Polska Wieś nr 11/2015 by Krajowa Rada Izb Rolniczych

60 PW

– M I E S I Ę C Z N I K K R A J O W E J R A DY I Z B R O L N I C Z YC H

listopad 2015 NR 11

NR 11 (113) listopad 2015 r.

M I E S I Ę C Z N I K K R A J O W E J R A DY I Z B R O L N I C Z YC H

Obrady Rady do spraw Kobiet i Rodzin z Obszarów Wiejskich

MRiRW odpowiada na wniosek o zaliczkową wypłatę dopłat bezpośrednich Czytaj na stronie 62

Opinia samorządu rolniczego w sprawie podziału pomocy dla polskich producentów mleka

W gmachu Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w Warszawie 9 paździerCzytaj na stronie 62 nika 2015 roku odbyło się pierwsze w obecnej kadencji izb rolniczych posiedzeW sprawie podatku nie Rady do spraw Kobiet od wycofanych owoców i Rodzin z Obszarów Wieji warzyw z rynku skich. Czytaj na stronie 63

Wniosek o dostosowanie zasad pomocy suszowej do ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych Czytaj na stronie 64

Wieprzowina królową polskiej kuchni Czytaj na stronie 65

Ubezpieczenia obowiązkowe dla rolników Czytaj na stronie 66

ARiMR uruchamia kolejne działanie z PROW 2014–2020

Czytaj na stronie 66

Ważne zmiany w ubezpieczeniach społecznych dla opiekunów osób niepełnosprawnych

Czytaj na stronie 67

Przygotowanie gospodarstwa do zimy Czytaj na stronie 67

ada do spraw Kobiet i Rodzin z Obszarów Wiejskich składa się z przedstawicielek wojewódzkich izb rolniczych z całego kraju i jest organem opiniodawczo-doradczym Krajowej Rady Izb Rolniczych. Podczas posiedzenia uzupełniony został skład Prezydium w związku ze zmianami w składzie Komisji po wyborach do izb rolniczych. Przewodniczącą po raz kolejny została Danuta Lebioda z Zachodniopomorskiej Izby Rolniczej, I zastępczynią została Zofia Stankiewicz z Warmińsko-Mazurskiej Izby Rolniczej, II zastępczynią wybrano Ewę Bednarek z Izby Rolniczej Województwa Łódzkiego. W skład Prezydium weszły także: Wanda Krause z Pomorskiej Izby Rolniczej, Krystyna Stępniak z Lubuskiej Izby Rolniczej, Maria Tatarczyk ze Śląskiej Izby Rolniczej oraz Jolanta Nawrocka z Wielkopolskiej Izby Rolniczej. Możliwości korzystania ze środków Unii Europejskiej przez kobiety w ramach

Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 oraz RPO omówiła Katarzyna Laskowska – przedstawiciel Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Podkreśliła, że z dostępnych środków można korzystać niezależnie od płci, a następnie przedstawiła procentowy udział projektów realizowanych przez kobiety w ramach niektórych działań PROW 2007–2013. Sylwia Kowalczyk z Departamentu Europejskiego Funduszu Społecznego mówiła o wsparciu kobiet ze środków EFS w perspektywie finansowej 2014– 2020. Zasada równości szans płci, jedna z naczelnych polityk horyzontalnych UE, gwarantująca kobietom i mężczyznom równy dostęp do możliwości wsparcia z EFS, z których chcieliby skorzystać. Realizacja tej zasady odbywa się przekrojowo tzn. nie ma w perspektywie 2014–2020 wydzielonych działań

wyłącznie dla kobiet. Całe wsparcie bezpośrednie jest kierowane zarówno do kobiet, jak i mężczyzn z zachowaniem zasady równości szans płci. W spotkaniu wzięła również udział Elżbieta Karnafel-Wyka – naczelnik Wydziału Zabezpieczenia Społecznego i Aktywizacji Zawodowej, która wygłosiła referat na temat równego traktowania. W czasie posiedzenia toczyła się bardzo ożywiona dyskusja, padało wiele pytań do przedstawicieli MRiRW dotyczących m.in. projektów grantowych, z których mogą korzystać również sformalizowane grupy nieposiadające osobowości prawnej np. KGW, edukacji przedszkolnej i kształcenia ogólnego, kształcenia zawodowego w RPO, tworzenia warunków dla wyrównywania szans płci na rynku pracy. Opracowanie: KRIR

Wniosek Rady ds. Kobiet i Rodzin z Obszarów Wiejskich ws. zalesiania Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych, popierając wniosek dotyczący zalesiania, zgłoszony w dniu 9 października 2015 r. podczas III Posiedzenia Rady ds. Kobiet i Rodzin z Obszarów Wiejskich działającej przy Krajowej Radzie Izb Rolniczych, zwrócił się w dniu 22 października 2015 r. do ministra rolnictwa i rozwoju wsi w sprawie obecnie obowiązującego rozporzą-

dzenia dotyczącego zalesienia, które zawiera kryteria pozwalające na zalesienie każdej klasy gruntów rolnych, nawet tych o wysokiej bonitacji. Zdaniem samorządu rolniczego, takie działanie skutkuje zmniejszeniem ilości najlepszej jakościowo ziemi wykorzystywanej do uprawy oraz zwiększeniem populacji dzikich zwierząt, które mają dogodne schronienie

i powodują straty w uprawach na glebach o najwyższej bonitacji. W obliczu ogólnego niedoboru ziemi rolniczej i coraz większych strat w uprawach spowodowanych przez zwierzęta, samorząd rolniczy zawnioskował o przywrócenie kryteriów dotyczących zalesiania, które obowiązywały w 2004 roku. Opracowanie: KRIR

60 PW

– M I E S I Ę C Z N I K K R A J O W E J R A DY I Z B R O L N I C Z YC H

listopad 2015 NR 11

NR 11 (113) listopad 2015 r.

M I E S I Ę C Z N I K K R A J O W E J R A DY I Z B R O L N I C Z YC H

Obrady Rady do spraw Kobiet i Rodzin z Obszarów Wiejskich

MRiRW odpowiada na wniosek o zaliczkową wypłatę dopłat bezpośrednich Czytaj na stronie 62

Opinia samorządu rolniczego w sprawie podziału pomocy dla polskich producentów mleka

Wniosek o dostosowanie zasad pomocy suszowej do ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych Czytaj na stronie 64

Wieprzowina królową polskiej kuchni Czytaj na stronie 65

Ubezpieczenia obowiązkowe dla rolników Czytaj na stronie 66

ARiMR uruchamia kolejne działanie z PROW 2014–2020

Czytaj na stronie 66

Ważne zmiany w ubezpieczeniach społecznych dla opiekunów osób niepełnosprawnych

Czytaj na stronie 67

Przygotowanie gospodarstwa do zimy Czytaj na stronie 67

listopad 2015 NR 11

– M I E S I Ę C Z N I K K R A J O W E J R A DY I Z B R O L N I C Z YC H

37. Konferencja Rolnicza Ameryka Północna i Unia Europejska W dniach 22 i 23 października 2015 roku w Belfaście odbyła się 37. Konferencja Rolnicza Ameryka Północna i Unia Europejska pod tytułem „Ku sukcesom rolnictwa”. Z ramienia Krajowej Rady Izb Rolniczych w Konferencji udział wzięli: Mirosław Borowski – wiceprezes KRIR oraz Bronisław Węglewski – prezes Izby Rolniczej Województwa Łódzkiego.

ierwszy dzień Konferencji był poświęcony wizytom w gospodarstwach rolnych. Drugi dzień Konferencji był podzielony na trzy sesje. Pierwsza sesja dotyczyła przeglądu zmian zachodzących w polityce rolnej. Zaprezentowano najważniejsze wydarzenia w zakresie polityki gospodarczej i rolnej w każdym z państw i regionów zarówno po stronie Europy, jak i Ameryki Północnej. W czasie tej sesji omówione zostały główne podobieństwa i różnice pomiędzy politykami rolnymi w poszczegól-

nych regionach/krajach. Po słowach przywitania sekretarza generalnego Copa-Cogeca zabrał głos przewodniczący Copa, który w swojej wypowiedzi podkreślił znaczenie konsekwencji rosyjskiego embarga na cały rynek produkcji rolnej w Europie. Zaobserwował również wyraźne tendencje ograniczania wsparcia dla rolnictwa w Unii Europejskiej i zwrócenia uwagi na zrównoważone rolnictwo i zarządzanie ryzykiem. Przewodniczący Krajowej Rady ds. Rolnictwa z Meksyku przedstawił dane dotyczące produkcji rolnej w Meksyku i zwró-

