Pompeblêd 305 december 2022

Page 1

Doarpskrante mei it nijs fan ‘t Pompebled Nr.: Sigerswâld F r yskePeallen 305 December 2022 Doarpskrante mei it nijs fan ‘t Pompebled Nr.: Sigerswâld F r yskePeallen 305 December 2022

Colofon

‘t POMPEBLED verschijnt

10 keer per jaar. Oplage: ±850 exemplaren

Redactie en bezorging:

Henk Veenstra, Foarwurk 18 Siegerswoude tel: 06 3066 9408

Atty Verbeek, Lytse Dobbe 3, tel.: 0512 30 33 32, Frieschepalen.

Sietske Praamstra, de Bodding 40, Frieschepalen.

Jelle Jeensma, Lytse Leane 5, tel.: 06 2123 8764, Frieschepalen.

Penningmeester: Leny Jongsma, Frieschepalen.

Albert Gjaltema: DTP & websites. pompebled.online

Uitgifte volgende nr.: 27 en 28 januari 2023

Kopij:

Kopij voor het volgende nummer uiterlijk inleveren voor: maandag 16 januari 2023 voor 18:00 uur bij de redactie. Op de computer gemaakte teksten (en foto’s als JPG-bijlage) kunt u aanleveren per e-mail aan: kopij.pompebled@gmail.com

Advertenties:

Leny Jongsma, Frieschepalen Tel. 06 1202 2154 advertenties.pompebled@gmail.com

Vrijwillige bijdrage ‘t Pompeblêd: Bankrek.nr.: NL78 RABO 0135 1525 34 ten name van Stichting ’t Pompeblêd K.v.k. nr.: 01134787

't Pompebledpraatsje

Terwijl de redactie dit stukje zit te typen is het buiten koud en glad. De afgelopen jaren hadden we zachte winters, maar in december dit jaar is er een zeldzame koude periode geweest. In Burgum werd een schaatsmarathon gehouden, maar de vorstperiode duurde te kort om de ijsbanen langer open te stellen.

Het kerstverhaal in ’t Pompeblêd is een traditie geworden, die ook dit jaar niet ontbreekt. Deze keer met actuele en herkenbare thema’s. Het is belangrijk om zoveel mogelijk te besparen op energieverbruik. Voorlopig is de gasopslag in Nederland nog goed gevuld, maar op langere termijn is de situatie onzeker. Gas uit Rusland hoeven we niet meer te verwachten.

Het busvervoer op het Friese platteland staat door bezuinigingen onder druk en ook Frieschepalen en Siegerswoude ontkomen niet aan het snijden in de buslijnen. Buslijn 189, via Siegerswoude en Frieschepalen naar Drachten, is verdwenen. Daarvoor is in de plaats gekomen de nieuwe lijn 89, die een veel kortere route rijdt. Lijn 84, van Assen naar Drachten, rijdt deels een nieuwe route, via Frieschepalen en Ureterp naar het Transferium in Drachten. De Feart is vanaf nu helemaal verstoken van openbaar vervoer. De verslechteringen treffen de passagiers, die zijn aangewezen op openbaar vervoer.

Op de voorpagina staat een zelf gemaakt kerstkunstwerkje. Dit troffen we aan bij een inwoner van Siegerswoude, die op een creatieve manier in de weer is geweest.

De redactie wenst iedereen goede feestdagen en hoopt op een gelukkig en vreedzaam 2023.

1
2 Tel: 0512-301121 Mob: 0621 551179 JONGSMA SCHILDERWERKEN ENGBERT Een huis (ver)kopen: een grote stap? ▪AANKOOP ▪VERKOOP ▪TAXATIES ▪VERZEKERINGEN ▪HYPOTHEKEN Sinnema maakt het mogelijk Markt 12 9203 AA Drachten 0512-522855 info@makelaardijsinnema.nl www.makelaardijsinnema.nl

Door: Jelle Jeensma verhaal Kerst

Kerstverlichting Frieschepalen onder vuur

Jonas Sanders zat vastgelijmd aan de bar van het dorpshuis in Frieschepalen. Alle pogingen om zich te bevrijden uit zijn benarde positie waren tevergeefs geweest, hij zat muurvast. Terwijl de duisternis inviel in de ‘Iepen Doar’ somberde de klimaatactivist uit Leeuwarden over de kerstdagen die voor de deur stonden. Hulp was onderweg, maar kwam die op tijd en welk wondermiddel had zijn redder paraat?

De vastgelijmde Jonas kon geen vin verroeren, maar de omgevingsgeluiden boden enige afleiding. Vaag hoorde hij muziek uit tientallen kelen. Het kerstlied ‘De herdertjes lagen bij nachte’ klonk in ‘de Paedwizer’, de kerk die op een steenworp van het dorpshuis stond. Jonas zong de klassieker voorzichtig mee, met de piepende ademhaling van een man met een ernstige benauwdheid. De voorzitter van Plaatselijk Belang had Jonas een paar oliebollen en een glas cola gebracht. Hij zou niet bezwijken door honger en dorst.

Een dag eerder was Jonas in een heel andere stemming. In zijn hoofdkwartier van de klimaatbeweging in Leeuwarden werden snode plannen gesmeed. Op een groot scherm verschenen beelden van de Tolheksleane in Frieschepalen, gemaakt in de kersttijd van vorig jaar. De straat was helemaal in kerstsfeer en er was een bonte kermisachtige uitdossing te zien van allerlei soorten feestverlichting. Wie de straat doorreed zag een veelkleurig tafereel met lichtsnoeren, kerstmannen, arrensleeën. rendieren, herten, verlichte kerstbomen, cadeauverpakkingen en nog veel meer sfeerfiguren. De Frieschepaalsters genoten in kersttijd van zoveel uitbundige pracht en praal. De klimaatbeweging gruwde van zoveel licht, opgewekt door elektriciteit.

