KTIRIO & ENERGY I NOVEMBER 2023

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ | ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ | ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ | ΥΛΙΚΑ |

ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΤΙΡΙΟ ΓΡΑΦΕΙΩΝ "THE ELEMENT" ΜΕ LEED PLATINUM MANDARIN ORIENTAL COSTA NAVARINO ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΝΕΟ ΚΤΙΡΙΟ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ HARVARD ΜΕ 3 ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ DCARBON / Χ. ΓΙΑΝΝΙΚΟΠΟΥΛΟΣ

ΤΟ LEED ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ & ΚΥΚΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΤΕΥΧΟΣ 10 / ΝΟΕΜ. - ΔΕΚ. 2023 / 15,00€

ΘΕΡΜΑΝΣΗ - ΨΥΞΗ ΜΕ ΑΝΤΛΙΕΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρώτες σελίδες 36

40

Βιοφιλικός ουρανοξύστης

"CapitaSpring" στη Σινγκαπούρη BIG & CRA

Παρουσίαση της μελέτης για το κτίριο υπηρεσιών Πε.Δ.Α. στην Ελευσίνα

Α' βραβείο πανελλήνιου αρχιτεκτονικού διαγωνισμού Σοφία Τσιράκη

48

Συνέντευξη με τον Χαράλαμπο Γιαννικόπουλο

DCarbon

Αρχιτεκτονική 54

66

80

Mandarin Oriental - Costa Navarino

Βιοκλιματική αρχιτεκτονική ενταγμένη στο φυσικό ανάγλυφο Γραφείο μελετών Αλεξάνδρου Ν. Τομπάζη, K-Studio

36

80

121

130

Κτίριο γραφείων "The Element" στο Μαρούσι

με πιστοποίηση LEED Platinum RS SPARCH PC

Συγκρότημα επιστημών και μηχανικής του Πανεπιστημίου Harvard

με 3 πιστοποιήσεις και πρωτοποριακό σύστημα σκίασης Behnisch Architekten

Τεχνικές σελίδες 91

Αναβάθμιση συστημάτων θέρμανσης - ψύξης με αντλίες θερμότητας

Εγκατάσταση σε κάθε είδους εφαρμογή

99

Ηλεκτρική αυτονομία με μικροδίκτυα σε συγκροτήματα κτιρίων

Εναλλακτική ενεργειακή λύση με αξιοπιστία, ανθεκτικότητα και αποτελεσματικότητα

105

Αειφορική διαχείριση αποβλήτων και κυκλική οικονομία

Καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και ενίσχυση της ανακύκλωσης

113 121

Οργάνωση και διαχείριση καλωδιώσεων

Για ένα ασφαλές και δομημένο περιβάλλον εργασίας στα σύγχρονα κτίρια

Το LEED στις ελληνικές κατασκευές

Η ενσωμάτωση και η εφαρμογή στη διαδικασία έκδοσης οικοδομικής άδειας κατά Ν.Ο.Κ.

Εργοτάξια 130

136 Εξώφυλλο: Βιοφιλικός ουρανοξύστης CapitaSpring, BIG & CRA - Carlo Ratti Associati, Φωτογραφία: Finbarr Fallon Απαγορεύεται η αναδημοσίευση κειμένων & φωτογραφιών, χωρίς τη γραπτή άδεια του εκδότη. Το περιεχόμενο των άρθρων εκφράζει τον συντάκτη και όχι απαραίτητα τη διεύθυνση του περιοδικού.

Το πολυδιάστατο έργο της Μαρίνας Αγίας Νάπας

Περιβαλλοντική μελέτη και κατασκευή Smith Group, J+A Philippou

Κεντρικά γραφεία εταιρείας με LEED platinum στην έρημο

Έξυπνο και βιώσιμο έργο σε ακραίες περιβαλλοντικές συνθήκες Zaha Hadid Architects

Το βήμα των εταιρειών 141

Ειδήσεις - Απόψεις - Σύγχρονες τεχνολογίες Υλικά και εφαρμογές τους

3 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ΕΚΔΟΤΙΚΟ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΚΤΙΡΙΑ ΚΑΙ Η ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥΣ Το τεύχος αυτό είναι αφιερωμένο στην ενέργεια και στη διαχείριση της υλοποίησης και της λειτουργίας των κτιρίων, με σκοπό την εξοικονόμηση ενέργειας και την προστασία του περιβάλλοντος. Η κοινωνία ευαισθητοποιείται κάθε μέρα και περισσότερο γι' αυτά τα θέματα και οι αρχιτέκτονες, οι μηχανικοί εξειδικευμένων μελετών, οι τεχνικές εταιρείες και οι εταιρείες υλικών του κλάδου των κατασκευών, προσαρμόζουν και εκσυγχρονίζουν τη δουλειά τους για να ανταποκριθούν σωστά στα νέα δεδομένα. Το ΚΤΙΡΙΟ πρωτοπόρο στις νέες τεχνολογίες των κατασκευών, αναδεικνύει συνεχώς τις νέες τάσεις και εμπλουτίζει τις σελίδες του με αρχιτεκτονικές ιδέες και τεχνικές πληροφορίες, συμβάλλοντας με τον τρόπο του στη διάδοση της φιλοσοφίας για την προστασία του περιβάλλοντος και τις εφαρμογές της. Στο πλαίσιο αυτό στις επόμενες σελίδες δημοσιεύονται κτίρια με ενεργειακά χαρακτηριστικά, καθώς και άρθρα που υποστηρίζουν την εφαρμογή αυτής της φιλοσοφίας. Την Τρίτη 3 Οκτωβρίου το ΚΤΙΡΙΟ διοργάνωσε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών μια πολύ πετυχημένη εκδήλωση με θέμα τα πιστοποιημένα ποιοτικά και ενεργειακά κτίρια, που παρακολούθησαν περίπου 650 παρευρισκόμενοι ενεργοί επαγγελματίες και άλλοι 1.300 θεατές απ' όλη την Ελλάδα, μέσω διαδικτυακής μετάδοσης. Στην εκδήλωση συμμετείχαν με ομιλίες τους μεγάλες τεχνικές εταιρείες επενδύσεων ακινήτων και κατασκευής κτιρίων, εξειδικευμένοι αρχιτέκτονες

και μελετητές, όπως και αναγνωρισμένες εταιρείες και επαγγελματίες πιστοποιήσεων κτιρίων κατά LEED, BREEAM ή DGNB. Στην εκδήλωση κατατέθηκε από τους ομιλητές ότι αυτές οι πιστοποιήσεις είναι ολιστικές περιβαλλοντικές πιστοποιήσεις κτιρίων, ευρύτερες των ενεργειακών και εξασφαλίζουν για τους πελάτες και τους επενδυτές κτιρίων: 1. την ποιότητα του κτιρίου, 2. την υγεία και ευεξία των ενοίκων τους, 3. την προστασία του περιβάλλοντος με τη χαμηλή εκπομπή CO², όπως και 4. τη χαμηλή κατανάλωση ενέργειας του κτιρίου που αγοράζουν! Με όλα αυτά το ΚΤΙΡΙΟ και οι αναγνώστες του προσπαθούν να συμμετέχουν στις προσπάθειες που γίνονται παγκοσμίως για την εξοικονόμηση ενέργειας και την προστασία του περιβάλλοντος.

Πέτρος Παπαϊωάννου Εκδότης - Πολιτικός μηχανικός

21 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ΠΡΩΤΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ | ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ

''Oxygen''

Το πρώτο κτίριο κατοικιών στην Ελλάδα με διεθνή πιστοποίηση αειφορίας

1

2 3 Με σύγχρονο αρχιτεκτονικό σχεδιασμό και σεβασμό στο περιβάλλον, το αρχιτεκτονικό γραφείο Pieris Architects σχεδίασε για την εταιρεία κατασκευής και ανάπτυξης ακινήτων Sustain το πρώτο κτίριο κατοικιών στην Ελλάδα με διεθνή πιστοποίηση αειφορίας. Στο Μαρούσι με θέα το Ο.Α.Κ.Α., το "Oxygen" αποτελείται από 32 κατοικίες του ενός, των δύο, και των τριών υπνοδωματίων, που αναπτύσσονται σε ένα ή δύο επίπεδα. Στόχος της μελέτης πέρα από το άρτιο αισθητικό αποτέλεσμα, ήταν η εφαρμογή ενός αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, που θα έδινε ολιστικές λύσεις σε τομείς όπως η υγεία και ευεξία, η βιοκλιματική καινοτομία, τα οικολογικά υλικά, οι μέθοδοι κατασκευής και η διαχείριση νερού και αποβλήτων. Οι αρχιτέκτονες σχεδίασαν το κτίριο, αντλώντας έμπνευση από τα βασικά στοιχεία της φύσης και επισημαίνοντας με κάθε δυνατό τρόπο –από τον εξωτερικό χώρο έως και τον εσωτερικό– τον

αειφόρο χαρακτήρα του. Η αρχιτεκτονική τοπίου έχει έντονα τα κυκλικά στοιχεία και μοτίβα, παραπέμποντας στους Ολυμπιακούς Αγώνες, ενώ ο σχεδιασμός με κηποτεχνική διαμόρφωση σε συνεργασία με το γραφείο Agropolis του φυτοτεχνικού σχεδιασμού θέλησε να δώσει στοιχεία έκπληξης με ευφάνταστες αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες. Το έργο έχει λάβει ήδη πιστοποίηση BREEAM στο στάδιο του σχεδιασμού με σύμβουλο αειφορίας την εταιρεία Ecoveritas, ενώ θα ακολουθήσει και η πιστοποίηση με την ολοκλήρωση του έργου (Post Construction Stage). Σύμφωνα με την εταιρεία ανάπτυξης Sustain, το συνολικό κόστος εφαρμογής της πιστοποίησης BREEAM δεν ξεπέρασε το 2,5% του κατασκευαστικού κόστους (χωρίς το οικόπεδο). Απαραίτητη προϋπόθεση και καινοτόμος προσέγγιση για τα ελληνικά δεδομένα αποτέλεσε η πολύ στενή συνεργασία μεταξύ του αρχιτεκτονικού 32 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

γραφείου, των μηχανικών, της εταιρείας ανάπτυξης αλλά και ενός μεγαλύτερου συνόλου ανθρώπων, που συμπεριλαμβάνει περιβαντολλογικούς συμβούλους, την τοπική κοινωνία, τον δήμο και τους ιδίους τους ενοίκους. Η μελέτη του κτιρίου ολοκληρώθηκε μέσα στην πανδημία, οπότε πρωταρχικός στόχος ήταν η επανερμηνεία της τυπολογίας της ελληνικής πολυκατοικίας, ώστε να ανταποκρίνεται στον σημερινό και μελλοντικό τρόπο ζωής. Το "Oxygen" έχει σχεδιαστεί με οικολογική ευαισθησία, με σκοπό να προσφέρει στον ένοικο τη δυνατότητα ενός οικολογικού τρόπου ζωής, μια αίσθηση διαφυγής και ένα πραγματικό καταφύγιο από την έντονη καθημερινότητα. Το έργο δεν αποτελεί μόνο τοπόσημο για την περιοχή, αλλά αποτελεί σημείο αναφοράς ως πρότυπο μοντέλο σχεδιασμού για τη βιώσιμη ανάπτυξη των σύγχρονων προαστιακών πολυκατοικιών στην εποχή μετά την πανδημία του COVID. Πηγή: Pieris Architects.

ΠΡΩΤΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ | ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ

%

Μελέτη επιπέδων φυσικού φωτισμού και θέας (daylight factor and sky view) στους χώρους των σαλονιών, τραπεζαρίας και γραφείων (home office). Πηγή: Παντελής Λεβαντής, Founder and MD Ecoveritas.

ΤΟΜΗ μεταξύ κτιρίου μελέτης και απέναντι κτιρίων για να οριστεί η γραμμή ''No-sky''. Πηγή: Παντελής Λεβαντής, Founder and MD Ecoveritas.

ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΙΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΤΗΣ BREEAM • Συγγραφή και διανομή εγχειρίδιου χρήσεως (home user manual) για όλες τις κατοικίες.

• Επιλογή και τοποθέτηση ειδών υγιεινής με χαμηλή κατανάλωση νερού.

• Ενεργειακός σχεδιασμός και προδιαγραφές για Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης κατηγορίας Α+.

• Τεχνητός εσωτερικός και εξωτερικός φωτισμός εξ ολοκλήρου με λαμπτήρες LED. • Λειτουργία και έλεγχος φωτισμού με χρονοδιακόπτες και ανιχνευτές κίνησης σε όλους τους κοινόχρηστους χώρους.

• Φωτοβολταϊκά στη στέγη (net metering στην κοινόχρηστη παροχή του έργου).

• Ανεξάρτητες ζώνες ενδοδαπέδιας θέρμανσης (και στα υπνοδωμάτια) σε όλες τις κατοικίες.

• Πρίζες για ηλεκτρική φόρτιση αυτοκινήτων σε κάθε θέση στάθμευσης.

• Μηχανικοί ανελκυστήρες MRL V20 (χωρίς μηχανοστάσιο).

• Εγκατάσταση κοινόχρηστου κάδου κομποστοποίησης και κάδοι ανακύκλωσης σε κάθε κουζίνα.

• Εξοπλισμός προστασίας των δομικών στοιχείων στους χώρους των υπογείων, όπου κινούνται και σταθμεύονται αυτοκίνητα.

• Επιλογή υλικών στους εσωτερικούς χώρους (βαφές, κόλλες, βερνίκια κτλ.) με χαμηλά επίπεδα εκπομπών πτητικών οργανικών ενώσεων (low VOC).

• Κατάλληλα ανοίγματα για την επίτευξη των ελάχιστων απαιτούμενων επιπέδων φυσικού φωτισμού (daylight factor and sky view) στους χώρους των σαλονιών, τραπεζαρίας και γραφείων (home office).

• Φύτευση συνολικής έκτασης 720 m² με ενδημικά μεσογειακά φυτά (25 είδη) και υπόγεια άρδευση με αισθητήρες βροχής. Κατάρτιση 5ετούς πλάνου διαχείρισης από γεωπόνο.

• Home office σε όλες τις κατοικίες με τις εξής προδιαγραφές: – Ελάχιστο πλάτος 1,8 m σε τοίχο (για τοποθέτηση γραφείου, καρέκλας και ραφιών / βιβλιοθήκης).

– Επαρκής φυσικός αερισμός.

– Επαρκής φυσικός φωτισμός (σύμφωνα με τα επίπεδα φυσικού φωτισμού / daylight factor).

– 2 πρίζες 220 V. – 2 πρίζες voice - data.

Γ1 Β1

Α1

12

12

Επίπεδο στο +0,85 m. Γραμμές προβολής απέναντι κτιρίων. Γραμμή ''No-sky''.

Περιοχή ''No-sky''.

Με τη γραμμή ''No-sky'' ορίζεται η περιοχή, πέρα από την οποία δεν είναι ορατός ο ουρανός από το εσωτερικό.

1. Κάθε κατοικία έχει από ένα τουλάχιστον πλήρως εξοπλισμένο ''home office'' (χώροι σαλονιών, τραπεζαρίας και γραφείων). ©Pieris Architects, 3D Visuals Sane Industries.

2. Βασικός στόχος των μελετητών ήταν το κάθε διαμέρισμα να αποπνέει την αίσθηση της ζεστασιάς, μέσα από επιλογές γήινων χρωμάτων και φυσικών υλικών. © Pieris Architects, 3D Visuals Sane Industries.

3. Ο χώρος της εισόδου αποτελεί ένα εντυπωσιακό σκηνικό, σηματοδοτώντας μεταφορικά, αλλά και λειτουργικά, το πέρασμα από την έντονη καθημερινότητα του έξω στη ζεστασιά της οικίας. ©Pieris Architects, 3D Visuals Sane Industries.

Πηγή: Παντελής Λεβαντής, Founder and MD Ecoveritas.

33 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ΠΡΩΤΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ | ΕΡΓΑ

"CapitaSpring" Βιοφιλικός ουρανοξύστης στη Σινγκαπούρη

Αρχιτεκτονική μελέτη: BIG & CRA-Carlo Ratti Associati Εντολέας: CapitaLand Development, CapitaLand Integrated Commercial Trust and Mitsubishi Estate Co., Ltd. Συνεργάτες: RSP Architects Planners & Engineers (Pte) Ltd, ARUP Singapore Pte Ltd , Beca Carter Hollings & Ferner (S.E.Asia) Pte Ltd, Arcadis Singapore Pte Ltd, COEN Design International Pte Ltd, Takenouchi Webb Pte Ltd, Nipek Pte Ltd, Asylum Creative Ptd Ltd, Jacobs International Consultants Pte Ltd, Ignesis Consultants Pte Ltd, PH Consulting Pte Ltd, TSM Consultancy Pte Ltd, Dragages Singapore Pte Ltd, Meinhardt Singapore Pte Ltd, Squire Mech Pte Ltd Ομάδα μελέτης Carlo Ratti Associati: Carlo Ratti, Monika Löve, Antonio Atripaldi, Gary di Silvio, Gianluca Zimbardi, Saverio Panata, Alberto Bottero, Chiara de Grandi, Giovanni de Niederhausern, Andrea Giordano, Damiano Gui, Mariachiara Mondini, Andrea Pedrina, Andrea Riva Σύμβουλοι Carlo Ratti Associati: dotdotdot - Alessandro Masserdotti, Fabrizio Pignoloni, Gabriele Gambotto Ομάδα μελέτης BIG: Partners-in-charge:: Bjarke Ingels, Brian Yang Επικεφαλής έργου: Gorka Calzada Medina, Martino Hutz, Song He Διευθύνων σύμβουλος: Eric Li, Günther Weber Μελέτη βιωσιμότητας (BIG): Tore Banke, Anders Holden Deleuran Μελέτη τοπίου (BIG): Dina Brændstrup, Kirsty Badenoch, Ulla Hornsyld Παρουσίαση: BIG & CRA Φωτογραφίες: Finbarr Fallon

Στο οικονομικό κέντρο της Σινγκαπούρης, σε ένα πυκνό και συνάμα πράσινο αστικό τοπίο, ο ουρανοξύστης ύψους 280 m εξερευνά τον τροπικό αστικό σχεδιασμό σε κατακόρυφο άξονα. Λειτουργεί σαν ένα όραμα για ένα μέλλον, στο οποίο η πόλη και η ύπαιθρος, ο πολιτισμός και η φύση μπορούν να συνυπάρχουν και τα αστικά τοπία μπορούν να επεκταθούν απεριόριστα στην κατακόρυφη διεύθυνση. Το "CapitaSpring" δημιουργεί μια ποικιλόμορφη γειτονιά με εστιατόρια, κατοικίες, γραφεία, που εξυπηρετούν την υιοθέτηση υβριδικών στρατηγικών εργασίας και εναέριους κήπους από το ισόγειο μέχρι τον 51ο όροφο. Σε πολλαπλά επίπεδα τα κατακόρυφα στοιχεία που απαρτίζουν τις όψεις του κτιρίου τραβιούνται σαν κουρτίνες και αποκαλύπτουν τις πράσινες "οάσεις" που ανθίζουν στο εσωτερικό του. Ο ουρανοξύστης φιλοξενεί περισσότερα από 80.000 φυτά, με συνολική φυτεμένη έκταση άνω των 8.300 m², που αντιστοιχoύν στο 140% της επιφάνειας του οικοπέδου. Ελικοειδή κατάφυτα μονοπάτια οδηγούν στις εισόδους στο ισόγειο, μέσα σε έναν γενναιόδωρο

