Spatie is een uitgave van Laris
nummer
Spatie
23
Jaargang 9 • november 2012
Ventileren, juist in de winter Victoire Ngilishya “Giesbeek is een klein paradijsje” Zwembad De Hoevert al sinds jaar en dag belangrijke voorziening in Montferland
Ina Leppink-Schuitema “Het is heel eenvoudig om er voor elkaar te zijn”
Voorwoord Weloverwogen keuzes Wat mag je verwachten van een woningcorporatie in turbulente tijden? Dat is een vraag waarop niet eenvoudig antwoord is te geven. De bankencrisis houdt aan, de verkoop van woningen stagneert en we worden steeds vaker geconfronteerd met strengere regels van de overheid, die ervoor zorgen dat we geld moeten afdragen. Bij een aantal collega corporaties zijn dingen fout gegaan. Met als gevolg dat ook wij als Laris moeten boeten en moeten meebetalen aan het overeind helpen van bijvoorbeeld woningcorporatie Vestia. Ook het lenen van geld op de kapitaalmarkt is geen eenvoudige opgave meer. Tot voor kort was dit geen probleem en konden we eenvoudig geld verwerven en investeren in nieuwbouw en herstructureringsprojecten zoals in de Muizenbergstraat en de Ziep. Maar tijden veranderen. Banken zijn zelf in de problemen gekomen. Dit heeft gevolgen voor ons investeringsbeleid voor de komende jaren. Graag zouden wij onze brede taakopvatting blijven uitvoeren, maar we zien steeds vaker dat dit wringt. Het gaat niet allemaal meer vanzelf. De vraag waar je als corporatie je geld aan uitgeeft, wordt steeds belangrijker. Geven we nu bijvoorbeeld geld uit aan herstructurering en duurzaamheid of aan nieuwbouwprojecten? Ten opzichte van het verleden, waar wat makkelijker geld kon worden uitgegeven, is het nu van cruciaal belang dat we weloverwogen keuzes maken en inzicht geven in de achtergronden van deze keuzes. We geven niet zozeer veel minder geld uit dan voorheen, maar vragen ons af wat bestaande investeringen opleveren. Op deze manier is dit ook goed uit te leggen aan onze klanten. Ik wens u veel leesplezier toe. Jan Peters, directeur Laris
Inhoud
4 9 10 18
Burgemeester Leppink-Schuitema omarmt campagne Thuis in Montferland
Projecten update: Buurt maken in Berghstede
Diafaan blij met locatie in IJsseldorp
3 Paul Kivit: “Het voelt goed om bij te dragen aan het woongenot van anderen”
En verder... 12 Actie leefbaarheid 13 Gewijzigde huurvoorwaarden 14 Victoire Ngilishya geniet van nieuwe huurwoning in voormalig klooster 17 Column: Als je iets voor een anders kan doen, moet je het niet laten 21 Ventileren, juist in de winter 22 De Hoevert beraadt zich op nieuwe koers 24 “Mensen in Didam voelen zich veilig omdat Meulenvelden er is” 27 Lezersactie
INTERVIEW
Burgemeester Leppink-Schuitema omarmt campagne Thuis in Montferland
“Het is heel eenvoudig om er voor elkaar te zijn” Ze voelt zich helemaal thuis in Montferland. Ina Leppink-Schuitema zit inmiddels alweer zeven jaar op de burgemeestersstoel van de groene fusiegemeente. De hechte band die de inwoners van Montferland koesteren met hun eigen omgeving, merkt ze dagelijks. Met die gedachte omarmt ze de campagne Thuis in Montferland. “Want die maakt het mogelijk om mensen langer op hun
4
eigen plek te laten wonen.”
kreeg ik te horen. Natuurlijk, zei ik lachend. Toch wel grappig!” Noaberschap Het bruggetje is gemaakt. Want begrippen als betrokkenheid en noaberschap, die we in Montferland overal terugvinden, horen ook bij de campagne Thuis in Montferland. De campagne is een initiatief van tal van partijen, waaronder de gemeente en woningcorporatie Laris. Ina Leppink heeft Thuis in Montferland omarmd: “Iedereen wil plezierig wonen, jong en oud. Dat begint met een comfortabel en veilig huis in een fijne buurt. Waar mensen er voor elkaar zijn en elkaar de helpende hand bieden
Ina Leppink kreeg in 2005 de moeilijke taak om de nieuwe ge-
als dat nodig is. Thuis in Montferland gaat daar bijvoorbeeld
meente Montferland na een veelbesproken fusie vorm te ge-
over. Maar ook over de praktische oplossingen die beschikbaar
ven. Ze slaagde er opvallend snel in om een eenheid te smeden
zijn. Wij hebben ze overzichtelijk in kaart gebracht. Er is tegen-
tussen allerlei groeperingen en belangen en zo de nieuwe ge-
woordig echt veel mogelijk.”
meente op de kaart te zetten. Vandaag hebben we een afspraak met Montferlands eerste burger op het gemeentehuis in Didam. Centraal staat de campagne Thuis in Montferland, maar we willen natuurlijk eerst horen hoe het na zeven jaar Montferland met haar gaat. “Ik heb het hier geweldig naar mijn zin”, zo klinkt het meteen enthousiast. “In het begin moet je iedereen leren kennen, maar nu zit ik in de haarvaten van de gemeente. Ik ken veel mensen en kan ook de data van alle kermissen opsommen”, zegt ze met een uitgesproken lach. “Wist je dat ik dacht dat een kermis bestond uit botsauto’s en een draaimolen? Hier heb ik ervaren dat het toch heel anders in elkaar steekt. Het is een dorpsfeest waar iedereen bij elkaar komt, ook mensen die ooit uit het dorp zijn vertrokken komen dan terug. Het is het perfecte voorbeeld van de band die men in een dorp met elkaar heeft. Die band voel ik zelf ook. Ik woon in Zeddam en merk als ik een wandeling maak of boodschappen doe, dat het allemaal heel vriendelijk en gemoedelijk gaat. Al blijft het burgemeesterschap soms wel iets bijzonders. Nog niet zo lang geleden schrok iemand van het feit dat ik in de supermarkt liep. ‘Doet u zelf de boodschappen?’,
5
Aantrekkelijke woningen te koop eddam Z n e l e in Leng
Ina Leppink weet waar ze over praat. Ze is afkomstig uit Gronin-
de gemeente ondersteund. Zo zorgt de overheid er voor dat de
gen en haar moeder woont nog steeds in het ouderlijk huis in
dorpen allemaal kiempunten krijgen, waar mensen bij elkaar
Stadskanaal. “Mijn ouders – helaas is mijn vader inmiddels over-
kunnen komen. Verder zijn er, als we kijken naar praktische
leden – hebben altijd thuis kunnen blijven wonen omdat fami-
maatregelen in huis, mogelijkheden om een financiële tege-
lie en buurt voor hun klaar stonden. We waren er voor elkaar.
moetkoming te krijgen. Bijvoorbeeld, voor mensen met beper-
Maar ook omdat we in huis zaken hebben aangepast. Voor mijn
kingen, vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)
vader hebben we een traplift laten plaatsen. Dankzij dergelijke
of de speciaal voor Thuis in Montferland in het leven geroepen
voorzieningen konden ze in hun eigen omgeving blijven wo-
subsidieregeling voor vijftigplussers. Met die regeling kun je,
nen. Sterker nog, mijn moeder woont er nog steeds met veel plezier. Ik sta echt versteld wat je tegenwoor-
“Met simpele aanpassingen kun je veel bereiken”
dig vaak met simpele aan-
Bouwen op zeker!
