Samsam 2019/2020 - 5 - Gezin

NR.5 2019/20

AL

45

JAAR BURGERSCHAP IN DE KLAS

GEZIN Allemaal speciaal

Khaleesi woont met 7 gezinnen

Morris is het broertje van Merlijn

Xxxxx xxxx x

Tirza heeft 5 zusjes Wat doen zij op mijn bank?

Gwen heeft pleegouders

Het hele gezin van Merlijn is te zien op YouTube

Opgroeien bij twee moeders

Wonen in een internaat

Binnenblijven door corona

PAGINA 3

PAGINA 7

PAGINA 10

2

Kan ik in m'n eentje ook een gezin zijn?

ACHTER DE SCHERMEN

VAN DE REDACTIE

Gezin DE AFGELOPEN TIJD bracht je meer tijd dan ooit door met alleen je gezin.

Door de corona-maatregelen bleef iedereen zoveel mogelijk thuis.

Overal ter wereld.

Hoe dat er in bijvoorbeeld Nepal, Japan en Amerika uit zag, zie je op p. 10. De andere verhalen in deze Samsam maakten we vlak voordat de regels werden ingesteld. Daarom konden we nog terecht in al die verschillende huiskamers. Bijvoorbeeld bij Tijmen (p. 3) die twee moeders heeft. En bij Khaleesi (p. 13) die met zeven gezinnen samenleeft in een woongroep in de Drentse bossen. Gezinnen zijn er in alle soorten en maten: regenboog­gezinnen, samengestelde gezinnen en eenoudergezinnen (p. 8). Er zijn ook kinderen die om verschillende redenen niet altijd bij hun gezin kunnen wonen, zoals Stijn (p. 7). Gwen (p. 14) heeft zelfs twee gezinnen: een pleeggezin met vijf zusjes én ze is om de week een En hoe is het als je gezin een YouTube-kanaal weekend bij haar moeder. heeft en alles van je dagelijks leven online te vinden is? Daar weten de ook wel een YouTubebroertjes Merlijn en Morris alles van (p. 4). Zou jij familie willen zijn? Vul hiernaast de poll in. Veel leesplezier!

Foto Ramiro Munero

MEER LEZEN samsam.net/ straatkinderen

WAPSERVEEN Khaleesi leidde Eliyha rond in haar woongroep.

BREDA Charlie pikte het niet dat fotograaf Kees zei 'lach 'ns naar het vogeltje'.

ONVEILIG Yesid (12) woont samen met zijn broertje op straat in de wijk Santa Fe in Bogotá, de hoofdstad van Colombia. Het is een heel gevaarlijke buurt met dieven en mensen die verslaafd zijn aan drugs. Als je hier niet woont, kun je maar beter maken dat je wegkomt. Voor de broers is deze wijk hun 'thuis'. Hun vader zit in de gevangenis en hun moeder werkt 's nachts.

Daarom kunnen ze niet voor hun kinderen zorgen. samsam.net/colombia

BERLIKUM Eén middag was journalist Karin ook lid van Gwen's pleeggezin.

POLL

Stelling:

EEFJE WENTELTEEFJE

Strip Studio De Leijer

Ik wil een YouTubekanaal met mijn gezin. eens Vul ook in op samsam.net/ poll-gezin

oneens

Wist je dat

‘Ik heb twee moeders’

In 2018 waren er in Nederland ruim

1

MILJOEN

gezinnen met kinderen die thuis wonen.

Vertel eens over jouw gezin...

Tekst Govrien Oldenburger Foto’s Annemarie Dekker

2,5

3

Interview

Tijmen (9) uit Oostzaan heeft twee moeders en twee zusjes

“Het is bij ons heel gewoon eigenlijk. En gezellig, al huilt mijn zusje soms als ze iets niet lust ofzo. Voor een ander is het normaal om een vader en een moeder te hebben.

Voor mij is het gewoon om twee moeders te hebben. Ze zijn heel lief voor me.”

De meeste gezinnen bestaan uit een man, een vrouw en kinderen.

Er zijn ook samenwonende lesbische stellen en homokoppels met kinderen. Er wordt geschat dat het gaat om 25% VAN DE LESBISCHE PAREN EN OM 2% VAN DE HOMO SETJES. Deze gezinnen worden ook wel roze gezinnen genoemd, of regenbooggezinnen.

Foto’s Shutterstock

Er zijn VERSCHILLENDE ­MANIEREN om als homo of lesbienne een kind te krijgen. Als homo kun je een vrouw zoeken die jouw kind wil dragen. Je kunt dan bijvoorbeeld officieel afspreken dat je samen de opvoeding doet.

ALS JE LESBISCH BENT, kun je een man zoeken: een zaaddonor.

