— W ZIELONEJ SZACIE —
GDZIE NA GRZYBY? Gdzie zatem szukać grzybów? W lesie, oczywiście. A jakim? – to zależy od tego, co chcemy znaleźć. Prawie wszystkie powszechnie znane i zbierane grzyby jadalne są organizmami żyjącymi w symbiozie z drzewami. W szczególnym wypadku symbiozy, nazywanej mikoryzą, strzępki grzyba oplatają korzonki drzewa, a nawet wnikają do ich środka. Pobierają stamtąd produkty fotosyntezy, a same dostarczają wody i składników mineralnych, kilkakrotnie zwiększając w ten sposób powierzchnię chłonną korzenia. Związek ten jest tak silny, że poszczególne grzyby rosną tylko w obecności odpowiadających im gatunków drzew, a i drzewa bez obecności swojego sprzymierzeńca słabo rosną i chorują. Największa liczba gatunków grzybów jadalnych związana jest z sosną. Nie bez przyczyny to właśnie bory sosnowe, nawet te podmiejskie, rosnące na lichych piaskach, okupowane są przez grzybiarzy. Natomiast stare, wielogatunkowe lasy, na czele z Puszczą Białowieską, będące ostoją bogactwa i różnorodności biologicznej, za grzybne nie uchodzą, chociaż, oczywiście, jak ktoś zna miejsca, to i stamtąd nie wróci z pustymi rękami. Występowanie niektórych grzybów związane jest nie tylko z gatunkami drzew, ale nawet ze stadium rozwoju i wiekiem drzewostanu. I tak, młode sośniny są doskonałym miejscem na zbiór MAŚLAKÓW ZWYCZAJNYCH. Te jedne z najsmaczniejszych naszych grzybów wyrastają pojedynczo lub w grupach od lipca do października. W takim samym środowisku rośnie maślak ziarnisty, różniący się od poprzedniego przede wszystkim brakiem pierścienia na trzonie. Owocniki pojawiają sie grupowo w miejscach odsłoniętych i nasłonecznionych, na obrzeżach lasów, zwłaszcza na terenach piaszczystych. PODGRZYBEK BRUNATNY preferuje lasy iglaste i mieszane, pojawia głównie pod sosną i świerkiem. Związany jest przede wszystkim ze starszymi, dojrzewającymi i dojrzałymi drzewostanami, dlatego należy go szukać zwłaszcza w starszych borach sosnowych, często z mszystym runem, od późnego lata do jesieni.
24 — ECHA LEŚNE LATO 2015
SEZON GRZYBOBRANIA TUŻ, TUŻ. JEDNI WYBIERAJĄ SIĘ W SWOJE SPRAWDZONE MIEJSCA, LASY I ZAGAJNIKI, INNI JADĄ W MIEJSCA POLECANE PRZEZ ZNAJOMYCH LUB CAŁKIEM W NIEZNANE. I KAŻDY CHCE WRÓCIĆ Z PEŁNYM KOSZEM. TEKST I ZDJĘCIA: Grzegorz Okołów
MLECZAJ RYDZ – równie szlachetny gatunek co poprzedni – o niepowtarzalnym smaku i aromacie – związany jest z sosną, z którą tworzy związek mikoryzowy. Pojawia się pod młodymi sosnami, a jednym z najlepszych miejsc do zbioru są kilkunastoletnie młodniki powstałe w wyniku samosiewu. Ponieważ nie unika światła, chętnie rośnie na obrzeżach lasów, w miejscach trawiastych i piaszczystych. Występuje gromadnie od sierpnia nawet do listopada. MLECZAJ ŚWIERKOWY często utożsamiany jest z mleczajem rydzem i jako taki sprzedawany na południu kraju. Występuje wyłącznie w obecności świerków, niekoniecznie jednak w lesie. W Pieninach i innych górach masowo rośnie na łąkach w pobliżu lasów, na poboczach dróg itp. Częsty również w młodnikach świerkowych. Pojawia się od sierpnia do października. Walorami smakowymi ustępuje mleczajowi rydzowi z powodu nieco gorzkawego smaku. OPIEŃKA MIODOWA pojawia się gromadnie, zazwyczaj na martwym drewnie, pniakach, obumierających drzewach. Czasem, na drewnie zagrzebanym w ściółce, sprawia wrażenie rosnącej na ziemi. Może być bardzo groźnym pasożytem drzew, na przykład górskich świerków. Pojawia się już w sierpniu, ale w większej obfitości – we wrześniu i październiku. Na raz zainfekowanej kłodzie może występować przez kilka lat, dlatego warto zapamiętać lokalizację znalezionych grzybów, by wrócić w to miejsce za rok. Opieniek szukamy przede wszystkim w lasach liściastych, mieszanych z udziałem świerka lub w górskich świerczynach.
Maślak zwyczajny
upodobał sobie młode sośniny.