Matematika 3 radna sveska 2 bosanski

2.

dio Aleksandra Stefanović Simeon Marinković

Radna sveska za treći razred osnovne škole

Matematika

3

Radna sveska za treći razred osnovne škole Drugi dio Prvo izdanje Autori Aleksandra Stefanović dr. Simeon Marinković Ilustrovao Dušan Pavlić Recenzenti dr. Mirko Dejić, Učiteljski fakultet, Beograd Vladana Cvetanović, diplomirani učitelj – master, OŠ Miloš Crnjanski, Beograd Rajka Prodanović, profesor razredne nastave, OŠ Jovan Popović, Beograd Urednik Svjetlana Petrović Prijevod i lektura Zejna Biberović Grafičko oblikovanje Dušan Pavlić Priprijema za štampu Ljiljana Pavkov Izdavač Kreativni centar Gradištanska 8 Beograd Tel./faks: 011 / 38 20 464, 38 20 483, 24 40 659 Za izdavača Ljiljana Marinković Štampa Grafostil, Kragujevac Tiraž 1.000

CIP - Каталогизација у публикацији Народна библиотека Србије, Београд 37.016:51(075.2)(076.1) STEFANOVIĆ, Aleksandra, 1968Matematika 3 : radna sveska za treći razred osnovne škole. Dio 2 / Aleksandra Stefanović, Simeon Marinković ; [ilustrovao Dušan Pavlić ; prijevod Zejna Biberivić]. - 1. izd. - Beograd : Kreativni centar, 2015 (Kragujevac : Grafostil).

- 133 str. : ilustr. ; 26 cm. - (Kreativna škola) Tiraž 1.000.

ISBN 978-86-529-0235-4

Copyright © Kreativni centar 2015

1. Marinković, Simeon, 1941- [аутор]

Godina štampe 2015

COBISS.SR-ID 215992332

Ministar prosvjete, nauke i tehnološkog razvoja Republike Srbije odobrio je izdavanje i upotrebu ovog udžbenika za nastavu predmeta Matematika u trećem razredu osnovne škole na bosanskome jeziku rešenjem broj 650-02-140/2015-06 od 29. 5. 2015. godine.

Aleksandra Stefanović Simeon Marinković

Matematika

3

Radna sveska za treći razred osnovne škole Drugi dio

Šta sadrži ova knjiga

BROJEVI DO HILJADU Množenje i dijeljenje do 1 000 Razlomci

4–13, 30–63, 81–107 117–127

MJERENJE I MJERE Mjerenje dužine, mase, zapremine tečnosti, vremena

14–29

GEOMETRIJA Krug i kružnica Pravougaonik, kvadrat Trougao ŠTA SMO NAUČILI I OVO JE MATEMATIKA!

ŠALJIVI ZADACI

64–69 70–80 108–116 13, 29, 44, 63, 69, 74, 80, 89, 97, 107, 116, 127 6, 9, 12, 18, 22, 25, 28, 33, 35, 37, 39, 42, 43, 47, 49, 53, 59, 67, 71, 73, 79, 84, 88, 96, 100, 111, 115, 120, 122 6, 18, 22, 31, 96, 104

Vodič

Podsjećanje na pređeno gradivo Dodatna objašnjenja I ovo je matematika! Šaljivi zadatak

Množenje i dijeljenje do 1 000 Množenje i dijeljenje sa 10 i sa 100 Popuni tablicu množenja. ⋅

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

1 2 3 4

4

5 6

18

7 8

48

9 10

1 P Popuni prazna polja kao što je započeto.

Podsjeti se

500 50 92 ·10 64

6 73

8

39

3

80

·100

9 5

7

Broj množimo sa 10 tako što mu sa desne strane dopisujemo .....................

Broj množimo sa 100 tako što mu sa desne strane dopisujemo .................................

2 Izračunaj.

4

40 · 10 = ................

25 · 10 = ................

6 · 100 = ...................

10 · 71 = ................

70 · 10 = ................

47 · 10 = ................

8 · 100 = ...................

4 · 100 = ................

20 · 10 = ................

19 · 10 = ................

100 · 3 = ...................

100 · 9 = ................

10 · 10 = ................

53 · 10 = ................

10 · 100 = ................