Het werd tijd voor actie, vonden de klimaatactivisten. Deze keer was het strijdtoneel niet de stad, maar een dorp

in Opsterland. Jonas nam het woord in zijn loods op het industrieterrein in de hoofdstad van Friesland. “Kijk, het wordt ieder jaar erger in Frieschepalen met de kerst. Er moet hieraan absoluut een einde komen. Daarom is onze actiegroep opgericht. Kijk eens hoeveel energie er wordt verspild door deze absurde vertoning. De Frieschepaalsters hebben geen boodschap aan het milieu en de aarde, terwijl overal energie moet worden bespaard, zeker nu de Russen de energiebronnen afknijpen en de prijzen de pan uitrijzen.” Met zijn legergroene jas, intimiderende uitstraling, forse kaaklijn en twee meter lengte was Jonas een imponerende, goed van de tongriem gesneden verschijning. Hij was duidelijk één van de kopstukken van de klimaatbeweging, die in de provincie steeds fanatieker werd. “We gaan Frieschepalen laten merken dat we dit verspillende gedrag niet langer pikken”, zei Jonas strijdlustig. “Wat is je plan?”, vroeg Mira van Doorn, een andere actievoerder. Mira was met haar kortgeknipt haar, leren jack en priemende blik het schoolvoorbeeld van een onverschrokken actievoerster. Haar grote

3

voorbeeld was de tiener Greta Thunberg, een Zweedse klimaatactiviste.

Jonas stond op scherp en had een plan de campagne. “We gaan naar Frieschepalen om alle kerstlichten buiten te doven. We gaan er agressief tegenaan. We halen de verlichtingen bij de huizen weg, snijden de stroomkabels door of halen de batterijen uit deze bespottelijke kerstfiguren”. De andere actievoerders knikten instemmend. De volgende dag zouden ze met hun sabotage beginnen aan de Tolheksleane. Een derde activist voegde zich bij het tweetal. Harold Jonker was sinds kort lid van de beweging, omdat hij zich grote zorgen maakt over het klimaat en de aardbol, die vervolgens zou worden verzwolgen in een Armageddon. ’s Nachts had hij visioenen van smeltende gletsjers, verwoestende orkanen en dijken die tien meter moesten worden opgehoogd om droge voeten te houden.

De drie activisten hadden een missie en Frieschepalen zou dat spoedig merken.

En als ze ons arresteren, wat doen we dan?”, vroeg Mira. “Dan gaan we het anders aanpakken”, zei Jonas. Hij had gehoord van andere klimaatactivisten die vreemde methoden verzonnen om aandacht te trekken en te protesteren tegen het aantasten van het klimaat. Ze lijmden zichzelf vast aan schilderijen in een museum of deden dat aan talkshowtafels, live op televisie. Zelfs bleven ze door een robuuste dot lijm kleven aan de nieuwste Ferrari op een autoshow. Aandacht en publiciteit kregen ze volop, maar of het klimaat daarmee

werd geholpen? Jonas, Mira en Harold vonden van wel.

Voor Eerste Kerstdag vertrokken Jonas, Mira en Harold naar Frieschepalen om de klimaatontkenners in het dorp een lesje te leren. Met tangen, zagen en ander sabotagemateriaal zou de kerstverlichting aan de Tolheksleane onschadelijk worden gemaakt. Alles voor het milieu en het redden van de aarde! Ze hadden niet door dat ze werden geschaduwd. Een paar uur eerder was er topoverleg geweest op het politiebureau in Gorredijk. De plannen van de klimaatactivisten waren uitgelekt en politie en Justitie vreesden voor onregelmatigheden in het anders zo rustige dorp in Opsterland. Commissaris Piet Drentje ontbood zijn beide agenten Jan van der Wagt en Erik van der Heide. Die werden naar Frieschepalen gestuurd om de orde te handhaven. “We weten niet hoeveel activisten er komen, maar we willen rellen voorkomen”, sprak de commissaris. Agent Erik van der Heide sputterde tegen. “Moeten we helemaal naar Frieschepalen om een paar fanatiekelingen in de kraag te vatten? Die acties gaan als een nachtkaars uit. Wij hebben gezinnen en zijn met de kerstdagen liever thuis.” Commissaris Drentje was een autoriteit die niet van tegenspraak hield. Hij blafte: “Als jullie een bevel van hogerhand krijgen, heb je maar te gaan, zelfs al is het kerst. Dit is een zaak van nationale veiligheid. Als het uit de hand loopt, mogen jullie gerust gummiknuppels en een wapenstok inzetten. Of een stroomstootwapen op het gepeupel loslaten. Op het sportveld van RWF houden we nog een waterkanon achter de hand als het echt uit de hand loopt.”

Enige tijd later arriveerden de beide agenten op de Tolheksleane. Daar zagen ze dat Jonas net bezig was het snoer van een elektrische kerstverlichting door te knippen. “Halt, politie!”, riep agent Van der Wagt, maar de verdachte maakte zich zigzaggend uit de voeten op ’t Paed.

4

De drie activisten werden na enige schermutselingen ingerekend en naar het dorpshuis gebracht. Daar konden ze afkoelen. En toen haalde Jonas zijn Hans Klok truc uit. Hij haalde een tube met snel werkende wonderlijm tevoorschijn en plotseling zat de activist aan de bar vastgekleefd met tiencomponentenlijm, een nieuw paardenmiddel uit Scandinavië. Hoe iedereen ook zijn best deed hem te ontzetten, de ijzersterke lijm hield Jonas vastgenageld aan de bar. Het rumoer had de aandacht getrokken van inwoners, die zich in het dorpshuis hadden verzameld. Er dreigde een volksgericht voor de drie klimaatactivisten.

De voorzitter van Plaatselijk Belang was niet voor één gat te vangen en belde Henk Slofstra, een bekende slotenmaker, die in zijn schuurtje ook experimenteerde met een probaat oplosmiddel waarmee klimaatklevers als Jonas zouden kunnen worden losgemaakt. De vastgelijmde barklant voelde zich steeds ellendiger en Jonas was blij dat Slofstra eindelijk arriveerde. “Het kan een dagje duren voordat je bent losgeweekt, maar het moet met mijn speciale oplosmiddel gaan lukken. Ik weet niet hoe je huid eruit ziet als de lijm is opgelost. Misschien heb je plastische chirurgie nodig”, waren de weinig bemoedigende woorden van Slofstra. Het gelaat van Jonas was asgrauw. Hij moest vertrouwen op het wondermiddel van Henk Slofstra en bleef voorlopig vastgeklonken aan de bar terwijl de kerstliederen in ‘de Paedwizer’ nog steeds zijn gehoor bereikten. Het oplosmiddel deed ‘s nachts tergend langzaam zijn werk. Harold en Mira hielden Jonas gezelschap.

