ตายไม่มี

¢ÍÁͺ˹ѧÊ×ÍàÅ‹Á¹Õéá´‹ ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................ ................................................................................................

ขาพเจาขอตั้งจิตอุทิศผล ถึงบิดามารดาครูอาจารย คนเคยรวมทํางานการทั้งหลาย ทั้งเจากรรมนายเวรและเทวัญ

บุญกุศลนี้แผไปใหไพศาล ทั้งลูกหลานญาติมิตรสนิทกัน มีสวนไดในกุศลผลบุญฉัน ขอใหทานไดกุศลผลนี้เทอญ

ตายไม่มี

บรรณาธิการ : ศักดิ์สิทธิ์ พันธุ์สัตย์ เรียบเรียง : ไพโรจน์ โสภา ออกแบบปก : อนุชิต ค�าซองเมือง รูปเล่ม : ทศพร ธรรมกุล ภาพประกอบ : สมควร กองศิลา พิสูจน์อักษร : อรัญ มีพันธ์, อรทัย ค�าแพง

ISBN 798-616-268-131-8

สร้างสรรค์และลิขสิทธิ์

บริษัท ส�านักพิมพ์เลี่ยงเชียง เพียรเพื่อพุทธศาสน์ จ�ากัด 105/95-96 ถนนประชาอุทิศ ซอย 45 แขวงบางมด เขตทุ่งครุ กรุงเทพฯ 10140 โทร./แฟกซ์ 02-872-7667

เชิญร่วมเผยแผ่เป็นธรรมทาน

โทร. 02-872-9191, 02-872-8181, 02-872-7227, 02-872-9898

LC2YOU@GMAIL.COM, LC2YOU@HOTMAIL.COM WWW.LC2U.COM, WWW.พุทธะ.NET

พิมพ์ที่ : หจก. แอลซีพี ฐิติพรการพิมพ์ 105/66-67 ถนนประชาอุทิศ ซอย 45 แขวงบางมด เขตทุ่งครุ กรุงเทพฯ 10140 โทร./แฟกซ์ 02-872-9577 www.thitiporn.com

สรรค์สาระ : ไพโรจน์ โสภา สร้างสรรค์ภาพประกอบ : สมควร กองศิลา จัดอาร์ต/รูปเล่ม : ทศพร ธรรมกุล

คํานํา ทุกคนกลัวความตาย แต่ไม่มีใครที่ไม่ตาย เพราะเป็นธรรมดาของสิ่งมีชีวิตเมื่อมีเกิดย่อมต้อง มีดับ แต่สิ่งที่น่ากลัวนี้กลับกลายเป็นสิ่งวิเศษในการ เยียวยาโรคภัยต่างๆ ให้หายขาดได้ บางศาสตร์มอง ว่าความตายเป็นเพียงการปดฉากของละครชีวิต เพียงบางตอน เพื่อให้มีการเริ่มต้นตอนใหม่ๆ ต่อไป หนังสือ “ตายไม่มี” เล่มนี้ เป็นผลงานของ พระราชญาณกวี (ปยโสภณ) วัดพระราม ๙ กาญจนาภิเษก ที่ท่านได้รจนาไว้ถึงคุณค่าความตายได้ อย่างลึกซึ้ง ด้วยทางส�านักพิมพ์เล็งเห็นถึงประโยชน์ ของหนังสือเล่มนี้ จึงได้จัดพิมพ์ออกเผยแผ่ และ ในการจัดพิมพ์ครั้งนี้ ทางคณะผู้จัดท�าได้ท�าหัวข้อ ย่อหน้า เน้นค�า และวาดภาพประกอบใหม่เพื่อให้ ผู้อ่านเข้าใจเนื้อหาได้ง่าย รวดเร็ว ลึกซึ้งยิ่ง หวังว่าหนังสือเล่มนี้จะมีประโยชน์กับผู้อ่าน ทุกคน ä¾âè¹ âÊÀÒ