Dat kan een man zijn die je goed kent, bijvoorbeeld een homo die ook een kinderwens heeft. Je kunt ook zaad krijgen bij een spermabank, waar een donor z’n zaad heeft ingeleverd.

2

Je bent dus de enige man in huis?

“Ja, en dat vind ik wel leuk.

Ik houd van programmeren en techniek. Daar weten mijn moeders niks van, dus dat doe ik meestal met een oom. Voor mijn verjaardag kreeg ik een robot, die we samen konden programmeren.”

3

Hoe reageren anderen?

“Vroeger wilden kinderen wel eens weten hoe ik ben geboren. Dan vertelde ik dat een donor daarvoor heeft gezorgd. Dat vond niemand gek. Nu weet iedereen het wel en vraagt bijna niemand er meer naar.”

"Ik noem allebei mijn moeders 'mama'. Soms is dat verwarrend."

4

Merlijn

Reportage Nederland Morris

Het hele gezin online Alles over het gezin van Merlijn (12) en Morris (10) uit Breda staat op YouTube of Instagram “Nou ja, alles... Onze vader wil niet in beeld.”

De twee broers vertellen over hun bijzondere familie.

E

lke ochtend om zeven uur gaat de wekker van Morris en wordt Merlijn ook wakker. De twee broers slapen bij elkaar op één kamer, niet vanwege ruimtegebrek maar voor de gezelligheid. Merlijn: “Tot in de zomervakantie, want dan krijg ik een eigen kamer.

Ik ga dan naar de middelbare en wil ondertussen wel wat meer privacy.” Ze ontbijten altijd samen met hun vader én de telefoons. Morris: “Alleen als we ‘s avonds met z’n allen eten, moeten ze weg.”

Wie die regel bedacht heeft, weten ze niet. Maar ze weten wel wie de baas is in huis: papa. “Hij staat altijd voor ons klaar en doet eigenlijk alles in huis: de was, de boodschappen en hij smeert ons brood.

En hij heeft ook nog een gewone baan.”

VERBODEN GEBIED Van dit ochtendritueel zul je nooit iets zien in de video’s of foto’s op sociale media. Want de slaapkamer is verboden gebied voor camera’s, net als de badkamer en de wc. En trouwens: hun vader Eduard weigert een bestaan in de online wereld.

Hij wil absoluut niet in beeld, zelfs niet onherkenbaar. Moeder Esther zit heel anders in elkaar: zij publiceert elke vrijdag een vlog op YouTube over iets uit haar dagelijks leven. Hierin zijn Merlijn en Morris eigenlijk altijd te zien. Deze video’s gaan over hele gewone dingen, zoals een nieuwe school uitzoeken of hoe ze een vakantiedag doorbrengen.

Meestal filmt ze per dag zo’n vijf minuten.

Zelf zetten de broers eens per week een foto op hun gezamenlijke Instagram (40.000 volgers).

Die foto maakt hun moeder en zij beheert ook hun account. En dan figureren ze ook nog regelmatig in de video’s en posts van hun oudere zus Yasmine van twintig (10.000 volgers) en de broers Enzo en Jeremy (21 en 23) Frieser. Hun oudste broer Jeremy (bijna 700.000 abonnees) verdient zoveel geld als youtuber dat hij geen andere baan hoeft te nemen. Sinds kort heeft Merlijn ook een eigen YouTube kanaal met game-video’s. “Dat wilde ik al heel lang, ik ben er zo mee opgegroeid door m’n broers en zus dat het voor mij heel normaal is.”

5

Merlijn post gamevideo's op zijn kanaal

Privé Hoe gaat dit gezin om met elkaars privacy?

Morris: “Ik vind ons gezin wel bijzonder. Niet alleen omdat we zoveel op YouTube en Insta zijn, maar ook omdat we een groot gezin zijn. Onze zus en wij hebben dezelfde moeder. En onze broers en wij hebben dezelfde vader.” De twee oudste broers wonen niet meer thuis, maar elke vrijdag eten ze met z’n allen friet. En in de zomer gaan ze vaak barbecueën. Tijdens een van die tuindiners kwam hun jongste gezinslid aangevlogen: Charlie de dwergpapegaai. Die hebben ze toen maar gehouden en zelfs een eigen Instagram-account gegeven. Ze zijn een hecht gezin en weten bijna alles van elkaar.

Merlijn: “Eigenlijk zeg je tegen je broer veel meer dan tegen je vrienden. Bijvoorbeeld als je verkering hebt.

Morris zou me daar nooit mee plagen."

VLOGS Aan de andere kant is hun gezin ook heel gewoon.

