Na 50 m dowolnym T. Południak był czwarty, a na 200 m st. dowolnym Michał Raduński szósty. Ponadto: K. Jarkiewicz, I. Mirowska, W. Szramska, M. Byliński, P. Jabłoński, T. Nowak, T. Wierzbicki, P. Wierzchowski (Astoria), T. Sikorski (Zdrój).

W prowadzonej jak zwykle punktacji klubów „Astoria” w oddzielnych grupach dziewcząt i chłopców zajęła odpowiednio 16 i 2 miejsce, co łącznie plasowało ten klub na IV pozycji z 730 pkt. (I m. Stal Stocznia 1240). Z okręgu bydgoskiego sklasyfikowana została jeszcze na 31 miejscu Noteć - 30 pkt. Podsumowanie objęło 36 klubów.

Kolejna tura TCB to zawody: 13.10.84 Bydgoszcz, 20.10.84 Inowrocław, 03.11.84 Włocławek, 17.11.84 Bydgoszcz. i ... więcej informacji już nie ma.

1985 Po uszeregowaniu wyników Ogólnopolskich Korespondencyjnych Zawodów Pływackich Juniorów młodszych (r. 1973-1974) rozegranych 22-23.3.85 (2 bloki) najlepszym bydgoskim zawodnikiem okazał się Tomasz Wilczyński /73/, który zajął VI miejsce na 50 m dowolnym. W trzeciej dziesiątce uplasowali się jeszcze: M. Jabłoński /73/, D. Grzyb /73/ i B. Gałka /74/.

Od Inowrocławia rozpoczął się 20 października cykl Turnieju 4 basenów w roku 1985 obejmujący roczniki 73-75. Wystartowały trzy kluby BOZP. Przewidziano dwie konkurencje w każdej rundzie. Startowały trzy roczniki, w których zwyciężali: 1973 1974 1975 I runda 200 dow.

V. Szramska B. Gałka T. Wilczyński R. Poraziński W. Jóźwiak 100 kl.

V. Szramska S. Gładysz K. Baranowska T. Wilczyński Ł. Niedźwiecki W. Jóźwiak II rundę tydzień później (26.10) organizowała „Astoria”. Wyznaczono biegi jak niżej: 100 grzb.

I. Mirowska R. Białkowska T. Wilczyński Ł. Niedźwiecki W. Jóźwiak 200 kl.

K. Jarkiewicz S. Gładszy K. Baranowska T. Wilczyński Ł. Niedżwiecki W. Jóźwiak III runda 17.11.85 w Toruniu (sędziowie bydgoscy) 200 grzb.

V. Szramska R. Białkowska T. Wilczyński Ł. Niedżwiecki 100 mot.

V. Szramska S. Gładysz T. Wilczyński Ł. Niedźwiecki IV runda 24.11. Włocławek.

100 dow.

V. Szramska E. Kloss T. Wilczyński R. Poraziński 200 zmien. V. Szramska E. Kloss T. Wilczyński Ł. Niedźwiecki

W. Jóźwiak W. Jóźwiak W. Jóźwiak W. Jóźwiak

337 1986 W Ogólnopolskich Korespondencyjnych Zawodach Młodzików (Jun.Mł.) na rok b. przeprowadzonych w 14 ośrodkach z udziałem 52 klubów, wystartowało ogółem ponad 850 zawodników. W edycji BOZP odbyły się w Bydgoszczy (2 bloki) 24-25 stycznia tylko przy udziale „Zdroju” C. i „Astorii” w roczniku 1975 lub młodszych. Uwagę zwrócili na siebie Anna Komosińska – „Zdrój” i Wojciech Jóźwiak – „Astoria”.

W ogłoszonej przez PZP liście zbiorczej, uwzględniającej 25 najlepszych czasów w każdej z 20 konkurencji omawianych zawodów można znaleźć następujące nazwiska: 100 m st. mot. – W. Jóźwiak (18 m.) i W. Wilk (22 m.) i .... to już wszystkie. Nie ma klubów okręgu bydgoskiego w końcowej klasyfikacji.

Rzadko dzieci mają okazję startować w imprezach z międzynarodową obsadą. Takie zawody o Puchar Prezydenta Miasta Gorzowa odbyły się 21-22.6. na 50 m basenie. Tu pretekstem do wymienienia ich był RO-10 ustanowiony przez Monikę Kulik na 50 m st. dow. czasem 38,2 sek.

W miejsce „Turnieju Czterech Basenów” organizowanego dotychczas w ramach BOZP działacze zdecydowali wprowadzić wielobój dla młodzików i juniorów młodszych o zapomnianym już regulaminie. 25 października oraz 8 i 15 listopada 86 odbyły się trzy rundy tej imprezy. 8 konkurencji w każdym roczniku dało okazję do zapamiętania powtarzających się nazwisk ich zwycięzców: Wojciech Jóźwiak /75/, Przemysław Grabarczyk, Monika Kulik /76/, Marta Walecka /74/, Anna Ochocińska /76/. Byli też: Agnieszka Tomczak /75/, za 10 lat czołowa polska wioślarka i Karol Skibicki /76/ wyróżniający się w okręgu żabkarz. Do podsumowania cyklu uwzględniono jeszcze imprezy z 22 i 29.11. Efektu końcowego niestety nie ustalono.

1987 24.10.87 - I runda, 7.11.87 - II runda, 13.11.87 - III runda i 21.11.87 termin IV rundy turnieju, który jak sądzić z zachowanych materiałów rozgrywano wyłącznie w Bydgoszczy, Jako nazwę cyklu podaje się „Cztery Rundy”, choć tylko z udziałem zawodników z Torunia, Ciechocinka i gospodarzy. W obu rocznikach wygrali pływacy bydgoscy: 1977 dziew.

Alina Arendt 1149 pkt. chłop.

Artur Antczak 941 1976 dziew.

Anna Ochocińska 1463 chłop.

Jarosław Bordewicz 1065 1988 Z mało oficjalnych notatek dyrektora SSP 39, stanowiących wykaz przeprowadzonych godzin nauczycieli pływania wnosić można co następuje: - przeprowdzono 9 konkursów i sprawdzianów dla klas II-IV, - z cyklu „Cztery Rundy” przeprowadzono jedną ( w dniu 20.3.)

Brak dostępnych materiałów archiwalnych i jakichkolwiek przesłanek o organizowaniu w okręgu imprez dla dzieci.

1989 Toruń pełnił rolę gospodarza Ogólnopolskich Korespondencyjnych Zawodów Pływackich kat. młodzików 11-letnich w dniach 17-18.3. z udziałem klubów: „Astoria”, „Delfin” i „Elana” 1990 Ogólnopolskie Korespondencyjne Zawody Dzieci 23-24.3. organizowała Bydgoszcz, a mimio to nie zachowały się materiały pozwalające na obszerniejszą wzmiankę o tej imprezie.

Tradycyjne zawody pn. „Bijemy rekordy” 15.12.90 przyniosły Rafałowi Lipce na 50 m st. klas. RP-12 czasem 36,22 sek.

338

1991 Na basenie „Astorii” odbyły się 19 i 20 czerwca letnie mistrzostwa okręgu. Startowali w nich również przedstawiciele młodszych kategorii wieku, co w pływaniu jest powszechnie praktykowane. Stąd rekordy okręgu nawet 11-letnich zawodników. W tym przypadku wymienić można Marka Witkowskiego w parze z Justyną Nowicką. Oboje poprawili rekordy na 50 m dowolnym (chłop. 32,66 i dziew. 34,49). Justyna po trzech latach była wicemistrzynią kraju w swej kategorii, Marek zniknął nie zdążywszy pokazać się na centralnych imprezach.

Ogólnopolskie Zawody Pływackie 11-latków w Słupsku 10.5. z udziałem AZS WSP Słupsk (73), MKS MDK Płock (24), Sambor Tczew (23), Start Gd. (17), Astoria (14) AZS WSP 2 (8). Najwyższe II miejsca zajęła J. Nowicka na 50 mot. i 100 dow. ulegając dwukrotnie Beacie Kamińskiej. Informacje podane w nawiasach dotyczą liczby uczestników z danego klubu.

Pływackie Korespondencyjne Mistrzostwa Polski dzieci r. 1980, w Bydgoszczy 2324.3.91 z udziałem: AZS Słupsk, „Juvenia” Białystok, „Delfin” i „Elana” T. MKS Płock, „Stilon” Gorzów, „Start” Łódź i gospodarzy. Nie prowadzono punktacji. Zanim PZP skompilowało listę krajową określić można było pozycję indywidualną w opisywanej edycji.

I m. - B. Drzewiecki „Delfin” (100 zm.), B. Jackiewicz „Delfin” (200 grzb.)

II m. - J. Nowicka „Astoria” (100 grzb.), K. Filarecka „Delfin” (50, 100 dow.), L. Kęsik „Astoria” (200 grzb.)

III m. - J. Nowicka (100, 200 kl.), M. Kłobukowski „Delfin” (100 kl.), D. Pieszak „Delfin” (50 dow.), K. Filarecka (200 kl.)

Przyznać trzeba, że wyróżniały się przede wszystkim dwie zawodniczki, żabkarki AZS Słupsk Beata Kamińska i Aleksandra Kosakowska.

1992 Ogólnopolskie Korespondencyjne Zawody 11-latków organizuje 30-31 maja „Delfin” Toruń. To wszystko co wiadomo o tej imprezie 448.

1994 Korespondencyjne MP młodzików449 11-letnich dla regionu organizował 28-29 maja Słupsk. Poza gospodarzami imprezą objęte były okręgi gdański, koszalinski i bydgoski. Zawodnicy tego ostatniego startowali tylko jednego dnia, trochę ze względów finansowych, trochę z braku wiary szkoleniowców i działaczy w sukces. Tymczasem trójka zawodników „Astorii” zajmując pierwsze (Łukasz Mysłowiecki – 100 dowolnym i zmiennym) lub drugie miejsca (Eliza Bet - 100 dowolnym i 50 motylkowym oraz Artur Buras - 100 grzbietowym) zaprezentowała się bardzo przyzwoicie. W raningu krajowym były to miejsca w kolejności odpowiednio do podanych wyżej konkurencji: 18 i 20 Ł. Mysłowieckiego, 24 i 31 E. Bet oraz 22 A. Burasa. „Astoria” odnotowana jest na 36-38 m. z 8 pkt. Na starcie tej imprezy brak było zawodników okręgu toruńskiego (nie wykluczone, że startowali w innym regionie).

1995 W przeprowadzonych między 19 a 28 maja Ogólnopolskich Korespondencyjnych MP młodzików 11-letnich wśród sklasyfikowanych 51 klubów brak „Astorii”. Z klubów regionu podane miejsca zajęły: 24. „Elana” T. z 14 punktami oraz 30. TKS-30 z 10 pkt.

1996

448 449

Brak wszelkich wiadomości z roku nastepnego.

W latach 1993-96 11-latków określano młodzikami.

339 Decyzją krajowych władz Związku, zmianie uległ system szkolenia i zawodów opracowany na cykl olimpijski 1996-2000. Nauka i doskonalenie pływania do 11 lat kończyły majowe Ogólnopolskie Korespondencyjne Mistrzostwa Polski Młodzików. Przeprowadzono je dla BOZP 31.5. – 1.6. w Bydgoszczy z udziałem „Delfina” Inowrocław. Wg tabeli sporządzonej przez PZP starty wychowanków „Astorii” przyniosły klubowi 1 pkt co oznaczało 53 miejsce wespół z pięcioma innymi sekcjami (I m. Stal Stocznia 87 pkt.). A. Bet II na 50 m grzb. uzyskał 37,46 sek. co było RO 10.

1997 Korespondencyjne MP dla 11-latków okręgu bydgoskiego organizował 31.5.-1.6.

Inowrocław. Ostatecznie w klasyfikacji krajowej „Astoria” uplasowała się na 28 miejscu zdobywając 15 pkt. 30 pozycję uzyskała „Elana” z 14 pkt., a 56 miejsce i 1 pkt „Delfin” Włocławek.

Gospodarzom zawodów nie udało się zająć miejsc punktowanych. Jedynym medalistą okazał się bydgoszczanin A. Bet II zdobywając: złoty 100 grzbietowym 1.18,53 min. brązowy 50 dowolnym 0.31,18 „ oraz IV miejsce na 100 motyl. i VI na 200 grzbiet.

Centralna impreza dla tego rocznika przewidziana była na 4-6.7. Brak obecnie rozeznania w jej wynikach.

Wymieniony powyżej zawodnik „Astorii” 15 listopada tego roku uzyskał w Bydgoszczy na 50 m stylem grzbietowym wynik lepszy od rek. Polski (33,35 s.).

1998 Biuletyn Komisji Pływania PZP nr 2/1998 stanowi zestawienie wyników Ogólnopolskich Korespondencyjnych Zawodów Dzieci (11 lat) przeprowadzonych na 13 basenach w tym w Inowrocławiu w dniach 30-31 maja 1998 r. Kluby z obszaru zainteresowania sklasyfikowane zostały ostatecznie w kraju jak niżej: 12. MKS Delfin Toruń 29 pkt.

19. KP Delfin Inowrocław 22 34. UKP Orka Grudziądz 10 46. TKS-30 Toruń 5 Na wyróżnienie zasłużył zawodnik gospodarzy Tomasz Kosmalski, zajmujący na listach krajowych: II miejsce 50 motyl.

0.34,80 min.

III „ 50 dowolnym 0.31,87 oraz odpowiednio VI i VII miejsca na 100 m (1.20,37) i 200 m (2.50,85) st. grzbietowym.

W zestawieniu nie ma nazwisk z KS „Astoria”, co oznaczać może, że nie startował żaden pływak tego klubu, choć zawody odbyły się w niedalekim mieście, w obrębie województwa.

1999 Ogólnopolskie Korespondencyjne Mistrzostwa Pływackie Dzieci rocznik 1988 i 1989 w edycji K-POZP organizował 29-30.5.1999 r. Inowrocław. Troje 10-latków uzyskało wg zbiorczego zestawienia PZP rezultaty kwalifikujące ich do medali. Byli to: Agata Zwiejska „Delfin” Toruń (I i II miejsce st. mot. odpowiednio na 100 m - 1.33,39 i 50 m - 40,86 sek.), Maja Spychalska „Ruch” Grudziądz (II i III m. klas. na 100 m - 1.39,81 i 200 m - 3.40,62) Amadeusz Włodarski „Delfin” Inowrocław (II i III miejsce mot. na 50 - 38,9 sek. i 100 m 1.31,83 min.).

Dalsze, wyróżniane zwykle miejsca zajęli: IV M. Spychalska (100 dow.), M. Maciejewska - Toruńczyk (200 m st. klas.),

340 A. Zwiejska (200 m grzb.).

A. Zwiejska (100 m grzb.).

M. Spychalska (500 m st. dow.), M. Maciejewska (100 m st. klas.), A.Włodarski - „Delfin” I. (50 m st. dow.) i ex equo M. Walenta (200 m st. kl.) oraz P. Dembowski (200 m st. klas.) – obaj Toruńczyk.

W roczniku 1988 Remigiusz Szewczyk z „Orki” G. zajął III pozycję na 50 m st. dow.

– 31,72 sek. Klasyfikacja zespołowa tej gupy: „Orka” G. 35 m (11 pkt.) - „Wodnik” W. 52 (4 pkt.) - „Delfin” W. 56 poz. (3 pkt.) - „Delfin” T. 58 poz. (3 pkt.) i „Siódemka” Br. 62 m.

(1 pkt).

W Inowrocławiu startowali reprezentanci wszystkich klubów okręgu, ale statystyk PZP K. Pieczora z Krakowa ujmuje w sporządzonym w roku 2000 zestawieniu, w odniesieniu do „Astorii”, start na tej imprezie jedynie 2 chłopców 11-letnich Grudziądz 2 czerwca organizował Mistrzostwa Województwa 10- i 11-latków. Nie było zawodników z Bydgoszczy i Inowrocławia.

Regulamin Drużynowych Mistrz. Woj. Kuj-Pom. w Toruniu 11.12. w dwóch blokach otrzymały wszystkie kluby regionu (10 klubów), ale „Astoria” nadal nie korzystała z zaproszenia.

Mocnym, końcowym akcentem mijającego roku był poprawiony 18.12. rekord Polski 12 latków reprezentanta „Delfina” Inowrocław Tomasza Kosmalskiego na 100 m st. grzbietowym czasem 1.06,38 min.

V VI

2000 II Zawody Pływackie Woj. Kuj.-Pom. dzieci rocznik 1989 i mł. organizował GKP „Orka” Grudziądz 15.4. Obowiązywała klasyfikacja indywidualna w 20 konkurencjach i 4 biegach sztafetowych. Zwycięstwa odnosili zawodnicy „Ruchu” Grudz. – 8, „Delfina” Toruń – 4, „Delfina” Ino. – 3, „Toruńczyka” – 3 i „Wodnika” Włocławek – 2. Sztafety wygrały dziewczęta „Ruchu” i chłopcy z „Astorii”.

Zbiór Regulaminów Imprez Centralnych obowiązujący od 1.1.2000 r. w odniesieniu Korespondencyjnych Mistrzostw Polski Dzieci 10-11 lat ustala zasady ich przeprowadzenia.

(Dwudniowa impreza na basenach 25 m. Dozwolone uczestnictwo w 2 konkurencjach każdego dnia. Ten sam program dla obu roczników, klasyfikacja i wyróżnienia oddzielnie). Komisja Pływania PZP wydaje zestawienie łączne wszystkich rezultatów.

KMPD dla 10 i 11-letnich w wydaniu kujawsko-pomorskim, odbyły się 3-4.6. we Włocławku. Ilość zwycięstw w obu rocznikach rozkładała się jak niżej: Toruńczyk 12 7 Ruch Grudziądz 5 3 Delfin Toruń 0 4 Delfin Inowrocław 0 4 Orka Grudziądz 3 0 Wodnik Włocławek 0 2 Astoria Bydgoszcz 0 0 Delfin Włocławek 0 0 „Siódemka” z Brodnicy nie startowała w obu rocznikach, a 10-latków nie zgłosiły: „Delfin” T. i „Delfin” Włocławek, TKS „30” oraz „Astoria”. Jednego chłopca wystawił „Wodnik” Włocławek.450 II Drużynowe Mistrzostwa Województwa K-P Dzieci dla roczników 1989 i młodszych, 9.12 w Grudziądzu. Punktacja zespołowa wskazała kolejność miejsc jak niżej: 450

Klasyfikacja w skali krajowej okazała się nieosiągalna przed opublikowaniem materiału.

341 1. Ruch Grudziądz 157 pkt.

6. Orka Grudziądz 41 2. Toruńczyk 96 7. Siódemka Brodnica 18 3. Delfin Toruń 71 8. Delfin Inowrocław 14 4. Wodnik Włocławek 69 9. Delfin Włocławek 3 5. Astoria Bydgoszcz 59 Najlepszymi zawodnikami wg wartości punktowej wyników zostali M. Falkowska „Ruch” - 50 m st. klas. (czas niżej) i A. Włodarski „Wodnik” - 50 m mot. 0.34,46 min.

W protokóle podano także wyniki stanowiące nowe rekordy województwa: Marty Falkowskiej właśnie /89/ na 50 i 100 m klas. 0.38,72 i 1.26,60 min. oraz Agaty Zwiejskiej /89/ „Delfin” T. na 50 m motyl. 33,90 sek. Z wyszczególnionych wyników należy wnioskować, że prowadzona tabela nie uwzględnia wcześniejszych rezultatów uzyskanych przez zawodników dawnego woj. bydgoskiego. Potwierdza to niestety wrażenie jedynie nominalnego połączenia dawnych OZP. Zwycięstwa dla Bydgoszczy osiągnęli: D. Pekowski na 50 i 100 m klas., sztafety 4 × 50 dow. i 4 × 50 zmien. chłopców.

2001 Mistrzostwa dla dzieci roczników 1990 i młodszych przeprowadziła 28 kwietnia „Orka” w Grudziądzu oraz dla 12 i 13-latków „Siódemka” w Brodnicy 21.4.

W sporządzonym w Toruniu zestawieniu rozdziału medali podczas tych imprez znajdujemy: 1. Delfin Toruń 2. Siódemka Brodnica 3. Astoria Bydgoszcz 4. Delfin Inowrocław 5. Orka Grudziądz 6. Toruńczyk 7. Wodnik Włocławek 8. Ruch Grudziądz

27 5 3 2 2 0 0 0

13 6 4 5 5 5 1 0

21 2 4 4 2 2 2 1

Ogólnopolskie Korespondencyjne MP Dzieci 10 i 11-letnich od kilku już lat odbywają się pod koniec roku szkolnego. W 2001 organizatorem zawodów dla okręgu kujawsko – pomorskiego był 2-3 czerwca „Wodnik” Włocławek. Uczestniczyło 10 klubów. Gościnnie wystąpili także pływacy SKS „Iskra” z Płocka. Jak na tę kategorię wieku liczba reprezentantów świadcząca o zapleczu nie była duża (patrz tabelka niżej). O perspektywach nawet tych najwyżej notowanych za wcześnie mówić. rocznik 1990 rocznik 1991 klub dziew. chłop. dziew. chłop.