ทิพยโอสถของชีวิต 

“สัตว์ทุกชนิดกลัวความตาย เพราะคิดว่าความตาย เป็นภัยร้ายแรง ของชีวิต ผวาว่า ความตายใครๆ หลีกเลี่ยงไม่ได้ เกิดความสิ้นหวัง ท้อแท้ว่า ความตายไม่อาจรักษา ด้วยการเยียวยาใดๆ แต่ความจริงแล้ว ความตายนี้แล คือ ทิพย์โอสถชนิดเลิศ ที่ธรรมชาติใช้รักษาโรคร้าย ทุกชนิดของธาตุขันธ์ ความตาย จึงมิใช่สิ่งน่ากลัว เพราะ ความตายเป็นทิพย์โอสถของชีวิต” µÒÂäÁ‹ÁÕ : » ÂâÊÀ³

ºÃÔÉÑ· Êíҹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ ¨íÒ¡Ñ´

5

นึกถึงความตาย  สอนใจใหกลาเผชิญความจริง 

สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ตรัสสอนให้ พิจารณา มรณสติ คือนึกถึงความตายทุกลมหายใจ เข้าออก เพื่อบรรเทาความเมาในชีวิต เมาในเวลา เมาในความประมาท ก็เพราะต้องการให้คนมีสติ ตื่นตัว ให้รู้ว่าความตายอยู่แค่ปลายจมูกเท่านั้น

àÃÒÃÙŒÇѹàÇÅÒà¡Ô´ä´Œ ᵋàÇÅÒµÒÂÃÙŒäÁ‹ä´ŒáÅÐäÁ‹ÁÕ·Ò§¨ÐÃÙŒ´ŒÇ ËÒ¡äÁ‹à¨ÃÔÞÁóʵÔ໚¹»ÃШíÒ การเจริญมรณสติ คือนึกถึงความตายบ่อยๆ อย่างนี้จะสอนใจให้กล้าเผชิญความจริงได้ไม่ยาก 6

µÒÂäÁ‹ÁÕ : » ÂâÊÀ³

ºÃÔÉÑ· Êíҹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ ¨íÒ¡Ñ´

ทิพยโอสถของชีวิต  คือการกาวไปสูการเกิดในมิติใหม 

ขณะที่ เ ราเศร้ า โศกเสี ย ใจกั บ การสู ญ เสี ย พลัดพรากจากไปของจิตดวงนี้ อาจมีจิตอีกหลาย ร้อยดวงในต่างมิติ ทีร่ อคอยจะสัมผัสรอยยิม้ ของชีวติ น้อยๆ ในมิติใหม่ของเขา การมา การไป เป็นเพียงการเปลี่ยนขั้วของ ความรู้สึก สุดแต่ว่าเราจะอยู่มิติใดของการเดินทาง มนุษย์คุ้นเคยกับสภาวะของตนเอง เคยชิน กับสิ่งที่อยู่ใกล้ตัวเกินไป เพราะไม่คุ้นเคยกับสภาวะ การตายอาจสะเทือนใจและเกรงกลัว จึงไม่อาจเข้าใจ สภาวะของธรรมชาตินี้ได้ µÒÂäÁ‹ÁÕ : » ÂâÊÀ³

ºÃÔÉÑ· Êíҹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ ¨íÒ¡Ñ´

7

เมื่อรับรู้ไม่ได้กับสื่อสัมผัสทางหู ตา จมูก ลิ้น กาย พอมีการเปลี่ยนแปลงรุนแรงที่เราเรียกว่า “ตาย” ซึ่งต้องการใจเป็นสื่อสัมผัส ย่อมเกิดการ กระเทือนใจเป็นธรรมดา ทําไมถึงจากไปเร็ว อยางนี้ ... ฮือ

ขอตอนรับ สมาชิกใหมจา

เปรียบเทียบง่ายๆ เรายังอาจรู้สึกหงุดหงิด เพียงเมื่อคลื่นโทรศัพท์ไม่ดีรับไม่ได้ ขาดๆ หายๆ จะปวยการกล่าวไปใยถึงการขาดหายที่ไม่มีวันหวน กลับคืน 8

