"İZ"
84102
Theodosius Limanı
Theodosius Limanı bölgesi Neolitik dönemden günümüze uzanan geniş bir zaman diliminde üst üste gelen katmanların izlerini taşımaktadır. Günümüzde İstanbul için önemli bir transfer merkezi olan alanı ele alırken, öncelikli hedef olarak bu izler arasındaki sürekliliği görünür kılarak mekanin hafızasını kentliye sunmayı amaçladık. Kentsel, yapısal ve sanatsal ölçekte bu izlerden oluşturduğumuz rotalar sayesinde, yeraltında yolculuk eden veya yer üstünde dolaşan kentli için bölgenin tarihi hakkında farkındalık oluşturmayı hedefledik. Bölgede bulunan çok katmanlı izlerin peşine düşerek, yeraltında bulunan transfer yapısının ve bu yapının yeryüzünde oluşturduğu döşemenin nitelikli bir kentsel mekana dönüşerek kamusal yaşama katkı sağlayacağını düşünüyoruz. Bu sayede Yenikapı transfer merkezini Istanbul raylı sistem ağında özellikli bir yere sahip olacağına inanıyoruz. Önerdiğimiz Ziyaretçi Merkezinin alanda oluşturduğu yeni İz, meydan ve kazi çukuru arasında oluşan mekansal ve zamansal eşiğe “hafifçe asılarak” dönemler arası sürekliligi güçlendirmektedir. Yenikapı meydanı için önerdiğimiz sergileme katmanında alanın geçmişini kentliye sunmak için Yenikapı Kazılarının Buluntularının meydan yüzeyine oyularak işlenmesini önerdik. Yağışlı havalarda bu İzlerde oluşan ve kaybolan su birikintileri zaman içerisinde yok olan Deniz katmanına gönderme yapmaktadır. Tasarım önerimizde Theodosius Limanı Surlarının izleri üzerinde bulunan Küçük Langa Caddesi yayalaştırılarak yenikapı meydanı, kazı çukuru laboratuvar binaları ve 100 ada arasında Theodosius Limanı gezi rotası oluşturulmuştur. Bu rota üzerinde bulunan çeşitli bilgi panoları ve dijital etkileşim alanları sayesinde limanın tarihi ve Yenikapı kazılarının buluntuları yanı sıra Bizans gemi sanatı, deniz ticareti ve kent yaşamı gibi konularda da izleyicilere bilgi aktarılmaktadır. Theodosius Limanı gezi rotası Atatürk Bulvarı kesişiminde genişleyerek ziyaretçi merkezinin oluşturan ve odak alanında bulunan kazı çukuru, meydan, ulaşım hatları gibi kentsel çekim noktalarını birbirleriyle ilişkilendirmek için önerdiğimiz iskele strüktür ile başlamaktadır. Meydan ve Kazı çukurunun ara kesitine “asılan” ve Ziyaretçi Merkezini oluşturan "iskele strüktür" bölgenin geçmişi ve mevcut hali arasında bir gezi rotası tariflemektedir. İskelenin kazı çukuruyla oluşturduğu ara kesit metronun hızlı dolaşım sistemine alternatif olarak bölgenin arkeolojik katmanları hakkında bilgi sunan ve meydan ile raylı sistem arasında bağlantıyı sağlayan bir keşif rotası olarak planlanmıştır. Strüktürün içerisine yerleştirilen prizmatik formda mekanlar sergi salonu, ziyaretçiler için sunum ve bilgilendirme odası, araştırmacılar ve kentlinin kullanabileceği arkeoloji kütüphanesi ve yayınevi gibi fonksiyonları barındırmaktadır. Bu işlevler sayesinde alandan geçen kentli bölgenin neolitik çağdan günümüze uzanan zengin tarihi hakkında bilgi edinebilir ve buluntuları izleyebilir.