Tenminste, dat vindt Merlijn. “Daarom kijken ook zoveel mensen naar de vlogs van mijn moeder. Het is heel herkenbaar. Hoe het bij ons gaat, gaat het bij hen thuis ook.” In een van de video’s zegt hun moeder dat de twee broers de vaatwasser niet hebben uitgeruimd. Is het niet vervelend dat iedereen dat nu weet? Merlijn en Morris vinden van niet. “Onze moeder overlegt dat soort dingen ook altijd met ons.”

Bovendien: het typeert haar. “Zij ergert zich bijvoor-

beeld vaker aan rommel in huis. Maar papa is weer strenger.” Hun vader legt uit dat dit komt door zijn Indische roots en dat zijn vader vroeger nóg strenger was. Een voorbeeld is dat de jongens vorig jaar niet zomaar ineens een zakmes kregen terwijl de ouders van klasgenoten hier makkelijker in waren. Morris: “Maar we klagen niet. Veel dingen zijn wel logisch.”

Er zijn wel meer huisregels, maar... “Daar houden we ons niet aan”, lacht Merlijn. Die regels gaan bijvoorbeeld over schermtijd, maar niemand wordt gestraft als de limiet wordt overschreden. Eigenlijk worden ze best verwend, vooral door hun moeder.

“Als we vroeger een pakje pokémon-kaarten wilden, dan hoefden we dat alleen maar te vragen en kregen we het. Hetzelfde geldt voor nieuwe kleren.”

Het lijkt misschien alsof alles in dit gezin draait om vloggen en views. Maar dat is maar één onderdeel.

De twee broers doen namelijk veel meer aan sport dan aan sociale media: boksen, krav maga, brazilian jiu jitsu, voetbal, hockey en cross fit. En wat ze het liefst met elkaar te doen? ‘s Avonds lekker op de bank hangen en een serie kijken: First Dates of Hoogvliegers. En het allerleukste dat ze als gezin hebben meegemaakt? Dat was toch wel de vakantie naar Amerika. Morris: “Toen waren we een lange tijd met z’n allen samen.” •

Tekst Karin Wesselink Foto's Kees Beekmans / VRBLD

Kijk het filmpje op: samsam.net/youtubefamilie

6

Puzzel

WOORDZOEKER

Puzzelen!

Streep de woorden weg, van links naar rechts of van rechts naar links. Van boven naar beneden of van beneden naar boven, of schuin. Vul de letters die overblijven in op de stippellijntjes.

Welke zin zie je?

Zoek de woorden ADOPTIE GEZINSLEDEN GROOTMOEDER KIBBOETS PLEEGGEZIN SAMENLEVING SPERMADONOR

WOONGROEP GEZIN GEZINSLID PLEEGDOCHTER REGELS SCHIPPERSKIND UITHUWELIJKEN

VOORTPLANTING GEZELLIGHEID GEZINSLEVEN GROOTVADER PLEEGKIND SCHEIDEN TANTE

Vul de letters hier in

.

Abonneer je op ons YouTubekanaal In al onze filmpjes spelen kinderen de hoofdrol.

Zij laten hun dagelijks leven zien.

youtube.com/ samsammagazine

S

V

R

O

N

O

D

A

M

R

E

P

S

R

N

G

C

O

S

T

E

O

B

B

I

K

A

G

E

E

R

P

H

O

S

L

E

G

E

R

M

E

E

D

K

O

E

S

I

R

G

E

I

Z

E

Z

I

Z

E

J

O

O

N

C

P

T

T

N

N

E

T

P

I

O

I

T

R

E

N

H

P

P

L

L

Z

A

L

N

M

L

V

G

I

J

O

E

E

L

N

E

N

E

S

T

E

A

N

R

D

I

V

I

R

A

N

T

E

L

O

W

D

O

A

A

I

G

L

D

S

N

E

G

E

O

U

E

O

L

N

H

E

S

O

E

K

T

K

D

R

H

R

W

G

E

O

G

E

Z

I

N

I

I

E

G

T

R

N

I

Z

E

G

G

E

E

L

P

N

N

T

I

E

D

I

L

S

N

I

Z

E

G

N

D

D

G

U

E

N

G

E

Z

I

N

S

L

E

V

E

N

M

A

T

E

N

R

E

T

H

C

O

D

G

E

E

L

P

De oplossing staat op pagina 16.

7

Interview

Altijd onderweg

Doordeweeks woont Stijn (11) in een internaat voor schipperskinderen in Lemmer. In het weekend is hij bij zijn ouders aan boord. “Dan word ik extra verwend.”

1.

Waar voel je je het meest thuis?

2.

Is het niet saai aan boord met alleen je gezin?

3.

Je hebt dus een goede band met je ouders...

4.

Wat vind je nog meer fijn aan je gezin?

