Z Kolpingiem dla zrównoważonego rozwoju.

Z KOLPINGIEM dla zrównoważonego rozwoju

Z KOLPINGIEM

dla zrównoważonego rozwoju

Z KOLPINGIEM dla zrównoważonego rozwoju

Wydawca: Fundacja Dzieła Kolpinga w Polsce ul. Żułowska 51, 31-436 Kraków tel. +48 12 418 77 70 e-mail: fundacja@kolping.pl www.fundacja.kolping.pl

Redaktor: Małgorzata Cichoń

Współpraca merytoryczna: Bożena Michałek, Beata Harasimowicz, Monika Dąbrowska, Patrycja Kwapik, Krzysztof Wolski

Zdjęcia: archiwum Związku Centralnego i Fundacji Dzieła Kolpinga w Polsce, Kolping International (Międzynarodowe Dzieło Kolpinga)

Opracowanie graficzne i skład: Panthanaka Studio Grzegorz Słyk

ISBN: 978-83-963748-1-3 Wydanie I, 2022 Kraków © Copyright for this edition by Fundacja Dzieła Kolpinga w Polsce

Publikacja została przygotowana w ramach projektu pt.: „Seniorzy dla zrównoważonego rozwoju”. Projekt dofinansowany ze środków rządowego programu wieloletniego na rzecz Osób Starszych „Aktywni+” na lata 2021–2025.

Spis treści

Wprowadzenie

Czym jest zrównoważony rozwój?

Poznaj historię Fundacji Dzieła Kolpinga w Polsce

Jak działamy?

KAWA TATICO – przysmak Sprawiedliwego Handlu

MŁODZI – edukacja dla przyszłości

SENIORZY – przykład i pasja

SOLIDARNOŚĆ PONAD GRANICAMI – akcje charytatywne

„Wiaderko Prądu” dla Ugandy

„Razem dla Hondurasu”

„Solidarni z Ukrainą”

WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA – by tworzyć Jeden Świat

RAZEM dla wspólnego dobra – dołącz do nas!

„Ma się wrażenie, że ludzie najróżniejszych krajów zbliżają się do siebie coraz bardziej i ściślej, że niewidzialna, ale potężna ręka narodów przynagla ich, by uświadamiali sobie swe wspólne pochodzenie, swą wielką wspólnotę rodzinną, a więc także prawdziwie wielkie zadanie w tym świecie” bł. ks. Adolph Kolping („Reńska Gazeta Ludowa”, 1851 r.)

„Zawsze winniśmy pamiętać, że rozwój ekonomiczny kraju musi uwzględniać wielkość, godność i powołanie człowieka, który «został stworzony na obraz i podobieństwo Boże» (por. Rdz 1, 26). Rozwój i postęp gospodarczy nie może dokonywać się kosztem człowieka i uszczuplania jego podstawowych wymagań. Musi to być rozwój, w którym człowiek jest podmiotem, czyli najważniejszym punktem odniesienia. Rozwój i postęp nie może dokonywać się za wszelką cenę!” św. Jan Paweł II (homilia w Ełku, 1999 r.)

„Trzeba umocnić świadomość, że jesteśmy jedną rodziną ludzką. Nie ma granic ani barier politycznych lub społecznych, które pozwalają nam na izolowanie się i właśnie dlatego nie ma miejsca na globalizację obojętności”

Wprowadzenie

Od momentu powstania Fundacji Dzieła Kolpinga w Polsce każdego dnia podejmujemy decyzje i wdrażamy rozwiązania w duchu zrównoważonego rozwoju. Wiemy, że razem ponosimy odpowiedzialność za Jeden Świat, a jako wspólnota obecna w wielu zakątkach globu – dostrzegamy więcej. Powinniśmy zatem być bardziej świadomi wyzwań, z jakimi mierzy się ludzkość w XXI wieku i adekwatnie na nie odpowiadać.

W niniejszej publikacji pokazujemy tylko nieliczne przykłady działań podejmowanych przez Fundację w ciągu ostatnich lat. Zarówno w kontekście wyzwań ekologicznych, jak i konkretnych akcji pomocowych, kiedy odpowiedzieliśmy na potrzeby napływające do nas z różnych stron świata: Ugandy, Hondurasu i Ukrainy.

Dużo miejsca poświęcamy idei Sprawiedliwego Handlu, którą ukazujemy poprzez historię wyjątkowego produktu, jakim jest kawa „Tatico”. Z naszej

rozmowy z przedstawicielem Dzieła Kolpinga w Hondurasie dowiecie się, jak powstaje ten aromatyczny, pełen smaku napój, jak ważna jest troska o jakość ziaren i upraw. Przekonacie się przede wszystkim, że warto zadbać o ludzi, którzy dostarczają efekt swojej ciężkiej pracy na europejski rynek.

„Kolping” to międzynarodowa wspólnota czynu, do której każdy jest zaproszony, zarówno człowiek młody, jak i dojrzały oraz senior. Mamy nadzieję, że dzięki tej skromnej lekturze poczujecie się Państwo zainspirowani do wspólnej pracy na rzecz zrównoważonego i – jak dodaje papież Franciszek w encyklice Laudato si’ – zintegrowanego rozwoju wszystkich ludzi.

