Pas als u vlakbij ’t Ende bent, zal het u opvallen dat het voorhuis echt vóór de oude boerderij gebouwd is. Ongeveer op hetzelfde moment als het nieuwe voorhuis kreeg ’t Ende aan de achterkant een zogeheten staart in de vorm van een grote, houten schuur. Let in de zijgevel van de boerderij op de staldeurtjes en de stalramen. Het aantal raampjes en deuren illustreerde misschien wel net zoveel als het imposante voorhuis de rijkdom van het erf. 77 Vanaf ’t Ende loopt u via de toegangsweg naar de Stapelerweg. Deze steekt u over en vervolgens neemt u de zandweg rechts van het huis. 88 Via een raster komt u op het Stapelerveld. Neem het pad linksaf.
Aan het eind van de negentiende eeuw en het begin van de twintigste eeuw werd het grootste deel van het Stapelerveld ontgonnen tot landbouwgrond. Eeuwenlang was het veld het domein geweest van de schaapskudde van de boeren van De Stapel. Slechts een klein deel van het Stapelerveld bleef min of meer onaangetast. Over dat stuk van het veld gaat dit gedeelte van de route. Niet alleen als gevolg van de bodemvruchtbaarheid – of beter gezegd: het ontbreken daarvan – maar ook vanwege de toenmalige eigendomsverhoudingen is een deel van het Stapelerveld bewaard gebleven
als een complex smalle graslandjes en stroken bos. Een groot deel van het jaar worden de weilandjes begraasd door runderen, paarden of pony’s. 99 Voorbij het graslandje rechts buigt het pad naar rechts af. 10 Een eindje in het bos neemt 10 u het pad schuin rechtsaf.
Het lijkt op het eerste gezicht één bos waar u doorheen loopt, maar als u goed kijkt, zijn er tal van verschillen waar te nemen. Een deel van het bos bestaat uit eikenhakhout. U herkent het aan de ‘stakige’ bomen waarvan de stam vaak vlak boven de grond sterk verdikt is, omdat de eikenstammetjes regelmatig afgezaagd werden. Een ander deel van het bos is na de ontginning ingeplant als ‘dennenakker’: productiebos dat zijn eigenaar winst moest opleveren dankzij de houtverkoop. Het grootste gedeelte van het bos hier op het Stapelerveld bestaat uit heideveld dat nooit ontgonnen is, maar – toen de schaapskudde het veld verlaten had – kon volgroeien met opschot van bomen. Dit type bos herkent u aan het feit dat de bomen ook aan de onderkant nog breed vertakt zijn. Anders dan op de bomenakkers waar de bomen vlak naast elkaar stonden, kregen de bomen hier de kans om breed uit te groeien.
foto: John Stoel
’t Ende bij de Reest
Informatiecentrum ’t Ende De Stichting ‘Het Drentse Landschap’ kon in 1997 de boerderij ’t Ende en in totaal 24 hectare cultuurgrond en het Stapelerveld kopen van de familie Van Weydom Claterbos. Dankzij steun van de Europese Unie (EFRO), Provincie Drenthe, Gemeente De Wolden, VSB Fonds, Stichting Pieter Roelf en de ANWB werd de boerderij zo goed mogelijk in zijn oude glorie hersteld. Het voorhuis van ’t Ende wordt inmiddels particulier bewoond, terwijl het bedrijfsgedeelte in gebruik is als rayonkantoor van de Stichting ‘Het Drentse Landschap’. Het achterste gedeelte van de ‘staart’ is ingericht als informatiecentrum waarin u naast interessante wisseltentoonstellingen ook een beeld krijgt van de cultuurhistorische waarde van het Reestdal en het werk van de Stichting ‘Het Drentse Landschap’. Het informatiecentrum ’t Ende is dagelijks geopend van 10.00 tot 17.00 uur.
11 11 Vlak voor de bosrand gaat u rechtsaf weer terug door het bos. Het pad loopt min of meer rechtdoor en komt uit bij een weilandje.
13 13 U kunt hier via het fietspad terug naar ’t Ende lopen. U kunt ook voorbij het huis nog even linksaf slaan om op uw gemak langs de Reest en de eikengaard naar ’t Ende terug te keren.
12 12 Loop langs de rand van het weiland. Aan het eind steekt u over naar het halfverharde pad dat u met een haakse bocht naar rechts weer naar de Stapelerweg brengt.
© Stichting ‘Het Drentse Landschap’ (maart 2002) Bezoekadres: Kloosterstraat 5 - 9401 KD Assen – Postadres: Postbus 83 - 9400 AB Assen Tel. (0592) 31 35 52 – e-mail: mail@drentslandschap.nl