Spotkanie w Pałacu Prezydenckim

dniu 21 października 2015 r. Prezes KRIR Wiktor Szmulewicz wziął udział w spotkaniu doradcy prezydenta RP dr Barbary Fedyszak-Radziejowskiej oraz ministrów Macieja Łopińskiego i Wojciecha Kolarskiego z przedstawicielami organizacji rolniczych. W spotkaniu, które odbyło się w Pałacu Prezydenckim wzięli udział również członkowie sekcji Wieś, rolnictwo Narodowej Rady Rozwoju: prof. dr hab. Wojciech Józwiak, prof. dr hab. Walenty Poczta, dr Jan Fałkowski, Grzegorz Wiśniewski oraz Jerzy Zająkała. W rozmowach uczestniczyli także przedstawiciele Podlaskiej Izby Rolniczej: Grzegorz Leszczyński – prezes oraz Piotr Rusiecki – członek zarządu. Celem spotkania, o które zabiegali od sierpnia br. przedstawiciele związków i organizacji rolniczych, było przedstawienie i omówienie aktualnej sytuacji polskiej wsi i rolnictwa. Jak podkreślała dr Barbara Fedyszak-Radziejowska, kierowane do Kancelarii Prezydenta petycje dowodzą tego, że

obszar rolnictwa, życia na polskiej wsi, jest wrażliwy na zmiany. – Podejrzewam, że kary za przekroczenie kwot mlecznych czy afrykański pomór świń nie byłyby problemem, gdyby nie zbieżność w czasie z dwoma dodatkowymi a nieprzewidywalnymi przez rolników okolicznościami: suszą i embargo – powiedziała dr Fedyszak-Radziejowska. Dodała, że nawet jeśli rolnicy sobie z tymi problemami poradzili, to miały one bezpośrednie przełożenie na ceny produktów rolnych. – Nie mam cienia wątpliwości, że ta debata dotyczy nie tylko sektora rolnictwa, ale tej części gospodarki, która jest ważna, bo jest częścią życia społecznego – podkreśliła dr Fedyszak-Radziejowska. Jak mówiła, środowe spotkanie w Pałacu Prezydenckim traktuje jako przygotowanie do debaty z udziałem prezydenta na forum Narodowej Rady Rozwoju. Źródło: prezydent.pl Opracowanie: KRIR

cił uwagę na zmienność warunków klimatycznych oraz gotowość administracji meksykańskiej do przeprowadzenia reform w celu rozwoju małych gospodarstw i realizacji polityki środowiskowo-klimatycznej. Dyrektor wykonawczy Światowej Organizacji Rolniczej zwrócił uwagę na wizerunek rolnika jako pejoratywny, który przedłożył się później na wizerunek całego sektora jako zacofanego. Przewodniczący kanadyjskiej organizacji rolniczej zaobserwował, że wydatki rządowe z przeznaczeniem dla sektora rolniczego drastycznie spadają, również jeśli chodzi o projekty badawcze w tym sektorze produkcji. W program rozwoju rolnictwa na najbliższe lata wpisuje się zdrowie i zdrowe odżywianie. Podczas drugiej sesji poświęconej spełnieniu celów Dauhańskiej agendy rozwoju omawiano założenia kolejnej konferencji ministerialnej WTO, która odbędzie się w Nairobi w grudniu 2015 r. Jej celem będzie wypracowanie sposobu na zamknięcie dauhańskiej agendy rozwoju. Ze względu na fakt, że program roboczy powinien już być wtedy znany, debata może objąć więc następujące tematy:

■■Wsparcie dla eksportu w ramach WTO: perspektywy. ■■Pomoc żywnościowa – przechowywanie dla zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego: środki zapewnienia uczciwego rozwoju.

Zrównoważenie poszczególnych rozdziałów negocjacji AMA (dostęp do rynku dla towarów rolnych), NAMA (dostęp do rynku dla towarów nie rolnych) i usługi daje elementy do zastanowienia czy rolnictwo może paść ofiarą nowego kompromisu?

Podczas trzeciej sesji Konferencji podjęto kwestię sposobu, w jaki łańcuch rolno-spożywczy może odpowiedzieć na oczekiwania konsumentów. Prelegenci omawiali obawy konsumentów dotyczące procesów rolno-spożywczych, które w coraz większym stopniu dotykają przedsiębiorstw w sektorze rolnym (np. wyższe koszty produkcji lub spadek dochodów). Sesja ta była poświęcona inicjatywom w zakresie przewidywania reakcji konsumentów i komunikacji z nimi, podejmowanym po obydwu stronach Atlantyku. Celem tej sesji było stwierdzenie, czy troski konsumentów są podobne (pochodzenie produktów, normy produkcji i procesy), po to, aby móc uczyć się od siebie nawzajem, wyciągać wnioski z zebranych doświadczeń i stworzyć możliwość dialogu między łańcuchami rolno-spożywczymi w Ameryce Północnej i Unii Europejskiej. W czasie czwartej i ostatniej sesji Konferencji zwrócono uwagę na szczyt COP 21 i oszczędność energii oraz na sposób, dzięki któremu rolnictwo mogłoby skorzystać na tej debacie. W czasie tej sesji prelegenci przedstawili kontekst szczytu klimatycznego COP 21, który obędzie się w Paryżu w grudniu 2015 r. Po raz kolejny emisje i oszczędność energii znajdą się wśród priorytetów tego międzynarodowego spotkania. Sesja ta była poświęcona wytwarzaniu energii z biomasy oraz rozwiązaniom dla sektora rolnego w zakresie oszczędności energii i wkładu w osiągnięcie celów COP 21. Opracowanie: KRIR

62 PW

– M I E S I Ę C Z N I K K R A J O W E J R A DY I Z B R O L N I C Z YC H

listopad 2015 NR 11

MRiRW odpowiada na wniosek o zaliczkową wypłatę dopłat bezpośrednich

odpowiedzi na wspólny wniosek prezesa Krajowej Rady Izb Rolniczych Wiktora Szmulewicza oraz Prezydenta Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka Leszka Hądzlika, którzy w dniu 10 września 2015 r. wystąpili do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi m.in. o jak najszybszą wypłatę dopłat bezpośrednich za rok 2015 – resort rolnictwa poinformował, że od 16 października 2015 r. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa rozpoczęła wypłatę zaliczek na poczet płatności bezpośrednich. Zaliczki, w wysokości 50%, są wypłacane na poczet Jednolitej Płatności Obszarowej, płatności dodatkowej, płatności do roślin wysokobiałkowych oraz płatności do owoców miękkich. Biorąc pod uwagę stawki wyżej

wymienionych form wsparcia, płatności zaliczkowe w kampanii 2015 r. wyniosą: n ok. 227 zł/ha w przypadku Jednolitej Płatności Obszarowej, n ok. 86 zł/ha w przypadku płatności dodatkowej, n ok. 211 zł/ha w przypadku płatności do roślin wysokobiałkowych oraz n ok. 460 zł/ha w przypadku owoców miękkich (truskawek i malin). Zaliczki wypłacane są w okresie od 16 października do 30 listopada 2015 r. Przyznawane są z urzędu (nie jest potrzebny dodatkowy wniosek), na terytorium całego kraju. Ponadto są wypłacane rolnikom, którzy nie zostali objęci kontrolami na miejscu i do których nie mają zastosowania zmniejszenia, wykluczenia i inne kary administracyjne oraz