38 · 10 = ................

3 Izračunaj i popuni prazna mjesta.

: 10

900

Podsjeti se

900

Broj koji se završava nulom dijeliš sa 10 tako što tu nulu izostaviš.

90 : 10

1 000

4 Poveži odgovarajućom bojom količnike.

300

10

600

Podsjeti se

4

900

Broj koji se završava sa dvije nule dijeliš sa 100 tako što te dvije nule izostaviš.

3

: 100

800

8 400

9

1000

6

5 Zaokruži brojeve djeljive sa 10.

Zaokruži brojeve djeljive sa 100.

120

101

400

65

330

175

707

110

220

700

510

601

800

74

80

210

105

88

880

520

400

805

250 1000 300

920

100

950

6 U prazna polja upiši odgovarajuće brojeve.

8·

= 800 : 10 = 10

· 100 = 700 10 ·

= 1 000

1 000 : 300 :

= 10 = 3

7 Koliko novčanica od 10 dinara ima istu vrijednost kao sljedeće novčanice?

...........

...........

...........

...........

...........

...........

...........

...........

5

8 Koji je broj 10 puta veći od 74? ..........................................................................................................

Koji je broj 100 puta manji od 300? ...................................................................................................

9 JJedna muha položi 100 jaja. Koliko jaja položi 7 muha? ..............................................................................................................................

10 P Prvi činilac je zbir brojeva 49 i 51, a drugi

ččinilac je broj 10. Izračunaj proizvod. ...................................................................................................

11 B Broj 800 podijeli razlikom brojeva 493 i 483. ...................................................................................................

12 U bioskopskoj sali ima ukupno 470 sjedišta raspoređenih u 10 redova tako da je

broj sjedišta u svakom redu jednak. Koliko sjedišta ima u svakom redu? ...........................................................................................................................................................................

I ovo je matematika!

1 MAN

· 10 = MANA

Odredi vrijednost koju ovdje ima A. .................................................................................

Šaljivi zadatak 1 Nena je donijela unucima u korpi 4 pomorandže. Rekla im je da ih

podijele tako da svako dobije po jednu pomorandžu, a da jedna ostane u korpi. Kako su to uradili ako znamo da je nena imala 4 unuka? ......................................................................................................................... .......................................................................................................................... ..........................................................................................................................

6

Zamjena mjesta i združivanje činilaca Proizvod se neće promijeniti ako činioci zamijene mjesta.

Proizvod tri činioca ostaje isti ako združimo dva činioca i tako dobijen proizvod pomnožimo trećim činiocem.

1 Z Zamijeni mjesta činiocima i izračunaj.

10 · 6 = ............. ·

.............

= .............

9 · 100 = ............ ·

............

= ............

35 · 10 = ............ ·

............

= ............

100 · 4 = ............ ·

............

= ............

10 · 50 = ............ ·

............

= ............

Kako god pomnožim – dobit ću isti rezultat!

Sjećam se! Ovo svojstvo naziva se zamjena mjesta činilaca.

2 Izračunaj proizvod na dva načina. Zaokruži onaj koji ti je bio lakši za računanje.

6 · 5 · 2 = (......... ·

.........)

2 · 3 · 10 = (......... · 5 · 4 · 3 = (......... ·

· ......... = .......... · .......... = ..........

.........

· (......... · .........) = ......... · ......... = .........

· ......... = ......... · ......... = .........

.........

· (......... · .........) = ......... · ......... = .........

· ......... = .......... · .......... = ..........

.........

· (......... · .........) = ......... · ......... = .........

.........)

.........)

7 · 10 · 10 = ..................................................................................

....................................................................................

3 Izračunaj.

(8 · 2) · 5 = ......... ·

.........

= .........

8 · (2 · 5) = ......... ·

.........

= .........

(8 · 5) · 2 = ......... ·

.........

= .........

Koja su svojstva primijenjena u ovim proizvodima? ..........................................................................................................................

Koji ti je način računanja bio najlakši? ..........................................................................................................................