Astoria Bydgoszcz 6 Orka Grudziądz 8 10 3 2 Delfin Inowrocław 3 1 Delfin Włocławek 3 1 Toruńczyk Toruń 5 2 1 2 Delfin Toruń 3 3 2 Wodnik Włocławek 2 2 Siódemka Brodnica 3 3 3 1 Aqua Bydgoszcz 9 15 Ruch Grudziądz 2 2 Srebrny medal w klasyfikacji krajowej osiągnął 10-letni zawodnik „Wodnika” W. Miłosz Taczała.

342 III Drużynowe Mistrz. Woj. Kuj.-Pom. dla dzieci i młodzieży rocznika 1990-91 odbyły się w Grudziądzu 8.12. Wbrew nazwie protokół z zawodów nie zawiera końcowej klasyfikacji zespołowej, ale nieoficjalne podsumowanie wskazuje na zwycięstwo zespołu „Aqua”.

Turniej Czterech Basenów w roku 2001 rozstawiony został w kalendarzu następująco: II r. 9.6. Inowrocław, III r. 13.10. Brodnica, IV r. finałowa 15.12. Toruń. To wszystkie wiadomości na jego temat.

2002 Obowiązki organizatora edycji kujawsko-pomorskiej Ogólnopolskich KMPD 11- i 10letnich przyjąl Włocławek i przeprowadził je 1-2 czerwca. Biuletyn PZP nr 2/2002 zawiera krajową listę rezultatów wszystkich startujących w tej imprezie. Do 10 najlepszych zakwalifikowały się z klubów omawianego okręgu: w roczniku 1991 Anna Czapulak VIII m. w 200 klas. - 3.15,44 oraz IX lokata na 100 klas. – 1.30,96 Anna Iwankowska X poz na 100 dow. - 1.13,75 (obie Siódemka Brodnica) w roczniku 1992 Patrycja Kopczyńska V i VIII poz. odpowiednio na 50 i 100 m klas. na z czsami 46,82 i 1.44,54 (Delfin Inowrocław).

Drużynowe Mistrzostwa Województwa Kujawsko-Pomorskiego Dzieci i Młodzieży w kat. wiekowej 1991 i młodsi, Brodnica - 30 listopada 2002 roku. Choć nazwa imprezy sugeruje końcowe podsumowanie punktacji zespołowej to jednak protokół takowego nie posiada. Autorskie wykonanie podliczenia, dla celów niniejszego opracowania, szereguje kluby uczestniczące w zawodach następująco: 1. miejsce Aqua Bydgoszcz 208 pkt.

5. miejsce Delfin Inowrocław 39 pkt.

2. „ Siódemka Brodnica 125 6-7. „ Orka Grudziadz 18 3. „ Astoria Bydg.

69 6-7. „ Toruńczyk Toruń 18 4. „ Wodnik Włocławek 51 8. „ Delfin Włocławek 4 Liga Czterech Basenów w I edycji odbyła się we Włocławku 19.1. Organizatorem był UKP Wodnik. II edycję przeprowadzono w Grudziądzu 8.6. Absencja na starcie już jednej edycji może przekreślić szansę na wygranie całego cyklu nawet najlepszym. Tak chyba będzie z S. Jordanem nieobecnym na tych zawodach. III runda 12.10. w Bydgoszczy. Zawodom tym nadano inną nazwę a mianowicie: Liga Pływacka Woj. Kuj-Pom..

2003 Indywidualne Mistrz Woj. Kuj.-Pom. Dzieci 10- i 11-letnich w ramach KMPD organizowała Bydgoszcz 31.5.-1.6. Młodszy rocznik wystawiały tylko 4 sekcje. Był to raczej słabszy występ wszystkich klubów, gdyż w klasyfikacji ogólnopolskiej na listy do 10 miejsca zakwalifikowali się z każdego rocznika pojedyńczy pływacy: 11 lat – Anna Smagorzewska „Siódemka” Br. na VII poz. w 200 m st. klas. – 3.16,34 10 lat – Jakub Misiaczek „Toruńczyk” na X miejscu w 100 m st. dow. – 1.19,93 Po raz trzeci z rzędu „Aqua” zwyciężył w Drużynowych Mistrz. Woj. Kuj.-Pom. Dzieci i Młodz. przejmując na własność puchar ufundowany na tą imprezę.

Liga Pływacka wg terminarza: 19.1. Włocławek, 8.6. Grudziądz, 12.10. Bydgoszcz

2004 Wyniki tegorocznych Ogólnopolskich KMPD 11- i 10-letnich zebrane zostały przez Komisję Pływania PZP w Biuletynie nr 2/2004. Mistrzostwa w tej kategorii odbyły się

343 w Grudziądzu 8 maja. jako VI Mistrzostwa Województwa Kujawsko-Pomorskiego Dzieci.

W prowadzonej lokalnej klasyfikacji zespołowej, w oparciu o zdobyte miejsca medalowe, kolejne pozycje zajęli: miejsca I II III razem 1. Toruńczyk Toruń 10 6 2 18 2. Orka Grudziądz 7 8 10 25 3. Siódemka Brodnica 3 3 3 9 4. Delfin Toruń 3 1 4 5. Astoria Bydgoszcz 1 4 2 7 6. Aqua Bydgoszcz 1 4 5 7. Ruch Grudziadz 1 2 3 8. Delfin Włocławek 1 1 9. Wodnik Włocławek 0 Najczęściej, bo trzykrotnie, na najwyższym miejscu podium stawali: Iza Świerczek (Delfin T.) i Bartosz Radtke (Orka G.).

Na podstawie wspomnianego biuletynu PZP ustalono, że medale w krajowej rywalizacji 10-latków indywidualnie zdobyli: złoty i brązowy Alicja Krzykalska (Siódemka Br.) na 100 i 50 m st. klas. (1.33,28 i 44,06), srebrny Sebastian Bernatowicz (Aqua) za 200 m st. dow. (2.38,47) brązowy Maciej Wierzejski (Delfin T.) za 200 m st. dow.(2.41,20) W pierwszej „10” w dalszych konkurencjach, oprócz wymienionych wśród 10-latków, weszła jeszcze Magdalena Smól „Siódemka”, a z 11-latków znalazły się tam tylko M. Piernik i A. Szalkowska z „Toruńczyka”.

W klasyfikacji klubowej wymieniono: 34 m. Toruńczyk 12 pkt.

73 Aqua 4 pkt.

89 Astoria 1 pkt.

2005 Koresp. MPD dla 10- i 11-latków w edycji regionu kuj.-pom. organizowała Bydgoszcz 28-29.5. Z list zbiorczych PZP wynika, że wśród 10 najlepszych wyników każdej konkurencji lokowali się: 10-letni 3 srebrne - Paulina Lewitzka 200 dow. (2.45,88) i 100 grzb. (1.27,6). 200 grzb. (3.02,92) IV - Justyna Rębiałkowska 100 m st. klas. (1.39,06) V - J. Rębiałkowska – „Wodnik” W. 50 m st. klas. (45,85) VII - P. Lewitzka – „Ruch” 100 dow. (1.19,29) X - Oliwia Zasadzińska – Delfin W. 200 grzb. (3.16,37) 11-letni srebrny - Sebastian Bernatowicz „Aqua” 100 mot. (1,15,96) brązowy - Agata Mańczak – „Astoria” 200 m dow. (2.32,56) V - A. Mańczak – 100 m st. dow. (1.12,12) VII - M. Wierzejski „Delfin” 200 m grzb. (2.50,06), A. Mańczak – 200 grzb. (2.50,74) VIII - A. Mańczak – 100 m st. grzb. (1.20,24).

2006 KMPD, 27-28.5., równoznaczne z Indywidualnymi Mistrz. Woj. Kuj.-Pom. w kat. dzieci odbyły się z udziałem: „Siódemki” Br., „Delfina” I., „Orki” i „Ruchu” G., „Toruńczyka” i „Delfina” T., „Wodnika” i „Delfina” W. oraz „Aqua”, „Astorii” i MKS 63451 Bydgoszcz 451

Nazwa MKS 63 i SP 63 używana zamiennie dot. MKS przy Szkole Podstawowej 63 w Bydgoszczy.

344 przeprowadzono na terenie tego ostatniego. W pierwszej „10” klasyfikacji ogólnopolskiej znaleźli się: 10-letni złoty Anna Kozłowska „Astoria” - 50 mot. (37,40), 100 zm. (1.24,14) VI „ - 50 dow. (33,97) VIII Anna Sieńska „Orka” - 100 i 200 m grzb. (1.29,37 i 3.08,72), Igor Pawełek - 100 m dow. (1.17,32) IX I. Pawełek „Delfin” W. - 100 m zm. (1.27,54) 11-letni IV Filip Ślusarek SP 63 - 50 mot. (34,91) VII Justryna Otremba „Delfin” T. - 100 klas. (1.31,05) IX Paulina Lewitzka „Ruch” - 200 dow. (2.34,97) X „ - 100 dow. (1.12,11) 2007 Jak corocznie KMPD przeprowadzono na tych samych zasadach. Organizatorem zawodów edycji kujawsko-pomorskiej była 3-4 czerwca Bydgoszcz. Po zebraniu wszystkich rezultatów z kraju wyłoniła się grupa młodych pływaków, którzy uplasowali się wśród 10 najlepszych każdej konkurencji. Tworzyli ją kolejno zdobywcy medali: 10-letni złotego - Maria Niklasz „Ruch” - 100 kl. (1.32,50), srebrnych - M. Niklasz - 50 kl. (43,40), Jakub Mróz SP 63 - 50 m kl. (43,58), brązowego - M. Niklasz - 200 grzb. (3.02,34), i miejsca: IV - J. Urbańska ”Delfin” W. - 100 kl. (1.37,23), Adam Kodymowski ”Delfin” W. - 200 m dow. (2.42,23), V - Joanna Cupryś ”Delfin” W. – 200 grzb. (3.03,96), VI - Dominika Matusiak ”Delfin” W. – 50 mot. (39,65), Konrad Ruciński ”Delfin” W. 50 m st. dow. (33,28), Michał Misiak ”Delfin” W. – 100 grzb. (1.27,72), VII - Joanna Urbańska – 50 kl. (44,12), M. Misiak – 200 grzb. (3.01,96), VIII - Witold Smok „Wodnik” W. – 100 zm. (1.26,66), K. Ruciński – 50 mot. (39,52), IX - J. Cupryś – 100 grzb. (1.29,59), M. Niklasz – 100 zm. (1.29,52), J. Mróz – 100 m kl.

(1.38,99).

11-letni zdobywcy medali: złotych - Anna Kozłowska ”Aqua” - 50 mot. (33,50), 100 mot. (1.16,12), 100 zm. (1.16,79) srebrne - A. Kozłowska – 200 dow. (2.29,98), I. Pawełek „Delfin” W. – 200 dow. (2.24,53), brązowe - Dominika Fijałkowska „Delfin” I. – 100 grzb. (1.17,38), 200 grzb. (2.45,04), miejsca: IV - Paula Wójcik „Orka” – 100 kl. (1.28,21) V - Igor Pawełek – 100 dow. (1.08,14), P. Wójcik – 200 kl. (3.08,98) VI - Anna Sienska „Orka” G. – 100 dow. (1.11,40), P. Wójcik – 100 mot. (1.22,63) VII - Bartosz Groszewski ”Delfin” W. – 200 grzb. (2.48,06), I. Pawełek – 100 zm. (1.19,40), VIII- M. Szymański „Delfin” W. – 200 kl. (3.14,06), B. Groszewski – 100 grzb. (1.19,21), X - Mateusz Szymański – 100 kl. (1.29,64), I. Pawełek – 50 dow. (31,26).

Na dalszych pozycjach kończyli swe wyścigi uczestnicy zawodów z bydgoskiego UKS „Tytan” i szkoły w Osowej Górze.

345 Puchar Miast

Dzieci

Bodaj po raz pierwszy w Gdyni, 31.5.70 miały start dzieci (roczniki `58 i młodsze) w swoim Pucharze Miast. Uczestniczyły reprezentacje okręgów Gdańska (11 272), Olsztyna (10 964), Bydgoszczy (9 916), Koszalina (9 758) - końcowa kolejność wg punktacji podanej w nawiasach. Spoza „Astorii” startowali w reprezentacji M. Buczkowska, M. Nadrajkowski, (Noteć-Inowrocław Mątwy), Z. Różański, A. Zachwieja (Zdrój-Ciechocinek).

Ostatnia runda drużynowych zawodów o Puchar Miast w kat. dzieci z roku 1970, odbyła się 13 grudnia w Olsztynie. W 18 konkurencjach, w tym dwóch sztafetach, zawodników „Astorii” wspierała trójka pływaków „Zdroju” i jeden z Inowrocławia. Indywidualnie pierw-sze miejsce osiągnął tylko Andrzej Zachwieja z Ciechocinka w biegu na 50 klasycznym. Bydgoszcz wygrała dwie rozgrywane w imprezie sztafety. Nie wystarczyło to do zwycięstwa drużynowego w punktacji końcowej. Odnieśli je gospodarze (12 868), dalej był Gdańsk (12 839), Bydgoszcz (9 876) i Koszalin (7 045).

Puchar Miast Dzieci,452 runda rozegrana 30.5.71 na basenie „Astorii” przyniosła następujące roztrzynięcie: Gdańsk 9665 pkt., Olsztyn 9451 pkt., Bydgoszcz 8033 pkt. Konkurencje wygrali: B. Ciemińska 100 dow. (1.15,0), B. Sokulska 200 dow. (2.48,0), T. Koziński 50 dow. (32,4), R. Filarski 100 dow. (1.14,9). Prasa zauważyła, że dwie dyskwalifikacje w st. klasycznym odebrały Bydgoszczy bez mała 1000 pkt. Za RO-10 na 50 m st. dow. wynikiem 38,8 sek. wyróżniono M. Lewandowską /62/.

Kolejna edycja Pucharu PZP planowana na 28 listopada 1971 nie doszła do skutku453.

Wobec rezygnacji ze startu ekip Gdańska, Koszalina i Olsztyna zawody przyjęły charakter startu kontrolnego. Jego plonem był rekord Polski dzieci. B. Zarzycka płynąc na 100 m klas. uzyskała 1.26,6 min. bijąc po drodze na 50 m RO dzieci wynikiem 41,2 s. (rekordów Polski na tym dystansie nie notowano w tym czasie). Trzy dalsze RO poprawli: K. Mroczkowska /60/ na 100 m dow. 1.18,8 oraz T. Koziński /59/ w 100 m st. mot. 1.21,7 min. i Mirosław Niemiałtowski na 100 m zm. 1.29,8 w grupie 11-latków.

II runda Pucharu Miast Dzieci odbyła się w Olsztynie. W dokumentacji pozostała bez dokładnej daty, ale przyjąć należy, iż miała miejsce 12.12.71. Wiadomo, że podane konkurencje wygrali: B. Zarzycka (50 kl. 41,3), E. Michnikowska (50 mot.), K. Mroczkowska (50 dow.), B. Ciemińska (100 dow.), B. Sokulska (200 dow.), G. Filarski (100 grzb.), A.Wiśniewski (100 zm.) oraz zawodniczka „Zrywu” Toruń Z. Rembeza (100 grzb.). Ogłoszono wygraną gospodarzy (10 897) przed Bydgoszczą (10 351) i Białystokiem (5 223 pkt.).

Weryfikacja II rundy Pucharu Miast Dzieci przez PZP za 1971 rok ustaliła jednak dla Bydgoszczy 10 335 pkt., co po dwóch rundach dało ostatecznie 19.862 pkt. i IV miejsce w kraju. Pierwszy Olsztyn uzyskał 21 976 pkt. i wyprzedził Poznań.

Towarzyski trójmecz w kategorii dzieci miał odbyć się 19 grudnia 71. Po wycofaniu się Gdańska reprezentacja BOZP wygrała z Szczecinem 126 : 104. Zawodnicy „Astorii” wygrali 13 spośród 18 konkurencji indywidualnych i dwie sztafety. B. Zarzycka wyrównała własny RP na 100 m st. klas. (1.26,6). RO-12 poprawili: B. Ciemińska na 50 m st. dow. (32,0), T. Koziński na 100 m mot. (1.21,2).

W rozegranej 28.5.72 na basenie „Astorii” wiosennej rundzie Pucharu Miast Dzieci jako najstarsze startowały roczniki 1960. Punktację wygrała Bydgoszcz (11 587) przed Gdańskiem (11 584), Olsztynem (8 221), Bydgoszczą II (7 680) i Białystokiem (5 233).

Druga runda Pucharu Miast Dzieci z 10 grudnia 1972 rozegrana w Olsztynie przyniosła zwycięstwo Gdańska przed Bydgoszczą (12 713 pkt.), dla której był to najlepszy wynik z dotychczasowych, i zespołem gospodarzy (11 091). W pięciu wygranych przez bydgoszczan konkurencjach udział mieli: D. Urbańska (50 dow. 32,8 RO), M. Lewandowska (50 mot.

452 453

GP nr 127 (7074) z 31.5.71 IKP nr 284 (8332) z dn. 30.11.71 oraz GP nr 283 (7230) z dn. 29.11.71

346 38,0), Mir. Niemiałtowski (100 dow. 1.07,0) B. Topiłko (50 mot. 36,2) oraz zawodnik „Zrywu” Toruń Z. Domagała.

Komunikat nr 5/72 z 29.12.72 w załączniku nr 2 podaje wyniki Pucharu Miast w kategorii dzieci. Wg. wyciągu z tabeli omawiany okręg zajmuje: miejsce I runda II runda razem 4 Bydgoszcz I 9 869 10 876 20 745 14 Bydgoszcz II 6 608 8 344 14 952 Zawody o Puchar PZP w kat. dzieci 27.5.73 zorganizował Gdańsk. startowało 6 ekip w tym dwa zespoły Bydgoszczy. Wynik punktowy dał zwycięstwo Bydgoszczy I (10 641) przed Gdańskiem (10 026), Szczecinem (9 038) Bydgoszczą II (8 445) Poznaniem II (7 927) i Koszalinem (6 629). Niedostępny jest materiał sprawozdawczy z II rundy tej imprezy, ale w Komunikacie nr 1/74 znalazła się tabela zweryfikowanych wyników Pucharu Miast Dzieci gdzie znajdujemy: miejsce I runda II runda razem 3 Bydgoszcz I 10 637 10 207 20 844 18 Bydgoszcz II 8 445 8 445 Zawody pod nazwą Puchar Polski PZP Dzieci odbyły się 26.5.74 na basenie w Gdyni przy udziale sześciu ekip w tym dwóch z Bydgoszczy. Zwyciężyła w zawodach reprezentacja Poznania II (10 252 pkt.) przed Gdańskiem (9 870), Szczecinem (9 362) Bydgoszczą I (9 074), Bydgoszczą II (7 313) i Koszalinem (6 061 pkt.). Z zespołu bydgoskiego zwycięstwa odnieśli: M. Lewandowska na 400 m dow. (4.56,6 min.), Zbigniew Januszkiewicz w 100 m grzbiet.(1.20,4), Jerzy Łobożewicz – Zryw na 100 m klas. (1.31,4), Bogdan Szymielewicz na 200 m zmien.(2.52,4).

W Bydgoszczy 15.12.74 odbyły się doroczne zawody popularnie nazywane Pucharem Miast Dzieci. Nazwa tej imprezy wg nagłówka protokołu brzmiała Strefowe Korespondencyjne Zawody Pływackie o Puchar PZP. Nie ustalono które z 5 miast wystawiło najsilniejszą reprezentację. Nie uwzględniono punktacji biegów sztafetowych, gdyż tabele PZP nie zawierały wartości punktowych dla uzyskanych wyników. Prowizoryczna kolejność drużyn po konkurencjach indywidualnych ustalona została następująco: Szczecin, Gdańsk, Poznań II, Bydgoszcz I, Koszalin, Bydgoszcz II. Sędzia główny zawodów odsyłając protokół prosił PZP o uzupełnienia. Wygrane przez bydgoszczan konkurencje to 200 zmiennym M. Lewandowskiej (2.39,8 – rek.okr. 12 i 13 lat.) i 100 m grzbietowym Z. Januszkiewicza (1.16,6).

