เปลี่ยนแปลงด้วยแรงกรรม

เปลี่ ย นแปลงด้ ว ยแรงกรรม กรรมชั่ว-กรรมดี มีผลสนองผู้กระท�ำกรรม พระพรหมมังคลาจารย์ (หลวงปู่ปัญญำนันทภิกขุ)

................................................................................... ................................................................................................. ................................................................................................. ................................................................................................. ................................................................................................. ...................................................................................

ข้าพเจ้าขอตั้งจิตอุทิศผล ถึงบิดามารดาครูอาจารย์ คนเคยร่วมท�างานการทั้งหลาย ทั้งเจ้ากรรมนายเวรและเทวัญ

บุญกุศลนี้แผ่ไปให้ไพศาล ทั้งลูกหลานญาติมิตรสนิทกัน มีส่วนได้ในกุศลผลบุญฉัน ขอให้ท่านได้กุศลผลนี้เทอญ

เปลี่ยนแปลงด้วยแรงกรรม

โดย... พระพรหมมังคลาจารย์ (หลวงปู่ปัญญานันทภิกขุ) บรรณาธิการสาระ : ศักดิ์สิทธิ์ พันธุ์สัทธ์ สรรค์สาระ : มนิจ ชูชัยมงคล ภาพประกอบ : ชิชกาน ทองสิงห์/ธนรัตน์ ไทยพานิช รูปเล่ม : มรุต จินตนธรรม ภาพหน้าปก : ธนรัตน์ ไทยพานิช/ชิชกาน ทองสิงห์ ออกแบบปก : วิฑูรย์ โถน้อย พิสูจน์อักษร : อรัญ มีพันธ์ ISBN 978-616-268-208-7 พิมพ์ครั้งแรก : มิถุนายน ๒๕๕๙

สร้างสรรค์และลิขสิทธิ์ บริษัท ส�านักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จ�ากัด 105/95-96 ถนนประชาอุทิศ ซอย 45 แขวงบางมด เขตทุ่งครุ กรุงเทพฯ 10140 โทร./แฟกซ์ 02-872-7667 เชิญร่วมเผยแผ่เป็นธรรมทาน

สาขาทุ่งครุ : โทร. 02-872-9191, 02-872-8181, 02-872-7227, 02-872-9898 สาขาส�าราญราษฎร์ : 02-221-1050, 02-221-4446

LC2YOU@GMAIL.COM, LC2YOU@HOTMAIL.COM WWW.LC2U.COM, WWW.พุทธะ.NET

พิมพ์ที่ : หจก. แอลซีพี ฐิติพรการพิมพ์

105/110-112 ถนนประชาอุทิศ ซอย 45 แขวงบางมด เขตทุ่งครุ กรุงเทพฯ 10140 โทร./แฟกซ์ 02-872-9577 www.thitiporn.com

เปลี่ ย นแปลง ด้ ว ยแรงกรรม

กรรมชั่ว-กรรมดี มีผลสนองผู้กระท�ำกรรม

โดย พระพรหมมังคลาจารย์ (หลวงปู ่ปัญญานันทภิกขุ)