De voorzitter van Plaatselijk Belang kreeg medelijden met de activist. Op een rustige toon discussieerden ze met elkaar. “Eigenlijk heb je wel een beetje gelijk. We moeten minder energie verspillen, maar jullie methoden zijn beslist te radicaal”, zei de voorzitter tegen Jonas. “Als jullie beloven dit niet

weer te doen en ons met rust te laten, doen we geen aangifte tegen jullie en kan de politie weer inrukken. Dat hoort ook bij de kerstgedachte. We hebben nagedacht en zullen de feestverlichting in het dorp korter laten branden, om elektriciteit te besparen. Zie het maar als een gebaar naar jullie en het klimaat. Om onze inwoners toch een goed kerstgevoel te geven hebben we een kerstboom voor het dorpscafé opgetuigd met echte kaarsjes, die natuurlijk licht geven. De kaarsjes zitten op een ouderwetse manier in een metalen houdertje geklemd, zoals in vroeger tijden. Mijn oom had toen ik nog jong was zo’n kerstboom in huis, maar men was zich niet bewust van brandgevaar. Toen de dennentakken doorbogen viel de brandende kaars met houdertje op de vloerbedekking, die vlam vatte. Het huis van mijn oom is finaal afgebrand, maar in de buitenlucht kan zo’n kerstboom met kaarsjes geen kwaad.”

Plaatselijk Belang Siegerswoude Speerpuntenavond met lekker veel input

Op donderdag 8 december was er in het dorpshuis de door PBSW georganiseerde ‘speerpuntenavond’. Met in totaal dertig deelnemers was het een mooie opkomst en konden we in vijf groepjes goede gesprekken voeren over de vijf speerpunten.

Te weten: zorg en veiligheid, energietransitie, groen, activiteiten en wonen.

De bedoeling was om van onze mededorpsbewoners, naar aanleiding van in de dorpsenquête gemaakte opmerkingen, uitgebreider te horen wat er leeft, waar mensen tegenaan lopen en waar ze over nadenken voor wat betreft het wonen in Siegerswoude.

Bij de tafel ‘zorg en veiligheid’ werd er bijvoorbeeld stil gestaan bij het reactiveren van het dorpssteunpunt. Veel van onze dorpsbewoners blijken graag bereid om anderen met een aantal dingen te helpen als het nodig is. De

5
6

verkeersveiligheid, waaronder te hard rijden op diverse plekken en de matige fietspaden, kregen ook de nodige aandacht.

Bij ‘energietransitie’ kwam nadrukkelijk naar voren dat we graag sturing en/of begeleiding en/of ontzorging willen omdat het gaat om complexe materie en hoge investeringen. De betrokkenheid bij dit onderwerp is groot omdat we allemaal natuurlijk wel in de gaten hebben dat niets doen geen optie is.

Bij ‘groen’ kwamen er mooie ideeën om ons dorp kleurrijker en bio-diverser te maken. Teleurstelling werd uitgesproken over het maaien van de bermen van de Scheiding in ons buurdorp in de periode dat de enorme hoeveelheden klaprozen prachtig bloeiden en na het maaien dus geen zaadjes voor volgend jaar meer konden produceren.

Ook bij de tafel ‘activiteiten’ volop ideeën en enthousiasme over de ochtenden die tot nu voor ouderen in het dorpshuis georganiseerd zijn. Daarnaast plannen voor een zangkoor, fitness activiteiten, verbeteringen van de speeltuinen en (nu al concreet) iedere woensdagmiddag om 15.00 uur wandelen. (verzamelen bij de ingang naar het bos in de bocht van de Boskwei).

Bij ‘wonen’ ook diverse ideeën en meningen waaronder een aantal suggesties voor locaties waar woonruimte gecreëerd zou kunnen worden, ook voor starters. Een aantal ideeën zijn zodanig serieus dat we er hopelijk wat mee kunnen richting de gemeente. Wellicht kan/wil er een of enkele ambtenaren van de gemeente aansluiten bij een volgende bijeenkomst?

Bij het verschijnen van deze editie van 't Pompebled hebben we, als het goed is, een gesprek gehad met enkele ambtenaren van de gemeente over onze ‘speerpunten’ en wat er in ons dorp verder speelt en hoe dingen anders en/ of beter zouden kunnen. Wordt vervolgd!

Plaatselijk Belang Siegerswoude wenst iedereen geweldige feestdagen en een prachtige jaarwisseling.

7december - dag van de vrijwilliger Gemeente Opsterland deelt taarten uit

In het kader van de dag van de vrijwilligers op 7 december heeft de gemeente Opsterland in alle dorpen twee vrijwilligers in het zonnetje gezet. Deze aandacht voor vrijwilligers is enorm belangrijk, want een dorpsgemeenschap kan niet zonder deze mensen, die hun vrije tijd steken in het sociale en kerkelijk leven in een dorp. Dankzij deze vrijwilligers kunnen verengingen blijven bestaan en dit bevordert dan ook de saamhorigheid binnen een dorpsgemeenschap.

Ook in Siegerswoude waren twee vrijwilligers genomineerd. De taarten zijn overhandigd aan Sietze Visser en Feikje Benedictus. Sietze is al meer dan 40 jaar vrijwilliger en bestuurder van zowel het dorpshuis Uthôf als ook het Plaatselijk Belang Siegerswoude. Daarnaast heeft hij ook nog tijd om allerlei hand- en spandiensten te verrichten bij de PKN kerk De Wilp-

7
8 Administraties Kromhoek 20 9249 NE Frieschepalen Tel.: 06-18940424 Voor al uw administratieve werkzaamheden

Siegerswoude. Ook was hij een van de oprichters en nog steeds de drijvende kracht van de Himmelploech.

Feikje wordt vooral geprezen als de stille kracht waarop het dorpshuis draait. Zij Is punctueel in het voorraadbeheer en bestellingen van de consumptiegoederen, die nodig zijn voor een goed functionerend dorpshuis. Als er activiteiten gepland zijn, zorgt Feikje dat de zalen hiervoor ingericht zijn en als ze iemand tekort komen voor de bediening dan springt Feikje snel even bij. Het dorpshuis doet nooit voor niets een beroep op Feikje. Ook bij de Korfbalclub VKC kunnen ze altijd een beroep doen op Feikje.

De taarten werden overhandigd door Karst Jan Blok namens de gemeente Opsterland en Henk Veenstra namens het dorp.