µÒÂäÁ‹ÁÕ : » ÂâÊÀ³

ºÃÔÉÑ· Êíҹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ ¨íÒ¡Ñ´

เบื่อหนายชีวิต  เพราะจิตอยากละกาย



คนทัว่ ไปทีไ่ ม่เจ็บปวด อาจทนไม่ได้กบั สภาวะ ต่างๆ ทีเ่ คยมีความสนุก เพลิดเพลินกับสังขารร่างกาย แม้ในคนที่มีสุขภาพร่างกายแข็งแรงดี บางครั้ง ใจก็ เจ็บปวยอยากสลัดให้พน้ จากอารมณ์ขนุ่ มัวบางอย่าง ที่ท�าให้ใจเจ็บระบม ส�าหรับคนเจ็บไข้ คือผู้มีความบกพร่องทาง ร่างกาย เมื่อร่างกายทรุดโทรมเต็มที่ ชราเต็มทน เจ็บเหลือเกินจนไม่อาจทนอยู่ได้ เขาอาจพอใจสละ ร่างกายมากกว่าทีจ่ ะทนอยู่ แม้จะช่วยด้วยเครือ่ งมือ ทันสมัยสักเพียงใด เขาก็ยังคงรู้สึกเบื่อหน่ายในชีวิต อยูด่ ี ทีเ่ บือ่ หน่ายบางครัง้ จิตก็อยากละกายไปเกิดใหม่ คิดดี พูดดี ทําดี = ชีวีเปนสุข µÒÂäÁ‹ÁÕ : » ÂâÊÀ³

ºÃÔÉÑ· Êíҹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ ¨íÒ¡Ñ´

9

การสละชีวิต  ก็เหมือนการสละเรือที่กําลังจม 

ถ้าเปรียบเทียบร่างกายเหมือนเรือ การตาย อาจจะเป็นเหมือนคนสละเรือทีก่ า� ลังจะจมน�า้ แล้วรีบ ขึน้ ฝง ให้ปลอดภัยหรือเมือ่ มีอบุ ตั เิ หตุเกิดขึน้ เราย่อม ช่วยเหลือชีวิตของคนเอาไว้ก่อนมากกว่าที่จะรักษา เครื่องยนต์กลไกลที่ใช้การไม่ได้แล้ว เช่นเดียวกับ ผูร้ กั ษา ย่อมเห็นว่าดวงจิตส�าคัญกว่าร่างกายทีใ่ ช้การ ไม่ได้ จึงแยกออกจากกันไปก่อนแล้วรวมกันในเสี้ยว แห่งมิติใหม่ภายหลัง ซึ่งเราสมมติสภาวะ นี้ว่า “เกิด”

10

µÒÂäÁ‹ÁÕ : » ÂâÊÀ³

ºÃÔÉÑ· Êíҹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ ¨íÒ¡Ñ´

เกิดตาย  คือกลไกของธรรมชาติ 

เมือ่ มนุษย์เราหมด ความสามารถที่จะฝน ธรรมชาติกจ็ ะท�าหน้าที่ ของตน ปรับสภาพแห่งความสมดุลเสียใหม่ และ จงมั่ น ใจเถิ ด ว่ า จะไม่ มี อ ะไรผิ ด พลาดเลยกั บ การ ท� า งานของธรรมชาติ ซึ่ ง จะรั ก ษาความสมดุ ล ของระบบทุ ก อย่ า งด้ ว ยตั ว มั น เองอย่ า งวิ เ ศษสุ ด ทุกชีวติ จะอยูใ่ นความดูแลของธรรมชาติเท่าเทียมกัน เพราะธรรมชาติ คือชีวติ แท้ เพราะกฎเกณฑ์แห่งชีวติ คือกฎเกณฑ์แห่งธรรมชาติ µÒÂäÁ‹ÁÕ : » ÂâÊÀ³