7

4 B Bez računanja poveži linijama iste proizvode.

28 · 49

374 · 6

50 · 18

374 · 9

6 · 149

35 · 65

49 · 28

18 · 50

149 · 6

5 Upiši odgovarajuće brojeve.

(8 · 1) · 10 =

· (1 · 10)

(2 · 5) · 7 = 2 · (

· 7)

(10 · 4) · 6 = 10 · (4 ·

)

6 Pomoću združivanja činilaca, izračunaj na lakši način.

7 · 10 · 2 = ..................................................................... = .............

10 · 9 · 10 = .................................................................. = .............

8 · 10 · 7 = ..................................................................... = .............

4 · 5 · 10 = ..................................................................... = .............

3 · 100 · 2 = ........................................................................ = .............

2 · 10 · 5 = ........................................................................ = .............

7 Uporedi proizvode i upiši odgovarajući znak:

>, < ili =.

2 · 30 · 5 4·5·6

7 · 20

3 · 100

20 · 4 · 5

6 · 9 · 10

8

10 · 30 · 1

10 · 54

10 · 18 · 10

18 · 1 000

70 · 2 · 0

50 · 10 · 0

Dovoljno je da pomnožiš po dva broja. Na primjer: 4 ⋅ 5 = 20 4 ⋅ 5 ⋅ 6 > 7 ⋅ 20

65 · 35

9 · 374

8 Proizvod brojeva 7 i 6 uvećaj 10 puta. ..............................................................................................................................

Broj 100 pomnoži proizvodom brojeva 8 i 1. ..............................................................................................................................

9 U školi ima 10 učionica. U svakoj učionici nalaze se 3 reda sa po 6 klupa. Koliko

ukupno klupa ima u toj školi? .............................................................................................................................................................................

10 L Lala ima 4 latice. Cvjećarka je u jedan buket stavila 5 lala.

K Koliko latica ima u 10 buketa? .............................................................................................................................................................................

11 Za jednu proslavu spremljeno je 10 tanjira sa kolačima. Na svakom tanjiru je

9 kolača, a na svakom kolaču su po 3 lješnika. Koliko ukupno ima lješnika na svim kolačima?

R: ...................................................................................................................

O: ...................................................................................................................

12 Mirdal je u kvizu osvojio 5 poena, Semih 3 puta više od Mirdala, a

Muhamed 2 puta više od Semiha. Koliko je poena osvojio Muhamed?

R: ...................................................................................................................

O: ...................................................................................................................

13 Kemir ima 8 godina, otac je 5 puta stariji od Kemira, a djed ima 2 puta više

godina od Kemirovog oca. Koliko godina ima djed? ...........................................................................................................................................................................

I ovo je matematika!

1 Majka ima 40 godina i 4 puta je starija od ćerke. Koliko će puta ćerka biti

mlađa od majke za 20 godina? ................................................................................................................................................................

9

Množenje desetica i stotina jednocifrenim brojem Podsjeti se 4 ⋅ 60 = 4 ⋅ (6 ⋅ 10) = (4 ⋅ 6) ⋅ 10 = 24 ⋅ 10 = 240 ili, kraće zapisano: 4 ⋅ 60 = (4 ⋅ 6) ⋅ 10 = 24 ⋅ 10 = 240 Izračunaj i dopuni sljedeće jednakosti: 5 ⋅ 80 = (5 ⋅ ..........) ⋅ .......... = ...........................

7 ⋅ 40 = (.......... ⋅ ..........) ⋅ .......... = ...........................

6 ⋅ 90 = (.......... ⋅ ..........) ⋅ .......... = ...........................

1 IIzračunaj i pronađi rezultate u ključu. Slova iz ključa upiši u prazne kvadratiće.

A Ako pravilno riješiš, dobit ćeš nazive dvije poznate vrste majmuna.

70 · 2 = ...........

5 · 30 = ...........

50 · 3 = ...........

4 · 50 = ...........

30 · 4 = ...........

120 160 630 140 400 300 150 560 720 A

N

U

O

N

G

R

A

6 · 50 = ...........

20 · 8 = ...........

4 · 70 = ...........

60 · 5 = ...........

6 · 90 = ...........

90 · 7 = ...........

8 · 70 = ...........

70 · 8 = ...........

80 · 9 = ...........

7 · 50 = ...........

40 · 10 = ...........

9 · 80 = ...........