Bożena Michałek członkini Zarządu Fundacji Dzieła Kolpinga w Polsce

Czym jest zrównoważony rozwój?

„Zrównoważony rozwój opiera się na dążeniu do osiągnięcia jak najlepszego wyniku ekonomicznego przy jednoczesnym poszanowaniu środowiska naturalnego oraz rozwoju społecznego. Istotą koncepcji zrównoważonego i trwałego rozwoju jest więc właściwe zarządzanie globalnymi dobrami publicznymi, rozumianymi jako wiedza nagromadzona przez poprzednie pokolenia, dziedzictwo kulturowe, ochrona środowiska, prawo do życia w pokoju oraz do zaspokajania podstawowych potrzeb, a także zrównoważony wzrost.

Postępujący proces globalizacji i będąca jego następstwem rewolucja informacyjna sprawiły, że liczne zagrożenia i sprzeczności występujące między poszczególnymi państwami – o charakterze gospodarczym, politycznym czy społecznym – mają we

współczesnej gospodarce znacznie szerszy wymiar niż dotychczas, ze względu na swą powszechność, kumulatywność i intensywność.

Wobec ograniczonej efektywności dotychczasowego porządku gospodarczego, rozwiązanie w sposób bezkonfliktowy tak złożonych problemów gospodarczych, jak ochrona środowiska, stabilność i bezpieczeństwo czy zarządzanie coraz bardziej ograniczonymi surowcami naturalnymi – możliwe jest tylko za pomocą nowych rozwiązań.

Podmiotami, które mogą odegrać szczególnie istotną rolę w rozwiązywaniu tych konfliktów, wydają się być (…) organizacje międzynarodowe o charakterze globalnym i regionalnym, które powinny stać się platformami współpracy i wypracowywania konsensusu”. Źródło: „Ewa Latoszek, Magdalena Proczek, Monika Krukowska „Zrównoważony rozwój a globalne dobro publiczne w teorii i praktyce organizacji międzynarodowych”, Warszawa 2016

Istotąkoncepcjizrównoważonego i trwałego rozwojujestzaspokajaniepotrzeb obecneg o p o k o l e n i a zeb nmujeińelokophcyłzsyzrpsnazsainazs an einejokopsaz bezrtophci . tansezconwóroTksor a o l du z i , lp a n e tę i zy s k.

Bł. ks. Adolph Kolping

Poznaj historię Fundacji Dzieła Kolpinga w Polsce

Dzieło Kolpinga w Polsce jest zorganizowaną wspólnotą katolicką, obecną w wolnej Ojczyźnie od 1990 r. Obecnie zrzesza ponad 40 stowarzyszeń zwanych Rodzinami Kolpinga – od nazwiska patrona, bł. ks. Adolpha Kolpinga, żyjącego w latach 1813-1865, prekursora katolickiej nauki społecznej.

Troszczył się on szczególnie o młodych, którzy opuścili swe rodzinne domy w poszukiwaniu chleba i pracy. Skupiał ich w Związkach Czeladniczych. Pomagał swoim podopiecznym zaspokoić nie tylko doraźne potrzeby, ale chciał, by kształtowali w sobie i wzmacniali chrześcijańską tożsamość. Świadomi własnej godności – podejmowali inicjatywę i działali w sposób solidarny. Zależało mu, by prowadzili przykładne życie w rodzinie, zdobywali sprawność w zawodzie i aktywnie angażowali się w Kościele oraz w społeczeństwie.

Ks. Kolping został beatyfikowany przez św. Jana Pawła II 27 października 1991 r.

„Spadkobiercami” dawnych Związków Czeladniczych są dziś Rodziny Kolpinga, działające głównie przy parafiach. Stowarzyszenia te odpowiadają na wyzwania czasu i potrzeby lokalnych środowisk, a zarazem tworzą wspólnie Związek Centralny Dzieła Kolpinga w Polsce. Należy on do Międzynarodowego Dzieła Kolpinga (z siedzibą w Kolonii, gdzie działał nasz Patron), posiadającego reprezentację w Radzie Gospodarczej i Społecznej ONZ (ECOSOC) w Nowym Jorku oraz w Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) w Genewie.

Międzynarodowe Dzieło Kolpinga łączy w jedną sieć wszystkie Rodziny Kolpinga w aż 60 krajach świata! Zaznaczyliśmy je na mapie kolorem pomarańczowym.

szerokie wsparcie dla mieszkańców Ukrainy. Przykłady naszych działań poznasz na dalszych stronach tej publikacji. Po więcej informacji zapraszamy na stronę internetową: www.fundacja.kolping.pl

Jak działamy?

KAWA

Tak rodzi się kawa

Nam kojarzy się z porannym rytuałem, przyjemnym zapachem i aromatem, a jej producentom? – Z niezbędnym wysiłkiem, którego potrzeba, by skosztować filiżanki dobrego napoju – mówi Rufino Rodríguez Martínez, dyrektor Dzieła Kolpinga w Hondurasie, przybliżając okoliczności, w jakich powstaje kawa „Tatico”.