Opinia samorządu rolniczego w sprawie podziału pomocy dla polskich producentów mleka

odpowiedzi na pismo MRiRW dotyczące przedłożenia stanowiska odnośnie kryteriów rozdysponowania producentom mleka pomocy finansowej w wysokości 28 946 973 euro, określonej w projekcie rozporządzenia delegowanego Komisji Europejskiej w sprawie czasowego nadzwyczajnego wsparcia dla rolników w sektorze produkcji zwierzęcej Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych w dniu 14 października 2015 r. przedstawił swoją opinię. Ze względu na cel określony przez KE, jaki ma spełnić przyznany pakiet pomocowy, to jest wsparcie poprawy płynności finansowej rolników, stabilizacja rynków oraz poprawa funkcjonowania łańcucha dostaw w sektorze produkcji zwierzęcej, szczególnie ze względu na spadek cen mleka kwota pomocy finansowej, powinna zostać przyznana producentom mleka poprzez dopłacenie do 1 litra określonej dla gospo-

darstwa kwoty mlecznej, po udokumentowaniu przez rolnika aktualnej produkcji i sprzedaży mleka według stanu na 1 marca 2015 r. Samorząd rolniczy wyraził ubolewanie, że ten głos producentów mleka i Krajowej Rady Izb Rolniczych wyrażony w piśmie z dnia 9 września br. do ministra Marka Sawickiego nie został uwzględniony, a przedstawiona propozycja podziału środków pomocowych sprawia wrażenie jakby była przygotowana bez znajomości specyfiki branży mlecznej. Jeżeli na obecnym etapie ustaleń możliwy jest wyłącznie wybór pomiędzy przedstawionymi wariantami, to samorząd rolniczy opowiada się raczej za wariantem 1, czyli wypłatą wsparcia do wszystkich krów mlecznych (szacunkowa wysokość wsparcia do krowy mlecznej wynosiłaby ok. 48 zł, a pomoc uzyskałoby 370 756 producentów). Opracowanie: KRIR

wych płatności. Ponadto, zgodnie z wytyczną, zawarta w art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 5 lutego 2015 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (Dz. U. poz. 1551), minister właściwy do spraw rozwoju wsi wydając rozporządzenie określające szczegółowe warunki lub szczegółowy tryb przyznawania lub wypłaty płatności bezpośrednich powinien mieć na względzie zabezpieczenie przed nieuzasadnionym przyznawaniem tych płatności, a więc, tym samym powinien kierować się również koniecznością zabezpieczenia przed nieuzasadnioną ich wypłatą. Ograniczenie w wypłacie zaliczek, zawarte w rozporządzeniu z dnia 25 września 2015 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawa-

nia płatności bezpośrednich i płatności niezwiązanej do tytoniu (Dz.U. poz. 1536), gwarantuje zgodność rozwiązań krajowych z przepisami unijnymi. Ponadto poinformowano, że aktualnie w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi prowadzone są prace nad analizą kryteriów, które będą zastosowane do rozdysponowania wśród producentów mleka dostępnej dla Polski puli środków finansowych określonej w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) nr 2015/1853 z dnia 15 października 2015 r. ustanawiającym tymczasową nadzwyczajną pomoc dla rolników w sektorach hodowlanych (Dz. Urz. UE L 271, str. 25), w ramach których uwzględnione zostało stanowisko zaprezentowane w piśmie KRIR i PFHBiPM.

opierając wniosek Pomorskiej Izby Rolniczej i innych izb rolniczych, Zarząd KRIR wystąpił 9 września 2015 r. do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z wnioskiem o podwyższenie w związku z trwającymi

wą z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1419). Nowelizacją tą wprowadzono rozwiązanie polegające na corocz-

wą z mnożnikiem wynoszącym 1x dla zbóż, 1,6x dla roślin strączkowych oraz 5x dla ziemniaków. Dopłaty do powierzchni obsianej materiałem siewnym kategorii elitarny lub kwalifikowany jesienią 2015 r. oraz wiosną

w całym kraju skutkami klęski suszy o 50% stawek dopłat do powierzchni upraw obsianych materiałem siewnym kategorii elitarny lub kwalifikowany. W odpowiedzi z dnia 29 września 2015 roku ministerstwo rolnictwa poinformowało, że mechanizm dopłat do 1 ha powierzchni gruntów ornych obsianych lub obsadzonych materiałem siewnym kategorii elitarny lub kwalifikowany został wprowadzony na podstawie przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych (Dz.U. z 2012 r. poz. 633 i 1512 oraz z 2014 r. poz. 1146), która ostatnio została znowelizowana usta-

nym określaniu stawek dopłat w zależności od wnioskowanej powierzchni i wielkości środków zaplanowanych w ustawie budżetowej na ten cel. Rozporządzenie określające wysokość tych stawek wydawane będzie po zweryfikowaniu złożonych wniosków, do dnia 30 września danego roku. Zmiana ta pozwoli objąć dopłatami wszystkich wnioskujących o taką pomoc producentów rolnych i uniknąć sytuacji, w której w związku ze wzrostem zainteresowania dopłatami zaplanowane w ustawie budżetowej środki na ten cel będą niewystarczające. – W 2016 r. resort rolnictwa planuje wprowadzić stawkę bazo-

2016 r. zostaną udzielone zgodnie z nowymi zasadami według stawek określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów, które zostanie wydane do 30 września 2016 r. W związku z tym, na obecnym etapie nie jest możliwe udzielenie precyzyjnej informacji o wysokości stawek dopłat – poinformowało MRiRW. Niezależnie od powyższego, mając na uwadze straty poniesione przez rolników w wyniku tegorocznej suszy zapewniono, że minister rolnictwa i rozwoju wsi będzie poszukiwał możliwości wsparcia rolników w odtwarzaniu potencjału produkcji rolnej.

odliczenia, o których mowa w art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 5 lutego 2015 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (Dz.U. poz. 308, z pozn. zm.). Należy podkreślić, że płatności bezpośrednie to instrument unijny i każde państwo członkowskie Unii Europejskiej zobowiązane jest do zapewnienia, aby realizacja tego wsparcia przebiegała zgodnie z przepisami UE. Wyłączenie z możliwości otrzymania zaliczek tych rolników, którzy zostali wytypowani do kontroli na miejscu oraz rolników, wobec których stosuje się zmniejszenia, wykluczenia i kary administracyjne, zapewnia wypełnienie określonego w przepisach UE obowiązku zakończenia sprawdzania warunków kwalifikowalności przed wyplatą, zaliczko-

Opracowanie: KRIR

Nowe stawki dopłat do materiału siewnego w 2016 r.

Opracowanie: KRIR

listopad 2015 NR 11

– M I E S I Ę C Z N I K K R A J O W E J R A DY I Z B R O L N I C Z YC H

W sprawie podatku od wycofanych owoców i warzyw z rynku

ozporządzeniem Delegowanym Komisji (UE) nr 932/2014 z dnia 29 sierpnia 2014 r. przyjęto tymczasowe nadzwyczajne unijne środki wsparcia dla organizacji producentów w sektorze owoców i warzyw, uznanym zgodnie z art. 154 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 oraz producentom, którzy nie są członkami takich organizacji. Te tymczasowe nadzwyczajne unijne środki wsparcia obejmowały operacje wycofania z rynku, zielonych zbiorów i niezbierania plonów. Unijna pomoc była odpowiedzią na kryzys na rynkach rolnych UE, spowodowany wprowadzeniem embarga przez Federację Rosyjską. Polscy producenci korzystając z tej pomocy dostarczyli owoce i warzywa do jednostek organizacyjnych wymienionych w § 5 ust.1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4 września 2014 r. w sprawie realizacji przez Agencję Rynku Rolnego zadań związanych z ustanowieniem tymczasowych nadzwyczajnych środków wsparcia producentów niektórych owoców i warzyw w związku

z zakazem ich przywozu z Unii Europejskiej do Federacji Rosyjskiej (Dz.U. z 2014 r., poz. 1190), będących organizacjami pożytku publicznego w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Jednak teraz do rolników docierają sygnały, że producenci, którzy skorzystali z tej pomocy muszą zapłacić podatek od wycofywanych owoców i warzyw z rynku. Zgodnie z art. 29a ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej zwaną „ustawą o VAT”) podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towa-

rów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Analizując powyższy przepis, należy jednoznacznie wnioskować, iż do podstawy opodatkowania zaliczane są tylko te dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które są bezpośrednio związane z ceną konkretnego towaru czy konkretnej usługi. Podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni wpływają na daną dostawę towarów lub świadczenie usług. Jeśli jednak taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne, tj. na pokrycie kosztów działalności nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Otrzymana forma wsparcia nie ma bezpośredniego związku z konkretną dostawą towarów, jak również nie wpływa na cenę dostawy czy dostaw towarów, lecz stanowi zwrot poniesionych wcześniej wydatków na zakup owoców ich sortowanie, pakowanie oraz transport.

