O punkcie osobliwości technologicznej, usieciowionym społeczeństwie, z prof. Romanem Słowińskim, wiceprezesem mapowaniu mózgu Polskiej Akademii Nauk oraz kierownikiem Zakładu Inteligentnych Systemów Wspomagania Decyzji na Politechnice Poznańskiej, rozmawia Mariola Zdancewicz i rządach algorytmów W swojej pracy naukowej zajmuje się Pan inteligentnymi systemami wspomagania decyzji. Proszę przybliżyć co to oznacza. Inteligentne wspomaganie decyzji to metodyka naukowego wspomagania rozwiązywania problemów decyzyjnych, które spotykamy w pracy projektowej inżynierów, w decyzjach ekonomicznych lub medycznych. Pojęcie problemu decyzyjnego jest bardzo szerokie, chodzi o to, aby wyekstrahować go z całej złożoności, w jakiej występuje, sformułować w odpowiednich terminach matematycznych lub logicznych i wskazać rozwiązanie, które będzie najbardziej uzasadnione. Podejmowanie decyzji zawsze podlega ocenom, które mają charakter wielowymiarowy. Wielowymiarowość ta pochodzi z różnych źródeł.
26
Po pierwsze o decyzjach może rozstrzygać wiele osób, mających różne systemy wartości, a w związku z tym odmienne preferencje. Pojawia się pytanie jak w takim razie wypracować kompromis, pogodzić tych wszystkich ludzi, aby łącznie odnieśli zbiorową satysfakcję. Inne źródło wielowymiarowości występuje nawet przy jednym decydencie, ponieważ warianty decyzyjne oceniane są przez różne, zwykle konfliktowe kryteria. Istnieją na przykład rozwiązania o niskich nakładach inwestycyjnych, ale drogie w eksploatacji, a inne są drogie w inwestycjach, ale tańsze w procesie użytkowania. Dojść może jeszcze wiele innych kryteriów, np. bezpieczeństwo czy łatwość obsługi. Kierując się preferencjami decydenta należy wtedy rekomendować rozwiązanie stanowiące najlepszy kompromis między tymi kryteriami. Trzecim źródłem
wielowymiarowości jest podejmowanie decyzji w warunkach niepewności, kiedy warianty decyzyjne, np. inwestycje na giełdzie, nie mają deterministycznych konsekwencji, ale po ich dokonaniu możemy z jakimś prawdopodobieństwem zyskać albo stracić. Wtedy w zależności od tego, czy mamy duszę gracza, czy mamy awersję do ryzyka, będziemy preferowali inwestycje bardziej lub mniej ryzykowne. Uczy nas to, że w problemach decyzyjnych, gdy jesteśmy skonfrontowani z wieloma wymiarami, które mają charakter konfliktowy, musimy poznać system wartości decydentów by zamodelować ich preferencje i wypracować rekomendację zgodną z tymi preferencjami. Tym właśnie zajmuje się inteligentne wspomaganie decyzji. Nie musi ono dotyczyć tylko osób fizycznych lub instytucji,