Małgorzata Cichoń: Honduras to dla wielu Polaków kraj egzotyczny. Na stronach dla podróżnych pojawiają się zachwyty nad jego piękną przyrodą, ale i ostrzeżenia przed dużą przestępczością w miastach. Jaka jest Twoja ojczyzna?

Rufino Rodríguez Martínez: To błogosławiona kraina, skąpana w dwóch ocenach – Atlantyckim i Spokojnym, z pięknymi plażami i rafami. Są u nas ciekawe miejsca do odwiedzenia, takie jak ruiny Copan, Omoa, Lancetilla oraz inne. Mieszkańcy okazują turystom gościnność. To prawda, że w niektórych miastach istnieją niebezpieczne dzielnice, zwłaszcza gdy osoba chodzi tam sama lub niepotrzebnie się naraża.

Z czego jesteś najbardziej dumny jako Honduranin?

Jesteśmy pokornym, pracowitym narodem, który walczy od wschodu do zachodu słońca, aby godnie żyć. Cieszy nas duże zainteresowanie ze strony organizacji pozarządowych. Obecny rząd poszukuje rozwiązań wielkich problemów, które nas dotykają, przede wszystkim w dziedzinie zdrowia, edukacji czy bezpieczeństwa.

Co to za problemy?

Wymieniłbym przede wszystkim brak poczucia bezpieczeństwa, migrację, wysokie koszty utrzymania w porównaniu z dochodami, korupcję, rosnące ubóstwo, bezrobocie oraz pogorszenie stanu środowiska.

Jak to się stało, że zaangażowałeś się w działalność społeczną na rzecz współmieszkańców?

Uświadomiłem sobie, że jako ochrzczony mam obowiązek, aby wspólnie z innymi troszczyć się o integralny dobrostan. Podam przykład: mieszkając na wsi, wraz z pozostałymi ludźmi nie mieliśmy zapewnionej opieki zdrowotnej. Najbliższy ośrodek zdrowia był oddalony o 13 km, ale to nie oznaczało, że będzie się w nim przyjętym. Dlatego utworzyliśmy mały komitet, by zbierać pieniądze i kupować leki tym, którzy najbardziej tego potrzebowali.

Czym zajmujesz się w „Kolpingu”? Odkąd w 2004 r. powstało w Hondurasie Dzieło Kolpinga, stanąłem na jego czele i do dziś je prowadzę. Mam również stały kontakt z zarządem Międzynarodowego Dzieła Kolpinga jako przedstawiciel kontynentu amerykańskiego. Zarówno w „Kolpingu”, jak i w społeczności, prawie zawsze służę ludziom, głównie ich słucham.

Jak odbierana jest u was ta organizacja? Pozytywnie, ponieważ ma obie „ręce”: jedna z nich

to duchowość, doświadczenie życia Jezusa, a druga –część społeczna, w której konkretyzowana jest Ewangelia. A zatem widzimy wiarę i życie. Według stanu na czerwiec 2022 r. w Hondurasie istnieje 471 Rodzin Kolpinga, w które angażuje się łącznie 5 350 osób.

Wiele z nich to producenci kawy „Tatico”. W Polsce przeważnie kojarzymy ten napój z porannym rytuałem, aromatem i smakiem, który pobudza nas do życia. A Tobie, z czym się kojarzy? Z niezbędnym wysiłkiem, którego potrzeba, aby skosztować filiżanki dobrej kawy. Z ciężką pracą producentów, trzyletnim oczekiwaniem na pierwsze zbiory na ich plantacjach, trudem, jaki pociąga za sobą każde żniwo, z wyzwaniem dostosowania się do warunków klimatycznych… To wszystko sprawia, że mam ogromny szacunek dla napoju, który jest przede mną! Podziwiam pracę i pasję ludzi, dbających o to, aby każdy łyk kawy był możliwy.

Na czym polega działalność kolpingowskiej spółdzielni?

Do naszej spółdzielni należą drobni producenci. Każdy z nich ma uprawy o powierzchni od jednego do dwu hektarów. Pracując w stowarzyszeniu, mamy wspólny cel, by osiągnąć jakość, a nie ilość. W sposób zrównoważony produkujemy wysokiej jakości ziarna

kawy. Uprawy członków spółdzielni są rozmieszczone w różnych regionach, o specyficznych warunkach agroklimatycznych. To wszystko sprawia, że każda partia ziaren ma charakterystyczne zapachy, aromaty i smaki, co daje efekt złożonych cech sensorycznych napoju.

Jakie starania podejmujecie, aby utrzymać zrównoważony produkt?

W tym celu przeprowadza się identyfikowalność w produkcji, z oceną techniczną w gospodarstwach. Ściśle współpracujemy z każdym producentem, nieustannie monitorując, czy spełnione są wszystkie wymagania dotyczące jakości i certyfikacji. Otwieramy w ten sposób drzwi do kawy o zróżnicowanych atrybutach i bardziej sprawiedliwym łańcuchu wartości. Jako organizacja znamy wpływ każdego elementu produkcji na jakość końcowego napoju.

O jakich elementach mowa?