Veluwezoom Verkerk
voordat er beperkingen zijn, al aanpassingen in je woning uitvoeren en daardoor veiliger, comfortabeler en prettiger wonen.
passingen kunt bereiken. Nog een voorbeeld? Handgrepen op
“Iedereen zou bezig moeten zijn met de toekomst. Van veel
verschillende strategische plekken in huis, zijn echt heel handig.
aanpassingen kun je nu al plezier hebben. Daarnaast moeten
En weet je wat zo aardig is? Je hoeft niet altijd oud te zijn om je
we oog hebben voor elkaar. Het is heel eenvoudig om er voor
huis aan te passen. Ik realiseer me terdege dat traplopen voor
elkaar te zijn. De container aan de weg zetten, een boodschap
mij een keer te zwaar zou kunnen worden. Dus denk ik na over
doen, een praatje maken, even meerijden naar de dokter. Het
de mogelijkheden om alles gelijkvloers te hebben. Dat is toch
zijn vaak kleine dingen, waarmee je mensen in je omgeving een
heel normaal?!” De campagne Thuis in Montferland wordt door
groot plezier doet. Daar wordt iedereen blij van!”
Vestigingsadres: Edisonstraat 88 | 6902 PK Zevenaar Postadres: Postbus 202 | 6900 AE Zevenaar Tel. +31 (0316) 22 18 45 | www.veluwezoomverkerk.nl
7
Bouw samen met Joosten
b o u w b e d r i j f
Bouwbedrijf H.W. Joosten bv
Celsiusstraat 3 - 6942 RA Zevenaar
Telefoon (0316) 34 44 54 - Fax (0316) 34 07 88
info@bouwbedrijfjoosten.nl - www.bouwbedrijfjoosten.nl
PROJECTEN UPDATE
Muizenberg
Buurt maken in Berghstede
De werkzaamheden aan de bestaande
Berghstede is een mooi woongebied gelegen aan de rand van
woningen zijn bijna afgerond. Aan het
’s-Heerenberg, aan de Plantsoensingel Zuid. De ongeveer zestig
einde van dit jaar kijken we samen met
woningen bestaan uit ruim opgezette appartementen, afgewis-
de bewoners terug op een geslaagd pro-
seld met grondgebonden woningen. Een goede mix tussen
ject. Inmiddels is gestart met de sloop
eengezinswoningen voor o.a. starters en woonzorgvoorzieningen
van vier hoekwoningen. Deze woningen
voor ouderen. De bouw is in volle gang. Naar verwachting wor-
worden vervangen door een gestapelde
den de koopwoningen begin 2013 opgeleverd en de huurappar-
woonvorm, waarbij de begane grond een
tementen in de zomer van 2013.
0-trede woning betreft, geschikt voor ouderen en de bovenwoning geschikt is voor
Grondgebonden woningen in Berghstede
starters of 1-2 persoons huishoudens. Deze
Berghstede biedt naast huurappartementen ook 15 gevarieerde
combinatie tussen verbeteren, sloop en
grond gebonden woningen. Het betreffen 4 hoek- en 11
nieuwbouw maakt dit revitaliseringspro-
tussenwoningen en zijn geschikt als eengezinswoningen.
ject uniek in haar soort. Daarbij is het ener-
binnen de laatste ontwikkelingen. Ook
leeftijd in de wijk te kunnen blijven wonen.
Deze sfeervolle, jaren 30 woningen hebben een netto vloer
gielabel van G naar B gebracht. Door deze
wordt tegemoet gekomen aan de woon-
Volgens planning worden de hoekwonin-
oppervlak van minimaal 100 m2 en zijn gelegen op een kavel van
aanpak ontstaat een nieuwe wijk, die past
wensen uit de buurt om ook op oudere
gen in het voorjaar van 2013 opgeleverd.
ongeveer 100 tot 130 m2. De woningen hebben een open keuken met een tuingerichte woonkamer, twee slaapkamers en een ruime bergzolder die via een vaste trap te bereiken is.
Nieuwe ontwikkelingen Kerkwijk
Appartementen in Berghstede Laris biedt in dit project 30 appartementen te huur. Deze 2- en
8
3-kamer appartementen hebben een open keuken, een ruime badkamer en variëren in grootte van 65 tot 90 m2. Alle appartementen zijn ruim van opzet, gelijkvloers en bevatten extra technische voorzieningen zoals een zorgoproep en elektronische toegang. Hierdoor bent u van alle gemakken voorzien,
Albertusgebouw
afgestemd op uw mogelijke zorgbehoefte.
De werkzaamheden aan de extra vleugel van het Albertusgebouw en in het huidige gebouw zijn in volle gang. De twee
Donderdag 4 oktober 2012 stond in het teken van buurt
Er zijn nog diverse woningen beschikbaar!
verdiepingen zijn bestemd voor totaal 23
maken in Berghstede. Zo’n 150 geïnteresseerden kwamen
Kijk op www.laris.nl/berghstede of bel naar Laris:
huurappartementen en worden volgens
kennismaken en de namen een kijkje op de bouw.
telefoonnummer 0316 29 66 00.
Woonzorgappartementen opgeleverd
planning in het voorjaar van 2013 opge-
Afgelopen zomer zijn alle woonzorgappartementen in Kerkwijk opgeleverd. De
leverd. Er zijn nog diverse appartementen
woonzorgappartementen zijn verdeeld over drie kleine torens, omgeven door
beschikbaar! Kijk op de website
een groene omgeving. Twee van de torens zijn bestemd voor bewoners van
www.laris.nl/albertus.