"İskele strüktürün"nin oluşturduğu yarı açık mekanlar da sergi deneyimin bir parçası olarak kurgulanmıştır. Strüktürün oluşturduğu teraslardan kazı çukurunda sürdürülmesi planlanan arkeolojik faaliyetler izlenebilmekte, strüktüre asılan panolar ve dijital sergi elemanları sayesinde bölgeden çıkarılan buluntular hakkında bilgi edinilebilinmektedir. "İskele"nin meydan ile olan ara kesitinde oluşturulan gölgelikli alanlar meydanı tanımlamaya yardımcı olurken bu bölgede oluşturulan kiosk ve çevresinde kurgulanan oturma alanları kentli için nitelikli toplanma alanları yaratmaktadır. Meydan döşemesi kazı alanın geçmişine referans verecek şekilde yeşil derzlerle gridlere bölünmüştür. Gridlerle batıklar, Osmanlı işlikleri, ayak izleri gibi bölgeden çıkarılan ve taşınan buluntuların izleri döşemede oyularak işlenmiştir. İzlerin ortasına yerleştirilen ve zemin döşemesini delerek bilet holü ulaşarak batıkların bulunduğu kottan sonlanan cam ışık bacaları meydan kotuyla raylı sistem arasındaki görsel ilişkiyi güçlendirmektedir. Cam Işık Bacaları ve onlara eşlik eden bilgi panoları ile birlikte alandan çıkarılan buluntuların izlerinin bilet holünün ve peron bölgesinin zeminine işlenmesi transfer merkezinden transit gecen yolcuların da arkeolojik alan hakkında farkındalığını arttıracağına inanıyoruz. Bilet holünde bulunan sergi mekanından iskele strüktüre bağlanarak ziyaretçi merkezi sergi rotasını izleyerek meydana ulaşılabilmektedir. Marmaray binaların etrafında bulunan yeşil alanlar ağaçlandırılarak kentlinin kullanımına sunulmuştur.
84102
Metro yapısının betonarme duvarı sergi sisteminin bir parçası olarak ele alınmıştır. Beton yüzeye farklı sıklıklarda taraklama işlemi uygulanarak alanın stratigrafik kesiti işlenmiştir ve bölgenin geçmişinin bu katmanlar üzerinden aktarılması hedeflenmektedir. Bu kesit üzerinde açılan sergi nişlerinin alandan çıkarılan çeşitli buluntular bulundukları kotlara göre yerleştirilerek izleyicin bölgenin farklı katmanları ile ilişki kurması hedeflenmiştir. Rota bilet holü kotuna ulaştığında, betonarme duvarda açılan çeşitli boşluklar sayesinde kazı çukuru meydan ve raylı sistem arasında görsel ve fiziksel ilişki sağlanmıştır. Iskele struktur uzerinde yeralan prizmatik mekanlar bilet holüne taşarak serginin sürekliliğini rayli sistem içerisinde devam ettirmektedir. Peron katına yerleştirilen dijital sergi panoları alanda keşfedilmiş en eski iz olan Neolitik katman hakkında bilgi vermektedir.