Kwalifikacyjne Zawody Pływackie przed Pucharem Miast Dzieci odbyte 11.5.75 w Bydgoszczy przy udziale SZS AZS Olsztyn, Zryw, Zdrój i gospodarzy przyniosły trzy rekordy okręgu 11-latków. K. Łybek 100 m dowolnym pokonała w 1.12,8 i 200 m zmiennym w 2.59,0 min. i J. Zyskowski 100 m grzbietem przepłynął w czasie 1.25.6.

Puchar Miast Dzieci rocznika 1964 i młodszych w pływaniu dla grupy z udziałem Bydgoszczy, Gdańska, Koszalina i dwóch zespołów Szczecina, przeprowadził ten ostatni 18.5.75. Sadząc z zapisu w protokóle zawodów ich wynik uległ weryfikacji lub modyfikacji poddano regulamin, punktacja końcowa bowiem podaje: Szczecin I zdobył 8 692 pkt., Bydgoszcz 7 766, Gdańsk 7 202, Koszalin 6 826 i Szczecin II 6 644 pkt. Ostatecznie po I rundzie wg zatwierdzonej punktacji nadal prowadził jej gospodarz, zespół Szczecina, ale przyjęte wartości obowiązują jak poniżej, zapisane w kolumnie pierwszej, natomiast Bydgoszcz w krajowej klasyfikacji uplasowała się na 7 miejscu (8 344 pkt.)

Bydgoszcz, organizowała w dniu 30 listopada 1975 roku II rundę Pucharu Miast Dzieci. Do oceny współzawodnictwa uwzględnić należy: po I rundzie 1.

Szczecin I 9.346 pkt. w drugiej r. 11.032 7.

Bydgoszcz 8.344 9.797 12.

Gdańsk 7.802 9.208 13.

Koszalin 7.375 8.718

347 16.

Szczecin II 7.137 8.177 Zatem w rundzie II ponownie wygrał Szczecin. Kolejność pozostałych ekip bez zmian. W zawodach tych Ewa Hoffman poprawiła na 400 m stylem dowolnym rekord Polski 11-latek.

Zawody pływackie dzieci o Puchar Miast (I runda) na pływalni w Tczewie odbyły się 16.5.76 z udziałem reprezentacji dwóch okręgów bydgoskiego i gdańskiego. Zwyciężył ten ostatni 9701 : 9533. Poszczególne konkurencje wygrywali: H. Gwit 400 dow. 5.15,1 min. i ta sama konkurencja chłopców Z. Szczpaniak 5.50,1 – B. Wawrzyniak 100 mot. 1.40,0 – M. Fryder 200 kl. 3.29,5– K. Zyskowska 200 zm. 3.06,1 – W. Grabowicz 200 grzb. 2.58,0 454 II runda Pucharu Miast w kat. dzieci z 5.12.76 odbyła się na basenie Arki w Gdyni.

Najstarszym rocznikiem wśród startujących był 1965. Jedyne zwycięstwo odniosła H. Gwit na 200 zmiennym – 2.50,2 min. Rekordy okręgu poprawili J. Lödl w 100 grzb. 1.23,1 oraz T. Gierszewski na 200 grzb. 2.57,1 min. W punktacji końcowej reprezentacje zgromadziły: Szczecin I 10 756, Gdańsk 9 340 Bydgoszcz 9 216, Szczecin II 8 435 i Koszalin 8 889.

Puchar Polski Dzieci455, runda przeprowadzona 30.4.78 w Bydgoszczy przyniosła wygraną Gdańska z 5383 pkt. Gospodarze zgromadzili 5324 pkt. W lokalnej prasie wzmiankowano o bydgoskich rekordzistach i zwycięzcach konkurencji tej imprezy 456. Ostatecznie RO-11 ustanowił tylko Marek Szymczak na 200 m st. zm. w 2.51,6 min. Miejsca I zajęli także: D. Sobańska 200 kl. (3.17,8), Jóźwiak 100 grzb. (1.23,4), M. Czeszejko 400 dow. (5.51,6), R. Gaca 400 dow. (5.25,4), J. Pawlewicz 100 kl. (1.36,6).

Hanna Gwit (rocznik 1965) Zamyka ten rozdział sportowa metryczka zawodniczki rozbudzającej największe nadzieje, wywołujaca swymi występami niezwykłe emocje i wielkie poruszenie wyobraźni sportowwego otoczenia o szansach na kolejne sukcesy.

Kontakt ze sportem zadzierzgnęła jeszcze w przedszkolu i to z dwoma dyscyplinami jednocześnie. Mając 8 lat zdobyła nawet III klasę sportową w łyżwiarstwie figurowym, ale „Polonia” Bydgoszcz zlikwidowała sekcję i wybór dalszej drogi był ułatwiony. Uczyła się i ćwiczyła w klasie sportowej SP 39, a dalej krótko w bydgoskim III LO i SMS Kraków.

W konkursie pilotowanym przez Kuratorium Oświaty i Wychowania p.n. „Pierwsi w nauce – pierwsi w sporcie” zajęła w roku 1974 - III m., w 1975 - II m. i w latach 1976 i 77 - I miejsce Ogłoszenie w styczniu 1979 wyników plebiscytu na najlepszego sportowca przyniosło Hannie Gwit 5 miejsce. Zwyciężył inny zawodnik „Astorii”, kajakarz Zdzisław Szubski. Jak podsumowali statystycy Gwit poprawiła w tym roku 81 razy rekordy okręgu i miała na swym koncie sześciokrotnie bite rekordy Polski. Wygrała też w Trento (Włochy) - to takie nieoficjalne ME w kat. młodzików – konkurencję 400 m st.dowolnym. Po spartakiadzie ustalono, że przez 6 lat zdobyła 28 złotych, 11 srebrnych i 3 brązowe medale MP. Po raz drugi H. Gwit na regionalnym „Balu olimpijczyka” otrzymała wyróżnienie od redakcji DW za zajęcie 5 miejsca w plebiscycie na najlepszego sportowca. Wygrał aktualnie kajakarz, a były pływak Daniel Wełna. Można dodać, że na VI pozycji byli także niedawno jeszcze pływacy „Astorii”, w tym momencie wioślarze Jarosław Michalski i Mariusz Niemiałtowski.

454

DW nr 111 (5138) z 18.5.76 dodaje, że Wojciech Grabowicz poprawił RO-11 na 200 grzb. czasem 2.58,0. Uuznając za obowiązujący wówczas rekord Ryszarda Filarskiego (60) 2.49,0 min. stan faktyczny przeczy tej informacji 455 Sądząc po nazwie i łącznej wartości zdobytych przez ekipę pkt. to jest już inna impreza.

456 DW nr 101 (5627) z 4.5.78 wymienił jako nowego rekordzistę na 100 m dow. z 1.12,2 Jarosława Galasa podczas, gdy pozostawał aktualnym wynik 1.09,7 Zbigniewa Domagały (Zryw T.) z 1972 roku.

348

V. Rankingi i klasyfikacje w skali ogólnopolskiej.

Uproszczeniem byłoby twierdzenie, że o poziomie wyszkolenia zawodnika wystarcza-jąco trafnie świadczy jego miejsce np. w mistrzostwach Polski. Nie jest tak choćby dlatego, że regulamin ogranicza ilość konkurencji, w których uczestnik może wystartować, a program wyklucza raczej udział w następujących po sobie wyścigach w różnych stylach.

Stąd dążenie do tworzenia różnych list, rankingów, zestawień, uwzględniających rezultaty z wielu imprez. Zakusy analityków siegały do wartościowania osiągnięć we wszystkich stylach i dystansach, tak by można je konfrontować. Ostatecznie zrealizowano to przy pomocy równoważników punktowych każdego z wyników. Ich tabele (aktualizowane w rytmie kolejnych olimpiad) stasowane są od wielu już lat. Nie jest zasadnym porównywanie poszczególnych kategorii wiekowych (te ulegały wielokrotnie zmianom). Wydaje się, że jedynie tzw. kategoria open, pozwala na statystyczne zestawienia i poprawne wnioskowanie, z pewnym ustępstwem tej tezy dla statystyk dotyczących tego samego poziomu wiekowego zawodników (rocznika). Najmniej narażone na błąd i najtrafniejsze są spostrzeżenia w krótkich okresach czasu, w których przepisy i regulaminy nie podlegały korektom.

Sytuacja komplikuje się bardziej przy porównaniach efektów pracy zespołów (sekcji).

Tu sposoby są wielorakie i najczęściej stosowany jest wybór odpowiedni do interesów organizatora lub autora zestawienia czy analizy.

Z powodów wyżej wymienionych opracowanie nie zawiera żadnych ocen autora dotyczących poziomu sekcji i lub też pływaków indywidualnie, a pojawiające się w treści tego typu zdania są raczej odzwierciedleniem opinii i nastrojów panujących w środowisku, w opisywanym właśnie okresie. Prezentowane wykazy i rankingi, bardziej wnikliwemu czytelnikowi pozwolą dokonać, na jego prywatny użytek, ocen wartości osiągnięć, tak indywidualnych jak i zespołowych, niezależnie od luk informacyjnych. Nie wymieniono w tabelach lat, dla których brak stosownych danych.

Zamieszczone poniżej dane są na ogół wyciągami z komunikatów Komisji Pływania PZP. Informacje te podzielono na dwie grupy. Pierwsza odnosi się do klasyfikacji zespołowych i została jeszcze rozczłonkowana na zbiór wiadomości dot. pozycji okręgowych związków dziłających w regionie i zestawienie efektów osiąganych przez sekcje klubowe, oczywiście także z tego terenu. Przyjęto do prezentacji w tabelach wyniki w kat. open, pozostawiając resztę posiadanych informacji, dotyczących grup młodzieżowych, w formie opisowej Druga grupa to zestawienie osiagnięć indywidualnych, wyłuskanych z tabel publikowanych po okresach startowych (zimowym i letnim).457 W odniesieniu do każdej tabeli zamieszczono komentarze i wyjaśnienia. Jako odnośniki służą tu lata wymieniane w pierwszej kolumnie tabel.

457

Z biegiem czasu stopniowo, a po roku 2000 zdecydowanie, podział wyników, zdobyczy rekordowych i medalowych wyznaczała nie pora roku (basen 25 m kryty lub 50 m otwarty) a właśnie długość basenu - tymbardziej, że w szkoleniu poczęto stosować trzy cykle treningowe w ciągu roku.

349 Ranking OZP 1968 Pozycję BOZP tu odnieść należy do 16 (patrz ostatnia kolumna) podobnych jednostek działających w kraju, różniących się jednak ilością posiadanych obiektów i sekcji na nich pracujących. Wymieniono też najlepszy okręg.

OZP Wrocław OZP Bydg. „

1 m. 61969 pkt.

9 m. 9881 pkt.

rok 1968 1969 1970 1971 1975

sezon lato zima lato zima zima

1989

łącznie

1990

łącznie

1991

łącznie

1992

łącznie

1993

lato zima

lato 1994

łącznie zima lato

1995

łącznie zima lato

1996

łącznie zima lato

1997

łącznie

„ „

„ „

1 m. 49548 pkt 4 m. 13840 pkt.

nazwa miejsce podmiotu 9 BOZP 7 10 BOZP 7 BOZP 8 BOZP 2 BOZP BOZP TOZP TOZP BOZP TOZP BOZP 20 BOZP TOZP BOZP TOZP 17 BOZP 14 TOZP 19 BOZP 12 TOZP BOZP TOZP BOZP TOZP BOZP TOZP 20 BOZP 12 TOZP BOZP TOZP BOZP TOZP 22 BOZP 17 TOZP BOZP TOZP BOZP TOZP 20 BOZP 19 TOZP

pkt.

9 881

liczba podmiotów 16 16

9 359 17 441 136 29 103 56 109 44 109 207 172,25 229 107 69 472,5 175 702,5 60 306 24 477 84 783 7 323 28 366 35 689 34 29 30 43 64 72

22 21

21

1 m.18854 pkt 6 m. 5422 pkt.

350 1969 zima - OZP Bydg. seniorzy - 7 m. lato - OZP Bydg. „ 10 m.

młodzicy - 8 m. ” 7 m.

dzieci - 3 m . ” 3 m.

Osiągnięcia w kat. dzieci dały bydgoskiemu okręgowi, za cały 1969 rok III miejsce wśród 16 OZP - za gdańskim i wrocławskim. W stosowanej klasyfikacji, brano pod uwagę sumę wartości punktowej wyników sportowych, odnotowanych na listach 10 najlepszych.

1971 W rankingu PZP za sezon zimowy okręg zajął następujące pozycje: seniorzy - 8 (9 359) juniorzy - 6 młodzicy - 9 1975 Wraz z upływem pierwszego półrocza 1975 PZP podsumował wyniki uzyskane w sezonie zimowym przez OZP. W klasyfikacji open na czołowych miejscach wymienia: 1. Warszawa 18 171 pkt.

2. Bydgoszcz 17 441 3. Gdańsk 17 250 W poszczególnych grupach wiekowych miejsca bydgoszczan są następujące458: Okręg 15 lat - 2 miejsce 14 -1 13 -3 12 -3 11 -2 1989-1992 Przeprowadzona w oparciu o miejsca w HMP każdej kat. wieku klasyfikacja na przestrzeni lat 1989-1992 przyznawała okręgowi toruńskiemu odpowiednio: 29, 103, 109, 207 pkt. Ta sama klasyfikacja wykazywała zdobycze punktowe „Astorii”, jedynego aktywnego klubu okręgu bydgoskiego tj. kolejno 136, 56, 44, 109 pkt.

Podsumowanie sezonu letniego 1992 wskazuje na 23 pozycję województwa bydgoskiego wśród 31 sklasyfikowanych 1996 W tekstach komunikatów dot. pozycji obu OZP działających w regionie, istnieje rozbieżność w stwierdzeniu ilości okręgów w kraju. Wymienia się ich 21 lub 22.

W klasyfikacji okręgów za okres 1993-1996 OZP Bydgoszcz i OZP Toruń znalazły się odpowiednio na 19 i 12 pozycji przy 21 działających stowarzyszeniach459 (patrz poniżej).

1993 1994 1995 1996 Łącznie lato zima lato zima lato zima lato pkt. lokata Toruń 229 230 472,5 306 477 323 366 2403,5 12/21 Bydgoszcz 172,25 107 68 60 24 7 28 466,25 19/21 2000 Klasyfikacja PZP za okres 1.1.97 do 20.10.2000 r. wymienia okręg kuj.-pom. na 14 miejscu (na 16 OZP) 458 459

DW z dn. 2.6.76 r.

Podano w oparciu o tabelę przygotowaną na użytek KZ PZP 23-24.11.1996

351 Ranking klubów.

1947 W rankingu klubów uwzględniono łącznie pływanie, skoki do wody i piłkę wodną.

Te dziedziny pływania uwzględniono tu za PZP wyjątkowo, bo też „Grom” korzystając z zimowego basenu był w Pom.OZP poza wszelką konkurencją

Rok 1947 - 1992

rok 1947

sezon łącznie

1964

1966 1968 1969

1970

1971

1972

1973

1974 1975 1984 1985 1986 1989 1990 1991 1992

zima lato zima lato

łącznie zima lato zima lato łącznie zima lato łącznie

zima lato zima łącznie łącznie zima łącznie

lato

miejsce 10 12 26 36 50 51 53 26 28 43 48 53 58 9 7 6 6 7 41 60 69 4 43 5 5 3 6 1 2 4 2 36 52 1 2 31 11 15 17

nazwa podmiotu Grom Gdy. Stal G Zdrój C. Legia Ch. Astoria B. MKS B. Stal T. Astoria B. Stal G. MKS B. Legia Ch. Zdrój C. Noteć I. Astoria B. Astoria B. Astoria B. Astoria B. Astoria B. Zdrój C. Stal T. Stal G. Astoria B. Zdrój C. Astoria B. Astoria B. Astoria B. Astoria B. Astoria B. Astoria B. Astoria B. Astoria B. Zryw T. Zdrój C. Astoria B. Astoria B. Noteć I. Astoria B. Astoria B. Astoria B. Astoria B.

Astoria B. Astoria B. 37 Astoria B.

pkt.

16

64 9881 4075

liczba podmiotów

87

8 155 6 005 4 892 3 052 8 618 741 8 186 31 47 ?

70 48 8 276 8 647 ? ?

8 312 17 320 50 742

136 56 44 109

34 31

352 1964 Ranking PZP sporządzony w oparciu o osiągnięcia klubów w imprezach na szczeblu krajowym. Nadzwyczaj wysoko uplasowała się „Stal” G. Zasady tej klasyfikacji nie są bliżej znane.

1966 Przed kwietniowym Walnym Zebraniem PZP przygotowano listę szeregującą kluby wg liczby zdobytych klas sportowych, na której organizacje stowarzyszone w BOZP zajęły miejsca jak w tabeli.

1967 Klasyfikacje klubowe za sezon ustalono jako sumę punktów przyznawanych za zajęte miejsce wśród 10 najlepszych wyników każdej konkurencji, tak mężczyzn jak i kobiet. Oznaczało to 10 pkt. za najlepszy wynik, 9 pkt. za kolejny, 8 pkt. i coraz mniej aż do 10 wyniku na liście. „Astoria” pojawia się w tej klasyfikacji klubów PZP460 zajmując : seniorzy – brak młodzicy – 14 miejsce dzieci – 20 miejsce 1968 Po sezonie zimowym lista rankingowa PZP obejmowała zawodników z 87 klubów t.zn. wśród posiadaczy 10 najlepszych wyników poszczególnych konkurencji występowali reprezentanci z tylu właśnie sekcji. Wartość punktową sumowaną do rankingu wyznaczały pozycje zawodników w tej „10” dla trzech kategorii wiekowych osobno. Miejsca w kategoriach jak niżej zdobyli: AZS AWF senior. 1 m. (193 pkt.) mł. - Juvenia - 1. (148 pkt.) dz. Pafawag .- 1. (106 pkt.)

Astoria seniorzy - 9 m. (64 pkt.) młodzicy - 2 m. (106 pkt.) dzieci - 3 m.

(102,5 pkt.)

Zdrój „ 0 „ 0 dzieci - 11 m (48 pkt.)

MKS „ 0 młodzicy - 29 m. (12 pkt.) „ 0 Zawisza „ 0 młodzicy - 34 m. ( 7 pkt.) dzieci - 35 m. ( 2,5 pkt.) „Astoria” zajęła w klasyfikacji łącznej trzech grup II miejsce (272,5 pkt.) w kraju za „Pafawagiem” Wrocław.

Za sezon letni roku 1968 Komisja Pływania i Wydz. Szkolenia PZP na KZ przygotowały ocenę klubów i okręgów w opraciu o listy 10 najlepszych wyników wyceniając każdy na podstawie tabel punktowych. BOZP i jego kluby uzyskały miejsca jak niżej, przy czym w poszczególnych kategoriach wiekowych w kraju sklasyfikowano: seniorzy 32 kluby młodzicy 37 klubów dzieci 36 klubów Astoria „ 7 m. (9881) pkt. „ 2 m. „ 18 m.

MKS „ -„ 30 m. „ -Zawisza „ -„ 37 m. „ -Zdrój „ -„ -„ 7 m.

Stal G. „ -„ -„ 36 m.

W punktacji podliczonej równolegle wg innych zasad „Astoria” zajęła w grupie seniorów także 7 miejsce z 9 881 pkt. i stąd ta liczba punktów w powyższym zestawieniu.

1969 Lokaty klubów za okres startów zimowych w grupach wiekowych podane zostały w rankingu jak niżej: Astoria seniorzy - 6 miejsce młodzicy - 10 miejsce dzieci - 5 miejsce MKP Gryf „ - 31 m. „ - 34 m. „ - -460

Przypuszczalnie wg zasady opisanej i obowiązującej z całkowitą pewnością już w następnym roku.

353 Zawisza „ -„ -Legia Ch. „ -„ -Zdrój „ - 31 m. „ -Odpowiednio po sezonie letnim kluby sklasyfikowano: Astoria seniorzy - 6 miejsce młodzicy - 12 miejsce MKP Gryf ” -” 25 m.

Zawisza ” -” -Zdrój ” -” 35 m.

„ „ „

- 17 m.

- 28 m.

- 31 m. dzieci - 5 miejsce ” -” 14 m. ” 27 m.

To było już ostatnie zestawienie w którym trzy kluby bydgoskie występują jeszcze oddzielnie, czyli przed fuzją. Mimo tego, wg sumy wartości punktowej wyników sportowych, odnotowanych na listach 10 najlepszych „Astoria” zajęła wysoką szóstą pozycję. Przed bydgoskim klubem znalazły się tylko: 1. AZS AWF Warszawa 8 647 pkt.

4. „Wisła” Kraków 4 861 2. „Ślęza” Wrocław 7 151 5. „Juvenia” Wrocław 4 283 3. „Lech” Poznań 6 550 6. „Astoria” Bydgoszcz 4 075 W dodatkowo przeprowadzonym rankingu w kat. młodzików na pozycjach niżej prezentowanych występuje kilka klubów BOZP 12. Astoria Bydgoszcz 2 815 pkt.

