mestscheiding
Mest scheiden maar ook Het scheiden van mest op melkveebedrijven om de dikke fractie te gebruiken in diepstrooiselboxen is de laatste jaren flink in opmars. De volgende stap, het hygiëniseren van de dikke fractie op het eigen erf, begint nu ook populair te worden, met name onder grotere melkveehouders. Ze voldoen daarmee meteen aan hun mestverwerkingsplicht. TEKST Jelle Feenstra FOTO’S Veenhuis Machines
Het scheiden van mest maakt opgang in de melkveehouderij. Ondernemers verkleinen hun mestvolume en de dikke fractie vormt een comfortabel en relatief goedkoop ligbed voor de koeien. ‘Voor € 35.000 heb je een goede scheider en met twee pompen, een elektrische mixer en een schakelkast ben je voor € 50.000 exclusief btw voor minimaal tien jaar klaar’, zegt melkveehouder Atte Wiarda uit Raerd. Op het bedrijf wordt met 200 koeien 1,8 Prijsvergelijking tussen een stationaire Veenhuis-mestscheider (VMS600) en een Veenhuis-mestscheider met hygiënisatie-unit (VHU14) waarbij beide keren de dikke fractie als boxstrooisel wordt gebruikt. Beide systemen worden vergeleken met een melkveebedrijf zonder scheider met zaagsel als boxstrooisel. Uitgangspunten: afschrijving 10 jaar, rente 5%, onderhoud 2,5%, verzekering 1%, energieprijs € 0,16 per kWh, materiaal per box per week 80, arbeid 1,5 uur per week x € 25 uurloon, zaagsel (B-keus) € 25 per kuub.
miljoen kilo melk geleverd vanuit een serrestal. Vanaf 2006 lag er in de diepstrooiselboxen achtereenvolgens zaagsel en papiersnippers. Zaagsel vond Wiarda te prijzig en van de papiersnippers die daarna kwamen – zelf noemt hij het kattengrit – bleef te veel in de mestput hangen. In 2013 experimenteerde hij een paar keer met een mobiele mestscheider. Dat beviel zo goed dat hij bij mechanisatiebedrijf De Blaauw in Sneek besloot een Veenhuis-mestscheider te kopen. De Blaauw is Scheider € 35.000 € 3.500 € 875 € 875 € 350 €€ 5.600
VHU 14 € 165.000 €16.500 € 4.125 € 4.125 € 1.650 € 825 € 25.580
Arbeid Energie Totaal
€ 1.950 € 1.497 € 3.450
€ 1.950 € 5.530 € 7.480
Totale kosten
€ 9.050
€ 33.060
€ 20.800
200 1.700.000 € 0,53
325 2.726.500 € 1,20
200 1.700.000 € 1,22
Aanschaf Afschrijving Rente Onderhoud verzekering Restwaarde Totaal
Aantal koeien Melkproductie Prijs per 100 kg melk
Zaagsel
een van de A-dealers van Veenhuis.
Hooguit 500 mestscheiders
Projectmanager mestbewerking Jelme Kloosterboer vertelt op het hoofdkantoor van Veenhuis in Raalte dat er in Nederland inmiddels enkele honderden mestscheiders draaien. ‘Het zijn er nooit meer dan 500 stuks.’ Daarvan zijn enkele tientallen geleverd door Veenhuis. Daarnaast lopen er tien mobiele Veenhuis-mestscheiders bij overwegend loonwerkers en vier mestscheiders met composteertrommel. Die trommel maakt het mogelijk om de dikke fractie te hygiëniseren. Naar schatting enkele tientallen melkveehouders in Nederland passen deze techniek momenteel toe. Kloosterboer: ‘Je moet nog wel enkele controles door om een certificaat te halen, maar daarna mag je de fosfaten in de dikke fractie exporteren. Dat betekent dat de installatie is erkend als een officiële mestverwerker. De melkveehouder hoeft dan geen VVO-contract meer af te sluiten om zijn mestoverschot af te zetten. Dat kan aantrekkelijk zijn.’
Kosten per kilo melk
De mestspecialist van Veenhuis heeft voor een melkveebedrijf met 200 koeien en 1,7 miljoen kilo melk de kosten van een kale mestscheider vergeleken met de kosten voor zaagsel als boxstrooisel (zie berekening hiernaast). Daarnaast heeft hij ook de kosten per kilo melk berekend voor een mestscheider met hygiënisatie-unit op een melkveebedrijf met 325 koeien en 2,7 miljoen kilo melk. Uit de berekening komen de jaarkosten voor een kale mestscheider van € 35.000 bij 200 koeien en 1,7 miljoen kilo melk
Van mest tot ligbed
1
12
Met behulp van een pomp wordt vanuit de stal via de blauwe slang drijfmest aangevoerd naar de mestscheider.
MELK van het NOORDEN
2
De mest wodt gescheiden in een dunne, vloeibare fractie en een dikke, vaste fractie. De dunne mest gaat terug de put in, terwijl de dikke fractie via een luik in de opslagruimte voor de dikke fractie valt.