ºÃÔÉÑ· Êíҹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ ¨íÒ¡Ñ´

11

ตายไมมี มีแต  ความเปลี่ยนแปลงของธรรมชาติ 

เมือ่ พิจารณาความจริงอีกขัน้ หนึง่ เหนือจาก สมมติสัจจะ คือพิจารณาให้เห็นความจริงตามหลัก ธรรมชาติ มองทุกอย่างให้เป็นอนัตตาปราศจาก ตัวตนทีค่ วรเข้าไปยึดมัน่ อย่างทีต่ รัสแสดงใน “อนัตตลักขณสูตร” เราก็เข้าใจได้ว่า ความตายไม่มี และไม่มี อะไรตาย สิ่งที่เราเรียกว่า “ตาย” เป็นเพียงแต่ การปรับและเปลี่ยนสภาพ ของธาตุ ๔ คือ ดิน น�้า ลม ไฟ กับวิญญาณธาตุ เท่านั้น 12

µÒÂäÁ‹ÁÕ : » ÂâÊÀ³

ºÃÔÉÑ· Êíҹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ ¨íÒ¡Ñ´

การเกิด คือ  ความเปลี่ยนแปลงของธรรมชาติ 

ตามธรรมดาของร่างกายที่เป็นทุกข์ และอยู่ ได้ยากต้องมีการปรับเปลี่ยนตลอดเวลาเราเห็นกัน ทุกคน แต่มีน้อยที่ใส่ใจขอให้พิจารณาง่ายๆ ดังนี้ จากเลือดก้อนเล็กสุดในท้องแม้ก้อนหนึ่ง ค่อยเจริญเติบโตมาเป็นตัวคน เมื่อโตมากก็จ�าต้อง ออกมาอยู่นอกท้องแม่ มิ ฉ ะนั้ น จะเกิ ด ป ญ หา เราสมมติ เ รี ย กว่ า “เกิด” แท้จริง การเกิด ก็คือวิธีเปลี่ยนแปลงสภาวะ ที่ทนได้ยากหนึ่งอย่างของธรรมชาตินั่นเอง µÒÂäÁ‹ÁÕ : » ÂâÊÀ³

ºÃÔÉÑ· Êíҹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ ¨íÒ¡Ñ´

13

ความเปลี่ยนแปลง  ที่ปรากฏหลังการเกิด



จากนั้นก็เป็นก้อนเลือดมีชีวิต นอนแบเบาะ หัดกิน หัดพูด หัดคลาน หัดรับสัมผัสจากโลกใบใหญ่ นอกครรภ์ แ ม่ การพึ่ ง ตั ว เองมี ม ากขึ้ น ตามล� า ดั บ เขาต้องกินเอง ดืม่ เอง หัดเดินเองและการทีไ่ ด้คดิ เอง ท�าเองนี่แล เป็นความปรารถนาสุดยอดของชีวิต

14

µÒÂäÁ‹ÁÕ : » ÂâÊÀ³

ºÃÔÉÑ· Êíҹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ ¨íÒ¡Ñ´



ยืนดวยลําแข็ง 

ต่อมา เมื่อโตขึ้นอีกหน่อยเขาก็หัดเดินเอง วิ่งเอง วินาทีแรกที่เขาเดินเองได้โดยที่ไม่มีคุณแม่ คอยประคองเป็นวินาทีแห่งความสุข เมื่อเขายืน ด้วยล�าแข้งของตัวเองได้ เป็นอิสระ ไม่เป็นภาระ ของใคร เป็นตัวของตัวเองแล้ว ความภูมใิ จจะเกิดขึน้ ทันที เขาจะรู้สึกมั่นใจในชีวิตถ้ามีคุณพ่อคุณแม่ยืน เคียงข้าง เพราะภายในจิตลึกๆ ก็ยังต้องการที่พึ่งอยู่ ใจยังต้องการมีที่พักพิงที่มั่นคง นั่นคือที่พึ่งอันอบอุ่น จากคุณพ่อคุณแม่ วัยเด็กนี้เอง เป็นวัยที่หนูน้อยต้องได้รับการ อบรมบ่มเพาะ ปลูกฝงจริต นิสัยใจคอ เรียนรู้ดี-ชั่ว ควรมิควร เรียนรู้ถูกกับผิดจากคุณพ่อคุณแม่ ก่อนที่ จะออกไปสู่โลกกว้างทางไกล µÒÂäÁ‹ÁÕ : » ÂâÊÀ³