ค�ำอนุโมทนำ หนังสือเรื่อง เปลี่ยนแปลงด้วยแรงกรรม (เดิมชื่อ กรรม สนองกรรม) เขียนขึ้นสมัยที่อยู่วัดอุโมงค์ หรือวัดสวนพุทธธรรม ทีเ่ ชียงใหม่ ทีเ่ ขียนเรือ่ งนีข้ นึ้ เพราะได้อา่ นหนังสือของ Paul Carus นักประพันธ์อเมริกัน ซึ่งเขียนหนังสือพุทธศาสนาหลายเล่ม ที่โด่งดัง และส�าคัญก็คือ Gospel of Buddha แต่งดีมาก ได้ใช้อ่านเพื่อเรียน ภาษาอังกฤษ เมื่ออ่านแล้วรู้สึกชอบใจ เลยเขียน... ไม่ได้แปลตัวต่อตัว แต่อ่านเข้าใจแล้วเขียนในรูปแบบภาษาไทย ท�าตามแบบคุณหลวง วิจิตรวาทการ ชั้นแรกก็ลงหนังสือพิมพ์ “ชาวพุทธ” เป็นตอนๆ จนจบ แล้วก็มีคนเอาไปพิมพ์แจกในงานต่างๆ หลายที่หลายแห่ง จนจ� า ไม่ ไ ด้ ว ่ า กี่ ค รั้ ง กี่ ห น บั ด นี้ จ ะได้ พิ ม พ์ เ ผยแผ่ ขึ้ น อี ก ก็ ดี ใ จ ขออนุโมทนา หนังสือเล่มนี้ เป็นหนังสือที่ชาวพุทธควรอ่าน เพราะเป็น เรื่องเตือนจิตสะกิดใจ ให้เห็นกฎแห่งกรรมว่า “ท�าดีได้ดี ท�าชั่วได้ชั่ว เราจะหนีจากผลกรรมที่ท�าไว้ไม่ได้เป็นอันขาด” ขอให้ผู้ที่ได้รับหนังสือนี้ไป จงอ่าน และให้ลูกของท่านอ่าน เพือ่ เขาจะได้เกิดความนึกคิดในเรือ่ ง “กฎแห่งกรรม” แล้วจะได้ชว่ ยกัน ท�าความดีตามหลักค�าสอนของพระพุทธเจ้าต่อไป พระพรหมมังคลาจารย์ (ปัญญานันทภิกขุ) ๑ พฤศจิกายน ๒๕๔๒

ค�ำน�ำ หนังสือเรื่อง เปลี่ยนแปลงด้วยแรงกรรม (เดิมชื่อ กรรม สนองกรรม) โดยพระพรหมมังคลาจารย์ (สมณศักดิ์ในการ ตีพิมพ์ครั้งแรกคือ พระธรรมโกศาจารย์) ในการจัดพิมพ์ครั้งนี้ ทางส�านักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ ได้จัดเรียงหัวข้อ ย่อหน้า วรรคตอนใหม่ พร้อมทั้งใส่สีสัน เพิ่มภาพประกอบ เพื่อความสวยงาม เพื่อให้ผู้อ่านสามารถเข้าใจในข้อธรรมะได้งา่ ย ยิง่ ขึน้ และเพือ่ บูชาคุณของพระพรหมมังคลาจารย์ (หลวงปูป่ ญ ั ญา นันทภิกขุ) ทีไ่ ด้เผยแผ่และประกาศธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ให้อยู่คู่คนไทยและชาวพุทธตลอดมา หวังเป็นอย่างยิ่งว่าหนังสือเล่มนี้จะเป็นประโยชน์ ท�าให้ ผูอ้ า่ นได้รแู้ ละเข้าใจในเรือ่ งกรรมและผลของกรรมทีเ่ รากระท�ามา ได้ถกู ต้องและแจ่มชัดมากยิง่ ขึน้ เพราะการกระท�ากรรมมีผลเสมอ ไม่ว่าดีหรือชั่ว ขอท่านจงหมั่นท�าดีไว้เถิด ผลที่ได้รับทันทีคือ ความสุขใจที่ได้ท�าความดีนั้น ด้วยจิตคิดปรารถนาดี สรรค์สาระ

สำรบัญ

๙ ๒๐ ๔๐ ๗๑ ๑๐๑ ๑๑๕ บทน�ำ

บทที่ ๑

ชมพูทวีป

พ่อค้าพันทุ ผู้ไม่เข้าใจธรรม

บทที่ ๒

บทที่ ๓

พ่อค้าพันทุ ผู้เข้าใจธรรม

มหาทุตตะ ผู้ละธรรม

บทอวสำน

บทส่งท้ำย

ผลแห่งกำรกระท�ำ

กำรอโหสิกรรม

กมฺมํ เขตฺตํ วิญฺญาณํ พีชํ ตณฺหา สิเนโห กรรมเป็นเนื้อนา วิญญาณเป็นพืช ตัณหาเป็นยางเหนียว นวสูตร พระไตรปิฎก ฉบับหลวง (ภาษาไทย) เล่มที่ ๖๐ ข้อ ๕๑๖ หน้า ๒๑๒

