jak odzwierciedlający esencję życia krąg ogniska, wokół którego gromadzili się ludzie, odprawiano rytuały, a przestrzeń wokół niego uważano za świętą. W kulturze Zachodu przyciągają uwagę obserwatora koliste rozety czy posiadające głębokie znaczenie religijne wzory na posadzce w średniowiecznych kościołach. Współcześnie, mandala jest postrzegana głównie jako narzędzie terapeutyczne. Psycholog analityczny Carl Gustaw Jung rozszerzył znaczenie mandali, poddając je analizie psychologicznej. Uważał on, że mandala tworzona w sposób spontaniczny umożliwia dostęp do najgłębszych treści zawartych w podświadomości. Mandala wykorzystywana jest też jako narzędzie do medytacji; proces jej tworzenia zawsze odbywa się w pewnym skupieniu, z tych więc głównie powodów technika ta uważana jest za metodę relaksacji. Kolejnym narzędziem wykorzystywanym w relaksacji jest muzykoterapia. Zarówno słuchanie muzyki, jak i jej tworzenie może mieć istotne działanie uspokajające. Terapeutyczna funkcja muzyki wiązana jest z harmonią, aczkolwiek jej definiowanie jest już dużo trudniejsze, gdy weźmie się pod uwagę indywidualne preferencje w zakresie wrażliwości muzycznej oraz rodzaju doświadczeń zapisanych w emocjach. PODSUMOWANIE Relaksacja Słowo relaks, w obecnych, zagonionych czasach, nabiera szczególnego znaczenia. Odpowiedzią na potrzeby większej tonizacji jest obserwowany w ostatnich latach prawdziwy rozkwit metod i technik relaksacyjno-koncentrujących. Ich zasadniczym celem jest korygowanie istniejących stereotypów zachowań, powodujących napięcia psychoemocjonalne. Bardziej zaawansowane techniki oparte są o teorie świadomości ciała i umysłu.
1.
Bulski L. Pojęcie relaks w słownictwie powszechnym. Edukacja Zdrowotna. Kwartalnik Naukowy WSEZ 2005, 3.
2.
Christophe A. Medytacja dzień po dniu. Czarna Owca,Warszawa 2013.
3.
Fincher SF. Kreatywna mandala. Ravi, Łodź 2008.
4.
Grochmal S. (red.). Teoria i metodyka ćwiczeń relaksowo-koncentrujących. PZWL, Warszawa 1979.
5.
Kulmatycki L. Joga nidra. Sztuka relaksacji. Przestrzeń, Wrocław 2012.
- 123 -