ºÃÔÉÑ· Êíҹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ ¨íÒ¡Ñ´

15



เรียนรูถูกผิด 

การเรียนรูถ้ กู กับผิดนัน้ เรียนได้จากทุกสถานที่ เพราะเป็นขาวกับด�าชัดเจน และมีกฎเกณฑ์ตายตัว ส่วนการจะรู้ว่า อะไรควรไม่ควรนั้นยาก ต้องใช้ใจต่อใจ ใช้จิตส�านึกแทนตัวอักษร ซึ่งคุณพ่อ คุณแม่เท่านั้นจะให้เราได้ดีกว่าใครๆ ในข้อนี้

16

µÒÂäÁ‹ÁÕ : » ÂâÊÀ³

ºÃÔÉÑ· Êíҹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ ¨íÒ¡Ñ´



คนรักจริง จะบอกความจริง 

บางครั้ง สิ่งที่ว่าถูกต้องนั่นเองกลับเป็นสิ่ง ที่ไม่ควรท�าไม่ควรพูด ไม่ควรคิด เรื่องละเอียดอ่อน เช่นนี้ คนที่จะกล้าบอกเรา ก็มีแต่คนที่รักเราจริงๆ เท่านั้น แล้วใครเล่าจะรักเราบริสุทธิ์ มีความเมตตา อาทรและอ่อนโยนเท่ากับพ่อแม่ โตมาหน่อย เราก็ต้องเรียนรู้โลกกว้าง มีการ ศึกษา มีงานท�า มีครอบครัว แล้วชีวติ ใหม่กถ็ อื ก�าเนิด มาดูโลกกับเราอีก เจ้าหนูน้อยก็เป็นอย่างที่เราเคย เป็นเขาเริ่มต้นชีวิตอย่างที่เราเคยเริ่มต้นมา

µÒÂäÁ‹ÁÕ : » ÂâÊÀ³

ºÃÔÉÑ· Êíҹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ ¨íÒ¡Ñ´

17



วันผานวัยก็ชรา 

วันผ่านไป วัยก็ตามมา แต่สิ่งที่ผ่านมา มิใช่ เพียงกาลเวลาที่ผ่านไป ทุกอย่างได้บันทึกปรัชญา ชีวิตเอาไว้ ให้เราได้ร�าลึกถึงทุกเหตุการณ์เสมอ แม้ความจ�าจะลืมบางอย่างไป แต่ใจยังบันทึก ไว้ขณะที่ลูกเจริญไปข้างหน้า ความชราตามหาเรา วัยเราเจริญลง วัยลูกเจริญขึน้ ก็มาถึงช่วงวัยแก่เฒ่า

18

µÒÂäÁ‹ÁÕ : » ÂâÊÀ³

ºÃÔÉÑ· Êíҹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ ¨íÒ¡Ñ´

 เจริญวัย  แทคือการกาวไปสูความแก เราอาจคิดว่าตัวเองแก่ เพราะเห็นหน้าเหีย่ วย่น ผมหงอก ฟนหลุด เจ็บปวด ปวยไข้ไม่สบาย เรีย่ วแรง หมดนั่งก็โอย แม้นอนก็ยังโอย เราคิดว่า นี้คือวัยชรา ค�าว่า วัย ที่เราพูดว่า เจริญวัย แท้จริงก็คือเจริญ ความเสื่อม เพราะค�าว่า “วัย” แปลว่า เสื่อมสิ้นไป เราจึงมิได้แก่เฉพาะวันนี้เท่านั้น ความเป็นจริง เรา ชรามาตั้งแต่เกิด ความชรามาเยือนเราตั้งแต่อยู่ใน ท้องแม่แต่เราไม่คิดกันเท่านั้นเอง

µÒÂäÁ‹ÁÕ : » ÂâÊÀ³

ºÃÔÉÑ· Êíҹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ ¨íÒ¡Ñ´

19

ความตาย คือ  การปรับสมดุลของธรรมชาติ 

และแล้วก็มาถึงบั้นปลายของชีวิต เราเรียกว่า “ตาย” ความจริงตายไม่มี ตายเป็นเพียงค�าสมมติเรียกชื่อของ “ทิพย์โอสถ” ที่สามารถรักษาโรคร้ายทุกชนิดที่เราสมมติ