GGNet, ter vervanging van de locatie ‘Karrewiel’ in Didam. Hier kunnen bewoners met een psychiatrische achtergrond begeleid wonen, maar is ook 24-uurs
Woonzorgcentrum Westervoort
zorg beschikbaar. De derde toren is bestemd voor Het Orakel, waar een opvang
Gezondheidscentrum
en dagcentrum Carpe Diem zijn gerealiseerd voor jong volwassenen met een
Binnenkort starten de werkzaamheden
De afgelopen periode heeft de gemeente Westervoort
verstandelijke beperking.
voor een uitbereiding van het gezond-
vele tientallen inzendingen ontvangen voor de naam
heidscentrum en de realisatie van vier luxe
van het te ontwikkelen woonzorgcentrum aan de
Nieuwe starterswoningen
ingerichte appartementen. Deze apparte-
Hamersestraat. Gekozen is voor de naam: Hamerstaete.
Woningcorporatie Laris, Veluwezoom Verkerk en de gemeente Montferland
menten, ook wel gezien als ‘Top-kamers’
In oktober j.l. is gestart met de bouw, waarna de apparte-
hebben de handen in één geslagen om 14 betaalbare starterswoningen te
zijn bedoeld voor de tijdelijke verhuur van
menten eind 2013 worden opgeleverd. Blijf op de hoogte
realiseren met een hoge kwaliteit. Voor meer informatie kunt u terecht op de
personen die moeten revalideren en tijde-
over het project via de website www.laris.nl/westervoort.
website www.startenindidam.nl
lijk onderdak en zorg nodig hebben.
9
PROJECT UITGELICHT
Diafaan blij met locatie in IJsseldorp
“Nieuw woonzorgcentrum als kloppend hart van Westervoort”
“Het wordt een kloppend hart van Westervoort”
De eerste telefoontjes komen al binnen bij Laris en Diafaan. Veel Westervoorters, die de laatste jaren noodgedwongen hun dorp moesten verlaten, melden zich met de vraag of er plek is in het nieuw te bouwen woonzorgcentrum aan de Hamersestraat.
10
Maar ook huidige bewoners zijn geïnteresseerd in de nieuwe
Kleinschaligheid
voorziening, die naar verwachting eind volgend jaar in de kern
In het nieuwe woonzorgcentrum draait het straks om kleinschalig,
van Westervoort wordt opgeleverd. Laris, een partner waarmee
laagdrempelig en dicht bij de burger. Bij wonen met zorg zijn de
zorginstelling Diafaan al in meer dorpskernen heeft samenge-
bewoners overdag met slechts zes tot acht mensen in een huiska-
werkt, bouwt daar een uniek project, waar zowel gewoond kan
mer of groepswoning en doen daar zoveel als mogelijk samen de
worden als zorg aanwezig is. Het nieuwe woonzorgcentrum
gewone dagelijks dingen. Ten Westeneind: “Die kleinschaligheid
telt straks totaal zo’n tachtig wooneenheden, waarvan er vijftig
vinden we belangrijk. Hier past geen megagroot complex. Het
onder de vleugels komen van Diafaan.
moet overzichtelijk blijven en een bepaalde knusheid uitstralen.”
“Onze zorgappartementen bieden mensen de kans om langer
De dagbesteding van Diafaan is straks toegankelijk voor bewoners
in hun eigen omgeving te kunnen blijven wonen”, vertelt be-
van het zorgcentrum, maar ook voor zorgbehoevenden die nog
stuurder Will ten Westeneind van Diafaan. “Die mogelijkheid was er tot voor kort niet voor iedereen die in Westervoort zorg nodig had. Veel te vaak moesten mensen verkassen
Hier past geen megagroot complex
thuis wonen. Overigens krijgt het
11
nieuwe woonzorgcentrum naast Diafaan meer ‘bewoners’, zoals Orakel (begeleid wonen voor jongeren met een verstandelijke beperking), een
naar elders, terwijl ze het liefst in hun dorp waren gebleven.”
fysiotherapeut en Mikado. Met andere verenigingen of stichtin-
Will ten Westeneind is blij dat het eindelijk is gelukt om in Wes-
gen wordt nog overleg gevoerd. “Het wordt een kloppend hart
tervoort ook voor burgers die intensieve zorg nodig hebben,
van Westervoort.” De plek waarop het allemaal moet gebeuren
voet aan de grond te krijgen. “We zijn zo’n acht jaar bezig ge-
ligt centraal, tegen de oude dorpskern aan. “Hier zijn in de loop
weest om hier een plek te vinden. Wij willen zorg en dienstver-
van de jaren allerlei voorzieningen verdwenen, maar wij brengen
lening naar de burger toe brengen. Als het nieuwe zorgcentrum
er weer nieuwe dynamiek terug.”
gereed is, kunnen we eindelijk het hele zorgpakket aanbieden, waardoor mensen kunnen blijven wonen in hun eigen dorp en
Naar verwachting wordt het zorgcentrum eind 2013 opgeleverd.
daar de zorg ontvangen die nodig is.”
Diafaan kijkt uit naar dit moment. “We hebben de afgelopen jaren onze strategie onder de loep genomen. Allerlei partijen hebben
De eerste paal is inmiddels geslagen. Op het voormalige ‘Van
meegepraat. Van politiek en ouderenbonden tot vrijwilligersorga-
Essen-terrein’ komt een woonzorgcentrum met veel extra voor-
nisaties en bewoners. De conclusie is helder: de burger moet aan-
Will ten Westeneind
zieningen. Als het aan Laris en Diafaan ligt, wordt het een brui-
geven wat hij wil behouden en waar hij hulp bij nodig heeft. Die
Diafaan
send hart, waar de burgers van Westervoort elkaar ontmoeten
gedachte is helemaal vertaald naar de nieuwe situatie in Wester-
en waar gezamenlijke activiteiten worden georganiseerd. Dia-
voort. We laten mensen zolang het kan in hun oude omgeving en
faan tekent zelf voor verpleeghuiszorg en zelfstandig wonen
waar het nodig is, bieden we ze ondersteuning. Het mes snijdt aan
met zorg, maar ook voor een stuk dagbesteding. Voor de soci-
twee kanten! Een visie van en voor de lokale gemeenschap.” Het
ale inloop en Wmo zijn Laris en Diafaan nog in gesprek met de
nieuwe zorgcentrum in Westervoort biedt nieuwe werkgelegen-
gemeente Westervoort en welzijnsstichting Mikado. Verder be-
heid. Diafaan nodigt belangstellenden nu al uit te solliciteren. Ten
mant Diafaan er een kantoor, van waaruit zorg aan huis wordt
Westeneind: “We nemen zelfs al mensen in dienst die eerst elders
verleend. “Via kleinschalige wijkteams wordt de zorg ‘achter de
draaien of intern worden opgeleid om straks in Westervoort aan
voordeur’ geleverd.”
de slag te gaan.”
