— W ZIELONEJ SZACIE —
— Góry bez świerka z czasem stałyby się nagie. Gleba szybko uległaby erozji. —
inne gatunki drzew. Góry wylesiałyby się, stałyby się nagie. Tym samym przestałyby pełnić rolę rezerwuaru, zasilającego ziemię wodą pochodzącą ze śniegu. Bezleśne, nie chroniłyby też przed powodziami. Konsekwencje braku śniegu i mrozów, nawet jeżeli zjawisko dotyczyłoby tylko tak niewielkiego w końcu wycinka Polski, jakim są wysokie góry i skutkowałoby utratą jednego tylko gatunku drzewa – świerka pospolitego – byłyby niezwykle istotne. • PALMY I GĄSIENICA W związku z zachodzącymi zmianami klimatycznymi w wielu regionach Europy 24 —
ECHA LEŚNE zima
2017
obserwowana jest „ucieczka” gatunków wymagających śniegu i mrozu na północ lub wyżej w góry. Jednocześnie te preferujące łagodniejsze warunki poszerzają swój zasięg. Niekiedy ma to charakter inwazyjny, co dodatkowo przyczynia się do pogorszenia i tak już trudnej sytuacji gatunków zimnolubnych, ich wypierania i tym samym zmniejszania różnorodności biologicznej. Chociaż wydaje się to paradoksem, dolina alpejskiego, polodowcowego jeziora Lago Maggiore, położonego w kojarzącej się przecież ze śniegiem Szwajcarii, zarastana jest przez … palmy Trachycarpus fortunei, czyli szorstkowiec Fortunego. Sprowadzone nie-
gdyś z subtropikalnej Azji, rozprzestrzeniają się, tworząc wraz z innymi roślinami egzotycznymi, nowe zbiorowiska roślinne. Mróz i śnieg są również barierą chroniącą nasze lasy przed inwazją owadów. Nie brakuje wśród nich takich, które tylko czekają, kiedy zimy staną się lżejsze i będzie można przystąpić do ataku. W ostatnich latach w charakteryzujących się łagodniejszym, bardziej oceanicznym k limatem Niemczech obserwowany jest zdążający ku północy marsz korowódki dębówki. Gąsienice tej ćmy żerują nocami, objadając dębowe liście. Korowódka dębówka jest zresztą niebezpieczna nie tylko dla drzew. Dzień gąsienice spędzają zbite w duże, kuliste kłębowiska, spowite pajęczynowatym, chroniącym ciała gąsienic oprzędem małych, silnie parzących włosków. Włoski te, porywane przez wiatr i roznoszone na spore odległości, wywołując silne podrażnienie skóry, układu oddechowego, zapalenie spojówek itp., są bardzo niebezpieczne dla ludzi i zwierząt… Na koniec jeszcze jedna bardzo ważna zaleta zimy. Śnieg, otulający dno lasu i młode drzewka pochodzące z odnowień, a także mróz, są sprzymierzeńcami leśników. To o tej porze roku wykonywana jest większość niezbędnych cięć. Dzięki ochronnej pokrywie śnieżnej i niskiej temperaturze, sprawiającej, że leśny grunt twardnieje i zamarza, cięcia i zrywka, czyli wyciąganie pni drzew z lasu na pobliski skład drewna, nie wyrządzają szkód w delikatnych odnowieniach oraz nie niszczą gleby. ¶