ธรรมะจากพระกรรมฐาน

ธรรมะ จากพระกรรมฐาน รวบรวม : มนิจ ชูชัยมงคล

ธรรมะจากพระกรรมฐาน บรรณาธิการ : ศักดิ์สิทธิ์ พันธุ์สัทธ์ รวบรวม : มนิจ ชูชัยมงคล ภาพถ่าย : มนิจ ชูชัยมงคล, ศักดิ์สิทธิ์ พันธุ์สัทธ์, วิเชียร ดวงศรี ภาพวาด : ธนรัตน์ ไทยพานิช ออกแบบปก : อนุชิต คำ�ซองเมือง ออกแบบรูปเล่ม : เสาวณีย์ เที่ยงตรง พิสูจน์อักษร : หนูคล้าย กุกัญยา, อุธร นามวงศ์ ISBN 978-616-268-195-0

สร้างสรรค์และลิขสิทธิ์ บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด 105/95-96 ถนนประชาอุทิศ ซอย 45 แขวงบางมด เขตทุ่งครุ กรุงเทพฯ 10140 โทร./แฟกซ์ 02-872-7667 เชิญร่วมเผยแผ่เป็นธรรมทาน สาขาทุ่งครุ : โทร. 02-872-9191, 02-872-8181, 02-872-7227, 02-872-9898 สาขาสำ�ราญราษฎร์ : โทร. 02-221-1050, 02-221-4446 Email : LC2YOU@GMAIL.COM, LC2YOU@HOTMAIL.COM WWW.LC2U.COM, WWW.พุทธะ.NET

พิมพ์ที่ : หจก. แอลซีพี ฐิติพรการพิมพ์ 105/66-67 ถนนประชาอุทิศ ซอย 45 กรุงเทพฯ 10140 โทร./แฟกซ์ 02-872-9577 www.thitiporn.com

คำ�นำ� การเข้าใจธรรมะ ก็คือการเข้าใจตนเอง รู้จักตน ก็รู้จักธรรม หลักธรรมคำ�สอนในพระพุทธศาสนามีมากมายหลายอย่าง การจะ อธิบายข้อธรรมให้ยืดยาว หลายท่านก็อาจจะเบื่อหน่ายไปเสียก่อน ยิ่งในยุคปัจจุบันนี้ อะไรๆ ก็ต้องสั้นๆ รวดเร็ว เข้าใจง่าย ดังนั้น หนังสือ ธรรมะจากพระกรรมฐาน นี้ จะได้ตอบ โจทย์แก่ผทู้ ต่ี อ้ งการความเข้าใจในข้อธรรมทีส่ น้ั ๆ ซึง่ ทางสำ�นักพิมพ์ เลีย่ งเชียง เพียรเพือ่ พุทธศาสน์ ได้รวบรวมคำ�สอนของครูบาอาจารย์ พระนักปฏิบตั สิ ายกรรมฐาน ซึง่ เป็นทีเ่ คารพบูชาของพุทธศาสนิกชน ทั้งหลาย เพื่อเป็นแนวทางในการประพฤติปฏิบัติตนให้พ้นจากทุกข์ อยูเ่ ย็นเป็นสุข ไม่ตอ้ งอยูร่ อ้ นนอนทุกข์ ให้สมกับทีเ่ กิดมาเป็นชาวพุทธ ได้พบพระพุทธศาสนา และเพื่อเป็นการเผยแผ่บทธรรมคำ�สอนของ พระสุปฏิปันโน ให้อยู่คู่ชาวพุทธ ชาวไทยเราตลอดไป อันเป็นการ สืบทอดอายุพระพุทธศาสนา ให้ดำ�รงคงอยู่ตลอดไป

ด้วยดวงจิตคิดปรารถนาดี รวบรวม

ส า ร บั ญ สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช

สกลมหาสังฆปริณายก ๖ หลวงปู่เสาร์ กนฺตสีโล ๑๐ หลวงปู่มั่น ภูริทตฺโต ๑๔ หลวงปู่แหวน สุจิณฺโณ ๑๘ พระราชวุฒาจารย์ (หลวงปู่ดูลย์ อตุโล) ๒๒ หลวงปู่พรหม จิรปุญฺโ ๒๖ หลวงปู่ขาว อนาลโย ๓๐ หลวงปู่บุดดา ถาวโร ๓๔ หลวงปู่หลุย จนฺทสาโร ๓๘ หลวงปู่ชอบ านสโม ๔๒ พระราชนิโรธรังสีคัมภีรปัญญาวิศิษฏ์