Takich jak: gleba, wysokość, mikroklimat, odmiany, metody uprawy i przetwarzania. Dlatego wspieramy naszych producentów pomocą techniczną, aby wzmocnić zalety każdego elementu, uzyskać najlepsze ziarna i uczynić je spójnymi.

Podziwiam pracę i pasję ludzi, dbających o to, aby każdy łyk kawy był możliwy – mówi Rufino Rodríguez Martínez

Czym, z waszej perspektywy, jest idea sprawiedliwego handlu?

Sprawiedliwy handel jest szansą dla małych producentów, ponieważ docenia wielki wysiłek pracy, którą wykonują na co dzień na swoich plantacjach kawy. Pomaga w tym, by mogli w większym stopniu stanowić o swoim życiu. Pozwala dotrzeć na rynki eksportowe na sprawiedliwych warunkach, wzmacnia pozycję producentów w handlu międzynarodowym, zapewnia dostęp do finansowania i udziału w programach szkoleniowych.

Jak wygląda proces certyfikacji?

Obecnie Spółdzielnia Kolping COCACCAL (Cooperativa Cafetalera Cuevas del Cerro Azul Limitada) jest tą, przez którą kawa jest eksportowana do Niemiec i dociera do was. Co roku spółdzielnia przechodzi audyt, realizowany przez Flocert, organizację zajmującą się audytem i weryfikacją społeczną oraz globalnym certyfikatorem „Fairtrade”. Sprawdzają, czy wszystkie dokumenty są w porządku, czy płatności są uregulowane zgodne z prawem, a także udają się w teren do gospodarstw producentów kawy, by zweryfikować, czy wdrożono wszystkie zasady, które są wymagane do utrzymania certyfikatu Sprawiedliwego Handlu.

Czy są u Was jakieś przysłowia lub powiedzenia związane z kawą? My mówmy: „Wyłożyć kawę na ławę”, chcąc powiedzieć coś w sposób jasny, bez ogródek, wprost. W Hondurasie mamy powiedzenie: „Dobra kawa nie potrzebuje cukru, a zła na niego nie zasługuje”. Nawiązujemy w ten sposób do jakości naszej kawy i tego, by ją degustować taką, jaka jest, wychwytując jej specyficzne aromaty i smaki.

Martínez – dyrektor Dzieła Kolpinga w Hondurasie, który przyczynił się do powstania ojczystej organizacji w 2004 r. Piastuje stanowisko członka Rady Generalnej Międzynarodowego Dzieła Kolpinga (z siedzibą w Kolonii) jako przedstawiciel kontynentu amerykańskiego. Prywatnie: mąż, ojciec trojga dzieci i dziadek czworga wnucząt.

Rufino Rodríguez

Zbieranie owoców kawy na plantacji

Dla prawdziwych smakoszy

Kawa „Tatico” ma w swoim składzie ziarna z upraw rolników Dzieła Kolpinga w Hondurasie. Powstaje w harmonii z ludźmi i środowiskiem.

Paderborn to uniwersyteckie miasto powiatowe leżące przy źródłach rzeki Pader w  zachodnich Niemczech. Dzieło Kolpinga w Padernborn od 25 lat współpracuje z producentami kawy i sprzedaje ją pod marką „Tatico”. Od połowy 2021 r. stowarzyszenie, jako właściciel marki, przejęło również wszystkie działania związane z paleniem kawy oraz jej sprzedażą.

Na terenie Centrum Szkoleniowego Kolping w Brakel (miasteczka niedaleko Paderborn), uruchomiono palarnię Röstwerkstatt Brakel gGmbH. Jak dotąd stworzono tam sześć nowych miejsc pracy i zyskano miano zakładu integracyjnego, w którym pracują obok siebie osoby niepełnosprawne ze sprawnymi pracownikami.

Ten zakład produkcyjny importuje rocznie około 80 ton doskonałej jakości kawy od producentów Dzieła Kolpinga w Hondurasie w ramach bezpośredniego i przejrzystego łańcucha dostaw bez pośredników. W Brakel ziarna są delikatnie palone w palarni bębnowej. Następnie kawa jest pakowana: zastosowanie odpowiedniej bariery tlenowej w torebkach pozwala zachować trwałość oraz gwarantuje ochronę aromatu.

Gotowy produkt rozprowadzamy za pośrednictwem różnych kanałów dystrybucji w Europie.

Dzieło Kolpinga w Hondurasie (z przynależącą do niego spółdzielnią kawową) i Dzieło Kolpinga w Paderborn współpracują bezpośrednio ze sobą. Dyrektor zarządzający palarni, Thorsten Schulz, wyjaśnia: – Dużą wagę przywiązujemy do równej i solidarnej pracy, a uczciwość i przejrzystość to wartości stanowiące podstawę naszych relacji biznesowych. Stowarzyszenie z Paderborn i spółdzielnia kawowa w Hondurasie podpisały porozumienie w sprawie długoterminowych i zrównoważonych stosunków handlowych, zgodnie z zasadami etyki.

W składzie „Tatico” znajdują się w stu procentach czyste ziarna arabiki o doskonałej jakości. Ze względu na starania producentów, marka ta określana jest mianem napoju dla smakoszy. Aktualnie kawa z Hondurasu nie posiada certyfikatu ekologicznego, jednak wiele z upraw uczestniczących w eksporcie produkuje kawę organiczną, to znaczy, że nie stosuje się tam żadnych sztucznych nawozów czy też chemicznych środków ochrony roślin.