In Frieschepalen werd Metsje van Duinen bedankt voor haar werk. Ze zet zich al jaren in voor de oudergym. Ze doet er veel voor en wil graag de ouderengym in het dorp behouden.

Laatste

keer Nieuwjaarsloop

Vrienden van Jan Jan Veldhuis overleed in 2008 na een dramatisch ongeluk. Hij was nog maar 23 jaar. Ter nagedachtenis van hem werd de Stichting Vrienden van Jan opgericht. De stichting begon met het organiseren van een nieuwjaarsloop, die daarna een traditie werd. Op 14 januari volgend jaar wordt de laatste nieuwjaarsloop gehouden. De start is als vanouds ‘s ochtends bij het sportcomplex van RWF in Frieschepalen, bij welke club Jan heeft gevoetbald.

Peter Veldhuis, de vader van Jan en één van de initiatiefnemers van de stichting, zegt dat het tijd wordt om een punt achter de stichtingsactiviteiten te zetten. “Jan zal nooit worden vergeten, maar het is intussen vijftien jaar geleden dat hij is overleden. Steeds meer mensen hebben Jan niet gekend en het leven

van zijn vrienden en kennissen is verder gegaan. De stichting heeft de meeste van haar doelstellingen bereikt. We hebben een mooi loopevenement kunnen organiseren en daarnaast hebben we RWF en andere verenigingen kunnen ondersteunen. Het bevorderen van sociale activiteiten in Frieschepalen en omstreken is een doelstelling van de stichting.”

De stichting Vrienden van Jan werd in 2009 opgericht en daarna werd ieder jaar een nieuwsjaarsloop georganiseerd, met uitzondering van de coronatijd. De nieuwjaarsloop bestaat uit een vijf en tien kilometer voor mannen en vrouwen, met wisselbekers. “Toen we begonnen was er een sponsorloop voor de jeugd, maar daar zijn we mee gestopt. Later kwam er een wandeltocht van vijf kilometer bij. Voor oudere deelnemers organiseerden we daarnaast fietstochten tijdens het dorpsfeest”, vertelt Peter Veldhuis.

De nieuwsjaarsloop trekt ieder jaar tussen de tachtig en honderdtwintig deelnemers, zegt Veldhuis. “De inleg hebben we, met vijf euro, laag kunnen houden. De stichting heeft andere inkomsten door donateurs, sponsoren, giften en een verloting. Daarmee hebben we activiteiten bij RWF mogelijk gemaakt, zoals het jeugdtoernooi en het

9

scorebord op het voetbalveld. Ook andere goede doelen hebben we ondersteund. Het geld heeft dus een goede bestemming gekregen. Nu we de nieuwjaarsloop voor de laatste keer houden, zullen we geen bijdrage vragen aan de sponsoren. Wel zullen ze in het programmaboekje worden vermeld. Na de opheffing van de stichting Vrienden van Jan gaat het overgebleven geld naar goede doelen.”

De stichting heeft wisselende bestuursleden gehad, maar Peter Veldhuis, Paul Veldhuis - de broer van Jan - en Jakob Jan van der Meulen zijn daarin vanaf het begin vertegenwoordigd geweest. Jan Eppinga, Jan Martin Zwanenburg zijn ook bestuursleden van het eerste uur en daarna hebben Wim Holtrust, Gerard van der Velde en Siebren Marinus daarvan deel uitgemaakt.

Jan Veldhuis zal zeker bij de voetbalclub niet worden vergeten. In het clubhuis hangt een voetbalshirt met zijn rugnummer 7 en een foto van Jan. Dit rugnummer wordt door de selectie van het eerste seniorenteam van RWF niet meer gebruikt.

Ledenvergadering IJsclub

Frieschepalen

Op zaterdag 3 december is de ijsbaan weer gevuld en daarna is de contributie geïnd. Op maandag 9 januari om 20.00 uur is de ledenvergadering in het hokje van de ijsbaan. Middels deze weg communiceren wij graag de agenda: 1)opening

2)notulen vorige vergadering

3)verslag penningmeester

4)rondvraag

5)sluiting

Wij nodigen alle leden van harte uit om langs te komen bij de vergadering. Het bestuur Email: ysclubfryskepeallen@gmail.com

Uit de Raad

De laatste twee vergaderingen voor het jaar 2022 zijn net geweest. Op 28 november was de laatste oriënterende raadsvergadering en op 12 december de laatste besluitvormende vergadering.

In de vergadering van 12 december is mevrouw Bergsma van de FNP met zwangerschapsverlof gegaan. Ze wordt voor deze periode vervangen door de heer J. Arnt. In de vergadering van 12 december heeft men hem voor deze periode geïnstalleerd als (tijdelijk) raadslid. Daarnaast stond ook de verkorte procedure voor kleine windmolens op de agenda. Deze was in de oriënterende raadsvergadering van 28 november ook al aan de orde geweest en ook toen waren er al verschillende inzichten. De raad heeft afgelopen zomer een motie aangenomen om de procedure voor de kleine (Groninger) windmolens te verkorten en vooral ook goedkoper te maken. Deze vergunning zou dan in 8 weken rond kunnen zijn. De raad was erg kritisch naar het college omdat men vond dat de uitvoering die het college aan de motie gaf uiteindelijk niet overeen kwam met hoe de raad deze voor ogen had.

Het college stelde voor om de vergunning te verlenen voor tien jaar terwijl de raad meer zekerheid wilde geven aan de boer. Kees Jan Dijk van het CDA (zelf ook boer) heeft geprobeerd om toch zoveel mogelijk zekerheid te krijgen voor de boeren die een vergunning aanvragen zodat men de windmolen niet na tien jaar alweer moet gaan verwijderen. Na veel op een neer gepraat is dit denk ik wel gelukt door middel van een amendement dat later met 11 stemmen voor en 9 stemmen tegen is aangenomen. Voor de boeren die graag een windmolen willen is er mijns inziens een prima oplossing gevonden. De gemeentelijke wetgeving

10

moet ook altijd rekening houden met de provinciale en de landelijke wetgeving. Dit maakt het soms erg lastig om als politiek te krijgen, wat je graag wilt. Ik wens jullie plezierige dagen en graag tot volgend jaar Pieter van der Schaaf Schaduwfractie CDA Opsterland

ontmoetingsochtend organiseren, voor de groep 55+ in Dorpshuis De Uthôf.

Iedereen die in de doelgroep valt is welkom. Na twee zeer geslaagde ontmoetingsochtenden is de eerstvolgende op 21 januari 2023. Van 10.00 uur tot 13.00 uur.