25. MKS Gryf Bydgoszcz 1 353 35. Zdrój Ciechocinek 735 W kat. dzieci miejsca bydgoskich klubów były następujące: 5. Astoria Bydgoszcz 2 438 pkt.

14. Zawisza Bydgoszcz 938 27. Zdrój Ciechocinek 390 Klasyfikacja PZP (wg Piekarskiego) umiejscawia „Astorię” w 1969 r. na pozycjach: 1 seniorzy, 10 młodzicy, i 5 dzieci.

1970 W całorocznej klasyfikacji wg wcześniej stosowanych zasad Astoria byłaby za 1970 r. na III miejscu. W zmodyfikowanym systemie obliczeń przypadło jej miejsce VII (patrz niżej).461 Porównawczo rzecz biorąc ranking PZP lokuje wprawdzie „Astorię” o jedno miejsce niżej niż przed rokiem, jednak zmniejszyła się w punktacji różnica dzieląca ją od pierwszego klubu.

1. AZS AWF 9 644 pkt.

41. Zdrój Ciechocinek 6.055 2. Lech Poznań 9 163 60. Stal Toruń 4.892 3. Ślęza Wrocław 8 512 69. Stal Grudziądz 3.052 7. Astoria Bydgoszcz 8 155 Na terenie województwa zorganizowano 33 imprezy z tego 24 w Bydgoszczy, 4 w Inowrocławiu, 3 w Toruniu i po 1 w Chełmży i Ciechocinku.

1971 W rankingu PZP za sezon zimowy kluby okręgu zajęły następujące pozycje w klasyfikacji wg grup wiekowych: Astoria seniorzy - 4 (8 618 pkt.) juniorzy - 1 (10 217) młodzicy - 3 (6 297) 461

16.1.70 Komisja Pływania PZP postanawia: w oparciu o listy najlepszych wyników wszystkich konkurencji, ustalać sumę punktów dla każdego klubu – uwzględniając wartość wyniku wg tabel za wszystkie miejsca zawodników w pierwszej „20” która określa ostatecznie jego pozycję w kraju, osobno w zimowym i letnim okresie startowym.

354 Zdrój Stal T.

seniorzy - 43 (741)

juniorzy - 50 (501) Lista najlepszych klubów po sezonie zimowym podana w innej jeszcze wersji podliczeń zastosowanych przez PZP była następująca: 1. AZS AWF 94 pkt.

6. Polonia Warszawa 34 2. Lech Poznań 67 7. Flota Gdynia 28 3. Śląsk Wrocław 45 8-9. Astoria Bydgoszcz 27 4-5. Polonia Bytom 35 8-9. Start Gdańsk 27 4-5. Juvenia Wrocław 35 10. Anilana Łódź 24 W oparciu o wyniki z basenu 50 m uzyskane w sezonie letnim PZP ustalił kolejną klasyfikację okręgów i klubów.

Astoria: seniorzy - 5 (8 186 pkt.) juniorzy - 1 (10 505) młodzicy - 3 (6 873) Zdrój Ciechocinek i Zryw Toruń znalazły się w kat. młodzików w trzeciej i czwartej dziesiątce.

1972 Ogłoszone przez Związek wyniki w rankingu po sezonie halowym w klasyfikacji ogólnej szeregują najlepsze sekcje462 następująco: 1. AZS AWF Warszawa 104 pkt.

6. Wisła Kraków 30 pkt.

2. Lech Poznań 69 7-8. Śląsk Wrocław 29 3. Start Gdańsk 43 7-8. Neptun Stargard 29 4. Juvenia Wrocław 33 9. Warta Poznań 27 5. Astoria Bydgoszcz 31 10. Avia Świdnik 15 463 Łącznie lista 10 najlepszych klubów za sezon letni 1972 r. wymienia: 1. AZS AWF 65 pkt.

6-7. Śląsk Wrocław 28 pkt.

2. Lech Poznań 48 6-7. Wisla Kraków 28 3. Astoria Bydgoszcz 47 8. Juvenia Wrocław 26 4. Start Gdańsk 46 9. Avia Świdnik 25 5. Neptun Stargard 41 10. Warta Poznań 24 W klasyfikacji klubowej łącznie na koniec 1972 r. znajdujemy „Astorię” na poz.: seniorzy - 6 juniorzy - 3 młodzicy - 5 1973 Po sezonie zimowym „Astoria” otwierała listę rankingową PZP jako najlepsza sekcja w kraju. Miejsce w ogólnej punktacji klubów464 jest najwyższym osiągnięciem sekcji pływackiej „Astorii” w całym okresie jej funkcjonowania.

1. Astoria Bydgoszcz 70 pkt.

6. Wisła Kraków 35 pkt.

2. AZS AWF 50 7. Warta Poznań 33 3. Lech Poznań 48 8. Avia Świdnik 32 4. Neptun Stargard 44 9. Juvenia Wrocław 25 5. Start Gdańsk 39 10. Kormoran Olsztyn 23 Klasyfikacja klubów sporządzona na podobnych zasadach jak wyżej po sezonie startów letnich wymienia: 1. Neptun Stargard 57 pkt.

6. AZS AWF W-wa 35 pkt.

2. Astoria Bydgoszcz 48 7-8. Start Gdańsk 32 3. Warta Poznań 46 7-8. Śląsk Wrocław 32 4. Wisła Kraków 44 9-10. Avia Świdnik 30 5. Lech Poznań 40 9-10. Stilon Gorzów 30 462

Przegląd Sportowy z 8 i 9.4.72 Przegląd Sportowy z 16.10.72 464 PS z 28.3.73 463

355 Dotychczasowe klasyfikacje klubowe za sezon ustalano jako sumę punktów przyznawanych za każde zajęte miejsce wśród 10 najlepszych wyników każdej konkurencji, tak mężczyzn jak i kobiet. Oznaczało to 10 pkt. za najlepszy wynik, 9 pkt. za kolejny, 8 pkt. i coraz mniej aż do 10 wyniku na liście. Związek uznał za słuszne zmienić zasady tej klasyfikacji i posłużyć się tabelami punktowymi, sumując 10 najwartościowszych wyników. Wg tak sporządzonej listy w roku 1973 miejsca jak niżej zajęli: 1.

AZS AWF Warszawa 8 645 pkt.

4.

Astoria Bydgoszcz 8 276 „ 43.

Zryw Toruń 6 309 „ 53.

Zdrój Ciechocinek 5 610 „ 58.

Noteć Mątwy – Inowrocław 5 138 „ 61.

Stal Toruń 4 697 „ 68.

Legia Chełmża 2 736 „ 1974 Podsumowanie sezonu zimowego przez PZP przedstawia się następująco: seniorzy 1.

AZS W-wa 8.946 pkt 2.

Astoria Bydgoszcz 8.647 36.

Zryw Toruń 52.

Zdrój Ciechocinek juniorzy

1.

2.

36.

51.

Kormoran Olsztyn Astoria Bydgoszcz Zryw Toruń Zdrój Ciechocinek

8.257 7.888 6.610 4.353

młodzicy

1.

2.

3.

24.

52.

Avia Świdnik Lech Poznań Astoria Bydgoszcz Zryw Toruń Zdrój Ciechocinek

7.323465 7.323 7.235

Aleksandra Korolkiewicz po mistrzostwach zimowych przedstawiła w Przeglądzie Sportowym układ sił polskiego pływania wg punktacji medalowej. Zwyciężyła „Astoria”, przed „Unią” (Tarnów), „Wisłą” (Kraków), „Lechem” (Poznań), „Startem” (Gdańsk) i AZS (W-wa). Ten sam tytuł466 zauważa, że w minionym roku i we wszystkich kat. wieku łącznie wychowankowie „Astorii” pobili 55 rekordów krajowych.

Pozycja klubów ustalana na podstawie listy klasyfikacyjnej 10 najlepszych zawodników wg tabeli punktowej PZP za okres letni – bez ograniczeń wiekowych - stawia „Astorię” ponownie na czele klubów pływackich w kraju.

1. Start-Astoria Bydg.

8 312 2. AZS AWF W-wa 8 263 3. Avia Świdnik 8 261 4. Warta Poznań 8 117 5. Lech Poznań 8 035

465

Zbieżność punktacji dwóch pierwszych klubów choć nie jest niemożliwa, nasuwa cień wątpliwości o poprawność jej żródła 466 PS nr 58 z 23-24 III 74

356 W kat. juniorów wg tych samych reguł „Astoria” uplasowała się na 2 pozycji za SZSAZS Olsztyn, a w kat. młodzików na miejscu 3 za „Avią” Świdnik i „Legią” Warszawa.

1975 Od 1 stycznia weszła w życie nowa zasada oceny poziomu sportowego tj. klasyfikacja sportowa oraz zmiana kategorii i grup wiekowych a także prowadzenia list rekordów krajowych i 20 najlepszych wyników w konkurencjach pływ. na basenie 25 i 50 m osobno.

Wraz z upływem pierwszego półrocza PZP podsumował wyniki uzyskane w sezonie zimowym przez OZP i poszczególne sekcje. W klasyfikacji open na czołowych miejscach wymienia: kluby 1. Lech Poznań 17 671 pkt.

2. Astoria 17 320 3. Stal-Stocznia 17 243 W poszczególnych grupach wiekowych miejsca bydgoszczan są następujące467: Astoria 15 lat - 1 miejsce 14 -1 12 -5 11 -2 10 -2 Występująca teraz luka informacyjna między rokiem 1976 a 1986 jest wynikiem braku materiału źródłowego. Powodem tego z kolei był spadek zainteresowania pozycją klubów BOZP w kraju, a ta ulegała obniżeniu. Nie kompletowano z dotychczasowym pietyzmem komunikatów i sprawozdań dotyczących tego zagadnienia.

1981 Zachowany komunikat PZP nr 2/81 r. podaje łączną punktację z tego roku we współzawodnictwie młodzieżowym, obejmującym tylko MP jun. i OSM. W klasyfikacji: województw 1 Bielsko 497 pkt. (25 medali) 18 Bydgoszcz 58 „ (1 medal)

klubów 1 Unia Oświęcim 497 pkt.

22 Astoria Bydgoszcz 60 468 „

1984 Klasyfikacji sekcji i trenerów PZP dokonywał w tym i następnym roku na podstawie kart ocen sporządzonych w klubach. Ich wartość obniżała mała liczba odpowiedzi . W pierwszym roku kart tych w „Astorii” nie sporządzono lub nie wysłano, stąd klub ten podobnie jak wiele innych nie figuruje na liście rankingowej. Oznaczało to również brak w klasyfikacji trenerów „Astorii”. „Noteć” Inowrocław wykazała 50 punktów i w ten sposób znalazła się na 31 pozycji jako jedyna klasyfikowana sekcja w okręgu a szkoleniowiec Wiesław Buczkowski z „Delfina” wymieniony został na 68 pozycji.

467 468

DW z dn. 2.6.76 r.

W sprzeczności znajdują się.dane o liczbie pkt. przypisanych woj. bydgoskiemu i Astorii.

357 1985 Klasyfikacja 34 sekcji w kraju wg kart ocen przyznaje „Astorii” 11 m. i 742 pkt. przy 2763 „Stali-Stocznia” (I m.), 1956 „Unii” Oświęcim (II m.), 1849 pkt. AZS AWF Gdańsk (III m.).

Słusznie zapewne uskarżał się dział wyszkolenia PZP na lekceważące potraktowanie tej klasyfikacji - przejawiające się nie nadesłaniem kart.

1986 Suma zdobytych punktów w poszczególnych mistrzostwach lokowała klub jak w poniższym zestawieniu: MP seniorów 17 miejsce 31 klubów sklasyfikowanych „ juniorów st. 25 m.

33 „ „ juniorów 8 m.

38 „ „ juniorów mł. 35-36 m.

46 „ Klasyfikacja klubów opracowana w oparciu o wyniki HMP wszystkich kat. dała „Astorii” 15 miejsce. Innych klubów BOZP w tym rankingu nie ma.

Przeprowadzona w oparciu o zasadę jak wyżej klasyfikacja wykazywała zdobycze punktowe „Astorii”, jedynego klubu okręgu bydg. kolejno 136, 56, 44, 109 pkt. Ta ostatnia liczba punktów dawała klubowi 37 pozycję wśród 60 objętych listą zespołów a OZP miejsce 20, ale Sprawozdanie PZP za 1989-92 na KZ osiągnięcia Bydgoszczy klasyfikuje jeszcze jedno miejsce niżej (wśród 22 OZP).

Podsumowanie sezonu letniego 1992 roku wskazuje na 23 pozycję województwa bydgoskiego wśród 31 sklasyfikowanych i 20 pozycję w tabeli okręgowych związków

Ranking klubów c.d. - rok 1994 -1997 Komisja Pływania od kilku już lat w swych biuletynach ustalała klasyfikację łączną klubów i okręgów uwzględniającą sumę punktów uzyskanych przez ich zawodników, startujących w imprezach mistrzowskich oraz Klubowym Pucharze Polski. Przedstawione zestawienia i tabele są wyciągami z tej klasyfikacji.

1994 Klasyfikacja za letnie imprezy 1994 r. zawiera drobną niezgodność przyznając nadal jedynemu klubowi okręgu 68 pkt. (43 poz.) a 69 pkt BOZP. (poz. 19) W nawiązaniu do powyższych tabel można dodać, że w roku 1995 sklasyfikowanych w kraju było 79 sekcji. W kolejnych latach od 1998 roku liczba ta wzrastała odpowiednio: 87, 98, 109, 117, 123, 128 i 148 w ostatnim 2004 r. Klasyfikacja OZP i klubów za okres 1.1.97 do 20.10.2000 r. wymienia okręg kuj.-pom. na 14 miejscu (na 16 OZP) i na 35 miejscu „Delfin” T.

358 rok

sezon

zima

1994

lato łącznie

zima

lato

1995

łącznie

zima

lato

1996

łącznie

zima

lato

1997

łącznie

miejsce nazwa podmiotu 32 Astoria B. 35 Delfin T. 50 Elana T. 21 Delfin T. 43 Astoria B. 51 Elana T. 37 Astoria B. Delfin T. Astoria B. Elana T. TKS 30 Delfin T. Astoria B. Elana T. TKS 30 28 Delfin T. 52 Astoria B. 56 Elana T. 67 TKS 30 Delfin T. Astoria B. Delfin I. TKS 30 Delfin T. Astoria B. Elana T. TKS 30 31 Delfin T. 61 Astoria B. 68 Elana T. 72 TKS 30 76 Delfin I. Astoria B. Elana T. Delfin T. TKS 30 Delfin I. Delfin W. Delfin T. Astoria B. TKS 30 Elana T. Delfin I. 55 Astoria B. 62 Delfin T. 74 Elana T. 75 TKS 30 84 Delfin I. 86 Delfin W.

pkt. liczba podmiotów 107 95 20 251 68 22 175 156 60 29 15 214 24 17 4 370 84 46 19 79 145 5 2 1 209 28 14 6 354 33 14 7 2 32 15 8 5 2 1 30 28 10 3 2 60 38 18 15 4 1

Rankingi klubów c.d. - rok 1998 – 2004 Prezentowany niżej materiał wyposażono w tło zielone, które sygnalizuje przystąpienie danej jednostki (klubu) do Kujawsko-Pomorskiego OZP

359

rok

sezon

1998

łącznie

1999

łącznie

2000

łącznie

2001

łącznie

2002

2003

2004

łącznie

łącznie

łącznie

miejsce nazwa podmiotu 46 Delfin T. 50 Astoria B. 63 Delfin I. 67 TKS 30 75 Toruńczyk 78 Orka G. 28 Delfin T. 49 Delfin I. 60 Astoria B. 75 Toruńczyk 81 Orka G. 90 Wodnik W. 92 TKS 30 94 Delfin W. 96 Siódemka Br. 23 Delfin T. 51 Delfin I. 71 Astoria B. 76 Orka G. 86 Toruńczyk 94 Wodnik W. 98 Siódemka Br. 27 Delfin T. 39 Delfin I. 75 Orka G. 90 Ruch G. 92 Toruńczyk 98 Siódemka Br. 100 Wodnik W. 28 Delfin T. 58 Orka G. 78 Delfin I. 87 Astoria B. 90 Wodnik W. 95 Aqua B. 96 Siódemka Br. 98 Ruch G. 33 Delfin T. 59 Orka G. 78 Ruch G. 90 Siódemka Br. 94 Wodnik W. 108 Delfin W. 109 Astoria B. 41 Delfin T. 59 Aqua B. 60 Ruch G. 80 Orka G. 82 Astoria B. 107 Wodnik W. 116 Toruńczyk

pkt.

90 78 41 33 18 10 304 82 49 18 17 4 4 3 1 539,5 108 37 30 17 9 6 348 209 41,5 21

liczba podmiotów

87

109

117 326 89 51 41

123 306 103 57

128 250 130 118 ?

44 148

360 Łączna punktacja za rok 2000 OZP kluby 12. kuj.-pom 834,5 24. Delfin T. Punktacja za lata 1997-2000 OZP 14. kuj.-pom 1.807,5

kluby 34. Delfin T. 61. Astoria 65. Delfin I.

539,5

971,5 234,0 207,0

Rankingi i wykazy osiągnięć indywidualnych Dla uświadomienia czytającemu wzrost poziomu sportowego wraz z upływem czasu, przedstawiono poniżej najlepsze rezultaty niektórych konkurencji odnotowanych w roku założenia Pom. OZP tj. 1927 roku i w końcu okresu międzywojennego, czyli 1939 (ten ostatni to jednocześnie „bilans otwarcia” na rok 1946)469. Wyniki osiągnięte przez mistrzów okręgu z lat przełomowych 1988 i 1998 znajdują się w rozdziale IV-3.

1927 100 dow.

400 dow.

1500 dow.

100 grzb.

100 klas.

200 klas.

4×100 dow.

4×200 dow.

K 2.02,6 9.05,0 2.26,2 2.07,1 4.26,2 9.00.5

1939 M 1.33,4 7.22,0 35.23,4 1.41,6 1.38,0 3.38,8 17.30,0

K 1.22,4 7.17,0 1.42,8 1.36,7 3.30,2 7.34,1

M 1.05,8 5.49,0 23.18,8 1.24,2 1.28,4 3.10,4 11.43,4

Na pierwszych listach najlepszych wyników z roku zakończenia wojny najwyżej uplasował się F. Marchlewski zajmując na 200 m st. dow. II pozycję z rezultatem 2.37,4 min.

Na podobnej liście w sezonie zimowym 1946/47, na wysokich pozycjach470 znalazła się dwójka zawodników Pom.OZP, reprezentantów „Gromu” Gdynia: Marchlewski F. 100 dow.– 2 miejsce (1.05,7}, 200 dow.– 3 miejsce (2.36,1) Budzisz Juta 200 klas. – 6 miejsce (3.43,1) Kapitan Związkowy Wilhelm Broll w perspektywie mistrzostw Europy zaliczył do reprezentacji Franciszka Marchlewskiego.

Klasyfikacja PZP za sezon letni 1947 wśród 10 najlepszych wymieniała: Marchlewski F. 100 m st.dow. – 1 miejsce (1.06,1), 200 m dow. – 5 miejsce (2.36,8) Woźniak Irena HKS (B) 100 m st. klas. – 10 miejsce (1.44,4.)

Zygmunt Orłowski z PZP w nieoficjalnym rankingu dla grupy młodzieżowej, dziesięciu najlepszych wyników w poszczególnych konkurencjach uzyskanych w 1948 r., wymienił między innymi zawodników pomorskich: poz. 1. Gąsiorowska Krystyna 50 m st. grzb.

46,6 sek.

469 470

IKP nr 73 z 16.3.46 Komunikat nr 4 PZP z czerwca 1947

361 1. Gąsiorowska Krystyna 1. Buhl Jerzy 2. Kotecki Władysław 4. Sobocińska [] 5. Kochańska Bożena 10. Łubieński Krzysztof

50 m st. klas.

50 m st. dow.

50 m st. grzb.

100 m st. klas.

50 m st. dow.

200 m st. klas.

46,0 46,0 42,8 1.51,8 46,0 3.47,8471

Statystyk „Sportu i Wczasów” zamieścił w kolejnych numerach wykaz 10 najlepszych pływaków na basenach otwartych jeszcze przed upływem sezonu w roku 1949. Wśród mężczyzn w tabeli wymieniony jest na 7 poz. w konkurencji 100 m wznak Henryk Piotrowski (1.23,2). Z kobiet wystepują Halina Maternowska na 100 m klas. – 2 miejsce (1.33,9) i 200 m klas. – 5 miejce (3.32,3) oraz Aleksandra Mróz na 100 m klas. – 5 lokata (1.37,2).