NIEUWS
Actie leefbaarheid Onlangs is de campagne gestart ‘Thuis in Montferland’. Dit is een initiatief van ge-
De Schakel zoekt nieuwe bestuursleden
meente, welzijn en corporaties, gericht op het stimuleren van langer zelfstandig blijven wonen. Thuis in Montferland bevat twee thema’s, ‘Mijn Thuis’ en ‘Mijn Buurt’. Het thema ‘Mijn Thuis’ richt zich op het vergroten van de zelfredzaamheid in en om huis, kijkend naar veiligheid en gezondheid. Het
Huurderbelangenvereniging De
thema ‘Mijn Buurt’ richt zich op aanpassingen
Schakel is opzoek naar nieuwe
in de directe leefomgeving, buiten de woning
bestuursleden. Bent u huurder
om. Voor meer informatie kunt u terecht bij
van Laris en heeft u interesse in
het informatiepunt Thuis in Montferland via
een bestuursfunctie? Neem dan
telefoonnummer 0316 29 13 91, of per e-mail
contact op met het secretariaat via
naar info@thuisinmontferland.nl en via de
telefoonnummer 0316 22 38 78 of
website www.thuisinmontferland.nl.
kijk voor meer informatie over De Schakel op de website www.laris. Laris ondersteunt initiatieven op sociaal, cultureel en maatschappelijk gebied die ten
nl/deschakel.
gunste komen aan de leefbaarheid binnen ons werkgebied. Afgelopen voorjaar is
Gewijzigde huurvoorwaarden
hier extra aandacht aan gegeven met de ‘actie leefbaarheid’. Bewoners werden opgeroepen om een aanvraag in te dienen bij Laris met goede ideeën uit hun wijk. De
12
Per 1 juli 2012 zijn de algemene huurvoorwaarden van Laris gewijzigd. De wijzigingen betreffen artikel 4 en artikel 12.
volgende inzendingen ontvangen een financiële bijdrage uit het leefbaarheidsfonds:
De huurvoorwaarden kunt u terug vinden op de website www.laris.nl/publicaties. • Speeltuin bij voetbalvereniging Sprinkhanen; • Inloopsoos bij S.P.O.L seniorenplatform Loil;
Open huizen dag
• Informatie- en mededelingenbord in Angerlo; • Amfitheater Zeddam.
Gratis aanhanger Laris biedt nieuwe huurders de mogelijkheid om gratis een aanhanger te huren. Zo gaat verhuizen nog makkelijker! Informeer bij Laris naar de mogelijkheden en voorwaarden.
Zaterdag 29 september j.l. deed Laris met vijf voormalige huurwoningen mee aan de open huizen dag. Diverse belangstellende kwamen een kijkje nemen. Kijk op de website www.laris.nl/kopen voor het huidige aanbod.
13
DE NIEUWE BEWONER
Victoire Ngilishya geniet van nieuwe huurwoning in voormalig Klooster
“Giesbeek is een klein paradijsje” Als kind riep ze dat ze later het klooster in zou gaan. Victoire Ngilishya (26) had een vooruitziend blik. Ze verhuisde onlangs naar ‘het Klooster’ in Giesbeek. Niet om er te gaan bidden, maar de in Kigali (Rwanda) geboren Victoire gaat er wonen. Het voormalige Klooster in het hartje van Giesbeek doet tegen-
jaren geleden overleden.” Victoire studeerde na de middelbare
woordig namelijk dienst als wooncomplex. Tijdens ons bezoek
school af aan het hbo en haalde vorig jaar het diploma Interna-
zien we dat tal van authentieke kenmerken zoals de tegelvloer
tional Business & Languages. “Ik ben van plan verder te leren.
en ruime gangen bewaard zijn gebleven. Het zorgt voor een
Op dit moment werk ik bij fastfoodrestaurant KFC in Arnhem en
serene sfeer. Het verhaal van Victoire is bijzonder. Ze is pas 26,
bekijk ik wat ik precies wil gaan oppakken.”
maar heeft al meer meegemaakt dan veel mensen in hun hele
14
leven. Op haar achtste vluchtte de familie Ngilishya vanwege de genocide uit Rwanda. Via Kongo kwamen ze uiteindelijk in Nederland terecht. “Van Rwanda kan ik me niet veel meer herinneren”,
“Ik ben blij met de kansen die wij in Nederland hebben gekregen”
zo begint Victoire in goed Nederlands
De
huurwoning
van
de
familie
15
Ngilishya in Renkum werd enkele jaren geleden ingeruild voor een koopwoning in Velp. “Dat was een mooi moment om op mezelf te gaan wonen. Ik heb me via de website van Entree inge-
te vertellen. “Ik heb de jaren dat we op de vlucht waren wel
schreven en kreeg van Laris dit appartement in Giesbeek aange-
redelijk bewust meegemaakt. Dat waren jaren vol angst, waarin
boden. Ik kende Giesbeek helemaal niet, maar toen ik hier kwam,
we steeds weer ergens anders naar toe moesten. Uiteindelijk
was ik meteen verkocht. Het is net ‘klein Zwitserland’ in Neder-
zijn we in Nederland terechtgekomen. Niet allemaal tegelijk.
land. Een klein paradijsje. De grote waterplas, de kleine straatjes,
Ik was dertien en werd zelfs alleen op het vliegtuig gezet. Het
de rust. Ik was meteen verkocht. Daarnaast zijn de mensen heel
duurde even voordat ze geloofden dat we bij elkaar hoorden.
vriendelijk. De buren kwamen kennismaken en een buurvrouw
Maar uiteindelijk zijn we verenigd en hebben we hier met zijn
heeft me wegwijs gemaakt. Ik vind het hier geweldig.”
zessen – ik heb ook een zus en twee broers - een bestaan opgebouwd.”
De rust is zichtbaar teruggekeerd bij Victoire Ngilishya. Al denkt ze nog steeds regelmatig terug aan de dingen die ze heeft
Aanpassen
meegemaakt. “Maar ik lig er niet wakker van. Ik ben blij met de
Vader en moeder Ngilishya hielden hun kinderen altijd voor
kansen die wij in Nederland hebben gekregen. Ik ga er hier wat
zich overal waar ze kwamen aan te passen. Het resultaat van
van maken. Mijn grootste wens? Ik wil ooit zien waar ik van-
deze opvoeding is dat Victoire op dit moment meerdere talen
daan kom. De eerste acht jaar in Rwanda heb ik niet bewust
spreekt en de hele familie de Nederlandse nationaliteit heeft
meegemaakt. Ik ben daarom lid van de African Young Profes-
aangenomen. “Wij hebben onze draai hier echt gevonden. We
sionals. Wij blijven op de hoogte hoe het reilt en zeilt in Afrika.
woonden de eerste jaren in Renkum. Mijn vader was elektricien
Ooit ga ik terug. Misschien wel om er een bedrijf te beginnen
en vond werk als installateur. Mijn moeder volgde een oplei-
en het land te helpen. Maar voorlopig heb ik het naar de zin in
ding en ging in de verpleging aan het werk. Helaas is ze enkele
Giesbeek.”