84102
Yarışmaya konu Odak alanı, raylı sistemi yapıları ve giriş-çıkışları, açık otopark ve kazı çukuru arasında paylaşılarak tanımsızlaşmıştır. Parçalanmışlık ve ilişkisizlikler sebebiyle açık alan kullanımları da, yer ve geçmiş ile kurulan ilişki de zayıftır. Önerdiğimiz yeni odak alanı tasarımı ziyaretçiye yeni bir rota ve yüzeyler sunarak geçmişi hatırlatırken, alanın aynı zamanda kentli için önemli transfer noktası olduğu gerçeğini unutmamaktadır. M2 metro hattı çatısındaki meydanın yeni tasarımının, hızlı yaya sirkülasyonuna uygun olacak şekilde yalın, zemini ve sınırları ile tanımlı ve konforlu olması hedeflenmiştir. Meydan üzerinde yayaların oturma-bekleme-buluşma ihtiyaçlarına destek olan oturma duvarları yer alır. Yayalar için gölge mekanları ise Ziyaretçi Merkezi'nin meydana bakan yüzü sağlar. Geçiş alanı olarak sorunsuz çalışması hedeflenen meydan, mevcut halinden farklı olarak, kot farklılıklarından faydalanır, caddeler ve kaldırımları ile daha güçlü ilişki kurar. Yarışma alanı içindeki yeşil alanlar mevcutta, yayaları Marmaray binalarından belirli mesafede tutmaya çalışarak metro girişlerine yönlendiren yaya yolları dışında kalan artık alanlardır. Büyüklükleri de göz önünde bulundurulursa; bu pasif alanların aktif yeşil alanlara dönüşme potansiyeli değerlidir. Özellikle Gazi Mustafa Kemal Paşa ve Namık Kemal Caddeleri ile ilişkili alanların yeni yoğun yeşil dokusuyla, gölge değeri yüksek ağaçlarıyla, metro ve Marmaray çıkışlarına yakınlığıyla sosyalleşmeye imkan verecek yeni bir açık alan kullanımına destek olması hedeflenmiştir. Kentlinin yeni buluşma mekanı olabilecek bu alanlarda, metro meydanına kıyasla, geçirilen zamanın artacağı, yaya hızlarının ise düşeceği öngörülmüş ve zemin kaplaması tümüyle değiştirilmiştir. Çatıdaki geçirimsiz yüzeyler, tabii zemindeki geçirimli, geniş derzli doğal malzemelere dönüşür. Yeşil alan sistematiği ve sürekliliği için değerli, mikroklimatik faydalar sağlayacak bu alanların mevcut su ve bakım ihtiyaçları azaltılacak şekilde yeniden bitkilendirilmesi gerekir. Bitki türü seçimleri yapılırken bitki orjinlerine özen gösterilerek doğal veya İstanbul iklimine tamamen adapte olmuş kültürel-doğal türler önerilmiştir. Proje genelinde düzenli bakım ve sulama ihtiyacı duyan çim ve mevsimlik çiçek uygulamalarının kaldırılarak, yeni çayır ve yer örtücü türler ile bitkilendirme yapılması, Longa bostanlarına referansla tasarlanan bahçelerde; mevsimsel geçişleri ile ortamlara dinamizm katan, kullanıcıların doğa ile bağını güçlendiren ve ortama duyulan aidiyet hissini güçlendiren meyve ağaçları kullanılması önerilmiştir.
Ağaçlandırma için önerilen türler: Acer campestre (Ova Akçaağacı), Fraxinus angustifolia (Sivri Meyveli Dişbudak), Carpinus orientalis (Doğu gürgeni), Cercis siliquastrum (Erguvan), Elaeagnus angustifolia (İğde), Tilia tomentosa (Gümüşi Ihlamur). Yeşil zemin için önerilen türler: Üzerinde yoğun yaya hareketinin olacağı düşünülen (metro girişleri yakın çevresi vb.) alanlarda Trifolium repens (ak açgül), hareketin daha az olacağı düşünülen alanlarda (transfer merkezi binası yakın çevresi) ise Medicago sativa (yonca) ve çayır.
