22 april 2015, pag. 30
Ooit negen synagoges in Friesland Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog woonden er 866 Joden in Friesland. Van hen hebben ruim tweehonderd de oorlog overleefd. De anderen kwamen om in de Duitse vernietigingskampen. De Joodse gemeenschap in Leeuwarden telde 665 mensen. Van de 547 die werden gedeporteerd zijn er 7 teruggekomen, 107 redden hun leven door onder te duiken en 11 ondergedokenen kwamen door verraad om (cijfers afkomstig uit Laarzen op de Lange Pijp van Ype Schaaf). Aan het begin van de oorlog waren er vier Joodse gemeentes in Friesland met een eigen synagoge: Leeuwarden, Sneek, Harlingen en Gorredijk. De joden woonden verspreid over de provincie, ook deels in plaatsen waar eerder synagoges stonden: Hindeloopen (tot 1866), Noordwolde (tot circa 1860), Lemmer (tot 1924), Heerenveen (tot 1933) en Bolsward (tot 1911). Na de oorlog werden alle religieuze activiteiten geconcentreerd in de synagoge van Leeuwarden. De synagoges van Sneek en Harlingen hadden de oorlog niet overleefd. De Joodse gemeente Gorredijk, waar de synagoge wel gespaard was, werd in 1948 opgeheven en bij die van Leeuwarden gevoegd.