Voor heel wat Lummenaren (en niet-Lummenaren) heeft de Duizendjarige Eik een bijzondere betekenis. Wij gingen op bezoek bij enkele bekende Lummenaren en eikenfans om te speuren naar hun gevoelens, herinneringen of mijmeringen bij de Lummense eiken…
De eik door de ogen van… DIRK D’HONDT, VOORZITTER NATUURPUNT LUMMEN ➊ Toen ik naar Lummen verhuisde, wilden we de bezienswaardigheden van Lummen ontdekken. Ik kreeg de raad om zeker de Duizendjarige Eik te bezoeken. Daar aangekomen was ik toch niet echt onder de indruk: ik had al grotere eiken gezien. Ontgoocheld wandelden we nog wat rond, tot mijn vrouw de échte Duizendjarige ontdekte. We waren trouwens niet de eersten die zich vergist hadden. Gelukkig is dat met de herinrichting niet meer mogelijk.
➋ De knoteiken in Lummen tekenden vroeger het landschap. Je kwam ze tegen in haag- en houtkanten, langs grachten en veldwegen. Ze zijn een biotoop op zichzelf. Honderden insecten, vogels en planten voelen zich hier thuis. Uiteraard ging men niet zomaar eiken knotten, men had het takhout nodig. Zoals met vele oude gebruiken, verdwenen ook de toepassingen van de knoteiken. Zo verdwenen ze ook uit het landschapsbeeld. Gelukkig worden ze nu terug in ere hersteld met het nodige vakmanschap! ➌ Ik hoop dat het landschap binnen 1000 jaar niet het resultaat is van ongebreidelde ‘welvaartsontwikkeling’. Dat er nog ruimte en plaats is voor een groen landschap, waar mens en natuur een gezond evenwicht hebben gevonden. Het is niet omdat de mens zijn consumptie en levenspatroon niet onder controle heeft, dat de natuur hiervoor moet wijken. Dirk D’hondt
14
➊ Wij vertrokken thuis (holle weg, nu Vandermarckestraat) te voet door Du wat nu de Windmolenstraat is, langs ller s ‘het fonteintje’ tot aan de ‘Broederkes’ (MPI St. Ferdinand). We passeerden dan een klein veldkapelletje, waar we altijd bloemen neerlegden, en gingen zo naar nonkel Jules, die dicht bij de Dikke Eik woonde. Hij kon fantastisch vertellen over vroeger en over de spoken en geesten die zouden rondwaren aan die Dikke Eik. We speelden dan vaak verstoppertje aan die, voor ons, beruchte boom. Mijn ergste herinnering is toen de boom in brand gestoken werd: ik had het heel erg gevonden moest zo’n monument verdwijnen. ➋ Ik ken de knoteik, ‘sink’ in het Lummens, maar veel weet ik er eigenlijk niet van. Ik vermoed dat ze gebruikt werden als afbakening van iemands eigendom. ➌ Over 1000 jaar is Lummen hopelijk net zo groen of mogelijk groener, dan nu.
oe nL uts
K
De boom is werkelijk een monument. Er is geen enkel gebouw in Lummen ouder dan de eik. Niet meer dan normaal om er de grootste zorg aan te besteden. En dit stukje geschiedenis te koesteren. Het is, nu zeker, een mooie plaats om te mijmeren en om tot rust te komen. Een stille getuige van het verleden.
RITA DULLERS, EIGENARES DOZIE’S PUB a Rit
1. WELKE HERINNERINGEN HEB JE AAN DE DUIZENDJARIGE EIK IN LUMMEN? HEEFT HIJ EEN SPECIALE BETEKENIS VOOR JE? 2. KEN JE DE UNIEKE KNOTEIKEN IN LUMMEN? WAT WEET JE EROVER? 3. HOE MAG HET LANDSCHAP VAN LUMMEN ER OVER 1000 JAAR UITZIEN?
KOEN LUTS, LUMMENS LERAAR EN JOURNALIST ➊ Als kind bezocht ik met mijn twee broers, zus en ouders regelmatig de Duizendjarige Eik. Elke keer ‘omarmden’ we de oude reus en met zijn zessen lukte dat nipt. Als 18-jarige maakte ik mijn eerste foto’s van de boom én gidste ik er voor de eerste keer. Dat was voor mijn collega’s, die net als ik voor onderwijzer studeerden. Met de bus toerden we door Lummen en een bezoek aan de oudste inwoner van Lummen mocht niet ontbreken. Nu schrijf ik sinds 1995 als correspondent van Het Belang van Limburg en volg het reilen en zeilen van De Dikke Eik op de voet. Dit jaar wordt een hoogtepunt met het ‘Boomenfeest’ en de uitgave van mijn boek ‘De mysteries van De Duizendjarige Eik’. ➋ Knoteiken hebben me altijd al gefascineerd, maar ik was er me niet van bewust dat er zoveel exemplaren in Lummen stonden. Voor onder andere steenuiltjes is het een ideale woonplaats, maar voor onze voorouders was het hout van deze geknotte bomen levensnoodzakelijk om brood te bakken. Knap, dat studenten een uitgebreide studie maakten over onze knoteiken én dat De Duizendjarige Eik dé knoteik bij uitstek is. ➌ Oude kaarten en foto’s van amper 50 jaar oud maken duidelijk dat het Lummense landschap de voorbije decennia erg is veranderd. Maar vanuit de lucht is Lummen nog altijd een erg groene gemeente. Ik hoop dat de mooiste plekjes beschermd én bewaard blijven.