ανοιχτό χώρο ύψους 18 m στη βάση του πύργου, ο οποίος προσφέρει καταφύγιο από τον ήλιο και τη βροχή και καλωσορίζει τους επισκέπτες σε ξεχωριστούς χώρους υποδοχής για τις διάφορες χρήσεις. Στον πυρήνα του κτιρίου τέσσερα συνεχή επίπεδα δημιουργούν την "πράσινη όαση", έναν υπαίθριο κήπο 35 m για εργασία, περιπάτους, χαλάρωση, άσκηση και εκδηλώσεις. Ο κήπος ενσωματώνει απρόσκοπτα την τροπική φύση στον σύγχρονο αρχιτεκτονικό σχεδιασμό και παρέχει στους χρήστες άφθονη πρόσβαση σε χώρους πρασίνου. Ο σχεδιασμός τοπίου στην "πράσινη όαση" μιμείται την ιεραρχία των τροπικών δασών. Ανθεκτικά στη σκιά φυτά με μεγάλα φύλλα βρίσκονται στη βάση, που απαιτούν τη μικρότερη ποσότητα άμεσου φωτός και προχωρώντας προς τη "στέγη" του τροπικού δάσους τοποθετούνται τα δέντρα που διαθέτουν τα μικρότερα φύλλα. Στον κήπο στον τελευταίο όροφο καλλιεργούνται περισσότερα από 150 είδη φρούτων, λαχανικών, βοτάνων και λουλουδιών για να εφοδιάσουν τα εστιατόρια του κτιρίου με φρέσκες πρώτες ύλες. Ο ουρανοξύστης "CapitaSpring" έχει πιστοποιηθεί με Green Mark Platinum & Universal Design GoldPLUS από την Building and Construction Authority της Σινγκαπούρης. Το κτίριο διαθέτει επίσης παροχές, που υποστηρίζουν το όραμα του πράσινου σχεδίου της Σινγκαπούρης 2030 για βιώσιμες μεταφορές, οι οποίες συμπεριλαμβάνουν 165 θέσεις ποδηλάτων, πλήρως εξοπλισμένες εγκαταστάσεις για το τέλος του ταξιδιού και ποδηλατόδρομο 600 m γύρω από την περίμετρο του κτιρίου, που συνδέεται με το ευρύτερο δίκτυο ποδηλασίας της Σινγκαπούρης.

1

36 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ΠΡΩΤΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ | ΕΡΓΑ

2 1. Τα κατακόρυφα στοιχεία των όψεων ανοίγουν και αποκαλύπτουν τις πράσινες "οάσεις" που ανθίζουν στο εσωτερικό.

2. Στον υπαίθριο κήπο τεσσάρων επιπέδων ξετυλίγεται μια σπειροειδής διαδρομή για χαλάρωση και περιπάτους.

3. Στον κήπο του 51ου επιπέδου καλλιεργούνται 150 είδη που εφοδιάζουν τα εστιατόρια με πρώτες ύλες.

4. Ένας ανοιχτός χώρος ύψους 18 m στη βάση του πύργου καλωσορίζει τους επισκέπτες και τους οδηγεί στους χώρους υποδοχής.

3 4

37 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ΤΕΧΝΙΚΑ & ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑ

Παρουσίαση της μελέτης για το κτίριο υπηρεσιών Πε.Δ.Α. στην Ελευσίνα

εισαγωγή και απαγωγή φυσικού αέρα στο σύνολο του συνθετικού πεδίου, αποτελεί βασικό στοιχείο της βιοκλιματικής λειτουργίας του. Το δώμα σε συνδυασμό με το επίπεδο του ισογείου, στο οποίο προτείνεται η δημιουργία ενός δικτύου τεχνητού αύλακα νερού και με τους υφιστάμενους υψηλούς ευκαλύπτους που το αγκαλιάζουν προστατευτικά, βελτιώνουν το μικροπεριβάλλον της σύνθεσης, ακόμη και τις κλιματικές συνθήκες της ευρύτερης περιοχής, συνιστώντας έναν "ενεργειακό πύκνωτή". Ταυτοχρόνως και ως κοινωνικός υποδοχέας, το ίδιο δώμα με το υπαίθριο θέατρο λειτουργεί ως επέκταση του φυσικού φυτεμένου εδάφους της πόλης και ως υπερυψωμένος "αστικός κήπος" με θέα τις πολλαπλές εκφάνσεις της Ελευσίνας.

Α' βραβείο πανελλήνιου αρχιτεκτονικού διαγωνισμού

Η λειτουργική οργάνωση Κάτω από το φυτεμένο δώμα, οργανώνονται όλες οι λειτουργίες είτε σε χώρους "γραμμικούς - στοές" ή αλλιώς πτέρυγες και "περάσματα" είτε σε χώρους "συλλογικούς - ενωτικούς", δηλαδή εσωτερικά ή υπαίθρια "αίθρια" και χώρους στάσης - κοινωνικής επικοινωνίας. Χώροι που συνθέτουν με διπλό τρόπο την πρακτική - διοικητική λειτουργία με την πολιτισμική, ψυχαγωγική και συλλογική χρήση τους. Το κτίριο αναπτύσσεται σε δύο στάθμες, στο ισόγειο και στον πρώτο όροφο, με την ανωδομή να καταλαμβάνει χώρους 6.800 m², ενώ το υπόγειο περιλαμβάνει χώρους στάθμευσης και υποστηρικτικούς μηχανολογικούς και αποθηκευτικούς χώρους 4.500 m². Στο ισόγειο, στην πτέρυγα σχήματος Γ, αναπτύσσονται οι χώροι γραφείων με τις διοικητικές υπηρεσίες της περιφέρειας. Στην άλλη πλευρά, αναπτύσσονται περίκεντρα οι χώροι πολιτισμού και ψυχαγωγίας. Στον όροφο οι κύριες διοικητικές λειτουργίες της περιφέρειας συνδιαλέγονται με την ενότητα των χώρων γραφείων του αντιπεριφερειάρχη και των ανάλογων ανοιχτών, συλλογικών περιοχών, οι οποίες εκτονώνονται κυρίως στην περιμετρική ημιυπαίθρια στοά γύρω από το κεντρικό αίθριο. Αυτή η στοά συναντά την ανοδική διαδρομή προς το δώμα και τις πολλαπλές λειτουργίες του.

Το νέο διοικητικό - πολιτιστικό κτίριο της Περιφέρειας Δυτικής Αττικής (Πε.Δ.Α.) βρίσκεται σε κομβικό σημείο, σε μια περιοχή φυσικού πρασίνου με υψηλή βλάστηση από δέντρα ευκαλύπτων. Το ίδιο το κτίριο λειτουργεί ως σημείο αναφοράς τόσο της πόλης, όσο και της ευρύτερης περιοχής της περιφέρειας. Το οικόπεδο του νέου κτιρίου είναι δωρεά της εταιρείας "Τσιμέντο ΤΙΤΑΝ Α.Ε."

Η κεντρική ιδέα Πρόκειται για την ιδέα μιας απολύτως σύγχρονης –από άποψη αισθητική, λειτουργική, κατασκευαστική, οικολογική– πρότασης δημόσιας κοινωνικής αρχιτεκτονικής, που ξεπερνά τη συγκεκριμένη χρήση γραφείων και συμβάλλει με τρόπο ανθρωποκεντρικό, συλλογικό, οικολογικό στην ευρύτερη κοινωνική και πολιτιστική ενεργοποίηση της πόλης και της δημόσιας ζωής. Ένα μεγάλο "στέγαστρο - φυτεμένο δώμα" καλύπτει τα δύο επίπεδα, στα οποία αναπτύσσονται όλες οι λειτουργίες του κτιρίου. Λειτουργεί ως πολλαπλός μηχανισμός κοινωνικής και πολιτισμικής ζωής, αλλά και αειφόρου σχεδιασμού και συνθέτει την κεντρική ιδέα ενός σύγχρονου δημόσιου κτιρίου, σχεδιασμένου ως πρότυπου διοικητικού κέντρου αλλά και χώρου πολιτισμού, ψυχαγωγίας και εκπαιδευτικών δράσεων. Η επίπεδη εκτεταμένη επιφάνεια φυσικού πρασίνου, η οποία όπου χρειάζεται είναι διάτρητη, επιτρέποντας τοπικά την εισροή φωτός και την

Το διαμπερές πέρασμα - περιπατητική διαδικασία Συνδετικό στοιχείο όλων των λειτουργιών αποτελεί το διαμπερές πέρασμα, που διαπερνά ανοδικά και καθοδικά τη συνολική κτιριακή

1

40 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

2

3 4 μάζα ως ένα είδος "καναλιού" φωτός, αερισμού, θέας και κυρίως κοινωνικής ζωής. Πρόκειται για μια ελεύθερη, χαλαρή, διδακτική περιπατητική διαδικασία, που ξεκινά από την κύρια είσοδο του κτιρίου, περνά στην εσωτερική περιοχή του, το κεντρικό αίθριο με την –ήδη υφιστάμενη– πυκνή ολοζώντανη βλάστηση από υψηλούς ευκαλύπτους και "συμβαδίζει" με τη ροή του τεχνητού υδάτινου αύλακα, διαμορφώνοντας τον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα του κτιρίου, σε συνδυασμό με το οικολογικό της αποτύπωμα. Αυτή η σπειροειδής, υπαίθρια, συνεχής κίνηση μέσω ενός συστήματος με σκάλες, ράμπες ή ανελκυστήρες συνενώνει υπαιθρίως τις βασικές λειτουργίες του κτιρίου σε όλες τις στάθμες του. Οι υπαίθριες είσοδοι, η αίθουσα εκδηλώσεων, οι ημιυπαίθριες στοές μπαλκονιών και το δώμα ενώνονται σε ένα συνεχές όλον. Διαμορφώνεται, έτσι, ένα δημόσιο αρχιτεκτονικό και υπαίθριο χωρικό σύστημα ποικίλων χρήσεων με εκπαιδευτικό, κοινωνικό και ψυχαγωγικό αστικό χαρακτήρα. Ταυτοχρόνως, η βιοκλιματική λειτουργία και η προσπάθεια για το ελάχιστο ενεργειακό αποτύπωμα περιγράφουν ένα δημόσιο κτίριο, που θα σέβεται τον πολίτη και το περιβάλλον.