Dan gaan we een Pubquiz voor de oudere generatie houden met gepaste vragen uit heden en verleden. Wij vragen steeds een kleine bijdrage. Verder wordt er voor een natje en een droogje gezorgd. Mocht u vervoer nodig hebben, dan wordt u (gratis) gehaald en gebracht. Hoort zegt het voort!

Voor informatie en opgave kunt u terecht bij:

Geef warmte aan de Oekraïne

Wij hebben 100 generatoren nodig Sinds half november sneeuwt en vriest het in de Oekraïne. De winters zijn daar stevig en de omstandigheden zijn er nu erbarmelijk. Door gebombardeerde energie-installaties zitten de Oekraïners zonder stroom en water. We laten ze toch niet in de kou staan? Doe mee! We proberen zo snel mogelijk honderd generatoren te verzamelen. Sponsor zelf een generator (waarde circa € 1.000) of doe een gift. Met deze giften schaffen wij generatoren aan en zorgen we voor het transport naar de Oekraïne. De Friese Rijders brengen zelf de generatoren naar de grens toe. Heb je een generator staan, die je graag wil schenken aan de Oekraïne. Laat het ons weten!

Contact: Jan Witteveen

Tel: 06 5388 0606 E-mail: jan@frieserijders.nl

Ontmoetingsochtenden 55 plussers

In het nieuwe seizoen geven organisatoren Dorpssteunpunt, SKW en Plaatselijk Belang een vervolg aan gezellige ontmoetingsochtenden. Wij gaan zes keer, steeds op de derde zaterdag van de maand, een

Dorpssteunpunt Siegerswoude: dspsiegerswoude@gmail.com Wieger de Bos, 06 39038378 Louw Meijer, 06 21367098 Jellie Adema, 06 26485295 Gerja Ritsema, 06 46253812 Grietje Veenstra, 06 12406410

Open lessen tai chi, Wudang fitness en yin yoga

Ben je toe aan een leuke, gezellig en gezonde manier van bewegen? Doe dan in de week van 16 tot en met 20 januari een gratis open les Wudang fitness, tai chi of yin yoga in het dorpshuis van Siegerswoude aan de Uthôf 10.

Trainster Rieky Takken van Dyn Dao beantwoordt hieronder alvast een paar vragen.

Wat is tai chi? “Bij tai chi beweeg je langzaam. Dat verbetert je balans en het brengt ontspanning in lichaam en geest. De asymmetrie van de bewegingen verbetert je coördinatie, ontwikkelt je concentratie en houdt je hersenen jong. Bovendien krijgt je een betere houding als je regelmatig tai chi doet.”

11
12 OP HET EiND Opper Haudmare 2 9241 WD Wijnjewoude 06 57 58 43 54 www.drukkerijpool.nl www.opheteind.nl UPS Service Point

Wat doe je bij Wudang fitness?

“Wudang fitness is fitness zonder apparaten. Je beweegt in een sneller tempo dan bij tai chi, maar altijd vanuit ontspanning. Zo verbeter je je conditie zonder energie te verspillen. Verder werk je aan een gezonde houding en aan een betere balans, coördinatie en behendigheid.”

Moet ik lenig zijn voor yin yoga?

“Nee hoor. Yin yoga helpt je juist leniger te worden. Ben je nog niet zo lenig, dan ga je wat minder ver in de houding. Het fijne bij yin yoga is dat je alles mag ontspannen en zo blijf je een paar minuten liggen. Langzaam maar zeker word je steeds soepeler.”

Zijn er ook speciale lessen voor beginners?

“Nee, en dat hoeft ook niet. Het klinkt misschien gek, maar als je net begint met tai chi of Wudang fitness, dan kun je beter meedoen in een groep waarin ook mensen zitten met ervaring. Dan heb je namelijk mensen om je heen die bekend zijn met de bewegingen en pak je het veel sneller op. Ook bij yin yoga maakt het niet uit of je ervaring hebt. Voor iedereen zijn er wel houdingen waarbij wat assistentie nodig is. In alle groepen komen regelmatig nieuwe mensen en sommigen doen al meer dan tien jaar mee.”

Ik heb een blessure. Kan ik wel meedoen?

“Dat ligt natuurlijk aan je blessure, maar vaak kun je ook met een blessure goed meedoen. Bij bepaalde oefeningen of yogahoudingen zal je wat rustiger aan moeten doen of krijg je een plaatsvervangende oefening. Het is een kwestie van goed overleg en uitproberen.”

Is er ook een speciale 60-plus groep? “Op dinsdagmiddag is er een speciale tai chi groep voor 60-plussers. De oefeningen zijn wat eenvoudiger en we herhalen de oefeningen vaker. Voor Wudang fitness en yin yoga is er geen

60-plus groep, maar er doen in bijna alle groepen wel 60-plussers mee.”

Wat kosten de lessen?

In de open lesweek zijn de lessen gratis voor wie wil kennismaken. Buiten de open lesweek kost een proefles 5 euro. Bevalt de eerste les, dan kun je een strippenkaart kopen van 10 lessen. Er zijn dan twee opties: Kaart die 10 lesweken geldig is: € 95,00. Kaart die 20 lesweken geldig is: € 110,00

Wanneer zijn de lessen?

Maandag 19.00 uur: tai chi Maandag 20.00 uur: yin yoga Dinsdag 13.45 uur: Wudang fitness Dinsdag 14.45 uur: tai chi 60-plus Woensdag 19.00 uur: Wudang fitness Woensdag 20.00 uur: yin yoga Vrijdag 10.30 uur: yin yoga

Aanmelden en meer informatie: www.dyndao.nl |06-29323108 | riekytakken@dyndao.nl

Met de Zonnebloem naar de Orchideeënhoeve

Op donderdag 24 november is Zonnebloem Ureterp e.o. met een grote groep gasten inclusief vrijwilligers een gezellig dagje uit geweest. Dit uitje ging naar de grootse Europese tropische tuinen in Luttelgeest. Men kon hier genieten van de mooiste orchideeën en een prachtige vlindertuin. Behalve de orchideeën waren er tropische vogels te zien. Heerlijk wandelen door de zwevende bloementuin, de vlindertuin, de orchideeëntuin, het amazone regenwoud, lori-tuin en nog veel meer. Aan het eind van de middag was er voor iedereen nog een kleine attentie. Opnieuw was het een zeer geslaagde

13

Familieberichten

Sa! staat graag dicht bij haar lezers. Familieberichten in Sa! van rouw, steun, dank, jubileum en geboorte Vraag naar de mogelijkheden per mail familieberichten@sa24.nl, kijk op de website sa24.nl of bel 06 - 5224 9855 of 06 - 5247 1013.