กล่าวคือ เมล็ดพืช เปรียบเหมือน วิญญาณ เนือ้ นา เปรียบ เหมือน กรรม ยางในเมล็ดพืช (ยางเหนียว) เปรียบเหมือน ตัณหา เมล็ดพืชตกลงบนเนือ้ นา เปรียบเหมือนวิญญาณทีต่ งั้ อาศัยอยูใ่ นกรรม เมล็ดพืชเจริญงอกงามได้ด้วยยางในเมล็ดพืช เปรียบเหมือนกับ ตัณหาเป็นเชื้อแห่งการเกิดขึ้น ดังนั้น เมื่อยังมีตัณหา ย่อมกระท�า กรรม อันจะน�าให้เกิดวิญญาณวนเวียนอยู่เช่นนี้ หากตัดตัณหา เสียได้ ย่อมสิ้นกรรม ไม่ต้องเวียนว่ายอีกต่อไป

สัตว์ทั้งหลาย เป็นผู้มีกรรมเป็นของตน เป็นทายาทแห่งกรรม มีกรรมเป็นก�าเนิด มีกรรมเป็นเผ่าพันธุ์ มีกรรมเป็นที่พึ่งอาศัย กระท�ากรรมใดไว้ ดีก็ตาม ชั่วก็ตาม จักเป็นผู้รับผลแห่งกรรมนั้น

ฐานสูตร พระไตรปิฎก ฉบับหลวง (ภาษาไทย) เล่มที่ ๖๖ ข้อ ๕๗ หน้า ๖๒

บทน�ำ ชมพูทวีป

ชมพูทวีป ดินแดนแห่งศำสนำ ณ แผ่นดินชมพูทวีป อันได้ชอื่ ว่าเป็นเมืองของพระศาสนา

และอารยธรรม ในครั้งกระโน้นมีความมั่งคั่งมาก อุดมไปด้วย ทรัพย์ในดินสินในน�้า บ้านเมืองใหญ่ๆ เช่น สาวัตถี โกสัมพี และ พาราณสี เป็นต้น เป็นเมืองทีม่ ากด้วยผูค้ นพลเมืองและการค้าขาย ประชาชนอยู่อย่างสงบสุข การเดินทางไปมาค้าขายระหว่าง แคว้นต่างๆ ก็ปราศจากนานาภัย ที่เป็นเช่นนี้เพราะประชาชน ส่วนมากเคารพหนักแน่นในศาสนา มีศาสนาเป็นแนวทางด�าเนินชีวติ เขาถือเรื่องทางใจเป็นสิ่งส�าคัญกว่าทางกาย ในสมัยใดชาวโลก สนใจเรื่ อ งของกายมากกว่ า เรื่ อ งของใจแล้ ว สมั ย นั้ น มี ค วาม ยุ่งยากมาก สมัยใดคนสนใจเรื่องใจมากกว่า สมัยนั้นย่อมสงบสุข ใจจึงส�าคัญกว่ากาย ศาสนาเป็นเหมือนอาภรณ์ประดับใจ ทําให้ใจสูงพ้นจากระดับของความชั่วความเศร้าหมอง ทุกคนจึงต้องมีศาสนาเป็นหัวใจ ถ้าใจดีแล้วกายก็ดีด้วย ถ้าใจชั่วแล้วกายย่อมชั่วด้วย นี้เป็นความจริงแท้ ความทุกข์ สุข ชัว่ ดี อยูท่ ใี่ จของเราเอง ในขณะใดความชัว่ เข้าสิงใจเรา ก็รู้สึกเป็นทุกข์ร้อนใจ เพราะความชั่วเปรียบเหมือน ผีร้าย ขณะใดความดีอยู่ที่ใจก็สงบ เพราะความดีเป็นพระ พระ น�าความดีมาให้ ผีน�าความร้ายมาให้ คนชั่วเป็นลูกศิษย์ของผี คนดีเป็นลูกศิษย์ของพระ เลือกเอาเถิด