(หลวงปู่เทสก์ เทสฺรํสี) ๔๖ หลวงปู่ดู่ พฺรหฺมปญฺโ ๕๐ พระญาณสิทธาจารย์ (หลวงปู่สิม พุทฺธาจาโร) ๕๔ หลวงปู่จาม มหาปุญฺโ ๕๘ หลวงปู่หล้า เขมปตฺโต ๖๑ พระธรรมวิสุทธิมงคล

(หลวงตามหาบัว าณสมฺปนฺโน) ๖๕ หลวงพ่อเฟื่อง โชติโก ๖๙

พระราชพรหมยาน (หลวงพ่อฤๅษีลิงดำ�) ๗๓ พระโพธิญาณเถร (หลวงพ่อชา สุภทฺโท) ๗๗ พระราชสังวรญาณ (หลวงพ่อพุธ านิโย) ๘๑ หลวงปู่จันทา ถาวโร ๘๕ พระอุดมสังวรวิสุทธิเถร (พระอาจารย์วัน อุตฺตโม) ๘๙ พระธรรมมังคลาจารย์ วิ. (หลวงปู่ทอง สิริมงฺคโล) ๙๓ พระอาจารย์สิงห์ทอง ธมฺมวโร ๙๗ พระภาวนาวิสุทธิญาณเถร (หลวงปู่แบน ธนากโร) ๑๐๑ พระธรรมสิงหบุราจารย์ (หลวงพ่อจรัญ ิตธมฺโม) ๑๐๕ หลวงพ่อวิชัย เขมิโย ๑๐๙ หลวงปู่ไม อินฺทสิริ ๑๑๓ พระภาวนาเขมคุณ (หลวงพ่อสุรศักดิ์ เขมรํสี) ๑๑๗ พระราชวิสุทธิมุนี (หลวงพ่อเยื้อน ขนฺติพโล) ๑๒๑ พระอาจารย์นวลจันทร์ กิตฺติปญฺโ ๑๒๔

อภัยทาน คือ การยกโทษให้ อภัยทานนี้ เป็นคุณแก่ผใู้ ห้ ยิ่งกว่าผู้รับ

สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก 6

วัดบวรนิเวศวิหาร กรุงเทพมหานคร (๓ ตุลาคม ๒๔๕๖ - ๒๔ ตุลาคม ๒๕๕๖) บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด ธรรมะจากพระกรรมฐาน

รักษาไว้ทั้งตนทั้งผู้อื่น

ทุ กคนในโลก ต่างต้องถ้อยที ต้องพึง่ พาอาศัยกันในทางใด

ทางหนึ่งทั้งนั้น ความปฏิบัติตนในทางที่จะชื่อว่า “รักษา ไว้ทง้ั ตนทัง้ ผูอ้ น่ื ” คือ ด้วยวิธที แ่ี ต่ละคนตัง้ ใจปฏิบตั กิ รณียะ คือ กิจของตน ควรทำ�ตามหน้าที่เป็นต้นให้ดีและด้วยความ มีน�ำ้ ใจทีอ่ ดทน ไม่คดิ เบียดเบียนใคร มีจติ เมตตา เอ็นดู อนุเคราะห์ เมือ่ ตัง้ ใจปฏิบตั กิ รณียะกอปรด้วยมีน�ำ้ ใจดังกล่าว ก็ชอ่ื ว่า... “รักษาทั้งตน ทั้งผู้อื่น” เป็นผู้รักษาไว้ได้ทั้งหมด สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก ธรรมะจากพระกรรมฐาน

บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

7

นึกถึงคติธรรมดาอย่าประมาท ค ติธรรมดาที่ไม่มีใครเกิดมาในโลกนี้ จะหนีไปให้พ้นได้

ก็คือ ความแก่ ความตาย... แต่คนโดยมากพากันประมาท เหมือนอย่างว่าไม่แก่ ไม่ตาย น่าที่จะรีบทำ�ความดี แต่ก็ไม่ทำ� กลับไปทำ�ความชั่ว ก่อความเดือดร้อนให้แก่กันและกัน ต่างต้องเผชิญทุกข์ เพราะกรรมที่ต่างก่อให้แก่กันอีกด้วย ฉะนั้น ก็น่าจะนึกถึงความแก่ ความตายกันบ้าง เพื่อจะได้ลดความมัวเมา และทำ�ความดี สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก

8

ธรรมะจากพระกรรมฐาน

บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

อาภรณ์ของคนดี

อั นความดีนั้น ย่อมเป็นอาภรณ์

เป็นอิสริยยศ (ยศคือความเป็นใหญ่) ของคนดี เพราะคนดีย่อมเห็นความดีนี้แหละเป็นยศอันยิ่งใหญ่ และย่อมพอใจประดับความดีเป็นอาภรณ์ จึงกล่าวได้ว่า

“ความดีนั้นเป็นอิสริยาภรณ์ของคนดี”

สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก ธรรมะจากพระกรรมฐาน

บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

9

การเจริญ ศีล สมาธิ ปัญญานี้ เป็นความสงบ และสามารถ ทำ�ตน ให้พ้นทุกข์ ได้จริง

หลวงปู่เสาร์ กนฺตสีโล

วัดเลียบ อ.เมือง จ.อุบลราชธานี พฤศจิกายน ๒๔๐๒ - ๓ กุมภาพันธ์ ๒๔๘๔) 10 (๒ ธรรมะจากพระกรรมฐาน บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

ธรรมะอยู่ในกายเรานี้เอง

ธ รรมะ ก็มีอยู่ในกายของเรานี้เอง

เพราะกายมีความเกิด แก่ เจ็บ ผู้ที่จะผ่านเข้าสู่อริยสัจนั้น ไม่มีผู้ใดเลยที่จะไม่พิจารณากาย

ตาย

หลวงปู่เสาร์ กนฺตสีโล

ธรรมะจากพระกรรมฐาน

บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

11

ใช้สติปัญญาพิจารณาสังขาร สั งขารอันเป็นสิ่งไม่เที่ยง

แต่ก็สามารถดำ�เนินไปในทางดีได้ เข้าสู่วิมุตติได้ ถ้าเราเป็นผู้มีสติปัญญา คือนำ�มาพิจารณาให้แยบคาย ให้บังเกิดธรรม หลวงปู่เสาร์ กนฺตสีโล

12

ธรรมะจากพระกรรมฐาน

บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

ควรรักษาศีลอุโบสถ

ถ้ าใครอยากได้บุญมากๆ เพื่อไปสวรรค์

ไปพระนิพพาน หรือเพื่อการพ้นทุกข์แล้วละก็ ควรที่จะรักษาศีลอุโบสถ เสียในวันนี้ หลวงปู่เสาร์ กนฺตสีโล

ธรรมะจากพระกรรมฐาน

บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

13

นักปฏิบัติ ใจต้องเด็ดเดี่ยว กล้าหาญที่สุด จึงจะรู้ธรรม เห็นธรรม

หลวงปู่มั่น ภูริทตฺโต

วัดป่าสุทธาวาส อ.เมือง จ.สกลนคร ธรรมะจากพระกรรมฐาน ๒๔๑๓ - ๑๑ พฤศจิกายน ๒๔๙๒) 14(๒๐ มกราคม บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

ไม่ควรดูถูกเหยียดหยามกัน

ไ ม่ให้ดูถูกเหยียดหยามกัน เมื่อเห็นเขาตกทุกข์ หรือกำ�ลังจน จนน่าทุเรศ เราอาจมีเวลาเป็นเช่นนั้น หรือยิ่งกว่านั้นก็ได้ เมื่อถึงวาระเข้าจริงๆ ไม่มีใครมีอำ�นาจหลีกเลี่ยงได้

เพราะกรรมดี กรรมชั่ว เรามีทางสร้างได้เช่นเดียวกับผู้อื่น หลวงปู่มั่น ภูริทตฺโต

ธรรมะจากพระกรรมฐาน

บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

15

เกิดดับที่ใจ

ก ารดูกิเลสและแสวงธรรม ท่านทั้งหลายอย่ามองข้ามใจ ซึ่งเป็นที่อยู่ของกิเลส และเป็นที่สถิตอยู่แห่งธรรมทั้งหลาย