Περιοχή χαμηλής φύτευσης

Στέγαστρο

Κεντρικό αίθριο

Βατό δώμα διαμορφωμένο σε υπερυψωμένο αστικό κήπο

Υπαίθρια ράμπα ανόδου στον κήπο δώματος

Φέρων οργανισμός Α' όροφος

Χώροι γραφείων Κεντρικό αίθριο Ροή υπαίθριας κίνησης, που διατρέχει την ισόγεια στάθμη του κτιρίου

Ισόγειο Εσωτερικός κήπος Μικρό αίθριο

Κεντρική είσοδος κτιρίου Διατήρηση υφιστάμενου περιμετρικού πρασίνου

Διαμόρφωση εδάφους

5

Ηλιακοί συλλέκτες

Υδάτινη επιφάνεια

Διατήρηση υφιστάμενου κεντρικού πρασίνου Ημιυπαίθριο καθιστικό

Τεχνητός γήλοφος Δυνητική διαμόρφωση χώρου πρασίνου

Υπαίθριο αμφιθέατρο

ΤΑ ΣΥΝΘΕΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ

1. Προοπτική απεικόνιση του φυτεμένου δώματος, το οποίο λειτουργεί βιοκλιματικά.

2. Το κτίριο από ψηλά, ενταγμένο στο περιβάλλον του, σε άμεση γειτνίαση με τις ιστορικές βιομηχανικές εγκαταστάσεις του ΤΙΤΑΝΑ.

3. Το εσωτερικό των χώρων γραφείων στον όροφο. Διακρίνεται το αίθριο και το υψηλό πράσινο, που είναι συνεχώς παρόν στη σύνθεση.

4. Ο υπερυψωμένος "αστικός κήπος" ως υποδοχέας κοινωνικής ζωής.

5. Το κεντρικό αίθριο με τον τεχνητό υδάτινο αύλακα ανακυκλούμενου νερού.

41 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Αρχιτεκτονική μελέτη: Γραφείο μελετών Αλέξανδρου Ν. Τομπάζη Α.Ε. (προμελέτη, οριστική μελέτη, μελέτη εφαρμογής, διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου, συντονισμός έργου) Αρχιτέκτονας έργου: Γιάννης Ρωμάνος Υπεύθυνη αρχιτέκτονας μελέτης: Χριστίνα Φραγκούλη Συνεργάτης αρχιτέκτονας: Jutta Dalhaeuser Ομάδα μελέτης: Βασιλική Αποστολοπούλου, Ιωάννα Παπαγεωργίου, Μυρτώ Πατσουράκου Μελέτη εφαρμογής: Βασιλική Μακροζαχοπούλου, Φραντζέσκα Ναυπλιώτη, Θεόδωρος Ζανάκης, Ελισσάβετ Καρακατσάνη K-Studio (προμελέτη και οριστική μελέτη) Ομάδα μελέτης: Δημήτρης Καραμπατάκης, Χρήστος Σπετσέρης, Ηλίας Πίτσιος, Αλέξανδρος Ζώμας, Μαρίνα Λεβεντάκη, Γεωργία Μουρατίδου,

Κωνσταντίνος Στεργιόπουλος, Μαριάννα Σταυρίδου, Γλυκερία Γκουγκούδη, Στέβη Μελέτση, Φωτεινή Κοντολέων, Παναγιώτα Σαραντινούδη, Μαριλένα Παγκάλου, Μαριβένια Χιωτοπούλου, Αντωνία Γερογιάννη, Μυρσίνη Ζιώγου, Solen Malrieu, Χριστίνα Χαριστού, Σταύρος Κότσικας, Αριάννα Μεχίλη, Ξένια Παπατριανταφύλλου, Δημήτρης Ελευθεριάδης, Ειρήνη Βουλιουρή, Ξένια Παπαστεργίου, Κωνασταντίνα Χαραλάμπους, Αλέξης Χορτογιάννης, Θοδωρής Κανταρέλης, Φαίη Μυλωνά, Μαριλένα Σταυρακάκη Μελέτη εσωτερικής διακόσμησης: Afroditi Studio, Alexander Waterworth, K-Studio, MKV Design, Γραφείο μελετών Αλέξανδρου Ν. Τομπάζη Α.Ε. Μελέτη φέροντος οργανισμού: ΟΜΕΤΕ Α.Ε. (προμελέτη και οριστική μελέτη), Λιόντος και Συνεργάτες Ε.Π.Ε. (μελέτη εφαρμογής), Στατική - Σύμβουλοι Στατικών Μελετών Α.Ε. (μελέτη εφαρμογής)

54 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Η/Μ μελέτη: ΤΕΑΜ Μ-Η Σύμβουλοι Μηχανικοί Α.Ε. Μελέτη φωτισμού: P. SQUARE Lighting Designers, DELTA THETA Lighting Design Consultants Ακουστική μελέτη: G. & N. Schubert Consultants Οπτικοακουστική μελέτη: TECHNOLOGY & ACOUSTICS Consultants Μελέτη οδοποιίας: DENCO Συγκοινωνιακές Μελέτες Ε.Π.Ε. Υδραυλική μελέτη: Δ. Βαφείδης Γεωτεχνική μελέτη:ΓΕΩΓΝΩΣΗ Α.Ε. Μελέτη φύτευσης: GREENWAYS Μελέτη κουζίνας: XENEX S.A. Χρόνος μελέτης: 2014 - 2022 Χρόνος κατασκευής: 2019 - 2023 Παρουσίαση: Γραφείο μελετών Αλέξανδρου Ν. Τομπάζη Α.Ε. Φωτογραφίες: George Apostolidis

MANDARIN ORIENTAL COSTA NAVARINO Βιοκλιματική αρχιτεκτονική, ενταγμένη στο φυσικό ανάγλυφο

55 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

Αρχιτεκτονική μελέτη: RS SPARCH PC Αρχιτέκτονας έργου: Ρένα Σακελλαρίδου Συνεργάτες αρχιτέκτονες: Ν. Τσομπίκου, Ι. Κλωνή, Λ. Ιωαννίδου, Κ. Σκαλκόγιαννη, Μ. Χριστοπούλου, Ν. Σιδωράκης, Γ. Διασκούφης, Χ. Αγναντοπούλου, Α. Σεχρεμέλη Στατική μελέτη: Μανώλης Μάνιος / Δ. Μπαϊρακτάρης και Συνεργάτες Ε.Π.Ε. Η/Μ μελέτη: Τ.Ε.Μ.Ε.Κ. Α.Ε. - Α. Κουτσίκος Τοπογραφική μελέτη: Α. Μουντανέας LEED consultant: DCarbon Ι.Κ.Ε. Μελέτη φωτισμού: LAST (Lighting Architecture Studio) - Ά. Κλωνιζάκης Μελέτη τοπίου: Ε. Παγκάλου & Συνεργάτες Ακουστική μελέτη: Timagenis Acoustics - Architects Κατασκευή: ΤΕΡΝΑ Α.Ε. Κύριος έργου: PRODEA Investments (ΠΡΟΝΤΕΑ Α.Ε.Ε.Α.Π.) Διαχείριση έργου: Arbitrage Real Estate Advisors Σύμβουλος ανάπτυξης: CH+V Development Παρουσίαση: Ρένα Σακελλαρίδου Φωτογραφίες: Γιώργης Γερόλυμπος

66 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

" THE ELEMENT" ΝΕΟ ΚΤΙΡΙΟ ΓΡΑΦΕΙΩΝ ΣΤΟ ΜΑΡΟΥΣΙ με πιστοποίηση LEED platinum

67 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

80 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

ΣΥΓΚΡΌΤΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΏΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΉΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΊΟΥ HARVARD με 3 πιστοποιήσεις ενεργειακής απόδοσης και πρωτοποριακό σύστημα σκίασης

Αρχιτεκτονική μελέτη: Behnisch Architekten Συνέταιροι: Stefan Behnisch, Robert Matthew Noblett Επικεφαλής έργου: Christine Napolitano, Erik Hegre Ομάδα μελέτης: Magdalena Czolnowska, Michelle Lee, Chup Chiu, Michael Cook, Yewon Ji, Heinrich Lipp, Niki Murata, Ryan Otterson, Laetitia Pierlot, Abigail Ransmeier, Jaime Sevilla Lugo, Martin Werminghausen, Piper Ainsley, Chang-Ping Pai, Abhishek Sakpal, Christian Voermann Στατική μελέτη: Buro Happold Η/Μ μελέτη & πυρασφάλεια: Van Zelm Heywood & Shadford Inc. Μελέτη βιωσιμότητας: Transsolar Inc. Μελέτη πρόσοψης: Knippers Helbig, GmbH

Μελέτη φωτισμού: Bartenbach GmgH, Lam Partners Μελέτη εργαστηρίων: Jacobs Laboratory Planning Group Γραφιστική: Ockert und Partner Αρχιτεκτονική τοπίου: Stephen Stimson Associates Landscape Architects Σύμβουλος ασφαλείας: Code Red Consultants Σύμβουλος LEED: Thorton Thomasetti Γενικός ανάδοχος έργου: Turner Construction Company Συνολικό εμβαδό κτιρίου: 50.539 m² Τοποθεσία: Μασαχουσέτη, Η.Π.Α. Έτος ολοκλήρωσης: 2021 Παρουσίαση: Behnisch Architekten Φωτογραφίες: Brad Feinknopf

81 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ - ΨΥΞΗΣ ΜΕ ΑΝΤΛΙΕΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ Η ΥΨΗΛΗ ΑΠΟΔΟΣΗ, Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ Η ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΕ ΚΑΘΕ ΕΙΔΟΥΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΙΣ ΚΑΘΙΣΤΟΥΝ ΙΔΑΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΕΙΣ

Οι αντλίες θερμότητας είναι μηχανήματα που αντλούν θερμική ενέργεια από ένα περιβάλλον χαμηλής θερμοκρασίας προς έναν χώρο υψηλότερης θερμοκρασίας. Αντλούν, δηλαδή, θερμότητα από το ψυχρό εξωτερικό περιβάλλον και την αποδίδουν στους εσωτερικούς χώρους των κτιρίων, σε λειτουργία θέρμανσης. Έχουν δε τη δυνατότητα να αντιστρέψουν τη λειτουργία τους και να αντλήσουν θερμότητα από τον αέρα των εσωτερικών χώρων και να την αποδώσουν προς το περιβάλλον, ψύχοντας έτσι τους χώρους των κτιρίων.

