geriliyorsa, antibiyotik kullanımı gerekmez. Bakterilere bağlı enfeksiyonlarda ise antibiyotik gerekebilir. Bu enfeksiyonlar en sık çocuklarda görülür. Yaşlılar, diyabet ve astım gibi kronik hastalığı olanlar risk grubunu oluştururlar. Erişkinlerde ise aşırı yorgunluk, stres, beslenme düzensizliği ve soğuğa maruz kalma gibi durumlarda hasta olma olasılığı artar.
Kalkan görevi gören besinler Sonbaharda artan virüs ya da bakteri kaynaklı hastalıklardan korunmak için iyi beslenmek, vitamin desteği almak, düzenli uyumak, spor yapmak ve mevsim şartlarına uygun giyinmek gerekir. Çikolata, helva, lokum, şerbetli tatlılar, incir ve üzüm gibi şeker oranı yüksek gıdaların tüketimi, kısa vadede enerjiyi yükseltse de, uzun vadede yorgunluk yapacağından bu mevsimde dikkatli tüketilmelidir. Bu tür gıdalar kan şekerini hızlı yükseltir ve hızlı düşürür. Bunlar yerine kan şekerini kontrollü yükselten bulgur, kuru baklagiller, kepekli pirinç ve ekşi meyveler gibi besinler tercih edilebilir. Yağda kızarmış yiyecekler de mideyi yoracağından, pişirme yöntemi olarak haşlama ya da fırında pişirme yöntemleri tercih edilmelidir. Bunlarla birlikte sonbaharda, açık havada deniz kenarında ya da ormanda gün ışığıyla birlikte yapacağınız 1 saatlik yürüyüş, seratonin hormonunun
(mutluluk) salgılanmasını sağlayarak, size mutluluk verir. Sonbaharda özellikle tüketilmesi tavsiye edilen, kalkan görevi gören besinler vardır: • Elma, bağışıklık sistemini güçlendirir, B3 ve E vitaminleriyle, potasyum ve bol miktarda pektin içerir. • Bağışıklık sistemini güçlendiren, grip ve soğuk algınlığından koruyan meyvelerin başında gelen portakal, içerdiği C vitamini ve folik asit sayesinde öksürüğü de azaltır. • Üzüm, A ve C vitaminleriyle demir ve potasyum minerallerini içerir. Bu sayede vücudun daha dirençli olmasını sağlar. • Narda bol miktarda C vitamini bulunur. Demir ve potasyum açısından da zengin olan narın bolca tüketilmesi, bağışıklık sistemini güçlendirdiğinden virüslere karşı koruma sağlar. • Ateşli hastalıklara karşı güçlü bir silah olan vişnede, A vitamini ve potasyum bulunur. Vişne suyu ateşi düşürüp, susuzluğu giderir. • Proteinler vücudumuzun yapıtaşı olduğundan sonbahar aylarında bağışıklık sisteminin güçlenmesinde büyük rol oynarlar. Depo edilemediğinden, her gün bitkisel ve hayvansal gıdaları tüketmek gerekir.
• Omega 3 yağ asitlerini içeren balık, balık yağı, fındık ve ceviz ile omega 9 içerikli zeytinyağı ve fındık yağı gibi sıvı yağlar bağışıklık sistemini olumlu etkilediği için tüketilmelidir. • Çinko eksikliği enfeksiyonlara karşı zayıflığı da beraberinde getirir. Çinko kaynakları kırmızı et ve kabuklu deniz ürünleri ile karaciğer gibi hayvansal kaynaklı besinler, süt, peynir ve kuru baklagiller tüketilmelidir.
Sonbaharı hastalıklara yakalanmadan geçirmek için: • A, C ve E vitaminlerince zengin olan brokoli, lahana, enginar, ıspanak, havuç, maydanoz, sarımsak gibi sebzelerle, bol miktarda meyve tüketin. • Fındık, badem, ceviz, fıstık gibi E vitamini yönünden zengin kuruyemişler tüketin. • Güçlü bağışıklığın bir diğer vazgeçilmezi probiyotiklerdir. Yoğurt ve kefir gibi probiyotikler, bağırsaklar için yararlı bakterileri artırarak, hastalığa engel olur. • Vücuda güç ve enerji veren pekmezi her gün tüketin. • Kahve ve kola gibi kafein içeren içeceklerin kullanımını azaltın, günde 10-12 bardak su için. • Evlerinizi ve işyerlerinizi sık sık havalandırın. Böylece hava yoluyla hastalıkların bulaşmasını önleyebilirsiniz. • Mevsime uygun kıyafetler tercih edin, ne çok ince, ne de çok kalın giyinin. • Özellikle Eylül-Ekim döneminde grip aşısı yaptırın. • Soğuk algınlığı yaşayan kişilerle solunum yolu temasından kaçının. Onların eşyalarını kullanmayın. • Hasta olunduğunda maske kullanmak, hapşırırken ağzı ve burnu mendille kapatmak ve evde istirahat etmek, hastalığın başkalarına bulaşmasını engeller. • Ellerinizi sık sık yıkayarak mikroplara karşı kendinizi koruyabilirsiniz.
35