ค�าว่า ตาย นั้นเป็นแต่เพียงธาตุ ๔ ขันธ์ ๕ ปรับความสมดุลเท่านั้นเอง 20

µÒÂäÁ‹ÁÕ : » ÂâÊÀ³

ºÃÔÉÑ· Êíҹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ ¨íÒ¡Ñ´

ความสุขของชีวิต คือ  ความสมดุลของธรรมชาติ



ความสมดุลของธาตุ ๔ ขันธ์ ๕ คือการด�ารง อยู่อย่างเป็นสุขของชีวิต ถ้าธาตุ ๔ ขันธ์ ๕ ขาดความสมดุล ชีวิตก็ เป็นทุกข์เพราะความเจ็บปวย ก็คือ ความไม่สมดุล ของธาตุทั้ง ๔ ขันธ์ ๕ คือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ µÒÂäÁ‹ÁÕ : » ÂâÊÀ³

ºÃÔÉÑ· Êíҹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ ¨íÒ¡Ñ´

21

เจ็บปวย  เปนเพียงธาตุบกพรอง 

เมือ่ เจ็บปวยมาก ก็แสดงว่าธาตุตวั ใดตัวหนึง่ ท�างานบกพร่อง เช่น อาหารไม่ย่อย เราก็เป็นทุกข์ แสดงว่าธาตุไม่ท�างาน หรือธาตุดินมีปญหา ระบบ เลือดแย่ แสดงว่า ธาตุนา�้ เดินไม่สะดวก เมือ่ ธาตุทงั้ ๔ ท�างานไม่ได้ หรือท�างานไม่คล่องชีวติ ก็รวนเร ทรงตัว อยู่ไม่ได้ก็จ�าเป็นต้องปรับสภาพเพื่อให้อยู่ได้ วิธีปรับสภาพอาจจะด้วยวิธีใช้เทคโนโลยี เข้าช่วย มีเยียวยาหรือผ่าตัดสุดแท้แต่ความเหมาะสม

22

µÒÂäÁ‹ÁÕ : » ÂâÊÀ³

ºÃÔÉÑ· Êíҹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ ¨íÒ¡Ñ´

ไมฝนธรรมชาติ  วินาทีแหงความตาย ก็เปนสุข 

ในโลกแห่งเทคโนโลยี มนุษย์เราช่างอาจหาญ พากเพียรต่อสู้เอา ชนะความตาย ด้วยวิธีการต่างๆ แต่สุดท้ายก็พ่ายแพ้ เพราะเป็นการพยายาม ฝนระบบธรรมชาติของชีวิต หากไม่ฝนธรรมชาติ วินาทีธาตุขันธ์แยกจากกัน ก็จะเป็นความสงบมากกว่านี้ เพราะไม่ได้ถูกบีบบังคับ µÒÂäÁ‹ÁÕ : » ÂâÊÀ³

ºÃÔÉÑ· Êíҹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ ¨íÒ¡Ñ´

23

ชีวิตมาจากธรรมชาติ  ตองใหธรรมชาติเยียวยา



ความจริงคนเรา เมื่อถึงจุดหนึ่งก็ควรจะปล่อย ให้ธรรมชาติเยียวยาดีกว่า มิใช่ยอมให้เทคโนโลยี มาก้าวก่ายจนเกินไป ชีวิตมาจากธรรมชาติ ก็จ�าเป็นต้องใช้ธรรมชาติ เยียวยา ขอยืนยันว่า มิใช่เทคโนโลยี มิใช่เครื่องมือวัตถุ ต้องเป็นธรรมชาติ 24