Είδη αντλιών θερμότητας

Άρθρο του: ΒΑΣΙΛΗ ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ, μηχανολόγου μηχ.

Η άντληση ή απόρριψη της θερμότητας από και προς το περιβάλλον γίνεται είτε μέσω του εξωτερικού αέρα, οπότε και οι αντλίες ονομάζονται αερόψυκτες, είτε μέσω νερού και ονομάζονται υδρόψυκτες. Αυτό το νερό μπορεί να προέρχεται από τον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα ή από ένα υδάτινο σχηματισμό (ποτάμι ή λίμνη) ή να είναι το νερό ενός κλειστού 91 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ

180 % 162,58 %

Σύγκριση κόστους θερμικής ενέργειας, σε %

160 % 144,53 % 140 %

120,98 % 120 % 100,00 %

100 %

80 % 72,13 %

68,87 %

40 %

61,72 %

59,18 %

60 % 39,49 %

44,73 %

60,49 %

48,05 % 42,81 %

20 %

0% Αντλία θερμότητας ζώνης Β

Αντλία Αντλία Αντλία Λέβητας Λέβητας Φ.Α. θερμότητας θερμότητας θερμότητας βιομάζας συμπύκνωσης ζώνης Β extra ζώνης Γ ζώνης Γ (συσσωματώματα 800 kWh incl extra 800 ξύλου) kWh incl

Λέβητας Φ.Α. συνήθης

Τζάκι κλειστού Τζάκι ανοιχτού Σύστημα με θαλάμου θαλάμου ηλεκτρικές (ενεργειακό) αντιστάσεις

Σύστημα με ηλεκτρικές αντιστάσεις extra 800 kWh incl

Συνήθης λέβητας πετρελαίου

Συνήθης λέβητας πετρελαίου με επιδότηση 0,35 ευρώ/l

Είδος θερμικού συγκροτήματος

6

μέσω απομακρυσμένης σύνδεσης. Στην αγορά διατίθεται πληθώρα στοιχείων αυτοματισμού και έξυπνων θερμοστατών για την αυτοματοποίηση της λειτουργίας των μονάδων. Ευκολία χρήσης και συντήρησης Επειδή λειτουργούν με ηλεκτρισμό, είναι εύκολες στη χρήση, καθαρές, χωρίς καπνιά, στάχτες, κουβάλημα ξύλων, κίνδυνο εξαπάτησης στη διανομή πετρελαίου, κίνδυνο διαρροής. Η χρήση τους είναι ιδιαίτερα εύκολη μέσω ενός θερμοστάτη πολλαπλών λειτουργιών είτε μέσω τηλεχειριστηρίων. Το κόστος συντήρησης των αντλιών θερμότητας είναι μικρότερο από το κόστος συντήρησης των αντίστοιχων λεβήτων με κλειστό θάλαμο καύσης. Ελάχιστες απαιτήσεις εγκατάστασης Δεν υπάρχει απαίτηση δέσμευσης χώρου εντός του κτιρίου για την τοποθέτηση των αερόψυκτων αντλιών θερμότητας. Αυτές τοποθετούνται εξωτερικά του κτιρίου σε χώρο φυσικά

αεριζόμενο. Πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα, ώστε η θέση τοποθέτησης της εξωτερικής μονάδας να μην βλάπτει την αισθητική του κτιρίου και οι θόρυβοι από τη λειτουργία της και ο απορριπτόμενος αέρας να μην καθίστανται ενοχλητικοί στους περίοικους. Γι’ αυτό το λόγο οι αερόψυκτες αντλίες θερμότητας τοποθετούνται συνήθως στο δώμα του κτιρίου ή σε κάποιο εξώστη ή ημιυπαίθριο χώρο. Εδράζονται δε στο δάπεδο των χώρων ή σε βάσεις με αντιδονητική έδραση για τις μεγαλύτερες μονάδες. Δεν απαιτείται ύπαρξη χώρου αποθήκευσης καυσίμων (δεξαμενή πετρελαίου ή αποθήκης ξύλων - συσσωματωμάτων ξύλου (πέλετ)) ή καπνοδόχος ή αγωγός παροχής καύσιμου αερίου. Η τοποθέτηση - εγκατάσταση των αερόψυκτων αντλιών θερμότητας είναι ιδιαίτερα απλή και εύκολη. Μπορεί να ολοκληρωθεί, αναλόγως του μεγέθους της εγκατάστασης σε χρονικό διάστημα από μία έως λίγες ημέρες, χωρίς να επιφέρει ανάγκη εκτεταμένων επισκευών. Για την περίπτωση των υδρόψυκτων αντλιών θερμότητας η 97 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

6. Σύγκριση κόστους θέρμανσης διαφόρων συστημάτων θέρμανσης.

Πηγή: Εργαστήριο Ατμοκινητήρων και Λεβήτων, Σχολή Μηχανολόγων Μηχανικών, Ε.Μ.Π., Δεκέμβριος 2021.

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ

ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ ΜΕ ΜΙΚΡΟΔΙΚΤΥΑ ΣΕ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΑ ΚΤΙΡΙΩΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΛΥΣΗ ΣΤΑ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΜΕ ΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ, ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

Καθώς οι ενεργειακές λύσεις συνεχίζουν να εξελίσσονται, τα οφέλη των μικροδικτύων και η ικανότητά τους να παρέχουν αξιόπιστες πηγές ηλεκτρικής ενέργειας έχουν έρθει στο προσκήνιο πολλών επιχειρηματιών, ξεφεύγοντας από τα όρια της ανάγκης για ηλεκτρική αυτονομία που δημιουργείται σε κρίσιμες υποδομές (νοσοκομεία, στρατιωτικές βάσεις), προκειμένου να μειώσουν το ενεργειακό τους αποτύπωμα.

Ορισμός μικροδικτύων

Παρουσίαση: ΝΙΚΟΣ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ, διπλ. ηλεκτρολόγος μηχανικός & μηχανικός υπολογιστών

Ένα μικροδίκτυο είναι ένα αυτάρκες ενεργειακό σύστημα, που εξυπηρετεί ένα διακριτό γεωγραφικό χώρο, όπως μια πανεπιστημιούπολη, ένα νοσοκομειακό συγκρότημα, ένα επιχειρηματικό κέντρο ή μια γειτονιά. Μέσα στα μικροδίκτυα υπάρχουν ένα ή περισσότερα είδη κατανεμημένης ενέργειας (φωτοβολταϊκοί σταθμοί, ανεμογεννήτριες, μηχανές αερίου υψηλής απόδοσης και μονάδες 99 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ

Ανεμογεννήτρια

Εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας

Ξενοδοχεία

Υποσταθμός διανομής ενέργειας

Κατοικίες

Αποθήκευση ενέργειας

Εγκατάσταση φωτοβολταϊκών

1

συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας), που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια αλλά και αξιοποιήσιμη θερμότητα. Ένα παράδειγμα μικροδικτύου είναι το νησί της Κύθνου στο οποίο υπάρχουν φωτοβολταϊκοί σταθμοί, σύστημα αποθήκευσης ενέργειας, ανεμογεννήτριες αλλά και συμβατικές μονάδες πετρελαίου. Επιπλέον, πολλά νεότερα μικροδίκτυα παρέχουν τη δυνατότητα για αποθήκευση της παραγόμενης ενέργειας, συνήθως από συστοιχίες συσσωρευτών, δίνοντας τη δυνατότητα για ετεροχρονισμένη κατανάλωση της αποθηκευμένης ενέργειας, εξυπηρετώντας τη ζήτηση. Σήμερα που η ηλεκτροκίνηση γίνεται όλο και πιο δημοφιλής, τα μικροδίκτυα περιλαμβάνουν πλέον και σταθμούς φόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων. Το μικροδίκτυο καλύπτει τις ανάγκες των διασυνδεδεμένων κτιρίων σε ηλεκτρική ενέργεια και πιθανώς θέρμανση αλλά και ψύξη, συμβάλλοντας στον ενεργειακό μετασχηματισμό, που αποτελεί διεθνή δέσμευση των ευρωπαϊκών κρατών και όχι μόνο αυτών.

Χαρακτηριστικά μικροδικτύων 1. Σχεδιάγραμμα μικροδικτύου σε συνδυαστική λειτουργία με πάροχο ηλεκτρικής ενέργειας.

• Τοπικότητα. Εξ ορισμού ένα μικροδίκτυο τροφοδοτεί, όπως έχει ήδη αναφερθεί, μια μικρή περιοχή ή συγκροτήματα κτιρίων, αποδεσμεύοντάς τα κατά διαστήματα από τα συμβατικά κεντρικά δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό το χαρακτηριστικό τους τα κάνει να υπερτερούν έναντι των κεντρικών δικτύων

ηλεκτρικής ενέργειας σε απομακρυσμένες και δυσπρόσιτες περιοχές, στις οποίες το κόστος μεταφοράς της πρώτης ύλης (συνήθως πετρέλαιο) για την παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας αυξάνει το μέσο κόστος της από 8% έως 15%.

• Ανεξαρτησία. Όπως προαναφέρεται, το μικροδίκτυο έχει τη δυνατότητα να λειτουργήσει αυτόνομα, χωρίς την εξάρτηση από το κεντρικό δίκτυο ηλεκτροδότησης. Αυτό τα καθιστά αναγκαία σε περιπτώσεις, κατά τις οποίες επιβάλλεται αδιάληπτη παροχή τροφοδότησης, όπως σε δομές νοσηλείας, παρέχοντας στους καταναλωτές αδιάκοπη ενέργεια ανεξαρτήτως των συνθηκών. Παρόλο που έχουν αυτό το πλεονέκτημα, στην πραγματικότητα τα μικροδίκτυα συνυπάρχουν με το κεντρικό δίκτυο, όσο αυτό τροφοδοτεί με ενέργεια τις διάφορες εγκαταστάσεις.