Prezes KRIR członkiem Rady Leśnictwa

Zgodnie z art. 43 ust.1 pkt 16 ustawy o VAT zwalnia się od podatku dostawę towarów, o których mowa w art. 7 ust. 2 pkt 2, której przedmiotem są produkty spożywcze, z wyjątkiem napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%, jeżeli są one przekazywane na rzecz organizacji pożytku publicznego w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z przeznaczeniem na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez te organizacje oraz posiada dokumentację potwierdzającą przekazanie owoców na rzecz organizacji charytatywnych na cele działalności charytatywnej prowadzonej przez te organizacje. W związku z tym oraz mając na uwadze fakt, iż była to szczególna forma pomocy z uwagi na wyjątkowe okoliczności, 8 października 2015 r. Zarząd KRIR zwrócił się z wnioskiem do Ministra Finansów o jednoznaczną interpretację, która będzie wskazywała, że nie należy naliczać ani odprowadzać podatku od wycofywanych owoców i warzyw z rynku. Opracowanie: KRIR

Rolnicy powinni otrzymać zwrot nadpłaconego podatku VAT

N W

dniu 28 października 2015 r. odbyło się pierwsze posiedzenie Rady Leśnictwa, która została powołana zarządzeniem Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2002 roku. Rada jest organem pomocniczym Ministra Środowiska, a do zakresu jej działania należy przygotowywanie opinii w sprawie działalności w obszarze leśnictwa, w tym propozycji wniosków zmierzających do tworzenia warunków ochrony i powiększania zasobów leśnych oraz prowadzenia racjonalnej gospodarki leśnej, a w szczególności: ■ opiniowanie i udział w kreowaniu kierunków polityki leśnej Rzeczypospolitej Polskiej i ocena jej realizacji w lasach wszystkich form własności;

■ opiniowanie i ocena realizacji strategicznych dokumentów dotyczących rozwoju leśnictwa, w tym dokumentów wynikających z prawa i uzgodnień międzynarodowych, w tym Narodowego Programu Leśnego; ■ opiniowanie aktów prawnych z zakresu leśnictwa i związanych z leśnictwem, w tym z zakresu ochrony przyrody, zmian klimatu; ■ opiniowanie i rekomendowanie kierunków działalności realizowanych przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe (PGL Lasy Państwowe), w tym w zakresie gospodarowania przez PGL Lasy Państwowe mieniem Skarbu Państwa oraz gospo-

darki leśnej prowadzonej przez PGL Lasy Państwowe; ■ opiniowanie kierunków i zakresu współpracy międzynarodowej w zakresie leśnictwa. Nominację do udziału w Radzie Leśnictwa z rąk Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska Katarzyny Kępki otrzymał m. in. prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych Wiktor Szmulewicz. Opracowanie: KRIR

a podstawie rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie realizacji przez Agencję Rynku Rolnego zadania polegającego na rozkładaniu na raty opłaty należnej od producentów mleka za przekroczenie kwot indywidualnych w roku kwotowym 2014/2015, rolnicy ukarani za przekroczenie kwot mlecznych otrzymują możliwość rozłożenia na nieoprocentowane raty opłaty za przekroczenie kwot indywidualnych w roku kwotowym 2014/2015. Cena mleka zawierała należny podatek VAT. Teraz zaś, ci rolnicy, którzy przekroczyli indywidualną kwotę, powinni mieć zwrócony nadpłacony VAT, bo po wpłaceniu kary, cena de facto, jest nawet o 90 groszy mniejsza na 1 litrze mleka, dlatego zdaniem samorządu rolniczego, należałoby zwrócić rolnikom nadpłacony VAT. W tej sprawie Zarząd KRIR wystąpił do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w dniu 8 października 2015 r. Opracowanie: KRIR

64 PW

– M I E S I Ę C Z N I K K R A J O W E J R A DY I Z B R O L N I C Z YC H

listopad 2015 NR 11

Wniosek o dostosowanie zasad pomocy suszowej do ustawy o ubezpieczeniach upraw rolnych Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych po przeanalizowaniu zasad „Programu pomocy dla rolników i producentów rolnych, którzy ponieśli szkody w gospodarstwach rolnych lub działach specjalnych produkcji rolnej spowodowane wystąpieniem w 2015 r. suszy” wystąpił dnia 29 września 2015 roku do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o wprowadzenie korekty do niniejszego dokumentu.

załączniku do uchwały Rady Ministrów z dnia 31 sierpnia 2015 r. nr 147/2015 znajduje się postanowienie: „Wysokość pomocy finansowej będzie pomniejszona o 50% w przypadku, gdy co najmniej 50% powierzchni upraw rolnych, z wyłączeniem łąk i pastwisk, w gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej nie było w 2015 r. ubezpieczanych od wystąpienia co najmniej jednego z następujących ryzyk: suszy, gradu,

Skoro zatem przepisy prawa nie nakładają na rolników obowiązku ubezpieczenia takich upraw jak koniczyna, lucerna czy zioła, to rolnicy nie mogą być karani w razie wystąpienia suszy, pozbawieniem ich 50% pomocy dla całego gospodarstwa. Prowadzi to bowiem do sytuacji, w której tacy rolnicy, nie dość, że ponieśli bardzo wysokie szkody spowodowane suszą, to jeszcze otrzymają niższą pomoc, pomimo że żadnych przepisów nie naruszyli.

deszczu nawalnego, ujemnych skutków przezimowania, przymrozków wiosennych, powodzi, huraganu, pioruna, obsunięcia się ziemi lub lawiny”. Natomiast ustawa z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz.U. z 2015 r. poz. 577, z późn. zm.) nakłada na rolnika wymóg ubezpieczenia co najmniej 50% powierzchni następujących upraw: zbóż, kukurydzy, rzepaku, rzepiku, chmielu, tytoniu, warzyw gruntowych, drzew i krzewów owocowych, truskawek, ziemniaków, buraków cukrowych lub roślin strączkowych” (art. 10c ust. 2 w związku z art. 3 ust. 1 pkt 1 tej ustawy). Jakkolwiek katalog upraw zawartych w ustawie jest szeroki, jednak nie obejmuje wszystkich „upraw rolnych z wyłączeniem łąk i pastwisk”, o których mowa w załączniku do uchwały Rady Ministrów z dnia 31 sierpnia 2015 r. Między innymi brakuje tu roślin takich jak koniczyna, lucerna czy zioła.

Zarząd KRIR zawnioskował o niezwłoczne ujednolicenie powyższych przepisów przez dostosowanie zasad„Programu pomocy” do przepisów ww. ustawy.

Stanowisko MRiRW

Po otrzymaniu odmownej odpowiedzi resortu, Zarząd KRIR wystąpił ponownie o dostosowanie zasad Programu pomocowego do ustawy o ubezpieczeniu upraw i zwierząt gospodarskich. W odpowiedzi MRiRW przedstawiło pismem z dnia 29 października 2015 r. wyjaśnienia, że pomoc udzielana producentom rolnym, w tym również pomoc na wznowienie produkcji rolnej w związku z wystąpieniem szkód w gospodarstwach rolnych lub działach specjalnych produkcji rolnej spowodowanych niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi, od dnia akcesji musi być zgodna z przepisami dotyczącymi pomocy publicznej, w tym wytycznych Unii Europejskiej w sprawie pomocy państwa w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach

wiejskich w latach 2014–2020 (2014/C 204/01) (Dz. Urz. UE z dnia 1.07.2014, C 204) oraz rozporządzeniu Komisji (UE) nr 702/2014 albo pomoc musi być udzielana w formule de minimis zgodnie z przepisami rozporządzenia Komisji (UE) nr 1408/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rolnym (Dz.Urz. UE z dnia 24.12.2013, L 352). Stosownie do przepisów rozporządzenia Komisji (UE) nr 702/2014 art. 25 ust.9, pomoc na wyrównanie szkód spowodowanych przez niekorzystne zjawisko porównywalne do klęski żywiołowej zmniejsza się o 50, chyba że przyznawana jest ona beneficjentom, którzy wykupili polisę ubezpieczeniową na co najmniej 50 średniej rocznej produkcji lub dochodu związanego z produkcją i obejmującą zagrożenia związane z niekorzystnymi zjawiskami klimatycznymi statystycznie najczęściej występującymi w danym państwie członkowskim lub regionie, które są objęte ubezpieczeniem. Przepisy ww. rozporządzenia weszły w życie z dniem 1 lipca 2014 r. i zastąpiły przepisy rozporządzenia 1857/2006, które w analogiczny sposób uzależniały wysokość pomocy na wyrównanie szkód powstałych niekorzystne zjawisko klimatyczne porównywalne do klęski żywiołowej od posiadania ubezpieczenia. A zatem ,ww. przepisy Komisji Europejskiej jako zasadę przyjmują obniżenie o 50 pomocy, a jedynie w przypadku posiadania przez producenta rolnego ubezpieczenia w ww. zakresie umożliwiają nieobniżanie tej pomocy. Należy podkreślić, że ww. przepisy nie mówią o posiadaniu przez producenta rolnego ubezpieczenia dotowanego z budżetu państwa czy też o dopełnieniu obowiązku ubezpieczenia wynikającego z odrębnych przepisów.

Przedstawiając powyższe ponownie poinformowano, że m.in. pomoc, o której mowa w § 13c rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa została zgłoszona do Komisji Europejskiej jako zgodna z przepisami rozporządzenia Komisji (UE) nr 702/2014. Uwzględniając ww. przepisy Komisji Europejskiej zgodnie z § 13c rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa pomoc dla producentów rolnych, w których gospodarstwach rolnych lub działach specjalnych produkcji rolnej powstały szkody spowodowane przez suszę w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, pomniejsza się o 50, jeżeli w 2015 r. co najmniej 50 powierzchni upraw w gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej, z wyłączeniem łąk i pastwisk, nie było ubezpieczonych co najmniej od jednego z następujących ryzyk suszy, gradu, deszczu nawalnego, ujemnych skutków przezimowania, przymrozków wiosennych, powodzi, huraganu, pioruna, obsunięcia się ziemi. Przepisy ww. rozporządzenia nie uzależniają wysokości ww. pomocy od dopełnienia obowiązku ubezpieczenia wynikającego z przepisów ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (Dz. U. z 2015 r., poz. 577). Sankcje za niedopełnienie obowiązku ubezpieczenia wynikającego z przepisów przedmiotowej ustawy zawarte są w tej ustawie. Opracowanie: KRIR

Czasopismo Krajowej Rady Izb Rolniczych Ukazuje się raz w miesiącu. Wydawane na zlecenie Krajowej Rady Izb Rolniczych przez zespół „Tygodnika Poradnika Rolniczego”. Artykuły zamieszczone w „Polskiej Wsi” odzwierciedlają poglądy Krajowej Rady Izb Rolniczych, a redakcja“Tygodnika Poradnika Rolniczego” nie ma wpływu na ich treść. Kolportaż – czasopismo dostępne razem z„Tygodnikiem Poradnikiem Rolniczym”. Krajowa Rada Izb Rolniczych ul. Wspólna 30, 00-930 Warszawa Tel.: (22) 623 21 65, fax (22) 623 11 55; www.krir.pl Redaktor naczelna: Justyna Kostecka e-mail: sekretariat@krir.pl

listopad 2015 NR 11

– M I E S I Ę C Z N I K K R A J O W E J R A DY I Z B R O L N I C Z YC H

Z prac sejmowej i senackiej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi 08.10.2015 r. – Sejm RP

■■rozpatrzenie wniosków o wystąpienie do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie informacji nt.: sytuacji rolników z gminy Pyrzyce aresztowanych za zakup ziemi od Agencji Nieruchomości Rolnych po zaniżonej cenie oraz drastycznego obniżenia stawki dopłat do roślin strączkowych z 239 euro/ha do ok. 100 euro/ha; ■■informacja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o realizacji ustawy o działach administracji rządowej w zakresie spraw zawartych w działach: rolnictwo, rozwój wsi, rynki rolne, rybołówstwo, w tym odpowiedzi na pytania związane z reformą rynku cukru; ■■informacja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat udziału w pracach Rady UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa w okresie 2011–2015 r.; ■■informacja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat finansowania rolnictwa i rozwoju wsi w okresie 2011– 2015 r.; ■■informacja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat: sytuacji finansowo-organizacyjnej Państwowej

Inspekcji Weterynaryjnej w świetle postulatów płacowych zgłaszanych do Prezesa Rady Ministrów oraz stanu prac nad konsolidacją urzędowej kontroli żywności w Polsce; ■■informacja Najwyższej Izby Kontroli o podjętej kontroli na temat działań organów administracji rządowej na rzecz bezpieczeństwa żywności; ■■Czy w Polsce potrzebna jest reforma urzędowej kontroli żywności? – Geneza reform urzędowej kontroli jakości – przedstawia Tadeusz Wojciechowski, Prezes Zarządu Biura Promocji Jakości Sp. o.o., – Unijne i krajowe regulacje prawne urzędowej kontroli żywności (omówienie struktury i wskazanie stanu obecnego) – przedstawia dr Paweł Wojciechowski, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, – Urzędowa kontrola żywności w Polsce. Problemy, zagrożenia, wyzwania – przedstawia Jacek Leonkiewicz, Prezes Animal By Products – Polski Związek Przetwórców; ■■sprawy bieżące. Opracowanie: KRIR

W uważanym za pierwszą polską książkę kucharską zbiorze przepisów „Compendium ferculorum albo zebranie potraw” wydanym w 1682 r., jego autor Stanisław Czerniecki, nie zamieszcza ani jednej receptury opisującej danie przyrządzone z samej tylko wieprzowiny. Zarówno on, jak i jego XVIII-wieczni następcy najczęściej opisywali cielęcinę, drób, wołowinę, dziczyznę i, w mniejszym stopniu, baraninę. Oczywiście nie znaczy to, że w„Compendium ferculorum” wieprzowina jest w ogóle nieobecna. Znajdziemy ją choćby w przepisie na przyrządzanie pulpetów, które w ówczesnej kuchni były niezwykle popularne jako dodatek do zup, rosołów czy potrawek. Do ich przygotowania

Do Biura KRIR wpłynęły do konsultacji: ■■ projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie stawki zwrotu podatku akcyzowego zwartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej na 1 litr oleju w 2016 r.; ■■ projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie zmian do zatwierdzonych planów dochodzenia do uznania wstępnie uznanej grupy producentów owoców i warzyw za organizację producentów owoców i warzyw, które nie wymagają wydania decyzji w sprawie zmian do zatwierdzonych planów; ■■ projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych sposobów postępowania przy zwalczaniu i zapobieganiu rozprzestrzeniania się organizmu Xylella fastidiosa (Wells et al.); ■■ projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie stawek opłat za przeprowadzenie kontroli jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych; ■■ projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie kwalifikacji rolniczych posiadanych przez

Wieprzowina królową polskiej kuchni

ak wynika z szacunków Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, przeciętny Polak spożywał w 2014 r. 38,5 kg mięsa wieprzowego. Prognozy na rok bieżący przewidują, iż ta konsumpcja wzrośnie o kolejny kilogram. Wydatki na zakup wieprzowiny stanowią największą pozycję w budżetach polskich gospodarstw domowych przeznaczanych na żywność. Jej udział w wyrażonym w kilogramach „koszyku mięsnym” przeciętnej rodziny wynosi ok. 55%. Nie sposób wyobrazić sobie polskiej kuchni bez wieprzowiny. Spożywanie przez nas głównie mięsa wieprzowego samo w sobie dowodzi, iż po prostu lubimy jego smak. Te upodobania potwierdzają rankingi ulubionych przez Polaków potraw. W ścisłej czołówce znajdziemy rzecz jasna kotlet schabowy. Wysoko plasuje się również golonka, a karkówka to z kolei „królowa grilla”. Dodajmy, że i sztandarowe polskie danie – bigos, nie może obejść się bez wieprzowego wkładu. Do tego wędliny wszelakie, kiełbasy, pasztety. Wieprzowina rządzi! Choć w poradnikach kulinarnych poświęconych kuchni polskiej te rządy są stosunkowo świeżej daty.