5.

Vind je het wel leuk op het internaat?

“Op het schip, ook al ben ik daar alleen in de weekenden en de schoolvakanties. Mijn ouders varen op een vrachtschip door Nederland, België en Duitsland en ik moet natuurlijk naar school. Daarom woon ik in een internaat voor schipperskinderen. Dat internaat is een gewoon woonhuis met twee groepen.

Een voor kinderen tot twaalf en één voor jongeren tot achttien, daar zit mijn zus. Iedereen heeft gelukkig een eigen kamer en ik ga naar een gewone school. Op het internaat mis ik mijn eigen LEGO, want dat laat ik aan boord. Maar op het schip mis ik juist weer m'n drumstel dat op het internaat staat. We zitten met z’n zessen in een groep in een appartement en soms is dat heel druk. Aan boord is meer rust en kan ik lekker mezelf zijn.”

“Helemaal niet! Het voelt als tijd inhalen met elkaar. Ik mis mijn ouders doordeweeks best erg. Niet dat ik er verdrietig van word, meer dat ik zin heb om ze weer te zien. Als we vast liggen, maken we uitstapjes.

Tenminste: als de auto ook aan wal kan. Dan gaan we naar een restaurant of een dagje naar een stad. Maar als we iets met anderen gaan doen, dan baal ik soms.

Ik wil m'n ouders het liefst voor mezelf hebben.”

“Jazeker! We lachen veel met elkaar en ik vertel mijn ouders alles. Alleen is mijn vader wel streng. Ik moet bijvoorbeeld altijd mijn bord leegeten, ook al zit ergens ui in. Op het internaat mag iedereen zelf opscheppen en daar koken ze bijna nooit met ui. Maar aan de andere kant kan mijn moeder wel veel lekkerder koken en wij mogen altijd kiezen wat we in het weekend eten. Dan word ik extra verwend, bijvoorbeeld met shoarma.”

“Het kan gewoon niet anders, want mijn ouders zijn altijd onderweg. En de leiding doet heel erg zijn best om het leuk voor ons te maken. Ze organiseren van alles: bakwedstrijden, graffiti spuiten, picknicks. En er zijn twee leiders waar ik het heel goed mee kan vinden. Met één van hen kan ik ook lekker over voetbal praten, net als met mijn vader. Ze doen niet zo overdreven bezorgd als de vrouwelijke leiding die allemaal wat jonger zijn. Ik weet nog niet of ik later zelf een gezin wil, maar ik wil in elk geval niet op een schip wonen. Ik wil graag autoverkoper worden.” •

Tekst Karin Wesselink Foto’s Minke Faber

Door de coronamaat­ regelen is Stijn nu al wéken aan boord.

“Thuis is er nooit ruzie over wat we gaan kijken op tv.

In het internaat loopt dat wel eens uit de hand, want iedereen wil iets anders. Ik ben een van de oudsten in de groep en ik wil heel andere dingen zien. Aan boord mag ik langer gamen dan in het internaat en ik mag later naar bed, maar dat komt omdat het weekend is.

Verder houd ik ervan om met ze op vakantie te gaan naar Tsjechië, daar komt mijn moeder vandaan.”

8

Normaal

Gezinnen in alle vormen De meeste kinderen in Nederland groeien op met een vader en moeder in één huis. Maar dat kan ook heel anders.

I

n veel religies en culturen lijkt het één van je belangrijkste taken: trouwen en je voortplanten. Jongens en meisjes kunnen flink onder druk worden gezet en bijvoorbeeld worden uitgehuwelijkt om dat voor elkaar te krijgen.

Een reden kan zijn dat samenlevingen niet willen dat hun genen, tradities of geloof zal uitsterven.

Zo’n 30% van de kinderen in Nederland heeft gescheiden ouders.

De Walton-familie is de rijkste niet-koninklijke familie ter wereld. Zij zijn de baas van een enorme supermarktketen in Amerika.

Hoe kom ik hier?

Zorgen Hoeveel Kinderen

A

ls mannen en vrouwen trouwen of samenleven, dan komen er vaak ook baby’s. En zo ontstaan nieuwe gezinnen: volwassenen die samenleven met (hun) kinderen. Vroeger waren er niet veel manieren om zwanger­ schappen te voorkomen. De gezinnen waren dan ook vaak giga. Zo’n vijfenzeventig jaar geleden was het in Nederland heel gewoon om zes tot negen kinderen te krijgen.

G

emiddeld krijgt de Nederlandse vrouw nu 1,6 kinderen. Acht jaar geleden waren dat er nog 1,8. Er worden dus minder kinderen geboren. In veel landen zie je deze daling in het geboortecijfer. Dat betekent niet dat mensen kinderen nu minder grappig of gezellig vinden. Het is gewoon minder belangrijk om veel nakomelingen te krijgen, omdat er meer kinderen blijven leven door betere gezondheidszorg, hygiëne en minder armoede.