• Έξυπνη λειτουργία. Τα προηγμένα μικροδίκτυα νέας γενιάς περιέχουν πλέον ελεγκτές που διαθέτουν "νοημοσύνη". Αυτή η νοημοσύνη προέρχεται από το λογισμικό που διαθέτουν και με το οποίο λειτουργούν. Αυτό ανιχνεύει τις ανάγκες του δικτύου και ανάλογα με αυτές προσαρμόζει την παροχή, παραγωγή και αποθήκευση της ηλεκτρικής ενέργειας. Μ' αυτήν την πολύπλοκη διαδικασία εναλλαγής της παροχής ενέργειας, εξυπηρετώντας ζήτηση και παραγωγή, η λειτουργία του μικροδικτύου επιτυγχάνει να μειώσει το κόστος της ενέργειας. Ο τρόπος, με τον οποίο αυτό πραγματοποιείται, αναλύεται εκτενέστερα στην έξυπνη διαχείριση του δικτύου παρακάτω.

100 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ

ΑΕΙΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΑΙ ΚΥΚΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΠΏΣ Η ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΩΝ, ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΣΥΜΒΑΛΛΕΙ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ

Παρουσίαση: ΠΩΛΙΝΑ ΡΟΪΔΗ, μηχανολόγος μηχανικός Α.Π.Θ.

Από τον σχεδιασμό έως την κατανάλωση, την επισκευή, καθώς επίσης και την ανακατασκευή των προϊόντων, η διαχείριση των αποβλήτων και η επιστροφή δευτερευουσών πρώτων υλών στον οικονομικό κύκλο αποτελούν το σκεπτικό της κυκλικής οικονομίας. Θεωρείται ως ένα βιώσιμο σύστημα αποκατάστασης πόρων, που έχει σχεδιαστεί με έμπνευση από τους κύκλους της φύσης και εμφανίζεται ως μια καινοτόμος και φιλόδοξη δέσμη μέτρων, με δράσεις, που θα συμβάλουν στο κλείσιμο του κύκλου ζωής των προϊόντων μέσω ευρύτερης ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης των υλικών και στο τελικό τους στάδιο με βιώσιμη εκμετάλλευση των απορριμμάτων τους. Η σημερινή εικόνα και αντίληψη της παγκόσμιας οικονομίας είναι γραμμική, καθώς οι εταιρείες εξάγουν πόρους από το περιβάλλον, τους μετατρέπουν σε καταναλωτικά προϊόντα, τα οποία θα καταλήξουν κάποια στιγμή σε απορρίμματα. Έτσι, όμως, υπάρχει εξάντληση των φυσικών πόρων της γης και σπατάλη χρήσιμων υλικών. Η σωστή διαχείριση των απορριμμάτων απαιτεί ανάπτυξη και βελτιστοποίηση της ανακύκλωσης και της επαναχρησιμοποίησης υλικών, όταν αυτό είναι δυνατό.

105 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ

2

για την κυκλική οικονομία, το οποίο εναρμονίζεται πλήρως με τους στόχους και τις δεσμεύσεις του νέου ευρωπαϊκού σχεδίου δράσης για την κυκλική οικονομία και λαμβάνει υπόψη όλες τις νέες νομοθετικές εξελίξεις στην Ελλάδα, όπως το νέο νομοθετικό πλαίσιο για τα απόβλητα, την εναλλακτική διαχείριση, τα πλαστικά μιας χρήσης κ.ά.

Πρώτες ύλες

Κατηγοριοποίηση αποβλήτων Ως στερεά απόβλητα νοούνται ουσίες ή αντικείμενα που εμφανίζονται κυρίως σε στερεά φυσική κατάσταση, από τις οποίες ο κάτοχος τους θέλει ή υποχρεούται να απαλλαγεί, και δεν περιλαμβάνονται στον κατάλογο επικίνδυνων αποβλήτων της Ευρωπαϊκή Ένωσης. Συγκεκριμένα, στην κατηγορία των στερεών αποβλήτων περιλαμβάνονται όλα τα απόβλητα µε εξαίρεση τα απόβλητα σε υγρή φάση χωρίς αξιόλογο ποσοστό αιωρούμενων ρύπων (υγρά απόβλητα) και τους αέριους ρύπους. Τα στερεά απόβλητα ομαδοποιούνται γενικά σε δύο μεγάλες κατηγορίες: • στα αστικά απόβλητα (απορρίµµατα) και • στα ειδικά απόβλητα, τα οποία με τη σειρά τους κατηγοριοποιούνται σε: – επικίνδυνα απόβλητα.

– μη επικίνδυνα ειδικά απόβλητα.

– ιατρικά απόβλητα.

Σχεδιασμός

Ανακύκλωση

Κυκλική οικονομία

Παραγωγή ανακατασκευή

Διανομή

Υπολειμματικά απόβλητα Συλλογή

Καταναλωτική χρήση, επαναχρησιμοποίηση, επισκευή

Ο κύκλος ζωής των προϊόντων στη θεωρία της κυκλικής οικονομίας.

107 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

2. Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών στις Η.Π.Α., όπου το εργοστάσιο επεξεργάζεται 1.000 τόνους ανακυκλώσιμων υλικών κάθε ημέρα. Το πλαστικό και τα υπόλοιπα μικρά απορρίμματα διαχωρίζονται από το χαρτί απευθείας από τον ιμάντα μεταφοράς. © Dianna Douglas.

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΛΩΔΙΩΣΕΩΝ ΜΙΑ ΒΑΣΙΚΗ ΠΤΥΧΗ ΕΝΟΣ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΚΑΙ ΔΟΜΗΜΕΝΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΚΤΙΡΙΑ

Σήμερα όλο και περισσότερες εφαρμογές στρέφονται στον ηλεκτρισμό. Η ανάγκη για να εγκαταλειφθούν τα ορυκτά καύσιμα και να διαμορφωθούν οι συνθήκες, για να στραφούν οι καταναλωτές σε καθαρή ενέργεια, έχει οδηγήσει στην πρόκριση της ηλεκτρικής ενέργειας ως μέσου τροφοδότησης όλων των νέων συστημάτων (συστήματα θέρμανσης, ψύξης, ηλεκτροκίνητα οχήματα, γραμμές παραγωγής στη βιομηχανία κ.ά.). Στα παραπάνω έρχεται να προστεθεί και η τάση για αυτοματοποίηση των εγκαταστάσεων με συστήματα διαχείρισης ενέργειας, που χρησιμοποιούν αυτοματισμούς για εξοικονόμηση ενέργειας.

Διαχείριση δικτύου καλωδιώσεων Παρουσίαση: ΝΙΚΟΣ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ, διπλ. ηλεκτρολόγος μηχανικός & μηχανικός υπολογιστών

Τα δύο προαναφερθέντα δημιουργούν την απαίτηση για ένα εκτεταμένο φυσικό δίκτυο ισχυρών ρευμάτων (καλώδια πολλαπλών αγωγών, που χρησιμοποιούνται για τη μετάδοση ενέργειας υπό χαμηλή τάση έως 113 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ

3

όπου υπάρχει πιθανότητα να έρθουν σε επαφή με αιχμηρές ακμές. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα καλώδια ισχύος, στα οποία η φθορά στη μόνωση μπορεί να οδηγήσει σε διακοπές λειτουργίας ή σοβαρά βραχυκυκλώματα που θέτουν σε κίνδυνο προσωπικό και εξοπλισμό. Σύντομες διακοπές λειτουργίας Η αντιμετώπιση προβλημάτων δικτύου είναι μια δύσκολη και απαιτητική εργασία, όταν δεν έχει προβλεφθεί σωστή διαχείριση καλωδιώσεων. Η άγνοια των τεχνικών της εγκατάστασης για το ποια φορτία τροφοδοτούνται από τα εν λόγω δίκτυα οδηγεί στη σπατάλη πολύτιμου χρόνου. Ο εκτεταμένος χρόνος διακοπής λειτουργίας είναι μια δαπανηρή κατάσταση για πολλές εταιρείες, επομένως η καλή καλωδίωση μπορεί να εξοικονομήσει πολύ χρόνο και κόπο σε τέτοιου είδους φαινόμενα.

Συνύπαρξη καλωδιώσεων ισχυρών και ασθενών ρευμάτων 3. Εγκατάσταση για καλωδιώσεις ισχυρών και ασθενών ρευμάτων σε σύγχρονο κέντρο δεδομένων (data center).

Σε όλες τις σύγχρονες κτιριακές εγκαταστάσεις πλέον μαζί με τις καλωδιώσεις ισχυρών ρευμάτων συνυπάρχουν και καλωδιώσεις ασθενών ρευμάτων. Αυτές μπορούν να αφορούν από την καλωδίωση της κεντρικής κεραίας μιας οικοδομής μέχρι τη δομημένη καλωδίωση υπερσύγχρονων κέντρων δεδομένων (data center). Στις απλές εγκαταστάσεις

ασθενών ρευμάτων είναι εύκολο κάποιος να πραγματοποιήσει παραμετροποιήσεις και διορθώσεις, ακόμη και χωρίς να έχει μεγάλη εξοικείωση με το δίκτυο που υλοποιεί. Τι συμβαίνει όμως σε σύνθετες τοπολογίες, που καλύπτουν μεγάλες κτιριακές εγκαταστάσεις; Είναι προφανές ότι η έλλειψη οργάνωσης των καλωδιώσεων και η ελλιπής καταγραφή των εργασιών που πραγματοποιούνται μπορεί να έχουν καταστροφικά αποτελέσματα στην απρόσκοπτη λειτουργία του δικτύου. Σχέδια δικτύου καλωδιώσεων Ένας από τους βασικότερους παράγοντες που κρίνουν την ευελιξία και ευστάθεια του συστήματος είναι τα σχέδια του δικτύου, που αφορούν τόσο στη δομημένη καλωδίωση του κτιρίου, όσο και των καμπινών (rack), που περιλαμβάνουν πίνακες διασυνδέσεων (patch panel), διακομιστές (server), μεταγωγείς (switch), δικτυακούς αποθηκευτικούς χώρους (storage), δρομολογητές (router), τείχος προστασίας δικτύου (firewall) κ.ά. Μ’ αυτά τα σχέδια πραγματοποιούνται αλλαγές και επιδιορθώσεις, οι οποίες καταγράφονται και πραγματοποιούνται με σωστό τρόπο, ώστε να μην υπάρχουν αλλοιώσεις στην τοπολογία του δικτύου ούτε στην οργάνωση της καλωδίωσης. Στην πράξη, όμως, τις περισσότερες φορές, οι παραμετροποιήσεις γίνονται με μη ορθολογικό τρόπο, με αποτέλεσμα μετά από σύντομο χρονικό διάστημα να επικρατεί χάος στις καλωδιώσεις των

116 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ΤΟ LEED ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ Η ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΚΑΙ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ LEED ΣΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΑΤΑ Ν.Ο.Κ.