Lista 10 najlepszych w kraju za sezon letni 1950 roku zawiera nazwiska zawodników pomorskich: poz. 2. Mróz Aleksandra Brda 100 m st. klas.

1.29,2 4. Mróz Aleksandra „ 200 m st. klas.

3.17,6 6. Maternowska Halina „ 100 m st. klas.

1.35,1 7. Maternowska Halina „ 200 m st. klas.

3.31,6 9. Kriese Edward „ 200 m st. dow.

2.32,0 Po sezonie zimowym 1951 roku na listach 10 najlepszych znalazła się dwójka zawodników z Pomorza. Byli to żabkarze: poz. 3. Mróz Aleksandra Brda 200 m st. klasycznym 3.19,0 4. Mróz Aleksandra „ 100 m st. „ 1.32,6 10. Joachim Wiśniewski SGKS G. 100 m st. „ 1.22,6 Po startach w okresie lata w podobnym wykazie znajdujemy: poz. 1. Mróz Aleksandra Brda 100 m st. klasycznym 1.28,1 1. Mróz Aleksandra „ 200 m st. „ 3.09,4 7. Lewandowska Daniela SGKS 200 m st. dowolnym 3.02,6 9. Lewandowska Daniela „ 400 m st. „ 6.36,4 10. Maternowska Halina Brda 100 m st. klasycznym 1.37,6 Wśród 10 najlepszych pływaków w roku 1955 na 200 m st. motylkowym na 8 pozycji występuje Edward Kriese z „Kolejarza” (Brdy) Bydgoszcz, który legitymował się wynikiem 2.55,8 min. Rok później, będąc już zawodnikiem „Legii” W-wa, został wicemistrzem Polski.

[Foto 112].

Z krajowej listy 10 najlepszych zawodników w każdej konkurencji za rok 1960 wyłuskać można nazwiska: Elżbieta Paczkowska 400 dow. – 6 miejsce Halina Malinowska 100 klas. – 8 pozycja, 200 klas. – 9 miejsce Wśród dowolistów na dyst. 1500 metrów (21.15,9 min.) znalazł się na tej liście Zbigniew Rolewicz, wychowanek Grudziądza, startujący podczas odbywania służby wojskowej w barwach „Floty” Gdynia, który to klub zainteresował się zawodnikiem po udanych startach już w roku 1958 na MP w Warszawie. Na 400 i 100 dow. uzyskiwał w tym okresie czasy około 5.08 i 1.03 min.

Po roku wraz z wyżej wymienionymi dziewczętami na listach 10 najlepszych rezultatów pojawiło się trzecie nazwisko zawodniczki „Stali” Grudziądz: 471

Przegląd Sportowy z dn. 10.IX.1948 r.

362 Halina Malinowska 200 m st. klas. – 5 miejsce Liliana Rabowska472 200 m st. dow. – 8 miejsce, 100 m st. dow. – 9 pozycja Elżbieta Paczkowska 200 m st. dow. – 6 pozycja, 800 m st. dow. – 8 miejsce W roku 1962 w liście 10 najlepszych w kraju wymieniana jest tylko Elżbieta Paczkowska, zajmująca 5 miejsce na 400 m st. dowolnym (5.55,3). - długi basen.

Występy pływaków kolejnego, 1963 roku ujęte w tabele 10 najlepszych zawierały nazwiska zawodniczek BOZP: Elżbieta Paczkowska 400 m st. zm. – 8 miejsce Liliana Rabowska 800 m st. dow. – 7 miejsce, 50 m st. dow. – 9 pozycja W tabeli 10 najlepszych wników sporządzonej przez PZP na koniec 1964 znaleźli się: W. Rabowska – 50, 100 i 200 m st. dowolnym B. Balcerowicz – 400 i 800 m st. dow. oraz 100 m st. grzb.

E. Paczkowska – 200 m st. grzb. oraz 200 i 400 m st. zmiennym H. Malinowska – 100 i 200 m st. klas.

K. Napierała – 100 i 200 m st. motyl.

R. Narloch – 100, 200 i 1500 m st. dow.

J. Krukowski – 100 i 200 m st. grzb.

R. Sosnowski – 100 i 200 m st. klas.

Z wyjątkiem dwóch ostatnich zawodników „Legii” pozostali to repeezentanci „Stali” G. Za letni okres startów w roku 1966 sporządzona przez PZP tabela 10 najlepszych zawiera nazwiska: Barbara Balcerowicz 800 dow. (11,40,0) – 3 pozycja, 400 dow. (5.40,8) – 9 miejsce Wiesława Rabowska 50 dow. – 9 m.

Wiesława Bąk 100 klas. – 10 m.

Wynikiem 26,4 uzyskanym 27.11.66 lokował się na 7-9 poz. w listach 10 najlepszych.

Paweł Pietsch.

W szeregu indywidualnych wyników z lata 1969 uporządkowanych wg wartości punktowej, klasyfikacja Związku lokuje wśród 57 kobiet na pozycji 16 najlepszy rezultat G. Rydelskiej i na 19 J. Mudziejewskiej, a na 47 H. Rosenthal. Z 58 mężczyzn występujących na liście PZP miejsce 11, ustalone także wg tabel punktowych, zajął R. Rybicki.

Po sezonie zimowym 1970 na listach najlepszych w kraju znaleźli się: J. Mudziejewska 800 dow.- 1 miejsce, 400 dow.- 2 miejsce, 200 dow.- 4 m.

G. Rydelska 200 dow. – 2 miejsce R. Rybicki 200 zmien.- 4 miejsce, 400 zmien. - 4 m.

Indywidualnie w gronie najlepszych na listach PZP z sezonu letniego 1970 r. występowały: M. Jakubowska 400 dow.- 2 miejsce, 800 dow.- 3 miejsce, 200 dow.- 6 miejsce, 100 dow.- 10 miejsce J. Mudziejewska 800 dow.- 2 miejsce, 400 dow.- 3 m. 200 dow.- 5 m.

E. Chabros 100 grzb.- 8 miejsce 472

Pływacy starszego pokolenia z Grudziądza utrzymują, że imiona Liliana i Wiesława zachowane w protokołach dotyczą tej samej zawodniczki, którą w środowisku wołano inaczej niż to wynika z metrykalnego zapisu. Problem w tym, że o tych imionach występowały siostry, z roczników 1946 i 47. Inna sytuacja zdarzy się po latach w odniesieniu do Macieja vel Kazimierza Szymielewicza, rocznik 1968, z Bydgoszczy, poza wszelką wątpliwością tego samego osobnika.

363 M. Gano 200 mot. - 9 miejsce Indywidualnie po okresie startów zimowych w 10 najlepszych 473 z 1971 r. znajdujemy: J. Mudziejewska 200 dow.- 5 miejsce, 400 dow.- 3 miejsce, 800 dow.- 2 miejsce, 200 grzb.- 10 pozycja M. Jakubowska 200 dow.- 7 miejsce, 400 dow.- 4 poz., 800 dow.- 3 m.

E. Chabros 200 grzb.- 9 pozycja W. Adamowicz 50 dow.- 9 miejsce K. Sołtysiak 1500 dow.- 7 poz.

A. Ejgierd 200 mot.- 9 m.

W roku 1971 zawodnicy „Astorii” poprawili 31 rekordów Polski w różnych kategoriach wieku. W trakcie trzech ostatnich lat było tych rekordów 71.

Na listach indywidualnych „10” najlepszych474 rezultatów z hali w 1972 r. znaleźli się: M. Jakubowska 200 delf.- 1 poz., 400 dow.- 4 miejsce, 200 i 800 dow. 5 miejsca, 200 grzb. - 7 poz.

E. Auksztulewicz 200 mot. i 400 zm.- 4 miejsca, 100 delf. i 100 dow.- 10 poz.

J. Mudziejewska 200 dow – 7 miejsce, 400 dow.- 9 poz.

B. Ciemińska 800 dow.- 10 pozycja M. Wieczorek 100 grzb.- 10 miejsce A. Bet 1500 dow.- 3 poz., 400 dow.- 6 miejsce, 200 dow.- 8 poz.

Indywidualne osiągnięcia w sezonie letnim 1972 r. lokują zawodników „Astorii” w 10 najlepszych475.

M. Jakubowska 200 delf.- 2 poz., 200 dow.- 4 poz, 400 dow.- 6 miejsce, 100 delf.- 5/6 poz., 200 grzb.- 10 pozycja E. Auksztulewicz 400 zm.- 3 miejsce, 200 zmien.- 5 pozycja, 200 dow. i 200 delf.- 6 pozycja, 100 delf.- 10 miejsce H. Derdowska 200 grzb.- 5/6 miejsce, 100 grzb.- 7/8 pozycja J. Mudziejewska 200 dow. i 400 zm.- 7 miejsce M. Wieczorek 100 i 200 delf.- 4 miejsce Wg wartości punktowej najlepszego wyniku, najwyżej uplasowała się wśród kobiet M. Jakubowska tj. na 8 pozycji, uzyskując 905 pkt. za wynik 2.42,1 min. na 200 m st. delfin.

W „10” mężczyzn nie ma zawodnika bydgoskiego.

Indywidualnie, na listach najlepszych „10” z sezonu zimowego 476 1973 r. występują: M. Wieczorek 100 delf. i 400 zmien.- 1 miejsce, 200 delf.- 3 pozycja, 200 zm.- 6 miejsce, 100 grzb.- 8/9 miejsce, 100 dow.- 9 pozycja M. Jakubowska 200 st. delfin – 1 miejsce, 400 dow.- 5 poz., 100 delf.- 10 poz.

E. Auksztulewicz 200 zmien.- 3 miejsce, 400 zm.- 3/4 poz., 100 dow.- 4 lokata 200 dow. i 200 delf. - 10 pozycja H. Derdowska 400 i 800 dow.- 3 poz., 200 dow.- 5 poz., 200 grzb.- 6 m.

B. Zarzycka 200 klas.- 3, 200 zmien.- 10 miejsce B. Ciemińska 400 dow.- 6 miejsce, 200 dow.- 6/7 poz.

Al. Sokulska 200 delf.- 5 pozycja A. Bet 400 dow.- 1 lokata, 1500 dow.- 2 poz., 200 dow.- 4 poz., 100 dow.- 7/8 pozycja K. Sakiewicz 200 klas.- 7/8 poz.

473

PS z 25.4.71 Jak wyżej.

475 Jak wyżej.

476 PS z 27 i 28.4.73 474

364 G. Frankowski 1500 dow. 9/10 miejsce Uszeregowana wg wartości punktowej rezultatów lista 50 najlepszych wyników we wszystkich konkurencjach w roku 1973 zawiera wśród mężczyzn dwa nazwiska bydgoszczan: na poz. 12 Bet Adam 937 pkt. za 400 m st.dow.

29 Sakiewicz Krzysztof 848 „ „ 200 m st. klas.

Na podobnej liście kobiet znalazły się: pozycja 11 Wieczorek Małgorzata 866 pkt. za 100 m motylem 12 Auksztulewicz Elżbieta 858 „ „ 100 m dowolnym 21 Zarzycka Barbara 840 „ „ 200 m klasycznym 34 Derdowska Hanna 804 „ „ 800 m dowolnym 47 Jakubowska Mirosława 787 „ „ 200 m motylkowym Z indywidualnych list 10 najlepszych wyników w r. 1973 w poszczególnych konkurencjach obok zawodników „Astorii” wyłuskać można reprezentanta „Zrywu” Toruń: M. Wieczorek 200 delf.- 1 lokata, 400 zmien.- 2 poz., 100 grzb.- 2/3 poz, 100 delf.- 4 miejsce, 200 zmien.- 6 miejsce E. Auksztulewicz 400 zmien.- 3 miejsce, 200 delf.- 6 poz. i 100 dow.- 8/9 poz., M. Jakubowska 200 delf.- 3 poz., 100 delf.- 5 poz., 800 dow.- 9 miejsce H. Derdowska 800 dow. – 3 poz. 400 dow.- 4 poz., 200 grzb.- 6 m.

A. Bet 1500 dow. – 1 lokata, 400 dow.- 2 poz., 200 dow.- 4 wynik L. Borowicz 200 grzb.- 9/10 miejsce K. Sakiewicz 400 zmien.- 10 wynik M. Mausolf (Zryw) 200 klas.- 10 pozycja Po sezonie zimowym 1974 r. „10” najlepszych pływaczek zawiera nazwiska bydgoszczanek na następujących pozycjach: M. Wieczorek 100 mot.- 1, 200 mot.- 1, 400 zm.- 2, 200 dow.- 4, 100 dow.- 5, 200 grzb.- 5, 200 zm.- 5, 100 grzb.- 7 H. Derdowska 800 dow.- 2, 400 dow.- 3, 200 dow.- 8, M. Lewandowska 800 dow.- 7, B. Zarzycka 100 klas.- 10, M. Jakubowska 200 mot.- 6, 200 grzb.- 7, 100 mot.- 7, 100 grzb.- 8, E. Auksztulewicz 400 zm.- 6, 200 zm.- 6, 200 mot.- 7 Najlepszą pływaczką w hali ogłoszono Małgorzatę Wieczorek, która w indywidualnym rankingu występowała na 100 i 200 m st. mot. na I pozycji z wynikami 1.08,7 i 2.30,8 min.477 Ustanawiała trzykrotnie RP na krótkim i dodajmy wyprzedzająco tyle samo na długim basenie. W rankingu klubów „Astoria” została uznana drugą sekcją za AZS AWF W-wa.

Indywidualna lista „10” najlepszych w sezonie letnim wydana przez PZP w grudniu 1974 ujmuje jak niżej: M. Wieczorek 200 mot.- 1/2 miejsce, 100 mot.- 2 poz., 400 dow.- 3 poz., 200 dow.- 4 miejsce, 200 zm.- 4 miejsce, 200 grzb.- 6/7 m.

400 zm.- 7 poz., 100 dow.- 7/8 m., 100 grzb.- 7/8 pozycja M. Jakubowska 200 grzb.- 4 poz., 200 mot.- 4 poz., 200 dow.- 8 miejsce, 100 mot.- 9 miejsce M. Lewandowska 800 dow.- 2 wynik, 400 dow.- 6 poz., 200 dow.- 10/11 m.

H. Derdowska 800 dow.- 8 miejsce A. Bet 400 i 1500 dow. - 1 wynik, 200 dow.- 3 poz., 100 dow.- 5 m.

L. Borowicz 200 grzb.- 5 miejsce, 100 grzb.- 6 pozycja S. Gawinecki (Zdrój) 100 klas.- 9 pozycja

477

GP 142 (8018) z 17.VI.74

365 M. Lewandowska obok E. Pilawskiej była jedną z dwóch zawodniczek, które zeszły poniżej 10 min. na 800 m st. dowolnym.

Po sezonie zimowym 1975 A. Bet najlepszym pływakiem sezonu halowego z wynikiem ponad 1000 pkt Brak dalszych informacji o usytuowaniu w indywidualnych klasyfikacjach zawodników okręgu w latach 1975-1980. . „10” najlepszych pływaczek wymienionych w Komunikacie Ko-misji Pływania nr 1/81 zawiera na następujących pozycjach nazwisko bydgoszczanina: Z. Januszkiewicz 100 dow. i 100 oraz 200 grzb.- 1 poz., 200 zm. – 10 m. -400 zm. 9 m.

W uzupełnieniu listy do „50” znajdują się na dalszych miejscach jeszcze: H. Gwit, M. Socha, B. Świątek, M. Idczak, J. Rutkowska, K. Zyskowska, B. Topiłko, B. Szymielewicz.

Po Koresp. Zawodach Młodz. do Komunikatu 2/81 Kom. Pływ. PZP sporządziła listę 50 najlepszych wyników w każdej konkurencji. Wymienieni są w niej młodzicy, którzy znaleźli się w „20”. Na 50 m st. dowolnym T. Południak był czwarty a na 200 m stylem dowolnym Michał Raduński szósty. Ponadto: T. Sikorski (Zdrój), K. Jarkiewicz, I. Mirowska, W. Szramska, M. Byliński, T. Wierzbicki, P.Wierzchowski, P. Jabłoński, T. Nowak (Asta), Tabela 10 najlepszych wyników z roku 1987 zawiera nazwisko „jedynaczki” z BOZP Alicji Pęczak na 200 zm.- 1 miejsce, 400 zm.- 1 m., 100 klas.- 1 m., 200 klas.- 3, 50 dow.- 4 oraz 100 dow.- 9 miejsce.

W podobnej tabeli za rok 1988 (basen 50 m) ta sama zawodniczka zajmowała na: 200 zm. – 1 miejsce, 400 zm. – 1, 100 klas. – 2, 200 klas. – 2, 100 dow. – 4, 400 dow. – 4 m.

W publikowanych w czerwcu 1989 r. listach 10 najlepszych wyników w historii polskiego pływania A. Pęczak zajmuje II miejsce na 200 m st. klas. (2.34,07 z 7.8.88) i III m. na 100 m klas. (1.12,20 z 28.2.87). Na pierwszym miejscu pozostawał nadal Zb. Januszkiewicz na 200 m. grzb. (2.04,93 z 15.3.80).

A. Pęczak wg tabeli ze sprawozdania PZP za lata 1989-92 ma nadal rek. 17-letnich na 50 klas. 34,58 sek. uzyskany w Rzeszowie 8.8.87 (rozdz. IV-3). Statystyka PZP uparcie pomija wynik z Mistrzostw ZSRR 20 lutego 1986 r.

Klasyfikacja indywidualnych wyników z basenu 25 m uzyskanych w 1995 .478 wymienia z „Astorii” dwukrotnie w „10” najlepszych rezultatów J. Stefańską (8 m.- 100 klas. i 9 m.200 klas.), w „100” jest jeszcze Dominika Wiśniewska i Roksana Kierzkowska.

Na koniec tego rozdziału zbierający i opisujący powyższe dane nie może darować sobie nieszkodliwego w końcu resume. Niepokojące i jednocześnie niezrozumiałe są bowiem spostrzeżenia dotyczące częstotliwość startów, jako wykładnika pewnej gotowości do konfrontacji zawodników, bez której sport nie ma racji istnienia. W roku 1977 OZP-WFS przeprowadził 37 imprez. Liczba imprez ustalona na podstawie list powołań sędziowskich na zawody sportowe organizowane przez OZP lub klub niemal wyłącznie w Bydgoszczy (sporadycznie z obsadą bydgoską w Inowrocławiu) wynosiła w dalszych latach mniej: 1981 - 17 1986 - 24 1984 - 22 1987 - 26 1985 - 21 1988 - 22 1989 - 18 W r. 1986 zawodnicy klubów tego okręgu startowali w 53 imprezach (wtym wyjazdowych). Dziesięć lat później organizacyjna prężność działaczy pływackich okręgu i zainte478

Biuletyn Komisji Pływania PZP nr 5.1. z 1995 roku.

366 resowanie szkoleniowców startami spadły. W sezonie letnim 1996 r. Bydgoszcz przeprowadziła tylko jedną imprezę, z wskazania przez sportowe i inne władze, której po prostu nie można było uniknąć. Była to II OOM. Okazję do startu na basenie 50 m w podanym roku, z całej sekcji, miało zaledawie 3 chłopców (rocznik 1983-84) i 4 dziewczęta (r. 1979-84).

Małą aktywność wykazywało środowisko bydgoskie w kolejnych dwóch latach. Cztery zorganizowane i udokumentowane imprezy ma na swym koncie „Astoria” w sezonie zimowym 1997 r. Start w zawodach miało za sobą 9 dziewcząt (w rocznikach 1980-86) i 16 chłopców (roczniki 1983-86). Podobną liczbę startujących wystawił organizacyjnie kulejący „Delfin” Inowrocław. Sprawozdanie KS OZP podaje, że w kolejnych latach od 1989-1992 liczba imprez organizowanych na terenie Bydgoszczy sukcesywnie spadała (48-21-20-9). Wśród 29 imprez wymienionych w zestawieniu Komisji Pływania PZP za sezon letni 1998 nie ma żadnych zawodów przeprowadzonych w Bydgoszczy. Starty zawodników BOZP na długim basenie dotyczyły jednej zawodniczki (rocznik 1980) i jednego zawodnika (r. 1984) z „Astorii” oraz 5 pływaków (wszyscy r. 1981) z „Delfina” Inowrocław. Sprawozdanie na Walne Zebranie 22.5.2000 informuje, że w minionym roku kalendarzowym objęci szkoleniem startowali w 14 imprezach – choć bez większego powodzenia. Wyjątkiem był Sebastian Jordan. Na przestrzeni roku 2000 sekcja uczestniczyła w 19 zawodach, w tym 4 na własnym basenie.