10

บริษัท ส�ำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศำสน์ จ�ำกัด

พำรำณสี ศูนย์กลำงชมพูทวีป เมืองพาราณสี นอกจากจะเป็นศูนย์กลางของการค้าแล้ว ยั ง เป็ น เสมื อ นศู น ย์ ก ลางของชมพู ท วี ป ด้ ว ย ตั ว เมื อ งนี้ ตั้ ง อยู ่ ฝัง่ ขวาของแม่นา�้ คงคาซึง่ ชาวอินเดียเชือ่ ว่าไหลมาจากสรวงสวรรค์ พาราณสีจึงเป็นปูชนียสถานของพราหมณ์ ในเมืองมีเทวสถาน มากมายสองฟากฝั่งคงคา

ในยามเย็นจะเห็นประชาชนทุกเพศทุกวัยเดินลงสู่ท่าน�้า เพื่อนมัสการแม่พระคงคาบ้าง เพื่อเอาน�้ารดหัวลูบหัว อาบ ดื่ม ช�าระบาปบ้าง นักบวชที่ผมยาวร่างกายแปดเปื้อนด้วยฝุ่นละออง นัง่ หลับตาชักลูกประค�า ปากก็พร�า่ ภาวนาเสียงพึมพ�า พราหมณ์เฒ่า นัง่ ใต้รม่ คันใหญ่ อ่านคัมภีรพ์ ระเวทจนคอเป็นเอ็น มีนางพราหมณี นั่งฟังอยู่ข้างๆ ด้วยความตั้งใจ พอจบบทตอนหนึ่งเขาก็มีสีหน้า ท่าทีอิ่มเอิบสบายใจ เปลี่ยนแปลงด้วยแรงกรรม

11

“คงคำ” สำยน�้ำแห่งชีวิต และควำมตำย ณ ริมฝั่งแม่น�้าคงคานี้ แทบทุกวันเราจักเห็นมีคนช่วยกัน กองฟื น กองใหญ่ แล้ ว สั ก ครู ่ ก็ พ ากั น หามเตี ย งนอนซึ่ ง มี ศ พ คลุมผ้าอยูบ่ นนัน้ พอมาถึงกองฟืนก็วางลงไปทัง้ เตียง แล้วญาติผตู้ าย ก็พากันลงสู่แม่น�้าคงคาสระสนานล้างบาปมลทิน ขึ้นจากน�้า ก็ครองผ้าขาวใหม่เอีย่ ม แล้วเดินรอบเชิงตะกอนสามรอบ ทุบหม้อน�า้ ที่ถือมาให้แตกและจุดไฟเผาสรีระ ครั้นเผาแล้วก็ช่วยกันกวาด เถ้าถ่านทิ้งลงไปในแม่น�้าคงคา เป็นอันเสร็จพิธีเผาศพ เป็นการ เผาศพที่ลงทุนน้อย แต่ก็ได้ผลไหม้เป็นขี้เถ้าเหมือนกัน

เปรี๊ยะ เปรี๊ยะ

เปรี๊ยะ

พิธีเผาศพอันเรียบง่ายริมฝั่งแม่น�้าคงคา 12

บริษัท ส�ำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศำสน์ จ�ำกัด

เมืองไทยเรา เวลามีคนตาย นิยมเก็บศพไว้หลายๆ วันจนเน่า มีการเลี้ยงเหล้าเลี้ยงข้าวเป็นการใหญ่ มีการเล่นการพนัน มหรสพ รําวงรําเวียน เฮฮากัน ราวกับว่าคนที่ตายนั้น เป็นคนที่ชั่วร้ายขนาดหนัก ตายเสียดีนัก พวกที่อยู่ข้างหลังจึงแสดงความยินดีรื่นเริงกันใหญ่ ทัง้ นีเ้ ป็นการเปลืองเงินเปลืองทองเปลืองเวลา และเท่ากับ ปลูกความเลวร้ายให้แก่คนใจร้ายด้วย เป็นเรือ่ งทีค่ วรแก้ไขกันได้แล้ว

