Kaalkopjes Veenmoskaalkopje
Kaalkopjes zijn paddenstoeltjes die op het eerste gezicht niet zo tot de verbeelding spreken. De meeste zijn klein en bruin, zodat wandelaars er achteloos aan voorbij gaan. Toch schuilen in sommige soorten magische krachten. Eef Arnolds*
Kaalkopjes danken hun naam aan de gladde, glanzende, vaak wat kleverige hoed. Soms is de rand versierd met een zoom van fijne vezeltjes, zoals bij de schedel van een oude monnik. Een van de soorten heet dan ook het Tonsuurkaalkopje. Aan de onderzijde draagt de hoed dunne lamellen die door rijpe sporen purperbruin kleuren. De steel is dun en draagt soms een miezerig, rafelig ringetje. De meeste kaalkopjes groeien op voedselrijke
plaatsen, zoals mest en dode plantenresten, bijvoorbeeld het Mestkaalkopje. Er zijn echter uitzonderingen, zoals het Veenmoskaalkopje met een slanke, zilverwit gestreepte steel. Die soort groeit uitsluitend in hoogvenen en komt in Drenthe maar op een paar plaatsen voor. Geestverruimend
Kaalkopjes zijn beroemder dan menigeen denkt, maar onder andere namen: paddo’s of ‘magic mushrooms’.
Sommige soorten bevatten namelijk psilocybine en psilocine, natuurlijke verbindingen die de werking van onze hersenen beïnvloeden en daarom psychoactieve stoffen worden genoemd. De effecten daarvan variëren van veel intensere zintuiglijke waarnemingen tot hallucinaties; droombeelden in waaktoestand. Sommigen beschouwen die eigenschappen als een gevaar voor de volksgezondheid; anderen als een goede mogelijkheid om het bewustzijn te verruimen. Hoe het ook zij, het zal niemand verbazen dat dergelijke stofjes, en de paddenstoelen die ze bevatten, tot de drugs worden gerekend. Van de 22 inlandse kaalkopjes bevatten er vijf psychoactieve stoffen. De bekendste soort is het Puntig kaalkopje, in het Engels met de suggestieve naam ‘Liberty