De buren kwamen kennismaken en een buurvrouw heeft me wegwijs gemaakt
COLUMN
Doelgericht sparen. Dat is het idee. Er zijn van die doelen waar u gericht voor wilt sparen. De auto van uw dromen bijvoorbeeld. Voor zoiets moois is er Rabo Doelsparen.
Met
deze
geblokkeerde
spaarrekening bepaalt u zelf hoe lang, hoeveel en hoe snel u spaart. Tegen een vaste rente per inleg. Recht op uw doel af.
Bepaal zelf hoelang, hoeveel en hoe snel u wilt sparen. Rabobank. Een bank met ideeën.
www.rabobank.nl/deliemers (0316) 58 55 55
Marieke Ros ook voor gasflessen en petroleum
“Als je iets voor een ander kan doen, moet je het niet laten” Toen de redactie van Spatie me vroeg een column te schrijven
Ik verdien echter ook als ik niet werk; ‘verdienen’ kan ook in
was ik natuurlijk even vereerd.. Maar er was direct ook een di-
natura. In glunderende gezichten, in een dankbare hand op
lemma; ik kan mezelf toch niet publiekelijk op de borst kloppen
mijn arm, in uitgesproken waardering, of onuitgesproken maar
met wat ik nou eenmaal graag doe, voor anderen, voor buurt-
voelbaar. Wanneer ik iets doe voor anderen, Scouting, speelo-
genoten, voor kinderen..? Er zijn er zoveel meer die vrijwilligers-
theek, buren, andere mensen in ‘de Ziep’, de Ontdektuin en
werk doen, zich belangeloos voor anderen inzetten, voor oude-
speelplaats van de ‘Toorts’, vrienden en familie, geeft dat een
ren, verenigingen.. Daarover pratend met de redactie vroegen
voldaan gevoel. Waardering is wel fijn maar het mooist is dat ik
ze me op te schrijven wat MIJN drijfveren zijn, om daarmee AN-
er zelf van geniet als ik anderen zie glunderen.
DEREN te inspireren, te enthousiasmeren. Ik heb toch altijd de
Nou ben ik ook geen heilige, wel enthousiast maar ook best
Zorgeloos verder
mond vol over ‘buurtgevoel’? Nou, dan leg dat maar uit! Voor
eigenwijs; Ik doe iets voor of met anderen samen ook graag
dat hogere doel kon ik niet weigeren.
omdat ik er zèlf iets uithaal. Als iets loopt als ‘koude stroop’ in
Informele omgeving, humor, aandacht voor cliënten en elkaar, collegialiteit, ruimte voor creativiteit en professionaliteit, trots op ons prachtige werk met en voor mensen die respect verdienen.
Ik zal me kort voorstellen; mijn naam is Marieke, getrouwd met
pen. Dan kost het me energie in plaats van dat het me energie
Jos Ros, en we hebben samen 2 lieve kinderen, Janneke en
oplevert. Maar als mensen hun oog op het doel houden, iets
Teun. Ons leven is vol, wel druk maar we genieten er intens van.
voor een ander over hebben, elkaar niet op woorden vangen
Tel.: (0316) 294322 Fax: (0316) 294323
Ik verdien mijn salaris in het onderwijs, want ik ben leerkracht
maar de handen uit de mouwen steken, dan kan er zoveel moois
voor een kleutergroep in Tolkamer, een intensief maar prachtig
ontstaan! Mijn motto is dan ook; ‘als je wat voor een ander kan
www.tatelaar.nl @tatelaar
beroep!
doen, moet je het niet laten’. Klinkt in het Diems ook mooi!
Diafaan is een zorgorganisatie met een focus op thuiszorg, verzorgingshuiszorg en verpleeghuiszorg, maar ook op woonvoorzieningen, huishoudelijke hulp, ondersteunende begeleiding en welzijnsdiensten. Er werken zo’n 900 betrokken professionals en er zijn 500 gemotiveerde vrijwilligers actief.
Kijk voor meer informatie op
www.diafaan.org of bel (0316) 284 700. Acquisitie naar aanleiding van de advertentie stellen we niet op prijs.
plaats van ‘vloeibare honing’, dan moet je soms met iets stopTatelaarweg 21a 6941 RB Didam
17
DRIE VRAGEN AAN...
Een afgestudeerd cultureel antropoloog werkzaam in de volkshuisvesting. Wat is er mis gegaan?
dorp met elkaar omgaat, vind ik hier terug. Laris is een relatief
“Haha. Ik heb inderdaad culturele antrolopogie gestudeerd.
veel rechtstreeks contact met huurders. Juist dat aspect maakt
Voor mijn afstuderen ben ik zelfs een jaar in Turkije geweest
dit werk erg boeiend. Het voelt goed om bij te kunnen dragen
om te onderzoeken hoe het destijds verliep met Turkse gast-
aan het woongenot van anderen. Al is dat natuurlijk niet altijd
arbeiders, die terugkeerden naar hun eigen land. Erg boeiend.
eenvoudig. De markt staat onder druk en dus ligt bij ons de
Iets wat opviel? Vaak bleken de mensen die in Nederland
uitdaging om voldoende, kwalitatief goede en betaalbare wo-
hadden gewoond, ouderwetser dan de mensen die in Turkije
ningen te kunnen blijven aanbieden. Niet alleen nu, maar ook
waren gebleven. Na mijn studie kwam ik in een slechte tijd
over 25 jaar moeten we over een gevarieerde woningvoorraad
op de arbeidsmarkt en ik wilde per se werken. Dat kon in de
beschikken. Mooie uitdagingen dus!”
wat kleinere corporatie en daardoor heb ik vanuit mijn functie
volkshuisvesting als participatiemedewerker bij een grote corporatie. Het directe contact met de klant vond ik meteen
Nog wel tijd voor een privéleven?
geweldig.”