Kawa posiada znak „Fairtrade”, który oznacza również podejmowanie działań na rzecz ochrony wody i lasów oraz bioróżnorodności. Aby wszystkie te

czynniki były prawidłowo przestrzegane w spółdzielni, Dzieło Kolpinga w Hondurasie zatrudniło inżyniera rolnictwa.

Zrównoważony rozwój to nie tylko element produkcji. Przywiązujemy do niego wagę również na pozostałych etapach. Wszystkie przesyłki, które opuszczają palarnię kawy „Tatico”, realizowane są w sposób neutralny dla klimatu za pośrednictwem przyjaznej dla środowiska usługi transportowej. Kartonowe pudełka wykonano z materiałów z recyklingu, opakowania nie zawierają aluminium, a papier pochodzi ze zrównoważonej gospodarki leśnej. Prąd pozyskiwany jest z odnawialnych źródeł energii.

Ramona Linder Kierownik palarni kawy w Brakel Owoce kawy

Ziarna kawy w palarni bębnowej

Jak działamy?

MŁODZI

– edukacja dla przyszłości

W maju 2022 r. zakończyliśmy trzyletni projekt dla młodzieży pod nazwą „AS: aktywnie – społecznie”. 236 młodych Polaków rozwijało z nami swoje kompetencje społeczne mające wpływ na rozwój życia osobistego i zawodowego.

Czerpiąc z przykładu Patrona, bł. ks. Adolpha Kolpinga, staramy się wspierać młodych ludzi i pomagać im stawać się liderami w swoich społecznościach. Mogą oni uczestniczyć w działaniach każdej Rodziny Kolpinga jako oddzielna grupa pod nazwą „Młody Kolping”.

W jej ramach młodzież inicjuje własne projekty, np. artystyczne czy społeczne, włącza się w wolontariat, organizuje wyjazdy krajowe i zagraniczne lub spotkania tematyczne z rówieśnikami z innych państw. Uczestniczy także w wymianach międzynarodowych. To niepowtarzalna okazja do poznawania ludzi i świata oraz nabierania cennego doświadczenia.

Szereg swoich inicjatyw kierujemy do młodych niezrzeszonych w organizacji. Oferujemy im różnego rodzaju wsparcie, m.in. z zakresu edukacji globalnej, rozwoju kompetencji społecznych czy pomocy w odnalezieniu się na rynku pracy.

By dotknąć świata

Wiosną 2021 r. Fundacja Dzieła Kolpinga zakończyła realizację ponad dwuletniego projektu COFFEE (Cooperation for Fair Economy & Education), przy którym współpracowały m.in.: Dzieło Kolpinga w Meksyku, Dzieło Kolpinga w Hondurasie oraz Dzieło Kolpinga w Rumunii.

W unikalnej formule partnerstwa międzynarodowego zaangażowaliśmy 6 instytucji z 5 różnych krajów świata, reprezentujących 3 odmienne sektory: społeczny i ekonomii społecznej, administracji

publicznej i samorządów lokalnych oraz przedsiębiorczości i biznesu.

Wszystko po to, by budować potencjał organizacji, które zajmują się m.in. aktywizacją zawodową młodzieży w zakresie rozwoju przedsiębiorczości w sektorze ekonomii solidarnej i sprawiedliwego handlu. Czyniliśmy to na przykładzie produkcji oraz sprzedaży kawy „Tatico”. Ważnym elementem naszych działań było tworzenie miejsc pracy dla młodzieży w Hondurasie, Meksyku, Rumunii i Polsce w wyżej opisanych sektorach.

Opracowaliśmy także koncepcję podręcznika, który prezentuje dobre praktyki edukacyjne dla młodzieży w obszarze ekonomii solidarnej i sprawiedliwego handlu. Ponadto zorganizowaliśmy wymianę młodzieżową, pod nazwą „My cup of COFFEE”. W jej ramach młodzież z Polski, Rumunii i Niemiec udała się do Meksyku 19-28 sierpnia 2019 r. Poznaj relację uczestniczki.

Spotkanie młodych w Meksyku

Będąc częścią społeczności „Kolpinga”, miałam przyjemność polecieć za ocean i poznać tamtejszy świat, wspaniałych ludzi oraz ich kulturę. Rzeczywistość rzeczywistości nierówna: coś, co dla nas jest chlebem powszednim, dla innych nie jest już takie pewne i oczywiste.

Podróż do Meksyku do dziś napawa mnie dumą i radością. Wyjazd otworzył mi oczy, a nowopoznane osoby zainspirowały do zmiany stylu życia. Co to w praktyce znaczy? Zrozumiałam, jak ważne jest kupowanie lokalnych produktów i wyrobów. Zobaczyłam na własne oczy, ile znaczy wspieranie małych przedsiębiorców. Staram się coraz mniej kupować w dużych

Ten wyjazd otworzył mi oczy

marketach, a wybierając znane marki, jeśli mogę, sięgam po produkty ze Sprawiedliwego Handlu. Kupuję na targowisku albo bezpośrednio od rolników.