V

roeger stierven er veel kinderen aan bijvoorbeeld kinderziektes of ondervoeding.

Hoe meer baby’s je kreeg, hoe groter de kans dat er genoeg over zouden blijven om later voor jou als ouders te kunnen zorgen. In veel landen in Afrika, Azië en Zuid-Amerika wordt dat trouwens nog steeds van kinderen verwacht: eerst zorgen je ouders voor jou en als je volwassen bent dan is het jouw beurt om voor hen te zorgen. In West-Europa neemt de regering die taak vaak over doordat mensen boven een bepaalde leeftijd geld krijgen van de overheid en omdat er bejaardenhuizen zijn waar senioren terecht kunnen.

Ongeveer één op de vijf gezinnen in Nederland bestaat uit één ouder, meestal een moeder.

Iemand anders

Eigen keuze

Eén kind

De meeste gezinsleden delen hun genen: ze zijn biologisch familie van elkaar. Maar je kunt ook kinderen adopteren of pleegouder worden. Dan zorg je dus voor de kinderen van iemand anders. In 2018 werden er 156 kinderen uit het buitenland door Nederlandse gezinnen geadopteerd. De meeste kinderen kwamen uit China (28). Uit Hongarije kwamen er 24 en uit Amerika 23. Lees meer over pleegzorg op p.14.

E

L

In China groeit 3% van de kinderen op in een eenoudergezin, in Nigeria is dat 4%.

In Canada 15%.

ange tijd mochten Chinezen maar één kind krijgen. Zo probeerde de regering de enorme bevolkingsgroei in het land te stoppen. Dat klinkt best positief, maar er bleken juist flink wat nadelen aan te zitten. Omdat de meesten het liefst een zoon wilden, werden dochters gedood of slecht behandeld. Vijf jaar geleden werd de wet trouwens afgeschaft. Chinezen mogen nu twee kinderen krijgen.

In Rusland regeerde eeuwenlang de Romanov familie totdat ze tijdens een revolutie in 1917 allemaal werden gedood en de familie uitstierf.

Met z’n allen

E

r zijn mensen die ervoor kiezen om juist met nietfamilie samen te leven. Dat is vaak uit idealisme, omdat ze het bijvoorbeeld fijn vinden om spullen en woonruimte met elkaar te delen en om samen verantwoordelijk te zijn voor de kinderen. Een voorbeeld is de kibboets in Israël: een soort grote boerderij. Vroeger waren de regels hier streng: kinderen waren zo'n vijf uur per dag bij hun ouders en woonden de rest van de tijd in de gemeenschappelijke kinderverblijven.

Ook in Nederland zijn woongroepen (p.13).

Op het platteland van Tibet kan het gebeuren dat een vrouw is getrouwd met twee mannen, vaak broers.

Samenleven In het westen bestaan de meeste gezinnen uit een vrouw, haar partner en hun kinderen.

Maar in heel veel landen is het heel gewoon dat er ook tantes, ooms, neefjes, nichtjes of grootouders in huis wonen.

Of dat je met verschillende gezinnen samen op een erf woont of een woning deelt. Er zijn ook plekken waar een man met verschillende vrouwen mag trouwen. Dat heet polygamie.

Officieel mag dat alleen als de eerste vrouw het ook goed vindt én als de man genoeg geld heeft om voor iedereen goed te kunnen zorgen. In de praktijk zorgt het nogal eens voor problemen.

Veilig Zorgen Het is de bedoeling dat volwassenen voor hun kinderen zorgen. Maar soms lukt dat niet, bijvoorbeeld als de ouders ziek zijn, een beperking hebben of de taal in een nieuw land niet spreken.

Dan nemen de kinderen taken over van hun ouders of ze helpen hun ouders met dingen waar ze eigenlijk nog te jong voor zijn, zoals meegaan naar de huisarts als vertaler.

A

ls je geluk hebt, dan is het bij jou thuis gezellig en veilig. Maar dat is helaas lang niet altijd zo. Juist in huis gebeuren nogal eens dingen die niet door de beugel kunnen.

Er zijn ouders die hun kinderen bijvoorbeeld uitschelden, slaan of seksueel misbruiken. Is er bij jou zoiets aan de hand? Of denk je dat het speelt bij een vriend(in) thuis? Vertel het dan tegen iemand die je vertrouwt of trek aan de bel bij de Kindertelefoon.