Nazwiska 6 chłopców znalazły się w zgłoszeniach do MP. Nie jest przedmiotem tego opracowania analiza szkolenia, w tym polityki startowej dlatego na tych stwierdzeniach, charakterystycznych dla pracy okręgu i klubów należy poprzestać zauważając, wydaje się poprawną w tym względzie, aktywność nowego K-PZP.

VI. Tabele i zestawienia z komentarzem 1. Lista złotych medalistów Zimowych (Halowych) i Głównych Mistrzostw Polski Przedstawione zestawienie złotych medalistów mistrzostw Polski z uwagi na ograniczenia objętości opracowania wydanego w 2005 roku uwzględniono w nim jedynie seniorów, pomijając młodsze kategorie, które obecnie można odnaleźć w rozdz. IV głównie pkt. 6.

W ten sposób nadal jednak akcentuje rangę osiągnięcia, a nie wiek startujących. Ważniejszym bowiem jest, nie postponując osiągnięć juniorów, by uznać tezę, że „medale i rekordy młodszych pływaków są pomocne w motywacji do wysiłku, ale nie powinny stanowić celu samego w sobie”. Idąc w ślad za takim rozumowaniem, uważny czytelnik dostrzeże brak w załączonych tabelach wielu nazwisk pływaków wymienionych we wcześniejszych rozdziałach, obwołanych „gwiazdami” już w wieku młodzika, czy nawet dziecięcym. To „niespełnione nadzieje” szkoleniowców, działaczy i rodziców.

367 l.p.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52

rok 1946 1947 1948 " 1951 1969 1970 1973 " 1974 " " " " " " " 1975 " " " " " 1976 " " " 1979 1980 " 1981 " 1985 " 1986 " " 1987 " " " " " " 1988 " " " " 1990 " 2004

MP GMP GMP HMP HMP GMP HMP HMP HMP GMP HMP HMP HMP HMP GMP GMP GMP GMP HMP HMP HMP GMP GMP GMP HMP HMP HMP GMP GMP HMP GMP HMP HMP GMP GMP HMP HMP GMP HMP HMP GMP GMP GMP GMP GMP HMP HMP HMP GMP HMP HMP HMP HMP

nazwisko i imię Szumiłowska Gertruda Marchlewski Franciszek " " Mróz Aleksandra Mudziejewska Jolanta " Wieczorek Małgorzata Bet Adam " " Wieczorek Małgorzata " Bet Adam " Wieczorek Małgorzata " Lewandowska Magdalena Bet Adam " " " " " " Wieczorek Małgorzata Michalak Anna Januszkiewicz Zbigniew " " " " Pęczak Alicja " " " " " " " " " " " " " " " " Gapiński Filip " Zwiejska Agata

klub SGKS Grom Grom Grom Brda Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Astoria Delfin T.

konkurencja (m st.)

100 klasycznym 100 dowolnym 100 dowolnym 200 dowolnym 100 klasycznym 800 dowolnym 800 dowolnym 400 zmiennym 1500 dowolnym 400 dowolnym 1500 dowolnym 200 motylkowym 100 motylkowym 400 dowolnym 1500 dowolnym 200 motylkowym 100 motylkowym 800 dowolnym 400 dowolnym 1500 dowolnym 200 dowolnym 400 dowolnym 1500 dowolnym 400 dowolnym 1500 dowolnym 200 motylkowym 400 dowolnym 200 grzbietowym 200 grzbietowym 200 grzbietowym 100 dowolnym 200 grzbietowym 100 klasycznym 200 klasycznym 100 klasycznym 200 klasycznym 200 klasycznym 100 klasycznym 200 klasycznym 400 zmiennym 100 klasycznym 50 klasycznym 200 zmiennym 200 klasycznym 400 zmiennym 200 klasycznym 200 zmiennym 400 zmiennym 200 zmiennym 50 grzbietowym 100 grzbietowym 100 dowolnym

wynik 1.39,3 1.07,0 1.05,6 2.30,2 1.29,7 10.32,2 10.30,6 5.36,5 17.49,0 4.16,0 17.02,4 2.33,2 1.08,7 4.23,4 17.39,5 2.34,2 1.08,9 9.39,7 4.11,2 16.40,3 2.00,3 4.16,7 17.06,4 4.09,3 16.36,2 2.29,2 4.41,2 2.08,95 2.04,93 2.09,30 0.52,75 2.03,90 1.12,93 2.40,32 1.10,32 2.31,68 2.37,74 1.10,61 2.29,10 5.01,46 1.13,87 0.34,38 2.22,62 2.38,35 4.50,92 2.31,32 2.17,71 4.58,08 2.21,91 0.27,41 0.58,11 0.57,02

miejscowość Poznań Bielsko Łódź Łódź Warszawa Bydgoszcz Ostrowiec Tarnów Gdynia Kraków Kraków Kraków Kraków Mielec Mielec Mielec Mielec Opole Opole Opole Tarnów Tarnów Tarnów Gdańsk Gdańsk Gdańsk Tarnów Oświęcim Warszawa Tarnów Lublin Lublin Oświęcim Oświęcim Kraków Kraków Mielec Szczecin Szczecin Rzeszów Rzeszów Rzeszów Rzeszów Rzeszów Lublin Lublin Lublin Gdynia Gdynia Warszawa Warszawa Oświęcim

368 2. Rekordy Polski seniorów (open) ustanowione przez zawodników okręgu bydgoskiego. basen 50 m 100 m st. klasycznym 1,29,2 Mróz Aleksandra 35 100 klasycznym 1.28,9 Mróz Aleksandra 100 klasycznym 1.28,1 Mróz Aleksandra 800 dowolnym 10.39,1 Mudziejewska Jolanta 55 800 dowolnym 10.35,5 Jakubowska Mirosława 57 400 zmiennym 5.39,2 Wieczorek Małgorzata 58 200 motylkowym 2.39,5 Wieczorek Małgorzata 100 motylkowym 1.10,2 Wieczorek Małgorzata 200 motylkowym 2.32,9 Wieczorek Małgorzata 100 motylkowym 1.08,6 Wieczorek Małgorzata 100 motylkowym 1.08,9 Wieczorek Małgorzata 400 dowolnym 4.15,57 Bet Adam 57 200 grzbietowym 2.07,76 Januszkiewicz Zbigniew 62 200 grzbietowym 2.06.26 Januszkiewicz Zbigniew 200 grzbietowym 2.04,93 Januszkiewicz Zbigniew 50 klasycznym 33,93 Pęczak Alicja 70 basen 25 m

17.09.1950 21.07.1951 10.08.1951 05.04.1970 02.08.1970 24.07.1973 11.08.1973 03.07.1974 21.07.1974 28.07.1974 04.08.1974 17.08.1975 11.08.1979 02.02.1980 13.03.1980 20.02.1986

Bydgoszcz Warszawa Berlin Kecskemet Wrocław Tarnów Leeds Rovinija479 Kielce Tarnów480 Mielec Sofia Turku Amersfoort Warszawa Moskwa

200 m st. klasycznym 3.05,8 Mróz Aleksandra 35 10.04.1952 Warszawa 200 klasycznym 3.05,0 Mróz Aleksandra 15.05.1952 Warszawa 100 klasycznym 1.25,3 Mróz Aleksandra 10.05.1952 Warszawa 200 dowolnym 2.21,8 Rydelska Grażyna 52 16.03.1968 Bydgoszcz 200 dowolnym 2.20,4 Rydelska Grażyna 15.02.1969 Bydgoszcz 100 motylkowym 1.10,5 Wieczorek Małgorzata 58 24.03.1973 Szczecin 200 motylkowym 2.34,8 Wieczorek Małgorzata 24.11.1973 Bydgoszcz 100 motylkowym 1.08,8 Wieczorek Małgorzata 27.01.1974 Bydgoszcz 200 motylkowym 2.30,8 Wieczorek Małgorzata 16.02.1974 Bydgoszcz 400 zmiennym 5.28,1 Wieczorek Małgorzata 01.03.1974 Olsztyn 100 motylkowym 1.08,7 Wieczorek Małgorzata 18.03.1974 Kraków 1500 dowolnym 16.40,3 Bet Adam 57 16.03.1975 Opole 400 dowolnym 4.09,3 Bet Adam 12.03.1976 Gdańsk 1500 dowolnym 16.36,2 Bet Adam 14.03.1976 Gdańsk 400 dowolnym 4.07,2 Bet Adam 20.03.1976 Lublin 200 motylkowym 2.26,3 Wieczorek Małgorzata 58 27.03.1976 Gdańsk 200 grzbietowym 2.05,54 Januszkiewicz Zbigniew 62 01.03.1980 Bydgoszcz 200 grzbietowym 2.03,89 Januszkiewicz Zbigniew 14.12.1980 Sibiu 200 grzbietowym 2.03,08 Januszkiewicz Zbigniew 07.02.1981 Boulogne 200 grzbietowym 2.02,36 Januszkiewicz Zbigniew 13.03.1981 Lublin 50 klasycznym 32,35 Pęczak Alicja 70 19.01.1986 Kraków 200 klasycznym 2.29,10 Pęczak Alicja 15.02.1987 Szczecin 200 zmiennym 2.17,74 Pęczak Alicja (wyrównany) 26.03.1988 Gdańsk W historii rekordów Polski seniorów odnaleźć można nazwiska 7 pływaków, przy których przynależność klubowa wskazuje na bydgoski rodowód sportowy. Oprócz Aleksandry Mróz z „Brdy” pozostali są wychowankami KS „Astoria”. Niekiedy reprezentowali w dalszej 479

Janusz Waśko w zestawieniu pt. „Polski bilans wszechczasów” (wyd. VI.94) jako rekord zalicza ten sam wynik osiągnięty przez Iwonę Wejksza (Stal Szczecin) w Warszawie dopiero 25.7.74 480 Nie znajdujemy potwierdzenia tego rezultatu uzyskanego przez Wieczorek 28.7.1974 w Tarnowie, jest natomiast akceptacja rekordu 1.08,9 z datą 4.8.74

369 karierze barwy innych klubów, ale tu zaczynali i w barwach „Startu” z Bydgoszczy „zdobywali ostrogi”. Przedstawia ich powyższe zestawienie.

Warunki ustanawiania rekordów Polski z upływem lat zmieniały się. Po wojnie, do lata 1959 roku za RP uznawano najlepsze wyniki uzyskiwane przy dowolnej długości niecki (25, 33⅓ i 50 metrowym), notując je w jednej tabeli. Ten sposób preferował obiekty krótkie i zamazywał obraz skuteczności szkolenia w sezonie letnim na basenach 50 m. Na takich jednak obiektach rozgrywano Igrzyska Olimpijskie. Wydawało się więc, że należy wzmocnić akcent przygotowań na długiej pływalni. Wprowadzono dlatego w ślad za FINA przepis, wg którego PZP notował jedynie rekordy na basenie 50 m. Tymczasem w miarę rozwoju bazy zimowej zwiększało się zapotrzebowanie na dodatkowe notowanie najlepszych rezultatów z krótkiego basenu. Wobec doskonalenia technik nawrotów wzrastała różnica między czasami, które może uzyskać zawodnik w tej samej konkurencji, na basenie 25 i 50 m. Poddanie zawodnikom motywacji, jaką jest próba pobicia rekordu, byłoby wskazane i sensowne. Wymijająco, zamiast terminu RP od 1.1.1975 używano określenia „najlepszy rezultat na basenie 25 m”. Na oficjalne uznanie osiągów z pływalni 25 m za rekord kraju trzeba było poczekać do 7.3.87 roku kiedy to Zarząd PZP wprowadził regulamin ustanawiania rek. Polski i zalecił prowadzenie odrębnych tabel oficjalnych RP dla krótkiej i długiej pływalni.481 Tabele te powiększono jednocześnie o dystanse 50 m w każdym stylu.

W opracowaniu pojawia się też zwrot: „lepszy od dotychczasowego rekordu Polski”, dla zaznaczenia rezultatu występującego w protokole zawodów, ale nie potwiedzonego przez stosowne instancje Związku.

Rekordy Polski w niniejszym opracowaniu (powyżej) prezentowane są zgodnie z zasadami przyjętymi przez PZP w poszczególnych okresach omawianego sześćdziesięciolecia i tylko wówczas, gdy znajdują potwierdzenie w komunikatach Związku.

W opracowaniu pojawia się też zwrot: „lepszy od dotychczasowego rekordu Polski”, dla zaznaczenia rezultatu występującego w protokole zawodów, ale nie potwiedzonego przez stosowne instancje Związku.

Rekordy okręgu ustanawiane w tym okresie, podawane są dla każdej długości basenu osobno. Jednocześnie, zarówno sporządzone tu tabele jak i komentarze do rekordów, klasyfikują je wg roku urodzenia autora odnotowanego wyniku. Nie uwzględniono więc nazw i podziału na kategorie wiekowe ustalone we wcześniejszych latach przez PZP, gdyż te obejmowały zwykle dwa roczniki i w dodatku wiek w obrębie kategorii o tej samej nazwie był kilkakrotnie zmieniany.

Do roku 1974 zarówno rekordy Polski jak i okręgu obejmują 2 lub 3 rocznikowe kategorie wieku co dawało przewagę (z racji większej dojżałości fizycznej) najstarszemu rocznikowi z grupy482. Dla potrzeb tego opracowania rekordy okręgu młodszych roczników tej samej kategorii ustalono w oparciu o protokoły zawodów lub zestawień rocznych, sporządzanych przez biuro BOZP. Była ku temu kusząca sposobność. Nie podjęto próby wyodrębniania rek. Polski, gdyż nie przewidywały tego ówcześnie obowiązujące przepisy.

Prezentowane wyżej zestawienie rekordzistów obejmuje jedynie kategorię seniorów.

Rekordy pozostałych grup wiekowych (roczników) znaleźć można w „dodatku” z dopiskiem RP przy wyniku..

W opracowaniu odrzucono informacje dotyczące konkurencji nie występujących obecnie w programie mistrzostw Polski jak: 400 m st. klasycznym lub grzbietowym, 300 m st. zmiennym, 50 m w ubraniu (mundurze) albo z granatem czy też bokiem, względnie wyścigów sztafet 3 × 100 m st. zmiennym, 4 × 100 m st. klasycznym, 5 × 50 m dowolnym i innych,

481 482

Pierwsze Mistrzostwa Świata na krótkim basenie odbyły się dopiero w 1993 r.

Nie tworzono tabel młodszego rocznika wskazanej kategorii, a jego reprezentanci mogli (musieli) ustanowiać rekord w jej obrębie.

370 w których rekordy także poprawiali zawodnicy okręgu bydgoskiego. Pominięto również informacje nie potwierdzone protokołem zawodów lub komunikatem OZP lub PZP np. a/ G. Rydelska kolejny raz wpisała się na listę rekordzistek (dotyczy jun.) 7 lutego podczas udanej próby na 50 motylkowym, w której uzyskała 34,8 s. b/ W trakcie przygotowań do II OSM 11 lipca 71 w Mielcu podczas startu kontrolnego na dystansie 200 m stylem motylkowym E. Auksztulewicz uzyskała czas lepszy do dotychczasowego rekordu Polski w kategorii młodzików na basenie 50 m.

Choć wiedza o tych zdarzeniach pochodzi z korespondencji o charakte-rze okazjonalnym ze Związkiem lub z prasowych czy bieżących doniesień, to zachowane dokumenty źródłowe483 nie zawierają niestety takich zapisów co nie dało podstawy do ich zamieszczenia.

W opracowaniu tabel rekordów zaistniały jeszcze perturbacje związane z zasięgiem terytorialnym oddziaływania OZP. O ile rozdzielenie okręgu w listopadzie roku 1988 nie powodowało większych kłopotów w statystyce rekordów lub innych zapisach dotyczących osiągnięć pływaków regionu pomorskiego, o tyle scalenie po 10 latach w K-PZP stworzyło autorowi problemy nie do pokonania. Zatem wszystkie rekordy i rezultaty kwalifikujące do „10” najlepszych uzyskane pod szyldem Pom. OZP i BOZP dotyczą zawodników z obszaru, który obejmował okręg o nazwach przytoczonych wyżej, natomiast ustanowione po 1 stycznia roku 1999 mają zasięg ograniczony do pływaków reprezentujących wyłącznie kluby miasta Bydgoszczy.

3. Najlepsze średnie „10” wyników w BOZP

Konkurencje kobiet 50 m stylem dowolnym 100 dowolnym 200 dowolnym 400 dowolnym 800 dowolnym 100 klasycznym 200 klasycznym 100 grzbietowym 200 grzbietowym 100 motylkowym 200 motylkowym 200 zmiennym 400 zmiennym Konkurencje mężczyzn 50 m stylem dowolnym 100 „ dowolnym 200 „ dowolnym 400 „ dowolnym 1500 „ dowolnym 100 „ klasycznym 483

Najlepsza średnia 0.30,21 1.04,94 2.20,02 4.52,36 10.02,89 1.23,30 3.00,45 1.15,52 2.44,81 1.13,79 2.45,51 2.39,32 5.34,14

Rok 1987 1987 1979 1987 1979 1987 1988 1987 1987 1987 1979 1986 1987

Przeciętna wieku 14,8 15,0 14,6 15,0 14,6 15,0 13,9 14,9 14,4 14,8 13,7 14,0 15,1

Najlepsza średnia 0.26,91 0.57,72 2.06,29 4.30,43 17.53,90 1.15,90

Rok 1984 1979 1980 1976 1976 1984

Przeciętna wieku 16,5 16,9 17,4 15,1 14,8 15,3

rozumiemy przez to: protokoły z zawodów, listy rekordów, zestawienie przykładowo 10, 20, …itd. najlepszych wyników w roku (sezonie),

371 200 100 200 100 200 200 400

„ „ „ „ „ „ „

klasycznym grzbietowym grzbietowym motylkowym motylkowym zmiennym zmiennym

2.45,42 1.07,82 2.26,99 1.05,40 2.28,45 2.22,33 5.05,38

1976 1980 1980 1979 1979 1979 1979

16,0 17,0 17,6 16,8 16,3 16,8 16,5

Powyższe tabele nawiązują do wyartykułowanego we wstępie stwierdzenia o „20-letnim okresie zadawalających postępów pływaków BOZP”. Wykorzystując dokumentację Okręgowego Związku w Bydgoszczy Tomasz Kaja analizował 484 dane z list 10 najlepszych wyników, dotyczące lat 1968 – 1988, wykazując przebieg krzywej postępu wyników w 26 konkurencjach. Do pierwszych, czyli 50 m st. dowolnym, wypada wysunąć spostrzeżenie, iż w latach siedemdziesiątych w programach zawodów występowały niezwykle rzadko. Prezentowane tabele w trzeciej rubryce podają rok, w którym średnia 10 najlepszych rezultatów ma najwyższą wartość (najlepszy czas). Dla pełnego obrazu potencjału poszczególnych sekcji dodać trzeba, że są lata, w których cała 10 wyników uzyskana została wyłącznie przez pływaków klubu bydgoskiego.

1979 mężczyźni - wszyscy z KS „Astoria” kobiety - w dwóch konkurencjach po 1 osobie spoza „Startu-Astoria” 1980 mężczyźni - jak wyżej kobiety - jak wyżej 1985 kobiety - wszystkie z KS „Astoria” 1986 mężczyźni - wszyscy z KS „Astoria” 1987 mężczyźni - jak wyżej kobiety - w jednej konkurencji 1 osoba spoza „Startu” Jest symptomatycznym, że wychodząc dalej poza rok 1988 nie można wyznaczyć średniej z „10”. W połowie konkurencji startowała mniejsza liczba zawodników - łącznie z najmłodszymi. To wynik wydzielenia województw toruńskiego i włocławskiego (utworzenie nowego OZP), ale także spadku poziomu sportowego i sprawności organizacyjnej sekcji pozostających w BOZP. 4.

20 najwartościowszych wyników do roku 2004 włącznie, osiągniętych przez zawodników bydgoskich. (wg tabel punktowych w tym ostatnim roku obowiązujących) basen 50 m

wynik

pkt.

konkurencja

data uzyskania

1. Pęczak Alicja 2. Januszkiewicz Zbigniew 3. Michalak Anna 4. Lipka Agnieszka 5. Gwit Hanna 6. Stefańska Joanna 7. Jordan Sebastian 9. Lipka Rafał 10. Bukańska Anna 11. Bet Adam 12. Kierzkowska Roksana

2.34,21 2.04,93 9.00,86 2.26,18 4.32,05 1.15,25 4.45,49 4.45,96 1.01,85 4.15,57 0.33,21

827 812 755 730 720 706 690 686 672 671 669

200 klas.

200 grzb.

800 dow.

200 zm.

400 dow.

100 klas.

400 zm.

400 zm.

100 dow.

400 dow.

50 grzb.