Zazdroszczę Meksykanom pięknego podejścia do życia. „Mamy niewiele, ale mamy siebie nawzajem, dlatego jesteśmy szczęśliwi” – mówią. Cieszą się tym, co mają, doceniają małe rzeczy. Nie gonią za „nie wiadomo czym”: karierą, uznaniem w świecie biznesu. Polegają na sobie i wzajemnym szacunku.

Gosia Ziaja

Rodzina Kolpinga w Niewieścinie

Jak działamy?

SENIORZY – przykład i pasja

Pomoc dla samopomocy – to hasło, które dobrze określa nasze działania. Oznacza ono, że nie tylko staramy się zaspokoić najpilniejsze potrzeby, ale chcemy, by udzielane przez nas wsparcie angażowało poszczególne osoby w rozwiązywanie własnych problemów, aktywizowało i stwarzało możliwości do dalszego samodzielnego działania.

Według takiej zasady konstruujemy nasze projekty skierowane do różnych grup społecznych, w tym do seniorów. Poprzez ich aktywizację, a zarazem docenienie, sprawiamy, że sami stają się ambasadorami dobrych zmian, mając wpływ na bliższe i dalsze środowisko. W ten sposób niejednego potrafią zarazić swoją pasją!

Spacery badawcze to okazja do wspólnego poznawania świata przyrody. Na zdjęciu Rodzina Kolpinga z Krakowa-Nowego Bieżanowa

Seniorzy dla zrównoważonego rozwoju

Od sierpnia do grudnia 2022 r. podjęliśmy się realizacji projektu „Seniorzy dla zrównoważonego rozwoju”. Cel naszej inicjatywy to uwrażliwienie osób w wieku 60+ na globalne współzależności i budowanie odpowiedzialności za wspólne dobro.

Miejsca działań to tereny aktywności dziewięciu Rodzin Kolpinga: Brzesko, Chełmek, Jadowniki, Lipnica Mała, Luborzyca, Łęczyce, Maków Podhalański, Porąbka Uszewska i  Poręba Żegoty. Zamierzeniem naszej inicjatywy było przygotowanie edukatorów – seniorek i seniorów – do podejmowania lokalnych działań w tematyce zrównoważonego rozwoju.

Szkolenie przygotowujące odbyło się w Rabce-Zdroju. Kolejne wydarzenia zrealizowano w środowiskach lokalnych poszczególnych stowarzyszeń. Seniorzy uczestniczyli w seminarium: „Odpowiedzialnie. Solidarnie. Fair”, a następnie samodzielnie zorganizowali spotkanie edukacyjne oraz stoisko informacyjne. Całość projektu spięła konferencja podsumowująca.

Nasi seniorzy zorganizowali swoje stoiska m.in. podczas XI Międzygminnego Przeglądu Rękodzieła i Kuchni Regionalnej w Domu Ludowym w Porębie Spytkowskiej. Na ich stanowiskach znajdowały się materiały edukacyjne oraz produkty ze Sprawiedliwego Handlu, np. kawa i czekolada. Ponadto nasze panie zaprezentowały ręcznie robione mydełka glicerynowe, tradycyjne ciasteczka z Porąbki Uszewskiej, a także wiejski, domowy chleb z Jadownik.

Wśród naszych zobowiązań było wspólne wypracowanie propozycji konkretnych działań dla seniorów, które mogą być wdrażane przez lokalne stowarzyszenia także w przyszłości.

Bożena Michałek koordynatorka projektu

Projekt dofinansowany ze środków rządowego programu wieloletniego na rzecz Osób Starszych „Aktywni+” na lata 2021–2025.

Poznaliśmy „drogę banana”

Chełmek. 4 listopada 2022 r. uczestniczyliśmy w seminarium pod tytułem: „Odpowiedzialnie. Solidarnie. Fair”. Spotkanie prowadziła Anita Ponikło, trenerka

edukacji globalnej. Nasza moderatorka zaprezentowała 17 celów zrównoważonego rozwoju oraz działania z nimi związane.

Wspólnie omówiliśmy zasady odpowiedzialnej konsumpcji i sprawiedliwego handlu. Poprzez wykonanie krótkiego testu, dowiedzieliśmy się, czy jesteśmy odpowiedzialnymi konsumentami. Poznaliśmy też „drogę banana” do naszych domów. Seminarium było dla nas niezwykłą lekcją, dostarczyło potrzebnej wiedzy i zachęciło do podejmowania praktycznych kroków ku lepszej przyszłości.

Seniorzy z Chełmka

Seniorzy z Chełmka podczas seminarium o sprawiedliwym handlu

Śniadanie z wartościami

Jadowniki. W siedzibie Rodziny Kolpinga w Jadownikach 9 listopada 2022 r. odbyło się spotkanie edukacyjne dotyczące zasad odpowiedzialnej konsumpcji i sprawiedliwego handlu. Spotkanie zorganizowaliśmy w formie śniadania „fairtrade” z produktami ze Sprawiedliwego Handlu. Nasze seniorki, Krystyna i Kazimiera, przedstawiły problemy globalne na przykładzie plantatorów kawy w Meksyku i Hondurasie.