Foto's Shutterstock

In India leeft een man met zijn 39 vrouwen, 94 kinderen, 14 schoondochters en 33 kleinkinderen. Er wordt gezegd dat dit de grootste familie ter wereld is.

r zijn natuurlijk ook volwassenen die geen gezin beginnen. Soms kiezen ze daar zelf voor, omdat ze bijvoorbeeld hun carrière belangrijker vinden. Of omdat ze denken dat kinderen zorgen voor meer klimaatverandering en de wereldbevolking al groot genoeg is. Maar er zijn ook mensen bij wie het niet is gelukt omdat ze bijvoorbeeld geen liefde vonden of omdat het medisch niet kon. Die vinden dat dan meestal heel verdrietig.

9

10

Fotoserie

Binnenblijven NEDERLAND Kraamvisite is nu raamvisite: buiten aan de beschuit met muisjes.

Foto Jaco Klamer

Foto Joy Malone / REUTERS

AMERIKA Omdat haar vader in de zorg werkt, mag groeten nu even alleen zo.

DUITSLAND Vanaf anderhalve meter: goal in deze Berlijnse tuin.

Foto Julia Zimmermann / Laif / HH

Foto Ali Jadallah / Anadolu / HH

GAZASTROOK Thee-tijd voor dit Palestijnse gezin van acht personen.

11 In de afgelopen maanden bracht iedereen extra veel tijd met het gezin door vanwege de corona-maatregelen. Zoveel mogelijk thuis blijven. Hoe ziet dat er uit in Amerika, Nederland, Gazastrook, Duitsland, Japan, Spanje, India en Nepal?

SPANJE Santi (7) en Rodrigo (6) hebben gelukkig elkaar en hun huisdieren om te knuffelen.

Foto Issei Kato / REUTERS

Foto Jon Nazca / REUTERS

JAPAN Konoha (9) krijgt thuis in Tokio online les in traditionele dans.

NEPAL Door deze yoga ademhaling pranayama blijft dit gezin in Kathmandu vast ontspannen.

Foto Narendra Shrestha / EPA

Foto Manish Swarup / AP / HH

INDIA Vader Ram werkt overal en nergens maar nu moet het gezin terug naar huis voor de lockdown.

Advertentie

Iedereen heeft paarden

Tyleck (13) woont in Mongolië: een land met uitgestrekte ­steppen: grasland zonder bomen. Ze verhuist met haar ouders, zes zussen en één broertje in een tent van plek naar plek. Zoals alle nomaden doen.

O

p haar derde leerde Tyleck al paardrijden, net als iedereen in de familie. Op haar vijfde deed ze mee aan haar eerste wedstrijd.

Zo gaat dat in Mongolië. Tyleck en haar familie trekken als nomaden met hun tenten en dieren steeds weer naar een ander gebied. Ze houden een soort koeien: yaks. Die laten ze grazen op die steppen.

En iedereen heeft dus paarden.

Net als overal in de wereld zijn de gevolgen van klimaatverandering in Mongolië goed te merken. Het is er nu vaak veel te droog, waardoor er niet genoeg gras groeit voor het vee. Met hulp van Wilde Ganzen zijn er stallen gebouwd waar de yaks in de koude winter kunnen ­schuilen. Voor de families zijn er groentekassen gebouwd. Hier verbouwen ze komkommer, sla, wortels en kool: groenten die de meeste kinderen nog nooit gegeten hadden. Dankzij dit voedsel gaat hun gezondheid met sprongen vooruit.

Wat doet Wilde Ganzen?

Wilde Ganzen zorgt ervoor dat Nederlanders die iets willen doen aan armoede, gaan samenwerken met mensen in Afrika, Azië en ZuidAmerika. Wij geven trainingen en geld zodat ze bijvoorbeeld scholen, ziekenhuizen en waterputten kunnen bouwen. Zo krijgen kinderen in arme dorpen en buurten meer kansen op een goede toekomst. Wil je meer weten? www.wildeganzen.nl/kids

13

Onderweg

Met z'n allen samen Acteur Eliyha (18) gaat op bezoek bij Khaleesi (10) in de oudste woongroep van Nederland: De Hobbitstee in Drenthe. Hier wonen zeven gezinnen bij elkaar. Samen onderhouden ze de moestuin en vandaag bouwen ze een kippenren.

“Hier wonen twee gezinnen.”

“Ik ben Khaleesi.”

Elin en Khaleesi zijn buurmeisjes, maar ook een soort zusjes.

Wat een bijzonder huis! Zelf gebouwd met gerecyclede materialen uit de buurt.

Dit zou De Hobbitstee moeten zijn.

“Ik eet en slaap vaak bij de buren.”

"Ik kom bij iedereen thuis."

Alle zeven gezinnen werken samen in de moestuin.

