nieuws
VRIJDAG 30 NOVEMBER 2012
7
Manifestatie ‘Papua’s got talent’ en traditionele gerechten op bijeenkomst van verdrevenen uit ‘het paradijs’
Papoea’s laten zien wat ze kunnen De Papoea’s in Nederland herdenken hun geschiedenis. In Zuidoost laten de jongeren zien dat ze een hechte gemeenschap vormen.
Jakarta. Het werd hem zeer kwalijk genomen. “Het werd opgevat als verraad. Door zijn verhuizing naar Indonesië is mijn vader voor veel mensen van zijn voetstuk gevallen. Niet voor mij. Ik vind het knap dat hij met zijn geschiedenis een autonome keuze heeft kunnen maken. Het leidde er wel toe, dat er ineens geen uitnodigingen voor feesten en partijen meer binnen kwamen. Dat heeft me wel verdriet gedaan. Gelukkig zijn we nu wat verder.” Nancy Jouwe maakte in 1992 voor het eerst een reis naar Nieuw-Guinea. Het bleek een warm bad. “Ik voelde op de landingsbaan de grond in mijn
PATRICK MEERSHOEK
H
et wordt een druk weekeinde voor de Papoea’s in Nederland. Morgen wordt in Den Haag traditiegetrouw de erkenning door Nederland van hun eigen vlag herdacht, in 1961 een eerste stap op weg naar de onafhankelijkheid van Nederlands NieuwGuinea. Van een heel andere orde is een manifestatie in het Amsterdamse Bijlmer Parktheater, waar zondag onder de naam Papua’s got talent tientallen jongeren uit de kleine gemeenschap hun kunsten vertonen op het vlak van zang, dans en theater. “Om te laten zien dat we er zijn,” zegt Nancy Jouwe over het belang van beide bijeenkomsten. “We zijn misschien weinig zichtbaar, maar we hebben wel degelijk een gemeenschappelijke identiteit.” Als programmadirecteur van de Utrechtse kunstinstelling Kosmopolis is Jouwe verantwoordelijk voor de talentenjacht. Ze is ook de dochter van Nicolaas Jouwe, in 1961 aangesteld als vicevoorzitter van de Papoea’s in de Nieuw-Guinea Raad en een jaar later op stel en sprong met zijn gezin naar Nederland gevlucht om te ontsnappen aan vervolging door de nieuwe Indonesische machthebbers. Vanuit zijn woonplaats Delft bleef Jouwe in ballingschap streven naar een onafhankelijk Nieuw-Guinea. “Het ideaal werd ons met de paplepel ingegoten,” vertelt dochter Nancy. “We waren uit het paradijs gezet, en vanaf dat moment op de wereld zonder thuis.” Het verhaal van de Papoea’s in Nederland lijkt sterk op dat van de Molukkers, ook al zo’n gemeenschap met een stug voortlevend verlangen naar een onafhankelijke staat. Anders dan de Molukkers die ook in Nederland veelal in groepsverband bleven wonen, raakten de honderden Papoea-
1992 reisde Jouwe voor het eerst naar Nieuw-Guinea
Nancy Jouwe staat bij één van de foto’s van Papoea’s in Nederland die op de expositie worden getoond. gezinnen vanaf hun aankomst in de jaren zestig verspreid over het land, met kleine concentraties in de omgeving van Utrecht en Den Haag. Feesten, huwelijken en begrafenissen waren aanleiding om elkaar op te zoe-
ken, en zo het cultureel erfgoed in leven te houden. Jouwe: “Tegenwoordig spelen de sociale media een belangrijke rol, bijvoorbeeld in het doorgeven van taal en muziek. Er is zelfs een papoea-startpagina.nl.”
FOTO MAARTEN STEENVOORT
Dat de gemeenschap nog steeds hecht is, merkte Jouwe enkele jaren geleden, toen haar vader na ruim veertig jaar ballingschap toch terugkeerde naar het land van herkomst. Niet naar Nieuw-Guinea, maar naar
benen schieten. Alsof ik weer geworteld was.” Ook bijzonder was de ontdekking dat er plotseling honderden mensen met dezelfde achternaam bleken te bestaan, allemaal ooms, tantes, neven en nichten, die haar met veel warmte in de armen sloten. “Ze wonen nog steeds in dezelfde kampong waar mijn vader is geboren, maar draaien gewoon mee in de moderne geldeconomie. Traditionele kenmerken zijn blijven bestaan: gastvrijheid, behulpzaamheid en een gezonde eetlust. Eén van de eeuwenoude gerechten die ook zondag in het Bijlmer Parktheater op het menu staan is papeda, een recept van pap van meel van de sagopalm, overgoten met een vissaus. Het heeft op het eerste gezicht veel weg van behangerslijm, en Jouwe zegt lachend dat het niet heel veel anders smaakt. “Niet-Papoea’s zijn er doorgaans niet erg enthousiast over, maar voor Papoea’s is dit het echte comfort food. Als mensen samen zijn om iets te vieren, eten ze papeda. Sagomeel is helaas niet meer te krijgen sinds de sluiting van het Moluks Museum, dat altijd een voorraadje in huis had, maar met aardappelzetmeel kom je aardig in de buurt.”
ADVERTENTIE
IJs gevonden op Mercurius TUCSON – Op de noordpool van de planeet Mercurius is bevroren water gevonden. De minstens tientallen centimeters dikke laag ijs ligt in een koud gebied, dat continu in de schaduw is. Amerikaanse wetenschappers schrijven dat in de wetenschapspublicatie Science Express. De onderzoekers denken dat het water op Mercurius is gekomen met een komeet, die ergens in de afgelopen 50 miljoen jaar is ingeslagen. “Als er waterijs is, is er een manier waarop waterijs op alle planeten komt. Dat vertelt ons iets over de geschiedenis van het zonnestelsel en hoe het water bij de binnenste planeten kwam,” zeggen ze. Water is de bron van leven op aarde. Als wetenschappers doorkrijgen hoe het water miljarden jaren geleden op onze planeet kwam, kunnen ze een beter beeld krijgen van het ontstaan van leven. Het ijs werd ontdekt met de Amerikaanse satelliet Messenger. Die werd in 2004 gelanceerd en draait sinds maart vorig jaar rond Mercurius. Over
Krater op Mercurius in het poolgebied waar ook bevroren water is. de kleine planeet, die in ons zonnestelsel het dichtst bij de zon staat, is nog niet veel bekend. Geschat wordt dat de ijslaag in ieder geval een halve meter dik is, maar mogelijk gaat het om een wel twintig
FOTO NASA/AP
meter dikke laag ijs. Al jaren vermoedden wetenschappers, op basis van radarmetingen, dat er ijs op Mercurius te vinden moest zijn. Dit vermoeden is nu bevestigd. (ANP, AP)