84102 Kazı çukurunun Batısında bulunan otopark alanında keşfedilen ve yerinden kaldırılan Bizans kilisesinin izleri, beton döşeme olarak yeniden tariflenip çocuk oyun alanı olarak planlamıştır. Bu alanda oluşturulan kum havuzlarında çocuklar için açık hava arkeoloji ve keşif atölyelerinin düzenleneceği öngörülmektedir. Bölgede Longa bostanlarına referans veren izler oluşturulup bostan olarak düzenlenerek alanın tarımsal katmanı hafızasına gönderme yapılmaktadır. Bu bölgede oluşturulan bilgi yüzeylerinde Osmanlı döneminde kent içi tarım alanları ve su yolları hakkında bilgiler verilmektedir. Küçük Langa Caddesi üzerinde bulunan ve Meydanı Kuzey yönünde sınırlayan yapı adalarında bulunan binaları zemin katlarının kafe, kitabevi, hediyelik eşya mağazaları gibi turistik fonksiyonlarla yeniden işlevlendirilmesi önerilmektedir. Bu alan Atatürk Bulvarı, Namık Kemal Caddesi ve Valide Cami Sokak sayesinde Aksaray meydanına bağlanmaktadır. Valide Cami Sokak uzantısında tasarladığımız rampa kazı çukuru içerisinde bir iz oluşturarak metro bağlantısı güçlendirilmiştir ve kentlinin bu alanda yapılacak arkeolojik çalışmalar ile ilişki kurması hedeflenmiştir. Rota üzerinde tasarlanan laboratuvar binaların kentliye arkeoloji ve konservasyon hakkında bilgiler sunulmaktadır. Laboratuvar binasında Üst kotta tasarlanan yürüme platformu sayesinde izleyiciler arkeologların çalışmalarını izleyebilmektedirler. Rotanın Kuzeyinde ve Güneyinde kalan alanların arkeolojik kazı alanı olarak ele alınması önerilmektedir. Bu alanlarda yapılacak kazılar bu rota sayesinde aktif olarak kentli tarafından izlenebilecektir. Ziyaretçi merkezi ile başlayan rota 100 Ada bölgesinde meydanlaşarak sonlanmaktadır. Bu bölgede 100 Ada hakkında bilgilendirme alanları kurgulanmıştır. Tren yolu izi boyunca ilerleyen yaya aksı 100 Ada ile meydan arasındaki bağlantıyı sağlamaktadır. Aksın meydanla buluştuğu noktada yer alan gar gazinosunun ulaşım müzesi gibi kamusal bir işlevle değerlendirilmesinin bölgenin kentsel niteliğini artıracağına inanıyoruz. Tren yolunu önerdiğimiz nostaljik tramvay ile yeniden aktifleştirerek bölgenin Sirkeci ve Tarihi Yarımadanın turistik rotaları ile bağlantısının güçlendirmeyi öneriyoruz. Atatürk Bulvarı üzerinde bulunan yaya üst geçidini nostaljik tramvay köprüsüyle birleştirerek yaya aksı ile sürekliliği sağlanmıştır. Atatürk Bulvarı ve Namık Kemal Caddesi kaldırım izleri Yalı Mahallesine uzatılarak meydanın deniz ile bağlantısı sağlanmıştır. VAZİYET PLANI
Etaplama önerisi olarak öncelikle Ziyaretçi Merkezinin, Meydan sergileme alanlarının ve Laboratuvar yapılarının uygulanmasını öneriyoruz. İkinci etapta kazı çukurunda çalışmaların sürdürülmesi ve çıkan buluntulara göre kazı alanın şekillenmesinden sonra Langa caddesini Atatürk Bulvarı ve Namık Kemal caddesi arasında yayalaştırılmasını planlıyoruz. Bu durumun çevre yapılarda turistik işlevlerle dönüşüme yol açacağını öngörüyoruz. Üçüncü etapta yayalaştırma çalışmalarının 100 Ada’ya devam ettirilmesini ve Kazı alanlarını sur izinin Kuzey ve Güneyine genişleterek Arkeopark rotasının tamamlanmasını öneriyoruz.