Er zijn verschillende gemeenschappelijke ruimtes op het terrein. Op bijzondere dagen eet de hele woongroep samen.

Om de zoveel tijd is er een klusdag. Vandaag bouwen ze een kippenren.

“Die zijn nog lang niet moe.”

Vanavond logeert Khaleesi weer bij Elin.

WOONGROEP Hoe het is om met allemaal gezinnen samen te leven zie je in het filmpje: samsam.net/woongroep

Tekst Karin Wesselink Foto's Len Land

Dit is het hele gezin, behalve papa.

14

Reportage Nederland

Gwen woont in een pleeggezin

“Ik heb eigenlijk twee gezinnen” Om het weekend logeert Gwen (13) bij haar moeder en twee hondjes, de rest van de tijd woont ze bij mem en heit en vijf zusjes in een pleeggezin. “Ik hoor er wel echt bij.”

A

an de wand hangt een klimrek, uit het metershoge plafond komen ringen, er staat een paard in de gang en op de grond ligt een lange turn­mat uitgerold. Gwen woont in een tot woning ­verbouwde turnhal in een klein Fries dorp: een echt speelparadijs. Achter de eettafel is een deur naar de knutselkamer met een podium en daaronder lades vol bordspelletjes. “In die knutselkamer kom ik niet zo veel, die is meer voor de

jongere kinderen.” Maar voor een potje Trionidos, Halli Galli, Party & Co en Rummikub legt ze graag haar leesboek aan de kant.

VOOR MEZELF “In dit gezin is er altijd wel iemand die iets met je wil doen. We bakken ook vaak taart of cupcakes. En op donderdag heb ik mem voor mezelf: dan kijken we samen een serie." Dan stormt Julie (18) naar binnen, vol verhalen over haar stage in

een bejaardenhuis. Buiten in de tuin gillen Doutzen (10) en Brecht (6) op de trampoline, Tirza (9) wordt opgehaald door een vriendinnetje om naar dansles te gaan en Elsa (3) hangt jengelend aan de benen van mem die ondertussen ­voorbereidingen treft voor het avondeten.

GESCHEIDEN Het is nooit stil in dit huis, vertelt Gwen.

En daar moest ze aan het begin best wel even aan wennen, want het was een groot contrast met haar vorige pleeggezin.

“Mijn ouders zijn vlak na mijn geboorte gescheiden, maar ik ging elke zondag naar mijn vader op bezoek. Toen ik zes was, was het beter voor mij dat ik bij een van mijn vaste oppassen ging wonen. Mijn oudere broer en zus woonden toen al bij hun eigen vader." De beslissing dat Gwen niet meer bij haar moeder kon blijven, werd natuurlijk niet zomaar genomen. Dit gebeurt alleen als ouders hele grote problemen hebben, met ­bijvoorbeeld drugs of alcohol of als ze psychisch ziek zijn. De vader van Gwen zat toen al in de gevangenis en kon ook niet voor haar zorgen.

Tekst Karin Wesselink Foto's Jacob van Essen

15

PLEEGZORG "Eerst was het wel leuk bij de oppas, er waren ook nog andere kinderen en we woonden in de buurt van mijn moeder dus ik kon vaak op bezoek. Maar toen we verhuisden naar Zandvoort aan Zee, was ik het enige kind en mijn moeder was ver weg. Na een tijdje zei ik dat ik het niet meer zo leuk daar vond en ging pleegzorg een ander gezin voor me zoeken. Vier jaar geleden kwam ik bij mem en heit. Maar toen sprak ik nog geen Fries, dus ik noemde ze Henny en Pieter.

Eigenlijk heb ik nu twee gezinnen, want ik ga om het weekend naar mijn moeder.” Julie is ook een pleegdochter. Zij woonde eerst alleen in de vakanties in F ­ riesland, maar nu blijft ze voor altijd. Ook peuter Elsa is een pleegdochter. Zij is er nog maar net en niemand weet nog hoelang ze zal blijven.

OVERLEG Er is veel overleg tussen mem en mama, over schoolzaken en bijvoorbeeld als Gwen een nieuwe bril nodig heeft. En op zondagochtend tijdens het schaatsseizoen gaan ze altijd met z’n allen naar de ijsbaan. “Mensen willen graag weten hoe het is

om in een pleeggezin te wonen, maar ik ben het gewoon gewend. Voor mij is het normaal.” Net als dat het voor haar normaal is dat haar vader in de gevangenis zit. “Hij belt me een keer per maand op dinsdagavond en een keer per maand op dinsdag­avond gaan we skypen. En ik ga met mijn opa en oma ongeveer elke maand op bezoek.”