07.08.88 13.03.80 16.03.80 10.07.93 24.07.81 10.07,94 15.07.00 04.06.93 01.08.87 16.08,75 14.08.96

484

Bibliografia poz. B 3

372 13. Gajda Iwona 14. Walczak Katarzyna 15. Wierzewski Tomasz 16. Nowaczyk Anna 17. Wieczorek Małgorzata 18. Toczkiewicz Tomasz 19. Pekowski Dominik 20. Rutkowska Joanna

1.17,13 4.41,38 4.18,53 1.02,80 2.15,8 0.56,1 2.15,85 1.03,0

656 650 648 636 635 634 631 630

100 klas.

400 dow.

400 dow.

100 dow.

200 dow.

100 dow.

200 grzb.

100 dow.

02.08.87 02.07.87 17.07.87 01.08.87 30.07.76 24.07.78 23.07.04 12.07.80

2.29,10 2.02,36 2.06,37 0.58,11 4.34,48 4.26,6 2.24,33 9.04,5 1.13,90 4.07,2 4.30,62 4.42,21 0.32,55 0.32,57 2.10,68 1.15,22 1.59,80 1.08,13 0.32,75 2.26,73

915 864 817 796 776 765 758 756 746 742 731 714 711 709 709 707 706 703 698 698

200 klas.

200 grzb.

200 zm.

100 grzb.

400 zm.

400 dow.

200 zm.

800 dow.

100 klas.

400 dow.

400 dow.

400 zm.

50 grzb.

50 grzb.

200 grzb.

100 klas.

200 dow.

100 klas.

50 grzb.

200 klas.

15.02.87 13.03.81 05.03.94 18.03.90 16.02.02 06.03.82 27.03.93 10.02.80 20.03.94 20.03.76 07.03.87 16.03.79 27.03.98 17.01.86 10.12.04 01.02.86 10.01.79 28.02.87 22.12.92 10.12.04

basen 25 m 1. Pęczak Alicja 2. Januszkiewicz Zbigniew 3. Lipka Rafał 4. Gapiński Filip 5. Jordan Sebastian 6. Gwit Hanna 7. Lipka Aganieszka 8. Michalak Anna 9. Stefańska Joanna 10. Bet Adam 11. Walczak Katarzyna 12. Topiłko Bogdan 13. Kierzkowska Roksana 14. Bukańska Anna 15. Pekowski Dominik 16. Gajda Iwona 17. Toczkiewicz Tomasz 18. Cackowski Michał 19. Nowicka Justyna 20. Stolarski Sebastian

5. Chronologia reaktywowania lub powstawania klubów po roku 1945.

Brak bliższych danych o klubach jest przyczyną pozostawienia niewypełnionych komórek w 3 i 4 kolumnie. Stowarzyszenia wymienione jako uczestnicy okazjonalni, nie wywarły istotnego wpływu na wzrost poziomu sportowego omawianej dyscypliny.

Data/rok zał.

- podjęcia działalności 25.03.1945

Nazwa klubu

Pomorzanin/Kolejarz Toruń 04.1945 Brda/Kolejarz Bydgoszcz 23.04.1945 Wodnik Bydgoszcz 07.1945 Pocztowy Bydgoszcz 12.10.1945 HKS Bydgoszcz 1945 Grom Gdynia 1945 G GKS Grudziądz SGKS Olimpia 1945 Podchorążak Toruń 1945 BTW Bydgoszcz

Charakter działalności - zmiany organizacyjne Działalność zamiera po 1954. Próba jej wznowienia po 1963 r.

Startuje w MOkr. do r. 1956.

Do 21.10.45 sekcja wodna BKS. Zawieszony przez PZP 4.6.48 .

Uczestnik okazjonalny Wpławu przez Brdę .

Rozwiązany.

Zmiana OZP w wyniku secesji.

Po reorganizacji w 1949 r. jako Spójnia i w 1955 Sparta.

Uczestnik okazjonalny.

Po reorganizacji od 20.12.49 z dod. członem "Związkowiec".

Rok zakończ. działalności 12.01.1966 1964 1949 1949 1948 07.05.1948 1956 1950

373 1945 1946 1946 1946 1946 1946 1946 1946 1946 1946 1946 1946 1946 1946 1947 1948 1948 1948 1949 1949 1950 1950 1950 1950 1950 1950 1950 1950 06.1951 1953 1953 01.01.1954 01.09.1954 1954 1954 1955 1955 1956 02.06.1956 1957 1958 1960 1964 18.09.1969 15.04.1987 1987 11.10.1994 19.10.1994 29.05.1995 30.05.1995 11.1997 1997 1998 28.02.1999 14.04.2001

WKS OSA Toruń AZS Toruń RKS TUR Grudziądz WKS Inowrocław Gwardia Toruń SKS Kopernik Bydgoszcz Zw.KS Ruch Grudziądz WKS Gryf Toruń SPD Publ. Śr. Szk. Zaw. B. Orzeł/Unia Włocławek Spójnia Toruń MKS Inowrocław IKS Inowrocław Partyzant/Gwardia Bydg.

OWKS/Zawisza SKS Toruń AZS Wybrzeże Sopot PKS Bydgoszcz Sparta Toruń Czarni Nakło Związkowiec Toruń Ogniwo Sępólno Spójnia Bydgoszcz Unia Kruszwica Unia Bydgoszcz Związkowiec Wąbrzeźno Budowlani Gniewkowo Goplania Inowrocław Budowlani Toruń Start-Astoria Bydgoszcz Ogniwo Bydgoszcz Sparta/Legia Chełmża Zdrój Ciechocinek Włókniarz Bydgoszcz Stal Toruń Start Chełmża Start Grudziądz Ogniwo Grudziądz Unia/ Noteć Ino.-Mątwy Włókniarz Toruń Stal Grudziądz Start Włocławek MKS/MKP Gryf Bydg.

MKS Zryw Toruń MKS Delfin Toruń Elana Toruń UKS Ruch Grudziądz TKP „30” Delfin Włocławek Delfin Inowrocław GKP Orka Grudziądz Siódemka Brodnica MKP Toruńczyk Toruń UKP Wodnik Włocławek MUKS „15” Aqua Bydgoszcz

Zawieszony przez PZP. Zawieszony przez PZP zostaje uczestnikiem okazjonalnym. jw.

Skreślony przez PZP. Działalność zamiera po 1953 r.

Uczestnik okazjonalny.

Dawny PePeGe. Zawieszony 4.6.48 r.

Połączony (48/49) z Gwardią. Uczestnik okazjonalny.

Zawieszony przez PZP 4.6.48 r.

Uczestnik okazjonalny. jw.

Wyłoniony z SKS Kasprowicz.

Przy Lidze Morskiej. Skreślony.

Zmiany omówione w tekście Aktywny w 1953-55 i dalej od 1965-69 (fuzja z Astorią).

Uczestnik okazjonalny.

Zmiana OZP w wyniku secesji.

Uczestnik okazjonalny. jw. jw. jw. jw.

Uczestnik okazjonalny. jw. jw. jw. jw.

W pierwszych latach występuje jako Kolejarz.

Sekcja żeńska od 1954 r.

Uczest. okazjonalny. Zgłoszony do PZP jako Astoria od 1959 r.

Uczestnik okazjonalny.

Nazwę zmieniano na Spójnia, Unia, Związkowiec.

Uczestnik okazjonalny.

Wznawia działalność po przerwach w 1956-62 i 1967-69 r.

Uczestnik okazjonalny. 3 miesiące pracy r. 1958 z grupą Sparty.

Połączony po roku z Spójnią w Spartę.

Zgłoszony do PZP w 1959 r.

Uczestnik okazjonalny.

Przejęła sekcję od Startu a ten wcześniej od Sparty.

Uczestnik okazjonalny W wyniku fuzji wchłonięty przez Astorię.

Przemianowany na MTKP Delfin.

Przy SP 21 obecnie Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 5.

SKS SP 30. Od 1 stycznia 2001 działalność zawieszono.

Przy OSiR Inowrocław.

Przy Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 2.

Przy Zespole Szkół nr 1 (SP 7, G 2, III LO).

04.06.1948 1956 j.w.

17.12.1948 1955 1949 1955 1949 1951 1950 1960 1948 1954 18.06.1969 07.05.1948

1953

1961 1963 Działa aktualnie 1975 Działa aktualnie 1974 1959 1957 1985 1966 1966 1964 11.1969 1979 Działa aktualnie 1998 Działa aktualnie Działa aktualnie Działa aktualnie Działa aktualnie Działa aktualnie Działa aktualnie Działa aktualnie Działa aktualnie

374 12.05.2006

6.

MKS przy SP 63 Bydgoszcz

I etap szkolenia sportowego podjęto już 1.9.2002 r.

Wykaz obiektów pływackich w regionie.

Informacje o basenach zawarte w opracowaniu dotyczą urządzeń znanych autorowi z autopsji. Dane uzupełnione zostały przez obecnych administratorów tych obiektów. pływalnie letnie (otwarte) Bydgoszcz - basen garnizonowy nazywany później miejskim, przy ul. Żeglarskiej - (50 m), - basen na terenie JW przy ul. Szubińskiej (graniczył z ul. Seminaryjną), - basen Pomorskich Zakładów Materiałów Elektrotechnicznych (Kabel) przy ul. Fordońskiej od 15.8.1950 r. - (50 m), - basen przy Zakładach Chemicznych w dzielnicy Łęgowo, przy ul. Świetlicowej od 1957 r. rozmiary 50 m × 25 m i głęboki 3,5 – 2 m z wieżą 5 m.

- kąpielisko miejskie 50 m×25 m przy ul Nakielskiej czynny od 14.8.1954 do 1993 r.

- basen KKS„Brda” przy ul. Powstańców W-wy od 30.5.1956 r. - (25 m×15×0,8-1,8) - basen KS „Astoria” przy Kr.Jadwigi 23 – z możliwością podgrzewu (dł. 50 m), - basen kąpielowy przy ul. Kossaka - (dł. 50 m).

Ciechocinek - basen solankowy przy tężniach 40 × 80 × 3,50 – 0,50 m, otwarty w 1932 r. (nieczynny co najmniej od 2004 roku), - baseny solankowe konstrukcji drewnianej ( rozebrane w połowie lat 60). ok. 15 m Chojnice - basen – dł. 50 m.

Gniewkowo - basen w Parku Zjednoczenia administrowany w roku 1964 przez RKS Start-Unia Grudziądz - Miejski Ośrodek Rekreacji i Wypoczynku, ul. Za Basenem 2 - basen dwudzielny dł. 50 m, szer. 18 m gł. 1,30-3,50 +10 m gł. 0,60-1,30 (dla dzieci) - basen 60 m × 40 m Inowrocław - basen we władaniu Uzdrowiska, później OSiR - 50 m × 25 m głębokości 5 - 1,2 m z 10 m wieżą do skoków. Pływalnia wybudowana w 1942 r.

- basen Zakł. Sodowych w Mątwach od 1956 r.- dł. 50 m × 25 m głębokości 3,5 - 1,2 m z 5 m wieżą. (podgrzewamy od 1959 r), obecnie nieczynny.

- basen LO im. Kasprowicza od 21.7.60 r. – 25 × 12,5m, gł. 120 –180 cm, zasypany - basen OSiR – dł. 50 m, zasypany.

- basen jednostki wojskowej lotnictwa przy ul. Jacewskiej, zasypany Toruń - kompleks garnizonowy przy ul Kujawskiej (blisko Dworca Głównego) k. Mostów, wybu dowany w 1925 a zamknięty w 1964 r.): - basen pływacki; niecka betonowa o wymiarach 53 m × 46,5 głębokości 1,5 -1 m.

- basen pływacki z ścianami betonowymi wielkości 88 m × 76,6 m i gł. 3,15 - 2m.

- brodzik betonowy 60 m × 4 m głębokości 0,60 m - basen Międzyszkolnego Ośr. Sport. przy UM – dł. 50 m. (uruchomiony w 1966 r.)

Wejherowo - 50 m pływalnia w Wejherowie – 1935 r.

Włocławek - basen przy ul. Szpitalnej - dł. 25 m uruchomiony na początku lat 60-tych (zasypany).

Basen posiadał też KS Makabi

375

baseny kryte Brodnica - Zespół Szkół nr 1 ul. Matejki 5 - 25 m × 12,5 m × 0,90-1,60 m oddany do eksploatacji 13.4.1996 r.

Bydgoszcz - Uniwersytet Jana Kazimierza ul. Chodkiewicza (poniemieckie gimnazjum) - 12 × 6 m, - Uniwersytet Jana Kazimierza ul. Sportowa 2 (wcześniej BKS „Polonia” - inwestor), o długości nie odpowiadającej przepisom sportowym. Bez oficjalnego otwarcia eksploatowany od wiosny 1991 roku, - KS „Start-Astoria” (od grudnia 1962 r.) – 25 m × 12 m, - KS „Start-Astoria” (od 1968 r.) - 18,5 m × 5,5 m × 0.70-0,90 m do nauki pływania485.

- Pałac Młodzieży – 25 m × 12,5 m × (0,90 – 180) cm - od stycznia 1977 r., - Zespół Szkół Medycznych) przy ul. Swarzewskiej 10. oddany do użytku w 1982 r. (obecnie „Olimpia” Jarosław Bohdanowicz) - Zespół Szkół nr 15 w Fordonie ul. Berlinga 13 (wcześniej Młodz. Ośr. Sportu i Rekr. przy SP 44), oddany do użytku w lutym 1998 r., - „Laguna” SP 60 i Gimnazjum nr 15 czyli Zespół Szkół nr 26 przy ul. Glinki 117 (czynny od kwietnia 2002 roku.), - „Bryza” SP 63 przy ul. Goszczyńskiego 3 na Szwederowie (w ekspl. od 28.5.2002 r.), - „Sardynka” SP 64 przy ul. Sardynkowej na Osowej Górze (oficjalnie otwarty 4.6.2002 r.), - „Ikar” SP 65 przy ul. Duracza 7 (Fordon).

- „Perła” Zespół Szkół nr 19 ul. Drzymały Siedleckiego. (w eksploatacji od 18.4.2005 r.)

Chełmno - Gimnazjum nr 2 przy ul. Kościuszki 11. Czynny od 25.11.03. W kosztach partycypował UM i Totalizator Sportowy. Ćwiczą 3 szkoły podstawowe i 2 gimnazjalne. Sekcja sportowa pływania w trakcie organizacji, Chełmża - KS „Legia” przy Cukrowni Chełmża - 4 tory, dł. 25 m, szer. 7.60 m, gł. 1,40 do 2,50 m (czynny od lutego 1954 r.), Chojnice - Park Wodny (od 1999 r. poza woj. kujawsko-pomorskim).

Ciechocinek - Szpital Uzdrowiskowy nr 1 (solanka 3,5 %)– 10 m × 6 m × 1,6 (od r. 1953), - Szpital Uzdrowiskowy nr 1 - przy ul. Armii Krajowej (na miejscu dawnych basenów z drewnianą niecką) 25 m × 12 m uruchomiony w 1974 r. Od kilkunastu lat nieczynny, - Dom Zdrojowy - dł. 14 m Grudziądz - Technikum Chemiczne (poniemiecka Wolfgang Goethe Schule) – wymiary 10 m × 4,5 m (przedłużona w latach pięćdziesiątych do 14 m), - Ośrodek Kultury Fizycznej wcześniej Okręgowe Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej przy ul. Kalinkowej 56 – 25 m × 12,5 m bez trybun. (czynny od grudnia 1988 r.), - Szkoła Podstawowa nr 20 ul. Sobieskiego 20 - 25 m (użytkowany od 1994 r.), od 1997 wykorzystywany jako baza szkoleniowa UKS Orka, - Szkoła Podstawowa nr 21 ul. Nauczycielska 19 – 25 m, wykorzystywany od 1994 r. przez UKS Ruch.

Gdynia - Państwowa Szkoła Morska (od 23 stycznia 1938 r.) – 4 tory dł. 20 m.

485

Adaptacja pomieszczenia przewidywanego jako kręgielnia.

376 Inowrocław - Sanatorium Uzdrowiskowe „Modrzew” (od VII 1976) - wymiary 13 m × 8 m (solanka 3%).

- OSiR „Delfin” przy ul. Wierzbińskiego (od IX.1977 r.) – dł. 25 m, 6 torów, - Sanatorium „Kombatant” (od V.1988 r.) – wymiary 14 m × 7 m.

Janikowo - basen „Wodnik”– 25 m. Świecie - Zakłady Celulozy i Papieru o wymiarach 25 m × 12,5 m × 1,20-2,00 m czynny od 1987 roku, przekazany miastu 26.7.1991 r. Oddany w dzierżawę wraz z hotelem w roku 1994. (treningów sportowych nie prowadzi się).

Toruń - Technikum Elektryczno - Mechaniczne przy ul. Józefa, (od V 1968 r.) - wymiary 25 m × 12,5 m×0,90-1,70 m, górnoprzelewowy. Na basenie ćwiczył MKS Zryw, - ZKS „Elana” przy ul. Bażyńskich 9/17- 25 m×12,5×1,35-3,85 z 3 m skocznią oraz basenik do nauki pływania. Od 1997 r. MOSiR. Obecnie baza MKP „Toruńczyk”.

- Basen hotelu „Wodnik” ul. Bulwar Filadelfijski 17.

- Zesp. Szkół nr 5 ul. Wyszyńskiego 1/ 5 (dawniej SP 18).

- Szk. Podst.

8 ul. Łyskowskiego 23 z MTKP Delfin. „ 16 ul. Dziewulskiego 2. „ 24 ul. Ogrodowa 3/5 z KS Laguna – pływanie w płetwach. „ 28 ul. Przy Skarpie 13.

- Gimnazjum nr 29 ul. Kosynierów Kościuszkowskich 6. „ nr 30 ul. Raszei 1– ( od III 1993 r.).

- Szk. Podst.

32 ul Kosynierów Kościuszkowskich 11.486 Włocławek - OSiR ul Chopina 10/12 - 25 m (oficjalnie otwarty w 1976 roku).

486

Wg strony internetowej „Nasze Miasto.pl>Toruń”

377

VII. Zakończenie Licząc na życzliwe przyjęcie efektu pracy, autor pozostaje z świadomością dystansu do doskonałości, którą przybliżyć mogą uwagi i materiały uzupełniające zubożoną ich brakiem treść.

Zebranie stosownego materiału, jego opracowanie i wreszcie wydanie to rezultat wsparcia miłośników pływania, którym autor składa serdeczne podziękowanie za przychylność, poświęcony czas i osobiste zaangażowanie.

Dziekuję za udostępnienie pamiątek, zdjęć i materiałów: Elżbiecie AuksztulewiczBondarze, Danielowi Grzybowi, Hannie Gwit-Sokołowskiej, Stanisławowi Januszkiewiczowi, Pawłowi Jażembskiemu, Jolancie Mudziejewskiej-Wawrzyniak, Zdzisławowi Niedźwieckiemu, Annie Kutka-Rogóż, Magdalenie Lewandowskiej-Prekop, Annie PaczkowskiejLaskowskiej, Zbigniewowi Rolewiczowi, Helenie Rosenthal-Tylickiej, Grażynie RydelskiejStachowiak, Aleksandrze Sokulskiej-Niespodziany, Wiktorowi Topiłko, Małgorzacie WieczorekMyśliwiec, Wacławie Postawa-Wilczyńskiej i Janowi Żukowskiemu. Do tego grona należeli również: ś.p. Zdzisław Komosiński i Zbigniew Żakowski.

Wsparcie i zrozumienie uzyskałem także od byłych zawodników „Startu-Astoria”: Grzegorza Frankowskiego, Kazimierza Niewiteckiego, Tomasza Toczkiewicza i trenerów Zygmunta Bilewicza, Marka Konstańczaka i Franciszka Walerona. W opracowaniu korzystano z powielonych materiałów dosłanych jeszcze w roku 1998 przez Franciszka Marchlewskiego.

Szczególne podziękowanie winny jestem memu nauczycielowi akademickiemu, już nieżyjącemu, doc. dr Marianowi Tuliszce za bezcenne wskazówki w trakcie powstawania opracowania w pierwszym wydaniu, a także za udostępnienie unikalnych materiałów źródłowych.

Za zaakceptowanie i wsparcie I wydania dziękuję ówczesnemu wicemarszałkowi województwa kujawsko-pomorskiego Janowi Szopińskiemu.

Wydanie II – elektroniczne zawdzięczam memu synowi Bartoszowi, który przyjął na siebie trud stworzenia strony internetowej.

378

VIII. Bibliografia A. Opracowania.

1. Dombek L. (1984), Historia 60-lecia KKS Goplania Inowrocław, Bydgoszcz.

2. Hojan M. (1997), Harcerstwo w Bydgoszczy 1917-1997, Bydgoszcz, Instytut Wydawniczy ”Świadectwo”.

3. Jarzembowski R. (1992), Włocławski sport, Włocławek.

4. Jastrzębski W. - praca zbiorowa (1993), 100 lat sportu na Kujawach i Pomorzu, Bydgoszcz, wyd. COIT. 5. Klimontowicz W. (1998), Sport pływacki Górnego Śląska, Katowice.