Czerniecki zaleca użycie mięsa wieprzowego jako jednego z istotnych składników nadających tym daniom odpowiedni smak i konsystencję. Choć Stanisław Czerniecki o wieprzowinie pisał niewiele, to przecież wspominają o niej najdawniejsze kroniki. W opublikowanej na początku XX w. pracy „Kuchnia polska dawna. Urywki z jej dziejów od czasów najdawniejszych do końca wieku XVII” autorstwa doktora medycyny Janusza Peszke czytamy m.in.: „z kroniki najdawniejszej Galla dowiadujemy się, że Piast na postrzyżyny syna, więc na ucztę uroczystą, przygotował wieprzka tucznego”. I dalej:„wieprzowina, w kuchni za czasów Jagiełły zajmowała miejsce bardzo wybitne, spożywano jej niemało, zarówno u dworu, jak przy stole czeladnim”. W pierwszych polskich poradnikach kulinarnych mięso wieprzowe było jednak mało eksponowane. Źródeł zmiany tego stanu rzeczy i ogromnej popularyzacji wieprzowiny w przepisach kuchni polskiej należy upatrywać w głębokich zmianach kulturowych, społecznych i obyczajowych zachodzących na naszych ziemiach w XIX stuleciu. Chodzi z jednej strony o schyłek kultury i obyczajowości

osoby wykonujące działalność rolniczą; ■■ projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie podstawowej normy obszarowej użytków rolnych w gospodarstwie rolnym dla każdego województwa; ■■ projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie powierzchni preferowanej użytków rolnych będących przedmiotem własności w gospodarstwie rolnym dla każdego województwa; ■■ projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pisemnej zgody na przeniesienie własności nieruchomości albo na ustanowienie hipoteki na nieruchomości nabytej z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa; ■■ projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie ustanowienia programu wieloletniego pod nazwą „Przedsięwzięcia technologiczno-przyrodnicze na rzecz innowacyjnej, efektywnej i niskoemisyjnej gospodarki na obszarach wiejskich”. Opracowanie: KRIR

typowo szlacheckiej, stylu życia koncentrującego się wokół dworku, z drugiej zaś o rozwój miast i mieszczaństwa, w tym również powstawanie warstwy inteligencji, wywodzącej się głównie z owych dworków oraz proletariatu tworzonego przede wszystkim przez migrujących do miast chłopów. Konsekwencje tych zjawisk widoczne były również w sferze kultury i zwyczajów kulinarnych. Długie, nierzadko kilkudniowe biesiadowanie w gronie krewnych i sąsiadów, charakterystyczne dla szlachty, ustępowało domowemu spożywaniu posiłków bardziej przypominającemu współczesne obyczaje. Zestaw potraw stawał się skromniejszy, a ich przygotowanie zaczęło się opierać o mniej skomplikowane i czasochłonne przepisy, wśród których dominować zaczęły receptury na dania z pożywnego i bogatego w wartości odżywcze mięsa wieprzowego. I tak pozostało do dziś. Więcej informacji na www.wieprzopedia.pl

Sfinansowano ze środków Funduszu Promocji Mięsa Wieprzowego w ramach projektu „Smaki Polskie – wieprzowina – Polska tradycja”

66 PW

– M I E S I Ę C Z N I K K R A J O W E J R A DY I Z B R O L N I C Z YC H

listopad 2015 NR 11

Ubezpieczenia obowiązkowe dla rolników

prócz dobrze znanego wszystkim obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych mamy w Polsce jeszcze dwa ubezpieczenia obowiązkowe dla rolników. Zasady zawierania tych umów określa Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych z dnia 22 maja 2003 roku, a dotyczą one posiadaczy gospodarstwa rolnego o powierzchni użytków rolnych powyżej 1 ha. Intencją ustawodawcy było zapewnienie bezpieczeństwa rolnikom, dla których gospodarstwo jest miejscem do życia i źródłem utrzymania dla rodziny. Pierwszym ubezpieczeniem jest ubezpieczenie OC rolników. Zakres ochrony jest bardzo szeroki – ubezpieczyciel zapłaci za szkodę, którą rolnik (lub osoba z nim mieszkająca czy też pracownik rolnika) wyrządzi w związku z posiadaniem gospodarstwa rolnego. Przy zasadnym roszczeniu, rolnik nie będzie musiał pokrywać straty i płacić odszkodowania z własnej kieszeni. Maksymalna odpowiedzialność za szkody spowodowane z tytułu OC rolnika jest określona ustawą i wynosi: 5 mln euro w przypadku szkód na osobie i 1 mln euro w przypadku szkód w mieniu. Obowiązek zawarcia takiej umowy powstaje

w dniu objęcia w posiadanie gospodarstwa rolnego. Druga obowiązkowa umowa ubezpieczenia to ubezpieczenie budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych. Ubezpieczeniu podlegają wszystkie budynki o powierzchni powyżej 20 m², z wyłączeniem budynków, których stan techniczny osiągnął 100% normy zużycia, budynków przeznaczonych do rozbiórki, namiotów i tuneli foliowych. Zakład ubezpieczeń wspólnie z rolnikiem ustala wartość budynku do ubezpieczenia – w wartości nowej lub z uwzględnieniem stopnia zużycia. Budynki ubezpiecza się od skutków zdarzeń wyszczególnionych i zdefiniowanych w ustawie, takich jak: ogień, huragan, powódź, podtopienie, deszcz nawalny, grad, opady śniegu, piorun, eksplozja, obsunięcie się ziemi, tąpnięcie, lawina i upadek statku powietrznego. Obowiązek zawarcia takiej umowy ubezpieczenia powstaje z dniem pokrycia budynku dachem. Umowa ubezpieczenia z tytułu OC rolnika oraz budynków rolniczych jest zawierana na okres 12 miesięcy i ulega automatycznemu przedłużeniu na rok kolej-

ny, jeżeli najpóźniej na jeden dzień przed końcem okresu ubezpieczenia nie zostało złożone pisemne wypowiedzenie i składka została opłacona w całości. Warto dodać, że dla rolników, którzy nie realizują obowiązku ubezpieczenia, ustawodawca przewidział stosowne kary. Warunki, na jakich zawiera się obydwie umowy ubezpieczenia i zasady ustalania odszkodowania są we wszystkich zakładach ubezpieczeń takie same, bo określa je wyłącznie Ustawa. Zróżnicowane mogą być natomiast składki za ubezpieczenia obowiązkowe. Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych„TUW”przygotowało bardzo korzystny dla rolników pakiet ubezpieczeń. Składki za obowiązkowe ubezpieczenia rolne są atrakcyjne cenowo, a członkowie Towarzystwa mogą dodatkowo uzyskać zniżki za staż członkowski, kontynuację, bezszkodowy przebieg ubezpieczeń czy zawarcie innych ubezpieczeń dobrowol-

nych. Towarzystwo zwraca także baczną uwagę na szybką i staranną likwidację szkód. Z uwagi na to, że dla ubezpieczeń obowiązkowych budynków ustawodawca nie uwzględnił wszystkich czyhających zagrożeń TUW„TUW” oferuje pakiet „Bezpieczna Zagroda”, w którym można dobrowolnie rozszerzyć zakres ubezpieczenia budynków o skutki takich zdarzeń jak: fala naddźwiękowa, dym i sadza, trzęsienie ziemi, uderzenie pojazdu w budynek, zalanie, upadek drzew i masztów, przenikanie wód gruntowych. W pakiecie można dodatkowo ubezpieczyć budowle – również nagrobki oraz mienie domowe, mienie służące do pracy w gospodarstwie nie tylko od zdarzeń losowych, lecz także od kradzieży lub dewastacji. TUW „TUW” przygotowało także ciekawą ofertę dla prowadzących gospodarstwa agroturystyczne i dla pszczelarzy. Pamiętajmy! Niezależnie od tego, czy ubezpieczenie jest obowiązkowe, czy nie – warto się ubezpieczać. Zabezpieczenie prowadzonego gospodarstwa rolnego przed negatywnymi skutkami zdarzeń losowych winno być priorytetem każdego rolnika. Więcej na: www.tuw.pl

ARiMR uruchamia kolejne działanie z PROW 2014–2020, tym razem dla przetwórców z sektora rolno-spożywczego

d 1 grudnia do 30 grudnia 2015 r. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przyjmuje wnioski o przyznanie pomocy w ramach poddziałania „Wsparcie inwestycji w przetwarzanie produktów rolnych, obrót nimi i ich rozwój”, które finansowane jest z budżetu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020. Jest to pewnego rodzaju kontynuacja pomocy rozdzielanej przez ARiMR w ramach działania „Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej”, które finansowane było z budżetu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013, choć są w nim nowe elementy. Pomoc w ramach poddziałania „Wsparcie inwestycji w przetwarzanie produktów rolnych, obrót nimi i ich rozwój” kierowana jest do mikro, małych i średnich przedsiębiorstw działających w sektorze przetwórstwa lub handlu hurtowego produktami rolnymi.