Άρθρο των

Κτίριο γραφείων "Orbit" με πιστοποίηση LEED platinum. Αρχιτεκτονική μελέτη: Lianou Chalvatzis Architects, Vikelas Architects. Φωτογραφία: Spyros Hound Photography.

ΙΦΙΓΕΝΕΙΑΣ ΘΕΟΔΩΡΙΔΟΥ, δρ. αρχιτέκτονα μηχ. T.U. Darmstadt, ΑΝΔΡΕΑ ΜΕΡΜΗΓΚΑ, διπλ. αρχιτέκτονα μηχ. T.U. Darmstadt, LEED AP BD+C ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, αρχιτέκτονα μηχ. Α.Π.Θ.

Το σύστημα περιβαλλοντικής πιστοποίησης LEED (Leadership in Energy and Environmental Design Rating System) δημιουργήθηκε πριν από περίπου τριάντα χρόνια από το Συμβούλιο Πράσινης Δόμησης των Η.Π.Α.

(United States Green Building Council - USGBC). Το LEED διαθέτει έναν καινοτόμο τρόπο "βαθμολόγησης" βάσει συγκεκριμένων συντελεστών βαρύτητας. Ειδικότερα, πρόκειται για ένα δυναμικό σύστημα, σύμφωνα με το οποίο μία σειρά από μονάδες αξιολόγησης (credits), εντάσσονται σε έξι ευρύτερες κατηγορίες (credit categories) και επιδρούν σε επτά κατηγορίες επιπτώσεων (impact categories), συνθέτοντας την τελική βαθμολογία του κτιρίου. Η πιστοποίηση δίνεται όταν το κτίριο συγκεντρώσει κατ’ ελάχιστον συνολικά σαράντα βαθμούς (LEED certified), ενώ υψηλότερη βαθμολογία εξασφαλίζει και υψηλότερη βαθμίδα πιστοποίησης: • 40 - 49 βαθμοί - LEED certified • 50 - 59 βαθμοί - LEED silver • 60 - 70 βαθμοί - LEED gold • 80+ βαθμοί - LEED platinum

Όσο υψηλότερη βαθμολογία συγκεντρώνει ένα κτίριο κατά LEED, τόσο πιο κοντά βρίσκεται στους στόχους του USGBC και άρα τόσο περισσότερο περιβαλλοντικά φιλικό είναι. Ένα κτίριο που λαμβάνει πιστοποίηση LEED δεν είναι απλά ένα ενεργειακά αποδοτικό κτίριο, αλλά ένα κτίριο που λαμβάνει υπόψη του πολύ περισσότερες πτυχές της ανθρώπινης διαβίωσης, είτε αυτό αφορά στον χώρο εργασίας είτε στον χώρο ζωής.

Στόχος πιστοποίησης Πέρα από τον στόχο της αυτής καθαυτήν πιστοποίησης, η επιδίωξη υψηλότερης βαθμολογίας συνεπάγεται και μια πληθώρα άλλων πλεονεκτημάτων, όπως θετικό αντίκτυπο στην αγορά δομικών υλικών, εξοικονόμηση ενέργειας και πόρων, ευαισθητοποίηση των χρηστών κ.ά. Είναι χαρακτηριστικό ότι το USGBC υποστηρίζει και ενισχύει επενδυτές κτιρίων που πετυχαίνουν την υψηλότερη βαθμίδα πιστοποίησης (LEED platinum) με τη δωρεάν προβολή τους στον τύπο και σε κοινωνικά μέσα δικτύωσης, προσδίδοντας μ’ αυτόν τον τρόπο και επενδυτική αξία στα πιστοποιημένα κτίρια.

121 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ

ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΣΗ ΣΤΑΔΙΩΝ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ LEED ΚΑΙ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΕΝΟΣ ΤΥΠΙΚΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ LEED

Συμβατική διαδικασία

Φάση καθορισμού στόχων και σκοπιμότητας • Μελέτη σκοπιμότητας, έρευνα, αξιολόγηση οικοπέδου, πρώτες συναντήσεις πελάτη / επενδυτή με LEED AP, διευκρίνιση οράματος και στόχων του έργου.

• Διαδικασία προ-αξιολόγησης LEED. • Εγγραφή του έργου στην πλατφόρμα LEED online.

• Αυτή η διαδικασία αφορά κυρίως στην οικονομοτεχνική απόδοση της κατασκευής και μελετάται αποκλειστικά με προεκτιμήσεις και υποκειμενικές μεθοδολογίες του εκάστοτε εργολάβου επενδυτή.

Φάση σχεδιασμού • Επιλογή μελών ομάδας έργου, καθορισμός στόχων, διαμοιρασμός καθηκόντων, έναρξη συγγραφής OPR. • Προσχέδια, επιλογή και συμμετοχή εργολάβων μηχανικών.

• Ολοκλήρωση και υποβολή προσχεδίων για προαιρετική "προ-πιστοποίηση".

• Συμμετοχή μόνο των βασικών ειδικοτήτων μηχανικών, που προβλέπονται για την εκπόνηση των απαιτούμενων μελετών.

• Υποβολή μελετών για προέλεγχο στο ηλεκτρονικό σύστημα e-adeies.

• Υποβολή ολοκληρωμένων μελετών στο ηλεκτρονικό σύστημα e-adeies.

• Έκδοση της οικοδομικής άδειας.

Φάση κατασκευής

5, 6. Η φέρουσα κατασκευή του σχολικού συγκροτήματος "Kindergarten Bagnolo Mella" από ξύλο, τα οικολογικά υλικά και τα έντονα χρώματα, δημιουργούν ένα πρωτότυπο κτιριακό σύνολο με τον σχεδιασμό να αξιοποιεί την ηλιακή ακτινοβολία, ώστε να αναπληρώσει εξ ολοκλήρου την ενεργειακή κατανάλωσή του. Κατέκτησε την πιστοποίηση LEED platinum. Αρχιτεκτονική μελέτη: Simone Firmo, Nuova Tecnologia. © Lorenzo Olivetti.

• Επίβλεψη έργου από τους εμπλεκόμενους • Συγγραφή BoD. μηχανικούς και τον γενικό επιβλέποντα.

• Προσαρμογή του OPR, συλλογή πληροφοριών, • Έλεγχος από ελεγκτή δόμησης της αρμόδιας σχετικοί υπολογισμοί. ειδικής υπηρεσίας επιθεωρητών δόμησης της • Σχεδιασμός έργου, προσαρμοσμένος στη βαθμολογία Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Δόμησης και ολοκλήρωση παραδοτέων. και Ενέργειας (Ε.Υ.Ε.Δ.Εν.) που αναφέρει και • Υποβολή ολοκληρωμένων σχεδίων εφαρμογής και στην αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης (Υ.Δομ.). λοιπών παραδοτέων αντίστοιχα προς τη βαθμολογία • Τροποποιήσεις, διορθώσεις μέσω που προσπαθεί να πετύχει το έργο. αναθεώρησης της οικοδομικής άδειας, • Έλεγχος παραδοτέων από τον αρμόδιο φορέα. εφόσον απαιτηθεί.

• Έναρξη κατασκευής ή/και λοιπών οικοδομικών εργασιών (κατεδαφίσεων κτλ., ανάλογα με το έργο).

• Προσαρμογή του OPR, ενημέρωση και έλεγχος BoD, εκπόνηση ειδικών μελετών και πραγματοποίηση μετρήσεων, επιλογή προμηθευτών και συλλογή πληροφορίων και πιστοποιήσεων.

• Υποβολή σχεδίων προς έλεγχο, τεκμηρίωση κατασκευής και λοιπών παραδοτέων αντίστοιχα προς τη βαθμολογία που προσπαθεί να πετύχει το έργο.

• Έλεγχος παραδοτέων από τον αρμόδιο φορέα. Φάση λειτουργίας • Διαδικασία ενστάσεων, διορθώσεων και επανυποβολής παραδοτέων.

• Παραλαβή και έλεγχος μηχανικών, μηχανολογικών συστημάτων και συλλογή πληροφοριών.

• Ολοκλήρωση πιστοποίησης LEED από τον αρμόδιο φορέα.

• Δέσμευση για παρακολούθηση, έλεγχο και υποβολή στοιχείων έργου για χρονικό διάστημα εξαρτώμενο από τις βαθμολογικές μονάδες που έχουν επιλεγεί (έως και 5-ετία).

126 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

• Ο χειρισμός σε τυχόν προβλήματα που μπορεί να προκύψουν κατά τη φάση λειτουργίας του κτιρίου εξαρτάται εξ ολοκλήρου από τη σχέση χρηστών και εργολάβου. Εν μέρει μπορεί να επηρεάζονται και από την ύπαρξη και τη φύση του εγγράφου "συγγραφή υποχρεώσεων" και το καταστατικό του.