“Met twee opgroeiende kinderen die de puberleeftijd bereiken, heb je de handen vol, haha. Maar serieus: ik tennis, lees boeken
18
In 2000 vertrokken naar Laris? Een bewuste keuze?
en reis graag. Ik ben daarnaast betrokken bij de stedenband,
“Ik wilde inderdaad naar een kleinere organisatie. Ik woon in
die Nijmegen heeft met de Turkse stad Gaziantep. Ik vind het
Nijmegen, maar rijd iedere morgen fluitend naar Didam. Dit
leuk om daar energie in te steken. Dat is misschien toch weer
bedrijf en deze regio spreken me aan. Ik woon dan wel in een
een gevolg van mijn studie culturele antropologie. Het is leuk
stad, maar ben opgegroeid in het dorp Nederasselt. De knus-
om andere mensen en culturen te leren kennen!”
heid die ik daar heb leren kennen en de manier waarop je in een
Paspoort Naam
: Paul Kivit (52)
Woonplaats
: Nijmegen
Huwelijkse staat
: Getrouwd met Ireen Jonker
Vader van twee kinderen:
Drie vragen aan Paul Kivit, manager klant & markt Laris
“Het voelt goed om bij te dragen aan het woongenot van anderen”
Ella (16) en Pim (13)
Werkzaam bij Laris sinds
: 2000
Functie
: Manager Klant & Markt
19
ENERGIE
Ventileren, juist in de winter Vochtproblemen zijn vooral in de winter een veel voorkomend probleem. Dit heeft deels te maken met de kwaliteit van de woning zoals de isolatie en het grondwater, maar wordt vooral veroorzaakt door te weinig ventilatie. Goed ventileren via een kiepraam of een ventilatiesysteem is noodzakelijk voor uw gezondheid, maar gebeurt vaak onvoldoende. Plezierig wonen wil iedereen, jong en oud. Dat begint
Montferland, nu en in de toekomst.
met een veilig en comfortabel huis in een fijne buurt.
Thuis in Montferland laat zien wat u kunt doen voor
Waar mensen er voor elkaar zijn als dat nodig is.
uw thuis en buurt. Zelf en met hulp van anderen.
Maar waar u ook uzelf kunt zijn. Gewoon thuis in
Zodat wonen plezierig blijft.
Ventilatietips: Koken. Voorkom dat het vocht tijdens het koken zich verspreid door het hele huis; plaats deksels op de pannen en laat de afzuigkap ook na het koken nog even aanstaan.
Hoe doen anderen het? Willemijn de Jong, Beek “Doordat ik MS heb, ben ik slecht ter been. Gelukkig staat mijn man altijd voor me klaar en woont mijn dochter om de hoek. Mocht er toch iets gebeuren als ik alleen ben, dan heb ik gelukkig een persoonsalarmeringssysteem in huis. Er gaat dan een hulpoproep naar mijn man, dochter en als zij niet te bereiken zijn naar mijn buren. Dat geeft me wel zo’n veilig gevoel.”
Ad & Ria Rats, ‘s-Heerenberg
Mientje Mulling (Dorpsbelang Kilder), Kilder
“We wonen in een heerlijk huis in het centrum van ’s-Heerenberg en willen hier voorlopig blijven wonen. Op dit moment hebben we nog geen aanpassingen in huis gedaan, maar het wordt wel steeds vaker een gespreksonderwerp in huis. Dankzij de campagne Thuis in Montferland krijgen we een perfect overzicht van de vele mogelijkheden, zodat we nog lang van ons huis kunnen blijven genieten.”
“Acht jaar geleden gingen we onze woning verbouwen. Ik heb meteen besloten om een aantal praktische aanpassingen door te voeren om ook in de toekomst hier langer te kunnen blijven wonen. Ik ben namelijk al 69. We hebben van alles opgepakt: een badkamer op de begane grond, bredere deuren, een hoger toilet, laden in de keuken, geen drempels. Ik ben er best trots op.”
Meer informatie Heeft u vragen of behoefte aan meer informatie? Neem gerust contact op met het Informatiepunt Thuis in Montferland. Dit is te bereiken via de gemeente Montferland. Overigens kunt u ook meer informatie terugvinden op de website www.thuisinmontferland.nl.
Het belang van ventilatie
Douchen. Zet tijdens het douchen de afzuiging op de hoog-
Ventileren verlaagt het vochtgehalte en zorgt voor frisse lucht.
ste stand of zet een raampje open en houdt dit nog enige
Het verhoogt ook het woonplezier in uw woning. De ideale
tijd na het douchen. Verwijder het merendeel van het vocht
luchtvochtigheid ligt tussen de veertig en zestig procent. Met
op de wanden en vloeren met een ramentrekker en zeem.
een vochtmeter, ook wel hygrometer genoemd, meet u de luchtvochtigheid. Schimmels en (huisstof-) mijten leven het beste in
Bezoek. Zet een extra raampje open als u bezoek heeft
een omgeving met een luchtvochtigheid vanaf zeventig procent
en zorg ook voor extra ventilatie als u rookt of huisdieren
en zorgen voor gezondheidsklachten zoals allergieën, luchtwe-
heeft.
girritaties, hoofdpijn en irritaties. Ventileren betekent: 24 uur per dag zorgen voor de toevoer van frisse lucht. Af en toe een raam
Slapen. Voorkom huisstofmijt in gordijnen, beddengoed en
open zetten, is dus niet voldoende.
vloerbedekking. Sla het bed ’s ochtends enkele uren open en zet dagelijks een raam open.
Vochtschade Te weinig ventileren leidt niet alleen tot gezondheidsklachten,
Was drogen. Hang de was zo veel mogelijk buiten te dro-
maar ook tot vochtschade. Denk hierbij aan vocht- en schim-
gen, ook in de winter en zorg anders voor een openstaand
melplekken op muren en meubilair. Hierbij geldt: voorkomen is
raam in de wasruimte.
beter dan genezen, ventileer dus goed. Het is een misverstand dat alleen bij slecht geïsoleerde woningen vocht en schimmel-
Schoonmaken. Droog de vloeren na het dweilen.
vorming kan ontstaan. Dit kan bij alle woningen. De beste manier om de lucht in huis gezond te houden is zorgen Hoe ventileren?
voor een voortdurende luchtverversing, dag en nacht, zomer en
Ventilatie werkt het beste door het gebruik van ventilatieroos-
winter. De frisse lucht kan naar binnen en de vervuilende stoffen
ters en/of mechanische ventilatie. Let er op dat de roosters altijd
en vocht verdwijnen naar buiten. Voor een gezonde en frisse wo-
open staan en niet verstopt raken en zorg voor schone filters.
ning waar u met plezier in kunt wonen.
21
DE ONDERNEMER
Zwembad al sinds jaar en dag belangrijke voorziening in Montferland
De Hoevert beraadt zich op nieuwe koers De Hoevert is niet meer weg te denken uit de dorpskern van Didam. Al sinds jaar en dag komen jong en oud naar het zwembad om baantjes te trekken, les te krijgen of recreatief te ontspannen. Didam en De Hoevert kunnen en willen niet meer zonder elkaar.