W naborze, który odbędzie się od 1 do 30 grudnia, mogą się o nią starać tylko zakłady zajmujące się przetwórstwem rolno-spożywczym oraz przedsiębiorstwa wprowadzające do obrotu artykuły spożywcze – czyli podmioty, które mogły ubiegać o takie wsparcie w poprzedniej perspektywie finansowej. W kolejnych naborach wniosków w ramach tego poddziałania pomoc skierowana zostanie także do zupełnie nowej grupy beneficjentów. Należą do niej rolnicy, domownicy, małżonkowie rolników, którzy w pełnym zakresie podlegają ubezpieczeniu społeczne-

mu rolników i którzy rozpoczną prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie przetwórstwa produktów rolnych. W całym budżecie PROW 2014– 2020 przewidziano na pomoc z poddziałania „Wsparcie inwestycji w przetwarzanie produktów rolnych, obrót nimi i ich rozwój” 693 mln euro. Będzie ona rozdzielana w formie refundacji kosztów poniesionych przez beneficjentów na realizacje inwestycji. Jej maksymalny poziom wynosi 50%, a wysokość wsparcia finansowego jakie można otrzymać w całym okresie realizacji PROW 2014 - 2020, jest

uzależniona od tego kim jest beneficjent. Gdy jest nim przedsiębiorstwo zajmujące się przetwarzaniem i wprowadzaniem do obrotu produktów rolnych wysokość wsparcia wyniesie do 3 mln zł. Natomiast jeżeli o pomoc ubiega się przedsiębiorstwo, które jest związkiem grup producentów rolnych lub zrzeszeniem organizacji producentów, wówczas może liczyć na maksymalne dofinansowanie w wysokości 15 mln zł. W przypadku rolnika, domownika lub małżonka rolnika, rozpoczynającego działalność objętą wsparciem maksymalna kwota dofinansowania będzie wynosiła 300 tys. zł. Wnioski o przyznanie pomocy należy składać osobiście lub przez upoważnioną osobę w oddziałach regionalnych ARiMR właściwych ze względu na miejsce realizacji operacji. Można go również wysłać rejestrowaną przesyłką pocztową. Więcej na: www.arimr.gov.pl; bezpłatna infolinia: 800 38 00 84.

listopad 2015 NR 11

– M I E S I Ę C Z N I K K R A J O W E J R A DY I Z B R O L N I C Z YC H

Od 1 października 2015 r. ważne zmiany w ubezpieczeniach społecznych dla opiekunów osób niepełnosprawnych

stawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. 2015 r., poz. 1506), obowiązująca od 1 października br., umożliwia osobom pobierającym świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna, wybór ubezpieczenia społecznego po złożeniu wniosku do KRUS. Od 1 października 2015 r. rolnik, małżonek rolnika lub domownik, który prowadził gospodarstwo rolne lub w nim pracował i z tego tytułu podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników, a następnie dostał pomoc finansową w związku z opieką nad niepełnosprawnym krewnym, będzie mógł zdecydować, gdzie chce podlegać i gdzie będą odprowadzane jego składki emerytalno-rentowe – w ZUS czy w KRUS. Zmia-

ny ubezpieczenia można dokonać tylko jednorazowo. Pozostawienie tej decyzji do wyboru rolnika, jego małżonka lub domownika, zakłada ustawa z 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 2015 r. poz. 1506). Niezłożenie wniosku do KRUS w wymaganym terminie skutkuje objęciem ubezpieczeniami: emerytalnym i rentowym w ZUS, bez możliwości powrotu do KRUS w okresie pobierania świadczenia dla opiekuna. Kasa powiadamia wówczas organ przyznający świadczenie o niezłożeniu wniosku. 30-dniowy termin na złożenie w Kasie wniosku może być przywrócony, jeżeli niezachowanie go nastąpiło wskutek udokumentowania istotnego zdarzenia losowego. W przypadku wybrania ubezpieczenia emerytalno-rentowego w KRUS

rolnik, małżonek rolnika lub domownik pobierający świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna może, w ciągu 30 dni od wydania decyzji przyznającej odpowiedni zasiłek lub świadczenie, złożyć w dotychczasowej jednostce organizacyjnej KRUS wniosek w tej sprawie. Natomiast rolnicy, małżonkowie rolników i domownicy, którzy na podstawie dotychczasowych przepisów mają odprowadzane składki do ZUS, będą mogli wrócić do KRUS. Dla tej grupy czas na podjęcie decyzji wynosi 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustaw, tj. do 1 kwietnia 2016 r. Wniosek o odstąpienie od ubezpieczenia w ZUS i objęcie ubezpieczeniem emerytalno-rentowym w KRUS należy złożyć wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta, który opłaca składki.

Składki za wyżej wymienione osoby do KRUS będzie opłacał wójt, burmistrz lub prezydent miasta do czasu uzyskania 25-letniego okresu ubezpieczenia emerytalno-rentowego. Obowiązek zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego osób pobierających świadczenie dla opiekuna oraz obowiązek opłacania składek na to ubezpieczenie ciąży na wójcie, burmistrzu lub prezydencie miasta. Wzór wniosku o objęcie ubezpieczeniem emerytalno-rentowym w związku z pobieraniem świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna, Kasa udostępnia na stronie www.bip.krus.gov.pl w menu Formularze i wnioski, zakładka: Ubezpieczenia. Opracowanie: KRUS

Fundusz Składkowy USR

Przygotowanie gospodarstwa do zimy Okres jesienno-zimowy, kiedy szybko zapada zmierzch, a podwórze gospodarstwa staje się mokre od deszczu czy oblodzone, sprzyja wypadkom. Dlatego dobrze jest zawczasu przygotować się do zimy, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki pogodowe.

obiąc porządki w gospodarstwie przed zimą, dobrze jest pomyśleć o udrożnieniu i zabezpieczeniu w jego obrębie tzw. ciągów komunikacyjnych. W okresie zimowym regułą stają się wypadki w budynkach inwentarskich. W budynkach inwentarskich powinien panować porządek zapewniający bezpieczeństwo pracy. Nawierzchnia podłoża powinna być nienasiąkliwa i ograniczająca poślizg. Kanały odprowadzające ścieki i gnojowicę powinny być odpowiednio zabezpieczone. Przede wszystkim należałoby wyrównać powierzchnię podwórzy, uporządkować, wyrównać i utwardzić ciągi komunikacyjne, ponieważ 80 proc. wypad-

ków zdarza się w obejściu gospodarstwa. Ważne jest dokonanie przeglądu instalacji elektrycznej. Trzeba zlikwidować wszystkie przewody i przedłużacze leżące na gruncie. Należy zadbać o odpowiednie oświetlenie, wymienić uszkodzone żarówki, dokonać przeglądu gniazd i wtyków przedłużaczy, zepsute wymienić na sprawne. Trzeba również zabezpieczyć studzienki i szamba pokrywami i barierami ochronnymi. Przygotować piasek i sól do posypywania oblodzonych powierzchni.