Na zestaw śniadaniowy edukatorki wybrały produkty z dań kuchni meksykańskiej. W menu nie mogło oczywiście zabraknąć kilkunastu rodzajów sals, chrupiących nachos, tortilli, przekąsek z nopalu (kaktusa) oraz owoców. Dopełnieniem zestawu była filiżanka prawdziwej gorącej czekolady oraz kawy ze Sprawiedliwego Handlu.

Poza atrakcjami kulinarnymi, można było zagrać w grę planszową „kakao” oraz rozwiązać krzyżówkę

Jadowniki. Śniadanie „fairtade”

z hasłem „sprawiedliwy handel”. Dla uczestników konkursu przygotowano słodkie nagrody – czekolady ze znaczkiem „Fairtrade”. Czyż nie spisały się na medal nasze panie edukatorki? Brawa dla nich!

W trosce o nasz wspólny Dom

„Senioralna aktywność obywatelska” – srebrno-zielona działalność społeczna. Zadanie pod taką nazwą realizowaliśmy w latach 2021-2022. W projekcie wzięły udział Rodziny Kolpinga działające w: Człuchowie, Sycowie, Porębie Żegoty, Bochni, Brzesku i Luborzycy. Za nimi mnóstwo dobrych, ekologicznych praktyk!

Katarzyna Prusak z Rodziny Kolpinga w Luborzycy, opisuje: – Wśród naszych pro-ekologicznych działań było wiele spotkań i wydarzeń, w tym eko-piknik, zorganizowany na terenie luborzyckiej parafii. Miesiąc wcześniej rozpoczęliśmy pracę na rzecz lokalnego ekosystemu, pod hasłem: „Nasz wspólny Dom”. Przygotowaliśmy teren do posadzenia kwiatów i krzewów, oczyściliśmy go z chwastów, trawy i kamieni, nawieźliśmy ziemi i położyliśmy agrowłókninę. Podczas kolejnego spotkania posadziliśmy wszystkie zakupione rośliny. Następnie czekaliśmy na efekt końcowy, kiedy wszystko zakwitnie i pojawią się pszczoły.

Naturalne mydełka wykonane przez seniorów

Seniorzy z Luborzycy uczestniczyli także w spacerach badawczych, warsztatach ze zdrowego gotowania oraz tworzenia naturalnych kosmetyków, a także sprawdzali, na jakim etapie pod względem ekologii jest ich miejscowość. Zorganizowali również seminarium. – Zaciekawienie Odnawialnymi Źródłami Energii (OZE) dało nam chęć zgłębienia tego tematu. W czasie seminarium dowiedzieliśmy się, co dzieje się z energią pozyskaną ze słońca, czym różni się kolektor od paneli fotowoltaicznych, jakie są sposoby ich montowania, co to są pompy ciepła i czemu służą, jaka jest cena tych urządzeń i jakie dotacje można na nie otrzymać – dzieli się nową wiedzą pani Katarzyna.

Wspólny spacer po Puszczy Niepołomickiej

By chronić lokalny ekosystem

Szacunek dla środowiska i dbanie o „nasz wspólny dom” w wymiarze lokalnym i globalnym są bardzo mocno wpisane w kolpingowskie wartości.

Dlatego w ramach projektu „Zielona inicjatywa –samoorganizacja seniorów na rzecz ochrony środowiska” zaplanowaliśmy zróżnicowane zajęcia edukacyjne i aktywizujące, a także wypracowanie modelowego programu ochrony lokalnego ekosystemu.

Działania odbywają się na terenie funkcjonowania pięciu Rodzin Kolpinga z różnych stron Polski (Kłodawa Gdańska, Łęczyce, Lipnica Mała, Jadowniki, Staniszcze Wielkie). Organizujemy seminaria dotyczące ochrony środowiska, wizyty studyjne, spacery

badawcze oraz warsztaty planistyczne, w ramach których seniorzy opracują swój program troski o lokalną przyrodę. Kolejnym etapem będzie podjęcie na tę rzecz wolontariatu, jak również zachęcenie do podobnych aktywności innych seniorów i osób z otoczenia. Wzmocnienie efektów i podsumowanie projektu (który potrwa do listopada 2023 r.), dokona się podczas Eko-Forum Seniora, w którym wezmą udział beneficjenci oraz inne osoby w wieku 60+.

Jagoda Łączyńska koordynatorka projektu

Uczestnicy z Jadownik odwiedzili agroturystyczną zagrodę w Porębie Spytkowskiej (województwo małopolskie), gdzie prowadzony jest ziołowy ogródek dydaktyczny.

Seminarium edukacyjne 25 września 2022 r. w Lipnicy Małej. Trenerem spotkania był Tomasz Urbaniec, edukator z zakresu ochrony przyrody oraz historii.

„Wiaderko Prądu” dla Ugandy

Słońce w Ugandzie zachodzi o godz. 18. Odtąd wszyscy używają lamp naftowych. Źródłem oświetlenia domów bywa palenisko w izbie. Dzieciom trudno jest odrabiać zadania domowe, nie mogą pisać ani czytać po zmroku.