µÒÂäÁ‹ÁÕ : » ÂâÊÀ³

ºÃÔÉÑ· Êíҹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ ¨íÒ¡Ñ´



เขาใจธรรมชาติ  คือเขาใจสัจธรรม การเข้าใจระบบการท�างาน ของธรรมชาติ ต้องท�าใจให้อยู่ เหนืออารมณ์ มองโลกตามความ เป็นจริง เมื่อเข้าใจธรรมชาติ ก็ จะเข้าใจสัจธรรม และกล้าเผชิญ ความจริงของชีวิตซึ่งธรรมชาติ เท่านั้น ที่จะช่วยรักษาเยียวยา คราวทีท่ กุ ข์สมั ผัสใจ โอกาส ตรงนี้ ทุกคนมีสิทธิ์เท่าเทียมกัน ไม่ว่าจะอยู่ในภาวะหรือฐานะใด เพี ย งแต่ ใ ครจะเริ่ ม ต้ น เรี ย นรู ้ ก่อนใครเท่านั้นเอง µÒÂäÁ‹ÁÕ : » ÂâÊÀ³

ºÃÔÉÑ· Êíҹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ ¨íÒ¡Ñ´

25

ปลอยชีวิต  ใหเปนไปตามธรรมชาติดีกวา 

มนุษย์เราควรปล่อยให้ชีวิตเป็นอิสระก่อน สิ้นลมจะดีกว่า เพื่อให้ธาตุ ๔ ขันธ์ ๕ ปรับสภาพ เข้าหากันให้ลงตัว ให้จบลงอย่างเป็นสุข ธรรมชาติไม่เคยท�าลายใคร ไม่เคยก่อทุกข์ ให้ใคร การฝนต่างหากที่เป็นการก่อทุกข์

26

µÒÂäÁ‹ÁÕ : » ÂâÊÀ³

ºÃÔÉÑ· Êíҹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ ¨íÒ¡Ñ´

ตายไมมี  เหมือนไมมีทิศตะวันออก-ตก 

ขอให้มนั่ ใจในระบบการท�างานของธรรมชาติ เพราะตัวตนของเรามาจากธรรมชาติ เพราะฉะนั้น “ความตายไม่มี” มีแต่เพียงการปรับเปลี่ยนสภาวะ ของธาตุขันธ์เท่านั้นเหมือนกับตะวันออก ตะวันตก ไม่มี มีเพียงการเคลื่อนไหว การหมุนตัวของโลกเมื่อมองจากจุดที่อยู่ เหนือโลก หรือนอกโลกเรา คือมองจากความเป็นจริง ไม่ใช่มองจากสิ่งที่เราเห็นด้วยตา เช่น มุมมองจาก ยานอวกาศ เราก็จะเห็นเพียงโลกดวงกลมๆ ไม่มี ที่ ใ ดบอกว่ า ตะวั น ออกด้ า นนี้ ตะวั น ตกด้ า นโน้ น ทุกอย่างเป็นวงโคจรของการท�างานตามธรรมชาติ ในระบบสุริยจักรวาล µÒÂäÁ‹ÁÕ : » ÂâÊÀ³

ºÃÔÉÑ· Êíҹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ ¨íÒ¡Ñ´

27

เกิดตาย  เปนระบบของธรรมชาติ 

เมื่อมองจากสภาวะที่เป็นจริง เกิด แก่ เจ็บ ตาย ก็เป็นการท�างานตามระบบของธรรมชาติเท่านัน้ เป็นเพียงวงจรการเดินทางของชีวิต เหมือนเราเห็น พระอาทิตย์ขึ้นแล้วอัสดง นั่นเป็นการมองตามที่ ตาเห็นเท่านั้น เมื่อเราไม่เห็นดวงอาทิตย์เราคิดว่า อาทิตย์ตกดิน แต่ความจริงไม่ใช่ดวงอาทิตย์ตกดิน และก็มิใช่ว่าไม่มีดวงอาทิตย์ วินาทีที่หายไปจาก สายตาเรานั่นเองดวงอาทิตย์ก็ไปปรากฏแก่สายตา ของคนอีกฟากหนึ่งของมุมโลก

28

µÒÂäÁ‹ÁÕ : » ÂâÊÀ³

ºÃÔÉÑ· Êíҹѡ¾ÔÁ¾ àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ ¨íÒ¡Ñ´