กิเลสก็ดี ธรรมก็ดี ไม่ได้อยู่กับกาล สถานที่ใดๆ ทั้งสิ้น แต่อยู่ที่ใจ คือเกิดขึ้นที่ใจ เจริญขึ้นที่ใจ และดับลงที่ใจนี้เท่านั้น หลวงปู่มั่น ภูริทตฺโต

16

ธรรมะจากพระกรรมฐาน

บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

มนุษย์มีศักดิ์สูงกว่าสัตว์

เ

ราเกิดเป็นมนุษย์ มีความสูงศักดิ์มาก แต่อย่านำ�เรื่องของสัตว์มาประพฤติ มนุษย์เราจะตำ�่ ลงกว่าสัตว์ และจะเลวกว่าสัตว์อีกมาก เวลาตกนรก ก็จะตกหลุมที่ร้อนกว่าสัตว์มากมาย

อย่าพากันทำ�อย่างสัตว์

หลวงปู่มั่น ภูริทตฺโต

ธรรมะจากพระกรรมฐาน

บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

17

บารมี เราเท่านั้น ต้องสร้าง เอาเอง

หลวงปู่แหวน สุจิณฺโณ

วัดดอยแม่ปั๋ง อ.พร้าว จ.เชียงใหม่ มกราคม ๒๔๓๐ - ๒ กรกฎาคม ๒๕๒๘) 18(๑๖ ธรรมะจากพระกรรมฐาน บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

เลิกวิจารณ์คนอื่นเสียเถิด

บ าปแท้ๆ มัวแต่ว่าคนอื่น

เลิกว่าคนอื่นเขาเสียที หันกลับมาว่าตัวเองกันได้แล้ว เลิกวิจารณ์การกระทำ�ของคนอื่นเขาเสียที มาวิจารณ์การกระทำ�ของตัวเองได้แล้ว การงานของคนอื่นก็เลิกวิจารณ์ได้แล้ว ตายไปจะเป็นเปรต

มัวแต่เที่ยววิจารณ์คนอื่น ลืมวิจารณ์ตัวเอง บาปแท้ๆ มนุษย์เอ๋ย

หลวงปู่แหวน สุจิณฺโณ

ธรรมะจากพระกรรมฐาน

บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

19

รู้ทันมันก็ดับ

เ

วลากิเลสมันเกิดขึ้น เกิดขึ้นทางกาย เกิดขึ้นทางวาจา เกิดขึ้นทางใจ รู้ทันมันเดี๋ยวนี้ มันก็ดับไปเดี๋ยวนี้แหละ ถ้ามีสติอยู่ทุกเมื่อ ตัวสติมันปกครองอยู่เสมอ

รู้ทันมันก็ดับ รู้ทันมันก็ดับ รู้ทันมันก็ดับ คิดผิดก็ดับ คิดถูกก็ดับ พอใจ ไม่พอใจ ก็ดับลงทันทีที่ตัวสติ หลวงปู่แหวน สุจิณฺโณ

20

ธรรมะจากพระกรรมฐาน

บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

หาส่วนที่น่าดูไม่ได้

ค นเราหลงกันที่หนัง

หนังเป็นเครื่องปกปิดสิ่งที่ไม่น่าดูเอาไว้ ถ้าถลกหนังออก อวัยวะทุกส่วนก็หาส่วนที่น่าดูไม่ได้เลย เน่าเปื่อย ผุพัง สลายไป

ไม่มีส่วนไหนที่จะถือได้ว่าเป็นของมั่นคง หลวงปู่แหวน สุจิณฺโณ

ธรรมะจากพระกรรมฐาน

บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

21

การไม่กังวล การไม่ยึดถือ นั่นแหละคือ วิหารธรรม ของ นักปฏิบัติ

พระราชวุฒาจารย์ (หลวงปู่ดูลย์ อตุโล)

22

วัดบูรพาราม อ.เมือง จ.สุรินทร์ ธรรมะจากพระกรรมฐาน (๔ ตุลาคม ๒๔๓๐ - ๓๐ ตุลาคม ๒๕๒๖) บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