22
Toch is de toekomst van het sportfondsenbad niet vanzelfspre-
zwem- en recreatielessen
kend. De bezuinigingen raken ook De Hoevert. Zo zijn er het
gegeven, is er vrij zwem-
nieuwe schooljaar bij het schoolzwemmen weer enkele scholen
men en weten speciale
afgehaakt. “Een zorgwekkende ontwikkeling”, vindt manager
doelgroepen het zwem-
Debby Broersma. “Schoolzwemmen is namelijk een belangrijke
bad te vinden. “We zijn
voorziening, die je niet zomaar weg moet strepen. Voor kinderen
aan het bekijken of we
is het belangrijk om vroegtijdig met water in aanraking te komen
een andere koers kunnen
en een diploma te halen. Daarbij is het zwembad een prima plek
gaan varen om zo nog
om te bewegen en de strijd tegen obesitas aan te gaan.”
meer mensen naar het
We ontmoeten Debby Broersma op zomaar een donderdagmor-
zwembad te krijgen. Bij-
gen. Ze is precies een jaar in dienst als manager van Sportfondsen
voorbeeld door te gaan
Didam, de partij die de exploitatie van het gemeentelijk zwembad
samenwerken met vereni-
verzorgt. De klok wijst half tien aan en het is druk in het ondiepe
gingen, fysiotherapeuten
bad, waar een schoolklas zich vermaakt tijdens de wekelijkse
en fitnessschool Aerofit.
zwemles. Wij trekken ons terug op het kantoor van Debby Broer-
Zwemmen kan vanuit di-
sma. De Arnhemse zegt zich helemaal thuis te voelen in Didam.
verse perspectieven erg zinvol en leuk zijn. Daarbij bieden we tal
“Het is wel wennen als je vanuit de stad in een dorp komt”, zo kijkt
van extra faciliteiten die misschien niet altijd even bekend zijn. Je
ze terug. “De cultuur is totaal anders, maar ik vind het erg leuk.”
kunt hier bijvoorbeeld gebruik maken van een registratiesysteem.
23
Dan wordt automatisch bijgehouden hoeveel baantjes je zwemt De toekomst
en in welke tijd. Verder bieden wij warm waterdagen aan. Op die
De Hoevert is enkele jaren geleden fors opgeknapt. Daarbij werd
dagen is het zwemwater ongeveer 32 graden. En zo kunnen we
de grote glijbaan flink onder handen genomen en het peuter-
natuurlijk meer faciliteiten bieden. We staan overal voor open. Op
bad gerenoveerd. Ook kwamen er tal van spelattributen bij. Het
dit moment bekijken we wat we allemaal nieuw kunnen oppak-
zwembad kan de toekomst weer aan, zou je zeggen. Toch is dat
ken.”
geen vanzelfsprekendheid, vindt Debby Broersma. “We zitten in een tijd van bezuinigingen. De gemeente subsidieert nog wel
Debby Broersma neemt ons mee om de bestaande faciliteiten te
zwemlessen, maar niet meer het vervoer voor scholen naar het
bekijken. En dat zijn er al heel wat. In de sfeervolle zwemzaal heb-
Zwembad De Hoevert
zwembad. De eerste scholen haken nu af. Een gevaarlijke ontwik-
ben de kinderen plaatsgemaakt voor dames die baantjes zwem-
Kerkstraat 49
keling. Slecht voor de kinderen, maar ook voor de toekomst van
men en een groepje aquafietsers. We zien naast drie zwembaden
6941 AE Didam
het zwembad. We kunnen de eindjes op dit moment net aan el-
een stoombad en een zonnebank. We krijgen verder te horen
T 0316 29 61 00
kaar knopen.”
dat er regelmatig activiteiten worden gehouden, zoals de druk-
E info@hoevert.nl
Dit is voor De Hoevert dan ook een reden om zich te bezinnen op
bezochte kinderdisco. En er wordt aansluiting gezocht bij enkele
W www.hoevert.nl
de toekomst. Op dit moment wordt het zwembad gebruikt door
gemeentelijke en provinciale initiatieven. Bijvoorbeeld gericht op
scholen en verenigingen. Daarnaast worden er allerlei soorten
kinderen met obese en ouderen. De Hoevert leeft op alle fronten!
Het zwembad biedt tal van mogelijkheden en staat open voor nieuwe ideeën
LEVEN
Onderzoek levert positieve conclusies en nuttige aanbevelingen op
“Mensen in Didam voelen zich veilig omdat Meulenvelden er is” Meulenvelden is de afgelopen jaren door Laris en Diafaan nadrukkelijk op de regionale kaart gezet. Het woonservicegebied in de kern van Didam heeft veel positieve effecten voor ouderen. Daarnaast voelen mensen in het dorp zich ‘veilig’ omdat Meulenvelden er is. Nu is het zaak deze effecten vast te houden en verder uit te bouwen.
24
Deze conclusie valt te lezen in een on-
gegeven: “Een Programmaraad met al-
langs gepresenteerd onderzoeksrapport.
lerlei verschillende partijen zorgt voor de
De Stuurgroep Experimenten Volkshuis-
invulling van een activiteitenprogramma
vestiging (SEV) liet tien woonservicege-
in Meulenvelden en er is dagopvang.
bieden in Nederland onderzoeken, waar-
Daarnaast is een groot aantal gezond-
onder Meulenvelden. Het onderzoek
heidsvoorzieningen bijeengebracht in
werd uitgevoerd door een team van de
het Panhuis.”
25
Radboud Universiteit, de Hogeschool van Arnhem Nijmegen en het Universi-
Zelfstandig wonen
tair Medisch Centrum Groningen. Met als
In Meulenvelden wonen in vergelijking
doel de woonservicegebieden te evalue-
met de andere woonservicegebieden
ren, de effecten van het wonen op deze
veel ouderen nog zelfstandig. “Dit is een
plek onder de loep te nemen en met
belangrijke aanwijzing dat de investe-
aanbevelingen te komen. Meulenvelden
ringen in het woonservicegebied in dit
scoorde goed!
opzicht hun vruchten afwerpen. De ou-
In ieder woonservicegebied werden hon-
deren waarderen Meulenvelden om de
derdvijftig zelfstandig wonende ouderen
nabijheid van voorzieningen, de bereik-
van zeventig jaar en ouder benaderd om
baarheid van diensten en de kwaliteit
een vragenlijst in te vullen. Met nog eens
van woningen en woonomgeving.”
35 van hen werd een open interview ge-
Ook de dorpse sfeer binnen Meulen-
houden. Vervolgens werd er een balans
velden wordt gewaardeerd en draagt
opgemaakt. Bekend is dat Meulenvelden
volgens het onderzoeksrapport bij aan
last heeft gehad van wat opstartproble-
informele ontmoetingen, een van de be-
mantelzorg hoeven worden uitgevoerd.
Hoewel de rapportcijfers voor Meulenvel-
der versterkt worden als meer aandacht
natie binnen de zorg en een versterkte
men, bijvoorbeeld bij de inpassing van
langrijke factoren waardoor mensen het
Dat heeft ook een keerzijde, vinden de on-
den goed zijn, komen de onderzoekers in
wordt besteed aan de geschiktheid van
aandacht voor welzijn - bijvoorbeeld
domotica. Ook al blijft domotica een aan-
gevoel hebben er bij te horen.
derzoekers. “Hier staat tegenover dat be-
het rapport ook met diverse aanbevelin-
particuliere woningen in de bestaande
door inzet van een ouderenadviseur en
paalde aspecten van welbevinden meer
gen en verbeterpunten.
voorraad en aan coördinatie en afstem-
afstemming met partijen als de gemeen-
dachtspunt, de woonservice zone Meu-
De dorpse sfeer draagt bij aan informele ontmoetingen
lenvelden wordt positief gewaardeerd.