ΕΡΓΟΤΑΞΙΟ

Περιβαλλοντική μελέτη και κατασκευή TOY ΠΟΛΥΔΙΑΣΤΑΤΟY ΕΡΓΟY ΤΗΣ ΜΑΡΙΝΑΣ ΑΓΙΑΣ ΝΑΠΑΣ

Η περιοχή ανάπτυξης εντάσσεται σε ζώνη προστασίας Natura 2000. Ο σχεδιασμός των τεσσάρων βασικών ζωνών δραστηριότητας στοχεύει στην άμβλυνση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων βάσει ειδικών μελετών για την ένταξη στο τοπίο και για τη βέλτιστη ενεργειακή απόδοση των κτιρίων.

Η ανάπτυξη της Μαρίνας Αγίας Νάπας τοποθετείται σε ένα νευραλγικό σημείο της νοτιοανατολικής ακτογραμμής της Κύπρου, σε μια περιοχή που χαρακτηρίζεται από τη βραχώδη ακτογραμμή, χαμηλή μεσογειακή βλάστηση, περιορισμένες ανθρωπογενείς επεμβάσεις και το βαθύ μπλε της θάλασσας, στοιχεία που μαζί με άλλα συνέτειναν στην ένταξη της περιοχής σε ζώνη προστασίας Natura 2000. Το έργο στόχευσε από το στά130 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

διο του εννοιολογικού σχεδιασμού (concept design) στον άρρηκτο συσχετισμό μεταξύ της διαφοροποιημένης ογκοπλαστικής διάρθρωσης και της επιμελούς κατανομής υλικών, με τρόπο που αξιοποιούνται τόσο τα βασικά δεδομένα του άμεσου γεωγραφικού περιεχομένου, όσο και τα πολιτιστικά κοιτάσματα του ευρύτερου, υλικού και άυλου, περιεχομένου. Βασικός γνώμονας του σχεδιασμού του γενικού χωροταξι-

ΕΡΓΟΤΑΞΙΟ

Η ζώνη ανεξάρτητων μονοκατοικιών και η φυσική ζώνη προστασίας της χλωρίδας.

Άποψη γενικού χωροταξικού.

Άποψη από τον ανατολικό πύργο, ο οποίος υλοποιείται πρώτος.

κού, καθώς και των κτιρίων που το αποτελούν, ήταν η άμβλυνση των όποιων περιβαλλοντικών επιπτώσεων, καθώς και η πλήρης ένταξη της ανάπτυξης στο ιδιαίτερο τοπίο της περιοχής. Σημαντικό και αναπόσπαστο μέρος του σχεδιασμού και της υλοποίησης του έργου αποτελεί η δημιουργία ενός πολυδιάστατου κόμβου στο μεταίχμιο ξηράς και θάλασσας, όπου κτίρια υποδομής ναυτιλιακών υπηρεσιών συνδυάζονται –λειτουργικά και αρχιτεκτονικά– τόσο με υποστα-

τικά εστίασης και εμπορίου, όσο και με μια πολυσύνθετη οικιστική ανάπτυξη (που απαρτίζεται από ανεξάρτητες κατοικίες, ημιανεξάρτητες κατοικίες και διαμερίσματα). Παράλληλα και συμπληρωματικά, αυτός ο σχεδιασμός είναι πλήρως εναρμονισμένος με τη μελέτη εκτίμησης επιπτώσεων στο περιβάλλον (Μ.Ε.Ε.Π.), καθώς και με την ειδική μελέτη δέουσας εκτίμησης για έργα που υλοποιούνται εντός / πλησίον προστατευμένων περιοχών (Natura 2000).

Επιπροσθέτως, βρίσκεται σε εξέλιξη η εφαρμογή του σχεδίου διαχείρισης της χλωρίδας και τοπιοτέχνησης, με βάση το οποίο θα επανεγκατασταθεί πληθυσμός των ειδών χλωρίδας της Κύπρου, τα οποία έχουν επηρεαστεί λόγω των κατασκευαστικών εργασιών, σε ειδικούς χώρους που θα διαμορφωθούν στο πλαίσιο της τοπιοτέχνησης της ανάπτυξης. Σε γενικές γραμμές, το γενικό χωροταξικό σχέδιο αναπτύχθηκε δημιουργώντας τέσσερις βασικές

131 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ζώνες δραστηριότητας, οι οποίες, αν και διαφέρουν ουσιαστικά μεταξύ τους, εντούτοις λειτουργικά αλληλοσυμπληρώνονται, ενώ παράλληλα παρουσιάζουν συνέχεια και συνέπεια, τόσο στην αρχιτεκτονική τους προσέγγιση και δομή, όσο και στην οργάνωση και στα στοιχεία της τοπιοτέχνησής τους. Πιο συγκεκριμένα, αυτές οι ζώνες είναι: • η ζώνη υποδομής, • η εμπορική ζώνη και το κτίριο εκδηλώσεων,

ΕΡΓΟΤΑΞΙΟ

Πρωτοποριακό, έξυπνο και βιώσιμο έργο σε ακραίες περιβαλλοντικές συνθήκες ΚΤΙΡΙΟ ΓΡΑΦΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΡΗΜΟ ΜΕ LEED PLATINUM

Θα λειτουργεί σύμφωνα με τα πρότυπα της πιστοποίησης LEED Platinum και θα ενσωματώνει τεχνολογίες αιχμής, ώστε να αποτελέσει ένα νέο σημείο αναφοράς για τους μελλοντικούς χώρους εργασίας, αποδεικνύοντας πως η τεχνολογία μπορεί να ελαχιστοποιήσει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα ενός κτιρίου.

Με τη διττή στρατηγική βιωσιμότητας και ψηφιοποίησης, ο όμιλος BEEAH εργάζεται σε έξι βασικούς κλάδους, που περιλαμβάνουν τη διαχείριση και ανακύκλωση απορριμμάτων, την καθαρή ενέργεια, την περιβαλλοντική συμβουλευτική, την εκπαίδευση και την πράσινη κινητικότητα. Μετά τον διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό του 2013, ανέθεσε στην ομάδα της Zaha Hadid Architects να σχεδιάσει τα νέα κεντρικά γραφεία του ομίλου, έκτασης 9.000 m². Έχουν σχεδιαστεί έτσι, ώστε να έχουν μηδενικές εκπομπές και 136 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

ελάχιστη κατανάλωση ενέργειας και να λειτουργούν σύμφωνα με τα πρότυπα της πιστοποίησης LEED platinum. Θα αποτελούν έτσι ένα νέο σημείο αναφοράς για τους μελλοντικούς χώρους εργασίας, αποδεικνύοντας πως η τεχνολογία μπορεί να ελαχιστοποιήσει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και τελικά να χρησιμεύσει ως σχέδιο για τις έξυπνες, βιώσιμες πόλεις του αύριο. Με κεντρικό άξονα αυτές τις αρχές, ο σχεδιασμός ενσωματώνει το κτίριο στο περιβάλλον του ως μια σειρά διασυνδεόμενων "αμμόλοφων", προσανατολι-

ΕΡΓΟΤΑΞΙΟ

Σε όλους τους εσωτερικούς χώρους παρέχονται άφθονο φως και θέα και κατάλληλη τοποθέτηση των παραθύρων για μείωση του ηλιακού κέρδους. ©Hufton+Crow.

σμένων και διαμορφωμένων στις τοπικές κλιματικές συνθήκες της ερήμου Al Sajaa. Η μορφή του απηχεί το τοπίο, που είναι ρευστό, αφού διαμορφώνεται συνεχώς από τους επικρατούντες ανέμους σε κοίλους αμμόλοφους και κυρτές κορυφογραμμές και είναι προσανατολισμένο έτσι, ώστε να αντέχει στις ακραίες καιρικές συνθήκες που επικρατούν εκεί. Εξασφαλίζοντας ότι σε όλους τους εσωτερικούς χώρους παρέχονται άφθονο φως και θέα, περιορίστηκε η ποσότητα των υαλοστασίων που εκτίθενται στον δυνατό ήλιο. Οι δύο κύριοι

Τα περισσότερα υλικά προέρχονται από τοπικές πηγές και ανακυκλώνονται. © Hufton+Crow.

όγκοι - θίνες στεγάζουν τους δημόσιους χώρους και τα διοικητικά τμήματα, που διασυνδέονται μέσω μιας κεντρικής αυλής, η οποία λειτουργεί σαν όαση μέσα στο κτίριο και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της στρατηγικής του φυσικού αερισμού. Ο χώρος υποδοχής είναι θολωτής κατασκευής, ύψους 15 μέτρων, ενισχύει περαιτέρω τον φυσικό αερισμό και επιτρέπει στο φως της ημέρας να εισέλθει παθητικά στο κτίριο, αλλά φιλτραρισμένο. Υπάρχουν επίσης "έξυπνες" αίθουσες συσκέψεων, ένα κέντρο επισκεπτών και ένα αμφιθέατρο.

Κατασκευή και υλικά Η κατασκευή του φέροντος οργανισμού και του κελύφους πραγματοποιήθηκε με μια σειρά προκατασκευασμένων στοιχείων, ώστε να μειωθεί η πολυπλοκότητα. Περιλαμβάνει δομικές νευρώσεις χάλυβα, οι οποίες συναρμολογήθηκαν επί τόπου με απλοποιημένη διαδικασία κατασκευής και επέτρεψαν μια αξιόπιστη πρόβλεψη του κόστους και του προγραμματισμού. Τα πετάσματα επένδυσης από ελαφροσκυρόδεμα, ενισχυμένο με υαλοΐνες (GRC) σε όλο το κέλυφος, συμβάλλουν στη ρύθμιση

137 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2023

της εσωτερικής θερμοκρασίας, μειώνοντας την ηλιακή απορρόφηση και μεγιστοποιώντας τη θερμική εκπομπή για βέλτιστη άνεση στο εσωτερικό. Για την κατασκευή χρησιμοποιήθηκαν περίπου 4.000 πετάσματα GRC βάρους 100 κιλών το καθένα. Βιώσιμα χαρακτηριστικά Η ενεργητική και παθητική προσέγγιση σχεδιασμού, που χρησιμοποιήθηκε για το έργο, δίνει έμφαση σε μια στρατηγική μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας, ενσωματώνοντας μονωμένα τζάμια, εξωτερικές επενδύσεις και