De Slûs 15 - 9249 NB Frieschepalen - Tel. 0512 - 30 14 10

AARDAPPELEN

Borgers- Bildstar-Irene-Rode Star

VOEDING VOOR:

MENS:H(eerlijke) producten voor de STAMPPOT Zuurkool - Boerenkool (uit eigen tuin) Wortelen – Uien – Zoete Appels

DIER:Vele soorten krachtvoeders Volop HOOI – STRO – MIDIBALEN Grote partij VOEDERS voor BUITENVOGELS

TUIN:Strooi nu KALK - graszaden

14

dag en hebben zowel de gasten als vrijwilligers erg genoten. Het bestuur van de Zonnebloem, afd. Ureterp e.o

Zonnebloem naar Museumplein Grootegast

De vrijwilligers van Zonnebloem Ureterp e.o. hebben een interessant en gezellig uitstapje georganiseerd naar het Museumplein in Grootegast. Het uitje is op vrijdagmiddag 17 februari 2023. Wanneer het gezelschap aankomt in Grootegast is er koffie met wat lekkers. Daarna volgt museumbezoek.

Het Museumplein huisvest drie musea onder één dak. Het LEGiO-Museum is een museum over Lego en is ontstaan uit samenwerking tussen verzamelaars en bewoners van Grootegast, die de historie van het bekende Deense Speelgoedmerk in Grootegast onder de aandacht willen brengen. Er is ook heel veel Lego in het museum om zelf mee aan de slag te kunnen.

In Het Victory Museum is de geschiedenis te zien van de bevrijding van Noord-Nederland door de Canadezen, in het bijzonder de bevrijding van de provincie Groningen. Het museum vertoont van zowel Canadese-, Duitse- als verzetszijde objecten die met deze tijd te maken hebben. Ook worden in diorama’s andere scènes uit de oorlog tentoongesteld.

De Museumdrukkerij geeft een beeld van het vele werk wat verzet moest worden om een boek, krant of folder te drukken in de tijd dat er nog geen computers en printers waren. Verder wordt er een grote keur aan typemachines tentoongesteld. In de typemachinehoek mag je ook zelf aan de slag om je eigen brief te typen. *Wanneer: vrijdagmiddag 17 februari 2023;

*De totale kosten voor deze middag zijn 15 euro per persoon; *Voor vervoer wordt gezorgd. U kunt zich vóór 6 februari 2023 opgeven bij: Griet Beute, tel. 0512-301583

Ietje van der Veen, tel. 0512-301984 Henny Jongsma, tel. 0512-302487 Trijnie Doornbosch, tel. 0512-302588

Het bestuur van de Zonnebloem, afdeling Ureterp e.o.

Kerstwandeling Bakkeveen

Op Tweede Kerstdag wordt in Bakkeveen weer de traditionele kerstwandeling gehouden, voor de vijfenveertigste maal. Een ideale gelegenheid om een lang kerstweekend af te sluiten met een gezonde en frisse wandeling door de natuurlijke omgeving. De routes lopen door het gevarieerde gebied van Bakkeveen. Ook dit jaar komen alle soorten terreinen weer aan bod: heide, weiland, duinen, bos, kreupelhout en een stukje bebouwde kom. Start en finish zijn bij het sportpark aan de Mjumsterwei. Er kan gekozen worden uit vier afstanden: 5, 7, 10 en 15 kilometer. De start is tussen 9.00 en 14.30 uur (de 15 kilometer tot 14.00 uur), zodat iedereen voor donker weer binnen kan zijn. Je krijgt na inschrijving een routebeschrijving; de herinnering en een kom heerlijke snert na afloop. Onderweg is een uitgebreide ‘koek en zopie’ op weer een nieuwe locatie. Wandelaars kunnen deelnemen aan een gratis puzzel, waarbij de hoofdprijs een luchtballonvaart over Bakkeveen is. Meer informatie: www.kerstwandeling.org of via www.bakkeveen.nl

Winterwandeltocht

VVV Wijnjewoude organiseert op zaterdag 28 januari 2023 weer een prachtige winterwandeltocht. Of het nu winter is of niet, dat maakt niet uit. Een mooie winterse dag waarbij er een laagje sneeuw ligt maakt de wandeltocht extra mooi, maar dat is afwachten. Er kan gekozen worden uit drie afstanden: 10, 15 of 25 kilometer. De start is bij de voetbalkantine ODV in Wijnjewoude, Te Nijenhuiswei 26. Voor de 15 en 25 kilometer is de start tussen

15
16 Ma
NA
Ma K el l y ’ s s t a a t weer vol l edi g voor j u l l i e kl a a r . K om gez el l i g l a n gs i n het ca f é, op het t er r a s , of a f ha l en i n het ca f et a r i a . B i j voor beel d m et de Pl a t e f a n F r eed! Ook H a pj es of B u f f et t en ku n n en we voor u ver z or gen . Check on z e webs i t e voor de a gen da va n l i vem u z i ek. dyn dao Siegerswoude | Bakkeveen | Drachten 16 t/m 20 januari 2023 GRATIS OPEN LESWEEK • Tai chi • Wudang fitness • Meditatie • Yin yoga MEEDOEN? Kijk voor het lesrooster op www.dyndao.nl. Graag even aanmelden via riekytakken@dyndao.nl of bel Rieky op 06-29323108.
Kelly’s muziekcafé Hearsterwei 1 9249
Frieschepalen 0512 - 302219 Ma - kellys@outlook.com www.makellysmuziekcafe.nl

09.00 en 10.00 uur en voor de 10 kilometer is de start tussen 09.00 –11.00 uur. Inleg € 5,- voor volwassenen en € 2,50 voor kinderen tot en met 12 jaar. De organisatie is in handen van VVV Wijnjewoude.

Voor vragen kunt u contact opnemen met: Jelle Bakker, 06-13743441 of met Els Veenstra, 06-26288932. Zie ook: www.wijnjewoude.net

overkomen!

Bel met 06 1059 6926 of stuur een email naar

en wij nemen discreet contact met u op.