Odpowiednia odzież na zimę Należy również zadbać o odpowiednią odzież, zapewniającą ochronę termiczną i przed deszczem. Ważne

jest też zaopatrzenie się w buty robocze z podeszwą antypoślizgową, protektorowaną, ocieplane, dobrze przylegające do kostki, z usztywnionymi i wzmocnionymi noskami.

Przegląd i konserwacja maszyn Dobrze jest również dokonać przeglądu i konserwacji używanych maszyn i urządzeń. Należy przygotować stanowisko naprawcze. Powinno ono być dobrze oświetlone, utwardzone, najlepiej gdyby było wybetonowane, z dostępem do energii elektrycznej, zaopatrzone w gniazda dostosowane do podłączenia zarówno sprężarek, czyli prądu trójfazowego, jak i elektronarzędzi, gdzie używamy prądu dwufazowego. Konserwację wszystkich maszyn powinno zacząć się od dokładnego oczyszczania sprzętu z gleby i innych zanieczyszczeń zalegających na ich konstrukcji i podzespołach roboczych.

Oczyszczoną maszynę należałoby poddać dokładnym oględzinom. Sprawdzić i uzupełnić brakujące lub wymienić uszkodzone osłony ruchomych części i mechanizmów. Trzeba sprawdzić ogólny stan powłok malarskich, a ubytki na bieżąco uzupełnić po usunięciu ognisk korozji. Należy posmarować wszystkie punkty, wybierając z nich zużyty smar tam zalegający. Trzeba przejrzeć wszystkie mechanizmy, oczyścić silnik, sprawdzić akumulator, a także układ jezdny, czyli stan opon, wysokość bieżnika. Wskazana jest też wymiana oleju hydraulicznego w przekładniach, przewody hydrauliczne należy pozostawić na zimę bez ciśnienia. Sprzęt w okresie zimowym powinien być przechowywany na utwardzonej nawierzchni, najlepiej pod zadaszeniem. Opracowanie: KRIR na podstawie materiału KRUS www.polskieradio.pl.

listopad 2015 NR 11

– M I E S I Ę C Z N I K K R A J O W E J R A DY I Z B R O L N I C Z YC H

Spotkanie w Pałacu Prezydenckim

■ Wsparcie dla eksportu w ramach WTO: perspektywy. ■ Pomoc żywnościowa – przechowywanie dla zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego: środki zapewnienia uczciwego rozwoju.

62 PW

– M I E S I Ę C Z N I K K R A J O W E J R A DY I Z B R O L N I C Z YC H

listopad 2015 NR 11

MRiRW odpowiada na wniosek o zaliczkową wypłatę dopłat bezpośrednich

Opinia samorządu rolniczego w sprawie podziału pomocy dla polskich producentów mleka

Opracowanie: KRIR

Nowe stawki dopłat do materiału siewnego w 2016 r.

Opracowanie: KRIR

listopad 2015 NR 11

– M I E S I Ę C Z N I K K R A J O W E J R A DY I Z B R O L N I C Z YC H

W sprawie podatku od wycofanych owoców i warzyw z rynku

Prezes KRIR członkiem Rady Leśnictwa

Rolnicy powinni otrzymać zwrot nadpłaconego podatku VAT

N W

64 PW

– M I E S I Ę C Z N I K K R A J O W E J R A DY I Z B R O L N I C Z YC H

listopad 2015 NR 11

Zarząd KRIR zawnioskował o niezwłoczne ujednolicenie powyższych przepisów przez dostosowanie zasad„Programu pomocy” do przepisów ww. ustawy.

Stanowisko MRiRW

listopad 2015 NR 11

– M I E S I Ę C Z N I K K R A J O W E J R A DY I Z B R O L N I C Z YC H

Z prac sejmowej i senackiej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi 08.10.2015 r. – Sejm RP

■ rozpatrzenie wniosków o wystąpienie do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie informacji nt.: sytuacji rolników z gminy Pyrzyce aresztowanych za zakup ziemi od Agencji Nieruchomości Rolnych po zaniżonej cenie oraz drastycznego obniżenia stawki dopłat do roślin strączkowych z 239 euro/ha do ok. 100 euro/ha; ■ informacja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o realizacji ustawy o działach administracji rządowej w zakresie spraw zawartych w działach: rolnictwo, rozwój wsi, rynki rolne, rybołówstwo, w tym odpowiedzi na pytania związane z reformą rynku cukru; ■ informacja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat udziału w pracach Rady UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa w okresie 2011–2015 r.; ■ informacja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat finansowania rolnictwa i rozwoju wsi w okresie 2011– 2015 r.; ■ informacja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na temat: sytuacji finansowo-organizacyjnej Państwowej

Inspekcji Weterynaryjnej w świetle postulatów płacowych zgłaszanych do Prezesa Rady Ministrów oraz stanu prac nad konsolidacją urzędowej kontroli żywności w Polsce; ■ informacja Najwyższej Izby Kontroli o podjętej kontroli na temat działań organów administracji rządowej na rzecz bezpieczeństwa żywności; ■ Czy w Polsce potrzebna jest reforma urzędowej kontroli żywności? – Geneza reform urzędowej kontroli jakości – przedstawia Tadeusz Wojciechowski, Prezes Zarządu Biura Promocji Jakości Sp. o.o., – Unijne i krajowe regulacje prawne urzędowej kontroli żywności (omówienie struktury i wskazanie stanu obecnego) – przedstawia dr Paweł Wojciechowski, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, – Urzędowa kontrola żywności w Polsce. Problemy, zagrożenia, wyzwania – przedstawia Jacek Leonkiewicz, Prezes Animal By Products – Polski Związek Przetwórców; ■ sprawy bieżące. Opracowanie: KRIR

Do Biura KRIR wpłynęły do konsultacji: ■ projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie stawki zwrotu podatku akcyzowego zwartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej na 1 litr oleju w 2016 r.; ■ projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie zmian do zatwierdzonych planów dochodzenia do uznania wstępnie uznanej grupy producentów owoców i warzyw za organizację producentów owoców i warzyw, które nie wymagają wydania decyzji w sprawie zmian do zatwierdzonych planów; ■ projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych sposobów postępowania przy zwalczaniu i zapobieganiu rozprzestrzeniania się organizmu Xylella fastidiosa (Wells et al.); ■ projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie stawek opłat za przeprowadzenie kontroli jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych; ■ projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie kwalifikacji rolniczych posiadanych przez

Wieprzowina królową polskiej kuchni

osoby wykonujące działalność rolniczą; ■ projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie podstawowej normy obszarowej użytków rolnych w gospodarstwie rolnym dla każdego województwa; ■ projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie powierzchni preferowanej użytków rolnych będących przedmiotem własności w gospodarstwie rolnym dla każdego województwa; ■ projekt rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pisemnej zgody na przeniesienie własności nieruchomości albo na ustanowienie hipoteki na nieruchomości nabytej z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa; ■ projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie ustanowienia programu wieloletniego pod nazwą „Przedsięwzięcia technologiczno-przyrodnicze na rzecz innowacyjnej, efektywnej i niskoemisyjnej gospodarki na obszarach wiejskich”. Opracowanie: KRIR

Sfinansowano ze środków Funduszu Promocji Mięsa Wieprzowego w ramach projektu „Smaki Polskie – wieprzowina – Polska tradycja”

66 PW

– M I E S I Ę C Z N I K K R A J O W E J R A DY I Z B R O L N I C Z YC H

listopad 2015 NR 11

Ubezpieczenia obowiązkowe dla rolników

ARiMR uruchamia kolejne działanie z PROW 2014–2020, tym razem dla przetwórców z sektora rolno-spożywczego

listopad 2015 NR 11

– M I E S I Ę C Z N I K K R A J O W E J R A DY I Z B R O L N I C Z YC H

Od 1 października 2015 r. ważne zmiany w ubezpieczeniach społecznych dla opiekunów osób niepełnosprawnych

Fundusz Składkowy USR

Odpowiednia odzież na zimę Należy również zadbać o odpowiednią odzież, zapewniającą ochronę termiczną i przed deszczem. Ważne

jest też zaopatrzenie się w buty robocze z podeszwą antypoślizgową, protektorowaną, ocieplane, dobrze przylegające do kostki, z usztywnionymi i wzmocnionymi noskami.