ชีวิตเหมือนแสงเทียน

ชี วิตของคนเราทำ�หน้าที่เหมือนเทียน

เมื่อจุดแล้ว ก็มีหน้าที่ดับอย่างเดียว แต่จะดับช้า ดับเร็ว ก็สุดแท้แต่อุปสรรคของแต่ละคน เมื่อเทียนให้แสงสว่างแล้ว เราจะใช้แสงสว่างนั้นอย่างไร ก่อนจะดับ หลวงปู่ดูลย์ อตุโล

ธรรมะจากพระกรรมฐาน

บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

23

ไม่ควรอาลัยถึงสิ่งที่ผ่านไปแล้ว บุ คคลไม่ควรเศร้าโศกอาลัยอาวรณ์

ถึงสิง่ นอกกายทัง้ หลาย ทีม่ นั ผ่านพ้นไปแล้ว มันหมดไปแล้ว เพราะสิ่งเหล่านั้น มันได้ท�ำ หน้าที่ของมันอย่างถูกต้อง โดยสมบูรณ์ที่สุดแล้ว หลวงปู่ดูลย์ อตุโล

24

ธรรมะจากพระกรรมฐาน

บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

“รู้ทัน” เท่านั้นพอ

ค วามคิดนั้น มันเกิดอยู่เสมอ

เหมือนลมหายใจนั่นเอง ห้ามไม่ได้ การปฏิบัติก็ไม่ได้มุ่งให้ดับความคิด เอาแค่ว่า พอรู้อารมณ์ แล้วจิตมันคิดนึกปรุงแต่งก็ให้รู้ทัน อย่าให้ฝันทั้งที่ตื่น คือ หลงคิดไปโดยไม่รู้ตัว เท่านี้ก็พอ หลวงปู่ดูลย์ อตุโล ธรรมะจากพระกรรมฐาน

บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

25

อย่ามัวเมาในรูปร่าง สังขารของตน มัจจุราช มันไม่ไว้หน้า ผู้ใด

หลวงปู่พรหม จิรปุญฺโ

26

วัดประสิทธิธรรม อ.บ้านดุง จ.อุดรธานี (๒๔๓๑ - ๒๕๑๒) ธรรมะจากพระกรรมฐาน บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

กิเลสอยู่ที่ใจ ไม่ใช่สมอง

ก ารที่จะหลุดพ้นความทุกข์ในวัฏสงสารนี้ได้

ไม่ใช่มาจากการอ่านตำ�รา แต่มาจากการทำ�ความเพียร เจริญจิตภาวนา

เพราะกิเลสนัน้ อยูภ่ ายในใจ ไม่ได้อยูใ่ นสมอง... ถ้ากิเลสอยู่ในสมองจริงๆ ก็คงไม่ต้องเป็นห่วง เพราะถ้าตายไป สมองก็ตาย กิเลสก็ตายไปด้วย แต่เหตุการณ์หาเป็นเช่นนั้นไม่ เมื่อไปเกิดใหม่ กิเลสทุกอย่างมันตามไปด้วยทั้งหมด หลวงปู่พรหม จิรปุญฺโ

ธรรมะจากพระกรรมฐาน

บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

27

ละความพอใจได้ สุขก็เฉิดฉายปรากฏ ถ้ าอยากประสบความสุขที่ปรารถนาอยู่นั้น ต้องละอารมณ์ คือ รักใคร่พอใจในกามคุณ คือความพอใจใน รูป ในเสียง ในกลิ่น ในรส ในสัมผัส อันเป็นเหยื่อล่อ ให้ติดอยู่ในกองทุกข์เสียให้หมดสิ้นไปจากใจ... ความสุขที่ปรารถนาอยู่นั้น ก็จะฉายแสงออกมาให้ปรากฏเห็น ตามสมควรแก่ความเพียร ที่ได้ทุ่มเทลงไปในทางที่ถูกที่ชอบ

๕

หลวงปู่พรหม จิรปุญฺโ

28

ธรรมะจากพระกรรมฐาน

บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

มัจจุราชไม่ไว้หน้าใคร

ค นเราเกิดมาทุกรูปทุกนาม

รูปสังขารเป็นของไม่เที่ยง เกิดขึ้นแล้วล้วนตกอยู่ในกองทุกข์ด้วยกันทั้งนั้น ไม่ว่าพระราชามหากษัตริย์ คนมั่งมี เศรษฐี และยาจก ล้วนตกอยู่ในกองทุกข์ด้วยกันทั้งนั้น... มีทางพอจะหลุดพ้นได้ คือ ทำ�ความเพียรเจริญภาวนา อย่ามัวเมาในรูปสังขารของตน