Gwen voelt zich gelukkig in dit gezin. “Ik hoor er wel echt bij. Mijn andere zusjes dachten zelfs tot een jaar geleden dat ik ook uit de buik van mem kom. Alleen, heel soms, denk ik wel eens dat Julie en ik meer klusjes moeten doen dan de anderen omdat wij pleegkinderen zijn. Maar eigenlijk weet ik wel dat dit komt omdat wij ouder zijn."

KNUFFELEN Een paar dorpen verderop woont de moeder van Gwen. “Mem brengt me om de week op vrijdag­avond naar m’n moeder, met de auto. Als ik bij haar aankom, ga ik eerst met m’n hondjes Gucci en Foofur knuffelen en een rondje met ze lopen. Het is altijd heel fijn om weer bij m'n ­moeder te zijn, we kunnen altijd over van alles praten. We houden bijvoorbeeld allebei heel erg

van lezen en vinden dezelfde soort boeken leuk.

Die van Carry Slee, bijvoorbeeld. En we hebben dezelfde humor. Alleen onze kledingsmaak is wel echt anders. Zij houdt van printjes, ik niet. We gaan ook vaak even bij mijn zus op bezoek en even ergens wat drinken of de stad in.” •

PROBLEMEN In Nederland wonen zo’n 18.000 kinderen onder de achttien jaar (tijdelijk) niet bij hun ouders omdat er thuis te veel problemen zijn. Als er iets aan de hand is, dan proberen hulpverleners eerst samen met het gezin oplossingen te vinden. Maar als dat niet lukt, dan kan een kind bij een pleeggezin gaan wonen. Vaak is dat een familielid of een andere bekende. Maar als die er niet is, dan worden er andere mensen gezocht. Het doel van pleegzorg, is dat de kinderen weer bij hun ouder(s) gaan wonen, behalve natuurlijk als dat niet gaat. Dit is het grote verschil met adoptie.

Adoptie is voor altijd en een adoptiekind krijgt bijvoorbeeld ook de achternaam van de adoptieouders.

16

Quiz

Wij doen niet aan gezinnen.

Laat mij maar enig kind blijven!

1. Een regenbooggezin...

estaat alleen in sprookjes. b verandert steeds van kleur. heeft homoseksuele ouders. is verboden in Nederland.

2. Merlijn en Morris zijn...

6. Wat is waar over pleeggezinnen?

ekende youtubers. b broertjes. een tweeling. pleegkinderen.

leegouders helpen de pleegkinderen P contact met hun ouders te hebben en houden.

In één gezin kunnen meerdere pleegkinderen wonen.

Pleegkinderen houden hun achternaam.

Alle antwoorden kloppen.

3. Hoeveel van de gezinnen heeft één ouder?

Een op de vijf.

Een op de vijftig.

Een op de vijfhonderd.

Een op de vijfduizend.

4. Wat is er bijzonder aan

Doe deze quiz ook online en zie meteen wat je goed hebt! samsam.net/gezin-quiz

het gezin van Khaleesi?

Ze heeft twee moeders.

Ze woont in een woongroep.

Ze is enig kind.

Ze heeft eigenlijk twee gezinnen.

COLOFON

5. Wat is een kibboets?

SAMSAM betekent samen. Samsam laat zien

en soort woongroep.

E Iemand zonder kinderen.

Een groot gezin Een Israëlisch gerecht.

hoe kinderen wereldwijd samen leven, spelen, delen, leren en samen verantwoordelijk zijn voor de wereld. Samsam is een lesmethode Burgerschap voor groep 5 t/m 8.

Redactie Henrike van Gelder (hoofdredacteur), Karin Wesselink, Rolf Rosing (beeldredacteur) Educatie Femke Ruiter (hoofd onderwijs), Merel van Scherpenzeel, Meggy Wijnen Marketing Floor Denekamp, Layla te Rehorst Advertenties en sales Budi Goudsmit, Ranou Hira, Patrice Sijmons Verder werkten mee Eliyha Altena, Kees Beekmans, Annemarie Dekker, Jacob van Essen, Minke Faber, Len Land, Studio De Leijer, Govrien Oldenburger Illustraties Max Grünfeld Ontwerp Barbara Pilipp, Matthijs Koppen Uitgever Young & Connected Lithografie Rody Slavenburg Druk Rodi Media Verzending APG Redactieadres Weesperplein 4, 1018 XA Amsterdam Mail info@samsam.net Web samsam.net Mail voor abonnementen, bezorg­klachten en wijzigingen lezersservice@samsam.net of bel 020-2251224 Voor burgerschapsopdrachten kijk op samsam.net/leerkrachten

Strip Studio De Leijer

TWIDO

Meer Samsam op social media en samsam.net

OPLOSSING P.12: Gezinnen zijn er in alle soorten en maten.