Kerstconcert De Lofklank

Help ons mensen helpen die het nu niet meer redden De huidige economische situatie brengt steeds meer mensen naar de voedselbank.

Mensen die het nodig hebben, helpen wij graag door hen wekelijks voor circa € 50 aan voedsel te verstrekken. Inmiddels zijn circa 200 personen en meer dan 100 schoolgaande kinderen klant bij de voedselbank. Tegelijkertijd is er steeds minder voedsel beschikbaar; winkeliers en producenten optimaliseerden hun productie en logistiek.

Meer klanten en minder voedsel gaat niet samen. Daarom moet de voedselbank wekelijks gezond voedsel bijkopen. Helpt u ons ervoor te zorgen dat mensen die het niet meer redden toch voldoende en gezond kunnen eten? U kunt uw gift overmaken op bankrekening NL39 RABO 0101 7159 78 ten name van Voedselbank Opsterland.

Kunt ook u ook de eindjes niet meer aan elkaar te knopen? Meld u dan aan bij de voedselbank. Samen kijken we dan op welke manier we u kunnen helpen. Aanmelden bij de voedselbank is geen schande, want het kan iedereen

Zondag 18 december hield de Lofklank een Kerstconcert in kerk de Levensbron. Het kan gelukkig weer. Om u meer kennis te laten maken met de Oerband leverde ook de jeugd hun aandeel. Het programma werd aangevuld met samenzang van kerstliederen. De Lofklank staat onder leiding van Piet van der Heide en De Oerband wordt gedirigeerd door Trienke Gietema. Ook zette de Oerband samen met de Lofklank enkele muziekstukken op de lessenaar.

Kerstappèl De Wilp

Op zaterdag 24 december 2022 zal het kerstappèl weer worden gehouden. Dit jaar is het thema: ‘Het Licht voor iedereen!’ De gezamenlijke kerken van Siegerswoude-De Wilp zullen hier samen een invulling aan geven. Met muzikale medewerking van muziekvereniging ‘De Volharding’ uit De Wilp, die mooie liederen ten gehore zal brengen. Het samen zingen van bekende liederen, een meditatie en een gedicht zullen deze avond niet ontbreken. De toegang is gratis, wel zal er een collecte worden gehouden voor een goed doel. Een kerstappèl voor iedereen, komt u/jij ook? Jong en oud, klein en groot, u/jij bent van harte welkom!

Waar: Dorpshuis ‘Op de Welle’ in De Wilp.

Adres: Schoolstraat 17. Tijd: 19.00 uur.

17

Kleurplaat

18

Week van Gebed

De kerken in regio Oost-Opsterland openen hun deuren voor de wereldwijde week van gebed. Diverse gemeenten in onze regio trekken met elkaar op om elkaar te ontmoeten en met elkaar te bidden op deze avonden. Voor elkaar, onze naasten, onze gemeenten, ons land en voor de nood in de wereld.

Maandag 16 januari Kerk Duerswâld, Breeberchpaed 1, Wijnjewoude.

Dinsdag 17 januari Ontmoetingskerk, Mounestrjitte 12, Ureterp. Woensdag 18 januari vGK Frieschepalen, Tolheksleane 41, Frieschepalen.

Donderdag 19 januari Gereformeerde kerk, Merkebuorren 34, Wijnjewoude. Vrijdag 20 januari GKV De Levensbron, De Feart 85, Ureterp.

Zaterdag 21 januari De Paedwizer , ‘t Paed 1, Frieschepalen. Zondag 22 januari De Paedwizer (gezamenlijke afsluitavond).

Elke avond begint met een inloop om 19.30 uur en om 19.45 uur start het gebedsmoment. Iedereen is van harte welkom! Voor informatie tel. 06 2243 8669 of tel. 06 1210 0718.

29-01 09.30 uur ds. J.D. van ‘t Zand 14.00 uur ds. E. de Braak Uitzendingen te volgen via internet. Internetadres: www.gkvfrieschepalen.nl let op via menu: Live meekijken: Beginpagina -> kerkdiensten-> Luister en Kijk live mee www.gkvfrieschepalen.nl/live Terugkijken: Beginpagina -> kerkdiensten -> gemiste kerkdiensten www.gkvfrieschepalen.nl/gemist

vGKN Frieschepalen-Siegerswoude 24-12 20.30 uur Kerstnachtdienst in de Paedwizer 25-12 09.30 uur pastor B. Smedes 26-12 10.00 uur Kinderkerstfeest in de Paedwizer 31-12 19.30 uur dhr. M. Claus, oudejaarsdienst 01-01 11.00 uur mevr. G. Hovius 08-01 09.30 uur ds. I.de Kok-Mellema 15-01 09.30 uur zr. J. Seinstra 22-01 09.30 uur ds. M.J.M. Sytsma-van Oeveren, HA 29-01 09.30 uur mevr. F. Wesseling Meer info: www.vgk-frieschepalen.nl

Gereformeerde kerk Vrijgemaakt

Frieschepalen/Siegerswoude

24-12 20.30 uur ds. J.D. van ‘t Zand Kerstnachtdienst

25-12 09.30 uur ds. J.D. van “t Zand 26-12 10.00 uur Gezinsdienst 31-12 20.30 uur ds. J.D. van “t Zand 01-01 10.00 uur ds. J.D. van ‘t Zand 08-01 09.30 uur ds. J.D. van ‘t Zand 14.00 uur ds. J.D. van ‘t Zand 15-01 09.30 uur ds. Th. J. Havinga 14.00 uur ds. J. Nutma, Frysk 22-01 09.30 uur ds. J.H. Soepenberg 19.30 uur Gebedsdienst

Protestantse Gemeente De WilpSiegerswoude 24-12 19.00 uur Kerstappèl in dorpshuis Op de Welle 25-12 09.30 uur dhr. G. Poelman 19.00 uur Kerst voor jong en oud In Plantsoenkerk 26-12 09.30 uur Gezinsdienst 31-12 19.30 uur ds. A. de Vries 01-01 09.30 uur drs. K. Oosterhuis 08-01 09.30 uur leesdienst Elly v.d. Hoog 15-01 09.30 uur da. M. Pranger 22-01 09.30 uur drs. K. Oosterhuis HA 29-01 09.30 uur kand. H. Binnekamp

Christelijk Gereformeerde kerk Siegerswoude 24-12 19.00 uur Kerstappèl dorpshuis Op de Welle De Wilp