300 280 350 150 540 720 200 560 M

P

Z

Š

A

A

2 Zamijeni mjesta činiocima i izračunaj.

7 · 90 =

.............

· ............. = .............

50 · 6 =

.............

· ............. = .............

8 · 60 =

.............

· ............. = .............

80 · 5 =

.............

· ............. = .............

3 Upiši odgovarajuće činioce.

10

T

· 60 = 360

70 ·

· 3 = 270

8·

= 490 = 560

·

= 420

·

= 810

I

N

4 Popuni tablicu.

⋅

8

2

6

3

7

9

100 5 Popuni tablicu.

a

6

80

40

x

10

3

7

a·x

8 5 500

400

Podsjeti se

6 Izračunaj.

200 · 4 = .............

5 · 200 = .............

2 · 300 = .............

300 · 3 = .............

2 · 500 = .............

7 Upiši odgovarajuće znake: >, < ili =.

10 · 10

100 · 1

40 · 9

4 · 100

5 · 60

80 · 4

80 · 5

50 · 9

70 · 6

60 · 7

200 · 3

300 · 2

3 · 200 = 600 Množiš 3 i 2 i dodaješ dvije nule.

>

>

2 · 200 = .............

8 Broj 80 uvećaj 6 puta. ...........................................................................................................................................

9 K Koji je broj 5 puta veći od 100? ..................................................................................................................

Podsjeti se

20 · 30 = (2 · 10) · (3 · 10) = (2 · 3) · (10 · 10) = 6 · 100 = 600 Možeš to da zapišeš i kraće: 20 · 30 = (2 · 3) · (10 · 10) = 6 · 100 = 600

sljedeće proizvode kao što je započeto.

I 10 Izračunaj 50 · 20 = (5 · 10) · (2 · 10) = (5 · 2) · (10 · 10) = ............. · ............. = .............

30 · 30 = .........................................................................................................................................

20 · 40 = .........................................................................................................................................

11

11 P Proizvod brojeva 3 i 10 pomnoži proizvodom brojeva 10 i 2. .................................................................................................................................................

12 Na jednoj stranici knjige odštampa se 40 redova teksta.

Koliko se redova može odštampati na 7 strana?

R: ............................................................................................

O: ...........................................................................................

13 Lav u zoo-vrtu svakog dana pojede 4 kg mesa. Koliko mesa lav pojede u aprilu?

R: ............................................................................................

O: ...........................................................................................

14 Jedna godina ima 4 mjeseca sa po 30 dana.

Koji su to mjeseci? .............................................................................................................................................................

Koliko ima dana u ta četiri mjeseca? ..............................................................................................................

15 Dužina jedne šibice je 4 cm. U kutiji se nalazi 50 šibica.

Ako bismo sve šibice poredali po dužini jednu za drugom, koliko bi iznosila njihova zajednička dužina?

R: ............................................................................................

O: ...........................................................................................

A ako bismo imali 5 kutija šibica?

R: ............................................................................................

O: ...........................................................................................

I ovo je matematika!

1 Šta je veće? Zbir brojeva 0, 1, 2, 5, 10 ili njihov proizvod? ........................................................................................................................................

2 Kako pomoću kantice od 4l i lonca od 7l odmjeriti tačno 5l vode za kuhanje čorbe? ....................................................................................................................................................................................................

12

....................................................................................................................................................................................................

Šta smo naučili Množenje i dijeljenje sa 10 i sa 100.

Množenje desetica i stotina jednocifrenim brojem 1 Popuni tablicu.

2 Popuni tablicu.

Činilac

Činilac

40

10

7

700

10

1000 58

100

3

Proizvod

580

Djeljenik

Djelilac

900

10

600

960

1.

2.

3.

5

2

10

Proizvod prvog i drugog činioca pomnoži trećim. ............................................................................................

Prvi činilac pomnoži proizvodom drugog i trećeg. ............................................................................................

6 10

1000

32 10

100

800 10

Količnik

730

4 73

4 Izračunaj i poveži.

250 720 900 280 1000 540

500 · 2 90 · 6 9 · 80 5 · 50 40 · 7

Proizvod prvog i trećeg činioca pomnoži drugim činiocem. ............................................................................................

13

ISBN 978-86-529-0235-4

9 788652 902354