„Wiaderko Prądu” to akcja charytatywna, którą Fundacja Dzieła Kolpiga zorganizowała w latach 20152016. – Dzięki partnerstwu z przedstawicielami Dzieła Kolpinga z Ugandy, poznaliśmy prawdziwe potrzeby lokalnych społeczności – wyjaśniał Krzysztof Wolski, członek zarządu Fundacji Dzieła Kolpinga w Polsce – W Ugandzie nie ma zbyt wielu miejsc, w których jest światło, ponieważ nie ma u nas energii elektrycznej – mówił Aloysius Mugasa Adyeri z Dzieła Kolpinga w Ugandzie. – Rozwiązaniem są panele solarne,

które dostarczają prąd całym rodzinom i ułatwiają im codzienne funkcjonowanie wieczorem.

W ramach akcji „Wiaderko Prądu”, dzięki zaangażowaniu wielu Rodzin Kolpnga w Polsce, zebraliśmy ponad 15 300 zł. Oznacza to, że 18 domów w Ugandzie pozyskało prąd ze słońca. Ale te rodziny tak naprawdę otrzymały coś o wiele więcej – możliwość rozwoju i wyjścia z biedy!

U lokalnych przedsiębiorców zakupione zostały panele słoneczne, które zamontowano w małych miejscowościach w dystryktach: Jinja, Kibale, Hoima, Kasese, Arua, Kabale i Lira. Urządzenia można wykorzystać zarówno do oświetlenia, jak i do zasilania urządzeń domowych, a nawet do produkowania wody pitnej.

Podziękowanie z Ugandy

Issac uczy się przy lampe naftowej

„Razem dla Hondurasu”

Pandemia, która zalała świat w 2020 r. w niektórych krajach była wyjątkowo dramatyczna. W Hondurasie, oprócz koronawirusa, szalała równocześnie denga – choroba, która przypomina malarię.

Całe wioski pozostawały odcięte kordonami sanitarnymi, co w konsekwencji skutkowało kryzysem żywnościowym. – Sytuacja pogarsza się każdego dnia – informował nas Rufino Rodríguez Martínez, dyrektor

Dzieła Kolpinga w Hondurasie. – Podstawowe produkty spożywcze kończą się i stają się droższe.

Dzięki solidarności Darczyńców, Fundacja Dzieła Kolpinga w Polsce zebrała i przekazała do Hondurasu kwotę 11 200 zł. Pieniądze miejscowy „Kolping” przeznaczył na zakup jedzenia oraz środki higieniczne i dezynfekcyjne dla najbiedniejszych.

Pomoc żywnościowa trafiła do najuboższych mieszkańców

Wspieramy uchodźców i ofiary wojny, m.in. poprzez transport, zakwaterowanie, wyżywienie, dary rzeczowe, opiekę prawną i tłumaczeniową. Organizujemy pomoc humanitarną z myślą o tych, którzy pozostali na Ukrainie. Przekazujemy im żywność, odzież, środki higieny, karimaty, łóżka polowe, itd.

Łącząc nasze siły, możemy więcej!

...Na przykład wydać publikację przedstawiającą najlepsze praktyki edukacyjne związane ze zrównoważonym rozwojem. Opracowaliśmy ją wspólnie z kolpingowskimi organizacjami z Litwy, Słowenii, Serbii, Niemiec i Rumunii. Dzięki temu wydawnictwu (dostępnemu bezpłatnie on-line na stronie: www.fundacja.kolping.pl) można zainspirować się, jak przeprowadzić wartościowe warsztaty, kampanię

angażującą młodych ludzi albo zorganizować akcję fundraisingową.

Współpraca międzynarodowa ma wiele innych atutów, m.in. zachęca do nauki języków! A przecież zgodnie ze starą sentencją: „Poznając drugi język, zdobywasz drugą duszę”. Dlatego też nasz podręcznik dostępny jest w języku angielskim.

Jesteśmy z różnych kultur, ale reprezentujemy wspólne cele. Na zdjęciu – partnerska wizyta w Hondurasie.

„Radować i uszczęśliwiać, pocieszać i zachwycać, jest w zasadzie najlepszą i najszczęśliwszą rzeczą, jaką człowiek może osiągnąć na tym świecie”

bł. ks. Adolph Kolping

RAZEM DLA WSPÓLNEGO DOBRA

– dołącz do nas!

Świat Cię potrzebuje!

Możesz z nami współpracować na wiele sposobów: Dołącz do grona naszych Darczyńców zostań naszym Darczyńcą Przekaż swoją darowiznę na cele Fundacji: 46 1050 1445 1000 0090 3011 7411 lub na konto konkretnej zbiórki, np. „Solidarni z Ukrainą” (szczegóły na str. 31)

przyłącz się do już istniejącej Rodziny Kolpinga lub załóż kolejne stowarzyszenie w swoim regionie (jak to zrobić, piszemy w zakładce „współpraca” na: www.kolping.pl)

bądź z nami w kontakcie: www.fundacja.kolping.pl

ul. Żułowska 51 31-436 Kraków tel. +48 12 418 77 70 e-mail: fundacja@kolping.pl www.facebook.com/FDKolpinga