มัจจุราชมันไม่ไว้หน้าผู้ใด ก่อนจะดับไป ควรจะสร้างความดีเอาไว้

หลวงปู่พรหม จิรปุญฺโ

ธรรมะจากพระกรรมฐาน

บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

29

สติแก่กล้า จิตย่อมทนไม่ได้ เมื่อทนไม่ได้ ก็สงบลง ครั้นสงบ ลงแล้ว มันก็ “รู้”

หลวงปู่ขาว อนาลโย

30

วัดถ้ำ�กลองเพล อ.เมือง จ.หนองบัวลำ�ภู (๒๘ ธันวาคม ๒๔๓๑ - ๑๖ พฤษภาคม ๒๕๒๖) ธรรมะจากพระกรรมฐาน บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

เศร้าหมองหรือผ่องแผ้ว เราทำ�เอง ผู้ อื่นไม่ได้ทำ�จิตของเราให้เศร้าหมองหรือผ่องแผ้ว

เราเองเป็นผู้ท�ำ ให้จิตของตนเศร้าหมอง ผู้อื่นช่วยไม่ได้... แม้พระพุทธเจ้าก็ช่วยไม่ได้ ท่านทรงเป็นผู้บอกทางให้เท่านั้น เราจะต้องเป็นผู้ลงมือทำ�เอาเอง... หลวงปู่ขาว อนาลโย

ธรรมะจากพระกรรมฐาน

บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

31

เห็นพระนิพพาน

สิ่ งใดเกิด สิ่งนั้นตาย

สิ่งใดไม่เที่ยง สิ่งนั้นเป็นทุกข์ สิ่งใดเป็นทุกข์ สิ่งนั้นเป็นอนัตตา

ผู้ใดเห็นอนัตตา ผู้นั้นแลเห็นพระนิพพาน หลวงปู่ขาว อนาลโย

32

ธรรมะจากพระกรรมฐาน

บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

เห็นตนก็พ้นโลก

ผู้ ใดเห็นตน จะพ้นโลก

ผู้ใดเห็นโศก จะพ้นรัก ผู้ใดเห็นมรรค จะได้ผล คืออริยบุคคลในพุทธศาสนา หลวงปู่ขาว อนาลโย

ธรรมะจากพระกรรมฐาน

บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

33

กรรมใคร กรรมมัน..นะ อย่าลืม ใครเขาอยากจะตี ให้เขาตีไป เราหลบได้ เราหลบ หลบอยู่ ในธรรม

หลวงปู่บุดดา ถาวโร

34

วัดกลางชูศรีเจริญสุข อ.บางระจัน จ.สิงห์บุรี (๕ มกราคม ๒๔๓๗ - ๑๒ มกราคม ๒๕๓๗) ธรรมะจากพระกรรมฐาน บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

อยู่กับอารมณ์ปัจจุบันเป็นสมาธิ ก าย วาจา ใจ เป็นสมาธิ คือ ไม่หวั่นไหวไปตามรูปที่ดีและที่ชั่ว ที่มากระทบในตา

เสียงดีเสียงชั่ว กลิ่นเหม็นกลิ่นหอม ไม่เป็นไปตามอารมณ์ ให้เป็นสมาธิอยู่ที่ใจ ทุกลมหายใจเข้าออก และเป็นอารมณ์อยู่ในปัจจุบัน หลวงปู่บุดดา ถาวโร

ธรรมะจากพระกรรมฐาน

บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด

35

ติดที่ไหน เป็นกิเลสที่นั่น

อ ยู่บ้านอย่าติดบ้าน อยู่วัดอย่าติดวัด อยู่ถำ�้ อย่าติดถ้ำ�

ติดที่ไหนเป็นกิเลสที่นั่น นอนหลับก็มีกิเลส ตื่นขึ้นมาก็มีกิเลสคล้องคออยู่ หลวงปู่บุดดา ถาวโร

36

ธรรมะจากพระกรรมฐาน

บริษัท สำ�นักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จำ�กัด