6. Kocoń W. (1993), Kartki z historii sportu bydgoskiego sokolstwa, Bydgoszcz.

7. Krajewski H. - praca zespołowa (1994), 70 lat kolejarskiej Brdy, Bydgoszcz.

8. Michalak W. i Gostomczyk J. (1973), 50 lat GKS Olimpia Grudziądz.

9. Mikołajewski M. (1995), SKS Kasprowicz 1945-1995 – Kalendarium wydarzeń i osiągnięć” Inowrocław.

10. Strachanowski P. (1988), Historia 50-lecia Noteci Inowrocław”, Inowrocław 11. Tuliszka M. (1987), Historia Rekordów Polski w Pływaniu 1922-1986 PZP Warszawa.

12. Tuliszka M. (2002), 80 lat Polskiego Związku Pływackiego 1922-2002, Warszawa 13. Urbanyi Z. (1980), Zarys historii sportu bydgoskiego 1886-1975, Bydgoszcz .

14. 50 lat BKS Polonia Bydgoszcz.

15. Srebrny Jubileusz WKS Zawisza 1946-1971 – 25 lat w służbie polskiego sportu, Bydgoszcz.

16. Rogowski H. Historia Grudziądzkiego Klubu Sportowego Olimpia 1923-1998 – maszynopis.

B. Prace magisterskie i studyjne.

1. Cieślik J. (2002) Rozwój sekcji pływackiej Klubu Sportowego Astoria Bydgoszcz”, Akademia Bydgoska.

2. Jopkiewicz J. (1998), Dynamika rozwoju sportowych wyników w pływaniu na pod stawie Igrzysk Olimpijskich w latach 1988-1996, AWF Gdańsk.

3. Kaja T. (2002), Analiza najlepszych wyników sportowych uzyskanych na basenie 25 m przez zawodników Bydgoskiego Związku Pływackiego w latach 1968-1988 na tle działalności KS Start-Astoria, AWFiS Gdańsk.

4. Kempińska A. (2000), Działalność struktur pływackich na terenie Bydgoszczy i oko lic w latach 1924- 1999, AWF Gdańsk.

5. Lampkowski D. (2001), Powstanie i działalność Pomorskiego Okręgowego Związku Pływackiego w latach 1927-1939, AWF Gdańsk.

6. Lewndowski E. (1977), Sport w Chełmży w okresie 30-lecia Polski Ludowej 19451975, AWF Poznań.

7. Łaba M. (1961), Początki i rozwój sportu pływackiego na Pomorzu do roku 1939, WSWF Poznań.

8. Pawłowski E (1973), Rozwój sportu pływackiego na terenie Bydgoszczy i województwa bydgoskiego w latach 1955 – 1970, AWF Poznań.

9. Szczygłowska K. (2003) Kariera sportowa Alicji Pęczak, AWF Gdańsk.

10. Gaworowska H. i Kampik M., Szkoła Mistrzostwa Sportowego w Raciborzu (XX-lecie), – brak wydawcy i terminu druku.

11. Gazińska B. (2001), Rola, zakres i program działania pływalni krytych w Inowro-

379 cławiu i Bydgoszczy, Studium Podyplomowe Polskiej Korporacji Menedżerów Sportu.

12. Szarafińska E., Holas L., Skonieczna B. (1999), 40 lat, czyli krótki zapis dziejów Szkoły Podstawowej nr 39 im. kpt. ż. w. Tadeusza Ziółkowskiego w Bydgoszczy 1959-1999”, Bydgoszcz.

C. Źródła prasowe.

1. Dziennik Wieczorny od 1959 - 1998 r.

2. Ilustrowany Kurier Polski od 1950 - 1998 r. - mutacja bydgoska 3. Ilustrowany Kurier Polski od 1952 r. - mutacja grudziądzka 4. Ilustrowany Kurier Polski – mutacja inowrocławska 5. Głos Pomorza od 1945 - 1947 r. (I półrocze) 6. Gazeta Pomorska od 1949 – 1966 r. - mutacja grudziądzka.

7. Gazeta Pomorska od 1949 – 1998 r. - mutacja bydgoska 8. Gazeta Kujawska – mutacja inowrocławska Gazety Pomorskiej 7. Express Bydgoski od 1995 – 1999 r.

8. Nowości od 1999 - 2004 r.

9. Przegląd Sportowy od 1946-1952, 1954-1956, 1985-1990 r.

10. Biuletyn I Centralnej Spartakiady ZS Gwardia nr 1,2,3,5 – Wrocław 26-30.8.52.

11. Kalendarz Bydgoski od roku 1969 wyd. Towarzystwa Miłośników Miasta Bydgoszczy.

12. Ziemia Pomorska od 1945-1946 r.

13. Głos Pomorza od 1985 – 1995 r.

D. Żródła archiwalne.

1. Protokoły z zawodów z udziałem pływaków BOZP (K-PZP) przeprowadzonych w latach: 1970-1976, 1978-1984 (do maja), (od maja) 1985-1986, 1989-2007.

2. Tabele 10 najlepszych wyników w roku uzyskanych przez zawodników BOZP w latach 1980-1991.

3. Sprawozdania z pracy sędziów związkowych za lata: 1972, 1978 oraz 1981 - 1995 4. Zestawienie wyników „Masters-Astoria” od 1997-2004 r.

5. Protokólarze zebrań Zarządu KS „Astoria” za okres: 12.3.57 - 22.3.61 oraz 7.9.67 28.12.77 i dalej 29.1.1985 - 11.5.99.

6. Protokoły i materiały sprawozdawcze z działalności KS „Astoria” złożone na dorocznym walnym zebraniu klubu w latach: 1958-1960, 1962, 1963, 1966, 1968, 1969, 1972, 1974, 1977, 1979, 1980, 1981, 1983, 1988, 1991, 1994-1996 7. Biuletyn Informacyjny WKS „Zawisza” Bydgoszcz rok 1966-1969 8. Sprawozdania sekcji plywackiej WKS „Zawisza” za lata 1965-1969 9. Sprawozdania Zarządu złożone na walnych zebraniach OZP, za lata: 1946, 1948, 1949, 1955, 1964, 1965-66, 1969, 1970, 1974-75, 1982, 1983-84, 1986, 1989, 1995 10. Sprawozdanie na Konferencję Wojewódzką Zrzeszenia Sportowego „Start” za lata 1957-1959.

11. Protokóły posiedzeń Wojewódzkiej Komisji Sportowej „Start” 1960-67 12. Protokóły posiedzeń Rady Okręgowej ZS „Start” w Bydgoszczy od 3.5.55 do 16.1.57 13. Protokóły posiadzeń zarządu BOZP (20.10.86, 19.1.87) 14. Wykaz odznak Zrzeszenia Sportowego „Start” przyznanych działaczom woj. bydgoskiego.

15. Roczne sprawozdania Działu Sportowego Pałacu Młodzieży w Bydgoszczy.

16. Protokóly Zjazdu Założycielskiego i Walnych Zebrań OZP WFS Toruń (5.12.88, 21.11.92) oraz sprawozdania z działalności (za okres 5.12.88 – 21.11.92)

380

E. Biuletyny, komunikaty i opracowania statystyczne PZP i jego komisji oraz UW, UM i WFS Bydgoszcz.

1. Komunikaty PZP r. 1945 nr 1-2 oraz 1946 nr 3-15 oraz 1968, 1969, 1970 2. Sprawozdania Zarządu PZP za rok 1945/46, 1947, 1965-1969, 1981-1985, 19851988, 1989-1992, 1993-1996, 1996-2000 (wg kadencji) 3. Ocena startu województwa bydgoskiego w OSM 1980-1985 (VII-XII OSM) 4. Zestawienia statystyczne za lata 1993-1996, 1997-2000 Komisja Pływania PZP 5. Listy 20 najlepszych wyników: w okresie 1.6.-15.9.77, basen 50 m. za okres 1.1.-15.4.78, basen 25 m. za okres 15.6.-31.8.78, basen 50 m. w okresie 1.1.-15.4.79, basen 25 m. za rok 1980, basen 50 m.

6. Komunikat Komisji Pływania PZP nr 1/81 z czerwca 1981 2/81 z października 1981 3/81 z grudnia 1981 7. Biuletyn informacyjny o wynikach w sezonie letnim - 1974 grudzień, Komisja Pływania PZP. 8. Biuletyn Komisji Pływania PZP z dodatkami z lat 1991 do 2004 9. Praca zbiorowa do użytku wewnętrznego „Dzieje kultury fizycznej w Bydgoszczy – opracowania, dokumenty, wspomnienia” UM Bydgoszcz ,Wydz. KFiT .

10. Ocena realizacji programu działania klubów i OZS za lata 1976-91 - wyd. WFS Bydgoszcz.

11. Podsumowanie osiągnięć sportowych za 1993 rok. UM w Bydgoszczy Wydz.

KFSiR XII.93 12. System współzawodnictwa sportowego dzieci i młodzieży za 1994 rok - wyd.

II.95. Opracowanie Wydz. Spraw Obyw. Kultury i Sportu UW w Bydg.

13. Podsumowanie osiągnięć sportowych za 1995 rok. (wyd I.96 – przyp. UW) 14. Waśko J. Długi basen w statystyce, PZP Warszawa – marzec 2004 r.

F. Wywiady.

1. Zygmunt Bilewicz (trener) - Bydgoszcz 2. Stanisław Gończewski (zawodnik) – Grudziądz 3. Paweł Jażembski (zawodnik) - Grudziądz 4. Jerzy Krügier (zawodnik) – Bydgoszcz 5. Anna Laskowska-Paczkowska (córka Bronisława Paczkowskiego – Grudziądz 6. Zbigniew Rolewicz (zawodnik/trener) – Grudziądz 7. Wiktor Topiłko (zawodnik/działacz)– Bydgoszcz.

8. Zapora Joanna (córka Teresy Grubińskiej) - Grudziądz G. Strony internetowe.

1. http//gkporka.republika.pl/info.htm (ostatnia modyfikacja 2006 r.)

2. aqua-bydgoszcz.w.interia.pl

381 XI. Spis fotografii zamieszczonych w Galerii: Strona wskazuje na miejsce w tekście, które ilustrowane jest zdjęciem posiadającym nadany numer. str. 12 nr 1 str. 16 nr 2 3 4 5 7 8 9 6 str. 17 nr 10 str. 21 nr 11 str. 30 nr 12 str. 32 nr 13

str. 33 str. 36 str. 38 str. 39 str. 41 str. 49

str. 50 str. 51 str. 52 str. 53 str. 54

14 15 47 16 17 18 19 20 116 nr 21 22 nr 23 24 nr 25 nr 26 nr 27

nr nr nr nr nr nr

str. 56 nr 28 29 30 str. 57 nr 31 str. 59 nr 32 str. 61 nr 33 34 str. 64 nr 35 str. 66 nr 36 str. 67 nr 37 38 39 str. 70 nr 40 str. 71 nr 41

Członkowie HKS Bydgoszcz na ogólnopolskim, harcerskim kursie pływania SRKS Start-Astoria - obiekt od frontu - hala sport.-widowisk. i hala małego basenu (parter) - basen od strony Brdy - hala basenu 25 m - mały basen - baseny letnie - kajak-polo na basenie letnim.

Basen szklarnia – fragment (przykład).

W oczekiwaniu na zajęcia. Basen w Pałacu Młodzieży przed modernizacją Zwycięzcy Wpławu z prezesem Pomorskiego OZP. Bronisław Paczkowski - prezes BOZP (w latach 1962-66) Witold Białokur (13.1.38-25.2.93) – trener MKS, a po przemianowaniu MKP Gryf.

Inowrocław, widok basenu z końca lat sześćdziesiątych.

Aktyw BOZP na basenie „Legii” Ch. Prezes BOZP Edmund Sakiewicz w akcji.

Grupa rocznika 1960-61.

Zbigniew Januszkiewicz i trener SMS Racibórz E. Uścinowicz.

Zdzisław Komosiński.

Grupa zawodników KKS „Brda”.

Edward Kriese - zwycięzca „Wpławu” z roku 1950 i 1951, w kategorii jun.

Zawodniczka i jej instruktor, tu: Halina Maternowska i Teodor Siwczak Pamiątkowe zdęcie z mistrzynią A. Mróz.

Basen przy Liceum im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu.

Inowrocławscy weterani pływania z grupy „Wymoczków Bronisław Paczkowski – jako trener pływaków sekcji grudziądzkich.

Ryszard Narloch /37/ „Stal” Grudziądz.

Konrad Orzechowski – zawodnik i trener.

Szkoleniowcy-entuzjaści: (od lewej) Konrad Orzechowski (T.) i Zdzisław Komosiński (C.).

Dwie generacje choć wyniki podobne - Ryszard Narloch i Jan Krukowski Wiesława Rabowska.

Trener „Noteci” Wiesław Buczkowski.

Na obozie „Noteci” w Kraśniku.

Adam Mańczak – trener WKS „Zawisza”.

Konrad Orzechowski – trener i sędzia związkowy.

Wiesław Buczkowski – trener „Delfina” Inowrocław.

Plakietka „Astorii”.

Strzegom. Przy kamieniołomach grupa pływaków „Astorii”.

Zdzisław Niedźwiecki (1.3 .44 - 21.4.14) – KS „Astoria” Aleksander Staszkiewicz – KS „Astoria”, wieloletni sekretarz BOZP Zygmunt Bilewicz (13.8.41 – 24.2.14) – trener, który podprowadził na wysoki poziom dwoje późniejszych olimpijczyków Z. Januszkiewicza i A. Pęczak.

To też pływacy, tyko umundurowani i ich wychowawcy.

Sympatyczna wizyta wiceprezesa klubu B. Tyczyńskiego.

382 42 str. 72 nr 43 44 45 str. 73 nr 46 str. 75 nr 48 str. 79 nr 49 str. 80 nr 64 str. 81 nr 50 str. 82 nr 51 52 str. 83 nr 53 54 55 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 str. 85 nr 56 57 str. 86 nr 58 str. 87 nr 59 60 str. 89 nr 61 str. 90 nr 62 str. 91 nr 63 str. 92 nr 147 str. 93 nr 65 str. 94 nr 66 str. 97 nr 126 str. 97 nr 127 str. 98 nr 67 str. 100 nr 68 69 113 122

Grupa uczestników III OSM. Elżbieta Auksztulewicz.

Grażyna Stachowiak - pierwsza w Astorii rekordzistka Polski seniorów.

Wiesława Bąk-Pazgrat – pierwsza RP w kat. dzieci Hanna Gwit z okresu największych sukcesów.

Mirosława Jakubowska z trenerem Zdzisławem Niedźwieckim.

Adam Bet. Alicja Pęczak - olimpijka Zawodniczki grupy Masters:(od lewej) Małgorzata Socha-Sikorska, Elżbieta Auksztulewicz-Bondara, Iwona Wockenfuss-Balcerowicz.

Medalistaka MŚ. Masters z roku 2000 i 2004 Aleksandra Sokulska- Niespodziana.

Rok 2001. Ekipa mastersów na zawodach w miejscowości Goslar (Niemcy): Rok 2003. Ten sam basen w Goslar, ale inna ekipa.

Certyfikat z mistrzostwa świata dla Aleksandry Niespodzianej Strona z protokołu mistrzostw świata w San Marino 3-13 czerwca 2004 r.

Wacława Wilczyńska z koleżankami na podium.

Na podium Małgorzata Socha – Sikorska Hanna Gwit-Sokołowska.

Elżbieta Auksztulewicz-Bondara Mastersi w Bielavach.

Seniorka z młodzieżą.

Doktor Krzysztof Kawecki pod opieką seeniorów.

Fragment sesji zdjęciowej.

Szczęśliwy po biegu Zygmunt Lewandowski Bydgoszczanin –Krzysztof Kawecki na podium.

Mastersi – czas relaksu.

Grupa bydgoskich mastersów w Szczecinku.

Adam Mańczak – nadal czynny.

Zygmunt Lewandowski – wszystko gra.

Bydgoscy mastersi w Opolu.

Sędziny.

Sędziowie.

Dwaj kolejni przewodniczący Kolegium Sędziów BOZP, s. związkowi.

Sędziowie związkowi na zbiórce przed pochodem 1-Majowym.

Zbigniew Żakowski.

Kierownik Klubu -Władysław Woźniak.

Rodzeństwo pływaków Aleksandra i Eugeniusz Mróz.

Zbigniew Januszkiewicz – olimpijczyk.

Alicja Pęczak na zakonczenie kariery.

Małgorzata Wieczorek.

Zbigniew Żakowski.

Dubrownik, sierpień 1969 –Puchar Europy - M. Głogowska, G. Rydelska.

Dubrownik, VIII `69 - PE w grupie kobiet.

Rafał Lipka.

Wiesława Bąk i Justyna Brzezińska.

Przed „Nadziejami Olimpijskimi”.

Basen letni w Stalowej Woli.

Rijeka, kwiecień`68, trójmecz repr. młodz.: Jugosławia, NRD, Polska. Przed hotelem: E. Labocha, G. Rydelska, A. Doboszyńska, K. Antoniak.

383 123 Rijeka-Opatija, IV `68 r. (o d lewej) Anna Doboszyńska, Grażyna Rydelska, Krystyna. Antoniak, Elżbieta Labocha, Ewa Kobielska, Jola Mudziejewska. str. 100 nr 70 W obiektywie G. Rydelska 71 Magdeburg – Elbe Schwimmhalle 72 Poprawna integracja..

73 Barlin Wsch. – Sportforum. str. 104 nr 74 Magdalena Lewandowska - zdjęcie z albumu „Nasi medaliści V OSM 1977” str. 104 nr 75 Ekipa pływaków w Rhüden am Harz. str. 104 nr 128 Pocztówka z Rhüden. str. 107 nr 76 Berlin Zach. - Olimpia Schwimmstadion str. 119 nr 77 Franciszek Marchlewski.

78 Dyplom F. Marchleskiego. str. 120 nr 79 Trzy gracje – najlepsze pływaczki okręgu z przełomu lat 40 i 50. nr 80 Edward Kriese. str. 127 nr 118 Zbigniew Rolewicz – najlepszy kraulista okręgu w latach 1950 – 60. nr 81 Halina Malinowska. nr 82 Elżbieta Paczkowska. str. 131 nr 83 Inowrocław-Mątwy 1967 rok. Rozmowa z trenerem. str. 133 nr 84 Halowe Mistrzostwa Polski w Bydgoszczy 28-30 marzec 1969 r. str. 139 nr 85 Gratulacje z pucharem II OSM odbiera Edmund Sakiewicz. str. 156 nr 131 Jarosław Strzemkowski i Magdalena Lewandowska. str. 160 nr 86 VI OSM w Bydgoszczy rok 1979. Medalistki wyścigu 400 m st. dowolnym, str. 160 nr 87 Zespół sztafety Astorii, rocznika 1964 w VI OSM w Bydgoszczy . str. 160 nr 88 Sztafeta Astorii w konkurencji VI OSM 4×100 st. dowolnym rocznika 1965 r. str. 160 nr 89 VI OSM sztafeta chłopców. str. 176 nr 90 Alicja Pęczak. str. 178 nr 91 Filip Gapiński. str. 184 nr 92 Rafał Lipka na MPJ w Mielcu. str. 195 nr 93 Sebastian Jordan. str. 206 nr 94 Trener i jego wychowanek. str. 225 nr 95 Ekipa pływaków z Grudziądza. str. 231 nr 96 Skocznia w tle. Podczas mistrzostw okręgu bydgoskiego w Inowrocławiu str. 235 nr 97 Mistrzostwa Pomorza z roku 1957. str. 239 nr 98 Barbara Balcerowicz (Stal G.) i Genowefa Olszewska (Noteć). str. 240 nr 99 Halina Malinowska.

115 Ewa Steyer.

100 Trzy pokolenia. str.244 nr 101 Barbara Balcerowicz. str.248 nr 102 Na podium, a więc najlepsze...

103 Silna ekipa przy podium. str.277 nr 104 Puchar za zwycięstwo we „Wpławie przez Bydgoszcz” w roku 1946 105 Aleksandra Mróz. str.283 nr 106 „Gala flagowa” na otwarcie zawodów 107 Oficjalne otwarcie imprezy.

108 Puchary. str.284 nr 109 Najlepszej zawodniczce czechosłowackiej Pavličkovej. str.285 nr 110 Puchar Prezydenta m. Bydgoszczy – czas, na fanfary dla zwycięzców. str.286 nr 111 Wyróżnić można się już w czasie skoku startowego. str.332 nr 130 Ekipa „Astorii” roczników 1963-1965 przed zawodami. str.362 nr 112 Edward Kriese w swej specjalności.