Stopień hydrolizy słabego kwasu i słabej zasady, jak już wspomniano nie zależy od stężenia tylko od stałych dysocjacji słabych kwasów i zasad (Kkwasu i Kzasady) oraz iloczynu jonowego wody (IH2O). Wstawiając odpowiednie wartości tych stałych do równania (64) wyliczamy stopień hydrolizy – .
I H 2O K k K z
1 10 10 1,73 10 5 1,73 10 3 % 5 5 1,86 10 1,79 10 10
Stężenie jonów wodorowych po hydrolizie wyliczamy z wzoru (65), [ H ]
[ H ]
I H 2O Kk K z
1 10 14 1,02 10 7 5 5 1,86 10 1,76 10
pH = log[H ] log1,02 10 7 6,99 Przykłady do samodzielnego rozwiązywania: Napisać przebieg hydrolizy i podać odczyn i pH soli: NaCN, (NH4)2SO4, AlCl3, Na3PO4, CH3COOK, Na2CO3, Na2SO4, Al(NO3)3, (NH4)3PO4. XV. Reguła faz Gibbsa Reguła faz Gibbsa podaje warunki równowagi w układach homogenicznych i heterogenicznych. Stan układu określony przez ciśnienie i temperaturę utrzymywany przez dłuższy okres czasu nazywamy stanem równowagi i nie zależy od ilości substancji w poszczególnych fazach (np. temperatura wrzenia w danych warunkach nie zależy od ilości wody, na stężenie roztworu nasyconego nie wpływa nadmiar substancji rozpuszczonej itp.). Równowagę można określić jakościowo równaniem wiążącym stopnie swobody, składniki niezależne oraz fazy, noszącym nazwę reguły faz Gibbsa (66). sn f 2
(66)
s – ilość stopni swobody, n – ilość składników niezależnych, f – ilości faz. Układ – jest to obiekt naszego zainteresowania czy obserwacji w danym momencie.
101