1/1000
84102 B
Sunum Od. Oturma Elemanı
Kütüphane
kiosk
Oturma Elemanı
A
Sergi Salonu Sergi Yüzeyi
Sergi Yüzeyi
Sergi Yüzeyi
Sergi Yüzeyi
Dijital Sergi Yüzeyi
YK-26 Ahşap Oturma Elemanı
Ahşap Oturma Elemanı
Metro Girişi
Ahşap Oturma Elemanı
Batık Bilgilendirme Alanı
Metro Girişi
Amfi
iskele PLAN
±0.00 kotu 1/200
B
Kütüphane Sergi Yüzeyi
Sergi Yüzeyi
Sergi Salonu
Sergi Yüzeyi
Sergi Yüzeyi
iskele PLAN
A
-2.64 kotu 1/200
Sergi Nişleri
B *kazı çukurunda arkeolojik araştırmaların devam edeceği öngörülmektedir
*kazı çukurunda arkeolojik araştırmaların devam edeceği öngörülmektedir
Metro Çıkışı Sergi Yüzeyi
oturma elemanı Sergi Yüzeyi Metro Çıkışı
Sergi Nişleri
oturma elemanı
Sergi Yüzeyi Sergi Nişleri
oturma elemanı Sergi Yüzeyi
Metro Çıkışı
Sergi Yüzeyi
A Sergi Yüzeyi
Metro Çıkışı Sergi Nişleri Sergi Alanı
YK-26 YK-6
Metro Çıkışı
iskele PLAN
-7.78 ve -5.28 kotu
Metro Çıkışı
1/200
GÖRÜNÜŞ 1/200
KESİT A 1/200
KESİT B 1/200
84102
Çinko çatı örtüsü
ÇELİK KONSTRÜKSİYON
Metal Kaplama
ÇELİK KONSTRÜKSİYON
ÇELİK KONSTRÜKSİYON
AYDINLATMA ELEMANI Kontraplak kaplama BİLGİ EKRANI
BİLGİ PANOSU Alüminyum Doğrama
Perfore Metal Kaplama Ahşap zemin kaplaması beton rölyef batık izi fuga
fuga
YK19
meydan PEYZAJ DETAYI SD04 1/50
Metal korkuluk
Ahşap zemin kaplaması
SERGİLEME NİŞİ
METRO İSTASYONU
METRO İSTASYONU
ÇELİK KONST.
ÇELİK KONSTRÜKSİYON
METRO İSTASYONU
Ahşap zemin kaplaması
ÇELİK KONSTRÜKSİYON
Metal korkuluk
KAZI ÇUKURU
KAZI ÇUKURU
KAZI ÇUKURU
iskele SİSTEM DETAYI
iskele SİSTEM DETAYI
iskele SİSTEM DETAYI
1/50
1/50
1/50
SD01
SD02
şaft bölgesi lab. AKSONOMETRİK
SD03
Ziyaretçi Rotası
Kurutma Cihazı
Depo Güvenlik Od.
Laboratuvar Laboratuvar girişi Fırın
Yük asansörü *Bodrum Kat Sınırı
Ofis Konservasyon Havuzları Ofis
Konservasyon Havuzları
Malzem Deposu Konservasyon Havuzları
Kimyasal Deposu
Personel Girişi Laboratuvar girişi Peg Deposu Ziyaretçi Rotası
Arşiv
*Bodrum Kat Sınırı
Depo
Depo Analiz ve Örnekleme
B
Soyunma Od.
Laboratuvar
laboratuvar PLAN
şaft bölgesi lab PLAN
zemin kat 1/200
zemin kat
laboratuvar AKSONOMETRİK
1/200
Ziyaretçi Rotası Geçici Depolama Alanı Yemek Od.
Kat Holü
Araştırmacı Od. Giriş Holü
Giyinme Od.
şaft bölgesi lab PLAN
Giyinme Od.
Mutfak
Depo Depo
Konservasyon Havuzları
bodrum kat 1/200 Geçici Eser Deposu Yemek Salonu Geçici Eser Deposu
Sunum Alanı Toplantı Od.
B Ziyaretçi Rotası
Laboratuvar
laboratuvar PLAN 1. kat
Geçici Depolama Alanı
1/200
laboratuvar KESİT A 1/200
şaft bölgesi lab KESİT A 1/200