งานศพยิง่ ใหญ่ ไม่มผี ลเท่าความชัว่ -ดี ทีเ่ ราท�า บางทีศพนั้นเป็นศพพระซึ่งควรเผาอย่างง่ายๆ ให้สมกับ เป็นศพของผู้สละโลกแล้วเยี่ยงแบบในพุทธกาล พวกเราก็กลับ เผายศกัน ลงทุนเอาเงินเผาทิ้งเสียเป็นจ�านวนมาก พอที่จะเลี้ยง คนจนๆ ได้สักร้อยครอบครัวเป็นเวลาหนึ่งเดือน เปลี่ยนแปลงด้วยแรงกรรม

13

พำรำณสี เมืองทีธ่ รรมจักรเริม่ หมุน พาราณสีนอกจากเป็นบุญจาริกภูมิแห่งพราหมณ์แล้ว ยัง เป็นบุญสถานของชาวพุทธด้วย เพราะสถานที่อันไกลไปจาก ตัวเมืองด้านเหนือราวๆ ๖ ไมล์ เป็นสถานทีท่ พี่ ระพุทธองค์ได้แสดง ธรรมเทศนาเป็นครั้งแรก ตรงนั้นเรียกว่า “อิสิปตนมฤคทายวัน” เป็นป่าร่มรื่นน่าอภิรมย์ ซึ่งพระองค์ได้พ�านักจ�าพรรษาอยู่ตลอด กาลฤดูฝน และทรงได้สานุศิษย์อันเป็นผู้มั่งคั่งของพาราณสี ถึง ๖๐ คน คนเหล่านี้แม้จะเป็นคนหนุ่มที่อุดมทรัพย์ศฤงคาร แต่ ก็เห็นภัยแห่งชีวติ ในสังสารวัฏจึงได้สละออกจากกามเสีย แล้วบวช เจริญรอยตามสมเด็จพระสมณโคดม ครองชีวิตตามทางของ พระอรหันต์ ออกพรรษาแล้วก็พากันเดินทางไปท�างานอันเป็น ประโยชน์แก่ชีวิตต่อไป พาราณสีจงึ ชือ่ ว่าเป็นเมืองทีธ่ รรมจักรเริม่ หมุนเป็นครัง้ แรก เป็นเมืองส�าคัญของชาวพุทธเช่นเดียวกับของชาวฮินดู

14

บริษัท ส�ำนักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศำสน์ จ�ำกัด

พำรำณสี เมืองแห่งควำมสงบ ภูมปิ ระเทศห่างจากตัวเมืองออกไปเป็นทีร่ าบเหมาะแก่การ เพาะปลูก หน้าฝนชาวนาก็ปลูกข้าวเจ้าเต็มทั้งทุ่ง พอหน้าหนาว ก็เก็บเกี่ยวข้าวเจ้าแล้วปลูกข้าวสาลี ข้าวโพด ถั่ว งา และพืชผัก ชาวพาราณสีขยันท�ากิน ไม่ปล่อยชีวิตให้ตกหลุมอบายมุข การ ดื่มเหล้า เล่นการพนัน เที่ยวหาหญิงบ�าเรอกาม ตลอดจนการ ส�าราญฟุ้งเฟ้อ เป็นสิ่งที่หาได้ยาก พาราณสีจึงเป็นเมืองสงบสุข แห่งหนึ่งในโลก พระราชาผูค้ รองประเทศ เป็นพระราชาแห่งประชาธิปไตย เป็นระบบประชาธิปไตยที่เป็นไปตามความต้องการของมหาชน กล่าวได้ว่าเป็นประชาธิปไตยจริงๆ ที่มีราชาเป็นประมุข มีขุนพล สัตยานันท์เป็นผู้ว่าราชการแผ่นดินแทน

ประชาชนมีธรรม ผู้น�าปกครองดี บ้านเมืองย่อมมีความสงบ เปลี่ยนแปลงด้วยแรงกรรม

15