19
Preekroosters Frieschepalen / Siegerswoude
20 Haarsterweg 42 9363 VE Marum Tel.: 0594 - 643864 Piet Pijpker 06 - 25154301 Nieuwbouw Verbouw Onderhoud

25-12 09.30 uur ds. D. v.d. Zwaag

14.30 uur ds. M.J. van Keulen 26-12 09.30 uur ds. D. v.d. Zwaag

14.30 uur Kinderkerstfeest 31-12 19.30 uur ds. D. v.d. Zwaag 01-01 09.30 uur ds. D. v.d. Zwaag

14.30 uur ds. C. Cornet 08-01 09.30 uur ds. H.D. Rietveld

14.30 uur ds. H.D. Rietveld 15-01 09.30 uur ds. D. v.d. Zwaag

14.30 uur ds. D. v.d. Zwaag 22-01 09.30 uur ds. D. v.d. Zwaag

14.30 uur ds. D. v.d. Zwaag 29-01 09.30 uur ds. D. v.d. Zwaag 14.30 uur ds. D. v.d. Zwaag

Agenda Dorpshuis de Dobber

Frieschepalen

29 dec. Peuterochtend 10.30 - 12.00 uur Sport & Spel groep 1 tot en met 8 14.00 - 16.00 uur. Filmavond 12+ 19.30 - 21.30 uur. 13 jan. Kinderdisco 19.00 - 20.30 uur. 21 jan. Klaverjassen 20.00 uur.

Elke maandagmiddag hebben we ROK en donderdagochtend koersbal. Het dorpshuis kan overdag en in de avond verhuurd worden voor onder andere AED-cursussen, vergaderingen, activiteiten of feestjes. Voor vragen kunt ucontact opnemen met de beheerder: Johannes Veenema 06-50631277 of stuur een mailtje naar dedobber@outlook.com

Agenda Dorpshuis Uthof

Siegerswoude

6 Januari Afscheidsfeest

14 Januari Film Stjer

21 Januari 55+ Activiteit Pubquiz

24 Januari Ledenvergadering St. Kasio Op maandag, dinsdag, woensdag en vrijdag is er yin yoga, tai chi en Wudang fitness. Kijk voor meer Informatie op www.dyndao.nl, mail Naar riekytakken@dyndao.nl, Of bel 06-29323108

Iedere woensdagmiddag is er biljarten vanaf 13.30 uur. Voor reserveringen (met of zonder catering) en vragen kunt u contact opnemen met Hinke Mekkes 06-11193544 of stuur een mailtje naar: dorpshuisuthof@gmail.com Tel. Dorpshuis 0516-541900

Namens het bestuur en de exploitatie wensen wij iedereen een gezond en gelukkig 2023

Hulpnetwerk Frieschepalen 06-50600148

Telefonisch spreekuur iedere maandag van 13.00 tot 15.00 uur (anders voicemail en SMS)

Puzzel 4 – Seizoen 2022-2023

Beste puzzelaars, In puzzel 3 zat het woord Dorpskrante 7x en Ondernemer 3x verstopt. Helaas had niet iedereen het juiste aantal. Hier weer een nieuwe puzzel voor u in ‘t Pompeblêd.

De omschrijvingen van de puzzelwoorden vult u in met de klok mee, te beginnen links bovenin. U begint en eindigt in het grijze vakje. De laatste letter(s) van een woord is (zijn) de eerste letter(s) van het volgende woord. Als extra is bovendien bij ieder woord aangegeven uit hoeveel letters dit woord moet bestaan. Allemaal tijdens de Kerst- en Oud- en Nieuwjaar veel puzzelplezier.

De puzzel kunt u inleveren tot en met vrijdag 13 januari bij Metje van der Harst, Lytse Dobbe 7 te Frieschepalen. Ook kunt u de puzzel per e-mail inleveren. E-mailadres: metjevanderharst@hotmail.com

21
22 OP HET EiND Opper Haudmare 2 9241 WD Wijnjewoude 06 57 58 43 54 www.drukkerijpool.nl www.opheteind.nl Een stralend en gezegend 2023 toegewenst. UPS Service Point

1 Geïmproviseerde wieg (6)

2 Geboorteplaats van Jezus (9)

3 Plaats in Opsterland (6)

4 Kerstwens om te verzenden (10)

5 Tikwerk (8)

6 Worden met Kerst geluid (12) 7 Actief (8)

8 Worden in Drenthe en Groningen met oud en nieuw gegeten (11) 9 Waterpoortstad (5)

10 Kerkdienst in de avond of nacht voor Kerstmis (16) 11 Naaiwerk (8) 12 Decemberevenement (10) 13 Dorp in de gemeente Waadhoeke (9) 14 Onder deze tak mag je iemand kussen 15 Driedaags festival in Ureterp (7)

a

16 Gebruik dat door het staatshoofd op 1e Kerstdag wordt gehouden (14) 17 Winterverlof (13) 18 Deel van het bruto salaris wat je in het hele jaar hebt verdient (19) 19 Beltoon (13) 20 Lekkernij bestaande uit een holle rol met slagroom (18) 21 Het uitlenen van boeken aan kinderen (16) 22 Versiering (20) 23 Cadeau's (10) 24 Vindt op 1 januari in Wenen plaats (17) 25 Bijwoord tussen genoemde zaken (11) 26 Europese taal (9) 27 Winterpret (12) 28 Meisjesnaam (3)

23 k

P3 Totaal

1 Jeltje Akkerman 20 75 2 Feikje / Trienke Benedictus 20 75 3 Baukje Dijkstra 20 75 4 Atty Ekema 20 75 5 Rolf en Ancis Feenstra 20 75 6 Lies Haisma 20 75 7 Sjikke Havinga 20 75 8 Jolanda Kloosterman 20 75 9 Anneke de Koning 20 75 10 Krijn en Meta Valk Schotanus 20 75 11 Ietje v.d. Veen 20 75 12 Christina Venekamp-Hoekstra 20 75 13 Irma Weening 20 75 14 Familie v.d. Ham 5 60 15 Wietske Jeensma 5 60 16 Hinke Mekkes 5 60 17 Johan Praamstra 5 60 18 Yvonne de Vries 5 60 19 Jellie Pietersma 0 55 20 Andrea Jongstra 0 10 21 Aaltje Taekema 0 10

24

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.