In het rapport wordt duidelijk dat voor de
aandacht vragen. In het bijzonder het
ming binnen de zorg. Concrete aanbeve-
te, Welcom en Laris – kunnen verder ont-
“Meulenvelden ontwikkelt zich met al
oudere bewoners van Didam wonen en
omgaan met psychische problemen. Dit
Meulenvelden wordt getypeerd als een
lingen zijn bijvoorbeeld dat er meer aan-
wikkeld worden. Een nieuw zorgkantoor
haar functies als woonservicegebied voor
zorg over het algemeen goed geregeld
onderwerp wordt in vergelijking met an-
woonservicegebied waar veel factoren
dacht aan mogelijke aanpassingen van
zou veel taken op kunnen pakken, vol-
het gehele dorp”, zo wordt in het rapport
zijn. Een van de positieve gevolgen daar-
dere woonservicegebieden relatief vaak
het zelfstandig wonen voor ouderen
bestaande woningen geschonken kan
gens de onderzoekers.
gesteld. Er worden ook voorbeelden
van is dat zwaardere taken niet door de
genoemd door de ouderen in Didam.”
bevorderen. Dit effect kan echter ver-
worden. Ook de afstemming en coördi-
LEZERSACTIE
Wilhelminastraat 39 6942 BJ Didam Tel. (0316) 29 64 44 Fax (0316) 29 64 45 info@momjoostenmakelaars.nl www.momjoostenmakelaars.nl @MomJoosteninfo
Kruiswoordraadsel KRUISWOORDPUZZEL HORIZONTAAL: 1 beroep, 6 algemeen, 8 gebrek,
1
2
3
4
5
luidheid, 17 nietsnut, 18 schaap, 19 bij voortduring, 20 windvrij, 21 titel, 22 breinloos, 24 uitheems hoofdddeksel, 26 visual interactive (afk.), 27 boomvrucht, 29 langs, 31 tamelijk, 33 muurholte, 34 staat in de VS, 36 hectoliter,
13
7
18
17
8
9
10
11
12
27
23 29
28 33
37
60 voetpunt, 62 voorzetsel, 63 afstandsmaat bij het zeilen, 65 beet, 66 Salvation
44
45
72 platvis, 73 snelheid, 75 evenals,
62
Verticaal:
67
maat, 5 afvoerkanaal, 6 automatische knipperlicht installatie, 7 sterke drank,
54 58 63
40
41
50
55
52
60
61
65 70
66
71
27
72
75
74
76
78
77
51
56
59
69
73
32 36
49
64
68
26
43 48
57
31
39
47
53
77 mondeling, 78 bedorven, 79 blok.
1 dwaling, 2 namaakivoor, 3 bast, 4 oude
46
25
35
42
Army, 67 Collectieve Arbeidsovereenkomst, 69 slaapplaats, 71 wat betreft,
30
38
fonds, 57 vogel, 59 scheepstouw,
20 24
34
groot, 56 Algemeen Burgerlijk Pensioen-
16
19
22
21
lekkernij, 43 bijwoord, 44 fractie, 49 tragedie, 53 boerderijdieren, 54 bijzonder
15
14
37 arbeider, 39 stilhouden, 42 koude
Stationsplein 16901 BE Zevenaar Tel. (0316) 52 33 41 Fax (0316) 34 19 44 info@joostenmakelaardij.nl www.joostenmakelaardij.nl @JoostenInfo
6
13 gedenknaald, 15 lijn van constante
79
8 aardig vinden, 9 klaar, 10 strandhoofd, 11 mannenkraambed, 12 tegenzin, 14 einduitkomst, 16 afgang, 22 balie,
© Persbelangen P1454
23 mengsel, 25 waterland, 28 aperitief, 29 heidemeertje, 30 lokmiddel, 32 aquariumvisje, 34 damestas, 35 noodweer, 37 niet nauw, 38 hooiberg, 40 grootmoe-
39
11
15
35
65
13
12
58
1
37
52
8
57
2
60
39
69
45
47
6
31
7
61
42
28
60
39
der, 41 kuur, 45 grootste breedtecirkel, 46 erkenning, 47 dogma, 48 nauw, 49 trichloorethyleen, 50 geeuw, 51 in buitengewone dienst (afk.), 52 aflevering, 55 oorspronkelijk, 57 een miljoenste, 58 adreskaartje, 60 dichtstbijzijnde,
Zwemprijzen bij Zwembad De Hoevert
61 lawaai-instrument, 64 bolleboos, 65 bekleding, 68 familielid, 70 voormalige republiek, 71 opwekkend middel, 72 snavel, 74 hectare, 76 mamma.
Winnaars vorige puzzel Het antwoord van de vorige puzzel was: “Knabbelende visjes verwennen je voeten”. De puzzelwinnaars uit Spatie nr. 22 hebben een arrangement
Los de kruiswoordpuzzel op en maak kans op een 12-badenkaart voor volwassenen, een Jip’s badlaken of een Jip’s bidon van Zwembad De Hoevert in Didam.
Happy Feet ontvangen. Stuur uw antwoord naar Laris Wonen en diensten, Postbus 66, 6940 BB Didam of mail naar info@laris.nl. Vergeet niet uw naam en adres te vermelden. U kunt uw antwoord inzenden tot en met 31 december 2012.
Laris Wonen en diensten Kerkstraat 47 Postbus 66 6940 BB Didam T 0316 29 66 00 F 0316 29 66 29 E info@laris.nl W www.laris.nl Openingstijden Maandag t/m donderdag 08.30 - 16.30 uur Vrijdag 08.30 - 12.30 uur Colofon Uitgever Laris Wonen en diensten Concept en realisatie Bureau de Clou Tekst Geurts Journalistiek Fotografie Bas van Spankeren Advertentieverkoop R&D TeleBusiness 0316 28 11 44 De redactionele inhoud is met zorg samengesteld. Ten aanzien van eventuele onjuistheden van bepaalde gegevens kan echter geen
Sinterklaas bij Laris Ook dit jaar brengt de Sint weer een bezoekje aan Laris. Vanaf maandag 26 t/m vrijdag 30 november 2012 zijn kinderen van onze huurders tot 12 jaar van harte welkom om hun schoentje te zetten. Vanaf dinsdag 4 december kunnen de schoenen weer worden opgehaald.
aansprakelijkheid worden aanvaard.